Nj luft me arm ka t paktn dy pal. N Shqipri prej messhta-torit 1943 deri n fundnntor 1944 n

nj an qen nazigjermant dhe n tjetrn partizant e Lvizjes Nacionallirimtare. Prmidis dhe n krah qndronin edhe t tjer, ballist, legalist, italian t pas kapitullimit, misione ushtarake angleze, madje edhe dy sovjetik, t drguar jugosllav. Po qe se plqen apo t detyrojn q infor-macionin pr at q ka ndodhur n Shqipri gjat Lufts s Dyt Botrore, ta marrsh vetm nga nj krah, ather nj pamje t qart e t plot nuk e ke kurr n duar. Duhet t lexosh nj libr t botuar s fundmi, para disa

muajsh, pr ta vlersuar parimin e msiprm si nj ligj t domo-sdoshm pr do shoqri dhe historishkrim t drejt.

Libri titullohet Lufta e etave n Shqipri ose n origjinal Ushtari kmbsor. Malet karstike dhe shqiptart. Lufta e ban-dave (etave) n Shqipri. Autor sht Hermann Frank, major i Wermachtit gjat Lufts s Dyt Botrore, i cili u gjend kt koh edhe n viset tona....

Suplement i SHQIPTARJA.com

Viti VII - Nr:4e-mail: rilindasi@gmail.com

29 janar 2016E diel

Kryeredaktore;Admirina Pei

Dshmit/ far ndodhi afr Kuksit, n kufirin midis Shqipris dhe Kosovs, n 4 dhe 16 shtator 1944...

nga Ylli Polovina

Njsi partizane q vrasin femra gjermane dhe ushtar t smur

NGJARJA

Faqe 16-17

VIOLETA SEKUJ, AKTORIN E PRSOS SKENA E PARTNERI

Rrfim dhe kujtime/ sht nga aktoret e para t shkolluara t teatrit Migjeni t Shkodrs. Spikati me rolin e heroins n dramn Zekthi t E. Vojniit m 1964, ku paraqiti nj bot t brisht femrore, e mbajtur prgjithsisht n tone psikologjike me mbarsje dramatike

nga Xhahid Bushati

VIJON N FAQEN

14-15

Fejzi Domni

SHYQYRI MOLLAJ, ORT E VDEKJES ....N BRIGJET E ATLANTIKUT

Faqe 20

Gjithshka ndodh n nj ishull buz Atlantikut, pron e Familjes s miliardereve Madison;...

nga Pjeter logoreci

Shyqyri Mollaj

QENDRA E DURRSIT, NJ SHEKULL HISTORI... NA ISHTE NJHER PALLATI RINISA

Faqe 18-19

Nj histori prmes fotove dhe kujtimeve pr nj nga objektet e rndsishme t kulturs n Durrs...

nga Mark Brunga

Xhamija n Durrs

20 E DIEL, 29 JANAR 2017SUPLEMENT JAVOR I

Pak koh m par, doli n qarkullim n Shqipri, romani ORET E VDEKJES, i shkrimtarit shqiptaro - amerikan Shyqyri Mollaj.

Shkrimtari Mollaj sht autor i disa ve-prave letrare, n poezi e tregime, por edhe i dy romaneve t botuar ndr periudha t ndryshme kohore. Promovimi i romanit ORET E VDEKJES, u b n qytetin e Shkodres nn kujdesin e sho-qats t shkrimtarve, n ambientet e hotelit Carmen t ktij qyteti. Romani Oret e Vdekjes, pr shkrimtarin Mollaj, i cili ka vite q jeton n Sh.B. Ameriks me statusin e azilantit politik, sht libri i tret n emigracion. Vepra e par e tij atje, ishte vllimi me poezi PYES VEHTEN, pas tij romani n fjal si dhe nj vl-lim me novela e tregime.

Ngjarjet, personazhet, ven-det, q prshkruhen n roman, jan gjetje t autorit, bazuar n eksperiencat e tij t jets. Gjith-shka ndodh n nj ishull buz Atlantikut, pron e Familjes s miliardereve Madison; ...tre shok, ish studente t Harvard-it, kujtojn t kaluarn, tregojn historit e jets s tyre...

