Section 1 petrochemical_20111226

By Petroleum Institute of Thailand

ปโตรเคม คออะไร

??


“ปโตรเคม”

มาจากรากศพทเดมคอ สารเคมหรอเคมภณฑจากปโตรเลยม (Petroleum Chemicals)

“สารเคม กลมสารเคมหรอเคมภณฑใดๆ ทมองคประกอบหลกคอ สารประกอบไฮโดรคารบอน ตอมาไดขยายความครอบคลมไปถงสารอนทรยอกหลายชนดและสารอนนทรยบางชนด”

ในเบองตนหมายถง

ปจจบนเคมภณฑปโตรเลยมหรอปโตรเคม (Petrochemicals) มจำานวนมากมายนบหมนชนด เราจงพบเหน คนเคย ใชงานอยทกวน แตยงมอกหลายชนดทเราอาจไมคนเคยหรอไมทราบมากอนวาผลตภณฑเหลานนมาจากปโตรเคม


การพฒนาเคมภณฑปโตรเลยมหรอปโตรเคม เรมขนเมอประมาณป ค.ศ.1900 และเรมเขามามบทบาททดแทนวสดจากธรรมชาตเพอตอบสนองความตองการพนฐาน ความสะดวกสบายและเพอชวตทดขน เชน บรรจภณฑอาหาร เสนใยสงเคราะห วสดสำาหรบกอสราง นอกจากนผลตภณฑจากปโตรเคมไดเขามามสวนชวยพฒนายารกษาโรคและอตสาหกรรมการแพทย แมกระทงปโตรเคมในการผลตผลตผลภาคการเกษตรและอาหาร

บทบาทของปโตรเคมในชวตประจำาวน (1/2)

ในชวตประจำาวนของเราตงแตตนนอนจนเขานอนอกครง ปโตรเคมเขามามบทบาทหรอมสวนรวมในกจกรรมทกอยางทเราทำา

•พอลเอทลน

• ไนลอน•พอลเอทลนเทเรฟแท

เลต• อะครลกไฟเบอร

•พอลไวนลคลอไรด


• อะครโลไนไทรล บวทาไดอนสไตรน

•พอลไวนลคลอไรด


•พอลโพรพลน

•พอลเอทลนเทเรฟแทเลต


เพอรองรบประชากรทเพมขน การพฒนาผลตภณฑจากปโตรเคมจำาเปนตองดำาเนนตอไปทงในดานการขยายการผลตใหเกดการประหยดจากขนาด (Economies of Scale) การลดตนทนการผลต การปรบปรงคณภาพผลตภณฑ การคนควาวจยเพอผลตภณฑใหมๆ ทมความสลบซบซอนขน เพอตอบสนองความตองการของมนษย แตการพฒนาดงกลาวนอกจากจะตองตอบสนองแรงผลกดนจากความตองการของมนษยแลว ยงตองคำานงถงการดแลบรรยากาศและสภาวะแวดลอมของโลกอยางเหมาะสมและจรงจง เพอใหเกดการพฒนาอยางยงยนและการอยรวมกนของประชาคมโลกอยางสนตดวย

บทบาทของปโตรเคมในชวตประจำาวน (2/2)

• พอลไวนลคลอไรด

• พอลโพรพลน

• พอลเอทลน เทเรฟแทเลต

• พอลสไตรน• พอลเอทลน เท

เรฟแทเลต

• พอลโพรพลน• พอลสไตรน

• พอลบวทลน เทเรฟแทเลต

• พอลโพรพลน• อะครโลไนไทรล บว

ทาไดอนสไตรน• พอลสไตรน

• เทฟลอน • พอลคารบอเนต • พอลโพรพลน• พอลสไตรน

• พอลคารบอเนต• พอลโพรพลน• อะครโลไนไทรล บว

ทาไดอนสไตรน• พอลสไตรน

• พอลไวนลคลอไรด• พอลยรเทน

• ไนลอน•พอลเอทลนเทเรฟแทเลต• อะครลกไฟเบอร

• พอลเอทลน เทเรฟแทเลต• พอลไวนลคลอไรด

• เมทลเมทาครเรต


แหลงวตถดบหลกทนำามาเปนวตถดบตงตนสำาหรบอตสาหกรรมปโตรเคม มาจากแหลงสารประกอบไฮโดรคารบอนทประกอบดวยอะตอมของคารบอนและไฮโดรเจน ไดแก ปโตรเลยม ซงรวมถงกาซธรรมชาต นำามนปโตรเลยม คอนเดนเสท ถานหน นอกเหนอนยงอาจมาจากแหลงอนโดยเฉพาะจากพชทเรยกรวมๆ วา แหลงชวภาพดวย

ปโตรเคมมาจากไหน (1/4)


เปนแหลงไฮโดรคารบอนทอยในสถานะกาซ จดเปนไฮโดรคารบอนทเปนแหลงพลงงานสะอาดเมอเทยบกบแหลงไฮโดรคารบอนประเภทอนๆ แตมขอจำากดเนองจากสถานะทเปนกาซทำาใหจดเกบและขนสงยาก ดงนนประเทศทใชกาซธรรมชาตเปนแหลงพลงงานหรอเปนวตถดบตงตนสำาหรบอตสาหกรรมปโตรเคมจงมกเปนประเทศทมแหลงกาซธรรมชาตในประเทศหรอเขาถงแหลงกาซธรรมชาตในราคาถกได

