Rynek: popyt, podaż, cena
description
Transcript of Rynek: popyt, podaż, cena
Rynek: popyt, podaż,
cena
Rynek
To miejsce w którym dokonywane są wymienne transakcje (kupna – sprzedaży) oparte na zasadzie dobrowolnego uczestnictwa zainteresowanych stron
proces, polegający na uzgodnieniu przez strony wszystkich warunków transakcji kupna - sprzedaży
Funkcje rynkuInformacyjna – parametry o popycie, podaży i cenie,Równowagi – rynek jest mechanizmem dostosowującym wielkość produkcji, jej asortyment czy też jakość wyrobów do oczekiwań klientów,Akceptacji produktów – społeczne potwierdzenie przydatności dóbr,Alokacyjna – decyzje inwestycyjne na zwiększenie produkcji towarów cieszących się powodzeniem,Selekcyjna
Rynek
lokalny
regionalny
krajowymiędzynarodowy
globalny
CenaWyrażona w jednostkach pieniężnych wartość produktu
Służy do racjonalizowania, czyli ograniczenia zakupów
W gospodarce rynkowej o tym, kto otrzyma dobra i usługi, decyduje cena
Funkcje cenyInformacyjna – informuje producentów o ilości dóbr i usług, jakie mogłyby być sprzedane, natomiast konsumentów o możliwości ich zakupuMotywacyjna – motywuje do określonego zachowania się stron na rynkuRównowagi rynkowej – wyznacza cenę, przy której wielkość popytu odpowiada wielkości podaży,Dochodowa – zapewnienie określonej nadwyżki, jaką zaplanował osiągnąć przedsiębiorca w związku z ich produkcją.
Popyt
To ilość dóbr i usług, którą są skłonni nabyć konsumenci przy danej cenie w określonym czasie i miejscu
Prawo popytuOkreśla relację pomiędzy cenami a ilością dóbr i usług, które zastałyby zakupione przy danych cenach
Gdy wszystkie inne czynniki nie zmieniają się to więcej można będzie sprzedać po niższej niż po wyższej cenie
PopytGdy cena spada, to możemy sobie kupić więcej - efekt dochodowy
Korzyści osiągane z konsumpcji dodatkowej sztuki to malejąca użyteczność krańcowa
Krzywa popytu
Im niższa cena tym wyższy popyt
Kształt i nachylenie krzywej popytu bywa różne, zależy to od tego, jak popyt reaguje na zmianę ceny, czyli od elastyczności cenowej popytu
cena
liczba
Elastyczność cenowa popytu
Kiedy popyt silnie reaguje na zmianę ceny, mówimy, ze elastyczność cenowa popytu jest wysoka – popyt jest elastyczny
Jeśli popyt nie reaguje na zmianę ceny to popyt jest sztywny
Elastyczność cenowa popytu
To relacja względnych zmian popytu do względnych zmian ceny
% D
% p
to elastyczność cenowa popytu,
D to zmiana popytu
P to zmiana ceny
Dobra
Substytucyjne
Kiedy dwa wyroby zaspokajają tę samą potrzebę
Np. Coca – cola i pepsi – cola
PC i laptop
Komplementarne
Wyroby użytkowane bądź konsumowane łącznie
Np.Pióro i atrament
gitara i struny
Zmiany w popycie
Pobyt się zmienia, ale cena pozostaje na tym samym poziomie – przesunięcie krzywej popytu
Czynniki:
Zmiany cen towarów powiązanych
Zmiany dochodu
Zmiany mody i gustów konsumentów
Zmiany w popycieZmiany cen towarów powiązanychJeśli rośnie cena dobra, które łatwo jest zastąpić innym (substytutem), to popyt na substytut z pewnością wzrośnie. Z drugiej strony, jeśli konsumpcja jednego produktu wymaga także zakupu drugiego, to wzrost ceny jednego z nich ogranicza zakupy obydwu
Zmiany dochodu
z reguły wzrost dochodu skłania nas do większych zakupów np.samochody, kosmetyczka
Zmiany mody i gustów konsumentów
Podaż
