RREGULLORE PËR NORMËN EFEKTIVE TË …...3 prej 31 3. NEI nuk duhet të jetë më pak e dukshme...
Transcript of RREGULLORE PËR NORMËN EFEKTIVE TË …...3 prej 31 3. NEI nuk duhet të jetë më pak e dukshme...
1 prej 31
Bazuar në nenin 35, paragrafi 1, nënparagrafi 1.1, të Ligjit Nr. 03/L-209 për Bankën Qendrore të
Republikës së Kosovës (Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës Nr.77 / 16 gusht 2012), nenin
92, paragrafi 3, dhe nenin 114 të Ligjit Nr. 04/L-093 për Bankat, Institucionet Mikrofinanciare dhe
Institucionet Financiare Jobankare (Gazeta Zyrtare e Republikës së Kosovës Nr.11 / 11 maj 2012),
Bordi i Bankës Qendrore, në mbledhjen e mbajtur më 31 janar 2019, miratoi këtë:
RREGULLORE
PËR NORMËN EFEKTIVE TË INTERESIT DHE KËRKESAT PËR SHPALOSJE
PËR INSTITUCIONET FINANCIARE JOBANKARE
Neni 1
Qëllimi dhe fushëveprimi
1. Qëllimi i kësaj rregulloreje është përcaktimi i metodologjisë së unifikuar për llogaritjen dhe
shpalosjen e normës efektive të interesit për kreditë e dhëna dhe kërkesat minimale për shpalosjen
e informatave të plota dhe të sakta, rreth produkteve dhe shërbimeve të institucioneve financiare
jobankare (në vijim: IFJB) për klientët.
2. Metodologjia e unifikuar e llogaritjes dhe shpalosjes së normës efektive të interesit dhe
informatave tjera rreth produkteve dhe shërbimeve, ka për qëllim t’i mundësojë klientëve
krahasimin e lehtë dhe të drejtë të institucioneve financiare, lidhur me shpenzimet dhe përfitimet
nga produktet dhe shërbimet e tyre, si dhe mundësinë e matjes së kostos reale të kredisë, duke e
rritur transparencën në treg.
3. BQK kërkon që tarifat për produktet dhe shërbimet financiare të IFJB-ve të jenë të lidhura
direkt me koston e ofrimit të këtyre produkteve dhe shërbimeve, kështu që IFJB-ve mund t’ju
kërkohet nga BQK-ja të justifikojnë tarifat të cilat i vendosin. BQK pret që gjatë vendosjes së
tarifave për produktet dhe shërbimet e tyre, IFJB-të të ndikohen nga qëllimi i vendosjes së tarifave
sa më të favorshme dhe të përballueshme që është e mundur.
4. Kjo rregullore aplikohet për të gjitha IFJB-të të regjistruara nga BQK-ja për të operuar në
Republikën e Kosovës.
2 prej 31
Neni 2
Përkufizimet
1. Të gjitha termet e përdorura në këtë rregullore kanë të njëjtin kuptim me përkufizimet në vijim
për qëllimin e kësaj rregulloreje:
1.1. “Kredi” nënkupton çdo hua ose zotim ligjor direkt për dhënien e një shume parash me të
drejtën e kthimit të shumës së dhënë dhe të papaguar dhe të pagesës së interesit ose ndonjë
detyrimi tjetër në atë shumë;
1.2. “Normë e interesit” nënkupton normën e interesit të shprehur si përqindje fikse apo e
ndryshueshme e aplikuar në bazë vjetore në shumën e aprovuar të kredisë;
1.3. “Norma Efektive e Interesit (në vijim: NEI)”- nënkupton koston totale të kredisë, të
paraqitur si normë vjetore e vlerës totale të kredisë dhe e llogaritur sipas metodologjisë së
paraqitur në nenin 4 dhe Aneksin 1 të kësaj rregulloreje, përmes së cilës hyrjet e
diskontuara të parasë së gatshme duhet të barazohen me daljet e diskontuara të parasë së
gatshme dhe e cila i referohet kredive të dhëna nga IFJB-të. Për diskontim duhet të
përdoret numri aktual i ditëve (kalendarike) të muajit dhe viti me 365/366 ditë;
1.4. “Kostoja totale e kredisë për klientin” nënkupton të gjitha kostot, duke përfshirë: interesin,
komisionet, taksat dhe çdo lloj tjetër të shpenzimeve që IFJB i kërkon klientit t’i paguajë,
në lidhje me marrëveshjen/kontratën e kredisë; shpenzimet tjera të detyrueshme lidhur me
marrëveshjen e kredisë. Premiumet e e sigurimit duhet të përfshihen në Koston totale të
kredisë, po që se një kontratë e një shërbimi të tillë është e obligueshme për marrjen e
kredisë ose për marrjen e kredisë me kushtet e publikuara dhe nëse një shërbim i tillë
paguhet nga IFJB-ja dhe i ngarkohet klientit apo nëse klientit nuk i ofrohet mundësia e
përzgjedhjes së ofruesit të një shërbimi të tillë;
1.5. “Reklamë” nënkupton çdo formë të reklamimit, qoftë në publikime, në televizion apo
radio, përmes njoftimeve, shenjave, etiketimeve, broshurave, katalogëve, listës së
çmimeve, internetit ose materialeve tjera ose në ndonjë mënyrë tjetër.
Neni 3
Kërkesat për shpalosje
1. Reklamimi i të dhënave për kredi nga IFJB-të, në objektet e tyre ose nëpërmjet mediave, të cilat
direkt apo indirekt paraqesin normën e interesit ose ndonjë informatë shtesë që konsiderohet si
pjesë e kostos së kredisë, duhet të përmbajnë NEI.
2. Reklamimi nuk duhet të jetë mashtrues dhe i pasaktë dhe nuk duhet të keqinterpretojë kontratën
për kredi. Reklamimi nuk duhet t’i referohet apo të përshkruajë një produkt apo shërbim si “pa
pagesë” ose “pa shpenzime” (ose të përmbajë ndonjë term të ngjashëm) nëse ndonjë tarifë e
mirëmbajtjes apo aktivitetit mund të ngarkohet mbi të.
3 prej 31
3. NEI nuk duhet të jetë më pak e dukshme në krahasim me të dhënat e tjera, si dhe në shpalosjen
e saj, IFJB-të duhet të përdorin termin “Norma Efektive e Interesit”. Nëse ky term përsëritet më
shumë se një herë, pastaj mund të përdoret shkurtesa NEI. NEI duhet të raportohet duke e
rrumbullakuar atë me së paku një (1) vlerë pas presjes dhjetore.
4. Para përzgjedhjes së produktit apo shërbimit dhe para lidhjes së kontratës, IFJB-të duhet të
sigurojnë informacionin komplet për klientin, lidhur me kushtet, afatet, normën e interesit dhe
NEI, si dhe tarifat tjera që i kërkohet klientit t’i paguajë për palët e treta në mënyrë që të marrë
kredinë. IFJB-të duhet të informojnë klientët për të drejtat dhe përgjegjësitë e tyre, përfshirë këtu
çdo shpenzim apo ndëshkim (dënim) të mundshëm në të ardhmen dhe kushtet e aplikimit të tyre,
si dhe rreziqet e shoqëruara me marrjen e një produkti apo shërbimi të tillë. I gjithë ky informacion
duhet të sigurohet në formë të shkruar për klientin dhe para nënshkrimit të kontratës.
5. Para lidhjes së kontratës për kredi, IFJB-të duhet të informojnë klientët e tyre për të drejtën e
tyre për posedimin e draftit të kontratës pa pagesë, për të mundësuar shqyrtimin e kontratës para
nënshkrimit të saj dhe me kërkesën e klientit, IFJB-të duhet t’i ofrojnë draftin e kontratës për
produktin apo shërbimin për të cilin ai është i interesuar.
