SİVİL TOPLUM KURULUŞLARININ GÜCÜ VE SOSYAL GİRİŞİMCİLİK

Miray AYÇİÇEKRemzi Anıl KOYUNOĞLUTuğçe Hazal ÇAKIROĞLU

Gönüllülük• Gönüllülük, yaşamın farklı boyutlarına katılmak, kendi

etkisi ile değişebilecek iyiye gidebilecek her duruma karşı sorumluluk hissetmek, müdahale etmek,  hayata kendi rengini katmaktır.   Aslında gönüllü her duruma “burnunu sokan” biridir.

• Her iletişimde ve uygulamada iki yönlü etkileşim vardır; birbirini tanımak, karşılıklı değişim,  dayanışma, farklı bilgi ve becerileri paylaşmak.

• Gönüllülük, hem gönüllü hem de birlikte çalıştığı kişiler ve gruplar için sağaltıcı, özgürleştirici ve umutlu bir durumdur.

Gönüllü kuruluşlar,sivil toplum alanında faaliyet gösteren ve yönetimin bir parçası olmayan her örgütlenmeyi ifade etmektedirler.

Bunlar; sivil toplum kuruluşları, dernekler, vakıflar, sendikalar,özel sektör girişimleri,birlikler ,odalar, kooperatifler siyasi grup ve partiler.

Gönüllülük bir yaşam biçimidir.

Sivil Toplum Kuruluşu Nedir ve Ne Yapar?

•  Resmi kurumların dışında kalan ve bunlardan bağımsız olarak çalışan

• Toplumdaki çeşitli sorunları ele alıp kamuoyunu bilgilendirme ve aydınlatma görevi yapan

•Öneriler sunan•Çözümler bulan• Üyelerini ve çalışanlarını gönüllülük usulüyle alan• Kâr amacı gütmeyen ve gelirlerini bağışla ve/veya

üyelik ödemeleri ile sağlayan kuruluşlardır.

•Bildiğiniz ya da üye olduğunuz STK’lar nelerdir?

• Sivil Toplum Kuruluşları’nın çalışmalarının özünde sosyal sorumluluk bilinci vardır.

• Sosyal Sorumluluk;bireylerin davranışlarını,toplumsal sonuçlarını gözeterek düzenlemeleridir.

• Önceleri şirket sahiplerinin inisiyatifleriyle gerçekleştirdikleri hayırseverlik faaliyetleri artık kurumların öncelikli faaliyet alanı haline gelmiştir.Böylece sosyal sorumluluk yaklaşımı kurumsal sosyal sorumluluk yaklaşımıyla yeni bir boyut kazanmıştır.

• İletişim teknolojilerinin gelişmesi tüketicinin insan ve çevre sağlığına karşı geliştirdiği bilinç şirketlerin sosyal sorumluluk alanına ağırlık vermesine neden olmuştur.

•Örneğin; NİKE, Endonezya’da çocuk işçilerinin çalıştırılmasının New York Times medya organında yayınlanmasından sonra ciddi bir tüketici boykotuyla karşılaşmıştır.

Sosyal Girişimcilik

•Sosyal girişimci, kâr etmeyi amaçlayan ama elde ettiği kârı, topluma fayda üretmek için kullanan girişimcidir.

•Bizim ezberimize göre şirketler kâr elde etmek ve bu kârı ortaklarına dağıtmak için kurulur. Topluma faydalı işler ise ya devlet ya da sivil toplum kuruluşları (STK) tarafından yapılır. Şirketler ise topluma faydalı işlerle ancak bir sosyal sorumluluk kampanyası ya da sponsorluk çerçevesinde ilgilenirler.

•Sosyal girişimcilik bizim bu ezberimizi bozan melez bir modeldir.

•Sosyal girişimcilik, toplumsal sorunların çözümünde serbest piyasa esaslı yöntemleri benimseyen bir yaklaşımdır. Sosyal girişimler, ticari olarak kurulan ama amacı toplumsal sorunlara çözüm getirmek olan girişimlerdir.

Dünyadan Sosyal Girişimci Örnekleri

•Tüketicilere somut teşvikler sunmadan çevre dostu faaliyetlere katılmalarını söylerseniz fazla ilerleyemezsiniz. Çevreci proje sahiplerinin geri dönüş için bir şey sunmaları gerekir.

Görme engelli çocuklar için kullanılan üç boyutlu baskı teknolojisi, Japonya

• 2013’ün en moda sözcüklerinden biri 3 boyutlu yazıcılardı. Ancak bu konsept modanın ötesindedir ve bu fikri hizmetlerine entegre eden bir sürü işletme gördük ve görmeye de devam edeceğiz.

• Bizim favorimiz hangisi? • Tabi ki Yahoo! Japan’s Hands On Search. Görme Engelliler Özel

Eğitim Okulu’na yerleştirilen bir kiosk sayesinde görme engelli çocuklar öncelikle arama butonuna basarak merak ettiği nesneyi söylüyor. Nesne veri tabanında mevcutsa 3 boyutlu yazıcı anında o nesneyi basmaya başlıyor ve çocukların gerçekten dokunabilecekleri bir nesne ortaya çıkıyor. Bu proje modelleme ve prototiplendirme amacı taşıyan 3 boyut teknolojisinin nasıl daha da ileri gidebileceğini gösteriyor.

