SELÇUK ÜNiVERSITESi 9. Milli · .. , -- Mevl8na...

SELÇUK ÜNiVERSITESi

9. Milli · .. , --Mevl8na Kongresi

TEBLiGLER)

r

•5-16 Aralik 1997 KONYA

ISBN : 975-448-138-5 ISSN : 1301-5613

Selçuk Üniversitesi Rektörlüğü, 1998 Selçuk Üniversitesi Yönetim Kurulu'nun 11.02.1998 tarih ve 265/070/07066 sayılı onayı ile 750 adet basılmıştır.

SELÇUK ÜNIVERSITESI BASlMEVi 1998-KONYA

~IX~·~M~İ~L~LfwM~E~V~LA~~N~~~~~O~N~G~R~E~S/~·------------------------------~221

AHMET REMZİ DEDE'NİN ŞİİRLERİNDE MEVLANA ve

ME YLEYİLİK

Yrd.Doç.Dr. Mustafa ASLAN*

Son devrin ımıtasavvıf şai rlerinden olan Ahmed Remzi Dedc

(AKYÜREK), Kayseri Mevlevlhanesi şeyhi Süleyman Ataullah Efend i'nin

oğlu olarak 1872'de Kaysed Mevlevlhanesi'nde dünyaya gelmiştir. Sıbyan

mektebini ve rüşdiyeyi bitirmiş; babas ı başta olmak üzere, eniştesi Göncü-

zade Nuh Necati, Mürid-zade Ali, Hisare ı ktı şair Salim ve yine şair olan

Sami Efendi'lerden Arapça, Farsça ve edebiyat lahsil etmiştir. 1892'de y irmi

yaşındayken İstanbul'a gidip Divan-ı Muhasebat'ta çalışınağa başlamış, burada

çalı ştığı sı rada Yenikapı Mevlevlhanesi şeyhi Celaleddin Efendi'ye intisab

ederek sema çıkarmışt ı r. l893'te Kayseri'ye dönmüş, Nazım Paşa'nın

aracılığ ıyla Kayseri İdiidlsi (bugünkü Kayseri Lisesi)'nde ahlak ve ulum-i

diniye dersleri hocal ığına tayin edilmiştir. Bir taraftan da Kayseri'deki çeşitli

medreselerde Farsça, Pend-i Attar, Gülistan, Bostan, ArGz-ı Cami ve Mesnevl

okutmuştur.ı

1908'den sonra gittiği Konya'da Abdiiihal im Çelebi'nin emriyle

Çeleb i-ziideler'e Mesnevi okutmuş, önce Kütahya Ergfıniye Mevlevlhiinesi'ne

şeyh vekili, sonra da 1909'da Kastamonu Mevlevlhiinesi'ne şeyh olmuştur. I.

Dünya Savaşı'nda İstanbul'dan filistin cephesine gönderilen Mevlevl taburuna

katılarak, bu taburun başında önce Şam'a, sonra da Medine'ye gitmiş, bu

taburdaki üstün gaytetlerinden dolayı Harp Madalyası beratı ve nişanıyla

• Gaziosmanpaşa Üniversitesi Fen-Edebiyat Faktiltesi Tilrk Dili ve Edebiyatı Bölilmil -Tokat

1 Ahmed Remzi (Akytirek) Dede hakkında daha geniş bilgi için, burada zikredilen kaynaklardan başka bkz. : Hasibe Mazıoğlu, TDV İslam Ansiklopedisi, C.2, s.304; ibnUiemin Mahmut Kemal İnal, Son· Asır Türk Şairleri , C.2, s.l41 O; Erciyes Dergisi, Sayı 68, (Ağustos 1983) (Ahmet Remzi AkyUrek Özel Sayıs ı).

1 · - ' i f 1 .l

222 Yrd. Doc. Dr. Mustafa ASLAN

taltif edilıniş,2 Şam'da kaldığı sürece meşhur Emeviyye Camii'nde Mesnev1

okutmuştur. J 9 19'da Halep işgal edi lince İstanbul'a dönüp Üsküdar

Mevlev'ihanesi'ne "kayd-ı hayat" (yaşadığı ·sürece, ömür boyu) şartıyla şeyh

tayin edilmiştir3. Bu arada Beyazıt Camii ile Üsküdar'daki Sultan Mustafa

Caınii'nde · de Mesnev'i okutmuştur. Meclisi-i Meşayih azalığı, Medresetü'l-

irşad'da tasavvuf müderrisliği, Üsküdar Müfettişliği idaresindeki tekketere ait

i ş l erle ilgili mecliste de azalık yapan Ahmed Remzi Dede, 1925'te tekkelerin

kapatılması üzerine, Üsküdar Hacı Seli mağa Kütüphanesi baş memurluğuna

tayin edilmişti r. Bu kütühanenin tanzim ve tasniftyle kitaplann fihr istinin

çıkarılmasında on yıldan fazla çok güzel hizmetler vermiş, 1 Şubat 1937'de

i st i fa ederek Ankara'ya gitmiş, oradaki Eski Eserler Kütüphanesi'nde müşavir

olarak çalışmıştır. Soyadı kanuna uyarak "Akyürek" soyadını alan Ahmed

Remzi Dede, 6 Kasım 1944'te Kayseri'de vefat etmiş, Seyyid Burhaneddin

Türbesi haziresine defnedilmiştir. Mezarı bugün hala bu türbenin girişinde

hemen sol taraftadır.

Manzum Kavaid-i Faris~ Tuhfetii's-Saim'in, Ayfne-i Seyyid-i Sır-da.n,

Mir'ôt-ı Zeyne/ôdidfn, Bir Günlük Karaman Seyahat-namesi, Bergüziir,

Tôrihçe-i Aktab, Münacôt-ı Hazret-i Mevlana, Gülzor-ı Aşk, Rehnüma-yı

Ma'rifet, Tuhfe-i Remzf, Fihrist-i Hub, Os!Ub-ı Mergftb, Miftahu'l-Kütüb ve

Esômf.-i Müellifin Fihristi, Zaviye-i Fukara, en-Nüzhetü'ş-Şafiye ji-Tercemeti's-

Sohbeti's-Safiye, Mahbubü'l-Ahibbe risale türü küçük matbu eserleridir.

Bunlard an başka Mecmua-i Eş'ar-ı Remzf, Kayseri Şairleri (kayıptır), Lübb-i

Fazflet (Süleymaniye Kütüphanesi, nr.1475-1476), Tekmiletii't-Tartka ve

Ta'rifetü'l-Had'ika (Konya Mevlana Müzesi Kütüphanesi, nr. 5909 ve İstanbul

2 Sultan Reşad'ın kurdurduğu bu taburla ilgili olarak Ahmet Remzi Dede'nin kaleme aldığı manzume aşağıda örnek metinler içerisindedir. Berat ve nişan için bkz. Hüseyin Vassaf, Remzi-name, s.52

3 Üsküdar Mevlevlh§nasi'ne şeyh oluşu konusu anlatan gilzel bir manzumesi, Hasibe Mazıoğlu'nun adı geçen kitabının 53. sayfasındadır. Dcdc'nin baş memurluğuna (müdürlüğüne) getirilmesiyle bu kiltürhanenin -gönül ehli için- bir ilim ve irfan ocağı, bir feyz ınenbaı olduğunu görüyoruz. Buraya gelip Dede'den feyz alanlar arasında ProfDr. Feridun Natiz Uzluk, ProfDr. Nihat Çetin, Sadettin NUzhet Ergun, Ziver Tezeren, Yaman Dede (Diyamandi, Abdülkadir Keçeoğlu), Hakkı Süha Gezgin, Arif Nihat Asya sayılabilir.

~/X~-~M~l~·L~Lf~.M~E~V~lA~AN~~~K~O~N~G~R~E~S/~·------------------------------_,223

Belediye Kütüphanesi nr. 18-327), Farsça Divançe (Konya Mevlana Müzesi

Kütüphanesi nr. 5436) adlı basılmamış eserlerin de müellifıdir.

Hüseyin Vassaf Bey'in Ahmed Remzi Dede hakkında, Remzl-name4

adlı biyoğrafik bir eseri vardır.

Anız ve heceyle yazdığı dinl-tasavvufı şiirlerinin bir kısm ı Tarih ve

Edebiyat, Hazine-i Fünun, Mahfel gibi o devrin bazı edebiyat mecmualarında

yayınlanmış olan Ahmed Remzi Akyürek, Divan kültürüyle yetişmiş son

mevlevl şairlerimizden biridir. Arapça ve Farsça ş i irler i de bu·tunan şair i miz,

Mevlevllik başta olmak üzere, tasavvufla ilgili pek çok risale te'lif ye

tercüme etmiştir. Olaylan manzum olarak güzelce hikaye edebilmesi, noktasız

harflerle veya e lif harfini h iç ku llanmadan yazd ığı manzlıme ler, Kur'andan

ayetler ve Hz. Peygamber'den hadisler, Mcsnevlden vezne uygun kısa ifadeler,

özellikle de değişik türlerden düşürdüğü tarih ler, onun bu konulara olan

vuklifunu açıkça göstermektedir. Elmaldı Hamdi Yazır, Ali Emiri, Esad

Muhlis Paşa, Hoca Tahsin Efendi, Ankara valisi Memduh Paşa, M Sadettin

Evren, Muallim Cevdet, Muhyiddin Raif Bey, Osman Şems, Reşid Akif Paşa,

Süheyl Ünver, Bursa/ı Mehmed Tahir, Abdülaziz Mecd'i Efendi (Tolun), Çivici-

zade Galib Efendi, Harput/u Hayri Bey, Hüseyin Vassaf Bey, İbniiiemin

Mahmud Kemal İnal, İhsan Mahv'i, Mehmed Akif Ersoy, Süleyman Nazif,

Ebüzziya Tevfik, Tokadi-zade Şekib. Yahya Kemal Beyatlı, Yenişehirli Avni

Bey, bu tarihlere konu olan zevattan sadece bir kısmıdır. Ayrıca Kayseri

ulema ve eşrafından pek çok k ıymetl i s'ima da bu karlroda yer almaktadır.

Şiirlerinde ismi zikredilen önemli edebiyatçtiardan bazıları Neşatf, Nazım,

Fenn'i, Fuzulf, Kami, Nab'i, Necati, Nedim, Bağdaıli Ruhi, Şeyh Galib, Üsküdarlz

Ta/Cit Bey, Sürurf, Mehmet Ntizım Paşa, Halim Giray, Aşık Omer, Taşçı-zade

Hi/mf, Tahirü'l-Mevlevi, Ziya Paşa'dır ki bunların çoğu ya kendisi gibi

mevlevl yahut da diğer tarikatiara mensup şairlerdir. Slıfıyyeden en çok adı

geçenler ise Bayezid-i Bistamf, Şeyh Sa'df, Ak Şemseddin, Hacı Bayram, İbrahim

4 llüseyin Vassaf Bey'in Ahmed Reınzi Dede hakkında kaleme a ld ıgı bu kıymetli eserin yazmas ı kayıptır. Kimin elinde oldugu bilinmiyor. Ondan, ailesi tarafından çektiTilmiş fotokopisi eldedir.

' l ı_ı


Tennitrz, İbrahim Edhern, Şeyh-i Ekber (Muhiddin Arab'i), Hakim Seniiyf, Şems-i

Tebrizt (daha çok Şems), Sultan Veled, Seyyid Burh!ineddin (Seyyid-i Sır-dan,

Burhôneddin ve Burhan olarak), Mevlana (daha çok Molla, Mollti-yı Rum, Pfr,

Cenab-ı Pfr, Hazret-i Hünkôr, Molla Hünkdr sıfatlarıyla), babası Atô.ullah

Efendi, Şeyh Galib, Ndyf Osman Dede, Rusithi, Yenikapı Mevlevzhanesi Şeyhi

Hacı Kemaleddin Dede, Aşçı Dede, Halid Dede, Neş'et Efendi, Şeyh

Ceki/eddin Dede, Ahmed Ferid, İbrahim Bostan Çelebi, Karta/ Dede, Ateş

baz Dede, Sadeddin Cibavf, Srdkı Dede, Htifiz Dede, Yenikapı Mevlevi-htinesi

Şeyhi Abdülbaki Efendi, Ahmed Cünitni Dede, Kayseri Mevlevi Şeyhi

Süleymôn-ı Velf ve oğulları Nesib, Ziytieddin, Selahaddin Efendiler, Nizameddin

Dede, Kütahya Mevlevihanesi Şeyhi Hüstimeddin Çelebi, Asaf Htilet Çelebi,

Ali Vasfi. Efendi, Aziz Mahmud Hüdô.yl, Emin Hakt Dede'dir. ·

Şiirlerinde şehir ve yer olarak Belh, Şiraz, Şam, Ha/ep, Konya, Kayseri,

Kütahya, Manisa (Mağnisa), Erdebil, Ankara, Amasya, Çorum, Niğde, Havza,

Tırnova, Karaman/Larende, Hicaz, Bor, Yenikapı, Üsküdar, Kadıköy, Meram

Bağları, Kubad-ô.bad; tekke olarak ise, Kütahya Mevlevi-hanesi, Yenikapı

Mevlevi-hrinesi, Kayseri Mevlevf-Juinesi, Bursa Mevlev'i-htinesi, Şam

Mevlevfh!inesi, Hallac Baba Tekkesi dikkat çekmektedir.

Dede'nin her gittiği yeri ilim ve feyziy le (manen) aydınlatmıs ı

yanında, maddeten de güzelleştiriğini görüyoruz. Şeyh olarak tayin edi ldiği

harap durumdaki Kastamonu, Şam ve Üsküdar Mevlevlhaneleri'nin onun

gelmesiyle yeni bir "can" bulduğu nu, harabelikten kurtulduğunu biliyoruz.

Şiirleri, Prof.Dr. Hasibe MAZIOGLU tarafından "Ahmet Remzi

Akyiirek ve Şiirleri"5 adıyla yayınlanmıştır. Bu tebliğde, aşağıda verilen

bilgiler bu kitaba göre hazırlanmıştır. Şiirler kitaba "kasideler, gazeller,

tarihler, kıt'alar" gibi bölümler halinde yerleştirilmekle birlikte bu şi iriere sıra

numarası verilmediği için, şiirlerin yerini belirtirken sayfa numarasına bağlı

kaldık. Parantez () içindeki rakamlar sayfa numarasını göstermektedir.

