SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH ĐỒNG NAI · Web viewĐộ dốc của (I) – tốc...

Huongdanvncom ndashCoacute hơn 1000 saacuteng kiến kinh nghiệm hay

SỞ GIAacuteO DỤC VAgrave ĐAgraveO TẠO TỈNH ĐỒNG NAITRƯỜNG THPT TRẤN BIEcircN

Matilde sốhelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip

SAacuteNG KIẾN KINH NGHIỆM

ĐỀ TAgraveI

KIacuteCH THIacuteCH S H NG THUacute C AỰ Ứ Ủ H C SINH QUA VI C GI I LO IỌ Ệ Ả Ạ

BAgraveI TOAacuteN V T LYacute Đ NH TIacuteNHẬ Ị

GV thực hiện HOAgraveNG THỊ HUYỀNLĩnh vực nghiecircn cứu Quản lyacute giaacuteo dục Phương phaacutep dạy học bộ mocircn LYacute Phương phaacutep giaacuteo dục helliphelliphelliphellip Lĩnh vực khaacutec helliphelliphelliphellip

Điacutenh kegravem Mocirc higravenh Phần mềm Phim ảnh Hiện vật khaacutec

Năm học 2011 ndash 2012

SƠ LƯỢC LYacute LỊCH KHOA HỌC

I THOcircNG TIN CHUNG VỀ CAacute NHAcircN1 Họ vagrave tecircn HOAgraveNG THỊ HUYỀN2 Ngagravey sinh 091219823 Giới tiacutenh nữ4 Địa chỉ 257B Khu phố 4 phường Thống Nhất ndash Biecircn Hogravea ndash Đồng Nai5 Điện thoại 06138287756 Fax Email7 Chức vụ Giaacuteo viecircn dạy mocircn Vật lyacute8 Đơn vị cocircng taacutec Trường THPT Trấn Biecircn

II TRIgraveNH ĐỘ ĐAgraveO TẠO1 Học vị ( hoặc trigravenh độ chuyecircn mocircn nghiệp vụ) cao nhất Cử nhacircn Vật lyacute2 Năm nhận bằng 20053 Chuyecircn nghagravenh đagraveo tạo Vật lyacute

III KINH NGHIỆM KHOA HỌC1 Lĩnh vực chuyecircn mocircn coacute kinh nghiệm Giảng dạy mocircn Vật lyacute2 Số năm kinh nghiệm 4

SỞ GDampĐT ĐỒNG NAI CỘNG HOgraveA XAtilde HỘI CHỦ NGHĨA VIỆT NAMĐơn vị THPT Trấn Biecircn Độc lập-Tự do ndash Hạnh Phuacutec Biecircn Hogravea ngagravey helliphellipthaacutenghellipnăm 2010

PHIẾU NHẬN XEacuteT - ĐAacuteNH GIAacute SAacuteNG KIẾN KINH NGHIỆMNăm học 2011 ndash 2012

Tecircn saacuteng kiến kinh nghiệm KIacuteCH THIacuteCH SỰ HỨNG THUacute CỦA HỌC SINH QUA VIỆC GIẢI LOẠI BAgraveI TOAacuteN VẬT LYacute ĐỊNH TIacuteNH Họ vagrave tecircn taacutec giả HOAgraveNG THỊ HUYỀN Đơn vị THPT Trấn BiecircnLĩnh vựcQuản lyacute giaacuteo dụchelliphelliphelliphelliphellip Phương phaacutep dạy học bộ mocircn VẬT LYacute helliphelliphellip Phương phaacutep giaacuteo dụchelliphelliphellip Lĩnh vực khaacutechelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphelliphellip1 Tiacutenh mới

- Coacute giải phaacutep hoagraven toagraven mới - Coacute giải phaacutep cải tiến đổi mới từ giải phaacutep đatilde coacute

2 Hiệu quả- Coacute giải phaacutep hoagraven toagraven mới vagrave triển khai aacutep dụng trong toagraven nghagravenh coacute hiệu

quả cao - Hoagraven toagraven mới vagrave đatilde triển khai aacutep dụng tại đơn vị coacute hiệu quả cao - Coacute tiacutenh cải tiến đổi mới từ giải phaacutep đatilde coacute vagrave đatilde triển khai aacutep dụng tại đơn

vị coacute hiệu quả 3 Khả năng aacutep dụng- Cung cấp được caacutec luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối chiacutenh

saacutech Tốt Khaacute Đạt - Đưa ra caacutec giải phaacutep khuyến nghị coacute khả năng aacutep dụng thực tiễn dễ thực hiện

vagrave dễ đi vagraveo cuộc sống Tốt Khaacute Đạt - Đatilde được aacutep dụng trong thực tế đạt hiệu quả hoặc coacute khả năng aacutep dụng đạt hiệu

quả trong phạm vi rộng Tốt Khaacute Đạt

Xaacutec nhận của tổ chuyecircn mocircn Thủ trưởng đơn vị (Kyacute vagrave ghi rotilde họ tecircn) (Kyacute vagrave ghi rotilde họ tecircn)

NGUYỄN BAacute HIỀN NGUYỄN VĂN HƯNG

CHUYEcircN ĐỀ NAgraveY GỒM COacute CAacuteC PHẦN SAU ĐAcircY

I LYacute DO CHỌN ĐỀ TAgraveI

II PHƯƠNG PHAacuteP NGHIEcircN CỨU VAgrave NHỮNG THUẬN LỢI KHOacute KHĂN

III NỘI DUNG ĐỀ TAgraveI

IV KẾT LUẬN

Phacircn 1 MƠ ĐẦU

ILy do chon đecirc taiNoacutei đến giải Toaacuten Vật lyacute caacutec em học sinh (HS) thường nghĩ đến việc

tigravem caacutech vận dụng những cocircng thức vật lyacute để lập caacutec phương trigravenh vagrave giải chuacuteng để tigravem ra những con số gọi lagrave đaacutep số của bagravei toaacuten Cứ như thế việc giải toaacuten vật lyacute rốt cuộc trở thagravenh một thứ toaacuten ứng dụng quy về những thủ thuật vagrave ky thuật lập phương trigravenh giải phương trigravenh ứng với caacutec kiểu loại bagravei toaacuten vật lyacute khaacutec nhau HS giải toaacuten vật lyacute dần dần quecircn rằng vật lyacute học đoacuteng vai trograve ngagravey cagraveng quan trọng đối với cocircng nghệ vagrave sản xuất đồng thời cung giuacutep hiểu nhiều hiện tượng thường gặp trong thiecircn nhiecircn vagrave đời sống