Bazı evlerde ve işletmeler de 3 boyutlu yazcılar olsa bile gelecek yıllarda 3 boyutlu yazıcıların konseptten öteye geçip bir sektör haline geleceğine kesin gözüyle bakılıyor.

Görünmez bisiklet kaskı, İsveç• İsveç’teki bütün insanlar seyahatlerine bisikletle

çıkarken Pekin’deki hava kirliliği ve otomobil trafiğinin artması insanların kabusu olmuştur. İşte bu yüzden bu etkileyici çözümün İsveçli yenilikçiler tarafından bulunması hiç şaşırtıcı değildir.

• Geleneksel kasklar rahatsızdır ve kullanıcıları koruyup korumadığı hala tartışma konusudur. Aslına bakacak olursanız Hövding adı verilen bu kask bütün boynu saran bir hava yastığıdır. Çarpma esnasında hava yastığı devreye giriyor ve diğer kasklara göre daha geniş bir alanı koruyor

Şehirli bisikletçiler arasında popülerliği hızla artan Hövding bir taraftan muhteşem bir rahatlık ve koruma sağlarken bir taraftan da çevrenin korunmasına yardımcı oluyor.

Türkiye’den Sosyal Girişimci Örnekleri

Kadın Merkezi Vakfı (KAMER)

• Vakıf modelinde işleyen bir sosyal girişim örneği olarak KAMER, 1997 yılında Nebahat Akkoç tarafından kurulmuş olup, kadınların acil ve kritik ihtiyaçlarına cevap verirken, aynı zamanda birer vatandaş, eş, anne olarak haklarıyla ilgili farkındalığının artmasını amaçlamaktadır.

• Bugüne kadar 40,000 kadına ulasan KAMER, kadınlara psikolojik, ekonomik ve yasal destek vermesinin yanında ticari girişimci olabilmeleri için mesleki girişimlerine katkıda bulunmaktadır.

Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği

• Dernek modelinde işleyen Buğday Ekolojik Yaşamı Destekleme Derneği, Türkiye’de ilk defa iç pazara yönelik ekolojik tarım uygulamalarını, alternatif pazarlama ve tanıtım stratejileri ile ekolojik yaşam kültürü bilinçlenmesini sağlamaya çalışmıştır.

• Buğday’ın niyeti; tek tek bireylerde ve bir bütün olarak toplumda ekolojik yaşam bilinci ve duyarlılığı oluşturmak; ekolojik dengelerin geri dönüşü olmayacak hız ve biçimde bozulması sonucunda ortaya çıkan sorunlara çözüm yolları sunmak ve doğa ile uyumlu yaşamı desteklemek.

• Görüldüğü gibi, verilen örneklerde, sosyal girişimci balık tutmayı öğretmeyi değil, balıkçılık sistemine yeni çözüm önerileri getirmeyi amaçlamaktadır.

• Başka bir deyişle, var olan yapıyı değiştirerek, yeni ve yaratıcı çözümler bulup kabul edilecek hale getirene kadar mücadele vermektedir. Toplumun tıkanmış noktalarını tespit edip onları dönüştürmeyi sağlayacak yeni fikirler geliştirmektedirler.

• Sosyal girişimcilerin yarattığı devrim, toplumun kendini yapılandırma biçimini ve sosyal sorunlara yaklaşımını kökünden değiştirmektedir.

Peki biz ne yapabiliriz?

ASHOKA

Dünyanın ilk ve en geniş sosyal girişimci ağı olan Ashoka toplumsal sorunlara etkin ve kalıcı çözümler getiren sosyal girişimcileri tespit ediyor, onları küresel bir destek ağında buluşturarak potansiyellerini gerçekleştirmelerini ve çözümlerini yaygınlaştırmalarını sağlıyor.

Ashoka küresel ağı yaklaşık 70 ülkeden 3000 sosyal girişimciyi buluşturuyor, destekliyor ve onlar için çeşitli iletişim ve işbirliği imkânları yaratıyor

ASHOKA Ne Değildir?

•ASHOKA bir kredi kuruluşu değildir. •ASHOKA devlet yardımı kabul eden bir

organizasyon değildir. •ASHOKA herhangi bir din veya siyasi görüşle

bağlantılı bir oluşum değildir.•ASHOKA kar amacı güden bir organizasyon değildir.

•Kurumsal ya da birey olarak projelerinizi ve haberlerinizi üye olarak kendiniz girebilirsiniz.

•http://www.sosyalsorumluluk.org/sos/senin-projen/

Ya ben ?•Buraya kadar STK’ların gücünü kurumsal ve

toplumsal açıdan gördük. Peki bireysel olarak bize ne katabilir?

•Kişisel gelişim, sosyalleşme ve empati gelişiminin yanı sıra tecrübe olarak katkı sağlamaktadır.

•Türkiye’de bulunan çoğu dernek ve kuruluşlar Avrupa Değişim Programı’na üyedir veya yurt dışı projelerde yer almaktadır.

•Ayrıca kendi fikirleriniz doğrultusunda kendi atölyenizi kurup, kendi projenizin lideri olabilirsiniz.

•Başka bir dünya mümkün!

Teşekkürler…