Rotasyonel Kaliplama Makinelerinde Uretim2

7/26/2019 Rotasyonel Kaliplama Makinelerinde Uretim2

1/41

T.C.

MLL ETM BAKANLII

MEGEP(MESLEKETM VE RETM SSTEMNN

GLENDRLMESPROJES)

PLASTK TEKNOLOJS

ROTASYONEL KALIPLAMAMAKNELERNDE RETM 2

ANKARA,2006


2/41

Milli Eitim Bakanltarafndan gelitirilen modller;

Talim ve Terbiye Kurulu Bakanlnn 02.06.2006 tarih ve 269 saylKararileonaylanan, Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlarnda kademeli olarakyaygnlatrlan 42 alan ve 192 dala ait ereve retim programlarndaamalanan mesleki yeterlikleri kazandrmaya ynelik gelitirilmi retimmateryalleridir (Ders Notlardr).

Modller, bireylere mesleki yeterlik kazandrmak ve bireysel renmeyerehberlik etmek amacyla renme materyali olarak hazrlanm, denenmek ve

gelitirilmek zere Mesleki ve Teknik Eitim Okul ve Kurumlar

ndauygulanmaya balanmtr.

Modller teknolojik gelimelere paralel olarak, amalanan yeterliikazandrmak koulu ile eitim retim srasnda gelitirilebilir ve yaplmasnerilen deiikliklerBakanlkta ilgili birime bildirilir.

rgn ve yaygn eitim kurumlar, iletmeler ve kendi kendine mesleki yeterlikkazanmak isteyen bireyler modllere internet zerinden ulaabilirler.

Baslmmodller, eitim kurumlarnda rencilere cretsiz olarak datlr.

Modller hibir ekilde ticari amala kullanlamaz ve cret karlnda

satlamaz.


3/41

i

NDEKLERNDEKLER..........................................................................................................................iAIKLAMALAR ....................................................................................................................iiGR .......................................................................................................................................1RENME FAALYETLER1.............................................................................................31. ROTASYONEL KALIPLAMA MAKNELERNN AYARLARINI YAPMAK..............3

1.1.Rotasyon Atlyesinde Gvenli alma ........................................................................ 31.2 Rotasyonel Kalplama Makinelerinin Ayarlarnn Yaplmas........................................4

1.2.1 Dnme Hznn Ayarlanmas ..................................................................................41.2.2.Hammadde Miktarnn Ayarlamas ........................................................................61.2.3 DnZamannn Ayarlanmas ..............................................................................61.2.4. Scaklk Deerlerinin Ayarlanmas........................................................................71.2.5. Soutma Zamannn Ayarlanmas .........................................................................8

UYGULAMA FAALYET ..............................................................................................10LME VE DEERLENDRME ....................................................................................12B. UYGULAMALI TEST .................................................................................................14

RENME FAALYETLER2...........................................................................................152. ROTASYON MAKNELERNDEVREYE ALMAK.....................................................15

2.1 Rotasyon Makinelerinin altrlmas ........................................................................152.1.1. Hareketli Arabann altrlmas ........................................................................152.1.2. Rotasyon nitesinin altrlmas ......................................................................19

2.1.3. Rotasyon Kal

plar

malat

nda Kullan

lan Malzemeler.......................................222.1.4 Rotasyon Kalplarnda rn Boluu ve zellikleri ............................................23UYGULAMA FAALYET ..............................................................................................25LME VE DEERLENDRME ....................................................................................28

MODL DEERLENDRME ..............................................................................................31CEVAP ANAHTARI.............................................................................................................35NERILEN KAYNAKLAR..................................................................................................36KAYNAKA.........................................................................................................................37

NDEKLER


4/41

ii

AIKLAMALARKOD 543M00024

ALAN Plastik TeknolojisiDAL/MESLEK Plastik leme

MODLN ADI Rotasyonel Kalplama Makinelerinde retim 2

MODLN TANIMI

Rotasyonel Kalplama Makinelerinde retim 2 Modl:Rotasyonel kalplama makinelerinin ayarlar ve

altrlmas, rotasyon kalplarnda rn boluu vezellikleri,

plastik rotasyon kalp retiminde kullanlanmalzemeler, plastik rotasyon kalplarnn montaj bilgi ve

yeteneklerini kullanarak rotasyon makinelerinde retimyeterliinin kazandrldrenme materyalidir.

SRE 40/32

N KOUL

1- Temel Talalretim 1- 2- 3 -4 -5 modllerini,2- YardmcEkipmanlarla retim 1- 2 modllerini,3- Rotasyonel Kalplama Makinelerinde retim 1

modllerini almolmak.YETERLK Rotasyonel kalplama makinelerinde retim yapmak

MODLN AMACI

Genel AmaBu modl ile gerekli ortam salandnda plastik

rotasyonel kalplama makinelerinde istenen zelliklerdeplastik rn elde edebilecektir.Amalar Gerekli ortam salandnda plastik rotasyonel kalplama

makinelerinin, istenen rn elde edebilecek deerlerinisalayarak ayarlarn yapabileceksiniz Gerekli ortamsalandnda rotasyonel kalplama makinesini devreyealarak istenen zellikte rn elde edebileceksiniz.