Trong chuyecircn đề nagravey tocirci mong muốn hướng HS giải toaacuten vật lyacute đến mục điacutech hiecircu ban chacirct vacirct ly hoc hơn la chi nhăm đecircn đap socirc bai toan Caacutec em se khaacutem phaacute ra rằng vật lyacute học lagrave những điều đang xảy ra trong thế giới xung quanh caacutec em Noacute noacutei về caacutec magraveu săc trong một cầu vồng về aacutenh saacuteng loacuteng laacutenh vagrave tiacutenh cứng răn của một viecircn kim cương Noacute coacute liecircn quan đến caacutec việc đi bộ chạy đi xe đạp laacutei ocirc tocirc vagrave cả việc điều khiển một con tagraveu vu trụ Caacutec nguyecircn liacute vật lyacute hiện diện rotilde ragraveng trong caacutec đồ chơi trong caacutec trograve đấu boacuteng trong caacutec nhạc cụ vagrave cả trong cả những maacutey phaacutet điện khổng lồhellip

Xuất phaacutet từ yacute nghĩa vagrave thực tế đoacute tocirci mạnh dạn nghiecircn cứu đề tagravei ldquo Kich thich sư hưng thu cua hoc sinh qua viecircc giai loai bai toan vacirct ly đinh tinhrdquo nhằm giuacutep caacutec HS giải toaacuten vật lyacute hiểu sacircu hơn caacutec hiện tượng vật lyacute đang xảy ra trong thiecircn nhiecircn quanh ta trong caacutec đối tượng cocircng nghệ của nền văn minh magrave ta đang sử dụng

IIPhương phaacutep nghiecircn cưu va nhưng thuacircn lơi khoacute khăn-Phương phaacutep nghiecircn cứu tagravei liệu đọc caacutec saacutech giaacuteo khoa phổ thocircng (SGK) caacutec saacutech đại học saacutech tham khảo-Phương phaacutep thống kecirc chọn caacutec hiện tượng coacute trong chương trigravenh phổ thocircng vagrave gần gui với đời sống hằng ngagravey-Phương phaacutep phacircn tiacutech vagrave tổng hợp kinh nghiệm trong quaacute trigravenh giảng dạy vagrave thực tế đời sống

1)Thuận lợiTagravei liệu SGK mới đatilde được biecircn soạn theo tinh thần phaacutet huy tiacutenh tiacutech cực của HS coacute nhiều higravenh ảnh minh hoạ cho caacutec vấn đề necircu trong bagravei học

2)Khoacute khănỞ trường học chưa coacute quy thời gian dagravenh riecircng cho việc hướng dacircn HS những ky năng vaacute phương phaacutep học tập hiệu quả Chuacuteng ta chỉ mới chuacute trọng đến sự truyền thụ kiến thức cho HS magrave khocircng để yacute rằng đằng sau đoacute lagrave iacutet nhiều coacute sự đam mecirc saacuteng tạo mocircn vật lyacute của caacutec em HS goacutep phần vagraveo sự tiến bộ của khoa học vagrave cocircng nghệ vagrave coacute thể caacutec em tigravem được cho migravenh một nghề nghiệp coacute vận dụng caacutec kết quả của Vật lyacute học

Phacircn 2 NỘI DUNG

ICơ sơ ly luacircnNhagrave trường THPT ngagravey nay sử dụng chủ yếu caacutec bagravei tập vật lyacute định

lượng giatildei quyết caacutec cacircu hoi (vấn đề) đặt ra bằng caacutec phep tiacutenh toaacuten khi giải caacutec phương trigravenh Việc dạy HS nhận diện caacutec kiểu loại bagravei toaacuten vật lyacute khaacutec nhau vagrave caacutech thức vận dụng caacutec cocircng thức vật lyacute cho từng kiểu loại toaacuten đoacute maacute quecircn phần lớn vấn đề yacute nghĩa điacutech thực của việc giải toaacuten vật lyacute lagrave lagravem saacuteng to bản chất vật lyacute của caacutec hiện tượng mocirc tả trong caacutec đề toaacuten noacutei riecircng vagrave caacutec hiện tượng thực xảy ra trong đời sống

Trong khi đoacute thigrave từ lacircu người ta đatilde biết caacutec bagravei toaacuten giaacuteo khoa về vật lyacute khocircng chi gồm những bagravei toaacuten định lượng Cograven coacute nhiecircu loại bagravei toaacuten vật lyacute khaacutec tuy theo caacutech phacircn loại chuacuteng Viacute dụ như nếu phacircn loại theo nội dung đề toaacuten thigrave coacute bagravei toaacuten vật lyacute coacute nội dung chỉ để luyện tập bagravei toaacuten vật lyacute coacute nội dung thực tế đời sống bagravei toaacuten vật lyacute coacute nội dung ky thuật ndash sản xuất hellip Hoặc nếu phacircn loại theo caacutech thức giải toaacuten thiacute coacute bagravei toaacuten vật lyacute định tiacutenh (hay bagravei tập định tiacutenh hoặc đơn giản lagrave cacircu hoi) bagravei toaacuten thiacute nghiệm bagravei toaacuten định lượng hellipchỉ thocircng qua việc giải nhiều loại bagravei toaacuten vật lyacute cả định tiacutenh thiacute nghiệm vagrave định lượng với những nội dung phong phuacute đa dạng thigrave caacutec em HS mới coacute điều kiện năm vững thực chất của caacutec tri thức vật lyacute trong caacutec biểu hiện thực tế vocirc cung phức tạp của chuacuteng Như thế khocircng những caacutec em hiểu rotilde caacutec khaacutei niệm vagrave định luật vật lyacute magrave cograven coacute dịp học được caacutech tiếp cận khoa học vật lyacute vaacute nacircng cao được hứng thuacute đối với mocircn học

