Málþing um fjarkennslu og fjarnám við Háskóla Íslands 6. mars 2009
Skóli á nýrri öld – Málþing til heiðurs Gerði G. Óskarsdóttur sjötugri 6. september...
description
Transcript of Skóli á nýrri öld – Málþing til heiðurs Gerði G. Óskarsdóttur sjötugri 6. september...
Skóli á nýrri öld – Málþing til heiðurs Gerði G. Óskarsdóttur sjötugri
6. september 2013
Framtíð íslenska menntakerfisins. Hvert er ferðinni heitið?
Jón Torfi Jó[email protected] http://www.hi.is/~jtj/
Menntavísindasvið HÍ
Um hvað ættum við að ræða?
• Sögu menntunar, - skólakerfisins, hlutverks, inntaks, verklags
• Hlutverk þess í framtíðinni
– Hvernig ákveðum við það? Af hverju tökum við mið?
• Hverju má eða ætti að breyta?
• Hver ætti að hafa forgöngu um það, framkvæma breytingar?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Upplýsingaþjóðfélagið?
• Við lifum í umhverfi upplýsinga
– En við leggjum að jöfnu upplýsingar og staðreyndir eða fróðleik
– (þekkingar-, lærdómssamfélag)
• Staðreyndir: lýsa veginn?
• Spurningar eða staðhæfingar:
– Höfum við ofmetið verulega gildi upplýsinga og jafnframt lært að leiða þær hjá okkur ; lært í besta falli að yppta öxlum en almennt vanist því eða sætt okkur við að gera ekkert með þær.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Nú er 2013
• En ekki 1950, eða 1970
• Menntakerfið vinnur einkum með ungu fólki sem margt hvert mun hafa starfsvettvang á árunum 2020-2060
• Dæmi: Kennaranemar sem búa sig nú til starfa munu eftir 15-20 ár vinna með ungu fólki sem hefur sinn starfsvettvang á árunum 2040-2080
• Og hvað með það?
• Ekkert?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Hvað með sögu skólakerfisins?
• Hvað lá til grundvallar kerfinu þegar það var í mótun?
• A.m.k. annar veruleiki í mjög mörgu tilliti en gilti um 1950
• Hvernig hefur það breyst?
– Vaxið, styrkst, einfaldast, einangrast? …
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
0
500
1000
1500
2000
2500
3000
3500
4000
4500
5000
1913
1916
1919
1922
1925
1928
1931
1934
1937
1940
1943
1946
1949
1952
1955
1958
1961
1964
1967
1970
1973
1976
1979
1982
1985
1988
1991
1994
1997
2000
2003
2006
2009
2012
Fjöldi 7 ára barna á Íslandi 1913-2013
Heimild: Hagstofa Íslands. Sept 2013
Hvert ætti að vera hlutverk þess í framtíðinni?
• Sama og fyrr?
– Hver eru höfuð viðfangsefni menntunar á þessari öld?
– Hvað verður að víkja?
• Hverjir eru verndarar óbreytts kerfis - óbreyttrar menntunar?
– Á hvaða forsendum?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Hverju má eða ætti að breyta?
• Formi?
– Já
• inntaki?
– Já
• verklagi?
– Já
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
• En verður það gert?
– Sennilega alltof hægt
Losum okkur við úreltar hugmyndirLátum af því að halda
• að leikskólastarf sé léttvægt gæslustarf - leikskólinn er sennilega mikilvægasta uppeldis- og þroskastöðin á lífsleiðinni
• að skólar eigi að einangra sig við fræðslu – skóli á að vera menningarstofnun, uppeldisstofnun og frjór og agaður vinnustaður fyrir alla; skólar eiga að vera stofnanir sem mennta og þroska - þessu verður að snúa alveg við í hugum fjölmargra
• að hugsa menntun í öllum aðalatriðum sem grunnmenntun; þetta skiptir miklu máli bæði fyrir framhaldsskóla og háskóla
• að í skóla undirbúi maður sig undir framtíðarstarfið – en ekki fjölþætta þátttöku í samfélagi sem breytist sífellt hraðar
• að góðu skólastarfi verði aðeins – eða helst stýrt með mælingum og eftirliti
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Losum okkur við úreltar hugmyndirTeljum ekki lengur
• að kennarar undirbúi sig að mestu undir tíma utan kennslustunda og kenni svo í kennslustund
• að kennarar læri í grunnnámi flest það sem mestu skiptir fyrir framtíðina í kennarastarfinu
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Hver ætti að hafa forgöngu um það, framkvæma breytingar?
