KPSS2016

ÖABTSOSYAL BİLGİLER

29.Eğitimde

yıl

Pegem Akademi Sınav Komisyonu;

2015 KPSS’ye Pegem Yayınları

ile hazırlanan adayların,40'ın üzerinde soruyu

kolaylıkla çözebildiğini

açıkladı.

(Sosyal Bilgilerin Temelleri - Sosyal Psikoloji - Arkeoloji - Antropoloji - Sosyoloji

Felsefe - Ekonomi - Bilim, Teknoloji ve Sosyal Değişme - Sanat ve Estetik

İnsan İlişkileri ve İletişim - Günümüz Dünya Sorunları - Sosyal Proje Geliştirme)

SİYASET BİLİMİ

DİĞER SOSYAL BİLİM ALANLARI

ALAN EĞİTİMİ

SORU BANKASI

Komisyon

ÖABT SOSYAL BİLGİLER DİĞER ALANLAR VE ALAN EĞİTİMİ

ISBN 978-605-318-206-1

Kitapta yer alan bölümlerin tüm sorumluluğu yazarlarına aittir.

© 2015, Pegem AkademiBu kitabın basım, yayın ve satış hakları

Pegem Akademi Yay. Eğt. Dan. Hizm. Tic. Ltd. Şti.ne aittir.Anılan kurulusun izni alınmadan kitabın tümü ya da bölümleri,kapak tasarımı; mekanik, elektronik, fotokopi, manyetik, kayıtya da baska yöntemlerle çoğaltılamaz, basılamaz, dağıtılamaz.

Bu kitap T.C. Kültür Bakanlığı bandrolü ile satılmaktadır.Okuyucularımızın bandrolü olmayan kitaplar hakkında

yayınevimize bilgi vermesini ve bandrolsüz yayınlarısatın almamasını diliyoruz.

3. Baskı: 2015, Ankara

Yayın-Proje: Neslihan GürsoyDizgi-Grafik Tasarım: Kezban Öztürk

Kapak Tasarımı: Gürsel Avcı

Baskı: Korza Yay. Basım San. Tic. A.Ş.Yenice Mah. No: 3 Esenboğa-Ankara

0312 342 22 08

Yayıncı Sertifika No: 14749Matbaa Sertifika No: 30233

İletişim

Karanfil 2 Sokak No: 45 Kızılay / ANKARAYayınevi 0312 430 67 50 - 430 67 51

Yayınevi Belgeç: 0312 435 44 60Dağıtım: 0312 434 54 24 - 434 54 08

Dağıtım Belgeç: 0312 431 37 38Hazırlık Kursları: 0312 419 05 60

İnternet: www.pegem.netE-ileti: pegem@pegem.net

Sevgili Öğretmen Adayları,

Bu kitap, Kamu Personeli Seçme Sınavı (KPSS) SOSYAL BİLGİLER Öğretmenliği Alan Bilgisi Testi (ÖABT-SOSYAL BİLGİLER) kapsamındaki soruları çözmek için gerekli bilgi, beceri ve teknikleri edinmeniz ve soruları kolaylıkla çözebilmeniz amacıyla farklı soru çeşitleri ile kendinizi geliştirmeniz sürecinde siz değerli öğretmen adaylarımıza kılavuzluk etmek için hazırlanmıştır.

Kitabın hazırlık aşamasında, sınav kapsamındaki temel alanlarda kapsamlı alanyazın taraması yapılmış, bu kitabın gerek ÖABT’de gerekse gelecekteki meslek hayatınızda ihtiyacınızı maksimum derecede karşılayacak şekilde ve ÖABT'de çıkan ve çıkacak sorularla paralel sorular içerecek nitelikte olması hedeflenmiştir.

On dört bölümden oluşan kitabımız, toplamda 900 soru içeren testlerden oluşmaktadır. Detaylı, güncel ve anlaşılır bir dilde yazılan çözümlü anlatımları ve açıklamaları ile bu özgün sorular, ÖABT'de çıkacak sorularla konu ve tarz itibariyle birebir örtüşmektedir. Ayrıca kitabımızda, testlerin karışık değil de konu başlıklarıyla ayrı ayrı verilmiş olması, hangi konuda eksikliğiniz olduğunu görmenizi ve konu anlatımlı kitabımıza başvurarak bu eksiklilerinizi tamamlamanızı sağlayacak ve size yol gösterecektir.

Yoğun bir araştırma ve çalışma süreci ile hazırlanmış olan bu kitapla ilgili görüşlerinizi ve önerilerinizi bizimle pegem@pegem.net aracılığı ile paylaşabilirsiniz.

Geleceğimizi güvenle emanet ettiğimiz siz değerli öğretmenlerimizin hizmet öncesi ve hizmet içi eğitimlerinde katkıda bulunabilmek ümidiyle...

SİYASET BİLİMİ

SİYASET BİLİMİ - I ...................................................................................................................................................................................................................................3

ÇÖZÜMLER -I.....................................................................................................................................................................................................................................................7

SİYASET BİLİMİ - II ................................................................................................................................................................................................................................ 9

ÇÖZÜMLER - II .............................................................................................................................................................................................................................................13

SOSYAL BİLGİLERİN TEMELLERİ

SOSYAL BİLGİLERİN TEMELLERİ - I ................................................................................................................................................................17

ÇÖZÜMLER .........................................................................................................................................................................................................................................................20

SOSYAL BİLGİLERİN TEMELLERİ - II ..............................................................................................................................................................22

ÇÖZÜMLER - II .............................................................................................................................................................................................................................................26

SOSYAL BİLGİLERİN TEMELLERİ - III ...........................................................................................................................................................29

