Republika e Kosovës Republika Kosova-Republic of Kosovo...

Republika e Kosovës

Republika Kosova-Republic of Kosovo

Qeveria

Vlada-Government

Ministria e Zhvillimit Ekonomik

Ministarstvo Ekonomskog Razvoja-Ministry of Economic Development

GEOLOŠKI INSTITUT KOSOVA

Naziv projekta:

"Leţišta i pojave Pb-Zn-Cu mineralizacija na teritoriji Republike Kosovo“

Priština, Oktobar 2012

1

Naziv projekta:

"LEŢIŠTA I POJAVE Pb-Zn-Cu MINERALIZACIJA NA

TERITORIJI REPUBLIKE KOSOVO“

Autori: Dr. mont. Sami Dvorani – načelnik GIK-a

Mr. Sci. Kreshnike Kozmaqi – geolog – GIK

Dipl. inţ. Sylejman Bejta – geolog- GIK

Dipl. inţ. Naser Bajraktari – geolog- GIK

2

Sadržaj:

UVOD......................................................................................................................... ......... 4 1.0 GEOLOŠKA GRAĐA TERITORIJE KOSOVA ................................................... 7 1.1 Tektonsko-strukturne karakteristike.................................................................... 7 1.2 Mineralizacije u Vardarskoj zoni ........................................................................... 11

1.3 Mineralizacije u Ofiolitskoj zoni ............................................................................ 12 1.4 Mineralizacije u Šarsko-Korabskoj zoni ............................................................... 12 1.5 Mineralizacije u Durmitorskoj, Drinskoj i Ivanjičkoj zoni .............................. 12 2.0 LEŢIŠTE Pb-Zn U STAROM TRGU……............................................................... 13 2.1 Geografski poloţaj.................................................................................................... .. 13 2.2 Geologija leţišta ………............................................................................................. 13

2.3 Mineralogija leţišta..................................................................................................... 14 2.4 Nivo istraţivanja …..................................................................................................... 14 2.5 Rezerve.................................................................................................................. ........ 15 3.0 LEŢIŠTE Pb-Zn – ROGOZNA ................................................................................ 23 3.1 Geologija leţišta ....................................................................................................... ... 23 3.2 Mineralogija leţišta .................................................................................................... 23 3.3 Rezerve.................................................................................................................. ........ 24 3.4 Hemijski sastav .......................................................................................................... 24 4.0 NALAZIŠTE Pb-Zn – ŠATORICA...........................................................................25 4.1 Gjeologija leţišta ........................................................................................................ 25 4.2 Mineralogija leţišta .................................................................................................... 25 4.3 Hemijski sastav............................................................................................................ 25 5.0 LEŢIŠTE – BELO BRDO.......................................................................................... 29 5.1 Geografski poloţaj ..................................................................................................... 29

5.2 Geologija leţišta ....................................................................................................... .. 29 5.3 Mineralogija leţišta ................................................................................................... 30 5.4 Nivo istraţivanja…….................................................................................................. 30 5.5 Hemijski sastav ........................................................................................................... 31 6.0 PËRROI I DERRAVE – BULINCE .......................................................................... 41 6.1 Geohemijska istraţivanja .......................................................................................... 41

7.0 KALTRINA..................................................................................... ............................. 43 7.1 Kvalitet rude u leţištu Kaltrina ............................................................................... 43 8.0 PËRROI I THARTË.................................................................................................... 44 9.0 LEŢIŠTE AJVALIJA .................................................................................................. 45 9.1 Geografski poloţaj .................................................................................................... 45

9.2 Geologija leţišta ........................................................................................................ 45 9.3 Mineralogija leţišta ................................................................................................... 45 9.4 Nivo istraţivanja.......................................................................................................... 45 9.5 Rezerve.......................................................................................................................... 46 10.0 LEŢIŠTE KIŠNICA.................................................................................................. 49

3

10.1 Geografski poloţaj ................................................................................................... 49 10.2 Geologija leţišta ....................................................................................................... 49 10.3 Mineralogija .................................................................................. ............................. 50

10.4 Nivo istraţivanja ....................................................................................................... 50 10.5 Opis istraţivačkih radova ....................................................................................... 50 10.6 Bušenja ....................................................................................................................... 52 11.0 LEŢIŠTE BADOVAC ................................................................. ............................. 54 12.0 LEŢIŠTE GLAMA..................................................................................................... 55 12.1 Geografski poloţaj.................................................................................................... 55

12.2 Geologija.................................................................................................................... 55 12.3 Mineralogija............................................................................................................... 56 12.4 Nivo istraţivanja.......................................................................... ............................. 56 12.5 Geohemijska istraţivanja............................................................ ............................. 56 13.0 LEŢIŠTE DRAŢNJA (BATLAVSKA ČUKA)....................................................... 58

13.1 Geografski poloţaj.................................................................................................... 58 13.2 Geologija..................................................................................................................... 58 13.3 Geološka građa leţišta.............................................................................................. 59 13.4 Rezerve....................................................................................................................... 60 14.0 LEŢIŠTE BELASICA .............................................................................................. 61

14.1 Geografski poloţaj.................................................................................................... 61 14.2 Geologija leţišta ....................................................................................................... 61 14.3 Mineralogija............................................................................................................... 62 14.5 Nivo istraţivanja....................................................................................................... . 62 14.6 Rezerve ...................................................................................................................... 65 15.0 POLIMETALIČNA LEŢIŠTA Cu, DRAGAŠ (E-105,1988/90)......................... 66

15.1 Geografski poloţaj.................................................................................................... 66 15.2 Geologija leţišta ....................................................................................................... 66 15.3 Mineralogija leţišta ................................................................................................. 67 15.4 Nivo istraţivanja ……............................................................................................... 67 15.5 Hemijski sastav ......................................................................................................... 68

15.6 Geografski poloţaj.................................................................................................... 71 15.7 Geologija leţišta (E-52 (100), godina 1985).......................................................... 71 DISKUSIJA......................................................................................................................... 74 LITERATURA.................................................................................................................... 76

4

UVOD

Teritorija Kosova ima složenu geološku građu kao rezultat intenzivnih tektonskih

pokreta. Ovu geološku građu veoma zanimljivom i složenom čini sudelovanje dve veće

tektonske jedinice, i to okeana Mirdita i Vardarskog okeana na tako maloj teritoriji.

Sučeljavanje ove dve jedinice dešava se na teritoriji Kosova, tačnije u regionu Mališeva

(Elezaj & Kodra 2008).

Ove dve jedinice odlikuju se brojnim geološkim aktivnostima, koje su uslovile stvaranje

velikog broja ležišta i pojava minerala.

Jedinica okeana Mirdita odlikuje se mineralizacijama hroma, Fe-Ni, Ni-Co,

industrijskim mineralima i ugljem.

Bez svake sumnje, najvažnija jedinica za korisne minerale je Vardarska zona. Ova zona

se odlikuje složenom geološkom građom koja je rezultat tektonskih aktivnosti koje su

uslovile i veoma intenzivnu vulkansku aktivnost u tercijaru.

Ova aktivnost tercijarnog vulkanizma pripada intermedijarnom do kiselom tipu,

uslovljena procesima subdukcije okeanske kore.

Što se tiče geneze ovog vulkanizma, postoje različita mišljenja o tome da li je uslovljen

subdukcijom kore Vardarskog okeana ili Basena Severin.

Vardarska jedinica se odlikuje velikim brojem ležišta i pojava mineralizacija, od kojih su

svakako najvažniji oni Pb-Zn (sa visokim sadržajem Au, Ag i retkih metala), Fe-Ni, Ni-

Co, magnezita, uglja, industrijskih i građevinskih minerala, itd.

Mineralni resursi Pb-Zn procenjuju se na više od 50 miliona tona sa sadržajem od oko

3,5% Pb i 3,5% Zn. Iako je jedan deo teritorije istražen, i dalje ostaje veliki prostor za

detaljna istraživanja koja će za mnoge pojave minerala omogućiti da budu

eksploatisane, a ujedno će biti otkrivena i nova ležišta Pb-Zn.

5

Najvažniji faktor ekonomskog razvoja Kosova, svakako su ležišta Pb-Zn, uglja i brojna

ležišta industrijskih minerala (bentonita, kvarca, kaolina, talka, i dr.)

Postoje dokumenti pronađeni u Arhivu Kosova koji svedoče o rudarskim aktivnostima

na području Trepče. Ovaj originalni zapis na latinskom jeziku nalazi se u Arhivu

Kosova, a prema tom dokumentu u Dubrovačkom arhivu se nalaze stari dokumenti koji

svedoče o rudarskim aktivnostima pre 1303. godine za region Trepče (videti dokument

koji sledi).

6

Prilog br. 1. Deo iz dokumenta na latinskom jeziku

7

1.0 GEOLOŠKA GRAĐA TERITORIJE KOSOVA

Teritorija Kosova se odlikuje složenom geološko-tektonskom građom, koju grade stene

različite geološke starosti, počev od najstarijih prekambrijskih, paleozojskih,

mezozojskih, kenozojskih pa sve do kvartarnih stena.

Brojne morfološke promene rezultat su složene geološke građe, intenzivne aktivnosti

tektonskih pokreta. Najveći deo teritorije Kosova pokrivaju stene tri najveće tektonske

jedinice: Vardarske, Mirditske i Šarsko-Korabske. Dakle, teritorija Kosova je izgrađena

od velikog broja raznovrsnih stena, kako ofiolitskih tako i magmatskih (vulkanskih i

intruzivnih), metamorfnih i sedimentnih i ove formacije susrećemo u različitim

geološkim periodima. Same velike intenzivne tektonske aktivnosti su uslovile veoma

složenu geološku građu i česta prožimanja geoloških formacija različite starosti na

tesnom prostoru.

Dakle, složena geološko – tektonska građa rezultirala je prisustvom velikog broja ležišta

mineralnih sirovina, od kojih su mnoge bile poznate i eksploatisane od drevnih

vremena pa do današnjih dana.

Kosovo se odlikuje složenom geološkom građom, izraženom prisustvom stena

različitog geološkog sastava i starosti, različitih tektonskih struktura, kao rasednih i

nabornih.

1.1 Tektonsko-strukturne karakteristike

Na osnovu studija brojnih naučnika prethodnika ( Elezaj i Kodra, 2008; Karamata i

Krstić, 1996; Dimitrijević, 1996), možemo reći da je regionalna tektonska podela sledeća:

1. Dardanski masiv (Srpsko-Kosovsko-Makedonski masiv).

2. Vardarska zona:

- Interna Vardarska subzona

- Centralna Vardarska subzona

- Eksterna Vardarska subzona

8

3. Šarska zona

- Drinsko – Ivanjička jedinica

4. Centralna ofiolitska zona

5. Durmitorska zona.

1. Dardanski masiv (Srpsko-Kosovsko-Makedonski masiv)

Dardanski masiv (DM – izraz koji se koristi za kosovski deo Srpsko – Makedonskog

masiva (SMM)).

Ukratko o karakteristikama SMM:

- Neoproterozoik do donjeg paleozoika,

- Sinkinematski graniti S tipa Vranja, Bujanovca i dr. (starost intruzije: gornji

ordovicijum),

- Metamorfizam srednjeg do visokog stepena (mikašisti, gnajsevi, migmatiti,

zrnaste stene, amfiboliti, kvarciti, mermeri i sl.),

- Lokalna metamorfna podloga pokrivena permskim i mezozojskim stenama,

- Tektonska kompresija i kolizija sa izraženim deformacijama,

- Oligocensko – pliocenski magmatizam granita tipa I (igneosis) i andezitsko –

dacitsko – latitskog vulkanizma.

- Eocenski molasni baseni, miocenski i pliocenski jezerski sedimenti.

2. Vardarska zona:

Ova jedinica je razvijena duž zone, odnosno dodirne linije bivšeg Vardarskog okeana.

Ova zona je podeljena na tri subzone: internu, centralnu i eksternu subzonu (Elezaj &

Kodra, 2008).

Interna Vardarska subzona, (IVS)

a) Neoproterozojsko – donje paleozojska podloga DM,

b) Oligocensko – miocensko – pliocenski sedimentni baseni (Kamenički basen),

c) Andezitsko – dacitsko – latitski i piroklastični vulkanizam (Vulkanski kompleks

Braina – Carevac),

9

d) Andezitsko – dacitsko – latitski i piroklastični vulkanizam u jugoistočnom delu

Kosova (Vulkanski kompleks Nosalje – Klokot).

- Centralna Vardarska subzona

a) Metamorfne stene niskog do srednjeg stepena metamorfizma – paleozojska

podloga;

b) Ofiolitski kompleksi gornje jure,

c) Kredni fliš debljine 800 – 1000 m,

d) Intenzivna kompresijska tektonika,

e) Miocenski – pliocenski oligocenski sedimenti baseni (na primer Podujevski

basen),

f) Andezitsko – dacitsko – latitski i piroklastični vulkanizam u jugoistočnom delu

Kosova (Vulkanski kompleks Nosalje – Klokot).

- Eksterna Vardarska subzona

a) Metamorfne stene niskog stepena metamorfizma – paleozojska podloga;

b) Trijaske stene niskog stepena metamorfizma, ofiolitski kompleksi gornje jure,

c) Kredni fliš,

d) Oligocensko – miocensko – pliocenski baseni (Kosovski basen),

e) Andezitsko – dacitsko – latitski i piroklastični vulkanizam u severnom delu

Kosova (Vulkanski kompleks Mitrovica – Samodraža).

10

3. Šarska zona

- Drinsko-Ivanjička zona (DIZ):

Kratak opis:

a) Klastični sedimenti, bazična lava i tufovi - paleozojska podloga (kambrijum – gornji

karbon),

b) Jaka deformacija i metamorfizam niskog stepena karbon - perm,

c) Trijaska karbonatna platforma,

d) Kredni fliš,

e) Miocensko – pliocenski sedimentni baseni (Glogovački basen).

