Sayı 4 • Mayıs 2013

Rota Koleji’nin Rehberlik Hizmetidir.

Rehberlik Bülteni

Sınavdan değilSınav

kaygısındankorkuyorum...

Zamanyönetinimi

temel alışkanlıkhaline getirmek

Sorumlulukkazandırmadaaileye düşen

görevler

w w w. ro t a k o l e j i . c o mAnasınıfı İlkokul Ortaokul Anadolu Lisesi Fen Lisesi

1

Saygıdeğer Velilerimiz;

Eğitim camiasına katıldığımız günden bugüne yaklaşık iki yılı siz velilerimizin değerli katılımları ile beraber geride bıraktık.

Rota Eğitim Kurumları Psikolojik Danışma ve Rehberl ik Birimi; öğrencin in, okul öncesinden mezun oluncaya kadar her yaş döneminde bir bütün olarak gelişmesini önemsemekte, öğrenciye güvenli bir kişilik kazandırıp psikolojik açıdan sağlıklı bireyler olmalarına yönelik programlı ve sistematik bir yardım sağlamaktadır. Rehberlik birimimiz; anasınıfı-1. sınıflar, 2.-3.-4. sınıflar, 5.-6. sınıflar, 7.-8. sınıflar ve lise olarak her kademede ayrı uzman rehber öğretmen kadrosu ve psikolog yardımıyla destek vermekte; siz değerli ailelerimize eğitici grup çalışmaları, veli-öğretmen görüşme saatleri, veli toplantıları, uzman PDR destekli veli seminerleri ve rehberlik bültenlerine yönelik çalışmalar yaparak hizmet sunmaktadır. Anaokulunda başlayan rehberlik eğitimimiz, i lkokula başlama sürecinde öğrencinin ta nınma sı ve ha z ır bul unuş luğunun sağlanmasında etkin bir rol oynamaktadır. Sonraki aşamada öğrencimizin sağlıklı bir şekilde uyum sağlaması için oryantasyon çalışmaları yapılmaktadır. Öğrencilerin her kademede sosyal, duygusal, bilişsel gelişimleri; tanıma ve izleme çalışmalarıyla beraber değerlendiri lerek desteklenir. Öğrenme sorunlarının çözümüne katkıda bulunarak

çocuğun kendini tanıması, zamanı verimli değerlendirerek programlı ders çalışması ve sonucunda sınavlardaki başarısının artması; sınıf içi rehberlik-bireysel ve grup danışmanlığı çalışmaları yapılarak sağlıklı iletişim becerisinin kazandırılması, mesleki rehberlik çalışmaları ile hedeflerinin belirlenmesi, disiplin sorunlarının önlenmesi ve çözümünde öğrenci-veli ve öğretmene yönelik çalışmalar yapılması rehberlik eğitimimizin bir parçasıdır.

Rehberl ik uzmanlarımız tarafından öğrencilerimizin eğitimini destekleyecek her yaş grubuna uygun aylık “Konular, Etkinlikler ve Seminerler” siz değerli velilerimizle iletişim ağı kurmak için web sayfamızda hizmetinize sunulmaktadır.

Okul, aile ve öğrenci; eğitim sistemlerinin en temel yapı taşıdır. Eğitim sisteminde istenilen başarının doğru sonucu vermesi için, bu üç halkanın güçlü bir iletişim ve işbirliği ile rehber öğretmen koordine li çal ışması öğrencinin başarısının artmasında tamamlayıcı ve destekleyici bir faktör olarak ortaya çıkmaktadır. Bu desteği bize verdiğiniz için siz değerli velilerimize ve uzman kadromuza teşekkürlerimi sunarım.

Rota Eğitim KurumlarıGenel Müdür

(Kurucu Temsilcisi)

2

Merhaba,

Rota Koleji ikinci yılını tamamlıyor. Sizlerden aldığımız güç ile ikinci yılımızda hedeflerimizin çıtasın ı daha yukarılara çıkarıyoruz. Tüm “Rota Ailesi” ne teşekkür ediyorum.

Kurumsal anlamda bireye bakış açımızın tüm öğretmenlerimiz tarafından anlaşılması ve bu bakış açısıyla öğrencilerimiz ile iletişime geçilmesi bizleri mutlu ediyor.

Peki bu bakış açısı nedir? Her birey bizim için değerli ve önemlidir. Bu değer ve önem içinde, birbirinden farkl ı olan bireylerin gelişimlerini akademik, sosyal, kültürel vb. açıdan en üst düzeye çıkarmak temel hedeflerimizdir. Rota Koleji ailesi olarak güvenlik görevlimizden, genel müdürümüze kadar tüm personelin bu bakış açısıyla baktığını

görmek bizleri mutlu ediyor.

2012-2013 Eğitim –Öğretim yılında birçok başarıya imza attık. Ama bunlar içinde iki başarı bizleri çok gururlandırdı. Bunlardan biri ortaokul halk oyunları ekibimizin İngiltere'de Dünya Birincisi olmasıydı. İkincisi de Robotech takımımızın Amerika'da Dünya Üçüncülüğünü kazanmasıydı . Ülkemizi başarıyla temsil etmenin gururunu yaşadık. Bize bu gururu yaşatan tüm çalışanlarımıza ve öğrencilerimize teşekkür ediyorum.

Gelecek yılların okulumuz ve ülkemiz adına başarılarla geçmesini diliyorum.