• Stjórnvöld?
• Samtök fagfólks
• Einstakar stofnanir? Einstakir starfsmenn
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Hvert er ferðinni heitið?
Áskoranir fyrir menntakerfið
• Vörpun framtíðar yfir á menntakerfið
• Tenging rannsókna og menntastarfs
• Markmið menntunar og tengsl hennar við lýðræði og jafnræði
• Umbreyting frá grunnmenntun til símenntunar
• Hvernig kennarar geti orðið raunverulegir frumkvöðlar menntabreytinga
• Hvernig heildstæð fagmennska kennarans verður ráðandi um skipan kennaramenntunar
Tregðan í menntakerfinu
Hvaða skref ætti að stíga í menntun? Leiðsögn um næstu skref
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Hvert er ferðinni heitið?
• Leikskólinn á að vega sífellt þyngra sem vettvangur uppeldis og þroska
• Grunnskóli og framhaldsskóli verða að huga miklu meira að nútíð og framtíð en þeir hafa gert, með því að breyta formi, inntaki og verklagi
• Skólakerfinu verður að breyta frá því að vera grunnnámskerfi yfir í símenntunarkerfi; þetta á einkum við um framhaldsskóla og háskóla
• Menntakerfið verður að kerfisbinda umræðu um menntun til framtíðar og tryggja stöðuga þróun.
• Fagmennska verður að vera leiðandi afl breytinga og þróunar; fagfólkið verður að staðfesta burði sína til þess að sinna því verkefni.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Kærar þakkirog til hamingju með afmælið Gerður
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Kærar þakkirog til hamingju með afmælið Gerður
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Til umhugsunar
• Fortíðin og menntun
• Nútíðin og menntun
• Framtíðin og menntun
• Eðli og gildi menntunar
• Tækni og menntun
• Hver á að gera hvað, kunna hvað? – til hvers ætlumst við af kennurum?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Verðandi
Skuld
Urður
Hvar erum við stödd? Að öðru jöfnu?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Sennilega er eitt brýnasta verkefnið að flytja nútíma skólann betur og ákveðnar inn í framtíðina.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Fortíðin
Tvö sjónarhorn ― tvær sögurUm skipan og inntak menntunar. Hvernig við virðum fortíðina, glímum við nútíðina og undirbúum undir framtíðina.
Í henni liggja rætur menningarlegra gilda sem skópu það besta sem við erfum frá fyrri kynslóðum og tengja okkur við þær.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Fortíðin
Nútíðin
Tvö sjónarhorn ― tvær sögurUm skipan og inntak menntunar. Hvernig við virðum fortíðina, glímum við nútíðina og undirbúum undir framtíðina.
Nútíminn er orðinn svo flókinn, frekur og alltumlykjandi að hann hlýtur að vera mikilvægt viðfangsefni menntunar. Hann verður að vega sífellt þyngra sem lykilþáttur skólastarfs.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Sofðu, unga ástin mín,- úti regnið grætur.Mamma geymir gullin þín, gamla leggi og völuskrín.Við skulum ekki vaka um dimmar nætur.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Fortíðin
Nútíðin
Framtíð okkar
Tvö sjónarhorn ― tvær sögurUm skipan og inntak menntunar. Hvernig við virðum fortíðina, glímum við nútíðina og undirbúum undir framtíðina.
Ég hef lagt mikla áherslu á að bæði fortíð og nútíð skipta miklu máli. En það gerir framtíðin líka!Og hvernig kemur hún við sögu?
Framtíðin og menntun
• Framtíðin og menntun
• Hvað vitum við um framtíðina?
• Hvernig hugsum við um framtíðina?
• Hvernig á skólinn að bregðast við framtíðinni?
• Hvernig kemur þetta mál inn á „mitt” borð?
