RAPORTI PARAPRAK - bashkiakorce.gov.albashkiakorce.gov.al/files4users/files/VSM Bashkia...

RAPORT PARAPRAK I VSM PER PLANIN E PRGJITHSHM VENDOR, BASHKIA KOR

BOLSON + WILSON & IDRA & S. GURI | 1

RAPORTI PARAPRAKVLERSIMI STRATEGJIK MJEDISOR

PR PLANIN E PRGJITHSHM URBANN BASHKIN E KORS

Qershor 2016





Qershor 2016





Qershor 2016


BOLSON + WILSON & IDRA & G & G GROUP

2

PRMBAJTJA

SEKSIONI 1: PERMBLEDHJE JO-TEKNIKE ........................................................................................

1.1 Hyrje........................................................................................................................................

1.2 Kuadri i vlersimit ...................................................................................................................

1.3 Objektivat e VSM ....................................................................................................................

1.3.1 Vlersimi Mjedisor ..........................................................................................................

1.4 Hapat e rradhs.......................................................................................................................

Parathnie

SEKSIONI 2: HYRJE........................................................................................................................

2.1. FAR SHT VSM...................................................................................................................

2.2 KUADRI LIGJOR I VSM .............................................................................................................

2.3 FAZAT KY T PROESIT T VSM-S........................................................................................

2.3.1 Fazat ky t procesit t VSM-s

2.3.2 Nevoja pr Vlersim Strategjik Mjedisor

SEKSIONI 3: PRSHKRIM I PRGJITHSHM I PLANIT .......................................................................

3.1 QLLIMI DHE OBJEKTIVAT KRYESORE .....................................................................................

3.1.1 Objektivat e PPU pr Bashkin Kor.....................................................................................

3.1.2 Parimet e Planit Stategjik .....................................................................................

3.2 OBJEKTIVAT E VSM PR BASHKIN KOR.....................................................................................

3.2.1 Projekt-Raporti Paraprak.....................................................................................

3.3 KUADRI LIGJOR DHE RREGULLATOR .....................................................................................

3.4 LEGJISLACIONI MJEDISOR.....................................................................................

3.4.1 Ligji pr Mbrojtjen e Mjedisit.....................................................................................

3.4.2 Strategjit dhe programet ndrkombtare.....................................................................................

3.4.3 shtjet, zonat dhe objektet e rndsis kombtare...............................................................

3.4.4 Ligji pr Ratifikimin e Protokollit pr Vlersimin Strategjik Mjedisor.......................................

3.4.5 Ligji pr Planifikimin e Territorit.....................................................................................



3

3.5 LIDHJA ME POLITIKA DHE DOKUMENTE T TJER ................................................................

3.5.1 Kuadri prkats ligjor q lidhet me hartimin e planeve vendor.................................................3.5.2 Konteksti ndrkombetar.....................................................................................

3.6 ANALIZA, NISMA, PROGRAME ZBATIMI ETJ..........................................................................

3.6.1 SITUATA EKZISTUESE N SHQIPRI.....................................................................................

3.6.2 Analiza e dokumenteve t planifikimit t hartuara m par...............................................................

3.6.3 SITUATA EKZISTUESE N BASHKIN E KORS ..........................................................

SEKSIONI 4: PRSHKRIMI I GJENDJES AKTUALE DHE VEORIVE T MJEDISIT .................................

4.1 MJEDISI ATMOSFERIK............................................................................................................

4.1.1 Shkaqet kryesore t ndotjes s ajrit .............................................................................

4.1.2 Ndotsit e ajrit ..............................................................................................................

4.1.3 Gazrat me efekt ser .....................................................................................................

4.1.4 Mjedisi Akustik - Zhurmat .....................................................................................................

4.2 KLIMA .....................................................................................................

4.2.1 Skenart E Ndryshimeve Klimaterike ..........................................................

4.2.2 Ngjarje T Pazakonta Klimatike..........................................................

4.3 NDRTIMI GJEOLOGJIK..........................................................

4.3.1 T prgjithshme..........................................................

4.3.2 Shtresat dhe prbrja e tyre..........................................................

4.3.3 Tektonika..........................................................

4.4 MJEDISI UJOR ........................................................................................................................

4.4.1 Burimet ujore dhe burimet ujore siprfaqsore (vlersimi i tyre) ........................................

4.4.2 Kushtet hidrogjeologjike t bashkis Kor (ujrat nntoksore) ...........................................

4.4.3 Burimet ekzistuese t ndotjes ..........................................................

4.4.4 Uji i pijshm..........................................................

4.4.5 Lumenjt..........................................................

4.4.6 Cilsia e ujrave siprfaqsor/nntoksor viti 2014..........................................................

4.5 MORFOLOGJIA, TOPOGRAFIA DHE RELIEVI..........................................................

4.6 BIODIVERSITETI - FLORA DHE FAUNA..........................................................

4.6.1 Koncepte t prgjithshme..........................................................



4

4.6.2 Biodiveristeti n bashkin e Kors..........................................................4.6.3 Flora.......................................................... ..........................................................

4.6.4 Fauna n habitatet toksore.......................................................... ................................

4.6.5 Zonat e Mbrojtura n Bashkin Kor..........................................................

4.7 TIPET E GJEOMONUMENTEVE T BASHKIS S KORS ..........................................................

4.7.1

4.7.2 Zonat e mbrojtura..........................................................

4.7.3 Hapsirat e lira dhe t gjelbrta dhe zonat e mbrojtura..........................................................

4.7.4 Monumentet E Kulturs..........................................................

4.8 INFRASTRUKTURA MJEDISORE..........................................................

4.8.1 Menaxhimi i ujrave t prdorur..........................................................

4.8.2 Menaxhimi i mbetjeve t ngurta..........................................................

4.9 ENERGJIA..........................................................

4.9.1 Situata aktuale..........................................................

4.9.2 Energjit e rinovueshme..........................................................

4.9.3 Probleme n menaxhimin e energjis..........................................................

4.10 PRESIONET NATYRORE..........................................................

4.10.1 Rreziqet nga lkundjet e toks - risku sizmik..........................................................

4.10.2 Zjarret..........................................................

4.10.3 Erozioni i toks dhe Shkrettirzimi..........................................................

4.11 Kushtet gjeologo-inxhinierike n bashkin Kor..........................................................

4.11.1 Formacionet litologjike, inkuadrimi gjeologjik i tyre..........................................................

4.12 Aspekte gjeomjedisore t bashkis Kor..........................................................

4.12.1 Ndikimet mjedisore t Industris Minerare..........................................................

4.13 PASURIT MINERALE T BASHKIS KOR..........................................................

4.13.1 Studjueshmria E Pasurive Minerale..........................................................

4.14 POPULLSIA..........................................................

4.14.1 Mjedisi socio-ekonomik..........................................................

4.15 ANALIZA SWOT ..........................................................

SEKSIONI 5 TENDENCAT E MUNDSHME N T ARDHMEN, PA PLANIN



5

5.1 TOKA..........................................................5.2 AJRI..........................................................

5.3 FAKTORT KLIMATIK..........................................................

5.3.1 Prshtatja ndaj ndryshimeve klimatike..........................................................

5.3.2 Masat zbutse ndaj ndryshimeve klimatike..........................................................

5.4 UJI..........................................................

5.5 BIODIVERSITETI..........................................................

5.6 MBETJET.......................................................... ..........................................................

5.7 ZHURMA.......................................................... ..........................................................

5.8 POPULLSIA DHE ASETET MATERIALE..........................................................

5.9 TRASHGIMIA KULTURORE..........................................................

5.10 PEIZAZHI.......................................................... ..........................................................

SEKSIONI 6 BAZA PR PRGATITJEN E VLERSIMIT MJEDISOR..........................................................

6.1 PRCAKTIMI I OBJEKTIVAVE MJEDISORE..........................................................

6.1.1 Detyrimet e specifikuara n konventat e ratifikuara dhe n direktivat respektive t BE-s, si dhen dokumentat strategjike t Shqipris..........................................................

6.1.2 Identifikimi i ndikimeve mjedisore..........................................................

6.2 Metodika e vlersimit t ndikimit n mjedis..........................................................

SEKSIONI 7 VLERSIMI I PRPUTHSHMRIS S OBJEKTIVAVE..........................................................

SEKSIONI 8 VLERSIMI I PROJEKTEVE SPECIFIKE..........................................................

SEKSIONI 9 VLERSIMI I NDIKIMEVE MJEDISORE..........................................................

9.1 Vlersimi i pasojave nga zbatimi i Planit dhe ndikimet e pasojave t zbatimit t Planit.9.1.1 Toka..........................................................

9.1.2 Ajri..........................................................

9.1.3 Faktort klimatik..........................................................

9.1.4 Uji..........................................................

9.1.5 Natyra..........................................................

9.1.6 Mbetjet..........................................................

9.1.7 Ndotja prej zhurms..........................................................9.1.8 Popullatat dhe asetet materiale..........................................................



6

9.1.9 Trashgimia kulturore..........................................................

9.1.10 Peisazhi..........................................................

9.1.11 Konkluzuion mbi vlersimin.......................................................... .............................

9.2 IMPAKTET KUMULATIVE.......................................................... ..........................................................

9.3 IMPAKTET NDERKUFITARE..........................................................

SEKSIONI 10 UDHZIME DHE MASAT ZBUTSE..........................................................

10.1 TOKA.......................................................... ..........................................................

10.2 AJRI.......................................................... ..........................................................

10.3 FAKTORT KLIMATIK.......................................................... ..........................................................

10.3.1 Masat zbutse ndaj ndryshimeve klimaterike..........................................................

10.3.2 Prshtatja ndaj ndryshimeve klimatike..........................................................

10.4 UJI.......................................................... ..........................................................

10.5 MJEDISI NATYROR.......................................................... ..........................................................

10.6 MBETJET.......................................................... ..........................................................

10.7 ZHURMAT.......................................................... ..........................................................

10.8 POPULLSIA DHE ASETET MATERIALE..........................................................

10.9 TRASHGIMIA KULTURORE..........................................................

10.10 PEISAZHI..........................................................

10.10.1 Strategjia e Peizazhit..........................................................

10.10.2 Masat e prgjitshme zbutse ndaj peizazhit..........................................................

10.10.3 Faza e ndrtimit..........................................................

SEKSIONI 11 MONITORIMI I NDIKIMEVE NE MJEDIS..........................................................

SHTOJCAT..........................................................