กาซธรรมชาต (Natural Gas)

ผลตภณฑทไดจากโรงงานแยกกาซธรรมชาตประกอบดวยกาซมเทน (Methane) เปนเชอเพลงผลตกระแสไฟฟาเปนหลก แตบางประเทศใชเปนวตถดบตงตนสำาหรบ

อตสาหกรรมปโตรเคม

กาซอเทน (Ethane) เปนวตถดบตงตนสำาหรบอตสาหกรรมปโตรเคม ใชผลตปโตรเคมขนตน คอ เอทลน

กาซโพรเพน (Propane) เปนวตถดบตงตนสำาหรบการผลตโพรพลน

กาซปโตรเลยมเหลว (Liquefied Petroleum Gas; LPG)

เปนกาซผสมระหวางกาซโพรเพนและกาซบวเทน เปนทรจกกนทวไปอกชอหนงวา กาซหงตม และยงใชเปนวตถดบตงตนสำาหรบอตสาหกรรมปโตรเคมดวย

แกโซลนธรรมชาต (Natural Gasoline; NGL)

สามารถนำาไปใชเปนสวนผสมของนำามนเบนซนและเปนวตถดบตงตนสำาหรบอตสาหกรรมปโตรเคม



เปนแหลงไฮโดรคารบอนทสำาคญทสด เปนปโตรเลยมทมสถานะของเหลว และมปรมาณการใชมากทสดในโลกเมอเทยบกบแหลงไฮโดรคารบอนอนๆ กอนนำาไปใชประโยชนตองนำาไปกลนลำาดบสวนเพอแยกไฮโดรคารบอนออกเปนสวนกลนทมชวงจดเดอดตางๆ และผลตเปนผลตภณฑปโตรเลยมหลายชนด

ผลตภณฑปโตรเลยมทไดจากโรงกลนทนยมใชเปนวตถดบตงตนสำาหรบอตสาหกรรมปโตรเคมแนฟทา (Naphtha) เปนวตถดบตงตนสำาหรบอตสาหกรรมปโตรเคมทใชมากทสด แนฟทาสวนใหญ

จะอยในสายการผลตของโรงกลนเพอใชผลตนำามนเบนซน

กาซปโตรเลยมเหลว (Liquefied Petroleum Gas; LPG)

สามารถเปนไดทงเชอเพลงและวตถดบตงตนสำาหรบอตสาหกรรมปโตรเคมเชนเดยวกบกาซปโตรเลยมเหลวทไดจากโรงแยกกาซธรรมชาต

กาซออยล (Gas oil) สวนใหญใชเชอเพลงเพอผลตนำามนดเซล แตโรงปโตรเคมบางแหงกมการใชเปนวตถดบตงตนในการผลตผลตภณฑปโตรเคม

นำามนปโตรเลยมดบหรอนำามนดบ (Crude Oil)



เปนนำามนปโตรเลยมดบทผลตมาจากแหลงกาซธรรมชาต สามารถนำาไปกลนโดยผสมกบนำามนปโตรเลยมในโรงกลนนำามน หรอนำามากลนแยกในโรงกลนแยกคอนเดนเสท ผลตภณฑปโตรเลยมทไดสามารถนำาไปใชไดเชนเดยวกบผลตภณฑปโตรเลยมจากโรงกลนนำามน เพยงแตสดสวนผลตภณฑทเปนแนฟทามากกวาโรงกลนนำามน และนำามาใชเปนวตถดบตงตนเพอปอนโรงงานปโตรเคมไดเชนกน

เปนแหลงไฮโดรคารบอนทเปนของแขง ใชเปนเชอเพลงสำาหรบผลตไฟฟาเปนหลก ถานหนบางแหลงสามารถนำามาผานกระบวนการกลนแยกเปนนำามนดบหรอกาซ ซงใชเปนวตถดบตงตนสำาหรบอตสาหกรรมปโตรเคม เชน เดยวกบไฮโดรคารบอนทมาจากกาซธรรมชาตและนำามนดบ

แหลงสารประกอบไฮโดรคารบอนอนๆ เชน หนนำามน (Oil Shale) ทรายนำามน (Tar Sand) เชลแกส (Shale Gas) เปนตน ซงมบทบาทเพมขนเปนลำาดบโดยเฉพาะเมอราคานำามนปโตรเลยมสงขน นอกจากน ยงมแหลงสารประกอบไฮโดรคารบอนจากพชทเรยกรวมๆ วาแหลงชวภาพ

ทรายนำามน

แหลงชวภาพ


คอนเดนเสท (Condensate)

ถานหน (Coal)

แหลงวตถดบอนๆ


ชวงเวลาทเกดแรงผลกดนทำาใหเกดการเรงพฒนาทสำาคญคอ ชวงสงครามโลกครงทสอง ทตองการทงพลงงาน เชอเพลง ยทโธปกรณ ยทธภณฑตางๆ เปนจำานวนมาก ทำาใหนกวทยาศาสตรเรงวจยและพฒนาวสดรวมถงวธการผลตใหไดปรมาณมากดวย จงสามารถผลตปโตรเคมหลายชนดทมการคนพบมากอนหนานนหลายสบป หลงจากสงครามโลกครงทสองสนสดลงการพฒนาผลตภณฑปโตรเคมเปนไปอยางตอเนองรวดเรวและมความหลากหลายมาก

