Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir...
Transcript of Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir...
![Page 1: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/1.jpg)
Óhefðbundnar tjáskiptaleiðir
Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur
Ráðgjafi um óhefðbundnar tjáskiptaleiðir
Vorráðstefna GRR, 10. maí 2012
![Page 2: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/2.jpg)
Óhefðbundnar tjáskiptaleiðir
Hreyfitákn
Látbragð
Tákn með tali
Táknmál heyrnarlausra
Hlutbundin tákn
Hlutir
Myndræn tákn
Ljósmyndir
PCS (picture communication symbols)
SymbolStix(táknm)
Bliss (táknmál)
Hvaða leiðir eru færar ?
Unaided communication Aided communication
Tjáskiptahjálpartæki
![Page 3: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/3.jpg)
Óhefðbundnar tjáskiptaleiðir Orðnotkun
Tjáskiptaleið – Tjáskiptaaðferð
Tjáskiptaleið: Þau táknmyndakerfi og táknmál sem við notum, s.br óhefðbundnar tjáskiptaleiðir s.s PCS (Picture
Communication Symbols), SymbolStix og Bliss.
Tjáskiptaaðferð: Þær mismunandi nálgunaraðferðir sem þróaðar hafa verið til að þjálfa og kenna tjáskipti með óhefðbundnum tjáskiptaleiðum s.s TEACCH og PECS (Picture Exchange Communication System).
![Page 4: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/4.jpg)
Hreyfitákn Tákn með tali
• TMT orðabók og forrit
• Útgefandi: Námsgagnastofnun (fæst í A4)
• TMT í iPhone, iPaad og Ipod Touch
• iTunes : Leita eftir “Tákn með tali”
• Slóð:
http://itunes.apple.com/us/app/takn-me-tali/id498097594?mt=8
Höfundur: Grétar Berg Jónsson
Ísl. heimasíður:
www.greining.is
www.tmt.is
![Page 5: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/5.jpg)
Myndræn tákn Táknmyndakerfi
• SymbolStix Þær fást í Tobii Symbol Mate
og Communicator forritunum
(Öryggismiðstöð Íslands)
www.tobii.com
• PCS-Picture
Communication Symbols. Fást í Boardmaker forritinu
(Námsgagnastofnun)
www.mayerjohnson.com
SymbolStix
PCS
![Page 6: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/6.jpg)
Myndrænt táknmál Blisstáknmálið
• Myndrænt táknmál.
• Orð og hugtök táknuð með rökrænum teikningum í stað bókstafa.
• Um 120 grunntáknum raðað saman í orð og setningar.
• Hægt að nota Bliss á öllum stigum tjáskipta allt frá stökum orðum yfir í flóknar málfræðisetningar
![Page 7: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/7.jpg)
Táknmyndirnar gerðar aðgengilegar til tjáskipta • Táknunum komið fyrir á
einhversskonar spjöld, töflur eða möppur – “pappatækni”
• Ýmist er bent á táknin með eða án hjálpartækja eða þau færð úr stað
• Í tölvunni eru táknin gjarna sett upp á svipaðan hátt
![Page 8: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/8.jpg)
Myndræn tjáskipti Töflur
• Tjáskiptatöflur: Aðaltafla - sértöflur Notaðar í daglegum samskiptum. Hver nemandi getur átt margar sértöflur (gerðar fyrir sérstakar aðstæður)
• Athafnatöflur: Dagskipan - myndræn skilaboð Töflur sem gefa mynd af því sem liggur fyrir í dag eða bráðlega. Einnig töflur sem sundurliða ákveðna athöfn.
![Page 9: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/9.jpg)
Myndræn tjáskipti Athafnatöflur – myndræn skilaboð
Hér er dæmi þar sem hluti dagsins er tekinn fyrir í einu.
Í dag:
![Page 10: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/10.jpg)
Tjáskiptatöflur Einfalt valal
Ég vil leika með Ég vil leika með
Tjáskiptatöflurnar geta verið
einfaldar með örfáum táknum og
svo mun flóknari með mörgum
táknum.
Bliss SymbolStix
![Page 11: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/11.jpg)
Tjáskiptatafla Einfalt val
Ég vil hlusta á
![Page 12: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/12.jpg)
Tjáskiptatöflur Mismunandi uppbygging
• Staðlaða Blisstaflan er samnorræn og inniheldur um 500 Blisstákn.
• Þegar minni töflur eru gerðar er staðlaða taflan oft höfð sem fyrirmynd.
• Auðvelt að nota sömu hugmynd fyrir aðrar myndrænar leiðir
![Page 13: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/13.jpg)
Tjáskiptatöflur – mismunandi uppbygging
Samræming
• Á Blisstöflunni hefur hver orðflokkur ákveðinn lit og ákveðna staðsetningu.
• Auðveldara að finna táknin og byggja setningar.
• Tjáskiptatöflur með ljósmyndum, PCS o.fl. má útfæra á sama máta.
Hvítt: Smáorð, spurnarorð,
forsetn.
Blátt: Persónur/fornöfn
Rautt: Sagnorð
Grænt: Lýsingarorð
Gult: Nafnorð
Grátt: Frasar/upphrópanir
![Page 14: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/14.jpg)
Tjáskiptatafla
Ég get talað um það sem ég vil láta dúkkuna mína gera.