5 Ahmet Remzi Akyilrek ve Şiirleri, hazırlayan Prof.Dr. Hasibe Mazıoğlu, Sevinç Matbaası, Ankara 1987. XII+336 s.

~lX~-~M~i~L~Lf~M~E~VLA~~N.~~~K~O~N~G~RE~Sl~·------------------------------~225

Ahmed Remzi Dede'nin ş iirlerinde geçen mevlevllikle ilgili

deyimlerden bazıları ney (nay), sikke, kudCım, kültih, ıen.nure, sema', devran,

devr-i Veled, çile, kuıb, irşad.. . olarak zikredilebilir. Bunlar aşağıdaki

metinlerde italik harflerle dizilmişlerdir. Şimdi, söz konusu kitapta geçen

Mevlana ve Mevlekvllik ile ilgi li tabirleri görelim:

Bakf Dede üstad Emfrf gibi dah1

Kaldım bu iki şair- i zl-şan arasında (38)

DER-VASF-I HAZRET-İ PiR-i DEST-GIR KADDESA'LLAHU TEALA

SIRRAHÜ'L-MÜNIR

Ser-efraz- ı gürOh-ı evliya bi'llahi Mevlana

Olur hep vasıl-ı Hak stilik-i şeh-rah-ı Mevlana

Ne bilsin rütbe-i ulviyyetin akl-ı mecaz ehli

Hakfkat-ber-ter-i fehm ü hıreddir cah-ı Mevlana

Rumfiz-ı kainatı dere kıldı Mesnevf.'sinde

Okuttu "min-ledün" dersin dil-i agah-ı Mevlana

Sema vü nayı ta'na zahida gel ictisar etme

İki a lemde de rüsva olur bed-hah-ı Mevlana

Yüzün sür hak-i pak-i dergeh-i Zı-şanına sen de

Güşade bab-ı matiabdır ziyaretgah-ı Mevlana

Olurlar mazhar- ı feyz-i tecelli Reınziya elbet

Hulı1s ile olanlar stilik-i dergtzh- ı Mevlana (42)

DER-SİTAYİŞ-KARİ-İ KUBBE-İ HADRA-YI MEVLANA

KADDESA 'LLAHU SIRRAHU'L-A 'LA

Ziyaretgah- ı candır Kubbe-i Hadro-yı Mevlana

Safa-bahş-ı cinandır Kubbe-i Hadro-yı Mevlônô

' ·--'


Sipihr-i feyz-i Hak'tır beyt-i ma'mCır- ı haktkattır

Matfaf-ı aşıkandır Kubbe-i Hadra-yı Mevlana

Riciilü'L-Gayb u evtiidın yegane biib-ı ümmldi

Peniih- ı ins ü candır Kubbe-i Hadni-yı Mevlana

Zeminin Sidresi Cibril-i aşkırı mehbıt-ı feyzi

Zihl Arş-asitandır Kubbe-i Hadni-yı Mevlana

Dernildem feyz alır merd-i kiilahllen ilahıter

KudCtm ü naya şandır Kubbe-i Hacira-yı Mevlana

Mi.iekkel her biri sükkanının tahmed ü temelde

Meliiik-iişiyand ı r Kubbe-i Hadra-yı Mevlana

Melaz-ı müflisan ü ağniyad ır bab-ı sfmtni

Ne genc-i şayegandır Kubbe-i Hadra-yı Mevlana

Dahllin leşker-i nefsin hücCımından emin eyler

Zihl daru' l-emandır Kubbe-i Hadra-yı Mevlana

Hemare arzu-yı hiik-bOsl eyle ey RemZı

Bana vird-i zebandır Kubbe-i Hadra-yı Mevlana ( 42)

EVLAD-I MEVLANADAN MEHMED BAHA.ÜDDiN VELED

HAZRETLERİ TARAFINDAN YAPILAN MENAKIB-I .MEVLANA'YA AiD ESERiNE ÜSTAD-I MUBTEREM AHMED REMZİ EFENDi

TARAFINDAN SÖYLENEN TARİH-İ MEDHİYYE

Anlamak ister isen Hazret-i Mevlana'yı

Ya'ni ol kutb-ı cihan padişeh-i ına'nayı

~lX~·~M~İ~LL~/~·M~E~VL~A~AN.~~~~~ON~GRE~S~i~----------------------------~227

Talib-i ma'rifet-i Hakk u hakikat olarak

Duymağa ragıb isen raz-ı nihan-ı nayı (43)

Seyyid-i cümle vell Hazret-i Burhaneddin

Ilikematında cell sırr-ı Huda-danayi

Pertev-i Sems ile pür nur-ı c ihan- ı irfan

Himmeti zerre sayar nüh felek-i ıninayı

Zer ü gevherle ayar etme Salahaddfn'i

Öyle a'laya kıyas etme sakın ednayı

Fehm edip mertebe-i Seyh Kerameddfn'i

Göresin hayret ile menzilet-i esnayı

Arz-ı şükran ederek lutf-ı Hüsanıeddln'e

Mesnevf anlatacaktır sana "fehhemna"yı

Dinle gel saltanatın Hazret-i Sultan Veled'in

Gör haktkattc nedir devlet-i müstcsnayı

Cümlesi ya'ni mesablh-i sema-yı vahdet

Böyle derk etmelidir ayet-i "zeyyenna"yı

Mevlevflik ne imiş Hazret-i Molla kim imiş

Öğrenirsin diyerek şüphesiz "amenna"yı

Böyle nati' eseri görmedi esiaf-ı kirarn

Ne Rusuhf ne Neşatf ne de Osman Nayf

Hame-i nükte-ver-i mürşidimiz zat-ı Veled

Yazdı tahkik ile bu menkabet-i ra'nayı (44)


Şah-ı cihan-pesendimiz Hazret-i Ptr Efendimiz

Sahibimiz efendimiz Hazret-i Per Efendimiz

Malik-i mülk-i ma'nevi taht-gehi gönül evi

Naşir-i feyz-i Mesneve Hazret-i Plr Efendimiz

Nur-ı dü-çeşm-i ehl-i din neş' c-i kalb-i ô.rifin

Kutb- ı eelll-i alemin Hazret-i Per Efendimiz

zatı cihanda bl-nazir lutf u atas ı pek vefır

Çok mu denilse dest-glr Hazret-i P'ir Efendimiz

ism-i eelalid ir şifii cana semaıdır sara

Can u dile gıda vefa Hazret-i Pfr Efendimiz

Nağme-i nô.yı şevk-i dil deff ü kudılmü tavk-ı dil

Sô.like verdi zevk-i dil Hazret-i Ptr Efendimiz

Hô.nkahı penah-ı can caniara feyzi bl-keran

Hazretirniz bizim hernan Hazret-i Ptr Efendimiz (44-45)

19 Şubat 321 Şam

ÇELEBİ EFENDi HAZRETLERİYLE HALEB'DEN KONYA'YA

GELiRKEN ŞİMENDİFERDE KARAMAN'A TAKARRÜB ESNASINDA

Düştüm visalinden cüda ya Hazret-i Ptrim aman

Ömrüm bütün oldu heba ya Hazret-i Pfrim aman

Dergô.h-ı zl-şanın ben!m dünya vü ukba me'menim

Olsun hemişe meskenim ya Hazret-i Ptrim aman

~~X~-~M~İ~L~Lf~M~E~VL~A=AN~~~K~O~N~G~R~E~S/~·------------------------------~229

Etmezse de hükm-i zaman bir lahza gönlüın şadınan

Dur olmayam senden hernan ya Hazret-i Pfrim aman

Şam u Haleb diy-ı tarab derler deği ldir bl-sebeb

Sensiz bana derd ü taab ya Hazret-i Ptrim aman

"Ya leyl" ile ehl-i negam eyler mi di lden def-i gam

Dilde hayalin mürtesem ya Hazret-i Plrim aman

Gezdim dolaştım . derbeder her yer bana verdi keder

Bu derde kim derman eder ya Hazret-i Ptrim aman

Bilmem ne bu ceng ü cidal dünyayı tuttu kil ü k~U

Dem-beste kaldı ehl-i htıl ya Hazret-i Ptrim aman

İs l aın' ı etsin mi zebun ez-her cihet küff'ar-ı dOn

Aksın mı ya seylab-ı hun ya Hazret-i Plrim aman

Her hfile sen agahsın sulta1ı-ı ehlu'llalısın

Sen mahrem-i Allah'sın ya Hazret-i Pfrim aman (45-46)

ZERREİ EZ-EVSAF-1 CENAB-1 ŞEMS-i TEBRiZİ KUDDİSE SIRRUHU

Feyz-bahş- ı alem-i imkan olup asar- ı Şems

Merkez-i arzı ihata eylem iş envar-ı Şems

Zulmet-abiid- ı cihan nii-bud olurdu şüphesiz

Saye-güster olmasaydı pertev-i nevvar-ı Şems

Zerre zerre feyz-nak olmazdı hak-i hak-dan

Lahza lahza ger tecellt etmese dldar-ı Şems

_ ı


Müstakarrında edip icra-yı devr-i daimi

Mevlevf ayinine bürhandır etvar-ı Şems

Haliya keşf olmadı künhü eğerçe zerredir

Kudret-i Hallak'a nisbet heykel-i devvar-ı Şems

Şems-i çarum asmanın halidir arz ettiğim

Şems-i canı gel kıyas et talib-i hüşyar-ı Şems

Kurs-ı hurşld andaki ulviyyetin nan-paresi

i:nce bir haytu'ş-şuaı nurunun zer-tar-ı Şems

Yok ufı11 ile küsı1fu ta e bed rahşandır

Başka alem başka maşnktır tecelll-ziir-ı Şems

Gün gibi zahir zuhı1rından hicab ü ihtiia

Mesnevl.'den ders alıp gör kim nedir esrar-ı Şems

Müstentr-i feyz-i nuranfsi olsan zerrece

Lal eder idi seni Remz1 dem-i güttar-ı Şems (46)

Şi'r ü inşa bilirim saye-i Mevlana'da

Gezmişirn nice tekaya vü zevaya-yı h üner ( 49)

Dest-i dua beraber gı1ya sema ederler

Serv ü çenar u ar'ar hep cezbe-aver oldu

Su.fı bırak kitabı gör rind-i kaın-yabı

Gı1ş eyliyor rebabı destinde sagar oldu

Şerh eyleyim rebabı sagar değil türabı

Terk et dedim kitabı nefsin müsahhar oldu (52)

!..t.IX!.:.. • .!!M!.!İ!


Pende yok h~icetin amma Remzl

Yine oldu mütecasir Çelebi (55)

Nay-zendir diyor avaz ile ıne'mfir- ı nüfUs

Bir güzel savıa da malik idim evvel gerçek (58)

Dedi kim başka değil dergeh-i Mevlana'dır

Bana bir bab-ı küşadeydi penah eyleyecek

Merkad-ı Hazret-i Seyyid'de sizi yad ederiz

Dergeh-i pakine vaki' idi sık sık gitmek (60)

Ber-taraf şerm ü haya şeyhliğe talib o ldum

GOyiya çektim idi hubb-i sivadan el etek

Mesnevf-han imişim gibi gurura düştüm

Kabiliyyet dahi yok ise de bende gerçek

Mürşid olmak diledim yoktu müridlik eseri

Özüm ile sözümün beyni sema ile semek

Beni redd etmedi Vahid Çelebi var olsun

Ekti zahm-ı dil-i pür-hun ü perişiina nemek

Cürmüm afv etmez ise Hazret-i Vahid Çelebi

Deği! insan benim a,hvalime şeytan gülecek (61)

Lutfuna nisbetle bir köydür liva-y ı Üsküdar

Hankiihın bendeganı evliya-yı Üsküdar

(B ir harab evdir kalır dtvaneden dfvaneye)

Tekyeden ma'murdur Daru'ş-şira-yı Üsküdar (64)

~IX~-~M~i~Ll~-f~M~E~VL~A~AN.~~~K~ON~G~RE~S~J~· --------------------------------233 Kaldı bin beş yüz idare eylemek ınüınkin midir

Gelse bu dergaha şeyh olsa Hüdayl Üsküdar

Kabil-i iskan olur olsaydı tck bir eski dar

Kimse giymez lutf-ı mahz olsa aba-yı Üskiidar

Hayret el verdi bana dergahı terk etmek de güç

Emr ü fermanın olur müşki l-güşa-yı Üsküdar (65)

Gelip el-minnetü li'llah der-i Molla'ya

Yüz sürüp nail-i eltaf-ı fıravan olduk

Feyz-i Molla-şiyemi eyledi ibraz-ı kemal

Mazhar- ı himmet-i merdan-ı Huda-dan olduk

Arı:- ı hal etmek için Va/ide Sultiin ımıza

Azim-i suy-ı süveyda-yı Karaman olduk

Kara vapuru ile eyleyerek tayy-1 mekan

Dahil-ı h!inkah-ı Valide Sultan olduk

Karaman şeyhi bizi eyledi hürmetle kabı11

Münşerih bir büyücek hücrede mihman olduk

Pürs i ş-i hatır edip aşk verip aşk aldık

Hazret'in emrini i'taya ş itaban olduk (67)

Şeyh Efendi öperek emri k1rôat eni

Dedi teşr1fınize doğrusu şadan olduk

Gitti geldi bize bir hücre-i diger buldu

Baş kesip biz de edlbane hıraman olduk

ı ı


Soba sandalya masa ayine levha bardak

Münbasıt bir odacık şeyhe dua-han olduk

Türbedara haber etmişti hernan geldi Dede

Cebhe-say- ı harem-i Valide Sulton olduk

Sana nefh oldu ruh-ı pak-ı' Mollô feyz-i Mevlana

Mücessem ralını ü şefkatsin aman ya hazret-i mader

Feyz-i rikkat-dih-i milder ile sekran sekran

Hücreye avdet edip ınuntazır-ı han olduk

Kadirt dergehine gitmeyi teklif etti

Şeyh efendiye uyup dahil-i devrôn olduk (68)