FiguratFigure - 1 Grafiku i vlerave vjetore t SO2..............................................................................................27

Figure - 2 Grafiku i vlerave vjetore t NO2 .............................................................................................27

Figure - 3 Grafiku i vlerave vjetore t PM10...........................................................................................28

Figure - 4 Prqendrimi i NO n Tiran- .................................................................................................29

Figure 5 Grafiku i numrit t ditve q tejkalon standartin ditor t BE-s pr PM10 ...........................29

Figure - 6 Vlerat mesatare vjetore te PM 2.5 .......................................................................................30

Figure 7 Grafiku i vlerave vjetore t O3 n qytetet kryesore ...............................................................31



7

Figure 8 Vlerat vjetore t CO ..............................................................................................................31

Figure - 9 LAeq/dit n qytetet kryesore krahasuar me normat e BE...................................................32

Figure 10 Ndryshimet vjetore t temperaturs..................................................................................34

Figure - 11 Permbajtja e fosforit total ....................................................................................................38

Figure - 12 Harta Fizike e Shqiperise.....................................................................................................40

Figure - 13 Harta gjeologjike e Shqiperise dhe Harta tektonike.............................................................41

Figure - 14 Harta e zonave te mbrojtura...............................................................................................44

Figure 15 Harta e Impjanteve te trajtimit te ujerave te zeza .............................................................46

Figure 16 Tendenca e Gjenerimit te mbetjeve urbane, inerte dhe ne total ........................................48

Figure 17 Konsumi final i burimeve energjetike sipas do sektori .......................................................50

Figure - 18 Konsumi final i energjis elektrike sipas do sektori ...........................................................51

Figure - 19 Konsumi final i produkteve t nafts sipas sektorve.........................................................51

Figure - 20 Grafiku i bilancit te pergjitshem te energjise......................................................................52

Figure - 21 Energjia e instaluar e HEC-eve per cdo basen ujor .............................................................53

Figure 22 Harta e Hidrocentraleve te Shqiperise................................................................................54

Figure 23 Harta e rrezikut nga zjarri .....................................................................................................58

Figure 24 Harta e permbytjeve ne Shqiperi..........................................................................................59

Figure - 25 Harta e erozionit dhe Harta e rrezikut gjeologjik ne Shqiperi ............................................62

Figure - 26 Harta e rrezikut sizmik dhe Harqet kryesore sizmike .........................................................64

Figure - 27 Piramida e popullsis, 01.01.2015......................................................................................65

Figure - 28 Popullsia urbane/rurale e Shqipris 2001 - 2015 .............................................................65

Figure - 29 Lindjet, vdekjet dhe shtesa natyrore e popullsis, 2001 - 2014 .........................................66

Figure 30 Trendi i emigracionit 1990 - 2010.......................................................................................67

Figure - 31 Migracioni M/F sipas rajoneve (t ardhur) .........................................................................68

Figure - 32 Migracioni M/F sipas rajoneve (t larguar) ........................................................................68

Figure - 33 PBB dhe rritja ekonomike 2010 - 2013 ...............................................................................69

Figure - 34 Ndryshimi i PBB pr frym 2005 - 2014..............................................................................70

Figure - 35 Grafikt paraprak t PBB ....................................................................................................70

Figure - 36 Papunsia n % t forcs s prgjithshme puntore ...........................................................71

Figure - 37 Punsimi sipas aktiviteteve ekonomike 2014.....................................................................7

TABELATTabela - 1 Fazat ky t procesit t VSM-s............................................................................................Tabela - 2 Ndarja e degve ekonomike t VSHB-s ..................................................................................Tabela. - 3 Struktura ekonomike e qytetit t Kors..............................................Tabela - 4 Lndt ozonholluese n vite ..............................................Tabela - 5 Nivelet e monitoruara t zhurmave gjat dits dhe nats krahasuar me normat e BE.............



8

Tabela - 6 Shfrytzimi kryesor i burimet dinamike pr furnizim me uj t pijshm....................Tabela - 7 Burimet dinamike t UN dhe prdorimi i tyre pr furnizim me uj t pijshm................Tabela - 8 Tabela e ujit t pijshm, Qyteti i Korcs ....................Tabela - 9 Tabela e furnizimit me uj n Bashkin Kor ....................Tabela - 10 Amfibt e pranishm n zon .......................................Tabela - 11 Reptilet e pranishm n zonn e projektit ......................................Tabela - 12 Shpendt e pranishm n zon .....................................Tabela - 13 Llojet e gjitarve .....................................Tabela - 14 Amfibt e pranishm n zon .............................Tabela - 15 Rrjeti i zonave te mbrojtura ne Korce .............................Tabela - 16 Shkarkimet e mbetjeve.............................Tabela - 17 Profili i t dhnave pr fushat e mbetjeve n Bashkin e Kors.............................Tabela - 18 Prbrja e mbeturinave n rajonin n studim.............................Tabela - 19 Prqindja e familjeve n Bashkin Kor .............................Tabela - 20 Konsumi i energjis elektrike n Bashkin Kor .............................Tabela - 21 Niveli i Kosumit t Energjis n Bashkin Kor pr konsumin familjar.............................Tabela 22 Niveli i Kosumit t Energjis n Bashkin Kor pr konsumin jo familjar .............................Tabela 23 Niveli total i Kosumit t Energjis n Bashkin Kor .............................Tabela - 24 Zjarret n pyje pr periudhen 1990-2014 .............................Tabela - 25 Grryerja e toks.............................Tabela - 26 Familjet me ndihm eknomike .............................Tabela - 27 Fondi mesatar i ndihms ekonomike.............................Tabela - 28 Analiza Swot .............................Tabela - 29 Konventat e ratifikuara dhe Direkitivat respektive t BE-s dhe t shtetit Shqiptar.................Tabela - 30 Konventat e ratifikuara dhe Direkitivat respektive t BE-s dhe t shtetit Shqiptar.................Tabela - 31 Ndikimet mjedisore qe mund te shkaktohen nga aktivitetet e parashkuara ne Plan...............Tabela - 32 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM1 .............................Tabela - 33 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM2.............................Tabela - 34 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM3.............................Tabela - 35 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM4.............................Tabela - 36 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM5.............................Tabela - 37 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM6.............................Tabela - 38 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM7.............................Tabela - 39 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM8.............................Tabela - 40 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM9.............................Tabela - 41 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM10.............................Tabela - 42 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM11.............................Tabela - 43 Indikatort dhe shkalla e vlersimit pr OM12.............................Tabela - 44 Grafiku i vlersimit t nivelit t prputhshmris mes objektivave.............................Tabela - 45 Vlersimi i prputhshmris s politikave t Planit me Objektivat Mjedisore...........................Tabela - 46 Prpuethshmria me Objektivat Mjediore dhe Impakti n Mjedis pr projektet e PPV ..........



9

Tabela - 47 Indikatort kryesor kumulativ dhe synimet lidhur me cilsine e ajrit ne Kor....................Tabela - 48 Indikatori PM10 dhe synimet lidhur me cilsin e ajrit n Shqipri.............................Tabela - 49 Masat pr mbrojtjen e Biodiversitetit.............................

Tabela - 50 Monitorimi i ndikimeve ne mjedis prej zbatimit te planit.............................

SHKURTIME

ADA Agjencia Austriake per Zhvillim

AKM Agjencia Kombetare e Mjedisit

AKPT Agjencia Kombetare e Planifikimit te Territorit

AKU Agjencia Kombetare e Ushqimit

ALUIZNI Agjencia e Legalizimit, Urbanizimit dhe Informatizimit te Ndertimeve Informale

AP Autoriteti Propozues

ARM Agjencia Rajonale e Mjedisit

ARRSH Autoriteti Rrugor Shqiptar

BB Banka BoteroreBE Bashkimi Evropian

DEU Delegacioni i Bashkimit Evropian ne ShqiperiEBRD Banka Evropiane per Rindertim dhe ZhvillimEEC Keshilli Ekonomik Evropian

INSTAT Instituti i Statistikave

KfW Banka Gjermane per Zhvillim

KKT Keshilli Kombtar i Territorit

KONSULENTI Bashkimi i Operatorve Ekonomik iC consulenten shpk & AVCON PFLPT Ligji i Planifikimit t TerritoritMV Ministria e eshtjeve Vendore

MM Ministria e Mjedisit

MZHU Ministria e Zhvillimit Urban

NJQV Njesi e Qeverisjes VendorePhD Doktor i Shkencave

PINS Plani i Integruar Ndrsektorial

PKS Plani Kombtar Sektorial

PLANI Plani i Prgjithshm Kombtar i Territorit

PPKT Plani i Prgjithshm Kombtar i Territorit



10

SECO Organizata Zvicerane per Bashkepunim Ekonomik

TAP Tubacioni Trans-Adriatik

ToR Termat e References

UNDP Programi i Kombeve te Bashkuara per Zhvillim

UNECE United Nations Economic Commission for Europe

USAID Agjencia e Shteteve te Bashkuara per Zhvillim Nderkombetar

VKM Vendim i Keshillit te MinistraveVNM Vleresim i Ndikimit ne MjedisVSM Vleresimi Strategjik Mje



PRKUFIZIME

Mjedisi sht bashksia e ndrveprimeve t prbrsve biotik dhe jo biotik q nxisin dhe ushqejn jetn e

gjall n tok.

Mbrojtja e mjedisit sht veprimtaria q synon parandalimin dhe kufizimin e ndotjes dhe degradimit t mjedisit,

dhe prtritjen, ruajtjen dhe prmirsimin e tij.

Mbrojtja e toks siguron mbrojtjen e funksioneve t saj natyrore n mnyr t qndrueshme.

Mbrojtja e ujit prfshin ujrat siprfaqsor dhe nntoksor, burimet e tyre, sasin dhe cilsin, shtretrit dhe

brigjet e ujrave siprfaqsor dhe formimet akuifere.

Mbrojtja e biodiversitetit prfshin t gjith organizmat e gjall, biocenozat dhe habitatet e tyre.

Zhvillimi i qndrueshm sht zhvillimi q plotson nevojat e s tashmes dhe s ardhmes pa shtrnguar ose

prekur mundsit dhe kapacitetet q edhe brezat e ardhshm.

Ndikimi n mjedis sht do ndryshim i mjedisit fizik, prfshir pasojat shndetsore, ekonomike, shoqrore,

estetike, natyrore, fizike.

Ndotja e mjedisit sht futja e drejtprdrejt ose e trthort e lndve, vibracioneve, energjis, nxehtsis,

rrezatimit, zhurms e faktorve biologjik n ajr, n uj e n tok, t cilat mund t ndryshojn cilsit e mjedisit

dhe t dmtojn cilsin e jets.

Shkarkimi n mjedis sht lirimi dhe dalja n mjedis

Mbetjet jan lndt, objektet ose pjes t tyre q prcaktohen nga autoriteti prgjegjs t cilat nuk prdoren m

ose q pronari do ti largoj.

Ndotja e ujit sht veprimi dhe ndikimi i futjes s materialeve t ngurta, t gazta, t lngta, qnieve t gjalla

dhe formave t energjis n uj, q drejtprdrejt e trthorazi ndryshojn cilsin e ujit.

Rezervat ujore jan t gjitha ujrat e brendshme lumore, siprfaqsore nntoksore, s bashku me shtresat

ujmbajtse dhe reshjet atmosferike nn juridiksionin dhe kontrollin e R. SH

Basen ujmbledhs sht siprfaqja e toks brenda s cils uji pasi konvertohet n nj rrjedh t vetme,

nprmjet nj rrjeti rrjedhash siprfaqsore e nntoksore derdhet n det.

Informacion mjedisor nnkupton do informacion me shkrim, vizual, gojor, elektronik ose t do lloj forme tjetr

materiali mbi gjendjen e elementve t mjedisit, si ajri e atmosfera, uji, toka, peizazhi e shumllojshmria

biologjike e komponentt e tij;

Publiku nnkupton nj ose shum persona fizik ose juridik, n prputhje me legjislacionin e praktikat

kombtare, shoqatat, organizatat dhe grupimet e tyre;

Publiku i interesuar nnkupton publikun ndikuar ose q mund t ndikohet, apo q sht i interesuar pr

vendimmarrjen mjedisore; pr qllimet e ktij prkufizimi, shoqatat joqeveritare q promovojn m tej mbrojtjen

e mjedisit dhe plotsojn krkesat e vna n ligjet kombtare, do t konsiderohen t interesuara.

Parimi Ndotsi paguan nnkupton koston q paguan ndotsi pr prmirsimin e nj mjedisi t ndotur dhe pr

kthimin e tij n nj gjendje t pranueshme.

Planifikim urban nnkupton nj sintez dhe rrjedhoj e analizave n disa disiplina t ndryshme si t asaj sociale,

ekonomike, historike dhe ekologjike.



