http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

205

วารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรม

ความสมพนธระหวางความคลงไคลศลปนและความสขเชงอตวสย ในแฟนคลบเยาวชน

Relationship between Celebrity Worship and Subjective Well-being among Fan club Young People

ศรนทร ตนตเมธ1

sirin_ssc@hotmail.com อรญญา ตยคมภร2

atuicomepee@gmail.com

บทคดยอ การวจยนมวตถประสงค เพอศกษา ความสมพนธระหวางความคลงไคลศลปนและความสข

เชงอตวสยในแฟนคลบเยาวชน กลมตวอยางคอ แฟนคลบเยาวชน จ านวน 100 คน อายเฉลย 21.88 (+ 2.4 ป) เครองมอทใชในการวจย ไดแก มาตรความคลงไคลศลปน และมาตรวดความสขเชงอตวสย เกบรวบรวมขอมลดวยวธการแจกแบบสอบถาม ผลการวเคราะหขอมลโดยคาสถตสหสมพนธแบบเพยรสน พบวา ความคลงไคลศลปนรปแบบความชนชอบเพอความบนเทงและสงคม มความสมพนธทางบวกกบมาตรวดความสขเชงอตวสยอยางมนยส าคญทางสถตทระดบ.05 (r=.24, p < .05) สวนความคลงไคลศลปนรปแบบความชนชอบแบบเขมขนและยดตด ไมมความสมพนธกบสขภาวะของแฟนคลบเยาวชน (r=.14, ns) ค าส าคญ: ความคลงไคลศลปน ความสขเชงอตวสย แฟนคลบเยาวชน

1 นกศกษาปรญญาโท สาขาวชาจตวทยาการปรกษา คณะจตวทยา จฬาลงกรณมหาวทยาลย 2 รองศาสตราจารยประจ าสาขาวชาจตวทยาการปรกษา คณะจตวทยา จฬาลงกรณมหาวทยาลย

206 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

Electronic Journal of Open and Distance Innovative Learning (e-JODIL)

Abstract This study aimed to examine the relationships among celebrity worship and subjective well-being in young fan clubs. Participants were 100 young Thai fan clubs who were 21.88 year old (+ 2.4 years). Instruments used in the study were Celebrity Worship Scale and Subjective Well-being Scale. Data was collected by questionnaires. Pearson’s product-moment correlation was used to analyze the data. Findings reveal that entertainment-social celebrity worship was significantly and positively correlated with subjective well-(r=.24, p < .05) and the intense-personal celebrity worship was not correlated with subjective well-being of young fan clubs (r=.14, ns). Keywords: Celebrity worship, Subjective well-being, Fan club youth ความเปนมาและความส าคญของปญหา ความชนชอบของเยาวชนทมตอศลปน เชน ดารา นกรอง นกดนตร หรอ ทเรยกวา การเปนแฟนคลบ นน มตนก าเนดมาจาก ค าวา “แฟน” ซงมาจากค าวา “Fanatic” ทหมายถง หลงใหล คล งไคล แฟนเกดขนคร งแรกเมอศตวรรษท 19 เมอนกขาวก าหนดค าวา “แฟน” ขนมาเพอใชอธบายเกยวกบผคนทคอยตดตามทมนกกฬามออาชพ หลงจากนนความหมายของ แฟน กถกพฒนาตอมา โดยขยายความถง ความจงรกภกดของผทอทศตนเพอการกฬาและงานบนเทงตางๆเขาไปดวย โดยแฟนแตละกลมจะมความชนชอบตางกน จงมลกษณะตางกนทงในดานลกษณะ ภาพลกษณ และพฤตกรรม เชน แฟนดนตรรอค กฬา ภาพยนตร ดารา นกรอง เปนตน ปจจบนความกาวหนาของเทคโนโลยในปจจบน สงผลใหเกดการน า สอใหม (New media) เชน ระบบอนเตอรเนต โซเชยลมเดย

มาใชในการสอสาร (พงษ วเศษสงข, 2558) ซงท าใหผรบสารไดรบขอมลทแตกตางไปจากการใชสอเกา เชน โทรทศน วทย หนงสอพมพ ทมกใหขอมลขาวสารทเนนย าความเชอเดมๆ แตในสอใหมนน ผสงสารเปนใครกได และผรบสารสามาตรเลอกเปดรบ ไดอย า งม เสรภาพตามประโยชนและความพงพอใจทตนเองตองการ (Ruggiero, T., 2000 อางถงใน พงษ วเศษสงข, 2558)

น อ ก จ า ก น ค ว า ม ก า ว ห น า ข อ งเทคโนโลยปจจบน ยงท าใหเยาวชนมโอกาสทจะพดคยและมปฏสมพนธกน หรอแมแตการพดคยกบ ศลปนนกรองทตนเองชนชอบได ดงนนการรวมตวกนของเยาวชนทสนใจศลปนนกรองทตนเองชนชอบเดยวกนมปรมาณเพมขน และมความเหนยวแนน รวมกนเปนกลมกอนมากขนกวาในอดต ซงเกดจากการพฒนาของเทคโนโลยและระบบคอมพวเตอร ท าใหผคนสามารถ

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

207

วารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรม

ตดตอสอสารกนไดอยางสะดวก รวดเรว มค ว ามค ด และพฤต ก ร รมท ค ล า ยก น โ ด ยวฒนธรรมประเพณของทองถนหนงสามารถเผยแพรไปอกทหนงไดอยางรวดเรว (คชพล จนเพชร, 2559) ทงนเยาวชนไทยจ านวนไมนอย มรปแบบการใชช ว ตท ได รบ อทธพลมาจากวฒนธรรมตางประเทศ โดยการหาขอมลและตดตามขาวสารเกยวกบศลปนนกรองทตนเองชนชอบจากสออนเทอรเนต หรอมพฤตกรรมการซอและการสะสมของทระลก การไปชมคอนเสรต การตดตามศลปนนกรองทคล ง ไคล ไปตามสถานทตางๆ การผลตสนคาทเกยวกบศลปนเพอเปนธรกจ การสรางพนทสวนตวบนเวปไซด การอานหรอการแตงนยายเกยวกบศลปนดารา (Fanfiction) การเตนโคฟเวอร (Cover dance) และการฝกฝนหรอเรยนภาษาของศลปนนกรองนนๆ หรอแมกระทงการไปท าศลยกรรมเพอใหหนาตาคลายคลงกบศลปนดาราทตนชนชอบ แฟนคลบเหลานมพฤตกรรมการรวมกลมกน เพอสนบสนนศลปนดาราทตนชนชอบ เชน การแตงตวลอกเลยนแบบ การซอสนคาลขสทธ การซอผลตภณฑทศลปนเปนพรเซนเตอร การตอแถวซอบตรคอนเสรตขามวนขามคน เปนตน