Vardı bir şeyhi uzun lihyeli desearı beyaz

Anda ıneşhud olan meşhedi pürsan olduk

Dedi kim ptrimizin eski alemdarı imiş

Ced-be-ced hankah-ı pakine der-bô.n olduk

Şeyh efendi anı da etti taama da'vet

Üft ü hlzan dönüp hücrede şeb'an olduk

Sofra enelima erip geldi pilav eyvallah

Şeyhin ibramına bakdık da dua-han olduk

Şeyh ile cüm'aya gittik birimiz kaldı fakat

Seferiyiz diyerek özre şitaban olduk

Cüm'adan sonra dahi eyledik icrô-yı sema'

Mutribe said olup dahil-i erkan olduk

LX~.~M~İL~L~f~M~E~·V~ı~A~N~~~~~O~N~G~R~E~S/~·----------------------------~235

Geldi bir şevk u tarab bahis-i irfan olduk

Mesnevi'de n söz açıp merd-i sühen-dan olduk

Taleb-i himmeı edip şeyhden aldık ruhsat

Zat-ı valası ile tali b-i cev lan olduk

Saat on birde o lup cay- ı makarr istasyon

Şeyhim iz aldı bilet mazhar-ı ihsan olduk (69)

Nan u bıttih u penir aldı bize Hazret-i Şeyh Bir de ibr1k ile su geldi ki reyyan olduk

Hazret-i Şeyh'e dedik sen git efendim aıtık

Luif-ı mihmiin-nevazlye özr-han olduk

Hazret-i mürşidimiz bir gece emr etmiş idi

Tutmadık emrini hayfa ki peşiman olduk

Gitti geldi bize ol nıuğ-beçe-i hub-lika

Dedi ş imd i gideriz tabi-i ferman olduk (70)

Konya şehrinde su kumpanyası me'muru imiş

Bir içim su diye ta'rtfe heveskar olduk

Yadigar olmak için yazdı serapa gazeli

Konya'ya geldi tren firkate duçar olduk (71)

İstirahatle yatıp saat ikide ka lkt ı k

Aziın- i hônkah-ı Hazret-i Hünkôr olduk

Der-akab bir araba etti tesadüf bindik

Gelerek dergehe mallde-i ruhsar olduk


Sonra noksanını ilcmal ederek nazm ıınızın

Hazret-i Mürşide takdlme heveskar olduk (72)

Yazıp tarTh-i cevher etti ihda Mevlev'i Remzl

Bası ldı mu'teberdir bu kitabı oku ibretle (73)

AYİNE-İ SEYYİD-İ SIR-DAN DER-SİTAYİŞ-İ HAZRET-İ

BURHANEDDIN KUDDİSE SIRRUBU

MüncelJdir kerem-i Hazret-i Burluinedd'in

Münteşirdir himem-i Hazret-i Burhaneddfn

Nice dil-mürdeyi bir nefhada manend-i Mesih

Hayy eder feyz-i dem-i Hazret-i Burhiinedd'in

Seyr eder maide-i gayb ile her ehl-i dili

Rayegandır niam-ı Hazret-i Burhanedd'in

Olur uşşak-ı dil-azadına bir'i.i's-saa

Derd-i aşk-ı elem-i Hazret-i Burhanedd'in

Gözleriz sürrne ola dfde-i ilfônımLza

Hak-i pak-i kadern-i Hazret-i Burhaneddfn (73)

MENKABE-İ HAZRET-İ SEYYİD BURHANEDDiN KADDESA'LLAHU SIRRAHÜ'L-AZİZ

Bareka'llah ziht türbe-i Burhanedd'in

Saneka'llah zihl türbe-i Bıırhanedd'in

Çeşm-i Hak-bm ile bak olma hazcr kıl kec-btn

Zaira işte budur türbe-i Burhanedd'in

~IX~- ~M~İ~L~L/~-M~E~V~LA~·N~~~K~O~N~G~~~ES~I~· ------------------------------~231

Oldu müsterşid- i yekta-yı veltıyet-wıvtin

Valid-i Hazret-i Molla'ya hernan ez-dil ü can

Eyledi hak-i der-i mürşide çok ferş-i cebln

Oldu ber-ter şeref-i türbe-i Bu.rhtıneddfn

Peder-i Hazret-i Molla'ya mürfd olduğu dem

Oldu esror-ı tecellf-i Hudô'ya mahrem

Evliyil zümresine plş-rev-i bii-temkin

Ayn-ı vuslatta idi kurbet-i Burhtınedd'in

Peder-i Hazret-i P'ir etti Hicaz'a rıhlet

Tirmiz'e kıldı saadetle azlınet hazret (74)

Verdi fArende'ye teşrlf- i kudumü rifat

Etti bir kaç sene ıedrfs-i fiiyuz-i hikmeı(74-75)

Konya'dan izzet ü hürrnetle olundu da'vet

Hanedam ile teşrlfe buyurdu rağbet

Oldu bir hayli sene Konya'da seccôde-nişfn

Mürşid-i pür-kerem-i Hazret-i Burhtıneddln

Hak-i Tirmiz'de idi Seyid-i Su·-dôn hala

Rıhleti keşf ile bi tmişti o zat-ı vala

Dedi kim gitti benim p'ir-i münlrim hayfa

Yal ın ızdır gidelim çünki Cenôb-ı Mollô

Geldi tam bir senede Konya'ya bu zat-ı güzin

RCun'da verdi şeref Hazret-i Burhtınedd'in

. l


Hazret'in ilm ü kemaline kanaat etti

Şerm-sfu·i ile teklif-i inabet etti

Hazret-i Ptr de derhal itaat etti

Şevk ile hazreti irşdda riayet elli

Etti esrarı ana tam dokuz yıl tcbyin

Sebeb-i kurbet olan Hazret-i Burhaneddfn

Gördü seyyid ki tamam etti süluku hazret

Kalmadı terbiyet-i mürşide asla hacet

Dedi kim Kayseri'ye gitmeye var mı ruhsat

Dedi Molla ki gel ey kdşif-i sırr- ı vahdet

Bizi tenha bırakıp etme enis-i mihnet

Eyledi suret-i mahfiyyede Seyyid nhlet

Geliyor işte bugünlerde bize Şemseddtn

Kalmadı zerre kadar hidmet-i Burhaneddtn (75)

ittihaz eyledi bir hane-i fırdevs-misal(75)

Mevlevt-hô.nedir ol bar-geh-i aJü'l-al (76)

Neşr-i feyz etti nice yıl o pesendide-hısal

Buldu merdan-ı Huda saye-i feyzinde kemal

Ser-te7ser hidmet-i irşad olundu ikmal

Geldi ol dem k'ola müstağrak-ı envar-ı cemaJ

Ser-be-ser eyle ahallye bu hali tebyln

De bugün oldu ıyan rıhlet-i Burhaneddfn

~IX~·~M~İL~L~f~M~E~V~ZA~-~N.~A~K~O~N~G~RE~·~S~i----------------------------~239

O mürtd etti heman memleket içre i fşa

Ki bugü n Seyyidimiz eyledi azm-i ukba

Eyledi rekyeye avdet o miirtd-i dana

Gördü kim hücrede ol zat- ı sertiir-btna

O zaman Hakk'a niyaz ile edip vaz'-ı cebfn

Eyledi azm-i bekti Hazret-i Burhaneddtn

Dedi sen ağzın ı doğrult ki değil bu bize şeyn

Ağzını eğdi anın himmer-i Burhô..neddtn (76)

Oime-şuy olma heman canını kıl pak ü bihin

Görmedin mi bu mudur haslet-i Burlıtineddtn

Farist bir eser-i mu'teberi mahfuzdur

Dergeh-i Hazret-i Molla'da Bedt-i Tibyan

Dahi bak haşiye- i nazmını etti tezyin

Arab'i kıt'a-i pür-hikmet-i Burhôneddtn

Umarız rOz-ı ceza Remzl-i na-çlze hernin

Diyeler bende-i bl-rninnet-i Burhô..ııeddtn (77)

V ALİD-İ MACİDİM VE MÜREBBİ-İ KESİRÜ'L-MEııA.Mi:DİM KAYSERİ MEVLEVi-HANESİ POST-NİŞiNi ES-SEYYİD SÜLEYMAN ATAULLAH

DEDE EFENDi ALEYRİ RAHMETÜ'L-BARİ'NİN PEDER-İ ALILERİ MERHUM EŞ-ŞEYH ES-SE'YYİD AHMED REMZJ DEDE EFENDiNİN

PEDER-İ BÜZÜRG-VARI EŞ-ŞEYH ES-SEYYİD SÜLEYMAN TÜRABi

KUDDİSE SIRRUHÜ'L-CELI HAZRETLERİ'NİN TÜRBE-İ MUKADDESE-İ SEYYİD-İ SIRDAN KUDDİSE SIRRUHU'L-MENNAN

240 Yrd. Doç. Dr. MustafaASLAN

EFENDİMiZDE V AKİ' MERKAD-İ MÜNEVVERLERiNDE NİGAŞTE

BULUNAN TARİH-İ İRTİHALLERİNE MENKIRE-İ ALİYYELERİ MÜMKİN MERTEBE DERC EDiLMEK S'ÜRETİYLE NAZM EDİLEN

TE TS İ'

Hazret-i Seyyid Süleyman wikıfı sırr-ı nihcin

Kayserrye mevlevf şeyhi olan bu nükte-dan

Hak-i pak-i Konya'dan bir merd-i Hak'tır b!-mekan

Anda fazl u ilm ile olmuş müşarun bi'-benan

Sonra etmiş derge~-i Molla'ya va/if-ı cism ü can

Kesb-i feyz ettikte Seyyid Şah-ı Hindfden heman

Zatına erbab-ı dil ahir demişler yek-zeban

SCinf-i Mollti-yı Rum'i p!ş-va-yı ariflin

Mürşid-i rah-ı hakikat feyz-bahş-ı salikan

Ser-tarik Seyyid Hasan'dan eyleyip ahz-i edeb

Sonra Seyyid Şah'dan görmüş nedir rah-ı taleb

Mülteca-yı ariflin olmuş bu zat-ı müntehab

Hazret-i Hemdem Safd'e şeyh olup ba-lutf-ı Rab

Aşk cedd-i pakini etmiş iraza bl-taab

Seyyid-i Sır-dan'a hürmet etmeye a'le-r-rüteb

Bildiğinden Kayserryi eyleıniş ca.y-ı tarab

Seyr edip esrar-ı arş u ô.lem-i lahatı hep

Hak ile Hakka'i-yak/n vuslatta idi her zaman

Bin iki yüz kırk iki sali füyuzun menbaı

Kayser?de salikın-i feyzin oldu mercii

Dergeh-i valası envar-ı hakikat matlaı

Mahzen-i aşk u makabbetti o sadr-ı evsaı

Melce-i dermandegan zat-ı şerif- i erfaı

Tam dokuz yıl oldu irşadıyla halkın şafii

Ta.liblne gösterip sfiy-ı tartk-ı enfaı

Oldu sırr- ı pakine ilham emr-i "irci"

~/X~·~M~l~L~L~i~M~E~V~LA~~~N~~~K~O~W~G~R~E~S~'l~·---------------------------------241

Bal açıp gitti huzura ol hüma-yı la-mekan (78)

Hasta-i bl-tab iken na-gah o Jahru's-slilikln

Azim-i hacc olduğun i'lan eder ol dem hemln

Halka bir hayret gelip derler ki bu şeyh-i güzln

Azim-i rah-ı Hicliz olmak ne mi.imkin ya muln

Tasi-i zi'l-hicce ihram-bend olup ol kutb-ı din

Ka'be vasla meğer azim imiş ayne'l-yakfn

Nice böyle cilve-i aşk ile olmuş kam-bln

Dergeh-i valii-yı Mevlcmô'da iken post-nişin

Tekye-i daru's-sellima oldu şeyh-i karn-ran

Hazreı-i Hemdem Sa'ide şeyh olan ey aşıkan

Mürşidin evsiifını haddim midir add ü beyan

Aşk-ı Mevlana-yı Rumf anda olmuştur .ıyan

Mevlevtler zatını takdls ederler her zaman

Seyyid-i Sır-dan'ı eylerken ziyaret bl-güınan

Zairan ister gelip andan da feyz-i cavidan

Himmet-i kudsiyyesi Reınzl serinde saye-ban

Çıktı bir tiir'lh-i mu'ceın Hayretii dilden hernan

Kutb-ı devran Şeyh Süleyman eyledi azm-i cinan (79)

Bab-ı ihsanındadır Remzl-i zarııı kılına red

Hak-i dergal1ındadır Şemsi-i nalan ta ebed

Her ikisi yek-zeban ister inayet el-meded

Teşne-i feyzim aman ey saki-i Kevser Ali

El-ataş yandım yetiş damad-ı Peygamber Ali (85)

İSTİMDAD EZ-CENAn-1 SEYYİD BURHANEDDiN

MUHAKKI-1 TİRMiZf KUDDİSE SIRRUHU'L-AZİZ

Naşir-i nur-ı hüda Hazret-i Burhlineddirı

Vakıf-ı sırr-ı beka Hazret-i BurhCineddin

,_ t f

242 Yrd. Dnc. Dr. Mustafa ASLAN

Mi.ilteca-yı urefii Hazret-i Burhtıneddin

Dest-glr-i zuafa Hazret-i Burlıtmeddin

Yetiş imdadıma ya Hazret-i Burhôneddin

Sensin ey Seyyid-i Sır-dtin hakaik-bina

Mürşid-i elemel-i pür-feyz-i Centib-r Molla

Sendedir himmet-i sultan-ı bi.izi.irg-i ulema

Arz-ı htıl etmeye dergô.ha yüzi.im yok amma

Yetiş iındadıma ya Hazret-i Burhô.neddin

Mesnevt zat-ı hümayununu tavslf ediyor

Müstefid-i himemin olmayı teklif ediyor

Dildeki hubb-i sivô. bendeni tahfif ediyor

Söylesem her kime derdim seni ta'rlf ediyor

Yetiş iındadıına ya Hazret-i Burhô.neddin

Hayf Remzl gibi enva-ı fezahat ettim

Bilerek bilmeyerek hayli kabahat ettim

Bütün ettilderime ben de nedamet ettim

Der-i ihsanına cürıni.iınle dehalet ettim

Yetiş iındad ıına ya Hazret-i Burhôneddin (85)

Öyle bir manzume-i esrar u hikmet kim anın

Öyle bir makbule-i erbab-ı dikkat kim anın

Mislini ityana yok bir ferdde kuvvet kim anın

Öyle bir bl-vasıta ilhfim-ı kudret kim anın

Naını olmuş mağz-ı Kur'an-ı ilahi Mesnevt

Hakiın-i fennan-ber-i ikitm-i ma'nô. kim anın ·

Sahib-i zer-sikke-i nakd-i sitiğna kim anın

İzz i.i iclal ile mülk-i Rum'a Molla kim anın

Pir-i pirtin-t tarilc olduğun lma kim anın

Hazret-i Gülşen gibi bir arif olmuş pey-revi

. ~·

~/X~-~M~l~·L~L/~·M~E~V~LA~·N~~~K~O~N~G~R~E~S/L·------------------------------~243

·, '-··· ..