Qeverisja sht arti q bn t punoj lokomotivn qytet, prtej diferencave politike e kufizimeve burokratike e

arbitrare, e cila krkon udhheqje, imagjinat, fleksibilitet, pjesmarrje dhe aftsi negocimi.

Zhvillim i qndrueshm urban sht ai zhvillim, i cili knaq nevojat e brezit q jeton pa dmtuar mundsit q do

t ken brezat e ardhshm pr t knaqur nevojat e tyre e pr t zgjedhur stilin e tyre t jets.

Qndrueshmria e plot nnkupton ruajtjen dhe zhvillimin me efienc t tri prbrsve kryesor potencial si t

atij social, ekologjik dhe ekonomik.

Prdorim toke nnkupton reduktimin e rritjes s siprfaqeve t ndrtuara, riprdorimin e territoreve djerr

urbane dhe ndrtesave t pazna, shfrytzimin maksimal i dendsis s ndrtimit, ruajtjen dhe lidhjen me

siprfaqet e lira klimaterike, si dhe zvoglimin e siprfaqeve t asfaltuara.

Ruajtje e vlerave ekologjike t peisazhit nnkupton kursimin e energjis dhe prdorimin m t gjer t burimeve

rigjeneruese t energjis, paksimin e lndve t dmshme pr atmosfern dhe lndve djegse, ruajtjen dhe

prkujdesjen pr burimet toksore ujore dhe ato vendore, si dhe forcimin e riciklimit t lndve dhe paksimin e

mbetjeve urbane.

Prgjegjsi sociale pr banim nnkupton burime pr ndrtim me kosto t reduktuar t banesave, strehim t t

pastrehve me nevoja specifike banimi, mbshtetje t nismave t Bashkis apo Qarkut.



SEKSIONI 1

PRMBLEDHJE JO-TEKNIKE

1.1 HYRJEBashkia Kor nj nga rajonet m t rndsishme me prosperitet t lart punsimi n BallkaninPerndimor, me infrastruktur dhe mobilitet multimodal t integruar, q konkuron n nivelndrkombtar prmes investimeve inovative me an t nxitjes s nj planifikimi t qndrueshmterritorial, rajon ku ofrohet cilsi jetese pr t gjith, me promovim te shrbimeve lokale dheatraksioneve kulturore dhe mjedisore, duke e kthyer zonn ekonomike n nj ambient trheqsvendas dhe ndrkombtar.

Kora, qendr primare, turistike, bujqsore por edhe energjitike.

Plani i prgjithshm vendor i Bashkis Kor do t orientoj prdorimin dhe shfrytzimin e ksaj zone,si dhe do t krijoj infrastrukturn e prshtatshme pr nj zhvillim t qndrueshm. Qllimet q synont prmbush PPVBK jane:

t siguroj zhvillimin e qndrueshm t territorit, nprmjet prdorimit racional t toksdhe t burimeve natyrore,

t vlersoj potencialin aktual e perspektiv pr zhvillim t territorit, n baz t balancimit tburimeve natyrore, t nevojave ekonomike e njerzore dhe interesave publike e private,

t nxis veprimet e duhura pr mbrojtjen, restaurimin dhe rritjen e cilsis s trashgimisnatyrore e kulturore dhe pr ruajtjen e shumllojshmris biologjike dhe t peizazhit,

t mundsoj t drejtn e prdorimit e t zhvillimit t prons, n prputhje me interesat eshoqris, instrumentet planifikuese dhe legjislacionin,

t krijoj kushte t prshtatshme e t drejta dhe shanse t barabarta pr banim, veprimtariekonomike e sociale pr t gjitha kategorit sociale, kohezion ekonomik e social dhe gzimt t drejtave t pronsis.

1.2 KUADRI I VLERSIMIT

Vlersimi Strategjik Mjedisor (VSM) sht nj nga instrumentet ky pr integrimin e shtjevemjedisore dhe parimeve t zhvillimit t qndrueshm n planifikimin strategjik dhe vendim-marrjen.Ai sht nj mjet i njohur globalisht pr planifikimin me pjesmarrje q perdoret pr t analizuar dheprfshir shtjet e mjedisit n politikat, planet dhe programet e propozuara. Vlersimi Strategjik



Mjedisor mund t kuptohet si nj proces sistematik i cili parashikon dhe vlerson efektet emundshme mjedisore gjat hartimit t nj plani apo programi, me qllim adresimin e ktyre efekteven mnyr t prshtatshme q n fazat m t hershme t vendimmarrjes.Kuadri ligjor i VSM-s prfshin n mnyr t detyrueshme Ligjin Shqiptar pr VSM-n, ndrkoh q,pr t qen koherent, nuk sht ln mnjan edhe kuadri ligjor ndrkombtar. Referencat prkatseligjore jan dhn m posht:

Ligji nr. 91/2013 Pr Vlersimin Strategjik Mjedisor

Direktiva 2001/42/EC e Komisionit Evropian

Protokolli i VSM-s i hartuar dhe miratuar n Konventn e Espoo (UNECE)

1.3 OBJEKTIVAT E VSMBazuar n analizn e:

detyrimeve t specifikuara n konventat e ratifikuara dhe n direktivat respektive te BE-s, sidhe n dokumentat strategjike t Shqiperis,

situats ekzistuese t mjedisit,

ndikimeve potenciale mjedisore qe mund te shkaktohen nga aktivitetet e parashikuara ne Plan.

Raporti i VSM-s prcakton sektort m t rndsishm mjedisore dhe objektivat mjedisore, si mposht:

TokaObjektiva Mjedisore 1 (OM 1): Garantimi i menaxhimit dhe prdorimit t qndrueshm t toks dhembrojtja e saj.Objektiva Mjedisore 2 (OM 2): Parandalimi i shfrytzimit t burimeve natyrore, duke rritur nivelin eprdorimit t materialeve t riciklueshme nga mbetjet q gjenerohen gjat ndrtimit / rehabilitimit tinfrastrukturs.

AjriObjektiva Mjedisore 3 (OM 3): Garantimi i arritjes s objektivave afatgjata pr sasit vjetore tshkarkimeve t ndotsve, pr t arritur prputhshmrin me kufijt maksimal t lejueshm nga BE prshkarkimet e ndotsve atmosferik.

Faktort klimatikObjektiva Mjedisore 4 (OM 4): Adoptimi i infrastrukturs n prgjigje t ndryshimeve klimatike dhereduktimi i sasive vjetore t emetimeve t gazeve ser n nivelet e prcaktuara n SKZHI II.

UjiObjektiva Mjedisore 5 (OM 5): Kufizimi i efekteve negative mbi ujrat nntoksore dhe siprfaqsore,ujrat e njelmt, ujrat breglumore dhe burimet e ujit te pijshm.

Mjedisi natyrorObjektiva Mjedisore 6 (OM 6): Garantimi i kohezionit t popullatave dhe mbrojtjes s biodiversitetit.



Objektiva Mjedisore 7 (OM 7): Ruajtja e zonave q kan nj status t veant mbrojtjeje, prejaktiviteteve me ndikime t konsiderueshme.

MbetjetObjektiva Mjedisore 8 (OM 8): Kompletimi trsor i infrastrukturs s landfilleve e incineratorve dhenjkohsisht reduktim i sasis s depozitimit t mbetjeve n landfill nprmjet proceseve t reduktimitdhe rritjes s riciklimit e riprdorimit.

ZhurmaObjektiva Mjedisore 9 (OM 9): Reduktimi i ndotjes s zhurms/akustike dhe prafrimi me nivelet erekomanduara nga BE dhe OBSH.

Popullsia dhe asetet materialeObjektiva Mjedisore 10 (OM 10): Prmirsimi i kohezionit social, siguris s jetess dhe lvizshmris sqdrueshme.

Trashgimia KulturoreObjektiva Mjedisore 11 (OM 11): Ruajtja e shtrirjes, prmbajtjes dhe veorive t zonave dhe strukturavet trashgimis kulturore.

PeisazhiObjektiva Mjedisore 12 (OM 12): Garantimi i ruajtjes s peisazheve t veanta dhe zonave peisazhistikeme veori dalluese n nivel kombtar dhe krijimi i nj imazhi peisazhi me cilsi t lart.Shpjegimi i prcaktimit t objektivave mjedisore jepet n seksionet n vijim.

1.3.1 Vlersimi Mjedisor

N kndvshtrimin e lidhjes mes politikave t Planit dhe objektivave mjedisore, vrehet nj diversifikim iprputhshmris sipas fushave prkatse mjedisore. Konkretisht:

Politikat q lidhen me Prmirsimin e Cilsis Urbane dhe ato q lidhen me Mbrojtjen dhePrmirsimin e Cilsis s Mjedisit kan klasifikimin m t lart n nivelin e prputhshmrisme objektivat mjedisore.

Politikat q lidhen me Zhvillimin e Qndrueshm Ekonomik dhe Prmirsimin e Infrastrukturskan klasifikimin m t ult n nivelin e prputhshmris me objektivat mjedisore. Sidoqoft,secila prej ktyre politikave sht n prputhshmri t plot me t pakten nj, dhe n shumicne rasteve me 2 dhe 3 objektiva mjedisore.

Dy politika te Planit, specifikisht: Vendosja e standarteve t projektimit urban, dhe Krijimi i ParqeveRajonale, jane n prputhshmri t plot me t gjitha objektivat mjedisore, duke marr rezultatinmaksimal t mundshm.

Secila prej politikave t planit (prve dy politikave q klasifikohen me prputhshmri t plot) nukkan lidhje me t paktn nj objektiv mjedisore dhe n shumicn e rasteve me dy objektiva.



Dy objektiva t Planit q lidhen me Sistemin Urban jan pothuajse n prputhshmri t plot me tgjitha objektivat mjedisore.

Politika e cila ka lidhje me Zhvillimin e Qndrueshm Ekonomik dhe m specifikisht me Programinspecifik pr zhvillimin e biznesit, financave t qndrueshme, nuk ka lidhje me asnj prej objektivavetona mjedisore.

Objektiva mjedisore 1 q lidhet me menaxhimin e toks, dhe objektiva 10 q lidhet me popullsin, jann prputhshmri t plot me pjesn m t madhe t politikave t planit.

Duhet theksuar se t dyja kto objektiva jan ose n prputhshmeri t plot, ose nuk lidhen mepolitikat e planit.

Objektiva 11 q lidhet me ruajtjen e trashgimis kulturore sht objektiva q nuk lidhet me pjesnm t madhe t politikave te Planit.

T gjitha objektivat e tjera mjedisore paraqesin nj diversitet t madh lidhur me nivelin eprputhshmris s tyre me politikat prkatse t Planit.

N prgjithsi, konkludohet se duke realizuar ndrhyrjet e duhura hapsinore dhe duke zbatuar t gjithamasat e nevojshme zbutse, t gjitha grup-projektet jan t pranueshme nga kndvvshtrimi mjedisor.

1.4 HAPAT E RRADHS

Si parashikohet ne Ligjin 91/2013 Pr Vlersimin Strategjik Mjedisor, do t mbahet degjesa publikelidhur me Raportin Paraprak t Vlersimit Stategjik Mjedisor t Planit. T gjitha komentet, vrejtjet,sugjerimet e mara, do t paraqiten dhe adresohen n Raportin Final t VSM-s.