• Hvað breytist?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Nám Starf / tómstundir /að loknu starfi
Menntakerfi – um hvað snýst umræða um menntun?Kann að vera að hún sé úrelt; passi betur við 1950?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Nám Starf / tómstundir /að loknu starfi
Framtíðin og menntun: hvar er framtíðin?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
2015
2020
2025
2030
2035
2040
2045
2050
2055
2060
2065
2070
2075
2080
2085
2090
2095
Aldur 5 10 15 20 25 30 35 40 45 50 55 60 65 70 75 80 90
Leikskóli
Grunnskóli
Grunnskóli
Framhaldsskóli
Háskóli
Atvinna / símenntun / tómstundir
Dæmi um veldisvöxt
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Dæmi um veldisvöxt
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Dæmi um tímarit um loftslagsbreytingar
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Framtíðin og menntun
Hvaða rök gætu verið fyrir því að hyggja að framtíðinni?
Og hvað gerist ef við hyggjum ekki að henni?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Framtíðin og menntun
Atvinnumarkaðurinn breytist mjög hratt. Breytingar í umheiminum krefjast þess, m.a. umbylting starfa og hreyfanleiki innan menningarsvæða og á vinnumarkaði. Mikil hreyfing vinnuafls á milli svæða og landa; hreyfing á milli starfa, auk þess sem störfin sjálf breytast hratt. Landslagið er þegar gjörbreytt frá því sem það var fyrir 10 árum.
Krafan um nýja færni í þágu kviks atvinnulífs og breytts samfélags er sterk. Þetta er umræða sem kannski er í senn komin lengst og styst. Það eru ríflega 20 ár síðan farið var að gera kröfu um færni 21stu aldarinnar (21st century skills), en lítið hefur gerst þar til nú að komnir eru fram grunnþættir aðalnámskrár mennta- og menningarmálaráðuneytisins, sbr. einnig það sem Evrópusambandið hefur sett fram.
Þróun vísindalegrar og tæknilegrar þekkingar kallar á gagngera endurskoðun námsefnis í fjölmörgum greinum; sennilega þó enn frekar á algjörlega ný viðfangsefni. Tvöföldunartími þekkingar er 10-15 ár í fjölmörgum greinum; verklag breytist stöðugt, en gæti breyst meira. Það eru miklu meiri breytingar að ég tel, en flestir gera sér grein fyrir; samt er lítil grundvallar endurskoðun í gangi.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Framtíðin og menntun
Lykiláskoranir 21. aldarinnar (“grand challenges”), sem krefjast úrlausnar af hálfu næstu kynslóða. Dæmi: aðgangur að vatni, fæðu, orku. Fátækt, flóttafólk, fólksflutningar, breytt aldurssamsetning þjóða og samskipti þeirra. Kröfur um greiðar samgöngur. Tilflutningur lífsgæða. Hlýnun jarðar.
Mikil nýting auðlinda krefst þess og almenn krafan um sjálfbæran heim. Sjálfbærni, nýting auðlinda, orkuframleiðsla; sjá t.d. UNESCO verkefnið Teaching and Learning for a Sustainable Future.
Tækniþróun leyfir algjöra byltingu í verklagi á fjölmörgum sviðum. Tvöföldunartími þekkingar og þróunar í þessum geira eru iðulega tvö ár, sbr. reiknigetuna; við vitum ekki hvaða möguleikar opnast með þessari auknu reiknigetu, en vitum að þeir margfaldast líka og þar með möguleg nýting tækninnar. Reiknigeta eftir 30-40 ár verður nálægt samanlagðri reiknigetu heila mannkyns miðað við reikniaðgerðir á sek. fyrir 1000 dollara. Temjum ungu fólki t.d. að nota verkfæri framtíðar.
Umbylting samskiptatækninnar kallar á breytingar. Nýtt vefumhverfi stundum, kallað Web 2.0, og horft fram á 3.0 (semantic web) , 4.0 (symbiotic web) og sv. frv. Þróun farsíma og tafla (tablets) síðastliðin ár undirstrikar að þar eru undanfarar verkfæra sem 10-12 ára börn nú munu telja algjörlega úrelt þegar þau koma á tvítugsaldurinn.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Framtíðin og menntun
http://www.kurzweilai.net/ http://www.technologyreview.com/
• http://edudemic.com/
• http://www.iftf.org/our-work/global-landscape/ten-year-forecast/
• http://www.futuretech.ox.ac.uk/
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Framtíðin og menntun
Aragrúi rannsókna á menntun, kennslu og skólastarfi býður upp á gjörbreytta starfshætti og inntak. Tugir þúsunda rannsókna eru birtar mánaðarlega á mörgum sviðum uppeldis- og menntamála; en hvernig finna þær sér farveg inn í menntastarfið? Það er óljóst og það gerist mjög hægt. En þær bjóða upp á eða kalla á talsverðar breytingar á skólastarfi. En látum rannsóknir á því sem nú er ekki taka öll völd, heldur láta þær sá fræum nýrra hugmynda; og þær eru margar.
