ÁR

SSKÝR

SLA 2

01

2

finAnciAL StAtementS 2012

ÁRSSKÝRSLA 2012

HS O

RK

A H

f

Brekkustíg 36 | 260 Reykjanesbæ

Sími: 422 5200 | hs@hs.is

www.hsorka.is

EFNISYFIRLITÁvarp stjórnarformanns . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3HS Orka hf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Stjórn og skipulag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Starfsmannafélag . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Heimsóknir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Fréttaveitan . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Orkuver . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Grunnvatns- og jarðhitadeild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Skjalastjórnun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Innkaupa- og birgðadeild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Starfsmannahald . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Gæðamál . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Öryggis, heilbrigðis- og umhverfismál . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Upplýsingasvið . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Viðhaldsdeild . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Fjármál . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Raforkukaup og raforkusala . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Skýrsla og yfirlýsing stjórnar og framkvæmdastjórnar . . . . . . . . . . . . . 28Áritun óháðs endurskoðanda . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Rekstrarreikningur og yfirlit um heildarafkomu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31Efnahagsreikningur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 32Eiginfjáryfirlit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33Sjóðstreymisyfirlit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34Skýringar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36Viðauki:

CONTENTSAddress of the Chairman of the Board . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 81HS Orka hf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 83Boards of directors, ownership, management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 84Power plant . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 86Groundwater and geothermal division . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 89Visitors to HS Orka´s facilities . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 92Financial matters . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 93Record Management . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 94Information Technology (IT) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95Frettaveitan Newsletter . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 95Power purchases and sales . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 96Endorsement by the Board of Directors and Management . . . . . . . . . 100Independent Auditors‘ Report . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 102Statement of Comprehensive Income . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 103Statement of Financial Position . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 104Statement of Changes in Equity . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 105Statement of Cash Flows . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 106Notes to the Financial Statements . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 108

1

H S O R K A H F

2

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

Nýliðið ár var fyrsta heila starfsár félagsins í eigu

núverandi hluthafa, eftir nokkurra ára sögu töluverðra

breytinga á eignarhaldi HS Orku . Eftir að Jarðvarmi slhf,

samlagshlutafélag í eigu 14 lífeyrissjóða, jók hlut sinn

í HS Orku snemma árs 2012 með nýtingu kaupréttar á

nýju hlutafé, á Jarðvarmi 33,4% hlut í HS Orku og Alterra

Power Corporation á 66,6% hlut í gegnum dótturfélag sitt,

Magma Energy Sweden A .B .

Samstarf hluthafanna um rekstur HS Orku hefur verið

sérstaklega gott og ánægjulegt . Báðir hluthafar hafa sýnt

mikið traust og ábyrgð í rekstri félagsins og fjárhagsstaða

þess batnaði verulega eftir áðurnefnda aukningu hlutafjár .

Má því segja að erfiðleikar þeir sem á okkur dundu í

kjölfar efnahagshruns og stórfellds gengisfalls íslensku

krónunnar séu nú að baki .

Óhætt er að segja að HS Orka skeri sig nokkuð úr

varðandi stöðu íslenskra orkufyrirtækja, sakir eignarhalds .

Hluthafar félagsins hafa nú í tvígang á örfáum árum styrkt

stöðu félagsins með aukningu hlutafjár, svo um munar,

og þar með fjárfest frekar í félaginu . Þetta hefur styrkt

félagið verulega og gerir því mögulegt að sækja í ný og

áhugaverð verkefni .

Framgangur nýrra verkefna félagsins er háður mörgum

utanaðkomandi þáttum . Aðgerðir stjórnvalda vega þar

þungt . Vert er að fagna afgreiðslu Alþingis á Rammaáætlun

um vernd og nýtingu náttúrusvæða nú nýlega, þó vissulega

megi gera veigamiklar athugasemdir við niðurstöðuna .

HS Orka hefur á sinni könnu í dag nokkur verulega

áhugaverð verkefni í nýtingarflokki Rammaáætlunar, til

frekari orkuvinnslu og atvinnusköpunar .

Annar veigamikill þáttur er áhugi fjárfesta til

uppbyggingar starfsemi á Íslandi . Meðal annars vegna

gjaldeyrishafta hafa erlendir fjárfestar sýnt takmarkaðan

áhuga og framgangur verkefna er hægur . Almennt

efnahagsástand í heiminum vegur einnig þungt . Þar má

meðal annars nefna að álverð er og hefur verið nokkuð

lágt og má vænta þess að svo verði eitthvað áfram . HS

Orka og Norðurál vinna engu að síður enn að samningi

um orkusölu til álvers sem Norðurál áformar að reisa í

Helguvík .

Sveiflur á gengi íslensku krónunnar og sveiflur á

álverði hafa haft mikil áhrif á rekstrarafkomu félagsins,

eins og sjá má t .a .m . á uppgjöri ársins 2012 . Breytingar á

þessum þáttum leiða gjarnan til þess að afkoma félagsins

ÁVARP STJÓRNARFORMANNS

3

H S O R K A H F

sveiflast verulega, ýmist til hins verra eða betra . Til þess

ber að líta að hin raunverulega rekstrarafkoma félagsins

er jafnan nokkuð góð og stöðug og ber starfsmönnum

og stjórnendum félagsins gott vitni um faglegan og

skynsamlegan rekstur og auðlindanýtingu .

Ég vil nota þetta tækifæri og þakka starfsmönnum,

stjórnendum og stjórnarmönnum HS Orku fyrir þeirra

mikla og óeigingjarna starf sem unnið hefur verið í þágu

félagsins, oft við aðstæður sem fela í sér miklar áskoranir .

Jarðvarmaauðlindir þær sem HS Orka nýtir í dag eru í

eigu ríkis og sveitarfélaga . HS Orka á í dag í viðræðum við

bæði ríki og sveitarfélög um frekari auðlindanýtingu . Þess

er að vænta að fljótlega verði gengið frá nýjum samningum

um framtíðaraðgang HS Orku að jarðvarmaauðlindum .

Sanngjarnt er að orkuvinnslan greiði hæfilegt afgjald af

orkuvinnslu til eigendanna og þar með samfélagsins .

HS Orka hefur um langa hríð lagt áherslu á fjölnýtingu

jarðvarmaauðlindarinnar . Glögg merki þess má sjá í

auðlindagarðinum í Svartsengi, með starfsemi orkuvers

og jafnframt starfsemi Bláa Lónsins, Carbon Recycling

International og ORF Líftækni . Á Reykjanesi er hliðstæða

í orkuveri okkar ásamt starfsemi fiskþurrkunarverksmiðja

og nýjasta áfanganum í þessari fjölnýtingarþróun

verður náð er Stolt Sea Farm tekur í notkun fyrsta

áfangann í nýrri fiskeldisstöð sinni á Reykjanesi, sem

nýtir hrakvarma orkuversins . Það er tilhlökkunarefni að

fjölnýtingarverkefnum sem þessum fjölgi, bæði í Svartsengi

og á Reykjanesi og á öðrum framtíðarvinnslusvæðum HS

Orku .

HS Orka mun áfram leita frekari tækifæra til orkuvinnslu

eftir því sem samfélagið og atvinnuvegir þarfnast, en

framgangur nýrra verkefna er ekki síst háður eftirspurn

eftir orku . Í slíkum verkefnum felast gríðarleg tækifæri til

atvinnusköpunar og þróunar innan fyrirtækisins og utan .

Það er hlutverk starfsmanna, stjórnenda og hluthafa HS

Orku að grípa tækifærin og tryggja sem mestan ávinning

í víðu samhengi; fyrir starfsmenn, fyrir félagið, fyrir

viðskiptavini og fyrir samfélagið .

Það er von mín að þau verkefni sem HS Orka vinnur

að geti hjálpað samfélaginu á leið úr þeim erfiðleikum

sem fylgt hafa efnahagsörðugleikum þjóðarinnar, tryggt

fleirum góð störf, viðunandi afkomu, fjárhag og lífsgæði .

Gleymum ekki hinni samfélagslegu ábyrgð sem á okkur

hvílir, sem störfum fyrir jafn mikilvægt fyrirtæki og

HS Orka er samfélaginu . Ef litið er til þeirrar sérstöðu

sem íslenskur orkuiðnaður hefur í samfélaginu er okkar

hlutverk ekki síst að skapa almenningi lífsgæði .

Ásgeir Margeirssonstjórnarformaður

4

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

HS ORKA HF

Framleiðslan gekk vel á árinu 2012 og varð

rafmagnsframleiðslan 3% umfram áætlun eða 1 .194 GWh .

Þessar stöðugu og jákvæðu framleiðslutölur sýna styrk

jarðhitakerfanna, gæði búnaðarins og færni starfsmanna .

Framleiðslan 2012 minnkaði um 5,2% frá árinu áður en það

var aðallega vegna þess að á síðari hluta ársins 2011 rann út

35 MW samningur en 35 MW jafngilda um 20% af uppsettu

afli HS Orku . Þrátt fyrir að þessi samningur rynni út lækkuðu

tekjur aðeins um 7,4% . EBITA hækkaði á árinu 2012 um 6,7%

frá árinu áður aðallega vegna minni stjórnunarkostnaðar

tengdum gerðardómsmálum við Norðurál .

Í febrúar 2011 var undirritaður samningur við Íslenska

kísilfélagið um sölu á 30 MW frá miðju ári 2013 til ársloka

2016 til fyrirhugaðrar verksmiðju í Helguvík . HS Orka telur nú

að verkefnið muni ekki verða að veruleika í þeirri mynd sem

að var stefnt og því komi ekki til orkusölu samkvæmt þessum

samningi . HS Orka náði ágætum árangri í sölumálum á seinni

hluta árs 2012 og mun því áfram selja megin hluta þessarar

orku til annarra aðila samkvæmt skammtímasamningum .

Félagið vinnur enn að áformum um uppbyggingu

virkjana sem mögulega gætu nýst til að svara eftirspurn frá

álveri í Helguvík eða annarri starfsemi sem byggir á mikilli

raforkunotkun . Keypt hefur verið 50 MW hverfilsamstæða frá

Japan, sömu gerðar og þær tvær sem fyrir eru . Þá hefur verið

gengið frá útboðsgögnum vegna byggingarframkvæmda .

Fyrirtækið gerir ráð fyrir að geta ráðist í rannsóknarboranir

í Eldvörpum og í Krýsuvík þegar gengið hefur verið frá

breytingum á aðal- og deiliskipulagi fyrir svæðin í samvinnu

við viðkomandi sveitarfélög og hinsvegar frá samningum um

nýtingarrétt í Krýsuvík .