ÇÖZÜMLER - III ...........................................................................................................................................................................................................................................32

SOSYAL BİLGİLERİN TEMELLERİ - IV ...........................................................................................................................................................34

ÇÖZÜMLER - IV ...........................................................................................................................................................................................................................................38

SOSYAL PSİKOLOJİ

SOSYAL PSİKOLOJİ - I ....................................................................................................................................................................................................................43

ÇÖZÜMLER - I................................................................................................................................................................................................................................................47

SOSYAL PSİKOLOJİ - II ..................................................................................................................................................................................................................50

ÇÖZÜMLER - II .............................................................................................................................................................................................................................................54

ARKEOLOJİ

ARKEOLOJİ - I ...............................................................................................................................................................................................................................................59

ÇÖZÜMLER - I................................................................................................................................................................................................................................................63

ARKEOLOJİ - II ............................................................................................................................................................................................................................................65

ÇÖZÜMLER -II ...............................................................................................................................................................................................................................................69

İçindekiler

ANTROPOLOJİ

ANTROPOLOJİ - I ....................................................................................................................................................................................................................................73

ÇÖZÜMLER - I................................................................................................................................................................................................................................................77

ANTROPOLOJİ - II ..................................................................................................................................................................................................................................80

ÇÖZÜMLER - II .............................................................................................................................................................................................................................................84

SOSYOLOJİ

SOSYOLOJİ - 1 ................................................................................................................................................................................................................................................89

ÇÖZÜMLER - I................................................................................................................................................................................................................................................93

SOSYOLOJİ - II ...............................................................................................................................................................................................................................................96

ÇÖZÜMLER - II .........................................................................................................................................................................................................................................100

FELSEFE

FELSEFE - I ...................................................................................................................................................................................................................................................105

ÇÖZÜMLER - I............................................................................................................................................................................................................................................109

FELSEFE - II ................................................................................................................................................................................................................................................111

ÇÖZÜMLER - II .........................................................................................................................................................................................................................................115

EKONOMİ

EKONOMİ - I ..................................................................................................................................................................................................................................................119

ÇÖZÜMLER - I............................................................................................................................................................................................................................................123

EKONOMİ - II ................................................................................................................................................................................................................................................125

ÇÖZÜMLER - II .........................................................................................................................................................................................................................................129

BİLİM, TEKNOLOJİ VE SOSYAL DEĞİŞME

BİLİM, TEKNOLOJİ VE SOSYAL DEĞİŞME - I.....................................................................................................................................133

ÇÖZÜMLER - I............................................................................................................................................................................................................................................136

BİLİM, TEKNOLOJİ VE SOSYAL DEĞİŞME - II ..................................................................................................................................138

ÇÖZÜMLER - II .........................................................................................................................................................................................................................................141

BİLİM, TEKNOLOJİ VE SOSYAL DEĞİŞME - III ................................................................................................................................143

ÇÖZÜMLER - III .......................................................................................................................................................................................................................................146

BİLİM, TEKNOLOJİ VE SOSYAL DEĞİŞME - IV ................................................................................................................................148

ÇÖZÜMLER - IV .......................................................................................................................................................................................................................................151

SANAT VE ESTETİK

SANAT VE ESTETİK - I ...............................................................................................................................................................................................................155

ÇÖZÜMLER - I............................................................................................................................................................................................................................................159

SANAT VE ESTETİK - II .............................................................................................................................................................................................................161

ÇÖZÜMLER - II .........................................................................................................................................................................................................................................165

İNSAN İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİM

İNSAN İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİM - I ......................................................................................................................................................................169

ÇÖZÜMLER - I............................................................................................................................................................................................................................................173

İNSAN İLİŞKİLERİ VE İLETİŞİM - II ....................................................................................................................................................................175

ÇÖZÜMLER - II .........................................................................................................................................................................................................................................179

GÜNÜMÜZ DÜNYA SORUNLARI

GÜNÜMÜZ DÜNYA SORUNLARI - I ........................................................................................................................................................................183

ÇÖZÜMLER - I............................................................................................................................................................................................................................................187

GÜNÜMÜZ DÜNYA SORUNLARI - II ......................................................................................................................................................................189

ÇÖZÜMLER - II .........................................................................................................................................................................................................................................193

GÜNÜMÜZ DÜNYA SORUNLARI - III ...................................................................................................................................................................195

ÇÖZÜMLER - III .......................................................................................................................................................................................................................................199

SOSYAL PROJE GELİŞTİRME

SOSYAL PROJE GELİŞTİRME - I .............................................................................................................................................................................203

ÇÖZÜMLER - I............................................................................................................................................................................................................................................207

SOSYAL PROJE GELİŞTİRME -II .............................................................................................................................................................................209

ÇÖZÜMLER - II .........................................................................................................................................................................................................................................213

ALAN EĞİTİMİ

ÇÖZÜMLÜ TEST - I .............................................................................................................................................................................................................................217

ÇÖZÜMLER - I............................................................................................................................................................................................................................................221

ÇÖZÜMLÜ TEST - II ..........................................................................................................................................................................................................................224

ÇÖZÜMLER - II .........................................................................................................................................................................................................................................228

ÇÖZÜMLÜ TEST - III ........................................................................................................................................................................................................................231

ÇÖZÜMLER - III .......................................................................................................................................................................................................................................235

ÇÖZÜMLÜ TEST - IV ........................................................................................................................................................................................................................237

ÇÖZÜMLER - IV .......................................................................................................................................................................................................................................241

ÇÖZÜMLÜ TEST - V ..........................................................................................................................................................................................................................243

ÇÖZÜMLER - V .........................................................................................................................................................................................................................................247

