Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

51
Gestión de Carteras Gerard Albà Xavier Noguerola FME UPC – Mayo 2012

description

 

Transcript of Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Page 1: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Gestión de Carteras

Gerard Albà

Xavier Noguerola

FME UPC – Mayo 2012

Page 2: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

2. Modelos del Mercado de Capitales (Asset pricing models)

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

3. Modelo de Black-Litterman

2

3. Modelo de Black-Litterman

Page 3: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

• CAPM (Capital Asset Pricing Model. Sharpe, W. Premio Nobel 1990)

– El modelo de Markowitz requiere estimar los parámetros: rentabilidades esperadas, varianzas y covarianzas (correlaciones). Para N activos, son: N+N+N(N-

3

(correlaciones). Para N activos, son: N+N+N(N-1)/2=N(N+3)/2 parámetros.

– La hipótesis básica del modelo CAPM es que la dependencia entre las rentabilidades de los activos no es directa, sino que deriva de la relación entre estas rentabilidades y un grupo fundamental de índices: índice bursátil, IPC, PIB, etc.

Page 4: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• El CAPM es un modelo de equilibrio que se puede usar para determinar la rentabilidad que cabe esperar de un activo y como referencia para valorar si el activo está correctamente valorado por el mercado.

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

4

• El CAPM se puede usar también como una simplificación con un solo índice para aplicar el modelo de Markowitzde selección de carteras.

Page 5: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Construimos un modelo sencillo para las rentabilidades esperadas y las volatilidades, y aplicamos los criterios de Markowitz para encontrar la cartera eficiente.

• Se define la beta β de un activo respecto a un índice de mercado M:

σ

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

5

• Se define un modelo basado en un índice representativo del mercado y se escribe la rentabilidad del activo i como (modelo de Sharpe):

2M

iMi σ

σβ =

iMiii RR εβα +⋅+=

Page 6: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• La rentabilidad de un activo se descompone en tres términos: una deriva constante , una componente aleatoria común con el índice M, y una parte aleatoria no correlacionada con el índice.

• La variable es aleatoria con media 0.

iαiε

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

6

• La variable es aleatoria con media 0.

• Las rentabilidades de los activos están relacionadas con la del índice, y no tienen ninguna otra relación (correlación) entre ellas.

Page 7: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Los coeficientes , se pueden determinar por mínimos cuadrados a partir de una regresión lineal.

iα iβ

6%

8%

10%

12%

Re

ntab

ilida

des

Te

lefó

nica

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

7

-8%

-6%

-4%

-2%

0%

2%

4%

6%

-8% -6% -4% -2% 0% 2% 4% 6% 8%

Rentabilidades EuroStoxx50

Re

ntab

ilida

des

Te

lefó

nica

Page 8: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

8

• Ratio de cobertura de una acción/cartera utilizandofuturos sobre el índice.

Page 9: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

9

Page 10: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Si y son la rentabilidad esperada y la volatilidad del índice, la rentabilidad esperada del activo i es:

• Y la volatilidad es

Mµ Mσ

Miii µβαµ ⋅+=

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

10

• es la volatilidad de la variable

222iMii e+⋅= σβσ

ie iε

Page 11: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• La rentabilidad de una cartera de activos es:

• Por tanto, la rentabilidad esperada de la cartera es:

∑ ∑ ∑∑= = ==

Π +

+=⋅=ΠΠ=

N

i

N

i

N

iii

N

iiiMiiii WWRWRWR

1 1 11

εβαδ

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

11

donde:

[ ]∑ ∑= =

Π ⋅+=n

I

N

iiiMii WREW

1 1

βαµ

Mµβαµ ⋅+= ΠΠΠ

∑=

Π ⋅=N

iiiW

1

αα ∑=

Π ⋅=N

iiiW

1

ββ

Page 12: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• La volatilidad de la cartera es:

• La primera componente en la expresión de la volatilidad, que tiene que ver con la correlación con el índice, se denomina

22

1

2

11ii

N

iMjiji

N

j

N

i

eWWW ⋅+⋅⋅⋅⋅= ∑∑∑===

Π σββσ

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

12

tiene que ver con la correlación con el índice, se denomina riesgo sistemático.

• La segunda componente de riesgo, asociada con las , se denomina riesgo diversificable. Observamos que si aumentamos el número de activos N, este término es menos significativo.

• En un modelo de un solo factor (CAPT), el riesgo sistemático es el riesgo de mercado.