Saygılarımla,

MERHABA

Rota Eğitim Kurumlarıİlkokul ve Ortaokul Müdürü

3

Çocuğun aile ortamından çıkıp kendi yaşıtları ile iletişim kurmaya başlamasıyla arkadaşlık ilişkileri başlamış olur. Arkadaşlıkların başladığı 3-6 yaş dönemi çocuğun kendini ifade etmesi açısından büyük önem taşır. Oyun çağındaki çocukların arkadaş edinmesi doğal bir durumdur. Çocuğun kaynaşabileceği oyun ortamının oluşturulması çok önemlidir. Her çocuğun sosyal gelişimi için uygun arkadaş çevresi gereksinimi vardır. Genelde anne-babalar çocuğun yaşı küçükken arkadaş seçiminde etkili olurlar. Belli bir yaştan sonra bu konuda etkileri azalır. Çocuğa arkadaş çevresi ile ilgili doğrudan yapılacak yargılamalar ve suçlamalar onu çoğu zaman anne baba ile karşı karşıya getirecektir. Bundan dolayı arkadaş çevresi oluşturmak anne-babaların çocuklarına küçük yaşlardan itibaren verdikleri bazı prensiplerle daha iyi bir sonuca vardırır.

4 yaş itibariyle arkadaş ilişkilerinde olumlu yönde bir gelişme görülebilmekte ve çocuğun arkadaş sayısında artış olabilmektedir. Çocuklar bu dönemde paylaşım konusunda daha istekli olurlar. Cinsiyet ayrımı yapmadan kurallı olan oyunlar oluşturmaya başlarlar. 5-6 yaşlarında ise grup oyunlarında artış olmaktadır. Benmerkezcilikte azalma görülür.

Okul çağı itibariyle ilköğretim dönemine geçilmesi üzerine arkadaş ilişkileri ve oyun davranışları farklılaşır. Benmerkezci d üşünce yapısının yerini karşısındaki kişinin duygularını anlayabilme alır. Arkadaş seçimleri daha kalıcı özellikler taşır. Bir gruba dahil olma isteği ve ait olma duygusu ön plana çıkar. Son çocukluk dönemi olarak adlandırdığımız bu dönemde arkadaş sayı sınd a ar t ış g örülür v e çocuklar ke ndi cinsiyetlerindeki çocuklarla arkadaşl ık kurma eğilimi içerisindedir. Yaş ilerledikçe seçtikleri arkadaşların kişilik özellikleri de önem kazanmaya başlar. Sadece akademik yaşantısında başarılı olmak,okuldan eve mutlu gelmesi için yeterli olmamaya başlar. Sosyal ilişkileri, paylaşımları önem taşır.

Ergenliğe doğru gidildiğinde gelişim özelliği

olan kimlik arayışı kendini sosyal ilişkilerde yoğun olarak gösterebilmektedir. Ergen için arkadaş edinme, bir gruba dahil olma, bir statü kazanma, arkadaşları tarafından kabul edilme ve beğenilme önemli bir yer tutar. Aile üyeler inden uzaklaşmaya başlaması anne babalar için endişe verici olarak g örüleb il -mektedir. Ancak anne babayı eleştirme, bağımsızca karar verme ile kendi bireysel farklılıklarını ortaya koyabilme ve kabul edilmesini isteme davranışlarına ergenlik döneminde sık rastlanabilmektedir.

Genellikle ortak yönleri fazla olan çocuklar aynı arkadaş grubunda bir araya gelirler. Çocuk,artık kendini bir grup içinde değerlendirir. Arkadaşlarının beğenisini, saygısını kazanmak için onların tutum ve davranış tarzını gözleyerek, grup beklentisine uygun hareket edebilmek için yoğun çaba harcar. Bu nedenle arkadaş grubunun çocuk üzerindeki etkileri oldukça büyüktür. Çocuğun,üyesi olduğu arkadaş grubunun beklentilerine karşı çıkması oldukça zordur. İstemeyerek de olsa grubun çoğunluğunun istediği davranışları yapmak zorunda kalır. Aksi takdirde korkaklıkla, mızıkçılıkla suçlanır ki hiçbir çocuk bunu göze alamaz.

Ebeveynler çocuklarının arkadaş edinmelerine ve arkadaşlıklarını geliştirmelerine nasıl yardımcı olabilirler? İşte bazı öneriler:

Bunun için ebeveynlerin kendi çocukları için iyi bir rol model olması oldukça önemli bir konudur. Çocuklar anne ve babalarını oldukça örnek alırlar. Belki ebeveynler bunun tam olarak farkında olmayabilirler. Fakat çocuklar ebeveynlerinin yapıp ettiklerinden etkilenirler. Bu ebeveynlerin kendi arkadaşlık ve dostluk ilişkilerinde de böyledir. Arkadaşlarıyla, dostlarıyla ve komşularıyla iyi ilişkiler kuran ebeveynler çocuklarına iyi örnek olurlar.

1. Çocuğa iy i arkadaşlık be cer ilerini

öğretin:

Aslı ÜZÜMCÜOĞLURehber Öğretmen

KİŞİLİK GELİŞİMİNDEARKADAŞLIĞIN ÖNEMİ

Tabi çocuğa zaman zaman iyi arkadaşlık ilişkilerinin nasıl olması hususunda anlatımlarda ve telkinde bulunmak da gerekir. Çünkü küçük çocuklar için henüz iyi-kötü kavramları, doğru-yanlış kavramları tam olarak yerleşmemiştir. Bunları bilmeye ihtiyaçları vardır.

Bu yöntem de çocuğun yeni arkadaşlar edinmesi ve arkadaşlıklarını geliştirmesi için etkili bir yöntemdir. Üstelik toplumdaki kimi sosyal kuralları öğr enmesi açısınd an d a g erekl id ir. Ayr ıca ebeveynler de çocuğunun arkadaşlarını tanıma fırsatı bulmuş olur.

Bu özellikle daha büyük yaştaki çocuklar için oldukça faydalıdır. Bu özellik,çocuğun hayatta kendi seçimlerini yapmasına da fırsat verecek ve daha bağımsız bir kişilik geliştirmesine olanak sağlayacaktır. Bu amaçla ebeveynler bu fırsatı çocuklarına tanımalıdırlar. Tabi bir tehlike olmadığı sürece…. Çocuğun yeni arkadaşlar edinmesi ve bunu kendi seçimleriyle yapması çocukların dünya görüşünü geliştirmede o kadar çok etkili ki bu konu asla yadsınamaz. Çünkü çocuğun her bir arkadaşı kendisi için ayrı bir tecrübe olacaktır.