จดเรมตนการพฒนาผลตภณฑจากปโตรเคม

จดกำาเนดผลตภณฑปโตรเคมชนดแรกนาจะเปนในป ค.ศ. 1869 เมอมการสงเคราะหพอลเมอรชนดแรกจากเซลลโลสทไดจากปฎกยาไนเตรชนของผงไม และตอมาไดมการเตมการบร ทำาหนาทเปนสารเสรมสภาพพลาสตกและพฒนาตอมาเปนเซลลโลสแอซเทตทใสเหนยวและรดเปนแผนได ผลตในชอทางการคาวา เซลลลอยด และเปนพนฐานของความเขาใจกลไกปฏกรยาการเกดพอลเมอรและการผลตผลตภณฑปโตรเคมตงแตป ค.ศ. 1900


ปโตรเคมขนตนปโตรเลยมเนองจากอตสาหกรรมปโตรเคมสวนใหญใชวตถดบตงตน (Feedstock) ทเปนผลตภณฑปโตรเลยมหลายชนดและมปรมาณการใชมากทสดเทยบกบวตถดบตงตนจากแหลงอนๆ อตสาหกรรมปโตรเคมจงมความสมพนธและเชอมโยงกบอตสาหกรรมปโตรเลยมเปนอยางมาก

ความเชอมโยงระหวางอตสาหกรรมปโตรเลยมกบอตสาหกรรมปโตรเคม

วตถดบตงตนจากอตสาหกรรมกลนแยกปโตรเลยมนำาไปผลตเปนผลตภณฑปโตรเคมขนตน (Upstream Petrochemical Product) จำาแนกตามสารประกอบไฮโดรคารบอน 7 ประเภทสำาคญ ไดแก

1 . กลมเคมซ 1 (C1 Chemistry)2. เอทลน (Ethylene) 3. โพรพลน (Propylene)4. บวทาไดอน (Butadiene) ในซ 4 ผสม (Mixed C4)5. เบนซน (Benzene)6. ทอลวอน (Toluene) 7. ไซลน (Xylene)

จากผลตภณฑปโตรเคมขนตนเหลานนำาไปผลตเปนผลตภณฑปโตรเคมขนกลางและขนปลายทมความหลากหลายตอไปจำานวนมาก และทายทสดแปรรปเปนผลตภณฑตางๆ ซงจำาแนกออกเปนหลายกลม กลมทสำาคญ ไดแก พลาสตก เสนใยสงเคราะห ยางและวสดยดหยน สารเคลอบ และกาว เปนตน นอกจากน ยงสามารถนำาไปผลตผลตภณฑเคมอนๆ ไดอกดวย


โครงสรางของผลตภณฑปโตรเคมตามขนการผลตในสายโซอตสาหกรรมปโตรเคมสามารถแบงลำาดบงายๆได 3 ขน ดงน

2. ผลตภณฑปโตรเคมขนกลาง (Intermediate Petrochemical Product)เปนผลตภณฑปโตรเคมทใชผลตภณฑจากอตสาหกรรมปโตรเคมขนตนเปนวตถดบ ผลตภณฑปโตรเคมขนกลางม

มากมายหลายประเภท กระบวนการผลตและการใชงานทมลกษณะเฉพาะในแตละตวแตกตางกนไป ตวอยางเชน เอทลนไกลคอล เปนผลตภณฑปโตรเคมขนกลางทผลตจากเอทลน หรอสไตรนมอนอเมอรเปนผลตภณฑปโตรเคมขนกลางทผลตจากเบนซนและเอทลน เปนตน

โครงสรางผลตภณฑปโตรเคม (1/2)

1. ผลตภณฑปโตรเคมขนตน (Upstream Petrochemical Product)เปนผลตภณฑปโตรเคมขนแรกสด สวนใหญผลตจากผลตภณฑปโตรเลยม ใชเปนวตถดบตงตน สำาหรบผลตเปนผลตภณฑปโตรเคมขนตน ซงสามารถแบงไดเปน 3 กลมตามโครงสรางพนฐานของโมเลกลดงน

กลมเคมซ 1 (C1 Chemistry Group) ผลตภณฑปโตรเคมขนตนกลมนมบทบาทมากในเชงอตสาหกรรม ไดแก เมทานอล (Methanol)

กลมโอเลฟนส (Olefins Group) ผลตภณฑปโตรเคมขนตนกลมนมบทบาทมากในเชงอตสาหกรรม ไดแก เอทลน (Ethylene) โพรพลน (Propylene) และ บวทาไดอน (Butadiene) ในซ 4 ผสม (Mixed C4)

กลมแอโรแมตกส (Aromatics Group) ผลตภณฑปโตรเคมขนตนกลมนมบทบาทมากในเชงอตสาหกรรม ไดแก เบนซน (Benzene) ทอลวอน (Toluene) และ ไซลน (Xylene)


3. ผลตภณฑปโตรเคมขนปลาย (Downstream Petrochemical Product)ใชวตถดบจากอตสาหกรรมปโตรเคมขนตนหรอขนกลางมาใชผลตผลตภณฑปโตรเคมขนปลาย

โครงสรางผลตภณฑปโตรเคม (2/2)