Í febrúar 2012 staðfesti annar hluthafinn í HS Orku,

Jarðvarmi slhf, áhuga sinn á auknum hlut í HS Orku og frekari

uppbyggingu fyrirtækisins með kaupum á 878 .205 .943 nýjum

hlutum sem bætti sjóðstöðu HS Orku um 4,7 milljarða króna .

Þessi kaup voru í samræmi við áður umsamin kauprétt og

eru þessir fjármunir ætlaðar til stækkunar Reykjanesvirkjunar .

Fjárfestingar á árinu 2012 voru svipaðar og árið áður og

námu alls 774 m .kr . á móti 819 m .kr . 2011 . Fjárfestingar til

undirbúnings stækkunar Reykjanesvirkjunar og til tryggingar

á núverandi rekstri námu 425 m .kr . og í Svartsengi voru

fjárfestingar vegna förgunar affallsvatns fyrir 215 m .kr .

Gerðardómsmál við Norðurál Grundartanga vegna

skerðingar á kaupum umsamins rafmagns hélt áfram á árinu .

Vitnaleiðslur voru í málinu í fyrstu viku febrúar í Madríd á

Spáni og er niðurstöðu vænst fyrir mitt ár .

Á árinu fór fram fyrsta stór upptekt á vél 2 á Reykjanesi

eftir 6 ára rekstur . Kom hún í kjölfar samskonar upptektar

á vél 1 á árinu 2011 og er nú ljóst að treysta má þessum

vélbúnaði til langrar framtíðar .

HS Orka horfir til áframhaldandi öflugrar framleiðslu

og rekstrarafkomu á árinu 2013 sem opni dyr fyrir frekari

uppbyggingu með stækkun Reykjanesvirkjunar og öðrum

verkefnum .

5

H S O R K A H F

Aðalfundur HS Orku hf var haldinn 15 . mars 2012 á

aðalskrifstofu fyrirtækisins á Brekkustíg 36 í Reykjanesbæ .

Fráfarandi stjórn var öll endurkjörin . Að loknum aðalfundi

var haldinn stjórnarfundur þar sem stjórnin skipti með sér

verkum og var hún þá þannig skipuð:

Formaður:

Ásgeir Margeirsson, Magma Energy Sweden A .B .

Varaformaður:

Ross Beaty, Magma Energy Sweden A .B .

Ritari:

Gylfi Árnason, Jarðvarmi slhf

Meðstjórnendur:

Anna Skúladóttir, Jarðvarmi slhf

John Carson, Magma Energy Sweden A .B .

Varamenn í stjórn:

Bruce Ripley, Magma Energy Sweden A .B .

Helgi Jóhannesson, Jarðvarmi slhf .

Þann 29 . febrúar 2012 nýtti Jarðvarmi slhf rétt sinn til að

auka hlutafjáreign sína og keypti nýútgefin hlutabréf að

nafnvirði 878 .205 .943 og kaupverðið um 4,7 milljarðar

króna .

Að loknum þeim viðskiptum var hlutafjáreign í HS Orku hf

þá þannig 29 . febrúar 2012 og einnig þann 31 . desember

2012:

Hlutir Hlutfall

Magma Energy Sweden A .B . 5 .222 .188 .911 66,6%

Jarðvarmi slhf 2 .618 .935 .580 33,4%

Samtals 7.841.124.491 100,000%

STJÓRN OG SKIPULAG

Eftirtaldir veita fyrirtækinu forstöðu:

Forstjóri: Júlíus Jónsson

Aðstoðarforstjóri: Albert Albertsson

6

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

Ásgeir Margeirsson

Ross Beaty Gylfi Árnason

John CarsonAnna Skúladóttir

Júlíus Jónssonforstjóri

Albert Albertssonaðstoðarforstjóri

7

H S O R K A H F

STARFSMANNAFÉLAG

Aðalfundur starfmannafélags HS var haldinn þann

27 . apríl 2012 og var Sigrún Guðmundsdóttir endurkjörinn

formaður félagsins .

Sigurður Baldur Magnússon kom nýr inn í stjórnina

en úr stjórn fóru Þorgrímur Hálfdánarson, Margrét

Guðleifsdóttir og Sigmar Örn Sigþórsson . Aðrir í stjórn eru

Heiðar Sverrisson, Silja Dögg Gunnarsdóttir og Kristján

Ástþór Baldursson . Varamenn í stjórn eru Þórhildur Eva

Jónsdóttir og Guðrún Jóhanna Axelsdóttir .

Á árinu voru haldnar nokkar skemmtanir á vegum

félagsins eins og venjan er .

Árshátíð SFHS var haldin þann 3 . mars að Hótel

Selfossi . Þátttaka var mjög góð og veislustjórinn Gísli

Einarsson fór á kostum og skemmtiatriðin slógu í gegn .

Sumarið var boðið velkomið í júní á Garðskaga með

fjölskylduhátíð í blíðskaparveðri . Farið var meðal annars í

ratleik og grillaðar pylsur . Hoppukastalinn var vinsæll og

sem og andlitsmálningin . Garðskaginn er afar hentugur

staður fyrir hátíð af þessu tagi .

Félagsmenn voru duglegir að nota bústaðinn okkar

í Húsafelli í sumar . Keyptur var nýr heitur pottur í

bústaðinn, grill, sturtuklefi, gardínur og dýnur í rúmin

og ýmislegt lagað og snurfusað í húsinu . Bústaðurinn er

í góðu standi núna . Félagsmenn hafa verið duglegir við

að benda á það sem þarf að laga eða það sem vantar

eða skemmist, því er kippt í lag hið snarasta . Umgengni

í bústaðnum hefur verið til fyrirmyndar og viljum við

þakka fyrir það . Þetta er okkar sameign og við þurfum öll

að ganga vel um . Vetrarleigan á bústaðnum mætti vera

meiri en stjórnin telur að hátt bensínverð dragi úr því að

félagsmenn nýti sér bústaðinn um helgar á veturna .

Sumarferð starfsmanna var síðan þann 15 . september

og ferðinni haldið austur í Skaftafellssýslu . Skráning

var vonum framar og var forstjóri og stjórn félagsins

himinlifandi yfir því hve margir ætluðu sér að mæta eða

131 . Þegar nær dró að brottfarardegi í september þá

afboðuðu margir sig og svo fór að 1/3 skráðra í ferðina

afboðuðu sig . En ferðin var mjög vel heppnuð og veðrið

lék við okkur . Ferðinni var fyrst heitið að Skógum eftir

að allir höfðu verið sóttir á sínum stöðum . Þar fengu

ferðalangarnir súpu og brauð og skoðuðu safnið . Síðan var

lagt í hann upp í Hólaskjól í Skaftártungu þar sem fyrirhuguð

Búlandsvirkjun mun vonandi rísa . Þar hlustuðum við á

Friðrik Friðriksson og Ásbjörn Blöndal tala um staðinn og

virkjunarframkvæmdir . Þá var haldið að Hótel Laka þar

sem boðið var uppá glæsilegt kvöldverðarhlaðborð og

alvöru sveitastemmningu í skemmu með harmonikkuspili .

Um hádegi næsta dag voru Dverghamrar og Kirkjugólfið

skoðað . Síðan komið við í Vík . Það voru sáttir og þeyttir

ferðalangar sem sváfu í rútunni á leiðinni heim . Þakka

ykkur innilega fyrir frábæra ferð .

Þann 4 . nóvember var leikhúsferð með börn og

barnabörn nokkurra starfsmanna HS . Fórum við að sjá

leikritið Dýrin í Hálsaskógi .

Jólahlaðboðið var síðan 1 . desember á Restaurant

Reykjavík . Þetta var í fyrsta skiptið sem félagið heldur

jólahlaðborðið utan Reykjanesbæjar og þátttaka var mjög

góð . Það var heldur þröngt um okkur en þröngt mega

sáttir sitja .

Framundan er spennandi ár og hlakkar stjórn félagsins

til að takast á við það . Félagsmenn eru viljugir að taka þátt

og það er uppskrift á góða ferð eða skemmtun . Að lokum

vill stjórnin þakka ykkur öllum fyrir að hafa tekið þátt í

starfinu á árinu og það er alls ekki búið, meira í vændum .

8

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

HEIMSÓKNIR

Á hverju ári koma gestir alls staðar að úr heiminum

í heimsókn í orkuver fyrirtækisins sem og á sýninguna

Orkuverið jörð i Reykjanesvirkjun . Samkvæmt upplýsingum

frá Íslandsstofu spyrja flestir erlendir gestir um jarðvarma .

Gestir okkar fá fræðslu um jarðvarmann og af

hverju það er mögulegt að vinna jarðvarma á Íslandi,

auðlindagarðshugsunin er kynnt og auðvitað fá gestir

okkar í flestum tilfellum að sjá inn í orkuverin .

Í gegnum sýninguna Orkuverið jörð sem er í

Reykjanesvirkjun hefur gestum verið að fjölga . Sýningin

fjallar um sólkerfið og mismunandi orkugjafa sem virkjaðir

eru um allan heim .

Á árinu 2013 hvetur fyrirtækið fólk til að koma í

heimsókn og kynna sér starfsemina . Fyrirtækið mun

áfram vera með öryggiskröfur fyrir sína gesti . Hópar sem

fara inn í orkuverin skulu ekki vera stærri en 30 manns,

allir klæðast sýnileikavesti og öryggishjálmi .

Eitt blað kom út á árinu 2012, tölublað 230 og aðeins

á netformi . Fyrsta blað Fréttaveitunnar kom út í desember

1987 . Blaðið hefur síðan komið reglulega og óreglulega út

en markmiðið er að gefa út 4 blöð á ári . Blaðið er því að

hefja sitt 26 . starfsár nú árið 2013 .

Fréttaveitan hefur alla tíð þjónað þeim tilgangi að vera

upplýsingamiðill fyrirtækisins og starfsmanna þess . Ekki

eru áform um annað en að halda áfram netútgáfu enda

er það mat stjórnenda fyrirtækjanna að um nauðsynlegan

upplýsingamiðil sé að ræða .

Breytt umhverfi síðustu ára í rekstri fyrirtækjanna er

þess valdandi að ekki er hægt að segja frá öllu jafnóðum .