Bu hem çocuğun arkadaşlıklarının son bulmasına hem de dalga geçilen çocuğun zihninde onarılmaz yaralar açmasına sebebiyet verebilir. 6-7 yaşları arasındaki çocukların arkadaşları tarafından alaya alınması, etiketlenmesi çocuğu oldukça kötü etkileyecektir. Bu amaçla ebeveynler çocuklarının arkadaşlık ilişkilerinde her zaman nazik davranmaları, kırıcı

olmamaları gerektiği konusunda çocuklarını uyarmalı ve telkinler de bulunmalıdırlar.

Çocuklar arkadaşlarıyla zaman zaman sorunlar yaşayabilirler. Hatta bazı çocuklar daha fazla sorun yaşayıp a r kad aş la r ı ar as ın d a p op üla r it e kay b ın a uğrayabilirler. Bu da normal olarak çocuğu olumsuz e tkileyeb il ir. Ned en sür ekl i ar kad aşlar ının kendisinden kaçtığını, arkadaşlıklarının neden uzun süreli olmadığı hususunda kafa yorarlar. İyi bir ebeveyn, çocuğunun arkadaşlık ilişkilerini iyi gözlemlemeli ve yaptığı hatalar hususunda ona yol göstermelidir. Çünkü çocuklar kendi hatalarını göremeyebilirler. Tecrübeli, güvenilir ve dışarıdan bakan birisinin öğütleri onun için oldukça faydalı olabilir.

Çocukların kendilerine güvenmesi yeni arkadaşlıklar edinmesinde ve arkadaşlıklarını pekiştirmesinde oldukça kolaylık sağlayacaktır. Kendine güvenemeyen çocuklar başkalarıyla iletişim kurmakta, yeni arkadaşlar edinmede güçlük yaşarlar. Güven eksikliklerinden dolayı kendilerini geri p lana çekerler ve çekingen d avranışlar gösterirler. Ebeveynler ,bu konuda çocuklarına cesaret aşılamalı ve güven telkin etmelidirler.

Özellikle küçük çocuklar yeni ar kad aşlar e d inme konusund a cesar e tsiz davranabilirler. Bu özellikle büyük bir grup içine girdiği zaman kendisini daha da belli eder. Çocuğun ilk arkadaşlığını öncelikle tek bir çocukla kurması bu açıdan daha iyi olabilir. Kendine güveni gelir. Zamanla arkadaş grubu genişleyecektir.

Bu konu çocuğun arkadaşlıklarını daha da kuvvetlendirmesi için oldukça önemli bir özelliktir. Diğer çocuklarla grup halinde ve yardım-laşmalı olarak oynanan oyunlar ve akt ivite ler, çocukların b irbir ler ine olan bağlılığını da artırarak arkadaşlıklarını pekiştire-cektir.

2. Çocuğun eve arkadaşlarını getirmesine

izin verin:

3. Çocuğa kendi arkadaşlarını seçme şansı

tanıyın:

4 . Ç oc u ğ u n a r k a d a ş l a r ıy la d a lg a

geçmesine izin vermeyin:

5. Çocuğa yol gösterici olun:

6. Çocuğunuzun kendine güvenmesini

sağlayın:

7. Önce tek bir arkadaş veya küçük bir grup

ile başlayın:

8 . Çoc u ğu g r u p

halinde çalışmaya sevk

eden oyunlar:

4

Öğrenme; bireyin olgunlaşma düzeyine göre, çe vresiyle olan etkile şimi sonucund a ye ni davranışlar kazanması ya da eski davranışlarını değiştirmesi sürecidir.

Çağımızın bilgi çağı olması ve öğrenmede kazanılması gereken bilgi, beceri, tutum ve davranışların gün geçtikçe artması, bireyin etkin öğrenmeyi bilmesini zorunlu hale getirmektedir

Öğrenme Stilleri her bir öğrencinin yeni ve zor bilgiyi öğrenmeye hazırlanırken, öğrenirken ve hatırlarken farklı ve kendilerine özg ü yollar kullanmasıdır. Öğrenme stili ,parmak izi gibi sadece o bireye özgüdür. Aslında kısacası öğrenme stili bir bireyin en iyi öğrendiği yoldur.

Öğ renme st illerimiz doğ uştan var olan karakteristik özelliğimizdir. Yaşamımızın her anında

v e h e r b o y u t u n d a d av r a nı ş la r ı mı z ı e tki le r . P s i k o l oj i l i te r a t ü r ü n d e öğr enme şekil ler iyle ilgil i çeşitli görüşler bulunmaktadır. Ancak temelde kabul edilen görüşe göre üç çeşit öğrenme stili vardır: GÖRSEL, İŞİTSEL, KİNESTETİK. Çoğunlukla biri ağırlıklı olmak üzere her üç öğr enme stil ine d e sahip olabil iriz. Bir öğrenme stili diğerinden iyi veya kötü değildir. Herkes yaşamı boyunca tüm stilleri kullanmakta ancak bir tanesini daha fazla tercih etmektedir.

Öğrenme stillerini ve bu öğrenme stiline sahip bireylerin sahip olduğu özellikleri kısaca belirtelim.

5

Özlem DEMİRRehber Öğretmen

ÇOCUĞUNUZU ÖĞRENME STİLİNE GÖRENASIL DESTEKLEYEBİLİRSİNİZ?

6

G ör s el Ö ğr en en Ç oc uk lar ı n öğrenmelerini ve hatırlamalarını kolaylaştırmak için;

• Çalışabilecekleri derli toplu bir yere ihtiyaçları vardır.

• Bilgi ve kavramları sembol ve resimlere dönüştürmeleri, anlamayı ve bellekte tutmayı kolaylaştıracaktır.

• Öğrenmeleri gereken materyalleri kendileri planlamalı ve organize etmelidir.

• Öğrenmeyi kolaylaştırmak için harita, şema, şekil ve diğer görsel araçlar kullanılmalıdır.