Karta br. 1. Tektonske jedinice teritorije Kosova NKRM i Beak G.m.b.H, 2006.

11

4. Centralna ofiolitska zona

Pećka zona (PZ sa elementima dinaridskog ofiolitskog pojasa) (zapadni ofiolitski pojas),

Durmitorska zona i zona visokog karsta.

Ukratko o karakteristikama

a) Stene niskog stepena metamorfizma (klastične i karbonatne stene) – paleozojska

podloga (srednji devon – perm),

b) Karbonatna platforma donjeg - gornjeg trijasa sa silikatno – dijabaznom

formacijom u srednjem trijasu,

c) Relikti jurskih ofiolita.

5. Durmitorska zona

Durmitorska zona na teritoriji Kosova obuhvata malu površinu. Ovoj zoni pripadaju

tereni: Prokletije izgrađene od paleozojskih kristalnih škriljaca, granita, trijaskih

karbonatnih stena i vulkanogeno-sedimentne serije. Teren Prokletija je ispresecan

velikim brojem rasednih struktura.

1.2 Mineralizacije u Vardarskoj zoni

Rudna ležišta su uglavnom praćena oligocensko – miocenskim vulkanogeno –

intruzivnim kompleksima kalko – alkalne serije. Najpoznatija ležišta (Stari Trg, Belo

Brdo, Crnac, Ajvalija, Kišnica i td.) sadrže olovo i cink, pojave bakra i antimona, a

praćeni su zlatom, srebrom, arsenom, talijumom, bizmutom, antimonom i gvožđem. Na

Kosovu je veoma značajno Kopaoničko rudarsko područje, koje odlikuju hidrotermalno

– metasomatske promene i žični tipovi Pb i Zn i drugih metala (Au, Ag). Ležišta

porfirske rude bakra koja se nalaze unutar drugih jedinica, takođe su veoma važna.

Ova zona se odlikuje pojavom Cu, Hg, Cr, Fe, Ni-Fe, Ni-Co mineralizacija i industrijskih

minerala (bentonit, kvarcni pesak, magnezit, kaolin).

12

1.3 Mineralizacije u Ofiolitskoj zoni

Ova zona se odlikuje pojavama mineralizacija i ležištima hroma, Fe-Ni, Ni-Co, talka,

boksita, uglja. U prošlosti su na ovom području postojale aktivnosti iskopavanja hroma

u Orahovcu i u Devi u Đakovici, i ovo područje ima potencijal za istraživanje hroma,

Ni-Co i minerala platinske grupe (MPG).

1.4 Mineralizacije u Šarsko-Korabskoj zoni

Karakteristika ove zone su pojave Cu, Au, Ag, Cr, Pb, Zn, W, Mo, Sn mineralizacija,

žilni kvarc i elementi retke zemlje.

1.5 Mineralizacije u Durmitorskoj, Drinskoj i Ivanjičkoj zoni

U okviru ove dve zone nailazimo na sledeće male pojave mineralizacija: Pb-Zn; Fe-Ni-

Co (Drinska i Ivanjička zona), mermera i talka (Durmitor). Područje Junika (Durmitor)

može da bude perspektivno za istraživanje Au.

13

2.0 LEŢIŠTE Pb-Zn U STAROM TRGU

2.1 Geografski poloţaj

Ležište Pb-Zn nalazi se na udaljenosti od oko 8 km severoistočno od grada Mitrovice i

povezano je asfaltiranim putem Mitrovica – Stari Trg – Bajgora. Ovo je brdsko-

planinski predeo, a najviši vrhovi su: Majdan (1268 m), Crni Vrh (1364 m), Kozji rog

(1970 m). Najniža kvota je u dolini reke Sitnica (oko 500 m). Prosečna nadmorska visina

je oko 900 m.

Šire područje pripada tokovima reka Ibar i Sitnica u koje se ulivaju drugi stalni ili

povremeni vodni tokovi.

2.2 Geologija leţišta

Rudno polje Trepča – Stari Trg izgrađeno je od sledećih formacija stena:

- Formacije Trepčine serije (peščari, kvarcni škriljci sa niskim stepenom

metamorfizma, kvarcni i krečni konglomerati);

- Formacije ultrabazičnih i bazičnih stena (serpentin, amfibol, dijabaz, gabro);

- Tercijarne tvorevine (sedimenti) (konglomerati i peščari, tufovi, andezit,

piroksenit);

- Kontakt tercijarne podloge vulkanogenih stena sa krečnjacima, serpentinom,

gabrom, amfibolitom, itd. Ovaj kontakt se pojavljuje u rasedima ili naborima

(El 376 - 1989);

- Kontakt krečnjaka sa škriljcima, (El- 376, 1989);

- Jurske tvorevine (sedimenti) (serpentinit, gabroamfibolit, breče i krečnjaci).

Kolektor stene čine krečnjaci i tercijarni vulkanogeno sedimentni pokrivači.

Hidrogeološki izolatori su: škriljci, andeziti, latiti, kvarclatiti, dijabazi,

gabroamfiboliti, itd.

14

2.3 Mineralogija leţišta

Lokacija: Mažić-Đidoma-Rašan

- Sadržaj metasomatskog minerala (E-374, godina 1992);

- Detaljna mikroskopska tumačenja stena i procesa alteracije (glinizacija,

sericitizacija, karbonatizacija, silifikacija, hidrotermalne promene plagioklasa i

amfibolita, hloritizacija, albitizacija;

- Galenit, sfalerit, pirit, bornit, halkopirit, kvarc, džemsonit, pirotin, plumozit, i

dr.

2.4 Nivo istraţivanja

Prostor rudnog polja Trepča je pokriven štampanom geološkom kartom u razmeri

1:50.000 i 1:1.000.000.

U ovom ležištu su sprovedena istraživanja sledećim metodama:

- Kombinovanom geološkom, geohemijskom i geofizičkom metodom;

- Istraživanjem bušenjima izvan ležišta;

- Istraživanjem rudarskim radovima izvan ležišta.

Prva faza geoloških istraživanja u ležištu sprovedena je u periodu od 1928-1940, zatim u

1965. godini i kasnije u periodu 1982-1989.

Tokom 1987. godine izvršena su istraživanja u rudnom polju „Trepča“ u dva pravca:

- Studija kontakta Trepčine serije u pravcu zone serpentinita i gabroamfibolita;

- Istraživanje Pb-Zn na dodiru tercijarnih sedimenata, kao i žilnih ruda u

gabroamfibolitima.

Tokom 1989. godine izvršena su istraživanja u rudnom polju „Trepča“ u pravcu

sledećih lokaliteta:

- Rogozna – Devet Jugovića (SZ-JI), i na

- Području (SI-JZ) od Vlahinja (SZ) do Stremenice - Duhovca (JI).

15

2.5 Rezerve

Na osnovu dosadašnjih istraživanja (1982) sprovedenih u rudnom polju, rezerve se

procenjuju na oko 20 miliona tona rude sa sadržajem Pb =3%; Zn =2%.

Najveći deo ovih rezervi u iznosu od 13,5 miliona tona čine prognozirane rezerve C2-D

i 6,5 miliona tona rezerve C1-C2.

U Elaboratu iz 1983. godine obračun rezervi je sledeći:

Tab. 1. Stanje rezervi u (tona) - E-11, 1983

Stanje rezervi u (tona)

Ležište Kategorija Rezerve u (tona) Pb % Zn%

Trepča

A

B

C1

Ukupno

A+B+C1

B+C1

C2

Svega

16

B+C1

(Tona) Pb % Zn%

Zijača 450000 2,22 1.04

Maţić 1261180 3.49 2.13

Svega 5761180

Meljenica 1552043 1.48 1.04

Mađera 260000 2.00 3.20

Vidišić 1000000 2.19 1.40

Svega 2812043

Planinski vrh 500000 3.09 6.09

Rašane-Trstena 2500000 2.35 3.36

Đidoma-Maţić 2000000 4.00 3.00

Zijača 1500000 1.00 0.30

Meljenica 100000 1.50 1.00

Mađera 250000 2.00 3.00

Svega 7750000

Ukupan iznos 16323223

Tab. 2. E-11, 1983

T-198a T-204 T- 207 T-210 T-212 T-216 T-217

Y= 7496045 7495156 7494612 7494740 7494425 7494130 74994135

X= 47528854 4755722 4756186 4756045 4756456 4756680 4756882

Kvota 952,10 1031 988 1045 977 1022 1024

Dubina 765,20 448,80 449,20 189,10 464,80 487 540

Tab. 3. Podaci o bušenjima prema Elaboratu E-12(19)

17

T-219 T-219a T- 198b

Y= 7493835 7493835 7496045

X= 4756890 4756890 4752889

Kvota 1050 1050 952

Dubina 242,10 412,00 283

Tab. 4. Podaci o bušenjima prema Elaboratu E-12(19)

T-211 T-215 T- 222 T-221 T-222a T-224 T-224a

Y= 7494740 7494260 7493830 7493650 7493830 7492865 7492865

X= 4756045 4756485 4757115 4756945 4757115 4757145 4737145

Dubina 451,00 165,2 167,7 561,7 500 504,40 225,50

Kvota 1045 1018 1060 1035 1060 937 937

Tab. 5. Podaci iz E-11 ( Elaborat br. 11)

T-225 T-226 T- 227 T-228 T-229 T-230

Y= 7493830 7493472 7493472 7494100 7494100 7493715

X= 4757115 4757140 4757140 4757370 4757370 4757310

Dubina 22,50 431,50 462 520,7 215,50 434

Kvota 937 1060 960 975 975 995

Tabela 6. Podaci iz E-11 ( Elaborat br. 11)

18

Tabela o bušenju E-396, 1984 - ima ukupno 363 bušotina sa oznakama: T. Z. Zi, M. B.

Naziv bušotine

Lok. God ’83

Koordin.

(t)

Kvo

ta

Dužin

a

Jezgro

bušotine

Nagib

bušotine

Azim

ut

Y= X= (m) (m) (m) (0) (0)

T-224A Mađera

7492865 475714

5 937 551.8

533.6 83 135

T-225 Meljenica

7493830 475711

5 1060 456

382.4 180

T-229 Mađera

7494100 475737

0 975 525.1

444.8 61 180

T-231 Vlahinje

’84 74934472

475714

0 960 410.0

192.3 180

T-232 Vlahinje

’84 7493240

475725

5 925 512.20

349.8 65 215

T-233 Vlahinje

’84 7493195

475757

5 910 352.0

232.9 65 225

T-234 Vlahinje

’84 7492955

475761

5 945 490.0

347.9 65 225

T-235 Vlahinje

7.492.790 4.757.4

15 885 574

378.94 600 2200

T-236

Vlahinje

’84 7493195 475757

5 910

Epa

përfu

nduar

E pa

përfun

duar

57 180

T-237 Vlahinje

’84 7492955

475761

5 945

Epa

perfu.

Epa

perfu.

-63 190

Tabela 7. Podaci o bušenjima iz Elaborata E-396, godina 1984

19

Tabela o bušenjima E-374, 1985–

- Izvan leţišta je izvedeno ukupno 350 bušotina sa oznakama: T. Z. Zi, M. B. i duţinom

od 107000 m.

- Unutar leţišta je urađeno 18954 m koridora 177 m, bunara 11224 m .

Naziv bušotine

Lokalitet

/God. ’85

Koordinate Koordinate Kvota Debljina

Y= X= (m) (m)

T-236 7493195 4757575 511.1 3.8

T-237 7492955 4757615 445.7

T-238 7492790 4757415 717.1

T-239 7492670 4757365 470

T-240 7493070 4757410 344.7

T-241 7492960 4757230 494.6 0.4

T-242 7492670 4757365 541

T-243 7492790 4757415 397

T-244 74930.70 4757410 485

T-245 7492960 4757230 369

Tab. 8. Podaci o bušenjima iz Elaborata E-374, godina 1985.

20

Naziv bušotine

Lokalitet

God. ’87

Koordinate Koordinate Kvota Duţina

Y= X= (m) (m)

T-251 749124 4758315 985 500

T-252 7491240 4758315 985 600

T-253 7490795 475857 940 500

T-254 7490795 4758570 940 600

T-255 7490325 4758815 978 500

T-256 7490325 4758815 973 600

T-257 7490795 4759835 960 500

T-258 7490795 4759835 960 500

Tab. 9. Podaci o bušenjima iz Elaborata E-33, 1987

Naziv bušotine

Lokalitet God. ’87


Vlahinje Y= X= (m) (m)

T-256 7490600 4758370 942 500

T-257 7490600 4758370 942 600

T-258 7490140 4758820 1002 600

T-259 7490140 4758820 1002 600

T-260 7489565 4758535 890 500

T-261 7489365 4758535 890 500


21

Naziv

bušotine

Lokalitet

God. ’86 Koordinate Koordinate Kvota Duţina

Vlahinje Y= X= (m) (m)

T-245 7492960 4757230 945 600

T-246 7492390 4757750 915 500

T-247 7492390 4757750 915 500

T-248 7491915 4757750 920 500

T-249 7491915 4757700 9920 500

T-250 7491500 4757625 955 500

T-251 7491500 4757625 955 500

Tab. 11. Podaci dobijeni bušenjima iz Elaborata E-33, 1987

Horizont Lokalitet Bušotine u

rudniku Bušotine na

površini Bušotine u koridorima

(m) (m) (m) (m)

610 Vlahinje -

807 919.0

75 162.7 450

15 1.309.6 710

Ukupan iznos 2.076,2 1.213

Tab.12. Podaci za Vlahinje, Elaborat E-367, 1989

22

Horiz. Kvota (m)

XI+15 DM-1036-J

T-250 424

T-253 74

T-253 850

Sb-I 185

Sb-I 874

Sb-I 885

T-253 235


Naziv bušotine

Godina ’89 Kvota (m) Duţina Jezgo bušotine

(m) (m)

T-251

T-252 465.0

T-256 700.0

T-253 265

T-253 289

T-253 306

T-253 325

T-253 351

T-257

Tab. 14. Podaci o bušenjima iz Elaborata E-367, godina 1989

23

3.0 LEŢIŠTE Pb-Zn - ROGOZNA (E-8, godina 1984, lokalitet Zminjak, Plakaonica, Brekinje)


Geološka građa rudnog polja Rogozne, sastoji se od:

- Paleozojskih škriljaca,

- Serpentinita,

- Gabroamfibolita,

- Sedimenata donjeg karbona,

- Andezita i piroklastičnih kvarc-latita,

- Peridotita i formacija gornjeg karbona.