6. IFJB-të nuk duhet të ndryshojnë përmbajtjen e marrëveshjes/kontratës së një produkti apo
shërbimi të nënshkruar nga klienti, përveç pjesëve të cilat lejohet të ndryshohen me legjislacionin
në fuqi dhe me marrëveshjen ndërmjet palëve, por vetëm me njoftimin paraprak në form të shkruar
individualisht të secilit klient, që është subjekt i një ndryshimi të tillë. Njoftimi duhet të dorëzohet
së paku një (1) muaj para se një ndryshim i tillë të bëhet efektiv dhe duhet të përmbajë informacion
të saktë dhe të plotë, si dhe duhet paraqitur në një formë të kuptueshme për klientin.
7. IFJB-të hartojnë dhe miratojnë metodologjinë/politikën e kalkulimit të çmimeve për kreditë që
ofrojnë, e cila duhet të përcaktojë me rregulloret e brendshme të tyre, si në vijim:
7.1. Normën e interesit dhe NEI të aplikuar për kreditë në pajtim me kërkesat e kësaj
rregulloreje;
7.2. Komisionet, tarifat dhe shpenzimet e tjera të ngarkuara për produktet dhe shërbimet e
ofruara në momentin e nënshkrimit të kontratës dhe kostot e tjera të mundshme në të
ardhmen nëse përmbushen kushtet e paracaktuara.
Neni 4
Metodologjia për llogaritjen e NEI për kreditë
1. NEI llogaritet sipas formulës matematikore të paraqitur me Aneksin 1 të kësaj rregulloreje.
2. Për qëllim të llogaritjes së NEI, kostoja totale e kredisë për klientin e përkufizuar në paragrafin
1.4 të nenit 2 të kësaj rregulloreje, nuk do të përfshijë:
2.1. Shpenzimet që nuk njihen në datën e llogaritjes, por që mund të ndodhin gjatë pagimit të
kredisë;
4 prej 31
2.2. Shpenzimet të cilat i paguan klienti në rastet kur nuk përmbush ndonjë nga zotimet e tij të
përcaktuara me marrëveshjen e kredisë;
2.3. Shpenzimet e ndryshme nga çmimi i blerjes, të cilat duhet t’i paguajë klienti për blerjen e
mallrave dhe shërbimeve nëse blerja bëhet me para të gatshme ose me kredi me këste, me
kusht që IFJB-ja nuk do të jetë përfituesi i fundit i këtyre pagesave;
2.4. Shpenzimet e klientit ndaj palëve të tjera (për shembull: noteri publik, autoriteti i taksave,
regjistri i hipotekave) përgjatë përpilimit të marrëveshjes së kredisë dhe çdo shpenzim
tjetër për regjistrim dhe garanci. Të gjitha këto shpenzime duhet të shpalosen me shkrim
dhe në formë të qartë për klientin para realizimit të kontratës.
2.5. Shpenzimet e sigurimit që janë të obligueshme për marrjen e kredisë, apo për marrjen e
kredisë me kushtet e ofruara, në rastet kur ato mund ti paguaj klienti në kompaninë e
sigurimit që mund ta përzgjedh vet. Këto shpenzime duhet të shpalosen nga IFJB-të përveç
NEI, me shpjegimin se premiumi i sigurimit është i obligueshëm, por nuk është i përfshirë
në llogaritjen e NEI.
2.6. Shpenzimet e sigurimit që nuk janë të detyrueshme për marrjen e kredisë apo marrjen e
kredisë me kushtet e ofruara;
2.7. Çdo shpenzim që klienti i paguan IFJB-së vetëm kur:
2.7.1. Kredia në dispozicion nuk është shfrytëzuar në tërësi apo pjesërisht;
2.7.2. Klienti kërkon ndryshimin e afateve të pagesave dhe një ndryshim i tillë i është
pranuar nga ana e IFJB-së.
3. Shpenzimet për mirëmbajtjen e një llogarie të nevojshme për kryerjen e pagesave apo tërheqjen
e kredisë, si dhe kostot tjera lidhur me transaksionet e pagesave të kredisë, përfshihen në koston
totale të kredisë për klientin, përveç nëse klientit i mundësohet zgjedhja e hapjes së llogarisë për
kryerjen e këtyre shërbimeve, (d.m.th. nuk detyrohet që të hapë llogari me një institucion të caktuar
financiar) dhe shpenzimet e mirëmbajtjes së llogarisë janë shpalosur qartë dhe në mënyrë të ndarë
me marrëveshjen e kredisë apo me ndonjë marrëveshje tjetër të realizuar me klientin;
4. NEI llogaritet bazuar në supozimin që marrëveshja e kredisë është e vlefshme për periudhën e
dakorduar dhe palët përmbushin detyrimet e tyre, sipas kushteve dhe afateve të përcaktuara me
marrëveshjen e kredisë.
5. Në rastin e marrëveshjeve të kredisë që përmbajnë dispozita, që lejojnë ndryshime në normat e
interesit ose shpenzimet tjera që përfshihen në NEI, por të pamatshme në kohën kur kjo normë
llogaritet, NEI llogaritet duke supozuar që përqindja e interesit dhe shpenzimet tjera mbeten të
pandryshuara (fikse), në lidhje me nivelin fillestar dhe do të mbeten të aplikueshme deri në
përfundimin e obligimeve të marrëveshjes së kredisë.
6. IFJB duhet të parashikojë në kontratën e kredisë mënyrën e njoftimit të klientit për çdo
ndryshim të elementeve bazë të llogaritjes së NEI , përpara se të zbatojnë ndryshimin.
5 prej 31
7. Në momentin e nënshkrimit të kontratës së kredisë, IFJB-të duhet të përgatitin për klientët e
tyre, tabelën e pagesave (planin e amortizimit), së bashku me NEI të paraqitur në mënyrë të qartë.
IFJB-të duhet të bashkëngjesin një kopje të planit të amortizimit, të nënshkruar nga klienti me
dosjen e kredisë përkatëse.
8. Sipas nevojës për llogaritjen e NEI dhe nëse aplikohen, mund të përdoren edhe metodat e
paraqitura në Aneksin 1 të kësaj rregulloreje, si dhe për sqarime shtesë janë paraqitur shembujt në
Aneksin 2 të kësaj rregulloreje.
9. Në baza tremujore, IFJB-të duhet të dorëzojnë në Bankën Qendrore të Republikës së Kosovës
raportet mbi NEI për të gjitha produktet dhe shërbimet që ofrojnë për klientin. Këto raporte duhet
të dorëzohen brenda pesëmbëdhjetë (15) ditëve pas përfundimit të çdo tremujori.
Neni 5
Elementet e marrëveshjes (kontratës) së kredisë
1. Çdo marrëveshje (kontratë) e kredisë duhet të jetë në formë të shkruar, të nënshkruhet nga palët
kontraktuese dhe të përmbajë së paku elementet në vijim:
1.1. Llojin e kredisë (këstet, afatet etj);
1.2. Qëllimin ie përdorimit të kredisë;
1.3. Identifikimin dhe adresat gjeografike të palëve kontraktuese;
1.4. Kushtet specifike të kredisë që lidhen me shumën, valutën, datën e dhënies, datën e
maturimit, normën e interesit dhe llojin e saj (fikse apo variabile), indeksin orientues në
rastet e normës variabile (euribor, libor etj), NEI, shpeshtësinë e ndryshimit të NEI apo
pjesëve përbërëse të saj, këstet mujore të pagesave për shlyerjen e kredisë dhe datat ose
periudhën e shlyerjes;
1.5. Komisionin fillestar të paguar nga klienti (nëse aplikohet) ose komisionet e ndryshme në
momentin e pranimit apo gjatë shlyerjes së kredisë.
