RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
-
Upload
sekolah-tinggi-teknologi-garut -
Category
Documents
-
view
227 -
download
0
Transcript of RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
1/94
XFNIFNB HFNB]N \XDZDZU\M BFGM MJ]OFYE OFXEMY
Z]BFY FO@EX
Jefk}ofn ]nz}o Gmgmn}`e Yfaf` Yfz} \mxyufxfzfn
Oma}a}yfn Gfzf O}aef` Z}bfy Fo`ex
Dam`;
G]@FGFJ CF][E
N\G.
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
2/94
Fhyzxfo Omym`fzfn fjfaf` fyymz ufnb |mnzenb hfbe om`ej}|fn gfn}yef! jmnbfn
`ej}| ym`fz gfof ymymdxfnb jf|fz gmnkfafne x}zenezfynuf ymifxf ndxgfa. Fjf
hmxhfbfe |mnufoez ufnb heyf gmnbbfnb} omym`fzfn gfn}yef yfaf` yfz} jefnzfxfnuffjfaf` ofxemy! ofxemy $ bebe hmxa}hfnb gmx}|fofn |mnufoez ufnb jf|fz jek}g|fe
|fjf gfn}yef. Ofxemy heyf gmnumhfhofn |mnfnbbfafn bebe! numxe hf`ofn
omgfzefn. Jfxe ymoefn hfnufo |mnumhfh ofxemy yfaf` yfz} jefnzfxfnuf fjfaf`
hfozmxe yzm|ididx}y g}zfny. Zenbofz xmyeod ofxemy je Enjdnmyef o`}y}ynuf |fjf
fnfo gfye` zmx`ez}nb zenbbe ymhmyfx 86 - |fjf fnfo }yef = 5 zf`}n. Xmyeod
ofxemy jf|fz jeimbf` jmnbfn gmghmxeofn |mnjejeofn zmnzfnb omym`fzfn bebe |fjf
fnfo. Hmxjfyfxofn `fa zmxymh}z gfof |mnmaezefn ene jez}k}ofn }nz}o gmgh}fz
gmjef |mnjejeofn omym`fzfn bebe jmnbfn gmnbb}nfofn bfgm. Gmzdjm
|mnbmghfnbfn bfgm ene gmnbfjd|ye gmzdjdadbe |mnbmghfnbfn bfgm jmnbfn
Jebezfa Bfgm Hfymj Amfxnenb (JBHA'EJ%. Bfgm jeh}fz hmxjfyfxofn z}k}fn
enyzx}oyednfa }g}g (ZE]% jfn z}k}fn enyzx}oyednfa o`}y}y (ZEO% jmnbfngmnmxf|fofn gmzdjm hmxgfen! jmgdnyzxfye jfn hmximxezf. Bfgm mnbenm ufnb
jeb}nfofn }nz}o gmgh}fz bfgm ene gmnbb}nofn ]nezu 9J. @fyea fo`ex jfxe
|mnmaezefn ene fjfaf` ymh}f` bfgm mj}ofye 9j ufnb gmgeaeoe z}k}fn |mghmafkfxfn
|mnbmnfafn ofxemy.
Ofzf O}nie JBHA'EJ! Mj}ofye! Bfgm! Ofxemy! \mgh}fzfn! ]nezu 9J.
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
3/94
HFH E
\MNJF@]A]FN
6. 6 Afzfx Hmafofnb
Omym`fzfn gmx}|fofn fy|mo |mnzenb jfafg om`ej}|fn gfn}yef! ofxmnf jmnbfn
`ej}| ym`fz gfof ymymdxfnb jf|fz gmnkfafnofn ymbfaf fozecezfynuf jmnbfn ndxgfa jfn
ymy}fe jmnbfn f|f ufnb jeenbenofnnuf. @fa ene hmxhmjf keof jmnbfn odnjeye omym`fzfn
ymydxfnb ufnb jfafg omfjffn yfoez jef zejfo fofn ym|mn}`nuf heyf gmnkfafne x}zenezfy
om`ej}|fnnuf ymifxf ndxgfa hfeo ez} jeyfjfxe fzf}|}n zejfo.
Jmxfkfz omym`fzfn gfyufxfofz ufnb jeymh}z ymhfbfe|yui`dydied ydgfzei `mfaz`
rmaa hmenb! je|mnbfx}`e jfxe : cfozdx ufez}? mnsexdngmnzfzf} aenbo}nbfn! Hm`fsed}xfzf}
|mxeafo}! `mxmjezufzf} omz}x}nfn jfn `mfaz` ifxm ymxseim! jfxe mg|fz cfozdx zmxymh}z!
aenbo}nbfn jfn |mxeafo} gmx}|fofn cfozdx ufnb |faenb hmyfx |mnbfx}`nuf zmx`fjf|
zenbbe xmnjf`nuf jmxfkfz omym`fzfn gfyufxfofz (Ydmkmze! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
4/94
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
5/94
Hmxjfyfxofn afzfx hmafofnb jefzfy gfof je|mxdam` x}g}yfn gfyfaf` zmxofez
jmnbfn |mnmaezefn ene fjfaf`! hfbfegfnf gmnbmghfnbofn bfgm gmnkfje ymh}f` gmjef
mj}ofye! o`}y}ynuf }nz}o gfyfaf` ofxemy4
6. 9 Hfzfyfn Gfyfaf`
6.Mnj }ymxjfxe bfgm ene fjfaf` fnfo }yef 3 ' 0 zf`}n.8. \mnbmghfnbfn bfgm `fnuf yfg|fe |fjf zf`f||xdzdzu|m.
6. : Gfoy}j jfn Z}k}fn
Z}k}fn jfxe |mnmaezefn ene }nz}o gmgh}fz gmjef |mghmafkfxfn fazmxnfzec
zmnzfnb |mnzenbnuf gmnkfbf omym`fzfn bebe gmafa}e ymh}f` bfgm! ufnb jeif|fe
jmnbfn gmgmn}`e z}k}fnz}k}fn hmxeo}z ene ;
6. Gmnbfnfaeyey bfgm ufnb fofn jehfnb}n jmnbfn gmnbb}nfofn gmzdjm JBHA'EJ ([en! mz fa.! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
6/94
Hfh ene gmkmafyofn zmnzfnb afnbof`' afnbof` |mnmaezefn jfn zmoneo ' zmoneo
ufnb jeb}nfofn jfafg afnbof`' afnbof` zmxymh}z.
HFH ES @FYEA JFN \MGHF@FYFN
Hfh ene hmxeye |mghf`fyfn `fyea |mafoyfnffn afnbof`' afnbof` |xdymy
|mnmaezefn.
HFH S OMYEG\]AFN JFN YFXFN
Hfh ene hmxeye omyeg|}afn ufnb je`fyeaofn jfxe |mghf`fyfn gfyfaf` ufnb
zmaf` jeafo}ofn ymhma}gnuf! ymxzf yfxfn' yfxfn ufnb g}nboen jf|fz hmxb}nf
}nz}o |mnmaezefn ymafnk}znuf.
HFH EE
AFNJFYFN ZMDXE
Fjf hmxhfbfe |mnjf|fz gmnbmnfe |mnbmxzefn bfgm! (Hmz`om! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
7/94
|fxfgmzmxy! bfgm idnim|z! seyedn jdi}gmnz! bfgm jmyebn! zmi`neifa bfgm jmyebn!
eg|amgmnzfzedn! cexyz |afufham |`fym! fa|`f |`fym! hmzf |`fym! cenfa ifnjejfzm iuiam
omg}jefn |dyz xmamfym y}||dxz. Hmxhmjf jmnbfn hmz`om! Hfzmy (8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
8/94
Yzfxz
Fnfauyey
Xmv}exmgmnz
fnj |xdhamg
fnfauyey
Jmzmxgenfzedny
dc yz}jmnz
i`fxfizmxeyzeiy
Yzfzmgmnz dc
amfxnenb
dhkmizesmy
Jmzmxgenfzedn
dc bfgm ejmf
Jmzmxgenfzedn dc zmfi`enb
mnsexdngmnz sef bfgm
Bfgm jmyebnEnyzx}izednfa
jmyebn
Jmyebn
Jmsmad|gmnz
Jmsmad|
zmfi`enb
xmyd}ximy
Jmsmad| amyydn
|afny cdx
`eyzdxu dhkmiz
Jmsmad| bfgm |xdzdzu|m
V}faezu
Fyy}xfnim
I`mio bfgm
idnzmnz
I`mio bfgm
v}faezu
Eg|xdsm bfgm v}faezu
Eg|amgmnzfzedn fnj
msfa}fzedn
Msfa}fzedn fnj
gdjeceifzednyaf}ni`enb Mnj
Bfghfx 8. 6JBHA'EJ Bfgm Jmsmad|gmnz Gmz`djdadbu
(Y}ghmx ; [en! mz fa.! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
9/94
gfyfaf` zmnzfnb omy}aezfn yeyrf jfafg hmafkfx ymkfxf` jfn omyef|fn yeyrf jfafg
gmnmxegf bfgm mj}ofye ymhfbfe gmjef |mghmafkfxfn k}bf jefnfaeyey jmnbfn
gmnbb}nfofn enzmxsemrjfn o}myednmx. Ejm $ odnym| bfgm k}bf jezmnz}ofn |fjf zf`f|
ene. Ymafen ez} kmney|afzcdxg ym|mxze (zmamseyedn |afzcdxg! idg|}zmx |afzcdxg fzf} gdheam
|afzcdxg% k}bf jefnfaeyey }nz}o gmnmnz}ofn |afzcdxg gfnf ufnb fofn jeb}nfofn jmnbfn
gmnbfnfaeyf omamhe`fn jfn omo}xfnbfn ymzef||afzcdxg! z}k}fnnuf }nz}o gmghfnz}
yeyrf jfafg gmg|mafkfxe ymkfxf` jmnbfn|afzcdxg ufnb ymy}fe.
Jmyebn |`fym gmx}|fofn zf`f| ymafnk}znuf ymzmaf` cfym fnfaeyey ymamyfe! fjf 8
zf`f| ufnb jeafo}ofn |fjf zf`f| ene ufez} enyzx}izednfa jmyebn jfn bfgm jmyebn! |fjf
zf`f| enyzx}izednfa jmyebn! gmzdjm |mnbfnzfx jfn yzxfzmbe |mghmafkfxfn jezmnz}ofn
ym`enbbf jf|fz gmghfnz} }nz}o gmg|mxdam` `fyea ufnb ymy}fe. Hmxhmjf jmnbfn ([en!
mz fa.! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
10/94
jexmfaeyfyeofn jfn hmxzf`fn afgf jmge zmxif|fenuf z}k}fn enyzx}oyednfa }g}g.
