QUẢN TRỊ RỦI RO

Giảng viên: ThS. Nguyễn Ngọc Dương

v1.00141112081

ÀBÀI 2 NHẬN DẠNG, PHÂN TÍCH VÀNHẬN DẠNG, PHÂN TÍCH VÀ

ĐO LƯỜNG RỦI RO

Giảng viên: ThS. Nguyễn Ngọc Dương

v1.00141112082

MỤC TIÊU BÀI HỌC

Bài học sẽ giúp sinh viên sau khi kết thúc có thể:

• Tìm hiểu được một số phương pháp nhận dạngrủi ro.

• Được trang bị những kiến thức và kỹ năng đểcó thể phân tích rủi ro.p

• Vận dụng được các phương pháp cơ bản đểnhận dạng, phân tích và đo lường rủi ro trênthực tế.thực tế.

v1.00141112083

CÁC KIẾN THỨC CẦN CÓ

Sinh viên cần có các kiến thức cơ bản liên quan đến mônhọc sau:

• Quản trị học;

• Quản trị doanh nghiệp;

• Kinh tế học đại cương;Kinh tế học đại cương;

• Lý thuyết xác suất thống kê toán…

v1.00141112084

HƯỚNG DẪN HỌC

• Đọc tài liệu và tóm tắt những nội dung chính của bài.

• Mở rộng liên hệ thực tế những vấn đề liên quan đếnrủi ro kinh doanh trong doanh nghiệprủi ro kinh doanh trong doanh nghiệp.

• Nắm được những khái niệm và kiến thức cơ bản đểvận dụng trong các bài tiếp theo.

ắ ầ• Làm bài tập và luyện thi trắc nghiệm theo yêu cầu bài.

v1.00141112085

CẤU TRÚC NỘI DUNG

Nhận dạng rủi ro2.1

Phân tích rủi ro2 2 Phân tích rủi ro2.2

Đo lường rủi ro2.3

v1.00141112086

2.1. NHẬN DẠNG RỦI RO

ở2.1.1. Khái niệm và cơ sở nhận dạng rủi ro

2.1.2. Phương pháp nhận dạng rủi ro

v1.00141112087

• Khái niệm nhận dạng rủi ro:

2.1.1. KHÁI NIỆM VÀ CƠ SỞ NHẬN DẠNG RỦI RO

• Khái niệm nhận dạng rủi ro:

Nhận dạng rủi ro là quá trình xác định một cách liên tục và có hệ thống các rủiro có thể xảy ra trong hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp.

ấ ề ả ủ ủ Các vấn đề cơ bản của nhận dạng rủi ro:

Mối hiểm họa: gồm các điều kiện tạo ra hoặc làm tăng mức độ tổn thất củarủi ro.

Mối nguy hiểm: là nguyên nhân của tổn thất.

Nguy cơ rủi ro: là một tình huống có thể tạo nên ở bất kỳ lúc nào, có thể gâynên những tổn thất (hay có thể là những lợi ích) mà cá nhân hay tổ chứcg ( y g ợ ) ykhông thể tiên đoán được.

• Cơ sở nhận dạng rủi ro:

Nguồn rủi ro (phát sinh mối hiểm họa và mối nguy hiểm) thường được tiếp cận Nguồn rủi ro (phát sinh mối hiểm họa và mối nguy hiểm) thường được tiếp cậntừ các yếu tố môi trường hoạt động của doanh nghiệp.

Nhóm đối tượng chịu rủi ro: tài sản, nguồn nhân lực.

v1.00141112088

a. Phương pháp chung

2.1.2. PHƯƠNG PHÁP NHẬN DẠNG RỦI RO

Xây dựng bảng liệt kê:

• Xây dựng bảng liệt kê là việc đi tìm câu trả lời cho các câu hỏi đặt ra trong các tìnhhuống nhất định, để từ đó nhà quản trị có những thông tin nhận dạng và xử lý cácđối tượng rủi ro.

• Thực chất của phương pháp sử dụng bảng liệt kê là phương pháp phân tích SWOT.