PARATHNIE

Raporti Paraprak i Vlersimit Strategjik Mjedisor RPVSM n zbatim t Planit t Prgjithshm Vendorpr Bashkin e Kors (PPVBK) sht nj nga dokumentet kryesore pr tiu paraprir analizave tmtejshme mjedisore. RPVSM synon t prcaktoj drejtimet kryesore t zhvillimeve dhe mbrojtjeveprkatse mjedisore t territorit brenda afatit t tij t vlefshmris, i cili zgjat 15 vite q nga dita emiratimit t tij. Ky dokument i ofron lexuesit/prdoruesit t krijoj nj panoram t prgjithshmeanalitike t gjendjes ekzistuese mjedisore n Bashki, si dhe t kuptoj drejtimet e ardhshme tzhvillimeve mjedisore prmes vizionit t planifikim e zhvillim t territorit.

Gjendja ekzistuese sht bazuar n Raportin e Analizs dhe Vlersimit t Gjendjes Ekzistuese tshtjeve mjedisore, si dhe te raporti mbi Stategjin pr Bashkin Kor, dokumente t hartuara gjatfazs s par dhe t dyt t ktij projekti, i cili ka patur synimin grumbullimin dhe shqyrtimin e t gjithinformacionit ekzistues nga institucionet shtetrore sipas ligjeve n fuqi pr t siguruar t dhnat enevojshme pr n fazn e tret t ktij projekti.

Pr t kuptuar m mir vlersimin e gjendjes mjedisore ekzistuese n territorin e ri t bashkis, i cili nrastin konkret sht rreth 38 her m i madh, jan prodhuar disa harta, profile e tabela pr seciln prejnjsive t reja administrative q i jan shtuar territorit t bashkis se re. Kto profile jan prodhuar ngabashkpunimi i drejtprdrejt i stafit t Bashkis Kor me ekspertt e studiove konsulente.Metodologjia e gjenerimit t gjetjeve sht bazuar te vizita t drejtprdrejta n zyrat e njsiveadministrative, konsultime me personelin dhe t dhnat e administrats n kohn e takimeve, vizita estudim i drejtprdrejt i territorit t njsis dhe takime t rastsishme me qytetart.

Drejtimet kryesore t zhvillimit t synuar pr 15 vitet e ardhshme t Bashkis Kor shtjellohen nkapitujt e tjer t ktij dokumenti, duke br t mundur q:

1. t siguroj zhvillimin e qndrueshm t territorit, nprmjet prdorimit racional t toks dhet burimeve natyrore,

2. t vlersoj potencialin aktual e perspektiv pr zhvillim t territorit, n baz t balancimit tburimeve natyrore, t neojave ekonomike e njerzore dhe interesave publike e private,

3. t nxis veprimet e duhura pr mbrojtjen, restaurimin dhe rritjen e cilsis s trashgimisnatyrore e kulturore dhe pr ruajtjen e shumllojshmris biologjike dhe t peizazhit,

4. t mundsoj t drejtn e prdorimit e t zhvillimit t prons, n prputhje me interesat eshoqris, instrumentet planifikuese dhe legjislacionin,



5. t krijoj kushte t prshtatshme e t drejta dhe shanse t barabarta pr banim, veprimtariekonomike e sociale pr t gjitha kategorit sociale, kohezion ekonomik e social dhe gzim tt drejtave t pronsis.

Raporti paraqet n mnyr t prmbledhur rezultatin e synuar nga t gjitha veprimet e nvojshme prtu ndrmarr gjat ksaj periudhe. Thn ndryshe, Raporti zbrthehet n dimensione t prgjithshmezhvillimi, mbi bazn e t cilave jan hartuar masat prkatse pr secilin dimension. do objektivstrategjik trajtohet me programe specifike dhe konkretizohet me projekte t veanta sipas nj planiveprimi t ndar n faza dhe t shtrir n koh. Zhvillimi i ardhshm i Bashkis, nga termat eplanifikimit strategjik t ktij dokumenti do t prkthehet n terma vazhdimisht t ndryshueshmeterritoriale, t cilat specifikohen n Planin Territorial dhe menaxhohen drejtprdrejt nga strukturat eBashkis Kor.



SEKSIONI - 2

HYRJE

2.1 FAR SHT VSM

Vlresimi Strategjik Mjedisor (VSM) sht nj nga instrumentet ky pr integrimin e shtjevemjedisore dhe parimeve t zhvillimit t qndrueshm n planifikimin strategjik dhe vendim-marrjen.Ai sht nj mjet i njohur globalisht pr planifikimin me pjesmarrje q prdoret pr t analizuar dheprfshir shtjet e mjedisit n politikat, planet dhe programet e propozuara.

Vlersimi Strategjik Mjedisor mund t kuptohet si nj proces sistematik i cili parashikon dhevlerson efektet e mundshme mjedisore gjat hartimit t nj plani apo programi, me qllim adresimin

e ktyre efekteve n mnyr t prshtatshme q n fazat m t hershme t vendimmarrjes.

Qllimi i VSM-s mund t prkufizohet si garantimi q konsideratat mjedisore informojn dheintegrohen n vendim-marrjen strategjike n mbshtetje t nj zhvillimi t qndrueshm dhe tshndetshm nga kndvshtrimi mjedisor. M konkretisht, procesi i VSM-s mbshtet autoritetetprgjegjse pr planet dhe programet, si dhe vendim-marrsit, q t marrin n konsiderat:

Tendencat ky mjedisore, potencialet dhe shqetsimet q mund t prekin apo mund tpreken nga plani apo programi;

Objektivat dhe indikatort mjedisor q jan n prputhje me planin apo programin;

Efektet e mundshme dhe t konsiderueshme mjedisore t opsioneve t propozuara dhe tzbatimit t planit apo programit;

Masat pr t shmangur, zvogluar apo zbutur efektet negative dhe ato pr t rritur eprforcuar efektet pozitive;

Pikpamje, sugjerime dhe informacion nga autoritetet prkatese, publiku dhe sipas rastit

vendet fqinje q preken nga zbatimi i planit apo programit.

N prgjithsi, VSM-ja aplikohet pr plane rregulluese territoriale, programe, politika dhe dokumentet tjer me natyr strategjike (prfshir mundsisht edhe dokumentet ligjore).

2.2 KUADRI LIGJOR I VSMKuadri ligjor i VSM-s prfshin n mnyr t detyrueshme Ligjin Shqiptar pr VSM-n, ndrkoh q, prt qen koherent, nuk sht ln mnjan edhe kuadri ligjor ndrkombtar. Referencat prkatseligjore jane dhn m posht:



Ligji nr. 91/2013 Pr Vlersimin Strategjik Mjedisor, i cili ka pr qllim t siguroj mbrojtjet lart t mjedisit dhe zhvillim t qndrueshm, prmes prfshirjes s shtjeve tmjedisit gjat hartimit, miratimit, rishikimit, ndryshimit ose modifikimit t planeve aprogrameve me pasoja t mundshme negative n mjedis. Ligji prcakton institucionet dheautoritete prkatse, detyrat dhe prgjegjsit e tyre, si dhe rregullat e procedurs prkryerjen e vlersimit strategjik mjedisor. Ligji sht prafruar me Direktivn 2001/42/KE, dat27 qershor 2001. M shum informacion gjendet nhttp://www.legjislacioni.gov.al/frontend/change_documents/129.

Direktiva 2001/42/EC e Komisionit Evropian mbi vlersimin e efekteve n mjedis prejplaneve apo programeve t caktuara (Direktiva e VSM-s). M shum informacion gjendet nhttp://ec.europa.eu/environment/eia/home.htm.

Protokolli i VSM-s i hartuar dhe miratuar n Konventn e Espoo (UNECE). M shuminformacion gjendet n http://www.unece.org/env/eia/sea_protocol.htm.

2.3 FAZAT KY T PROCESIT T VSM-S

2.3.1 Fazat ky t procesit t VSM-s

N tabeln m posht prshkruhen fazat ky t procesit t VSM-s.

Tab. - 1 Fazat ky t procesit t VSM-s

Faza Prshkrimi

ShqyrtimiGjat shqyrtimit identifikohet nevoja pr VSM q aplikohet n nj plan, program apo projekt specifik.Shqyrtimi si proces fokuson burimet tek ato plane, programe apo projekte t cilat mund tshkaktojn efekte t konsiderueshme n mjedis dhe shndet, dhe prjashton nga procesi iVSM-s ato t cilat kan ndikime te vogla, ose nuk kan fare ndikime. Qllimi i shqyrtimit sht tidentifikoj nse VSM-ja duhet te aplikohet pr nj plan, program apo projekt specifik.

Studimi ishtrirjes /

qllimit tVSM

shtjet e identifikuara gjat studimit t shtrirjes /qllimit t VSM-s do t orientojn vlersimine gjendjes baz t mjedisit, vlersimin aktual t ndikimeve t pritshme dhe konsideratat pr opsionet mundshme alternative. VSM-ja merr n konsiderat prfshirjen e aspekteve m t gjeramjedisore apo sociale, si jan adaptimet ndaj ndryshimeve klimatike, mundsit prpunsim etj. Qllimi i ksaj faze sht t prcaktohen shtjet ky q duhen adresuar n raportin eVSM-s.



Analiza egjendjesekzistuese

Analiza e gjendjes ekzistuese do t prbj bazn pr vlersimin e ndikimeve dhe prpilimin eskems s monitorimit. Pr VSM-n sht e rndsishme q t prvijohen tendencat e mundshmen t ardhmen kshtu q duhet t bhet analiza e tendencave n t kaluarn, me qllim q tparashikohen zhvillimet q do t ndodhin n t. Vlersimi i ndikimeve t pritshme nuk mund tbhet pa kuptuar mir gjendjen ekzistuese t shtjeve ky t identifikuar n studimin eshtrirjes/qllimit t VSM-s. Qllimi i analizs s gjendjes ekzistuese sht q t orientoj drejt njspecifikimi m t mir t shtjeve ky, dhe nj identifikimi m t mir t problemeve kryesore qlidhen me planet, programet apo projektet prkatse.

Analiza endikimeve

dheformulimi imasave

zbutse

VSM-ja analizon efektet e konsiderueshme negative si dhe ato pozitive t planeve t propozuara.Nj nga prfitimet kryesore prej VSM-s sht se ai mundson identifikimin e efekteve mjedisoret nj numri projektesh t perfshira n dokumentin strategjik, dhe si i till ai do t adresoj efektete pritshme kumulative, t cilat mund t rezultojn prej aktiviteteve t vogla individualisht, por tkonsiderueshme t marra s bashku, q do t kryhen pr nj periudh t caktuar kohore.N vijim t rreziqeve dhe ndikimeve t identifikuara, VSM-ja sugjeron masa zbutse pr tadresuar efektet e pritshme negative si dhe pr t rritur ndikimet pozitive q do t vijn nga zbatimii planeve, programeve apo projekteve prkatse. Kjo faz ka pr qllim t vlersoj efektet ekonsiderueshme negative dhe pozitive t planeve prkatese, dhe, n vijim t konkluzioneve tanalizs s ndikimeve, t marr n konsiderat alternative dhe opsione, dhe t formuloj masatzbutse pr t parandaluar, reduktuar dhe, sa m shume t jet e mundur, t kompensoj

do ndikim t konsiderueshm negative t planeve programeve apo projekteve prkatse.

Hartimi i

raportit tVSM-s

Raporti i VSM-s prmbledh t gjitha gjetjet dhe konkluzionet e nxjerra gjat gjith procesit t VSM-s dhe shrben si baz pr konsultimet me autoritetet prkatse dhe grupet e tjera t interesit.Qllimi i ksaj faze sht prgatitja e nj raporti t shkruar mir dhe t kuptueshm, i cili paraqet tgjith informacionin dhe t dhnat e rndsishme, konkluzionet dhe rekomandimet n nj mnyr tqart, dhe kshtu do t mundsoj konsultime efektive me autoritetet prkatse dhe grupet etjera t interesit.