Na ovom lokalitetu imamo sledeći mineralni sastav:

- galenit, sfalerit, pirit, halkopirit, biotit, sfen, hlorit, plagioklas, spinel ceruzit, apatit,

cirkon, epidot, itd.

Tabela bušenja (E-304, godina 1983)

Identifikovano je 6 uglavnom plitkih bušotina (godina 1984)

B-33 B-34 B-35 B-36 B-43 B-48

Y=

X=

Dubina

Tab. 15. Nema podataka o gore navedenim bušotinama, E-304, godina 1983

24

3.3 Rezerve

Na osnovu dosadašnjih istraživanja (1984) sprovedenih na rudnom polju prognozirane

rezerve (C2) procenjuju se na oko 1.552.500 novih tona, sa sledećim sastavom: Pb =6,0%;

Zn =3,2%; Ag =66 gr/t.

3.4 Hemijski sastav

Izveštaj o hemijskim analizama

Sadržaj metala

Br. bušotine Br. uzorka Pb % Zn%

B-52 1 0.72 0.64

B-53 1 2.76 1.33

B-54 1 1.41 0.52

B-54 1 2.53 16.33

B-55 15 5.49 0.61

Tab. 16. Podaci o bušotinama iz Elaborata E-304, godina 1983

Tab. 17. Podaci o bušotinama B-52 do B-55, Elaborat E-304, godina 1983

Br.

bušot.

Br.

uzorka

Pb% Zn% PbO% ZnO% Cd%?.. Bi% Cu% Ag

g/t

Stg/cm3

B-52 6-9 2.14 4.66 0.10 0.21 0.016 0.0067 0.042 35 2.82

B-53 1-22 4.59 3.78 0.55 0.28 0.015 0.0063 0.021 47 3.17

B-54 26-27 4.71 1.59 0.26 0.17 0.011 0.0050 0.042 56 4.35

B-54 28-29 6.71 4.84 0.29 0.17 0.021 0.0057 0.042 79 2.98

B-55 23 4.00 4.09 0.49 0.18 0.018 0.0025 0.035 58 2.98

25

4.0 LEŢIŠTE Pb-Zn – ŠATORICA (E-304, godina 1983) 4.1 Geologija leţišta

U geološkoj građi rudnog polja Šatorica učestvuju:

- Laporasto-krečnjački sedimenti;

- Serpentiniti su uključeni u kontakt metasomatskih i hidrotermalnih promena

koje su široko rasprostranjene,

- Flišni sedimenti gornje krede,

- Vulkanogeni produkti I i II faze,

- Laporci gornje krede, kao i vulkanogeni produkti prve i druge faze.


Ovaj lokalitet ima sledeći mineralni sastav: galenit, sfalerit, pirit, hematit,

arsenopirit, siderit, markazit, limonit, pirotin, halkopirit, itd.

4.3 Hemijski sastav

4.3 U izveštaju o geološkim istraživanjima na području Kopaonika – Šatorica (E-

godina1983) nalaze se i rezultati hemijskih analiza i oni su prikazani u tabeli koja

sledi.

Sadržaj Pb kreće se do 28,05% Pb, Zn do 11,5%, ali postoji i visok sadržaj Ag (do 528

g/t).

26

Sadržaj metala

Br. uzorka Pb % PbO% Zn% ZnO% Ag

g/t

Bi% Ca% Cu% Spt

Š-16 1 0,41 0.65

2 6.60 5.49

3 20.85 5.60

4 1.75 3.41

5 23.35 5.27

6 18.66 3.74

2-3

komp.

13.85 0.10 5.27 0.28 240 0.022 0.108 3.44

4-6

komp.

13.68 0.44 4.15 0.07 238 0.020 0.02 0.230 3.57

Š-26/1 9.33 1.64 124

/2 1.38 1.0 1.12 60

Š-26/1-

2/komp.

6.60 1.20 1.40 0.20 93 0.006 0.062 0.460 0.27

Š-25/1 0.65 3.63

/2 8.14 13.35

/3 0.07 0.75

Š-25/1-

2/komp.

4.48 0.37 11.70 0.58 50 0.008 0.0336 0.054 3.5

Tab. 18. Podaci o leţištu Šatorica - E-304, godina 1983

27

Tab. 19. Podaci o sadrţaju metala za bušotine š-18 i š-24 za leţište Šatorica - E-304, godina 1983

Sadržaj metala

Br. uzorka Pb % PbO% Zn% ZnO% Ag

g/t

Bi% Ca% Cu% Spt

Š-18 1 2.48 1.60

Š-18 2 1.24 3.65

Š-24 1 0.73 0.49 8

2 2.42 1.02 58

3 12.15 3.69 188

4 11.40 3.38 193

5 24.28 9.55 360 0.022 0.108 3.44

6 23.55 11.50 353 0.020 0.02 0.230 3.57

7 24.00 1.51 358

8 28.05 7.86 528

9 0.59 9.80 23 0.006 0.062 0.460 0.27

10 1.32 0.58 23

11 6.00 3.71 85

12 2.14 1.12 35

13 072 0.58 25 0.008 0.0336 0.054 3.5

14 3.57 6.50 79

15 0.79 1.50

16 0.72 1.88

17 0.86 1.71

Š-24 2-4 11.98 0.35 3.52 0.32 1.88 0.012 0.0137 0.13 3.45

Š-24 5-8 26.15 0.43 7.66 0.19 378 0.012 0.0337 0.35 4.00

Š-24 9-14 2.24 0.36 2.46 0.27 43 0.0037 0.0137 0.166 2.86

28

Tab. 20. Koordinate bušotina iz Elaborata E-304, godina 1983 (postoji ukupno 150 bušotina)

Lokalitet: Zona: Šatorica Površina: m2

Godina: 1983

Naziv bušotine

S-16 S-18 S-24 S-25 S-26

Koordinate: X= 7498570.17 7498305.38 7498540 7498560 7598660.29

Y= 4773820.25 4773875.42 4773725 4773975 4773952.63 Nagib bušotine: 49 Kvota:

Horizont/Blok: Azimut : 235

Ugao bušotine: Dužina bušotine: 326 422 382 426 429 Jezgro bušotine: Ukupno u: m

%

Debljina rude : Ukupno u: m

%

Pb %

Zn %

Ag%

Au %

FeS2 %

FeS %

Tab. 21. Podaci o bušotinama S-16; 18; 24; 25; 26 iz elaborata E-304, godina 1983

Sh-16 Sh-18 Sh-24 Sh-25 Sh-26

Y= 7498570 7498305 7498540 7498560 7498660

X= 4773820 4773875 4773725 4773975 4773952

Dubina 326.0 m 422 m 382 m 426m 429m

Debljina 3.90m 2.60m

29

5.0 LEŢIŠTE – BELO BRDO (ARTANA) 5.1 Geografski poloţaj

Rudnik Belo Brdo leži u severoistočnom delu Kosova, oko 25 km vazdušnom linijom, ili

40 km zemljišnom linijom istočno od Prištine i oko 30 km severno od grada Gnjilane.

Na užoj teritoriji Belog Brda, odnosno u centralnom delu rudnog polja Belo Brdo, nalaze

se rudnik Pb-Zn i halojzita ,,Belo Brdo” (Farbani Potok), ležišta Pb-Zn ,,Kaltrina” i

,,Përroi i Thartë”, kao i rudnik mangana poznat kao Stari rudnik Belo Brdo koji je

zatvoren. Planinsko područje Belog Brda i Golaka, odnosno rudno polje Belo Brdo

odlikuje se reljefom sa visinom od 800 do 1335 m iznad nivoa mora.

Izraženiji planinski reljef prostire se u centralnom delu ovog polja od Tvrđave Belo

Brdo, odnosno od starog dela grada (1101 m). Ĉitav reljef je ispresecan vodenim

tokovima tipa reka i potoka koji se odlikuju brzim tokom u gornjem delu i izraženom

erozijom. Najpoznatije reke sa stalnim tokom su Marevačka Reka, Bostanska Reka i

Vitinska Reka.


U geološkoj građi rudnog polja Belo Brdo i ležištima koja pripadaju ovom polju

učestvuju:

- Metamorfna serija Belog brda

- Jurske stene

- Kredne stene

- Tercijarni vulkanogeno-sedimentni kompleks i

- Kvartarne naslage.

Metamorfnu seriju Belog Brda sačinjavaju: stene gnajs, kvarc-liskunske, amfibolitske

grupe i grupa mermera i drugih karbonatnih stena.

a. Grupa gnajs stena sastoji se od gnajseva, amfibolita i amfibolitskih škriljaca.

30

b. Grupa kvarcno-liskunskih stena - po svom prisustvu ove stene čine

najvažniju grupu serije Belog Brda, imaju veoma heterogen sastav od

kvarcita, filita, filito-makišista, makišista, kvarcno-sericitnih škriljaca i filito-

muskovitno-biotitskih škriljaca. Imaju jasnu škriljavost sa lineacijom

izraženom samo u nekim delovima. Glavni mineraloški sastojci kvarc-liskuna

su kvarc, liskuni (biotit, muskovit) i hlorit, a plagioklasi, granati i epidoti su

manje prisutni.

c. Grupa amfibolitskih stena obuhvata amfibolite, amfibolitsko-epidotske

škriljce, aktinolitske škriljce i biotitsko-hloritske škriljce. Pod mikroskopom se

primećuje da je amfibolit glavni sastojak a predstavljaju ga hornblenda i

aktinolit. Ostali mineralni sastojci su: kvarc, hlorit, epidot, coisit, kalcit, sfen.


Zasnovano na materijalima o ranijim istraživanjima koji se nalaze u Arhivu Kosova,

mineralogija ležišta Belo Brdo je sledeća:

Pirit, pirotina, sfalerit, galenit, arsenopirit, markezit, halkopirit, burnonit, bulanžerit,

valerit, kubanit, stanin, kvarc, siderit, Mn-siderit, rodokrozit, kalcit, barit, gips,

kalcedon, halojzit, smitsonit, apatit, epidot, muskovit, biotit, plagioklas, liskun i dr.


Za ležište Belo Brdo izvršena su geološka istraživanja počev od onih osnovnih pa do

detaljnih (bušenjima). Do sada je za ovaj lokalitet realizovano 296 bušotina od kojih je

njih 178 realizovano sa površine, dok je njih 118 realizovano iz podzemlja. Realizovano

je ukupno 296 bušotina dužine 60334 m.

31

U Elaboratu br. E- 297-1986 pod naslovom „Geologija ležišta Novo Brdo (Artana) –

Farbani Potok“ navedeno je 25 površinskih bušotina od kojih su njih 15 površinske, a

ostalih 10 u okolini ležišta.

Tab. 22. Nepotpuni podaci o bušotinama iz E- 297, godina 1986

5.5 Hemijski sastav

Naziv proizvoda Sadržaj metala % Neiskorišćeno %

Težina % Pb % Zn % S % Pb Zn S

Koncentrat Pb

8.50 62.72 4.25 - 82.5 59.0 -

Koncentrat Zn 10.2 1.14 48.50 - 1.8 90.7 -

Jalovina 81.3 1.26 0.32 - 15.7 3.4 -

Rude 100.0 6.47 5.60 - 100.0 100.0 -

Tab. 23. Podaci o hemijskom sastavu jalovine i koncentrata iz elaborata E- 297, godina 1986

Naziv bušotine Koordinate Dužina bušotine

B-2/K1 Nedostaju 176,7 m

B-1/K1

Nedostaju 185,0 m




32

Naziv proizvoda Sadržaj metala % Neiskorišćeno

Težina % Pb % Zn % S % Pb% Zn % S%

Koncentrat Pb

7.3 55.59 5.54 - 55.8 5.9 -

Koncentrat Zn 8.3 1.49 50.40 -- 1.7 60.5 -

Jalovina 84.4 3.69 2.75 - 42.6 33.6 -

Rude 100.0 7.32 6.91 - 100.0 100.0 -

Tab. 24. Podaci o hemijskom sastavu jalovine i koncentrata iz Elaborata E- 297, godina 1986