ETM RETMORTAMLARI VEDONANIMLARI

Plastik rotasyonel kalplama makineleri, rotasyonkalplar, hammadde

LME VEDEERLENDRME

Her faaliyet sonrasnda o faaliyetle ilgili deerlendirmesorularile kendinizi deerlendireceksiniz.

retmen, modl sonunda size lme arac(uygulama,soru-cevap) uygulayarak modl uygulamalarile kazandnz

bilgi ve becerileri lerek deerlendirecektir.

AIKLAMALAR


5/41

1

GRSevgili renci,

Rotasyonla kalplama ilemleri, plastik teknolojisi alannda nemli bir konudur.

Plastiin gnlk hayatmzdaki yeri ve kullanm alannn genilii gz nne alndnda bu

nem daha da iyi anlalacaktr. Gnmzde kullandmz birok rnn hammaddesini

plastik oluturmaktadr. Hal byle olunca plastik hammaddenin ilenmesi yntemlerinden

olan rotasyonel kalplama makinelerini kullanmak da birtakm becerileri gerektirmektedir.Bu beceriler rotasyon makinelerinin tm ayarlarnn yaplmas ve altrlma esaslarnn

renilmesi ve rotasyon kalbnn tannmasdr.

Rotasyonel Kalplama Makinelerinde retim 2 Modl, bu yndeki becerileri

kazandrmak zere hazrlanmbir modldr. Bu modlde sizler, plastiklerin ekillendirme

yntemlerinden olan rotasyonel kalplama ynteminde kullanlan makinelerin ayarlarile bu

makinelerde rn elde etme bilgi ve becerisine sahip olacaksnz. Bu bilgi ve beceriler,

plastiin rotasyon teknii ile ekillendirilmesi iin kullanlan makinelerde ortaya kabilecek

bazsorunlargidermenize de yardmcolacaktr.

Bu modlde hedeflenen yeterlikleri edinmeniz durumunda, plastik teknolojisi alannda

daha nitelikli elemanlar olarak yetieceinize inanyor, baarlar diliyoruz.

GR


6/41

2


7/41

3

RENME FAALYETLER1

Plastik rotasyonel kalplama makinelerinde, istenen rn elde edecek deerlerisalayarak makinelerin ayarlarnyapabileceksiniz..

evrenizde plastik hammaddeye rotasyon teknolojisi ile ekil veren iyerlerini ziyaretederek

Rotasyonel kalplama makinelerinin ayarlarnn yaplmasnda dikkat edilecek

unsurlararatrnz.

Bu ilemlerde kullanlan rotasyon makinesi eitleri ve zellikleri nelerdir?

Aratrnz.

1. ROTASYONEL KALIPLAMAMAKNELERNN AYARLARINI YAPMAK

1.1.Rotasyon Atlyesinde Gvenli alma

Rotasyon retiminde salkl bir retim yapmann n koulu dier tm meslekalanlarnda olduu gibi gvenli bir alma ortamnn salanmasve bu ortamdaki gvenlikkurallarna uyulmasdr. Rotasyon atlyesinde uyulmasgereken gvenlik kurallar aada

belirtilmitir: Makine banda alrken makineyi alr durumda brakp izinsiz bir yere

ayrlmaynz.

altrmaybilmediiniz makineyi altrmaynz.

nlnz mutlaka giyiniz. Atlyede grltl allan ortamlarda kulaklk taknz.

Atlye iinde tozlu allan ortamlarda maske kullannz.

Kullandnz hammaddelerin yerlere dklmemesine dikkat ediniz.

Arl fazla olan malzeme ve ekipmann tanmasnda tamagerelerini kullannz.

Kaldrma tama aralar ile malzeme ve ekipman tanmasnda emniyet

tedbirlerini tam olarak aldnzdan, balantlar gvenli yaptnzdan emin

olunuz.

RENME FAALYETLER1

AMA

ARATIRMA


8/41

4

Yapacanz iiin uygun ara gere kullannz.

alma alannz temiz tutunuz ve her almadan sonra alma alannzntemizlik, tertip ve dzenini salamayunutmaynz.

Kullandnz hammaddenin ierisine yabanc malzemenin karmamasna

zellikle dikkat ediniz.

Makine kontrol panosundaki deerleri srekli kontrol ediniz.

1.2 Rotasyonel Kalplama Makinelerinin Ayarlarnn Yaplmas

Rotasyon teknii ile retim yapan makinelerin, plastik hammadde ileyen diermakineler gibi retime balanmadan nce, retim devam ederken ve retim sona ermezamanlarnda deiiklik ayarlarnn yaplmas gerekir. Ayrca ayarlarn deien rnzelliklerine gre, deien deerlerine dikkat edilmeli ve ayar bilgi bankasoluturulmaldr.

Rotasyon makinelerinde yaplan ayarlar; dnme hz, hammadde miktar, dnzaman, scaklk deerleri, souma zamannn ayarlanmasblmleri ile inceleyebiliriz.

1.2.1 Dnme Hznn Ayarlanmas

Rotasyon makinelerinde iki eksende (x-y) dnme gereklemektedir. Rotasyon

kalbnn dnme hznetkileyen iki nemli faktr vardr. Bunlar:

mal edilen rnn ekil, boyut ve malzeme zellikleri:

rn zelliklerine dikkat edilerek kalbn dnme hz deiir. Byk boyutlu birtankn dnme hz ile kk boyutlu bir p arabasnn dnme hzlar llerindekifarkllklarndan dolayaynolmaz.

Resim 1.1de dnme hzlarnn rn boyutlarna bal olarak deiecei iki rngrlmektedir. Byk boyutlu kalplarda dier boyutlu kalplara gre daha yava hzkullanlacana dikkat ediniz.