Adoptimi

Jepet informacion mbi adoptimin e planit, programit apo projektit prkats, si jan reflektuar

komentet dhe sugjerimet e procesit t konsultimeve, si dhe pr metodat e monitorimit t efekteve t

konsiderueshme mjedisore q vijn nga zbatimi i planit, programit apo projektit prkats.

Monitorimi

Monitorimi i efekteve t konsiderueshme mjedisore dhe realizimi i veprimeve t duhura korrigjuese /

zbutse pr do efekt mjedisor t konsiderueshm t paparashikuar.



2.3.2 Nevoja pr Vlersim Strategjik MjedisorPothuajse nuk ka asnj zhvillim me origjin njerzore q mos t shkaktoj ndikim mjedisor, n shkall tndryshme. Kjo sht arsyeja se pse tashm i sht dhn gjithmon e m shum rndsi aspektevemjedisore t zhvillimit dhe qndrueshmris n trsi t investimeve t propozuara. Bazuar n pariminmjedisor t parandalimit, sipas t cilit do ndrhyrje e planifikuar duhet t provoj paraprakisht, qnuk do t ket pasoja negative n mjedis, t gjitha vendet me legjislacion mjedisor bashkkohor kryejnat q quhet Vlersim Strategjik Mjedisor (VSM) pr do ndrhyrje apo investim konkret. Po ashtu,edhe politikat, planet, dhe programet mund t ken ndikime mjedisore. Nse nuk hartohen mbi baza tshndosha parimore edhe mjedisore, planet apo strategjit mund t prfundojn duke shkaktuar dmemjedisore afatgjata dhe t llojit strategjik. Pr kt specifik, ato i nnshtrohen nj procedure tveant dhe t ndryshme nga VNM-ja, si sht Vlersimi Paraprak Strategjik Mjedisor (VPSM). Procesi iVPSM-s sht nj detyrim ligjor pr politikat, planet apo programet.

VSM sht nj instrument i rndsishm pr t integruar konsiderata mjedisore n prgatitjen dhe nmiratimin e planeve dhe t programeve t caktuara, t cilat kan t ngjar q t ken efekte

domethnse mbi mjedisin.Vlersimi Strategjik Mjedisor sht procesi dhe sistemi i prfshirjes s konsideratave mjedisore brendapolitikave, planeve, programeve, apo strategjive.

Vlersimi i situatsPr t ngritur nj infrastruktur miqsore urbane me mjedisin, sikundr dhe rajoni e ka n ADN e vet,krkohet t merren n konsiderat disiplina e fusha si:

Kuadri administrativ, Plani rregullues egzistues (realizimet dhe mosrealizimet, strukturaekzistuese e fshatit, zonimi dhe identifikimi i nevojave);

Pozicionin gjeografik t Bashkis Kor dhe kufinjt administrativ t saj;

Relievi i azhornuar, t dhna gjeologjike dhe gjeomorfologjike;

T dhna hidro-gjeologjike, t dhna klimatike dhe hidrologjike;

T dhna mbi komunitetet bimore, shtazore dhe ekosistemet e zons n studim;

Raporti i ndikimit n mjedis;

Kushtet sizmike e tektonike t rajonit;

Burimet territoriale dhe ekonomike;

Historia, monumentet e kulturs, arkeologjia;

Popullsia (gjndja ekzistuese dhe tendecat e ndryshimeve);

Pronsia mbi trojet, Strehimi, Arsimi;

Profili ekonomi (biznesi i vogl, ndrmarrjet, turizmi), Punsimi;

Infrastruktura (rrjeti rrugor, sheshet e grumbullimit t mbetjeve urbane, ujsjells, kanalizim,elektrik, telefoni);

T dhna mbi infrastrukturn sociale.



SEKSIONI 3

PRSHKRIM I PRGJITHSHM I PLANIT

3.1 QLLIMI DHE OBJEKTIVAT KRYESORE

3.1.1 Objektivat e PPU pr Bashkin KorVizioni: Bashkia Kor - nj nga rajonet m t rndsishme me prosperitet t lart punsimi nBallkanin Perndimor, me infrastruktur dhe mobilitet multimodal t integruar, q konkuron n nivelndrkombtar prmes investimeve inovative me an t nxitjes s nj planifikimi t qndrueshmterritorial, rajon ku ofrohet cilsi jetese pr t gjith, me promovim te shrbimeve lokale dheatraksioneve kulturore dhe mjedisore, duke e kthyer zonen ekonomike n nj ambient trheqsvendas dhe ndrkombtar.

Kora e kulturs, historis, dizajnit urban dhe natyrs, nj Bashki q ngjall krenarin, zgjon pasionin dhendjenjn e prkatsis pr t gjith banort e saj.

Plani Prgjithshm Vendor pr Bashkin Kor sht pjes integrale e Planit t PrgjithshmKombtar. Kora sht qytet q ka patur nj zgjerim dhe zhvilim t zonave prreth, dhe tendencasht q kto zona t takohen. Zonat prreth kan patur nj zhvillim t vrullshm formal dhekryesisht informal. Zhvillimet kaotike dhe pa vizion kan dmtuar rnd peisazhin natyror, prandajlind nevoja pr nj plan t integruar dhe me nj vizion t qart.

Qendr rajonale me rndsi kombtare, me nj ekonomi konkuruese, siprmarrje dinamike, bujqsi eturizm t zhvilluar, e fokusuar tek inovacioni duke u kujdesur n mnyr t veant pr mjedisin.

PPVBK do t orientoj prdorimin dhe shfrytzimin e ksaj zone, si dhe do t krijoj infrastrukturn eprshtatshme pr nj zhvillim t qndrueshm. Qllimet q synon t prmbush ky Plan jan:

1. t siguroj zhvillimin e qndrueshm t territorit, nprmjet prdorimit racional t toks dhet burimeve natyrore ;

2. t vlersoj potencialin aktual e perspektiv pr zhvillim t territorit, n baz t balancimit tburimeve natyrore, t nevojave ekonomike e njerzore dhe interesave publike e private ;

3. t nxis veprimet e duhura pr mbrojtjen, restaurimin dhe rritjen e cilsis s trashgimisnatyrore e kulturore dhe pr ruajtjen e shumllojshmris biologjike dhe t peizazhit ;



4. t mundsoj t drejtn e prdorimit e t zhvillimit t prons, n prputhje me interesat eshoqris, instrumentet planifikuese dhe legjislacionin ;

5. t krijoj kushte t prshtatshme e t drejta dhe shanse t barabarta pr banim, veprimtariekonomike e sociale pr t gjitha kategorit sociale, kohezion ekonomik e social dhe gzim tt drejtave t pronsis.

Plani sht ndeshur me disa sfida, si n nivel rajonal, ashtu edhe n at lokal. Kto sfida prekinthuajse t gjith sektort e marr n konsiderat. Masa e kaprcimit t tyre do t sjell masn esuksesit t planit. Sfidat jan:

Ekonomia Globale dhe Konkurenca Rajonale ;

Integrimi i hapsirave Informale, Rigjenerimi Urban dhe Strehimi ;

Mobiliteti dhe Transporti ;

Kaprcimi Teknologjik dhe Infrastruktura dixhitale ;

Situata Mjedisore dhe Menaxhimi i Mbetjeve ;

Ndryshimi i Stilit t Jetess.

Pr t kaprcyer sfidat, plani ka marr n konsiderat mundsit specifike q e bjn tkonkurrueshm territorin n fjal:

Kultura dhe Kreativiteti ;

Diversiteti i Lart i Sektorve Ekonomik ;

Popullsi n mosh t re ;

Pozita Gjeografike e Favorshme.

Mundsia pr t zbatuar koncepte dhe priorite t zhvillimit territorial t Komunitetit Europian shtpar n disa perspektiva pr tu prputhur si m posht:

Koncepti i Zhvillim i balancuar Policentrik. (Sistemi Policentrik i Qendrave Urbane);

Vendosja e nj forme t re zhvillimi Urban-Rural n nivel t Zonave Funksionale Urbane;

Barazi n aksesin n infrastruktur, energji dhe shrbime;

Mbrojtjen dhe prdorimin e qndrueshem t kapitalit dhe aseteve natyrore.

Strukturat ekologjike dhe resurset kulturore si potenciale zhvillimi n rajonet q jan m t vonuar nzhvillim dhe jan t klasifikuar si zona ekologjike dhe kulturalisht sensitive. Hartimi i vizionit shtrealizuar, duke ndrthurur n nj koncept t vetm Sfidat, Mundsit, Qllimet dhe Parimet e planit,duke krijuar kshtu nj qndrueshmri t tij dhe prkthimin m tej n objektiva strategjike m efektive.

3.1.2 Parimet e Planit Stategjik

Integrimi

Bashkia Kor sht tashm nj realitet kompleks mjedisesh urbane, me qytetin e Kors dhe 7 njsiadministrative me profil rural. Objektivat e planit strategjik marrin parasysh ndrlidhjet e ekosistemevet ndryshme dhe shqyrtohen dhe vlersohen nga ndikimi q ato kan tek kto eko-sisteme.



Qndrueshmria

Vizioni, objektivat dhe programet strategjike synojn nj habitat t shumllojshm mjedisor, social dheekonomik pr popullsin aktuale pa kompromentuar mundsin e gjeneratave t ardhshme tplotsojn nevojat e tyre dhe t progresojn.

Jetueshmria

Jetueshmria sht shuma e faktorve q prkufizojn standartin e jetess s nj komuniteti prfshir mjedisin urban, natyror, zhvillimin ekonomik, stabilitetin social, mundsin e arsimit, tkujdesit shndetsor si dhe mundsit kulturore dhe t argtimit. Plani strategjik i Bashkis Kor synonrritjen e cilsis s jetess pr banort e vet duke konsideruar faktort e mposhtm:

Hapsirat publike, Formn urbane, Zhvillimin ekonomik, Aksesin n shrbime, Kujdesi social,Mjedisi natyror, Pjesmarrja e publikut n Qeverisje

Inovacioni

Nj qasje ndaj planifikimit q inkurajon dhe mundson prmirsime dhe adoptime t teknikave,teknologjive, produkteve dhe mnyrave t reja pr t pasur rezultate sa m t mira. Inovacioni shtparim i rndsishm q synon t tejkaloj edhe kufizimet financiare me t cilat mund t prballetBashkia pr t realizuar programet dhe projektet e dshiruara. Plani Strategjik i Kors synon tprshtas elemente t Smart City.

Ruajtja dhe zhvillimi i tradits

Bashkia e Kors sht krenare pr pasurin e trashgimis historike urbane. Zhvillimi i territorit tBashkis do t bhet duke vlersuar e mbrojtur trashgimin historike urbane t lagjeve, ndrtimetkarakteristike, elementt ndrtimor dhe materialet lokale si element i rndsishm i peisazhit urban.

Dimensionet Strategjike

Zhvillimi i territorit t bashkis Kor do t orientohet prmes pes dimensione zhvillimi t cilat kanpr synim udhheqjen dhe monitorimin e prparimit t objektivave strategjike t zhvillimit, programevedhe projekteve t zhvillimit n drejtimin e:

1. Forms urbane;

2. Infrastrukturs;

3. Jetess n komunitet;

4. Zhvillimit ekonomik dhe inovacioni;

5. Mjedisi Natyror.



Fig. - 1 IDRA Dimensionet e zhvillimit t territorit

Vizioni sht formuluar me disa fasha:1. T kthehemi n nj nga rajonet ekonomike m t rndsishme t Ballkanit Perndimor, me

prosperitet t lart dhe q redukton pabarazit me rajonet e tjera, i drejtuar nga zhvillimet qnsishme n punsim dhe infrastruktur konkuruese.

