REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE...

REPUBLIKA E SHQIPËRISË

MINISTRIA E ARSIMIT DHE SHKENCËS

INSTITUTI I ZHVILLIMIT TË ARSIMIT

KURRIKULA KOMBËTARE E ARSIMIT BAZË

PROGRAM LËNDOR

Fusha: EDUKIM FIZIK DHE SPORTE

Lënda: EDUKIM FIZIK DHE SPORTE

Klasa: 1 – 9

Kodi: _______

Koordinatore:

Majlinda HALA

Tiranë, 2012

2

EDUKIM FIZIK DHE SPORTE

GRUPI I PUNËS:

Edison PASHAJ

Aida SHEHU

Elvira BAZE

Majlinda HALA

Dritan SALLAKU

Evis RJEPA

Elvana ALUSHI

3


1. TË PËRGJITHSHME

Edukimi fizik dhe sportet është pjesë integrale e procesit arsimor, pa të cilin arsimimi

i fëmijës do të ishte i paplotë, por njëkohësisht një fushë, e cila dallohet nga fushat e tjera

kurrikulare, pasi fokusi parësor i saj është mbi trupin dhe mbi përvojat fizike. Komuniteti po

bëhet gjithnjë e më i interesuar në kontributet e padiskutueshme të edukimit fizik shkollor në

shëndetin e fëmijëve. Edukimi fizik është parë si një mjet ideal për promovimin e aktivitetit

të rregullt fizik dhe edukimin e një stili jetese aktive. Programet e lëndës së edukimit fizik

dhe sporte vijnë me një konceptim të ri në drejtim të:

Aspektit filozofik të programit. Gjatë procesit të hartimit të programit janë marrë në

konsideratë veçoritë njohëse, psikologjike e sociale të nxënësve, duke ofruar mundësi të

aftësimit teorik dhe praktik të tyre, duke pasur parasysh kontributin që aktiviteti lëvizor-

sportiv jep në formimin fizik dhe mendor të nxënësve. Ky program është konceptuar si

pararendës i programeve të arsimit të mesëm, duke përfshirë në të përvoja lëvizore e sportive,

që u japin mundësi nxënësve të aftësohen e të jenë të përgatitur për nivelet më të larta

arsimore. Programi e lëndës së edukimit fizik dhe sporteve ofron mundësi të shumta për

integrim kroskurrikular. Përvojat që përftohen nga kjo lëndë, mund të transferohen e të

përdoren lehtësisht dhe në mënyrë produktive edhe në lëndët e tjera, duke mundësuar

pasurimin e informacionit teorik dhe të kulturës së përgjithshme, me qëllim të ushtruarit

korrekt të përvojave lëvizore, si dhe konsiderimin e nxënësit si individ dhe, njëkohësisht, si

pjesë aktive e grupit.

Aspektit strukturor të programit. Në ndryshim nga programet e mëparshme,

programi i lëndës “Edukim fizik dhe sporte” është konceptuar në pesë linja, të emërtuara në

përshtatje të plotë me përmbajtjen e tyre. Vetëm dy prej linjave janë të shoqëruara me

nënlinja. Në ndryshim nga përvojat e mëparshme, ky program ka të përcaktuar numrin

minimal të orëve për realizimin e objektivave, duke krijuar njëkohësisht mundësinë që

mësuesi të jetë i lirë në rritjen e këtij numri. Ato janë ndërtuar mbi objektiva, duke u dhënë

mundësinë mësuesve të përcaktojnë temat mësimore, me anë të të cilave ata do të arrijnë

objektivat e diktuar sipas linjave. Gjithashtu, ndryshe nga programet e mëparshme, në këtë

program, afërsisht 30% e orëve mësimore totale është për shtjellimin e njohurive të reja

lëndore, ndërsa 70% e tyre është për përpunimin e njohurive (gjatë vitit dhe në fund të vitit

shkollor).

4


Aspektit përmbajtësor. Programi synon një afrim më të plotë të nxënësit me

informacionin dhe kulturën në përgjithësi të lëndës së edukimit fizik dhe sporteve, e shprehur

kjo në llojin e informacionit që nxënësve u ofrohet në fushën e edukimit fizik, në funksion të

edukimit shëndetësor, duke pasur parasysh problematikën që shoqëron në ditët e sotme

modelin sedentar të të jetuarit, si dhe prirjet dhe kërkesat e fëmijëve për aktivitet fizik e

sportiv. Gjithashtu, një risi në program është dhe përfshirja e linjës opsionale “Veprimtari

sportive ndihmëse”, si një mundësi që u jepet nxënësve për një aktivitet më të plotë fizik, në

përshtatje me kushtet që shkolla ofron për sa i përket infrastrukturës së saj, vendosjes

gjeografike e kushteve klimaterike, si dhe traditës sportive të shkollës (apo qytetit).

Qëllimi i programit “Edukim fizik dhe sporte” është: Fëmijët të përjetojnë gëzimin e

përfshirjes në procesin mësimor dhe kënaqësinë e arritjes së rezultateve të dëshirueshme.

Duke zhvilluar aftësi fizike e intelektuale lehtësisht të aplikueshme në jetën e përditshme,

nxënësit edukohen me qëndrime pozitive, që rrisin vetëbesimin dhe vetërespektin.

Lënda “Edukim fizik dhe sporte” ofron mundësi për të zhvilluar cilësitë e

dëshirueshme personale dhe shoqërore, si: Fair-Play (koncepti i lojës së drejtë), pranimi i

suksesit dhe dështimit, si dhe aftësinë për të bashkëpunuar në grup në situata të ndryshme.

Këto mundësi kontribuojnë në konceptimin dhe promovimin e një stili jete të shëndetshme.

Gjithashtu, programi i lëndës “Edukim fizik dhe sporte”, si pjesë përbërëse e programit të

përgjithshëm, ofron mundësi vitale për zhvillimin fizik, social, emocional dhe intelektual të

nxënësve.

2. SYNIMET E PROGRAMIT SIPAS CIKLEVE

KLASAT 1-3

Në fund të klasës së tretë, nxënësit duhet të jenë të aftë:

të kuptojnë pse aktiviteti fizik është i mirë për shëndetin dhe mirëqenien dhe si ndikon

ushtrimi mbi trupin e njeriut;

të mësojnë se si të kryejnë nxehjen e trupit deri në përgatiten e përshtatshme për

aktivitete të ndryshme fizike dhe pse veshja e përshtatshme e higjienike gjatë dhe pas

aktivitetit fizik është e mirë për shëndetin dhe sigurinë;

5


të kuptojnë si dhe pse duhen respektuar rregullat e sigurisë dhe sjelljes korrekte në

mjediset sportive;

të kuptojnë si dhe pse të ushqehen në mënyrë të shëndetshme dhe në shërbim të një

aktiviteti të kënaqshëm fizik;

të kryejnë kombinacione lëvizore të thjeshta me përmbajtje të aftësive lëvizore bazë,

të manipulimit lëvizor me dhe pa mjete, si dhe elemente fillestare akrobatike;

të ekzekutojnë teknikat e duhura të vrapimit, kërcimit në gjatësi dhe goditjeve në

shenjë, si dhe aplikimin e tyre në situata loje;

të aplikojnë rregullat e thjeshta të marshimit në natyrë.

KLASAT 4-6

Në fund të klasës së gjashtë, nxënësit duhet të jenë të aftë:

të njohin efektet afatshkurtra dhe afatgjata të aktivitetit fizik mbi trupin e njeriut

(arritjen dhe ruajtjen e peshës, humorin pozitiv etj.);

të njohin nevojën e ushtrimit me një aktivitet të shumëllojshëm, në shërbim të

zhvillimit të gjithanshëm dhe harmonik të organizmit;

të njohin shenjat e lodhjes, shmangien e tyre, si dhe mënyrën e duhur të ruajtjes së

gjymtyrëve nga dëmtimet e mundshme gjatë të ushtruarit me aktivitet fizik e sportiv;

të njohin mënyrat e duhura të matjes së pulsit (frekuencës kardiake);

të njihen me historikun e Lojërave Olimpike të Lashta dhe Moderne, si dhe me

konceptin e “Fair-Play-t”;

të kryejnë kombinacione lëvizore me përmbajtje të aftësive lëvizore bazë, të

manipulimit lëvizor me dhe pa mjete, si dhe elemente fillestare akrobatike;

të ekzekutojnë teknikat e duhura të vrapimeve të shpejtësisë dhe startit të ulët;

të ekzekutojnë teknikat e duhura të kërcimit së gjati dhe kërcimit së larti (stil

“gërshërë”);

të ekzekutojnë saktë teknikën fillestare të kapërcimit të pengesave;

të aplikojnë saktë teknikat e veprimeve lëvizore të mësuara në lojërat lëvizore e

tradicionale, si dhe të njihen me aspektin edukativ të tyre;

të ekzekutojnë teknikat e elementeve kryesore të lojërave basketboll, volejboll dhe

futboll (driblim, pasim, gjuajtje, pritje, udhëheqje);

të aplikojnë saktë rregullat e marshimit në natyrë.

6


KLASAT 7-9

Në fund të klasës së nëntë, nxënësit duhet të jenë të aftë:

të njohin dhe të aplikojnë në praktikë mënyrat e dhënies së ndihmës së parë në raste të

traumave që ndodhin gjatë aktivitetit fizik;

të njohin nevojën e ushtrimit me një aktivitet fizik të rregullt e të vazhdueshëm në

shërbim të arritjes së një forme fizike të qëndrueshme;

të njohin ndryshimet që pëson pulsi gjatë ngarkesave të ndryshme fizike dhe matjen e

tij;

të njohin konceptin e fitnes-it dhe kontributin e aktivitetit fizik në arritjen e tij;

të hartojnë dhe të vënë në praktikë një plan individual pune në funksion të

përmirësimit të gjendjes fizike;

të njohin konceptet: Olimpizëm, Lëvizje Olimpike, si dhe synimet edukative të tyre;

të njohin organizmat ndërkombëtarë që drejtojnë Lëvizjen Olimpike;

të njohin Lëvizjen Olimpike në Shqipëri, organizmat drejtues dhe historikun e

pjesëmarrjes së Shqipërisë në Lojërat Olimpike;

të kryejnë kombinacione lëvizore me përmbajtje të aftësive lëvizore bazë, të

manipulimit lëvizor me dhe pa mjete, si dhe elemente të thjeshta akrobatike;

të krijojnë kombinacione lëvizore ritmike, shoqëruar me muzikë ose numërim, ku të

dallohet qartë hyrja (fillimi), vazhdimi dhe mbyllja;

të ekzekutojnë teknikat e duhura të vrapimeve: të qëndrueshmërisë, shpejtësisë (drejt

dhe më ndryshim drejtimi), me pengesa dhe stafetë;

të ekzekutojnë saktë teknikat e kërcimeve: së gjati dhe së larti (stil “gërshërë”);

të aplikojnë saktë teknikat e veprimeve lëvizore të mësuara në lojërat lëvizore e

tradicionale, si dhe të njihen me aspektin edukativ të tyre;

të ekzekutojnë teknikat e elementeve kryesore të lojërave basketboll, volejboll dhe

futboll;

të aplikojnë saktë elemente taktike në lojërat basketboll, volejboll dhe futboll;

të aplikojnë saktë rregullat e marshimit dhe të vrapimit në natyrë;

të njohin dhe të aplikojnë shprehitë bazë në një prej veprimtarive sportive të përfshira

në linjën “Veprimtari sportive ndihmëse (opsionale)”.

7


3. KËRKESA PËR ZBATIMIN E PROGRAMIT “EDUKIM FIZIK DHE SPORTE”

Programi “Edukim fizik dhe sporte” është dokument zyrtar, pjesë e tërësisë së

dokumenteve zyrtare për arsimin bazë. Dokumentet e tjera kryesore janë Korniza Kurrikulare

e Arsimit Parauniversitar dhe standardet e fushës “Edukim fizik dhe sporte”, ku kjo lëndë bën

pjesë. Hartimi i programit është mbështetur te Korniza Kurrikulare te standardet e fushës. Për

të siguruar përdorimin sa më të mirë të programit, është e vlefshme njohja me dokumentet e

lartpërmendura.