Zf`f| ymafnk}znuf ufez}; gmn}aey zmy fi}fn |fzdofn! gmnmnz}ofn gmzdjm
|mghmafkfxfn jfn gmgh}fz |xdzdzu|m.
9. \fjf zf`f| msfa}fye jfn xmseye gmafo}ofn xmseye xfnifnbfn enyzx}oyednfa ufnbjeh}fz ymhma}gnuf.
Gmzdjm ' gmzdjm |mghmafkfxfn ufnb je|mxb}nfofn }nz}o fnfo fjfaf` gmzdjm
ufnb ymy}fe jmnbfn jegmnye'jegmnye |mxomghfnbfn gmxmof! jefnzfxfnuf fjfaf` gmzdjm
hmxgfen! ofxufreyfzf! hmxifof|'ifof|! hmximxezf! jmgdnyzxfye! gmzdjm |xdumo jfn
|mghmxefn z}bfy (Zfxheuf`! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
11/94
8. Enzmxfozec! jmyfen bfgm `fx}y jeh}fz enzmxfozec! omzeof |mgfen gmnbmxkfofnymy}fz} jfafg bfgm gfof |mgfen jf|fz gmae`fz f|f ufnb jef afo}ofn jfafg
bfgm.
9. Yeg|am enzmxcfim! enzmxcfim bfgm zejfo jeh}fz x}gez! zdghda zdghda |fjfbfgm jeh}fz hmyfx jfn g}jf` je'oaeo ofxmnf |fjf }yef ene g}nboen yfkf
ymdxfnb fnfo hma}g heyf gmafo}ofn gfnm}smx o}xydx gd}ym om fxf` ufnb
y|myeceo |fjf afufx.
:. Hmxeofn |mnb`fxbffn ymymxenb g}nboen! |mghmxefn |mnb`fxbffn zmx`fjf| }ymxzejfo `fx}y ymafa} jmnbfn |denz zmzf|e jmnbfn hmxhfbfe ifxf afen ym|mxze
gmghmxenuf zfnbbf|fn omzeof gmnumamyfeofn ymy}fz} jfn gmghmxeofn
zfnbbf|fn }nz}o gmn}k} om fxf` ufnb hmnfx ym`enbbf fnfo gf} gmafnk}zofn
|mxgfenfn.
Fjf hmxhfbfe |mnjf|fz gmnbmnfe odnzmn jfxe bfgm jmyebn jdi}gmnzene! ymafen
ez}! zejfo fjf yzfnjfx cdxgfa zmnzfnb f|f yfkf ufnb `fx}y fjf jfafg bfgmjmyebn
jdi}gmnz(Hmz`om! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
12/94
bfgm ufnb `fx}y jeofaf`ofn dam` |mgfen! |afumx gmx}|fofn ofxfozmx }ymx
ufnb heyf jegfenofn jfn hefyfnuf jez}bfyofn }nz}o gmnumamyfeofn geye
zmxzmnz} jmnbfn ofxfzmx zmxymh}z! n|i gmx}|fofn zdod` nmzxfa jfafg bfgm!
c}nbyenuf ymhfbfe |mamnbof| jfafg |mxgfenfn.
8. Jmyfen idghfz yuzmg gmx}|fofn xfnifnbfn jmyfen |mxzfx}nbfn jejfafg bfgm!idnzd` idghfz yuyzmg ym|mxze z}xn hfymj idghfz yuyzmg jfafg bfgm hmxkmney
xdam |afu bfgm (X\B%. Gdjma |mxzfx}nbfn z}xn hfymj zmxymh}z fnzfxf |mgfen
jfn |mgfen fzf} fnzfxf |mgfen jfn g}y}` yfaenb gmnumxfnb jmnbfn fz}xfn
hmxbeaexfn! kfje omzeof yfz} |mgfen gmnumxfnb gfof |mgfen ufnb afen jfafg
omfjffn yzfzm hmxzf`fn zejfo heyf gmnumxfnb (Hfzmy! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
13/94
jeae`fz }ymx omzeof gmae`fz mnsexdngmnz bfgm (Ixmeb`zdn! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
14/94
Bfghfx 8. : Zmoneoidg|amgmnzfxu idadx.
(Y}ghmx ; Cdp! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
15/94
|faenb yeg|am jfn hfnufo jeb}nfofn jfafg bfgm ufez} jmnbfn gmnbb}nofn
cenezm yzfzm gfi`enm (cyg%! cyg gmx}|fofn zmoneo |mgh}fzfn omimxjfyfn
h}fzfn jegfnf jejfafgnuf zmxjf|fz yzfzm! idnjezedn jfn zxfnyezedn yzfzm. Yzfzm
(omfjffn% gmx}|fofn omfjffn frfa ymh}f` dhkmiz! idnjezedn fjfaf` |mgei}
ymh}f` msmnz |fjf yzfzm ufnb gmg}nbofnofn zmxkfjenuf foye }nz}o
gmafnk}zofn om yzfzm hmxeo}znuf (zxfnyezedn yzfzm% (H}ioafnj! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
16/94
aeyzene }nz}o gmg|mxg}jf` ymzef| dxfnb ufnb hmomxkf jfafg |mgh}fzfn bfgm
omzeof gmnifxe fyymz ceamy ufnb jeb}nfofn jfafg ymzef| bfgm mamgmnz ufnb
jexfnifnb! fyymz aeyz heyf zmxjexe jfxe f}jed! gdjmay! b}e! zmpz}xm jfn afen
ymhfbfenuf (Hmz`om! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
17/94
ym`enbbf jf|fz jekfjeofn fi}fn }nz}o |mxmnifnffn |mnb}kefn bfgm (Hmz`om! 8 zmxgfy}o jejfafg }ym ifym afen xmv}exmj$ je`fx}yofn!
\mgfnbbeafn }ym ifym dam` }ym ifym afen. Zfnjf |fnf` zmxh}of `fx}y zmxfxf`
om y}h }ym ifym.
h. 11mpzmnj>> |mxa}fyfn jfxe }ym ifym afen keof odnjeye fzf} yufxfz zmx|mn}`e.Zfnjf |fnf` zmxh}of `fx}y zmxfxf` om|fxmnz $ hfym}ym ifym.
Ymzmaf` bfgm je}ke o}faezfynuf gfof zf`f| ymafnk}znuf fjfaf` gmnb}ke idnzmnzjfxe
bfgm ufnb jeh}fz ym`enbbf ymy}fe jmnbfn `fyea ufnb jeenbenofn jmnbfn yeafh}y ufnb fjf
|fjf zf`f| i`mio bfgm idnzmnz! zf`f| ufnb zmxo`ex fjfaf` eg|xdsm bfgm v}faezu! |fjf
zf`f| ene jeafo}ofn |mxhfeofn zmx`fjf| o}faezfy bfgm ufnb jeh}fz! zfnf|f `fx}y omghfae
om zf`f| bfgm jmyebn ([en! mz fa.! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
18/94
6. Bfgm yzdxu hfiobxd}nj gmx}|fofn afzfx hmafofnb imxezf bfgm! ymzef| bfgmgmgeaeoe hfiobxd}nj yzdxu! |mgh}fzfn hfiobxd}nj yzdxu |fjf bfgm yfnbfzaf`
|mnzenb.
8.X}amy gmx}|fofn fz}xfn |mxgfenfn ufnb fjf jfafg bfgm! bfgm x}amyyfnbfzaf` |mnzenb jfn fx}y jeyfg|feofn om|fjf }ymx.
9.Mnkdugmnz! fxzenuf bfgm ufnb jexfnifnb fx}y nufgfn jegfenofn dam` }ymx.:. Cmmjhfio $ }g|fn hfaeo! bfgm `fx}y gmghmxeofn }g|fn hfaeo zmx`fjf| f|f
ufnb jeafo}ofn }ymx ym`enbbf heyf gmnfxeo |mx`fzefn }ymx.
=. I`faamnbm fnj idg|mzezedn! bfgm `fx}y hmxyecfz gmnfnzfnb jfn gmgeaeoezenbofz omy}aezfn ufnb hmxhmjf. Ymzef| zfnzfnbfn jfn zenbofz omy}aezfn `fx}y
jeymy}feofn jmnbfn }ymx ufnb fofn gmgfenofn bfgm zmxymh}z.
3.G}azegmjef zmi`ndadbu! bfgm `fx}y gmgeaeoe zmondadbe g}aezgmjefjejfafgfnuf hfeo ez} ufnb hmxyecfz 8J fzf} zmodndadbe 9J. G}azegmjef
jejmceneyeofn ymhfbfe zfpdndgu ufnb zmxjexe jfxe zmpz! f}jed! sejmd bxfceo jfn
fnegfye (Gf`jfgu! mz fa.! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
19/94
HFH EEE
OMXFNBOF OMXKF ODNYM\Z]FA
Omxfnbof omxkf odnym|z}fa ufnb jeafo}ofn }nz}o gmghfnb}n|xdzdzu|mbfgm
mj}ofye ofxemy ene gmnbfjd|ye gdjma JBHA'EJ ufnb jeomghfnbofn dam` [en mz fa.!(8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
20/94
|afzcdxg zmxhfnufo ufnb jeb}nfofn dam` dxfnb Enjdnmyef.
9. Jmyfen bfgm! |fjf zf`f| ene [en mz fa.! (8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
21/94
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
22/94
Hmxjfyfxofn `fa`fa jefzfy gfof jmzfea omxfnbof omxkf odnym|z}fa
|mnmaezefn ene fjfaf` ymhfbfe hmxeo}z ;
6. 3 Fnfaeyey
Zf`f| fnfaeyey jeafo}ofn hmxjfyfxofn gmzdjm |mnbmghfnbfn bfgm
gmnbb}nfofn gmzdjm JBHA EJ ([en! mz fa.! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
23/94
Gmnmnz}ofn zfxbmz |afzcdxg ufnb fofn jeb}nfofn.Gmnmnz}ofn|afzcdxg ufnb fofn jeb}nfofn hmxjfyfxofn yuyzmg d|mxfyeufnb
|faenb hfnufo jeb}nfofn je Enjdnmyef jmnbfn gmnbb}nfofn jfzf yzfzeyzeo jfxe rmhyezm
rrr.yzfzid}nzmx.idg.En|}z ufnb jeb}nfofn |fjf zf`f| ene fjfaf` ? jfzf yzfzeyzeo jfxe
rrr.yzfzid}nzmx.idg.Ymjfnbofn d}z|}z ufnb je`fyeaofn |fjf zf`f| ene fjfaf` ? zfxbmz
|afzcdxg ufnb fofn jeb}nfofn.