ÇÖZÜMLÜ TEST - VI ........................................................................................................................................................................................................................249

ÇÖZÜMLER - VI .......................................................................................................................................................................................................................................253

ÇÖZÜMLÜ TEST - VII ......................................................................................................................................................................................................................255

ÇÖZÜMLER - VII.....................................................................................................................................................................................................................................259

ÇÖZÜMLÜ TEST - VIII ...................................................................................................................................................................................................................261

ÇÖZÜMLER - VIII ..................................................................................................................................................................................................................................265

CEVAP ANAHTARI ..............................................................................................................................................................................................................................267

SİYASET BİLİMİ

3

1. Doğrudan demokrasi, yurttaşların günümüzde oldu-ğu gibi başkalarınca temsil edilmediği, siyasal ka-rarların alınmasında ve uygulanmasında doğrudan yer aldığı bir sistemdir. Bu sistemin Antik Yunan’daki polislere dayandığı bilinmektedir.

Aşağıdakilerden hangisi Yunan polislerinde doğrudan demokrasinin uygulanmasının temel nedenidir?

A) Küçük ölçekli yerleşimler olmaları

B) Eşitlikçi yapıları

C) Yurttaşların polise bağlılıkları

D) Toprak mülkiyetinin reddedilmiş olması

E) Yurttaşlar dışında siyasal bir anlamının olma-ması

2. Aristoteles’e göre bütün toplulukların aynı erdeme sahip olmamaları ve çevresel, ekonomik ve psiko-lojik koşullarının da farklı olması dolayısıyla tüm topluluklara hitap edecek bir devletten söz etmek mümkün değildir. Bu da farklı yönetim biçimlerine gerek duyulması anlamına gelmektedir.

Aşağıdakilerden hangisi Aristoteles’e göre, farklı yönetim biçimleri arasından en erdemli olanıdır?

A) Demokrasi

B) Oligarşi

C) Aristoktasi

D) Tiranlık

E) Teokrasi

3. Orta Çağ siyasi tarihini nitelendirdiği kabul edilen kavram feodalitedir.

Aşağıdakilerden hangisi feodalite kavramını açıklamaktadır?

A) Otoritenin yokluğu

B) Otoritenin çokluğu

C) Otoritenin genişlemesi

D) Otoritenin azalması

E) Otoritenin bozulması

4. 1215 tarihinde imzalanan ve kralın soylular ve Kilise üzerindeki yetkilerini sınırlandıran Magna Carta’yı doğuran temel neden aşağıdakilerden hangisidir?

A) Kilisenin baskısı

B) Kaybedilen savaşlar

C) Uluslararası ilişkiler

D) Soyluların güçlenmesi

E) Toplumsal değişme

5. Siyasal düşünce tarihi içinde Roma hukuk siste-minin temel kavramlarına yapılan atıfların nedeni aşağıdakilerden hangisinde açıklanmaktadır?

A) Roma hukuk sistemi günümüze değin geçerliliği-ni koruyan bir güce sahiptir.

B) Siyaset bilimine önemli katkıları bulunan düşü-nürler Roma döneminde yaşamışlardır.

C) Roma dönemi farklı yönetim biçimleri arasındaki mücadelelere tanık olmuştur.

D) Devleti soyut bir varlık ve birlik olarak kavrama-nın temelleri Roma’da atılmıştır.

E) Siyaset biliminin tarihçesi Roma dönemine ve hukukuna dayanmaktadır.

6. İktidarı ele geçirmek ve sürdürmek için her türlü aracın kullanılabileceğini kabul eden ve bundan dolayı iktidar mücadelelerinin ve siyasetin ahlak-la olan ilişkisini kesen yaklaşımlara genel olarak verilen ad aşağıdakilerden hangisidir?

A) Karşı reform

B) Gallikanizm

C) Liberalizm

D) Nihilizm

E) Makyavelizm

SİYASET BİLİMİ - I

4

7. Var olan bozuk siyasal düzenlere karşı, iyi bir siyasal düzenin ya da toplumun mümkün oldu-ğunu ve bunun için de insan aklının en önemli kılavuz ve araç olduğunu savunan düşünce gru-bunu aşağıdakilerden hangisi tanımlamaktadır?

A) Hümanizm

B) Reform

C) Ütopyacı Düşünüş

D) Demokrasi

E) Rönesans

8. Genel olarak devletin kötülüğünden hareketle, insanların devlet olmadan daha eşitlikçi, adil ve mutlu bir düzen içinde yaşayacağını kabul eden, bu nedenle devleti ele geçirmek gibi hedefleri önemsemeyen yaklaşımlar siyaset biliminde aşağıdakilerden hangisi ile adlandırılmaktadır?

A) Liberalizm

B) Sosyalizm

C) Komünizm

D) Anarşizm

E) Kolonyalizm

9. Mutlak monarşilerde iktidarın kaynağı kilise ve dinden devlet iktidarına geçmiştir. Devlet iktidarı kar-şısında hiçbir siyasal aktörün üstünlük iddiasından bulunamayacağı bir döneme geçilmiştir.

Bu durum aşağıdaki kavramlardan hangisinin doğmasına neden olmuştur?

A) Egemenlik

B) Meşruiyet

C) Hakimiyet

D) Siyasi güç

E) Laiklik

10. Toplum sözleşmesi kuramında siyasal iktidar aşağıdakilerden hangisini temel almaktadır?

A) İnsanların eşitliğini

B) İnsanların eşit olmamasını

C) Doğa durumunu

D) Güçler ayrılığını

E) İhtiyaçları

11. İktidarın yönetici tarafından kötüye kullanılma-sını ve özgürlüklerin yok edilmesini önlemek amacıyla, Montesquieu tarafından ortaya atılan ve günümüzde de kullanılmakta olan ilke aşağı-dakilerden hangisidir?

