คมอการปฏบตตวในขณะตงครรภ

โครงการสอนสขศกษาในหอผปวย

ฝายการพยาบาล โรงพยาบาลศรราช

SIPI NS2006157

ความส าคญของการฝากครรภ

การฝากครรภ คอ การดแลหญงตงครรภระหวางการตงครรภเพอตรวจตดตามประเมน

การตงครรภและตรวจคดกรองความผดปกต ทสามารถตรวจพบไดและใหการปองกนรกษา

ตงแตเรมตงครรภจนครบก าหนดคลอด หากสามารถวนจฉยความผดปกตไดแตเนนๆ และ

ไดรบการรกษาอยางรวดเรวจะชวยลดอนตราย แมภาวะแทรกซอนบางประการทไมสามารถ

หลกเลยงได เชน ภาวะเลอดออกระหวางตงครรภ และครรภเปนพษ(ความดนโลหตสง) เปน

ตน

การฝากครรภทถกตองควรเรมฝากครรภตงแตเดอนแรกททราบวาตงครรภ และ

มาตรวจตามนดทกครง

เมอฝากครรภคร งแรกจะไดรบการบรการฝากครรภ1.ชงน าหนก เพอประเมน

น าหนกของหญงตงครรภซงจะสมพนธกบการเจรญเตบโตของทารกในครรภ ปกต

น าหนกมารดาจะเพมสปดาหละครงกโลกรมตงแตอายครรภ 5 เดอน

2.วดสวนสง หญงตงครรภทสวนสงนอยกวา 145 ซม.อาจคลอดยาก เพราะองเชง

กรานแคบ

3.ตรวจปสสาวะ เพอดปรมาณน าตาล และไขขาวในปสสาวะ

2

4.ตรวจกรองความเสยงโรคธาลสซเมยและเบาหวาน

โดยการตรวจเลอด ถาผดปกตจะไดรบการรกษา

5.คดกรองความผดปกตของหวนม และลานหวนม

ถาพบความผดปกตจะไดรบค าแนะน าแกไขขณะตงครรภ

6.ตรวจเลอด เพอหา

ก.ความผดปกตของเมดเลอดแดง

ข.หมเลอด

ค.โรคตดตอทางเพศสมพนธทเปนอนตรายตอทารกในครรภ ไดแก

-ไวรสเอชไอว(เอดส) ซงสามารถใหยาตานไวรสเพอลดการตดเชอจากแมไปสลกใน

ครรภ

-ไวรสตบอกเสบบ ถาตรวจพบในมารดา ทารกทเกดมาจะไดรบการฉดวคซนเพมอก 1

เขมภายใน 24 ชวโมงแรกเกด

-เชอซฟลส อาจเปนอนตรายตอทารกในครรภ ท าใหพการและตายได เมอตรวจพบ

เชอนจะตองรบการรกษาทนท

7.การฉดวคซน ปองกนคอตบ-บาดทะยกจ านวน 3 ครง เพอใหมภมคมกนโรค 10 ป โดย

ฉดครงท 2 หางจากครงแรก 1-2 เดอน

ครงท 3 หางจากเขมทสอง 6 เดอน

8.การซกประวต หญงตงครรภควรใหประวตตางๆ อยางละเอยด

-ประวตสวนตวเพอจะไดทราบโรคตางๆ ทเปนกอนการตงครรภ ยาทรบประทานอย

การผาตดทางหนาทองครงกอน เชน เน องอกมดลก ซงอาจท าใหมดลกแตกเมอมการเจบ

ครรภ

-ประวตครอบครว มญาตพนองเปนโรคทางกรรมพนธหรอไม

- ประวตความผดปกตระหวางตงครรภน ประวตการคลอดและแทง ประวตระดครง

สดทายทมาปกต

9. การตรวจรางกาย เพอตรวจหาความผดปกต ดลกษณะทวไปวาผดปกตหรอไม เชน ซด