Lënda “Edukim fizik dhe sporte” në arsimin fillor studiohet në 420 orë mësimore.

Programi i edukimit fizik dhe sporteve organizohet sipas linjave dhe nënlinjave të

përmbajtjes dhe për çdo linjë shënohen objektivat përkatës. Linjat që do të përshkruajnë

lëndën e edukimit fizik dhe sporteve, janë: 1) Njohuri; 2) Gjimnastikë; 3) Atletikë; 4) Lojëra;

5) Veprimtari sportive ndihmëse (opsionale).

Ndërsa lënda “Edukim fizik dhe sporte” në arsimin e mesëm të ulët studiohet në 210

orë mësimore. Në lëndën e edukimit fizik dhe sporteve, linja “Njohuri” do të zhvillohet e

integruar brenda orëve të sugjeruara për linjat e tjera të programit, përveç rastit kur në

program janë parashikuar “Matjet antropometrike”, të cilat do të kryhen nga mësuesi në 2 orë

mësimore, të përfshira këto brenda planit tematik të lëndës. Linja “Veprimtari sportive

ndihmëse (opsionale)” vjen si një listë/menu, nga e cila mësuesi zgjedh për të zbatuar një ose

më shumë veprimtari në përputhje me mundësitë që ofrojnë infrastruktura sportive e shkollës,

përgatitja e tij profesionale, vendosja gjeografike e shkollës (në zonë malore, fushore apo

bregdet), si dhe kushtet klimaterike. Pesha e kësaj linje në planifikim tematik zë 5% të

ngarkesës vjetore.

Përdoruesit e këtij programi do të jenë të gjithë aktorët që marrin pjesë drejtpërdrejt

ose jo në arsim: specialistët e arsimit bazë dhe më tej, mësuesit, prindërit etj.

Zbatimi i programit të bëhet duke respektuar parimet e barazisë gjinore, etnike,

kulturore, racore dhe fetare.

Objektivat e programit

Objektivat e programit janë për të gjithë nxënësit. Kjo do të thotë se që të gjithë

nxënësve duhet t’u jepet mundësia që të nxënë çka përshkruhet tek objektivat. Realizimi i

objektivave në linja, tema, njësi dhe renditja e tyre është zgjedhje e lirë e zbatuesit të

programit. Kështu p.sh., objektivi “Të njohin nevojën e ushtrimit me një aktivitet të

8


shumëllojshëm, në shërbim të zhvillimit të gjithanshëm dhe harmonik të organizmit”, do të

thotë se të gjithë nxënësit duhet të njohin nevojën e ushtrimit me një aktivitet të

shumëllojshëm, në shërbim të gjithanshëm dhe harmonik të organizmit. Në klasat 7-9, p.sh.,

objektivi “Të njohin konceptin e fitnes-it dhe kontributin e aktivitetit fizik në arritjen e tij”, do

të thotë se të gjithë nxënësit duhet të njohin se çfarë është “fitnes-i” si koncept, si dhe

kontributin e aktivitetit fizik në arritjen e tij. Nëse një mësues nuk e bën këtë, nuk ka zbatuar

programin lëndor. Të gjithë nxënësit duhet të aplikojnë këto teknika në lojë, por jo për të

gjithë do të mëtohet i njëjti nivel paraqitjeje.

Një objektiv përmbushet në nivele të ndryshme nga nxënës të ndryshëm. Mësuesit

duhet të mbulojnë të gjitha nivelet e përmbushjes nga nxënësit.

Orët mësimore

Programi i edukimit fizik dhe sporteve është strukturuar në linja dhe nënlinja, që vijnë

njëra pas tjetrës. Shpërndarja e orëve të sugjeruara do të jepet në çdo linjë të programit të

detajuar.

Në këtë program është përcaktuar numri i orëve për zbatim të çdo linje me një

mundësi 10% të lëvizjes së këtij numri në shtim ose pakësim, në favor të realizimit të një

linje tjetër. Afërsisht 30% e orëve mësimore totale është për shtjellimin e njohurive të reja

lëndore, ndërsa 70% e tyre është për përpunimin e njohurive (gjatë vitit dhe në fund të vitit

shkollor).

Përpunimi i njohurive

Përpunimi i njohurive përmban:

përsëritjen brenda një linje të njohurive-bazë të tij (konceptet themelore);

testimin e njohurive-bazë;

integrimin e njohurive të reja të një linje me njohuritë e linjave të tjera (ndonëse këto

integrime do të përshkojnë zhvillimin e çdo ore mësimore, gjatë përpunimit i duhet

kushtuar kohë e posaçme).

9


3. INTEGRIMI DHE LIDHJA NDËRLËNDORE

Më poshtë janë disa lidhje ndërlëndore të edukimit fizik dhe sporteve me lëndë të tjera, të

para këto përmes objektivave të njohurive:

EDUKIM FIZIK DHE SPORTE UNË DHE SHOQËRIA

Mënyrat e duhura të veshjes dhe të ruajtjes

së higjienës gjatë dhe pas aktivitetit fizik

Nxënësit duhet:

të njihen me mënyrat e duhura të veshjes dhe

të ruajtjes së higjienës personale, me qëllim

edukimin dhe praktikimin e tyre gjatë dhe pas

aktiviteteve brenda dhe jashtë shkollës.

Rregullat për një aktivitet fizik të sigurt Nxënësit duhet:

të njihen me rregullat për një aktivitet të

sigurt brenda dhe jashtë shkollës.

EDUKIM FIZIK DHE SPORTE BIOLOGJI

Mënyrat e matjes së pulsit Nxënësit duhet:

të njihen me funksionet e zemrës dhe mënyrat

e sakta të matjes së pulsit.

EDUKIM FIZIK DHE SPORTE MUZIKË & KËRCIM

Kombinacione lëvizore ritmike, shoqëruar

me ritëm (muzikë ose numërim)

Nxënësit duhet:

të njohin ritmin.

EDUKIM FIZIK DHE SPORTE QYTETARI

Fair-play Nxënësit duhet:

të njohin çfarë është rregulli, rregullat dhe

rregulloret;

të njohin kuptimin ndaj ligjit dhe respektit për

të;

të njohin çfarë do të thotë të respektosh të

tjerët dhe vetveten.

EDUKIM FIZIK DHE SPORTE HISTORI

Lojërat Olimpike Nxënësit:

të njohin historikun e Lojërave Olimpike të

Lashta dhe Moderne;

të njohin historikun e Lojërave Olimpike në

Shqipëri.

10


5. METODOLOGJITË E MËSIMDHËNIES

Organizimi i mirë i procesit të mësimit të edukimit fizik dhe sporteve do të thotë që

nxënësit të vendosen në situata konkrete praktike ku ata përjetojnë dhe provojnë elemente

lëvizore e sportive. Aktivitetet lëvizore (loja dhe sporti), nuk janë thjesht argëtuese për ta, por

një punë serioze, që mbizotëron shumicën e jetës së tyre, duke i thithur pjesën më të madhe të

kohës e të energjisë, duke edukuar aftësi dhe duke formuar sjellje shoqërore, si kontribut

themelor në kërkesën për rritjen e shpejtë dhe të shëndetshme. Pikërisht, ky është dhe burimi

kryesor që përbën motivimin e drejtë përkundrejt një objektivi të caktuar mësimor.

Nga më e thjeshta te më e vështira, vendosja e themeleve më parë. Nxënësit duhet të

ecin, më parë se të vrapojnë. Më parë, nxënësit duhet të mësojnë të gjuajnë e, më pas, të

shënojnë me saktësi. Lëvizjet statike, si p.sh., ekuilibri mbi majat e gishtave ose goditja e

topit nga një piketë, duhet të paraprijnë lëvizjet dinamike, si ecja në tra ekuilibri ose goditja e

një topi të varur. Dhe fëmijët, padyshim, duhet të kryejnë me sukses veprime ose lëvizje të

vetme, para se të ekzekutojnë kombinime të tyre. Nxënësit që i kanë zotëruar mirë bazat, janë

shumë më të sigurt me aftësitë e tyre lëvizore dhe, për pasojë, me të njëjtën siguri do të

vazhdojnë gjatë gjithë jetës.

Po rendisim disa nga komponentët që ndihmojnë në mbarëvajtjen dhe suksesin e

mësimit të edukimit fizik dhe sportiv.

a) Edukimi fizik dhe sportiv si komponent i fitnes-it

Promovimi i fitnes-it përgjatë jetës është një nga prioritetet e specialistëve të edukimit

fizik, sidomos tani që ne jemi në mes të një krize obeziteti te fëmijët dhe në një periudhë në të

cilën fëmijët janë më shumë të prirë për jetë sedentare se në çdo periudhë tjetër të historisë së

njerëzimit. Kështu që është parësore vënia e theksit te fitnes-i, si pjesë e bazave të

programeve edukative. E vërteta është se fëmijët që zotërojnë aftësi motore dhe siguri në to,

kanë më shumë shanse të jenë adultë që do të vazhdojnë të lëvizin. Kjo do të thotë që ata

sigurisht do të jenë më të shëndetshëm në jetë.

b) Edukimi fizik dhe sportiv si komponent i formimit edukativ e social

Duke marrë pjesë në procesin mësimor të edukimit fizik dhe sportiv, një nxënës fillon

të mësojë shumë gjëra për jetën. Ai fiton në disa lojëra dhe humbet në disa të tjera, kjo e bën

11


atë të kuptojë se fitorja dhe humbja janë pjesë e jetës dhe duhet të pranohen si të tilla. Kur një

nxënës bëhet pjesë e një ekipi, ai mëson se bashkëpunimi me të tjerët është shumë i

rëndësishëm, në qoftë se duhet të arrihen qëllimet. Duhet të respektohen rregullat e lojës,

vendimet e gjyqtarit dhe kundërshtari. Gjithashtu, pjesëmarrja në praktika lëvizore e sportive

mundëson zhvillimin mendor e intelektual të nxënësve në mënyrë argëtuese dhe të

drejtpërdrejtë.

c) Edukimi fizik dhe sportiv si komponent i arteve

Edukimi fizik dhe sportiv e gjen veten mjaft mirë si komponent i edukimit artistik,

sepse ata janë të ndërlidhur me njëri-tjetrin. Edukimi fizik dhe sportiv vë në lëvizje të gjithë

trupin e njeriut dhe vallëzimi e muzika që e shoqëron atë, gjithashtu. Sinkronizimi dhe

ritmizimi, si aftësi koordinative, janë pjesë përbërëse të edukimit fizik e artistik, të cilët së

bashku ndihmojnë në një zhvillim dhe formim më të plotë të nxënësit.

d) Edukimi fizik dhe sportiv si komponent i edukimit estetik

Edukimit fizik mund të konsiderohet edhe nga mënyra se si ai ndikon pamjen dhe

estetikën e një nxënësi. Kur një nxënës merr pjesë në aktivitete fizike, ai bëhet më i aftë dhe

më tërheqës, formon një trup të bukur dhe më të shëndetshëm. E gjitha kjo ndihmon për të

rritur vetëbesimin e tij, pasi çdokush dëshiron të ndihet mirë dhe të duket bukur.

e) Edukimi fizik dhe Sportiv si komponent i edukimit shëndetësor

Në orët e mësimit të edukimit fizik dhe sportiv vihet theks i madh në mbajtjen e

higjienës. Pjesëmarrja në to i mëson nxënësit se si të ruajnë pastërtinë dhe të kujdesen për

higjienën e trupit gjatë dhe pas aktivitetit fizik. Gjatë këtyre orëve mësohen praktika të

sigurta, të cilat, nëse ndiqen nga nxënësit gjatë gjithë jetës së tyre, do t’i shpëtojnë ata nga

shumë sëmundje.