1.6. Në rastet e kredisë në formë të pagesave të shtyra për mallra apo shërbime të veçanta apo
në rastet e marrëveshjeve të lidhura për kredi, llojin e mallit apo shërbimit dhe çmimin e
tij me para të gatshme;
1.7. Shumën totale të pagueshme nga klienti, të llogaritur në momentin e realizimit të kontratës
së kredisë;
1.8. Në rastet kur aplikohet, komisionet për mirëmbajtjen e një apo disa llogarive për
transaksionet e pagesave dhe tërheqjeve lidhur me kredinë (përveç nëse zgjedhja e
llogarisë për kryerjen e këtyre transaksioneve është e mundshme për klientin), si dhe çdo
tarifë tjetër që rrjedh nga marrëveshja e kredisë dhe kushtet kur ato janë të aplikueshme;
6 prej 31
1.9. Normën e aplikueshme të interesit në rast të vonesave në pagesën e kësteve, siç aplikohet
në momentin e realizimit të kontratës së kredisë dhe mënyrën e llogaritjes së saj, si dhe
çdo tarifë apo gjobë të pagueshme për vonesë dhe kushtet e aplikimit të tyre;
1.10. Paralajmërimin lidhur me pasojat në rastet e mospagimit të kësteve në afat të caktuar;
1.11. Nëse është e aplikueshme një deklaratë për obligimin e pagesës së komisionit të noterit
për regjistrim, garanci apo pagesë për palët e treta që kërkohet për kredinë;
1.12. Llojin e kolateralit (nëse ekziston);
1.13. Detyrimet dhe ndëshkimet (dënimet) e palëve dhe rastet kur ato lindin dhe zbatohen;
1.14. Mënyrën e ndryshimit të kushteve të kontratës dhe përfundimit të saj;
1.15. Numrin e kopjeve të nënshkruara në origjinal të kontratës dhe mënyrën e disponimit të
tyre nga palët kontraktuese.
2. Me rastin e dhënies së kredisë ose në momentin e ristrukturimit të saj, IFJB i ofron klientit:
2.1. Planin e amortizimit në momentin e lidhjes së marrëveshjes së kredisë dhe në rastet e
ristrukturimit, i cili duhet të përmbajë shumat e kësteve dhe periudhat e pagesës së tyre
dhe ndarjen e secilës pagesë në shtyllën e principalit të amortizuar, interesit të llogaritur
dhe kur janë të aplikueshme kostot e tjera të kërkuara;
2.2. Planin e të gjitha pagesave të paracaktuara dhe të njohura, që klienti paguan në procesin e
marrjes së kredisë dhe gjatë kohëzgjatjes së saj, si ato fikse apo variabile. IFJB-të duhet
të shpalosin për klientin shpenzimet që përfshihen dhe shpenzimet që nuk përfshihen në
llogaritjen e NEI;
2.3. Shpenzimet dhe ndëshkimet (dënimet) tjera të mundshme në të ardhmen dhe kushtet kur
ato aplikohen;
2.4. Në rastet e normave variabile të interesit, një paralajmërim me shkrim për rrezikun nga
lëvizjet e normës së interesit gjatë kohëzgjatjes së kredisë, si rezultat i rritjes së indeksit
orientues,
2.5. Ndëshkimi i parapagimit. Nëse aplikohet ndëshkimi për pagimin në tërësi apo të pjesshëm
të principalit përpara afatit të caktuar, duhet t’i shpaloset klientit së bashku me metodën e
llogaritjes së saj.
Neni 6
Shpalosjet tjera
1. Të gjitha IFJB-të duhet të përgatitin listën e çmimeve dhe të gjitha tarifave për të gjitha
produktet dhe shërbimet që ato ofrojnë, duke i shpalosur në mënyrë të dukshme dhe ajo listë duhet
të jetë në dispozicion për të gjithë klientët e interesuar.
7 prej 31
2. IFJB-të duhet të sigurohen që çdo degë dhe njësi e tyre që merret me shërbimin e klientëve të
mbajë në çdo kohë listat e tilla të çmimeve të printuara, të cilat përmbajnë informacionin e
nevojshëm të gatshme për klientin. Informacioni i tillë duhet të jetë i qartë dhe i kuptueshëm, si
dhe duhet të jetë i publikuar edhe në ueb-faqen e IFJB-së.
3. IFJB-të duhet të sigurohet që listat e çmimeve të përditësohen rregullisht dhe nuk duhet të
imponojnë tarifa, të cilat janë më të larta se struktura e shpalosur e tyre ose të llogaritin tarifat e
tyre në mënyrë kontradiktore me kriteret e shpalosura të llogaritjes.
Neni 7
Zbatimi, Masat Përmirësuese dhe Dënimet Civile
Shkeljet e dispozitave të kësaj rregulloreje do të jenë objekt i masave përmirësuese dhe dënimeve
të parashikuara në Ligjin për Bankën Qendrore të Kosovës dhe dhe Ligjin për banka, IMF dhe
IFJB.
Neni 8
Shfuqizimi
Me hyrjen ne fuqi të kësaj rregulloreje shfuqizohet dispozita e nenit 18 pargrafi 1 nën paragrafi
1.4 i Rregullores për regjistrimin, mbikëqyrjen dhe veprimtaritë e institucioneve financiare
jobankare.
Neni 9
Shtojcat
Shtojca të kësaj rregulloreje janë: Aneksi 1 dhe Aneksi 2.
Neni 10
Hyrja në fuqi
Kjo rregullore hyn në fuqi 15 ditë pas miratimit.
Flamur Mrasori
Kryetari i Bordit të Bankës Qendrore
8 prej 31
Aneksi 1
Metoda e Llogaritjes së NEI për Kredi
Ekuacioni bazë, për llogaritjen e NEI, barazon mbi një bazë vjetore, nga njëra anë vlerën totale
të tanishme të kredisë duke zbritur çdo shpenzim të mbajtur (për shembull: shpenzimet
administrative, shpenzimet e menaxhmentit etj), të vënë në dispozicion të klientit sipas
marrëveshjes së kredisë dhe në anën tjetër vlerën totale të tanishme të shlyerjeve dhe/ose
pagesave të shpenzimeve, d.m.th.:
Ku:
- X është NEI e cila mund të llogaritet (nga algjebra ose nga ndonjë program kompjuterik)
kur termat e tjerë në ekuacion janë të njohur.
- m është numri total i kësteve të kredisë, nëse shfrytëzimi i kredisë bëhet me këste, të
paguara nga IFJB-ja.
- k është numri në vazhdimësi për këstet e kredisë, nëse shfrytëzimi i kredisë bëhet me
këste, të paguara nga IFJB-ja, rrjedhimisht 1 k m,
- Ck është shuma e tërheqjes, vlera faktike e kredisë së vënë në dispozicion për klientin në
periudhën k,
- tk është intervali i shprehur në vite dhe fraksione të një viti, ndërmjet datës së tërheqjes
së parë (këstit të parë të kredisë) të vënë në dispozicion për klientin (nëse shfrytëzimi i
kredisë bëhet me këste) dhe datës së secilës tërheqje pasuese (çdo kësti pasues) të kredisë
së vënë në dispozicion të klientit, prandaj t1= 0,
- m’ është numri total i kësteve të paguara nga klienti për shlyerjen e kredisë dhe/ose
pagesave të shpenzimeve/tarifave;
- l është numri në vazhdimësi i kësteve të paguara nga klienti për shlyerjen e kredisë apo
pagesave të shpenzimeve/tarifave,
- Dl është shuma e këstit të shlyerjes apo pagesës së shpenzimeve/tarifave, nga klienti në
periudhën l.