Hame-i mu'ciz-tıriiz-ı Gülşenl yazmış vell

Ma'nevl isminde hala bir kitab-ı ekmeli

Anı reddetmek değil amma ki insiif etmeli

Habbezii burhan-ı katı' kesb eden şahın eli

Kabil-i tatbik olur mu Mesneviyle Ma'nevi

Sırr-ı a'zam kim sema'-zen eylemiş ri1z- ı ezel

Tiiitan-ı beyt-i ma'ınurı Hi.ida-yı leın-yezel

Hikmet-i ser-beste kim Molla'sına ni'me'l-beclel

Dönderip pervane kıldı Şems-i aşka ma-hasal

Cezbe-i feyzi ile bu nüh kıMb-ı kec-revi

Teşne-i feyzirn eya gavsü'l-kerem Allah için

Ab-ı lutfun eyle icrii bende-i güm-riih için

Hazret-i Sultan Bahiieddln-i iill-ciih için

Hürmet-i Şems-i Hudô Sır-dan-ı dil-agah için

GUş-z can duysun aman sırr-ı eelll-i "bişnev"i (87)

Eylemiştir kaşif-i esrar-ı a~k Allah seni

Ehl-i aşka bildiren sensin reh-i müstahseni

Nutk-ı pakin bezm-i irşadın çerağ-ı ruşeni

Kimsede yoktur efendim sendeki kadr-i seni

Şeş cihat-ı kainiita işte burhan Mesnevi (87-88)

Asitan-ı lutfuna Tahir kulun ey nur-ı Hak

Oldur ümınldim ki olsun ı.Uy-ınale ınüstahak

Acizane şimdi lik tesvld edip de bir varak

Remzl-i bl-çiirenin tahınlsi terdlf olarak

Arz eden bu on sekiz beytiyle nezr-i mevlev'i (88)

·ı 1

l .. "·.•.• -.~---1 ı·.

244 Yrd. Doç. Dr. Mustafa ASLAN

TAHMIS-İ BEYT-İ MEŞHÜR

DER-VASF-I HAZRET-İ PIR-İ FEYZ-NÜŞUR

Vasıl olmak dileyen ınertebe-i valaya

Me1ızil-i la'yı geçip varmak için illa'ya

İntisab etmelidir hak-i der-i Molla'ya

Sığınan bargeh-i Hazret-i Mevlana'ya

Şüphesiz nail olur atıfet-i Mevla'ya

Olmamış bendesi yok nail-i kam u ama!

Feyz-i kudslsi ile oldu cihan malamal

Söylemişti bana bu matlaı bir ehl-i kemal


Şüphesiz nail olur atıfet-i Mevla'ya

Nice bin bendesi var ehl-i hulıls ehl-i vefa

Sulehi:i vü üdeba vü şuara vü urefa

Her dü alemde bulur bendeleri zevk u safa


Şüphesiz nail olur atıfet-i Mevlô.'ya

Dahil-i daire-i j eyz-i cenab-ı Molla

Olanın kadri de elbette dü bala vala

Olur ukbada makamı derecdt-t ulya

Sığınan bargeh.-i Hazret-i Mevlana'ya

Şüphesiz nail olur atıfet- i Mevla'ya (88)

Eyleınişken şu güzel ınatlaı Remzl ezber

Rabt-ı kalb etmiş iken Hazret-i P'ir'e yek-ser

Cam u allima hedef olsa da eyler mi keder

S ığınan bargeh-i Hazret-i Mevlana'ya

Şüphesiz nail olur atıfet- i Mevla'ya (89)

~/X~·~M~İ~L~Lf~M~E~VL~A~AN~~~K~O~N~G~R~ES~I~·--------------------------------245

fASViR-İ EFKAR CERIDESİNDE EBUZZİYA TEVFİK TARAFINDAN TÜRBE-İ CELiLE-İ HAZRET-İ PiR HAKKINDA "KUDSİYYET-İ

MEVHÔME" TA'BİR-İ MÜNKİRANESİNİ MUHTEVi YAZILAN BİR MAKALE-İ Bİ-EDEBANEYE KARŞI MUHAMMES

Dedem ineinme ta'nın guş edip bir merd-i bed-karın

Olur izhar-ı Hakk'a bir sebeb inkarı ağyarııı

Ulüvv-i kadr-i Mevliinii'ya var 'imanı küffiirın

Danlma gördüğünde herzesin Tasvir-i Efldirın

Yakı ndır sille-i te'dibi elbet Molla Hünkar'ın

Dua-yı Hazret-i Mollii bu mülkü eyledi ihya

Tevarih-i milel bu müddeanın şahidi hala

Ecanibdcn sorulsa neyse dervişanı istisna

Darılına gördüğünde herzesin Tasvir-i Efkar'ııı

Yakındır si lle-i te'dlbi elbet Molla Hünkarııı

Nedir seyf-i Celtıleddfn-i Mevlana'yı görsünler

Nasıl herbad ol urmuş bi-edeb a'dayı görsün ler

Nedir "kudsiyyet-i mevhGıne-i Molla"yı görsünler

Danlma gördüğünde herzesin Tasvir-i E'fkann

Yakındır sille-i te'dibi elbet Molla Hünktır'ın

Sığışmaz feyz-i Mevliina evet Tasvir-i Efkar'a

Anınçün çok görülmez kalkışırsa ta'n ü inkara

Ne lazım redd için ol münkiri ikelam ü isriira

Darılına gördüğünde herzesin Tasvir-i Efkarın

Yakındır sille-i te'dibi elbet Molla Hünktır'ın

Edeble daima samt u sükunet mevlevflerde

Kemiil-i cidd ile şer'e riayet mevlevflerde

~- , ....


Değil inkarı kabil ilm ü hikmet mevlevllerde

Darılına gördüğünde hcrzesin Tasvir-i Efkarın

Yakındır sille-i te'dibi elbet Molla Rünkar'ın (89)

Evet cahil de var gafil de var amma müeddebdir

Ne rütbe fakra olsa mübtela hali mürettebdir

Velrye ta'n edenler şüphesiz kalben muazzebdir

Danlma gördüğünde herzesin Tasvir-i Efkarın

Yakındır sille-i te'dibi elbet Molla Rünkar'ın (90)

Geçirme vaktini bthı1deye mahbUb ile meyle

Yüzün sür dergeh-i Molla'ya Remzl Hakk'a meyl eyle

Hern-avaz et fıgan-ı can-güdazı nale-i neyle

Varılmaz hasılı kurb-ı visale başka bir şeyle

Hakiki aşkı bul lıubb-i sivildan geç dil-azad ol (90)

(Nefha-i aybı kesilmiş gelmiyor ôvaz-r hu)

Münkatı' avaze-i "cennatü adnin fedhul/\ü"

Materne girmiş sürüşan-ı sara pGşide-rG

Ser-nigGn avize kandiler şikeste sG-be-sG

(Her taraf mestfır-ı ~ulmet Kubbe-i Radra hazin)

(Ölmek evladır bu hal-i pür-melali görmeden)

Sedd edilmiş türbe-i Moll/1 Celal'i görmeden

Bak şu hô.le akla gelmezdi hayali görmeden

Böyle kalsın mı ebed rGy-ı cemali görmeden

(Münkesir kalbler bütün dünya vü ma-fiha hazin) (93)

Esir olmuş gibi halk-ı cehennem dcst-i Malik'te

Azaba müstahak olmuş ahali her mesalikte

Tesadüf etmemiştir böyle halet seyr-i salikte

Dolaştım fart-ı ibretle bu bl-sahib ıneınalikte

~~·~, ~M~l~L~L~f~M~E~V~LA~A~N.~~~K~O~N~G~R~E~S~I~· --------------------------------~~47

Bütün halkı mehalikte görüp zar u niztır oldum (95)

B ir bilip ehl-i vücud- ı alemi ser ta-be-pa

Hasta-i mevhuma birden eyledim mahv u heba

Reh-nüma oldu kitab- ı Mesııevı Remzl bana

Küfr ü ımanı görüp ayıne-i vahdet-n.üma

Hak/Cı bôtrldan Reşlda böyle tefrik eyledim (96)

Seraser cüst ii cfıy-ı bab- ı kudsiyyet-meab ettim

Hemare iktisab-ı neş'e-i feyzc şitab ettim

Dolaştım derbeder itlaf-ı hengam-ı şebab ettim

Kimin darnanını tuttumsa ahir ictinab ettim

Nihayet dergeh-i pır-i mugana intist1b ettim (97)

o dergah-ı aif ki dervfş evi Penah eyledik diinyeVı ulu·evl

Meğer i'tikadım deği lmiş kavi

(Özün bir mübah! adın Mevlevl)

(Dilin ehl-i suret dilin Mevlevl)

O lur mu estr-i heves kimse hür

Bulunmaz bilirs in ki salırada dür

Nasıl kalbin olsun sa!alarla pür

(Olunca dimağın hevalarla pür)

(Nasıl gfış edersin dem-i "Bişnev"i)

Tarlkı bırak ehl-i teşviş isen

Bu yoldan uzak dur gam-endlş isen

Eğer salik-i pak u dil-fış isen (Eğer Hazret-i Pır·e derviş isen)

(Enlsin niçin olmuyor Mesnevi)


Uçup laklaka ile leğlek gibi

Görünmek makamında yüksek gibi

Yalanlar düzüp halka gerçek gibi

(Heman ağ kurarsın örümcek gibi)

(Olup kuşe-i hücrede münzevl)

Erenler makamı safa-zaddır

Fakat sence bir ca.y-ı iraddır

Yazık kisve bir dcim-ı ifsaddır

(İşin n1z ii şeb halk u icaddır)

(Tarfk-ı tasannu'da tarz-ı nevi)( I 00)

Olup cah u male bu rütbe esir

Tarzkın gözünde görünmüş hakir

Seni kurtarır mı emir ii vezir ( 1 00)

(Sana böyle mi söyledi dest-gir)

(Bu mu olduğun pfrirun pey-revi)

Bize hayret etmekte ehl-i rüsum

Nedir mfısivfıya bu meyl ü hücum

Bu reftar u slret fena bi'l-umum

(Sorar bir gün elbette Mollô-yı Rum)

(Şu yolda sana kim "küca mi-revl) (101)

İHVAN-I BA-SAFAYA

Mest-i bi-hı1ş olalım şöyle sema' eyleyelim

Ser ü padan geçelim öyle sema' eyleyelim

Can feda eyleyelim böyle sema' eyleyelim

Ser ü padan geçelim öyle sema' eyleyelim

Akif-i hclnkah-ı Hazret-i Molld olalım

Vasıl-ı bargeh-i kurbet-i Mevla olalım

~IX~.~~~~i~LL~I~·M~E~VL~A~·N~~~K~O~N~G~R~ES~I~·------------------------------~~9

Kışr-1 elfôzı at ı p zübde-i ma'nli olalım

Ser ü padan geçelim öyle scınfı' ey leyeliın

Dar gelip arz u senıli füshat-i seyrôn ımıza

Alalım arşı dahi vüs'at-i meydô11.ıınıza

Biz de hayran olalım çarh ile devrôn ı mıza

Ser ü padan geçelim öyle semô' eyleyelim

Girmesin tekyemize beste olan ma ü mene

Hücre-i feyzimiz i vermeyelim ben diyene

Ruh-ı slifi o lalım düşmeyelim kayd-r tene

Ser ü padan geçelim öyle semô' eyleyelim

Keşfedip sırr-ı münôcôlı gönülden gönüle

Serpelim nur- ı füyılztıtı gönülden gönüle

Uzatıp dest-i siinuhtııı gönülden gönüle

Ser ü padan geçelim öyle semLı' eyleyelim (103)

Mevlevt taburu teşkil eyledi Sultan Reşad

Feyz-i Molla dad-res Allahu a'lem bi'r-reşad

Avn-ı Hak'la eyleriz meydan- ı harbde biz cihad

Cünd-i Mevlana'yı mansur eyle ya Rabbe'l-ibad

Sôlikôn-1 . mevlevi meydan- ı har be hı/. sa la

Ca-nişln-i Hazret-i Molli'ya farzdır ikticia

İşte hazırdır gelin aşk ile meydan-ı vega

Cünd-i Mevlanli'yı ınansur ey le ya Rabbe'l-ibad

Pfriınizdir piş-vamız Hazret-i Molla Celal

Kahir-i a'da-yı diniz zikrimiz ism-i Celal

Azmimiz düşınan ile savletle etmektir cidal


~ '50 Yrd. Doc. Dr. Mustafa ASLAN

Halik-i kalb-i adudur fahrımız serde kültih

Top gibi gülhang-ı hü a'daınızı eyler tebah

Emr-i hayr-ı harbe sevk etti bizi çün padişah


Velvele-endaz-ı afak ola çok ntiy u kudum

Dehşetinden tanımar olsa gerek a'dCı umCını

Allah Allah hCt diye düşmana ettik de hücOm

Cünd-i Mevlana'yı mansCır ey le ya Rabbe'J-ibad (1 05)