กลมพลาสตก (Plastic) เปนกลมทมการใชผลตภณฑปโตรเคมขนปลายมากทสด สามารถจดกลมยอยตามสมบตพเศษและการใชงาน เชน พลาสตกทเปนโภคภณฑหรอใชงานทวไป (Commodity Plastic) พลาสตกทใชงานวศวกรรม (Engineering Plastic) และพลาสตกทมสมรรถนะสง (High Performance Plastic)

กลมเสนใยสงเคราะห (Synthetic Fibre)เปนวสดเสนใยสงเคราะหขนเพอทดแทนเสนใยธรรมชาต นอกจากนยงสามารถทำาใหมสมบตพเศษแตกตางไปจากเสนใยธรรมชาตอกดวย สามารถทดแทนฝาย ขนสตว ปาน ปอ เปนตน

กลมยางสงเคราะห (Synthetic Rubber, Elastomer) เปนวสดสงเคราะหขนเพอใหมสมบตใกลเคยงหรอดกวายางธรรมชาต โดยใหมความยดหยนคลายยางธรรมชาต แตมความคงทนตอการใชงานมากกวา เชน ยางรถยนต

กลมสารเคลอบผวและผลตภณฑกาว (Synthetic Coating and Adhesive Material) เปนผลตภณฑ ปโตรเคมเพอเคลอบผววสดใหแขงแรง คงทน และสวยงาม

ผลตภณฑ ปโตรเคมขนปลายสามารถแบงเปนกลมหลกๆตามประเภทของการใชงานไดดงน


ผลตภณฑปโตรเคม และอตสาหกรรมทเกยวของวตถดบ ผลตภณฑปโตรเคมขนตน ผลตภณฑปโตรเคมขนกลาง/

ขนปลาย/เคมอนๆอตสาหกรรมตอเนอง

กาซธรรมชาต

อเทน/ โพรเพน/

แอลพจ

นำามนดบ

แอลพจ/แนฟทา

เอทลน

โพรพลน

บวทาไอดน

เบนซน

ทอลวอน

ไซลน

พลาสตก พอลเอทลน พอลไวนลคลอไรด พอลสไตรน พอลโพรพลน และอนๆ

วตถดบเสนใยสงเคราะห เอทลนไกลคอล กรดเทเรฟเทลก อะครโลไนไทรล คาโพรแลกแทม และอนๆ

ยางสงเคราะห ยางสไตรนบวทาไดอน ยางบวทาไดอน ยางคลอโรพรน

วตถดบส และตวทำาละลาย แอลคด เรซน พอลยรเทน เมทลเอทลคโตน เอทลแอซเทค บวทานอล และอนๆ

Detergent & Surfactant แอลคลเบนซน แอลกอฮอลความบรสทธสง เอทลนออกไซด

อนๆ

การขนรปพลาสตก

อตสาหกรรมเสนใย

อตสาหกรรมยาง

อตสาหกรรมสารเคลอบผว

และผลตภณฑกาว

อตสาหกรรมอนๆ

ปย เปนตน

รถยนตรถไฟเรอเครองใชไฟฟาอปกรณสอสารอปกรณอนๆวสดกอสรางเกษตร และประมงการแพทยบรรจภณฑอนๆเครองนงหมเครองเรอนวสดใชงานตางๆ

ยานยนตอตสาหกรรมอนๆ

รถยนต รถไฟ เรอเครองใชไฟฟาวสดกอสราง

นำายาลาง

อตสาหกรรมตางๆ


กระบวนการผลตสำาคญของอตสาหกรรมปโตรเคม (1/2)

กระบวนการผลตปโตรเคมขนตน (Upstream Petrochemical Process)

มอยหลายประเภทและหลายกระบวนการ แตกระบวนการหลกทมใชกนอยโดยทวไป ม 3 กระบวนการ คอ กระบวนการแตกตวของโมเลกลดวยความรอนและไอนำา (Thermal Steam Cracking)

เปนกระบวนการหลกทใชผลตสารกลมโอเลฟนส โดยเฉพาะเอทลน ชงเปนผลตภณฑปโตรเคมขนตนทสำาคญทสด เนองจากมปรมาณการใชมากทสด

กระบวนการแตกตวโมเลกลโดยใชตวเรงปฎกรยาเขาชวยควบคมปฎกรยา (Catalytic Cracking) ปกตเปนกระบวนการทอยในโรงกลนนำามน ทำาหนาทเปลยนผลตภณฑหนก ซงมราคาถกใหเปนผลตภณฑนำามนทเบาขน ทมราคาสงกวา และสามารถใชกระบวนการผลตน ผลตสารปโตรเคมไดดวย

กระบวนการเปลยนโครงสรางโมเลกล (Reforming) เปนกระบวนการทมอยในโรงกลนนำามน ทำาหนาทปรบปรงคณภาพของผลตภณฑนำามนใหมคาออกเทนสงขน กระบวนการนมใชในโรงงานปโตรเคมเชนกน


กระบวนการผลตสำาคญของอตสาหกรรมปโตรเคม (2/2)

กระบวนการผลตทสำาคญของปโตรเคมขนปลาย (Downstream Petrochemical Process)