- Sl është intervali, i shprehur në vite apo fraksione të një viti, ndërmjet datës së vlerës së
këstit të parë të kredisë së vënë në dispozicion të klientit (nëse shfrytëzimi i kredisë bëhet
me këste) ose datës së shfrytëzimi të kredisë, në rast se shfrytëzimi i kredisë bëhet i plotë
9 prej 31
dhe datës së secilit këst për shlyerjen e kredisë dhe/ose pagimi i shpenzimeve / tarifave
vijuese që paguan klienti.
I. Shënime:
1. Shumat e paguara nga të dy palët në kohë të ndryshme, nuk duhet domosdosmërisht të jenë
të barabarta dhe nuk duhet domosdoshmërisht të paguhet në intervale të njëjta kohore.
2. Data e fillimit duhet të jetë ajo e pagimit të këstit të parë të shfrytëzimit të kredisë nga
IFJB-ja, nëse shfrytëzimi i kredisë bëhet me këste ose e datës së shfrytëzimit të kredisë, në rast të
shfrytëzimit të plotë të kredisë në dispozicion të klientit;
3. Intervalet midis datave të përdorura në llogaritje duhet të shprehen në vite ose fraksione të
vitit. Një vit presupozohet të ketë 365 ditë ose 366 ditë për vitet e brishtë, 52 javë ose 12 muaj të
barabartë. Një muaj i barabartë presupozohet t’i ketë 30.41666 ditë (d.m.th.: 365/12) pavarësisht
nëse është apo jo vit i brishtë.
4. Rezultatet e llogaritjes duhet të shprehen me një saktësi, të paktën me një (1) vlerë pas
presjes dhjetore. Nëse numri vijues pas një vlere pas presjes dhjetore është më i madh ose i
barabartë me 5, vlera e numrit pas presjes dhjetore duhet të rritet për një.
5. Ekuacioni mund të rishkruhet duke përdorur një shumë të vetme në rast të shfrytëzimit të
plotë të kredisë nga IFJB-ja ( Ak ), e cila do të jetë pozitive apo negative, me fjalë të tjera ose e
paguar ose e pranuar gjatë periudhave 1 deri te k, e shprehur në vite, d.m.th.:
S – është vlera totale e tanishme e kredisë duke zbritur çdo shpenzim/tarifë të mbajtur, për
shembull shpenzimet administrative, shpenzimet e menaxhmentit etj. Nëse qëllimi është të
balancohen hyrje daljet, vlera e saj do të jetë zero.
IFJB-të duhet të sigurojnë që metodat e zgjidhjes së aplikueshme japin rezultat të barabartë me
atë të shembujve të prezantuar në Aneksin 2 të kësaj rregulloreje, në vijim.
II. Supozimet plotësuese për llogaritjen e NEI:
1. Nëse marrëveshja e kredisë i jep klientit të drejtën për tërheqjen e fondeve të kredisë në çdo
kohë dhe shumë që ai dëshiron, do të supozohet që kredia tërhiqet menjëherë dhe në total;
2. Nëse marrëveshja e kredisë përcakton mënyra të ndryshme të tërheqjes me aplikim të
komisioneve dhe normave të ndryshme të interesit, do të supozohet që kredia do të tërhiqet me
komisionin më të lartë të caktuar dhe normën e interesit më e lartë të aplikuar për rastet e
tërheqjeve më të zakonshme për këtë lloj të marrëveshjeve të kredisë;
10 prej 31
3. Nëse marrëveshja e kredisë i jep klientit të drejtën e tërheqjes në përgjithësi të fondeve të
kredisë, por imponon, midis mënyrave të ndryshme, kufizimet lidhur me shumën dhe periudhën
kohore të tërheqjeve, do të supozohet që shuma e kredisë tërhiqet në datën më të hershme të
parashikuar në marrëveshje dhe në përputhje me limitet e caktuara të tërheqjeve;
4. Nëse nuk përcaktohet një plan fiks i kësteve, do të supozohet se:
a. kredia jepet për një periudhë një vjeçare; dhe
b. kredia do të paguhet në 12 këste të barabarta mujore;
5. Në rastet kur ka një plan fiks të kësteve për shlyerjen e kredisë, por shuma e kësteve të tilla
është e ndryshueshme, do të supozohet që shuma e çdo pagese do të jetë shuma më e ulët e
parashikuar me marrëveshje;
6. Përveç nëse përcaktohet ndryshe, kur marrëveshja e kredisë parashikon më shumë se një datë
të ri-pagesës (shlyerjes), do të supozohet që kredia do të jetë e disponueshme dhe pagesat kryhen
në datën më të hershme të përcaktuar me marrëveshje;
7. Në rastet e mbitërheqjeve, do të supozohet që kredia do të tërhiqet tërësisht dhe për tërë
kohëzgjatjen e marrëveshjes së kredisë. Nëse kohëzgjatja e marrëveshjes së kredisë nuk është e
ditur, NEI duhet të llogaritet me supozimin se kohëzgjatja e asaj kredie është tre muaj;
8. Nëse ofrohen norma të ndryshme të interesit dhe komisione të ndryshme për një periudhë ose
një shumë(vlerë) të kufizuar kredia, norma e interesit dhe komisionet duhet të supozohet të jenë
më të lartat për të gjithë kohëzgjatjen e marrëveshjes së kredisë;
9. Për marrëveshjet për kredi konsumuese për të cilat është rënë dakord për normë fikse të interesit
për periudhën fillestare, në fund të së cilës caktohet një normë tjetër e interesit dhe vazhdimisht
e ndryshuar në baza të rregullta sipas një indeksi të rënë dakord, llogaritja e NEI duhet të bazohet
në supozimin, se në fund të periudhës me normë fikse të interesit, norma e interesit është e njëjtë
si në momentin e llogaritjes së saj, bazuar në vlerën e indeksit të rënë dakord në atë moment.
Aneksi 2
Shembujt e Llogaritjes së Normës Efektive të Interesit për Kreditë
Qëllimi i shembujve të llogaritjes se NEI’së është ilustrimi me shembuj i zbatimit të llogaritjes së
NEI sipas formulës së paraqitur në Aneksin 1 dhe supozimeve të përdorura për lloje të ndryshme
të produkteve dhe shërbimeve. Përdorimi i këtyre shembujve ju ndihmon IFJB-ve që të arrijnë
rezultatet e njëjta gjatë implementimit të kësaj Rregulloreje.
Shembujt në vijim janë marrur nga raporti final i vitit 2009 i lëshuar nga Drejtorati i Shëndetësisë
së Përgjithshme dhe Mbrojtjes së Konsumatorit, mbi Studimin e Llogaritjes së Përqindjes Vjetore
të Shpenzimeve për Marrëveshjet e Kredive Konsumuese, që mund të gjendet në uebfaqen:
http://ec.europa.eu/consumers/rights/docs/study_APR_en.pdf , me disa ndryshime nga ana e
BQK’së për përshtatjen e tyre me kërkesat e kësaj Rregulloreje.
11 prej 31
Tabela 1 në vijim paraqet disa nga tiparet e përbashkëta të përdorura në shembujt në vijim për
produkte të ndryshme kreditore.
Tabela1
Tabela 2 në vijim paraqet shembujt e përdorur në këtë aneks, përfshirë këtu një përshkrim të shkurt
të tyre dhe tiparet që i dallojnë.