(Gevlıer- i bud u ne-budu hak-i dih-ı aşk eder

Sikke-i darb-hane-i irjtin-ı Molla başkadır

Hep arazdır hiknıeti işrakiyan-ı kal ü kfl

(Başkadır hiisiyyet-i iks'ir-i nıa'nti başkadır) (ll O)

(Ziikiri viisıl eder Hazret-i mezkure tamam)

Okur "ezkürküm"ü ebrar gönülden gönüle

Saliki zulmeı-i pestlde bırakmaz fi'l-hal

(Nur-ı bala-rev-i ezkar gönülden gönüle)

(Devr-i salıbii-yı sUrahi vii piyale g ibidir)

Serpilir bade-i ser-şiir gönülden gönüle

Tut ayağın hele bir p'ir-i mugan-ı aşkın

(Dökülür neş'e-i esrar gönülden gönüle

(Tarz-ı etvar-ı hamuşanede bl-savt u hurOf)

Okunur zübde-i etviir gönülden gönüle

Feyz alıp Mesnevi-i Hazret-i Mevlana'dan

(Vahyolur ma'nl-i güftar gönülden gönüle)

(Yeter ey Şems yeter laf ile keşf-i esrar)

Eylerlin nükteler !sar gönülden gönüle

Olma di l-beste kertimtiıına şeyhin Remzl

~IX~-~M~İ~L~Lf~M~E~V~LA~AN~~~K~O~N~G~R~E~SI~·------------------------------_;251

(Keşf odur kim gider esrô.r gönülden gönüle) (113)

(Değildir aşina reınz-i eelil- i "len teranl"ye)

Görüp zerratı Sina rü'yete mecbur o lan gönlüın

Tecelli-yab-ı nıtr-ı Ahmed/dir feyz-i Ptrimle

(Kellm-i aşk için vuslat-nüma bir TOr o lan gönlüın)

(Ne ali cahtır şahana arz-i iftikar etmez)

Fakir-i muhteşem her rütbeden mehcOr olan gön lüm

Eder mi ser-fürG bir kerre bak tac-ı Süleyman'a

(Benim dergah-ı Mevlana'da kem-ter mur gönlü m (I 1 6)

(Mutavvel'dir Maant-i Bedt-i hôl-i dil şerhi)

Havadisten Mufassal bahs ü ders-i mu'teberdir hep

KuŞad etmez anı Miftah tatvii etme bu faslı

(Beyan-ı sırr-ı kOyun ana nisbet Muhtasardır hepf

(Kitab-ı sun'a Haydar çeşm-i dikaıle nazar eyle)

Anın her harfi zira hıyre-bahşa-yı basardır hep

Nebat-ı bağ-ı alem defter-i tevhtd imiş Remzi

(Ki her satr-ı varak Zıbende-i nakş- ı iberdir hep (I 18)

(Nale-i neyle bugün pek bl-karar oldum yine)

Perde-blıunluk edip bi-neng ü ar oldum yine) Ah devran eyledi bezm-i semaı tarumar (Ney hamGş oldu fakat ben nale-ktır oldum yine) ( 1 1 9)

(Nay-1 Mevlanô-yt Rumi şerh-i derd-i aşk eder)

Şerh-i derde manie la'net-ni sar oldum yine)

An-be-an hô.l-i cüdô.ytden hikayô.tı i Ic

(Duyduğum an nefhasın zar u ııizar oldum yine)

• Mısraın son kısmı kitaba "muhtasar olmaz" şeklinde geçmiş. Doğrusu yukarıdaki şeki lde olmalıdır.


(Koptu ahım: "Ateşest in bang-i nciy ü nfst bad")

Mahv-ı hestf eylemiştİ hayf-var oldum yine)

Nuromu nar eyledi devran safılını ber-heva

(Düştü ôteş gönlüme ateş-nisar oldum yine)

(Gı1yiya mey nôle-i can-sıiz-1 neyden nıuhterik)

Yandmı Allah aşkına mest-i humfir oldum yine

Ab-ı ateş-nak-i aşkın côm-1 feyzi nerdedir

(Yandı slnem şfirib-i leyl ü nehar oldum yine)

(Geldi neyden mest eden "bişnev'' sadası gOşuma)

Yad edip bezm-i elesti girye-bar oldum yine

Bab-ı kudsiyyet-meab-ı aşka hacib var mıdır

(Dergeh-i Molla'ya düştüm hak-sar oldum yine) (I 20)

(Dem gelir söyletilir naya nevô-yt uşşôk)

Ma'ni-i Mesnev'i-i Hazret-i Hünkar okunur

Dolaşıp vtidi-i hicranı makamatı ile

(Ka'be-i vaslı anıldıkta hicaz-kar okunur)

(Ne zaman gelse kad ü arız-ı dil-cu yada)

Ne Mutavvel ne de M1sbah ile Envar okunur

G-uş-ı hestfyi bırak dinle derOn-ı di lden

(Rfıst liheng edilir fasi-r arazbôr oku nur) ( 1 22)

(Peıtev-cndaz olan nur-ı cemôl-1 Hak'tır)

Dönderir Şems ile Molla'yı gönü lden gönüle

Eyledi tekyemize zat-ı şerlfın nıihman

(Gezdiren Kays ile Leyla'yı gönülden gönüle) (123)

(Şimdi varsm bilmesin ebna-yı alem kadrimi)

Bende-i na-çtzini elbette Mevllinli arar

Payidar olmaz bu şOriş ey vezlr-i kar-dan

(Dem gelir elbet zaman bir ma'delet-plra arar) ( 126)

~JX~.~~~~~·L~L~i~M~E~V~L~A~N~~~K~O~N~G~R~E~S~İ--------------------------------~253

(Kabil-i keşf olmayan rôz-1 nihan-1 aşkın ı)

Etti tefhim emr-i "bişnev" n agehani guşuma

Duymamıştım meclis-i ağyôrı teşrlfın senin

(Söyled i bir ınerd-i sahib-di l nihaııl g0şuına){l27)

(Zevk-i aşkı matbah-1 Molla'da ikrar eyledim)

La-mekanda ni'rnct-i didarı izhar eyledirn

Lokma-har-ı feyz olunca dil simat- ı aşktan

(Tab-ı Ateş-baz ile sOzişler izhar eylediın)

(Seyyid-i S11--dôn'ın oldum viiye-dar- ı himmeti)

Eyleyip Burhan tecellf keşf-i esrar eyledim

Fakr ile buldum Salôh-1 din ü dünya akıbet

(Mahzen-i Zer-kub'dan cevherler lsar eyledim)

(Nura gark oldum füyuzat- ı Ziyaü'l-Hakk ile)

Mağz-ı Kur'an'la cihan-ı canı nevvar eyledim

Sabit ü seyyareye verdi senn1ım vecd ü şevk

(Şems'e döndüm aşıkane neşr-i envar eyledim)

(Hazret-i Sultan Veled lutfoyla oldum kam-yab)

İbtidô vü İntihô tatm1n-i efidir eyledim

Feyz-i Dlvanl.'yi gördüm fevk-ı ctvar- ı ukCıl

(İ i tifiitıy la dil-i mahmuru hüşyar eyledim)

(Ndwn oldum cebhe-say-ı feyz-i Mevliinô-y1 Rum)

Arşa da fırdevse de baş eğmeye ar eylcd iın

Ka'betü'l-uşşakta Remzi olunca feth-i bab

(Hamdü li'llah ru'yct-i envar-ı di dar eyled iın) ( 128)

Kayd-ı merdtibden gerçi berlyiz

Aşk u muhabbette meydan eriyiz

"Hazret-i Molla'nın kelb-i deriyiz

r l :-.. ı


Meşhur olsak da bir olmasak da bir" (130)

(Dil iltirat-ı aşka cedlr olmak istiyor)

Bir zerredir ki mihr-i mün'ir olmak istiyor

Haşak-i masivayı yakıp nar-r aşk ile

(Şayeste-i inayet-i p'ir olmak istiyor) (130)

(Nôzrm hayalimin ne latlf arzusu var)

Zannetme mal ü caha es1r olmak istiyor

Feyz-i eelll-i aşk ile Remzl be-kanı olup

(Sultan-ı mülk-i aşka vezlr olmak istiyor)(l3 1)

(Yüzüın ferş eyledim hak-i der-i cananeye Memduh)

Ayak basınarn zemtn-i gülşene ger anber1n olsun

Gönül vahy-aşina-yı dergelı-i Malltı'd ı r ey Reınzl

(Gözüm yok arş- ı a'lasında Cebrail emin olsun)(l31)

(Veririm tabiş-i feyzimle seınavata safa)

Pertev-i Şems-i ziya-güster-i Molla mı neyim

Bilmedi kadr-i giran kıymetini ehl-i ukul

(Cevher- i aşk-ı dil-i aş ı k-ı şeyda mı neyim) ( 1 32)

(Yan yakıl erbôb-z hale peyrev ol Vassaf-ı yar)

Şem'-i cem'-i ehl-i himmet geldi geçti fevc fevc

Şimdilik Remzl hamfiş ol kalmadı remz-aşina

(Hep serair-dan-ı hikmet geldi geçti fevc fevc) (133)

(Mevlevller gönlümü cezb ettiler)

Şems'e bir pervanedir kesb ettiler

Dönderip haleit-ı jeyzafeyz ile

(Halimi aşıklığa kalb ettiler)

(Bezm-i alemden kesildi rağbetiın)

~/X~·~M~İ~L~Lf~M~E~V~LA~AN.~~~K~O~N~G~R~E~SI~·------------------------------~255

Bade-i telhi mey-i azb ettiler

Giydirip tennure-i meyl-i beka

(Hubb-i dünyadan beni selb ettiler)

(Plr- i ali-şana vardır nisberim)

Sikke-i aşkın dile darb ettiler

Kayd-t hesLiden alıp bl-ihtiyar

(Hcmkôh-ı Pir' e dek eel b etti ler)

(Rı1h uma oldu gıda sohbetleri)

Öyle it'ama beni de'b etti ler

Kalmadı artık gözümde izz-i cah

(Feyz-i enzarı bana nasb ettiler) (133)

TAŞTİR-İ GAZEL-İ YAHYA KEMAL

(Mesnevt şevkini etlake çıkarmış nôytz)

Melekuta tarab-efza dem-i "alleınna"yız

Gıbta eder bize Cibril-i hı red ta-be-ebed

(Haşre dek hem-nefes-i Hazret-i Mevl/ina'yız)

(Sine surah-be-sOrah kanar vecdinden)

Seyl-i feyz-aver-i pür-cı1ş akan mecrayız

Bizi teskin edemez Kevser ü enhar-ı cinan

(Teşne-i zevk-i ezel leb-be-leb-i sahbayız)

(Şeb- i lalıUtta manzume-i ecram gibi)

Zinet-i çerlı- i kemalat ü ziya-fchvay ız

Erişir tantana-i razı mevallde bile

(Lafz- ı "bişnev"le doğan debdebe-i ına'nayız)

(Meyi peymane-be-peymane döken saklden)

Dembedem cür'a-keş-i mey-gede-i illa'yız

, r


Mest-i müstağrak-ı peyman-ı elest olsak da

(Yine peymane diler neşve-i ser-ta-payız)

(Şems-i Tebriz hevasıyla sema üzre Kemal)

Gerdiş-i mihr i.i meh-i çerlıe veleh-bahşayız

Merkez-i aşkı matar eyleınişiz ey Remzi

(Dahil-i daire-i bal ü per-i Molla'yız)(l34)

Mihr ü meh e/ıl-i sema'dır her gah

Gökte de olmada devr-i Molla

Dair-i daire-i devr-i Veled

Olmada alem-i edv&-ı sema

Daim ol dergelı-i Molla'da gönül

Ara her derde o dergelıde deva

Salik-i meslek-i Molla Remzi

Olmada vasıl-ı kam-ı di.i-sera

Saye-i Molla'da Reınzl kasr-ı istiğnadayız

Kuşe-i fakr u kanaat bab-ı devletdir bana (141)

DER-TAVSİF-İ NAY-1 MEVLANA KADDESENA'LLAHU BİSIRRİHİ

Safli-yı gOş-ı can-ı aşıkandır nay-ı Mevlana

Vücud-ı arife ruh- ı revandır nay-ı Mevlana

Nice dil-mürdeyi ilıya eder bir nefha-i feyzi

Dem-i Rfıhu'l-Kudüs'tür ayn-ı candır nCiy-ı MevLana

~IX~-~M~i~L~Lf~t~W~E~VL~A~·N~~~K~O~N~G~R~ES~I~· ------------------------------~257

Dcmadem perde-i vahdetden olmakda sürud-ara

Listmi/L-gayb- ı aşka tercümand ır nôy-1 Mevlana

"Nefahtü fihi min-ruhi'" rumuzun şerh ü tefsire

İşit scm'-i haklkatle zebandır niiy-r Mevlana

Tanin-endiiz-ı guş- ı arş olur her nağmesi Remzl

Ki savı-ı bl-huriif-ı La-mekandır nôy-r Mevlana

Eser yok gönlümüzde zevk ü şevk i neş'eden ilra

işitmez gQşumuz hayli zamandır nôy-ı Mevlana (142)

Ben de bir Remzi gibi halis rnuhibb-i sadıktın

Kadrimi serı bilmedin hayli azab ettin bana (143)

Evet her şey kolay Remzl be-kavl-i Hazret-i Nazım

Fakat pakl-i kalbe nailiyyet mazhariyyet güç (151)

Aceb mi dür-nisar-ı ş i 'r o lursa Mevlev'i Remzl

Kitôb-ı Mesnev'i bir mahzen-i jeyz-ihtiva derler ( 155)

Feyz-bahş u sanihôt-efzli-yı dildir Mesnevt

Nükte-sencanın çoğu mensılb-ı Mevlana çıkar

Aşka girmez ma-sivil Remzi diyor A vnt bana

"Kalb-i Mecnun'u ararsan Hazret-i Leyla ç ıkar" (156)