Bagravei tập định tiacutenh lagrave loại bagravei tập được đưa ra với nhiều tecircn gọi khaacutec nhau ldquocacircu hoi thực hagravenh cacircu hoi để lĩnh hội bagravei tập logic bagravei tập miệng cacircu hoi định tiacutenh cacircu hoi kiểm tra helliprdquo Sự đa dạng trong caacutech gọi chứng to loại bagravei tập nagravey coacute những ưu điểm về phương phaacutep ở nhiều mặt bởi vigrave mocirci một tecircn gọi khaacutec nhau đều phản aacutenh một khiacutea cạnh nagraveo đoacute của ưu điểm

Bagravei tập định tiacutenh coacute thể sử dụng trong tất cả caacutec giai đoạn học tập mocircn học từ bước đặt vấn đề để băt đầu nghiecircn cứu một đề mục cho đến bước nghiecircn cứu giải quyết vấn đề bước vận dụng để củng cố luyện tập ocircn tập hoặc mở rộng đagraveo sacircu tri thức hoặc thực hagravenhhellip Tuy theo mục điacutech sử dụng coacute thể xacircy dựng với nội dung thiacutech hợp Trong phạm vi chuyecircn đề nagravey tocirci chỉ coacute thể necircu ra mocirct socirc dang bai toan vacirct ly đinh tinh cua Lơp 10

Bagravei tập định tiacutenh vật lyacute noacutei chung đề cập đến một hiện tượng vật lyacute xảy ra trong tự nhiecircn vagrave ky thuật magrave khiacutea cạnh vật lyacute thường bị che lấp bởi những chi tiết thực luocircn hiện diện kegravem theo hiện tượng trong diễn biến phức tạp của noacute Việc giải caacutec bagravei toaacuten định tiacutenh cung hướng vagraveo sự phaacutet hiện bản chất vật lyacute của vấn đề giống như trường hợp giải toaacuten định lượng nhưng do khocircng phải quan tacircm đến caacutec phep tiacutenh magrave đocirci khi dễ lagravem lệch hướng suy nghĩ khi giải toaacuten necircn người giải toaacuten định tiacutenh vật lyacute coacute điều kiện tập trung tư tưởng để phacircn tiacutech điều kiện bagravei toaacuten vagrave vận dụng kiến thức ky năng đatilde biết về vật lyacute magrave đi tới được kết luận cuối cung

IINocirci dung đecirc tai1)Phacircn ĐỘNG HỌC

Vi du 1 Một truyecircn dacircn gian co kecirc răng khi checirct một phu ocircng đa đecirc lai cho con minh một hu vang chocircn trong một khu vươn rộng va một manh giacircy ve sơ đocirc trong đo chi ro đi vecirc phia Đocircng 12 bươc chacircn sau đo re phai 8 bươc chacircn đao sacircu 1m Hoi vơi chi dacircn nay ngươi con co tim đươc hu vang khocircng Vi sao

Khocircng tigravem được vigrave khocircng coacute vật lagravem mốcVi du 2 Một canh sat giao thocircng nhacircn thacircy một chiecircc ocirc tocirc du lich đang phong qua nhanh trecircn quocircc lộ Đung luc chiecircc xe du lich chay ngang hang một chiecircc xe tai chay chacircm trecircn đương thi ngươi canh sat ra lecircnh cho ca hai xe dưng lai va lacircp biecircn ban Ngươi lai xe du lich bao chưa răng ldquoxe du lich chay ngang hang chiecircc xe tai co nghia la hai xe co tocircc độ như nhaurdquo

Lơi bao chưa đo co đung khocircng Hay dung đocirc thi toa độ cua chuyecircn động vơi gia đinh hai xe cung chuyecircn động đecircu đecirc bac bo lacircp luacircn cua ngươi lai xe du lich

tO

t

x

II

I

OH11

Lời bagraveo chữa lagrave sai Hai xe coacute cung vị triacute (cung toạ độ x) chứ khocircng coacute cung vận tốc Điều nagravey thể hiện rất rotilde trecircn đồ thị toạ độ của xe du lịch (I) vagrave của xe tải (II)

Độ dốc của (I) ndash tốc độ của xe du lịch lớn hơn của (II) ndash tốc độ của xe tải (H 11)Vi du 3 Trecircn (H 12) cho đocirc thi vacircn tocircc cua ba chuyecircn động Co thecirc thecirc noi gi vecirc mỗi chuyecircn động đo

Đồ thị I lagrave đường thẳng song song trục Ot cho biết chuyển động lagrave thẳng đều Đồ thị II lagrave đường thẳng hợp trục Ov một goacutec nhọn vagrave hướng theo chiều dương cho biết chuyển động lagrave nhanh dần đều Đồ thị III song song trục Ov cho biết tại một thời điểm vật coacute thể đạt mọi giaacute trị của vận tốc necircn đacircy lagrave một chuyển động khocircng coacute thựcVi du 4 Một ngươi lai xe đang chay trecircn quocircc lộ vơi tocircc độ 50 kmh thi nhin qua kinh chiecircu hacircu thacircy một chiecircc xe đua săp xưa vươt qua xe minh

Anh ta muocircn xac đinh tocircc độ cua chiecircc xe đua necircn đa lam như sau Đung luc hai chiecircc xe chay ngang nhau thi anh ta băt đacircu đecircm tư 1 2 hellip cho đecircn khi chiecircc xe đua chay đecircn một cai mocircc decirc nhacircn thacircy trecircn đương nao đo Vi du anh ta đecircm đươc 100 khi xe đua chay ngang một cacircy cột đen becircn đương Anh ta tiecircp tuc đecircm đươc 30 nưa cho đecircn luc xe anh ta cung chay ngang cacircy cột đen đo Anh ta lacircp tưc tinh ra đươc tocircc độ cua chiecircc xe đuaVđua = (130 100) 50 kmh = 65 kmh