Margir þættir, eins og t .d . uppgjör, rekstraráætlanir og

fleira þarf að tilkynna til Kauphallar og eftirlitsaðila áður

en fyrirtækin mega veita upplýsingar til annarra aðila .

Blaðið er alltaf aðgengilegt á heimasíðum fyrir-

tækjanna og öll blöð sem hafa verið gefin út má finna á

netformi í gagnagrunni fyrirtækisins, www .hver .is .

FRÉTTAVEITAN

9

H S O R K A H F

Rekstur framleiðsludeildar gekk vel á árinu og voru

óvæntar uppákomur fáar en hér að neðan má sjá kafla um

rekstur og viðhald . Rekstur jarðhitakerfa var með svipuðum

hætti og áður, lítilsháttar aukning var á heildarupptekt í

Svartsengi (3,2%) en dróst saman á Reykjanesi (17,2%) .

Framleiðsla á hitaveituvatni var nánast sú sama og

árið áður (aukning 2,8%) . Raforkuframleiðsla minnkaði

nokkuð milli ára á Reykjanesi, (3,95%) vegna breytinga

á sölusamningum . Framleiðslan var svipuð milli ára í

Svartsengi . Í heild er raforku framleiðslan um 10,5%

minni 2012 en 2008 .

FRAMLEIÐSLA HITAVEITUVATNSHeitavatnsframleiðsla í Svartsengi árið 2012 var

svipuð og árið 2011 . Í töflunni hér fyrir neðan er yfirlit yfir

framleiðslu hitaveituvatns .

Þess má geta að uppsett framleiðsluafköst eru 465 l/s

þannig að náðst hafa 103% afköst orkuvera í kuldakastinu

10 . janúar . Engar marktækar breytingar hafa komið fram

á efnasamsetningu upphitaða vatnsins (hitaveituvatns)

sem HS Veitur dreifa um Suðurnes frá orkuverum í

Svartsengi .

Kaldavatnsframleiðsla HS Orku til HS Veitna var

samtals 6 .437 .703m3 .

JARÐHITAVINNSLA Í SVARTSENGI 2012 Vinnsla úr jarðhitasvæðinu í Svartsengi var um 422

kg/s að meðaltali eða alls um 13,31 milljón tonn .

Niðurdæling affallsvatns í djúpholur SVAH-17 og 24

var um 7,132 milljón tonn sem eru um 226 kg/sek að

meðaltali yfir árið . Nettó upptekt á árinu var því um 6,182

milljón tonn eða um 196 kg/sek .

Á myndum 1 og 2 má sjá hvernig þrýstingur og hiti

í jarðhitakerfinu í Svartsengi hefur þróast á síðustu 30

árum .

Hiti á 900 m dýpi í Svartsengi og 1 .100 m dýpi í

Eldvörpum er sýndur á mynd 2 . Eins og sjá má af hitanum

í SV-12 hefur hitinn lítið breyst frá árinu 2007 og er á

bilinu 233-234°C .

JARÐHITAVINNSLA Á REYKJANESI REYH010 Vinnsluhola var tekin úr notkun þann

6 .desember vegna lítils rennslis og lágs holutopps-

þrýstings . Í staðin var REYH025 tengd inn á safnæð

REYH010 og tekin i notkun þann 9 . desember .

ORKUVER

40

42

44

46

48

50

52

54

56

58

60

62

64

66

68

70

1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

Þrý

stin

gur

(bar

−g)

Tími (ár)

SV−08 SV−09 SV−11 SV−12 EV−02

Mynd 1: Þrýstingur á 900 m dýpi í fjórum holum í

Svartsengi og í holu EV-2 í Eldvörpum.

Meðal- Orku

rennsli innihald Meðalafl

Tonn l/s GWh MW

Framleitt hitaveituvatn 2012 11 .702 .452 370 646,4 73,6 Allt árið 2012

Hámarks mánaðarframleiðsla 1 .168 .798 436 67,5 90,7 Janúar 2012

Hámarks vikuframleiðsla sala 258 .497 427 14,9 88,9 Vika 4

Hámarks sólarhringsframleiðsla 38 .016 440 2,25 94,0 27 . janúar 2012

Hámarks klst . framleiðsla l/s 1 .724 479 0,103 103,0 kl . 19:00 - 20:00, 10 . janúar 2012

Hámarks klst . framleiðsla MW 1 .724 479 0,103 103,0 kl . 19:00 - 20:00, 10 . janúar 2012

FRAMLEIÐSLA HITAVEITUVATNS

10

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

Heildarvinnsla á Reykjanesi á árinu 2012 var um 15,64

milljón tonn, sem samsvarar árs meðalvinnslu um 495

kg/s .

Á árinu 2012 var niðurdæling í jarðhitageyminn á

Reykjanesi að jafnaði um 45 kg/s eða um 1,42 milljón

tonn . Nettó upptekt á árinu 2012 er því um 14,22 milljón

tonn .

Á mynd 4 má sjá að þróun hita í borholum á Reykjanesi .

Þær vinnsluholur sem mældar voru á árinu 2012, RN-12,

RN-15, RN-19 og RN-24, sýna allar örlitla lækkun hita .

Þessi hitastigslækkun verður könnuð nánar á árinu 2013 .

REKSTUR oG VIÐHALd VIRKJANAÍ upphafi árs var skipulögð stór upptekt á REY Vél

2 (50MW) í Reykjanesvirkjun sem fór fram 4 . júní til

5 . júlí . Þá hafði vélin verið í fullum rekstri í 6 ár með

fulla framleiðslugetu fyrir utan síðustu mánuði fyrir

upptekt . Upptektin fól í sér að opna vélina, hreinsa

hverfilhjólið ásamt hverfilblöðum, kælivatnshlið eimsvala

og annan búnað sem þurfti skoðun og viðhald . Á sama

tíma var gufuveitu- ásamt skiljustöðvarbúnaði yfirfarinn

og endurbættur . Árangur af upptektinni var góður og vélin

skilaði sömu afköstum og um nýja vél væri að ræða .

Upptektin var unninn af starfsmönnum HS Orku með

aðstoð Framtaks ehf verktakafyrirtækis .

REY Vél 1 (50MW) í Reykjanesvirkjun var tekin úr

rekstri 12 . - 18 . ágúst vegna árlegrar vélaskoðunar og

minniháttar hreinsunar og viðhalds í gufuveitu .

200

205

210

215

220

225

230

235

240

245

250

255

260

265

270

275

280

1980 1984 1988 1992 1996 2000 2004 2008 2012

Hit

i (°C

)

Tími (ár)

SV−08 SV−09 SV−11 SV−12 EV−02

Mynd 2: Hitastig á 900 m dýpi í borholum í Svartsengi

og 1100 m dýpi í Eldvörpum (EV-02).

RN−11 RN−12 RN−13 RN−13B RN−14 RN−14B RN−15 RN−16 RN−17 RN−17B RN−18 RN−19 RN−20 RN−21 RN−22 RN−23 RN−24 RN−25 RN−26 RN−29 RN−30

80

85

90

95

100

105

110

115

120

125

1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013

Þrý

stin

gur

(bar

−g)

Tími (ár)

Mynd 3: Þrýstingur á 1.500 m undir sjávarmáli í holum

á Reykjanesi, 2002–2012.

11

H S O R K A H F

Reykjanes Þús. kr.

Stækkun o .fl . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 391 .228

Vél 4 (30 MW) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 33 .700 424 .928

Svartsengi

Förgun affallsvatns / niðurdæling . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 215 .092 215 .092

Rannsóknir

Orkurannsóknir Eldvörp . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9 .646

Orkurannsóknir Krýsuvík . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 .625

Orkurannsóknir Trölladyngju . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 396 23 .667

Orkuver samtals 663.686

Aðrar fjárfestingar

Upplýsingakerfi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 .366

Búnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 .572

Kaup á landi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 .339

Bifreiðar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 .848 67 .125

Hlutafé

Suðurorka ehf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 43 .638

Fjárfestingar samtals 774.449

Á árinu voru fjárfestingar nánast sömu og árið áður og námu fjárfestingar í orkuverum og öðrum fastafjármunum 664 m .kr .

(755 m .kr . árið áður) og alls 774 m .kr . í varanlegum rekstrarfjármunum (819 m .kr . árið áður) og voru helstu fjárfestingaliðir

þessir:

FJÁRFESTINGAR 2012

SVA Vél 3 (6MW) var tekin úr rekstri 3 . - 21 . september

vegna árlegar upptektar sem fól í sér hreinsun á

hverfilhjóli og hverfilblöðum . Á þessum tíma var gufuveita

og skiljuðstöð tekin úr rekstri í 20 klst . vegna hreinsunar

og skoðunar ásamt minniháttar endurbótum .

Engin útleysing (óskipulegt ótiltæki) frá framleiðslu

var skráð á árinu .

SVA Vél 11 (30MW) var tekin úr rekstri 20 . - 26 .

maí vegna árlegar vélaskoðunar, ásamt viðhalds

í hjálpakerfum þ .m .t . gufuveitu . Haldið var áfram að

endurnýja útveggjaklæðningu kæliturns ásamt skoðun

og smá lagfæringum . Nú hafa þrjár útveggjahliðar verið

endurnýjaðar með betra og þolnara efni .

SVA Vél 12 (30MW) var tekin úr rekstri 26 . - 31 . ágúst

vegna árlegrar vélaskoðunar, ásamt viðhaldi og skoðunum

á hjálparkerfum .

SVA Ormatstöðin (vélar 4 til 10): Vélar 7 og 9 voru

ekki í rekstri vegna bilunar í loftkældum eimsvölum . Á

seinni hluta ársins stöðvaðist vél 10 af sömu ástæðum .

Aldur er farin að segja til sín með loftkælda eimsvala

sem standa utanhúss og hafa búið við erfitt og tærandi

umhverfi . Unnið er að úrlausn . Aðrar Ormatvélar skiluðu

góðri framleiðslu á árinu .

Þann 11 .-13 . júní fór fram prófanir af hálfu Landsnets

á liðaverndarbúnaði flutningslína SVA-REY-RAU . Þessi

aðgerð hafði töluverð áhrif á framleiðslu virkjana en hana

12

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

var að sama skapi nauðsynlegt að framkvæma, til að

tryggja öryggisgæði flutningskerfis LN frá virkjunum .

ÖNNUR STUTT SAMANTEKT:• Varmarásir orkuvers 5 voru yfirfarnar á árinu með

útskiptingu á íhlutum sem voru komnir til ára sinna .