6. 2 Jmyfen
\fjf zf`f| jmyfen bfgm gmafo}ofn |mxfnifnbfn bfgm hmxjfyfxofn zmdxe
jmyfen bfgm (Hfzmy! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
24/94
En|}z ufnb jeb}nfofn |fjf zf`f| ene fjfaf` ;
6. Z}k}fn |mghmafkfxfn }g}g.8. Z}k}fn |mghmafkfxfn o`}y}y9. Gmzdjm |mghmafkfxfn.:. Gfzmxe |mghmafkfxfn.=. Ofxfozmxeyzeo }ymx.D}z|}z ufnb je`fyeaofn jfxe zf`f| ene fjfaf` ? jmyfen bfgm.
6. 0 Jmsmad|gmnz
Zf`f| |mnbmghfnbfn bfgm ene gmnbfjd|ye omxfnbof omxkf |mgh}fzfn bfgm
|fjf }nezu 9jufnb zmxjexe jfxe fxz jmsmad|gmnz! idjenb jfn eg|amgmnzfye fxz jfn idjm.
Ymzmaf` omzebf zf`f| zmxymh}z ymamyfe omg}jefn gmafo}ofn |mnb}kefn bfgm jmnbfn
gmnbb}nfofn }ym ifym ymhfbfe hf`fn |mnb}kefn (Hmz`om! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
25/94
ufnb jeb}nfofn |fjf zf`f| ene fjfaf` ? fxz ceamy jfn yd}xim idjm bfgm. Ymjfnbofn
d}z|}z ufnb je`fyeaofn |fjf zf`f| ene fjfaf` ; \xdzdzu|m bfgm.
Zmyz
\fjf zf`f| ene jeafo}ofn |mnb}kefn|xdzdzu|m bfgm ufnb jeh}fz jmnbfn
gmnbb}nfofn }ym ifym jfn|xdzdzu|m bfgm ufnb jeh}fz ymhma}gnuf |fjf zf`f|
jmyfen bfgm hmxjfyfxofn zmdxe ufnb jeomg}ofofn dam` Hmz`om (8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
26/94
Odnmoye enzmxnmz
Hxdrymx
\i $af|zd|
Geixd|`dnm
Omzmxfnbfn ;
6. \xdhamg fnfauyey8. Gmnmnz}ofn ofxfozmxeyzeo }yx9. Gmnmnz}ofn z}k}fn |mghmafkfxfn:. Gmnmnz}ofn ejm bfgm=. Gmnmnz}ofn zfxbmz |afzcdxg3. Jmyfen enyzx}oyednfa2. Jmyfen bfgm0. Fxz jmsmad|gmnz5.
Idjenb
6
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
27/94
:. 6 Fnfaeyey
Hmxjfyfxofn zf`f| zf`f| ufnb jeafo}ofn |fjf cfym fnfaeyey gfof je|mxdam` `fa
`fa ymhfbfe hmxeo}z;
:. 6. 6 \xdhamg Fnfauyey
Hmxjfyfxofn jfzf |mnmaezefn ufnb jeafo}ofn dam` jm|fxzmgmn omym`fzfn XE
(8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
28/94
=. Xd`fne! ymnfnb gmafo}ofn ombefzfn |mxehfjfzfn!; ymnfnb gmnjmnbfxofn imxezf;jfn y}jf` jf|fz gmnufjfxe |mxh}fzfn jdyf zf|e hma}g yfjfx fxze jdyf.
:. 6. 9 Z}k}fn \mghmafkfxfn
Z}k}fn |mghmafkfxfn ufnb enben jeif|fe |fjf |mgh}fzfn bfgm ene hmxjfyfxofn
|mxgfyfaf`fn jefzfy fjfaf` gmnbmnfaofn zmnzfnb ofxemy bebe jfn gmghmxeofn
|mghmafkfxfn zmnzfnb ifxf gmnimbf` ofxemy bebe.
:. 6. : Bfgm Ejmf
Hmxjfyfxofn |mxgfyfaf`fn jfn z}k}fn |mghmafkfxfn jefzfy gfof ejm
|mgh}fzfn|xdzdzu|m bfgm mj}ofye ene fjfaf` bfgm hmxkmney mj}ofye }nz}o
gmnbmnfaofn zmnzfnb ofxemy jfn o}gfn |mnumhfh ofxemy.
:. 6. = Zfxbmz \afzcdxg
Zfxbmz|afzcdxg bfgm ufnb fofn jeb}nfofn }nz}o bfgm mj}ofye ene jfxe ymbe
`fxjrfxm jehfzfye |fjf |afzcdxg |i $ af|zd|. Ymjfnbofn jfxe ymbe d|mxfzenb yeyzmg bfgm
bfgm ene jexfnifnb }nz}o bfgm hmxhfyey renjdry (renjjdry p|! renjjdry 2! renjjdry
seyzf% ufnb jejfyfxofn |fjf jfzf yzfzeyzei yeyzmg d|mxfye ufnb hfnufo jeb}nfofn je
Enjdnmyef ufnb je|mxdam` jfxerrr.yzfzid}nzmx.idg.
Bfghfx :. 6 Jfzf yzfzeyzeo yeyzmg d|mxfye ufnb hfnufo jeb}nfofn je Enjdnmyef
(Y}ghmx ; yzfzid}nzmx.idg! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
29/94
`zz|;$$by.yzfzid}nzmx.idg$)dy'EJ'gdnz`au'8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
30/94
6. Imxezf! gfzmxe jeyfg|feofn jfafg hmnz}o imxezf ufnb gmnfxeo (Zfxheuf`!8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
31/94
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn jmyfen yzdxuaenm |xdzdzu|m bfgm mj}ofye ofxemy!
jmyfen yzdxuaenm enezmxhfbe gmnkfje : hfbefn ufez};
6.Enzxdj}izedn! gmx}|fofn hfbefn |mnbmnfafn zmx`fjf| }ymx zmnzfnb |}af} bebe.Yzdxu |fjf hfbefn ene fjfaf` ; \fjf kfgfn jf`}a} ofaf fjf ymh}f` zmg|fz
hmxnfgf |}af} bebe! |}af} bebe fjfaf` |}af} ufnb enjf` jfn hmxye` yfgf
ym|mxze bebe oezf! |}af} bebe yfnbfzaf` |mnzenb omhmxfjffnnuf hfbe om`ej}|fn
gfn}yef.
8. Ixeyey! gmx}|fofn hfbefn gmnimxezfofn zmnzfnb |mxgfyfaf`fn ufnb fjf |fjffa}x imxezf zmnzfnb |}af} bebe! jmyfen yzdxu |fjf hfbefn ene fjfaf` ; Zf|e! |fjf
y}fz} `fxe o}gfn o}gfn yzm|zdididx}y g}zfny jfzfnb jfn gmnumxfnb |}af}
bebe gmxmof jfzfnb ymzef| |fbe ymzmaf` gfn}yef gfofn jfn gfafg `fxe yma}g
gfn}yef zej}x ofxmnf |fjf rfoz} zmxymh}z gfn}yef amnbf` jfafg gmnkfbf
omhmxye`fn bebenuf.
9. Iaegfp! gmx}|fofn hfbefn ufnb gmnimxezfofn zmnzfnb foehfz jfxe|mxgfyfaf`fn |fjf fa}x imxezf zmnzfnb |}af} bebe ene! jmyfen yzdxu |fjf hfbefn
ene fjfaf`;O}gfn ' o}gfn ez} gmgfofn jfn gmnb`fni}xofn |}af} bebe keof
jehefxofn gfof |}af} bebe fofn `fni}x! keof |}af} bebe `fni}x gfof ymg}f
gfn}yef fofn zmxomnf |mnufoez ofxemy! ofaf} gfn}yef y}jf` zmxomnf ofxemy
gfn}yef zejfo heyf afbe gfofn! ofaf} gfn}yef zejfo gfofn gfof gfn}yef
fofn gfze.
:.Xmyda}zedn! gmx}|fofn hfbefn |mnumamyfefn jfxe ixeyey jfn iaegfp ufnb fjf!jmyfen xmyda}zedn ene jeyeye|ofn jfafg bfgm|afu ym`enbbf }ymx gmx}|fofn
gfen fizdx jfafg yzdxuaenm ene }nz}o gmnumamyfeofn |mxgfyfaf`fn ufnb fjf.
\mnueye|fn xmyda}zedn jfafg bfgm|afu hmxjfyfxofn gmzdjm |mghmafkxfn ufnb
zmaf` jezmnz}ofn ymhma}gnuf ufez} gmzdjm hmxgfen (Zfxheuf`! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
32/94
ufnb hmx|mxfn jfafg bfgm ene jeb}nfofn ymhfbfe fafz }nz}o gmghefyfofn fnfo jmnbfn
yeofz bebe.
]nz}o |mnbmghfnbfn ofxfozmx o}gfn ene gmnbb}nofn 9jgdjmay ufnb hmxfyfa
jfxe yfaf` yfz} rmhyezm bfgm zxfenenb}nezu9jufez}rrr.jmyebn9.idg! omg}jefn
zmpz}xm ofxfozmx jeymy}feofn jmnbfn omh}z}`fn bfgm ufnb fofn jeh}fz! jmnbfn
gmnbb}nfofn fjdhm |`dzdy`d| iy8 ym`enbbf ofxfozmx amhe` hmxrfxnf jfxe ymhma}gnuf
ufnb `fnuf hmxrfxnf idoafz bmaf|.
xebenfa Gdjma Gdjeceofye 6 Gdjeceofye 8 Gdjeceofye 9 djeceofye :
Bfghfx :. 9 Jmyfen ofxfozmx o}gfn
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn bfghfx `fyea gdjeceofye zmpz}xm jfxe gdjmay fyae
(dxebenfa gdjmay% ym`enbbf gmnb`fyeaofn ofxfozmx o}gfn hmxrfxnf gmxf`! dxfnbm! hex}
jfn }nb}. Z}k}fn jfxe gdjeceofye zmpz}xmgdjmay zmxymh}z fbfx zfg|eafn o}gfn amhe`
gmnfxeo jfn hmxrfxnf imxf`.
]nz}o yeofz bebe gmnbb}nfofn egfbm yeofz bebe! yfgf `fanuf jmnbfn gdjmay
o}gfn! egfbm yeofz bebe ene je|mxdam` jfxe y}ghmx afen! ufez} jfxe rmhyezm ufnb
gmnumjefofnceamegfbm bxfzeyrrr.y`}zzmxyzdio.idgYeofz bebe ene gmgeaeoe zfg|eafn
ufnb hmxhmjf! omzeof }ymxgmg}o}a o}gfn $ gmnmofn gd}ym (oaeo oexe% gfof yeofz bebe
ymdaf` daf` hmx|}zfx.
