Sądownictwo cywilne w zasięgu ręki -...

Sądownictwocywilne w zasięgu ręki

Europejska Sieć Sądownicza w sprawach cywilnychi handlowych

Witamy na stronie internetowej będącej nasząnową inicjatywą zmierzającą do ułatwienia wszystkim obywatelom Unii Europejskiej dostępudo wymiaru sprawiedliwości

957048_Brochure_PL.qxd 21-03-2007 08:32 Pagina 4

Komisja EuropejskaSądownictwo cywilne w zasięgu ręki

Rękopis ukończony w maju 2006 r.

Projekt graficzny: OIB

Luksemburg: Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich, 2007

ISBN 92-79-02026-9

© Wspólnoty Europejskie, 2007Powielanie materiałów jest dozwolone, pod warunkiem że zostanie podane ich źródło.

Printed in Belgium

DRUK NA PAPIERZE BIAŁYM BEZCHLOROWYM

Europe Direct to serwis, który pomoże Państwu

znaleźć odpowiedź na pytania dotyczące Unii Europejskiej.

Oto numer bezpłatny (*)

00 800 6 7 8 9 10 11

(*) niektórzy operatorzy telefonii komórkowej nie udostępniają połączeń z numerami 00 800 lub pobierają za nie opłaty


Spis treści

Sądownictwo cywilne w zasięgu ręki 2–3

Cel strony internetowej 3

Europejska Sieć Sądowniczaw sprawach cywilnych i handlowych 4

Jakie informacjemożna znaleźć na stronie 5

Przykład poruszania się po stronie 11

Perspektywy 13

1


Ślub, rozwód, umowy, zakupy, wynajem, praca,

urlopy... prawo cywilne dotyczy codziennego życia

każdego z nas.

Być może nie mają Państwo zawsze łatwego dos-

tępu do informacji niezbędnych do poznania

i dochodzenia swoich praw. Tym bardziej gdy styka-

ją się Państwo z problemami dotyczącymi innych

państw niż kraj miejsca zamieszkania. Niniejsza

strona powstała z myślą o tym, aby Państwu

pomóc.

Od tej pory wszystko (lub prawie wszystko), co

zawsze chcieli Państwo wiedzieć na temat sądow-

nictwa cywilnego, a o co nie mieli Państwo odwagi

zapytać, znajduje się pod adresem:

http://ec.europa.eu/civiljustice


Stroną internetową zarządza Komisja Europejska i będzieją systematycznie aktualizować w ścisłej współpracy z pań-stwami członkowskimi Unii Europejskiej. Znajdą tu Państwoliczne przydatne informacje dotyczące prawa europejskiego,praw krajowych i prawa międzynarodowego.

Jaki cel przyświeca stronie internetowejpoświęconej sądownictwu cywilnemu?

W ramach Unii Europejskiej zwiększyła się wymiana towa-rów i usług między państwami członkowskimi oraz częstotli-wość przemieszczania się osób w celu osiedlenia się w innym państwie członkowskim, aby w nim pracować,uczyć się, prowadzić interesy, spędzić urlop lub zawrzećzwiązek małżeński.

Coraz częściej mają miejsce zdarzenia, w których biorąudział osoby niezamieszkujące w tym samym państwie, a wraz z nimi możliwość zaistnienia transgranicznych sporówprawnych.

W konsekwencji, o ile niezbędna jest znajomość prawapaństwa, w którym się zamieszkuje, o tyle równie użytecznastaje się znajomość prawa innych państw. Ponadto prawoeuropejskie, a nawet prawo międzynarodowe, dotyczynaszego życia codziennego. Warto zatem zapoznać się z nowymi zasadami.

Rada Europejska w Tampere

wyraziła życzenie ułatwienia

dostępu obywateli do

wymiaru sprawiedliwości.

Sądownictwocywilne w zasięguręki

3


Nieco historii

Jesienią 1999 roku Rada Europejska zgromadziła się w Tampere w Finlandii w celu ustanowienia podstaw europej-skiej przestrzeni prawnej. Szefowie państw i rządów podkreś-lili, że obywatele i przedsiębiorcy, korzystając ze swoich praw,nie powinni napotykać przeszkód związanych z niespójnościąlub skomplikowaniem systemów prawnych i administracyj-nych państw członkowskich.