• Í Dælustöð Fitjum voru endurnýjaðir háspennurofar

ásamt sterkstraumsbúnaði dælukerfa .

• Hafin var endurnýjun á vélbúnaði í SCADA kerfi

orkuversins .

• Endurbætur á niðurdælingarkerfi innan orkuversins,

felur í sér aukinn möguleika á söfnun jarðsjávar til

djúpniðurdælingar .

• Rafskoðanir fóru fram í SVA og REY virkjunum

samkvæmt öryggisstjórnunarkerfi HS Orku, 500

endurbætur hafa verið unnar eftir skoðun .

• SVAN103 Grunnniðurdælingarhola tengd sem vara-

neyðarlosun .

150

160

170

180

190

200

210

220

230

240

250

260

270

280

290

300

310

1999 2001 2003 2005 2007 2009 2011 2013

Hit

i (°C

)

Tími (ár)

RN−11 RN−12 RN−13 RN−13B RN−14 RN−14B RN−15 RN−16 RN−17 RN−17B RN−18 RN−19 RN−20 RN−21 RN−22 RN−23 RN−24 RN−25 RN−26 RN−29 RN−30

Mynd 4: Hiti á raundýpi 1.500m undir sjávarmáli í

holum á Reykjanesi.

13

H S O R K A H F

2012 % 2011 % %

GWh af heild GWh af heild breyting

Fuji vél (6 MW) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 37,968 2,93% 45,126 3,40% -15,86%

Ormat vélar (7 x 1,2 MW) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 34,257 2,64% 43,326 3,26% -20,93%

Fuji 1999 (30,0 MW ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 242,564 18,73% 234,657 17,68% 3,37%

Fuji 2007 (30,0 MW ) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 191,744 14,80% 184,420 13,89% 3,97%

Svartsengi samtals 506,534 39,11% 507,528 38,24% -0,20%

Reykjanesvirkjun (2 x 50 MW) . . . . . . . . . . . . . . . . 788,570 60,88% 819,707 61,75% -3,80%

788,570 60,88% 819,707 61,75% -3,80%

Önnur framleiðsla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 0,155 0,01% 0,136 0,01% 13,69%

1 .295,259 100,00% 1 .327,372 100,00% -2,42%

Múlavirkjun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13,023 12,943 0,62%

Fjarðarárvirkjanir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 53,309 69,650 -23,46%

66,332 82,593 -19,69%

RAFoRKUFRAMLEIÐSLAN 2012 VAR ÞESSI:

SVARTSENGI

Breyting

2012 2011 %

HSH- 7 . . . . . . . . . . . . . . 1,687 1,750 -3,60%

HSH- 8 . . . . . . . . . . . . . . 1,185 1,140 3,95%

HSH- 9 . . . . . . . . . . . . . . 1,333 1,310 1,76%

HSH-10 . . . . . . . . . . . . . . 0,696 0,696 0,00%

HSH-11 . . . . . . . . . . . . . . 1,614 2,150 -24,93%

HSH-14 . . . . . . . . . . . . . . 0,129 0,080 61,25%

HSH-16 . . . . . . . . . . . . . . 0,632 0,557 13,46%

HSH-18 . . . . . . . . . . . . . . 1,329 0,980 35,61%

HSH-19 . . . . . . . . . . . . . . 1,139 0,850 34,00%

HSH-20 . . . . . . . . . . . . . . 0,696 0,627 11,00%

HSH-21 . . . . . . . . . . . . . . 1,899 1,440 31,88%

HSH-22 . . . . . . . . . . . . . . 0,391 0,340 15,00%

HSH-23 . . . . . . . . . . . . . . 0,582 0,975 -40,31%

13,312 12,895 3,23%

HSH-5/6/12/17;

niðurdæling . . . . . . . . . . ( 7,132 ) ( 5,360 ) 33,06%

Heildarvinnsla úr svæðinu 6,180 7,535 -17,98%

Vinnsla úr borholum var eftirfarandi (millj . tonn):

REYKJANES

Breyting

2012 2011 %

RN-10 . . . . . . . . . . . . . . . 0,822 2,325 -64,64%

RN-11 . . . . . . . . . . . . . . . 2,554 1,974 29,36%

RN-12 . . . . . . . . . . . . . . . 1,584 2,876 -44,93%

RN-13 . . . . . . . . . . . . . . . 1,296 0,766 69,23%

RN-14 . . . . . . . . . . . . . . . 0,932 0,737 26,40%

RN-15 . . . . . . . . . . . . . . . 0,489 0,233 109,99%

RN-18 . . . . . . . . . . . . . . . 0,894 0,454 96,87%

RN-19 . . . . . . . . . . . . . . . 0,494 0,971 -49,10%

RN-20 . . . . . . . . . . . . . . . 0,000 0,000

RN-21 . . . . . . . . . . . . . . . 0,635 1,799 -64,71%

RN-22 . . . . . . . . . . . . . . . 0,000 0,194 -100,00%

RN-23 . . . . . . . . . . . . . . . 1,215 1,346 -9,73%

RN-24 . . . . . . . . . . . . . . . 1,042 1,799 -42,08%

RN-25 . . . . . . . . . . . . . . . 0,068 0,000

RN-26 . . . . . . . . . . . . . . . 1,774 0,722 145,77%

RN-27 . . . . . . . . . . . . . . . 1,200 0,961 24,92%

RN-28 . . . . . . . . . . . . . . . 0,641 0,555 15,47%

15,640 17,712 -11,70%

Niðurdæling . . . . . . . . . . ( 1,417 ) ( 2,469 ) -42,60%

Heildarvinnsla úr svæðinu 14,223 15,244 -6,70%

Vinnsla úr borholum var eftirfarandi (millj . tonn):

14

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

Starfshópur fyrir grunnvatn og jarðhita (GOJ) heldur

utan um rannsóknar- og þróunarstarfssemi, kemur að

undirbúningi nývirkjana og að rekstri jarðhitasvæðanna

sem HS Orka hefur til umráða . Vinna á árinu dreifðist

á fjölmörg verkefni, en undirbúningur fyrirspurna um

umhverfismatsskyldu rannsóknaborana í Eldvörpum og

lagningu pípu fyrir affall Svartsengis til sjávar tóku

drjúgan tíma .

Fyrir stækkun Reykjanesvirkjunar var haldið áfram við

meta kosti og galla fyrir val á vél 4 . Fulltrúar HS Orku

fóru til Nýja-Sjálands og skoðuðu þar nokkrar virkjanir .

Eftir ferðina var ljóst að tvívökvavél myndi ekki henta .

Eins þótti gufuþvottur fyrir suðu vél ekki kostur, en sýring

til meðhöndlunar pækils í vinnsluferlinu verði til frekari

skoðunar . Síðar á árinu var svo samið við verkfræðistofu

um að hanna tilraunaskiljur fyrir tvísuðu pækilsins á

Reykjanesi .

Kæling sást í eftirlitsmælingum nokkurra holna svo

dregið var úr niðurdælingu í holu RN-20B til öryggis . Hola

RN-30 var blástursprófuð og ollu niðurstöður vonbrigðum .

Endurskoðuð var borholuáætlun og ákveðið að bora

tvær borholur ásamt að rannsaka eldri vinnsluholu með

því að taka leiðara upp úr henni og gera ýmsar tilraunir til

að endurheimta gæfni holunnar . Borunin var sett í útboð

sem Jarðboranir hrepptu og var byrjað að bora holu

RN-31 í ætlað gufusvæði í desember .

Áfram var unnið að líkangerð fyrir sprungusveiminn á

Reykjanesskaga sem innifelur jarðhitasvæðin á Reykjanesi,

í Eldvörpum og Svartsengi með áherslu á Reykjanes .

Fjölgað var mælingum á djúpviðnámi (MT) og 3D-túlkun

GRUNNVATNS- OG JARÐHITADEILD

15

H S O R K A H F

þeirra bætt . Samningar voru gerðir um að setja upp

smáskjálftamælanet (ÍSOR) og GPS faststöðvar til að

fylgjast með landhreyfingum . Auk þessa má nefna aðkomu

að tengingu safnæðar frá holu RN-25, byggingu nýs

gasstromps, yfirferð arðsemisútreikninga fyrir samninga

við Norðurál og samninga um auðlindagjald við Ríkið .

Í Svartsengi var náið fylgst með í gufupúðanum,

en álag var mikið á hann á árinu vegna viðhalds véla á

Reykjanesi og í Svartsengi . Unnið var við förgun affalls

og fékkst framkvæmdaleyfi fyrir fyrri áfanga sjávarlagnar

að niðurdælingarsvæðinu við SV-holur 17 og 24 í byrjun

árs . Farið var í útboð á pípuefni og verktöku og hófst

vinna við lagningu pípunnar í júní . Jafnframt var send

inn matsfyrirspurn fyrir seinni áfanga sjávarlagnar sem

er ætlað að fara um nýtt iðnaðarsvæði Grindvíkinga og

síðan með útrás utarlega í Arfadalsvík . Undir lok ársins

úrskurðaði Skipulagsstofnun að sá áfangi þyrfti ekki

að fara í umhverfismat, en úrskurðurinn hefur verið

kærður og er til meðferðar hjá úrskurðarnefnd umhverfis-

og auðlindamála . Reynt var að viðhalda náttúrulegu

niðurrennsli um botn Bláa lónsins með því að fleyga í

hann á 15 stöðum . Með þeirri aðgerð og förgunarholum

hélst vatnshæð lónsins innan leyfilegra marka . Þá var

reynt að meta með efnaútreikningum hví förgun á sýrðu

affalli sem reynd var á síðastliðnu ári gekk ekki og

stíflaði förgunarholur . Reikningarnir bentu til að ekki

væri hætta á útfellingu anhýdríts og kísilútfelling ætti að

vera lítil og hægvirk . Reikningarnir skýrðu því ekki stíflun

förgunarholnanna .

