Editori Vi eshte nje editor me nderfaqe tekstuale qe perdoret nga shume perdoruesa ne Unix dhe ne Linux.

Si shenim do perdoret ^x per te treguar nje karakter kontrolli, psh ^d per te treguar qe eshte shtypur njeheresh tasti CTRL dhe d.

Editori vi na lejon te krijojme skedare te rinj dhe te modifikojme skedare ekzistues. Komanda qe starton kete editor eshte vi e ndjekur nga emri i skedarit. Psh vi test krijon skedarin test ne direktorine tuaj te punes. Ju mund te nisni editorin vi dhe pa shkruajtur emrin e skedarit, por ne momentin qe do doni te ruani punen tuaj, do ju kerkohet te ruhet skedari me emer.

Kur nisni editorin vi me nje skedar bosh, do shikoni nje ekran qe permban shenimin tilda ~ per cdo fillim rreshti. Ne fund te ekranit tregohet emri i skedarit, si dhe numri i rreshtave dhe i karaktereve. Nqs jeni duke krijuar nje skedar te ri atehere afishohet shenimi newfile dhe emri i skedarit te ri.

Dalja nga editori viTani qe e dini si te hapni editorin vi, duhet te dihet dhe si dilet nga ky editor.

Editori vi ka dy menyra veprimi, dhe per te dale nga editori vi ju duhet te jeni ne menyren Komand. Shtypni butonin ESC per te dale ne kete menyre ose kombinimin ^[ . nqs ju jeni tashme ne menyren Komand, kur shtypni tastin ESC, mos u shqetesoni, do vazhdoni te qendroni ne menyren Komand, vecse do degjoni nje sinjal beep.

Dalja nga vi behet me komanden :q. Pra kur te jeni ne menyren Komand, shtypni :q dhe ENTER. Nqs skedari nuk eshte ruajtur, editori ju paralajmeron per kete dhe nuk ju lejon te dilni. Per te injoruar kete shenim, jepni koamanden :q! dhe dilni nga editori pa ruajtur ndryshimet.

Kjo menyre daljeje pa ruajtur ndryshimet ne skedar nuk do perdoret shpesh. Editorin e perdorim per te ruajtur ndryshimet ne nje skedar, keshtu qe para se te dalim nga editori japim komanden e ruajtjes. Kjo komande eshte :w. Te dyja komandat, e daljes dhe e ruajtjes mund te kombinohen se bashku dhe te shkruajme :wq. Gjithashtu mund te specifikojme edhe emrin e ri per skedarin, pra ruaj si, dhe per kete perdorim komanden :w emer_skedari, pra ruajme me nje emer te ri ndryshimet e bera ne skedar.Nje tjeter menyre per te ruajtur ndryshimet eshte dhe komanda ZZ, e cila eshte ekuivalente me :wq. Me kete komande ruhen ndryshimet ne skedar dhe dilet nga editori. Kjo eshte komanda me e shpejte e daljes.

Dy menyrat e viEditori vi ka dy menyra, menyren Komand dhe menyren Insert. Menyra

komand lejon te shkruhen komanda te ndryshme per te ndryshuar tekstin. Keto komanda jane zakonisht nje ose dy karaktere te gjata. Menyra Insert shkruan ne skedar cdo gje qe ju shtypni nga tastjera.

Editori starton me menyren Komand. Ka disa komanda qe te cojne ne menyren Insert, nder te cilat, me te perdorurat jane a dhe i. Keto dy komanda pershkruhen meposhte. Pasi te jeni ne menyren Insert, ju mund te delni perseri te Komand duke shtypur tastin ESC, ose ^[ . Ju mund te shtypni dy here ESC dhe te jeni te sigurt se jeni ne menyren Komand. Nqs jeni tashme ne menyren Komand dhe vazhdoni te shtypni tastin ESC do degjoni vetem nje sinjal beep dhe nuk do kete asnje efekt tjeter, pra nuk do dilni nga kjo menyre.