ε

Page 13: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

( ) ( )( ) 2222

iRmii

miii

imiii

R

RERE

RR

εσσβσ

βαεβα

+⋅=

⋅+=+⋅+=Para un activo

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

13

( ) ( ) ( )

( ) i

N

iiRm

mmi

N

iii

N

ii

WR

REREWWRE

εππ

πππ

σσβσ

βαβα

2

1

2222

11

∑∑

=

==

⋅+⋅=

⋅+=⋅+=

Para una cartera de N activos

Page 14: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• El modelo CAPM es un modelo de equilibrio, es decir, el precio de un activo está fijado de manera que no existen posibilidades de arbitraje.

• Por lo tanto, si reescribimos

Miii µβαµ ⋅+=

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

14

• en la forma:

donde r es el tipo de interés libre de riesgo

• Tenemos que

Miii

)( ra Miii −⋅+= µβµ

rai =

Page 15: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Hipótesis CAPM:

- Los inversores se pueden financiar al mismo tipo de interés libre de riesgo al que pueden invertir.

- Todos los inversores tienen las mismas expectativas.

- Todos los inversores tienen el mismo horizonte temporal.

2.1 Modelo de Sharpe. CAPM (Capital asset pricing model)

15

- Todos los inversores tienen el mismo horizonte temporal.

- Las inversiones son perfectamente divisibles.

- No existen impuestos ni costes de transacción.

- No existe inflación y los tipos de interés permanecen

constantes.

- Los mercados se encuentran en equilibrio.

• Capital Asset Prices. Sharpe, W. Journal of Finance, 1964.

Page 16: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

Rentabilidad esperadaRentabilidad esperadaSMLSML

µµM

• La recta que pasa por los puntos r y µM es la que expresa la condición de

equilibrio teórica entre rendimiento y riesgo para los activos. Constituye la

fórmula de valoración de los activos y en una situación de equilibrio todos los

activos se situarán encima de la línea (SML: Security Market Line).

16

BetaBetaBM =1BM =1

rr

• WACC, coste del capital y valoración

• Observamos que la rentabilidad de un activo viene dada por su riesgo no-

diversificable. Sin incrementar el capital invertido (utilizando apalancamiento

con dinero prestado o leverage) o el riesgo sistemático asumido, no se puede

incrementar la rentabilidad.

Page 17: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Consiste en explotar las ineficiencias del mercado mediante la toma de posiciones largas y cortas de manera simultánea en acciones de renta variable. Las posiciones largas y cortas se ponderan de modo que la exposición al mercado es cero (beta nula). Estrategia de valor relativo, sin exposición a la dirección de mercado. La rentabilidad dependerá de las alfas.

• La neutralidad respecto al mercado se obtiene ponderando adecuadamente las posiciones larga y corta. Si y son las betas de la posición larga y corta respectivamente, la proporción que hay que

Lβ Sβ

Estrategias operativas Equity Market Neutral

17

la posición larga y corta respectivamente, la proporción que hay que vender del activo o cartera corta es

• Un ejemplo de este tipo de estrategias es el pairs trading. Intenta aprovechar movimientos en el spread de precios, con la expectativa que vuelvan a sus valores medios. Se identifican dos acciones con precios cointegrados (el spread tiene reversión a la media) y se aprovechan situaciones en las que los precios divergen. Se toma una posición compradora en la acción que se ha depreciado en términos relativos, y se vende la acción que se ha apreciado.

S

L

ββ

Page 18: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• APT (Asset/Arbitrage Pricing Theory) (Ross, S)

• La idea del modelo CAPM se puede extender para incluir varios índices representativos del mercado (por ejemplo, índices de renta variable, renta fija, divisa, económicos,etc) o estadísticamente representativos (análisis componentes principales, etc).

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

18

(análisis componentes principales, etc).

• En un modelo multi-índice, la rentabilidad de un activo se expresa como:

L es el número de índices o factores

Fj es la rentabilidad de los índices Ij

∑=

+⋅+=L

jijijii FR

1

εβα

Page 19: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Para el ajuste mediante mínimos cuadrados, es conveniente que los factores sean ortogonales, es decir:

• A partir de un conjunto de factores de riesgo, siempre

LiFCov

LjiFFCov

ji

ji

,...,10),(

,...,1,0),(

=∀==∀=

ε

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

19

• A partir de un conjunto de factores de riesgo, siempre podemos reducirnos a un conjunto de factores ortogonales:

– Sean F1*, F2

* rentabilidades de dos índices correlacionados. Para construir una base ortogonal de índices F1

, F2, definimos:

Donde , se determinan de la regresión

*11 FF = 110

*22 FFF γγ −−=

0γ 1γ εγγ ++= 110*

2 FF

Page 20: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• El modelo APT considera que el riesgo sistemático no se puede medir a partir de una única fuente o factor de riesgo.