12


Lënda e “Edukimit fizik dhe sporteve” përqendrohet:

Në zhvillimin social dhe personal

Nxënësit duhet të jenë të aftë:

t’i gëzohen përvojës dhe arritjes së rezultateve nëpërmjet lëvizjes;

të bashkëveprojnë dhe të bashkëpunojnë me të tjerët, pavarësisht nga përvojat kulturore

apo sociale të ndryshme;

të zhvillojnë cilësitë e respektit për veten, vetëdijes, besimit dhe iniciativës (nismës);

të zhvillojnë mirëkuptimin e të luajnë ndershmërisht në frymën e ekipit, përmes

pjesëmarrjes dhe konkurrencës;

të zhvillojnë qëndrime pozitive ndaj pjesëmarrjes në aktivitetet lëvizore;

të përjetojnë aventurën dhe sfidën.

Në zhvillimin fizik dhe motorik


të zhvillojnë forcën, qëndrueshmërinë, shpejtësinë, fleksibilitetin nëpërmjet angazhimit në

aktivitete lëvizore e sportive të shumëllojshme;

të zhvillojnë shkathtësinë, vigjilencën, kontrollin, ekuilibrin dhe koordinimin nëpërmjet

lëvizjes;

të zhvillojnë aftësitë personale në një gamë të caktuar të veprimtarive lëvizore që i

përkasin atletikës;

të zhvillojnë aftësi personale në një gamë të caktuar të veprimeve lëvizore që i përkasin

gjimnastikës;

të zhvillojnë aftësitë personale në lojëra, elemente të ndryshme teknike, si pasimi,

driblimi, hedhja, pritja, goditja etj., dhe t’i aplikojnë këto aftësi në situata të ndryshme

loje;

të zhvillojnë aftësi të përshtatjes së aktivitetit fizik me mjedisin (natyrën).

13


Në njohuritë dhe të kuptuarit


të kuptojnë efektet pozitive të pjesëmarrjes në aktivitetet sportive, si pjesëmarrës dhe si

spektatorë;

të kuptojnë, të përjetojnë dhe të zhvillojnë kuptimin mbi përdorimin e duhur të

elementeve të lëvizjes: hapësirës, gjerësisë, kohës, shpejtësisë, formës dhe ritmit;

të kuptojnë dhe të respektojë rregullat përkatëse themelore të sigurisë, të taktikës dhe të

strategjisë së aktiviteteve lëvizore dhe lojërave;

të jenë krijues, të aftë të marrin vendime për zgjidhjen e problemeve, si dhe për zhvillimin

e autonomisë përmes aktiviteteve të lëvizjes;

të vlerësojnë dhe të respektojnë mjedisin që e rrethon.

Në zhvillimin i lidhur me shëndetin


të kuptojnë vlerat dhe të aplikojnë një model jete aktive jashtë orarit mësimor;

të kuptojnë dhe të praktikojnë rregullat për ruajtjen e pozicioneve të sakta të

drejtqëndrimit në vend dhe në lëvizje, për një shëndet të mirë të shtyllës kurrizore;

të vlerësojnë të mirat e relaksimit dhe çlodhjes nëpërmjet aktivitetit fizik e sportiv;

të njohin dhe të aplikojnë mënyrat kryesore të dhënies së ndihmës së parë në raste

traumash, që ndodhin gjatë aktivitetit fizik;

të hartojnë e të vënë në praktikë një plan individual pune në funksion të përmirësimit të

gjendjes fizike.

Në zhvillimin e sigurisë


të aplikojnë praktika të sigurta në të gjitha aktivitetet fizike e sportive.

14


6. VLERËSIMI SIPAS CIKLEVE DHE NËNCIKLEVE

Vlerësimi i nxënësit përshkon gjithë procesin mësimor dhe shërben për përmirësimin

e këtij procesi. Vlerësimi i nxënësit nuk ka për qëllim të vetëm vendosjen e notës dhe as nuk

përfundon me vendosjen e saj.

Vlerësimi mbështetet tërësisht në objektivat e programit lëndor dhe mësuesi nuk ka të

drejtë të vlerësojë nxënësit për ata objektiva të arritjes që nuk përshkruhen në program.

Objektiv i vlerësimit nuk janë vetëm njohuritë dhe aftësitë, por edhe qëndrimet e

nxënësve, si qëndrimet etiko-sociale, në përgjithësi, dhe ato të bashkëpunimit me të tjerët, në

veçanti.

Mësuesi zhvillon vetë dhe ndihmon nxënësit të zhvillojnë një larmi mënyrash vlerësimi, si

për shembull:

Përdorimi i fjalëve e shprehjeve inkurajuese gjatë të mësuarit; korrigjimi me takt i

lëvizjeve të gabuara.

Zgjedhja e nxënësve më të mirë në vegla.

Zgjedhja e nxënësve për ekipin e shkollës (basketboll, volejboll, futboll etj.).

Shpallja e lojtarëve më të mirë.

Koha në sekonda e realizimit të veprimit lëvizor mbi bazën e progresit individual.

Sasia në herë e përsëritjeve të veprimit lëvizor mbi bazën e progresit individual.

Largësia në metra e arritur nga veprimi lëvizor mbi bazën e progresit individual.

Me kompleks ushtrimesh dhe me pikë.

Me sistem pikësh për ushtrimet e veçanta.

Me sistem pikësh për vallëzimin e kompozuar.

Me teste e pikë për kombinacionet teknike.

Me pikë për veprime teknike individuale.

Me pikë për veprime individuale.

Me pikë për skemat lëvizore të vrapimeve të ndryshme.

Këtyre vlerësimeve mund t’u shtohen edhe vlerësimet mbi aktivizimin në veprimtaritë e

ndryshme sportive.

15


Të gjitha këto duhet të reflektohen në kartelat e matjeve antropometrike dhe atyre

fiziko-lëvizore. Vlerësimi mund të bëhet individual ose në grup, në klasë ose jashtë saj.

Nxënësi vlerësohet me notë ndërsa demonstron arritjet e tij, duke shfaqur nëpërmjet

veprimtarish e produktesh të tjera, si: merr pjesë në veprimtari të ndryshme sportive apo

sportivo–artistike që organizon shkolla etj. Në angazhimin e nxënësve me grupe apo skuadra

të vogla, mësuesi parashtron peshën e vlerësimit me notë të grupit në tërësi dhe të secilit

nxënës në veçanti.

Mësuesi nuk është i detyruar të vlerësojë nxënësit me notë në çdo orë mësimore dhe

të vendosë nota në regjistër për secilën orë mësimore. Si rregull, nxënësit dhe mësuesi duhet

të bashkëbisedojnë lirshëm si partnerë rreth përvetësimit të njohurive dhe aftësive të fituara të

orëve të kaluara. Herë pas here, mësuesi duhet t’i vlerësojë nxënësit me notë, duke ua bërë të

qartë atyre që në fillim qëllimin e vlerësimit dhe kriteret e tij.

Vlerësimi me shkrim (vetëm për linjën e njohurive) shërben për aftësimin e

komunikimit me shkrim.

Portofoli i nxënësit, si një mundësi vlerësimi e vetëvlerësimi, është një shumator i

performancës së nxënësit gjatë vitit shkollor në një lëndë të caktuar. Portofoli mund të

përmbajë detyra tematike (artikull sportiv, planifikime të aktiviteteve sportive), foto dhe CD

të demonstrimit të aftësive lëvizore për linja të ndryshme të programit, angazhime në

veprimtari të ndryshme shkollore etj. Në mënyrë krejt të veçantë, kjo metodikë funksionon

për nxënësit me aftësi lëvizore të kufizuara, si rezultat i problematikës gjenetike apo të fituar

gjatë jetës. Përzgjedhjet për portofolin bëhen nga nxënësit, mësuesi rekomandon.

7. OBJEKTIVA SIPAS LINJAVE DHE NËNLINJAVE, KLASA E 1-RË

35 javë mësimore x 2 orë/javë = 70 orë vjetore

Klasa Linja Orë të sugjeruara

1 Linja: Njohuri, shtrirë gjatë realizimit të linjave të tjera

Matje antropometrike 2 orë

Linja: Gjimnastikë 15 orë

Linja: Atletikë 19 orë

Linja: Lojëra 28 orë

Nënlinja: Lojëra lëvizore 12 orë

16


Nënlinja: Lojëra tradicionale 8 orë

Nënlinja: Lojëra parasportive 8 orë

Linja: Veprimtari sportive ndihmëse (opsionale) 6 orë

Nënlinja: Marshim në natyrë 6 orë

LINJA: NJOHURI

Orë të sugjeruara: 2 orë për matjet antropometrike, pjesa tjetër e shtrirë gjatë realizimit të

linjave të tjera.

Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim dhënien e informacionit të nevojshëm mbi rregullat

kryesore të veshjes dhe sigurisë në përshtatje me aktivitetin fizik, pozicioneve të sakta të

drejtqëndrimit, me domosdoshmërinë e kryerjes së nxehjes së trupit përpara aktivitetit fizik, me

shenjat e jashtme të lodhjes, rregullat fillestare të Fair-Play-t dhe me mënyrat e duhura të të

ushqyerit për aktivitet të kënaqshëm fizik. Gjithashtu, pjesë e kësaj linje janë edhe matjet

antropometrike.

Linja Objektiva Terma/Koncepte kyçe

Njohuri

(2 orë)


të njihen me mënyrat e duhura të veshjes

dhe të ruajtjes së higjienës personale;

të njihen me pozicionet e sakta të

drejtqëndrimit për një shëndet të mirë të

shtyllës kurrizore;

të njihen me rregullat për një aktivitet

fizik të sigurt brenda dhe jashtë shkollës;

të njihen me shenjat e jashtme të lodhjes

dhe me mënyrat e shmangies së tyre gjatë

dhe pas aktivitetit fizik;

të njihen me domosdoshmërinë e kryerjes

së nxehjes përpara aktivitetit fizik;

të njihen me rregullat fillestare të Fair-

Play-t;

të njihen me mënyrat e duhura të ushqimit

në shërbim të një aktiviteti fizik të

kënaqshëm e të shëndetshëm.

Higjiena personale

Veshja e

përshtatshme

Drejtqëndrime

Rregullat e sigurisë

Nxehja e trupit

Fair-Play (rregulla

të thjeshta)

Mënyra të të

ushqyerit

Përmasa

antropometrike

Kartela personale e

nxënësit

17


Mësuesit:

të kryejnë matjet antropometrike të

nxënësve: peshë, gjatësi, perimetri i

gjoksit në qetësi dhe në frymëmarrje, me

qëllim plotësimin e kartelës personale të

nxënësit.

LINJA: GJIMNASTIKË

Orë të sugjeruara: 15 orë

Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim njohjen dhe ushtrimin e nxënësit me ushtrime me

përmbajtje të elementeve të lëvizjes (hapësirë, gjerësi, formë, forcë, shpejtësi, kohë dhe ritëm),

ushtrime manipulative me trup të lirë dhe rreth gjimnastikor, si dhe rrokullisje të thjeshta me

trup të lirë në tapetin gjimnastikor.


Gjimnastikë

(15 orë)


të njihen me elementet e hapësirës,

gjerësisë, formës, forcës, shpejtësisë,

kohës dhe ritmit të lëvizjes;

të demonstrojnë koordinim lëvizor në

lëvizjet e thjeshta manipulative me trup të

lirë, kapja e pjesëve të ndryshme të trupit

me duar;


raport me mjetin (rreth gjimnastikor) dhe

shokun:

- Rrotullimi i rrethit me dorë,

- Rrotullimi i rrethit me bel,

- Hedhja dhe pritja e rrethit me

shokun;

të ekzekutojnë teknikën fillestare të

rrotullimeve me trup të lirë në drejtime të

ndryshme (para mbrapa, anash) në tapetin

gjimnastikor.

Elementet e lëvizjes

(hapësirë, gjerësi,

formë, forcë,

shpejtësi, kohë, ritëm)

përkulshmëri

Lëvizje

manipulative

(me trup të lirë, me

rreth gjimnastikor)

Rrotullime me trup

të lirë

18


LINJA: ATLETIKË



përmbajtje të veprimeve lëvizore bazë: ecja (zhvendosja në forma të ndryshme të saj), vrapimi

(me ndryshim drejtimi e shpejtësie), kërcimi (në forma të ndryshme të tij) dhe goditjet në

shenjë.