Koncentrat Pb 4.6 56.45 10.42 - 50.9 11.7 -

Koncentrat Zn 4.1 2.04 47.80 -- 1.6 47.7 8.5

Prosečni proizvod Pb

8.5 8.71 2.47 - 14.4 5.1 -

Prosečni proizvod

Zn

3.7 6.76 1.45 - 4.9 1.3 -

Jalovina 74.9 1.58 0.28 - 23.1 5.1 -

Rude 100.0 5.11 4.11 - 100.0 100.0 -


33



Koncentrat Pb 9.06 60.06 5.30 - 91.1 5.4 -

Koncentrat Zn 17.3 0.52 51.00 - 1.5 93.5 -

FeS2 42.1 0.57 0.08 41.01 3.8 0.4 64.1

Jalovina 31.0 0.52 0.22 10.71 2.6 0.7 10.8

Rude 100.0 6.26 9.43 30.88 100.0 100.0 100.0



Težina % Pb % Zn % S % Pb % Zn % S %

Koncentrat Pb

2.17 50.93 - - 78.9 3.6 -

Koncentrat Zn 1.17 0.34 - -- 0.3 63.4 -

Prosečan proizvod

Zn

0.92 0.54 - - 0.4 19.8 -

FeS2 64.30 0.26 48.30 11.9 9.2 72.6

Jalovina 31.44 0.38 16.5 8.5 4.0 12.8

Rude 100.0 1.40 - 40.5 100.0 100.0 100.0


34



Koncentrat Pb

10.6 52.83 3.12 - 78.8 5.60 -

Koncentrat Zn 9.3 1.39 50.70 -- 1.8 79.20 -

FeS2 49.1 0.73 0.99 48.80 5.0 8.1 -

Jalovina 31.0 3.30 1.36 16.5 14.4 7.1 12.8

Rude 100.0 7.11 5.95 40.5 100.0 100.0 -



Koncentrat Pb

8.8 51.30 11.58 19.20 90.9 18.7 4.6

Koncentrat Zn 8.6 0.36 50.06 31080 0.6 79.1 7.5

FeS2 55.9 0.48 0.10 48.60 5.4 1.5 74.3

Deponija 26.7 0.58 0.14 18.60 3.1 0.7 13.6

Rude 100.0 4.97 5.44 36.50 100.0 100.0 100.0

Tab. 28. Tabela hemijskog sastava prema E-297

35

Tabela hemijskog sastava E-396, 1984

Br. bušotine Br. uzorka Pb% Zn%

T-225 1 4.0 12.45

T-224 1 1.03 0.26

/ 2 0.76 0.41

T-235 1 2.74 1.58

2 4.37 2.34

3 1.04 0.64

4 0.18 0.12

5 0.24 0.15

6 0.55 0.22

7 0.61 0.34

8 0.21 0.12

9 0.24 0.12

10 0.21 0.12

T-236 1 6.75 1.04

2 4.45 2.73

3 2.11 0.39

4 7.58 3.77

CPB-3275 1 1.03 0.52

2 3.19 2.40

3 8.55 3.18

4 9.59 14.24

5 8.27 2.40

6 11.33 14.86

XC-903 1 2.35 2.16

2 1.67 0.50

36

3 4.33 0.36

4 8.94 0.21

5 3.56 2.03

L-978 1 1.47 0.74

2 1.22 0.82

3 1.10 1.34

4 1.96 1.39

5 1.59 1.26

Tab.29. Podaci o hemijskom sastavu bušotina iz Elaborata E-396, godina 1984

Tab. 30. Podaci o hemijskom sastavu uzoraka iz Elaborata E-396, godina 1984

Tabela hemijskog sastava E-396, 1984

Naziv

uzorka

Pb PbO Zn ZnO Fe Ag Cd Fe16S12 FeS2 Bi Ag Cu Mn Sb

% % % % % gr/t % % % % gr/t % % %

CPB-

3275(1-

6)

6.90 0.23 6.10 0.033 20.32 0.66 1 16.7 19.2 0.004 51 0.025 -

XC-

903(2-5) 4.20 0.41 1.04 0.08 26.70 0.079 0.0067 35.63 8.69 1 73

0.03

6.78 0.072

L-978(2-

5) 1.41 0.12 1.17 0.027 21.81 1 23.83 14.36 1 12

T-

235L(5-

10)

0.36 0.10 0.22 0.01 28.90 78.60 49.22 9

37

Prema istom Elaboratu (E- 297-1986) imamo sledeće rezerve:

Kategorija Rude (t) Pb% Zn% Ag gr/t Au gr/t

A 2562999 4.12 5.31 115.97 1.03

B 2059159 1.66 1.16 82.99 1.03

C1 2322636 0.81 0.59 79.67 0.98

6944794 6944794 2.29 2.50 94.05 1.01

Tab. 31. Podaci o rezervama iz Elaborata E- 297, godina 1986

Prema E 296- 1988 rezerve u rudnim telima su sledeće:

TX-I TX-Ia TX-II TX-IIa TX-IIb TX-III TX-IIIa TX-IV Ukupno

1116727 26675 2085163 1264803 1238588 240152 144300 2227300 8345702

Tab. 32. Podaci o rezervama rudnih tela iz Elaborata E-296, godina 1988.

Pomenuti elaborat sadrži i tabelu hemijskih analiza za svako rudno telo pojedinačno.

38

Prema ovim podacima, sadržaj Pb u rudnom telu dostiže do 25,2 % (Tx-Ia), a cinka do

35,25% (Tx-Ia).

Sadržaj

Pb% Zn% KvPb KvZn

a)

TX-IV 0.20-26.53 0.21-11.10 197.44 222.82

TX-Ia/VII 7.48-25.20 12.06-35.25 37.44 53.82

b) TX-II/IV 0.22-18.90 0.30-5.72 77.61 91.19

TX_IIa/VIII 0.06-7.19 0.03-5.72 142.56 195.91

c) TX-III/V 0.65-7.95 0.80-30.65 64.25 74.70

TX-IIIa/VI 0.60-15.35

0.70-17.55

102.06 104.53

d) TX-IV/V 0.14-30.15 0.19-13.95 207.67 462.42

Tab. 33. Podaci o hemijskom sastavu rudnih tela iz Elaborata E-296, godina 1988.

39

U elaboratu br. E-314-1988 navedeno je 5 bušotina (naselje Vrelo) koje predstavljaju

nastavak prethodnih istraživanja. U daljem tekstu iznosimo tabelu sa nekim od

osnovnih podataka o svakoj od ovih bušotina.

Tab. 34. Koordinate bušotina iz Elaborata E-314, godina 1988.

Naziv bušotine Koordinate Dužina bušotine

B-172- Površinska

Y=536.835

X=718.803

Z=242

234.0 m

Bušotina - 7/88 -

Podzemna

Y=535.906

X=718.940 140.0 m

Buš. - 8/88 - Podzemna Y=535.906

X=718940 190.0 m

Buš. - 9/88- Podzemna Y=535.906

X=718940

41.0m

Buš. - 11/88 Y=536018

X=718780

94.0m

40

U izveštaju o geološkim istraživanjima za područje Belo Brdo br. E-314 za period 1988,

postoje i rezultati hemijskih analiza, a samo radi ilustracije prikazujemo jedan njihov

deo u tabeli koja sledi.

Tabela predstavlja izveštaj o hemijskim analizama za Pb, Zn, Mn, Fe, S - lokalitet Belo

Brdo od 27.04.1989. (U E-314 nisu prikazane rezerve).

Tab. 35. Hemijski sastav za lokalitet Belo Brdo realizovana u 1989. godini iz Elaborata E-314

Prema (E-296) “Ležište Pb-Zn Farbani Potok, klasifikacija, kategorizacija i proračun

rudnih rezervi izrađeno 1989. g.“, imamo sledeće rezerve:

Kategorija Tona Pb% Zn% Ag gr/t

Bi% Cd% FeS2 As%

A 2.264.438 4.30 5.29 120.72 0.013 0.042 54.55 0.43

B 2.077.899 1.65 1.15 85.24 0.010 0.020 54.45 0.49

C1 2.219.480 0.75 0.53 76.11 0.008 0.012 56.59 0.45

A+B+C1 6.561.817 2.25 2.36 93.65 0.010 0.025 55.21 0.43

Tab. 36. Stanje rezervi za leţište Farbani Potok iz Elaborata E-296, godina 1989.

Red. broj Oznaka uzorka Pb % Zn % Mn % Fe % S %

1 NB x /88 0.04 0.132 0.18 34 33/86

2 NB xi/88 0.002 0.010 2.0 8.6 -

3 NB xii/88 0.003 0.017 4.96 3.0 -

4 NB xiii/88 0.003 0.030 10 10.4 -

5 NB xiv/88 0.004 0.006 0.5 8.6 -

6 Nb xv/88 0.002 0.005 0.12 1.2 -

41

6.0 PËRROI I DERRAVE – BULINCE

Përroi i Derrave se nalazi između Belovca na severu i sela Mramor na jugu.

Na ovom lokalitetu su primenjene različite metode istraživanja: geohemijske,

geofizičke, bušenje i sl.

6.1 Geohemijska istraţivanja

Na ovom lokalitetu istraživanja su sprovedena sa ciljem da se utvrde indikativni

elemenati u sekundarnim oreolima rasejavanja na tom području. Svinjskom Potoku je

sličan lokalitet Belovac i oni su jedan od drugog udaljeni oko 1 km. Mnogi autori su ih

tretirali kao jedno rudno telo. Prostor između njih grade: konglomerati, peščari, gline,

laporci, krečnjaci, dolomitizovani krečnjaci i mermerne breče. U sve njih prodiru

andeziti u nepravilnim oblicima (SSZ-JJI). Podlogu Svinjskog Potoka grade krečnjaci i

mermeri koje zamenjuju škriljci kroz koje prodiru magmatske stene i asocijacija dijabaz-

kremen (serpentiniti, gabro dijabazi i granitoidi kao poslednja diferencijacija bazičnih

magmata). Sadržaj Pb u nekim od uzoraka uzetih na lokalitetu Përroi i Derrave kreće se

od 0 do 2000 ppm, a većina uzoraka ima hemizaciju koja se kreće 70-100 ppm, 74

uzoraka je do 200 ppm. Zn je utvrđen u uzorcima sa sadržajem 10 do 2.5oo ppm.

Ukupno 4,6% uzoraka ima sadržaj > 350 ppm.

Za 26 % uzoraka utvrđeno je 1 ppm Ag, a iznad 3 ppm je 14 uzoraka.

Cu – tri uzorka imaju vrednost ispod 150 ppm. As – je veoma neravnomeran, vrednost

se kreće od 100-10.000 ppm, a najveći deo uzoraka sadrži oko 300 ppm.

Kompleksnijim posmatranjem geoloških rezultata, geohemijskih i geofizičkih

istraživanja dolazimo do zaključka da su pojave ruda u Svinjskom Potoku, Bušincima i

Mudroj Glavi slične kako po tipu rude tako i po mestu taloženja rude. Rezultati

istraživanja koja su do sada sprovedena daju pozitivne znake za perspektivu i mogu da

posluže za usmeravanje detaljnijih istraživanja.

42

Tab. 37. Sadrţaj retkih elemenata u gore navedenim uzorcima prema Elaboratu E- 343, godina 1988.

Na teritoriji ovog lokaliteta realizovano je 4 bušotina od kojih su 3 vertikalne. Najdublja

bušotina dostiže rastojanje do 320 m. Sve ove bušotine su završile u hidrotermalnim

promenama tercijarnih sedimenata. U nastavku teksta prikazujemo tabelu intervala gde

je dotaknuta ruda.

Ova bušenja pokazuju visok sadržaj Pb do 17,6 %, Zn do 25,5% i Ag do 230 gr/t.

Na osnovu ovih bušenja debljina rudnog tela kreće se oko 0,5-6,7m. Ova bušenja

pružaju dovoljno informacija za planiranje i detaljno istraživanje lokaliteta.

Od Do Pb% Zn% Ag gr/t

22.40 23.00 13.80 5.10 230

215.00 217.30 5.12 6.04 65

271.00 271.50 5.41 25.50 90

375.60 376.55 17.60 27.30 10

379.30 386.00 0.75 1.56 15

396.60 397.00 7.35 10.80 100

Tab. 38. Hemijski podaci o Pb-Zn i sadrţaj Ag u tonama za bušotine na rastojanjima od-do. (Elaborat E-400, godina 1985).

Br. uzor. Sb Pb As Ë Bi Ba Mo Sn Cu Cd Zn Ag

1/0 - 50 - - - 500 - <1 10 - 80

1/287.5 - 30 <100 - - 500 - - 15 - 30

1/2137.5 - 100 - - - 300 <1 3 20 - 120 0.2

1/2150 - 100 - - - 300 - 1 20 - 100 0.1

7/1262.5 - 50 <100 - - 400 1 3 40 - 200 1

8/2000 - 60 <100 - - 400 3 4 25 - 160 0.8

8/2387.5 - 70 - - - 300 3 5 60 - 180 0.1

43

7.0 KALTRINA

Ležište Kaltrina i Gorki Potok su dva nova ležišta koja se istražuju. Ova dva ležišta se

nalaze u jugozapadnom delu ležišta i nastavak su ležišta Belo Brdo u pravcu juga,

odnosno u pravcu jugozapada. Ležište Kaltrina se nalazi na istoj tektonskoj strukturi na

kojoj se nalazi i ležište Belo Brdo. Nivo istraživanja, litološke karakteristike , mineralna

parageneza i dr., činjenice su koje ukazuju na veliku povezanost rudnih tela unutar ovih

lokaliteta. Ova dva ležišta su koridorima povezana sa rudnikom Belo Brdo na nivou VI

horizonta.

U ležištu Kaltrina, glavno rudno telo se nalazi na kontaktu glavne strukture sa pravcem

prostiranja SSZ-JJI sa lokalnom strukturom sa prostiranjem istok-zapad debljine oko 50

m. Prema prostiranju ovo rudno telo je praćeno rudnim radovima do dužine 60 m.

Podlogu ovog rudnog tela čine amfibolitski škriljci koji su razdrobljeni, piritizirani i

glinizirani, a tavan sačinjavaju tektonske breče koje su razdrobljene.

7.1 Kvalitet rude u leţištu Kaltrina

Sadržaj korisnih komponenti je vrlo promenljiv i kreće se do: Pb ~24%; Zn ~31.2%;

Ag~330gr/t i Au ~3gr/t. Prema nivou istraživanja, geološke rezerve ovog ležišta su

kategorije C1 i C2.