เหลอง บวม คอโต ฟงหวใจและปอด และตรวจหนาทองเพอประเมนการเจรญเตบโตของ

ทารก

4

การมาตรวจตามนดจะไดรบการบรการฝากครรภ ดงน

1.ตรวจปสสาวะ ชงน าหนก วดความดนโลหต ทกครงทมาตรวจครรภ เพอ ดการ

เปลยนแปลงและความผดปกตของการตงครรภ

2.ตรวจหนาทอง เพอดการเจรญเตบโต และทาของทารกในครรภ และฟงเสยงหวใจเดก

3.สงเสรมทศนคตทดตอการเลยงลกดวยนมแมและไดรบการแกไข

ในรายทตรวจพบหวนมผดปกต

4.ไดรบความร ดานตางๆ ดงน

หองเรยนท เวลา ความรทจะไดรบ

1.หญงตงครรภทม

อายครรภต ากวา

32สปดาห

12.00-13.00

น.

การปฏบตตวในขณะ

ตงครรภและการ

เลยงลกดวยนมแม

2.หญงตงครรภทม

อายครรภ32

สปดาหขนไป

11.00-12.00

น.

การเตรยมตวมา

คลอดและการเลยง

ลกดวยนมแม

3.หญงตงครรภทม

ความเสยงตอ

โรคเบาหวาน (เฉพาะราย)

13.00-14.00

น.

การปฏบตตว

เกยวกบ

โรคเบาหวานในหญง

ตงครรภ

5.ไดรบความรเรองการปฏบตตวเกยวกบโรคและภาวะสขภาพ เพอใหสามารถประเมนตนเอง

เกยวกบภาวะแทรกซอนของการตงครรภได

เชน การแทง การตดเชอ การแพทองอยางรนแรง โลหตจาง โรคหวใจและเบาหวาน

5

เตรยมของใชมาอยโรงพยาบาล

1.ของใชสวนตว เชน สบ แปรงสฟน ยาสฟน แปง ผาเชดตว

2.ผาอนามยแบบมหวง 2 หอ

3.เสอผาแม 1 ชด ส าหรบใสกลบบาน

4.เสอผาลก 1 ชด หมวก ถงมอ ถงเทาและผาขนหนส าหรบหอ ตวเดก ใชวนกลบ

บาน

6

เอกสารทตองเตรยมมาโรงพยาบาล

1.ใบฝากครรภพรอมบตรประจ าตวโรงพยาบาลศรราช

2.ส าเนาบตรประชาชนของผคลอด และสาม อยางละ 1 ชด

(หรอตามจ านวนบตรในครรภ)

3.แบบบนทกขอมลประกอบการแจงเกดและออกสตบตรทกรอกรายละเอยดเรยบรอยแลว

พรอมทงตงชอบตรชายและหญงตามจ านวนบตรในครรภ

4.เอกสารสทธในการรกษาพยาบาล ( ถาม )

7

การปฏบตตนในระยะตงครรภ 1.อาหาร การดแลเอาใจใสเรองอาหารถอเปนเรองส าคญตอหญงตงครรภ เพราะ

อาหารมความส าคญมากในการเจรญเตบโตของทารกในครรภ ในแตละวนควรไดรบ

สารอาหารและแรธาตตาง ๆ ดงน

-โปรตน ไดจากเนอสตวทกประเภท รวมทงไขและถวตางๆ โปรตนจะชวยสราง

เนอเยอตางๆ ของรางกาย เชน กลามเนอ ศรษะ ปอด มนสมอง ตา ผวหนง

-แคลเซยม ไดจากอาหารประเภท นม งา หรออาหารทดแทน เชน คกก ขนมเคก

ไอศกรม ชวยสรางกระดก แนะน าใหดมนมสดแทอยางนอยวนละ 500 ซซ ( 2 กลอง )

