Random 140802073902-phpapp02
-
Upload
jupiter-jringni -
Category
Documents
-
view
64 -
download
0
Transcript of Random 140802073902-phpapp02
พทธศาสนามหายานและเถรวาท
เปนศาสนาเดยวกนหรอไม..? มพระศาสดา
องคเดยวกนหรอไม...?
มค าสงสอนเหมอนกนหรอไม..?
ความส าคญของนกายทงสอง
นกายทงสองเจรญควบคกนมา เหมอนปกทงสองของนก น าพานก คอ พระพทธศาสนาโผบนไปในโลกกวาง
“Two wings of Buddhism”
ความรพนฐานเกยวกบมหายาน
•มหายาน คอ ยานขนาดใหญทสามารถจะขนสรรพสตวใหขามพนสงสารวฏไดทละมากๆ
•หนยาน คอ ยานเลกๆ ขนสตวไดจ านวนนอยๆ
• ค าวา มหายาน จงเปนค าเรยกเพอเปรยบเทยบกบ หนยาน
• หนยาน มชอเรยกอกอยางหนง วาเถรวาท เหตทเรยกวา เถรวาท (วาทะของพระเถระผใหญ) เพราะพระในนกายนถอปฏบตตามหลกค าสอนท สบตอกนมาโดยพระเถระต งแตคร งท ท าปฐมสงคายนา (สงคายนาครงท ๑)
• มหายาน มช อ เรยกอกอยางหน งวา อาจรยวาท (วาทะของพระอาจารย) เพราะพระในนกายนถอปฏบตตามค าสอนของอาจารยในแตละส าน ก เปนหลกและแกไ ขพระวน ย ใหสอดคลอ งกบสภาพทองถนเหตการณและตามความประสงคของตนเองได
ความรพนฐานเกยวกบมหายาน
เปนไวพจนของค าวา “โพธสตวยาน”
คอยานของพระโพธสตว ซงไดแกผมน าใจกวางขวางประกอบดวยมหากรณาในสรรพสตว ไมตองการอรหตภม ปจเจกภม แตปรารถนาพทธภม เพอโปรดสตวไดกวางขวางและเปนผรแจงในศนยตาธรรม
คมภรทปรากฏค าวา มหายาน ปรากฏมค าวา “มหายานและหนยาน” ขนใน “สทธมมปณฑรกสตร” ประมาณครสตศตวรรษท ๒
ความหมายของค าวา “มหายาน”
มขปาฐะ
• ในสมยพทธกาลการถายทอดหลกค าสอน จากคนหนงไปยงอกคนหนงใชวธบอกดวยวาจาแลวใหจดจ า เปนธรรมดาของการจดจ า ยอมมการหลงลม
• เมอพระองคทราบขาวความผดเพยนของค าสอน พระพทธองค จะทรงท าหนาทช าระสะสางความเขาใจผดดวยตวพระองคเอง
ใหยดพระธรรมวนยเปนศาสดาแทน
“อานนท บางทพวกเธอ อาจจะคดวาปาพจน มพระศาสดาลวงลบไปแลว พวกเราจะไมมพระศาสดา ขอนพวกเธอไมพงเหนอยางนน ธรรมและวนยท เราแสดงแลว
บญญตแลวแกเธอทงหลาย จะเปนศาสดาของเธอทงหลาย
หลงจากเราลวงลบไป” (ท.ม. ๑๐/๒๑๖/๑๖๔)
เหตการณกอนพทธปรนพพาน
อนญาตใหยกเลก สกขาบทเลกนอยได
“อานนท เมอเราลวงลบไป
ถาสงฆปรารถนาจะถอนสกขาบทเลกนอยเสยบาง
กถอนได”
(ท.ม. ๑๐/๒๑๖/๑๖๕)
เหตการณกอนพทธปรนพพาน
พระกายของพระพทธเจา “บดน เราเปนผชรา
แก เฒา ลวงกาลมานาน ผานวยมามาก เรามวย ๘๐ ป รางกายของตถาคตประหนงแซมดวยไมไผ ยงเปนไปได
กเหมอนเกวยนเกาทซอมแซมดวยไมไผฉะนน”
(ท.ม. ๑๐/๑๖๕/๑๑๐)
เหตการณกอนพทธปรนพพาน
“ภกษทงหลาย บดนเราขอเตอนทานทงหลายวา สงขารทงหลายมความเสอมไป สนไปเปนธรรมดา ขอทานทงหลาย
จงมชตอยดวยความไมประมาทเถด”
ปจฉมโอวาท
• พระสภททะกลาวจวงจาบพระพทธเจา
“พอเถดทานทงหลาย อยาโศกเศราร าไรไปเลย พวกเราพนไปดแลวจาก
พระมหาสมณะนน ดวยวาพวกเราถกเบยดเบยนวา
สงนควรแกพวกเธอ สงนไมควรแกพวกเธอ...”
