na podstawie bajki antydyskryminacyjnej magdaleny stoch Historia Myszki FranciszkiKonspekt zajęć dla dzieci w wieku przedszkolnym i wczesnoszkolnym podejmujący problematykę niepełnosprawności fizycznej. Scenariusz powstał w ramach warsztatów Małego Klubu Bunkra Sztuki, które zostały zorganizowane przy okazji wystawy Joanny Pawlik zatytułowanej Balans.

scenariUsZ warsZtatÓw

2

CELEGłównym celem zajęć jest rozbudzenie dziecięcej wrażliwości na szeroko rozumianą „inność” i związane z nią mechanizmy wykluczania. Ma to służyć zapobieganiu takim zjawiskom jak: nietolerancja, niezrozumienie czy przemoc psychiczna. Opowiadana bajka, poprzez oddziaływanie na dziecięcą wyobraźnię i pobudzanie empatii, uczy akceptowania własnych niedoskonałości i sugeruje, że każdy jest inny, a różnorodność to zaleta, nie wada.

Podstawowym założeniem jest fakt, że wszyscy możemy dać coś społeczności, w której funkcjonujemy; pod warunkiem, iż nie zostaniemy z jakichkolwiek powodów wyizolowani i odrzuceni. Niepełnosprawność fizyczna funkcjonuje tu jako jedna z form odmienności.

METODY PRACY Z DZIEĆMIOswajanie z niepełnosprawnością odbywa się poprzez: opowiadanie (wysłuchanie) bajki, gry ruchowe i zajęcia plastyczne oraz (fakultatywnie) oglądanie wystawy lub materiałów z nią związanych.

PROPONOWANA LITERATURA PODMIOTUOsnową fabularną warsztatów jest historia małej Myszki Franciszki (do pobrania z portalu www.sztuka24h.edu.pl), która – w wyniku niefortunnej przygody z Kotem Psotem – utraciła w dzieciństwie swój ogonek i z tego powodu nie była tak zwinna jak inne myszki. Nie mogła wychodzić sama na długie spacery po gałęziach (groziłby jej upadek z wysokości), w dodatku biegała dużo wolniej niż inne leśne stworzonka. Na szczęście, dzięki pracy nad sobą, udało jej się przezwyciężyć własne ograniczenia i zintegrować z rówieśnikami. Inne myszki zaczęły rozumieć, że były wobec małej Franciszki niesprawiedliwe.

3

PROPONOWANA LITERATURA PRZEDMIOTU

1. C. Barnes, Niepełnosprawność, przeł. P. Morawski, Warszawa: Wydawnictwo Sic!, 2008.

2. K. Izdebska, U. Kozłowska, Kobiecość i męskość w kontekście ułomności fizycznej, [w:] Gender-queer-edukacja, pod red. B. Skowronka, Kraków: Mellow Sp. z o.o., 2009.

3. Jakość życia a niepełnosprawność: konteksty psychopedagogiczne, red. A. Bujnowskiej, Z. Palak, A. Lewickiej, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2006.

4. J. Kirenko, Indywidualna i społeczna percepcja niepełnosprawności, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2007.

5. M. Kościelska, Oblicza upośledzenia, Warszawa: Wydawnictwo Naukowe PWN, 1998.

6. Stereotypy niepełnosprawności: między wykluczeniem a integracją, Lublin: Wydawnictwo Uniwersytetu Marii Curie-Skłodowskiej, 2010.

7. M. Rokicki, Życie po skoku, Kraków: Wydawnictwo Znak, 2009.

POTRZEBNE MATERIAŁY Włóczka, kredki i papier do malowania, chustka do zawiązania oczu.

PRZEBIEG ZAJĘĆ1. Dzieci wysłuchują bajki o Myszce Franciszce. Ważne jest, aby mogły skupić się na opowiadanej historii i spróbować wypowiedzieć się na temat tego, jak mała myszka czuła się w momencie, kiedy została opuszczona przez rówieśników (kulminacyjny moment bajki).

4

2. Zajęcia ruchowe. W ramach zaktywizowania grupy po części statycznej zajęć proponujemy dwie zabawy tematyczne:

Mysie ogonki to rodzaj berka. Każde dziecko otrzymuje od nauczyciela/nauczycielki kawałek włóczki, który przymocowuje sobie z tyłu, za spodnie/spódniczkę. Zabawa polega na tym, że jedno dziecko odgrywa rolę Kota Psota i próbuje zebrać jak największą ilość ogonków. Pozostałe dzieci uciekają.

Przeprowadzanie niewidomego. Dzieci zajmują miejsca w różnych częściach sali i „zamieniają” się w drzewa. Naśladują ruch gałęzi, przenosząc się w baśniową rzeczywistość. Z grupy wybieramy dwoje dzieci: jedno ma zawiązane oczy i odgrywa rolę niewidomego, drugie oprowadza je po lesie. Ważne jest, aby zwrócić dzieciom uwagę, że przewodnik musi zachować należytą ostrożność, w zamian za co osoba niewidoma może opowiedzieć mu o tym, co intensywnie słyszy i czuje w danej chwili (szum drzew, zapach lasu). Dzieci muszą ze sobą współpracować, opiekować się sobą i dzielić wrażeniami, które odbierają za pomocą różnych zmysłów.

3. Zajęcia plastyczne. Dzieci otrzymują kartki i kredki. Zostają poproszone o narysowanie Myszki Franciszki w momencie, kiedy była szczęśliwa i brak ogonka w niczym jej nie przeszkadzał. Nauczyciel/nauczycielka dokładnie omawia z dziećmi ich prace. Okazuje się, że niepełnosprawność nie ogranicza dostępu do szczęścia.

4. Po zajęciach dzieci są dobrze przygotowane do obejrzenia takiej wystawy jak Balans Joanny Pawlik. Potrafią spojrzeć na nią oczami dziecka i zrozumieć na swój własny sposób. Oczywiście obecność osoby dorosłej, z którą dziecko może później porozmawiać i podzielić się emocjami, jest konieczna.

Autorka scenariusza: MAGDALENA STOCH

Materiał jest dostępny na licencji Creative Commons: Uznanie autorstwa – Na tych samych warunkach 3.0 Polska. Treść licencji jest dostępna na stronie: http://creativecommons.org/licenses/by-sa/3.0/pl/legalcode

Projekt zrealizowany w ramach Akademia Orange

Organizator

Dofinansowano ze środków Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego

Partner

Patron

BĄDŹ krEatyWny – korzystaJ z PortaLU sztUka24H!

Kuratorka projektu i redaktorka portalu www.sztuka24h.edu.pl: Karolina Vyšata vysata@bunkier.art.pl, +48 12 422 10 52 w. 124Współtwórczyni i pomysłodawczyni portalu www.sztuka24h.edu.pl: Anna BargielKonsultacje merytoryczne: dr Monika NęckaProjekt graficzny portalu www.sztuka24h.edu.pl: Agata Biskup