• Kelimeler yerine sembol, işaret ve grafikler tercih edilmelidir.

• Ders d inler ken veya konu çal ışırke n

anladığını kısa cümle ya da birkaç anahtar kelimeyle özetlemelidir.

• Ders dinlerken not almalıdır.

• Renkler kullanılabilir. (Özellikle zıt renkler)

• Okurken önemli yerlerin altı renkli kalemlerle çizilebilir.

• Anahtar sözcük kartları hazırlanab ilir. Kartların az bilgi içermesi belleğe kolay yerleşmesini sağlayacaktır.

• Karmaşık konular çizimlere dönüştürülebilir.

• Problem çözerken istenen ve verilenler renkli kalemlerle yazılabilir.

Öğrenilen konu ile ilgili CD'ler izlenebilir.

7

İş i ts el Öğ r ene n Ç ocu kl ar ı n öğrenmelerini ve hatırlamalarını kolaylaştırmak için;

• Ders çalışmak için sessiz bir ortam oluşturulmalıdır.

• Konular tekrar edilirken yüksek sesle okunmalıdır.

• Problem çözerken akıldan geçenler sesli olarak anlatılmalıdır.

• Anlatırken de iyi öğrendiklerinden, çalışırken anlatım yöntemi kullanılabilir.

• Öğrenmeyi kolaylaştırmak için çalışma grupları oluşturulabilir ya da bir çalışma arkadaşı bulunabilir.

• Öğrenilmesi gereken materyal şarkılara dönüştürülüp yüksek sesle söylenebilir.

• Kaset-cd çalar kullanılabilir.

• Okud uklarını kasete kayd ederek kendi kasetlerini oluşturabilirler.

Kinestetik – Dokunsal Öğrenen Ç o c u k l a r ı n öğ r e n m e l er i n i v e hatırlamalarını kolaylaştırmak için;

• Çalışırken kendi istedikleri yerde ve şekilde çalışmalarına izin verilmelidir.

• Çalışırken hareket etmeleri kısıtlanmamalıdır.

• Ellerini kullanabileceği çalışmalar yapılmalıdır.

• Derse konsantre olabilmeleri için ön sıralarda oturtulmalıdırlar.

• Laboratuar çalışmaları için fazladan zaman ayrılmalı, evde deneyler yapmaları iç in izin verilmelidir.

• Konu ile ilgili müze, tarihi yerler gibi yaşayarak öğrenebileceği mekânlar ziyaret edilmelidir.

• Bir şeyler anlatacakları zaman ayağa kalkma ve tüm vücudunu kullanarak anlatabilme özgürlüğüne sahip olmalıdırlar.

• Sözcükleri ya da sözel bilgileri öğrenirken kuma yazdırma yöntemi uygulanabilir.

• Çalışırken elinde kitap ya da kartlarla ileri geri yürüyebilir, yüksek sesle okuyabilirler.

Bizler, tüm öğrencilerimizin öğrenme stillerini bilerek eğitim vermenin öneminin farkındayız; bu konuda siz değerli velilerimizi ve öğrencilerimizi de bilgilendirerek bir farkındalık yaratmaya çalıştık. Yazımızın sonunda göreceğiniz öğrenme stilini belirleme envanteri sizlerin de çok rahatlıkla uygulayıp d e ğ er lend ir eb i le ceğ i b ir ç al ışma ör neğ id ir . Unutmayınız ki her öğrencinin öğrenme stili farklıdır ve bu farklılığı bilerek çocuklarımıza yaklaşmak onların başarılarını daha da arttıracaktır.

8

9

Çağımızın en güçlü kitle iletişim araçlarından biri olan bilgisayarlar ve yaşamımıza birden bire giren internet; bugün bilgilenme, işlem yürütme, haberleşme, eğitim ve eğlence fonksiyonlarıyla hayatımızın ayrılmaz bir parçası olmuştur.

Özellikle bilgiye hızlı ulaşma, gidemediğimiz göremediğimiz yerler hakkında bilgi edinme, ülkeleri ve insanları birbirine yaklaştıran iletişim aracı olma bakımından hayatımıza sağladığı kolaylıklar göz ardı edilemeyecek düzeydedir.

E ğ it i m alan ınd a d a e n üs t dü ze yd e kullanılmaktadır. Öğrencilerin ödev yapmalarını, yeni bir konuyu araştırmalarını, çeşitli makalelere ulaşmalar ını, g ör se l mater yalleri rahatlıkla kullanmalarını sağlamaktadır.

Bilgisayar ve internet kullanımında dikkat edilmesi gereken en önemli nokta “bilinçli kullanıcı”

o l m a k t ı r . Y a p ı l a n araşt ırma sonuçlarına g öre 13-19 yaş arası gençler interneti oyun, m ü z i k d i n l e m e v e sosyalleşme amacıyla k u l l a n m a k t a d ı r . Çocuklarda da bu durum çok farklı değildir. İlkokul çocukları dahi interneti bir öğrenme ve araştırma aracı olmaktan çok saatlerce oyun oynama aracı olarak kullanmayı tercih etmektedir. Çocukların bilgisayar başında geçirdiği saatler artarken hayatın diğer alanlarına ayırdıkları zaman azalmaktadır. Hatta bazen dış dünyayla ilişki kurmaktansa b il g i s ay ar e k r an ı na k i l i t le n me yi te r c i h etmektedirler.

Duygu Ergen MANGIRRehber Öğretmen

YÜZYILIN BULUŞU “BİLGİSAYARVE İNTERNET”İN ÇOCUKLAR

ÜZERİNDEKİ ETKİLERİ

10

Bilgisayar ve internet başında zaman geçiren çocukların yaş ortalamaları gün geçtikçe azalmakta ancak geçirilen zaman artmaktadır. Bu durum “internet bağımlısı” bir neslin ortaya çıktığını gözler önüne sermektedir. Bağımlılık yapan tüm maddeler gibi internet de bağımlılık yapabilir. Bu uyku kaçırıcı bellek bozukluklarına yol açan bir bağımlılıktır. İnternet bağımlıları, internette fazla vakit harcarlar ve internete giremediklerinde kendilerini kötü hissederler. Diğer uğraşlardan zevk almazlar. Okul ve aile ile ilgili sorun yaşar, bununla ilişkili olarak yalan söylerler.