Atletikë

( 19 orë)


të ekzekutojnë saktë veprimin lëvizor të

ecjes (zhvendosjes):

- para, mbrapa, anash,

- shpejt, avash,

- zig-zag, këmba-doras;


vrapimit:

- Me ndryshim drejtimi,

- Me ndryshim shpejtësie;


kërcimit:

- Lart, përpara, mbrapa, anash,

- Me një këmbë, me dy këmbë;


goditjes në shenjë:

- Goditjet me topa tenisi të objekteve apo

shenjave të fiksuara,

- Futja e rrathëve të vegjël në shkopin e

fiksuar.

Ecja

(në forma të

ndryshme)

Vrapimi

(me ndryshim

drejtimi dhe

shpejtësie)

Kërcimi

(në forma të

ndryshme)

Goditja në shenjë

19


LINJA: LOJËRA


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë, nëpërmjet njohjes së nxënësve me lojëra lëvizore, tradicionale

(popullore) dhe parasportive, ka për qëllim t’u japë mundësi nxënësve të aplikojnë në to

veprimet lëvizore të mësuara në linjat e tjera të programit, njohjen me rregullat e lojërave,

tematikën (moralin e tyre), zhvillimin e kapaciteteve motorike dhe edukimin e cilësive konjitive

e edukative.

Nënlinja Objektiva Terma/Koncepte kyçe

Lojëra lëvizore

(12 orë)


të njihen me rregullat dhe të aplikojnë

teknikat e veprimeve lëvizore të mësuara,

në lojërat lëvizore:

- “Dita dhe nata”,

- “Gjiganti dhe shkurtabiqi”,

- “Zëre vendin sa më shpejt”.

Lojë lëvizore

Rregulla të lojës


Lojëra

tradicionale

(popullore)

(8 orë)


të njihen me rregullat, tematikën

(moralin) dhe të aplikojnë teknika të

veprimeve lëvizore të mësuara, në lojërat

tradicionale:

- “Bufi, klloçka dhe zogjtë”,

- “Kosorja”.

Lojë tradicionale

(popullore)

Rregulla të lojës

Morali i lojës


Lojëra

parasportive

(8 orë)



teknika të veprimeve lëvizore të mësuara,

në lojërat parasportive:

- “Transporti i shpejtë”,

- “Paso dhe ulu shpejt”.

Sport

Lojë parasportive

Rregulla të lojës

Transport

Pasim

20


LINJA: VEPRIMTARI SPORTIVE NDIHMËSE (OPSIONALE)


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim t’u japë mundësi nxënësve për një aktivitet më të

plotë fizik, në përshtatje me kushtet që shkolla ofron për sa i përket infrastrukturës, vendosjes

gjeografike dhe kushteve klimaterike, si dhe traditës sportive të shkollës (apo qytetit). Në këtë

klasë sugjerohet nënlinja “Marshim në natyrë”.


Marshim në

natyrë

(6 orë)


të njohin rregullat e thjeshta të marshimit

në natyrë.

Natyrë

Marshim

Rregulla të

marshimit në

natyrë

OBJEKTIVAT SIPAS LINJAVE DHE NËNLINJAVE, KLASA E 2-TË











Nënlinja: Marshim në natyrë

21


LINJA: NJOHURI

Orë të sugjeruara: Shtrirë gjatë realizimit të linjave të tjera

Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim dhënien e informacionit të nevojshëm për rregullat

kryesore të veshjes dhe sigurisë në përshtatje me aktivitetin fizik, për pozicionet e sakta të

drejtqëndrimit (në vend dhe në lëvizje), për mënyrat e kryerjes së nxehjes së trupit përpara

aktivitetit fizik, për shenjat e jashtme të lodhjes dhe mënyrat për shmangien e tyre, për rregullat

fillestare të Fair-Play-t dhe për mënyrat e duhura të të ushqyerit përpara kryerjes së aktivitetit

fizik.


Njohuri


të aplikojnë mënyrat e duhura të veshjes

dhe të ruajtjes së higjienës personale,

gjatë dhe pas aktiviteteve fizike brenda

dhe jashtë shkollës;

të aplikojnë pozicionet e sakta të

drejtqëndrimit (ulur dhe në këmbë):

- në vend,

- në lëvizje;

të aplikojnë rregullat për një aktivitet fizik

të sigurt brenda dhe jashtë shkollës;

të njihen me mënyra të ndryshme të

kryerjes së nxehjes përpara aktivitetit

fizik;

të njohin dhe të aplikojnë rregullat

fillestare të Fair-Play-t;

të njihen me mënyrat e duhura të ushqimit

në shërbim përpara aktiviteti fizik.

Higjiena

personale

Veshja e

përshtatshme

Drejtqëndrime

(në vend dhe në

lëvizje)

Rregullat e

sigurisë

Nxehja e trupi

Fair-Play

(rregulla të

thjeshta)

Mënyra e të

ushqyerit

22


LINJA: GJIMNASTIKË


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim përforcimin e njohurive të marra në klasën e parë

dhe ushtrimin e nxënësit me ushtrime me përmbajtje të elementeve të lëvizjes (hapësirë, gjerësi,

formë, forcë, shpejtësi, kohë dhe ritëm), me ushtrime manipulative me shkop gjimnastikor,

tullumbace dhe topa plastikë, si dhe njohjen me elementin akrobatik të kapërdimjes përpara.


Gjimnastikë

(15 orë)


të ekzekutojnë ushtrime me elementet e

hapësirës, gjerësisë, formës, forcës,

shpejtësisë, kohës dhe ritmit të lëvizjes;


lëvizjet e thjeshta manipulative me shkop

gjimnastikor:

- Rrotullimi i shkopit me dy duar,

- Mbajtja e shkopit me gisht (me të dy-ja

duart),

- Manipulime të lira me elementet e

mësuara;


lëvizje të thjeshta manipulative, në raport

me mjetet (tullumbace dhe topa plastikë)

dhe shokun:

- Goditja e tullumbaces me pjesë të

ndryshme të trupit,

- Hedhja dhe pritja e tullumbaces dhe topit

plastik me shokun;


elementit akrobatik të kapërdimjes

përpara.

Elementet e lëvizjes

(hapësirë, gjerësi,

formë, forcë,

shpejtësi, korë, ritëm)

Përkulshmëri

Lëvizje manipulative

(me shkop

gjimnastikor,

tullumbace dhe topa

plastik)

Kapërdimje përpara

Aftësi koordinative

23


LINJA: ATLETIKË


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim përforcimin e njohurive të marra në klasën e parë

për teknikat e vrapimit, njohjen me forma të tjera të kërcimit (me pengesa dhe në imitim të

gjallesave të ndryshme), si dhe të goditjes në shenjë.


Atletikë

(19 orë)


të ekzekutojnë vrapime në largësi të

moderuara;


kërcimit:

- me kapërcim të pengesave të ndryshme me

një dhe dy këmbë,

- me imitim të kërcimit të gjallesave të

ndryshme (karkaleci, lepuri, kanguri,

kaprolli, bretkosa etj. );



- Goditja e birilave (mini-bouling).

- Hedhja (pasimi) e topit plastik me një dhe dy

duar.

Vrapim

Cilësi fizike

Qëndrueshmëri

Kërcim

(me pengesa dhe

imitimi i gjallesave)

Goditja në shenjë

LINJA: LOJËRA




veprimet lëvizore të mësuara në linjat e tjera të programit, të njihen me rregullat e lojërave,

tematikën (moralin e tyre), të zhvillojnë kapacitetet motorike dhe të edukohen me cilësi

konjitive e edukative.


Lojëra lëvizore

(12 orë)




Lojë lëvizore

Rregulla të lojës

24



- “Kush e ka shaminë”,

- “Shamia fluturuese”(“Loja e flamurit”),

- “Zëre vendin sa më shpejt”.


Lojëra

tradicionale

(popullore)

(9 orë)


Të njihen me rregullat, tematikën


veprimeve lëvizore të mësuara në lojërat

tradicionale:

- “Ndërrim vendesh”,

- “Rrjeta e peshkatarit”.

Lojë tradicionale

(popullore)

Rregulla të lojës

Morali i lojës


Lojëra

parasportive

( 9 orë)


të aplikojnë rregullat dhe teknikat


parasportive:

- “Transporti i shpejtë”,

- “Paso dhe ulu shpejt”.

Sport

Lojë parasportive

Rregulla të lojës

Transport

Pasim






klasë sugjerohet nënlinja “Marshim në natyrë”.


Marshim në

natyrë

( 6 orë)


të aplikojnë rregullat e thjeshta të

marshimit në natyrë.

Natyrë

Marshim

Rregulla të marshimit

25














Nënlinja: Not

Nënlinja: Bad-minton

LINJA: NJOHURI

Orë të sugjeruara: Shtrirë gjatë realizimit të linjave të tjera.

Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim dhënien e informacionit të nevojshëm mbi

përfitimet që sjell aktiviteti fizik në jetën e përditshme dhe ndikimet pozitive të tij te shëndeti;

mbi njohjen me rregullat e thjeshta të qetësimit të frymëmarrjes pas aktivitetit fizik, mbi

rregullat e Fair-Play-t dhe të sigurisë për t’u zbatuar gjatë aktiviteteve fizike brenda dhe jashtë

shkollës, si dhe mbi mënyrat e duhura të të ushqyerit pas aktivitetit fizik.


Njohuri


të njohin përfitimet që sjell aktiviteti fizik

në jetën e përditshme;

të njohin ndikimet që ka aktiviteti fizik te

shëndeti;

të njihen me rregullat e thjeshta të

qetësimit të frymëmarrjes (si një nga

shenjat e lodhjes) pas aktivitetit fizik;

të aplikojnë rregullat për një aktivitet

Aktiviteti ditor

Aktivitet fizik

Shëndeti


Fair-Play

Mënyra e të ushqyerit

26


fizik të sigurt brenda dhe jashtë shkollës;

të aplikojnë rregullat fillestare të Fair-

Play-t;

të njihen me mënyrat e duhura të

ushqimit pas kryerjes së aktivitetit fizik.

LINJA: GJIMNASTIKË



përmbajtje të elementeve lëvizore të krahëve dhe këmbëve (kombinime të lëvizjeve), me

ushtrime për zhvillimin e përkulshmërisë, ecjeve në stolin gjimnastikor, lëvizjeve manipulative

me litar gjimnastikor dhe top, si dhe njohjen me elementin akrobatik të kapërdimjes anash.


Gjimnastikë

(16 orë)


të ekzekutojnë lëvizje të kombinuara të

krahëve dhe këmbëve;

të ekzekutojnë ecje drejt përpara mbi

stolin gjimnastikor;

të ekzekutojnë ushtrime për zhvillimin e

përkulshmërisë së shtyllës kurrizore;


lëvizjet e thjeshta manipulative me litar

gjimnastikor:

- Kërcime në litar,

- Tërheqja e litarit në çift ose në grup,

- Manipulime të lira me mjetin;


lëvizjet e thjeshta manipulative, në raport

me mjetin top dhe me shokun:

- Hedhja dhe pritja e topit vetë dhe me

shokun,

- Goditja e topit me kokë (fillesat e

xhonglimit,

- Goditja e topit me këmbë (fillesat e

Kombinim lëvizor

Ecje mbi stol

gjimnastikor

Baraspeshim

(ekuilibër)

(statik dhe dinamik)

Përkulshmëri

(e shtyllës kurrizore)


(me litar gjimnastikor

dhe top)

Kapërdimje anash


27


xhonglimit);



anash.

LINJA: ATLETIKË


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim përforcimin e njohurive të marra në teknikat e

vrapimit, njohjen me teknikat fillestare të kërcimit në gjatësi, si dhe përforcimin e teknikës së

goditjes në shenjë.