Tematika e romanit Ort e Vdekjes, pr autorin Mollaj, sht pasqyrim i problemeve aktuale sociale q kan prfshir sot botn moderne. ....Jeta jo vetm n Sh-qipri, por m shum n Amerik, ku jetoj prej dy dekadash, ...m tregon ai..., m hapi tjetr pamje. Shoqria e prbotshme sht globalizuar, polarizuar kudo. Paraja e kapitali jan n dorn e pak njerzve. Strategjia e shuarjes e ndezjes s luftrave, ku mpleksen interesa strategjike, finan-ciare, industria e lufts, farmaceutike, ajo e nafts, drogs, marrveshjet e fshehta ku fshihet dora e bosve t paras, Wall Street-i..., cdo dit njeriu po robotizohet.

Djali im, i cili punon n nj institu-cion t rndsishm, m tregonte ngjarje reale nga dita e tij e puns, q m dukeshin fantazi, por q ar-rita ti shoh e ti prek personalisht. Kjo m bindi q sot njeriu punon si CyberMachine, si nj krijes artificiale me ndrgjegje kolektive, i ndrtuar nga njerzit e tekniks...., ....se njeriu nuk sht zotrues i lumturis s vet, ...se (sipas Nices) ka pasur vetm nj t krishter real dhe se ai vdiq i kryqzuar (t tjert spekullojn n emr t tij), ...se kemi m tepr armiq mbrenda vehtes se jasht nesh, ...se shtetet e fuqishme thrrasin pr paq e ngucin pr luft, ...se ka dy t vrteta: ajo q sht e ajo q duket e ta paraqesin si t vrtet, ...se inteligjencs biologjike po ja kalon inteligjenca teknollogjike....se....

T gjitha kto, e t tjera, m kan munduar gjith kohn dhe mendova ti rrokja n nj libr prgjithsues ku vuajtja dhe dhimbja sht e njllojt pr t gjith. I varfri vuan pr buk, i pasuri pr pasuri dhe nga frika se mos e humbas at.

N roman, figura kryesore sht Franku, biri i dinastis s famshme t Madisonve. Familja e tij Madison,

roMani Promovimi

Shyqyri MollajOrt e vdekjes ....n brigjet e Atlantikut

Gjithshka ndodh n nj ishull buz Atlantikut, pron e Familjes s miliardereve Madison;...tre shok, ish studente t Harvard-it,

kujtojn t kaluarn, tregojn historit e jets s tyre

nga Pjeter logoreci me vllime shkencore e teknologjike, q i shrbenin studiuesve t institutit. Me dshirn e madhe pr artin, ai krijoj e drejtoj edhe grupin teatror amator t ndrmarrjes, i cili konkuroj me shum sukses n olimpiadat e ndrmarrjeve t qytetit. Krahas drejtimit t biblioteks, ai merrej edhe me eksperimente t ndryshme shkencore, mbrenda institucionit.

Shyqyriu, nj njri me karakter t fort e temperament t zjarrt, nuk u pajtua kurr me farsn false t diktaturs. N vitin 1963 si rezultat i nj konflikti politik me nj kuadr t partis, nxirret para gjykats sho-qrore n lagjen ku banonte si nip i pabindur i armikut t popullit Haxhi Hajdari duke u dnuar, pr konfliktin, me perjashtim nga t gjitha shkollat e republiks, me pun korrektonjse t detyruar, me riedukim n bujqsi n kooperativen bujqsore t Dobracit (fshat n periferi t Shkodres).

Djaloshi i talentuar edhe pse nn presionin e ndshkimit shoqnor, prpiqej pa ndrprerje t punonte n lmin e letrsis duke krijuar ro-manin e par ZOGJTE NDERTOJNE FOLENE, t cilin e botoj n vitin 1967, n moshn 21 vjecare. Ky roman, n 216 faqet e tij, bn fjal pr nj grup t rinjsh n nj kooperative bujqsore, ku jeta paraqitej me ngjyra optimiste, q ishte modeli i dits i realizmit socialist. Si linj kryesore e romanit ishte dashuria n mes t rinjve n nj fshat, ndikimi i politiks partiake mbi masat, prfaqsuar nga sekre-tari i organizats s partis. Romani u prit shum mir, mbasi, kjo tem i mungonte deri at koh letrsis, por edhe si rrjedhoj e botkuptimit e stilit rinor n t shkruar.