İnternet oyunları; çocukların çok fazla ilgisini çekecek, keyif almalarını, eğlenmelerini sağlayacak, yarıştıracak, liderlik fırsatı yakalamalarına olanak tanıyacak, yeni arkadaş edinmelerini, sohbet etmele rini sağlayacak nitel ikte oyunlardı r. Hepimizin doğasında olduğu gibi çocuklar da keyif ald ı kla r ı, e ğ le nd ik le ri et ki nl i kle r i te r ci h etmektedirler. Tüm bunlar da bilgisayar ve internet kullanımını pekiştirmektedir ve sonuç olarak çocukların her geçen gün internet başınd a geçirdikleri zaman artmaktadır.

• istediğini elde etmek için ne gerekiyorsa yapma güdüsü,

şiddet duygusu,

ilgi alanlarının azalması,

dikkat ve konsantrasyon eksikliği,

özellikle okul öncesi çocuklarda hayal ile gerçeği ayıramama,

görme sorunları,

dil gelişiminde gerilik,

duruş ve iskelet sorunları,

bel ve sırt ağrıları,

elektromanyetik radyasyona maruz kalmaları,

az hareketten kaynaklanan fizikse l problemler,

obezite,

sanal dünyaya sığınma,

gerçeklerden kopma gibi sorunlar ortaya çıkmaktadır.

Kendini kontrol edememek, çok kısa bir zaman için bilgisayar başına oturup saatlerce kalkamamak.

Bilgisayardan uzun süre uzak kalmaya dayanamamak, boşluk hissetmek, huzursuz olmak.

Bilgisayar için yemekten, derslerden ya da arkadaşlardan vazgeçmek.

Bilg isayar b aşınd a b u kadar zaman geçirmekten dolayı suçluluk ve keyif arasında çelişik duygular yaşamak.

Her seferinde saatlerce ekran başında kalmaktan kaynaklanan çeşitli bedensel sorunlar.

Her gün internete girmek.

İnternete girdikten sonra zaman kavramını yitirmek.

Gündüz uyuyup geceleri sabaha kadar internette kalmak.

Gittikçe gerçek dünyadan el ayak çekmek ve yemek yemeyi unutmak.

B ilgisayar ekranı başınd a bir şeyler atıştırmak,

İnternette çok fazla vakit geçirdiğini inkar etmek.

Sürekli oyun oynamak ve aile üyeleriyle ilişkiyi en aza indirmek.

Çocukları mı zı inte rnetin zarar lar ınd an koruyabilmek için bilgisayarı hayatlarından tamamen çıkarmak doğru ve etkili bir yöntem değildir. Hepimiz biliyoruz ki yasaklar her zaman çok caziptir. Öncelikle bilgisayar ve internet konusunda aileler bilinçlenmelidir. Bu konuda ailelere düşen görevler şöyledir:

Kullanmayı öğrenerek işe başlamalıyız.

Çocuklarla bilgisayar ve internet konusunda soh be t etme li , b ur ad a okud uklar ı ya d a gördüklerinin her zaman doğru olmayabileceğini, bilgiyi tartışmak gerektiğini anlatmalıyız.

Peki nasıl bağımlı olunuyor?

İ n t e r n e t b a ğ ı m l ı l ığ ı s o n u c u n d a

çocuklarda;

Aşağıda belirtilen durumları çocuğunuzda

gözlemliyorsanız dikkat etmelisiniz:

Anne Babalara Öneriler:

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

•

Bilgisayar başında geçirilen süreyi önceden b el irlemeliyiz . Bu süre g ünd e 1-1,5 saat i aşmamalıdır.

Bilgisayarı ortak kullanım alanına taşımalıyız. Çocukların odalarında bilg isayar b ulundur-mamalıyız.

Çocukları boş zamanlarını değerlendire-bi lecekler i aktiv iteler e, spor ti f e tkinliklere yönlendirmeliyiz. Aile bireylerinin bir arada olacağı, keyifli vakit geçirebileceği aktiviteler düzenle-meliyiz.

• İlgi çekici ve eğlenceli web sitelerini çocuğ umuzla beraber b ulmaya çal ışmalıyız. İnterneti keşfetmeye yönelik bu olumlu tavır, gelecekte çocuğun internetle ilgili bir sorununu paylaşmasını sağlayacaktır.

• Çocuğumuzu internette karşılaşabileceği olumsuzluklar hakkında önceden bilgilendirmeli ve böyle bir durumd a ne yapması gerekt iğ ini anlatmalıyız.

• İnternet üzerinden arkadaşlarıyla dahi kişisel bilgilerini paylaşmaması gerektiğini, hiçbir kişisel anlamı temsil etmeyen bir rumuz ya da e-posta

adresi seçmesi gerektiğini anlatmalı ve bu konuda ona yardımcı olmalıyız.

• Evde internet kullanımı koşulları konusunda anlaşmalıyız.

• İnternette tanıştığı kişilerle gerçek hayatta yüz yüze buluşmaması gerektiğini ve bu ortamda karşılaşabileceği riskleri anlatmalıyız.

• Aile güvenliği yazıl ımı kullanmalıyız. Çocuğumuzun internette şiddete, pornografiye veya benzer olumsuz uyaranlara maruz kalmaması için, öncelikle internet erişimi için gerekli filtreleme programlarının bilgisayarda olmasını sağlamalıyız.

• Güvenlik duvarı kullanmalıyız, işletim sistemimizi en son güvenlik güncellemeleriyle yenilemeliyiz. Antivirüs ve sp yware önleme yazılımları kullanmalıyız. Bunun için, bilgisayar yazılımları veya paket programları satan firmalarla görüşmeliyiz.

