T.C.ONDOKUZ MAYIS ÜNİVERSİTESİ

MÜHENDİSLİK FAKÜLTESİMAKİNA MÜHENDİSLİĞİ BÖLÜMÜ

SANTRİFÜJ POMPA DENEYİ RAPORU

Öğretim Görevlisi

Prof. Doç. Dr. Aydın DURMUŞ

Hazırlayan

09370244

4. Sınıf -İkinci Öğretim

Anıl TEPE

İçindekiler1. GİRİŞ......................................................................................................................................................3

1.1. Santrüfüj Pompların Seri Bağlı Çalışma Prensibi..........................................................................3

1.2. Santrüfüj Pompaların Paralel Bağlı Çalışma Prensibi....................................................................3

2. HESAPLAMALAR................................................................................................................................4

3. SONUÇ...................................................................................................................................................7

Kaynakça........................................................................................................................................................8

2

SANTRÜFÜJ POMPA DENEY RAPORU

1. GİRİŞ

Pomplar, sıvıların taşınmasını sağlayan mekanik bir alettir. Sıvılarına kinetik enerjiler kazandırarak istenilen yüksekliklere ulaştırmak ve istenilen debide su iletmek için kullanılır. Bu farklı taşıma işlemelerini seri ve paralel bağlantılarla saplamaktadır. Bu deney kapsamında bu bağlantı şekillerinin arasındaki farklarını sayısal veriler ve grafikler sonucunda nasıl ortaya çıktığını öğrenmiş oluyoruz.

1.1. Santrüfüj Pompların Seri Bağlı Çalışma Prensibi

Pompaların seri çalıştırılması tesisattaki basıncın yetersiz olduğu hallerde basıncı arttırmak için uygulanan bir yöntemdir. İki ya da daha çok pompanın aynı boru hattında seri çalıştırılması halinde pompaların ortak karakteristiğini elde etmek için, pompaların aynı debideki manometrik yükseklikleri toplanır. Seri çalışan pompaların debileri eşittir. Pompa karakteristik eğrileri daha dik hale gelir.

1.2. Santrüfüj Pompaların Paralel Bağlı Çalışma Prensibi

Aynı tesisatta iki ya da daha çok pompanın paralel çalışması halinde ortak karakteristiği elde etmek için pompaların aynı manometrik yükseklikteki debileri toplanır. Aynı boru hattında paralel çalışan pompaların manometrik yükseklikleri eşittir.

3

2. HESAPLAMALAR

Üç farklı bağlantı şekillerinin hesaplamaları bu bölümde incelenmiştir. Sırasıyla tekli pompa, seri bağlı pompalar ve paralel bağlantılı pompaların hesaplamaları aşağıdaki gibidir. Tablo 1’ de tekli pompa düzeneğinin deney sırasındaki verileri olup, Tablo 2 ise bu veriler doğrultusunda bir işlemin ayrıntılı olarak gösterildiği şekilde diğer verilerin hesaplanmasıyla oluşturulmuştur. Tüm bu hesaplamalar doğrultusunda Şekil 1’de grafik üzerine aktarılmıştır.

Tablo 1. Tekil pompa verileri

Deney: Tekil PompaZaman

(s)Hacim

(L)Emme

Basıncı(bar)Basma

Basıncı(bar)0 0 0 418 10 0 030 9 0 2.346 8.3 0 3

ὐ = V x 0,001/ t = 10x0,001/18 = 0.00055 (m3/s)

ΔH=ΔP/ρxg= ((4-0)*105)/9810= 40.77 (mSS)

P= ΔHxὐxρxg= 23.44x0.0003x9810= 69 (Watt)

Tablo 2. Tekli pompa hesaplama sonuçları

Deney: Tekil PompaHacimsel Debi (m^3/sn) ΔH (mSS) P( Watt)

0 40.77471967 00.000555556 0 00.0003 23.44546381 690.000180435 30.58103976 54.13043478

4

Seri pompalar için ise deney sırasında alınan veriler tablo 3’de verilip , yapılan hesaplamalar ile tablo 4 oluşturulmuştur.