Tabela 2
Numri Përshkrimi Tiparet
Kredit të llojit “Revolving” të përsëritshme në rrotacion
1 Kredi e paguar vetëm me një këst
Kohëzgjatja dhe numri i pagesave /
kësteve
2 Kredi me katër këste vjetore Kohëzgjatje dhe shpeshtësia e pagesave
3 Kredi me këste mujore Këstet mujore
Tiparet Kreditë me Këste Kreditë “Revolving” të përsëritshme
në rrotacion
Shuma € 6000 (me përjashtim të 11, 14,
15) € 1000
Kohëzgjatja 2 vite (me përjashtim 1, 2, 15, 17) Me përcaktim të një pagese minimale
prej 20% e shumës në shfrytëzim, me
një minimum prej € 20 (me përjashtim
të 18 19 and 20)
Shpeshtësia e pagesave Mujore (me përjashtim të 1, 2, 14) Mujore
Norma e interesit 9% vjetor (me përjashtim të 14,
15) 12% efektive
Komisionet dhe tarifat tjera (kur
kërkohen)
Shpenzimet administrative € 60 Shpenzimet administrative € 25 nëse
kërkohet vetëm një pagesë ose €2.5 për
muaj
Shpenzimet e sigurimit (kur
kërkohen) 5% e shumës fillestare të kredisë 1.5% të shumës në shfrytëzim
12 prej 31
4
Kredi me këste me pagesën e parë të kryer
brenda një numri të caktuar të ditëve
Periudha e pagesës së parë me gjatësi të
ndryshme
5 Kredi me këste me shpenzime administrative Shpenzimet administrative
6
Kredi me këste me shpenzime administrative
të shpërndara me pagesat e rregullta të
kësteve Shpenzime të rregullta administrative
7
Kredi me këste me shpenzime administrative
dhe premiume të rregullt të sigurimit Premiume të rregullta të sigurimit
8
Kredi me këste me shpenzime administrative
dhe një shumë e vetme për premiumin e
sigurimit.
Premiume të sigurimit të paguara vetëm
një herë gjatë kohëzgjatjes se kredisë
9
Kredi “Balon” me shpenzime administrative
dhe premiume të rregullta të sigurimit Pagesat “Balon”
10
Kredi me këste me një pagesë në formë të
paradhënies dhe shpenzime administrative Pagesa në formë të paradhënies
11 Kredi në formë të lizingut financiar
Pagesa si paradhënie plus pagesa
përmbyllëse
12
Kredi me këste me shpenzime administrative
dhe këste në zbritje Këste në zbritje
13
Kredi me këste me shpenzime administrative
dhe këste në rritje Këste në rritje
14 Kredi me këste me këste të ndryshueshme Këste të ndryshueshme
15
Kredi me numër të vogël të kësteve dhe
shpenzime të larta
Numër i vogël i kësteve dhe shpenzime
të larta
16 Kredi me këste me normë të interesit në rritje Normë e interesit në rritje
17
Kredi pa një plan fiks të kësteve të
pagueshme Pa plan fiks të kësteve
Numri Përshkrimi Tiparet
Kredit të llojit “Revolving” të përsëritshme në rrotacion
18
Kredi “Revolving” me kohëzgjatje të
paracaktuar dhe pagesa të rregullta të kostos
totale të kredisë (interesi dhe komisionet)
Pagesa të rregullta të kostos totale të
kredisë
19
Mbitërheqjet të lejuara për kohë të pacaktuar
dhe pagesa të rregullta të kostos totale të
kredisë
Mbitërheqjet të lejuara për kohë të
pacaktuar dhe pagesa të rregullta të
kostos totale të kredisë
20
Kredi për kohë të pacaktuar “Open end
credit” me shpenzime administrative dhe
këste të rregullta me shumë fikse
Kredi për kohë të pacaktuar “Open‐end
credit” me shpenzime administrative
dhe këste të rregullta me shumë fikse
13 prej 31
21
Kredi për kohë të pacaktuar “Open end
credit” me shpenzime administrative dhe
pagesa të rregullta të kostos totale të kredisë
(interesi) plus një përqindje minimale e
principalit në shfrytëzim
“Open end credit” me shpenzime
administrative dhe pagesa të rregullta të
kostos totale të kredisë plus një
përqindje minimale e principalit në
shfrytëzim
22
Kredi për kohë të pacaktuar ‘Open end credit’
me shpenzime administrative dhe pagesa të
rregullta të kostos totale të kredisë (interesi
dhe premiumet e sigurimit) plus një përqindje
minimale e principalit në shfrytëzim Premiume të rregullta të sigurimit
23
Kredi për kohë të pacaktuar ‘Open end credit’
me shpenzime administrative dhe pagesa të
rregullta të një përqindje minimale të shumës
në shfrytëzim (principalit dhe interesit)
Kredi për kohë të pacaktuar ‘Open end
credit’ me shpenzime administrative
dhe pagesa të rregullta të një përqindje
minimale të shumës në shfrytëzim
(principalit dhe interesit)
24
Karta krediti me shpenzime vjetore të
mirëmbajtjes, normë të interesit në rritje dhe
këste të rregullta të një përqindje minimale të
shumës në shfrytëzim (principali dhe interesi)
Shpenzime vjetore të mirëmbajtjes dhe
normë të interesit në rritje
SHEMBUJT:
Shembujt në vijim ilustrojnë llogaritjen e NEI për produkte të ndryshme të ofruara nga
institucionet financiare dhe mbulojnë një numër të gjerë te elementeve dhe karakteristikave të
veçanta të tyre. Këta shembuj duhet të kuptohen vetëm si të imagjinuar në kuptimin që shuma,
shpenzimet dhe normat e interesit e supozuara janë vetë ilustrues të produkteve të tregut, të cilat
në realitet mund të kombinojnë edhe karakteristikat e ndryshme të paraqitura me këta shembuj:
SHEMBULLI 1
Marrëveshje për kredi në shumë prej 6,000 €urove e cila paguhet me një pagesë të vetme prej
6,270 pas gjashtë muajve.
Ekuacioni paraqitet:
i cili na jep X=9.202500%, d.m.th.: NEI është 9.2%.
14 prej 31
SHEMBULLI 2
Marrëveshje për kredi në shumë prej 6,000 €urove e cila paguhet me 4 këste të barabarta vjetore
në vlerë prej € 1852.01.
Ekuacioni paraqitet:
ose:
i cili na jep X=8.999951%, d.m.th.: NEI është 9.0%.
SHEMBULLI 3
Marrëveshje për kredi në shumë prej 6,000 €urove e cila paguhet me 24 këste të barabarta mujore
në vlerë prej € 274.11.
Ekuacioni paraqitet:
or:
i cili na jep X= 9.381299%, d.m.th.: NEI është 9.4%.
SHEMBULLI 4
Marrëveshje për kredi në shumë prej 6,000 €uro e cila paguhet me 24 këste të barabarta mujore,
ku kësti i parë duhet të paguhet brenda një numri të caktuar të ditëve pas nënshkrimit të
marrëveshjes.
Së pari paraqitet rasti kur kësti i parë duhet të paguhet 20 ditë pas marrëveshjes në vitin i cili ka
365 ditë. Norma e interesit është 9%, kësti mujor është €273.41, dhe ekuacioni paraqitet:
15 prej 31
ose:
i cili na jep X= 9.381531%, d.m.th.: NEI është 9.4%.
Në rastet kur periudha prej 20 ditëve qëllon në vitin e brishtë, me përdorimin e normës së njëjtë të
interesit prej 9% kësti mujor mbetet i njëjtë si më parë me saktësinë prej dy shifrave pas presjes
dhjetore. Ekuacioni i ri paraqitet:
ose:
i cili na jep X= 9.383024%, d.m.th.: NEI është 9.4%.