Şerfats ız tar'ikatsız girilmez sOy-ı maksOda

Bu söz benden değil dinle haklkat pirlerindendir (157)

Vücfıd ibrazıdır keşf-i havatır yoksa eyvallah

Cenab- ı Seyyid-i Sır-danıınız Burhan'ımız vardır


Serapa mevlevtler gark- ı vecd ü hi'ilet olmuştur

Demezler dide-i giryanımız efganıınız vardır (158)

SünCthô.t-ı füyCtzat-ı Cencib-ı Pir ile biz de

Deriz Remzi gibi iz'fuumız irtanımız vard ır

İşit kim şarih-i remz-i hakôy1k "bişnev ez-ney"dir

Hakikat kôşif-i kenz-i dekôyrk "bişnev ez-ney''dir

Gitti Galib dahi pey-rev mi ararsın Remzi

Kayserrde urefa var ise de yok gibidir (159)

Bendeniz bu dolaşık yolları ekser biternem

Çivici-zadelerin bağına nerden gidilir (1 60)

Dair-i Devr-i Veled ehl-i sema ehl-i sema'

Dergeh.-i Molla'da a'lalar gelir ru-mal olur (I 64)

Daim küşade dergeh-i feyz-i Cenab-ı Pf.r

Remzi gibi hezar sühan-ver girer çıkar (165)

Tayfasanında mücessemdir senin sôfi riya

SOretin aldırsalar na-dide bir timsal o lur ( 168)

Çekme gam dünya vü ukba dad-res Remz1 sana

Hazret-i Molla Celal sahib-i iclal olur (169)

Salik-i şahreh-i Hazret-i Mevlana'yız

Bende-i hô.nkeh.-i Hazret-i Mevlana'yız

Çok mudur arş- ı berln ile olursak hem-pa

Ser-be-Zır-i küleh-i Hazret-i Mevla11a'y ız

• 1

Merkez-i Şems'deyiz devr-i Veled le döneriz

Zerre-i mihr ü meh-i Hazret-i Mevlana'ytz

Gözleriz lahza-be-lahza nazar-ı şefkatin i

Vakf-ı nur-ı nigeh-i Hazret-i Mevfanô'y1z

Ser-fliru ettiğimiz Hak kapısıdır Remzl

Akifi btirgeh-i Hazret-i Mev/Cinô'yrz ( 1 69)

Ol zümredeniz kim diyoruz fahr ile Remzt

"Her neyise neyiz bende-i Mevltmti'yız" (169)*

Eyledik şevk- i nıey-i la'l iyle rehn-i ıney-gede

Cübbe vü destar u deLk u hu·ka-i peşm'inemiz (170)

Fakir-i bab- ı Molla malik-i kenz-i kanaattir

Girif-tar-ı zarfiret olsa kalbinden gına çıkmaz (171)

Anladık şimdi nedir ma'nl-i tecr'id tamam

Mescid ü tekyeden azade mücerred Dede'yiz (172)

Geda-yı dergeh-i Pfnz ezelde her ikimiz

Nazim-i nükte-şinas-ı sühenle söyleşiriz ( 1 73)

İstima'-ı ına'nl-i bl-lafzı ınünkirler dahi

Vakf-ı guş eyler sada-y ı mzya ister istemez (175)

Mazhar-ı feyz-i Füt:Ct/ıat' ız ki Şeyh-i Ekber'in

Cilvegah-ı enveri kaysuna çıkmış inmiş iz

Rind-meşreb ehl-i daniş lerle hıltat eyleriz

Bi lmiş ol sufi seninle bizler ülfet etmeyiz

Mısraın vezni bozuktur.

·----,


Saye-i Molla'da Remzl Kaf-ı istiğnadayız

öyla ankayız ki murg-ı duna minnet etmeyiz (176)

Cihanda var mıdu· şah u gedadan Molla Hünkfır' ı

Serir-i aşkta sultan-ı etlıaın olduğu n bi lmez (177)

Muhabbet neş'esiyle tarik-i ikbal olur dervfş

Mür'id-i aşk olup azade-i ama! o lur dervfş

U!Omu iktisab eyler fununa intisab eyler

Haktki sahib-i iifiın olur da lal olur derviş

Tecessüm ettirip kendinde adab u nıezayayı

Hemişe hüsn-i ahlak ile hayra dal o lur derviş

Teberra eyleyip tiğ u teberden reng ü suretten

Vücud iklimini bl-pa vü ser cevval olur dervfş

Nişln-i hücre-i pürjeyz olup dergah-ı ma'nada

Fakir- i muhteşem bir sahib-i iclal o lur derviş

Keder vermez ana bfid ü ne-bGd- ı alem-i suret

Haklkaı neş'e-i vahdetle fariğ-btıl olur derviş

Tahattur eyleyip çirk-i sivadan zikr ü .fikr ile

Tutar daman-ı ehlu'llahı alü'l-al olur dervfş

Nüınayandır sükfitundan kemal-i zatı ey Remzl

Bilir her kll ü kali ltk e/ıl-i htıl o lur derviş (178)

Vakıf-ı esrar-ı "mfitfi"dur güriih-1 mevlevi

Haşrı neşri görmedir ay in-i Molla'dan garaz ( I 80)

~~X~M~İ~LL~Iw·M~E~n~~~·N.~~~K~O~N~G~R~ES~l~·--------------------------------261

Sada-yı ney safa vü zevk verse çok mu Remzl'ye

Olur adcm vatandan aldığ ı peygamdan mahzuz

Merd-i himmet-kôre revad ı r sema'

Hai l-i amkil-i s ivadır sema' ( 18 1)

Salikfi gel gidelim Konya'ya raksô.n olarak

Şüphesiz şad o luruz vasıl- ı dlnan olarak

Biz deği l cümle tanır Hazret-i Mevlanô.'yı

Evliya zümresine Hazret-i Sultan olarak

Ser ü padan geçelim öyle semti' eyleyelim

Sayesinde görelim bir günü devrtin olarak

Harem-i ıürbeye yüz göz sürelim ravf edelim

Can feda eyleyelim Ka'be'ye kurban olarak

Arz-ı hal eylcyelim zat-ı Hüsameddftı'e

Mesnevf namına der-ma'ni-i Kur'ôn olarak

Bende-i hak-i der-i Hazret-i Sultan Veled'iz

Ser-füru eylemcyiz kimseye giryan olarak

Sikkesi tac-ı ser-i falırimiz oldu Remzl

Giyeriz gıbta-res-i efser-i sultan olarak (I 82- 183)

Dergelı-i Hazret-i Molla'da Jetafet başka

Gerçi gülşen de güzel ravza-i Mlnfı da güzel (187)

Remziya nay u kudunı ile sema ey/eye/im

Salik-i şahreh-i Hazret-i Hü11kar olalım (ı 88)

_ı


Perde-ber-diir-ı makam-ı aşktır nay ü kudıtnı

Husrev-i aşka selam-ı aşktır nay ü kudılm

Kudsiyan bezminde şevk-engfz olur her nağmesi

ibtisaın- ı intizam-ı aşktır nay ii kudıtm

Guş kıl "ya HG eriimi ya Bilal"in nüktesin

Şarih-i sırr-ı kelaın-ı aşktır nay ii kudum.

Söylenir mülk-i bekada s1t-i Mevlana-yı Rum

Badl-i teshlr-i nfun-ı aşktır n.ay ii kudunı

Nük.te-i ser-bestelerden dem urur avazesi

Reınziya ser-mest-i cam-ı aşktır nily ü kudtinı (188)

Defter-i uşşakta Kıtınir- i Mevlana diye

Remziya masturdur mezkurdur gönlüm benim

Ben hak-i der-i feyz-eser-i Hazret-i Plrim

İkslr gerekmez bana kimya neme lazım (l89)

Kimse kam almış değil tab'ınca bezın-i dehrde

Nay var hey hey de var cam - ı saradır eksiğim ( 190)

Sail-i dergeh-i Mevlana'yım ey Remzl bana

Şevket-i Dara değil ukbtiyı versen istemem (191)