Ban nghi sao vecirc kecirct qua tinh đươc nay Gia sư ca hai xe cung chuyecircn động vơi vacircn tocircc khocircng đocirci va anh lai xe đecircm racirct đecircu đăn Necircu anh ta đecircm thacirct chacircm rai thi kecirct qua co khac khocircng

Caacutech tiacutenh toaacuten của anh laacutei xe dựa trecircn hiểu biết vật lyacute về mối quan hệ giữa quatildeng đường đi được với vận tốc vagrave thời gian s = vt Do quatildeng đường đi được của hai xe lagrave như nhau cho necircn v ~ 1 t cần để đi hết một quatildeng đườngvđua tđua = vxe txe

t

v

II

I

O H12

III

hay vđua

Ta thấy kết quả tiacutenh vđua chỉ phụ thuộc tỉ số txe tđua khocircng kể thời gian tiacutenh bằng đơn vị nagraveo 130lần đếm 100lần đếm hay 130s 100s hay 130 phuacutet 100 phuacutet cung đều khocircng ảnh hưởng đến kết quảVi du 5 Thi nghiecircm khao sat sư rơi cua vacirct

Ban hay tha rơi một quyecircn socirc tay va một tơ giacircy co kich thươc phăng băng no tư cung một độ cao Vacirct nao rơi nhanh hơn

Ban hay đăt tơ giacircy becircn dươi quyecircn socirc rocirci tha rơi chung Vacirct nao rơi nhanh hơn Điecircu gi khiecircn cho chung rơi khac so vơi lacircn thi nghiecircm trươc

Bacircy giơ ban đăt tơ giacircy lecircn trecircn quyecircn socirc rocirci tha rơi chung Nhơ đăt tơ giacircy thacirct khit vơi kich thươc quyecircn socirc Vacirct nao rơi nhanh hơn Ban nghi gi qua kecirct qua quan sat nay

Ban vo tron tơ giacircy cang nho cang tocirct rocirci tha rơi no cung luc vơi quyecircn socirc tay Vacirct nao rơi nhanh hơn Co thecirc kecirct luacircn như thecirc nao vecirc sư rơi cua cac vacirct

Lần thiacute nghiệm thứ 1 quyển sổ tay rơi nhanh hơnLần thiacute nghiệm thứ 2 tờ giấy rơi cung luacutec với quyển sổ tay Bạn coacute thể nghĩ nguyecircn nhacircn của hiện tượng nagravey lagrave lực ep của quyển sổ tay đegrave lecircn tờ giấyLần thiacute nghiệm thứ 3 cho thấy lực ep khocircng phải lagrave nguyecircn nhacircn chiacutenh vigrave tờ giấy khocircng chịu lực ep của quyển sổ nhưng vacircn rơi cung luacutec với quyển sổ Phải nghĩ tới một nguyecircn nhacircn khaacutecLần thiacute nghiệm thứ 4 cho thấy nguyecircn nhacircn khaacutec đoacute nằm ở trong chiacutenh mocirci trường rơi của caacutec vật sức cản của khocircng khiacuteVi du 6 Ban đang chay xe may ngang đăng sau một xe tai va xe cua ban co cung vacircn tocircc cua xe tai Đột nhiecircn xe tai tăng tocircc va một boc hang khocircng buộc rơi tư thung xe tai xuocircng đương Hoi necircu ban khocircng ham xe may hoăc khocircng lai tranh sang một becircn thi xe may cua ban co huc phai boc hang đo trươc khi no rơi cham đacirct hay khocircng Coi răng boc hang rơi thăng ngay trươc mui xe cua ban

Bọc hagraveng rơi từ một xe tải đang chạy trecircn đườngvacircn tiếp tục tham gia chuyển động theo quaacuten tiacutenh cung với xe tải Xe maacutey chạy an toagraven phiacutea sau xe tải khocircng thể huacutec vagraveo bọc hagraveng chừng nagraveo bọc hagraveng cograven chưa rơi tới mặt đất chẳng khaacutec gigrave luacutec bọc hagraveng cograven ở trecircn thung xe tải Chỉ khi bọc hagraveng đatilde chạm đất vagrave nằm yecircn tại đoacute thigrave nguy cơ va vagraveo xe maacutey mới xảy ra nếu người đi xe maacutey khocircng ne traacutenh noacute trecircn mặt đường

Vi du 7 Đecirc cac tia nươc tư cac banh xe đap khocircng thecirc băn vao ngươi đi xe phia trecircn banh xe ngươi ta găn nhưng cai chăn bun khi đo phai găn nhưng cai chăn bun như thecirc nao

Găn những caacutei chăn bun sao cho mep dưới căt đường tiếp tuyến đi qua điểm thấp nhất của bagraven đạp với baacutenh trước xe đạp

2)Phacircn ĐỘNG LỰC HỌC

Vi du 1 Khi xe buyt đột ngột chuyecircn banh hanh khach ngocirci trecircn xe thương bi ngacirct đacircu vecirc phia sau đecircn mưc đocirci khi sai cocirc Giai thich tai sao như vacircy Necircu hanh khach chu y tưa đacircu vao cai gia đơ đacircu ơ lưng ghecirc ngocirci thi co thecirc tranh bơt đươc hiecircn tương bacirct lơi nay khocircng Tai sao

Phần thacircn người di chuyển cung với ghế ngồi trong khi đầu cograven chưa kịp di chuyển do quaacuten tiacutenh Caacutei giaacute đơ đầu găn liền với ghế ngồi đatilde ngăn cản sự chậm trễ trong thay đổi trạng thaacutei đứng yecircn của phần đầu

Vi du 2 Con cho săn to khoe va chay nhanh hơn con tho Tuy thecirc nhiecircu khi con tho bi cho săn rươt đuocirci vacircn thoat nan nhơ vacircn dung ldquo chiecircn thuacirct ldquo luocircn luocircn đột ngột thay đocirci hương chay lam cho săn lơ đa Điecircu nay trong vacirct li đươc giai thich ra sao