Në rastin kur numri i ditëve deri në pagesën e këstit të parë është një muaj plus periudha prej 20
ditëve në vitin me 365 ditë. Me normën e interesit prej 9%, kësti mujor është më i lartë, që paraqet
kohën më të gjatë të kredisë dhe shuma e kësteve është €275.45. Ekuacioni paraqitet:
ose:
16 prej 31
i cili na jep X= 9.377528%, d.m.th.: NEI është 9.4%.
Në fund, rasti kur numri i ditëve për pagesën e këstit të parë është një muaj e 20 ditë kur kemi
vitin e brishtë, kësti mujor mbetet i njëjtë si më parë me një saktësi prej dy shifrave pas presjes
dhjetore dhe ekuacioni paraqitet:
ose:
i cili na jep X= 9.378904%, d.m.th.: NEI është 9.4%.
SHEMBULLI 5
Marrëveshje për kredi në shumë prej 6,000 Eurove e cila paguhet me 24 këste të barabarta mujore
prej €274.11. Shpenzimet administrative prej €60 të pagueshme në momentin e nënshkrimit të
kontratës.
Ekuacioni paraqitet:
ose:
i cili na jep X= 10.474957%, d.m.th.: NEI është 10.5%.
17 prej 31
Në krahasim me shembullin 3, NEI rritet si rezultat i shpenzimeve shtesë.
SHEMBULLI 6
Marrëveshje për kredi në shumë prej 6,000 Eurove e cila paguhet me 24 këste të barabarta mujore
prej €274.11. Shpenzimet administrative prej €60 të shpërndara me pagesat e kësteve.
Kësti mujor:
dhe ekuacioni paraqitet:
ose:
i cili na jep X= 10.368635%, d.m.th: NEI është 10.4%.
Krahasuar me shembullin 5, NEI zvogëlohet si rezultat i shpërndarjes së shpenzimeve
administrative përgjatë kësteve të pagimit të kredisë.
SHEMBULLI 7
Marrëveshje për kredi në shumë prej 6,000 Eurove e cila paguhet me 24 këste të barabarta mujore
prej €274.11. Shpenzimet administrative prej €60 të pagueshme në momentin e nënshkrimit të
kontratës plus shpenzimet e sigurimit prej 5% të limitit të kredisë të shpërndara përgjatë pagesave
të kësteve.
Shpenzimet e premiumeve të sigurimit duhet të përfshihen në koston totale të kredisë nëse sigurimi
është i detyrueshëm për marrjen e kredisë apo marrjen e kredisë me kushtet e reklamuara dhe nëse
ky shërbim kryhet nga institucioni financiar dhe i ngarkohet konsumatorit. Supozohet se ky është
një rast i tillë.
18 prej 31
Kësti mujor është:
dhe ekuacioni paraqitet:
ose:
i cili na jep X= 15.506941%,d.m.th.: NEI është 15.5%.
SHEMBULLI 8
Marrëveshje për kredi në shumë prej 6,000 Eurove e cila paguhet me 24 këste të barabarta mujore.
Shpenzimet administrative prej €60 të pagueshme në momentin e nënshkrimit të kontratës plus
shpenzimet e sigurimit prej 5% të limitit të kredisë të pagueshme me vetëm një shumë me rastin e
nënshkrimit të kontratës.
Shpenzimet e premiumeve të sigurimit duhet të përfshihen në koston totale të kredisë nëse sigurimi
është i detyrueshëm për marrjen e kredisë apo marrjen e kredisë me kushtet e reklamuara dhe nëse
ky shërbim kryhet nga institucioni financiar dhe i ngarkohet konsumatorit. Supozohet se ky është
një rast i tillë.
Shuma e paguar për sigurim nxirret nga shuma totale e kredisë dhe përqindja e shpenzimeve të
sigurimit:
rrjedhimisht, kësti mujor me të cilin paguhet edhe sigurimi është €287.81.
Ekuacioni paraqitet:
19 prej 31
ose:
i cili na jep X= 15.993938%, d.m.th.: NEI është 16.0%.
Krahasuar me shembullin 7, kësti dhe NEI janë më të larta që reflektojnë shpenzimet e sigurimit
të paguara në momentin e nënshkrimit të kontratës.
SHEMBULLI 9
Marrëveshje e kredisë së llojit të quajtur “Balloon” në shumë prej €6000 të pagueshme me 23 këste
të barabarta mujore plus këstit të 24’përmbyllës i cili paraqet 25% të shumës totale të kredisë.
Shpenzimet administrative prej €60 të pagueshme në momentin e nënshkrimit të kontratës plus
shpenzimet e sigurimit prej 5% të limitit të kredisë të shpërndara përgjatë pagesave të kësteve
mujore.
Shpenzimet e premiumeve të sigurimit duhet të përfshihen në koston totale të kredisë nëse sigurimi
është i detyrueshëm për marrjen e kredisë apo marrjen e kredisë me kushtet e reklamuara dhe nëse
ky shërbim kryhet nga institucioni financiar dhe i ngarkohet konsumatorit. Supozohet se ky është
një rast i tillë.
Me normën e interesit prej 9%, kësti mujor i cili siguron pagesën e plotë të kredisë është €225.44.
Këstet mujore për 23 këstet e para janë:
ndërsa kësti në muajin e 24 është:
Ekuacioni paraqitet:
20 prej 31
ose:
i cili na jep X= 14.610574%, d.m.th.: NEI është 14.6%.
Ky shembull paraqet rastin kur ofrohet një shtyrje e pagesës së një pjese të madhe të kredisë për
në fund me rastin e përmbylljes së marrëveshjes. Rreziku më i lartë kreditor si pasoj e kësaj pagese
mund të arsyetoj kërkesën për sigurim të kredisë.
SHEMBULLI 10
Marrëveshje e kredisë në shumë prej €6000 të pagueshme me 24 këste të barabarta mujore plus
një pagese avans që paraqet 25% të shumës fillestare të kredisë. Shpenzimet administrative prej
€60 të pagueshme në momentin e nënshkrimit të kontratës.
Pagesa e avansit nuk është asnjëherë pjesë e financimit. Kështu që shuma e kredisë është:
Me normën e interesit prej 9%, kësti mujor i cili siguron pagesën e plotë të kredisë është
€205.58.
Ekuacioni paraqitet:
ose:
i cili na jep X= 10.843883%, d.m.th.: NEI është 10.8%.
21 prej 31
Ky shembull paraqet marrëveshjet e kredive të llojit të lizingjeve financiare pa një pagesë të
veçantë përmbyllëse.
SHEMBULLI 11
Marrëveshjet për lizing financiar për mallra me çmim psh.: 20,000 Euro për një periudhë prej dy
viteve. Marrëveshja përcakton një pagesë në avans prej 50% të çmimit, 23 këste mujore plus një
pagesë përmbyllëse prej 10% të çmimit. Si dhe shpenzimet administrative prej 60 Eurove të
pagueshme në rastin e nënshkrimit të kontratës.
Pagesa në avans nuk është pjesë e financimit. Kështu që shuma e kredisë është:
Pagesa në muajin e 24 është:
Me normën e interesit prej 9%, kësti mujor i cili siguron pagesën e plotë të kredisë është €395.58.
Ekuacioni paraqitet:
ose:
i cili na jep X= 9.957314%, d.m.th.: NEI është 10.0%.
Ky shembull është një kombinim i dy pagesave të veçanta të cilat janë paraqitur në shembujt
paraprakë.
22 prej 31
SHEMBULLI 12
Marrëveshje për kredi në shumë prej 6000 Euro me dy periudha të pagesave në muajin e 11
përkatësisht 3’të. Periudha e pagesës së këstit të dytë korrespondon me 60% të këstit të periudhës
së parë. Shpenzimet administrative prej €60 të pagueshme në momentin e kontratës.