-วตามนและเกลอแร มในผก ผลไม ชวยใหผวพรรณ

สดชนและระบบขบถายดขน

-แปง น าตาล และไขมน อาหารทใหพลงงานแกรางกาย ใหรบประทานในปรมาณ

พอดไมควรมากเกนไป

-หามดมเหลา เบยรหรอเครองดมผสมแอลกอฮอลทกชนด เนองจากท าใหเกดความ

พการตอทารกในครรภได

-งด กาแฟ ( รวมทงเครองดมชก าลง ) หรอลดใหนอยลง

-น า ควรดมน าอยางนอยวนละ 6-8 แกว ชวยใหผวพรรณสดใสและระบบขบถายด

ขน

8

2.การออกก าลงกาย ควรออกก าลงกายเชนเดมทเคยปฏบต แตไมหกโหมหรอใชแรง

มากเกนไป ระมดระวงอบตเหต เชนหกลมหรออนตรายตอหนาทอง

3.การพกผอน เวลากลางคนนอนหลบอยางนอย 8 ชวโมง เวลากลางวนควรหาเวลา

พกผอนประมาณวนละ 1 ชวโมง โดยนอนราบเอาหมอนรองเทาเพอใหเลอดไหลกลบไดด เทา

ไมบวม เสนเลอดขอดนอยลง

4.การรกษาความสะอาดรางกายทวไป อาบน าเชา-เยน ไมควรลงแชในแมน าล า

คลอง ใสเสอผาทสะอาด ใสสบาย ใชเสอยกทรงทพอดกบเตานมทขยายใหญขน สวมรองเทา

สนเตย

5.เพศสมพนธ มไดปกต ยกเวน 4 สปดาหสดทายกอนก าหนดคลอด และในหญง

ตงครรภทมอาการของการแทง เจบครรภกอนคลอดและมเลอดออกจากรกเกาะต า

6.นบลกด น เมออายครรภตงแต 20 สปดาหข นไปจะร สกวาทารกด น เรมนบหลง

รบประทานอาหารเชา หากดนตงแต 10ครงขนไปเปนอาการปกต ถาทารกดนนอยหรอไม

ดนควรมาพบแพทย

ขอควรระวง

1.ไมควรเดนทางไกลในเดอนสดทายของการตงครรภ

2.ไมควรซอยารบประทานเองโดยไมปรกษาแพทย เพราะอาจเปนอนตรายตอทารกใน

ครรภ

9

อาการทอาจพบในระยะตงครรภ

1. อาการแพทอง คลนไส อาเจยน จะมไดขณะทองออนๆ บางคนอาจเปนมากจน

รบประทานอาหารไมไดแตพอพนระยะ 4 เดอนไปแลว อาการตางๆ จะดขน แนะน าใหดม

น าอนๆ ตอนตนนอน ระยะแพทองจะมความรสกไวตอกลนและรสอาหารมาก ท าใหเกด

อาการคลนไส อาเจยนงาย ระบบยอยอาหารผดปกต ยอยยาก ท าใหทองอด ควรรบประทาน

อาหารพวกขนมปงกรอบ อาหารทยอยงายๆ น าหวาน งดน าอดลม งดของทอดทมน ามนมาก

ควรรบประทานอาหารนอยๆ บอยๆ ครง เมอหายแพทองแลวจงเพมโปรตน ผกและผลไม

2. ระดขาว อาจมเพมขนในระยะตงครรภ ถาไมมอาการอนรวมดวย ใหท าความ

สะอาดตามปกต แตถามอาการคนหรอมกลนผดปกตควรปรกษาแพทย

3. ทองผก แกไขโดยการออกก าลงกายใหเพยงพอ ดมน า รบประทานผก ผลไม

มากๆ

4. ปสสาวะบอย เกดจากมดลกทโตขน ไปกดกระเพาะปสสาวะ แตถามอาการ

ปสสาวะขด มไข หนาวสน ควรปรกษาแพทย

5. เสนเลอดด าขอดโปงพอง ปกตไมมอนตรายจะหายไปเองหลงคลอด แตถาม

อาการปวดควรปรกษาแพทย

6. ทองลายและคนบรเวณหนาทอง พยายามอยาเกา ควรใชน ามนมะกอกหรอครมทา

ทอง การทหนาทองลายของแตละคนจะมมากนอยแตกตางกน ไมมครมใดๆ ทสามารถทา

ปองกนทองลายได

10

อาการเจบครรภเตอน เจบครรภจรง

อาการเจบครรภเตอน เรมในระยะ 3-4 สปดาหกอนก าหนดคลอด เนองจากการบบ

รดตวของมดลก ท าใหมอาการเจบครรภโดยเฉพาะทองนอยสวนลางเจบไมเปนเวลาและไม

สม าเสมอ

อาการเจบครรภจรง เจบหนาทองเปนพกๆ แตละครงนาน เจบถ และรนแรงขน

เรอยๆ ปวดราวไปดานหลง ยงเดนจะยงเจบมากขนและอาจมมกเลอดออกทางชองคลอด หรอ

มน าเดน (น าทไหลออกจากชองคลอด)