Điểm mạnh

Điểm yếuSWOT dựa trên

4 yếu tốCơ hội

4 yếu tố

v1.00141112089

Thách thức

b. Các phương pháp nhận dạng cụ thể:

2.1.2. PHƯƠNG PHÁP NHẬN DẠNG RỦI RO (tiếp theo)

p g p p ậ ạ g ụ• Phương pháp phân tích báo cáo tài chính;

• Phương pháp lưu đồ;

Ph há th h t hiệ t ờ• Phương pháp thanh tra hiện trường;

• Phương pháp làm việc với các bộ phận khác của doanh nghiệp;• Phương pháp làm việc với các bộ phận khác bên ngoài doanh nghiệp;• Phương pháp phân tích hợp đồng;• Phương pháp nghiên cứu số lượng các tổn thất trong quá khứ.• Lưu ý:Lưu ý: Nhà quản trị không nên chỉ dựa vào một phương pháp. Việc nhận dạng rủi ro phải được tiến hành thường xuyên, liên tục. Việc sử dụng các bảng liệt kê phải linh hoạt để áp dụng từng phương pháp nhận Việc sử dụng các bảng liệt kê phải linh hoạt để áp dụng từng phương pháp nhận

dạng cho thích hợp.

v1.001411120810

2.2. PHÂN TÍCH RỦI RO

2 2 1 Khái niệm phân tích2.2.1. Khái niệm phân tích rủi ro

2.2.2. Nội dung phân tích rủi ro

v1.001411120811

Phâ tí h ủi là á t ì h hiê ứ hữ hiể h á đị h á ối

2.2.1. KHÁI NIỆM PHÂN TÍCH RỦI RO

• Phân tích rủi ro là quá trình nghiên cứu những hiểm họa, xác định các mối nguyhiểm và nguy cơ rủi ro.

• Cùng với nhận dạng và đo lường rủi ro, đây là giai đoạn quan trọng nằm ở giữatrong quá trình dự báo rủi ro của doanh nghiệp.

• Phân tích rủi ro thông qua việc xác định những hiểm họa, mối nguy và nguy cơrủi ro sẽ giúp chúng ta xác định được những rủi ro có thể chấp nhận và khôngthể chấp nhận, những rủi ro nhiều khả năng xảy ra và ít khả năng xảy ra để từđó có cơ sở cho những biện pháp né tránh, phòng ngừa hoặc tài trợ, khắc phụcrủi ro.

v1.001411120812

• Phân tích hiểm họa:

2.2.2. NỘI DUNG PHÂN TÍCH RỦI RO

Nhà quản trị tiến hành phân tích những điều kiện tạo ra rủi ro hoặc những điềukiện làm tăng mức độ tổn thất khi rủi ro xảy ra.

Nhà quản trị có thể thông qua quá trình kiểm soát trước, kiểm soát trong và kiểmsoát sau để phát hiện ra mối hiểm họa.

Phân tích hiểm hoạ không chỉ giới hạn ở các yếu tố đã gây ra tai nạn, mà phảixác định cả các yếu tố có thể gây ra tai nạn theo kinh nghiệm của các tổ chứcị y g y ạ g ệkhác như các công ty bảo hiểm, các đơn vị của Nhà nước…

• Phân tích nguyên nhân rủi ro:

Phân tích nguyên nhân rủi ro dựa trên quan điểm: Phần lớn các rủi ro xảy ra đều Phân tích nguyên nhân rủi ro dựa trên quan điểm: Phần lớn các rủi ro xảy ra đềuliên quan đến con người.

Phân tích nguyên nhân rủi ro dựa trên quan điểm: Phần lớn các rủi ro xảy ra làdo các yếu tố kỹ thuật do tính chất lý hóa hay cơ học của đối tượng rủi rodo các yếu tố kỹ thuật, do tính chất lý hóa hay cơ học của đối tượng rủi ro.

Phân tích nguyên nhân rủi ro dựa trên quan điểm kết hợp cả 2 quan điểm trên:Nguyên nhân rủi ro một phần phụ thuộc vào yếu tố kỹ thuật, một phần phụ thuộcà ế tố ời

v1.001411120813

vào yếu tố con người.

• Phân tích tổn thất:

2.2.2. NỘI DUNG PHÂN TÍCH RỦI RO (tiếp theo)

• Phân tích tổn thất:

Có thể phân tích tổn thất qua 2 cách thức:

Phân tích những tổn thất đã xảy ra: nghiên cứu, đánh giá những tổn thất đãả ể ổ ấ ảxảy ra để dự đoán những tổn thất sẽ xảy ra.

Căn cứ vào hiểm họa, nguyên nhân rủi ro, người ta dự đoán những tổn thấtcó thể có.

Để có thông tin về những tổn thất có thể có, nhà quản trị rủi ro cần triển khai mộtmạng các nguồn thông tin và mẫu báo cáo rủi ro và suýt xảy rủi ro.

v1.001411120814

2.3. ĐO LƯỜNG RỦI RO

2.3.1. Khái niệm đo lường rủi ro

2.3.2. Các phương pháp đo lường rủi ro

v1.001411120815

Khái iệ Th hất ủ đ l ờ ủi là tí h t á á đị h tầ ất ủi à biê

2.3.1. KHÁI NIỆM ĐO LƯỜNG RỦI RO

• Khái niệm: Thực chất của đo lường rủi ro là tính toán, xác định tần suất rủi ro và biênđộ rủi ro, từ đó phân nhóm rủi ro.