• En un mercado eficiente, la rentabilidad de un activo debería ser función de los diversos riesgos asociados (medidos por los factores de riesgo) .

• El modelo teórico APT es muy general y no especifica exactamente cuales son los factores de riesgo sistemático, ni siquiera cuantos son.

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

20

• En la práctica, se han determinado varios factores de riesgo que afectan los movimientos de precios de los activos del mercado de manera consistente.

• Existen modelos con factores fundamentales de tipo microeconómico (ratios característicos de las acciones y de las empresa), otros con factores fundamentales de tipo macroeconómico (inflación, producción industrial, tipo de interés, confianza consumidores, etc) y otros factores estadísticos (factores principales, componentes principales, etc)

• Ver artículo Global Risk Attribute Model, Citi research Dec 2010.

Page 21: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• El Teorema de Ross, permite demostrar que si:

• Y no existen oportunidades de arbitraje (equilibrio), entonces:

∑=

+⋅+=L

jijijii FR

1

εβα

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

21

entonces:

es la rentabilidad esperada del índice j

( )∑=

=⇒−⋅+=L

jijijii rara

1

µβµ

Page 22: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• En notación matricial, para una cartera con N activos:

– R vector N x 1 de rentabilidades (por encima del libre riesgo r).

– B matriz de N x L de betas de los N activos respecto los factores de riesgo.

– f vector L x 1 de rentabilidades de los factores de riesgo (por encima del libre de riesgo), primas de riesgo.

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

22

encima del libre de riesgo), primas de riesgo.

– E vector N x 1 de rentabilidades residuales (de riesgo no sistemático).

– matriz N x N de variancias-covariancias de las rentabilidades de los activos.

– matriz L x L de variancias-covariancias de las rentabilidades f.

– matriz N x N diagonal de riesgo residual ei (de rentabilidad no sistemática

Σ

ΩiΣ

Page 23: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

−=

rR

rR

R

N

M

1

( ) LjNiB ,,1,,1 LL === β

−=

rF

rF

f

L

i

M

=

N

E

ε

εM

1

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

23

( ) LjNiBijij ,,1,,1 LL === β

( ) Njiijij ,,1, L==Σ σ

( ) Ljiijij ,,1, L==Λ λ

( ) Niediag i ,,1 L==Ω

Page 24: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• En notación matricial para una cartera con N activos:

Ε+⋅Β= fR

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

24

Ω+ΛΒΒ=Σ T

Page 25: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Risk Model Handbook, Barra. 2007

• Handbook of Porfolio Construction, John B. Guerard. Springer.

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

25

Page 26: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Ejemplo: en el modelo de factores fundamentales macroeconómicos de Ross se utilizan los siguientes 5 factores:

– Confianza de los inversores:medida como la diferencia de tipos de interés implícito entre bonos corporativos y bonos del gobierno, con vencimiento veinte años. La mayoría de acciones tienen una exposición positiva a este riesgo, y normalmente las pequeñas y

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

26

exposición positiva a este riesgo, y normalmente las pequeñas y medianas empresas tienen una sensibilidad superior.

– Horizonte temporal: medido como la diferencia entre la rentabilidad implícita de los bonos a 20 años y las letras a 30 días. Si ésta se incrementa, los inversores requieren mayor compensación por aumentar el plazo de la inversión. Las acciones de crecimiento tienen mayor sensibilidad a este factor.

Page 27: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• La inflación acorto plazo:medida por las variaciones mensuales del IPC. La mayoría de acciones tienen sensibilidad negativa a la variación de la inflación. Algunas acciones como las empresas constructoras o inmobiliarias, o relacionadas con el petróleo tienen beta positiva.

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

27

• El ciclo económico: medido por las variaciones mensuales del índice de producción industrial.

• Market-timing: medido como la parte de rentabilidad de un índice de referencia del mercado (por ejemplo S&P 500) que no se explica por los anteriores factores y el activo libre de riesgo.