การเกดพอลเมอร (Polymerization) เปนกระบวนการผลตทสำาคญทสดของปโตรเคม ขนปลาย โดยเปนปฎกรยาเคมทสารปโตรเคมโมเลกลเดยวมอนอเมอร (Monomer) มาเชอมตอกนเกดเปนสารโมเลกลใหญขนทเรยกวา พอลเมอร (Polymer)


อตสาหกรรมขนาดใหญ (Large Scale) อตสาหกรรมปโตรเคมเปนอตสาหกรรมขนาดใหญ มกจะไมสรางเปนโรงงานเดยว แตเชอมโยงกนทงอตสาหกรรมปโตรเคมขนตน ขนกลาง และขนปลายหรอทเรยกกนวา คอมเพลกซปโตรเคม (Petrochemical Complex)

ใชเงนลงทนสง (Capital Intensive) อตสาหกรรมปโตรเคมตองการโครงสรางพนฐานและสาธารณปโภคขนาดใหญจงตองใชเงนลงทนและเงนทนหมนเวยนสงมาก

เทคโนโลยการผลตสามารถหาซอได (Technology Availability)จงมผผลตอยทกภมภาคของโลก โดยเฉพาะผลตภณฑเกรดธรรมดา แตสำาหรบเทคโนโลยสำาหรบผลตผลตภณฑปโตรเคมพเศษ การหาซอเทคโนโลยเปนไปไดยากหรอเปนไปไมไดเลย ผประกอบการรายใหมทสนใจ ทำาไดเพยงเขาไปรวมทนกบเจาของเทคโนโลย

ปโตรเคมคอมเพลกซในหมเกาะจรง-สงคโปร

ลกษณะเฉพาะของอตสาหกรรมปโตรเคม (1/6)

อตสาหกรรมปโตรเคมมอทธพลอยางมากตอเศรษฐกจ สงคม วฒนธรรม และแมแตการเมอง เนองจากลกษณะเฉพาะทมความโดดเดนทสำาคญหลายประการ


ทตงโรงงานเอทลนแครกเกอรคอมเพลกซทสำาคญในโลก


ผประกอบการมาก - มการแขงขนสง (Large Number of Participants - Highly Competitive) เมอประเทศตางๆ มการพฒนาประเทศมาสระบบบเศรษฐกจอตสาหกรรมมากขน ทำาใหผประกอบการเขามาลงทนในอตสาหกรรม ปโตรเคมไดไมยาก

กระจายทวภมภาค (Distributed Globally) จากความตองการใชผลตภณฑปโตรเคมทมกระจายอยทวโลกการคาและการลงทนในอตสาหกรรมปโตรเคมกสามารถทำาไดทกภมภาคทวทกมมโลก


คณภาพของผลตภณฑไมแตกตาง (Uniform in Quality)เนองจากเทคโนโลยการผลตมมานาน และมการเจรญเตบโตเตมทแลว รวมทงมขอกำาหนดคณภาพรวมของผลตภณฑ ทำาใหไมสามารถแยกไดวาเปนผลตภณฑของใคร ผซอจงสามารถเปลยนจากผลตภณฑของผผลตรายหนงไปยงผผลตรายอนไดโดยไมมผลตอคณภาพของสนคา

ตนทนขนกบวตถดบ-นำามนดบแปนตวบงช (Cost is Based on Feestock – Follow Crude Oil Price Trend) ในการผลตปโตรเคมเกอบทกชนด ตนทนวตถดบจะเปนตนทนหลกสวนใหญมากกวาครง หรอบางชวงอาจจะสงถงสในหาเทาของโครงสรางตนทนในการผลตทงหมด


ตนทนวตถดบ 89%

ตนทนอนๆ 9%

ตนทนสาธารณปโภค 2%

สดสวนตนทนการผลตเมดพลาสตก HDPE ของเอเชย


กำาไรขนกบอตราการใชกำาลงการผลต (Margin Vary by Operating Rate) ในประเดนนเกดจากพฤตกรรมของการผลตทตอบสนองตอตลาด ซงไมตางจากอตสาหกรรมอนมากนก กลาวคอ ในสภาวะทตลาดตงตว มความตองการสนคาสง แตสนคาในตลาดมไมเพยงพอ ทำาใหราคาผลตภณฑอยในเกณฑสง

ความตองการผลตภณฑปโตรเคมขนอยกบการเจรญเตบโตของเศรษฐกจ (Demand Depends on Economics) ภาวะเศรษกจเปนเครองบงชกจกรรมทางเศรษฐกจทงหมดไมวาจะเปนทางภาคการผลตหรอการบรโภค ลวนแตสงผลตอความตองการผลตภณฑปโตรเคมอยางใกลชด เพราะผลตภณฑปโตรเคมใชผลตสนคาในชวตประจำาวนจำานวนมาก