• Đo lường tần số của tổn thất:

Một phương pháp ước lượng tần số tổn thất là quan sát xác suất để một nguyhiểm sẽ gây ra tổn thất trong một năm.

Nếu nhà quản trị giả định không thể có hơn một tổn thất xảy ra trong một năm,q g g y gxác suất tổn thất sẽ là tần số tổn thất hàng năm.

• Đo lường mức độ nghiêm trọng của tần suất rủi ro:

Tổn thất lớn nhất có thể có là giá trị thiệt hại lớn nhất có thể xảy ra có thể nhận Tổn thất lớn nhất có thể có là giá trị thiệt hại lớn nhất có thể xảy ra, có thể nhậnthức được.

Tổn thất lớn nhất phụ thuộc vào tính chất của mối nguy hiểm gây ra tổn thất cũngnhư phụ thuộc vào đối tượng của tổn thấtnhư phụ thuộc vào đối tượng của tổn thất.

v1.001411120816

Ma trận về tần suất và biên độ rủi ro

2.3.1. KHÁI NIỆM ĐO LƯỜNG RỦI RO (tiếp theo)

Ma trận về tần suất và biên độ rủi ro

Biên độCao Thấp

Tần suấtp

Cao I IICao I II

Thấp III IV

• Dựa vào mức độ cao thấp của sự nghiêm trọng và tần số xuất hiện rủi ro nhà quảntrị xác định các chỉ thị chiến lược trong quản trị rủi ro.

• Chỉ thị đó là tập trung quản trị trước hết đối với rủi ro ở nhóm I rồi lần lượt thực hiện

v1.001411120817

• Chỉ thị đó là tập trung quản trị trước hết đối với rủi ro ở nhóm I rồi lần lượt thực hiệnrủi ro ở nhóm II, III, IV.

• Phương pháp định lượng:

2.3.2. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO LƯỜNG RỦI RO

• Phương pháp định lượng:

Phương pháp trực tiếp: là phương pháp xác định tổn thất bằng các công cụ đolường trực tiếp như cân đong, đo đếm.

ế ổ ấ Phương pháp gián tiếp: là phương pháp đánh giá tổn thất thông qua việc suyđoán tổn thất, thường được áp dụng đối với những thiệt hại vô hình như là cácchi phí cơ hội, sự giảm sút vế sức khỏe, tinh thần người lao động…

Phương pháp xác suất thống kê: Xác định tổn thất bằng cách xác định các mẫuđại diện, tính tỷ lệ tổn thất trung bình, qua đó xác định tổng số tổn thất.

• Phương pháp định tính (Phương pháp cảm quan): là phương pháp sử dụng kinhnghiệm của các chuyên gia để xác định tỷ lệ tổn thất, qua đó ước lượng tổng sốtổn thất.

• Phương pháp tổng hợp: Phương pháp sử dụng tổng hợp các công cụ kỹ thuật và tưg p p g ợp g p p ụ g g ợp g ụ ỹ ậduy suy đoán của con người để đánh giá mức độ tổn thất.

v1.001411120818

2.3.2. CÁC PHƯƠNG PHÁP ĐO LƯỜNG RỦI RO (tiếp theo)

• Phương pháp dự báo tổn thất:

Là phương pháp người ta dự đoán những tổn thất có khi rủi ro xảy ra. Phươngpháp này dựa trên cơ sở đo lường xác suất rủi ro, mức độ tổn thất trung bình củamỗi sự cố, từ đó dự báo mức tổn thất trung bình có thể xảy ra trong kỳ kế hoạchvà được tính bằng công thức:

T = n × p × tp

Trong đó :

T: Tổn thất trung bình có thể có;

Số lầ át h ặ kiệ ả t t l i n: Số lần quan sát hoặc sự kiện xảy ra trong tương lai;

p: Xác suất rủi ro;

t: Mức độ tổn thất bình quân của mỗi sự cố.

v1.001411120819

TÓM LƯỢC CUỐI BÀI

Trong bài này chúng ta đã nghiên cứu các nội dung chính sau:

• Các phương pháp nhận dạng rủi ro;

• Các nội dung phân tích rủi ro;• Các nội dung phân tích rủi ro;

• Các phương pháp đo lường rủi ro.

v1.001411120820