ลกษณะพฤตกรรมทแสดงออกถงความชนชอบศลปนแบบคลงไคลน อาจกอใหเกดผลกระทบตอเยาวชนหลายๆ ดงการศกษาวจยทผ านมา เช น Sheridan, North and Maltby (2007) ทรายงานลกษณะแสดงพฤตกรรมทไมเหมาะสม เชน การหาเงนดวยวธทไมถกตอง

เพอน าไปซอบตรชมคอนเสรตหรอการแสดงของศลปนทตนชนชอบ ซงวธการเหลานอาจเปนสาเหตของปญหาส งคม หรอการซมซบเอาค านยมท ไม เหมาะสมตามมาได นอกจากพฤตกรรมทไมเหมาะสม บางการศกษา เชน พรภา สวรรณโชต (2551) ระบวาแฟนคลบมปญหาดานสขภาพจต เชนการเหนคณคาในตนเองต า หรอ มการฆาตวตายตามศลปนทชนชอบ เปนตน อยางไรกตามในการศกษาวจยครงน ผวจยสนใจศกษาเฉพาะการเปนแฟนคลบทมปรมาณและความเขมของความชนชอบในระดบทไมครอบคลมความคลงไคลในระดบรนแรงทอาจเปนเรองของพยาธสภาพหรอความเจบปวยทางจตเวช จงไดศกษาเฉพาะรปแบบความคลงไคลศลปน 2 รปแบบ คอ ความชนชอบเพอความบนเทงและสงคม และความชนชอบแบบเขมขนและยดตดเทานน

นกจตวทยา เชน McCutcheon และคณะ ระบวา ความคลงไคลศลปนทงสองแบบแตกตางกนทลกษณะและระดบความเขมของการชนชอบ โดยรปแบบท1 การชนชอบเพอความบนเท ง -ส งคม (Entertainment-social celebrity worship) หมายถง การทเยาวชนชนชอบศลปนดาราโดยรบรวาเปนการชนชอบเพอความบนเทง และตดตามขาวสารของศลปนดาราอยางใกลชด มเรองราวของศลปนเปนศนยกลางหรอประเดนทใชพดคยกนในสงคมของผทมความชนชอบแบบเดยวกน เยาวชนในรปแบบท 1 มกมมมมองเชนวา ‘ตวฉนและเพอน

208 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

Electronic Journal of Open and Distance Innovative Learning (e-JODIL)

ชอบทจะพดคยถงเรองทศลปนทพวกเราชนชอบท า’ สวนรปแบบท 2 การชนชอบแบบเขมขน-ผ ก พ น ย ด ต ด (Intense-personal celebrity worship) หมายถ ง การท เยาวชนหลงใหล เทดทนศลปนดาราทชนชอบ สนใจใครรเกยวชวตสวนตวของศลปนดารา มการเชอมโยงตนเองเขากบศลปนทชนชอบ และรสกใกลชดผกพนเหมอนเปนตนใกลตว เยาวชนในรปแบบท 2 มกมมมมอง เชน ‘ฉนคดวาศลปนทฉนชนชอบเปนเนอคของฉน’ (McCutcheon, Lange and Houran, 2002)

การศกษาวจยทผานมา ระบวาความคล งไคลศลปนดาราทงสองแบบ อาจสงผลกระทบในทางบวกตอเยาวชนมากกวาในทางลบ เชน ผลการศกษาของ Maltby et al., 2004 ทระบวา เยาวชนทมระดบความคลงไคลศลปนดาราสงจะมสขภาวะทางจตในระดบต ากวาเยาวขนทมระดบความคล งไคลต า เชนเดยวกบง า น ว จ ย ข อ ง Reeves, Baker and Truluck (2012) ทพบวาวยรนทคลงไคลศลปนดาราในลกษณะเขมขนรนแรงระดบสงจะมความพงพอใจในชวตต า สวนระดบความคลงไคลในล กษณะเพ อความบน เท งและส งคม ไม มความสมพนธกบกบความพงพอใจในชวต ดวยเหตน ผ ว จ ยจ งมความสนใจศกษาตวแปรจตวทยาเชงบวก เพอศกษาวาความคลงไคลศลปน จะมสงผลตอสขภาพจตในแงบวกของแฟนคลบหรอไม จงไดเนนถงการศกษาความสขเชงอตวสย (subjective well-being) ท หมายถง

การทบคคลมความพงพอใจในชวตโดยรวมของตน และมอารมณความร ส กทางบวก (เชน ความสข ความเบกบานใจ) มากกวาความรสกทางลบ (เชน ความวตกกงวล ซมเศรา) (Diener, 1984) ความสขเชงอตวสยน สงผลตอการมความคดสรางสรรค การมอายทยนยาว และเปนสวนส าคญในการสรางสงคมทด โดยในการวจยนเปนการตรวจสอบความสมพนธระหวาง รปแบบความคลงไคลศลปน 2 รปแบบ คอ ความชนชอบเพอความบนเทงและสงคม และความชนชอบแบบเขมขนและยดตด กบความสขเชงอตวสยของแฟนคลบเยาวชนไทย ซงผลการวจยครงนจะไดเปนประโยชนในการท าความเขาใจรปแบบความคลงไคลศลปนดาราในกลมน และส าหรบการสงเสรมสขภาพจตในกลมประชากรนตอไป