Rezerve rude u ležištu Kaltrina su sledeće:

Kategorija Rezerve (t) Pb (%) Zn (%) Ag (gr/t)

C1 1,304,000 4.37 4.52 129.0

C2 300,000 3.50 3.50 100.0

Tab. 39. Podaci o rezervama u leţištu Kaltrina

44

8.0 PËRROI I THARTË

I lokalitet Përroi i Thartë je povezan koridorom sa ležištem Belo Brdo, (E-281, godina

1982) Na ovom lokalitetu je realizovano 10 bušotina (133; 134 136; 138; 139; 140; 141; 142;

143; 144). U nastavku teksta iznosimo neke od hemijskih analiza za bušotine 138; 139;

140; 142; 143.

Hemijske analize govore o koncentraciji Pb do 8,71 % i Zn do 29 %.

Br.

uzorka Intervali Jezgro Pb% Zn% FeS2% S% Ag gr/t Au gr/t

138/3 156.6-157.9 1.31 8.71 0.26 31.89 19.13

139/2 275-277.1 1.6 1.50 0.56 8.20 6.09 Tragovi

140/10 286.6-288 1.4 0.05 0.07 78.63 42.91

142/5 127.1-129.9 0.8 1.65 1.76 40.04 22.04

Br.

uzorka Intervali Jezgro Pb% Zn% Cu% Bi% Cd% Mn Fe

143/1 191.4-193.4 1.0 0.02 29.0 0.15 0.01 0.137 0.36 24.0

Tab. 40. Podaci o hemijskom sastavu za uzorke date u Elaboratu E-281, godina 1982

45

9.0 LEŢIŠTE AJVALIJA 9.1 Geografski poloţaj

Ležište olova i cinka - Ajvalija nalazi se u istočnom delu Kosova Polja, a na severoistoku

se graniči sa selom Ajvalija na udaljenosti od oko 1,5 km.

Rudnik je od grada Prištine udaljen oko 12 km. Od puta Priština-Gnjilane ulaz u rudnik

se nalazi na 11. kilometru sela Badovac. Na drugom kilometru od centra Prištine

povezuje se sa glavnim magistralnim putem Priština – Skoplje.

9.2 Geologija leţišta Geološku građu ležišta Ajvalija sačinjavaju: kristalni škriljci, serpentinizirani peridotiti,

gabrovi i kredni flišni sedimenti, serpentiniti grade najveći deo ultramafitskih stena.

Zapadni deo Ajvalije sačinjavaju kristalinske stene, serpentiniti jure, donje krede, gornje

krede itd.


Zasnovano na do sada sprovedenim studijama, mineraloški sastav je sledeći: pirit,

pirotina, galenit, sfalerit, kalkopirit, arsenopirit, magnetit, kubanit, tetraedrit, valerit,

burnonit, bulanžerit, plumozit, markezit, antimonit, kvarc, siderit, Mn siderit, kalcedon,

biotit, sfen, hlorit, plagioklas, spinel i antimonske mineralizacije i td.


Broj površinskih bušotina u ležištu Ajvalija je 44, dok broj podzemnih bušotina u ležištu

Ajvalija iznosi 194.

46

9.5 Rezerve

Za Ajvaliju je potvrđeno 1.280.012 t rezervi rude sa sledećim sastavom: Pb~9%,

Zn~15%, Ag~83,60%, a za Badovac oko 1.447.706 t rezervi sa sledećim učešćem

Pb~3,47%, Zn~3,01%, Ag~60gr/t.

Na osnovu dosadašnjih istraživanja (1982) sprovedenih u rudnom polju na glavnom

telu u Ajvaliji, prognozirane rezerve (C1) procenjuju se na oko 237 371 tona.

Pb =3,12%; Zn =1,11%; Ag =28,60 gr/t, FeS2=38,90%, ZnS=23,14%.

Mesto Godina Kategorizacija rezervi

Indikativna rezerva (t)

Pb% Zn% Ag gr/t FeS2% ZnS%

Ajvalija 1982 C1 237371 3.12 1.11 28.60 38.90 23.14

Tab. 41. Podaci o rezervama za leţište Ajvalija

47

Rezerve kategorije A

Red. broj Br. bloka rude Bilansne rezerve

Ruda u (tona)

Pb% Zn% Ag gr/t

I

I/2 18.360 2.88 0.00 88.80

I/4 16.279 3.68 1.01 57.00

I/5 49.436 4.53 0.82 57.00

II

II/1 16.150 4.02 1.35 66.65

II/2 15.300 7.07 1.08 63.15

II/4 30.522 10.42 2.18 53.00

IV

IV/a/3 867 16.16 0.75 250.0

IVd/1 44.182 2.55 0.96 65.00

IVd/4 11.084 8.57 1.15 100.0

IVf/2 3.060 5.03 0.03 40.0

V

Va/1 13.175 2.06 1.15 55.0

Va/2 26.775 6.57 0.75 76.80

Va/3 18.173 7.24 0.30 50.10

Va/4 54.080 6.28 0.18 50.00

V Ve/1 8.602 8.72 0.41 50.00

Ukupno 286.045 6.12 0.82 93.60

Tab. 42. Podaci o rudama na leţištu prema Elaboratu E-312, godina 1986.

48

Rudarski radovi (koordinate, bunari i dr.) izvršeni su tokom detaljnih istraživanja i

drugih kombinovanih rudarskih radova.

U Elaboratu br. E- 298-1982 pod nazivom „Geologija ležišta Ajvalija i Kišnica 1982 (prvi

deo geoloških istraživanja)“ navedene su bušotine (videti tabelu koja sledi).

Naziv bušotine


Y= X= M M

Sh-19 520014.27 716659.66 765.51 114.60

Sh-19a 520014.27 716659.66 765.51 150.7

Pk-16 319936.87 716705.42 773.61 105.40

Pk-17b 520006.00 716698.82 758.91 167.60

Pk-18 519930.88 716656.93 782.33 50.20

Pk-18a 519930.88 716656.93 782.3 73.40

Pk-7 519939.10 716807.46 756.00 73.20

Pk-10 519995 716806 10 125.30

Pk-11 519943.80 716751 762.79 38.30

Pk-11a 519943.80 716751.09 764.79 80.50

Pk-3 520115.22 718880.38 756.96 70.10

Pk-5 520006.67 716850.70 726 144.30

Pk-6 520092.88 716848.04 756.65 56.50

Pk-6a 520092.89 716848.04 756.63 83.10

Sb-200 519650 716440 - 432.50

Sb-201 519650 716440 500.50

Sb-203 ? ? - 385.10

Sb-198 519989.56 717627.21 828.00 337.3

Sb-199 519989.56 717627.21 828.05 280.0

Sb-196 ? ? - 471.60

Tab. 43. Podaci o koordinatama bušotina prema Elaboratu E-298, godina 198

49

10.0 LEŢIŠTE KIŠNICA

Rudnik Kišnica je jedno od najvažnijih ležišta Pb-Zn u rudnom polju „Ajvalija-Badovac-Kišnica“.


Mineralno ležište „Kišnica“ se nalazi 15 km jugoistočno od Prištine na prostoru rudnog

polja Ajvalija-Kišnica koje leži u brdskom delu Kosovske ravnice, od Matičke Utrine na

severu do Janjeva na jugu u dužini od 10 km i širini 4-5 km.

Smešteno je jugoistočno od Prištine, tačnije u severnom delu rudnog polja. Rudno pol je

„Ajvalija-Badovac-Kišnica“ nalazi se na istoku Kosovskog neogenog basena, a njegove

granice se nalaze između 21029” istočne geografske dužine i 42021” severne geografske

širine prema Griniču. U morfološkom aspektu polje studije predstavlja brdsko-planinski

teren. Uopšteno gledano reljef se sastoji od nekoliko celina, ali planinski reljef sačinjava

glavnu fizionomiju ovog geografskog područja. Ipak, reljef više pripada onom brdsko-

planinskom nego ravničarskom koji se odlikuje nadmorskom visinom većom od 1000

m. Ovi planinski venci imaju pravac prostiranja S-SZ sa postepenim podizanjem počev

od zapada ka istoku. Na severoistoku teren karakteriše eroziono ogoljavanje koje

uslovljavaju reke i potoci ovog područja. Trenutnom morfološkom izgledu prethodila je

predispozicija tektonskih pokreta koji su se odigrali u tercijaru.


U geološkoj građi rudnog polja učestvuju litološke formacije i serije (geološka karta) sa

sledećim karakteristikama: serpentinizirani peridotiti, serpentiniti, dijabazi, andeziti,

latiti, gnajsi, sericito-biotitski škriljci, kvarc-sericiti, zelene stene, filiti, laporci, peščari,

konglomerati, krečnjaci, fliš, gline i kvartarni aluvijalno-deluvijalni depoziti.

Serpentiniti predstavljaju najveći deo ultramafitskih stena. Kristalinske stene sačinjavaju

zapadni deo Ajvalije, kao i serpentiniti jure, donje krede, gornje krede, sedimentirani

fliševi, vulkanske stene i breče, peridotiti (harcburgit), duniti i andeziti.

50

10.3 Mineralogija

Minerali koji se nalaze unutar formacija koje grade ovo područje prema E-312-1985 su:

- Rudni minerali: pirotin, galenit, halkopirit, valerit, halkopirit, sfalerit, arsenopirit,

tetradrit, bulanžerit, plumozit, bornit, kovelin, lelingit, malkmalit i dr.

- Nerudni minerali: kvarc, siderit, mangan-siderit, mangan-kalcit, kalcit,

rodohrozit i kalcedon.

- Reliktni minerali: hromit, magnetit i ilmenit.

- Sekundarni minerali: anglezit, ceruzit, epsomit, grosularit, melanterit, gips i

limonit.

10.4 Nivo istraţivanja 10.5 Opis istraţivačkih radova Metodama i ranije izvedenim istraživačkim radovima (geološki, geohemijski, geofizički,

hidrogeološki), koji su više puta ponavljani, obuhvaćeni su ceo prostor ležišta i njegova

okolina. Istraživačke metode su primenjene u zavisnosti od građe terena. Neki delovi

terena su u velikoj meri pokriveni gotovo svim istraživačkim metodama.

Za rudnu zonu Ajvalija-Kišnica izrađena je strukturna i metalogenetska karta 1:10 000 i

1: 25 000.

Kao rezultat različitih istraživanja u Kišnici utvrđen je izvestan broj rudnih tela na

različitim dubinama.

Geohemijskim metodama obuhvaćeno je 26 km² sa mrežom 800x200, a u zonama sa

većim sadržajem Pb i Zn mreža je bila 200x100m.

Geofizičkim metodama su obuhvaćene sledeće zone: Badovac, Kišnica, Oštri Vrh-

Šaškovac, Stari Badovac-Mladićev Potok, Šaškovac-Janjevo i druge zone.

Ovaj prostor je pokriven i bušenjima, a kao njihov rezultat imamo skice rudnih tela i

rezervi.

51

U Kišnici je do trenutka izrade E-312-1985 realizovano 64 površinskih bušotina ukupne

dužine 10.281,53 m i 35 podzemnih bušotina ukupne dužine 2023,94 m.

Od početka eksploatacije ležišta do izveštajnog perioda izvedeni su sledeći istraživački

rudarski radovi:

Period Koridori (m) Period

1960-1981 10.547.23 2.293.26

1981-1984 2.459.10 231.9

Ukupno 13.006.33 2.525.16

Tab. 44. Podaci o rudarskim radovima prema Elaboratu E-312, 1985

Prema otvorenim rudarskim radovima, iskopavanjima i novim otkrivenim rezervama,

efekti istraživanja ležišta su dati u tabeli koja sledi:

Vrsta rudarskih radova

Duţina u (m)

Intenzitet istraživanja mm/T Efekti istraţivanja

Koridori 2.459,10

6.72

2.49

Radovi (bušotine) 231.9 365.902 0.63 985.879 0.24

Svega 2.691

7.35

2.73

Podzemne bušotine 2.884,5

7.88

2.92

Površinske bušotine 6.106,1 365.902 16.69 985.879 6.19

Svega 8.990,6

24.57

9.12

Ukupno istraživački radovi

11.689,6 365.902 31.92 985.879 11.84

Tab. 45. Podaci o rudarskim radovima prema Elaboratu E-312, godina 1985

52

Rezerve prema E-312-1985 su sledeće:

Geološke rezerve Eksploatacione rezerve

Kategorija Rude (t) Pb% Zn% Ag g/t Rude (t) Pb% Zn% Ag g/t

A 795.085 3.84 0.89 52.97 726.726 3.84 0.89 52.97

B 1.313.457 3.67 1.02 51.73 1.202.426 3.67 1.02 51.73

C1 1.118.943 4.32 1.47 57.38 951.101 4.32 1.47 57.83

A+B+C1 3.227.485 3.94 1.15 54 2.880.253 3.94 1.15 54

Tab. 46. Podaci o rezervama leţišta prema Elaboratu E-312, godina 1985

Stanje bilansnih rezervi za 1984. godinu je 3.227.485 t sa: Pb= 2,94%; Zn=1,15%; Ag=

54,00 gr/t. Stanje nebilansnih rezervi za 1984. godinu je 3.079.645 t sa: Pb=2,87%; Zn=0,77%; Ag=

40,16 gr/t.

10.6 Bušenja

Pozivajući se na Elaborat E-212 godina 1985, izvedeno je 20 bušotina dužine 3740,2 m.