Gerçi herkes nıüntesib paşaya yahut bir beye

Hazret-i Molla gibi sahib-atamız var bizim

Sün1r-aver ana dergrih- ı Molla

Mükedder olsa da hemvare gönlüm

~~~·~W~İ~L~Ll~~M~E~V~LA~AN~~~K~O~N~G~R~ES~/~·------------------------------~263

Olur asOde-ser devr-i Veledde

Medôr-t devr olur edvtire gönlü m ( 195)

Remzl ne bu şi'rindeki envôr-1 kemôlat

Ey zerre sen ol Şems-i Hüdcrdan mı gelirsin

Güfte-i Remzl'yi ya tanzir ü ya tahmis edip

Tahir-i şlrln-eda etse rica ge lmez misin (197)

Kitôb-z Mesnevl'den iktihas-ı feyz eder alem

Acemce bir eser dersin de Molla'yı beğenınezsin (201)

Hırz-ı din et Mesnevt-i Hazret-i Molla'y ı sen

Vasıl o lsun gfışuna Reınzl nedir diz- ı "şinev"

Tac-ı izzet mi değil sikke-i Molla Remzl

Ser ü saman-ı cihan olsa da bir o lmasa da (202)

O şfih- ı dil-rüba na-geh gelince Hazret-i Şeyhim

Dağılmış sübhasıyla nüsha-i evraclı bir yerde (203)

"Ez-cüdôyfha şikayet''tir makôm-1 hcll-i dil

Şerha şerha sfne pür-gam ntile-kôr oldum yine

Tac-ı fahrun aldılar devlet yeter fakrım bana

Saye-i Molla'da mağbOt-ı kibar oldum yine (204)

Muklm-i dergeh-i vala-yı Mevlana'yız eyvallah

Nişln-i hücre-i pür-feyz-i "allemna"y ız eyvaWih

Makam-ı aşkı eyler gfiş- ı cana nağmesi !sal

Safli-yab-ı garaın-efza-yı hang-i nayız eyvallah


"T:ecelli-gah-ı nfır-ı Şems-i Haktır vadi-i sine

Eğerç i zerreyiz manende-i Sina'yız eyvalHih

Tarik-ı mevlevfden vasri-ı ser-menzil-i kurbüz

Ezelden çaker-i sultan-ı "ev edna"yız eyvallah

Gönül kim feyz-i Abdülvahid ibn-i Pfr'e mazhardır

Anm-çün bl-ınuhaba şair-i danayız eyvallah (204)

Nice meyl eyleyelim aJeme serserncesine

Masivadan geçelim zade-i Edhem'cesine (205)

Değildir dergelı-i di ldar mesdGd

Gerektir hem-dem ol var e/ıl-i hale (206)

Nice derviş-i d i l-rişin abasın yaktı yandırdı

Giyip tennure sikke-puş olup g irdikte devrana (208)

Nagehan bir dede de ben gibi efgan etti

N ey ile raş ederek dil.deki suzu bu gece (209)

Seza-var-ı kabul olmazsa da bu nazmım ey Remzi

Becadır arz kılmak Tahir-i mu'ciz-beyan gelse (210)

Ma'nevl şahid yeter hala naziri gelmedi

M esnevf-i Hazret-i Hünk/ir bir olmaz iki (212)

Mahfil-i yarana Rem.zl arz edince şi'rini

Tahir-i mahir demiş ünvan-ı divand ır yeri (212)

Tahir ii Bakrye pey-revliktedir Remzl beka

Vakt olur derler cihanda nükte-gO!ar var idi (213)

~IX~.~~~~~·L~L~İ~M~E~V~L~;(~N~~~K~O~N~G~R~E~~~~~· --------------------------------~?65

Hala sımalı-ı dilde jerah-zii sadii-y1 ney

Yad-aver-i Elest idi her dem nidii-y1 ney

Tefhlm ederdi solike esrar- ı "bişnev"i

Zira Ceniib-ı Pfr'e idi iktida-y ı ney

Mansur olurdu pey-rev olan bang-i Hu'yuna

Uşşiika riist-şiih idi kem-ter geda-y ı ney

Can bahş ederdi başlasa ıaks'ime nagehan

Olsa ne hoştu ruhum o demde feda-yı ney

Ah u flgan u naterrüze terceman idi Savt- ı hazin ü muhrik ü rikkat-eda-yı ney

Ya Rab ne id i andaki cGş u hurlı ş- ı feyz

Nefh-i Emin-i vahy idi zannıın gıda-yı ney

Sad hayf u sad dirlğ ki ahir zaman bizi

Reınzl nedense eyledi ahir cüda-yı ney (215-216)

Vasla-i aslıab-ı lkandır kii/Cih-ı mevlev'i

Falır-i dervişCin- ı ba-şandır kü/Cih-1 mevlevf

Nice bin ôrifleri zirinde etmiş ınuhtcvl

Kubbe-i eyvan- ı i1jandır külôh-1 mevlevi

Çün minare daldir tahtında mescid gösterir

Ka'be-i di lden niimayandır külah- ı mevlevl

Zulmet ii kasvette kalmaz sıdk ile Iabisieri

Serde kandll-i fiirazandır kii/Cih-1 mevlevf

ı - ı ·----· . --

1ti6 Yrd. Doç. Dr. Mustafa ASLAN

Sayesi her başa düşmez bir mi.icessem nı1rdur

Remziya ihsan-ı Yezdan'dır külah-ı mevlevf(216)

Nur-ı kudsiyyetle enverdir külah- ı mevlevf

Kisve-i Pfr-i kerem-verdir külah-ı mevlevf

Mültecisin eylemez muhtıic asla kimseye

Öyle all saye-perverdir külah-ı mev/evl

Masivaya rağbet etmez sıdk ile ser-plış eden

Gezdirir başında zlverdir kiilôh- ı mevlevf

Muttali' erbab ı na batnında arzu's-seınseme

Alem-i ma'nlde kişverdir kijiah-ı mevlevf

Zdhir ii bdtmda yek-reng olduğundan saliki

Masivadan men'e yaverdir külah-1 mevlevf (216)

İsm-i pak-i Fahr-i Alem'le müsavl mevlevf

Varis-i feyz-i Muhammed aşkı Jıavl nıevlevf

Belh'e bu mahbub-ı dil aşk-ı Samed'de verdi fer

Aleme oldu hadls-i aşk-ı ravı mevlevı

Dendi (kutb-ı cennet-i Hak) rıhletinden İbret al

Nur olur ger derse bir sahib-ınesavl mevlevf

Çitlesi bin bir gün olduysa rızadır maksadı

Eyler emraz-ı ku llıbü gel tedavi mevlevf

Verdi Rernzl'nin Muhammed mevlevf zikri aman

Dest-glrim ey füylız- ı aşkı havl mevlevı (216-217)

~IX~-~M~i~LL~lwAM~E~VL~A~AN~~~K~O~N~G~R~ES~I~· ------------------------------~267

Bir taraf fikr-i sivô kayd- ı aliiyrk bir taraf

Asitön-ı matbah-ı Molla'ya göndermez beni

Reınziya iındad-gahım türbe-i ulyasıdır

Seyyid-i Sır-dôn'ımız b!-vaye göndermez beni (21 7)

Fennt-i mu'ciz-edaya soralım ey Remzl

Nutk-ı Giilib gibi bu sihr-i helii i o l mad ı ını (217)

Hôfiz-ı Hazret-i Kur'an cenab-ı Şeyda

Salik-i rô.h-ı fena sikke-keş- i Mevlana (218)

Kôr-ı natıkları ayin-i şerifı vardır

Hele şark ı larının haddi olunınaz ihsa

Ser-tartk-ı dergelı-i vala-yı Mevlana iken

Salikanı yed-be-yed !sal ederdi maksada (219)

Hazret-i Molla Celaledd/n'i Mevla-yı Kerim

Eylemişt ir ser-fıraz-ı evlilyô-y1 etkıyô

Her biridir kurre-i ayn-ı gliruh-ı mevlev'i

Her birinde berk urur nur- ı siyôdet daima

Sahib-i irşôd-ı Mağnfsa o ferzend-i keblr

Kesb-i feyz etmekte andan mevlev'iler di-be-ca

Vakt-i ınerhunu erişti bu sene oldu hitan

Nicesin böyle yetiştirsin erenler bô-safa (225)

Zat-ı vii la-şanını eviad- ı alü'l-al in i

Bahş ede Mol/ô.-y1 Rum'a Halik-ı her dü sera (226)

, __ i

268 Yrd. Doç. Dr. Mustafa AST.AN

YENİKAPI MEVLEVi-HANESİ SER-TABBARI HACI KEMALEDD!N DEDE EFENDi'NİN TARilı-i İRTİHALİ

Merkad-ı Aşç1 Dede işbu makam

Dur niyaza ey hakfkat-bfn Dede

Mesnevt-han nükte-aver ehl-i hô.l

Arif ü dana-yı her ô.yin Dede

Yazdı Remzl muhtelif tarihini

Hasreta gitti Kemaleeldin Dede (226)

SER-SEMAlHALiD DEDE'NİN KERIMESi REMZİYE HANlM'IN TARİH-İ VELADETİ

Bende-i Molla-yı Ri:mı Hazret-i Halid Dede

Muttasıf-ı ehl-i hô.l sahib-i re'y ü şuur

Himmeti Ahmed Kemal zatına olmuş naslb

Cümleden i şte yeni bir kızı etti zuhOr

Allah ·erenler yetiştirsin anı hayr ile

Validesi vaJidi kendisi bulsun sürOr

Yazdı mücevher gibi Reınzi de tarihini

Fatıma Remziyye'dir lutj~ı Cemib-ı Gafor (227)

Hazret-i Mollri-yı Rum'un çakerinden hamd ola

Cehd ile Neş'et Efendi eyledi ıneşk- ı sema' (227)

Şair-i malıir-i all-ıneşreb

Bende-i hak-i dcr-i Mevlttntı

~lX~·~M~i~L~LfwM~E~VL~A~·N.~~~K~~~~~G~R~ES~J~· ------------------------------~269

Ya'ni el-hac Mehemmed Tôhir

Hak bu kim nadire-gü hub-eda (227)

İşte bak Kayserili mal müdürü ki idi

Mevlev'i çile-keşi mürşidin i n hak-i deri (228)

Haraba yüz tutarken sarf- ı nakd-i vakf edip şimd i

Cenab-ı ser-tarf.k- ı mevlevtdir eyleyen tecdld

O Had Arif ibn-i Hazret-i Molla edip Jıimmet

Çocuklar kesb-i ir!an i.i hi.inerden olmadı nevmld (229)

Mazhar-ı feyz-i Cemib-ı Molii

Hazret-i Niiz11n-ı Hassan-inşa (230)

ŞAiR-i FEZAİL-MEASİR TAHİR DEDE EFENDi'NİN

iKMAL-i ÇİLLE TARİHİ

Hazreı-i Molla Celaleddin'dir

Nur-ı aşkı naşir ü müş'il Decle

Mesnevl's idir kitab- ı aşk-ı Hak

Olma her güftar ile kail Decle

Talib-i esrdr-ı feyz-i Mesnevi

Ol masın sa'yinde hiç kahil Dede

Hankiih-ı all-i bôb-ı cedid

Melce'in olsun var ey mukbil Dede

Şeyh Celôleddin Efendi kinı odur

Kôşif-i her sırr u her nıüşki l Dede

ı ........ -


Durmayıp meczub-z aşkı olmalı

Müstefid-i feyz olan ktıbil Dede

Zat- ı Mevltınô.'yı görmek isteyen

Görmeli ol zatı el -Msıl Dede

Nur-rfeyzinden nice can miislentr

Olmasın ol nur-ı Hak Mil Dede

İşte ez-cümle cenab-ı Ttıhir'i

Kıldı el-hak Cırif ü kamil Dede

Hô.nktıh-ı dehrde çokdan beri

Görmemiştik böyle bir fazı ! Dede

Etmedi dünyaya asla ser-fün1

Dergeh-i Hak'tan olup sail Dede (2 1 3)

Oldu fart-ı şevk ile ez-can D dil

Tekye-i aşka gelip dahil Dede

Eyledi kantın- ı Ateş-bazda

Mô.sivô. csvabını zail Dede

ism-i Tahir mazharı pakize-dil

Tayyib ü Ttıhir zek1 akıl Dede

Şair-i derya-dil ü üfan-penah

Pak-tıynet müttakl amil Dede

Müstefiz-i Mesnevf-i Ma'nevi

Pirinin elttıjıııa nail Dede

~IX~·~M~/~·L~L~fM~E~V~LA~~N.~A~K~O~N~G~R~E~S/~·------------------------------~?71

Çitlesi oldukta ber-vefk-ı rıza

İşte tam bin bir güne viis ı l Dede

Çıktı bir tarih-i mu'cem söyledi

Hizmetin tekmilini naki l Dede

Mazhar-ı aşk-ı cenab- ı mevlevl

Pür-edeb Tahir'dir ehl-i dil Dede (232)

KAYSERİ MEVLEVİ-HANESİ'NİN TARİH-İ TA'MİRİ

Bendegôn-ı Hazret-i Molla idi azi.irde-dil

Çün harab olmuştu çoktan işte bu meydan- ı aşk

Hamdü li'llah gayret-i Nazım'la buldu intizam

Etsin ol paşaya himmet Hazret-i sultan-1 aşk

Çıktı bir derviş Reınzl yazdı tarih-i güher

Müjde kim ta'mlr edildi ıekye ey merdan- ı aşk (233)

Hazret-i Şeyh deyip ismine Faruk Ömer

Mevlev/ zümresine şimdiden ettirdi l iihCık (237)

Dirlğa Molla-zade gi.i lşeninden

Yine bir gonce oldu kabre dahil (238)

Erdebil'c derd-i aşk ile giderken niigehan

Hazret-i Akşems anı şeyh- i mualla ey leıniş (240)

Sal-i tarihi bi n üç yüz yirmi dört olmuş idi

M evievi Reınzi bu nazmı hoşça im la eylem i ş (241)


İlahi lutf-ı feyz-i Hazret-i Mollilya mazhar kıl

Serir-ara-yı mülk olsun adaletle besaletle (24 I)

Ey meşrebi namı gibi all olan ruhum senin

Ba-himmet-i Molla-yı Rum nam ın ç ıka sağa so la (242)

Cay-ı Mevlana'da el-an Hazret-i Abdülhalfm

Oldu seccade-nişfn ba:feyz-i Mevla-yı Kerfm (242)

Yadigar-ı Hazret-i Molla'dır ol kutb-ı celil

Çok mu ya Htı yok deniı·se böyle bir kadr-i azim

Alemi irşad için elde kittib-1 Mesnevt

Eylemiştir ceddi feyzi ile dünyayı beslm

Me'haz-ı cümle kemal oldu bu dem ey mevlevt

Cehd eder ahz-ı kenıfile talib-i s1rr-ı alim

Ey yed-i beyzası nOr-efşan-ı ehl-i vecd ii htil

Kurb-ı Mevlana Celalecldin'e zatınd ı r Kellm

Şi'rinin her mısraı cevberle bir tarihtir

Tab'-ı çiilakim eder şakird-i nev gelse Naz1:m (243)

YENİKAPI MEVLEVi-llANESİ POST-NİŞiNi MEHMED CELALEDDiN

EFENDi'NİN TARIH-İ İRTiHALi

Semiyy-i mefhar-i sadat İbn-i Şeyh Salôhaddin

Nümayan idi zatında Cenab-ı Pir'in ahlakı

Yenikapı'da feth-i bab-ı irşôd eyledi hayli

Olup dil-teşnegan-ı feyze ab-ı aşkdan sak!

~/X~-~M~İ~LL~I~AM~E~VL~A~AN.~~~K~ON~~GR~E~S~i---------------------------------273

Edince tekye-i daru's-se lam-ı vus lata rıh l et

Firakı eşk-bar-ı matem etti cümle uşşakı

Fakat necl-i neclbi Hazret-i Bflki Efendi'de

Bulurlar ba'd-ezin talib olanlar feyz-i Hallflk'ı

Şu bir mısra'da Reınzi ınünderic geldi iki tarih

Celflleddin Mehemmed gitti ifna srrrıdır Bf1kt (244)

TARİH-İ DIGER BERAY-I MÜŞARUN-İLEYH

Semiyy-i fahr-ı alem mürşid-i pürj"eyz-i Isi-dem

Celflleddin Efendi çeşm-i zah irden nihan oldu

!yandır sırr- ı bakisi ki nuık-t pür-kemtilinden

Nice dil-mürde el-hak viiktj-1 esriir-T can oldu

Kitab-ı mağz-ı Kur'an-1 Cenôb-1 Pfr'i tefslrin

Duyanlar derdi kim s ı rr-ı Celflleddin ıyan oldu

İlahi s1rrını takdis kıl kim irtihalinde

Sirişk-i aşıkanı derd ile cuy-ı revan oldu

Gelip bir hatif-i gaybl dedi tarih-i menkurun

Celflleddl.n Efendi azim-i bağ- ı cinan oldu (244)

Kayseriyye Mevlevl Seyhi Sü/eymôn-1 Velf