9/41

5

Resim 1.1:Boyutlarfaklrnler

Dnme hzoranlarayrca makineye balanan kalbn fiziksel zellikleri ile ilgili olupbunlar; girinti-kntlarn younluu, kalp ierisindeki hammaddenin hareket edebilme

kabiliyeti, elde edilmek istenen mamln et kalnl ve en nemlisi nerede ne kadar birkalnlk istendii gibi zelliklere dikkat edilmelidir.

Kalbn imalat amasndaki bulunduu istasyon yeri:ki farklistasyon mevcuttur. Yanma odasve stma kabini istasyonundaki dnme hz

ile soutma istasyonunda kalbn dnme hzlar farkldr. Istma istasyonunda, kalpierisindeki hammadde stld ve kalp i yzeyine svanp ekil almas istendii iindnme hz ayar soutma istasyonunda gre daha hzl olmaldr. Her iki istasyonda dadn zamannn ayar, otomatik zaman ayarlayc paneller yardmyla elektronik veyamanuel olarak ayarlanabilir. Resim 1.2de makine kontrol panosundaki dn hz kontrolkadrangrlmektedir.

Resim 1.2: Dnhzkontrol kadran

Tm bu kriterler dnme hznn oranlarnn belirlenmesinde nemli faktrlerdir.

Dnme hzrn kalitesi iin en nemli faktrdr.


10/41

6

1.2.2.Hammadde Miktarnn Ayarlamas

Hammadde miktar

talep edilen malzemenin kal

nl

ile ilgili olup, malzemenin etkalnl anlamna gelir. Hammadde miktar hesaplanrken rnn yzey alan hesaplanp(cm2) bunu hammaddenin younluu ve istenen et kalnl(cm) ile arptmzda ne kadarhammadde kullanlacantespit etmioluruz. Yaplan hesaplamalarda LLDPE malzemeninyounluk deeri < 0,935g/ cm3alnr.

rnek: ekilde grlen plasik rnn rotasyon teknii ile retimi iin gereklihammadde miktarnhesaplaynz (ller cm dir.).

(alt taban yzey)rn toplam yzey alan=(2*100*400)+(400*300)+(2*100*300) = 260000cm2

(yan uzun yzeyler) (yan kk yzeyler)

r.top.yz.alan* younluk * et kalnl= 260000cm2 * 0, 9gr/cm3 * 1cm = 234000gr = 234 kg

1.2.3 DnZamannn Ayarlanmas

Rotasyon kalbnn dn zamanna, kalbn dn hzna etkileyen faktrler dikkatealnarak karar verilir. Kalbn boyutu, rnn et kalnl ve kullanlan hammadde tr,kalbn dnyaptistasyonunun adgibi deikenler kalbn dnzamannetkiler. ekilResim 1.3te soutma istasyonunda dnen bir rotasyon kalbgrlmektedir (Dn ilemigerekletii iin resim dalgalgrlmektedir).


11/41

7

Resim 1.3: Soutma istasyonunda dnen bir rotasyon kalb

1.2.4. Scaklk Deerlerinin AyarlanmasKalplar iin scaklk deerlerinin ayarlanmas, rotasyon makinesinde kullanlan stma

sisteminin alma teknii ile ilgili olup, bunlaraadaki gibi snflandrabiliriz:

Doal gaz Lpg

Mazot

Elektrik enerjisi

Istma sistemi ilk sistem iin brlr aracl ile gerekleir, dier ve pek tercihedilmeyen yntemde ise elektrik enerjisi ile rezistanslar kullanlarak frn ierisinde kalplarstlr. Frn scakl stma kabini ierisine yerletirilmi termokupullar yardmylaelektronik olarak ayarlanr ve scaklk kontrol makine kontrol panosundan ilgiligstergeden takip edilerek doru dereceye ayarlanr. Resim 1.4te rotasyon makinesindeki

scaklk kontrol gstergesi grlmektedir.


12/41

8

Hammadde miktarna gre frn scaklayarlanr.

Resim 1.4: Scaklk kontrol gstergesi

1.2.5. Soutma Zaman

n

n Ayarlanmas

Prosesin son aamasda saylabilecek bir ilemdir. Kalp boyutu, rn et kalnlvelleri kalbn soutma zamann etkileyen temel faktrlerdir. Makine tipine bal olaraksoutma makine iinde veya dnda gerekletirilebilir. Soutma makine fan veyasoutucular yardmile gerekleir. klim koullarna gre soutma ilemi dortamdan havaile ya da su yardmyla yaplabilir. Soutma zamannn karar operatr tarafndan sttekietkenlere dikkat edilerek belirlenir. Bununla beraber, tecrbelere dayanlarak kalba elledokunulmasile rn iin gerekli soutma zamannn ayarlanmasdoru olacaktr. Soutmailemi kalbn, hareketli araba kollararasnda iki eksende dnme hareketi ile gerekleir.

Resim 1.5de bir rotasyon kalbnn soutma ilemi grlmektedir.