Sự khaacutec nhau về khối lượng (hay mức quaacuten tiacutenh) đatilde đưa đến sự khaacutec nhau về mức độ thay đổi trạng thaacutei chuyển động Con tho coacute khối lượng nho hơn choacute săn necircn dễ dagraveng thay đổi chuyển động hơn về hướng vagrave độ lớn của vận tốc Do đoacute khi tho đột thay đổi vận tốc thigrave choacute săn khocircng kịp thay đổi chuyển động vagrave bị lơ đagrave

1048705Mức quaacuten tiacutenh cagraveng nho thigrave mức độ thay đổi chuyển động cagraveng nhanh vagrave ngược lại Vi du 3 Sau khi đo nhiecirct độ cơ thecirc ngươi băng ocircng căp socirct (nhiecirct kecirc) Ta thương thacircy bac si vacircy manh chiecircc ocircng căp socirct lam cho thuy ngacircn trong ocircng tut xuocircng Cach lam trecircn dưa trecircn cơ sơ vacirct ly nao Hay giai thich

Dựa vagraveo quaacuten tiacutenh Khi vacircy mạnh ống cặp sốt cả ống vagrave thuy ngacircn becircn trong đều chuyển động Khi ống dừng lại đột ngột theo quaacuten tiacutenh thuy ngacircn becircn trong vacircn muốn duy trigrave vận tốc cu kết quả lagrave thuy ngacircn se tụt xuốngVi du 4 Co một cacircu chuyecircn đua như sau

ldquoMột con ngưa đươc hoc đinh luacirct III Newton ben tư chocirci khocircng keo xe nưa No noi ldquoTocirci co rang sưc keo xe bao nhiecircu cung la vocirc ich bơi vi tocirci keo cai xe vơi lưc băng nao thi cai xe cung keo lai tocirci vơi lưc băng nacircy Hai lưc

băng nhau vecirc độ lơn va ngươc nhau vecirc hương se la lưc cacircn băng necircn tocirci va xe đecircu khocircng nhuc nhichrdquo

Ban co thecirc giai đap cacircu chuyecircn nay khocircng Lực ngựa keo xe vagrave lực xe keo ngựa đặt vagraveo hai vật khaacutec nhau necircn

khocircng thể cacircn bằng lacircn nhau Lực lagravem cả ngựa lacircn xe di chuyển chiacutenh lagrave lực ma saacutet giữa chacircn ngựa vagrave mặt đất khi noacute raacuteng sức đacircy mặt đất để tiến lecircnVi du 5 Một hanh khach đi trecircn xe buyt cho biecirct luc đacircu xe con it khach khi qua chỗ đương xacircu xe bi ldquodocircngrdquo (xoc) nhiecircu lam ngươi ngocirci trecircn xe racirct kho chiu Nhưng khi xe đa đocircng khach lai thacircy ecircm hơn kecirc ca khi đi qua nhưng chỗ đương xacircu Cam giac acircy co đung khocircng Hay giai thich

Cagraveng đocircng khaacutech khối lượng xe vagrave người cagraveng lớn gia tốc

xe thu được khi tương taacutec với đường (chocirc đường xấu xe bị xoacutec) se nho sự thay đổi vận tốc theo phương thẳng đứng của xe rất be necircn người ngồi trecircn xe coacute cảm giaacutec ecircm hơnVi du 6 Đecirc keo một cai ocirc tocirc bi sa lacircy một ngươi đecirc nghi tacirct ca hanh khach trecircn xe xum nhau buộc dacircy vao xe va cung keo sơi dacircy đecirc trưc tiecircp đưa xe ra khoi chỗ lacircy

Anh lai xe lai đecirc nghi một cach lam khac buộc một đacircu dacircy thưng vao xe va buộc đacircu dacircy con lai vao cai cacircy hoăc một cai coc thacirct chăc becircn đương Sau đo vai ngươi cung năm vao khoang giưa sơi dacircy va keo sơi dacircy theo phương vuocircng goc vơi đương nocirci giưa xe va cacircy Anh lai xe con noi khoang cach tư xe đecircn cacircy đecirc buộc dacircy thưng cang dai thi viecircc keo xe sa lacircy cang decirc dang

Ban co tan thanh y kiecircn anh lai xe nay khocircng Giai thich tai sao

H 13cacircy

Dacircy thừng

Lực keo

xe

Giải phaacutep keo xe khoi chocirc lầy của anh laacutei xe được mocirc tả trong H 13Vi du 7 Trong tro xiecircc mocirc tocirc bay ngươi biecircu diecircn phai đi mocirc tocirc trecircn thanh thăng đưng cua một ldquothung gỗrdquo hinh tru Co thacirct la qua nguy hiecircm khocircng Bi macirct cua sư thanh cocircng trong tro xiecircc nay la cai gi sư liecircu mang hay quy luacirct tacirct yecircu cua vacirct ly

Biacute mật của sự thagravenh cocircng lagrave phải đi mocirc tocirc với vận tốc đủ lớn tạo ra gia tốc hướng tacircm cần thiết duy trigrave aacutep lực của xe lecircn thagravenh gocirc Được như vậy xe se khocircng bao giờ bị rơi xuống Đoacute lagrave quy luật tuy nhiecircn cung cần một chuacutet can đảm của người biểu diễnVi du 8 Nhưng ngươi lam xiecircc khi đi trecircn dacircy thương cacircm trecircn tay một cai sao dai theo phương vuocircng goc (hoăc gacircn như vuocircng goc) vơi dacircy Cai sao nay co tac dung gi Cacircn băng cua ngươi lam xiecircc trecircn dacircy la cacircn băng becircn hay khocircng becircn

Muốn cacircn bằng trecircn dacircy trọng tacircm của người vagrave sagraveo phải nằm trecircn đường thẳng đứng đi qua điểm tiếp xuacutec của chacircn vagrave dacircy Caacutei sagraveo giuacutep cho người trecircn dacircy dễ điều chỉnh vị triacute trọng tacircm hơn Cacircn bằng của người trecircn dacircy lagrave cacircn bằng khocircng bền (giữ cho cacircn bằng khocircng bền trong một thời gian lacircu chiacutenh lagrave sự hấp dacircn của trograve xiếc)Vi du 9 Cac nha khoa hoc đang lo ngai vi thap nghiecircng Pisa (Y) đang co xu hương nghiecircng dacircn va co thecirc bi đocirc Hay giai thich nguyecircn nhacircn co thecirc lam đocirc thap