To ilość dóbr lub usług,którą producenci oferują do sprzedaży po określonej cenie w danym momencie i miejscuIm wyższa cena, tym większa zachęta do produkcji i sprzedaży danego dobra
cena
liczba
Zmiany podaży
Zmiany w kosztach produkcjiwzrost kosztów produkcji będzie miał odwrotny wpływ na ilość oferowanego produktu przy stałej cenie (zmaleje), w wyniku: zmian warunków klimatycznych, stanu środowiska, polityki rządu
Zmiany cen innych dóbr, szczególnie gdy łatwo jest zmienić profil produkcji
większość przedsiębiorstw wytwarza więcej niż 1 produkt. Zmiana relacji cen między wyrobami może spowodować wzrost produkcji pewnych wyrobów i jednoczesny spadek wytwarzania innych
Oczekiwania
Elastyczność cenowa podaży
Niska elastyczność oznacza, ze podwyższenie ceny nie spowoduje istotnego zwiększenia podaży
Wysoka elastyczność – nawet niewielka zmian powoduje duży wzrost podaży
Zmiana elastyczności podaży
Czas
Im dłuższy okres, tym reakcja firmy na zmianę ceny będzie silniejsza,
jeśli ceny rosną to staramy się zwiększyć produkcję
Technologie
Koszty pozyskania nowych czynników produkcji
Cena równowagi rynkowej
Cena, która równoważy popyt z podażą to cena równowagi rynkowej Cena Cena
równowagirównowagi
cena
liczba
Krzywa popytuKrzywa
podaży
Nadwyżka podaży i popytu
Sytuacja, w której podaż jest wyższa od popytu, to nadwyżka podaży i prowadzi ona do spadku cen, ograniczenia produkcji i wzrostu popytu
Nadwyżka podaży
Nadwyżka popytu
Konkurencja rynkowa
To taki stan rynku, kiedy sprzedawcy nie mogą narzucić ceny – ustala ją rynek. W języku ekonomicznym mówi się, że sprzedawcy są biorcami ceny.
Konkurencja doskonała
Aby sprzedający nie mogli narzucić swojej ceny kupującym, musi być spełnionych kilka warunków:
1. Rozproszenie popytu i podaży, czyli musi być wielu kupujących i sprzedających,
2. Homogeniczność (jednorodność) towaru, tak aby konsumenci mogli dokonać porównań i by cena była jednym czynnikiem decydującym o zakupie od tego czy innego sprzedawcy,
3. Doskonała informacja jest niezbędna, by nabywcy znali ceny oferowane przez sprzedawców,
4. Brak barier wejścia i wyjścia z rynku, dzięki czemu liczba kupujących, a w szczególności sprzedających dopasowuje się do warunków rynkowych.
Konkurencja monopolistyczna
Wielu producentów dostarcza produkty podobne, ale nie takie same
Różnicowanie produktu nazywane jest dywersyfikacją i służy wytworzeniu przeświadczenia u nabywców, ze kupują coś wyjątkowego
Np.mleko
Oligopol
Na rynku dominuje kilka dużych przedsiębiorstw
Obniżki cen nie są najlepszą metodą na zwiększanie zysku
Np.PZU S.A.
Monopol
Jeden sprzedawca
Sprzedawca jest dawcą ceny
Istotą jej jest ograniczanie produkcji i zwiększanie ceny
Cechy charakterystyczne na różnych rynkachKonkurencja
doskonałaKonkurencja monopolistyczna Oligopol Monopol
Liczba firmDużo niezależnych wiele Kilka dużych Jedna wielka
Wpływ producenta na cenę brak
Ograniczony przez dostępność substytutów
Duży, szczególnie w przypadku lidera cenowego Bardzo duży
Zróżnicowanie produktów
Brak – wyroby są homogeniczne (takie same) duże
Zależnie od typu wyrobu (duże w wypadku samochodów, małe dla benzyny) brak
Bariery wejścia na rynek brak niewielkie duże Bardzo duże
Promocja brak bardzo silna istotnaSłaba – pojawia się tylko wtedy gdy istnieje groźba pojawienia się konkurencji
4 czynniki, które pozwalają na monopol:
Unikatowe zasoby,
Korzyści skali
Patenty, prawa autorskie, znaki towarowe
Regulacje rządowe