Naziv bušotine Koordinate Koordinate Kvota Duţina

Y= X= m M

Š-19 520014.27 716659.66 765.51 114.60

Š-19a 520014.27 716659.66 765.51 150.7

Pk-16 319936.87 716705.42 773.61 105.40

Pk-17b 520006.00 716698.82 758.91 167.60

Pk-18 519930.88 716656.93 782.33 50.20

Pk-18a 519930.88 716656.93 782.3 73.40

Pk-7 519939.10 716807.46 756.00 73.20

Pk-10 519995 716806 10 125.30

Pk-11 519943.80 716751 762.79 38.30

Pk-11a 519943.80 716751.09 764.79 80.50

Pk-3 520115.22 718880.38 756.96 70.10

Pk-5 520006.67 716850.70 726 144.30

53

Pk-6 520092.88 716848.04 756.65 56.50

Pk-6a 520092.89 716848.04 756.63 83.10

Sb-200 519650 716440 - 432.50

Sb-201 519650 716440 - 500.50

Sb-203 ? ? - 385.10

Sb-198 519989.56 717627.21 828.00 337.3

Sb-199 519989.56 717627.21 828.05 280.0

Sb-196 ? ? - 471.60

Tab. 47. Podaci o koordinatama bušotina prema Elaboratu E-312, godina 1985

54

11.0 LEŢIŠTE BADOVAC

Sve karakteristike koje prate ležište Kišnica približne su sa karakteristikama Badovca.

Kategorija Količina (t)

Pb %

Zn %

Ag gr/t

As gr/t

Fes2

Ukupno 1898360

3.37

2.77

45.7

-

-

Tab. 48. Podaci o rezervama leţišta Badovac

55

12.0 LEŢIŠTE GLAMA


Rudna pojava Glama nalazi se oko 5 km severozapadno od Gnjilana u okolini sela

Straža. Do rudne pojave se može doći iz pravca Gnjilana preko sela Stanišor, od Belog

Brda preko sela Bostan i Gornji Makreš, a u suvom periodu preko Prekovca i Zebnice.

Ovo je brdsko planinski teren sa najvećom nadmorskom visinom do 1002 m. Rudna

pojava se nalazi na nivou 750 m.

12.2 Geologija

U geološkoj građi istraženog terena učestvuju sledeće litostratigrafske formacije:

- Veleška serija – ovaj kompleks je po svom sastavu heterogen i građen je od:

filitnih, biotitnih, biotitno-hloritskih, kvarc-sericitnih, amfibolitskih, aktinolitskih,

amfibol-hloritskih škriljaca, gnajseva i mermera.

- Jurski vulkanogeno - sedimentni kompleks – koji u svojoj građi sadrži:

serpentinite, gabre, dijabaze, granitoide i keratofire, gline, krečnjake, peščare i

konglomerate.

Sedimentni kompleks:

a) dijabaz-kremena formacija je izgrađena od glinastih škriljaca, peščara, konglomerata,

serpentinita i dijabaza;

b) Glamski krečnjaci leže na dijabaz-kremenoj formaciji i dostižu debljinu do 300 m.

Gornja kreda – stene gornje krede sa istraženog terena građene su od liskunskih

crvenkastih peščara, glina i laporaca različitih boja.

Kvaternerni depoziti građeni su od deluvijalnih i aluvijalnih nanosa. U nižim zonama

ovih nanosa imamo pesak i šljunak pomešan sa glinenim materijalom.

56

12.3 Mineralogija Minerali koji se nalaze u formacijama koje grade ovu zonu, prema E-14 – 1985, su:

malahit, halkopirit, pirit, halkozin, kovelin, bornit, titan oksid, relikti hromita, talijum,

kadmijum, indijum, galijum, barijum, galenit, sfalerit, Au i Ag i dr.


Prva poznata istraživanja su bila engleska istraživanja u periodu 1927-1934, kada je

iskopano 5 rudnih radova u formi bušotina čija dubina dostiže do 100 m. Istraživački

radovi posle rata (Drugi svetski rat) - za ovaj period važno je pomenuti rad dr. Vasilija

Simića pod naslovom „Kosovsko-moravska oblast“ koji u svojim studijama pruža

sledeće podatke o oksidnim rudama: Fe-35,5%; Mn-19,0%; Sio2-0,83%; Ni-0,0%.

Najnovija istraživanja različitog obima i namene na širem i užem prostoru studijske

oblasti počela su 1976. godine i trajala su do 1985. godine. Ova istraživanja su bila

metalogenetskog karaktera, i izvedena su prikupljanjem analiza šlifova, vodenih

sedimenata, regionalnim i detaljnim geohemijskim i geofizičkim istraživanjima,

izradom karata u razmeri 1:10 000 i geoloških planova 1:2.500, istraživačkim bušenjem

itd. Na istražnom prostoru Glama, pored Pb-Zn-Cu mineralizacija i drugih pratećih

elemenata, pronađeni su i ostaci hematita i magnetita.

12.5 Geohemijska istraţivanja

Uzeto je ukupno 11 uzoraka, od kojih su uzorci 10 i 11 uzeti iz jezgra bušotine, 8 i 9 su

uzeti iskopavanjem, itd.

57

U nastavku teksta iznosimo tabelu koja prikazuje rezultate analiza iz uzetih uzoraka

prema geohemijskim metodama.

Br. uzorka

Pb% Zn% Cu% Bi% Cd% Sn% Mn% Fe% Au g/t Ag

g/t

1 3.00 2.30 0.09 0.01 0.024 0.03 0.07 12.30 3.60 12.40

2 2.80 2.60 0.22 0.01 0.016 0.09 0.27 12.10 23.76 77.00

3 0.72 2.22 0.23 0.01 0.007 0.07 5.80 9.50 3.10 11.50

4 0.94 0.68 0.02 0.005 0.004 0.06 14.02 2.10 16.83 19.40

5 0.38 0.74 0.01 0.005 0.002 0.12 16.20 1.50 18.48 24.80

6 1.62 1.48 0.10 0.005 0.008 0.06 7.30 6.00 9.57 32.20

7 0.20 0.07 Trag - - Trag - - - 2.30

8 0.30 0.30 0.01 0.03 0.01 0.10 50.00 4.56 0.92 9.2

9 1.32 15.20 0.06 0.04 0.01 0.10 0.20 48.00 1.18 6.9

10 Trag 0.03 - - - 0.08 1.40 0.46 Trag 6.0

11 Trag 0.03 - - - 0.05 2.50 2.15 0.36 5.5

12 Šlif - - - - - - - 8.65 12.06

13 Šlif - - - - - - - 8.32 84.8

Tab. 49. Podaci o sadrţaju hemijskih elemenata u uzorcima leţišta Glama iz Elaborata E-14, godina

1985

Istraživanja bušenjem – trogodišnjim programom istraživanja predviđeno je da se

realizuje 10 bušotina (u Elaboratu br. E-14- 1985), a navedene su samo dve bušotine.

Rezultati istraživanja bušenjem su sledeći:

Bušotina G1- uzorak ½, na osnovu izvršenih analiza imamo sledeće rezultate:

Pb%=trag; Zn5=0,08; Aug/t=trag; Sn%=0,075; Fe%=0,46; Mn%=1,40

Bušotina G1- uzorak 1/3, na osnovu izvršenih analiza imamo sledeće rezultate:

Pb%=1,3; Zn=0,08; Au g/t=-; Sn%=0,05; Ag g/t=0,363; Fe%=2,15; Mn%=2,5

(Bušotina G2- nedostaju podaci).

58

13.0 LEŢIŠTE DRAŢNJA (BATLAVSKA ČUKA)


Rudnik Batlavska Ĉuka nalazi se 12 km jugoistočno od Podujeva na tromeđi sela Hrtica

– Turan – Batlava. Saobraćajne veze rudnika sa Podujevom i Prištinom su relativno

dobre. Sa Prištinom je povezan asfaltiranim putem dužine 39 km i neasfaltiranim putem

dužine 5 km kroz dolinu Turanske reke.

Područje se odlikuje planinskim reljefom. I pored toga što su razlike u visini veoma

izražene, reljefne forme su vrlo mekane. Na najvećoj nadmorskoj visini je Ĉuka (1018

m), a najmanja nadmorska visina od 693 m je duž doline Hertičke Reke. Vode potoka se

preko Hertičke i Turanske Reke ulivaju u Batlavsko jezero.

13.2 Geologija

Područje Batlavske Ĉuke je uglavnom građeno od paleozojskih, jurskih tvorevina,

krednih sedimenata i terijarnih efuziva.

Serija paleozojskih stena ili takozvana „Veleška serija“ predstavljena je gnajsima,

amfibolitima, kvarc-sercitskim škriljcima, filitima, mermerima, kalkšistima i kvarcitima,

što će reći da se radi o metamorfizmu različitih stepena.

Na zapadu je paleozojska serija u tektonskom odnosu sa krednim peščarima i

serpentinitima, a na severu i istoku je pokrivena tercijarnim vulkanogenim

sedimentima. Primarni materijal od koga je stvorena paleozojska serija bio je

raznovrsnog sastava, počev od predstavnika peščara, laporaca i krečnjaka. Pod uticajem

regionalnog metamorfizma srednjeg i visokog stepena kvarcni peščari su dali kvarcite,

a prva krečnjačka komponenta je dala mermere i kalkšiste. Ostali članovi paleozoika

formirani su prilikom metamorfoze peščara, glina različitog sastava i nečistih

karbonatnih stena.

Jurski sedimenti su predstavljeni uglavnom serpentinitima duž kontakta krednih

tvorevina i paleozojskih škriljaca.

59

Kretak je predstavljen flišnim sedimentima građenim od konglomerata, peščara, glina,

laporaca i veoma su rasprostranjeni, a zapravo su deo tela flišnih sedimenata Vardarske

zone. Granice sa okolnim litostratigrafskim članovima uglavnom su tektonske i leže na

jurskim tvorevinama i kristalinskim škriljcima.

Tercijarne tvorevine u građi rudnog polja Batlavska čuka imaju veliku rasprostranjenost

gradeći istočni i južni deo oblasti, a zapravo predstavljaju zapadni deo Leckog

andezitskog masiva.

Tercijarni vulanogeno-sedimentni kompleks pokriva gotovo sve najstarije geološke

članove i ima posebnu ulogu u formiranju rudnih mineralizacija. U tercijarnim

tvorevinama mogu se razlikovati tri nivoa: bazaltna serija, vulkanogeni kompleks i

paleocen. Bazaltna serija gradi tercijarni podni deo i predstavljena je crnim glinama, a

manje blokovima tufita. U okviru vulkanogenog kompleksa razlikuju se andezitski

tufovi, vulkanske breče, aglomerati, andeziti i kvarclatiti.

Pliocenski i kvartarni sedimenti leže na krednim sedimentima i uglavnom su peskovite

gline i razdrobljeni peščari.

13.3 Geološka građa leţišta

Geološka građa ležišta je relativno jednostavna: građeno je od mermera, serpentinita i

vulkanogeno-sedimentnog kompleksa. Prostorni razmeštaj mineralizacije Ĉuke rezultat

je strukturnih, litoloških, magmatskih i geohemijskih faktora. Uporedo sa strukturnim

faktorima, litološki faktor je imao odlučujuću ulogu u obliku i veličini mineralizacije.

Karbonatno-silikatna masa koja je formirana na račun serpentinita i mermera sa fizičko-

hemijskog aspekta su bili povoljni za taloženje rude, a vulkanogeno sedimentna obloga

je imala ekranizirajuću ulogu.

Sulfidi Pb – Zn, kao mešoviti karbonati Fe – Mn pripadaju kompaktnom i štokverkno-

impregnacijskom tipu orudnjenja. Kompaktni tip rude je formiran ispod vrata prostora

kliznih zona i selektivno metasomatskog prodora u karbonatno silikatnu i krečnu masu.

Štokverkno impregnacijski tip orudnjenja formiran je selektivnom kombinacijom

60

metasomatskih i karbonatnih prodora i punjenjem pukotina u karbonatno-silikatnoj

masi. Generalno karbonatno-silikatna masa ima pad od 45o.

13.4 Rezerve

Rudno telo II se nalazi u južnoj galeriji u strukturi Ĉuka – Leskovčić. Na nivou 695 m

ima površinu cca 6000 m2 sa sadržajem 3,16% Pb i 7,31% Zn. Na nivou 749 m ovo telo

ima površinu cca 9000 m2 sa sadržajem 1,29% Pb i 2,89% Zn.

Ukupne rezerve obračunate od strane Geološkog instituta Trepča u 1989. godini su

sledeće:

Kat. A – 467.707 t, 2,09% Pb, 4,26% Zn, 25 gr/t Ag

Kat. B – 1.168.735 t, 3,16% Pb, 6,98% Zn, 47 gr/t Ag

Kat C1 – 3.097.584 t, 2,23% Pb, 4,25% Zn, 47 gr/t Ag

Ukupno: 4.734.027 t Pb – 2,44%; Zn – 4,92%; Ag – 45 gr/t

Procenjuje se da perspektivne rezerve kategorije C2 iznose oko 2.000.000 t, a kategorije

D1 - 4.000.000 t.

Dakle, ukupne rezerve rudnog polja Batlavska Ĉuka su cca 11.000.000 t.

61

14.0 LEŢIŠTE BELASICA


Istraživački prostor se nalazi se u severoistočnom delu Kosova, a severozapadno od

Podujeva, u planšeti Skrome 2, razmere 1:1o.ooo. U ovo područje se može doći

asfaliranim putem iz pravca Podujeva. Teren je tipično brdsko-planinski sa

nadmorskom visinom iznad 1200 m.

Glavni vodeni tok na ovom području je Murgulska reka sa velikim brojem manjih

tokova, koji zapravo predstavljaju izvor reke Lab koja je tokom cele godine bogata

vodom. Na istraživačkom području nalazi se veliki broj naseljenih mesta, od kojih je

najveće Krpimeh.


U geološkoj građi ovog područja učestvuju: serpentiniti, dijabaz kremena formacija,

sedimenti donje i gornje krede, andeziti, kvarclatiti, bazalti, listfeniti i td.

Serpentizirani perioditi čine nastavak Ibarskog serpentinskog masiva. Dijabaz-kremene

formacije su smeštene na jugu serpentinske zone i izgrađene su od: peščara, serije

glinovitih škriljaca, kremena, laporaca i pločastih krečnjaka sa tankim slojevima.