A) Egemenliğin bölünmezliği

B) Halk egemenliği

C) Yasaların üstünlüğü

D) Güçler ayrılığı

E) Genel oy

12. Rousseau’ya göre, eşitsizliğin ve bunun neden olduğu tüm kötülüklerin açıklanabilmesi için doğa durumunun net bir biçimde açıklanması gerekmek-tedir. İnsanların ilkel doğa durumundan çıkarak topluluklar oluşturmaları ile eşitsizliğin ilk biçimi meydana gelmiştir.

Rousseau’nun düşüncesine göre bu ilk eşitsiz-lik durumu aşağıdakilerden hangisi ile birlikte ortaya çıkmıştır?

A) İşbölümü

B) Güç mücadelesi

C) Özel mülkiyet

D) Devletin doğuşu

E) Sınıflaşma

13. Günlük dilde farklı anlamlarda kullanılan siyaset kavramı ile ilgili olarak aşağıda yer alan ifadeler-den hangisi yanlıştır?

A) Osmanlı Devleti’nde siyaset sözcüğü genelde, devlete karşı işlenen suçların cezalandırılması anlamında kullanılmıştır.

B) Batı dillerinde siyaset kavramı yerine kullanılan politika sözcüğü devletle ilgili faaliyetler anlamını taşımaktadır.

C) Siyaset biliminin bağımsız bir disiplin olarak ortaya çıkması on dokuzuncu yüzyıla kadar gerçekleşememiştir.

D) Aristoteles politikayı, en yüksek iyiyi yaşamayı amaçlayan devlete ilişkin tüm faaliyetler olarak tanımlamıştır.

E) Siyaseti iktidar mücadelesi olarak görenlerin yanı sıra, düzeni sağlamaya yönelik faaliyetler olarak değerlendirenler de vardır.

5

14. “İdeal devlet nasıl olmalıdır?” sorusuyla ilgilenen Platon, bu devlete yönelik olarak aşağıdakiler-den hangisini savunmuştur?

A) Filozofların kral olmasını

B) Doğrudan demokrasiyi

C) Yöneticilerin eğitim almasını

D) Halkın yönetimde söz sahibi olmasını

E) İdeal devletin olamayacağını

15. UNESCO’nun 1948 tarihinde Paris’te düzenlemiş olduğu toplantıda siyaset biliminin kapsamı dört temel konu ile sınırlandırılmıştır. Bu konulardan biri “siyasal güçler, toplumsal katmanlar” başlığını taşımaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi bu başlık altında yer alan konulardan biri değildir?

A) Siyasal partiler

B) Dernekler

C) Seçim sistemleri

D) Kamuoyu

E) Devlet

16. Siyaset kavramının farklı tanımlarına rastlanmakta ve bu tanımların her birinde siyasetin farklı bir boyu-tuna vurgu yapıldığı görülmektedir.

Aşağıdakilerden hangisi siyasete ilişkin olarak yapılan tanımlar arasında yer alamaz?

A) Uyuşmazlık durumlarında arabuluculuk yapmak-tır.

B) Devlet yönetimine ilişkin her türlü faaliyetlerdir.

C) İktidarı ele geçirmek için verilen mücadeledir.

D) Toplumun genelini ilgilendiren konularda düzen-leme yapılmasıdır.

E) Toplumda maddi ve manevi değerlerin dağıtıl-ması sürecidir.

17. Propaganda, ideoloji aşılama ve psikolojik kont-rol gibi uygulamalar aşağıdaki kavramlardan hangisi ile ilişkilidir?

A) Devlet

B) Meşruiyet

C) Egemenlik

D) İktidar

E) Yönetim

18. Egemen iktidar, hiyerarşideki en üstün iktidardır.

Aşağıdakilerden hangisi bu iktidarın özelliklerin-den biri değildir?

A) Egemenden daha üstün bir otorite yoktur.

B) Egemen iktidar gücünü halktan almaktadır.

C) Egemenlik döngüseldir yani yukarıdan aşağıya işleyen tek yönlü bir süreç değildir.

D) Egemenlik fiilen sınırlandırılmaktadır.

E) Siyasal sistem içindeki kararların tümü egemen iktidar tarafından verilmez.

19. İhtiyaçlarını karşılama noktasında tek başına yeter-siz kalan insan önce toplumu oluşturmuş, toplumsal düzen ve istikrar için de devleti var etmiştir. Devletin doğuşuna dair farklı görüşler vardır. Bu görüşlerden biri sözleşme kuramıdır.

Bu kuramın temel katkısı aşağıdakilerden hangi-si olmuştur?

A) Devlet kurumunu sınırlandırması

B) Devlet kavramını net bir biçimde tanımlaması

C) Devlete ortaya çıkış tarihini belirlemeye yardımcı olması

D) Modern devletlerin oluşmasına temel teşkil etmesi

E) İnsan ile devlet arasındaki ilişkiyi açıklaması

6

20. Modern zamanlarda devletle ilgili tartışmaların oda-ğında devletin kişiliği sorunu yer almıştır.

Bu konuda varılan sonuç aşağıdakilerden hangi-sinde doğru bir biçimde ifade edilmiştir?

A) Devletin kişiliği yöneticilerle özdeşleşmektedir.

B) Devletin kişiliği bağımsızlık ile birlikte kazanıl-maktadır.

C) Devlet vatandaşlarla bir kişilik kazanmaktadır.