สถานการณหลงพทธปรนพพาน
• มตสงคายนาครงท ๑ (พ.ศ.๑)
“สงฆไมพงบญญตสกขาบท ทยงมไดบญญต
ไมพงถอนสกขาบท ททรงบญญตไวแลว...”
สถานการณหลงพทธปรนพพาน
เหตการณหลงพทธปรนพพาน
• ทาทของกลมพระปราณะตอการสงคายนา “พระธรรมวนยททานทงหลาย ไดท าไปนน เปนการดแลว สวนขาพเจาเคยไดฟง ไดรจากส านกของ
พระบรมศาสดามาอยางไร กจกรกษาไวอยางนน”
• ประเดนทกลมพระปราณะไมเหนดวย คอ มตทวา
๑. เกบตน (ของฉน) ไวในทอยอาศยไมได
๒. ใหคนปรงใหฉนในทอยอาศยไมได
๓. ปรงฉนเองไมได
๔. หยบเอาเองโดยไมไดรบประเคนไมได
๕. หยบตดมาจากทรบนมนตไมได
๖. รบประเคนไวกอนเวลาภตตาหารไมได
๗. หยบของสงทอยในปาไมได
๘. หยบของทมอยในสระน าไมได
เหตการณหลงพทธปรนพพาน
กลมพระปราณะเหนวา ทง ๘ ขอน พระพทธเจาทรงอนญาตใหท าได แตคณะสงฆทท าสงคายนาครงท ๑ เหนวาท าไดเฉพาะเวลาเกดทพภกขภยเทานน
เหตการณหลงพทธปรนพพาน (สงคายนาครงท ๒) พ.ศ. ๑๐๐
• สาเหตของการท าสงคายนาครงท ๒ เกดจากทศนะทขดแยงกนของภกษชาววชช เชน
• สะสมเกลอไวในกลกเขาสตวได (๑)
• ฉนอาหารในเวลาบายไปแลว ๒ องคลได (๒)
• ฉนอาหารในวดแลวเขาไปฉนในบานอกได (๓)
• ขอปฏบตทประพฤตตามครอาจารยตอๆมา แมผดวนย กถอวาใชได (๖)
• ภกษฉนเหลาออน ๆ ทยงไมไดเปนสราได (๘)
• ภกษรบเงนและทองได (๑๐)
คณะสงฆแตกเปน ๑๘ นกาย
• หลงสงคายนาครงท ๒ คณะสงฆแตกออกเปน ๑๘ นกาย โดยม ๒ กลมใหญ ดงน
สงคายนา ครงท ๒
กลมมหาสงฆกะ (ไมยดมตสงคายนาครงท ๑)
กลมเถรวาท (ยดตามมตสงคายนาครงท ๑)
พฒนามาเปน นกายมหายาน
นกายเถรวาท ในปจจบน
ก าเนดพระพทธศาสนามหายาน
ใหถอนสกขาบทเลกนอยได
ใหยดพระธรรมวนยเปนศาสดา
กายพระพทธเจาเหมอนคนทวไป
มตสงคายนาครงท ๑ (ไมถอนสกขาบท)
กลมทยดมตสงคายนา (กลมเถรวาท)
กลมทไมยดมตสงคายนา (กลมพระปราณะ/
กลมภกษชาววชช/ กลมมหาสงฆกะ)
วพากษอดมการณแบบอรหนต
เกดแนวคดเรองกายพระพทธเจา แบบใหม
เสนออดมการณแบบโพธสตว
วพากษการตความหลกธรรมบางอยาง
เกดนกายมหายาน
วพากษวถแบบอารามนยม (Monasticism)
โตแยง
ค าถามชวนคด
ขณะเรยบเรยงพระธรรมวนยเปนพระสตรนน มสาระส าคญแหงพทธธรรมบางตอนสญ
หายไปหรอไม?
พระเถระทงหลายแนใจไดอยางไรวา ไมมสาระส าคญแหงพทธธรรมบางตอนหายไป?
พระองคจะทรงมอบแนวทางปฏบต และแตงตงผสบทอด
พระศาสนาหรอไม ?