ความแตกตางระหวางเจบครรภจรง และเจบครรภเตอน

ขอมล เจบเตอน เจบจรง

บรเวณทเจบ บรเวณหนาทอง บรเวณหลงใกลบน

เอวราวมาหนาทอง

ระยะเวลา ไมสม าเสมอ

ไมถขน

เปนจงหวะถขน

ระยะเวลาการเจบ

ยาวนาน

ความรนแรง ความรนแรงยงคง

เทาเดม ไมเพมขน

ทวความรนแรงขน

เรอยๆ

11

อาการผดปกตทควรมาพบแพทย

1. มเลอดออก ไมวามากหรอนอยกตาม

2. ชก

3. ไขสง

4. แพทองมากกวาปกต

5. มน าออกทางชองคลอด

6. เดกดนนอยลง โดยเฉพาะหลงตงครรภได 8 เดอน

7. บวมบรเวณนวมอ น วเทา และใบหนา

8. ปวดศรษะมากหรอตาพรามว

9. เหนอยมาก

10.ปสสาวะขดไมสะดวก

11.ปวดทองมาก

12

ขอควรปฏบตเมอเจบครรภจรง

1.ไปโรงพยาบาล พรอมของใชและเอกสารทเตรยมไว

2.ตดตอตกผปวยนอกชน 1 หนาหนวยตรวจโรคฉกเฉนและ

แจงความตองการคลอดทหองคลอดสามญหรอหองคลอดพเศษ

เมอเจบครรภหรอน าเดน

ใหงดรบประทานอาหารและน าดม

แลวรบมาโรงพยาบาลทนท

อยาลมมาพบแพทยตามนดนะคะ

มปญหาโทรศพทปรกษาได

ในเวลาราชการ โทร. 02-419-7365 , 02-419-7367

นอกเวลาราชการ โทร. 02-419-7000 ตอ 4640 -42

....................................................

โปรดอานเอกสารนใหเขาใจและตดใหสามน ามาตดตอเวชระเบยนเพอมาตรวจ

เลอดธาลสซเมย

เรยนเจาห

นาท

เวชระเบยน : ผทยนบตรน

ตองการมาต

รวจเลอดธาลสซเมยทหนวย

ฝากครรภ รหส 0

308

ขอใหเปด

Visi

t และใชเวชระเบยน

ขอควรปฏบตในการมาต

รวจธาลสซเมย

1.ตดตอตกผปวยนอก ชน

1 ชอง1

00 แผนกเวชระเบยน

เวลา

07.0

0-10.0

0น. เพอ

คนแฟมหรอท าบตรผปวยใหม *น าบตรประชาชน/บตรประจ าตวผปวยรพ

.ศรราชมา

ดวย

*

2.แลวตดตอหนวยฝากครรภตกผปวยนอกชน3 เคานเตอร 1แจงวามาตรวจ

เลอดธาลสซเมย

3.ไมตองงดน าและอาหาร

4.หากมขอสงสยตดตอหมายเลข 02-4199489

เวลา1

3.0

0-14.0

0น. เทานน

http://www.google.co.th/url?sa=i&rct=j&q=&esrc=s&frm=1&source=images&cd=&cad=rja&docid=gsVwM34wung3vM&tbnid=FbbZe9QRviyn8M:&ved=0CAUQjRw&url=http://board.postjung.com/714467.html&ei=2HIAU4eXIsyUrgf8_IDwDA&bvm=bv.61535280,d.bmk&psig=AFQjCNH4ueA_Ovl8qGT-VDZ3kKhlurHH4g&ust=1392624680599782