Zwrócili się oni do Komisji Europejskiej, by ta przedstawiłapropozycje cywilnej współpracy sądowej w licznych dziedzi-nach, w tym dostępu do wymiaru sprawiedliwości. RadaEuropejska zaleciła w szczególności stworzenie łatwo dostęp-nego systemu informacji, którego zarządzaniem i aktualizacjązajmowałaby się sieć właściwych organów krajowych.

Europejska Sieć Sądownicza

Europejską Sieć Sądowniczą w sprawach cywilnych i kar-nych utworzono w 2001 roku na mocy decyzji Rady UniiEuropejskiej na wniosek Komisji. Jej głównym celem jestułatwienie życia osobom, których dotyczą spory o aspek-tach transgranicznych, to znaczy obejmujące więcej niżjedno państwo członkowskie. Sieć jest więc przede wszyst-kim narzędziem wspierania i usprawniania współpracysądowej między państwami członkowskimi.

Forum wymiany informacji i doświadczeń

Sieć tworzą przedstawiciele państw członkowskich UniiEuropejskiej, którzy zbierają się kilka razy w roku w celuomówienia różnych aspektów cywilnej współpracy sądowejw Europie oraz w celu wymiany informacji i doświadczeń. Naprzykład: jak w najlepszy sposób stosować przepisy europej-skie, jak organizować kontakty między organami różnych kra-jów w celu skutecznego rozwiązywania sporów transgranicz-nych?

Członkowie sieci przekazują również informacje dotycząceich prawa krajowego w trakcie spotkań lub w sposób niefor-malny. Komisja oddała zresztą do ich dyspozycji systemkomunikacji elektronicznej.

Praca Europejskiej

Sieci Sądowniczej umożliwia

usprawnienie współpracy

sądowej w Europie.

4


Strona internetowa przeznaczona dla szerokiej rzeszy odbiorców

Decyzja Rady ustanawiająca sieć przewidziała równieżstworzenie strony internetowej oraz określiła główne zasadyjej funkcjonowania. Celem strony jest prezentacja zarysu róż-nych systemów prawnych w zakresie prawa cywilnego i han-dlowego. Nie ma ona jednakże w żadnym razie zastąpić radzawodowych prawników, a w szczególności pomocy adwo-kata w przypadku sporu.

Jakie informacje zawiera strona internetowa sieci?

Strona określa 18 tematów z zakresu prawa cywilnego

i handlowego. Pozostałe będą omawiane stopniowo.

18 wymienionych tematów to:

POMOC SĄDOWA

W wypadku gdy dochody finansowe nie pozwalają nazapłatę kosztów związanych z postępowaniem, możnawnioskować o przyznanie pomocy sądowej umożliwiającejotrzymanie porady prawnej przed wszczęciem postępowanialub o ustanowienie pełnomocnika sądowego.

Warunki przyznania pomocy sądowej oraz jej forma sązróżnicowane w zależności od kraju. W wypadku wniosko-wania o pomoc sądową w państwie członkowskim niebędą-cym miejscem zamieszkania prawo europejskie udzielaokreślonych gwarancji.

ROZWÓD

Rozwód rozwiązuje związek małżeński, co może spowodo-wać wiele problemów prawnych. Rozwód można orzec,wyłącznie zachowując określone procedury. Niniejsza rubry-ka zawiera krajowe i europejskie zasady w tej dziedzinie.

WŁADZA RODZICIELSKA

Dopóki rodzice zamieszkują razem, dopóty sprawują oni z reguły wspólnie władzę rodzicielską nad dziećmi. Jeśli jed-

5

Na stronie internetowej

znajdują się liczne informacje

praktyczne z zakresu

europejskiego prawa

cywilnego i handlowego.


nakże rodzice rozwodzą się lub docho-dzi do separacji, należy określić zasadysprawowania tej władzy w przyszłości,przede wszystkim opieki nad dziec-kiem.