Nguyecircn nhacircn Trọng tacircm ldquorơirdquo khoi mặt chacircn đế thigrave thaacutep nghiecircng se bị đổ

3)Phacircn CAacuteC ĐỊNH LUẬT BẢO TOAgraveNVi du 1 Đecirc bao đam an toan cho ngươi đi xe trong trương hơp chăng may xe găp tai nan ngay nay trecircn cac xe ocirc tocirc ngươi ta thương lăp đăt cai tui khi tư động bơm đacircy va bacirct lecircn che đơ phia trươc măt cua ngươi lai xe cung như trươc mỗi hanh khach

Hay giai thich tac dung cua tui khi băng cach vacircn dung hiecircu biecirct vecirc chuyecircn hoa năng lương Co thecirc giai thich băng hiecircu biecirct vecirc động lương hay khocircng

Mỗi cach li giai trecircn nhacircn manh đecircn yecircu tocirc nao đam bao giam bơt rui ro khi găp tai nan

Động năng của người ngồi trecircn xe chuyển thagravenh thế năng đagraven hồi của tuacutei khiacute bơm căng Đoạn đường taacutec dụng gia tăng lagravem giảm bớt lực va chạmVi du 2 Ngươi ta thương noi Khocircng thecirc tư năm toc minh ma nhacircc minh lecircn đươc Cacircu noi đo co cơ sơ khoa hoc khocircng Hay giai thich

Theo định luật bảo toagraven động lượng thigrave nội lực chỉ lagravem cho caacutec vật riecircng biệt trong hệ trao đổi xung lượng cho nhau magrave khocircng gacircy ra gia tốc chuyển động cho hệ necircn cacircu noacutei trecircn lagrave hoagraven toagraven coacute cơ sở khoa học Bản chất vật lyacute của cacircu noacutei đoacute lagrave định luật bảo toagraven động lượng Vi du 3 Một khi cacircu co mang một cai thang dacircy dươi thang đang co một ngươi đu Đang ơ trang thai đưng yecircn trecircn khocircng trung khi cacircu co dich chuyecircn khocircng necircu ngươi đu tư tư leo lecircn thang

Hệ người vagrave khiacute cầu đang ở trạng thaacutei đứng yecircn Người từ từ leo thang thigrave hệ chỉ xuất hiện nội lực magrave khocircng coacute nội lực taacutec dụng necircn xung lượng của hệ được bảo toagraven Do đoacute khối tacircm của hệ khocircng thay đổi necircn khi người leo lecircn thigrave khiacute cầu se hạ xuống Vậy trong một hệ kiacuten thigrave tọa độ khối tacircm của hệ cung lagrave một đại lượng bảo toagraven Vi du 4 Một ngươi lam xiecircc năm trecircn măt đacirct rocirci cho đăt lecircn ngưc minh một tang đa to Sau đo cho ngươi khac lacircy bua ta đacircp vao tang đa Khi tang đa vơ ra ngươi lam xiecircc vacircn đưng dacircy vui cươi chao khan gia Điecircu gi đa giup anh ta thoat khoi mocirci nguy hiecircm necircu trecircn

Theo định luật bảo toagraven động lượng sau va chạm vật coacute khối lượng cagraveng lớn thigrave biến thiecircn động lượng cagraveng nho (tức iacutet bị chấn động) Tảng đaacute đặt trecircn ngực se coacute taacutec dụng giảm chấn động đaacute cagraveng to thigrave cagraveng an toagraven

1048705Va chạm giữa caacutec vật luocircn kegravem theo sự truyền chuyển động noacute phụ thuộc vagraveo sự checircnh lệch khối lượng giữa hai vật Vi du 5 Một nha du hanh vu tru ra ngoai khocircng gian vu tru sau khi lam viecircc ho muocircn trơ lai con tau cua minh Lam thecirc nao co thecirc di chuyecircn vecirc phia con tau khi ma trong khocircng gian vu tru khocircng co vacirct nao co thecirc đap chacircn lecircn đo ma đacircy ca Hay tim phương an giup cac nha du hanh vu tru

Nhagrave du hagravenh vu trụ nem về phiacutea trước một vật gigrave đoacute để cơ thể người chuyển động theo hướng ngược lạiVi du 6 Đecirc co thecirc tung ngươi lecircn cao cac diecircn viecircn xiecircc đa lam như sau một diecircn viecircn đưng ơ đacircu một tacircm van đăt trecircn gia đơ đacircu kia cua tacircm van đươc nacircng lecircn cao một diecircn viecircn khac nhay dacircm lecircn đacircu đa nacircng cao đo Kecirct qua la diecircn viecircn thưc hiecircn đươc cu tung ngươi lecircn cao Hay giai thich cơ sơ cua cach lam trecircn

Thế năng của người thứ hai biến thagravenh năng lượng biến dạng đagraven hồi của tấm vaacuten vagrave sau đoacute chuyển thagravenh động năng của người thứ nhất

Vi du 8 Đecirc nươc tư trong miecircng ocircng co thecirc phun ra xa hơn ngươi ta thương bit miecircng ocircng chi đecirc một lỗ nho cho nươc phun ra Hay giai thich cơ sơ cua cach lam trecircn

Giảm tiết diện để tăng vận tốcVi du 9 Quan sat một đoan tau đang chay vơi vacircn tocircc lơn thacircy nhưng manh giacircy vun ơ hai becircn bi hut vao tau Ơ cac nha ga ngươi ta thương hay yecircu cacircu khach đi tau đưng cach xa đương săt khi tau đang tiecircn vao ga Hay giai thich hiecircn tương

Khi tagraveu chạy noacute keo theo cả dograveng khocircng khiacute dograveng khocircng khiacute chuyển động giữa người vagrave xe lửa gacircy một aacutep suất nho hơn so với aacutep suất của khocircng khiacute khi đứng yecircn Hiệu aacutep suất nagravey gacircy ra một lực đacircy coacute xu hướng keo ta về phiacutea đoagraven tagraveu Tigravenh trạng của caacutec macircu giấy vụn lagrave tương tựVi du 10 Vi sao trong cac becircn cang cac tau be đacircu thương treo nhưng locircp xe ocirc tocirc cu ơ hai becircn thanh tau