Atletikë

(13 orë)


të ekzekutojnë vrapime në largësi të

moderuara;

të njihen më teknikat e ekzekutimit të

kërcimit në gjatësi;



- Hedhja dhe pritja e pjatelës (frizbit) me

shokun,

- Goditja e një shenje të fiksuar me topa

tenisi.

Vrapimi

Cilësi fizike

Qëndrueshmëri

Kërcimi

( në gjatësi)

Goditja në shenjë

LINJA: LOJËRA




veprimet lëvizore të mësuara në linjat e tjera të programit, të njihen me rregullat e lojërave, me

tematikën (moralin e tyre), me zhvillimin e kapaciteteve motorike, si dhe të edukohen me cilësi



Lojëra lëvizore

(10 orë)





Lojë lëvizore

Rregulla të lojës

28


- “Loja e pasqyrave”,

- “Kapërcimi i litarit”,

- “Loja e urave”.


Lojëra

tradicionale

(popullore)

( 12 orë)




veprimeve lëvizore të mësuara në lojërat

tradicionale:

- “Me të kapërcyeme”,

- “Rrjeta e peshkatarit”,

- “Kosorja”.

Lojë tradicionale

(popullore)

Rregulla të lojës

Morali i lojës


Lojëra

parasportive

(12 orë)

Nxënësit duhet të jenë aftë:

të njihen dhe të aplikojnë rregullat dhe



- “Transporti i topit në tunel”,

- “Stafetë rrethore”,

- “Rrokullisje e topit me dorë e me

këmbë”.

Sport

Lojë parasportive

Rregulla të lojës

Transport

Stafetë

Rrokullisje






klasë sugjerohen nënlinjat “Marshim në natyrë”, “Not” dhe “Bad-minton”.


Marshim në

natyrë


të aplikojnë rregullat e thjeshta të

marshimit në natyrë.

Natyrë

Marshim


29


Nën linja Objektiva Terma/Koncepte kyçe

Not Nxënësit duhet të jenë të aftë:

të fitojnë siguri (konfidencë) me

mjedisin ujë.

Ujë

Not

Siguri

(konfidencë)


Bad-minton Nxënësit duhet të jenë të aftë:

të mësojnë teknikën fillestare të mbajtjes

së raketës dhe të goditjes së puplës.

Bad-minton

Raketë

Pupël

Goditje

OBJEKTIVAT SIPAS LINJAVE DHE NËNLINJAVE, KLASA E 4-T












Nënlinja: Not


30


LINJA: NJOHURI



kontributet që jep aktiviteti fizik në arritjen e rezultateve të mira akademike, rolin e aktivitetit

fizik në fitimin dhe ruajtjen e një peshe të mirë trupore, rregullat e thjeshta të çlodhjes së

muskujve (si një nga shenjat e lodhjes) pas aktivitetit fizik, rregulla të Fair-Play-t dhe të

sigurisë për t’u zbatuar gjatë aktiviteteve fizike brenda dhe jashtë shkollës.


Njohuri


të njohin kontributet që jep aktiviteti fizik

në arritjen e rezultateve të mira

akademike;

të njohin rolin e aktivitetit fizik në fitimin

dhe ruajtjen e një peshe të mirë trupore;

të njihen me rregullat e thjeshta të

çlodhjes së muskujve (si një nga shenjat e

lodhjes) pas aktivitetit fizik;

të aplikojnë rregullat për një aktivitet fizik

të sigurt brenda dhe jashtë shkollës;

të aplikojnë rregullat e Fair-Play-t.

Rezultate akademike

Peshë trupore

Çlodhje e muskujve


Fair-Play

LINJA: GJIMNASTIKË



përmbajtje të elementeve lëvizore të krahëve dhe këmbëve (kombinime të lëvizjeve), me

ushtrime për zhvillimin e lëvizshmërisë së artikulacioneve (kyçeve), ecjeve në stolin

gjimnastikor dhe rrotullimeve 900, lëvizjeve manipulative me shishe (birila) dhe rreth

gjimnastikor, si dhe njohjen me elementin akrobatik të vertikales mbi supe (qiriu).


Gjimnastikë

(16 orë)


të ekzekutojnë lëvizje të kombinuara të

krahëve dhe këmbëve, duke demonstruar

koordinim lëvizor;

Kombinim lëvizor

Ecje

Kthime

(mbi stol gjimnastikor)

31


të ekzekutojnë ecje drejt përpara, anash

dhe kthime 900 mbi stolin gjimnastikor,

duke demonstruar koordinim lëvizor;

të ekzekutojnë ushtrime për zhvillimin e

lëvizshmërisë së artikulacioneve

(kyçeve);


lëvizjet e thjeshta manipulative me

shishe gjimnastikore (birila):

- Xhonglime individuale,



lëvizjet e thjeshta manipulative në raport

me mjetin rreth dhe me shokun:

- Rrotullimi i rrethit me dorë e me bel,

- Rrokullisja e rrethit në tokë vetëm

dhe me shokun,



elementit akrobatik të vertikales mbi

shpatulla (qiriu).

Lëvizshmëri e

artikulacioneve

(kyçeve)


(me shishe, rreth

gjimnastikor dhe top)

Vertikale mbi supe


Baraspeshim

(ekuilibër)


LINJA: ATLETIKË


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim përforcimin e njohurive të marra në klasat e

mëparshme në teknikat e vrapimit dhe të kërcimit në gjatësi (nga vendi dhe me vrull), si dhe

përforcimin e teknikës së goditjes në shenjë.


Atletikë

(15 orë)


të ekzekutojnë vrapime në largësi 10m,

20m dhe 30m;

të ekzekutojnë vrapime në natyrë;

të demonstrojnë teknikën e saktë të

Vrapimi

Cilësi fizike

Shpejtësi

Qëndrueshmëri

Kërcimi

( në gjatësi)

32


kërcimit në gjatësi nga vendi;



- Hedhja dhe pritja e topave të mbushur

(topa të rëndë),

- Goditja me top e një shenje të fiksuar në

lartësi (top mini-basketbolli ose

volejbolli),

- Goditja e birilave (bouling).

Goditja në shenjë

LINJA: LOJËRA




veprimet lëvizore të mësuara në linjat e tjera të programit, të njihen me rregullat e lojërave, me

tematikën (moralin e tyre), me zhvillimin e kapaciteteve motorike, si dhe të edukohen me cilësi



Lojëra lëvizore

(8 orë)





- “Cirkuid gjimnastikor”,

- “Kërce shpejt dhe me ritëm”.

Lojë lëvizore

Cirkuid gjimnastikor

Rregulla të lojës


Lojëra

tradicionale

(popullore)

(11 orë)


Të njihen me rregullat, tematikën



tradicionale:

- “Vallja e forcës”,

- “Letër në postë”,

- “Lufta e gjelave”.

Lojë tradicionale

(popullore)

Rregulla të lojës

Morali i lojës

33



Lojëra

parasportive

(14 orë)


të njihen dhe aplikojnë rregullat dhe



- “Transportoje topin shpejt”,

- “Stafetë gjimnastikore”,

- “Kapërcimi i urës”,

- “5 pasime”.

Sport

Lojë parasportive

Rregulla të lojës

Transport

Stafetë

Pasim






klasë sugjerohen nënlinjat “Marshim në natyrë”, “Not” dhe “Bad-minton”.


Marshim në

natyrë


të aplikojnë rregullat e marshimit në

natyrë.

Natyrë,

Marshim


Nënslinja Objektiva Terma/Koncepte kyçe


të fitojnë siguri (konfidencë) me

mjedisin ujë dhe orientimin në thellësi.

Ujë

Not

Siguri (Konfidencë)

Orientim

Thellësi



të ekzekutojnë teknikat fillestare të

mbajtjes së raketës dhe të goditjes së

puplës në pasimet me shokun.

Bad-minton

Raketë

Pupël

Goditje

Pasim

34














Nënlinja: Not


Nënlinja: Hendboll

Nënlinja: Tenis

LINJA: NJOHURI

Orë të sugjeruara: Shtrirë gjatë realizimit të linjave të tjera.

Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim dhënien e informacionit të nevojshëm mbi rregullat

e ruajtjes së gjymtyrëve (të sipërm dhe të poshtëm) nga dëmtimet e mundshme për një aktivitet

fizik të sigurt brenda dhe jashtë shkollës, mbi konceptin e çlodhjes aktive të organizmit dhe mbi

mënyrat e thjeshta të kryerjes së saj, mbi konceptin e Fair-Play-t dhe historinë e Lojërave

Olimpike të Lashta dhe Moderne.


Njohuri


të njohin rregullat e ruajtjes së

gjymtyrëve (të sipërm dhe të poshtëm)

nga dëmtimet e mundshme;

të njohin konceptin e çlodhjes aktive të

organizmit dhe me mënyrat e thjeshta të

kryerjes së saj;

Ruajtje e

gjymtyrëve

çlodhje aktive

Fair-Play

Lojëra Olimpike

Historiku

(Lojëra Olimpike

35


të njohin konceptin e Fair-Play-t;

të njohin historikun e Lojërave Olimpike:

Lojërat Olimpike të Lashta

(ku organizoheshin, kujt i kushtoheshin, kush

merrte pjesë në to, disiplinat sportive në të

cilat konkurronin atletët dhe si nderoheshin

fitimtarët);

Lojërat Olimpike Moderne

(kush ideoi rifillimin e tyre, si organizohen

dimërore /verore), si numërohen ato).

të Lashta dhe

Lojëra Olimpike

Moderne)

LINJA: GJIMNASTIKË



përmbajtje të elementeve lëvizore të gjimnastikës aerobike, ecjeve, kthimeve 900 dhe

baraspeshimeve (ekuilibër) në stolin gjimnastikor, lëvizjeve manipulative me litar gjimnastikor

dhe top, si dhe me elementet akrobatike të kapërdimjes (para, anash, mbrapa) dhe vertikales me

vendosjen e kokës (mbi kokë) dhe mbi duar.


Gjimnastikë

(16 orë)


të ekzekutojnë kombinacione lëvizore

ritmike të gjimnastikës aerobike,

shoqëruar me ritëm (muzikë ose

numërim), duke demonstruar

koordinim lëvizor;

të ekzekutojnë ecje drejt përpara,

anash, mbrapa, kthime 900 dhe

qëndrime në baraspeshim (ekuilibër

me një këmbë para, anash dhe

mbrapa) mbi stolin gjimnastikor duke

demonstruar koordinim lëvizor;


Kombinim lëvizor

Gjimnastikë aerobike

Ecje, kthime,

baraspeshime

(mbi stol gjimnastikor)

Baraspeshim (ekuilibër)




dhe top)

Kapërdimje

(para, anash, mbrapa)

Vertikale

(mbi kokë dhe mbi

36


lëvizjet e thjeshta manipulative me

litar gjimnastikor:

- Kërcime individuale,

- Tërheqje e litarit në dyshe dhe në

grup,



lëvizjet e thjeshta manipulative në

raport me mjetin top dhe me shokun:

- Hedhja dhe pritja e topit vetë dhe me

shokun,

- Goditja e topit kokë (fillesat e

xhonglimit),

- Goditja e topit me këmbë (fillesat e

xhonglimit);

të ekzekutojnë saktë teknikën e


para, anash dhe mbrapa.

të ekzekutojnë saktë teknikën e vertikales

me vendosjen e kokës, mbi kokë dhe mbi

duar.

duar)


LINJA: ATLETIKË


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim përforcimin e njohurive të marra në teknikat e

vrapimit, njohjen me teknikën e kërcimit së larti në stilin “gërshërë”, si dhe përforcimin e

teknikës së hedhjes dhe pritjes së pjatelës (frizbit).


Atletikë

(15 orë)


të ekzekutojnë vrapime në distanca 10m,

20m dhe 30m;


të njihen me teknikat e ekzekutimit të

kërcimit së larti në stilin “gërshërë”;

Vrapimi

Cilësi fizike

Shpejtësi

Qëndrueshmëri

Kërcimi

( së larti)

Hedhje dhe pritje

(pjatela e frizbit)

37



hedhjes dhe pritjes së pjatelës (frizbit).