Breytt menning, breytt samfélag. Örfá dæmi, … Tengsl barna, raunar fólks almennt við náttúruna virðast dvína mjög (nature deficit). Samkeppni foreldra og barna virðist færast í aukana (hyper-parenting). Harðnandi auglýsingamarkaður sem nær til barna og unglinga. Netnotkun barna er víða mjög mikil, með öllum þeim kostum og löstum sem henni fylgir. Möguleikar á lýðræðislegri þátttöku aukast mjög.
Umræða undanfarinna ára krefst breyttra áherslna; m.a. tilmæli um að menntakerfið sinni mun betur siðvæddu uppeldi.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Fortíðin
Nútíðin
Framtíð okkar
Tvö sjónarhorn ― tvær sögur
Saga menntunar
Nútíma hugmyndir um menntun
Menntun framtíðar
Sagan um þróun menntunar. Hugmyndir nútímans um menntun; hvað við getum lært af eldri hugmyndum og hverjar ættu að vera hugmyndir framtíðar um menntun!
Um skipan og inntak menntunar. Hvernig við virðum fortíðina, glímum við nútíðina og undirbúum undir framtíðina.
Eðli og gildi menntunar
• Gömul og góð gildi – gamlar og nýjar hugmyndir um menntun
Rifja upp samræðuna Menon, sem Sókrates tók þátt í; hún hefst á spurningu Menóns:
“Sókrates, verður dyggðin kennd… ?”
Hugmyndir heilags Ágústínusar um einstaklingsbundið nám; um að gera trúna að eign hvers fyrir sig; sjá einnig Lúter og síðan Pietistana
Hugmyndir Tómasar frá Aquino
Hugmyndir Komeníusar og Erasmusar um menntun til manneskju
Hugmyndir Pestalozzis um menntun hjarta, hugar og handar
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Eðli og gildi menntunar
Menntun fyrir
• atvinnulífið,
• samfélagið,
• einstaklinginn,
• nútíðina,
• og framtíðina
Menntun fyrir skólakerfið?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Eðli og gildi menntunar
Athuga hvaða orð eru notuð, þau gefa starfinu inntak - merkingu
Dyggðir, mennska (humanismi),
upplýsing - enlightenment,
lestur, læsi
fræðsla, fróðleikur, fræðslulög, upplýsingasamfélag,
þekkingarsamfélag færni, hæfni,
miðlun, þátttaka, framkvæmd
Kennsla, nám, lærdómur, lærdómssamfélag
„þú lærdómur bókfræðslubleikur, þú blóðlausi heiðarlegleikur"
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Eðli og gildi menntunar
Hvað með að leggja til grundvallar hugtökin:
• Menntun, manneskja, menning -
• Menningarskóli
„Tilgangur almenns æðri menningarskóla er því eigi sá, að gjöra nemendurna „latínulærða" eða „lærða", heldur að manna þá í bezta skilningi orðsins. Nöfnin latínuskóli og lærði skóli eru því alveg rangnefni á slíkum skóla. Væri ekki rjettast að kalla hann hreint og beint menningarskóla ?” (Bogi Melsted, 1888, Um menningarskóla eða um "lærða skólann" í Reykjavík og samband hinna læ… bls. 11)
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Tækni og menntun
• Hverju breytir tæknin í lífi okkar?
– og við viljum ýta undir eða gera okkur mat úr
– og við viljum draga úr eða finna mótvægi við
• Hvað verður öðru vísi eftir 15-20 ár?
• Tækni og menntun, hvað er átt við?
• Hverju gæti tæknin breytt? Hvernig viljum við nota hana?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Staðan tekin
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Staðan tekin
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Staðan tekin
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Framtíðin og menntun
• Alls kyns framþróun og miklar breytingar, en hvernig ætti menntakerfið að bregðast við eða öllu heldur að taka frumkvæðið?
• Hve mikið af starfi skólans á að snúast um framtíðina?
• Hverju á að taka mið af?
• Hver á að fylgjast með?
• Hver á að taka á málinu?