2. Nj ekonomi lider, e cila konkuron n nivel ndrkombtar, e bazuar n investime inovative,t cilat promovojn bizneset kreative dhe t bazuara n njohuri si dhe nxisin nj nivel tlart edukimi dhe aftsish profesionale.

3. T prmirsoj cilsin e jetess pr t gjith, me an t promovimit t stileve tshndetshme t jetess, aksesit n shrbime shndetsore cilsore dhe zhvillimin ekomuniteteve t qndrueshme.

4. Prmirsimi i mobilitetit n nivel lokal, kombtar dhe ndrkombtar, fal zgjidhjeve ntransport t cilat ndrlidhin komunitetet me mundsit pr punsim dhe shrbime lokale,kontrollojn dhe zvoglojn trafikun, si dhe prmirsojn lidhjet strategjike toksore,hekurudhore dhe ajrore me an t Aeroportit Ndrkombtar dhe atij lokal.

5. Specializim, densifikim dhe mbshtetje e bizneseve t vogla dhe t mesme t cilatpromovojn ekonomin lokale.

6. Suksesi duhet t sigurohet me mnyra t cilat promovojn efiiencn energjitike, mbrojncilsin e ajrit, minimizojn dhe menaxhojn mbetjet si dhe mbrojn e prmirsojn mjedisinnatyror dhe at t ndrtuar.

N kuadr t plotsimit t vizionit jan prcaktuar gjasht objektiva strategjike kryesore. Secila prejobjektivave strategjike shtjellohet n kapitullin pasardhs me an t politikave prkatse, t cilatdrejtojn hartimin e PPV pr Bashkin Kor:

Zhvillimi i Qndrueshm EkonomikRajoni Bashkia Kor sht qendra juglindore ekonomike e Shqipris. Si rrjedhoj do t vazhdoj tmbetet motorri ekonomik i vendit dhe t kthehet n nj rajon konkurues n Ballkanin Perndimor.Rajoni do t kthehet n nj hapsir, e cila mbshtet krijimin e cluster-ave ekonomike, duke ubazuar n parimet e metabolizmit, ku prodhimi dhe zhvillimin e mtejshm kryhen nn paradigmn e

FormaUrbane

Jetesa nekomunitet

Infrastruktura

ZhvillimiEkonomik &Inovacioni

Mjedisi

Zhvillimi i Territorit



nj cikli t mbyllur ku mbetjet e nj procesi prdoren si lnda e par e nj procesi tjetr. Rajoni synont mbshtes bizneset, dhe indrustrit kreative dhe zhvillimin e turizmit gjithvjetor, t cilat do tlejojn n kaprcimin teknologjik t ktij rajoni n t ardhmen. Qendr rajonale me nje ekonomikonkuruese, sipermarrje dinamike, bujqsi t zhvilluar, turizm shumdimensional, e fokusuar tekinovacioni dhe duke u kujdesur n mnyr t veant pr mjedisin.

1. OS 1 Zhvillimi i potencialit bashkiak pr krijimin e nj klime atraktive pr trheqjen einvestimeve vendase dhe t huaja n Kor, si dhe bashkpunimi ndr-kufitar me qllimzhvillimin e biznesit dhe rritjen e mundsive pr punsim.

2. OS 2 Ngritja dhe fuqizimi i nj rrjeti t mbshtetjes institucionale dhe infrastrukturore przhvillimin e Bujqsise n Bashkin e Kors si nj motorr i zhvillimit ekonomik t zons n trsi

3. OS 3 Transformimi i Kors n nj destinacion turistik me shum dimensione si:i) kulturore,

ii) natyrore (eko-turizm),iii) t shijes, etj.

4. OS 4 Rivitalizimi i sektoreve t Industris.

Prmirsimi i Cilsis Urbane/ RuraleDuke par prqndrimin e lart t zonave urbane n rajon ky objektiv synon prmirsimin e cilsiss mjedisit t ndrtuar n hapsirn administrative t Bashkis Kor. Zhvillimi kaotik i dekadave tfundit i lidhur dhe me zhvillime informale ofron nj pasqyr t vshtir urbane. Si rrjedhoj, dukepar dhe dshirn pr trheqjen e talenteve dhe kompanive t huaja, prtej atyre vendase, sht eudhs q cilsia urbane t kthehet n nj prioritet pr kt plan. Prmirsimi i ktij mjedisi me an tprojekteve t rigjenerimit, konsolidimit si dhe integrimit do t ofroj nj mundsi t mir pr ofrimine modeleve t zhvillimit t qndrueshm t komuniteteve, do t rris atraksionin e ktij rajoni edhen nivel ndrkombtar, si dhe do t nxis industrin e ndrtimit t kontrolluar ekologjikisht dhe tturizmit, t cilat jan n nj nivel jo t knaqshm pr momentin. Duke prmirsuar procesetplanifikuese dhe manaxhuese, Kora do t ket nj form urbane q i prshtatet objektivaveambicioze t bashkis dhe mbshtes zhvillimin ne teresi.

1. OS1 Konsolidimi i nj sistem modern t planifikimit urban bazuar mbi platforma inteligjente tdhnash dhe burime njerzore t kualifikuara q rrisin cilsin e forms urbane dhe zhvillojnterritorin n mnyr t qndrueshme.

2. OS2 Prmirsimi i teksturs urbane

Prmirsimi i Infrastrukturs s Trasnsportit dhe Mobilitetit n RajonZhvillimi i mobilitetit dhe optimizimi i lvizshmris midis zonave t ksaj hapsire me qllimprmirsimin e ndrlidhjes midis bizneseve dhe furnitoreve t tyre, si dhe aksesin e individvetek shrbimet e ofruara nga kjo hapsir ekonomike. Master plani i transportit duhet t marrparasysh zhvillimin e rrugve, transportin publik dhe parkimin, si dhe t siguroj m shum lidhjendrmjet lagjeve; t rris aksesueshmrin nga t gjith. Pr m tepr, duhet t nxis modeletalternative t transportit dhe t theksoj nocione specifike pr transportin publik. Plani ka propozuarzhvillimin e nj sistemi rrugsh kmbsorsh dhe biikletash q duhet t prdorin topografin e



shesht t qytetit dhe traditn urbane t prdorimit t biikletave. Rrjetet e kmbsorve dhe tbiikletave synojn t ojn n ulje t varsis nga makinat dhe n ulje t nivelit t ndotjes, e nga anatjetr t sjellin nj ndikim shum pozitiv mbi shndetin dhe cilsin e jets publike. Infrastrukturpublike q rrit mundsin e zhvillimit t bizneseve dhe komuniteteve, duke u shoqruar me rritjen emobilitetit pr qarkullimin e njerzve dhe mallrave n mnyr t zgjuar dhe efiente.

1. OS1 Prmirsim i rrjeteve rrugore dhe shrbimeve t transportit2. OS2 Prmirsim i shrbimeve t Transportit

Mbrojtja dhe Prmirsimi i Cilsis s Mjedisit NatyrorRuajtja e Burimeve Natyrore dhe Mbrojtja e Mjedisit, ku konsiderohet Uji si prioritet i zhvillimit,prmiresimi i kualitetit dhe i siguris s aksesit me ujrat liqenor e siprfaqsor, prdorimiteknologjive me zero emetim t dmshm. Integrimi i sistemeve natyrore me dizajnin einfrastrukturs si dhe krijimi i rrjeteve t parqeve nga niveli lokal tek ai rajonal. Mjedis natyror imbrojtur duke implementuar standartet teknike e ligjore pr trajtimin e ekosistemeve dhe ruajtjen ebiodiversitetit, duke siguruar kushtet e nevojshme pr zhvillimin urban.

TokaObjektiva Mjedisore 1 (OM 1): Garantimi i menaxhimit dhe prdorimit t qndrueshm t toks dhembrojtja e saj.Objektiva Mjedisore 2 (OM 2): Parandalimi i shfrytzimit t burimeve natyrore, duke rritur nivelin eprdorimit t materialeve t riciklueshme nga mbetjet q gjenerohen gjat ndrtimit / rehabilitimit tinfrastrukturs.

AjriObjektiva Mjedisore 3 (OM 3): Garantimi i arritjes s objektivave afatgjata pr sasit vjetore tshkarkimeve t ndotsve, pr t arritur prputhshmrin me kufijt maksimal t lejueshm nga BEpr shkarkimet e ndotsve atmosferike.

Faktort klimatik

Objektiva Mjedisore 4 (OM 4): Prshtatja e infrastrukturs n prgjigje t ndryshimeve klimatike dhereduktimi i sasive vjetore t emetimeve t gazeve ser n nivelet e prcaktuara n SKZHI II.

Uji

Objektiva Mjedisore 5 (OM 5): Kufizimi i efekteve negative mbi ujrat nntoksore dhe siprfaqsore,

ujrat e njelmt, ujrat breglumor dhe burimet e ujit t pijshm.

Mjedisi natyror

Objektiva Mjedisore 6 (OM 6): Garantimi i kohezionit t popullatave dhe mbrojtjes s biodiversitetit.Objektiva Mjedisore 7 (OM 7): Ruajtja e zonave q kan nj status t veant mbrojtjeje, prejaktiviteteve me ndikime t konsiderueshme.

Mbetjet



Objektiva Mjedisore 8 (OM 8): Kompletimi trsor i infrastrukturs s landfilleve e incineratorve dhenjkohsisht reduktim i sasis s depozitimit t mbetjeve n landfill nprmjet proceseve t reduktimitdhe rritjes s riciklimit e riprdorimit.

ZhurmaObjektiva Mjedisore 9 (OM 9): Reduktimi i ndotjes s zhurms/akustike dhe prafrimi me nivelet erekomanduara nga BE dhe OBSH.

Popullsia dhe asetet materialeObjektiva Mjedisore 10 (OM 10): Prmirsimi i kohezionit social, siguris s jetess dhe lvizshmriss qndrueshme.

Trashgimia KulturoreObjektiva Mjedisore 11 (OM 11): Ruajtja e shtrirjes, prmbajtjes dhe veorive t zonave dhestrukturave t trashgimis kulturore.

PeisazhiObjektiva Mjedisore 12 (OM 12): Garantimi i ruajtjes s peisazheve t veanta dhe zonave peisazhistikeme veori dalluese n nivel kombtar dhe krijimi i nj imazhi peisazhi me cilsi t lart.

3.2 OBJEKTIVAT E VSM PR BASHKIN KORObjektivi kryesor i VSM-s sht orientimi i Planit t Prgjithshm Rregullues (PPRr) s Bashkis Korcpr minimizimin e do ndikimi potencial negativ q mund t rezultoj nga zbatimi i tij.

Kjo VSM identifikon ndikimet e mundshme mjedisore t PPRr, vlerson ndikimet e mundshme, jep rrugte minimizimit apo shmangies s tyre.