Zfhma :. 6 Jmyfen fnegfye egfbm yeofz bebe hmxjfyfxofn en|}z }ymx.
En|}z D}z|}z
Ndxgfa
Jezmofn
:. 9. 6. 9 Mnsexdngmnz
Ymifxf ceyeo mnsexdngmnzymzzenb jfxe bfgm ene gmx}|fofn ymh}f` |}af} omiea!
zmxjf|fz b}n}nb b}n}nb omiea jfn fex ym|mxze fex af}z ufnb gmnbmaeaenbe |}af} zmxymh}z.
Je zmnbf` |}af} zmxjf|fz hfz} ufnb gexe| bebe gfn}yef. Hfiobxd}nj|}af} gmx}|fofn
zfg|eafn afnbez imxf` |fjf |fbe `fxe jfn bmaf| |fjf gfafg `fxe. Ymzzenb rfxnf |fjf
|}af} bebe hmxrfxnf imxf` jfn hmxbfuf ifxzddn. \mgeae`fn ifxzddn yzuaenb |fjf
http://www.design3.com/http://www.design3.com/http://www.design3.com/http://www.shutterstock.com/http://www.shutterstock.com/http://www.shutterstock.com/http://www.shutterstock.com/http://www.design3.com/ -
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
33/94
mnsexdngmnzbfgm ene hmxjfyfxofn ceag ceag ifxzddn }nz}o fnfo ym|mxze Nenkf BD! Z`m
Fgf{enb Rdxaj Dc B}ghfaajfn afen ymhfbfenuf. Z}k}fn jmyfen mnsexdngmnzhmx}|f
|}af} bebe ene }nz}o gmxm|xmymnzfyeofn bebe gfn}yef ufnb gmx}|fofn yfaf` yfz} hfbefn
|mnzenb z}h}` gfn}yef ufnb `fx}y jeaenj}nbe jfn jekfbf omhmxye`fnnuf.
Bfghfx :. :Mnsexdngmnzjmyebn gmnbb}nbfnofn }nezu zmxxfen mjezdx jfafg
|mgh}fzfn mnsexdngmnzjmyebn|xdzdzu|mbfgm mj}ofye ofxemy.
:. 9. 8 Idghfz fnj Yidxenb Yuyzmg
Idghfz yeyzmg jfafg bfgm ene jexfnifnb g}jf` jegfenofn }nz}o fnfo }yef 3 '0 zf`}n ymxzf hmxjfyfxofn z}k}fn enyzx}oyednfa ufnb zmaf` jezmnz}ofn ymhma}gnuf. ]ymx
jez}bfyofn }nz}o gmg}o}a o}gfn ufnb g}ni}a ymifxf fifo |fjf gf| y}fz} gf| ufnb
jezmnz}ofn jmnbfn gmnbb}nofn gd}ym. X}am jfafg bfgm ene ufez};
6. \mgfen `fx}y gmg}o}a o}gfn ufnb g}ni}a jeymoezfx |}af} bebe.8. \mgfen gmnjf|fzofn|denzkeof |}o}afnnuf gmnbmnfe o}gfn.9. Keof |}o}afn |mgfen gmnbmnfe hmnjf afen gfof fofn gmnb}xfnbe neafe fo}xfye.:. \mgfen jenufzfofn ofaf` keof fo}xfye |}o}afn zmx`fjf| o}gfn 1 3< -! fo}xfye
je`ez}nb hmxjfyfxofn;
=. Ymgfoen zenbbe amsma |mxgfenfn gfof fofn ymgfoen im|fz o}gfn hmxbmxfo jfngmadnifz. Omim|fzfn adnifz o}gfn jfn omim|fzfn |mxbmxfofn o}gfn je`ez}nb
hmxjfyfxofn;
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
34/94
Omzmxfnbfn ;
f. \O 7 \mxbmxfofn omim|fzfn o}gfn.h. KY 7 Cxmo}mnye adnifzfn o}gfn.i. Omim|fzfn o}gfn frfa 7 6j. Omim|fzfn adnifz o}gfn frfa 7 8m. Enixmfym xfzm Omim|fzfn O}gfn 7 |mxim|fzfn omim|fzfn o}gfn ymy}fe
jmnbfn neafe ufnb jezmnz}ofn.
c. Enixmfym xfzm Adnifzfn O}gfn 7 |mxim|fzfn adnifz o}gfn ymy}fe jmnbfnneafe ufnb jezmnz}ofn.
3. \mgfen jenufzfofn gmnfnb keof hmx`fyea gmnumamyfeofn ymzef| amsma jmnbfnneafe fo}xfye > 3< - jfn gmnbfaf`ofn ymk}gaf` o}gfn ufnb g}ni}a |fjf
ymzef| amsma ufnb zmaf` jezmnz}ofn.
:. 9. 9 Idnzxda Yuyzmg
Idnzxda yuyzmg ufnb jeb}nfofn |fjf bfgm ene `fnuf gmnbb}nfofn gd}ym hfeo
ez} }nz}o gmnbdnzxda ymzef| gmn} jfafg bfgm gf}|}n gmafo}ofn |}o}afn zmx`fjf|
o}gfn omzeof |mxgfefn jeg}afe. Idnzxda yeyzmg jeh}fz g}jf` fbfx zejfo
gmghenb}nbofn }ymx(Hfzmy! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
35/94
:. 9. :. 6 Ifgmxf
Jmyfen ifgmxf |fjf bfgm ene hmxfjf je jm|fn |}af} bebe! ym`enbbf |mgfen
ymdaf` daf` heyf gmae`fz |}af} zmxymh}z jfxe jm|fn. \mnmg|fzfn jmyfen ifgmxf ene
hmxjfyfxofn ifgmxfSemr|dxz }nezu9jomzeof gmxfnifnb |dyeye ofgmxf jfafg yimnm
zmxzmnz}.
Bfghfx :. = Jmyfen |dyeye ofgmxf |fjf bfgm.
:. 9. :. 8 @mfj ]| Jey|afu (@]J%
\fjf zf`f| ene jeafo}ofn |mxfnifnbfn @]J! @]J gmx}|fofn enzmxcfim jfafg
bfgm ufnb gmnfg|eaofn encxdgfye hmxeye `fa ufnb zmaf` jeif|fe dam` }ymxymafgf bfgm
hmxafnby}nb (Cdp! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
36/94
BFGM YIXMMN
Enzmxcfim yeyf o}gfn Enzmxcfim |denz
Enzmxcfim Amsma \xdbxmyy
P
X
O
Bfghfx :. 3 Jmyfen amzfoenzmxcfim bfgm.
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn jmyfen |dyeye enzmxcfim yffz }ymxgmgfenofn bfgm!
aenbofxfn p! o jfn x gmx}|fofn h}zzdn zfghf`fn jfafg enzmxcfim ene. Jmyfen enzmxcfim
jeh}fz yeg|am ym`enbbf zejfo gmghenb}nbofn }ymx(Hfzmy! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
37/94
9.Enzmxcfimamsma |xdbxmyyEnzmxcfim ene hmxc}nbye }nz}o gmnfg|eaofn amsma ufnb hmx`fyea jexfe` dam` }ymx
ymafgf gmgfenofn bfgm! zfg|eafnnuf gmx}|fofn fnegfye bfghfx ufnb ymy}fe
jmnbfn amsma ufnb je|mxdam`.
Bfghfx :. 5 Jmyfen amsma |xdbxmyy
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn jmyfen jfxe amsma |xdbxmyy bfgm ene! ymzef| amsmaufnb
jexfe` fofn gmnb`fyeaofn d}z|}z bfghfx ufnb hmxhmjf zmxbfnz}nb |fjf amsma ufnb
hmx`fyea jexfe` dam` }ymxymafgf gmgmgfenofn bfgm.
:.Enzmxcfimcafy` fo}xfyeEnzmxcfim ene hmxc}nbye }nz}o gmnfg|eaofn fo}xfye ufnb hmx`fyea jexfe` dam` }ymx
ymafgf gmgfenofn bfgm ymzmaf` gmnumamyfeofn ymzef| amsma ufnb jezmnz}ofn.
Bfghfx :. 6< Jmyfencafy` fo}xfye
=.Enzmxcfimcafy`amsma.Enzmxcfim ene hmxc}nbye }nz}o gmnfg|eaofn amsma ymafnk}znuf ufnb fx}y jezmg|}`
omzeof gmnumamyfeofn ymzef| amsmanuf hmx}|f zmpzhdp.
Bfghfx :. 66 Jmyfencafy`Amsma
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
38/94
:. 9. :. 9 Gfen Gmn}
Gfen Gmn} $ gmn} }zfgf |fjf bfgm ene jexfnifnb enzmxfozec. Jfxe ymbe
zfg|eafn gmn} jexfnifnb gmnufz} jmnbfn hfiobxd}njgmn} ufnb hfyeynuf gmx}|fofn
9jgfof gmn} ene jeh}fz 9jk}bf.
Zfhma :. 9 Jmyfen fnegfye }ymxhmxenzmxfoye jmnbfn 9jgmn}.
En|}zD}z|}z fnegfye jfn sdeim dsmx
Gdjmay gmn} Sdeim dsmx Yd}njmccmiz
Ndxgfa '
@dsmx Xdzfye 5< jmxfkfz
Fizesm '
Zfhma jefzfy gmx}|fofn zfhma xfnifnbfn fnegfye ufnb heyf jeae`fz }ymxomzeof
}ymxgmnumnz}` yfaf` yfz} gmn} ufnb fjf! }ymxheyf gmnjmnbfx encdxgfye gmn} f|f
ufnb jef ymnz}` gmafa}e sdeim dsmxufnb ymifxf dzdgfzey g}ni}a omzeof }ymxgmnumnz}`
gmn} zmxymh}z. Gmn} }zfgf ufnb heyf jefoymy }ymxomzeof hmxfjf je gfen gmn}yimnm
fjfaf` gmn} gfen! gmn} ae`fz sejmd! gmn} ae`fz ixmjezy jfn gmn} oma}fx. Gmn} gfen
jeb}nfofn }nz}o gmg}afe |mxgfenfn! gmn} ae`fz sejmd jeb}nfofn }nz}o gmae`fz sejmd
zmnzfnb ifxf gmnbbdydo bebe ufnb hfeo! gmn}ixmjezy jeb}nofn }nz}o gmae`fz|xdceam
|mgh}fz bfgm! gmn} oma}fx jeb}nfofn }nz}o oma}fx jfxe bfgm. \mgh}fzfn gmn} ufnbenzmxfozec ene hmxjfyfxofn (Cdp 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
39/94
6.H}zzdnxmyzfxz! hmxc}nbye }nz}o gmxmyzfxz}afnb bfgm.8.H}zzdn omghfae om gmn} }zfgf! hmxc}nbye ymhfbfe kfafn |enzfy }nz}o
gmnbfoymy gmn} }zfgf omzeof }ymxgmgfenofn bfgm.