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Nýr heimur, ný átök um námskrá
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Faggreinar skólakerfis 19. og 20. aldar; hefðbundnir kennsluhættir
Endurnýjun faggreinanna, m.a. sem kennslugreina
Nýjar greinar, námssvið, sjálfbærni, samfélagsþátt-taka, siðfræði, mannréttindi, …
Ný menning náms og starfs, ný verkfæri; nýtt hlutverk kennara
Ný færni, nýir grunnþættir menntunar – nýjar hugmyndir um menntun
Hlutverk skólans sem mennta- og menningarstofnunar samfélagsins verði áréttað
Hver á að gera hvað, kunna hvað – til hvers ætlumst við af kennurum?
• Hvernig breytist hlutverk kennarans? Hvert verður hlutverk hans?
• eða
• Hvernig gæti hlutverk kennarans breyst – ef hann vill? Hvert gæti orðið hlutverk hans – ef hann vill?
• Hver á að gera hvað, kunna hvað – til hvers ætlumst við af kennurum?
• Fjórða leiðin: skóli hefur frumkvæði að breytingum (Hargreaves & Shirley)
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Tregða
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Tregðuspá
Menntakerfi breytast mjög hægt; það er deginum ljósara þegar saga þeirra er skoðuð, þetta snertir bæði ramma þeirra, inntak og verklag. Áhyggjuefni og draumar frumkvöðla í menntamálum voru í mörgum höfuð-atriðum þau sömu við lok 19. aldar og við lok þeirrar 20.
Það eru fjölmargar veigamikil rök sem hníga að því að skólakerfi og menntun breytist mjög hægt; menntakerfið verður smám saman strandaglópur.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Hvers vegna tregða; fyrir henni eru nokkrar megin ástæður.
Hefðir og íhaldssöm viðhorf og verklag halda menntakerfum í viðjum gamals tíma.
Hefðirnar eru sterkar, sömuleiðis íhaldsöflin, og þau koma úr mörgum áttum. Þetta tengist að verulegu leyti gömlum gildum, gömlu inntaki og gömlu verklagi. En einnig sterkum hagsmunum.
Sumt gamalt ber að halda í heiðri en annað síður.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Hvers vegna tregða; fyrir henni eru nokkrar megin ástæður. Fyrsta ástæða
Íhaldssöm umræða og hugmyndir fjölmargra hagsmunaaðila bæði innan, en ekki síður utan, menntakerfisins sem eðlilega ráða ferðinni að talsverðu leyti.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Hér er m.a. vísað í afstöðu foreldra og stjórnmálamanna; íhaldssamar (en að vísu óljósar) kröfur atvinnulífsins um að menntun eigi að þjóna því; kennaramenntun – bæði hvað varðar inntak og skipulag, sem tengist einnig tímanum síðan þeir útskrifuðust; fornum hugmyndum háskóla um menntun ungs fólks, almennt fornfálegum hugmyndum um inntak og mögulega nýtingu nýrrar tækni og nýrrar þekkingar almennt. Hér koma einnig við sögu of sterk ítök mælikvarða (prófa) sem viðhalda fornum áherslum. Einnig má vera að verndun áunninna kjararéttinda komi hér við sögu.
Hvers vegna tregða; fyrir henni eru nokkrar megin ástæður. Önnur ástæða
Önnur mikilvæg ástæða fyrir hægri framvindu er oft óljósar hugmyndir um það nýja sem ætti að koma í staðinn fyrir það sem fyrir er. Það er ekki sjálfgefið að nýjar hugmyndir séu góðar.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Þetta á t.d. við um nýja starfshætti sem einkenndu flestar “nýjar” hugmyndir 20. aldarinnar; auk hugmynda um að efla sköpun, listrænt starf og styrkja siðferði; þetta á við um hugmyndir um “nýja færni “ sem hafa verið reifaðar undanfarin 20-30 ár. Þessar hugmyndir voru oft mjög óljósar. Þetta mun sennilega eiga við um nýja færni mrn og átta “key competencies” Evrópusambandsins. Þetta gæti orðið fótakefli nýrra námskrárhugmynda menntamálaráðuneytisins.
Hvers vegna tregða; fyrir henni eru nokkrar megin ástæður. Þriðja ástæða
Þriðja mikilvæga ástæðan fyrir því að erfitt er að vinna nýjum hugmyndum brautargengi er að það sem fyrir er var hvorki óskynsamlegt né gagnslítið og alls ekki metnaðarlítið, þótt rök séu sett fram um að það skuli nú víkja.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Margir geta vitaskuld ekki sætt sig við þau rök; þetta er að hluta til gamlingjavandi, en hann háir mörgum þeirra sem yngri eru, ekki síst ef þeir hafa spjarað sig vel í hinu hefðbundna umhverfi.