VSM analizon disa skenar. Skenari 0, pra i t mos brit asgj n kt Bashki do t onte me shumgjasa n nj spirale t prshpejtuar t prkeqsimit mjedisor t deritanishm. N vend t ksaj, VSM-jasynon t orientoj planin pr realizimin e objektivave t tij n nj mnyr t qndrueshme. Pr PlaninRregullues t Bashkis, vlersimi merret veanrisht me ndikimin mjedisor q mund t ket zbatimi iplanit. Si u tha n paragrafin m sipr, skenari 0 nuk sht zgjidhja e duhur, pasi gjendja aktualemjedisore n Bashkin Korc sht e mir po ti referohemi standardeve bashkkohore, dhe do tprkeqsohet edhe m shum nse vazhdon t mos merren masa n prmirsimin e ksaj situate.Veanrisht pr PPRr, ky vlersim shqyrton aspektet mjedisore t zhvillimit t planit n lidhje metendencat dhe situatn aktuale dhe bn nj analiz t:

mjedisit urban n trsi prdorimit t toks, flors, fauns, cilsis s ajrit dhe ujit,rekreacionit aktiv dhe pasiv, zonave t ndotura, zonave me bukuri natyrore apo me ndjeshmrit veant mjedisore, zonave potencialisht t ekspozueshme ndaj rreziqeve natyrore;

mjedisit dhe trashgimis s ndrtuar monumentet e godinat kulturore dhe historike,aspektet dhe vlerat peizazhistike t qytetit;



veprimtarive ekonomike dhe shoqrore t tilla si tregtia, industria, shndeti dhe arsimi, sidhe ndikimi q kto kan mbi mjedisin;

infrastrukturs dhe sigurimit t shrbimeve sigurimi (burimor) i ujit, energjis dhetelekomunikacioneve; menaxhimi i mbetjeve t ngurta dhe t lngshme; qarkullimi dhelvizshmria n rrug dhe transport; lvizshmria alternative.

3.2.1 Projekt - Raporti Paraprak

Instrumentet dhe shtjet q influencojn planifikimin e territorit

Bazuar n prcaktimet e rezultateve t pritshme n Termat e Referencs si dhe n zbatim t Ligjin nr.107/2014, dat 31.07.2014, Pr Planifikimin e dhe Zhvillimin e Territorit, i ndryshuar dhe n aktetnnligjore t tij, veanrisht referuar Vendimit t Kshillit t Ministrave nr. 671, dat 29.07.2015, Prmiratimin e rregullores s planifikimit t territorit nj ndr analizat e para t cilat zhvillohen n kuadrt hartimit t nj dokumenti planifikimi sht analiza dhe studimi i planeve t hartuara m par ose nproces q ndikojn n zhvillimin e territorit t Bashkis. Metodoligjia e hartimit t analizs s planeve tmparshme sht bazuar n nj studim t dokumenteve t planifikimit, q pr strukturim tinformacionit ato jan ndar n dy kategori kryesore:

1. Analiza e dokumenteve t planifikimit t hartuara m par, q prmban jo vetm analizat eplaneve t mparshm territorial t hartuar pr Bashkin Kor por edhe nj pasqyr tstrategjive ndrkombtare, kombtare dhe rajonale q ndikojn n zhvillimin e Kors;

2. Dokumentimi dhe rishikimi i direktivave t planeve ekzistuese hapsinore kombtare dhesektoriale, standarteve dhe normave. Prej secilit dokument jan identifikuar objektivat dhe disanga masat kryesore t cilat kan implikime n hartimin e planit t ri t prgjithshm vendor prBashkin Kor.

Ky Projekt-Raport Prfundimtar sht rezultati kryesor raportues i procesit t VSM-s. Mbasshqyrtimeve dhe komenteve t Bashkis Kor, si dhe seancave t dgjesave me publikun, do shihenpyetjet, komentet apo sugjerimet q dalin gjat procesit, do u jepet prgjigje dhe do integrohen nsegjykohen t drejta, dhe n fund do t prodhohet Raporti Prfundimtar pr miratim nga Kshilli iBashkis dhe Ministria e Mjedisit. Raporti paraprak i i vlersimit strategjik mjedisor bn t mundur:

a. prshkrimin e qllimit dhe objektivave kryesore t planit ose programit dhe t prputhjes se tijme plane ose programe t tjera q lidhen me t, fazn e vendimmarrjes dhe sqarimet nsedisa shtje jan vlersuar ose do t vlersohen n nivele dhe procese t tjera planifikimi;

b. prshkrimin e metodiks s zbatuar pr hartimin e raportit t VSM-s, prfshir vshtirsit ehasura gjat prgatitjes s tij, dhe burimet e informacionit ekzistues, q prdoren pr qllimt hartimit t raportit;

c. prshkrimin e alternativave t konsideruara gjat hartimit, rishikimit, ndryshimit apomodifikimit t planit ose programit t propozuar, prfshi edhe alternativn e mosplanifikimit(alternativa zero), si dhe arsyetimet prkatse;

d. objektivat pr mbrojtjen e mjedisit, t prcaktuara n shkall ndrkombtare, nivelkombtar, rajonal apo lokal, t cilat lidhen me planin ose programin dhe mnyra n tciln kta objektiva jan marr n konsiderat n propozim;



e. prshkrimin e prbrsve t mjedisit n zonn e shtrirjes t planit ose programit t propozuar;

f. prshkrimin e cilsis s elementeve t mjedisit n zonn ku propozohet plani apoprogrami, t cilat mund t ndikohen nga zbatimi i planit ose programit t propozuar;

g. ndrveprimet e mundshme me mjedisin t planit ose programit t propozuar, duke prfshir nveanti problemet q lidhen me zona t nj rndsie t veant mjedisore, si zonat e mbrojtura;

h. pasojat e mundshme negative n mjedis, duke prfshir ndikimet n biodiversitet, n tok,n uj, n ajr, faktort klimaterik, trashgimin kulturore dhe arkeologjike, peizazhin apodhe ndrveprimin ndrmjet ktyre faktorve;

i. pasojat e mundshme negative n mjedisin ndrkufitar, n rast t zbatimit t nenit 17 t ktijligji;

j. masat e parashikuara pr t shmangur apo zbutur sa m shum t jet e mundur pasojat endikimeve n mjedis, gjat zbatimit t planit ose programit;

k. identifikimin e investimeve apo t infrastrukturs mjedisore t nevojshme, n kuadr tplanit apo programit t propozuar;

l. prshkrimin e masave t parashikuara pr monitorimin e pasojave n mjedis gjatzbatimit t propozimit.

Raporti paraqet prfundimet me nj prmbledhje t shkurtr jo teknike dhe sugjeron disa prejveprimeve kryesore mjedisore q duhen ndrmarr dhe pasur parasysh gjat zbatimit t PPRr dhe

detajimit t puns gjat hartimit t Planifikimit t Prgjithshm t Territorit.

3.3 KUADRI LIGJOR DHE RREGULLATOR

Kuadri Institucional pr Mbrojtjen e MjedisitInstitucionet mjedisore n Shqipri kan kaluar nprmjet nj procesi reformash t thellainstitucionale gjat dy dekadave t fundit. Si rezultat i prpjekjeve disa vjeare t t gjith aktorve tinteresuar brenda vendit, si dhe kontributit t komunitetit ndrkombtar, n Shtator 2001 u suprimuaAgjencia Kombtare e Mjedisit (nga 1991 deri 1998; Komitet pr Mbrojtien e Mjedisit) dhe n vend tsaj u krijua Ministria e Mjedisit, e cila n vazhdim t trendit pr rritjen e autoritetit n mbrojtjen emjedisit, n vitin 2005 transformohet n Ministrin e Mjedisit, Pyjeve dhe Administrimit t Ujrave(MMPAU) dhe sot n Ministri Mjedisi.

Ministria e MjedisitMinistria e Mjedisit, sht autoriteti kryesor prgjegjs pr menaxhimin e mjedisit dhe politikavemjedisore n nivel kombtar n Shqipri. Ministria e Mjedisit u krijua si organi shtetror i specializuarpr mbrojtjen e mjedisit n Shqipri. Ajo harton dhe zbaton politikn e qeveris pr mbrojtjen emjedisit, harton projekt-akte ligjore e nn-ligjore n funksion t mbrojtjes dhe menaxhimit tqndrueshm t mjedisit, bashkrendon aktivitetet e institucioneve t linjs pr shtje t mjedisit,organizon dhe koordinon punn pr monitorimin e mjedisit, prgatit projekt-marrveshjetndrkombtare apo bilaterale pr mbrojtjen e mjedisit, prgatit Raportin Pr Gjendjen e Mjedisit,



shqyrton dhe jep lejet mjedisore pr aktivitetet e ndryshme ekonomike, nxit informimin,ndrgjegjsimin dhe trheqjen e publikut n diskutime t rendsishme pr mjedisin, etj. Ministria ka12 Agjensi Rajonale t Mjedisit. Prgjegjsit e tyre jan zbatimi i legjislacionit; kryerja e inspektimeve;kontrollimi i funksionimit t aktiviteteve dhe prdorimi i burimeve natyrore n rajonet e tyre, dukemarr pjes n dhnien e lejeve mjedisore pr aktivitetet e reja dhe n mbshtetjen e monitorimit dhet vlersimit mjedisor. Agjencia ka detyrat e mposhtme:

T organizoj dhe menaxhoj programe vjetore t menaxhimit mjedisor, t cilat aprovohennga Ministri;

N baz t t dhnave t monitorimit, AMP prgatit raporte vjetore mbi gjendjen e mjedisit.Ministri paraqet raportin n Kshillin e Ministrave pr aprovim;

Agjensit Rajonale t Mjedisit, prgatisin raporte mbi gjendjen e mjedisit n nivel rajonal, qaprovohen nga Kshillat e Qarqeve. Pas aprovimit kto raporte publikohen n mediatelektronike dhe n ato t shkruara;

T mbshtes grupet e inspektimit t Inspektoratit Mjedisor pr analizimin e shkarkimeve najr, tok dhe uj;

T mbshtes autoritetet lokale n aktivitetet e menaxhimit dhe t mbrojtjes s mjedisit nnjuridiksionin e tyre;

T promovoj prdorimin e teknologjive m t pastra dhe t vr n funksionim sisteme tmenaxhimit mjedisor;

T marr pjes n procesin e aprovimit t liensave dhe deklaratave mjedisore, dukeprmbushur detyrat e prcaktuara nga ministri;

T bashkpunoj me autoritetet lokale n procesin e vlersimit t ndikimit n mjedis praktivitete nn juridiksionin e saj;

T informoj publikun dhe t siguroj pjesmarrje t publikut n procesin e vendimmarrjes;

T publikoj t dhnat mjedisore, dhe t prmbush krkesat e publikut pr informacionmjedisor.

Aktualisht funksioni kryesor i Agjensis sht t organizoj dhe t menaxhoj zbatimin e programitvjetor t monitorimit mjedisor dhe t raportoj situatn mjedisore nprmjet hartimit t raportitvjetor mbi gjendjen e mjedisit.

Autoritete t Tjera n Nivel Qndror me Prgjegjsi MjedisoreKomisioni i prhershm pr shndetin dhe mjedisin punon pr Parlamentin dhe rishikon draftet eligjeve t prgatitura nga MMPAU, aprovon marrveshje mjedisore ndrkombtare dhe t tjera nlidhje me shtjet mjedisore. Mandati i tij prcaktohet nga Parlamenti dhe antart e tij janprfaqsues nga t gjitha grupet parlamentare.

Niveli Rajonal dhe VendorN nivel vendor, Bashkit jan prgjegjse pr mbrojtjen e mjedisit, megjithse nuk kan njsi tspecializuara mjedisore, prve Bashkive. N baz t ligjit mbi organizimin dhe funksionimin e



qeverisjes vendore Nr.8652, dat 31.7.2000, autoritetet lokale morn prgjegjsin pr mbrojtjen emjedisit, menaxhimin e rezervave ujore, mbetjeve urbane, infrastrukturn e transportit dhe zonat egjelbra, n fillim t vitit 2001. Bashkit gjithashtu, jan prgjegjse pr zonat industriale t mbylluradhe t braktisura q ndodhen n territorin e tyre.