Page 28: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

Factor de riesgo Beta

Confianza inversor 0.27 2.59%

Inflación 0.56 -0.66%

rj −µ

• APT para el S&P 500:

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

28

Inflación 0.56 -0.66%

Horizonte temporal

-0.37 -4.32%

Ciclo económico 1.71 1.49%

Market-timing 1.00 3.61%

• %09.13%61.31%59.227.0& =+++= xxrPS Kµ

Page 29: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Por lo tanto, la rentabilidad Ri de un activo i del S&P 500 se escribe según el APT:

)61.3()49.1()32.4()66.0()59.2( 54321 iiiiii r βββββµ ++−+−++=

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

29

)61.3()49.1()32.4()66.0()59.2( 54321 iiiiii r βββββµ ++−+−++=

Page 30: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Modelo de factores fundamentales de Piotroski’s (Value Investing: TheUse of Historical Financial Statement Information to Separate Winnersfrom Losers, Joseph D. Piotroski).

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

30

Page 31: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Aplicaciones del APT:

– Carteras óptimas: la rentabilidad esperada dada por APT se puede usar en el problema de optimización. A menudo se usa la matriz de varianzas-covarianzas del riesgo sistemático dada por APT, en lugar de la matriz total (más difícil de estimar con precisión). Se pueden utilizar los dos ingredientes de APT o sólo alguno de estos combinados

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

31

ingredientes de APT o sólo alguno de estos combinados con otras técnicas del otro.

– Carteras indexadas: dado un índice de mercado bien diversificado, podemos construir una cartera diversificada que lo replique (o esté sesgado) reproduciendo la exposición a los factores de riesgo que da APT para el índice. El riesgo específico de la selección de los activos de la cartera se puede reducir escogiendo una cartera suficientemente diversificada 0=Πε

Page 32: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

– Análisis de rentabilidades a posteriori: el APT se puede utilizar para analizar como se origina la rentabilidad obtenida. Nos permite conocer la exposición al cada factor de riesgo y compararlo con un índice de referencia benchmark. Se pueden atribuir las diferencias en el resultado obtenido a las diferencias de exposición a los factores y a la selección de valores. La rentabilidad se puede separar en tres componentes:

• Rentabilidad esperada, obtenida por el riesgo asumido.

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

32

• Rentabilidad esperada, obtenida por el riesgo asumido.

• Rentabilidad no esperada, debida a apuestas en alguno de los factores de riesgo o rentabilidad distinta a la esperada en alguno de los factores.

• Rentabilidad debida a la selección de activos. Es decir, si resulta la rentabilidad añadida debe atribuirse a la selección acertada de los activos (a menudo se denomina positiva, ya que el APT también escribe a menudo:

rai >

( ) i

L

jjjii rFrR εβα +−++= ∑

=1

α

Page 33: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Análisis de rentabilidades (performance attribution) en el modelo de Barra:

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

33

Page 34: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

– Estrategias long-short (o market neutral): APT se utiliza para determinar que las carteras larga y corta tengan riesgo opuesto.

– Supongamos que podemos seleccionar dos carteras de activos bien diversificadas ( ) y sin activos en común, con sensibilidades a los factores de riesgo (dadas

0=Πε

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

34

común, con sensibilidades a los factores de riesgo (dadas por APT) de signo contrario. Es decir, el riesgo global de tener dos carteras es nulo.

– Si las rentabilidades de las carteras larga y corta son rL y rSrespectivamente y suponemos que por la cartera corta (vendida por la entrega en fecha futura) cobramos un tipo de interés libre de riesgo r, la rentabilidad total es rL-rS+r.

Page 35: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

– La varianza de la cartera total, debido a que las posiciones larga y corta no tienen activos en común y las exposiciones a riesgo sistemático se anulan es: el +eS. Donde suponemos que el activo libre de riesgo tiene varianza cero.

– Si las carteras larga y corta están bien diversificadas, su

2.2 APT. Modelos de factores (Multi-factor equity models)

35

– Si las carteras larga y corta están bien diversificadas, su riesgo no-sistemático e es nulo (poco significativo).

– Las cartera anterior tiene riesgo nulo y rentabilidad esperada rL-rS+r. Se trata de ser capaces de seleccionar las carteras larga y corta con acierto ( positiva y negativa)

LαSα

Page 36: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

3. Modelo de Black-Litterman

– Permite combinar el equilibrio del mercado ( CAPM, APT) con expectativas de mercado del inversor o gestor.

– El gestor puede introducir visiones de mercado sobre expectativas de carteras o segmentos del mercado.

– El resultado del modelo son las rentabilidades esperadas de los activos así como la cartera óptima.

36

– El modelo da un punto de referencia para las rentabilidades esperadas iniciales (las de equilibrio) así como un proceso sistemático para expresar visiones de mercado. El modelo clásico de Markowitz requiere al gestor dar todas las rentabilidades esperadas, sin ningún punto de partida.