• Unutmamalıyız ki, internetin bir çok olumsuz yönünden söz etmemize rağmen interneti doğru yönlendirme ve sınırlandırmalarla kullandığımızda pek çok olumlu etkisini görürüz.

11

“Kadın bir süre önce 3 yaşındaki kızını, bir rulo altın renkli kaplama kağıdını ziyan ettiği için cezalandırmıştı. Durumları iyi değildi ve kızının kağıtları yılbaşı için hazırlayacağı ,hediye paketi yapacağı bir kutuyu, süslemeye harcaması onu çok sinirlendirmişti. Buna rağmen küçük kız yılbaşı sabahı hediyeyi babasına getirdi: “Bu senin için babacığım.” dedi. Kadın gösterdiği tepki için kendini suçlu hissetti ama kutunun boş olduğunu görünce için için sinirlenmekten kendini alamadı. Kızına bağırdı: “Birine hediye verdiğin zaman içinin dolu olması gerektiğini bilmiyor musun?” Küçük kız babasına yaşlı gözlerle baktı ve şöyle dedi: “Ama babacığım, kutu boş değil ki. Ben kutunun içine öpücükler imi üfle mişt im. He psi se nin için babacığım.”

Babanın içi paramparça olmuştu. Kızını kucakladı ve onu affetmesi için yalvardı. Anne bu altın renkli kutuyu yıllarca sakladı. Ne zaman cesaretini kaybetse kutunun içinden hayali bir öpücük çıkarıyor ve onu oraya koyan çocuğun sevgisini hatırlıyordu.”

Çocuklar bazen öyle davranışlar sergiler ki bizler bu tür durumlarda şaşırıp kalırız. Hatta bazı durumlarda kendimizi suçlu hissederiz yukarıdaki örnekte olduğu gibi. Çocukları anlayabilmek, onların sorunlarını çözmesine yardımcı olabilmek iyi ve etkili bir iletişimle mümkündür. Anne-baba ve çocuk arasındaki iletişim yalnızca konuşmak, bilgi alışverişinde bulunmak anlamına gelmez aynı zamanda karşılıklı duygu ve düşüncelerin aktarımı da söz konusudur. İletişim denilince çoğu insanın ak l ın a sa d ec e ko nuş mak g el ir . O ysa ki konuşmaktan daha önemli ve daha zor olan şey ,dinlemek ve anlamaktır.

Çocuk, iletişimi anne ve babadan öğrenir. Kendi anne ve babaları küçükken onlara nasıl davrandıysa, onlar da çocuklarına benzer biçimde davranırlar. Çocuklarla iletişim kurabilmek önemli bir beceridir. Çocukları ile etkili bir iletişim ve olumlu ilişkiler kurabilen anne ve babalar, anne -baba olmaktan daha fazla keyif alabilirler. Genç ya da çocuk, her yaşta ,anne ve babaları ile iyi ilişki

iç inde olan b ireylerin k e n d i l e r i n e g ü v e n d uy g ul ar ı g e l i ş e r e k kişiler arası ilişkilerde karşılıklı saygı duymayı öğrenirler.

Birçok anne, baba, öğre tmen, çocuklarla i le t i şim k urm ad a ve o nl a r ı n s or un la r ı n a çözüm getirmede esas görevlerinin onlarla konuşmak ,onlara öğüt vermek, önerilerde bulunmak olduğunu zanneder. Oysa çocuğun sorunlarını çözmede gerekli olan ,ona uygun ortamı sağlamak ve onu dinlemektir. Dinlemek ,çocuğun gelecekte de sağlıklı iletişim kurmasını, kendisi hakkında olumlu duygulara sahip olmasını, kendisine önem ve değer verildiğini hissetmesini, kendisine saygı göstermesini ve kendi p roblemle rini çözebi lme d avranışını kazanmasını sağlar.

Dinlemenin dışınd a, çocuklarla iletişim kurarken dikkat edilmesi gereken bazı önemli noktalar vardır. Çocuklarımızla konuşurken göz teması kurmak, fiziksel olarak ona tepeden bakmak yerine aynı seviyede olmak önemlidir . Çocuğunuz sizinle konuşmak istediğinde TV seyretmek, gazete okumak, yemek yapmak, telefonla konuşmak gibi sizi meşgul eden faaliyetleri bırakıp sadece çocuğunuza odaklanmanız iletişiminizin daha e tkil i olm asını sağ layacakt ı r. Çocuğ unuz konuşurken asla sözünü kesmeyin ya da o konuşurken vereceğiniz cevabı hazırlamakla meşgul olmayın. Çocuğunuz konuşmasını bitirip sizd en cevap isteyene kad ar düşünce nizi söylemeyi erteleyin.

B a ş k a l a r ı n ı n y a n ı n d a ç oc u ğ u nu z u eleştirmeniz ya da uyarmanız, başka çocuklarla kıyaslamanız çocuğunuzun size gücenmesine ,güveninin azalmasına neden olabileceği için mümkün olduğunca başkalarını konuşmanıza katmadan çocuğunuzla yalnız olarak konuşun.

Nalan ÖLÇENOĞLURehber Öğretmen

12

ÇOCUĞUMUZLA NASILİLETİŞİM KURMALIYIZ?

“Ben sözümü bitirdikten sonra konuş, sadece d e d i kl er im i y ap , b ir d a ha b öy le şe y le r duymayayım”> ya da “Aptal, gerizekalı! Bıktım senin yaptıklarından yeter! ” gibi emir, aşağılayıcı, hakaret ve küfür içeren cümlelerle dolu konuşma biçimleri açık iletişimi engeller ve çocuğunuzun giderek sizden uzaklaşmasına neden olur.

Çocuğunuza neden öyle olduğunu sormak yerine ne olduğunu sorun. Yaptıklarıyla ya da yapmadıklarıyla onu yargılamayın. Çocuğunuza onu olduğu gibi kabul ettiğinizi, hatalar yapsa bile bunları düzelterek daha iyiye ulaşacağını gösterin.