Organizatat Jo-QeveritareOrganizatat mjedisore shqiptare kan ndrmarr aktivitete sensibilizues dhe ndrgjegjsuese prmbrojtjen e mjedisit ndr, t cilat mund t prmendim n fushat si:

a. Mbrojtja e biodiversitetit, vlersim i habitateve, depozitimi i mbetjeve t ngurta, studim iproblemeve t lidhura me ndotjen urbane, etj.

b. Prfshirje e komunitetit n vendimmarrje, diskutime n tryeza t rrumbullakta, nnshkrimin evendimeve, etj.

c. Edukim mjedisor i komunitetit nprmjet workshopeve dhe trajnimeve, programeve n media,publikimeve, aktivitete t lidhura me shkollat dhe studentt, etj.

3.4 LEGJISLACIONI MJEDISORQeveria i prkushton kujdes t veant harmonizimit t ligjeve me ato t Bashkimit Evropian (BE). Derin vitin 2002, mbrojtja e mjedisit bazohej n ligjin e vitit 1993 t titulluar Pr mbrojtjen e mjedisitdhe n nj amendim t tij t vitit 1998. Pr kohn e vet kto ligje dhan ndihmesn e nevojshme dhevun themelet e shum proceseve e veprimtarive pr mbrojtjen e mjedisit q sot zhvillohennormalisht. Krkesat mjedisore t BE-s jan shum t gjera dhe kan nevoj pr veprim, jo vetm nbaz t prioriteteve t vendit, por pr nj sr sektorsh mjedisor. Legjislacioni evropian mjedisorprbhet nga rreth 300 akte ligjore dhe do t trajtohet gjat gjith procesit t prafrimit. Procesi iprafrimit krkon ndrveprim t zgjeruar institucional si n hartimin e legjislacionit mjedisor dhe nzbatimin e tij. Megjithse ka nj proces t qart n zhvillimin e legjislacionit mjedisor, pika e dobtqndron n zbatimin e krkesave ligjore mjedisore.

3.4.1 Ligji pr Mbrojtjen e MjedisitParimet kryesore, t cilat rregullojn legjislacionin mjedisor n Shqipri, jan t njjta me ato tBashkimit Europian. Ato jan t konsakruara n ligjin e ri pr Mbrojtien e Mjedisit nr. 10 431, dat9.6.2011, kapitulli II:

Zhvillimi i qndrueshm;

Parimi i parandalimit dhe marrja e masave paraprake;

Parimi i ruajtjes s burimeve natyrore;

Parimi i zvendsimit dhe/ose kompensimit;

Parimi i prafrimit t integruar;

Parimi i prgjegjsis s ndrsjell dhe bashkpunimit;

Parimi i nxitjes s veprimtarive pr mbrojtjen e mjedisit;

Ndotsi paguan;

Ndrgjegjsimi i publikut dhe pjesmarrja n vendimmarrje.



Lidhur me planet e zhvillimit, t nenit 23 t ktij Ligji, duke ju referuar dhe Ligjit pr Planifikmin eTerritorit, krkohet q n hartimin e planeve t zhvillimit t mbahen parasysh ndjeshmria e mjedisitt nj zone t caktuar, kapaciteti barts i saj, lidhja dhe harmonia e vlerave t peizazhit natyror, lidhjandrmjet burimeve natyrore t prtritshme dhe t paprtritshme, trashgimia kulturore, si dhetrsia e ndrveprimeve ndrmjet zhvillimeve ekzistuese n mjedis dhe atyre t planifikuara. N nenin24 ku bhet fjal ekskluzivisht pr VSM, theksohet ndr t tjera se ktij vlersimi i nnshtrohenprojektet e planifikimit t territorit, si dhe planet e programet e zhvillimit kombtar, rajonal e vendor;Legjislacioni pr mbrojtien e mjedisit, sht pasuruar progresivisht me akte ligjore dhe nnligjore, tcilat jan prgjithsisht prafrim me direktivat dhe standardet mjedisore t Bashkimit Evropian. Ndrto do t veonim ligjet:

Pr Vlersimin Strategjik Mjedisor;

Pr Vlersimin e Ndikimit n Mjedis;

Pr menaxhimin e integruar t mbetjeve;

Pr mbrojtjen e biodiversitetit;

Pr trajtimin e ujrave t ndotur;

Pr substancat dhe preparatet kimike;

Pr administrimin e zhurmave n mjedis;

Pr zonat e mbrojtura;

Pr mbrojtjen e ajrit nga ndotja;

Pr taksn e karbonit e t ambalazhit plastik.

Krahas hartimit t ligjeve, vitet e fundit, sht punuar pr plotsimin me akte nnligjore t ligjeve tmiratuar, me qllim q t lehtsohet zbatimi praktik i tyre:

Vendimi Pr monitorimin e mjedisit n Republikn e Shqipris;

Vendimi Pr normat e cilsis s ajrit;

Vendimi Pr normat e shkarkimeve t lngta dhe kriteret e zonimit;

Vendimi Pr shpalljen e monumenteve t natyrs shqiptare;

Vendimi Pr administrimin e zonave t mbrojtura;

Vendimi Pr rregullat e miratimit t zonave t mbrojtura dhe buferike;

Vendimi Pr ndalimin e menjhershm t veprimtaris s shfrytzimit t rrs dhe zhavorritt shtretrve t lumenjve

Vendimi Pr ertifikimin e specialistve pr hartimin e raportit t vlersimit t ndikimit nmjedis dhe auditimin mjedisor;

Vendimi Pr miratimin e strategjis dhe Planit Kombtar t Veprimit pr zbatimin eKonvents s Aarhusit.



LIGJ Nr. 68/2014 PR DISA SHTESA DHE NDRYSHIME N LIGJIN NR. 9587, DAT 20.7.2006, PRMBROJTJEN E BIODIVERSITETIT, T NDRYSHUAR1

shtje t ktij ligji q lidhen me problematikat e zonsZona me interes pr komunitetin sht zona, e cila, n rajonet biogjeografike ose n rajonet t cilave uprket, kontribuon dukshm n ruajtjen ose rivendosjen n nj status t favorshm ruajtjeje t nj tipihabitati natyror ose lloji, q mund t kontribuoj dukshm n lidhje me rrjetin Natura 2000, dhe/osekontribuon dukshm n ruajtjen e diversitetit biologjik brenda rajonit biogjeografik ose rajoneve n fjal.Zon veanrisht e mbrojtur sht zona ku shpendt e egr klasifikohen si t rrall e t cenueshm(vulnerabl) dhe, si rregull, u prkasin llojeve migratore q jan strikte t mbrojtura..

Prcaktimi dhe menaxhimi i habitateve natyrore dhe habitateve t llojeveMinistria przgjedh nj list t zonave me interes pr komunitetin, duke identifikuar dukurit e tipave thabitateve dhe llojet, sipas shkronjave a dhe b, t nenit 17/4, t ktij ligji, n do rajon prkatsbiogjeografik, me qllim propozimin Komisionit Europian t lists s zonave, t cilat strehojn kta tipahabitatesh dhe llojesh. Lista kombtare e zonave me interes pr komunitetin, s bashku me nj prshkrimt tipareve karakteristike t zonave specifike, prgatitet n prputhje me dokumentacionin dhe krkesate prcaktuara pr do zon, sipas shtojcs 1, t vendimit nr. 897, dat 21.12.2011, t Kshillit tMinistrave, Pr miratimin e rregullave pr prcaktimin e zonave t veanta t ruajtjes.

Projekti Ndrtimi i kapaciteteve pr zbatimin e kuadrit kombtar t biosiguris, mbshtetur nga(UNEP-GEF) Maj 2011- Qershor 2015.Projekti pas nj periudhe 18 mujore vones n zbatimin e aktiviteteve t tij pr arsye t ndryshme, kafilluar qysh prej Janarit 2013 riaktivizimin e tij pas nj rishikimi total t aktiviteteve dhe fonde respektivet alokuara n mnyr q t rikuperohet koha e humbur. sht ngritur Komiteti Drejtues i projektit dhejan organizuar nj numr workshopesh trajnuese me institucionet zbatuese t protokollit tKartagjens n t cilin Shqipria sht Pal qysh prej vitit 2005. Projekti ka si qllim t kontriboj nfinalizimin e politikave kombtare pr biosigurin, n hartimin e kuadrit rregullator, kompletimin etestimit pilot t sistemit administrativ dhe vendosjen e sistemit t monitorimit dhe zbatimit te ligjit, sidhe ndrgjegjsimin e publikut pr bio-sigurin dhe prmirsimin e pjesmarrjes s publikut n vendimmarrjen pr biosigurin.

Projekti Rishikimi dhe Prditsimi i Strategjis dhe Planit t Veprimit pr biodiversitetin (2011-2020),mbshtetur nga GEF. Ka filluar n Janar 2013, pas miratimit t VKM nr. 674, dat 3.10.2012 Prmiratimin n parim t marrveshjes s grantit t Fondit Global pr Mjedisin (GEF) midis qeveris sRepubliks s Shqipris dhe IBRD pr financimin e projektit Rishikimi i Strategjis dhe Planit tVeprimit pr Biodiversitetin dhe Raportin e 5-t kombtar t Konvents s Biodiversitetit (CBD) n linjme Aichi targets t Konvents s Biodiversitetit dhe planin e saj strategjik pr kt periudh. Projekti dot realizoj nj SPVB t prditsuar n linj me objektivat globale t CBD dhe me Strategjin eBiodiversitetit t BE-s (Korrik 2011). sht n proces hartimi i draftit t par t Raportit Stock Taking.



Gjithashtu sht publikuar ftesa pr hartimin e Raportit t 5-t Kombtar t Konvents sBiodiversitetit.

Prgatitjet pr Natura 2000 Kemi pergatitur Fiche projektit pr IPA 2013 dhe pr fillimin e procesitNatura 2000. Propozimi merr parasysh zbatimin e planeve t menaxhimit pr Zonat e Mbrojtura tShqipris, ngritjen e kapaciteteve dhe prmirsimin e infrastrukturs ekzistuese pr zonat e mbrojtura,t cilat do t prbjn thelbin e Natura 2000 t ardhshm pr Shqiprin. Projekt-fisha sht n processhqyrtimi dhe miratimi nga Komisioni Evropian. Pr vitin 2013 sht shqyrtuar Programi Kombtar prMonitorimin dhe jan dhn mendime krahas treguesve t tjer dhe pr treguesit e tokave. Po ashtu nprputhje me krkesat e VKM nr. 1189, dat 18.11.2009 Pr rregullat dhe procedurat pr hartimin dhezbatimin e programit kombtar t monitorimit t mjedisit, n bashkpunim me Agjencia e Mjedisit dhePyjeve, sht kontribuar e jan dhn mendime e komente pr draft programin e monitorimit, sikursejan dhn komente e sugjerime pr Raportet Vjetore t gjendjes s mjedisit, ku tokat, gjendja dhembrojtja e tyre kane qen pjes e ktyre raporteve.

MARRVESHJET NDRKOMBETARE, KONVENTA, PROTOKOLLE, MEMORANDUME PR FUSHN ENATYRSDrejtoria e Biodiversitetit ndjek nj numr t konsiderueshm Marrveshjesh Shumpalshe Mjedisore(MShM) t fushs s mbrojtjes s natyrs:

Konventa pr Biodiversitetin, n t ciln Shqipr

RAPORTI PARAPRAK - bashkiakorce.gov.albashkiakorce.gov.al/files4users/files/VSM Bashkia...

Documents

Transcript of RAPORTI PARAPRAK - bashkiakorce.gov.albashkiakorce.gov.al/files4users/files/VSM Bashkia...