Vigrave giữa hai tagraveu luocircn coacute những dograveng nước chảy tạo ra aacutep suất nho giữa hai tagraveu lagravem chuacuteng ldquohuacutetrdquo lại gần nhau vagrave coacute thể va chạm nhau

4)Phacircn VẬT LYacute PHAcircN TƯ VAgrave NHIỆT HỌC

Vi du 1 Mui thơm cua nươc hoa thoang bay trong khocircng khi dacircn tan biecircn macirct Khoi tư cac ocircng khoi luc đacircu khi mơi thoat ra khoi ocircng thi đacircm đăc sau đo cung dacircn tan biecircn trong khocircng khi Hay giai thich tai sao co nhưng hiecircn tương trecircn

caacutec phacircn tử luocircn chuyển động hocircn loạn khocircng ngừng Trong quaacute trigravenh chuyển động phacircn tử của caacutec chất tự hoagrave lacircn vagraveo nhau gacircy ra hiện tượng khuếch taacuten Nước hoa thoảng bay khoacutei tan dần lagrave kết quả của hiện tượng khuếch taacutenVi du 2 Một ngươi thơ mộc sau khi đanh vecni vao một socirc chacircn giương sau một thơi gian ngươi thơ mộc phat hiecircn thacircy nhưng chacircn giương chưa đươc đanh vecni bi nưt ne (ran chacircn chim) con nhưng chacircn giương đa đươc đanh vecni thi khocircng bi như thecirc Hay giai thich tai sao

Vecni se lagravem nước trong gocirc khoacute bốc hơi Chacircn giường đatilde được đaacutenh vecni se ldquotươirdquo lacircu hơn khoacute bị nứt ne do bị khocirc điVi du 3 Khi pha nươc chanh ngươi ta thương lam cho đương tan trong nươc rocirci mơi bo đa lanh vao Vi sao khocircng bo đa lanh vao trươc rocirci bo đương sau Hay giai thich

Nhiệt độ cagraveng cao caacutec phacircn tử chuyển động cagraveng nhanh necircn dễ hoagrave tan hơn Nếu bo đaacute vagraveo trước nhiệt độ của nước hạ thấp lagravem quaacute trigravenh hoagrave tan của đường diễn ra chậm hơnVi du 4 Khi checirc tao bong đen điecircn (bong đen tron) ngươi ta phai nap đacircy đu khi trơ ơ nhiecirct độ va ap suacirct thacircp vao bong Vi sao phai lam như vacircy

Để khi đegraven saacuteng nhiệt độ tăng aacutep suất của khiacute trơ khocircng vượt quaacute aacutep suất khocircng khiacute lagravem cho boacuteng đegraven khocircng bị nổ vơVi du 5 Ngocirci gacircn nhưng chiecircc becircp than đang chay ta thương nghe nhưng tiecircng lach tach cung vơi nhưng tia lưa băn ra Tai sao vacircy

Khi đun nhiệt độ tăng khocircng khiacute trong caacutec thớ của than nở ra lagravem nứt caacutec cục than tạo ra tiếng laacutech taacutech caacutec hạt than bị băn ra từ sự nứt của thanVi du 6 Khi dung phương phap ldquogiacrdquo đecirc hut mau độc trong cơ thecirc ra ngươi ta dung một cocircc sat trung đocirct một macircu bocircng tacircm cocircn bo vao cocircc rocirci up miecircng cocircc lecircn da Khi đo cocircc se bam chăt vao da mau độc se bi hut ra tư một vecirct căt nho trecircn da Hay giai thich tai sao như vacircy

Khi đốt bocircng tacircm cồ thả vagraveo cốc nhiệt độ trong cốc tăng đacircy caacutec phacircn tử khiacute ra ngoagravei cốc để tăng thể tiacutech khiacute Khi uacutep cốc lecircn da cung lagrave luacutec lửa tăt do mật độ khong khiacute trong cốc (kiacuten) thấp maacuteu độc từ trong cơ thể bị huacutet ra ngoagravei (vagraveo trong cốc)Vi du 7 Hay chi ro cac qua trinh biecircn đocirci cua một lương khi đươc mocirc ta trecircn hinh H 14

(1) (2) đẳng nhiệt thể tiacutech khiacute tăng aacutep suất giảm (2) (3) đẳng aacutep thể tiacutech khiacute giảm nhiệt độ giảm (3) (4) đẳng tiacutech aacutep suất tăng nhiệt độ tăng

v

p

(3)

OH14

(1)

(2)