Sedimenti donje krede leže u južnom delu zone i u ovom slučaju se radi o sedimentima

flišnog karaktera, a ti fliševi su građeni od peščara, glina, laporaca i pločastih krečnjaka.

Sedimenti gornje krede nalaze se na zapadu prostora i u sebi sadrže krečnjačke i flišne

facije.

Andeziti i kvarc latiti su vrlo prisutni, a posebno su poznati kvarc-latiti u Boroviku i

Režani.

Bazalti imaju nepoznatu rasprostraljenost, a pojavljuju se u blizini prostora za

istraživanje na Ĉuki Krkin.

Lisveniti predstavljaju najmlađe tvorevine prostora.

Na osnovu dosadašnjih istraživanja može se zaključiti da u okolini ovog tipa

orudnjavanja (skarne) razlikujemo dva druga podtipa, kao: skarnski tip orudnjavanja i

62

prelazni tip orudnjavanja iz skarnskog u hidrotermalni. Prvi tip je predstavljen rudnom

paragenezom magnetit-pirotina. Drugi tip je pak predstavljen piritsko-galenitsko-

sfaleritskom paragenezom, koja dominira na prostoru.

Pojave ruda najviše nalazimo u krednim peščarima, krečnjacima i peščanim

krečnjacima.

14.3 Mineralogija

Zasnovano na metodama istraživanja primenjenim na ovom području i laboratorijskim

analizama proizilazi da su na Belasici prisutni sledeći minerali: silificirani antigorit,

sfalerit, pirit-limonit, hlorit, galenit, kvarc, feldšpat, karbonat, cirkon, turmalina,

muskovit.


U okviru istraživačkih radova detaljnim kartografskim studijama obuhvaćeno je 30 km

sa prospektiranjem mineralnih sirovina.

Uzeto je 1265 uzoraka iz sekundarnih oreola za analize sa mrežom 100x20 m.

Na odabranim mestima u aluvijumima Murgulske reke, kao Oštro Koplje i Bajgorska

Reka uzeto je ukupno 31 šlifova. O ovom istraživačkom radu imamo rezultate

laboratorijskih analiza koji su dati u narednoj tabeli.

63

Tabele koje slede prikazuju laboratorijske analize preuzete iz E-355-1989

Red. br. Naziv uzorka

Galenit % Sfalerit Arsenopirit % Limonit % Ostalo

1 Mr-4/88 - -10 - 3 87

2 Mr-7/88 10 19 - - 71

3 Mr-11/88 - - - - 100

4 Mr-14/88 - 8 - 6 86

5 Mr-19/88 - 3 - 40 57

6 Mr-20/88 Trag Trag - 8 92

7 Mr-24/88 - 9 - 7 84

8 Mr-26/88 4 10 - 10 76

9 Mr-27/88 - Trag - Trag 100

10 Mr-30/88 - Trag - Trag 100

Tab. 50. Minerali u % u uzorcima datim prema Elaboratu E-355, godina 1989

Detaljna mineraloška analiza uzoraka MR-20/88 nemagnetska frakcija

Red. br. Uzorak Mineraloški sastav %

1 Kvarc 10

2 Feldšpar 24

3 Mr-20/88 Karbonat 30

4 Cirkon 3

5 Turmalina Trag

6 Muskovit Trag

7 Kameniti deo 33

Tab. 51. Minerali u % u uzorcima datim prema Elaboratu E-355, godina 1989

64

Velike frakcije

Red. br. Uzorak Mineraloški sadrţaj %

1 Kameniti komadi 72

2 Silifizirani antigorit 10

3 Mr-20/88 Sfalerit Trag

4 Pirit-limonit 8

5 Hlorit 10

6 Galenit Trag

Tab. 52. Minerali % u uzorcima datim prema Elaboratu E-355, godina 198

Naredna tabela sadrži laboratorijske analize izvedene iz E-337

Element

Br. Oznaka uzorka Pb% Zn% Cu% Au g/t% Ag g/t%

1 Tumba I 0.3 0.31 Trag 0.06 10

2 Stari rad I 8.6 0.36 0.01 0.06 50

3 Stari rad II 0.01 0.02 Trag 1 20

4 Rovina I 3.6 0.17 0.03 40

5 Rovina II Trag 0.02 0.03 0.1

6 Rovina III 0.07 0.01 Trag 0.06 10

7 Tumba Šahta 0.02 0.03 Trag 0.03 30

8 Oblava Glava I 0.01 0.02 0.68 10 10

9 Oblava Glava II 0.02 0.02 Trag 10

10 P5 0.03 0.03 Trag 0.03 10

11 T1 0.06 10

12 T2 0.1 10

13 Tumba III 0.03 0.03 0.02 0.1 1.8

14 Kruševica 1.21 0.17 Trag 0.03 9.8

15 Jama Ruša 2.35 0.72 0.02 0.03 8.5

Tab. 53. Sadrţaj hemijskih elemenata prema Elaboratu E-337

65

14.6 Rezerve

S obzirom da na ovim prostorima nisu izvršena detaljna istraživanja (bušenja) nemamo

pregled rudnih rezervi Pb-Zn.

Tab. 54. Podaci o rezervama prema Elaboratu E-377

Rudarski radovi (koordinate, bunari i dr.) izvedeni su tokom detaljnih istraživanja, ali i

drugi kombinovani rudarski radovi (E-312,1986).

Rezerve kategorije A Red. broj Br. bloka

rude Bilansne rezerve

Ruda u (tonama) Pb% Zn% Ag gr/t

I

I/2 18.360 2.88 0.00 88.80

I/4 16.279 3.68 1.01 57.00

I/5 49.436 4.53 0.82 57.00

II

II/1 16.150 4.02 1.35 66.65 II/2 15.300 7.07 1.08 63.15

II/4 30.522 10.42 2.18 53.00

IV

IV/a/3 867 16.16 0.75 250.0

IVd/1 44.182 2.55 0.96 65.00

IVd/4 11.084 8.57 1.15 100.0

IVf/2 3.060 5.03 0.03 40.0

V

Va/1 13.175 2.06 1.15 55.0

Va/2 26.775 6.57 0.75 76.80

Va/3 18.173 7.24 0.30 50.10

Va/4 54.080 6.28 0.18 50.00

V Ve/1 8.602 8.72 0.41 50.00

Ukupno 286.045 6.12 0.82 93.60

66

15.0 POLIMETALIČNA LEŢIŠTA Cu, DRAGAŠ SA OKOLINOM (E-105, 1988/90)

15.1 Geografski poloţaj E 105 Izveštaj o geološkim istraživanjima mineralnih polimetaličnih sirovina u okolini

Dragaša, 1988, „Geoinstitut“ Beograd, 1990.

Okolina Dragaša se nalazi na JZ Dukađinskog basena (planšeta Prizrena i Gostivara

1:100 000). Ovo je uglavnom brdsko-planinski teren sa slabom ekonomijom. Povezan je

sa asfaltiranim putem Prizren – Dragaš – Brod. Zapadno od Dragaša nalazi se Koritnik

sa visinom 2.394m, a na istoku i jugu prostiru se Šarske planine sa nadmorskom

visinom 2207 na istoku i 1940 na jugu. U hidrografskom aspektu zona je pokrivena

rekama: Brod, Radeška, Plava.


U geološku građu polimetaličnih ležišta – Cu, Dragaš ulaze:

- metapeščari, kvarc, kvarciti, metakonglomerati, bazične metamorfne stene

(paleozoik);

- krečni škriljci, konglomerati, albit, sijenit (permotrijas);

- jezerski sedimenti, materialmorent (kvartar).

E-104,1990 – Cu, Dragaš - (paleozoik) Kristalni škriljci sa ortokerasima, krinoidi i

korali, metapeščari i kvarciti, metakonglomerati i bazične metamorfne stene;

- (Perm-trijas) Metamorfni filitiski škriljci, kalkšisti, krečni, albitski škriljci,

konglomerati, albit-sijenit;

- (Kvartar) Kvartarni sedimenti su formirani kao i kod pliestocena i holeocena,

proluvijum, deluvijum itd.

E-241,1984 – Cu, Paštrik – Stene bazičnog sastava, gabrovi, dijabazi, spilit i keratofir,

- serpentinizirani peridoti,

- karbonski krečnjaci;

67

- nove formacije kao neogenski sedimenti,

- serpentiniti, serpentinizirani lerzoliti i harcburgiti, pirokseni, dijabazi itd.


Ovaj lokalitet ima sledeći mineralni sastav:

plagioklas, kvarc, biotit, amfibol, epidot, apatit, hlorit, cirkon, ilmenit, leukoksen,

ilmenit, metalični minerali, pirit, rutil (na severoistoku sela Bačka - Sm, Mo, Ag, Bi, itd.,

u selu Dikance – utvrđeni su Cu, Wo, Ag; u E-241,1984 – Cu, Paštrik na zapadu

Paštričkih padina ’82/’83/’84, - Cu, halkopirit, limonit, malahit, sa Ni silikat, Cr,

magnetit, hematit, petlandit, valerit, pirotina, kubanit, itd.).


Izveštaj o hemijskim analizama uzoraka, lokalitet - Dragaš.

Red. br. Naziv uzorka Pb% Zn% Cu% Na2O% K2O%

1 A-4945 0.0058 0.0029 0.0017

25 A-4970 0.0015 0.0011 0.0008 1.0

35 A-4978 0.0015 0.0050 0.000 2.02 3.66

47 A-4992 0.0013 0.0026 0.0003 1.95 4.02

65 A-4965 0.0015 0.0041 0.0065 1.82 2.70

106 A-4906 0.0017 0.0046 0.0003

157 A-4957 0.0006 0.0023 0.0002

186 A-4986 0.0010 0.0036 0.0003 3.30 3.36

229 A-4933 0.00113 0.0044 0.0008

241 A-4949 0.0028 0.0034 0.000 1.51 1.92

311 A-4987 0.0020 0.0066 0.0016

372 A-4950 0.0011 0.0073 0.0001

Tab. 55. Podaci o sadrţaju hemijskih elemenata prema Elaboratu E-241, godina 1984 (12 od 312

uzoraka)

Izveštaj o geološkim istraţivanjima (E-105, 1988/90 – Cu, Dragaš).

U Elaboratu E-328,1987, evidentirane su 4 bušotine DB-1; DB-2.

68

Koordinate Bušotina, DB-1 Bušotina, DB-2

Y= 74486788 74487247

X= 47363258 47361987

Dubina 89 m 61m

Tab. 56. Koordinate bušotina u Elaboratu E-328, godina 1987

15.5 Hemijski sastav

Mesto Godina Pb % Zn % Ag gr/t Fe

%

Ni

%

Cu

%

Dragaš 1987 0.01 0.02 - - 0.04 0.01

0.02 0.03 - - 0.035 -

Tab. 57. Sadrţaj hemijskih elemenata prema Elaboratu E-328, godina 1987

U E-102 iz 1986. godine – istraženi su sledeći lokaliteti:

- Bačka Mlika 15km2,

- Milka Kukulan,

- Ovnište i Stranove Lesk.

(Nema bušotina, nema hemijskog sastava).

(E-52(100), godina 1985) Istraženi su sledeći lokaliteti:

- Dragaš Korničke padine na granici sa Šarskim planinama (na istoku),

- Selo Dikance ( E-128,1987-K2O/Na2O).

U E-241, godina 1984 – Teren Paštrika je istražen u istočnom delu facijalne strukture

Mirditske zone i završava se u Metohijskom basenu, a evidentirane su sledeće bušotine:

69

DB-1 do DB-9, ali su samo dve od njih proizašle pozitivnim: DB-5 i DB-6. (videti tabelu

koja sledi ).

Lokalit./ Godina

Naziv bušotine

Duţina bušotine (m)

Cu% Cr % Pb% Podr. istraţ.

Mineralizacija rude

Paštrik

1980;

DB-5 - - -

80

km2

DB-6 8.8 0.30-5.20

DB-1

41-41.10 47-47.10

1.9 0.48

DB-2

Nije naišla na rudno telo

-

Deva -

Bokrina -

Çafë

Prush

1970

Uzor. 7 Uzor. 8

5m 6.20 24.50

80 m

70

Godina 1971, na 16 lokaliteta

965-mostra gjiths.

45ppm (0.0045%) Za vrednost je uzeto 18 anomalija IV,VII,VIII,IX,IXa,IXb,IXc, IXd,X,XII,XV uzetih u bazičnim vulkanitima. Anomalije ((I,II,III,V,VI,VIa,XIV –su uzete u ultrabaz. stenama

Testiranj

e

dobijanj

a

rezultata

Cr se

kreće od

1.314pp

m;

2700-

5500pp

m; iznad

-10000

ppm;

-Preuzeti

rezultati za

Pb; od

56ppm;

100-

150ppm;

150-

200ppm;

iznad -

200ppm

(Ćafaljev,

Šljorza); od

90 ppm;

180-200

ppm; 200-

400 ppm;

iznad -400

ppm

27

km2,

1982. godina, na 16 lokaliteta

6552 uzoraka u mreži 100x20. Uzorci su uzeti na dubini 5-25 cm

48ppm(0.0048%); - Ostale podele čine Cu:100ppm;100-150 ppm;150-200ppm; iznad 200ppm

12

km2,

Tab. 58. Podaci iz Elaborata E-241, godina 1984

71


E 241 – Izveštaj o istraţivanju mineralizacija Cu na zapadnim padinama Paštrika

1982-1983 – Geozavod, Beograd

Prostor za istraživanja predstavlja jugozapadni deo Dukađinskog basena.

Administrativno pripada SO Đakovica prikazanoj u topografskoj karti Çafa e Prushit

1:10 000.