วตถประสงค

เพอศกษาความสมพนธระหวาง ความคลงไคลศลปน 2 รปแบบ (ความชนชอบเพอความบนเทงและสงคม และความชนชอบแบบเขมขนและยดตด) และความสขเชงอตวสยของแฟนคลบเยาวชน นยามศพท 1. ความคลงไคลศลปน (Celebrity worship) ความคลงไคลศลปน หมายถง เจตคตหรอความรสกทบคคลมตอศลปนทชนชอบใน

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

209

วารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรม

ระด บท ม ากกว า แฟนโดยท ว ไป (Maltby, Houran, and McCutcheon, 2002) และความคลงไคลศลปนน มลกษณะของการหมกมนและเสพตด อนเปนลกษณะหนงของการมปฏสมพนธทางสงคมกงความจรง ส าหรบความรสกทบคคลมตอศลปนทชนชอบในลกษณะแฟนคลบ แบงออกเปน 2 รปแบบ คอ -รปแบบท 1 ความชนชอบแบบสนใจใครรเพอความบนเทงและสงคม (Entertainment-social celebrity worship) หมายถง การชนชอบศลปนดาราโดยรบรวาเปนการชนชอบเพอความบนเทงมเรองราวของศลปนเปนศนยกลางหรอประเดนทใชพดคยกนในสงคมของผทมความชนชอบแบบเดยวกน -รปแบบท 2 ความชนชอบแบบเขมขนผ ก พ น ย ด ต ด (Intense-personal celebrity worship) หมายถง การหลงใหล เทดทนศลปนดาราทชนชอบ สนใจใครรเกยวชวตสวนตวของศลปนดารา มการเชอมโยงตนเองเขากบศลปนทชนชอบ และรสกใกลชดผกพนเหมอนเปนตนใกลตว ในงานวจยน ความคล งไคลศลปน สามารถวดไดจากมาตรวดความคลงไคลศลปนทผวจยพฒนามาจาก มาตรวดทศนคตทมตอศ ล ป น (Celebrity Attitude Scale: CAS) ทพ ฒ น า โ ด ย McCutcheon, Lange, and Houran, 2002) และฉบบภาษาไทยโดยนภาพร ลคโนทย (2551)

2. ความสขเชงอตวสย (Subjective Well-being) ความสขเชง อตวสย หมายถง การประเมนทงทางดานความรสกและทางปญญาของบคคลเก ยวกบชวตโดยรวม บคคลทมความสขเชงอตวสย คอบคคลทมความสมดลระหวางภาวะอารมณทางบวกและภาวะอารมณทางลบ โดยมความรสกทางบวกสงกวาความรสกทางลบ และมความพงพอใจในชวต โดยสามารถแบงออกเปน 3 องคประกอบ ตามแนวคดของ Diener (1985) คอ -องคประกอบท 1 ความพงพอใจในช ว ต (Life satisfaction) ค อค ว ามพ ง พอ ใจโดยรวมและความพงพอใจในเรองทส าคญ เชน งาน ชวตสมรส -องคประกอบท 2 ความรสกทางบวก (Positive affect) คอการประสบกบอารมณความรสกทนาพอใจ สบายใจ รนรมย เพลดเพลน -องคประกอบท 3 ความรสกทางลบ (Negative affect) คอ การประสบกบอารมณความรสกทไมนาพงพอใจ ไมสบายใจ ไมรนรมย ไมเพลดเพลน เพยงเลกนอย ในงานวจยน ความสขเช ง อตวส ย สามารถวดไดจากมาตรวดความสขเชงอตวสย ประกอบดวย 2 มาตรวดยอย ไดแก (1) มาตรวดความพงพอใจในชวต (Satisfaction with Life Scale) ฉบบภาษาไทย แปลและเรยบเรยงโดย หยกฟา อศรานนท(2551) พฒนามาจากมาตรว ดของ Pavot และ Diener(1993) และ (2)

210 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

Electronic Journal of Open and Distance Innovative Learning (e-JODIL)

มาตรวดความรสกทางบวกและทางลบ (The Positive and Negative Affect Schedule) ฉบบภาษาไทย โดย หยกฟา อศรานนท (2551) พฒนามาจากของ พมลรตน ทศาภาคย (2548) ซงขอกระทงจ านวนหนงแปลมาจากมาตรวดตนฉบบของ Watson และคณะ (1988) โดยมวธการค านวณระดบความสขเชงอตวสยดวยวธการน าคาเฉลยนความพงพอใจในชวตบวกกบคาเฉลยความรสกทางบวกแลวลบกบคาเฉลยความรสกทางลบ ประโยชนทไดรบจากการวจย 1. ท าใหทราบถงระดบความคลงไคลศลปน และ ความสขเชงอตวสยของแฟนคลบวยรนไทย 2. ท าใหทราบถงความสมพนธระหวางความคลงไคลศลปน และ ความสขเชงอตวสยของแฟนคลบวยรนไทย 3. ชวยพฒนาแนวทางในการเสรมสรางและพฒนาความสขเชงอตวสยของแฟนคลบวยรนไทยทมระดบความคล งไคลศลปนในรปแบบทแตกตางกน วธด าเนนการวจย กลมตวอยาง แฟนคลบเยาวชน ทมอายระหวาง 18-25 ป ทอาศยในเขตกรง เทพมหานครและปรมณฑล จ านวน 100 คน อายเฉลย 21.9 ป (S.D. = 2.4) สวนใหญเปนเพศหญง (รอยละ 87)

รอยละ 55 ก าลงศกษาอยในระดบปรญญาตร เปนแฟนคลบของศลปนจากประเทศเกาหล (รอยละ 68) ประเทศไทย (รอยละ 27) และประเทศอนๆ ไดแก จน ญปน ใตหวน และสหรฐอเมรกา (รอยละ 5) คดเลอกโดยวธการคดเลอกรายสะดวก และ วธการสโนวบอล