Tablo 3. Seri pompa deney verileri

Deney: Seri Biçimde Bağlama

Zaman (s) Hacim (L)Emme Basıncı

Pe,1(bar)

Basma Basıncı

Pb,1(bar)

Emme Basıncı

Pe,2(bar)

Basma Basıncı

Pb,2(bar)

0 0 0 4 4 818 10 0 0 0 032 10 0 1.9 1.9 3.860 9 0 3.1 3.1 6.2

ὐ = V x 0,001/ t = 10x0.001/18= 0.000555 (m3/s)

ΔP=ΔP1+ ΔP2= ((4-0)+(8-0))x105=800000 (N/m2)

ΔH=ΔP/ρxg= 800000/9810= 81.55 (mSS)

P= ΔHxὐxρxg= 81.55x0x9810= 0 (Watt)

Tablo 4. Seri bağlı pompanın hesaplanan verileri

Deney: Seri Biçimde Bağlama

Hacimsel Debi (m3/s)

ΔP (bar)ΔP=ΔP1+ΔP2

(N/m2)ΔH (mSS)

P(Watt)

0 8 800000 81.549439 00.000555556 0 0 0 00.0003125 3.8 380000 38.735984 118.750.00015 6.2 620000 63.200815 93

5

Paralel bağlı pompa sisteminin deney verileri Tablo 5 verilmiş olup hesaplamalar sonucu elde edilen veriler ise Tablo 6’ da gösterilmiştir.

Tablo 5. Paralel bağlı sistemin deney verileri

Deney: Paralel Biçimde Bağlama

Zaman (s) Hacim (L)Emme Basıncı

Pe,1(bar)

Basma Basıncı

Pe,2(bar)

Emme BasıncıPe,2(bar)

Basma BasıncıPb,2(bar)

Çıkış BasıncıPç(bar)

0 0 0 4 0 4 49.7 10 0 0 0 0 031 10 0 3 0 3 313.5 12 0 1.2 0 1.2 1.2

ὐ = V x 0,001/ t =10x0.001/31= 0.000322 (m3/s)

ΔH=ΔPç/ρxg= 300000/9810=30.58 (mSS)

P= ΔHxὐxρxg= 30.58x0.000322x9810=96.77 (Watt)

Tablo 6. Paralel bağlı sisteminin hesaplama verileri

Deney: Paralel Biçimde Bağlama

HacimselDebi(m3/s)

ΔH (mSS) P ( Watt)

0 40.77471967 00.001030928 0 00.000322581 30.58103976 96.774193550.000888889 12.2324159 106.6666667

Tüm bu üç sistem sonucu elde edilen verilere göre şekil 1 ‘deki grafik oluşturulmuştur. Bu grafik hacimsel debi ile basınç arasındaki ilişkiyi bize sunarak bağlantı şekilleri hakkında karşılaştırma yapmamıza olanak sağlamaktadır. Aşağıdaki grafik verilerin düzenlenerek oluşturulmuştur.

6

0 0.0002 0.0004 0.0006 0.0008 0.001 0.00120

1

2

3

4

5

6

7

8

9

Değişik Bağlantı Şekillerinin Karşılaştırılması

Tekil PompaParalel BağlmaSeri pompa

Hacimsel Debi (m3/s)

Basın

ç ( b

ar )

Şekil 1. Üç farklı sisteminin gösterimi

Grafikte tekil, seri ve paralel bağlı pompa sistemlerinin hesaplama sonuçlarına göre oluşturulmuş değerler mevcuttur. Bu değerlere göre tekil pompa ve seri pompada eş çalışma debilerinde daha yüksek basınç olarak seri pompalar gözükmektedir. Paralel bağlı pomplarda ise teki pompa ile karşılaştırıldığında yüksek debi miktarının paralel pompalarda olduğu sonucuna ulaşılmıştır.

3. SONUÇ

Deney sonucu elde edilen grafiğe ve hesaplama sonuçlarına göre; Tekil pompanın tek çalıştığındaki basınca baktığımızda seri bağlınınkine göre daha azdır. Bunun anlamı ise pompalar seri bağlandığında yüksek basınçlar elde edilebilir. Yüksek basınçlar ise bize daha yükseklere akışkan sıvının ulaştırılmasını sağlar. Bu iki pompa sisteminin çalışma sistemine baktığımızda debi olarak aynı aralıkta suyun transferini sağladığı görülmektedir.

Diğer bir elde edilen sonuç ise seri ve paralel bağlı sistemin incelenmesinde; seri bağlı sistemlerin ortak debi değerlerinde daha yüksek basınçlar elde edildiği sonucuna varılmıştır. Paralel bağlılarda ise fazla debide akışkanın transferine imkan sağladığı grafik üzerinde de görülmektedir.

Tüm bu sonuçları özetlemek gerekirse; seri pomplar basıncı arttırarak yüksek yerlere akışın ulaşmasını sağlarken paralel bağlı pompa sistemleri yüksek debinin transfer edilmesini sağlar.

7

KaynakçaDurmuş, A. (2011, Eylül). Santrifüj Pompa Deney Föyü. Samsun, Türkiye.

8