U ortografskom aspektu ovaj prostor čini prelazak iz ravničarsko-brdskog u planinski

reljef. Nadmorska visina se kreće od 400 do 1400m. Površinski tokovi su brojni, a

najveći je reka Rečica koja tokom cele godine ima vode. Svi ovi tokovi gravitiraju ga

severu i predstavljaju kumulativnu oblast sa desne strane Erenika koji pripada toku

Belog Drima.

15.7 Geologija leţišta (E-52 (100), godina 1985)

Geološka građa :

- Magmatske stene (diorit, sijenitodiorit, monconit, granodiorit),

- Metamorfne stene (kvarsericitski, hloritsko-epidotski, krečnjačko pločasti

škriljci, metamofrozirani i kvarcitni peščari) i

- Triastični sedimenti su se pojavili u facijama škriljaca i peščara, mermer,

mermerisani krečnjaci i dolomiti, itd.

U (E-52(100), godina 1985) evidentirano je 500 uzoraka, 20 profila, 20 m (50 km2-

Ljubičevo).

- U 500 uzoraka utvrđen je sastav Pb od 31-80 ppm.

- U 500 uzoraka utvrđen je sastav Zn od 100-150 ppm (lokalitet Okravna).

- Na 365,5 m uzeto je samo 95,50 m dužine ili 80 uzoraka.

- Bušotina DK-2=40-47 m (Cu,Azurit, Malahit, Bornit),

- DK-1=8 m; DK-2=101 m; DK-3=104 m; DK-4=80 m

U (E-101, godina 1984) prikazane su 3 tabele hemijskih analiza iz bušotine br. 2

(pogledajte samo dve tabele koje slede).

72

Iz tabela koje slede može se uočiti da hemijske analize nekih uzoraka pokazuju visok

sadržaj hemijskih elemenata, posebno Cu, Au, Mo i Fe. Koncentracija Cu u uzorcima

Dr-1 do Dr-3 kreće se od 8 do 11%, Au do 2,9 g/t, Mo do 1,1 % i Fe do 59,2 %.

Red.

broj

Naziv

uzorka

Mo % Ag

gr/t

Pb % Zn % Cu % Ni % Co%

11 Dr-11/1 Trg. 5 Trg. 0.01 0.05 Trg. 0.01

12 Dr-11/2 II 4 II 0.01 0.27 0.01 Trg.

13 Dr-11/3 II 15 II 0.01 0.03 0.02 0.02

14 Dr-11/4 II 30 0.08 0.01 0.070 Trg. 0.01

15 Dr-11/5 II 10 Trg. 0.01 0.32 II Trg.

16 Dr-11/6 II 0 0.005 0.02 0.13 0.02 0.01

17 Dr-11/7 II 0 Trg. 0.01 0.05 II Trg.

18 Dr-11/8 II 5 Trg. 0.01 0.045 0.01 II

Tab. 59. Podaci o sadrţaju hemijskih elemenata prema Elaboratu E-101, godina 1984

Red.

broj

Naziv

uzorka Mo %

Ag

gr/t Pb % Zn % Cu % Ni %

Au

g/t

1 Dr-1 1.14 0.14 1.14 0.14 10.0 Trg. 2.90

2 Dr-2 1.31 0.13 1.31 0.13 11.0 II 2.50

3 Dr-3 0.72 0.12 0.72 0.12 8.60 II 1.38

Tab. 60. Podaci o sadrţaju hemijskih elemenata prema Elaboratu E-101, 1984

73

U E-241, 1984 – Cu, Paštrik- Tabelarni prikaz hemijskih analiza, kao što sledi:

Red. broj Pb % Zn % Cu % Ni % Co% Mn% Cr% Fe

9 0.01 0.01 0.22 0.01 Tr Tr 0.04 43.20

10 0.02 Tr 0.018 0.01 0.01 0.01 0.20 58.40

11 0.01 0.06 0.15 Tr 0.01 0.02 0.06 34.70

12 0.02 0.01 0.033 0.03 0.01 0.12 0.04 44.70

13 0.01 Tr 0.25 0.01 0.01 0.01 0.06 59.20

14 Tr 0.01 0.06 Tr Tr 0.04 0.02 26.50

15 Tr 0.01 0.36 0.01 0.01 0.03 0.06 57.30

21 0.01 0.04 0.10 0.08 0.08 - 0.064 32.00

22 Tr. 0.05 0.36 0.08 0.008 - 0.14 50.80

23 0.01 0.01 0.18 0.004 0.004 - 0.72 21.50

24 0.01 Tr 0.12 0.006 0.006 - 0.29 54.60

25 0.01 Tr 0.03 0.006 0.006 - 0.10 32.60

26 0.01 0.01 0.07 0.004 0.004 - 0.54 31.20

27 0.01 Tr 0.21 0.006 0.006 - 0.46 56.70

Tab. 61. Tabelarni prikaz hemijskih analiza prema Elaboratu E-241, godina 1984

74

DISKUSIJA Teritoriju Kosova je istraživao bivši jugoslovenski geološki zavod „Geozavod“, ali i

razne istraživačke kompanije. Sprovedena su brojna geološka, geohemijska, geofizička i

druga istraživanja. Za nekoliko ležišta sa potencijalom, sprovedena su i istraživanja o

tehnološkim procesima primene ovih materijala u industriji.

Zasnovano na nivou tekućih istraživanja, potrebno je detaljno istraživanje teritorije u

cilju pronalaženja metaličnih i industrijskih minerala. Na osnovu ovih istraživanja

otvorena su ležišta korisnih minerala, a ova studija ističe potrebu za daljim detaljnim

istraživanjima teritorije.

Istraživanja polimetaličnih ležišta Pb, Zn i Cu imala su i imaće poseban značaj za

rudarski sektor. Ovi podaci pružaju informacije koje su za neka ležišta dovoljne da se

sprovede planiranje eksploatacije i otvaranja rudnika. S druge strane, za neka ležišta ne

pružaju dovoljno informacija, ali i te informacije su vredne jer pomažu u planiranju

detaljnih geoloških, geohemijskih i geofizičkih istraživanja, tačnije mogu poslužiti kao

osnova za proces geoloških istraživanja. U isto vreme ovi podaci utiču na smanjenje

troškova za istraživanje zato što pružaju preliminarne podatke o hemijskom sastavu,

debljini, mineralogiji rudnog tela, ali i o mestu pojave mineralizacija, što je važan faktor

u usmeravanju istraživačkih programa.

Tercijarni vulkanizam smešten u strukturama Vardarskog okeana intermedijarnog do

kiselog karaktera prouzrokovan je procesom subdukcije, a sa tim vulkanizmom

genetski se povezuju polimetalična ležišta Pb-Zn. Ovaj veoma intenzivni vulkanizam

koji se proteže od severa do jugoistoka zemlje može dati i druge mineralizovane pojave,

koje detaljnim istraživanjem i primenom savremenih metoda hemijske analize mogu da

pređu u ležišta i to ne samo za Pb-Zn i plemenite metale (Au, Ag), već i za retke

elemente.

75

Neki podaci iz ovog projekta ni na koji način ne mogu da dovedu do izračunavanja

potvrđenih rezervi, sa izuzetkom nekih od njih koji dovode do rezerva kategorije A i B,

koje se lako mogu pretvoriti u potvrđene rezerve prema međunarodnim standardima.

Zasnovano na dosadašnjim istraživanjima, teritorija Kosova ostaje sa perspektivom za

istraživanje, a posebno za ležišta Pb-Zn, Cu, Ag, Au, Cr, Fe, Fe-Ni, Ni-Co, EPG

(elementi platinske grupe), industrijskih i građevinskih materijala.

Teritorija Kosova, a posebno Vardarska zona, jedno je od regiona sa velikim

potencijalom resursa Pb-Z, što Kosovo čini jednom od zemalja sa najvećim resursima

Pb-Zn u Evropi.

Kosovo definitivno raspolaže sa dovoljno resursa Pb-Zn budući da teritorija pruža

dobar potencijal za istraživanje, a u isto vreme moraju se intenzivirati programi

istraživanja za Pb-Zn u budućem periodu sa ciljem da se resursi pronađu i racionalno

eksploatišu.

76

LITERATURA:

E-297 Elaborat proračuna rudnih rezerva ležišta „Novo Brdo“ RMHK olova i cinka

„Trepča“, RO Rudnici i flotacija „Kišnica, Novo Brdo“ – Priština, 1986, Priština;

E-296 Elaborat proračuna rudnih rezervi ležišta Farbani Potok, stanje 31.12.1988,

RMHK olova i cinka “Trepča”, RO Rudnici i flotacija “Kišnica, Novo Brdo” –

Priština, 1986, Priština;

E- 314 IZVEŠTAJ o izvršenim geološkim istraživanjima na području N. Brda u 1988.

godini, Geozavod – Beograd 1989;

E-281 Izveštaj o izvršenim geološkim radovima na području Novog Brda u 1982,

Rudnici i flotacija “Kišnica, N. Brdo” - Priština, SOUR Geozavod Bg, 1984,

Beograd;

E- 312 Elaborat proračuna rudnih rezerva ležišta ,,Kišnica”, RMKH “Trepca”, Flotacija

,,Kišnica - N. Brdo”, Priština/1958;

EL-14 Izveštaj o geološkim istraživanjima polimetalične rudne pojave Glama kod

Gnjilana, RO Geozavod – Beograd, Odeljenje za istraživanje mineralnih sirovina,

Beograd, 1988;

E- 337 Izveštaj o osnovnim geološkim istraživanjima olovo-cinkovih pojava na Belasici

kod Podujeva, SOUR “Geozavod”, Beograd / 1984;

E-403 Izveštaj o geološkim istraživanjima olova i cinka na području “Ajvalije-Kišnice"

1982, SOUR Geozavod BG, 1983, Beograd;

E-355 Izveštaj o istraživanju Pb-Zn mineralizacije na Belasici za 1988. god., RO

Geozavod, Beograd / 1989;

E- 324 Izveštaj o istraživanju Pb, Zn mineralizacije na Belasici za 1987. god.,

Geozavod , RO Institut za istraživanje mineralnih sirovina, Beograd / 1988;

E- 42 Izveštaj (kopija) o istraživanju Pb-Zn mineralizacije na Belasici za 1988, RO

Geozavod, Beograd, Odeljenje za minerale, 1989, Beograd.

E-11 Izveštaj o izvršenim istraživanjima olova i cinka u rudnom polju Trepče u 1983.

god.;

77

E-374 Izveštaj o izvršnim istraživanjima olova i cinka u rudnom polju Trepče u 1985.

god.;

E-33, ELABORAT o kvalitetu i rezervama opekarske gline na lokalitetu BIBA kod

Uroševca, 1987;

E-367, Elaborat o rezervama i kvalitetu cementnih laporca ležišta Đeneral Janković,

1989;

E- 12 (19) IZVEŠTAJ o izvršenim istraživanjima olova i cinka u rudnom polju

“Trepča”u 1982. god. - I deo;

E-396, Izveštaj o izvršnim istraživanjima olova i cinka u rudnom polju Trepče, 1984;

E-374, Izveštaj o izvršnim istraživanjima olova i cinka u rudnom polju Trepče u 1985.

god.

E-33, ELABORAT o kvalitetu i rezervama opekarske gline na lokalitetu BIBA kod

Uroševca, 1987;

E-367, Elaborat o rezervama i kvalitetu cementnih laporca ležišta Đeneral Janković,

1989;

(E- 41, Program i projekat geoloških istraživanja Dražnje u 1985. god.

E-304, IZVEŠTAJ o osnovnim istraživanjima olova i cinka u području Kopaonika u

1982; 1983, god., Rudno polje Šatorica.

E-8, IZVEŠTAJ o izvršenim metalogenskim istraživanjima u području ROGOZNE u

1984. god.

E-298, Izveštaj o geološkim istraživanjima Pb-Zn u području "Ajvalije-Kišnice" u 1982.

god.;

78

E-316, IZVEŠTAJ o izvršenim geološkim istraživanjima na području N. Brda u 1985.

god.;

E- 298 Izveštaj o geološkim istraživanjima Pb-Zn na području "Ajvalija-Kišnica" u 1982.

god.;

E-312, Elaborat proračun rudnih rezerva ležišta “Kišnica, 1986”;

E-105, IZVEŠTAJ o geološkim istraživanjma polimetaličnih mineralnih sirovina na

području opštine Dragaš u 1988/90;

E-104, IZVEŠTAJ o geološkim istraživanjima polimetaličnih mineralnih sirovina na

području opštine Dragaš u 1988. god.;

E-241, Izveštaj o istraživanju Cu mineralazacija na zapadnim padinama Paštrika u 1982.

i 1983. god.;

E-105, Izveštaj o geološkim istraživanjma polimetaličnih mineralnih sirovina na

području opštine Dragaš 1988/90;

E-328, Izveštaj o ispitivanju polimetaličnih mineralizacija u predelu Velike Jablanice (na

području Dragaša u 1987);

E-328, Izveštaj o ispitivanju polimetaličnih mineralizacija u predelu Velike Jablanice (na

području Dragaša u 1987);

E-102, IZVEŠTAJ o geofizičkim istraživanjma polimetaličnih mineralnih sirovina na

području opštine Dragaš u 1986;

E-52(100), Godišnji izveštaj o osnovnim istraživanjima polimetaličnih mineralnih

sirovina u području SO Dragaš u 1985. g.;

E-241, Izveštaj o istraživanju Cu mineralizacija na zapadnim padinama Paštrika u

1982 i 1983 god.;

79

E-101, IZVEŠTAJ o geofizičkim istraživanjima polimetaličnih mineralnih sirovina na

području opštine Dragaš u 1984, Elezaj, Z, & Kodra, A, (2008): Geologija Kosova,

ISBN 978-9951-00-068

Republika e Kosovës Republika Kosova-Republic of Kosovo...

Documents

Transcript of Republika e Kosovës Republika Kosova-Republic of Kosovo...