D) Devletin kişiliği uluslararası antlaşmalarla temsil edilmektedir.

E) Devletin gerçek bir kişiliği yoktur.

21. Siyasi iktidarın örgütlenmesi ve kullanılması bakı-mından başlıca iki devlet türünden söz edilmektedir. Bunlardan biri birleşik devlettir.

Aşağıdakilerden hangisi birleşik devletin özellik-lerinden biridir?

A) Birden fazla yasama, yürütme ve yargı organı bulunmaktadır.

B) Siyasi iktidar tek merkezde toplanmıştır.

C) Federe devletler merkezî yönetimin şubesi konumundadır.

D) Birleşik devlet olarak adlandırılmak için ikiden fazla devletin bir araya gelmesi gerekmektedir.

E) Federe devletler isterlerse uluslararası alanda ayrı bir devlet olarak tanınabilmektedir.

22. Siyasal sistem, bir ülkede iktidarla toplum arasındaki ilişkilerin niteliğini ifade etmektedir. Bir ülkenin hangi siyasal sistemi benimsemiş olduğuna dair bilgi edin-mek için bazı soruların yanıtlanması gerekmektedir.

Aşağıdakilerden hangisi bu sorulardan biri olamaz?

A) Siyasi iktidar meşrutiyetini nereden almaktadır?

B) Yöneticiler kimleri yönetmektedir?

C) Yönetilenler ile yöneticiler arasındaki karşılıklı haklar ve sorumluluklar nelerdir?

D) İktidarın sınırı nerede başlayıp nerede bitmek-tedir.

E) Toplumu kim yönetmektedir?

23. Demokrasi karşıtı rejimler tezlerini aşağıdakiler-den hangisi temelinde şekillendirmişlerdir?

A) Demokrasinin etkili olamadığı

B) Halkın yönetme yetisinden uzak olduğu

C) İnsanların eşit olmadığı

D) Nüfusun kalabalık olduğu yerlerde demokrasinin etkisinin azaldığı

E) Doğrudan demokrasinin olanaksız olduğu

24. Siyasal sistemleri ve rejimleri belirlemeye yönelik olarak siyasi düşünce tarihinde çeşitli sınıflandırma-lar yapılmıştır. Bu sınıflandırmalardan biri Platon’a aittir. Platon’a göre ilk yönetim biçimi patriarşidir.

Aşağıdakilerden hangisi bu yönetim biçimini tanımlamaktadır?

A) İktidarın babanın ya da kabile şefinin elinde olmasıdır.

B) Tek bir kişinin yasaya ve geleneklere bağlı ola-rak toplumu yönetmesidir.

C) Yönetime katılımın sadece yurttaş statüsünde olanlar için geçerli olmasıdır.

D) Doğuştan üstün yeteneklere sahip olan bir azın-lığın yönetimidir.

E) Kralların filozof, filozofların da kral oldukları yönetim biçimidir.

25. Üniter devlet ile ilgili olarak aşağıda verilmiş olan bilgilerden hangisi yanlıştır?

A) Siyasal iktidar tek merkezde toplanmıştır.

B) Tüm ülkede aynı hukuk kuralları geçerlidir.

C) Taşra kuruluşları iç işlerinde bağımsız iken dış işlerinde merkeze bağlıdır.

D) Taşradaki devlet kuruluşları merkezi yönetimin ancak bir şubesi konumundadır.

E) Taşra kuruluşları merkezin yönetimi ve denetimi altındadır.

7

1. Polislerin sahip olduğu siyasal anlam ve varlık dışın-da siyasal bir anlamları ve varlıkları bulunmamaktadır. Ancak, bu durum polis ile yurttaşın aynı anlama geldiği şeklinde anlaşılmamalıdır. Aksine, poliste yurttaş sayı-sından fazla nüfus bulunmaktadır. Bu ise kölelerin ve kadınların yurttaş olarak nitelendirilmemelerinden kay-naklanmaktadır. Dolayısıyla polislerde eşitlikçi bir sis-tem söz konusu değildir. Doğrudan demokrasinin uygu-lanabilmiş olması ise nüfusun azlığına ve küçük ölçekli yerleşimler olmalarına dayanmaktadır. Böylece yurttaş niteliğindeki her bir bireyin kararların alınmasında ve uy-gulanmasına aktif katılımları mümkün olabilmiştir.

Cevap A

2. Eşit olmayan bir toplum yapısına inanan Aristoteles, kölelik kurumunu da savunmakta ve eşit olanlara eşit, eşit olmayanlara ise eşitsiz davranmanın adaleti sağla-yacağını ifade etmektedir. Ona göre en erdemli yönetim biçimi ise aristokrasidir. Çünkü aristokrasi herkese erde-mine göre, orantılı bir eşitlikle davranmaktadır.

Cevap C

3. Feodaliteyi nitelendiren en önemli şeylerin başında kü-çük iktidarlar topluluğunun varlığı gelmektedir. Özellikle devletin güvenlik ihtiyacının karşılanamaması dolayısıy-la küçük iktidarların sayısı artmış, bir başka deyişle oto-rite sayılan güçler çoğalmıştır.

Cevap B

4. XII. yüzyıl Avrupa’sındaki önemli bazı değişmeler Mag-na Carta’ya giden yolu açmıştır. Ticaretin canlanması ile birlikte kentlerin ve kentli yeni sınıfların önem kazanma-sı, krallıklara bölünmüş olan Avrupa’da yönetimin kral merkezli bir anlayışla kavranamayacak ölçüde karma-şıklaşması gibi toplumsal değişmeler bu süreçte etkili olmuştur.