http://www.spex4less.com/smallimages/occhiali-one.gif

http://www.iconspedia.com/icon/monitor-1612.html

http://www.iconspedia.com/icon/honda-biz-eve-723.html

http://www.iconspedia.com/icon/backpack-3558.html

http://www.iconspedia.com/icon/printer-4573.html

http://www.iconspedia.com/icon/classic-car-yellow-1402.html

http://alketabest.com/Infusion.html


วฎจกรของอตสาหกรรมปโตรเคม (Cyclicality)สาเหตททำาใหธรกจปโตรเคมเปนวฎจกร สามารถอธบายตามเหตการณทเกดขนในแตละชวงเวลา กลาวคอ เมอกำาลงการผลตตงตว อตราการใชกำาลงการผลตของอตสาหกรรมโดยรวมอยในเกณฑสง ผลกดนราคาและอตราการทำากำาไรของธรกจอยในระดบทสง ชวงนจะเปนชวงจดสงสดของวฎจกร ซงจะดงดดใหนกลงทนเหนโอกาสในการทำากำาไร เมอกำาไรด นกลงทนตางๆ จะเพมกำาลงการผลต ดงนนเมอโรงงานเพมกำาลงการผลตผลตภณฑเขาสตลาด ทำาใหอปทานหรอกำาลงการผลตมากกวาอปสงคจงเขาสชวงขาลงของธรกจ อตราการทำากำาไรในชวงนจะลดลงเรอยๆ อตสาหกรรมจะเขาสจดตำาสดของวฎจกรราคา ผประกอบการหยดขยายกำาลงการผลต เมอไมมกำาลงการผลตใหมเพมเขามาในตลาด ขณะทอปสงคเพมขนเรอยๆอตราการทำากำาไรของธรกจดขน เขาสชวงขาขนของวฐจกรธรกจ คอจดทกำาลงการผลตตงตวอกครงหนงตอไป


Petrochemical Margin

Time

กำาลงการผลตตงตว

กำาลงการผลตเกน

ความตองการ

เรงขยายการผลต

ชะลอการขยาย

การผลต


บรณาการรวมหนวยการผลตผลตภณฑปโตรเคม (Integration)การเชอมโยงใหเกดการประกอบการอยางตอเนอง ระหวางอตสาหกรรมขนตน ขนกลาง และขนปลาย (Integrated Operation) บรณาการการผลตทำาใหความสามารถในการแขงขนของอตสาหกรรมปโตรเคมดขน เกดการเพมประสทธภาพและลดตนทนการผลต โดยเลอกทำาใหครบวงจรหรอทำาเพยงชวงหนงกไดแลวแตความเหมาะสมเปนกรณๆ ไป

ปโตรเคมคอมเพลกซใน Ludwigshafen เยอรมน



สถานภาพของวตถดบ (Feedstock Position) การจดหาวตถดบทเพยงพอในราคาทเหมาะสมมความสำาคญอยางยงในการดำาเนนการ เพราะคาใชจายดานวตถดบเปนสดสวนสงทสดของตนทนการผลตทงหมด จงจดเปนหวใจของการแขงขน

โครงสรางพนฐาน (Infrastructure) แนวทางการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมของประเทศตางๆ เปนการพฒนาในรปแบบบรณาการ จำาเปนตองใชโครงสรางพนฐานและสาธารณปการตางๆ รองรบหลายดาน โรงงานปโตรเคมใดอยในททมโครงสรางพนฐานและระบบสาธารณปโภคทมประสทธภาพ กจะไดเปรยบสามารถลดคาใชจายในการประกอบกจการลงไดมาก

ภมภาคตะวนออกกลางมความไดเปรยบเรองวตถดบตงตนปโตรเคม

ทาเรอ

ปจจยแหงความสำาเรจของอตสาหกรรมปโตรเคม (1/4)


การวจยพฒนาในอตสาหกรรมปโตรเคม


ทรพยากรบคคล (Human Resource)บคลากรจดเปนสวนสำาคญทกำาหนดความสำาเรจในการดำาเนนธรกจปโตรเคม ตงแตการวางแผนพฒนา การบรหาร การดำาเนนการผลต การตลาด

เงนทน (Capital) ปจจยแหงความสำาเรจอนดบหนงทมองขามไมไดคอ เงนทน ทงเงนทนในการลงทนกอสรางโรงงาน และเงนทนหมนเวยนในการดำาเนนธรกจ เงนทนในการจดหาวตถดบ การจดเกบสนคา เปนตน

มเทคโนโลยลำาหนา (Technology) ผประกอบการจำาเปนตองมการตดตามการเปลยนแปลงหรอความกาวหนาทางเทคโนโลยตางๆ เพอนำามาปรบปรงระบบการผลตของตนใหอยในระดบแนวหนา การปรบปรงดงกลาวสงผลดหลายทางเชน ใหผลผลตสงขน ใชวตถดบลดลง คณภาพผลตภณฑดขน ใชพลงงานการผลตนอยลง ลดการสญเสยในการผลต เปนตน



การประหยดจากการผลต(Economies of Scale) โรงงานขนาดใหญมคาใชจายสง แตเมอคดเทยบเปนตนทนการผลตตอหนวยสนคา ตนทนตอหนวยของโรงงานขนาดใหญจะตำากวาตนทนตอหนวยของโรงงานขนาดเลก

บรณาการการผลตทเหมาะสม (Appropriate Integration) จากประโยชนของการบรณาการการผลตสงผลใหความสามารถในการแขงขนของผประกอบการทมการลงทนทเชอมโยงตลอดสายการผลตดกวาผประกอบการทมโรงงานแบบเดยว

กำาลงการผลตโรงงานเอทลนแครกเกอรขนาดใหญทสดของไทยในแตละชวงเวลา

2533

315,000 ตน/ป

2546 2551 2553

800,000 ตน/ป

800,000 ตน/ป

1,000,000 ตน/ป



ใกลตลาด (Market) การลดตนทนจากสวนของการผลตในปจจบนสามารถทำาไดนอยมาก การบรหารลอจสตกสจงเปนตวแปรสำาคญททำาใหผประกอบการแขงขนกบผประกอบการรายอนได ดงนนผผลตทสามารถเขาถงตลาดไดงาย ยอมไดเปรยบ