เครองมอทใชในการวจย 1. แบบสอบถามขอมลสวนบคคล และ

ขอมลเกยวกบศลปนทชนชอบ เชน เพศ อาย ระดบการศกษา ความถในการตดตามศลปน ชองทางในการตดตามศลปน เปนตน

2. มาตรวดความคลงไคลศลปน มาตรวดความคลนไคลศลปนโดยผวจยพฒนามาจากมาตรวด ทศนคตทมตอศลปนดาราฉบบภาษาไทย (นภาพร ลคโนทย , 2551) ซ งพ ฒน าจ ากมาต รว ด ต น ฉบ บ Celebrity Attitude Scale (CAS) โ ด ย McCutcheon, Lange, & Houran (2002) โ ด ย มาต รว ดนประกอบดวย 33 ขอ แบงออกเปน 2 รปแบบ คอ ความชนชอบเพอความบนเทงและสงคม 16 ขอ มคาความเทยงรายดานเทากบ .82 และ ความชนชอบแบบเขมขนผกพนยดตด 17 ขอ มคาความเทยงรายดานเทากบ .85 โดยเปนมาตรวดทใหผตอบประเมนตนเอง (Self-Report) ในแตละขอกระทงมลกษณะเปน Rating Scale ประมาณคาการรบร 5 ระดบเพอสอบถามความคลงไคลศลปน ( 1 คอ ไมเหนดวยอยางยง และ 5 คอ เหนดวย

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

211

วารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรม

อยางยง) โดยมขนตอนการพฒนามาตรวด ดงน (1) ผ ว จ ย ศ ก ษ า แ น ว ค ดเ ก ย ว ก บ ค ว า ม ค ล ง ไ ค ล ศ ล ป น โ ด ย McCutcheon, Lange แ ล ะ Houran (2002) และน ามาตรวดไปก าหนดนยามเชงปฏบต การจากนนผวจยปรบปรงขอกระทงจากมาตรวดทศนคตทมตอศลปน ดารา ทแปลและเรยบเรยงโดย นภาพร ลคโนทย (2551) จากมาตรวดตนฉบบ Celebrity Attitude Scale: CAS (McCutcheon, Lange, & Houran, 2002) โดย สรางขอกระทงในแตละดานเพมตามองคประกอบทง 2 รปแบบของความคลงไคลศลปน คอ การชนชอบเพอความบนเทงและสงคม และการชนชอบแบบเขมขนผกพน

(2) ผวจยน าขอกระทงทได ไปตรวจสอบความสอดคลองของขอกระทงกบกรอบแนวคดท เกยวของกบตวแปร และความเหมาะสมทางภาษาของมาตรวด โดยมอาจารยทปรกษาและผทรงคณวฒรวม 3 ทาน (ดงภาคผนวก) เปนผตรวจสอบความตรงตามเน อหาของมาตรวด (content validity) โดยมความตรงเชงเนอหา (item Objective Congruence Index - IOC) ทมากกวา .50 ขนไป

3. มาตรวดความสขเชงอตวสย ผวจยไ ด ใ ช ม า ต ร ว ด ค ว ามส ข เ ช ง อ ต ว ส ย ซ งประกอบดวย 2 มาตรวดยอย ไดแก (1) มาตร

วดความพงพอใจในชวต (Satisfaction with Life Scale) ฉบบภาษาไทย แปลและเรยบเรยงโดย หยกฟา อศรานนท (2551) พฒนามาจากมาตรวดของ Pavot และ Diener (1993มคาความเทยง เทากบ .81 และ (2) มาตรวดความรสกทางบวกและทางลบ (The Positive and Negative Affect Schedule) ฉบบภาษาไทย โดย หยกฟา อศรานนท(2551) พฒนามาจากมาตรวดของ พมลรตน ทศาภาคย (2548) มาตรวดความรสกทางบวก มคาความเทยง เทากบ .86 และมาตรวดความรสกทางลบ มคาความเทยง เทากบ .84 โดยมาตรวดดงเดมถกน าไปใชกบกลมตวอยางคอ กลมนกศกษาระดบปรญญาตร ซงเปนกลมทมอายใกลเคยงกบกลมตวอยางในงานวจยชนน

การเกบรวบรวมขอมล ผวจยด าเนนการเกบขอมลจากกลมตวอยาง โดยลงพนทเกบขอมลในบรเวณทกลมตวอยางรวมตวกนจ านวนมาก ไดแก บรเวณสถานทจดงานคอนเสรต งานแสดงดนตร และสถานททแฟนคลบเดนทางมาพบศลปนคนโปรด คอ อมแพคอารนา เมองทองธาน, ศนยการคาเทอมนอล 21 และสนามบนสวรรณภม เรมจาก การชแจงรายละเอยดในการวจย ถงหวขอในการวจย วตถประสงค และสทธของผเขารวมในการวจย และหลงจากขอความสมครใจในการเขารวมการวจยจากกลมตวอยางแลว ผวจยแจกแบบสอบถามใหแกผเขารวมวจยทสมครใจตอบแบบสอบถาม หล งจากผ เข ารวมวจยตอบ

212 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

Electronic Journal of Open and Distance Innovative Learning (e-JODIL)

แบบสอบถามครบถวนสมบรณแลว ผวจยจงขอเกบแบบสอบถามคนดวยตนเอง และมอบของทระลกใหแกผรวมวจย เมอไดรบแบบสอบถามคนแลว ผวจยไดตรวจสอบความสมบรณของการตอบแบบสอบถาม เพอน าไปวเคราะหขอมลในขนตอนตอไป

การวเคราะหขอมล โดย ใช สถ ต ต า งๆ ได แก สถ ต เ ช งพรรณนา ความถ รอยละ คาเฉลยเลขคณต สวนเบ ย ง เบนมาตรฐาน และการว เ ค ราะ หสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน

ผลการวจยและอภปรายผล ผลการวจย

ผลการวจยพบวา แฟนคลบเยาวชนทเปนกลมตวอยางในการศกษาครงน รอยละ 92 ชนชอบศลปนประเภทนกรอง โดยศลปนสวนใหญ มสงกดในประเทศเกาหล (รอยละ 68) และเปนศลปนชาย (รอยละ 91) โดยมระยะเวลาทตดตามชนชอบศลปน ตงแต 1 ป ถง 14 ป (คาเฉลย ประมาณ 4 ป) สวนใหญมการพบหนาศลปน อยางนอยปละ 1 ครง รอยละ 77 มการตดตามศลปนทางสอออนไลนทกวน เปนตน รายละเอยดดงตารางท 1

ตารางท 1 ขอมลเกยวกบศลปนและพฤตกรรมการชนชอบศลปนของเยาวชน

รายการ จ านวน คารอยละ

ประเภทของศลปน นกรอง 92 92

นกแสดง 4 4

นกดนตร 4 4

ประเทศทสงกด ไทย 27 27

เกาหล 68 68

ญปน 2 2

อนๆ (จน, ใตหวน, สหรฐอเมรกา) 3 3

เพศของศลปน

ชาย

91

91

หญง 9 9

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

213

วารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรม

รายการ จ านวน คารอยละ

ระยะเวลาทชนชอบ 1-3 ป 57 57

4-6 ป 19 19

7-9 ป 6 6

10 ป ขนไป 18 18

M = 4.05, SD = 3.42, ชวงคะแนน 1- 14 ป

การพบหนาศลปน 1 ครง / ป หรอต ากวา 58 58

2-3 ครง / ป 9 9

4-5 ครง / ป 12 12

มากกวา 5 ครง / ป 21 21

ชองทางในการตดตามขาวหรอผลงานของศลปน (ออนไลน)

โทรทศน 30 30

เวบไซตอยางเปนทางการทตนสงกดศลปนจดท า 22 22

แฟนเพจ (เวบไซตทแฟนคลบจดท า) 35 35

ทวตเตอร 97 97

เฟสบค 46 46

อนสตาแกรม 66 66

อนๆ เชน บลอค เวยปอ 2 2

การตดตามขาวหรอผลงานของศลปน

1 -3 วนตอสปดาห 11 11

4-6 วนตอสปดาห 12 12

ทกวน 77 77

การมองของฝากหรอของทระลกใหศลปน

ไมเคย 55 55

นานๆครง 30 30

บางครง 14 14

ทกครง 1 1

214 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

Electronic Journal of Open and Distance Innovative Learning (e-JODIL)

รายการ จ านวน คารอยละ

การซอสนคาหรอของทระลกของศลปน

ไมเคย 15 15

1 ครงตอเดอน 46 46

2-3 ครงตอเดอน 35 35

4 ครงตอเดอน ขนไป 15 15

รปแบบความคลงไคลศลปน แฟนคลบเยาวชนกลมตวอยาง มพฤตกรรมการชนชอบศลปนในแตละรปแบบ ดงน

รปแบบท 1 พฤตกรรมการชนชอบเพอความบนเทง-สงคม พบวา 5 อนดบแรก ไดแก “ฉนรสกมความสขเมอไดยนผ อนพดชนชม ศ ล ป น ค น โ ป ร ด ข อ ง ฉ น ” ต า ม ม า ด ว ย

“ความสขของฉนคอการทไดด อานเรองราว หรอฟง เสยงศลปนคนโปรดของฉน” “ฉนรสกสนกเมอไดใชเวลารวมกบคนทชนชอบ ศลปนคนโปรดคนเดยวกนกบฉน” “ฉนรสกสนกเมอไดรบรเรองราวในชวตของศลปน คนโปรดของฉน” และ “ฉนและเพอนชอบพดคยกนเรองผลงานของศลปนคนโปรด” เปนตน

ตารางท 2 อนดบความคลงไคลศลปนรปแบบการชนชอบเพอความบนเทง-สงคม

อนดบ ขอค าถาม คาเฉลย สวนเบยงเบน

มาตรฐาน

1 ฉนรสกมความสขเมอไดยนผอนพดชนชมศลปนคนโปรดของฉน 4.64 .60

2 ความสขของฉนคอการทไดด อานเรองราว หรอฟง เสยงศลปนคนโปรดของฉน 4.49 .70

3 ฉนรสกสนกเมอไดใชเวลารวมกบคนทชนชอบ ศลปนคนโปรดคนเดยวกนกบฉน 4.47 .78

4 ฉนรสกสนกเมอไดรบรเรองราวในชวตของศลปน คนโปรดของฉน 4.45 .67

5 ฉนและเพอนชอบพดคยกนเรองผลงานของศลปนคนโปรด 4.41 .62

6 การใชเวลาเพอตดตามขาวสารของศลปนคนโปรด เปนการใชเวลาทสนกสนาน 4.38 .66

7 ฉนและเพอนชอบพดคยกนเรองกจกรรมตางๆทศลปนคนโปรดของฉนท า 4.37 .80

8 ฉนชอบพดคยกบคนทชนชอบศลปนคนโปรดของฉน 4.32 .88

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

215

วารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรม

อนดบ ขอค าถาม คาเฉลย สวนเบยงเบน

มาตรฐาน

9 ฉนสามารถพดคยกบคนทชนชอบศลปนคนเดยว กนกบฉนไดอยางดแมจะเพงเคยเจอกนครงแรก

4.24 .80

10 ในขณะทฉนตดตามเรองราวของศลปนคนโปรด ฉนมกจะเพลดเพลนจนลมเวลาไปเลย 4.24 .98

11 สญลกษณแทนตวแฟนคลบ เชน ส แทงไฟ ลกโปง หรอชอเรยกกลมแฟนคลบ ท าใหฉนรสกวาตวเองเปนสวนหนงของกลม