Breyting Samtals

Svartsengi Eining 2012 2011 2012 - 2011 1976 - 2012

Seld raforka út á net . . . . . . . . . . . . . . . . GWh 464,97 466,12 -0,25% 6 .433,81

Eigin notkun raforku . . . . . . . . . . . . . . . . GWh 41,57 41,42 0,37% 683,87

Samtals GWh 506,54 507,53 -0,20% 7 .117,68

Reykjanes

Seld raforka út á net . . . . . . . . . . . . . . . . GWh 760,66 791,66 -3,92% 3 .960,12

Eigin notkun raforku . . . . . . . . . . . . . . . . GWh 27,91 28,05 -0,49% 135,51

Samtals GWh 788,57 819,71 -3,80% 4 .095,63

Vatnsframleiðsla . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Tonn 11 .702 .452 11 .383 .717 2,80% 274 .952 .777

Vatnsframleiðsla (orka) . . . . . . . . . . . . . . . GWh 646,40 625,30 3,37% 18 .038,51

Svartsengi:

Upptekt úr jarðhitasvæði . . . . . . . . . . . . . Þús . tonn 13,312 12,895 3,23% 319,154

Niðurdæling í jarðhitasvæði . . . . . . . . . . . Þús . tonn -7,132 -5,360 33,06% -37,834

Þús . tonn 6,180 7,535 -17,98% 281,320

Reykjanes:

Upptekt úr jarðhitasvæði . . . . . . . . . . . . . Þús . tonn 15,640 17,712 -11,70% 176,228

Niðurdæling í jarðhitasvæði . . . . . . . . . . . Þús . tonn -1,417 -2,469 -42,61% -6,737

Þús . tonn 14,223 15,243 -6,69% 169,491

ORKUVER SVARTSENGI & REYKJANES - FRAMLEIÐSLA 1976 - 2012

16

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

Nýtt aðalskipulag fyrir Grindavíkurbæ var samþykkt

fyrri hluta árs sem gerði ráð fyrir nýjum borteigum við

Svartsengi og orkuvinnslu við Eldvörp . Matsfyrirspurn var

gerð fyrir borun rannsóknarholna við Eldvörp í samvinnu

við Grindavíkurbæ, en Skipulagsstofnun úrskurðaði að

boranirnar þyrftu að fara í umhverfismat . Í nóvember var

svo auglýst matsáætlun fyrir allt að fimm rannsóknarholur

við Eldvörp .

Viðræður við Hafnarfjarðarbæ varðandi orkuvinnslu

í Krýsuvík þokuðust áfram þó niðurstaða næðist ekki

á árinu . Unnið var í jarðfræðikortlagningu og lokið við

3D-túlkun viðnámsmælinga (MT) . Þá var gerð áætlun um

að loka holu KR-9 varanlega .

Haldið var utan um eftirlitsmælingar í borholum,

efnasýnatöku á jarðhitavökvanum, eftirlitsathuganir á

yfirborði og breytingum á yfirborðsvirkni . Byrjað var

á undirbúningi fyrir innleiðingu ISO-9000 vottunar .

Gerðar voru athugasemdir við Stjórnunaráætlun

Reykjanesfólkvangs og við nokkrar þingsályktunartillögur

í samstarfi við Samorku .

HS Orka tekur þátt í ýmsum rannsóknar- og

þróunarverkum . Tvö verkefni sem fá styrki frá GEORG um

mishraða skjálftabylgna í Krýsuvík og samband eðlisþátta

s .s . viðnáms og landsigs við vinnslu á Reykjanesi áttu að

klárast á árinu, en lokaskýrslur tefjast fram á árið 2013 .

Áfram er þátttaka í GEISER verkefni um skjálfta sem

verða vegna breytinga af völdum mannvirkja og í Iceland

Geothermal sem er fyrirtækjadrifinn samstarfsvettvangur

hins íslenska jarðvarmaklasa . Framlengd var þátttaka í

djúpborunarverkinu (IDDP) og færðist umsýsla þess til HS

Orku . Þá er verið að setja á fót verkefni um rannsóknir

á djúp hluta jarðhitakerfa (DRG) í samstarfi við GEORG

og jafnvel erlendar rannsóknastofnanir . HS Orka verður

þátttakandi í Jarðvangi (GeoPark) á Reykjanesskaga

ásamt sveitarfélögum og fleirum . Að síðustu má nefna

þátttöku í alþjóðlegum rannsóknarhóp um styrkumsókn í

FP-7 áætlun EB, þar sem Reykjanes er skilgreint sem eitt

af rannsóknarsvæðum hópsins .

17

H S O R K A H F

Framtíðarsýn HS Orku hf er að öll skjöl fyrirtækisins

verði aðgengileg á rafrænum formi á miðlægum

upplýsingakerfum . Með innleiðingu skjalastjórnunar styrkir

fyrirtækið innra starf og stoðir gæða- og öryggismála

hjá fyrirtækinu . Meginmarkmið skjalastjórnunar eru

að einfalda aðgengi að gögnum sem sparar tíma fyrir

starfsmenn og uppfyllir ýmis lagaleg skilyrði sem félaginu

ber að uppfylla . Skjalastjórnun tryggir jafnframt öryggi

gagna og þar með rekstrarsamfellu fyrirtækisins .

Undirbúningur að innleiðingu skjalastjórnunar hófst

snemma árs 2008 . Unnið hefur verið samkvæmt alþjóðlega

skjalastjórnunarstaðalinum ISO 15489 og ISO 9001 um

gæðastjórnun .

Vorið 2011 festi fyrirtækið kaup á skjalastjórnunarkerfi

frá íslenska fyrirtækinu OneSystems . Öll gögn úr

skjalavörsluhluta Axapta voru flutt yfir í One í janúar

2012 . One Systems samanstendur af nokkrum

kerfishlutum . Málakerfið (OneCrm) var tekið í notkun

árið 2011 . Stýrihópur HS innleiddi þrjá kerfishluta til

viðbótar árið 2012; innri verkefnavef (OneWorkSpace),

landupplýsingakerfi (OneLand) og samningakerfi

(OneContract) . Nú stendur yfir skoðun á ytri verkefnavef

þar sem markmið fyrirtækisins er að öll rekstargögn verði

miðlæg og vistuð hjá fyrirtækinu sjálfu . Sú leið tryggir

öryggi og endurheimt gagna .

Innleiðing á gæðastjórnunarstaðlinum ISO9001 er nú

hafin en miklar kröfur eru gerðar til skjalastjórnunar í slíkri

vottun . Öll grunnskjöl skjalastjórnunar, þ .e . stefnuskjöl og

leiðbeiningar, verða brátt tiltæk í Rekstarhandbók HS Orku .

Þar með hefur grunnurinn að góðri skjalastjórnun verið

lagður til framtíðar .

Innleiðing skjalastjórnunar er sameiginlegt verkefni

allra starfsmanna . Það kostar átak og aga að breyta

vinnubrögðum en það tekst með jákvæðu hugarfari .

SKJALASTJÓRNUN

18

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

INNKAUPA- OG BIRGÐADEILD

Umfang erlendra innkaupa jókst nokkuð milli ára

en umfang innkaupa í heild og starfsemi innkaupa- og

birgðadeildar ámóta og á árinu 2011 .

Útboð á árinu voru tíu sem er aukning frá fyrra ári .

Verkútboð voru sex, síðari áfangi endurnýjunar glugga á

skrifstofuhúsi fyrirtækisins í Reykjanesbæ, lóðaviðhald,

gerð borteiga og borverk á Reykjanesi og smíði

tilraunaskilju fyrir Reykjanesvirkjun og lagning 1 . áfanga

niðurdælingar- og affallsæðar við Svartsengi . Leitað

var eftir tilboðum í einangruð stálrör fyrir affallsæðina

og í tvær kaldavatnsdælur fyrir orkuverið í Svartsengi .

Á árinu var unnið að endurskoðun á öllum tryggingum

fyrirtækisins í samvinnu við ráðgjafa og á haustmánuðum

var óskað eftir tilboðum í tryggingavernd miðað við

nokkrar mismunandi forsendur . Tilboð voru opnuð í

desember en úrvinnslu var ekki lokið um áramót .

Birgðageymslur eru þær sömu og áður, þ .e . í Svartsengi

og á Reykjanesi auk leiguhúsnæðis á Ásbrú . Í Svartsengi

er einn birgðavörður í fullu starfi . Birgðaverðir eru hvorki

staðsettir á Reykjanesi né á Ásbrú en birgðaverðir á lager

HS Veitna í Reykjanesbæ sjá að mestu um geymslurnar á

Reykjanesi og Ásbrú auk birgðavarðarins í Svartsengi og

aðstoða hann eftir þörfum og leysa af í fríum .

Virði birgða HS Orku í upphafi árs 2012 var um 385

m .kr . en í árslok um 433 m .kr . sem er um 12% aukning

og skýrist að mestu af innkaupum á varahlutum og á efni

fyrir borholur og niðurdælingalögn sem verður notað að

einhverju eða öllu leyti á árinu 2013 . Birgðatalningar voru

gerðar reglulega eins og undanfarin ár og í árslok var

hafin vinna við að fara skipulega í gegnum ýmsar óskráðar

vörur og skrá þær og farga þeim sem dæmdar eru úreltar .

INNKAUp Innlend

Erlend innkaup innkaup Birgðageymslur

Fjöldi Fob-verð Aðfl .gjöld Flutn .kostn . Tryggingar Samtals Fjöldi Fjöldi Afgreiðslur

Ár pantana m .kr . m .kr . m .kr . m .kr . m .kr . pantana afgreiðslna pr . mán .

2009 . . . . . . . . 25 142,4 7,7 7,1 0,5 157,7 200 1 .446 121

2010 . . . . . . . . 26 2 .579,7 1,5 47,0 7,8 2 .636,0 250 1 .498 125

2011 . . . . . . . . 14 65,3 1,9 4,1 0,3 71,6 385 2 .049 171

2012 . . . . . . . . 30 85,8 3,1 6,1 0,3 95,3 264 1 .550 129

19

H S O R K A H F

Að venju þegar litið er yfir nýliðið ár þá eru alltaf

smávægilegar breytingar á starfsmannahaldi . Eins og

oft hefur komið fram þjónusta starfsmenn HS Orku hf

HS Veitur hf og er frekari skipting sýnd í meðfylgjandi

töflu . Þrír fastráðnir starfsmenn létu af störfum og voru

tveir þeirra sem hættu vegna aldurs .

Á þjónustusviði dreifingar lét af störfum í viðhaldsdeild,

í lok apríl, vegna aldurs Eðvald Bóasson, verkstjóri og tók

Ingólfur Ingibergsson við verkstjórastöðunni . Nýr smiður

var ráðinn í deildina á vormánuðum, Kristján Hannesson .

Í vatnsdeild í Vestmannaeyjum lét af störfum, í lok maí,

vegna aldurs Ölver Hauksson .