ROSZCZENIA ALIMENTACYJNE

Prawo nakazuje członkom tej samejrodziny wzajemne wspieranie się:rodzice zaspokajają potrzeby swychdzieci, dzieci są zobowiązane dopomocy potrzebującym tego rodzicom,na rozwiedzionego małżonka możezostać nałożony obowiązek alimenta-cyjny na rzecz byłego małżonka spra-wującego opiekę nad dziećmi. W ostat-nim przypadku pomoc przybiera z reguły formę świadczenia alimentacyj-nego. Na niniejszych stronach znajdująsię różne zasady, jakimi należy się kie-rować w tej dziedzinie.

ODSZKODOWANIA DLA OFIARPRZESTĘPSTW

W rubryce tej dowiedzą się Państwo,jak uzyskać odszkodowanie z tytułuobrażeń i szkód odniesionych w wynikuprzestępstwa, którego możecie staćsię ofiarą.

POSTĘPOWANIE UPADŁOŚCIOWE

W niniejszej rubryce wyszczególnio-no krajowe, europejskie i międzynaro-

dowe reguły w zakresie środkówochronnych, z jakich można skorzys-tać, będąc wierzycielem przedsiębior-stwa w upadłości.

ALTERNATYWNE SPOSOBYROZWIĄZYWANIA SPORÓW

W razie braku możliwości rozstrzy-gnięcia sporu na drodze polubownejmożna oczywiście wnieść sprawę dosądu lub skorzystać z alternatywnegosposobu rozwiązania sporu, jakim jestmediacja lub ugoda.

Nasza strona internetowa pomoże w zorientowaniu się wśród możliwościoferowanych w różnych państwachczłonkowskich.

WŁAŚCIWOŚĆ SĄDÓW

Przed wszczęciem postępowaniasądowego dobrze jest wiedzieć, dojakiego sądu należy się zwrócić. Niejest to zawsze łatwe, a tym bardziejskomplikowane w przypadku gdy spórma wymiar międzynarodowy.

Niniejsza rubryka pomoże w znale-zieniu właściwego adresu sądowego!

ORGANIZACJA WYMIARUSPRAWIEDLIWOŚCI

Wszystkie państwa członkowskiedysponują systemem trybunałów i sądów o określonych kompetencjach.Nasza strona pomoże Państwu lepiejzrozumieć ich organizację w każdym z państw członkowskich.

Istnieją również trybunały europejskiei międzynarodowe.

WSZCZYNANIE POSTĘPOWANIA

Na tych stronach znajdą Państwowyjaśnienia dotyczące sposobu wno-

W przypadku separacji

rodziców

o władzy rodzicielskiej

i opiece nad dziećmi

decyduje często sąd.

6


szenia sprawy do sądu. Te zasady postę-powania mają w szczególności pomócw sformułowaniu wniosku do sądu w sposób wystarczająco jasny i pełny, byten mógł go skutecznie rozpatrzyć.

ZAWODY PRAWNICZE

W przypadku sporu z inną osobą orazw razie podjęcia decyzji o wniesieniusprawy do sądu mamy kontakt z różnymipracownikami wymiaru sprawiedliwości:sędziami, adwokatami, prokuratorami,sekretarzami, komornikami sądowymi…

Ich rola i status mogą się znacznie róż-nić w poszczególnych państwach.Niniejsza rubryka zawiera przydatneinformacje na temat tych zawodów.

POSTĘPOWANIE UPROSZCZONEI PRZYSPIESZONE

Wszystkie państwa członkowskiepróbują wprowadzić procedury szcze-gólne, mające na celu pomoc w łat-wiejszym i szybszym uzyskaniu orze-czenia sądowego. Jest tak szczególniew przypadku niekwestionowanych wie-rzytelności lub wierzytelności dotyczą-cych stosunkowo niewielkich kwot.

DORĘCZANIE DOKUMENTÓW

W ramach postępowania stronyprzekazują sobie dokumenty sądowe.Warto od początku stosować popraw-ną procedurę. Nasza strona może w tym pomóc.

PRZEPROWADZANIE DOWODÓW

W trakcie postępowania sądowegowymaga się zwykle przedstawieniadowodów danych twierdzeń. Wszystkiepaństwa członkowskie posiadają okreś-

lone zasady przeprowadzania dowo-dów, których celem jest zagwarantowa-nie, aby sędzia był w stanie ustalić, w możliwie najbardziej precyzyjny sposób,fakty w danej sprawie. Niniejsza rubrykazawiera wspomniane zasady.