4.16 .86

12 เมออยทานกลางคนหมมาก ฉนชอบด และฟงคนอนๆพดถงศลปนคนโปรดของฉน 3.98 .84

13 เมอมสงทเลวรายเกดขนกบศลปนคนโปรดของฉน ฉนรสกราวกบวามนเกดขนกบตวฉนเอง

3.58 1.18

14 ฉนคดวาการทมเทตดตามศลปน เปนการสนเปลองเงนทอง 3.49 1.01

15 ฉนจะรสกลมเหลวและสญเสยตามไปดวยถาศลปนคนโปรดของฉนประสบความลมเหลวหรอสญเสยบางอยาง

3.32 1.09

16 การทมเทความสนใจใหศลปนคนโปรด มทมาหลงจากฉนหนปญหาชวตโดยชวคราว 2.66 1.28

รปแบบท 2 พฤตกรรมการชนชอบ

แบบเขมขน-ผกพนยดตด พบวา 5 อนดบแรก ไดแก “เม อได เ หนศลปนคนโปรดประสบความส าเรจ ฉนรสกภมใจในตวเขา” ตามดวย “ฉ น ร ส ก ม ค ว า ม ส ข ท ไ ด เ ฝ า ม อ ง ค ว า มเปลยนแปลง และการ เตบโตขนของศลปนคนโปรด” “ถาศลปนคนโปรดของฉนประสบ

ความส าเรจ ฉนจะ รสกประสบความส าเรจไป กบเขาดวย” “ฉนมพนทเฉพาะทใชเกบของทระลกและรปภาพ ของศลปนคนโปรดของฉน” และ “ฉนไมเคยมความรสกวาศลปนคนโปรดเปรยบเสมอนเพอน หรอคนในครอบครว” เปนตน

216 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

Electronic Journal of Open and Distance Innovative Learning (e-JODIL)

ตารางท 3 อนดบความคลงไคลศลปน รปแบบการชนชอบแบบเขมขน-ผกพนยดตด

อนดบ ขอค าถาม คาเฉลย สวน

เบยงเบนมาตรฐาน

1 เมอไดเหนศลปนคนโปรดประสบความส าเรจ ฉนรสกภมใจในตวเขา 4.65 .61

2 ฉนรสกมความสขทไดเฝามองความเปลยนแปลง และการ เตบโตขนของศลปนคนโปรด 4.61 .62

3 ถาศลปนคนโปรดของฉนประสบความส าเรจ ฉนจะ รสกประสบความส าเรจไป กบเขาดวย

4.30 .72

4 ฉนมพนทเฉพาะทใชเกบของทระลกและรปภาพ ของศลปนคนโปรดของฉน 4.09 .84

5 ฉนไมเคยมความรสกวาศลปนคนโปรดเปรยบเสมอนเพอน หรอคนในครอบครว 4.02 .93

6 ฉนและศลปนคนโปรดมความผกพนทศลปนและแฟนคลบ เทานนทจะเขาใจ 3.77 .92

7 ความสมพนธของฉนและศลปนคนโปรดเปรยบเสมอนเพอนหรอคนในครอบครวทรจกกนมานาน

3.69 1.08

8 ถาฉนมโอกาสไดพบกบศลปนคนโปรดของฉน เขาจะรทนทวาฉนเปน แฟนคลบตวจรงของเขา

3.60 1.11

9 เมอมสงทดเกดขนกบศลปนคนโปรดของฉน ฉนจะรสกเหมอนวามนเกดขนกบตวฉนเอง 3.50 .92

10 หากไดยนใครพดจาไมดเกยวกบศลปนคนโปรดของฉน ฉนจะรสกเดอดรอนและไมพอใจ 3.50 1.06

11 เมอศลปนคนโปรดของฉนประสบปญหา ฉนไมสามารถหยดยงความกงวลทเกดขนได 3.38 1.08

12 เมอฉนไดพบกบศลปนคนโปรดของฉน ฉนจะแสดงออก ใหศลปนรบรวาฉนเปนแฟนคลบตวจรงของเขา

3.36 1.04

13 ฉนและศลปนคนโปรดของฉนมความผกพนตอกนเปนพเศษทไมสามารถบรรยายเปนค าพดได

3.29 1.18

14 ฉนมกจะคดถงศลปนคนโปรดของฉนบอยๆ แมในเวลาทฉนไมไดอยากจะคดถงกตาม 3.13 1.02

15 ฉนคดเกยวกบเรองราวในชวตของศลปนคนโปรด ของฉนตลอดเวลา 2.99 1.03

16 ฉนคดวาศลปนคนโปรดของฉนคอเนอคของฉน 2.05 1.22

17 ถาศลปนคนโปรดของฉนตาย ฉนจะรสกราวกบอยากจะตายตามไปดวย 2.05 1.10

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

217

วารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรม

เมอพจารณาความสมพนธระหวางความคลงไคลศลปน ทง 2 แบบ และความสขเชง อตวสย โดยใชวธว เคราะหสมประสทธสหสมพนธแบบเพยรสน โดยแบงเปนการหา

ความสมพนธระหวางมาตรวดดานยอย 2 ดาน กบมาตรวดความสขเชงอตวสย ผลการวเคราะหแสดงดงตารางท 4

ตารางท 4 ความสมพนธระหวาง ความคลงไคลศลปนทง 2 รปแบบ และความสขเชงอตวสย

ตวแปร 1 2 3

1. รปแบบการชนชอบเพอความบนเทง-สงคม -

2. รปแบบการชนชอบแบบเขมขน-ผกพนยดตด .60** -

3 ความสขเชงอตวสย .24* 0.14 -

คาคะแนนเฉลย 4.08 3.53 3.71

คาสวนเบยงเบนมาตรฐาน 7.19 6.86 11.46

**p<.01, *p<.05

การอภปรายผล

ผลการวจยพบวา เยาวชนแฟนคลบกลมตวอยางครงน มความชนชอบเพอความบนเทงและสงคม สงโดยสวนใหญจะเหน พวกเขามการตดตามขอมลขาวสารของศลปนคนโปรดเกอบทกวน และ มการซอสนคา ของทระลกของศลปนคนโปรดบอย ทงนอาจเปนไปไดวา กลมตวอยางในการวจยน เปนเยาวชนทจดอยในกลมวยรนตอนกลางคอนขางมาทางตอนปลาย และวยผใหญตอนตน ซงตามพฒนาการของชวต กลมตวอยางนบไดวา เปนผทอยในชวงวยทก าลงคนหาตนเอง แสวงหาความเพลดเพลนใจ และตองการการยอมรบจากสงคมเพอนฝง ประกอบกบกลมตวอยางสวนใหญ ก าลงศกษา