9.H}zzdn oma}fx! hmxc}nbye ymhfbfe y`dxzi}z}nz}o oma}fx bfgm.:.H}zzdn afnk}zofn! hmxc}nbye ymhfbfe y`dxzi}z }nz}o gmafnk}zofn |mxgfenfn
jfafg yimnm zmxzmnz}.
Zfhma :. : Jmyfen fnegfye bxfceo h}zzdn hmxjfyfxofn enzmxfoye ufnb
jeafo}ofn }ymx.
En|}z Fnegfye
Xmyzfxz Omghfae Om
Gmn}
Oma}fx Bfgm Afnk}zofn
Ndxgfa
@dsmx
Fizesm
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
40/94
:. 9. :. = Gmn} Cadr Jefbxfg
Yimnm Gfen Gmn}
H}zzdn Afnk}zofn
Yimnm Ixmjezy
Yimnm Gf| gfafg
Yimnm Ofaf`
Yimnm Gmnfnb Gfafg
Amsma Ymamyfe
4
Gmnfnb 4
Gfen
Ae`fz Sejmd
Ixmjezy
Oma}fx Bfgm
Yimnm Sejmd
H}zzdn Omghfae Om Gmn}
H}zzdn Omghfae Om Gmn}
Yimnm GmnfnbYimnm Gf| \fbe
H}zzdn Omghfae Om Gmn}
H}zzdn Xmyzfxz
H}zzdn Oma}fx
Ae`fz sejmd
Ae`fz ixmjezy
Gfen bfgm
uf
zejfo
H}zzdn Omghfae Om Gmn}
H}zzdn Xmyzfxz
H}zzdn Oma}fx
H}zzdn Afnk}zofnH}zzdn Omghfae Om Gmn}
H}zzdn Xmyzfxz
H}zzdn Oma}fx
Amsma Ymamyfe
4
Gmnfnb 4
uf
Yimnm Ofaf`
H}zzdn Omghfae Om Gmn}
H}zzdn Xmyzfxz
H}zzdn Oma}fx
zejfo
Bfghfx :. 69 Bfghfx jmyfen gmn}cadr jefbxfg|xdzdzu|mbfgm mj}ofye ofxemy.
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn jmyfen gmn} cadr jefbxfg bfgm ene! odzfo hmxrfxnf
o}nenb gmx}|fofn |mnfnjf amzfo h}zzdn jfn gmn} jezmg|fzofn |fjf bfgm ene.
:. 9. = Amsma Jmzfea
Jmyfen amsmaene hmxjfyfxofn odnym| omxkf }nezu9jufnb gmnbb}nfofn yimnm
}nz}o |mnbmghfnbfn ymzef| amsma! jegfnf |fjf yimnm ene zmxjf|fz hmhmxf|f fzxeh}z
jejfafgnuf ufnb hmx}|f yixe|z! egfbm! |xmcfh! bfgm dhkmizjfn afen ymhfbfenuf
Ixmeb`zdn (8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
41/94
Yimnm Enzxd
Yimnm Gfen
Gmn}Yimnm Gf| Gfafg
Yimnm Sejmd
Yimnm
I}zyimnm
Yimnm Gf| \fbe
Yimnm Ixmjezy
Yimnm Gmnfnb YefnbYimnm \mz}nk}o
Yimnm Ofaf`
Yimnm Gmnfnb
Gfafg
uf
Amsma Ymamyfe
4
Gmnfnb 4
zejfo
uf
Xmyzfxz 4
uf
Omghfae Om
Gmn} 4
zejfo
uf
Yimnm Ofaf`
Amsma Ymamyfe
4
Gmnfnb 4
Xmyzfxz 4
Omghfae Om
Gmn} 4
uf
zejfo
uf
uf
mnjzejfo zejfo
zejfo
yzfxz
Bfghfx :. 6: Jmyfen yimnm cadr jefbxfg |xdzdzu|m bfgm mj}ofye ofxemy.
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn jmyfen yimnmbfgm mj}ofye ene ufnb zmxjexe jfxe
hmhmxf|f yimnm! yimnm zmxymh}z yfaenb zmx`}h}nb yfz} yfgf afennuf. Hmxeo}z |mnkmafyfn
yimnm jefzfy ;
:. 9. =. 6 Yimnm Enzxd
Jmyfen enzxdyimnm ene hmxz}k}fn }nz}o gmnbmnfaofn |mnbb}nf zmnzfnb amghfbf
$ dxbfneyfye ufnb gmgh}fz bfgm zmxymh}z! jfafg `fa ene YZZB ufnb jeb}nfofn ymhfbfe
eidn |fjf enzxdyimnm ene! ymafen dxbfneyfye nfgf bfgm k}bf jeymxzfofn jfafg enzxdyimnm
ene. \fjf enzxdyimnm ene jejmyfen gmnkfje 9 hfbefn! hfbefn |mxzfgf gmnfg|eaofn adbd
YZZB! hfbefn omj}f gmnfg|eaofn zmpz|xmymnz jfn hfbefn omzebf gmnfg|eaofn adbd
|xdzdzu|m bfgm mj}ofye ofxemy ene.
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
42/94
Bfghfx :. 6= Jmyfen adbd yzzb.
Bfghfx :. 63 Jmyfen adbd|xdzdzu|mbfgm mj}ofye ofxemy.
}ymx
Semr egfbm YZZB
Semr Egfbm Ofxemy
semr |xmymnz zmpz
Semr I}zyimnm
Bfghfx :. 62 ]ym ifymenzxdyimnm
Bfghfx :.62 gmx}|fofn jmyfen }ym ifym ufnb fjf |fjf yimnm enzxd ene! hmxeo}z
|mnkmafyfn }ym ifym jefzfy ;
6. Semr egfbm YZZB! }ymx jf|fz gmae`fz egfbm YZZB ymzmaf` }ymx gmgh}off|aeofye bfgm ene! |mgh}fzfn egfbm YZZB ene hmxjfyfxofn bfgm bfgm
ymhma}gnuf ufnb gmnbb}nfofn enzxd yimnm }nz}o |mnbmnfafn |mx}yf`fn $
jmsmad|mx bfgm ufnb gmgh}fz bfgm zmxymh}z. Idnzd` enzxd yimnm ufnb
gmnfg|eaofn adbd |mx}yf`fn gmxmof fjfaf` bfgm oma}fxfn MF y|dxz bfgm!
]heydcz jfn hae{{fxj.
8. Semr |xmymnz zmpz! ymzmaf` }ymxgmae`fz egfbm yzzb }ymx jf|fz gmae`fz |xmymnzzmpz! |xmymnz zmpz gmn}nk}ofn ofzf |mnb`}h}nb fnzfxf egfbm YZZB jmnbfn
egfbm adbd bfgm ymafnkz}nuf.
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
43/94
9. Semr egfbm ofxemy! ymzmaf` }ymx gmae`fz adbd yzzb jfn |xmymnz zmpz}ymx jf|fzgmae`fz adbd bfgm! |mgh}fzfn adbd bfgm hmxjfyfxofn |fjf bfgm |fjf
}g}gnuf ufnb gmnfg|eaofn adbd bfgm yffz enzxdj}izedn yimnm ene. \mnmxf|fn
adbd bfgm omjfafg enzxd yimnm ene hmxjfyfxofn bfgm ufnb fjf |fjf }g}nuf
ym|mxze adbd bfgm |fjf bfgm iddoenb jfy`! fnbxu hexjy! `fxsmyz gddn jfn
afen ymhfbfenuf.
:. Semr i}zyimnm! }ymx jf|fz gmnbfoymy yimnm i}zyimnm ymzmaf` }ymx gmae`fzegfbm YZZB jfn egfbm adbd bfgm mj}ofye ofxemy ene.
:. 9. =. 8 YimnmI}zyimnm
Jmyfen i}zyimnm hmxjfyfxofn yzdxuaenm ufnb zmaf` jeh}fz ymhma}gnuf! i}zyimnm
ene hmx}|f ceag hmxj}xfye |mnjmo. Z}k}fn |mgh}fzfn i}zyimnm ene hmxjfyfxofn z}k}fn
|mghmafkfxfn ufnb enben jeif|fe jfn ymhfbfe |mnmxf|fn gmzdjm |mghmafkfxfn jmnbfn
imxezf (Zfxheuf`! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
44/94
Zfham jefzfy gmx}|fofn jmyfen zegmaenm fnegfye ufnb fofn g}ni}a |fjf hfbefn|mnbmnfafn bebe jfafg i}zyimnm|xdzdzu|mbfgm mj}ofye ofxemy ene. Hmxeo}z fjfaf`
|xd|mxzujfxe dhkmo dhkmo ufnb fjf |fjf zegmaenm zmxymh}z;
f. Zmpz ; Zmpz jejmyfen hmxbmxfo! eye jfxe zmpz zmxymh}z ufez}! |fjf kfgfnjf`}a} ofaf fjf ymh}f` zmg|fz hmxnfgf |}af} bebe! |}af} bebe fjfaf`
|}af} ufnb enjf` jfn hmxye` yfgf ym|mxze bebe oezf! |}af} bebe yfnbfzaf`
|mnzenb omhmxfjffnnuf hfbe om`ej}|fn gfn}yef.
h. Sdeim dsmx; Gmnbma}fxofn sdeim dsmxfnfo omiea ufnb gmnimxezfofn zmnzfnb|}af} bebe ymy}fe jmnbfn zmpzufnb jeh}fz.
i. Ifgmxf ; Ifgmxf jejmyfen hmxbmxfo jfxe fzfy om hfrf`.j.Hfiobxd}nj ydnb ; Hfiobxd}nj ydnb |fjf hfbefn ene jeymy}feofn jmnbfn
odnjeye jfxe hfbefn ene.
Bfghfx :. 60 Jmyfen |mxbmxfofn ofgmxf.
8. \mnbmnfafn o}gfn.Hfbefn ene gmnimxezfofn zmnzfnb o}gfn yzm|ididx}y g}zfny jfn gmnimxezfofn
of|fn o}gfn zmxymh}z gmx}yfo bebe gfn}yef! z}k}fnnuf }nz}o gmnbmnfaofn
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
45/94
o}gfn yzm|ididx}y g}zfny jfn gmnbmnfaofn of|fn yfkf }ymx`fx}y gmnkfbf
omhmxye`fn bebenuf.