พวกเธอคาดหวงสงใดจากเรา? เมอเราดบขนธลง
พวกเธอแตละคนตองแสวงหา ความหลดพนดวยตวของตวเอง
เราปรารถนาทจะยดถอแนวทางการปฏบตตาม
วนยบญญตไวแลว
วเคราะหมลเหตความแตกแยก
ตองมการเปลยนแปลงเพอใหเขากบ
สภาพแวดลอมใหม
ผน าศาสนาพรามหณปฏรปศาสนาของตนเอง มการแตงมห าก าพย ข น ม า ๒ เ ร อ ง ม ส า น วนและ เน อ ห า เ ป นทประทบใจ ท าใหศาสนาพราหมณแพรเขาสมวลชนไดอยางรวดเรว
๓. แรงกดดนจากศาสนาพรามหณ
คณาจารยฝายพระพทธศาสนา จงสรางบคคลในอดมคตขน
ซงเปนคนมปญญาเฉยบแหลม มเมตตา มกรณา ยงใหญ
มอภนหาร สามารถทจะเปน ทกอยางตามทผประสงค ออนวอนขอไว เรยกวา
“พระโพธสตว”
• พระพทธองคทรงบ าเพญ พระบารมมานานเปนแสนกป ไฉนเมอตรสรแลวมพระชนม
ตอมาอก ๔๕ พรรษา กนพพานดบหายไปเลย
ดไมสมควรแกเหต
๔.บคลกภาพเกยวกบพระพทธเจา
ธรรมชาตของนกปรชญาอนเดยทจะกอตงส านกใหม จะตองต าหนส านกเดมของตนเองวามขอบกพรองอยางไร และส านกทกอตงมาใหมน มจดเดนและสมบรณอยางไร
คณาจารยชดแรกของนกายมหายานกเชนเดยวกน
๕. คณาจารยผกอตง
การเขาถงนพพานมกวธ ?
๑. เพยรพยายามหาหนดวยตนเอง ๒. ด าเนนตามทางททานผรได
ด าเนนไปกอนแลว
วธไหนยากงายกวากน ?
ผลลพธเหมอนหรอตางกน ?
พระอนพทธะ (อรหนตสาวก)
ผตรสรตามพระพทธเจา
พทธะ ๓
พระปจเจกพทธะ
ผตรสร เฉพาะตน ไมสามารถสอนผอนใหรตามได
พระสมมาสมพทธะ
ผตรสรชอบดวยพระองคเอง และสอนใหผอนรตามได
การรบเขาถงนพพาน ดวยการปฏบตตาม หลกค าสอนของ
พระพทธเจาอยางท พระอรหนตสาวกท ากน เปนการกระท าทแฝง
ความเหนแกตวหรอไม ?
ค าถามชวนคด
๑.ความเชอเรองตรยาน
๑) สาวกยาน
๒) ปจเจกยาน
๓) โพธสตวยาน
มงเพยงอรหนตภมเทานน
รแจงเหนธรรมดวยตนเอง แตไมอาจสงสอนสตวอนได
มงพทธภมเปนจดหมาย เพอโปรดสตวไดกวางขวาง
๒. ความเชอเรองตรกาย
๑) นรมาณกาย
๒) สมโภคกาย
๓)ธรรมกาย
กายเนอ มการเกด แก เจบ ตาย
กายทพย ประทบอย ณ พทธเกษตร
องคแทของพระพทธเจา ไมดบสญ เปนนรนดร
พระพทธเจาปรนพพานแลวเสดจไปไหน ?
เถรวาทตอบอยางไร?
มหายานตอบอยางไร?
พระพทธองคทรงอยในภาวะอยางไร?
ค าถามชวนคด
• จตทปรารถนาจะบรรล พระสมมาสมโพธญาณ
เปนพระพทธเจา เพอประโยชนสงสดของ
สตวทงหลาย เปนจตของโพธสตว
๓. แนวคดเรองโพธจต
หมายถง แหลงก า เนด หรอเชอแหงความเปพระพทธเจาทมอยภายใจของสตวทงหลายซ งถกห มหอห มปกปดไวดวยกเลสทงหลาย
เมอไดท าลายกเลสทงหลายไหห ม ด ส น ไ ป ส ต ว น น ย อ ม มสถานะเปนพระพทธเจาอยางสมบรณ
๔. แนวคดเรองตถาคตครรภ
• เปนแหลงก าเนดของสรรพสง ทงจตใจและรางกาย
• เปนภาวะท จตเราบรสทธถงทสดหมดสนซงกเลสอาสวะ
• ถาพดถงในฐานะ “ความมอย ” (ontology) หมายถง “ภาวะของความเปนอยางนน”
ท าใหเกดเหตผลของความเปนพทธะ
• ตถาคตเหมอนแกวมณล าคาซกซอนอยในกระทอมคนจน พระพทธเจาเสดจอบตขนในโลก เพอใหประชาชนคนพบ
คณสมบตแหงพทธภาวะทรบรไมไดซงอย “ภายในบานคอจตใจ”
ตถาคตครรภในนยตางๆ
ค าถามชวนคด
ในทศนะของเถรวาทมนษยทกคนมสทธเขาถงนพพานไดหรอไม?
ทศนะเถรวาทจตของทกคนเปนจตของพระพทธเจาหรอไม เพราะอะไร?