LINJA: LOJËRA



(popullore) dhe sportive, ka për qëllim t’u japë mundësi nxënësve të aplikojnë në to veprimet

lëvizore të mësuara në linjat e tjera të programit, të njihen me rregullat e lojërave, me elementet

teknike të tyre (lojërat sportive: basketboll, volejboll dhe futboll), tematikën (moralin e tyre),

me zhvillimin e kapaciteteve motorike, si dhe të edukohen me cilësi konjitive e edukative.


Lojëra lëvizore

(8 orë)


të njihen me rregullat dhe të aplikojë




- “Kapërcimi i kaluçit”.

Lojë lëvizore


Rregulla të lojës

Nënlinja 2 Objektiva Terma/Koncepte kyçe

Lojëra

tradicionale

(popullore)

(7 orë)





tradicionale:

- “Topa djegësi”,

- “Gjuajta e kalasë”.

Lojë tradicionale

(popullore)

Rregulla të lojës

Morali i lojës


Lojëra sportive

(18 orë)


të njihen dhe të aplikojnë rregullat dhe


si dhe të njihen me elementet teknike të

lojërave sportive:

Lojë sportive

Rregulla të lojës

Driblim

Pasim

Gjuajtje

Pritje

38


BASKETBOLL

- Driblim në vend dhe në lëvizje.

- Pasim me dy duar nga gjoksi dhe me

përplasje në tokë.

- Gjuajtje (hedhje) e topit në kosh.

VOLEJBOLL

- Pasim me dy duar nga lart.

- Pritje me dy duar nga poshtë.

FUTBOLL

- Udhëheqje e topit.

- Pasim.

- Gjuajtje në portë.

Udhëheqje






klasë sugjerohen nënlinjat “Marshim në natyrë”, “Not” , “Bad-minton”, “Hendboll”, “Ski”,

“Tenis” dhe “Ping-pong”.


Marshim në

natyrë


të aplikojnë rregullat të marshimit në

natyrë.

Natyrë

Marshim




të njihen me teknikat e hyrjes (hedhjes)

në ujë dhe të orientimit në thellësi.

Not

Hyrje (hedhje)

Orientim

Thellësi

39




të njihen me rregullat e zhvillimit të lojës;

të aplikojnë teknikat e mësuara të

mbajtjes së raketës dhe goditjes së puplës

në pasimet me shokun.

Bad-minton

Rregulla të lojës

Raketë

Pupël

Goditje

Pasim


Hendboll


të njohin dhe të aplikojnë rregullat dhe


si dhe të njihen me elementet teknike të

lojës sportive:

- Driblim,

- Pasim,


Lojë sportive

Rregulla të lojës

Driblim

Pasim

Gjuajtje


Ski


të njihen me teknikën fillestare të

qëndrimit mbi ski dhe rrëshqitjen drejt.

Ski

Qëndrim mbi ski

Rrëshqitje drejt


Tenis


të njihen me teknikat e mbajtjes së

raketës dhe goditjes së topit.

Tenis

Raketë

Teknika e mbajtjes së

raketës

Goditje e topit


Ping-pong


raketës dhe goditjes së të njihen me

teknikat e mbajtjes së topit.

Ping-pong

Raketë


raketës

Goditje e topit

40















Nënlinja: Not


Nënlinja: Hendboll

Nënlinja: Tenis

Nënlinja: Ski

Nënlinja: Ping-pong

LINJA: NJOHURI

Orë të sugjeruara: 2 orë për matjet antropometrike, pjesa tjetër e shtrirë gjatë realizimit të

linjave të tjera.


domosdoshmërinë e ushtrimit me një aktivitet fizik të shumëllojshëm, në shërbim të zhvillimit

të gjithanshëm dhe harmonik të organizmit, mbi mënyrat e sakta të matjes së pulsit, si dhe

njohjen me simbolet olimpike, historinë dhe domethënien e tyre. Gjithashtu, pjesë e kësaj linje

janë edhe matjet antropometrike.


Njohuri

(2 orë)


të njihen me domosdoshmërinë e

ushtrimit me një aktivitet fizik të

Aktivitet fizik i

shumëllojshëm

Matja e pulsit

Simbolet olimpike

41


shumëllojshëm, në shërbim të zhvillimit të

gjithanshëm dhe harmonik të organizmit.

të njihen me mënyrat e sakta të matjes së

pulsit.

të njihen me simbolet olimpike, historinë

dhe domethënien e tyre:

- Flamuri Olimpik.

- Flaka Olimpike.

- Motoja Olimpike.

- Betimi i atletëve.

- Himni Olimpik.

- Çmimet olimpike (Kurora e Ullirit dhe

medaljet).

Mësuesit:

kryejnë matjet antropometrike të

nxënësve: peshën, gjatësinë, perimetrin e


qëllim plotësimin e kartelës vetjake të

nxënësit.

(Flamuri Olimpik,

Flaka Olimpike,

Motoja Olimpike,

Betimi i atletëve,

Himni Olimpik,

çmimet olimpike,

Kurora e Ullirit dhe

medaljet)

Matjet

antropometrike

LINJA: GJIMNASTIKË



përmbajtje të elementeve lëvizore të gjimnastikës aerobike, ecjeve, kthimeve 1800,

baraspeshimeve (ekuilibër) dhe daljeve nga stoli gjimnastikor, lëvizjeve manipulative me

fjongo gjimnastikore, me elementet akrobatike të qëndrimit në urë dhe në hapje spërkatë, si dhe

vertikale mbi duar dhe rrotullimi anash mbi duar.


Gjimnastikë

(14 orë)





Kombinim lëvizor


Ecje, kthime,

baraspeshime, dalje

(mbi stol

42


numërim), duke demonstruar koordinim

lëvizor;

të ekzekutojnë ecje drejt përpara, anash,

mbrapa, kthime 1800, qëndrime në

baraspeshim (ekuilibër me një këmbë

para, anash dhe mbrapa) dhe dalje nga

stoli gjimnastikor, duke demonstruar

koordinim lëvizor;


lëvizjet e thjeshta manipulative me fjongo

gjimnastikore:

- Kombinacion lëvizor shoqëruar me

muzikë ose numërim,


të ekzekutojnë saktë teknikën e elementit

akrobatik të qëndrimit në urë dhe hapjes

në spërkatë;


mbi duar;

të ekzekutojnë saktë teknikën e rrotullimit

anash mbi duar.

gjimnastikor)

Baraspeshim

(ekuilibër)




dhe top)

Vertikale

(mbi kokë dhe mbi

duar)

Rrotullim mbi duar


LINJA: ATLETIKË


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim dhënien e njohurive për teknikat e vrapimit të

shpejtësisë 30 dhe 15 x 2 (vajtje-ardhje), njohjen me teknikën e startit të lartë dhe të ulët,

kërcimit së gjati me vrull, vrapimit me pengesa, si dhe përforcimin e teknikave të vrapimit në

natyrë.

43



Atletikë

(14 orë)


të ekzekutojnë vrapime në distanca 30m

dhe 15m x 2 (vajtje-ardhje);

të njihen me teknikat e startit të lartë dhe

të ulët;


të njihen më teknikat e ekzekutimit të

kërcimit së gjati me vrull;

të njihen me teknikat e vrapimit me

pengesa.

Vrapimi

Start

(i lartë, i ulët)

Cilësi fizike

Shpejtësi

Qëndrueshmëri

Kërcimi

( së gjati me vrull)

Vrapim me pengesa

LINJA: LOJËRA



(popullore) dhe sportive, ka për qëllim t’u japë mundësi nxënësve të aplikojnë në to veprimet


teknike të tyre (lojërat sportive: basketboll, volejboll dhe futboll), me tematikën (moralin e

tyre), me zhvillimin e kapaciteteve motorike, si dhe të edukohen me cilësi konjitive e edukative.


Lojëra lëvizore

(7 orë)






- “Kapërcimi i kaluçit”.

Lojë lëvizore


Rregulla të lojës


Lojëra

tradicionale

(popullore)

(5 orë)


të njihen me rregullat, tematikën (moralin)

dhe të aplikojnë teknika të veprimeve

lëvizore të mësuara, në lojërat

tradicionale:

Lojë tradicionale

(popullore)

Rregulla të lojës

Morali i lojës

44


- “Kush më shpejt del prej rrethit”,

- “Kosorja” (në dy variante).


Lojëra sportive

(22 orë)


të aplikojnë rregullat dhe teknikat e

veprimeve lëvizore të mësuara dhe të

ekzekutojnë elementet teknike të lojërave

sportive:

BASKETBOLL

- Driblim në vend dhe në lëvizje.

- Pasim me dy duar nga gjoksi dhe me

përplasje në tokë.

- Gjuajtje (hedhje) e topit në kosh.

VOLEJBOLL

- Pasim me dy duar nga lart.

- Pritje me dy duar nga poshtë.

- Shërbimi me një dorë nga poshtë.

FUTBOLL

- Udhëheqje e topit.

- Pasim.


Lojë sportive

Rregulla të lojës

Driblim

Pasim

Gjuajtje

Pritje

Udhëheqje

Shërbim

45







klasë sugjerohen nënlinjat “Marshim në natyrë”, “Not” , “Bad-minton”, “Hendboll”, “Ski”,



Marshim në

natyrë


Të aplikojnë rregullat të marshimit në

natyrë.

Natyrë

Marshim




të njihen me teknikat e hyrjes (hedhjes)

në ujë dhe të orientimit në thellësi;

të njihen me teknikën e frymëmarrjes dhe

shtrirjes në ujë.

Not

Konfidencë

Hyrje (hedhje)

Orientim

Thellësi

Frymëmarrje

Shtrirje në ujë



të njihen me rregullat e zhvillimit të lojës;


mbajtjes së raketës, goditjes së puplës dhe

pasimet me shokun në situata loje.

Bad-minton

Rregulla të lojës

Raketë

Pupël

Goditje

Pasim


Hendboll


të aplikojnë rregullat dhe teknikat e

veprimeve lëvizore dhe të elementeve

teknike të mësuara, në situata loje:

Lojë sportive

Rregulla të lojës

Driblim

Pasim

46


- driblim,

- pasim,

- gjuajtje në portë.

gjuajtje


Ski


të njihen me teknikën fillestare të

qëndrimit mbi ski dhe rrëshqitjen drejt;

të njihen me teknikën e zhvendosjes së

peshës nga njëra këmbë tek tjetra;

të njihen me fillesat e kthesës;

të njihen me teknikat fillestare të plugut

(frenimi).

Ski

Qëndrim mbi ski

Rrëshqitje drejt

Zhvendosje e këmbës

“Plugu”

(frenimi)


Tenis


të njihen me teknikat e mbajtjes së raketës

dhe goditjes së topi;

të njihen me teknikat e goditjes së topit

“drajver”.

Tenis

Raketë


raketës

Goditje e topit

“drajver”


Ping-pong


Të aplikojnë teknikat e mbajtjes së

raketës dhe goditjes së topit në situata

loje;

të njohin dhe të aplikojnë në situatë loje

teknikën fillestare të shërbimit.

Ping-pong

Raketë


raketës

Goditje e topit

Shërbim

47














Nënlinja: Not


Nënlinja: Hendboll

Nënlinja: Tenis

Nënlinja: Ski


LINJA: NJOHURI


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim dhënien e informacionit të nevojshëm për mënyrat

e dhënies së ndihmës së parë në raste të traumave, që vijnë si pasojë e përplasjes së një objekti

të fortë me trupin e njeriut (kontuzionet vendore), për nevojën e ushtrimit me një aktivitet fizik

të rregullt e të vazhdueshëm, për ndryshimet që pëson pulsi gjatë ngarkesave të ndryshme fizike

dhe matjen e tij, si dhe për konceptin e olimpizmit, Lëvizjes Olimpike dhe synimit edukativ të

tyre.