Konunun ya d a sorunun çözümü için çocuğunuzun adım adım bazı tedbirler almasına, planlar yapmasına yardım edin.

Çok yorgun olduğunuz ya da çocuğunuzun konuşmak isteyip de sizin uygun olmadığınız durumlarda çocuğu dinlemeniz zor olacağından onunla uygun bir zaman belirleyerek konuşmanızı yapmanız daha etkili olacaktır.

Anne-babalar çocuklarıyla konuşurken onlara karşı yargılayıcı ve suçlayıcı olmadan olumlu diyalog kurmaya çalışmalıdır. Bu diyalog çocuğun herhangi bir olumsuz bir davranışın düz mesajı yerine BEN mesajı kullanarak sağlanabilir. Mesela;

- Masamı en son kullanan toplamadığı için aradığım şeyleri bulamıyorum?

- Çok yorgunum, mutfağın toplanması için yardıma ihtiyacım var.. gibi ben mesajları aslında sen mesajları ile aynı şeyleri söylemesine karşın tehdit içermediğinden çocuk tarafından daha kolay kabul edilecektir. Böylece çocuklar “ Yorgun olduğunu söylemen iyi oldu anlamamıştım, sana yardım edeyim.” gibi yanıtlar vereceklerdir.

“Çocuk uykuda sevilir, yoksa şımarır.” sözünü eski kuşaklardan hemen herkes bilir. Bizim toplumumuzda ailede diyalog daha çok anne tarafından sağlanıyor. Çocuklar daha çok anne ile iletişim kuruyor, olumsuz bazı durumlar babadan saklanıyor. Oysa ülkemizin modern bir ülke olma yolunda attıkları adımlar, hızlı kentleşme ve haberleşmenin etkisi sonucunda çocuklarımıza anne ve baba olarak çok daha fazla vakit ayırmamız gerekmektedir. Aile içindeki iletişim bütünlük içinde olmalı ve çocukla ilgili olumlu ya da olumsuz t üm g e l iş me le r le an ne - b a b a ya kı nd a n ilgilenmelidir

H e r ş e yd e n ço k d ah a ön e m li o la n çocuklarımıza ;olan sevgimizi dile getirmemiz, onlara sarılarak, onları öperek sevgimizi belli etmemiz, onlara değer verdiğimizi göstermemiz çocuklar ımızla etkil i ilet işimimizd e oldukça önemlidir. Unutmayalım ki çocuklar uyurken sevildiklerini anlayamazlar.

13

14

İlk olarak 1800' lü yıllarda tanımlanan 'zeka' kavramına, konuyla ilgilenen birçok psikolog farklı yaklaşımlar getirmiş olsa da; günümüzde ağırlıklı olarak I.Q. 'bireyin zihinsel gelişim hızına paralel olarak, yaşamın farklı dönemlerinde hayatın ne olduğunu anlamasını ve öğrenmesini sağlayan zihinsel gelişim süreci' olarak tanımlanmaktadır.

E.Q. kavramının hayat ımıza girmesi ise düşünme, hayal kurma, ve hissetme gibi içsel süreçlerle insan beyninin işleyişini izlemeyi mümkün kılan teknolojik gelişmeler sayesinde gerçekleşmiştir.

Duygusal zeka, duyg uların ve zekanın b irleşimid ir. Yani kalp ve kafanın uyumlu çalışmasıdır. Duygu ve zeka birbirinin karşıtı gibi algılansa da aslında birbirinin tamamlayıcısıdır. D u yg u s a l z e k a d a b u ta m a m l a yı cı l ı ğ ı savunmaktadır. Duygusal zeka kavramını 1995 yılında yayınladığı “Duygusal Zeka: EQ Neden IQ'dan önemlidir” adlı kitabıyla popüler hale getiren Daniel Goleman'a göre duygusal zeka, 'Kendini harekete geçirebilme, aksiliklere rağmen yoluna devam edeb ilme, dürtüleri kontrol ederek tatmini er tele yebilme, ruh halini düzenleyeb ilme , sıkıntı lar ın d üşünmeyi e ngellemesine izi n vermeme, kendini başkasının yerine koyabilme ve umut beslemedir.'

Konrad ve Hendl tek başına bilişsel zekanın,

insanın hayatta başarılı olması na ye tme di ğ ini, a n c a k d u y g u l a r l a ilişkilendirildiği takdirde başarı elde edilebildiğini; duygusal zekanın bilişsel zekaya bir alternatif değil, sadece bir ilave olduğunu ve insanın elinden geleni ortaya koyabilmesi için her i k i ze kaya d a iht i yacı olduğunu belirtmiştir.

Başarıyı etkileyen faktörler arasında I.Q.' ya verilen pay birçok uzman tarafından %20 olarak belirlenirken; şans, sınıf, duygusal zeka gelişimi geri kalan payı kapsıyor. Özellikle son 20 yılda çocuklara ilkokulda uygulanan I.Q. testinin sonuçlarının yaşamlarında başarılarını garantilemediğinin, hatta yansıtmadığının fark edilmesinden sonra, I.Q.' su çok yüksek olan çocukların neden daha başarılı olmadığının araştırılması sonucunda E.Q. duygusal zeka kavramı iyice önem kazanmıştır. Bu önem hayatımızın her alanında ön plana çıkmaktadır. Bireylerin hayatlarını yönlendirmede, mutlu ve b aş ar ıl ı o lm a la r ı nd a, z e k an ı n e tk i si n i n düşünülenden çok daha az olmasının başlıca sebeplerinden biri; düşünme yeteneğinin zeka ile sınırlı olup istek ve motivasyonun duygusal zekanın bir ürünü olmasındandır. Beyin iki kısımdan oluşur:

Serap TURANRehber Öğretmen

DUYGUSAL ZEKAI.Q. ve E.Q.