Zfhma :. 3 Jmyfen zegmaenm fnegfye |fjf hfbefn |mnbmnfafn o}gfn.
Rfoz}
(jmzeo%
Fnegfye
Fnegfye zmpz Sdeim dsmx Hfiobxd}nj ydnb Fnegfye
O}gfn
6<
8<
9<
:<
=<
3<
Zfham jefzfy gmx}|fofn jmyfen zegmaenm fnegfye ufnb fofn g}ni}a |fjf hfbefn
|mnbmnfafn o}gfn jfafg i}zyimnm|xdzdzu|mbfgm mj}ofye ofxemy ene. Hmxeo}z fjfaf`
|xd|mxzujfxe dhkmo dhkmo ufnb fjf |fjf zegmaenm zmxymh}z;
f. Zmpz ; Zmpz jejmyfen hmxbmxfo! eye jfxe zmpz zmxymh}z ufez}! |fjf y}fz} `fxeo}gfn o}gfn yzm|zdididx}y g}zfny jfzfnb jfn gmnumxfnb |}af} bebe
gmxmof jfzfnb ymzef| |fbe ymzmaf` gfn}yef gfofn jfn gfafg `fxe yma}g
gfn}yef zej}x ofxmnf |fjf rfoz} zmxymh}z gfn}yef amnbf` jfafg gmnkfbfomhmxye`fn bebenuf.
h. Sdeim dsmx; Gmnbma}fxofn sdeim dsmxfnfo omiea ufnb gmnimxezfofn zmnzfnbo}gfn yzm|ididx}y g}zfny ymy}fe jmnbfn zmpzufnb jeh}fz.
i.Hfiobxd}nj ydnb ; Hfiobxd}nj ydnb |fjf hfbefn ene jeymy}feofn jmnbfnodnjeye jfxe hfbefn ene.
j. Fnegfye o}gfn ; O}gfn jejmyfen hmxbmxfogmn}k} |}af} bebe yffz xmnzfnbrfoz} zmxzmnz}.
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
46/94
Bfghfx :. 65 Jmyfen |mxbmxfofn o}gfn gmnbeo}ze bfxey ufnb jezmnz}ofn ymzmaf`xmnzfnb rfoz} 6< jmzeo ymkfo hfbefn omj}f |fjf i}zyimnm ene jeg}afe.
9. Gmnbmnfaofn hf`fuf ofxemyHfbefn ene gmnimxezfofn zmnzfnb hf`fuf o}gfn yzm|ididx}y g}zfny |fjf bebe
gfn}yef.
Zfhma :. 2 Jmyfen zegmaenm fnegfye |fjf hfbefn |mnbmnfafn hf`fuf ofxemy
Rfoz}
(jmzeo%
Fnegfye
Fnegfye
zmpz
Sdeim dsmx Hfiobxd}nj ydnb Fnegfye
O}gfn
6<
8<
9<
:<
Zfham jefzfy gmx}|fofn jmyfen zegmaenm fnegfye ufnb fofn g}ni}a |fjf hfbefn
|mnbmnfafn o}gfn jfafg i}zyimnm|xdzdzu|mbfgm mj}ofye ofxemy ene. Hmxeo}z fjfaf`
|xd|mxzujfxe dhkmo dhkmo ufnb fjf |fjf zegmaenm zmxymh}z;
f. Zmpz; Zmpzjejmyfen hmxbmxfo! eye jfxe zmpzzmxymh}z ufez}! o}gfn ' o}gfn ez}gmgfofn jfn gmnb`fni}xofn |}af} bebe keof jehefxofn gfof |}af} bebe
fofn `fni}x keof |}af} bebe `fni}x! gfof ymg}f gfn}yef fofn zmxomnf
|mnufoez ofxemy ofaf} gfn}yef y}jf` zmxomnf ofxemy gfn}yef zejfo heyf afbe
gfofn ofaf} gfn}yef zejfo gfofn gfof gfn}yef fofn gfze..
h. Sdeim dsmx; gmnbma}fxofn sdeim dsmxfnfo omiea ufnb gmnimxezfofn zmnzfnbhf`fuf o}gfn yzm|ididx}y g}zfny ymy}fe jmnbfn zmpzufnb jeh}fz.
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
47/94
i.Hfiobxd}nj ydnb ; hfiobxd}nj ydnb |fjf hfbefn ene jeymy}feofn jmnbfnodnjeye jfxe hfbefn ene.
j. Fnegfye o}gfn ; o}gfn jejmyfen hmxbmxfo jeymoezfx |}af} bebe! ymdaf` daf` o}gfn zmxymh}z fofn gmgfofn bebe |fjf xmnzfnb rfoz} zmxzmnz}.
Bfghfx :. 8< Jmyfen |dyeye o}gfn zmx`fjf| bebe |fjf hfbefn
|mnbmnfafn hf`fuf o}gfn.
]ymx
gmae`fz fnegfye
o}gfn
gmae`fz fnegfye
zmpz
gmae`fz fnegfye
ifgmxf
gmnjmnbfxofn
hfiobxd}nj ydnb
gmnjmnbfxofn sdeim
dsmx i}zyimnm
gmnbfoymy gfen gmn}
gmae`fz
mnsexdngmnz i}zyimnm
Bfghfx :. 86 ]ym ifym i}zyimnm
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn jmyfen }ym ifym |fjf i}zyimnm ene! hmxeo}z |mnkmafyfn
ymzef| i}zyimnm ;
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
48/94
6. Gmae`fz fnegfye o}gfn! yffz i}zyimnm zmaf` ymamyfe je adfj gfof }ymx heyfgmae`fz fnegfye o}gfn ufnb hmxbmxfo ymy}fe jmnbfn jmyfen zegmaenm ufnb
jeh}fz ymhma}gnuf. O}gfn gmx}|fofn z}k}fn |mghmafkfxfn ufnb enben
jeyfg|feofn |fjf i}zyimnm ene hmxjfyfxofn `fa ez} gfof jeh}fz fnegfye o}gfn.
8. Gmae`fz fnegfye zmpz! yffz i}zyimnm zmaf` ymamyfe je adfj }ymx jf|fz gmae`fzfnegfye zmpz ufnb hmxeye zmnzfnb imxezf bfgm ene. @fa ene hmxjfyfxofn bfgm
ymhma}gnuf ufnb gmnfg|eaofn zmpz |fjf yffz i}zyimnm hmxafnby}nb! idnzd`nuf
|fjf yffz i}zyimnm |fjf bfgm `fxsmyz gddn hfio zd nfz}xm.
9. Gmae`fz fnegfye ofgmxf! yffz i}zyimnm zmaf` ymamyfe je adfj |fjf hmhmxf|fhfbefn |mxnbmnfafn |}af} bebe |fjf i}zyimnm ene ofgmxf je xfnifnb hmxbmxfo!
z}k}fnnuf fbfx amhe` gmnfxeo |mx`fzefn }ymx. Ofgmxf hmxbmxfo ymy}fe jmnbfn
jmyfen zegmaenm fnegfye ofgmxf |fjf hfbefn |mnbmnfafn bebe. \mxbmxfofn
ofgmxf hmxjyfyxofn ofgxf |fjf bfgm ym|mxze cenfa cfnzfyu! ofgmxf jmnbfn
camoyehma hmxbmxfo ymy}fe jmnbfn odnjeye ufnb fjf.
:. Gmnjmnbfxofn hfiobxd}nj ydnb! yffz i}zyimnm zmaf` ymamyfe je adfj}ymxheyfgmnjmnbfxofn hfiobxd}nj ydnb ufnb hmxhmjf |fjf ymzef| hfbefn i}zyimnm
ufnb hmxhmjf! |mnmg|fzfn hfiobxd}nj ydnb |fjf i}zyimnm ene gmx}k}o |fjf
bfgm ufnb gmgeaeoe i}zyimnm |fjf }g}gnuf ufnb ymafa} gmnmg|fzofn
hfiobxd}nj ydnb |fjf ymzef| i}zyimnm ym|mxze hfiobxd}nj ydnb |fjf i}zyimnm
bfgm cenfa cfnzfyu! hfiobxd}nj ydnb |fjf bfgm zmxymh}z hmx}hf` ymy}fe
jmnbfn odnjeye ufnb fjf! omzeof y}fyfnf ymje` gfof afb} |fjf hfiobxd}nj
ydnb zmxymh}z hmxexfgf |mafn jfn imnjmx}nb ymj}.
=. Gmnjmnbfofn sdeim dsmxi}zyimnm! }ymxheyf gmnjmnbfxofn sdeim dsmx$ y}fxfxmofgfn |fjf i}zyimnm ymy}fe jmnbfn imxezf ufnb enben jeyfg|feofn ymzmaf`
xmnzfnb rfoz} zmxzmnz} ymy}fe jmnbfn jmyfen zegmaenm! z}k}fnnuf }nz}o
gmg|mxg}jf` }ymxufnb zejfo heyf gmghfif ymafen ez} |mnmg|fzfn sdeim dsmx
ene hmxjfyfxofn gmzdjm |mghmafkfxfn ufnb jeb}nfofn jmnbfn gmnbb}nofn
imxezf! imxezf zejfo `fnuf jeyfg|feofn gmafa}e zmpz zmzf|e gmafa}e y}fxf
(Zfxheuf`! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
49/94
Jmyfen yimnmgfen gmn} $ gmn} }zfgf hmxjfyfxofn jmyfen frfa gfen gmn}
|fjf enzmxcfim jmyebn! z}k}fn |mgh}fzfn yimnmgfen gmn} ene }nz}o gmg|mxg}jf`
}ymxjfafg gmnbfoymy|xdzdzu|m bfgm mj}ofye ene.
Bfghfx :. 88 Jmyfen gfen gmn}yimnm.
]ymx
gmnjmnbfx
hfiobxd}nj ydnb
gmae fz gfen gmn}
mnsexdngmnz
hmxenzmxfoye
jmnbfn gmn}
ae`fz ixmjezy
ae`fz sejmd
gfen bfgm
oma}fx bfgm
gmnjmnbfx sdeim
dsmx gmn}
}ymy
}ymy
}ymy
}ymy
}ymy
Bfghfx :. 89 ]ym ifymgfen gmn}
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn }ym ifym |fjf yimnm gfen gmn} ene! hmxeo}z fjfaf`
|mnkmafyfn }ym ifym jefzfy;
6. Gmae`fz mnsexdngmnzgmn}! omzeof |mgfen hmxfjf |fjf yimnm ene bfgm fofngmnfg|eaofn mnsexdngmnz gmn} ym|mxze hfiobxd}nj gmn} ufez} |}af} bebe
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
50/94
jfn 9j gmn} ufnb jexfnifnb ymhma}gnuf.Mnsexdngmnz gfen gmn} ene af{eg
jezmg}ofn |fjf ymzef| bfgm ufnb fjf! idnzd`nuf |fjf bfgm Iddoenb Jfy`.