Á skrifstofu lét af störfum í júní Agnar Már Olsen,

forstöðumaður fjármála- og þjónustusviðs . Í hans stað var

ráðinn Reynir Jóhannsson .

Fjöldi fastra starfa HS Orku eru 134 í 132,1

stöðugildum . Fjöldi þeirra starfsmanna sem starfaði að

öllu eða einhverju leyti fyrir HS Veitur hf voru í lok ársins

98 í 96,1 stöðugildum á fjórum starfsstöðum .

Eins og fyrr voru nokkrir lausráðnir starfsmenn vegna

framkvæmda og við afleysingar og fengu, að meðtöldum

stjórnarmönnum, alls 161 manns greidd laun á árinu .

STARFSMANNAHALD

2012 2011

Fj. starfsmanna Stöðugildi Fj. starfsmanna Stöðugildi

Yfirstjórn . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2,0 3 3,0

Sala og markaðsmál . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 2,0 2 2,0

Orkuver, stjórnun . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 4,0 2 2,0

Orkuver, viðhald og eftirlit . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25 25,0 27 27,0

Þróunarsvið . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 1,0 1 1,0

Tæknisvið . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 39,0 5,0 39,0 5 40,0 5,0 40,0

Þjónustusvið dreifingar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 60 60,0 65 64,1

Skrifstofa sameiginleg . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 35 95,0 33,1 93,1 31 96,0 29,3 93

Samtals 134,0 132,1 136,0 133,5

Suðurnes - Njarðvík . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 67 66,8 68 67,1

Suðurnes - Svartsengi . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29 29,0 29 29,0

Hafnarfjörður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 19,5 20 19,5

Vestmannaeyjar . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 12,8 15 13,8

Selfoss . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 134,0 4,0 132,1 4 136,0 4,0 133,5

134,0 132,1 136,0 133,5

STARFSMENN

20

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

GÆÐAMÁL

Allt síðastliðið ár einkenndist af mikilli vinnu við

innleiðingu ISO 9001 . Þeir þættir sem unnið hefur verið

að er skjalastjórnun, mannauður, stefnur og ferlagreining .

Skjalastjórnun er gríðar stór hluti af innleiðingu

ISO gæðakerfis og var unnið að þarfagreiningu á nýrri

Rekstrarhandbók, uppsetning kerfis og skjala, villuleit,

innsetningu, yfirferð og umbreytingar á þeim gæðaskjölum

sem nú þegar eru til o .þ .h . Þar sem One kerfið er

notað til skjalastjórnunar var tekin ákvörðun um að setja

Rekstrarhandbókina upp í One eða One Quality eins og

það er nefnt .

Kröfur tengdar mannauði fela meðal annars í sér skýr

hlutverk innan stjórnskipulagsins og hefur verið unnið að

hlutverkalýsingum ásamt gátlistum og leiðbeiningum er

tengjast mannauð . Nú þegar eru nokkrir gátlistar komnir

í gagnið .

Unnið var að endurskoðun gæða-, umhverfis- og

öryggisstefnu ásamt starfsmannastefnu og verður hún

kynnt formlega fljótlega .

Síðasta haust fóru hópar af stað þar sem ferlar voru

greindir . Nokkrir hópar voru starfandi í orkuverum ásamt

vinnu með tæknisviði, skjalastjóra og öryggisstjóra .

Helstu þátttakendur í verkefninu, ásamt ISO

innleiðingar hóp, hafa verið upplýsingasvið og skjalastjóri

vegna aðgengis og meðhöndlunar gagna, stjórnendur

vegna hlutverkalýsinga og stefnu og starfsmenn orkuvera

og tæknisviðs vegna ferlagreininga ásamt öryggisstjóra .

Innleiðing ISO er stórt verkefni sem snertir marga

fleti reksturs og marga starfsmenn og því er er þátttaka

starfsmanna mikilvæg og að þeir sjái ávinninginn af

vinnunni . Það hefur reynst auðvelt að fá starfsmenn

til þátttöku og hafa þeir skilað mikilvægri vinnu við

ferlagreiningar og fá þeir mikið þakklæti fyrir . Næg

verkefni eru framundan en einnig er horft til innleiðingar

á 18001 og 14001 .

21

H S O R K A H F

FJÖLDI SLYSA OG ATVIKA

0

1

2

3

4

5

6

7

Tegund 2Tegund 1 Tegund 3

Mynd 1: Fjöldi slysa og atvika fyrir starfsfólk HS Orku

árið 2012

SLYS, ATVIK OG ÖNNUR TILVIK EFTIR SVÆÐUM

Tegund 2Tegund 1 Tegund 3

0

1

2

3

4

5

6

7

Verk

taka

r REY

Verk

taka

r SVA

HS O

rka R

EY

HS O

rka S

VA

Mynd 2: Heildarfjöldi slysa og atvika eftir svæðum

árið 2012, bæði starfsmenn HS Orku og verktakar sem

vinna á svæðinu.

ÖRYGGIS-, HEILBRIGÐIS- OG UMHVERFISMÁLUnnið var að margvíslegum öryggis- heilbrigðis-

og umhverfismálum (ÖHU-málum) á síðasta starfsári .

Öryggishandbók og handbók um fatnað og öryggisbúnað

eru tilbúnar til kynningar og endurskoðun er lokið . Vinnu

við gerð áhættumats var framhaldið, grunn áhættumat

starfa hefur verið unnið fyrir orkuverin í Svartsengi og

Reykjanesvirkjun . Lögð er áhersla á að áhættumeta öll

störf sem unnin eru bæði af starfsmönnum og verktökum

sem vinna að nýframkvæmdum eða að viðhaldsverkefnum .

Vinnu við gerð áhættumats vegna starfa á skrifstofu og

birgðageymslum mun væntanlega ljúka á 1 . fjórðungi

næsta árs .

Aukin áhersla hefur verið lögð á gagnaöflun vegna

losunar H₂S frá orkuverunum. Keyptir hafa verið mælar

bæði til umhverfisvöktunar og einnig persónumælar

sem starfsmenn bera viku í senn . Bæði umhverfis- og

persónumælar skrá H₂S gildi í andrúmslofti. Haldin eru skrá

yfir gögnin og eru starfsmenn upplýstir um niðurstöður

mælinga . Tilgangur persónumælinga er að auka öryggi

starfsmanna, bæta starfsumhverfi með því að kortleggja

hvar og í hvaða magni H₂S er að finna á virkjunarsvæðum.

Vinna vegna innleiðingar ISO 9001 staðla í öryggis- og

heilbrigðismálum hjá HS Orku er í fullum gangi .

Öryggisnefnd hélt 6 bókaða fundi á árinu auk smærri

funda um ÖHU-mál .

SLYSASKRÁNINGHaldin er skrá yfir slys og atvik (nærri slys) sem verða

hjá HS Orku hf . Slys og atvikum er skipt upp í þrjá flokka

eftir alvarleika og fjarveru frá vinnustað .

Tegund 1= Atvik/slys án fjarveru

Tegund 2= Slys með 1-7 daga fjarveru

Tegund 3= Alvarlegt slys með fleiri en 7 daga fjarveru

Samtals voru 6 atvik /slys skráð þar sem starfsmenn

HS Orku tilkynnt um atvik/slys .

Þar af var; eitt atvik án tapaðra daga, fjögur atvik sem

flokkast sem nærri slys án tapaðra daga og eitt flokkað

sem fjarveruslys með með samtals 19 daga fjarveru frá

vinnu .

Fylgst er með slysatíðni verktaka sem vinna á vegum

HS Orku hf en verktökum er skylt að tilkynna slys til

viðeigandi aðila . Fjögur atvik/slys urðu hjá verktökum á

vegum HS Orku hf á árinu, þar af var eitt fjarveruslys með

samtals 68 daga fjarveru . Tvö nærri slys voru tilkynnt og

eitt atvik var tilkynnt þar sem starfsmaður verktaka varð

fyrir tímabundnum heyrnarskaða .

Tíðni vinnutengdra fjarveruslysa hjá starfsmönnum HS

Orku h/f, borin saman við alþjóðlega staðla, þar sem miðað

er við 100 ársverk eða 200 .000 unnar vinnustundir, er því

eftirfarandi:

22

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

HS

OR

KA

HF

1 atvik = 19 tapaðir dagar

Unnar stundir hjá HS Orku hf um 135 .000 stundir

Slysatíðni: 1 slys x 200 .000 stundir

135 .000 stundir

Tíðni vinnutengdra fjarveruslysa hjá HS Orku hf fyrir

árið 2012 er því 1,48 . Samtals hafa liðið 195 dagar frá

síðasta fjarveruslysi starfsmanna HS Orku hf .

UMHVERFISMÁLÁ árinu var unnið að umhverfisstjórnunarkerfi HS Orku .

Vinna miðar af því að fá umhverfisstjórnunarkerfið vottað

á næstu árum . Fyrirtækið vaktar umhverfisþætti sem geta

orðið fyrir áhrifum af starfsemi fyrirtækisins . Fylgst er

með yfirborðsvirkni jarðhitasvæðanna, efnasamsetningu

á djúpkerfi, ferskvatni og affalli og útstreymi óþéttanlegra

jarðhitagasa .

Í október 2012 hóf HS Orka vöktun á loftgæðum með

tilliti til styrks brennisteinsvetnis (H2S) . Fylgst er með styrk

H2S í andrúmslofti í nyrsta hluta Grindavíkur með síritandi

lofgæðamæli . Niðurstöður mælinga fyrir fyrsta rekstrarár

mælisins munu liggja fyrir við árslok 2013 .

Markmið HS Orku er að umgangast viðkvæma náttúru

Reykjanesskagans af virðingu og ábyrgð . Umhverfismál

eru í stöðugri endurskoðun og unnið er í nánu samstarfi

við Heilbrigðiseftirlit Suðurnesja .

UPPLÝSINGASVIÐ

Upplýsingasvið HS Orku hefur umsjón með

tölvuhugbúnaður, tölvuvélbúnaður og símabúnaður

fyrirtækisins auk iðntölvustýringar og þess háttar

tækjabúnað . Á árinu 2013 mun upplýsingasvið HS Orku

vinna að undirbúningi á uppfærslu á orkureikningahluta

Dynamics Ax hugbúnaðarkerfisins .

Starfsmenn Upplýsingasviðs eru staðsettir á

Brekkustíg .