Duygusal Zeka Ve Aile

D u y g u s a l Z e k a n ı n

İlkeleri

1- Özbilinç:

2- Duyguları Yönetebilme:

3 - M ot iva sy o n:

4- Empati:

5- Sosyal İlişkiler:

“Herkes kızabilir, bu kolaydır. Fakat doğru

kişiye, doğru zamanda, doğru amaç için ve

gereken ölçüde sinirlenmek, işte kolay olmayan

budur.”

Aristo

Duygusal zekanın geliştirilmesinde aile çok önemlidir. Aile çocuğa bebeklikten itibaren ilk duygusal dersleri veren ortamdır. Bu duygusal derslerde, sadece anne babanın çocuğa karşı olan davranışları değil aynı zamanda birbirleri ve diğer bireylerle olan ilişkileri de etkilidir.

J. Gottman, duygusal tepkileri açısından aileleri şu şekilde sınıflandırmıştır:

1- Duygularıyla Başa Çıkma Konusund a Çocuklarına Yol Göstermeyenler:

• Duyguları Yok Sayan Aileler: Çocuklarının negatif duygularını görmezden gelirler, ciddiye almazlar ve önemsizleştirirler.

• Duyguları Reddeden Aileler: Çocukları negatif duygu ifade ettiklerinde onları eleştirirler, azarlarlar ve cezalandırırlar.

• Aşırı Hoşgörülü Aileler: Çocuklarının duygularını kabul ederler, çocuklarıyla empati kurarlar. Fakat onların davranışlarını yönlendirme ve sınır koyma konusunda yetersiz kalırlar.

2- Duygusal Zekayı Yükselten Aileler:

• Duygu Koçluğu Yapan Aileler: Çocuklarına hayatın iniş ve çıkışlarıyla başa çıkma stratejileri öğre ti rle r, çocuklar ını n öfke , kor ku ya d a üzüntülerini ifade etmelerine karşı çıkmazlar ve

ç o c u k l a r ı n ı n o l u m s u z d u y g u l a r ı nı g ö r m e z d e n gelmezler. Negatif duyguları ifade etmeyi hayatın bir parçası olarak görürler; duygusal anları kend i avantajlar ına çevirip çocukları na önemli hayat dersleri ver mek ve onlarla yakınlaşmak için kullanırlar.

A k ı l , d u y g us a l z e k a olmadan tam verimli çalışamaz. Akademik zekanın, duygusal yaşamla pek ilgisi yoktur. Duygusal zekanın gelişimi için beş ilkeden söz edilebilir:

Kişinin kendini tanıması, duygularını tanımlayabilmesi ve onların farkında olmasıdır. Bu yetenek duygusal zekanın temelidir. Duygusal farkındalık , kendini ifade etme, öz değerlendirme ve özgüven.

Duyguları uygun b içi mde i dar e ed eb ilme , d ene tle yeb ilme , yönetebilme yeteneğidir. Özdenetim, güvenirlik, içsel denetim, uyum/esneklik, yenilikçilik.

D uyg ular ı b i r am aç doğrultusunda harekete geçirebilme, yönetebilme becerisidir. Başarma dürtüsü, bağlılık, girişimcilik, iyimserlik.

Kendini b aşkalarının yerine koyabilme, onların duygu düşüncelerini anlamadır. Başkalarını anlamak, başkalarını geliştirmek, hizmet yönelimli olmak, çeşitlilikten yararlanmak, politik bilinç.

Etkili kişiler arası ilişkiler kurabilme yetisidir. Etki, iletişim, çatışma yönetimi, liderlik, bağ kurmak, işbirliği, ekip ruhu.

15

I.Q. sizi işe aldırır ancak sizi terfi ettiren E.Q.'dur.' Nancy Gibbs

D uy gusa l Zek an ın Bize Ge tir dik le r i

Nelerdir?

• Duygusal zeka yükseldikçe akademik başarı artar.

• Duygusal zekası yüksek çocuklar, aile içi kavgalardan ya da boşanmanın yıkıcı etkilerinden korunurlar.

• Du yg usal ze kas ı yüks ek çocu klar , eb eve ynler i i le d aha yakın il işkiler kurar; ebeveynlerine daha saygılı ve samimi davranırlar.

• Duygusal zekası yüksek çocuklar, riskli davranış ve alışkanlıklardan uzak dururlar.

• Duygusal zekası yüksek insanlar, mesleki an la md a b a şk a in sa nla r i le i yi i le t i ş im kurabildiklerinden ve yönetme becerisine sahip olduklarından genellikle çok başarılı olurlar.

• Günlük hayatta duygusal zeka, insanların iş arkadaşları ve aile bireyleri ile iyi anlaşabilmelerini sağladığı için, kendileri ve çevresindekiler ile ilgili sorunları çabuk çözümlenir.

• Duygusal zekası yüksek insanlar, diğer insanları olduğu gibi kabul edip onları dinleyip anladıkları için sevilirler ve arkadaşlık ilişkileri daha güçlü olur. Genellikle kendileri ile barışıktırlar ve kolay memnun olurlar.

“Ben çocukken annem bana hep hayatın anahtarının mutluluk olduğunu anlatırdı. Okula gitmeye başladığım zaman, sınavda bana 'Büyüyünce ne olmak istiyorsun?' diye sordular. Ben de onlara 'Mutlu olmak istiyorum' diye cevap verdim. Onlar bana, soruyu anlamadığımı söylediler. Ben de onlara, asıl onların hayatı anlamadıklarını söyledim.”

JOHN LENNON

16

CUMHURİYETİN TEMEL İLKELERİNE SAHİP

ULUSALDAN EVRENSELE ANADİLİNİ İYİ KULLANAN

ATATÜRK İLKE VE İNKİLAPLARINI ÖZÜMSEMİŞ

DÜNYA DİLLERİNE HAKİM

BİREYLER YETİŞTİRMEK...

DAHA İYİ BİR DÜNYA HEDEFİ OLAN

ROTAMIZ BELLİ ...

R o t a E ğ i t i m K u r u m l a r ı

Anasınıfı İlkokul Ortaokul Anadolu Lisesi Fen Lisesi