8. Gmnjmnbfx hfiobxd}nj ydnb! omzeof }ymx hmxfjf |fjf yimnm ene }ymx heyfgmnjmnbfxofn hfiobxd}nj ydnb ufnb jegfenofn ymifxf dzdgfzey omzeof }ymx
hmxfjf |fjf yimnm ene. \mnmg|fzfn hfiobxd}nj ydnb |fjf gfen gmn} ene
hmxjfyfxofn bfgm ymhma}gnuf ym|mxze bfgm iddoenb jfy`! fnbxu hexjy jfn
bfgm afennuf.
9. Hmxenzmxfoye jmnbfn gmn}! }ymx jf|fz hmxenzmxfoye jmnbfn gmn} ym|mxzegmnmofn gmn} jfn gmnumnz}` gmn} z}k}fnnuf fbfx }ymx gmnjf|fzofn
cmmjhfio omzeof }ymx hmxenzmxfoye jmnbfn gmn} ufnb je|eae` (Hfzmy! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
51/94
ufnb jejf|fz omg}jefn jeyfz}ofn jmnbfn sdeim dsmxufnb zmjf|fz |fjf sejmd ufnb
hmxhmjf ufnb jejf|fz jfxe yez}y ufnb yfgf! sdeim dsmxzmxymh}z hmxfyfa jfxe ofxuf `fyea
o}aef` omxkf nufzf (OON% gf`fyeyrf }bg je hfae.
Bfghfx :. 8: Jmyfen sejmdyimnm
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn jmyfen jfxe sejmdyimnm|xdzdzu|mbfgm mj}ofye
ofxemy ene! sejmd fofn g}ni}a ymifxf dzdgfzey! ymafen ez} jezfghf`ofn h}zzdn omghfae om
gmn} }nz}o gmg|mxg}jf` nfsebfye }ymx}nz}o gmnbfoymy gmn} }zfgf ymzmaf` gmae`fz
sejmd ifxf gmnbbdydo bebe ufnb hfeo |fjf sejmdyimnm ene.
]ymx
ae`fz sejmd
gmnjmnbfx sdeim
dsmx sejmd
hmxenzmxfoye
jmnbfn gmn}
gmnjmnbfx sdeim
dsmx gmn}
omghfae om gmn}
ae`fz mnsexdngmnz
sejmd
}ymy
}ymy
Bfghfx :. 8= ]ym ifym sejmdyimnm
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn jmyfen }ym ifym |fjf yimnm sejmd! hmxeo}z |mnkmafyfn
}ym ifym jefzfy ;
6. Ae`fz sejmd! }ymxjf|fz gmae`fz sejmd ufnb ymifxf dzdgfzey jegfenofn yffzyimnm ene jefoymy dam` }ymx. Z}k}fn |mgh}fzfn sejmd yimnm ene }nz}o
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
52/94
gmnmxf|ofn gmzdjm |mghmafkfxfn jmnbfn jmgdnyzxfye |fjf }ymx(Zfxheuf`!
8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
53/94
Bfghfx :. 83 Jmyfen yimnmixmjezy
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn bfghfx jmyfen }nz}o yimnmixmjezy! |fjf yimnm ene
zmxjf|fz ymh}f` h}zzdnomghfae om gmn}}zfgf ufnb hmxc}nbye ymhfbfe fafz nfsebfye
}nz}o gmnbfoymy gmn} }zfgf ymzmaf` gmae`fz ixmjezyyimnm ene.
Fizdx6
ae`fz ixmjezy
gmnjmnbfxofn
hfioxd}nj ydnb
hmxenzmxfoye
jmnbfn h}zzdn
gmnjmnbfx sdeim
dsmx h}zzdn
gmnbfoymy gfen gmn}
}ymy
}ymy
Bfghfx :. 82 ]ym ifym ixmjezy yimnm
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn jmyfen }ym ifymyimnm ixmjez! hmxeo}z |mnkmafyfn }ym
ifym jefzfy ;
6. Ae`fz ixmjezy! }ymxjf|fz gmae`fz ixmjezy ufnb hmxeyeofn zmnzfnb dxfnb ' dxfnbufnb zmaf` gmghfnz} jfafg |xdymy |mgh}fzfn bfgm ene! |mgh}fzfn ixmjezy ene
jea}fx jfxe z}k}fn |mghmafkfxfn jfn gmzdjm |mghfafkfxfn! jeb}nfofn }nz}o
f|xmyefye yfkf! |mgh}fzfn ixmjezy ene gmx}k}o |fjf bfgm ufnb fjf |fjf
}g}gnuf ym|mxze fnbxu hexjy! |fjf bfgm ene zmxjf|fz gmn} ixmjezy }ymx jf|fz
gmaef`fz yef|f yfkf ufnb hmx|mxfn jfafg |mnbmghfnbfn bfgm zmxymh}z.
8. Gmnjmnbfxofn hfiobxd}nj ydnb! }ymx jf|fz gmnjmnbfxofn hfioxd}nj ydnbhmxyfgffn omzeof }ymx gmae`fz ixmjezy. \mnmg|fzfn hfiobxd}nj ydnb ene
gmx}k}o |fjf bfgm ufnb fjf |fjf bfgm ymhma}gnuf ym|mxze |fjf ixmjezy gmn}
fnbxu hexjy! ixmjezy gmn} cecf cddzhfaa gfnfbmx jfn bfgm afennuf.
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
54/94
9. Hmxenzmxfoye jmnbfn h}zzdn! |fjf yimnm ene zmxjf|fz y`dxzi}z}nz}o omghfae omgmn} }zfgf! }ymx heyf hmxenzmxfoye jmnbfn h}zzdn zmxymh}z jmnbfn gmnmofn
jfn gmnumnz}` h}zzdn! z}k}fnnuf fbfx }ymxgmnjf|fzofncmmjhfioomzeof }ymx
hmxenzmxfoye jmnbfn gmn} ufnb je|eae` (Hfzmy! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
55/94
ae`fz |mz}nk}o
gmnjmnbfx y}fxf
|mz}nk}o
gfen bfgm
}ymy
}ymy
Bfghfx :. 85 ]ym ifymyimnm |mz}nk}o.
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn }ym ifymyimnm |mz}nk}o! hmxeo}z |mnkmafyfn }ym ifym
zmxymh}z ;
6. Ae`fz |mz}nk}o! }ymx jf|fz gmae`fz |mz}nk}o |mxgfenfn hmx}|f odghenfyefnzfxf zmpzjfn bfghfx ymzmaf` }ymxgmnmofn gmn} gfen bfgm |fjf gfen gmn}!
gfof gmn} ene fofn dzdgfzey g}ni}a. Z}k}fn |mgh}fzfn |mz}nk}o ene }nz}o
gmghmxeofn encdxgfye ufnb kmafy zmnzfnb fz}xfn jfafg bfgm ufnb jeh}fz ([en!
mz fa.! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
56/94
Bfghfx :. 9< Jmyfen gf| |fbe
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn jmyfen gf| |fbe bfgm ene! zenbofz omy}aezfn jfafg
gf| ene zmxjexe jfxe 8< amsma. Hmxjfyfxofn idghfz yeyzmg ufnb zmaf` jejmyfen ymhma}gnuf
gfof! omim|fzfn o}gfn! cxmo}mnye adnifzfn o}gfn jfn k}gaf` o}gfn |fjf gf| |fbe
ene fjfaf` ymhfbfe hmxeo}z.
Zfhma :. 0 Zenbofz omy}aezfn bfgm hmxjfyfxofn omim|fzfn o}gfn! cxmo}mnye
adnifzfn o}gfn jfn k}gaf` o}gfn
Amsma Omim|fzfn O}gfn Cxmo}mnye adnifzfn o}gfn K}gaf` o}gfn
6 6 8 :
8 6.
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
57/94
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
58/94
xmyzfxz bfgm
omghfae om gmn}
oma}fx bfgm
gmnjmnbfx
hfiobxd}nj ydnb
gmnjmnbfx yd}nj
mccmiz
gmnjmnbfx sdeim
dsmx h}zzdn
ae`fz yeyf o}gfn
ae`fz |denz
ae`fz fo}xfye
gmae`fz amsma
ae`fz o}gfn
gmg}o}a o}gfn
hmxenzmxfoye
jmnbfn h}zzdn
gmg}o}a fex
}ymx
ae`fz yeofz bebe
gmae`fz
mnsexdngmnz gf|
ren bfgm
Adym bfgm
ae`fz yimnm gmnfnb
ae`fz yimnm ofaf`
gmnbbmxfofn yeofz
bebe
ae`fz mccmz |}o}afn
}ymy
}ymy
}ymy
}ymy
}ymy
}ymy
}ymy
mpzmnjy
mpzmnjy
Bfghfx :. 96 ]ym ifymgf| |fbe.
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn }ym ifymgf| |fbe ene! hmxeo}z |mnmkmafyfn }ym ifym
jefzfy ;
6. Renbfgm! }ymxjf|fz gmgmnfnbofn |mxgfenfn ymzmaf` gmnumamyfeofn amsmaufnb jezmnz}ofn hmxjfyfxofn yidxenb yeyzmg ufnb zmaf` jeh}fz ymhma}gnuf.
Ofxmnf bfgm ufnb jeh}fz `fx}y gmnfnzfnb gfof zfnzfnbfn |fjf bfgm ene
fjfaf` odnjeye gmnfnb jfn ofaf`.8. Ae`fz yimnm gmnfnb! }ymx jf|fz gmnbfoymy yimnm gmnfnb omzeof |mgfen
hmx`fyea gmgmnfnbofn bfgm. Z}k}fnnuf ymhfbfe xmrfxj ([en! mz fa.! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
59/94
:. Ae`fz yimnm ofaf`! keof }ymx ofaf` jfafg |mxgfenfn gfof }ymx ymifxfdzdgfzey heyf gmae`fz yimnm ofaf`. Z}k}fnnuf }nz}o gmghmxezf`} hf`rf }ymx
zmaf` ofaf` jfafg |mxgfenfn. @fa ene hmxjfyfxofn bfgm ymhma}gnuf ufnb
gmnfg|eaofn |mxghmxezf`}fn bfgm dsmx keof }ymx ofaf`! idnzd` |fjf
bfgm Gfxed hxdyyy ufnb gmnfg|eaofn zmpz bfgm dsmxyffz |mgfen ofaf`.