13/41

9

Resim 1.5: Soutma istasyonunda dnen bir rotasyon kalb


14/41

10

UYGULAMA FAALYET

Atlyenizde mevcut bir rotasyon makinesinde retim yapmak iin gerekli makineayarlamalarn aadaki ilem basamaklarna dikkat ederek yapnz. (ller cm olarak

kullanlacaktr.)

lem Basamaklar neriler Rotasyonel kalplama

makinesini anz. alma ortamnzhazrlaynz.

nlnz giyiniz.

ile ilgili gvenlik tedbirlerini alnz.

alma srasnda kullanacanz l ve kontrolaletleri, ilgili tablo ve izelgeleri retmeninizi

bilgilendirerek temin ediniz.

Rotasyon retimini gerekletirecek makinelerianz. Bu konuda retmeninizle birlikte alnz.

Hammadde miktar ayarlarnyapnz.


Kullanlacak hammaddenin younluk deeri iinilgili modl bilgi konularn reniniz; gerekirseretmeninize dannz.

Hammadde miktarayarlamasn ilgili modl bilgisayfalarna dikkat ederek yapnz.

Rotasyon nitesi stma sistemi

parametrelerini ayarlaynz.

Scaklk deerlerinin ayarlanmas aamasnda

modl bilgi konularndaki zelliklere dikkat ediniz.

UYGULAMA FAALYET


15/41

11

Scaklk gsterge panosundan doru deeri giriniz.

Gstergeye girilen scaklk deerinin kontrolnyapnz.

Dnme hz ayarlamasnyapnz.

Hz kontrolnun, makine panosunda ki kontrolkadrannaltrnz.

Kalp stma istasyonunda ise, makine kontrolpanosunda dnhzkontrol

Kadranndan hzbir miktar arttrnz.

Kalp soutma istasyonunda ise, makine kontrolpanosunda dnhzkontrol kadranndan hzbir

miktar azaltnz.

Makine panosunda ki hz kontrol kadrannnkullanm zelliklerine, dikkat ediniz.

Kalp dnme zamanayarlamasnyapnz.

Dnme zaman ayar dmesini, makinepanosundan altrnz

Dnme zamannn ayarlanmaszelliklerine dikkatediniz.

Kalbn dnzamannn sona ermesi ayarlamasnyapnz.

Soutma zaman ayarlamasnyapnz.

Soutma zamannn ayarlanmas zelliklerinedikkat ediniz.

Kullanlan rotasyon makinesinin eidine dikkatediniz.

Soutma zamannn kontrolnde mesleki tecrbeyenem veriniz.

Soutma zamannn sona ermesi ile beraber kalb,kalp deitirme istasyonuna alnz.

Yap

lan ayarlamalar

nkontroln yapnz.

Rotasyonel kal

plama ilemi iin gerekliayarlamalaryapnz.

Makine ayarlamalarnn kontroln yapnz.

Kontrol sonucunda eksik veya yanl yaplm birayarn tespiti halinde ilgili modl bilgilerinden veretmeniniz den yararlanarak dorusunu yapnz.


16/41

12

LME VE DEERLENDRMEA. oktan Semeli Sorular

Aada verilen sorularda doru olan kkiaretleyiniz

A) 100 kg

B) 85,4 kgC) 90,8 kgD) 125,6 kg

2- Aadakilerden hangisi dnme hznn ayarlarnetkileyen faktrlerden deildir?A) rnn et kalnlB) rnn ekil ve boyut lleriC) Kalbn bulunduu retim istasyonunun adD) klim zellikleri

3- Kalbn stma istasyonu ve soutma istasyonu blgelerindeki dn hzlarnn

kar

lat

r

lmas

ile ilgili olarak aa

dakilerden hangisi dorudur?A) Dnhz; stma istasyonunda hzl, soutma istasyonunda daha yavatr.B) Dnhz; stma istasyonunda yava, soutma istasyonunda daha hzldr.C) Dnhz; stma istasyonu ile, soutma istasyonunda ayndr.D) Hibiri

4- Aadakilerden hangisi rotasyon makinesinde retim iin yaplacak ayarlamalardandeildir?

A) Scaklk ayarlamasB) Hava basncayarlamasC) Dnhzayarlamas

D) Dnzamanayarlamas

1- ll resmi verilen plastik rnn rotasyon yntemi ile kalplanabilmesi iin gereklihammadde miktaraadakilerden hangisidir?

LME VE DEERLENDRME


17/41

13

5- Rotasyon makinesi stma sisteminin alma teknikleri iin aadakilerden hangisi

yanl

t

r?A) Doal gaz ile altrlr.B) Fuel-oil ile altrlr.C) Gneenerjisi ile altrlr.D) Mazot ile altrlr.

6- Rotasyon kalbnn soutulmasiin aadakilerden hangisi yanltr?A) Soutma fanlar yardmyla yaplr.B) Soutma zamantespitinde tecrbe nemlidir.C) Kalp durgun halde iken soutulur.

D) Kal

p dndrlerek soutulur.

7- Frn scaklnn ayarlanmasnda temel etken aadakilerden hangisidir?A) Hammadde miktarB) IstctekniiC) Soutma tekniiD) Termokupul says

8- Aadakilerden hangisi soutma zamannetkileyen temel faktrlerden deildir?A) Kalp boyutuB) rn et kalnl

C) rn lleriD) Istma teknii

9- Aadakilerden hangisi hammadde miktarnetkileyen temel faktrlerden deildir?A) rn yzey alanB) Hammadde younluuC) Istma sresiD) rn et kalnl

10- Aadakilerden hangisi dnme hzoranlarnetkileyen faktrlerden deildir?A) Girinti-kntlarn younluu

B) rnn et kalnlC) Farkll deerleriD) Istma teknii

DEERLENDRMECevaplarnzmodl sonunda yer alan cevap anahtarile karlatrnz ve doru cevap

saynzbelirleyerek kendinizi deerlendiriniz.

lme sorularndaki yanl cevaplarnz tekrar ederek, aratrarak ya daretmeninizden yardm alarak tamamlaynz.


