Wetenschap ontslotenbestuurlijke visie op digital repositories

Wim Karduxlid College van Bestuur

Universiteit Utrecht

Reclaiming Academic OutputDe beschikbaarheid van de Nederlandse wetenschappelijke productie

UKB conferentie, 16 mei 2002

• Aanleidingen• Vernieuwingen• Voordelen op lange en korte termijn• Rol bibliotheken• Internationale ontwikkelingen• Een nationaal netwerk en de rol van CvBs

Aanleidingen

Het huidige systeem van wetenschappelijke tijdschriften: onbetaalbaar:

- meerdere malen betalen voor: het salaris van de auteur het salaris van de reviewers de abonnementsprijs de opslag in depots hergebruik (zoals in een onderwijs-reader)

- functies communicatie en publicatie zijn los van elkaar komen te staan

SAMPLE OF JOURNAL PRICES

1995 2001 % Change

Brain Research $10,181 $17,444 71.3%

Biochim. Biophys. Acta $7,555 $12,127 60.5%

Chem. Phys. Letters $5,279 $9,637 82.6%

Tetrahedron Letters $5,119 $9,036 76.5%

Eur. Jrnl. of Pharmacology $4,576 $7,889 72.4%

Gene $3,924 $7,443 89.7%

Inorganica Chim. Acta $3,611 $6,726 86.3%

Intl. Jrnl. of Pharmaceutics $3,006 $5,965 98.4%

Neuroscience $3,487 $6,270 79.8%

Theoretical Computer Science $2,774 $4,608 66.1%

Jrnl. of Exp. Marine Bio. & Eco. $1,947 $3,501 79.8%

Uit: Mary M. Case, Pittsburgh conference 2001: Scholarly Communication. A System in Crisis

- Elektronische tijdschriften: - nieuwe e-tijdschriften - elektronische versies van gedrukte tijdschriften

- Archives:- individu (self-archiving)- onderzoeksinstituut (institutional repositories)- instelling (institutional repositories)- discipline (subject-oriented)

Vernieuwing

(- Virtual communities)

• Toegankelijkheid wetenschappelijke informatie

• Onderzoeksinstituut:

– efficiëntie van informatie verzamelen voor de onderzoeksbeoordelingen

– efficiëntie van het informatiebeheer

– zichtbaarheid

• Auteurs:

– opslag, bewaring en ontsluiting

– stijging van citaties

Voordelen op lange en korte termijn

Subject repositories: waardevoller voor de lezer, maar organisa- torisch moeilijker dan institutional archives

• Waarom de universiteiten?• Waarom de bibliotheken?

– maximaal gebruik van expertise en infrastructuur:• ontsluiten• langdurig bewaren en archiveren• beschikbaarstellen

– relatie met traditionele doelstellingen - Het verzekeren van de langdurige beschikbaarheid

van digitale informatiebronnen.- Het ondersteunen van wetenschappers in het

verspreiden van hun resultaten en ideeën.- Het beïnvloeden van het business model van

wetenschappelijk publiceren

Rol bibliotheken

• Nationale initiatieven (UK en Zweden)

• Internationale initiatieven:– SPARC– Open Archives Initiative (Los Alamos)– Budapest Open Access Initiative– Public Library of Science

Internationale ontwikkelingen

• Het opzetten van een nationaal netwerk van institutional repositories:– Nederland is overzichtelijk– heeft goede overlegstructuren – eenvoudig om op nationaal niveau afspraken te maken – uitvoering door de bibliotheken

• Rol van CvB’s: bestuurlijke steun• Rol van Surf/IWI: stimulering en integratie

– o.a. via e-publishing platform:• als een knooppunt in een netwerk van diverse initiatieven• en integratie van best practices

• Rol van Sparc: PR en exposure voor Nederland • Concrete acties !

Een nationaal netwerk en de rol van CvBs