23

H S O R K A H F

VIÐHALDSDEILD

Eins og áður eru starfsmenn viðhaldsdeildar þrír,

viðhaldsstjóri og tveir trésmiðir . Á vormánuðum lét Eðvald

Bóasson viðhaldsstjóri af störfum og við starfi hans tók

Ingólfur Ingibergsson sem starfað hefur á deildinni um

árabil . Samtímis var ráðinn nýr starfsmaður, Kristján

Hannesson trésmiður . Starfsmenn deildarinnar sinna

viðhaldsverkefnum bæði fyrir HS Orku og HS Veitur og

voru verkefni fjölbreytt eins og undanfarin ár .

Helstu verkefni fyrir HS Orku voru endurnýjun

gangbrautar á bunustokk við Orkuver 2 í Svartsengi,

endurnýjun utanhússklæðninga á tveimur kaldavatns-

dælustöðvum og margskonar viðhaldsvinna í Eldborg

og starfsmannahúsi í Svartsengi, orkuversbyggingum í

Svartsengi og á Reykjanesi og skrifstofu- og verkstæðis-

byggingum í Reykjanesbæ .

Þau verkefni sem starfsmenn deildarinnar anna ekki

eru ýmist boðin út eða unnin af iðnaðarmönnum skv .

samningsbundnum töxtum . Verkstjóri viðhaldsdeildar

hefur umsjón með og annast samskipti við slíka verktaka/

iðnaðarmenn og hefur eftirlit með vinnu þeirra .

Hér hefur verið stiklað á stóru varðandi þau verk sem

starfsmenn viðhaldsdeildar hafa unnið að á árinu enda

erfitt að gefa tæmandi yfirlit og enginn skortur var á

verkefnum enda ætíð lögð mikil áhersla á að húseignir

fyrirtækisins séu í sem bestu ástandi .

Hagnaður varð á rekstri félagsins að upphæð 600 m .kr .

en árið áður varð tap að upphæð 937 m .kr . eða breyting

um 1 .537 m .kr . Bætt afkoma skapast að stærstum hluta

af breytingu á framtíðarvirði raforkusölusamninga sem

leiddi til 200 m .kr . taps 2012 samanborið við 1,465 m .kr .

tap 2011 .

Heildartekjur HS Orku hf námu 6 .880 m .kr . en árið

áður voru þær 7 .431 m .kr . eða 7,4% lækkun milli ára .

Megin ástæðan er sú að 35 MW samningur við Norðurál

Grundartangi rann út 1 . október 2011 og vegna erfiðra

markaðsaðstæðna gaf sala þeirri minni tekjur en á móti

kemur að ekki þarf að greiða fyrir flutningskostnað þessara

megawatta .

Framleiðslu og sölukostnaður nam 4 .592 m .kr . á móti

4 .972 m .kr . árið áður eða tæplega 10% lækkun og vegur

lækkun flutningskostnaðar þar þungt . Vergur hagnaður

var 2 .289 m .kr . 2012 samanborið við 2 .459 m .kr 2011

eða lækkun um 170 m .kr ., aðallega vegan ofangreindra

ástæðna .

Önnur rekstrargjöld námu 433 m .kr . en árið áður voru

þau 757 m .kr . eða lækkun um 324 m .kr . aðallega vegna

minni kostnaður við gerðardómsmál vegna Norðuráls .

EBITDA hækkaði um 6 .7% í 2,857 m .kr . (2,678 m .kr .

2011) vegna lækkunar rekstrargjalda sem þó að hluta fóru

til að mæta lækkun tekna .

Greiddar voru afborganir að upphæð 2 .149 m .kr . en

þær voru 2 .061 m .kr . árið áður .

Í áætlun fyrir 2013 er gert ráð fyrir nokkurri hækkun

bæði tekna og gjalda og að hagnaður verði um 1 milljarður

króna vegna nýrra sölusamninga sem gert er ráð fyrir

að leiði til aukinnar framleiðslu, hækkunar tekna og

rekstrargjalda . EBITDA er áætluð verða svipuð og 2012 og

afborganir áætlaðar verða 2 .360 m .kr .

FJÁRMÁL

24

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

Samkeppni á íslenskum raforkumarkaði hefur

farið harðnandi síðustu ár . Offramboð hefur verið

á markaðnum sem komið hefur m .a . fram í lækkun

heildsöluverðs Landsvirkjunar á skammtímasamningum

og í útboði Landsnets á orku fyrir töp í flutningskerfinu .

Um síðustu áramót tók gildi uppsögn Landsvirkjunar á

sölu ótryggðrar orku en við það færðust þau viðskipti

alfarið til sölufyrirtækjanna með einni undantekningu að

rafkynntar hitaveitur eins og í Vestmannaeyjum munu

áfram fá hagstætt raforkuverð . Nokkur hreyfing hefur

verið á almennum raforkumarkaði sem rekja má til

framangreinds ástands . HS Orka hefur á þessum erfiðu

tímum þurft að finna markað fyrir 35 MW sem fóru til

Norðuráls á Grundartanga þar til Orkuveita Reykjavíkur

tók yfir hluta þess samnings . Mikil vinna hefur farið í að

finna markað fyrir þessa raforku og hefur HS Orka aukið

raforkusölu sína á almennum markaði um tæp 22% frá

fyrra ári meðan tekjur hafa aukist nokkru minna þrátt fyrir

hækkun gjaldskrár um mitt ár . Mikil aukning var einnig

á sölu HS Orku inn á heildsölumarkað en verð á þeim

markaði hafa verið afar lág .

HS Orku kaupir raforku frá Landsvirkjun, Múlavirkjun

og Fjarðará fyrir almennan markað og námu þessi

kaup um 190 GWst á árinu . Þessi kaup hafa dregist

nokkuð saman milli ára og vegur þar þyngst að 7 ára

orkusamningur HS Orku við Landsvirkjun rann út um

síðustu áramót . Þessi orka er að mestu notuð til að mæta

árstíða- og dægursveiflum á almennum markaði en eigin

framleiðsla HS Orku uppfyllir að mestu grunn orkuþörf

fyrirtækisins . Þessu til viðbótar voru keyptar um 5 GWst af

Landsvirkjun og Orkuveitu Reykjavíkur sem fór að mestu í

gerða stóriðjusamninga vegna viðgerða í eigin orkuverum .

Raforkuframleiðsla frá Svartsengi inn á flutnings- og

dreifikerfi stóð nánast í stað milli ára meðan framleiðsla

Reykjanesvirkjunar dróst saman um 3,8% eða um 21

GWst . Ástæða þessa samdráttar má að mestu rekja

til minni raforkusölu til Norðuráls á Grundartanga en

fyrirtækið ákvað upp á sitt einsdæmi að draga úr kaupum

til að koma inn orku sem fyrirtækið hafði keypt af OR

vegna fyrirhugaðs álvers í Helguvík . Heildar samdráttur í

orkuframleiðslu HS Orku og tengdra virkjana nam um 48

GWst eða svipað magn og Norðurál skerti sín orkukaup

um . Vél 2 í Reykjanesvirkjun var tekin í allsherjar upptekt á

árinu, en vél 1 fór í samskonar skoðun ári áður . Er þar með

lokið fyrstu stóru upptektum á vélum virkjunarinnar og má

segja að þær hafi gengið vel og sýna að jarðhitavökvinn

fari vel í vélarnar og ættu þær að geta keyrt næstu 5-6

árin án stórra upptekta .

RAFORKUKAUP OG RAFORKUSALA

25

H S O R K A H F

26

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

ÁRSREIKNINGUR

2012

27

H S O R K A H F

Ársreikningur HS Orku hf . (félagið) vegna ársins 2012 er

gerður í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla (IFRS)

eins og þeir hafa verið staðfestir af Evrópusambandinu að

viðbættum íslenskum kröfum um upplýsingagjöf .

Samkvæmt rekstrarreikningi og yfirliti um

heildarafkomu námu rekstrartekjur félagsins árið 2012

6 .881 millj . kr . (2011: 7 .431 millj . kr .) og hagnaður ársins

2012 nam 600 millj . kr . (2011: 937 millj . kr . heildartap) .

Heildarafkoma ársins var 5 .509 millj . kr . (2011: 936 millj .

kr . heildartap) . Samkvæmt efnahagsreikningi námu eignir

félagins 49 .826 millj . kr . í árslok 2012 (2011: 39 .904 millj .

kr .) . Eigið fé nam 26 .605 millj . kr . í lok árs 2012 (2011:

16 .397 millj . kr .) eða 53,4% af heildarfjármagni (2011:

41,1%) .

Íslenskur hluthafi í félaginu, Jarðvarmi slhf ., tilkynnti

Magma Energy Sweden AB þann 10 febrúar 2012 um þá

ákvörðun sína að nýta sér heimild til að auka hlut sinn í HS

Orku úr 25,0% í 33,4% í samræmis við samkomulag milli

Jarðvarma og Magma Energy Sweden AB . Jarðvarmi slhf .

greiddi í lok febrúar 2012 4,7 milljarða kr . fyrir hina nýju

hluti og hækkaði eigið fé HS Orku hf . um sömu fjárhæð .

Nafnverð hluta hækkaði um 878 millj . kr . og nam 7,8

milljörðum kr .

Virkjanir félagsins voru endurmetnar til gangvirðis

þann 31 . desember 2012 með því að reikna núvirði

áætlaðs sjóðsflæðis af rekstrarfjármunum . Endurmatið

er framkvæmt með reglubundnum hætti og var

þetta endurmat hluti af reglulegu endurmatsferli . Við

núvirðisútreikninga er notuð vaxtaprósenta sem samsvarar

vegnu meðaltali fjármagnskostnaðar félagsins (WACC),

þ .e . kostnaði við eigið fé og vaxtaberandi lán að teknu

tilliti til tekjuskattsáhrifa . Sjóðsflæði var metið með því

að nota 20 ára spátímabili og vænt framtíðarvirði reiknað

fyrir síðari tímabil . Endurmatið hafði áhrif til hækkunar á

gangvirði orkuveranna tveggja um 6,1 milljarð kr .

Hluthafar voru tveir í lok árs, engin breyting varð á

fjölda hluthafa á árinu . Í árslok 2012 átti Magma Energy

Sweden A .B . 66,6% af útistandandi hlutum í HS Orku hf .

og Jarðvarmi slhf . 33,4% .

Stjórn félagsins leggur til að arður að fjárhæð 150 millj .

kr . (ISK 0,1913 á hlut) verði greiddur til hluthafa á árinu

2013, en vísar til ársreikningsins um frekari ráðstöfun

hagnaðar og aðrar breytingar á eigin fé félagsins á árinu .