Njohuri


të njihen me mënyrat e dhënies së

ndihmës së parë në raste të traumave që

vijnë si pasojë e përplasjes së një objekti

Ndihma e parë

Kontuzion vendor

Aktivitet fizik i

rregullt

Formë fizike

48


të fortë me trupin e njeriut (kontuzionet

vendore);

të njihen me nevojën e ushtrimit me një

aktivitet fizik të rregullt e në shërbim të

arritjes së një forme fizike të

qëndrueshme;

të njihen me ndryshimet që pëson pulsi

gjatë ngarkesave të ndryshme fizike,

matjen e tij;

të njihen me konceptin e olimpizmit,

Lëvizjes Olimpike dhe vlerave edukative

të tyre.

Ngarkesë fizike

Ndryshim i pulsit

Olimpizëm

Lëvizje Olimpike

Vlera edukative

LINJA: GJIMNASTIKË



përmbajtje të elementeve lëvizore të gjimnastikës aerobike, ecjeve, kthimeve 1800,

baraspeshimeve (ekuilibër) dhe daljeve nga stoli gjimnastikor, lëvizjeve manipulative me

fjongo gjimnastikore, me elementet akrobatike të qëndrimit në urë dhe në hapje spërkatë, si dhe

vertikale mbi duar dhe rrotullimi anash mbi duar.


Gjimnastikë

(15 orë)





numërim), duke demonstruar koordinim

lëvizor;

të ekzekutojnë kombinim lëvizor në

tapetin gjimnastikor me elementet:

kapërdimje para dhe mbrapa, qëndrime në

ekuilibër (baraspeshim), vertikale mbi

shpatulla, qëndrim në urë dhe hapje

sparkatë, duke demonstruar koordinim

lëvizor;

Kombinim lëvizor


Kapërdimje (para,

mbrapa),

baraspeshim,

vertikale mbi

shpatulla, qëndrim në

urë, hapje në sparkatë

(tapet gjimnastikor)

Koordimin lëvizor

Baraspeshim

(ekuilibër)


49



lëvizjet manipulative me litar

gjimnastikor:




të ekzekutojnë saktë teknikën e elementit

akrobatik: kalim në urë nga drejtqëndrimi

dhe ringritje në pozicionin fillestar;


mbi duar;


anash mbi duar.


(me litar

gjimnastikor)

Vertikale

(mbi duar)

Rrotullim mbi duar

LINJA: ATLETIKË


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim dhënien e njohurive për teknikat e vrapimit të

shpejtësisë 50 dhe 10x4 (vajtje-ardhje), njohjen me teknikën fillestare të kërcimit së gjati

“trehapësh”, njohjen me rregullat e kryerjes së stafetës, përforcimit të teknikës së vrapimit me

pengesa dhe vrapimit në natyrë.


Atletikë

(15 orë)




të njihen me rregullat e kryerjes së

stafetës;

të njihen me teknikat fillestare të

ekzekutimit të kërcimit së gjati

“trehapësh”;

të ekzekutojnë teknikat e vrapimit me

pengesa;

të ekzekutojnë vrapime në natyrë.

Vrapim

Stafetë

Cilësi fizike

Shpejtësi

Kërcim

( “trehapësh”)

Vrapim me pengesa

Vrapim në natyrë

Qëndrueshmëri

50


LINJA: LOJËRA



(popullore) dhe sportive, ka për qëllim t’u japë mundësi të aplikojnë në to vrapimet lëvizore të

mësuara në linjat e tjera të programit, të njihen me rregullat e lojërave, me elementet teknik e

taktike të tyre (lojërat sportive: basketboll, volejboll dhe futboll), me tematikën (moralin e tyre),

me zhvillimin e kapaciteteve motorike, si dhe të edukohen me cilësi konjitive e edukative.


Lojëra lëvizore

(7 orë)





- “Top-tenisi”(varianti me dorë),

- “Semafori” (Policia rrugore).

Lojë lëvizore

Rregulla të lojës


Lojëra

tradicionale

(popullore)

(5 orë)


të njihen me rregullat, tematikën (moralin)

dhe të aplikojnë teknika veprimeve

lëvizore të mësuara, në lojërat

tradicionale:

- “Topa djegësi (luftash)”,

- “Zagari e lepuri”.

Lojë tradicionale

(popullore)

Rregulla të lojës

Morali i lojës


Lojëra sportive

(22 orë)


të njihen me rregulloret e lojërave sportive

basketboll, volejboll dhe futboll;

të aplikojnë teknikat veprimeve lëvizore të

mësuara, në lojërat sportive: basketboll,

volejboll dhe futboll;

të ekzekutojnë elementet teknike dhe të

zbatojnë elemente taktike të mësuara në

Lojë sportive

Rregulla të lojës

Ndalesë dhe

kthesë

“Trehapësh”

Pasim

(para, mbrapa)

Bllok

51


lojërat sportive;

të njihen me teknikën e elementeve:

BASKETBOLL

- Ndalesat dhe kthesat,

- Trehapësh;

VOLEJBOLL

- Pasim para dhe mbrapa (pas koke),

- Blloku në rrjetë të ulët;

FUTBOLL

- Stopimi dhe kontrolli i topit (në vend dhe

në lëvizje, me pjesë të ndryshme të

këmbës),

- Driblime me ndryshim drejtimi.

Stopim

Driblim





gjeografike e kushteve klimaterike, si dhe traditës sportive të shkollës (apo qytetit). Në këtë

klasë sugjerohen nënlinjat “Marshimi në natyrë”, “Not” , “Bad-minton”, “Hendboll”, “Ski”,



Marshim në

natyrë



natyrë.

Natyrë

Marshim




të ekzekutojnë teknikat e hyrjes (hedhjes)


të ekzekutojnë teknikat e frymëmarrjes

Not

Konfidencë

Hyrje (hedhje)

Orientim

Thellësi

52


dhe shtrirjes në ujë;

të njihen me teknikën e qëndrimit

(pluskimit) në shpinë.

Frymëmarrje

Shtrirje në ujë

Qëndrim në shpinë



të aplikojnë rregullat e lojës;



pasimet me shokun në situata loje;

të njihen me teknikat e zhvendosjes së

lojtarit në fushë.

Bad-minton

Rregulla të lojës

Raketë

Pupël

Goditje

Pasim

Zhvendosje e lojtarit

në fushë


Hendboll


të aplikojnë teknikat e veprimeve lëvizore

dhe elementeve teknike të mësuara në

situata loje.

të njihen me teknikën e elementeve:

- Ndalesat dhe kthimet,

- Gjuajtjet në portë në lëvizje;

të njihen me rregulloren e lojës.

Lojë sportive

Rregullore e lojës

Ndalesë

Kthim

Gjuajtje


Ski


të ekzekutojnë teknikën e qëndrimit mbi

ski dhe rrëshqitjen drejt;

të ekzekutojnë teknikën e zhvendosjes së

peshës nga njëra këmbë tek tjetra dhe të

kthesës (majtas, djathtas);

të ekzekutojnë teknikën e plugut

(frenimi).

Ski

Qëndrim mbi ski

Rrëshqitje drejt


Kthesë

“Plugu”

(frenimi)

53



Tenis


të ekzekutojnë teknikat e sakta të mbajtjes

së raketës dhe goditjes së topi;

të ekzekutojnë teknikat e goditjes së topit

“drajver”;

të njihen me teknikën e goditjes së topit

“rever”.

Tenis

Raketë


raketës

Goditje e topit

“drajver”

Goditje e topit

“rever”


Ping-pong


të aplikojnë teknikat e mbajtjes së raketës

dhe goditjes së topit në situata loje;

të ekzekutojnë në situata loje teknikën

fillestare të shërbimit.

Ping-pong

Raketë


raketës

Goditje e topit

Shërbim













Nënlinja: Not


54


Nënlinja: Hendboll

Nënlinja: Tenis

Nënlinja: Ski


LINJA: NJOHURI


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim dhënien e informacionit të nevojshëm mbi mënyrat

e dhënies së ndihmës së parë në raste të luksasioneve (nxjerrjet) dhe distorsioneve (ndrydhjet)

të artikulacioneve, mbi mënyrat e duhura të parandalimit të strapove (tërheqjeve dhe këputjeve)

muskulore, të cilat ndodhin gjatë aktivitetit të sforcuar fizik, si dhe mbi njohjen me organizmat

ndërkombëtarë që drejtojnë Lëvizjen Olimpike në botë.


Njohuri


të njihen me mënyrat e dhënies së ndihmës

së parë në raste të luksasioneve (nxjerrjet)

dhe distorsioneve (ndrydhjet) të

artikulacioneve;

të njihen me mënyrat e duhura të

parandalimit të strapove (tërheqjeve dhe

këputjeve) muskulore, trauma të cilat

ndodhin gjatë një aktiviteti të sforcuar

fizik;

të njohin organizmat ndërkombëtarë që

drejtojnë Lëvizjen Olimpike në botë:

- Komiteti Olimpik Ndërkombëtar,

- Komitet Olimpik Kombëtar,

- Federatë Sportive Ndërkombëtare.

Ndihma e parë

Luksasion (nxjerrje)

Distorsion (ndrydhje)

Strapo (tërheqje,

këputje) muskulore

Aktivitet i sforcuar

fizik

Organizma drejtimi

ndërkombëtarë

Komitet Olimpik

Ndërkombëtar

Komitet Olimpik

Kombëtar

Federatë Sportive

Ndërkombëtare

55


LINJA: GJIMNASTIKË


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim vendosjen e nxënësit në pozitat e krijuesit të një

kombinacioni me përmbajtje të elementeve lëvizore të gjimnastikës aerobike, ushtrimin në

kombinacione me elemente akrobatike, ushtrimin në kombinacione me lëvizje manipulative me

fjongo gjimnastikore, si dhe me elemente akrobatike: vertikale mbi duar dhe rrotullimi anash

mbi duar.


Gjimnastikë

(15 orë)


të krijojnë kombinacione lëvizore ritmike

shoqëruar me muzikë ose numërim, ku të

dallohet qartë hyrja (fillimi), vazhdimi

dhe mbyllja;

të ekzekutojë kombinim lëvizor në tapetin

gjimnastikor me elementet: kapërdimje

para, anash, mbrapa, kalim në urë nga

drejtqëndrimi dhe kthim në pozicionin

kthime 900 dhe 180

0, vertikale me

vendosjen e kokës (mbi kokë), duke

demonstruar koordinim lëvizor;


lëvizjet të manipulative me fjongo

gjimnastikore:





mbi duar;


anash mbi duar.

Kombinim lëvizor


Kapërdimje (para,

anash,mbrapa),

qëndrim në urë,

kthime, vertikale me

vendosjen e kokës.

( tapet gjimnastikor)

Koordinim lëvizor


(me fjongo

gjimnastikore)

Vertikale

( mbi duar)

Rrotullim mbi duar

56


LINJA: ATLETIKË


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim përforcimin e njohurive për teknikat e vrapimit të

shpejtësisë 50 dhe 10 x 4 (vajtje-ardhje), kryerjes së stafetës, duke respektuar rregullat,

përforcimit të teknikave të vrapimit për zhvillimin e qëndrueshmërisë, teknikës së vrapimit me

pengesa dhe vrapimit në natyrë.


Atletikë

(15 orë)




të ekzekutojnë stafetën 4 x 50m, duke

respektuar rregullat e kryerjes së saj;

të ekzekutojnë vrapime me kohë të

zgjedhur 6-10 minuta, 8-12 minuta;

të ekzekutojnë teknikat e vrapimit me

pengesa;

të ekzekutojnë vrapime në natyrë.

Vrapim

Stafetë

Cilësi fizike

Shpejtësi

Vrapim me kohë të

zgjedhur

Vrapim me pengesa

Vrapim në natyrë

Qëndrueshmëri

LINJA: LOJËRA



(popullore) dhe sportive, ka për qëllim t’u japë atyre mundësi të aplikojnë në to veprimet


teknike e taktike të tyre (lojërat sportive: basketboll, volejboll dhe futboll), me tematikën

(moralin e tyre), me zhvillimin e kapaciteteve motorike, si dhe të edukohen me cilësi konjitive e

edukative.