ตองบ าเพญบารม ๖ ตามแนวโพธสตวใหครบสมบรณ
วธการเขาถงตถาคตครรภ
๑. ทาน ๒. ศล ๓. ขนต ๔. วรยะ ๕. สมาธ ๖. ปญญา
ค าถามชวนคด
มคนอยสบคน สบคนนเปนศาสนก ของฝายมหายาน ทงหมดจงตงจตปรารถนาพทธภม หลกจากบ าเพญบารม ทกคนกไดบรรลถงทหมาย
ในกรณนความเปนพระพทธเจามประโยชนอยางไร?
พระโพธสตว หมายถง ผมงมนปรารถนาบรรลภม คอ ตงจตเปนประพทธเจาตอไปในอนาคต
การเกดเปนพระพทธเจาเทานนจงจะสามารถชวยเหลอสรรพสตวไดอยางแทจรงและไมจ ากด
ความหมาย
๑. เราจะละกเลสทงหลายใหหมด
๒. เราจะศกษาธรรมทงหลาย ใหเจนจบ
๓. เราจกโปรดสตวทงหลายใหสน
๔. เราจะตองบรรลพทธภม
ปณธานของพระโพธสตว
อดมการณโพธสตวเกดจากการทพระมหาเทวะแสดงทรรศนะในเชงลดคณคาแหงความเปนอรหนต ดงน
๑. พระอรหนตอาจถกมารยวยวนในความฝนได
๒. บคคลจะรวาตนเปนพระอรหนตกดวยอาศยค าพยากรณของผอน
๓. พระอรหนตยงมความสงสยในค าสอนของพระพทธเจา
๔. บคคลจะบรรลอรหนตโดยไมมอาจารยไมได
๕. บคคลจะบรรลอรหนตได โดยเปลงอทานวา “ทกขหนอๆ”
ขอมลจากคมภร “เภทธรรมตจกรศาสตร ” แตงโดยทานวสมตร
ก าเนดและพฒนาการ
จดนเองท าใหสถานะของพระอรหนต ถกประเมนจากสงคมต าลง
คณสมบตของพระโพธสตว
๑) มหาปญญา
๒) มหากรณา
๓) มหาอบาย
ปญญาเหนแจงในสจธรรม
มจตกรณาตอสตวทงหลายอยางไรขอบเขต
มวธการชาญฉลาดในการสงสอนสตวใหเขาถงสจธรรม
ความโดดเดนของพระโพธสตว
ทานจะมความสขไดหรอเมอสตวทงหลาย ยงทกขทรมานอย? ทานจะพนจากทกขขณะททงโลกยงร าใหอยหรอ?
• ถอเอาความรบผดชอบตอการหลดพนของสรรพสตวเหนอกวาการหลดพนของปจเจกบคคล
มนพพทากลาตอสงสารวฏ แตหนหนาเขาหาสงสารวฏ
มศรทธาปสาทะตอนพพาน แตหนหลงใหแกนพพาน
กลวสรรพกเลส แตไมควรละกเลส
มอตตา แตไมยดถออตตา
มจกษรอบดาน แตมองสรรพสงเปนหนงเดยว
มองสรรพสงเปนหนงเดยว แตแบงแยกบ าเพญประโยชน
แบกภาระเตมบา แตเบาเหมอนปยนน
คดฟงซาน แตจดประสงคเดยว
ไมเคยใหสญญา แตรกษาสญญา
คดโดยไมคด พดโดยไมพด ท าโดยไมท า
ภกษทงหลาย พวกเธอจงจารกไปเพอประโยชนสข แกชนจ านวนมาก เพออนเคราะหชาวโลก
เพอประโยชนเกอกลและความสขแกทวยเทพและมนษย
ภกษทงหลาย พวกเธอจงจารกไปเพอประโยชนสข แกชนจ านวนมาก เพออนเคราะหชาวโลก เพอประโยชนเกอกลและความสขแกทวยเทพและมนษย
แทจรงแลวจดมงหมายของพระพทธศาสนาคออะไร?
ว. ม. ๔/๓๒/๔๐
เอกสารอางอง
ประพจน อศววรฬหการ. โพธสตวจรรยา : มรรคาเพอมหาชน . กรงเทพฯ : จฬาลงกรณมหาวทยาลย , ๒๕๔๖.
พระมหาสมจนต สมมาปโญ. พระพทธศาสนามหายานในอนเดย พฒนาการ และสารตถธรรม. กรงเทพฯ : มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย, ๒๕๔๓.
สมภาร พรมทา. พทธศาสนามหายาน. กรงเทพฯ :มหาจฬาลงกรณราชวทยาลย , ๒๕๓๔.
สมาล มหณรงคชย. พทธศาสนามหายาน. กรงเทพฯ : ศยาม, ๒๕๕๐.