Me normën e interesit prej 9%, këstet mujore janë € 345.99 dhe € 207.59.
Ekuacioni paraqitet:
ose:
i cili na jep X= 10.631509 %, d.m.th.: NEI është 10.6%.
SHEMBULLI 13
Marrëveshje për kredi në shumë prej €6000 me dy periudha pagese prej 11 muajve përkatësisht
13 muajve. Pagesa e këstit të periudhës së pare korrespondon me 60% të këstit të periudhës së
dytë. Shpenzimet administrative prej €60 të pagueshme me rastin e nënshkrimit të kontratës.
Me normën e interesit prej 9%, këstet mujore përkatëse janë € 203.61 dhe € 339.35. kësti I dytë
është 1/0.6-1=66.666667% më i madh se sa kësti i parë.
Ekuacioni paraqitet:
ose:
23 prej 31
i cili na jep X= 10.354709 %, d.m.th.: NEI është 10.4%.
SHEMBULLI 14
Marrëveshje për Kredi në shumën prej €1000 e pagueshme në dy këste, ose këstit prej €700 pas
një viti dhe €500 pas dy viteve, ose €500 pas një viti dhe €700 pas dy viteve.
Normat e interesit janë 13.90% dhe 12.32% për rastin e pare respektivisht të dytin
Në rastin e pare, ekuacioni paraqitet:
i cili na jep X = 13.898667%.
Në rastin e dytë, ekuacioni paraqitet:
i cili na jep X = 12.321246%.
Sipas supozimit 5, në rastet ku ekziston një plan fiks i pagesave por shuma e tyre është e
ndryshueshme, shuma e çdo pagese do të jetë shuma më e ulët e parashikuar me marrëveshje.
Rrjedhimisht, në këtë rast duhet të zgjedhet shuma prej 500 si pagesa e pare, dmth NEI merret ajo
e rastit të dytë që është NEI = 12.3%.
Ky shembull tregon që NEI është e varur nga skema e pagesave dhe paraqitja e kostos totale të
kredisë me informacionin paraprak apo në marrëveshjen e kredisë në këto raste, nuk paraqet
ndonjë rëndësi për konsumatorin. Pavarësisht nga ajo që kosto totale e kredisë është € 200 në të
dy rastet, normat e interesit janë të ndryshme.
24 prej 31
SHEMBULLI 15
Marrëveshja e kredisë në shumë totale prej 1000 Eurove e pagueshme në katër këste të barabarta
të llogaritura duke aplikuar normën e interesit prej 18%, plus shpenzimeve administrative prej 60
Eurove të shpërndara përgjatë pagesave të kësteve të rregullta.
Kësti mujor i cili përmbyll pagesën e kredisë është € 259.44, dhe këstet mujore janë:
Ekuacioni paraqitet:
ose:
i cili na jep X= 57.138738%, d.m.th.: NEI është 57.1%.
SHEMBULLI 16
Marrëveshje për kredi me shumë totale prej 6000 Euro e pagueshme me 24 këste mujore. Me
normë interesi prej 5% deri në 9% në vitin e parë e cila mbetet e njëjtë deri në fund të marrëveshjes
së kredisë. Shpenzimet administrative prej 60 Euro të pagueshme me rastin e nënshkrimit të
kontratës.
Sipas supozimit 8, në rastet kur ofrohen norma të ndryshme të interesit dhe komisioneve për një
shumë apo periudhë të kufizuar kohore, supozohet që norma e interesit dhe komisionet janë më të
lartat përgjatë gjithë kohëzgjatjes së marrëveshjes së kredisë. Prandaj, NEI në rastin e kësaj
marrëveshje, duhet të llogaritet duke përdorur normën e interesit prej 9% për 4 vite. Rezultati
përputhet me Shembullin 5, ku NEI është 10.5%.
25 prej 31
SHEMBULLI 17
Marrëveshje e kredisë me shumën totale prej 6000 Eurove dhe shpenzimet administrative prej 60
Eurove.
Pasi që kjo marrëveshje e kredisë nuk përcakton një plan fiks të pagesave, duhet të përdoret
supozimi 4. Sipas këtij supozimi, parashihet që: a. Kredia jepet për një periudhë kohore prej një
viti, dhe b. Kredia do të paguhet në 12 këste të barabarta mujore.
Kësti mujor i cili siguron pagimin e plotë të kredisë dhe shpenzimeve të interesit për 12 muaj është
€524.71.
Nëse marrëveshja përcakton që shpenzimet administrative janë të pagueshme me rastin e
nënshkrimit të marrëveshjes, ekuacioni paraqitet:
ose:
i cili na jep X= 11.461367%, d.m.th.: NEI është 11.5%.
Nëse marrëveshja nuk përcakton një plan fiks të pagesave të shpenzimeve administrative, pagesat
shpërndahen nëpër këstet e barabarta mujore. Pagesat mujore paraqiten:
Ekuacioni paraqitet:
ose:
26 prej 31
i cili na jep X= 11.342929 %, d.m.th.: NEI është 11.3%.
SHEMBULLI 18
Marrëveshja e kredisë për shumën totale prej 1000 Eurove për një periudhë kohore prej dy viteve.
Në rastet kur marrëveshja përcakton pagesë e kostos totale të kredisë në bazë mujore dhe pagesën
e shumës totale të kredisë në fund të marrëveshjes. Shpenzimet administrative prej 0.25% e limitit
të kredisë për çdo muaj.
Supozimi 1, që parashikon se shuma e kredisë tërhiqet tërësisht dhe menjëherë aplikohet për të
gjithë shembujt në vijim, të cilët i referohen gjithashtu marrëveshjeve të kredisë në formën
“revolving”.
Gjithashtu, siç kemi paraqitur në fillim të Aneksit 2 të kësaj Rregulloreje, norma e interesit për
këta shembuj supozohet të jetë norma efektive prej 12%.
Për këtë shembull, shpenzimet mujore të interesit, të llogaritura sipas normave të barabarta
mujore janë:
Ku pagesat mujore të interesit dhe komisioneve:
Ekuacioni paraqitet:
ose:
27 prej 31
i cili na jep X= 15.37578%, d.m.th.: NEI është 15.4%.
Ky shembull përfaqëson disa lloje të kredive në formë “revolving”.
SHEMBULLI 19
Marrëveshje e kredisë me shumën maksimale prej 1000 Eurove në formë të mbitërheqjes.
Marrëveshja e kredisë nuk imponon ndonjë kërkesë lidhur me pagesën e principalit, por kërkon
pagesën mujore të kostos totale të kredisë. Shpenzimet administrative janë 2.5 Euro për muaj.
Sipas supozimit 9, i cili aplikohet në mënyrë të veçantë për mbitërheqjet, në fjalinë e dytë, në rastet
kur nuk dihet kohëzgjatja e marrëveshjes së kredisë, siç kemi rastin e këtij shembulli, norma
efektive e interesit duhet të llogaritet mbi supozimin se kohëzgjatja e kredisë është tre muaj.
Ngjashëm me shembullin e sipërm, pagesa mujore e interesit dhe komisioneve nxjerrët përmes:
Ekuacioni paraqitet:
ose:
i cili na jep X= 15.375765%, d.m.th.: NEI është 15.4%.
SHEMBULLI 20
Marrëveshjet e kredisë në formë të hapur me shumën prej 1000 Euro. Kur marrëveshja kërkon
pagesën e një shume fikse prej 100 Eurove për çdo muaj deri në pagimin komplet të kredisë.