ZARZĄDZENIA TYMCZASOWEI ZABEZPIECZENIE ROSZCZEŃ

Aby po zakończeniu postępowaniadłużnik nie mógł ogłosić swojej niewy-płacalności lub dokonać przeniesieniaswojego majątku w trakcie postępowa-nia, należy złożyć w sądzie wniosek o podjęcie środków zabezpieczających.

7


WYKONYWANIE ORZECZEŃ

Po wygraniu sporu strona przeciwnanie zamierza zastosować się do orze-czenia. W takiej sytuacji możnawnieść wniosek do właściwych orga-nów o zobowiązanie strony do wyko-nania orzeczenia. Inaczej mówiąc,można zastosować egzekucję, pole-gającą najczęściej na zajęciu mieniaruchomego lub nieruchomego dłużni-ka. Poszczególne państwa posiadająw tej materii różne procedury.

PRAWO WŁAŚCIWE

Sędzia nie stosuje zawsze prawapaństwa, które reprezentuje. Jeśli dodanej sprawy ma zastosowanie kilkaporządków prawnych z racji jej związ-ku z kilkoma państwami, istnieją zasa-dy, nie zawsze jednakowe w każdym z nich, określające rozwiązanie tegokonfliktu praw.

PORZĄDEK PRAWNY

Niniejsza rubryka zawiera informacjena temat różnych źródeł prawa: instru-mentów prawnych stanowiących pod-stawę prawa, organów uchwalającychprawo, rozporządzeń, kwestii pierw-szeństwa danego prawa przed innym…


Następujące 27 różnych stron dotyczy

wyszczególnionych wcześniej tematów:

Strona informacji ogólnych na wybrany temat

Można tu znaleźć krótkie wyjaśnienie danego pojęciaprawnego.

Strona „Prawo wspólnotowe”

Strona ta wyszczególnia główne osiągnięcia Unii Europej-skiej w tej dziedzinie, akty ustawodawcze już obowiązujące,inicjatywy lub projekty.

Strona „Prawomiędzynarodowe”

Strona ta zawiera odnie-sienia do głównych kon-wencji międzynarodowychzwiązanych z omawianymtematem.

Komisja Europejska stworzyła powyższe trzy stronyi zajmuje się ich aktualizacją.

Strony państw członkowskich

Wymienione strony zawierają przydatne informacje doty-czące prawa i procedur krajowych państw współtworzącychsieć (wszystkie państwa członkowskie Unii Europejskiej z wyjątkiem Danii).

Strony tworzą państwa członkowskie, opierając się nawspólnym modelu opracowanym w trakcie spotkań uczest-ników sieci.

Jeśli państwa członkowskie nie uzupełniły jeszcze strondotyczących poszczególnych państw, zapewniony będziedostęp do stron tymczasowych, odsyłających do krajowychstron internetowych.

Znajdą Państwo również strony główne niedotyczące kon-kretnego tematu prawnego.

9


Strona główna sieci

Jest to strona, która otwiera się po wybraniudanego języka. Wyjaśnia ona, w jaki sposóbporuszać się po naszej stronie, oraz podajeogólne informacje o sieci.

Można zawsze do niej powrócić, klikając nalogo sieci, w lewym górnym rogu każdej strony.

Strona ogólna „Prawo wspólnotowe”

Strona ta wyszczególnia wszystkie dokumenty ustawo-dawcze ustanowione przez Unię Europejską w dziedziniesądownictwa cywilnego, jak również propozycje i inicjatywyKomisji Europejskiej. Radzimy dodanie tej strony do listy„Ulubione”, by zapewnić sobie zawsze łatwy dostęp docałości przepisów wspólnotowych.

Strona ogólna „Prawo międzynarodowe”

Strona ta zawiera listę najważniejszych organizacji między-narodowych działających w dziedzinie sądownictwa cywil-nego.

Strony ogólne państw członkowskich

Dostarczą informacji ogólnych na temat państw człon-kowskich.

Nasza strona internetowa została zaprojektowana jako portal.