Hvers vegna tregða; fyrir henni eru nokkrar megin ástæður. Fjórða ástæða
Þótt nýjum hugmyndum sé ekki skipt út fyrir gamlar þá gerist ekkert slæmt, þrátt fyrir allt. Það gerist ekkert (í tvennum skilningi). Þetta er fjórða ástæðan fyrir því að erfitt er að vinna nýjum hugmyndum brautargengi.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Helsti vandinn er að ungu fólki eru fyrir bragðið ekki gefin margvísleg tækifæri til þess að taka frumkvæði í lífi sínu sem það gæti betur ef ný tækifæri hefðu verið gefin; en vitanlega mun margt af því spjara sig.
Hvers vegna tregða; fyrir henni eru nokkrar megin ástæður. Fimmta ástæða.
Jafnframt þarf nýjabrumsfólkið að gera sér grein fyrir því að nýjar hugmyndir, ný viðfangsefni kunna að ógna verulega hagsmunum þeirra og hugsjónum sem fyrir eru; í þessu kann að felast erfiðasti mótbyrinn.
Baráttufólki fyrir nýjungum yfirsjást einmitt dragbítarnir og verða gjarnan vanmáttugir gagnvart þeim.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Hvers vegna tregða; fyrir henni eru nokkrar megin ástæður. Sjötta ástæða
Sjötta ástæðan fyrir því að erfitt er að vinna nýjum hugmyndum brautargengi er hve fáir hafa yfirsýn yfir hin fjölmörgu tilefni til breytinga og skortir skilning á eðli þeirra.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Mjög margir þeirra sem véla um menntun og skólastarf fylgjast mjög takmarkað með rannsóknum á umhverfi sínu eða tækni- og þjóðfélags-byltingum samtímans (nema á þröngum sérsviðum sínum) og átta sig ekki á þeim möguleikum eða kröfum sem þetta hefur í för með sér. Sjónarhorn okkar er iðulega mjög þröngt. Alltof þröngt.
Hvers vegna tregða; fyrir henni eru nokkrar megin ástæður. Sjöunda ástæða
Metnaðarfullir, gagnsæir, afdrifaríkir staðlar eru í eðli sínu íhaldssamir.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Þegar notuð eru metnaðarfull viðmið, sérstaklega ef þau skipta miklu máli, er hætt við að þau letji frumkvöðla til að troða nýjar slóðir. Það getur verið drifkraftur fólgin í því að reyna við viðmiðin, en það getur verið erfitt fyrir kerfið að breyta þeim nema mjög hægt.
Hvers vegna tregða; fyrir henni eru nokkrar megin ástæður. Áttunda ástæða
Stjórnendur sem gætu tekið frumkvæði og gætu gert það eru bundnir dagsins önn
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Það er eins og kröfurnar og álagið á skólakerfið aukist stöðugt og annir stjórnenda jafnframt. Það má vera að þeir geti ekki gefið sér tíma til að hugsa sífellt um umbætur og breytingar, sem eru í eðli sínu mjög flókið og erfitt mál, sbr. þá tregðu sem her er lýst.
Hvers vegna tregða; fyrir henni eru nokkrar megin ástæður. Níunda ástæða
Níunda ástæðan er óvænt en áhugaverð. Það er hugsanleg ofuráhersla á rannsóknir á því hvernig gerum hlutina.
Jón Torfi Afmæli Gerðar Sept 2013
Hér hef nefnt níu ástæður þess að sennilega ætti ég að spá frekar rólegri þróun skólakerfisins; vitanlega er og verður stöðug framþróun og endurnýjun; ég hef gefið til kynna að margt verði til þess að gæta þess að kerfið fari ekki fram úr sér.
Eitt aðalatriði nýjunga er að hverfa frá því sem hefðbundið er og feta nýjar brautir. Rannsóknir einblína iðulega á það sem er en ekki það sem gæti verið.
Rannsóknir sýna að vísu æði oft hvar pottur er brotinn; ekki má gera lítið úr því. Þær geta og eiga líka að sá fræjum nýrra hugmynda.