มเครอขายธรกจ - การเชอมโยงกบตลาดสากล (Regional/Global Reach)ถอเปนขอไดเปรยบอยางมาก โดยเฉพาะอยางยงในตลาดสงออก การมเครอขายตลาดสากลทดยอมหมายถงโอกาสทจะเขาถงกลมลกคาตางประเทศไดงาย


การเรมตนของปโตรเคมในไทยมขนเมอประมาณ 50-60 ปทผานมา บรษททถอเปนตำานานบทสำาคญของวงการพลาสตกไทย คอ บรษท เลยกเซง เทรดดง จำากด ซงเปนผนำาเขาเมดพลาสตกรายแรกทจดสงเมดพลาสตกใหโรงงานแปรรปหลายแหง เพอผลตเปนถงพลาสตก และชนสวนพลาสตกตางๆ ทเปนผลตภณฑทเขามาแทนทวสดธรรมชาต

สำาเพงแหลงกำาเนดของ ปโตรเคม ไทย“ ”

อตสาหกรรมปโตรเคมของประเทศไทย

ตอมาอปสงคเมดพลาสตกเพมขน เปนแรงผลกดนทำาใหเกดการเรมตนผลตเมดพลาสตกขนเองภายในประเทศเพอทดแทนการนำาเขา นบเปนจดเรมตนการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมในประเทศไทย โรงงานปโตรเคมแรกๆเรมตนดวยการผลตเมดพลาสตกพอลไวนลคลอไรดและพอลสไตรน เนองจากการขนสงทำาไดไมยาก อกทงเมดพลาสตกทงสองชนดยงเปนพลาสตกเกรดธรรมดาทนำาไปผลตเปนสนคาไดหลากหลาย มราคาไมแพงและมความตองการสง


การคนพบกาซธรรมชาตในอาวไทยในป พ.ศ. 2516 และรฐบาลไดตระหนกถงความสำาคญและกำาหนดเปนนโยบายเพอวางแนวทางทจะใชทรพยากรกาซธรรมชาตของประเทศใหเกดประโชนสงสดและเปนการเพมมลคากาซธรรมชาต เพอพฒนาอตสาหกรรมของประเทศใหเปนระบบภายใตแผนพฒนาพนทชายฝงทะเลภาคตะวนออก

ระยะท 1 ป พ.ศ. 2523-2532เปนการพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมในผลตภณฑสายโอเลฟนส โดยใชบางสวนของผลตภณฑทไดจากโรงแยกกาซธรรมชาต คอ อเทน และ โพรเพนมาเปนวตถดบ ผลตภณฑปโตรเคมในชวงนนไมมความซบซอนนก ไดแก เอทลนและโพรพลน เพอปอนโรงงานเมดพลาสตกผลตชนสวนและสนคาพลาสตกทใชงานทวไป

โครงการอตสาหกรรมปโตรเคมระยะท 1 (NPC I)

การพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมไทยระยะตางๆ (1/2)

PTT GSP

Ethane

Propane/ LPG NPC

EthyleneVCM PVC Plastic

Tubing

PE Plastic Bags & Goods

PP Plastic Parts & Goods

Propylene


ระยะท 2 ป พ.ศ. 2532-2547 แบงเปน 2 ชวง ชวงท 1 ป พ.ศ. 2532-2538

ขยายการผลตสายโอเลฟนส และเรมผลตผลตภณฑปโตรเคมในสายแอโรแมตกส ผลตภณฑปโตรเคมขนตนในสายแอโรแมตกสทสำาคญ คอ เบนซน ทอลวอน และไซลน เพอเปนวตถดบปอนแกเมดพลาสตกและเสนใยสงเคราะห

ชวงท 2 ป พ.ศ. 2538-2547 ประเทศไทยพลกบทบาทจากการเปนผนำาเขาเมดพลาสตกสการเปนผสงออกเมดพลาสตกรายสำาคญของเอเชยและกลมประเทศอาเซยน อยางไรกตามการเกดวกฤตเศรษฐกจตมยำากง เปนชวงทผประกอบการปโตรเคมของไทยและของโลกกำาลงอยในชวงขยายกำาลงการผลตพอด จงไดรบผลกระทบอยางมาก แตอตสาหกรรมปโตรเคมไทยกสามารถปรบตวและยนหยดตอมาไดในทสด

การพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมไทยระยะตางๆ (2/2)

ระยะท 3 ป พ.ศ. 2547-ปจจบนเปนการปรบตวเพอรองรบการแขงขนอยางรนแรง โดยเชอมโยงสายการผลตอยางครบวงจร อกทงยงมการขยายการลงทนไปในตางประเทศ เชน เวยดนาม อนโดนเซย และอหราน เปนตน