Cevap E

5. Roma örneği, hayatına bir kent devleti olarak başlayan bir siyasal birimin nasıl bir imparatorluğa dönüştüğünü ve bu dönüşüm içinde siyasal düşüncenin gelişimini anlamak bakımından önemli bir örnektir. Düşünce tari-hine Yunan ölçeğinde özgün bir katkıda bulunmasa bile, devletin soyut bir birlik ve varlık olarak kavranmasının temelleri Roma’da atılmıştır. Özellikle bugün bile devlet yerine kullanılabilen res publica (cumhuriyet) kavramı devletin hem kamusal soyut varlığını işaret etmek hem de bu soyut varlığın hukuksal düzeyde nasıl cisimleşti-ğini anlamak bakımından çok önemlidir. Bundan dolayı, bugün de siyasal düşünce içinde Roma hukuk sistemi-nin temel kavramlarına sıklıkla atıf yapılmaktadır.

Cevap D

6. İktidarı ele geçirmek ve sürdürmek için her türlü aracın kullanılabileceğini kabul eden ve bundan dolayı iktidar mücadelelerinin ve siyasetin ahlakla olan ilişkisini kesen yaklaşımlara genel olarak Makyavelizm denilmektedir.

Cevap E

7. Var olan bozuk siyasal düzenlere karşı, iyi bir siyasal düzenin ya da toplumun mümkün olduğunu ve bunun için de insan aklının en önemli kılavuz ve araç olduğunu savunan düşünce grubu ütopyacı düşünüştür.

Cevap C

8. Devletin olumsuz gözle bakan ve insanların devlet olma-dan daha eşitlikçi, adil ve mutlu bir düzen içinde yaşaya-cağını kabul eden, bu nedenle devleti ele geçirmek gibi hedefleri önemsemeyen yaklaşımlar anarşizm olarak adlandırılmaktadır.

Cevap D

9. Mutlak monarşiler, XVI. yüzyılda artık iktidarlarının ve meşruluklarının kaynağı olarak Kilise’nin temsil ettiği dini kabul etmiyorlardı. Çünkü krallar Kilise’nin üstünde bir güce kavuşmuşlardı. Tersine, Kilise’nin temsil ettiğini iddia ettiği din artık varlığını devlete borçluydu. Aynı şe-kilde, krallıkta cisimleşen iktidar kişisel olarak kralın ikti-darı da değildi. Tersine, kralları kendisinin bir görevlisine indirgeyen krallık ya da devlet iktidarı, başlı başına bir değer taşır hâle gelmişti. İşte bu iktidarın ya da devletin özü Jean Bodin tarafından egemenlik olarak işaret edildi ve egemenlik kavramıyla bu öz çözümlendi.

Cevap A

10. Toplum sözleşmesi kuramı, Platon’dan Bodin’e uzanan süreç boyunca birçok düşünür tarafından savunulan yaklaşımı, yani siyasal iktidarı insanların eşitsizliği üze-rine temellendiren anlayışı ters yüz eder. Bu kuramda siyasal iktidar, insanların doğuştan eşit oldukları kabulü üzerine oturtulur. Bu varsayımdan hareket edilmesiyle de devletin, insanların anlaşarak yarattıkları yapay bir kurum olduğu sonucuna varılır.

Cevap A

11. Montesquieu’ya göre, devletin üç gücü olan yasama, yü-rütme ve yargının tek elde toplanması, o devletin ılımlı bir yapıda olmadığının açık kanıtıdır. Böyle bir mutlak iktidarda, vatandaşları iktidarın aşırı kullanımına karşı koruyabilecek hiçbir güç yoktur. Özgürlüğün korunması için bir fren sistemine yani güçler ayrılığına gerek vardır.

Cevap D

ÇÖZÜMLER -I

8

12. Madencilik ve tarımla birlikte özel mülkiyetin başlama-sı Rousseau’ya göre eşitsizliğin de doğuşuna neden olmuştur. Özel mülkiyetin ardından rekabet, çıkar çatış-ması, başkalarından üstün olma tutkusu gibi duygular eşitsiz bir durumu beraberinde getirmiştir.

Cevap C

13. Siyaset biliminin bağımsız bir disiplin olması on doku-zuncu yüzyılda değil yirminci yüzyılda gerçekleşmiştir.

Cevap C

14. Platon, devletin bilge krallar tarafından yönetilmesini veya filozofların kral olmasını savunmuştur. Platon’a göre devlet; iktidarı kullanan idareciler, savaşçılar ve üretimi gerçekleştiren çiftçiler ve halk sınıflarından oluş-maktadır. “Ahenkli” bir devletin olması için bu sınıfların kendi üstlerine düşen görevleri yerine getirmeleri gerek-mektedir.

Cevap A

15. Siyasal güçler, toplumsal katmanlar başlığı altında devlet yer almamaktadır. Klasik siyaset biliminin temel konusu ve inceleme alanı olan devlet UNESCO’nun sı-nıflandırmasında ayrı bir başlık hâlinde yer almamakta, devletin farklı boyutları ele alınmaktadır.

Cevap E

16. Arapça kökenli bir sözcük olan siyaset eğitmek, yetiş-tirmek ve yönetmek anlamlarını taşımaktadır. Ancak, arabuluculuk etmek ve uyuşmazlıkları çözümlemek yö-netimin bir parçası olmakla birlikte siyaset kavramının genel anlamda tanımının bu şekilde yapılması söz ko-nusu değildir.

Cevap A

17. Propaganda, ideoloji aşılama ve psikolojik kontrol gibi uygulamalar iktidar kavramı ile ilişkilidir. Bu yolla insan-ların tercihleri dahi belirlenebilmektedir. İktidarın bu tür uygulamalar yoluyla istenilen kararların çıkmasını sağ-laması mümkündür. Bir başka deyişle iktidarı elde etmek ya da elde tutmak için bu tür uygulamalara gidilebilmek-tedir.