Phacircn 3 KẾT LUẬN Qua thời gian tocirci vận dụng loại higravenh bagravei tập định tiacutenh đan xen trong luacutec trigravenh bagravey nội dung lyacute thuyết hoặc bổ trợ cho những bagravei tập định lượng tocirci thấy HS dễ tiếp thu kiến thức hơn theo docirci bagravei chăm chuacute hơn vagrave nhiều khi đưa ra những cacircu trả lời rất lyacute thuacute vagrave tocirci nhận thấy tiết học của tocirci khocircng quaacute căng thẳng Qua đoacute cung nhận thấy iacutet nhiều sự thiacutech thuacute tigravem togravei ham hiểu biết của caacutec em giuacutep tocirci coacute đủ sự tự tin để truyền đạt kiến thức cho caacutec em Tocirci ruacutet ra được một điều quan trọng lagrave để tiết học vật lyacute được nhe nhagraveng +Cần cocirc đọng kiến thức +Cần vận dụng linh hoạt hagravei hoagrave caacutec phương phaacutep higravenh thức giảng dạy khaacutec nhau kết hợp với ngocircn ngữ phu hợp để giảm bớt sự căng thẳng trong caacutec giờ học giảm bớt sự uể oải của HS nhất lagrave ở caacutec tiết cuối của buổi học (coacute thể biểu diễn thiacute nghiệm kể chuyện lịch sử vật lyacute giải thiacutech hiện tượnghellip) Khocircng những thế giaacuteo viecircn cần khocircng ngừng nacircng cao chuyecircn mocircn giải đaacutep thoả đaacuteng những thăc măc của HS mới lagravem HS tin tưởng hơn vagraveo sự dacircn dăt của người thấy Dựa vagraveo kết quả thực hiện nagrave những kiến thức tacircm lyacute học cung như yecircu cầu về việc giảng dạy vật lyacute ở trường THPT tocirci cho rằng giải phaacutep magrave tocirci đưa ra lagrave tương đối hợp lyacute vagrave hiệu quả Đề xuất-Sử dụng caacutec bagravei toaacuten vật lyacute định tiacutenh để tiến hagravenh caacutec buổi xecircmina học tập-Sử dụng caacutec bagravei toaacuten vật lyacute định tiacutenh để xacircy dựng tigravenh huống coacute vấn đề-Sử dụng caacutec bagravei toaacuten vật lyacute định tiacutenh để củng cố phaacutet triển phương phaacutep tự học-Sưu tầm phacircn loại vagrave nghiecircn cứu caacutec bagravei toaacuten vật lyacute định tiacutenh để xacircy dựng kho tư liệu giảng dạy-Mở rộng vagrave phaacutet triển đề tagravei ở caacutec lĩnh vực khaacutec của vật lyacute như Điện học Quang họchellipđể tạo necircn một chỉnh thể thống nhất vầ việc xaacutec định bản chất của caacutec bagravei toaacuten vật lyacute định tiacutenh Tuy nhiecircn do cograven thiếu kinh nghiệm vagrave khả năng coacute hạn necircn chăc chăn đề tagravei nagravey khocircng traacutenh khoi những hạn chế vagrave thiếu soacutet Rất mong sự đoacuteng goacutep yacute kiến của quyacute Thầy Cocirc vagrave caacutec đồng nghiệp Vagrave hy vọng rằng đề tagravei nagravey se lagrave tagravei liệu hữu iacutech giuacutep caacutec em HS yecircu thiacutech mocircn Vật lyacute hơn

Biecircn Hoagrave ngagravey thaacuteng năm 2012Người soạn

Hoagraveng thị Huyền

TAgraveI LIỆU THAM KHẢO

1Vật lyacute vui quyển I-II (IAIPE-REN-MAN ndash Nhagrave xuất bản Giaacuteo Dục)

2Cơ học vui (IAIPE-REN-MAN ndash Nhagrave xuất bản Giaacuteo Dục)

3Bagravei tập định tiacutenh vagrave cacircu hoi thực tế VẬT LYacute 10 (Vu Thanh Khiết (chủ biecircn)-Nguyễn Thanh Hải ndash Nhagrave xuất bản Giaacuteo Dục)

4Saacutech giaacuteo khoa Vật Lyacute 10 cơ bản

MỤC LỤC




IV KẾT LUẬN


MỤC LỤC

SƠ LƯỢC LYacute LỊCH KHOA HỌC

I THOcircNG TIN CHUNG VỀ CAacute NHAcircN1 Họ vagrave tecircn HOAgraveNG THỊ HUYỀN2 Ngagravey sinh 091219823 Giới tiacutenh nữ4 Địa chỉ 257B Khu phố 4 phường Thống Nhất ndash Biecircn Hogravea ndash Đồng Nai5 Điện thoại 06138287756 Fax Email7 Chức vụ Giaacuteo viecircn dạy mocircn Vật lyacute8 Đơn vị cocircng taacutec Trường THPT Trấn Biecircn

II TRIgraveNH ĐỘ ĐAgraveO TẠO1 Học vị ( hoặc trigravenh độ chuyecircn mocircn nghiệp vụ) cao nhất Cử nhacircn Vật lyacute2 Năm nhận bằng 20053 Chuyecircn nghagravenh đagraveo tạo Vật lyacute

III KINH NGHIỆM KHOA HỌC1 Lĩnh vực chuyecircn mocircn coacute kinh nghiệm Giảng dạy mocircn Vật lyacute2 Số năm kinh nghiệm 4

















IV KẾT LUẬN




















tO

t

x

II

I

OH11







t

v

II

I

O H12

III

hay vđua

























H 13cacircy

Dacircy thừng

Lực keo

xe




























v

p

(3)

OH14

(1)

(2)









MỤC LỤC




IV KẾT LUẬN


MỤC LỤC

















IV KẾT LUẬN




















tO

t

x

II

I

OH11







t

v

II

I

O H12

III

hay vđua

























H 13cacircy

Dacircy thừng

Lực keo

xe




























v

p

(3)

OH14

(1)

(2)









MỤC LỤC




IV KẾT LUẬN


MỤC LỤC




















tO

t

x

II

I

OH11







t

v

II

I

O H12

III

hay vđua

























H 13cacircy

Dacircy thừng

Lực keo

xe




























v

p

(3)

OH14

(1)

(2)









MỤC LỤC




IV KẾT LUẬN


MỤC LỤC







t

v

II

I

O H12

III

hay vđua

























H 13cacircy

Dacircy thừng

Lực keo

xe




























v

p

(3)

OH14

(1)

(2)









MỤC LỤC




IV KẾT LUẬN


MỤC LỤC

hay vđua

























H 13cacircy

Dacircy thừng

Lực keo

xe




























v

p

(3)

OH14

(1)

(2)









MỤC LỤC




IV KẾT LUẬN


MỤC LỤC


















H 13cacircy

Dacircy thừng

Lực keo

xe




























v

p

(3)

OH14

(1)

(2)









MỤC LỤC




IV KẾT LUẬN


MỤC LỤC




























v

p

(3)

OH14

(1)

(2)









MỤC LỤC




IV KẾT LUẬN


MỤC LỤC









MỤC LỤC




IV KẾT LUẬN


MỤC LỤC

SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH ĐỒNG NAI · Web viewĐộ dốc của (I) – tốc...

Documents

Transcript of SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO TỈNH ĐỒNG NAI · Web viewĐộ dốc của (I) – tốc...