Andan ahz- ı feyz ile olmuştu bir iıfan-gede

Şeyhinin mahdumunu ya'nl Nesib- i ekmel i

Ol dahı etmiş idi scilik tarlk-ı es'ade

( _,


Hazret-i Seyyid Nesfb olmuştu ser-tabbah-ı pak

Hidmet etmiş aşk ile dergah- ı cedd-i emcede (244)

Sonra mahdumu Ziyaedd'in Efendi nice sal

Ol maklima geldi gösterdi rüsum u kliide

Oldu mahdCımu Salahaddfn - Decle haynı'J -halef

Eyledi on bir sene ihvana bahş-ı ffiide (245)

Yazdı dervfşana takdim etti olsun yadigar

İki tarih-i mücevher Reınzl-i mihnet-zede

Dergelı-i valii-yı plre işte ser-tabbah olup

Rlş-i pakin pek mübarektir Nizameddin Dede (245)

KÜTAHYA MEVLEVi-HANESİ ŞEYHİ HÜSAMEDDİN ÇELEBİ-ZADE

ALİ RlZAEFENDi'NİN MAHD0MUNUN DaJUMTARiııi

Nesl-i pilize-i Molla ola ya Rab baki

Anların feyzi olur aleme elbet aid

İşte ol zümrede hem-naın-ı Aif ya'ni Rıza

Çelebfdir edebi nisbine asleıı şahid

Valid-i macididir şimdi Kütahya şeyhi

Vasfını eylescın ıtnab görülmez zaid

Verdi Hak bir püser-i hub-likii neş'e-feza

Ceddinin aşkı ola kalbine daim varid

Yadigar eyledi tarm-i mücevher Remzl

Doğdu bir şeıns gibi aleme AbdÜlva/ıid (245-246)

İRTiHAL-i SER-TABBAH-I ASİTANE-İ HAZRET-İ PiR ÇELEBİ SELAHADDiN EFENDi

Nesi-i Mevliina-yı Rumi'den Sattıhaddin Dede

Etmeyip dünya vii nıafihiiya as la ser-fi.in1

Nagehan azm-i beka etti d irlğa genç idi

Çıkt ı bir tarlll-i tamı gitti ser-rabbak Hu (248)

TARİH-i İRTİHAL

Konyalı haci idi bu Mevlev'i-i hoş-hısal

Ruhuna el-fatiha ukbaya oldu mi:intakil

Defn edip canlar dedi Remzl güher tarihini

Geldi kurb-ı Hazret'e Abdülhal'im-i pak-dil (248)

AHMED FERiD'İN ÖLÜM TARİHİ

Feyz-yôb-ı Hazret-i Sa'di-i kutbü'l-evliyô

Cezbe-i vahdetle mest olmuştu ol zat-ı said

Mesnevl-i Mevlevt ders-i kemaları olup

F eyzi ehlu 'ilah ile süllaki etti müstefid

Tekye-i Haltae Baba'da olup mesned-nişln

Neşr-i esrar-ı ene'l-hak etti ol merd-i vahld

Eyledi gerd-i sivadan sinesin saf öyle kim

Veeh-i pakinde anın olmuştu nur-ı Hak bedld

1 •


Ömrü idi tekye-i dünyada ancak erbaln

Çitlesin ikmal etti genç iken ol pür-ümld

Bir muvahhiddi "iki" sığmaz güher tih'i'hine

Gitti hayfli şair- i yek-ta idi Ahmed Ferld (250)

Mevlevf tekyesinin şeyh-i celllü'l-kadri

Valid-i ınuhtereıniın mürşid-i dil-agiihıın

Cevlıer-i eşk ile Reınz'i' yazayını tarihin

Ah gitti pederim şeyhim Attıu 'llalı'ım (250)

REŞADET-PENAII MEHEMMED BABABDDiN VELED ÇELEBİ EFENDiMiz HAZRETLERiNiN MARDÜM-I SİYADET-PENAHİLERİ

İBRAHiM BOSTAN ÇELEBİ EFENDi'NİN TARİH-İ YELADETLERİ

Hamd-i bl-had kerem-i kail-i "keremnma"ya

Etti b ir gonce kerem gü lşen-i Mevana'ya

Yazelendi yine bağ-ı neseb-i hazret-i aşk

Geldi bir başka safa dinle neva-yı naya

Kutb-ı vakt mürşidimiz seyyidimiz melceimiz

Kadri viis ıl ezell mevki-i ıni.i stesnaya

Geldi bir necl-i necfbi Çelebi İbrahim

Aks eder tab-ı ruhı kevkebe-i minaya

"Bişnev ez-ney" sırını haki olacaktır ya Hu

Pertev-i feyz i celldir nazar-ı binaya

Himmet-i Pfr ile mi'rac-ı kemalata çıkıp

Viisıl olsun kereın- i malırenı- i "ev edna"ya

~IX~·~M~i~L~Ll~-M~E~VL~A~-N~~~K~O~N~G~RE~-S~I~·------------------------------~277

Oldu eslafına taik bu mücevher tarih

Geldi Bostan-ı s iyuın ravza-i Mevlanli'ya (251.)

ABDURRAHMAN BİN EBi BEKRİ'S-SlDDiK RADIY A 'LLAHU ANHÜMA HAZRETLERiNiN TÜRBE-İ ŞERiFESi TA'MlRİ

Konya'dan geldi Cenab-ı Çelebi behr-i cihad

Mürşid-i muhterem-i taife-i Mevleviyan

Ceddinin merkad-i pür-nurunu ilıya etti

Olarak Hazret-i Sultan'a hernan ed'iye-han

Vali-i Şam Hulfisi Bey Efendi el-hak

Etti ihlas ile bezl-i himem-i bl-payan

Mevlevt tuhfesi tarih-i mücevher Remzl

Pek metin oldu güzel türbet-i Abdurrahman (252)

Esasen Bosnalı bir saf-d il derviş-i Mevlana

Dil-i na-şadını bir fatihayla eyle kıl hurrem (253)

Hazreı-i Sultan Reşad-ı Mevlevl

Lutf-ı Hak!tır ayet-i rahmet gibi

F'eyz-i Mevlana'ya mazhar pak-dil

Bendegônı ehl-i kutbiyyet gibi

Mevievl dergahz da ta'mlıine

Muntazırdı talib-i himmet gibi

Yıktı yaptı eskisinden dil-n işin

Oldu tekye gülşen- i vahdeı gibi

278 Yrd. Doç. Dr. Mıısta(a ASLAN

Merkad-i Karıal Dede mescid ile

Lane-i ashab-ı kurbiyyet gibi

Salikan-ı Mevlevf evsafını

Zikr ederler sohbet ü vuslat gibi (253)

Tekyeniı'l tarihi evvelce Dede'm

Ka'betü'l-uşşak idi ayet gibi

Şimdi Remzl söyledi tarih-i nev

Hankah-ı Mevlevl cennet gibi (254)

Hamse-i AL-i Aba tarih-i gevher söyledi

Afv kıl geldi Emin Hakt senin ey Bô.-türab (254)

Düştü tarih-i veratıyla iki gözden cihan

Ah Şemseddin Efendi gene iken etti uffll (255)

Hadim-i zaviye-i Hazret-i Şems-i Tebrfz

Zerre-veş mahv-ı vücOd eyledi bu rehde Dede

Arif-i kamil idi hizmetinde aş ık idi'

Ne aleyhte bulunurdu ne dahi lehde Dede

Oldu bu yerde hernan mazhar-ı envar-ı vistil

Bulamazsın anı sen gökte gezen mehde Dede

Kondu bu lahde ola pertev-i Şems ile münlr

Feyz-i Molla ile gelmişti ezel mehde Dede

Yazdı Reınzi iki tarih-i güher tabından

Birini tarh ederek sen de alış cehde Dede

• Mısraın vezni bozuktur.

~/X~-~M~i~L~L/~~M~E~VL~A~~N~~~K~O~N~G~R~ES~I~·------------------------------~279

Tabi-i hükm-i kaza oldu dedi eyvalliih

G itti sadık idi El-Hac R1za ahde Dede (258)

Türbedar-ı Hacr Ateş-baz etti irtihfıl

Narı nur etmişti meyl etmezdi dünya-yı bede (259)

Çıkardı bahr-ı dilden mevlevf Remzl de bir tarih

Efendi al Sefine evliyanın mi.iltckasıdır (260)

Mevlidi Bor'dur ulı1m ii fazlda bir dürr idi

Mesnevi-hiin arif-i Sirr-I rumüz-I ""af u ktif' (260)

Şirden safi asetden de elezz takrir ile

Elli yıl öğretti tejsfr ii lıadfs ü Mesnevf

Valid-i macid gibi zatında etmişti zuhlır

Feyz-i Sa'deddin Cibfivt s1rr-1 aşk-1 Mev/evf (261)

Mesnev'i'den de lcfe"ül eylcdim mahlas için

"An yekl bedrlst" mısriiı güzel verdi haber

Ceddi Remzi yazdı bir tarih-i nüdinl-meal

Geldi İbrôlıfm Bedreddin delıı·e verdi fer (263)

Ma'rifet-efza Bahôeddin Efendi pür-hüner

Lutfuna hemvare şakirdanı olsun şakirln

Ben de nakş ettim güher tarihi Remzl zer-nigar

Aldı yed tezhlbclen Sam'i seza-yı aferin

Luıj-ı Ms-ı Hazret-i Hak'tır bizi mesrGr eden

Nesi-i Ahmed'den verip bir duhter-i ferhunde-fal

Söyledim cevher gibi tarihini zi'l-ka'clede

_ı


Geldi ztnet mehd-i kevne Asiye Beyza bu sal (264)

Mesnevf-hiin u imaın-ı hiinkiih- ı Pir idi

Arif-i kamil mücevvid pek fas ih Sıdkı Dede

Keşfi rdz etmezdi nii-ehle bulursa ehl-i Jıal

Bahs açardı sırr-ı vahdetten sarih Sıdkı Dede

Mescide behr-i imamet yüz sürerdi her seher

Asitana subh-ı sad ıkla sabih Sıdkı Dede

Sinni yaklaştı yüze dünya nevha etse de*

Vermedi bir kerre yüz veehen melih Sıdkı Dede

Tengnay-ı hücre-i tenden çıkardı canı pak

Buldu dar- ı vaslda cay-ı fesih Sıdkı Dede

Remziya tarihi gerçektir erenler /u{(udur

Mak'ad-ı sıdka kufid etti sahih Sıdkı Dede (265-266)

Sekseni geçmişti Hak'tan gayre yüz döndürmedi

Vdkıf-ı sırr- ı tarzkat Tırnovi Hdfiz Dede

Mısr dergôhı azizi Aznıt- i agahtan

Nail olmuş maksada azmi kavl Hôfiz Dede

Nam-ı ınemdfıhu Mehenımed mahl ası Vehbf idi

Eylemiş kesb-i kemal-i ma'nevf Hdfiz Dede

Hatt u hakki pek güzel savt-ı edas ı bl-bedel

Gfiş-ı can ile işitmiş "bişnev"i Hdfiz Dede

• M ıs ram vezni bozuktur.

-- 1

~IX~-~M~İ~LL~I~A~~1E~VL~A~AN.~~~K~O~N~G~R~ES~I~·------------------------------~28J

Son zamanda türbedar-ı Hazret-i Nu'mtin idi

Bu sebeble Üsküdar'da miinzevi Hajiz Dede

Çıktı bir cüm'a sabahı hücreden tarih-i fevt

Hu dedi döndü likaya mevlev'i Hiifiz Dede (266)

YENİKAPI MEVLEVI-HANESİ POST-NİŞiNi ABDÜLBAKi DEDE'NİN

TARİH-İ iRTİHALİ

Ced-be-ced şeyh-i eelll-i tekye-i btib-1 cedfd

Raz-dan- ı "bişnev ez-ney çün hikayet mf-koned''

Şair-i muğlak edib-i nükte-dan Baki Dede

Yüz çevirdi nagehan dar-ı fenadan ta ebed

Der-be-der olmaktan etti bab-1 Hakk'a iltica

Gördü kim dest-i kaza etti der-i dergôlıı sed

Hatıra gelmezdi böyle naz-perver şeyh-i pak

ihtiyac-alfide olsun hasbüna'llahu's-Samed

Bir muvahlıid çıktı Rcınz'i yazdı tarih-i güher

Aldı fontden bekôya Şeyh Bôki'mi Ahad (266-267)

İHSAN MAHVI-i MEVLEVi i RTİHALİNE

Mahv olup gitmede bir bir üdeba vü urefô.

Gene iken uğrad ı sad hayf bu hale Malıvt

Namı İhsan idi kıl mazhar-ı ilısan ya Rab

Nail o lsun niam-ı feyz-i visale Mahvt

Orta mektepte muallim Kad1köy semtinde

Dahil olmuştu o sınf-ı ınüteale Medıvı

-'·


Za'f- ı ten derd ü ınihen sardı o b!-çareyi*

Benzemişti sararıp berg-i nihale Mahvi

Etti bu tekye-i fô.n'ide sülfikün iknıal

Hem-dem olmuştu nice ehl-i kemale Mahv'i

Rıhletin etti teyakkun ki vasiyyetler edip

Halini eyledi ihvana ihale Mahv'i

Düştü bir bendcsi tarih Celtıleddtn'in

Mahv-ı hestl ederek gitti cemale Mahvt (268)

Mollô.-yı Rum'a ôşrk vecd ii semôı sadık

Nfun olsa ana layık meczub- ı zi-melô.met (270)

HusOsen Bu-Hanife muktedanıız

Celaleddin Rumi plş-vaınız

Bize bildirdiler dfn ii tartkat

Resulün varisi bunlar hakikat (275)

Veya dlbacede ya Mesnev!de

Bulursun der-akab ey nur-ı d'ide (276)

BURSA MEVLEvi-HANESİ'NDE DEFN-İ HAK-İ ITR-NAK AHMED CÜNUNi DEDE HAZRETLERiNi ZİY ARETİMDE

Olma dil-dade sakın akl-ı maaşa beri gel

Mazhar-ı akl-ı kül ol feyz-i Cünuni Dede'den

Hankô.hında olup silsile-ci.inban-ı flinun

Maksad-ı kalbini bul feyz-i Ciiniin'i Dede'den (278)

Mısraın vezni bozuktur.

~/X~·~M~İ~L~L/~AM~E~VLA~AN.~~~K~O~N~G~R~ES~/~·--------------------------------283

Dil-i dlvane yüz sürmekle hanıci olsun ınüşerreftir

Der-i daru's-selaın-ı Hazret-i Ahmed Ciin.ıln'i'den

Dolaştım derbeder daru'ş-şifa-yı dehri avare

Üınldim lutf ii ihsan himmet-i Alımed Cünılnl'den (278)

Gönülden bir dua et lıimnıet cyle

Cenab-z Pfr'e arz-ı minnet eylc

Mübarek elierin takbil etmek

Benim-çün ayn- ı elest-i Ptr'i öpmek

Gidilmiştir Meram-ı bii-safaya

Doyulmaz andaki ab ü hevaya

Kubad-abad eder emvatı ihya

Demektir her fakiri ey le iğna (283)

Şimdi dinle evliyanın serveri

Şehr-i Bistam'ın haktkat bir eri

Pek mübarek şeyh-i kamil Bayezfd

Sayesinde adcm oldu çok mezld

(Vasıl-ı Hak Bayl!ztd) tar'lhıir

Üç yüz on dört bu hesabı bclle bir

Şeyh ise bir bakt ı bu dervişlere

Dedi gül almak nedir birden bire

Bumunu tutmuş geçerdi her biri

Bayezid gördükte bu dervişleri

Dedi bir kerre bakın şu dişiere

Bir nasihattir bize derviş/ere (293)

284 Yrd. Doc. Dr. Musta(a ASLAN

Duydu dervişler bu ince sözleri

Gah sarard ı gah kızardı yüzleri

Şeyh Sa'di belde-i Ş1rôz'den

Pek büyük bir zat idi duydun mu sen

Ecnebller de Gülistan'ın okur

Pek azaldı bizde Bostôll'ın okur

Dinle Bostan'ındaki şu lcıssayı

Pek kısa amma unutma hisseyi (294)

Elemdir emel e olma di 1-dade

Salih ol daima rah-ı Mevlti'da

Ehl-i diller gel ir sana imdada

Dergcih-ı Molüida sail ol gönü l (300)

Remzl penahımız dergcih-1 Mol/6

Ruz ü şeb durmayıp döneriz hllia

Hakikat şem'ine yanarız amma

Can korkusu olmaz pervanemize (300)

ller şeyde bilirim hiknıetin vardır

Ne çare insanız gönliimüL dardır

Ptrimiz büyüktür Molla Hünkô.r'dır

Bize bir gün imdat etmez mi ya Rab

Yahud Hacıbayrôm'ı ziyaret mi mudidın

Yüz sürmek için türbe-i utyaya ını geld in (322)

SELÇUK ÜNiVERSITESi 9. Milli · .. , -- Mevl8na...

Documents

Transcript of SELÇUK ÜNiVERSITESi 9. Milli · .. , -- Mevl8na...