Per te mbrojtur njerzit nga mikroorganizmat, parazitet dhe demtuesit e tjere

Per te rritur jeten e ruajtjes ne rafte me cilesit e duhura

Per te bere ndryshime te deshiruara ne ushqime per konsumatorin

Metodat e vjetra- Tarje

- Fermentim

- Kriposje

- Tymosje

Metodat e sotme- Ngrirje - Konservim -Ftohje - Ruajtes - Pesticid

Metodat e sotme: Rrezatimi

Trajtimi I ushqimit duke I trajtuar ata me rrezatime jonizuese

Pa I bere ushqimet reaktive ndaj trupit te njeriut

Rrezatimi qe ka aftesi per te prodhuar Jone- thermija te ngarkuara elektrikisht

P. sh: grimca alfa, grimca beta, elektrone me energji te larte, rreze gama, dhe rreze X

Nuk ka energji te mjaftushme per te krijuar jone - keshtu tentohet te shkeputen elektrone

Shembuj: drita e dukshme, valët televizive, valët e radios, dhe mikrovalët

Rrezatimi kozmik  (e diellit)

Procedurave mjekësore rrezatimi nga burime të tjera tokësore

Pasojat e armëve bërthamore

Termocentralet

Plehra

Zbuluesit e

tymit

Përshpejtuesit

Kobalt -60 dhe Cezium-137◦ Emetojne gama rrezatim◦ Mbyllen ne ene dhe kurren nuk prek ushqimin◦ Mund te riciklohen

Makina gjeneruse e rrezeve Beta ose X◦ Nuk prodhohen mbetje jasht makine per te

prodhuar Rrezatim.

Sterilizim Pasterizim Dizifektim Inhibim I embrioneve Vonesa ne pjekje Permiresime fizike

Doza te larta perdoren per te vrare MO

Perdoret per sterilizimin e mjeteve medicinale

Sterilizimin e ushimeve NASA, ushtri, transplantin e organeve

etj

Zvogelon numurin e oragnizmave te gjalle Parandalon rritjen e mykut Vret bakteret dhe parazitet

Vret insektet dhe parazitet ne drithra , fruta-perime dhe ne ushqime te tjera qe ruhen .

Zvogelon mbetjet kimike ne fruta dhe perime

Nuk ndalon ri-infektimin e mevonshem

Pengojnë mbirjen e patate, qepë, hudhër es etj

Vonesa e pjekurisë për luleshtrydhe, mangoes, banane, domate, etj

Përmirësim të rastit në texturen e frutave dhe ngjyren e mishit

Dozat e larta krijojne deme duke shkaterruar qelizat◦ Vrasin MO ose insektet

Dozat e ulta ndryshojne reaksionet kimike si ne :◦ Fonesa ne pjekjen e frutave◦ Parandalojne mbirjen ose parazitet

Ushqimet nuk mund te behen radioaktive ne energjit e perdorura ne :

Posht 10 kGy nuk jane njohur deme toxikologji , mikrobiologjike, ose probreme ingridientesh.

Frutat dhe perimet e freskta Barera dhe erza Mish derri Patate Shendet

Rrezet γ Rrezet X

Dozat e “ulta” < 1 kGy:Kontrollohen insektet në drithëra dhe frutaPengojnë bulpezimi në zhardhokëtKemi vonesa ne pjekjen e furta-peimeveReduktojme problemet me parazitet ne prd me

orgjine shtazore (p.sh., spiralistrichinella në mishin e derrit)

Kontroll mbi Salmonella, Shigella, Campylobacter, Yersinia, Listeria and E. coli ne mish, shpende, dhe peshk

Vonohet rritja e mykut te luleshtrydhje dhe fruta te tjere.

Vrasin te gjithe MO dhe insektet ne erza.Komercialisht bejne produktin te pariprodhushem

(vrasin embrionin), si dhe mund te shkaktojne probleme ne shendetin publik (tek njerzit me imunitet te dobet).

Nëmbarëbotën, pothuajse 40 vende lejojnë përdorimin e rrezatimit në më shumë se 50 ushqime të ndryshme, dhe rreth 500,000 tonë ushqime janë rrezatohen gjate nje  viti.

Jon: Atom që është ngarkuar elektrikisht nga largimin ose shitimi i nje ose më shumë elektroni.

Gray:Njësia e energjisë qeabsorbohet nga një material. 1000 gy = 1 kGy

Radura:  simbol zyrtare ose logo që tregon se ushqimi ka qenë i rrezatuar.