Stjórn félagins hélt 12 fundi og endurskoðunarnefnd 4

fundi á árinu 2012 .

SKÝRSLA OG YFIRLÝSING STJÓRNAR OG FRAMKVÆMDASTJÓRNAR

28

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

Reykjanesbæ, 27. febrúar 2013.

STjóRn:

Ásgeir Margeirsson, formaður

júlíus jónsson, forstjóri

Anna Skúladóttir Ross Beaty

Albert Albertsson, aðstoðarforstjóri

john Carson Gylfi Árnason

YFIRLýSING UM STJóRNARHæTTIStjórn HS Orku hf . leggur áherslu á að viðhalda

góðum stjórnarháttum . Það er álit stjórnar að ástundun

góðra stjórnarhátta sé nauðsynleg tilveru félagsins

og gæti hagsmuna hluthafa, starfsmanna og annarra

hagsmunaaðila og muni til langs tíma litið skapa viðunandi

hagnað af fjárfestingu hluthafa . Grundvöllur góðra

stjórnarhátta byggir á 66 . gr . c í lögum nr . 3/2006, um

ársreikninga, með síðari breytingum . Yfirlýsing þessi

nær yfir fjárhagsárið sem lauk þann 31 . desember 2012 .

Stjórn félagsins hefur útbúið stjórnarháttayfirlýsingu í

samræmi við leiðbeiningar um stjórnarhætti sem lýst er í

stjórnarháttayfirlýsingu í viðauka við ársreikninginn .

Það er mat stjórnar að HS Orka hf starfi í samræmi við

leiðbeiningar um stjórnarhætti fyrirtækja .

YFIRLýSING STJóRNAR oG FRAMKVæMdASTJóRNAR

Samkvæmt bestu vitneskju stjórnar og framkvæmda-

stjórnar er ársreikningur félagsins í samræmi við

alþjóðlega reikningsskilastaðla eins og þeir hafa verið

staðfestir af Evrópusambandinu og er það álit stjórnar

og framkvæmdastjórnar að ársreikningurinn gefi glögga

mynd af eignum, skuldum og fjárhagsstöðu félagsins

31 . desember 2012 og rekstrarafkomu þess og breytingu

á handbæru fé á árinu 2012 .

Jafnframt er það álit stjórnar og framkvæmdastjórnar

að ársreikningurinn og skýrsla stjórnar geymi glöggt yfirlit

um þróun og árangur í rekstri félagsins, stöðu þess og lýsi

helstu áhættuþáttum og óvissu sem félagið býr við .

Stjórn og stjórnendur HS Orku hf hafa í dag rætt

ársreikning félagsins fyrir árið 2012 og staðfest hann

með undirritun sinni . Stjórn og stjórnendur munu leggja

ársreikninginn fram til samþykktar á aðalfundi félagsins

þann 25 . mars 2013 .

29

H S O R K A H F

Reykjanesbæ, 27. febrúar 2013.

KPMG hf

Til stjórnar og hluthafa í HS Orku hf

Við höfum endurskoðað meðfylgjandi ársreikning

HS Orku hf . fyrir árið 2011 . Ársreikningurinn hefur

að geyma skýrslu stjórnar, rekstrarreikning og yfirlit

um heildarafkomu, efnahagsreikning, eiginfjáryfirlit,

sjóðstreymisyfirlit, upplýsingar um helstu reiknings-

skilaaðferðir og aðrar skýringar .

ÁBYRGÐ STJóRNENdA Á ÁRSREIKNINGNUM

Stjórnendur eru ábyrgir fyrir gerð og glöggri

framsetningu ársreikningsins í samræmi við alþjóðlega

reikningsskilastaðla, eins og þeir hafa verið staðfestir af

Evrópusambandinu . Stjórnendur eru einnig ábyrgir fyrir

því innra eftirliti sem þeir telja nauðsynlegt til að gera

þeim kleift að setja fram ársreikning sem er án verulegra

annmarka, hvort sem er vegna sviksemi eða mistaka .

ÁBYRGÐ ENdURSKoÐENdAÁbyrgð okkar felst í því áliti sem við látum í ljós

á ársreikningnum á grundvelli endurskoðunarinnar .

Endurskoðað var í samræmi við alþjóðlega

endurskoðunarstaðla . Samkvæmt þeim ber okkur að

fara eftir settum siðareglum og skipuleggja og haga

endurskoðuninni þannig að nægjanleg vissa fáist um hvort

ársreikningurinn sé án verulegra annmarka .

Endurskoðun felur í sér aðgerðir til staðfestingar á

fjárhæðum og öðrum upplýsingum í ársreikningnum .

Val endurskoðunaraðgerða byggist á faglegu mati

endurskoðandans, þar með talið á þeirri hættu að

verulegir annmarkar séu á ársreikningnum, hvort sem

er vegna sviksemi eða mistaka . Við áhættumatið er

tekið tillit til þess innra eftirlits sem varðar gerð og

glögga framsetningu ársreiknings, til þess að skipuleggja

viðeigandi endurskoðunaraðgerðir, en ekki til þess að

gefa álit á virkni innra eftirlits félagsins . Endurskoðun

felur einnig í sér mat á því hvort reikningsskilaaðferðir og

matsaðferðir sem stjórnendur nota við gerð ársreikningsins

séu viðeigandi sem og mat á framsetningu hans í heild .

Við teljum að við endurskoðunina höfum við aflað

nægilegra og viðeigandi gagna til að byggja álit okkar á .

ÁLITÞað er álit okkar að ársreikningurinn gefi glögga mynd

af afkomu félagsins á árinu 2012, fjárhagsstöðu þess

31 . desember 2012 og breytingu á handbæru fé á árinu

2012, í samræmi við alþjóðlega reikningsskilastaðla eins

og þeir hafa verið staðfestir af Evrópusambandinu .

YFIRLýSING STJóRNAR VIÐ ÁRSREIKNINGINN

Í samræmi við ákvæði 5 . tl . 1 . mgr . 106 gr . laga nr .

3/2006 um ársreikninga staðfestum við samkvæmt okkar

bestu vitund að í skýrslu stjórnar sem fylgir ársreikningi

þessum eru veittar þær upplýsingar sem þar ber að veita

í samræmi við lög um ársreikninga og koma ekki fram í

skýringum .

ÁRITUN ÓHÁÐS ENDURSKOÐANDA

Sæmundur Valdimarsson Margrét G. Flóvenz

30

Á R S S K Ý R S L A 2 0 1 2

Skýr . 2012 2011

Rekstrartekjur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 6 .880 .577 7 .431 .384

Framleiðslukostnaður og kostnaðarverð sölu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 ( 4 .592 .056 ) ( 4 .972 .335 )

Vergur hagnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 2 .288 .521 2 .459 .049

Annar rekstrarkostnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8 ( 433 .179 ) ( 756 .946 )

Rekstrarhagnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 1 .855 .342 1 .702 .103

Fjármunatekjur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 326 .655 195 .961

Fjármagnsgjöld . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ( 1 .424 .188 ) ( 1 .594 .689 )

Gangvirðisbreytingar afleiðusamninga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ( 20 .018 ) 41 .136

Gangvirðisbreytingar innbyggðra afleiða í raforkusölusamningum . . . . . . . . . . . . ( 200 .736 ) ( 1 .465 .215 )

Hreinn fjármagnskostnaður . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 11 ( 1 .318 .287 ) ( 2 .822 .807 )

Hlutdeild í afkomu hlutdeildarfélaga . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 170 .274 ( 39 .213 )

Hagnaður (tap) fyrir tekjuskatt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 707 .329 ( 1 .159 .917 )

Tekjuskattur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12 ( 107 .411 ) 223 .163

Hagnaður (tap) ársins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 599 .918 ( 936 .754 )

AÐRAR TEKJUR oG GJÖLd FæRÐAR Á EIGIÐ FéEndurmat rekstrarfjármuna . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 6 .090 .242 0

Tekjuskattur af endurmati . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ( 1 .218 .048 ) 0

Þýðingarmunur hlutdeildarfélags . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 36 .923 907

Aðrar tekjur og gjöld færðar á eigið fé, eftir tekjuskatt . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 .909 .117 907

Heildarhagnaður (-tap) ársins . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5 .509 .035 ( 935 .847 )

hAGNAÐUR (TAp) á hLUTGrunnhagnaður (tap) og þynntur hagnaður (tap) á hlut . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26 0,08 ( 0,13 )

Skýringar á blaðsíðum 36 til 73 eru óaðskiljanlegur hluti ársreikningsins . Fjárhæðir eru í þúsundum króna .

REKSTRARREIKNINGUR OG YFIRLIT UM HEILDARAFKOMU FYRIR ÁRIÐ 2012

31

H S O R K A H F

Skýr . 2012 2011

EIGNIRRekstrarfjármunir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13 31 .494 .192 25 .803 .349

Rekstrarfjármunir í byggingu . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14 3 .664 .287 3 .544 .465

Óefnislegar eignir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15 990 .063 982 .699

Eignarhlutir í hlutdeildarfélögum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16 740 .937 655 .608

Eignarhlutir í öðrum félögum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17 27 .075 27 .075

Skuldabréfaeign . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 363 .028 405 .201

Innbyggðar afleiður í raforkusölusamningum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 4 .071 .213 4 .294 .623

Skatteign . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20 0 499 .481

Fyrirframgreidd leiga og nýtingarréttur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21 475 .166 454 .676

Langtímakröfur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 289 .646 200 .926

Fastafjármunir samtals 42 .115 .607 36 .868 .103

Rekstrarvörubirgðir . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 414 .088 368 .386

Skuldabréfaeign . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18 78 .740 70 .428

Viðskiptakröfur og aðrar skammtímakröfur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22 1 .234 .576 1 .125 .599

Innbyggðar afleiður í raforkusölusamningum . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19 189 .458 166 .784

Skammtímaverðbréf . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23 565 .800 0

Handbært fé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24 5 .227 .728 1 .304 .713

Veltufjármunir samtals 7 .710 .390 3 .035 .910

Eignir samtals 49 .825 .997 39 .904 .013

EIGIÐ FéHlutafé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 .841 .124 6 .962 .919

Yfirverðsreikningur hlutafjár . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7 .038 .855 3 .218 .660

Þýðingarmunur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 334 .465 297 .542

Endurmatsreikningur . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6 .443 .110 1 .647 .187

Óráðstafað eigið fé . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4 .947 .149