Lojëra lëvizore

(7 orë)






- “Stafetë drejtvizore dyfishe”.

Lojë lëvizore

Rregulla të lojës

57



Lojëra

tradicionale

(popullore)

(5 orë)




veprimeve lëvizore të mësuara, në

lojërat tradicionale:

- “Vallja e forcës”,

- “Rraqe-rraqe kikiko”(“Gu-Gu

Kikizash”).

Lojë tradicionale

(popullore)

Rregulla të lojës

Morali i lojës


Lojëra sportive

(22 orë)


të aplikojnë rregulloret në lojërat sportive


të aplikojnë teknikat veprimeve lëvizore

të mësuara, në lojërat sportive: Basketboll,

Volejboll dhe Futboll;


zbatojnë elementet taktike të mësuara në

lojërat sportive;

të njihen me elementet taktike:

BASKETBOLL

- “Mbrojtja “Secili të vetin””

VOLEJBOLL

- “Vendosja e lojtarëve në fushë”

FUTBOLL

- “Markimi i kundërshtarit”

Lojë sportive

Rregulla të lojës

Driblim

Pasim

Gjuajtje

Pritje

Udhëheqje

Shërbim

Ndalesë dhe

kthesë

“Trehapësh”

Bllok

Stopim

Taktikë

Mbrojtja “secili të

vetin”

“Vendosja e

lojtarëve në fushë”

“Markimi i

kundërshtarit”

58










Marshim në

natyrë


të aplikojnë rregullat e marshimit në

natyrë.

Natyrë

Marshim

Rregulla të

marshimit






dhe shtrirjes në ujë;

të njihen me teknikat e lëvizjes së

këmbëve dhe duarve në stilin e lirë.

Not

Konfidencë

Hyrje (hedhje)

Orientim

Thellësi

Frymëmarrje

Shtrirje në ujë

Stil i lirë






pasimet me shokun në situata loje;

të aplikojnë teknikat e zhvendosjes së

lojtarit në fushë.

Bad-minton

Rregulla të lojës

Raketë

Pupël

Goditje

Pasim


në fushë

59



Hendboll



dhe të elementeve teknike të mësuara në

situata loje;

të aplikojnë rregulloren e lojës;

të njihen me mënyrat e vendosjes së

lojtarëve në mbrojtje.

Lojë sportive

Rregullore e lojës

Driblim

Pasim

Ndalesë

Kthim

Gjuajtje

Taktikë

Vendosja e lojtarëve

në mbrojtje


Ski




të ekzekutojnë teknikën e kthesës

(majtas, djathtas);


(frenimi).

Ski

Qëndrim mbi ski

Rrëshqitje drejt


Kthesë

“Plugu”

(frenimi)


Tenis


të ekzekutojnë teknikat e sakta të mbajtjes

së raketës dhe goditjes së topit;


“drajver”;

të ekzekutojnë teknikën e goditjes së topit

“rever”;

të njihen me rregulloren e zhvillimit të

lojës.

Tenis

Raketë


raketës

Goditje e topit

“drajver”

Goditje e topit

“rever”

Rregullore e lojës

60



Ping-pong





fillestare të shërbimit;

të njihen me rregulloren e zhvillimit të

lojës.

Ping-pong

Raketë


raketës

Goditje e topit

Shërbim

Rregullore e lojës














Nënlinja: Not


Nënlinja: Hendboll

61


LINJA: NJOHURI

Orë të sugjeruara: 2 orë për matjet antropometrike,

pjesa tjetër e shtrirë gjatë realizimit të linjave të tjera

Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim dhënien e informacionit të nevojshëm mbi mënyrat

e dhënies së ndihmës së parë në raste të frakturave (thyerjes së kockave) dhe të hemorragjive

nga hunda (gjakderdhjes nga hunda), mbi kontributin e aktivitetit fizik në arritjen e gjendjes së

fitnes-it, orientimin e nxënësve në hartimin dhe vënien në praktikë të një plani individual pune

në funksion të përmirësimit të gjendjes fizike, si dhe njohjen me Lëvizjen Olimpike në

Shqipëri.


Njohuri

(2 orë)


të njihen me mënyrat e dhënies së ndihmës

së parë në raste të frakturave (thyerjes së

kockave) dhe të hemorragjive nga hunda

(gjakderdhjes nga hunda);

të njihen me kontributin e aktivitetit fizik

në arritjen e gjendjes së fitnes-it;

të hartojnë dhe vënë në praktikë një plan

individual pune në funksion të

përmirësimit të gjendjes fizike;

të njohin Lëvizjen Olimpike në Shqipëri:

- Organizmat drejtues të Lëvizjes Olimpike

në Shqipëri;

- Shqipëria pjesëmarrëse në Lojërat

Olimpike (historiku);

- Shkolla dhe olimpizmi.

Mësuesi:

të kryejë matjet antropometrike të

nxënësve: peshë, gjatësi, perimetri i


qëllim plotësimin e kartelës personale të

nxënësit.

Ndihma e parë

Frakturë (thyerje)

Hemorragji

(gjakderdhje)

Gjendje e fitnes-it

Plan individual pune

Organizmat drejtues

të lëvizjes Olimpike

në Shqipëri

Shqipëria

pjesëmarrëse në

Lojërat Olimpike

(historiku)

Shkolla dhe

olimpizmi

Matje

antropometrike

62


LINJA: GJIMNASTIKË


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim vendosjen e nxënësit në pozitat e krijuesit të një

kombinacioni me përmbajtje të elementeve lëvizore të gjimnastikës aerobike, ushtrimin në

kombinacione me elemente akrobatike dhe në kombinacione me lëvizjeve manipulative me

rrathë gjimnastikorë.


Gjimnastikë

(14 orë)


të krijojnë dhe të ekzekutojnë

kombinacione lëvizore ritmike, shoqëruar

me muzikë ose numërim, ku të dallohet

qartë hyrja (fillimi), vazhdimi dhe

mbyllja;

të ekzekutojnë kombinim lëvizor në

tapetin gjimnastikor me elementet:

kapërdimje para, anash, mbrapa, kthime

900

dhe 1800, baraspeshim (ekuilibër) me

një këmbë para, anash dhe mbrapa,

vertikale mbi duar dhe rrotullimi anash

mbi duar, duke demonstruar koordinim

lëvizor;


lëvizjet manipulative me rrathë

gjimnastikorë:



- Manipulime të lira me mjetin.

Kombinim lëvizor


Kapërdimje (para,

anash, mbrapa)

Kthime (900 dhe

1800), baraspeshim

(ekuilibër) vertikale

mbi duar

Rrotullimi anash mbi

duar

( tapet gjimnastikor)

Koordinim lëvizor


(me rrathë

gjimnastikorë)

63


LINJA: ATLETIKË


Përshkrimi i linjës: Kjo linjë ka për qëllim përforcimin e njohurive për teknikat e vrapimit të

shpejtësisë në largësi 100m dhe 15 x 4 (vajtje-ardhje), kryerjes së stafetës, duke respektuar

rregullat, përforcimit të teknikave të vrapimit për zhvillimin e qëndrueshmërisë, përforcimin e

teknikave të kërcimit së larti stili “gërshërë” dhe kërcimit së gjati.


Atletikë

(14 orë)


të ekzekutojnë vrapime shpejtësie në

distanca 100m dhe 15m x 4 (vajtje-

ardhje);

të ekzekutojnë stafetën 4 x 50m, duke

respektuar rregullat e kryerjes së saj;

të ekzekutojnë vrapime me kohë të

zgjedhur 6-10 minuta, 8-12 minuta;

të ekzekutojnë teknikat e kërcimit së larti

stili “gërshërë” duke respektuar fazat:

- Vrulli,

- Rrahja,

- Fluturimi,

- Rënia;

të ekzekutojnë teknikat e kërcimit së

gjati, duke respektuar fazat:

- Vrulli,

- Rrahja,

- Fluturimi,

- Rënia.

Vrapim

Stafetë

Cilësi fizike

Shpejtësi

Vrapim me kohë të

zgjedhur

Vrapim në natyrë

Qëndrueshmëri

Kërcim së larti

“gërshërë”

Kërcim së gjati

64


LINJA: LOJËRA



(popullore) dhe sportive, ka për qëllim t’u japë mundësi atyre të aplikojnë në to veprimet


teknike e taktike të tyre (lojërat sportive: basketboll, volejboll dhe futboll), me tematikën

(moralin e tyre), me zhvillimin e kapaciteteve motorike, si dhe të edukohen me cilësi konjitive e

edukative.


Lojëra Lëvizore

(7 orë)





- “Stafetë me pasime të topit”,

- “Stafeta në katror”.

Lojë lëvizore

Rregulla të lojës


Lojëra

tradicionale

(popullore)

(5 orë)



(moralin) dhe të aplikojnë teknika


tradicionale:

- “Dhelpra e çalë”,

- “Ujku, bariu dhe dhentë”.

Lojë tradicionale

(popullore)

Rregulla të lojës

Morali i lojës


Lojëra sportive

(22 orë)


Të aplikojnë rregulloret në lojërat

sportive: basketboll, volejboll dhe futboll;


të mësuara, në lojërat sportive:


Lojë sportive

Rregulla të lojës

Driblim

Pasim

Gjuajtje

Pritje

Udhëheqje

65



zbatojnë elementet taktike të mësuara, në

situata loje, në:

Basketboll, Volejboll, Futboll.

Shërbim

Ndalesë dhe

kthesë

“Trehapësh”

Bllok

Stopim

Taktikë

Mbrojtja “Secili

të vetin”

“Vendosja e

lojtarëve në

fushë”

“Markimi i

kundërshtarit”









Marshim në

natyrë



natyrë.

Natyrë

Marshim

Rregulla të

marshimit




në ujë dhe orientimit në thellësi;


dhe shtrirjes në ujë, si dhe koordinimin e

Not

Konfidencë

Hyrje (hedhje)

Orientim

Thellësi

Frymëmarrje

66


lëvizjeve të duarve dhe këmbëve në stilin

e lirë;

të njihen me teknikat e lëvizjes së

këmbëve dhe duarve në stilin “shpinë”.

shtrirje në ujë

Stil i lirë

Stil “shpinë”





mbajtjes së raketës, goditjes së puplës

dhe pasimet me shokun në situata loje;

të aplikojnë teknikat e zhvendosjes së

lojtarit në fushë;

të njihen me rregullat e lojës në dyshe.

Bad-minton

Rregulla të lojës

Rraketë

Pupël

Goditje

Pasim


në fushë

Lojë dyshe


Hendboll


të aplikojnë teknikat veprimeve lëvizore

dhe elementeve teknike të mësuara në

situata loje;

të aplikojnë rregulloren e lojës;

të ekzekutojnë skema të vendosjes së

lojtarëve në mbrojtje.

Lojë sportive

Rregullore e lojës

Driblim

Pasim

Ndalesë, kthim

Gjuajtje

Taktikë

Vendosja e lojtarëve

në mbrojtje


Ski




të ekzekutojnë teknikën e kthesës

(majtas, djathtas);


(frenimi).

Ski

Qëndrim mbi ski

Rrëshqitje e drejtë


Kthesë

“Plugu”

(frenimi)

67



Tenis


të ekzekutojnë teknikat e sakta të

mbajtjes së raketës dhe goditjes së topit;


“drajver”;

të ekzekutojnë me teknikën e goditjes së

topit “rever”;

të aplikojnë rregulloren e zhvillimit të

lojës;

të njihen me teknikat e ekzekutimit të

shërbimit.

Tenis

Raketë


raketës

Goditje e topit

“drajver”

Goditje e topit “rever”

Rregullore e lojës

Shërbim


Ping-pong





fillestare të shërbimit;

të aplikojnë rregulloren e zhvillimit të

lojës;

të njihen me rregullat e lojës në dyshe.

Ping-pong

Raketë


raketës

Goditje e topit

Shërbim

Rregullore e lojës

Lojë dyshe

REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE...

Documents

Transcript of REPUBLIKA E SHQIPËRISË MINISTRIA E ARSIMIT DHE...