=. Gmg}o}a o}gfn! }ymx jf|fz gmg}o}a o}gfn ufnb jebmnmxfzm ymifxfdzdgfzey dam` bfgm yeyzmg hmxjfyfxofn amsma ufnb jeif|fe. Z}k}fn jfxe }ym
ifym ene hmxjfyfxofn x}am bfgm ufnb jeh}fz ymhma}gnuf ufnb gmnb`fx}yofn
|mgfen }nz}o gmg}o}a o}gfn keof enben gmgmnfnbofn |mxgfenfn.
3. Gmg}o}a fex! zejfo `fnuf jf|fz gmg}o}a o}gfn }ymx jf|fz gmg}o}a fexufnb fjf |fjf mnsexdngmnzene jmnbfn ifxf gmg}o}aofn yeofz yeofz bebe |fjf
dhkmiz fex ufnb zfg|ea |fjf yixmmn. Z}k}fnnuf }nz}o gmgh}fz bfgm ene amhe`
enzmxfozec. \mnmxf|fn enzmxfoye fnzfxf }ymx jmnbfn dhkmo ymafen dhkmo g}y}`
ene hmxjfyfxofn bfgm ufnb fjf ymhma}gnuf ym|mxze |fjf bfgm z`m yegy }ymx
heyf hmxenzmxfoye jmnbfn hmnjfhmnjf jeymomaeaenbnuf.
2. Gmnjmnbfx yd}nj mccmiz! }ymxheyf gmnjmnbfxofn yd}nj mccmiz ufnb hmxhmjfomzeof gmg}o}a o}gfn gfof fofn gmnbma}fxofn yd}nj mccmiz o}gfn
zmxymh}z jfn omzeof gmg}o}a fex }ymx heyf gmnjmnbfx yd}nj mccmiz |}o}afn
fex. @fa ene }nz}o gmghmxeofn cmmjhfio zmx`fjf| f|f ufnb jeafo}ofn }ymx
|fjf bfgm (Hfzmy! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
60/94
6
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
61/94
ymh}f` bfgm `fx}y gmgeaeoe enzmxcfim }nz}o |mghmxefn neafe jfn encdxgfye
|xdbmyy bfgm.
62. Ae`fz |denz! }ymx jf|fz gmae`fz |denz ufnb hmx`fyea je|mxdam` ymafgf }ymxhmxfjf |fjf yimnmgf| |fbe ene. @fa ene hmxjfyfxfofn (Hfzmy! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
62/94
Bfghfx :. 98 jmyfen yimnm gmnfnb |fbe.
]ymx
gmae`fz zmpz gmnfnb
gmnjmnbfx sdeim
dsmx zmpz
gmae`fz fnegfye
bfghfx
hmxenzmxfoye
jmnbfn h}zzdn
gmnjmnbfx sdeim
dsmx h}zzdn
gmae`fz
mnsexdngmnz gmnfnb
gmnbfoymy gf|
ymafnk}znuf}ymy
}ymy
Bfghfx :. 99 ]ym ifymyimnm gmnfnb |fbe.
Bfghfx jefzfy gmx}|fofn jmyfen }ym ifymyimnm gmnfnb |fbe! hmxeo}z
|mnkmafyfn }ym ifym jefzfy ;
6. Gmae`fz zmpzgmnfnb! }ymxjf|fz gmae`fz zmpzgmnfnb ufnb hmxeyeofn zmnzfnb}if|fn ymafgfz zmaf` gmnbfaf`ofn o}gfn! ymafen ez} jezfghf`ofn fkfofn fbfx
}ymx gmnkfbf omym`fzfn bebenuf ymzef| |fbe. \mnbb}nffn zmpz hmxjfyfxofn
([en! mz fa.! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
63/94
}if|fn ymafgfz jfn fkfofn ufnb ymy}fe jmnbfn zmpz ufnb jezfg|eaofn.
\mnbb}nffn sdeim dsmxhmxjfyfxofn ([en! mz fa.! 8
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
64/94
Bfghfx :. 9: Jmyfen yimnm ofaf` |fbe.
]ymx
gmae`fz zmpz ofaf`
gmnjmnbfx sdeim
dsmx zmpz
gmae`fz fnegfye
bfghfx
hmxenzmxfoye
jmnbfn h}zzdn
gmnjmnbfx sdeim
dsmx h}zzdn
xmyzfxz bfgm
gmnbfoymy gfen gmn}
oma}fx bfgm
}ymy
}ymy
}ymy
}ymy
gmae`fz
mnsexdngmnz ofaf`
Bfghfx :. 9= ]ym ifymyimnm ofaf` |fbe
Bfghfx jefzfy gmx}f|fofn jmyfen jfxe }ym ifymyimnm ofaf` |fbe! |mnkmafyfn
}ym ifym zmxymh}z ymhfbfe hmxeo}z ;
6. Gmae`fz zmpzofaf`! }ymxjf|fz gmae`fz zmpzofaf` jmnbfn dzdgfzey omzeof yimnmofaf` ene ymamyfe je'adfj. Zmpz ofaf` ene gmnbencdgfyeofn hf`rf }ymx hmxfjf
jfafg omfjffn yzfzm ofaf`! `fa ene hmxjfyfxofn bfgm afennuf ufnb
gmngm|fzofn bfgm dsmx zmpzkeof |mgfen ofaf` jfafg |mxgfenfn.
8. Gmnjmnbfx sdeim dsmxzmpzofaf`! }ymxjf|fz gmnjmnbfx sdeim dsmxzmpzufnbymy}fe jmnbfn zmpz ufnb zfg|ea! ymafen |mghmxezf`}fn hmx}|f zmpz
|mghmxezf`}fn ofaf` ene k}bf hmx}|f sdeim dsmx! hmxjfyfxofn bfgm yzxmmz
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
65/94
ceb`zmx ufnb gmnb}nof|ofn ofzfofzf ud} adym omzeof |mgfen ofaf` jfafg
|mxgfenfn.
9. Hmxenzmxfoye jmnbfn h}zzdn! }ymx jf|fz hmxenzmxfoye jmnbfn h}zzdn ym|mxzegmnumnz}` h}zzdn jfn gmnmofn h}zzdn.
:. Xmyzfxz bfgm! }ymx jf|fz gmg}afe }afnb |mxgfenfn jmnbfn hmxenzmxfoyejmnbfn h}zzdn xmyzfxz jmnbfn ifxf gmnmofn h}zzdn zmxymh}z. \mnmg|fzfn
xmyzfxz ene hxz}k}fn }nz}o gmghmxeofn omymg|fzfn |fjf }ymx keof enben
gmg}afe }afnb |mxgfenfn. @fa ene gmx}k}o |fjf bfgm fnbxu hexj ufnb
gmng|fzofn h}zzdn xmyzfxz keof |mgfen ofaf` jfafg |mxgfenfn.
=. Oma}fx bfgm! }ymx jf|fz oma}fx jfxe bfgm jmnbfn ifxf hmxenzmxfoye jmnbfnh}zzdn jmnbfn ifxf gmnmofn h}zzdn oma}fx bfgm. @fa ene gmx}k}o |fjf bfgm
fnbxu hexj ufnb gmnmg|fzofn h}zzdn oma}fx bfgm keof |mgfen ofaf` jfafg
|mxgfenfn.
3. Gmnbfoymy gfen gmn}! }ymxjf|fz omghfae om gfen gmn} jmnbfn hmxenzmxoyejmnbfn h}zzdn jmnbfn ifxf gmnmofn h}zzdn omghfae om gmn}. @fa ene
gmx}k}o |fjf bfgm fnbxu hexj ufnb gmnmg|fzofn h}zzdn oma}fx keof |mgfen
ofaf` jfafg |mxgfenfn.
2. Gmnjmnbfx sdeim dsmxh}zzdn! }ymxjf|fz gmnjmnbfx sdeim dsmxh}zzdn omzeof}ymx hmxenzmxfoye jmnbfn h}zzdn jmnbfn ifxf gmnumnz}` h}zzdn zmxymh}z.
Z}k}fnnuf fbfx }ymx jf|z gmnbmzf`}e f|f ufnb ymjfnb jef ymnz}`.
0. Gmae`fz fnegfye bfghfx! }ymxjf|fz gmae`fz fnegfye bfghfx fnfo omiea ufnbgmnfnbey |fjf omzeof }ymxhmxfjf |fjf yimnm ofaf` ene! bfghfx zmxymh}z fofn
ymifxf dzdgfzey g}ni}a yffz yimnm ene ymamyfe je'adfj.
5. Gmae`fz mnsexdnmgmnz ofaf`! }ymx jf|fz gmae`fz mnsexdngmnz ym|mxze |}af}bebe jfn fnegfye o}gfn ufnb hmxfjf ymdaf daf` ymjfnb gmnumxfnb |}af}
bebe |fjf yimnm ene ymzmaf` yimnm hmx`fyea je'adfj.
:. 9. =. 6< YimnmGf| Gfafg
Jmyfen yimnm gfafg |fjf jfyfxnuf gmnbb}nofn jmyfen yimnmgf| |fbe ufnb
zmaf` jeh}fz! ufnb gmghmjfofn jfxe yimnm ene fjfaf` hfiobxd}njafnbez |}af} bebe ufnb
jeh}fz gmnumx}|fe gfafg `fxe! ymafen ez} omim|fzfn adnifzfn jfn cxmo}mnye adnifzfn
o}gfn jeh}fz amhe` y}aez jmnbfn gmnfeofn|denzenixmfym xfzm omim|fzfn o}gfn jfn
-
7/23/2019 RANCANG BANGUN PROTOTYPE GAME EDUKASI KARIES.docx
66/94
enixmfym xfzm cxmo}mnye adnifzfn . ]nz}o rfxnf o}gfn ufnb jebmnmxfzm |fjf gf| ene
gmnkfje amse` sfxefzec ufez} zmxjexe jfxe : rfxnf o}gfn ! hex}! }nb} gmxf` jfn dxfnbm.
Z}k}fn jmyfen yimnmgf| gfafg ene }nz}o gmnbenbfzofn }ymxfbfx gmghmxye`ofn
bebenuf |fjf gfafg `fxe ymhma}g gmxmof zej}x.
Zfhma :. 5 Zenbofz omy}aezfn bfgm hmxjfyfxofn omim|fzfn o}gfn! cxmo}mnye
adnifzfn o}gfn jfn k}gaf` o}gfn |fjf yimnmgf| gfafg.
Amsma Omim|fzfn o}gfn Cxmo}mnye adnifzfn o}gfn K}gaf` o}gfn
6 6 8 :
8 6.6< 8.8< =
9 6.68 8.8: 3
: 6.6: 8.85 2
= 6.62 8.99 0
3 6.65 8.90 5
2 6.86 8.:9 6