18/41

14

B. UYGULAMALI TEST

renme faaliyetinde kazandnz becerileri aadaki tablo dorultusunda lnz.

PERFORMANS DEERLENDRME Evet Hayr

Rotasyonel kalplama makinesini atnz m?

Hammadde miktarayarlamasnyaptnz m?

Istma sistemi deerlerinin ayarlamasnyaptnz m?

Dnme hzayarlamasnyaptnz m?

Dnme zamanayarlamasnyaptnz m?

Rotasyon kalbnn soutma zamanndoru ayarladnz m?

Rotasyonel kalplama iin gerekli ayarlarkontrol ettiniz mi?

disiplinine uygun bir alma gerekletirdiniz mi?

almalarnzteknoloji kurallarna uygun olarak yaptnz m?

Sreyi iyi kullandnz m? (1-5 saat)

Faaliyet deerlendirmeniz sonucunda Hayr iaretlediiniz ilemleri tekrar ediniz.Tm ilemleri baaryla tamamladysanz bir sonraki faaliyete geiniz.


19/41

15

RENME FAALYETLER2

Plastik rotasyonel kalplama makinesini devreye alarak istenen zellikte rn eldeedebilecektir.

Deiik rotasyon makinelerinin altrlmasesaslarnaratrnz.

Rotasyon makinelerinin altrlmas iin yaplacak kontrol eitlerini

aratrnz.

Rotasyon kalp malzeme eitlerini ve zelliklerini aratrnz.

2. ROTASYON MAKNELERNDEVREYE ALMAK

2.1 Rotasyon Makinelerinin altrlmas

Rotasyon teknii ile retim prosesinde iki temel nite vardr. Bunlar; hareketli arabanitesi ve rotasyon nitesidir. Bu nitelerin ayr kontrol panolar olup kullanm fonksiyonzellikleri deiiklikler gsterir. ki nite birlikte almasalar da yaptklar iler birbirine

baldr. Bir rotasyon makinesi operatrnn iki nitenin de altrlmas esaslarnrenmesi gerekir. Rotasyon makinesinin altrlmas ile ilgili konular aadaaklanmtr.

2.1.1. Hareketli Arabann altrlmas

Rotasyon kalbn kollar arasnda tutarak, frn iine tayan ve daha sonra soutmaistasyonunda kalbdndrerek soutan niteye araba nitesi denir. Resim 2.1de. rotasyonda kullanlan bir arabann gvdesi grlmektedir.

RENME FAALYETLER2

AMA

ARATIRMA


20/41

16

Resim2.1: Rotasyon retiminde kullanlan hareketli araba gvdesi

Rotasyon kalb hareketli arabann kollar arasna monte edilir. Resim 2.2de arabakollarna montajyaplmbir kalp grlmektedir.

Resim 2.2: Araba kollararasndaki kalp

Hareketli araba kalb, bir elektrik motorundan ald g ile alan bir zincir diliark tertibatile dndrr. Resim 2.3te zincir dili tertibatgrlmektedir.


21/41

17

Resim 2.3: Zincir dili tertibat

Hareketli araba kalbsadece dortamda tutmak iin deil, aynzamanda frn iindedndrerek hammaddenin kalbn eklini almasnda salar.

Araba Resim 2.4te grld gibi hareket yolu iin hazrlanm paletli dzenekyardmile ileri-geri hareket eder.

Resim 2.4: Araba hareket dzenei

Arabann altrlmas iin (farkllklar gstermekle birlikte) gvde zerindehazrlanm bir kontrol panosu bulunmaktadr. Bu kontrol panosu yardmyla araba

hareketlerine kumanda edilebilmektedir. Resim 2.5te araba kontrol panosu grlmektedir.Resim 2.6da ve Resim 2.7de ise pano dme ve butonlargrlmektedir


22/41

18

Resim 2.5: Araba kontrol panosu

Resim 2.6

Resim 2.7

1: Frn ii fren dmesi2: Frn dfren dmesi3: Araba kollardndrme motoru ak4: Araba kollardndrme motoru kapal5: Rotasyon frn kapaak6: Rotasyon frn kapakapal

7: Araba ileri8: Araba geri


23/41

19

2.1.2. Rotasyon nitesinin altrlmas

Rotasyon teknii ile retimde kalbn araba yardmyla frnn iine girdii ve buradayksek scaklk altnda dnerek retimin gerekletii nitenin adna rotasyon nitesi ve bumakineye de rotasyon (ROT) makinesi denir. Resim 2.8de bir rotasyon makinesigrlmektedir.

Resim 2.8: Rotasyon makinesi

Rotasyon makinesinin sa ve sol yan blgelerinde arabann frn iine girmesisrasnda alp kapanan kaplar mevcuttur. Resim 2.9da iki farklkap tipi grlmektedir.


24/41

20

Resim 2.9: Rotasyon makinesi frn kaplarRotasyon makinesinin sa ve sol yan blgelerinde iki adet araba dzenei

bulunmaktadr. Sa yandaki araba ileri konumda olup kollar arasndaki kalp frn iindeiken sol yandaki araba darda kalp soutma ilemi yapar. Rotasyon makinesigerekletirecei ilemler iin kontrol panosundan kumanda edilir. Resim 2.10da Rotasyonmakinesi kontrol panosu grlmektedir.