Cevap D

18. Egemen iktidar gücünü her zaman halktan almaz. Bu durum sadece demokrasi ile yönetilen devletler için söz konusudur. Örneğin Orta Çağ’da olduğu gibi egemen-liğin kaynağının Tanrısal irade olduğu sistemler de bu-lunmaktadır.

Cevap B

19. Toplumsal sözleşme temelinde farklı düşünürler tarafın-dan çeşitli kuramlar ortaya atılmıştır. Bu teorilerin mer-kezinde devletin ne zaman ortaya çıktığı değil neden ortaya çıktığı sorusu yer almaktadır. Devleti insan yapısı bir araç olarak gören bu teoriler sayesinde devlet kuru-munun sınırsız bir yaptırıma sahip ve insanüstü bir var-lık olmadığı, belli koşullara ve sınırlamalara tabi olduğu görülmüştür.

Cevap A

20. İnsanlık tarihinde uzun bir süre, devletin kişiliği onu yö-neten yöneticilerin kişiliği ile özdeşleştirilmiş olsa da, günümüzde devletin gerçek bir kişilik olmadığı açıktır. Ancak, devletin hak ve borç sahibi olabilmesi ve devam-lılığının sağlanması açısından hukuki bir kişiliği bulun-maktadır.

Cevap E

21. Birleşik devlet, siyasi iktidarın tek merkezde toplanmadı-ğı, birden çok siyasi otorite merkezinin ve dolayısıyla bir-den çok yasama, yürütme ve yargı organının bulunduğu devletlerdir. İki ya da daha fazla devlet bir araya gelerek birleşik (federal devleti) oluşturmuşlardır. Federe yani kurucu devletler iç işlerinde bağımsız iken dış işlerinde birleşik devlete tabidirler. Dolayısıyla federe devletlerin uluslararası arenada ayrı bir devlet olarak tanınmaları söz konusu değildir. Federal ve federe devletler arasın-daki iktidar bölüşümü anayasa ile belirlenmiştir.

Cevap A

22. Bir ülkedeki siyasi sistemin niteliğini belirleyebilmek için toplumu kim yönetecek, siyasi iktidar meşruiyetini yani yönetme hakkını nereden ve kimden alacak, iktidarı kullananlarla yönetilenler arasındaki karşılıklı haklar ve ödevlerin neler olduğu, iktidarın sınırının nerede başla-yıp nerede biteceği gibi soruların cevaplanması gerek-mektedir. Yönetilenlerin kimler olduğu ise siyasi sistemin belirlenmesinde ipucu verebilecek bir soru değildir.

Cevap B

23. Demokrasi karşıtı rejimler, insanların eşit olmadıkları savı üzerine temellendirilmiştir. Örneğin Platon, insanla-rı yetersizliklerinden dolayı toplum içerisinde iş bölümü yapmış olduklarını belirterek, toplumu yönetme gibi zor ve karmaşık bir görevin ancak doğuştan üstün yetenek-lere sahip kişiler tarafından yerine getirilebileceğini sa-vunmuştur.

Cevap C

24. Patriarşi, iktidarın babanın ya da klan veya kabile şefinin elinde olmasıdır. Bu yönetim biçiminde meclis ya da ya-salar bulunmamaktadır. Baba ya da kabile şefi geleneğe ve kişisel takdirine göre ülkeyi yönetmektedir.

Cevap A

25. Üniter devlet bir başka isimle tekçi devlettir ve bu devlet türünde siyasi iktidar tek merkezde toplanmıştır. Taşra-daki kuruluşlar ise merkezi temsil etmektedirler ve gerek iç işlerinde gerekse dış işlerinde merkeze bağlıdırlar.

Cevap C

9

1. Sosyal demokrasinin Marksizmden farkı aşağı-dakilerden hangisinde doğru bir biçimde ifade edilmiştir?

A) Kapitalist üretim biçimi sosyal demokraside reddedilmemektedir.

B) Sosyal demokraside eşitlik, yarışma koşullarının eşit olması olarak algılamaktadır.

C) Sosyal demokraside pozitif özgürlük anlayışı hâkimdir.

D) Marksizm işçi sınıfını savunurken sosyal demok-rasi tüm halkı temel almaktadır.

E) Marksizmde sosyal devlet fikri daha ön planda-dır.

2. Aşağıdakilerden hangisinde liberalizmin devlet anlayışı sunulmaktadır?

A) Devlet burjuvazinin çıkarlarına hizmet eden bir baskı aygıtıdır.

B) Devlet, çeşitli hizmetleri yerine getirmek için oluşturulmuş, sınırlandırılamayan bir sistemdir.

C) Devlet, yönetme yeteneğine sahip kişilerin bu yeteneğe sahip olmayanlar karşısındaki üstünlü-ğünün simgesidir.

D) Devlet, toplumun üstünde ve ötesinde bir güç niteliği taşımaktadır.

E) Devlet, adalet ve güvenlik hizmetlerini yerine getirmek için oluşturulmuş sınırlı bir araçtır.

3. Machiavelli, “Buyurma yetkisine sahip olan güce sahip değilse çökmeye mahkûmdur.” sözü ile devletin temel öğelerinden hangisine değinmek-tedir?

A) Toprak

B) Yönetici

C) Güç

D) İktidar

E) Halk

4. Çevresiyle olan etkileşimi sonucunda bireyin siyasal sistemle ilgili görüş geliştirmesi aşağıda-kilerden hangisi ile ifade edilmektedir?