อย ใ น ร ะ ด บ ม ธ ย ม แ ล ะ ป ร ญ ญ า ต ร ซ ง มสภาพแวดลอมทอยทามกลางสงคมเพอนคอนของมาก จงท าใหการแสดงออกในรปแบบของการชนขอบเพอความบนเทง และเพอสงคม ดงพฤตกรรม ทพวกเขามกแสดงออก เชน “ฉนรสกมความสขเมอไดยนผอนพดชนชมศลปนคนโปรดของฉน” ตามมาดวย “ความสขของฉนคอการทไดด อานเรองราว หรอฟง เสยงศลปนคนโปรดของฉน” “ฉนรสกสนกเมอไดใชเวลารวมกบคนทชนชอบ ศลปนคนโปรดคนเดยวกนกบฉน” “ฉนรสกสนกเมอไดรบรเรองราวในชวตของศลปน คนโปรดของฉน” และ “ฉนและเพอนชอบพดคยกนเรองผลงานของศลปนคนโปรด” สอดคลองก บ แนวค ด เ ร อ งค ว ามส ขแบบ เฮ โดน กส

218 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

Electronic Journal of Open and Distance Innovative Learning (e-JODIL)

(hedonic) หรอเฮโดนซม (hedonism) ซงระบวาบคคลทมลกษณะการใชชวตแบบผอนคลาย บนเทง หรอมงานอดเรกทสรางความเพลดเพลน จ ะ เ ป น ผ ม ค ว า ม ส ข ใ น ข ว ต ใ น ระยะย า ว (Veenhoven, 2003)

แมวา แฟนกลบเยาวชนในการวจยนไดแสดงออกถงความชนชอบเพอความบนเทงและสงคมสง แตกไมไดมความชนชอบทท าใหเกดความคลงไคลแบบผกพนยดตดสง ดงจะเหนไดจาก ผลการวจยสวนของรปแบบพฤตกรรมการชนชอบแบบเขมขน-ผกพนยดตด ทพบวา แฟนคลบเยาวชนการ แสดงถง ความสนใจใครรเกยวชวตสวนตวของศลปนดารา มการเชอมโยงตนเองเขากบศลปนทชนชอบ และรสกใกลชดผกพนเหมอนเปนตนใกลตว ดงเชน พฤตกรรม “เมอไดเหนศลปนคนโปรดประสบความส าเรจ ฉนรสกภมใจในตวเขา” ตามดวย “ฉนรสกมความสขทไดเฝามองความเปลยนแปลง และการ เตบโตขนของศลปนคนโปรด” “ถาศลปนคนโปรดของฉนประสบความส าเรจ ฉนจะ รสกประสบความส าเรจไป กบเขาดวย” “ฉนมพนทเฉพาะทใชเกบของทระลกและรปภาพ ของศลปนคนโปรดของฉน” จากแนวคดเรองความคลงไคลศลปน แฟนคลบเยาวชนทมความชนชอบศลปนในรปแบบการชนชอบเพอความบนเทงและสงคม มพฤตกรรมการชนชอบศลปนโดยแสดงออกทางการเขาสงคม พบปะพดคยกบกลมเพอนหรอบคคลทมความชนชอบแบบเดยวกน โดยมงเนนเพอความบนเทง ไมได

เชอมโยงชวตของตนเองเขาศลปนทชนชอบ สวนแฟนคลบเยาวชนทมรปแบบการชนชอบศลปนแบบเขมขนผกพน จะมลกษณะการชนชอบศลปนอยางลกซงมากกวาแฟนคลบกลมแรก โดยเชอมโยงตนเองเขากบศลปน ท าใหมโอกาสทภาวะอารมณและสขภาวะทางจตของแฟนคลบในกลมน เปลยนแปลงไปโดยขนอยกบศลปนทตนช นชอบ (Maltby, Houran, & McCutcheon, 2002) อยางไรกตาม แฟนคลบเหลานไมไดแสดงความหลงใหล และ ยดตดในระดบทเกนความเปนจรง จนกลายเปน ความคลงไคลทเปนโทษ และยดตดทมากเกนไป ตวอยางเชน “ฉนไมเคยมความรสกวาศลปนคนโปรดเปรยบเสมอนเพอน หรอคนในครอบครว” ผลการวจยขางตน เปนไปในแนวทางเดยวกบการศกษากอนหนาน เชน Maltby McCutcheon Ashe และ Houran (2002) ทระบวาปรากฏการณการชนชอบคลงไคลศลปนดารา มกเกดขนในกลมเยาวชน เนองจากพฒนาการของเยาวชนเปนวยทก าลงคนหาตนเอง และตองการการยอมรบจากสงคมเพอนฝง

เมอพจารณา ค าถามการวจย ทระบวา รปแบบความคลงไคลศลปนใด มความสมพนธกบความสขเชงอตวสย ผลการวจยพบวา แฟนคลบเยาวชนทมความชนชอบเพอความบนเทงและส งคม (หรอในรปแบบท 1) เท านนทมความสมพนธทางบวกกบความสขเชงอตวสย หมายความวา แฟนคลบเยาวชนทมรปแบบคลงไคลศลปนแบบชนชอบเพอความบนเทงและ