Resim 2.10: Rotasyon makinesi kontrol panosu

Yukardaki ekilde grlen pano stnde bulunan gsterge, dme ve butonlarnkullanm zellikleri aada aklanmtr.


25/41

21

Resim 2.11: Potansiyometre

Panodaki potansiyometre ile dnhznkontrol eden srcnn ayaryaplr.

Resim 2.12: Motor kontrol butonlar

Dnmotor kontrol butonlar

Resim 2.13: Kapkontrol butonlar

Frn kaplarnn alma ve kapanmasilemi gerekletirilir.

Resim 2.14: Fan kontrol butonlar

Frn iindeki fanlarn altrlmasgerekletirilir.


26/41

22

Resim 2.15: Arza kontrol panosu

Makinede retim srasnda oluabilecek bir arzann yerini gsterir

Resim 2.16: Elektrik kontrol gstergeleri

Makine scaklk seviye gstergeleri

Resim 2.10daki resimde iaretli olduu gibi panonun satarafmakineye sakapdangiren kalbn kontrol iin kullanlr. Panonun sol tarafda sol kapdan giren kalbn kontroliin kullanlr. aretli blmlerde panonun sadaki ve soldaki kontrol elamanlar aynilemleri yapar.

2.1.3. Rotasyon Kalplarmalatnda Kullanlan Malzemeler

Rotasyon teknii ile retimde plastik hammaddeye ekil veren kalplarn imaledilmesinde ounlukla DKP sac malzemesi kullanlmaktadr. Resim 2.17de DKP sacmalzeme grlmektedir. Rotasyon kalbnn yksek basn altnda almamas nedeni ilekalp ince kalnlklsac malzemeden retilmektedir.


27/41

23

Resim 2.17: Rotasyon kalp imalatiin DKP sac malzeme

Kalplar baz durumlarda alminyum malzemelerden de retilebilir. Resim 2.18dealminyum malzemeden retilmibir rotasyon kalbgrlmektedir.

Resim 2.18: Alminyumdan retilmirotasyon kalb

2.1.4 Rotasyon Kalplarnda rn Boluu ve zellikleri

rn boluu, imal edilecek rn l ve ekline gre hazrlanan kalbn, iksmndaki plastik hammaddenin konulduu blmn addr. Resim 2.19da imalatyaplan

bir kalbn rn boluu grlmektedir.


28/41

24

Resim 2.19: rn Boluu

Kalpta rn boluu, plastik rnlerin llerine gre ekme paylar gz nndebulundurularak retilir. rn boluunun iine plastik hammadde konularak rn imaledilecei iin yzeyinin parlak ve przsz olmas istenir. Resim 2.20de kalbn iyzeyinin parlatlmasnda kullanlan kalptalama aparatgrlmektedir.

Resim 2.20: Kalptalama aparat

Ayrca rn boluunun yzeyindeki kaba przlerin temizlenmesi iin metal telfralar ve zmparalar kullanlr. Kalp alminyum malzemeden yaplmsa i yzeye kromkaplama yaplarak parlaklk kazandrlr. Elde edilecek rn zelliine gre rn bolukyzeyi kumlama teknii ile kaplanarak da parlatlabilir. Bu teknikte, parlatlacak yzeyemikron llerindeki kum taneleri pskrtlr. Kullanlan bir baka yzey parlatma tekniide yzeyin teflonla kaplanmasdr. Bu teknikte ise yzey mikron llerinde kalnla sahip

parlak teflon malzeme ile kaplanr.


29/41

25

UYGULAMA FAALYET

Atlyenizde mevcut, rotasyon makinesine montaj edilmi bir rotasyon kalb ilenceden ayarlanmparametrelere gre rn elde ediniz.

UYGULAMA FAALYET


30/41

26

lem Basamaklar neriler

Kal

b

n kontroln yap

n

z.

Araba kollar

aras

na montajl

kal

b

nkontrollerini yapnz.

Kalp paralarbalantlarnkontrol ediniz.

Rotasyon makinesi nitelerinianz.

alma ortamnzhazrlaynz

nlnz giyiniz.


alma srasnda kullanacanz l ve kontrolaletlerini, retmeninizi bilgilendirerek teminediniz.

Araba nitesini altrnz.

Frn kapananz.

Kalbfrn ierisine uygun konuma getiriniz.

Frn kapankapatnz.

Istcsistemi panodan anz. Scaklk deerlerinin ayarlanmas aamasndamodl bilgi konularnda ki zelliklere dikkatediniz.

Scaklk gsterge panosundan doru deeri

giriniz.

Gstergeye girilen scaklk deerinin kontrolnyapnz.

Hammaddeyi kalp ierisineyerletiriniz.

Hazrlanm hammaddeyi kalp ierisineyerletiriniz.

lem srasnda evre temizlii nlemini alnz.

Hammaddesi konmukalp paralarnemniyetliolarak birletiriniz.

Makinenin al

t

r

lmas

iingerekli parametreleri kontrolediniz.

Rotasyon makinesini altrnz.

rn kontrol ediniz.

Makinenin al

t

rma ncesi sistem kontrollerinitekrar yapnz.