Shpenzimet administrative të pagueshme në momentin e nënshkrimit të kontratës në shumë prej
25 Eurove.
28 prej 31
Edhe pse marrëveshja e kredisë ka një kohëzgjatje të pakufizuar të vlefshmërisë (kredi për kohë të
pakufizuar), tërheqja e menjëhershme dhe e plotë e kredisë dhe skema e pagimeve përcaktojnë që
kredia të paguhet komplet brenda 11 muajve.
Sipas planit të amortizimit, shuma e pagesës së fundit është vetëm A11=55.77, e cila korrespondon
me shumën e borxhit në fund të muajit 11.
Ekuacioni paraqitet:
i cili na jep X= 18.151662%, d.m.th.: NEI është 18.2%.
Ky shembull përfaqëson disa lloje të kredive në formë të kredit kartelave.
SHEMBULLI 21
Marrëveshja e kredisë në formë të hapur me shumën prej 1000 Eurove. Kur marrëveshja kërkon
pagimin e kostos totale të kredisë për çdo muaj plus një pagesë minimale prej 20% të kredisë aktive
me një minimum prej 20 Eurove. Shpenzimet administrative prej 25 Eurove të pagueshme në
momentin e nënshkrimit të kontratës.
Edhe pse marrëveshja e kredisë nuk ka kufizim kohor të kohëzgjatjes së saj (kredi për kohë të
pacaktuar), tërheqja e menjëhershme e shumës së plotë të kredisë dhe skema e pagesave përcakton
që kredia të paguhet brenda 16 muajve.
Këto 16 pagesat mujore mund të nxjerrën përmes planit të amortizimit, që janë A1 = 209.49; A2
= 167.59; A3 = 134.07; A4 = 107.26; A5 = 85.81; A6 = 68.65; A7 = 54.92; A8 = 43.93; A9 =
35.15; A10 = 28.12; A11 = 22.49; A12 = 20.82; A13 = 20.63; A14 = 20.44; A15 = 20.25; A16 =
5.96.
Pagesa e fundit mund të jetë më e ulët se sa shuma minimale nëse shuma minimale e borxhit
është më e ulët se sa shuma minimale.
Ekuacioni paraqitet:
29 prej 31
i cili na jep X= 19.633825%, d.m.th.: NEI është 19.6%.
Ky shembull përfaqëson disa shembuj të kredit kartelave dhe kredive të “revolving”.
SHEMBULLI 22
Marrëveshja e kredisë në formë të hapur me shumën prej 1000 Eurove. Kur marrëveshja kërkon
pagimin e kostos totale të kredisë për çdo muaj plus një pagesë minimale prej 20% të kredisë aktive
me një minimum prej 20 Eurove. Shpenzimet administrative prej 25 Eurove të pagueshme në
momentin e nënshkrimit të kontratës plus shpenzimet mujore të sigurimit prej 1.5% të kredisë
aktive.
Edhe pse marrëveshja e kredisë nuk ka kufizim kohor të kohëzgjatjes së saj (kredi për kohë të
pacaktuar), tërheqja e menjëhershme e shumës së plotë të kredisë dhe skema e pagesave përcakton
që kredia të paguhet brenda 16 muajve.
Këto 16 pagesat mujore mund të nxjerrën përmes planit të amortizimit, që janë A1 = 224.49;
A2 = 179.59; A3 = 143.67; A4 = 114.94; A5 = 91.95; A6 = 73.56; A7 = 58.85; A8 = 47.08; A9 =
37.66; A10 = 30.13; A11 = 24.10; A12 = 22.10; A13 = 21.61; A14 = 21.12; A15 = 20.63; A16 =
6.04.
Pagesa e fundit mund të jetë më e ulët se sa shuma minimale nëse shuma minimale e borxhit është
më e ulët se sa shuma minimale.
Ekuacioni paraqitet:
Që rezulton me X= 43.239947%, d.m.th.: NEI është 43.2%.
Ky shembull përfaqëson disa shembuj të kredit kartelave dhe kredive të “revolving”.
SHEMBULLI 23
Marrëveshja e kredisë në formë të hapur me shumën prej 1000 Eurove. Kur marrëveshja kërkon
pagimin e kostos totale të kredisë për çdo muaj plus një pagesë minimale prej 20% të kredisë aktive
me një minimum prej 20 Eurove. Shpenzimet administrative të pagueshme në momentin e
nënshkrimit të kontratës në shumë prej 25.
30 prej 31
Edhe pse marrëveshja e kredisë nuk ka kufizim kohor të kohëzgjatjes së saj (kredi për kohë të
pacaktuar), tërheqja e menjëhershme e shumës së plotë të kredisë dhe skema e pagesave përcakton
që kredia të paguhet brenda 16 muajve.
Këto 16 pagesat mujore mund të nxjerrën përmes planit të amortizimit, që janë A1 = 201.90; A2
= 163.05; A3 = 131.68; A4 = 106.34; A5 = 85.88; A6 = 69.36; A7 = 56.01; A8 = 45.23; A9 =
36.53; A10 = 29.50; A11 = 23.83; A12 = 20.00; A13 = 20.00; A14 = 20.00; A15 = 20.00; A16 =
18.00.
Pagesa e fundit mund të jetë më e ulët se sa shuma minimale nëse shuma minimale e borxhit
është më e ulët se sa shuma minimale.
Ekuacioni paraqitet:
i cili na jep X= 19.343775%, d.m.th.: NEI është 19.3%.
Ky shembull përfaqëson disa shembuj të kredit kartelave dhe kredive “Revolving”.
SHEMBULLI 24
Marrëveshja e kredisë në formë të hapur në shumë prej 1000 Eurove me anë të përdorimit të kartës
për tërheqje. Kur marrëveshja kërkon pagimin e kostos totale të kredisë për çdo muaj plus një
pagesë minimale prej 20% të kredisë aktive me një minimum prej 20 Eurove. Shpenzimet vjetore
të mirëmbajtjes së kartës së lidhur me shfrytëzimin e produktit janë €25. Norma e interesit është
0% për këstin e parë dhe 12% për këstet vijuese.
Sipas supozimit 8, nëse ofrohen norma të ndryshme të interesit dhe komisione të ndryshme për një
shumë dhe periudhë të kufizuar kohore, supozohet që interesi dhe komisionet të jenë më të lartat
përgjatë gjithë kohëzgjatjes së marrëveshjes së kredisë. Prandaj, NEI në rastin e kësaj marrëveshje
duhet të llogaritet duke përdorur normën e interesi prej 12% përgjatë gjithë kohëzgjatjes së
marrëveshjes së kredisë.
Edhe pse marrëveshja e kredisë nuk ka kufizim kohor të kohëzgjatjes së saj (kredi për kohë të
pacaktuar), tërheqja e menjëhershme e shumës së plotë të kredisë dhe skema e pagesave përcakton
që kredia të paguhet brenda 16 muajve.
Këto 16 pagesat mujore mund të nxjerrën përmes planit të amortizimit, që janë A1 = 226.90; A2
= 163.05; A3 = 131.68; A4 = 106.34; A5 = 85.88; A6 = 69.36; A7 = 56.01; A8 = 45.23; A9 =
36.53; A10 = 29.50; A11 = 23.83; A12 = 20.00; A13 = 45.00; A14 = 20.00; A15 = 20.00; A16 =
18.00.
31 prej 31
Pagesa e fundit mund të jetë më e ulët se sa shuma minimale nëse shuma minimale e borxhit është
më e ulët se sa shuma minimale. Edhe pse kostoja e kartës ngarkohet në fillim të çdo viti si
paradhënie, të pagueshme në periudhat 1 dhe 13.
Ekuacioni paraqitet:
i cili na jep X= 25.49955%, d.m.th.: NEI është 25.5%.
Ky shembull përfaqëson disa shembuj të kredit kartelave.