Romani hyri n Antologjin e Letrsis Shqipe, n tekstet shkol-lore t klasave IX-t e X-t t kohs, s bashku me romanin DASMA t Kadares dhe at ARA NE MAL t Petro Markos. Por ndodhi, q n vitin 1975, Shyqyriu, drgon pr botim nj roman fantastiko-shkencor me titull Fundi Perndive t Olimpit t Ri i cili nuk pranohet pr gabime t rnda ideore. Ky motivacion merret si shkak pr ti hequr t drejtn e bot-imit duke i hedhur posht edhe libra t tjer q kish drguar pr botim. Pr ti shptuar prndjekjes dhe burgut t mundshm, ai pushon s shkruari deri n momentin kur arratiset pr n Amerik, ku jeton prej dy dekadash.

Pr mendyrn e t shkruarit e temat q prcillte, 22 vjecari Shyqyri Mollaj pat vlersime nga shkrimtar t njohur shkodran si Prof. Vehbi Bala, por edhe nga kolosi i poezis Federik Reshpja. Aktualisht, shkrim-tari Shyqyri Mollaj, ka drguar pr botim nj roman t ri, si dhe pret t prezantoj vllimin e tij t fundit ZBUKURUESI I QYTETIT, q prm-ban nj novel e tre tregime me tem nga tranzicioni shqiptar.

Pr mua personalisht, romani Ort e vdekjes, sht nj vepr aktuale, q i prgjigjet kohs me problemet e saj dhe do t ishte ideal pr nj skenar filmi. Stilli me t cilin autori paraqitet n kt vepr sht i thjesht, modern, sintetik, me pasaz-he filozofike, por i lexueshm nga t gjitha shtresat e moshat. Romani n trsi, ishte nj surpriz e bukur si nga tematika, por edhe nga cilsia, gj q po e ndeshim prher e m rradh n xhunglen e botimeve nga letrsia moderne shqiptare.

Vjen, me 23 janar 2017

e pasuruar nprmes tregtis s skllevrve, pirateris, vrasjeve, gra-bitjeve e kontrabands, sht e njo-hur si sundimtare e detit e s fundi si ndertues anijesh e pronar t flots m t madhe t globit. Personazhi i dyt sht Kurt Herman, milioner, aventurier i luftrave t Kores e Viet-namit, trashigimtar dhe prfaqsues i nj familje senatorsh, ushtaraksh e avokatsh, n kasten e lart ameri-kane, i cili njihej n publik me nofkn Avokati i Djallit, pasi pr para, bnte avokatin e diktatorve e vrassve t njohur n bot.

David Kolorado sht personazhi i tret n libr; bir i nj fermeri, krkues shkencor, q ndryshe nga shokt e tij, sht puritan e bio-njeri. Ai sht ndjeks i teoris t VOICESFERES, q studion Billi, xhaxhai i Frankut, sipas t cils:... egziston nj shtres e caktuar n atmosfer, ku pas vdekjes t secilit prej nesh, ruhen prjetsisht zrat apo informacione njerzore.... Romani

merr shpesh nuanca provokative e filozofike, ku cdo lexues mund t gjej vehten mbrenda tij. Autori prshkruan me mjeshtri e vrtetsi skena ku dominon pushteti i paras, kanibalizmi, hakmarrja, korrupsioni, kontrabanda, tirania e skicofrenia, refleks i intrigave e konflikteve t jets s klaneve t shoqris s lart.

Me shkrimtarin Shyqyri Mollaj, personalisht, m lidhen vite t tra pune e bashkpunimi n qytetin ton t lindjes Shkoder dhe e ndjej pr detyr q t shkruaj pr t, disa rreshta m shum se nj arti-kullshkrues i zakonshm.

Autori Shyqyri Molla lindi n vitin 1946-t n qytetin e Shkodres, ku dhe u arsimua. Ai, kaloj rreth 30 vite pune n Institutin e Misrit dhe Orizit ku pu-noj si prgjegjs i kulturs dhe i bibli-oteks. Nn kujdesin e prkushtimin e tij, Instituti gzoj nj bibliotek me fond shum t pasur, si me vepra le-trare kombtare e botnore, por edhe

Shyqyri Mollaj