Scaklk, dnhzve zaman, elektrik seviyesi,fan gibi niteleri iin girilen parametrelerindeerlerini kontrol ediniz.

almalarnz teknoloji kurallarna uygunolarak yapnz.

Kalp zelliklerine gre sistem ayarlarnyapnz.

Makine kumanda panosundan makineyi

al

t

r

n

z.


31/41

27

alma devam ederken de sistem

parametrelerini kontrole devam ediniz. Gsterge deerlerinde doabilecek bir ani

deiiklii retmenlerinize bildirerek, uzmankiilerin olaya mdahalesini salaynz.

Uygun zaman sonunda rotasyon makinesinidurdurunuz.

Frn kapananz.

Araba nitesini darkartnz.

Soutma istasyonunda uygun zamanda

soutulduktan sonra araba nitesini kapatnz.

Kalbaarak rn ierisinden kartnz.

rnn ekil, l, ve kalnlk kontrolleriniyapnz.


32/41

28

LME VE DEERLENDRMEAada verilen sorulardan doru olan kkiaretleyiniz

1- Aadakilerden hangisi rotasyon makinesinin temel nitesidir?A) RezistanslarB) Hareketli arabaC) FanlarD) Kontrol panosu

2- Rotasyon kalbnfrn iine tayan, ardndan kalbsoutma istasyonunda dndrerek

soutan nitenin adaadakilerden hangisidir?A) Rotasyon makinesiB) VinlerC) ArabaD) Kontrol panosu

3 4 5 6 7 8

3.ve 4. sorular iin kullanlacak araba kontrol panosu

3- Araba kollarndndrmek amacyla kullanlan butonlar hangileridir?A) 3 - 4B) 3 - 5

C) 7 - 8D) 5 7

4- Arabann ileri -geri hareketini kontrol iin kullanlan butonlar aadakilerdenhangisidir?

A) 3 - 7B) 4 - 8C) 5 - 7D) 7 - 8

LME VE DEERLENDRME


33/41

29

5- Rotasyon makinesi kontrol panosundan yanda ekli grlen kadrann kullanm amac

aa

dakilerden hangisidir?A) Dnmotoru ama kapatmaB) Dnmotoru hz ayarC) Frn ii fan ayarD) Arza ayar

6- Rotasyon makinesinin iindeki sy tm frn iine yaymak iin kullanlan dzeneinadaadakilerden hangisidir?

A) DredktrB) KaplarC) Hz ayar dmesiD) Fanlar

7- Rotasyon kalplarnn yapmnda kullanlan malzeme aadakilerden hangisidir?A) DKP sacB) PlastikC) KpkD) Mermer

8- Kalp retiminde rn boluunun apaklarnn alnarak parlatlmas iinaadakilerden hangisi kullanlmaz?

A) Kalptalama aparatB) Metal tel fra

C) ZmparalarD) Kaynak makinesi

9- Aadakilerden hangisi rn boluu yzeyi parlatlmasiin kullanlan tekniklerdendeildir?

A) Krom kaplamaB) Yzey soymaC) KumlamaD) Teflon kaplama

10- Aadakilerden hangisi rotasyon makinesi iin yanltr?

A) Panonun save sol blmleri aynbuton ve dmelere sahiptir.B) Pano stnde scaklk gstergesi vardrC) Pano stnde arza paneli vardr.D) Pano stnde vin kontrol butonlarvardr.

DEERLENDRMECevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek

kendinizi deerlendiriniz.lme sorularndaki yanl cevaplarnz tekrar ederek, aratrarak ya da

retmeninizden yardm alarak tamamlaynz


34/41

30

B. UYGULAMALI TEST

renme faaliyetinde kazandnz becerileri aadaki tablo dorultusunda lnz.


Kalbn kontrollerini yaptnz m?

Rotasyon makinesi nitelerini atnz m?

Rotasyon makinesi stclarnatnz m?

Hammaddeyi kalp ierisine yerletirilmesini yaptnz m?

retim iin makine parametrelerini kontrol ettiniz mi?

Makine nitelerini altrdnz m?

rnn kontrollerini yaptnz m?


almalarnzteknoloji kurallarna uygun olarak yaptnz m?

Sreyi iyi kullandnz m? (1-2 saat)

Faaliyet deerlendirmeniz sonucunda Hayr iaretlediiniz ilemleri tekrarediniz.Tm ilemleri baaryla tamamladysanz bir sonraki faaliyete geiniz..


35/41

31

MODL DEERLENDRME

UYGULAMALI LME ARALARI(PERFORMANS TESTLER)

Yukarda ll resmi verilen plastik tankn (veya atlyenizde mevcut bir kalbkullanarak) retimi iin gerekli makine ayarlamalarn yapnz ve rotasyon makinesinidevreye alarak rn elde ediniz?

MODL DEERLENDRME


36/41

32

PERFORMANS DEERLENDRME

Modlde kazandnz becerileri aadaki tablo dorultusunda lnz.


Rotasyonel kalplama makinesini atnz m?

Hammadde miktarayarlamasnyaptnz m?

Istma sistemi deerlerinin ayarlamasnyaptnz m?

Dnme hzayarlamasnyaptnz m?

Dnme zamanayarlamasnyaptnz m?

Rotasyon kalbnn soutma zamanndoru ayarladnz m?

Rotasyonel kalplama iin gerekli ayarlarkontrol ettiniz mi?

Kalbn kontrollerini yaptnz m?

Rotasyon makinesi nitelerini atnz m?