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

219

วารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรม

สงคม จะมความสขเชงอตวสยทสงตามไปดวย ในขณะทรปแบบความคลงไคลศลปนแบบความชนชอบแบบเขมขนและยดตด ไมมความสมพนธกบความสขเชงอตวสย ผลการวจยน สอดคลองกบงานวจยของ นอกจากน Stever (2011) ซงศกษากลมแฟนคลบของศลปนดาราในละครโทรทศนเรอง Star Trex พบวากลมตวอยางวยน มความชนชอบเพอความบนเทงและสงคมสงกวารปแบบความชนชอบแบบเขมขนและยดตดโดยแฟนคลบระบวาพวกเขามความสขทไดพดคยกบกลมเพอนเกยวกบเรองราวของศลปนโดยไมจ าเปนตองรสกผกพนลกซงกบตวศลปน น อ ก จ า ก น Reeves, Baker แ ล ะ Truluck (2012) ทพบวาความคลงไคลในลกษณะเขมขนและยดตด ไมมความสอดคลองกบความพงพอใจในชวต ทงน ตวแปรทางสขภาวะท Reeves, Baker และ Truluck ศกษาคอตวแปรความพงพอใจในชวต ขอเสนอแนะ

การวจยครงน ไดใหภาพลกษณะของความชนชอบศลปนของแฟนคลบเยาวชน ทม

ความชนชอบเพอความบนเทงและสงคมมากกวา ความชนชอบแบบเขมขน ยดตด โดยสวนใหญพฤตกรรมการแสดงออกเปนการตดตามขอมลขาวสารของศลปนคนโปรดเกอบทกวน และ มการซอสนคา ของทระลกของศลปนคนโปรดรวมถงรายงานวาพวกเขามความสขทไดท ากจกรรม และพดคยกบกลมแฟนคลบ หรอ กบศลปนทชนชอบโดยรปแบบความชนชอบเพอความบนเทงและสงคมน เปนแหลงทท าใหพวกเขามความสข มอารมณทางบวก และมความพงพอใจในชวต

ในการศกษาวจยนผวจยไดลงพนทเกบขอมลในบรเวณทกลมตวอยางรวมตวกนจ านวนมากของแฟนคลบ ไดแก บรเวณสถานทจดงานคอนเสรต งานแสดงดนตร และสถานททแฟนคลบเดนทางมาพบศลปนคนโปรด จงอาจเปนไปไดวาขณะตอบแบบสอบถามกลมตวอยางทมความรสกทางบวกสง และมความรสกทางลบต า สงผลใหมระดบความสขเชงอตวสยสงตามไป ดงนนการศกษาวจยควรไดมการตรวจสอบในประเดนนตอไป

220 http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

Electronic Journal of Open and Distance Innovative Learning (e-JODIL)

บรรณานกรม

คชพล จนเพชร. (2559). การบรหารจดการในยคขอมลขาวสาร . วารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรม, 6(1). http://e-jodil.stou.ac.th/page/Showindex.aspx?idindex=518

นภาพร ลคโนทย. (2551). ความสมพนธระหวางบคลกภาพกบความคลงไคลศลปนดาราในกลมแฟนเยาวชนหญง. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยาพฒนาการ คณะจตวทยา ไมตพมพ). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พงษ วเศษสงข. (2558). การเปดรบโทรทศนและการรบรความเปนจรงทางสงคมของนกศกษาหญง . วารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรม , 5(2). http://e-jodil.stou.ac.th/ page/Showindex.aspx?Idindex=510

พรภา สวรรณโชต. (2551). การสอสาร ปฏสมพนธทางสงคมกงความจรง และการเรยนรคณคาทางบวกจากศลปนนกรองเกาหลของกลมแฟนคลบ. (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชานเทศศาสตรพฒนาการ ภาควชาการประชาสมพนธ คณะนเทศศาสตร). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

หยกฟา อศรานนท. (2551). อทธพลของบคลก220ภาพแบบหลงตนเอง และความไมสอดคลองระหวางการเหนคณคาแหงตนโดยนยและการเหนคณคาแหงตนทรบร ตอสขภาวะทางจต: การวเคราะหอทธพลของตวแปรก ากบและตวแปรสงผาน . (วทยานพนธปรญญามหาบณฑต สาขาวชาจตวทยา คณะจตวทยา ไมตพมพ). กรงเทพฯ: จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

Maltby, J., Day, L. and McCutcheon, L, E. (2004). Celebrity worship, cognitive flexibility, and social complexity. Personality and Individual Differences, 37, 1475–1482.

Maltby, J., Day, L. and McCutcheon, L, E. (2004). Personality and coping: A context for examining celebrity worship and mental health. British Journal of Psychology, 95, 411–428.

Maltby, J., Day, L. and McCutcheon, L, E. (2006). Extreme celebrity worship, fantasy proneness and dissociation: Developing the measurement and understanding of celebrity worship within a clinical personality context. Personality and Individual Differences, 40, 273–283.

http://e-jodil.stou.ac.th

ปท 8 ฉบบท 1 มกราคม – มถนายน 2561

221

วารสารอเลกทรอนกสการเรยนรทางไกลเชงนวตกรรม

Maltby, J., Houran, J., Lange, R., Ashe, D. and McCutcheon, L. E. (2002). Thou shalt worship no other gods—unless they are celebrities: The relationship between celebrity worship and religious orientation. Personality and individual differences, 32 (7), 1157-1172.

McCutcheon, L, E., Lange, R. and Houran, J. (2002). Conceptualization and measurement of celebrity worship. British Journal of Psychology, 93, 67–87.

Reeves, R. A., Baker, G. A. and Truluck, C. S. (2012). Celebrity Worship, Materialism, Compulsive Buying, and the Empty Self. Psychology and Marketing, 29(9), 674–679.

Sansone, R, A. and Sansone, L, A. (2014). “I’m your number one fan”- A clinical look at celebrity worship. Innovations in Clinical Neuroscience, 11(1-2), 39-43.

Sheridan, L., North, A. and Maltby, J. (2007). Celebrity worship, addiction and criminality. Psychology, Crime & Law,13(6), 559-571.

Stever, G. S. (2011). Celebrity Worship: Critiquing a Construct. Journal of Applied Social Psychology, 41(6), 1356–1370.

Veenhoven, R. (2003). Hedonism and Happiness. Journal of Happiness Studies, 4, 437-457.