Inaczej mówiąc, na każdej stronie proponujemy licznelinki. Za pomocą zwykłego kliknięcia mogą Państwo uzyskaćdostęp do:

• Pełnych tekstów wszystkich rozporządzeń, dyrektyw,propozycji, zielonych ksiąg, konwencji międzynarodo-wych, prawa krajowego itd., zawartych na stronach naszej sieci.

• Oficjalnych stron internetowych wielu instytucji europej-skich, krajowych lub międzynarodowych.

• Innych dokumentów źródłowych.10

Prawu międzynarodowemu

jest poświęcona również

strona Europejskiej Sieci

Sądowniczej.

A wszystko to we wszystkich językach urzędowych Unii!


Przykład poruszania się po stronie

Nasza strona została zaprojektowana w sposób umoż-liwiający Państwu łatwe korzystanie z niej.

Na przykład:

Szwedka, żona Portugalczyka, mieszka w Anglii razem zeswoimi dziećmi i mężem.

Decyduje się na powrót do Szwecji, by mieszkać tam zeswoimi rodzicami.

Po kilku miesiącach separacji zamierza wnieść pozew o roz-wód. Przeprowadzenie rozwodu oznacza oczywiście perspek-tywę wielu problemów prawnych. Nasza strona może pomócw lepszym ich zrozumieniu.

Proszę wpisać adres i wybrać język „szwedzki”.Pojawia się strona główna sieci w języku szwedzkim.

Proszę wybrać następnie temat „rozwód”. Na stro-nie informacji ogólnych „Rozwód” można się dowie-dzieć, że rozporządzenie europejskie określa, jaki sądbędzie właściwy dla przyjęcia pozwu.

Jeśli wspomniana osoba zamierzałaby wnieśćpozew do sądu angielskiego zgodnie z postano-wieniami rozporządzenia, do jakiego sądu ma sięzwrócić? Proszę kliknąć na „właściwość sądów”,następnie na flagę brytyjską.

Teraz chcieliby Państwo wiedzieć, jakie prawo zasto-sowałby sędzia angielski. Proszę kliknąć na „prawowłaściwe”.

Poza tym nie dysponują Państwo zbyt wielkimi środ-kami i chcieliby skorzystać z pomocy sądowej przywszczęciu tego postępowania. Proszę kliknąć na„pomoc sądową” i zobaczyć, w jaki sposób złożyćwniosek o pomoc w Anglii.

Proszę zajrzeć również na stronę „Pomoc sądowa –informacje ogólne”, dowiedzą się Państwo tutaj, żedyrektywa europejska daje minimalne gwarancje,

11

Stopniowo uzyskują Państwo

potrzebne informacje.


w przypadku gdy sprawa ma charakter transgraniczny(żona mieszka w Szwecji, a mąż w Anglii). Proszę klik-nąć na flagę europejską, aby dowiedzieć się więcej naten temat.

Na naszej stronie internetowej można również uzyskaćinformacje dotyczące opieki nad dziećmi, świadczeń alimen-tacyjnych, zasad uznawania wyroku w innym państwie itd.

Strona dysponuje również linkiem do europejskiego atlasu

sądowego do spraw cywilnych. Jest to narzędzie informa-tyczne, przy pomocy którego użytkownicy będą mogli łatwoustalić trybunały i sądy właściwe dla danej sprawy.

Ponadto atlas pozwala na szybkie znalezienie i wydrukowa-nie różnych formularzy.

12


Perspektywy

Komisja Europejska w ścisłej współpracy z państwamiczłonkowskimi zajmie się stałą aktualizacją strony Europej-skiej Sieci Sądowniczej.

W wyniku rozszerzenia Unii Europejskiej o 10 nowychpaństw członkowskich w dniu 1 maja 2004 roku, stronę roz-szerzono o nowe państwa i języki.

W miarę upływu czasu lista tematów zostanie wzbogacona.

13


Komisja Europejska

Sądownictwo cywilne w zasięgu ręki

Luksemburg: Urząd Oficjalnych Publikacji Wspólnot Europejskich

2007 — 13 str. — 16,2 x 23 cm

ISBN 92-79-02026-9


Sądownictwo cywilne w zasięgu ręki -...

Documents

Transcript of Sądownictwo cywilne w zasięgu ręki -...