Rotasyon makinesi stclarnatnz m?

Hammaddenin kalp ierisine yerletirilmesini yaptnz m?

retim iin makine parametrelerini kontrol ettiniz mi?

Makine nitelerini altrdnz m?

rnn kontrollerini yaptnz m?

Teknolojik kurallara uygun bir alma gerekletirdiniz mi?

Sreyi iyi kullandnz m? (10 saat)


Modl deerlendirmeniz sonucunda Hay

r iaretlediiniz ilemleri tekrar ediniz.Tm ilemleri baaryla tamamladysanz bir sonraki faaliyete geiniz.


37/41

33

BLGDEERLENDRME SORULARI

Modl ile kazandnz bilgileri aadaki sorularcevaplayarak lnz.

1. Rotasyon makinesi dnme hznetkileyen faktrleri yaznz.2. Rotasyon makinesi frn ii salma tekniklerini yaznz.3. Kalp soutma zamannetkileyen temel faktrleri yaznz.4.

Kalptan istenilen ekilde rn kmas iin iine konacak hammadde miktarnetkileyen faktrler nelerdir.

5.

Rotasyon teknii ile retim iin gerekli makine ve aparatlarn adlarnyaznz?6.ve 7. sorular iin alttaki ekilden yararlannz.

3 4 5 6 7 8

6- steki ekilde grlen araba kontrol panosunda 3 - 4 numaralbutonlarn kullanmamacnyaznz.

7- steki ekilde grlen araba kontrol panosunda 7 - 8 numaralbutonlarn kullanmamacnyaznz.

8- Kalptaki rn boluunun apaklarnalmak ve przszlk salamak iin kullanlanyardmcaletlerin adlarnyaznz.

9- rn boluunun yzeyinin parlatlmasiin kullanlan tekniklerin adlarnyaznz.10- ll resmi verilen plastik rn iin gerekli hammadde miktar aadakilerden

hangisidir?


38/41

34

CEVAP ANAHTARI1-

a. rnn ekil ve boyut zelliklerib. rnn et kalnlmiktarc. Kalbn bulunduu retim istasyonunun ad

2- a. LPG ileb. Doal gaz ilec. Mazot ile

3- a. Kalp boyutub. rn et kalnlc. rn lleri

4- a. rn yzey alanb. rn et kalnlc. Kullanlacak hammaddenin younluu

5- a. Hareketli araba nitesib. Rotasyon makinesic. Kalpd. Istcsisteme. Fan sistemi

6- 3 numara; Araba kolunu eviren elektrik motorunu altrma

4 numara; Araba kolunu eviren elektrik motorunu durdurma

7- 7 numara; Arabann ileri hareketini balatma8 numara; Arabann ileri hareketini durdurma

8- a. Metal tel frab. Zmparalarc .Kalptalama aparat

9- a. Krom kaplamab. Kumlamac. Teflon kaplama

10- Daire alan= d/4=3,14100 / 4 = 7850cmYan yzey alan= d 50 = 3,1410050 = 15700cmToplam alan = 7850 + 15700 = 23550cmHam madde miktar= Yzey alan H.Younluu Etkalnl

= 23550cm 0,9 gr/cm 8cm = 169560gr169560gr = 169,56kg

DEERLENDRMECevaplarnz cevap anahtar ile karlatrnz ve doru cevap saynz belirleyerek

kendinizi deerlendiriniz.lme sorularndaki yanl cevaplarnz tekrar ederek, aratrarak ya da

retmeninizden yardm alarak tamamlaynz

CEVAP ANAHTARI


39/41

35

CEVAP ANAHTARI

RENME FAALYET1 CEVAP ANAHTARI

1 B2 D3 A4 B5 C6 C7 A

8 D9 C10 D

RENME FAALYET2 CEVAP ANAHTARI

1 B2 C3 A4 D5 B6 D7 A8 D9 B10 D

Modl ile ilgili eksiklikleriniz var ise ilgili faaliyetlere geri dnerek bu eksikliklerinizitamamlaynz.

Modl baar ile tamamladysanz retmeninize danarak bir sonraki modle

geebilirsiniz.Rotasyonel Kalplama Makinelerinde retim 2 modl ile kazandnz yeterliibundan sonraki modllerde de sk sk kullanacanzunutmaynz. Bu konular birok kezkarnza kacaktr. Bunun farknda olarak bu modlde kazandnz yeterlii gelitirmek vegncel gelimeleri takip etmek, alannzda kalifiye eleman olmanzsalayacaktr.

CEVAP ANAHTARI


40/41

36

NERLEN KAYNAKLAR

UZUN brahim,Yakup Erikin Hacim Kalpl

www.camelyaf.com.tr

www.floteks.com

Plastik Ambalaj Teknolojisi dergisi

Plastik Aratrma ve Gelitirme Vakf(PAGEV) YaynlarPlastik Dergisi

NERLEN KAYNAKLAR


41/41

KAYNAKA UZUN brahim,Yakup ErikinHacim Kalpl PolidaRotasyon Fab. Seminer Notlar

KAVUNDUK Hasan, Polietilen Malzeme Sanayi (PMS)Fab. Seminer Notlar

Mazhar Z.ATL. ve Plastik E.M.L. Plastik Teknolojisine Giri

KAYNAKA

Rotasyonel Kaliplama Makinelerinde Uretim2

Documents

Transcript of Rotasyonel Kaliplama Makinelerinde Uretim2