A) Siyasal toplumsallaşma

B) Siyasallaşma

C) Siyasete katılma

D) Siyasal sistemde rol alma

E) Siyasal kültür

5. Yönetimi etkilemek amacıyla ortaya konulan siyasal davranışları bazı ölçütlere göre sınıflandırılması mümkündür.

Buna göre, bir partinin rozetini taşıyan ya da siyasal uyarılara açık olan bir bireyin faaliyetleri, eylemin yoğunluk ve zorluk derecesine göre aşağıdaki kategorilerden hangisine girmektedir?

A) Gladyatör faaliyetler

B) İzleyici faaliyetleri

C) Geçiş faaliyetleri

D) Olağan siyasal katılma faaliyetleri

E) Olağandışı siyasal katılma faaliyetleri

6. Siyasal katılmanın çeşitli bireysel ve toplumsal faktörlerden etkilendiği konusunda görüş birliği bu-lunmaktadır. Bu faktörlerden biri psikolojik faktörler olarak adlandırılmaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi psikolojik faktörlerle ilişkili bir örnektir?

A) Üniversite mezunu olan Ayşe’nin, lise mezunu olan ablasına kıyasla siyasete daha fazla ilgi duyması

B) Hitabet gücü yüksek olan bir liderin kitleleri daha fazla etkileyebilmesi

C) Gelir düzeyi artmaya başlayan Nihan’ın siyasete daha fazla ilgi duymaya başlaması

D) Begüm’ün, kendi eylemlerinin bir şeyi değiştir-meyeceği düşüncesiyle kendini siyasetten uzak tutması

E) Bazı meslek mensuplarının siyasal katılmayı artırıcı yönde etkide bulunması

SİYASET BİLİMİ - II

10

7. Demokrasinin sadece seçim öğesinin işlev kazan-dığı rejimlerde, seçimler sonucu oluşan çoğunluk yönetiminin çoğunluk diktasına dönüşme olasılığı bulunmaktadır.

Burada dile getirilen çoğunluk yönetimi kavramı ile aşağıdakilerden hangisi ifade edilmektedir?

A) Çoğunluğun azınlık üzerinde baskı kurması

B) Yöneticilerin azıklıkta bulunanları görmezden gelmesi

C) Toplumun farklı kesimlerinin yönetimde söz hakkına sahip olması

D) Kararların çoğunluk tarafından verildiği yönetim anlayışı

E) Güçler ayrılığı ilkesinin işlerlik kazanması

8. Demokrasinin temel ilkeleri aşağıdakilerden hangisinde doğru olarak verilmiştir?

A) Özgürlük ve eşitlik

B) Hak ve adalet

C) Haklar ve sorumluluklar

D) Özgürlükler ve ödevler

E) Eşitlik ve katılım

9. Aşağıdakilerden hangisi demokrasinin temel niteliklerinden biri değildir?

A) Serbest ve adil seçimler

B) Kamu görevlerine getirilebilme hakkı

C) Özgür ve çok sesli medyanın varlığı

D) Halkın tercihlerini yansıtabilecek kurumların varlığı

E) Demokrasiye yönelik inanç

10. Halkın, aracılara gerek kalmaksızın kendi kendini yönettiği yönetim şekli doğrudan demokrasi olarak adlandırılmaktadır. Doğrudan demokraside üç unsur ön planda yer almaktadır.

Aşağıdakilerden hangisi bunlardan biridir?

A) Halk katılımı

B) Genel oy

C) Halk egemenliği

D) Azınlığın temsili

E) Özgür seçimler

11. Ülkeler, demokrasinin temel ilkelerinden ayrılmamak kaydıyla farklı demokrasi modellerini uygulamaya koyabilmektedir. Bu demokrasi modellerinden biri ise siyasal ve kültürel yönden nispeten türdeş olan toplumlarda daha iyi işleyen ve Westminster modeli de denilen sistemdir.

Aşağıdakilerden hangisi bu sistemin özelliklerin-den biri değildir?

A) Koalisyonlara pek rastlanmamakla birlikte iktidar partisinin ezici çoğunluğu söz konusu değildir.

B) Meclis, kabine karşısında güçlü konumdadır.

C) Büyük oranda bir azınlık yürütmenin dışında kalarak muhalefet görevini üstlenmektedir.

D) Tek meclisli bir sistemdir.

E) İki partili bir sistemdir.

12. Seçmenlerin dil, din, kültür, ideoloji ve etnik köken gibi çeşitli unsurlar açısından farklı özel-likler sergiledikleri heterojen toplumlarda daha etkili olan demokrasi modeli aşağıdakilerden hangisidir?

A) Radikal demokrasi

B) Sosyal demokrasi

C) Halk demokrasisi

D) Çoğunlukçu demokrasi modeli

E) Uzlaşmacı demokrasi modeli

13. Yaptığı konuşmada sosyal demokrasiyi benim-semiş olduğunu dile getiren bir liderin bu ifade-sinden aşağıdakilerden hangisi anlaşılabilir?

A) Sistemin yok edilmesini ve daha eşitlikçi bir sistem getirilmesini arzulamaktadır.

B) Piyasa ekonomisine dayalı rekabetçi ekonomik sistemi savunmaktadır.

C) Devlete özel bir anlam yüklemekte ve sınıflar arasındaki uzlaşmayı ve işbirliğini koruma işlevi-ni vermektedir.

D) Tüm farklılıkların kamusal alana yansıtılmasını desteklemektedir.

E) Bireylerin ve sivil toplum kuruluşlarının temsili yerine doğrudan siyasal sürece katılımlarına vurgu yapmaktadır.