Viltu hjálpa mér?
Dúkkuleikur
r
PCS táknmyndir með
bakgrunnslitum
![Page 15: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/15.jpg)
Hér er hægt að bera
saman PCS
tjáskiptatöflur í
þremur mismunandi
litaútfærslum.
![Page 16: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/16.jpg)
Heim Hér kemur
dæmi um
annars konar
útfærslu á
tjáskiptatöflum
Pappatækni:
Þegar bent er á
“borða” er flett
yfir á sértöflu
um mat.
Tölva:
Þegar “borða”
táknið er valið
birtist ný
skjámynd með
mat.
![Page 17: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/17.jpg)
![Page 18: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/18.jpg)
Heim
![Page 19: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/19.jpg)
![Page 20: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/20.jpg)
Tjáskiptahjálpartæki 20
• Einföld tjáskiptahjálpartæki, “pappatækni”
Tjáskiptaspjöld, -bækur og -töflur
• Tæknileg tjáskiptahjálpartæki Tölvur og talvélar
• Bendibúnaður
Hjálpartæki til að bæta bendifærni s.s bendipinnar, bendiljós og rofar.
![Page 21: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/21.jpg)
Tjáskiptahjálpartæki Bendibúnaður
Augnbendirammi Höfuðljós
Hlutum eða myndum komið fyrir á
ramman. Auðvelt að fylgjast með
hvert barnið horfir
Sérstöku ljósi er komið fyrir á
gleraugnaumgjörðina. Barnið bendir á tákn
eða mynd með ljósabúnaðnum
![Page 22: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/22.jpg)
Tjáskiptahjálpartæki Höfuðljós
![Page 23: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/23.jpg)
Tæknileg tjáskiptahjálpartæki Tölvur og forrit
• Blysberi – Bliss
• Boardmaker plús -PCS
• Communicator4 - SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit,
netið, tölvupóstur, sms ofl.)
• Tobii SymbolMate - SymbolStix
• Borðtölvur (rofar, skönnun o.fl)
• Fartölvur
• Tobii (stýrð með augnhreyfingum).
Sama búnað er nú hægt að fá á aðrar tölvur. Öryggismiðstöð Íslands.
• Spjaldtölvur s.s iPad (snertiskjár). Eru að koma með rofa o.fl aukabúnaði
• Talvélar (rofar, skönnun o.fl)
Tölvuforrit Tölvur
![Page 24: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/24.jpg)
Tæknileg tjáskiptahjálpartæki Spjaldtölvur
iPad og iPhone
Tjáskiptaforrit:
• Proloquo2go
• TalkTablet
• Talking cards
![Page 25: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/25.jpg)
Tæknileg tjáskiptahjálpartæki Tölvutal (í tölvur og talvélar)
Tal
• Talgervillinn Snorri (td. í Tobii tölvunni)
• Talgervillinn Ragga
• Stafrænt tal (digitalisert/innlesið tal)
![Page 26: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/26.jpg)
Tæknileg tjáskiptahjálpartæki Talvélar
• Margar mismunandi tegundir
• Talgervill eða innlesið tal.
•Tobii S32 (Öryggismiðstöð Íslands)
•Til tjáskipta o.fl.
•Umhverfisstjórnun
•Innlesið tal og talgervill
![Page 27: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/27.jpg)
Tjáskiptahjálpartæki Einföld – tæknileg
• Mikilvægt að hafa í huga að hjálpartækin vega hvert annað upp.
• Tæknileg hjálpartæki eins og t.d tölvan er stórkostleg viðbót við einföldu tjáskiptatöfluna en kemur ekki í stað hennar. Hvað ætlum við að gera ef tölvan bilar eða getur ekki verið með í för hvert sem við förum?
• Stundum er þörf fyrir fleiri en eitt tjáskiptahjálpartæki.
![Page 28: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/28.jpg)
Óhefðbundnar tjáskiptaleiðir Heimasíður
• www.isaac.com
• www.aac.unl.edu
• www.isaac.no
• www.isaac.dk
• www.greining.is
ISAAC – International Society for Augmentative and
Alternative Communikation – Aalþjóðleg samtök um óhefðbundnar tjáskiptaleiðir
![Page 29: Sigrún Grendal Magnúsdóttir, Talmeinafræðingur Ráðgjafi …...SymbolStix , Bliss, bókstafir (Tjáskiptaforrit, netið, tölvupóstur, sms ofl.) •Tobii SymbolMate - SymbolStix](https://reader035.fdocument.pub/reader035/viewer/2022071507/61281081602a381eee3935f5/html5/thumbnails/29.jpg)
Óhefðbundnar tjáskiptaleiðir Orðalisti: • AAC – Augmentative and Alternative Communication
Óhefðbundnar tjáskiptaleiðir
• ASK – Alternativ og supplerende kommunikasjon (norska)
Óhefðbundnar tjáskiptaleiðir
• AKK – Alternativ och kompletterende kommunikation (sænska)
Óefðbundnar tjáskiptaleiðir
• SAK – Stöttet og alternativ kommunikation (danska)
Óhefðbundnar tjáskiptaleiðir
• ISAAC – International Society for Augmentative and
alternative communication,
Alþjóðleg samtök um óhefðbundnar tjáskiptaleiðir
Sigrún Grendal, 2012