อตสาหกรรมปโตรเคม มความสำาคญยางมากตอระบบเศรษฐกจของประเทศไทย จนถงปจจบนมการลงทนพฒนาอตสาหกรรมปโตรเคมและโครงสรางพนฐานตางๆ ในภาคตะวนออกแลวไมตำากวา 1 ลานลานบาท โดยเฉพาะในจงหวดระยองและชลบร ไดแก นคมอตสาหกรรมมาบตาพด อ.เมอง จ. ระยอง บรษทไออารพซ จำากด (มหาชน) ต. เชงเนน จ. ระยอง และ พนทกลมโรงกลนและโรงงานปโตรเคม อ.ศรราชา จ. ชลบร

อตสาหกรรมปโตรเคมของไทยในวนน (1/2)

อตสาหกรรมปโตรเคม สามารถสรางรายไดใหประเทศตงแต ป พ.ศ. 2547 เปนตนมาปละไมตำากวา 4 แสนลานบาท เมอพจารณาเฉพาะกาซธรรมชาตและคอนเดนเสททใชเปนวตถดบปโตรเคม ใน พ.ศ. 2552 จากปรมาณกาซธรรมชาตเพยงรอยละ 9 ทผลตได แตสามารถสรางมลคาไดถงรอยละ 22 หรอกวา 7 หมนลานบาทและมลคาปโตรเคมจากคอนเดนเสททแยกจากกาซธรรมชาตอกประมาณ 8 หมนลานบาท อตสาหกรรมปโตรเคมยงคงเปนอตสาหกรรมสนบสนนสำาคญททำาหนาทผลตวตถดบตงตนซงเปนวตถดบพนฐาน เชน เมดพลาสตก เสนใยสงเคราะห สารเคลอบผว และกาวตางๆ เพอใชในการผลตผลตภณฑของอตสาหกรรมตอเนองตางๆ พฒนาการอกดานหนงทสำาคญเปนอยางมาก คอ การวจยและพฒนา การถายโอนความรทางเทคโนโลย และการสรางบคลากรดานวทยาศาสตรและวศวกรรมทเกยวของ เนองจากเทคโนโลยทเกยวของกบปโตรเคมทงโดยตรงและเชอมโยงมหลายดาน ถงแมเทคโนโลยตางๆ จะมความซบซอนแตกมพลวตสง ซงหมายถงสามารถปรบเปลยนไดรวดเรวตลอดเวลา สงผลใหในชวงไมกปทผานมา ผประกอบการปโตรเคมในประเทศไทย หนวยงานนโยบายภาครฐ รวมถงภาคการศกษาวจยตางใหความสำาคญเรงพฒนาวจยในสาขาน ตลอดจนการสรางบคลากรและการจดการศกษาตามหลกสตรทตอบสนองความตองการของอตสาหกรรมปโตรเคม


ประเทศไทยไดจดทำาแผนแมบทปโตรเคมระยะท 1 จนถงแผนแมบทปโตรเคมระยะท 3 เปนระยะเวลาทยาวนานกวา 30 ป ทประเทศไทยประสบความสำาเรจเปนอยางด ดวยเหตผลเบองตนประการแรกทสำาคญ คอ การมทรพยากรปโตรเลยมเปนสนทรพยธรรมชาตทไดรบการคนพบในเบองตน เปนตนทนทมคณคามหาศาลของประเทศ นอกจากน วสยทศนของผบรหารประเทศในชวงเรมตนทผลกดนการนำากาซธรรมชาตขนมาผลตและการตดสนใจโครงการพฒนาพนทชายฝงทะเลภาคตะวนออก ซงเปนโครงการขนาดใหญทสดในประเทศ สงผลใหประเทศไทยจดเปนประเทศชนนำาในอตสาหกรรมนของอาเซยน และอยในลำาดบตนๆ ของโลก กำาลงการผลตของอตสาหกรรมปโตรเคมไทยปจจบนประเทศไทยจดเปนหนงในประเทศผผลตปโตรเคมชนนำาของภมภาคเอเชยโดยใน ป พ.ศ. 2554 มกำาลงการผลต ปโตรเคมรวมกนประมาณ 29 ลานตนตอป เปนผลตภณฑขนตนประมาณ 12 ลานตน ขนกลางประมาณ 7 ลานตน และขนปลายประมาณ 10 ลานตน ครอบคลมทงสายโอเลฟนสและสายแอโรแมตกส

กำาลงการผลตปโตรเคมไทยตงแตอดตถง พ.ศ. 2554

อตสาหกรรมปโตรเคมของไทยในวนน (2/2)


ผผลตสำาคญทมบทบาทในอตสาหกรรมปโตรเคมไทยในปจจบนประกอบดวยกลมบรษทเอกชนรายใหญ คอ กลม ปตท. จำากด (มหาชน) กลมบรษท ปนซเมนตไทย และกลมอนๆ สำาหรบกลม ปตท. มกำาลงการผลตรวมมากทสด จากเครอบรษทในกลม ปตท. ดงเดม และผลจากการควบรวมกจการกลม IRPC หรอกลม TPI เดมเขามาดวยกน เหนไดวาในป พ.ศ. 2553 เพยงสองกลมบรษทคอ ปตท. และปนซเมนตไทย กมกำาลงการผลตรวมสงกวารอยละ 80 ของประเทศ

กำาลงการผลตปโตรเคมไทยตามกลมธรกจผประกอบการ

ผประกอบการหลกในอตสาหกรรมปโตรเคมไทย


เชญลองทำาบททดสอบคะ

eh E n dT

Section 1 petrochemical_20111226

Education

Transcript of Section 1 petrochemical_20111226