1

Komandat e kontrollit:w – ruan ne skedar modifikimet e bera, pa dale nga editori vi:w emer_sk – ruan ne skedar me emrin e dhene :wq – ruan ne skedar dhe del nga editori:q – del nga editori vi. Kjo komande nuk ben daljen nqs nuk keni ruajtur me pare

ndryshimet:q! – del nga editori pa ruajtur ndryshimet ne skedar

Disa komanda ne viKeto jane disa komanda te thjeshta me te cilen mund te nisni punen ne editorin via - hyn ne menyren Insert, karakteret qe shtypni do vendosen pas pozicionit te kursorit.h – leviz kursorin ne te majte nje karakteri – hyn ne menyren Insert, karakteret qe do shtypni do vendosen para pozicionit te kursorit.j – leviz kursorin nje rresht me poshtek – leviz kursorin nje rresht me lartl – leviz kursorin nje karakter me majtasr – zevendeson nje karakter nen kursoru – ben anullim te modifikimit te fundit ne skedar. Nqs shtypni dhe njehere u do ri-ktheje ndryshimet.x – fshin nje karakter nen kursor.

Prerja e tekstitKomanda per te prere nje pjese teksti eshte d. Kjo komande fshin tekstin prej skedarit. Nqs shtypet dy here shkronja d, pra nqs jepni komanden dd, do te fshihet i gjithe rreshti. Ja disa kombinime te kesaj komande :^d – fshin nga pozicioni aktual i kursorit deri ne fillim te rreshtitd$ - fshin nga pozicioni aktual i kursorit deri ne fund te rreshtitdw – fshin nga pozicioni aktual i kursorit deri ne fund te fjales3dd – fshin tre rreshtat me poshte nga pozicioni aktual i kursorit

Per te bere kopjim eshte komanda y, e cila vepron njesoj si komanda d, vecse kopjon tekstin pa e fshire kete kopje.

Ngjitja e tekstitKomandat per ngjitjen e tekstit jane p dhe P. Dallimi i vetem i tyre eshte

vendosja e tekstit ne lidhje me kursorin. p ngjit tekstin pas vendodhjes se kursorit, kurse P ngjit tekstin para vendodhjes se kursorit. Nqs vendosim numer para ketyre dy komandave, tregon se sa here duam te ngjisim tekstin.

Prerja dhe ngjitja e tekstitD – fshin tekstin nga pozicioni i kursorit deri ne fund te rreshtit.P – ngjit pjesen e ruajtur ne buffer ne pozicionin para kursorit.X – fshin karakterin para kursorit.Y – kopjon rreshtin aktual ne buffer.d – fshin aq karaktere sa kemi percaktuar. Nqs shtypim dd fshihet i gjithe rreshti. p – ngjit pjesen e tekstit te ruajtur ne buffer pas vendodhjes se kursorit.x – fshin karakterin nen kursor. Nqs specifikojme numer, do fshije aq karaktere.y – kopjon dhe ruan ne buffer. Nqs shtypim yy kopjon te gjithe rreshtin

2

Shtimi i tekstit te riA – shton tekst ne fund te rreshtitI – shton tekst ne fillim te rreshtitO – hyn ne menyren Insert ne nje rresht me siper se vendodhja e kursorita – hyn ne menyren Insert, shkronjat e shtypura do te vendosen pas vendodhjen e kursorit.i – hyn ne menyren Insert, karakteret e shtypura do vendosen pas vendodhjes se kursorit.o – hyn ne menyren Insert ne nje rresht me poshte se vendodhja e kursorit.

UshtrimKrijoni nje skedar me emrin friends me editorin viShkruani per cdo rresht 5 emrat e miqve tuajLevizni me kursor neper rreshtaRuani ndryshimet dhe dilni nga editoriHapni dhe njehere skedarin friendsKopjoni dy emrat e pare dhe njehere ne skedarModifikoni emrin e peste ( duke perdore komanden cw)Kerkoni per emrin e njerit prej shokeve tuaj ( duke perdore komanden /string)

Praktike : Krijoni ne direktorine home ~ nje skedar me emrin tuaj Shkruani te dhena tuaja ne kete skedar Kopjoni tekstin dy here ne skedar Hapni skedarin /etc/locale.alias dhe kopjoni nje pjese tekst Kete tekst ngjiteni tek skedari me emrin tuaj Ruani ndryshimet dhe dilni nga skedari Tregoni permbajtjen e skedarit Hyni ne skedar Fshini pjesen e marre nga /etc/inetd.conf duke ruajtur dy rreshtat e pare Ruani ndryshimet dhe dilni nga skedari

3