– Ejemplo: ver artículo Black-Litterman in practice, Cheuvreuxresearch May 2009.

Page 37: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Propiedades de las carteras óptimas de Black-Litterman:

– La cartera sin restricciones es la cartera de equilibrio de mercado (CAPM) más la suma ponderada de carteras que representan las expectativas del gestor.

3. Modelo de Black-Litterman

37

– La ponderación de una cartera de expectativas es positiva si la visión es más alcista que la implícita en la de equilibrio.

– La ponderación aumenta si el gestor tiene mayores expectativas o tiene más confianza.

Page 38: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

País

VolatilidadÍndice %

Australia 16.0

Canadá 20.3

Francia 24.8

3. Modelo de Black-Litterman

Australia Canadá Francia Alemania Japón UK USA

Australia 1

Canadá 0.488 1

Francia 0.478 0.664 1

38

Francia 24.8

Alemania 27.1

Japón 21.0

UK 20.0

USA 18.7

Alemania0.515 0.665 0.861 1

Japón 0.439 0.310 0.355 0.354 1

Uk 0.512 0.608 0.783 0.777 0.405 1

USA 0.491 0.779 0.668 0.653 0.306 0.652 1

Page 39: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Rentabilidades de equilibrio:

– Las rentabilidades esperadas que trataremos hacen referencia a rentabilidades por encima del activo libre de riesgo.

– La cartera de mercado de equilibrio la escribimos Weq. Es el vector de pesos de cada uno de los N activos del mercado.

3. Modelo de Black-Litterman

39

mercado.

– La matriz de varianzas y covarianzas de las rentabilidades es .

– La aversión (media) al riesgo se expresa con el parámetro Para los ejemplos . Es la prima de riesgo (Rentabilidad esperada del mercado por encima del libre de riesgo por unidad de varianza del mercado).

Σ

δ5.2=δ

Page 40: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

– Las rentabilidades esperadas de equilibrio son el vector:

– Las rentabilidades del modelo CAPM son:

eqW⋅Σ⋅=Π δ

3. Modelo de Black-Litterman

40

ε tiene media 0 y covarianza , mide la incertidumbre en

εµ +Π=

Σ⋅τ τΠ

Page 41: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

PaísPonderación en

cartera de mercado

Rentabilidad de equilibrio

Australia 1.6 3.9

Canadá 2.2 6.9

3. Modelo de Black-Litterman

41

Francia 5.2 8.4

Alemania 5.5 9.0

Japón 11.6 4.3

UK 12.4 6.8

USA 61.5 7.6

Page 42: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Comportamiento inestable en carteras óptimas:

– Supongamos que tenemos la visión de mercado que la renta variable de Alemania tendrá un mejor comportamiento respecto al resto de Europa, en un 5%.

– Supongamos que las rentabilidades esperadas para todos los mercados son del 7%

3. Modelo de Black-Litterman

42

los mercados son del 7%

– Incorporamos nuestra visión modificando la rentabilidad esperada de Alemania aumentándola un 2.5%, y reduciendo la de Francia y UK en un 2.5%.

– Utilizando optimización de media-varianza, el cambio en las rentabilidades de la visión de mercado produce cambios bruscos en la cartera:

• Alemania: de –33.5% a 80%

• Francia: de –5% a –94.8%

Page 43: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Podemos partir de las rentabilidades de equilibrio para incorporar nuestra visión de mercado.

• Podríamos modificar la rentabilidad esperada de Alemania incrementándola un 5% respecto la rentabilidad media ponderada del resto de Europa. Esto modifica la rentabilidad de Alemania respecto el mundo, por lo tanto no es adecuado.

3. Modelo de Black-Litterman

43

de Alemania respecto el mundo, por lo tanto no es adecuado.

• Una alternativa es incrementar la rentabilidad esperada de Alemania en un 5% respecto la media de Francia y UK pero imponiendo que la europea se mantenga constante, por lo tanto, se reducen la de Francia y UK, que también imponemos lo hagan de la misma forma.

Page 44: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Con estos nuevos parámetros de rentabilidades, la cartera óptima experimenta cambios poco intuitivos.

• Australia de 2% a -5%

• Japón de 10% a 12%

3. Modelo de Black-Litterman

44

• Japón de 10% a 12%

• El inconveniente es debido a como se traduce la visión de mercado en las rentabilidades esperadas.

Page 45: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• El modelo de Black-Litterman permite expresar expectativas sobre subcarteras, de manera que no utiliza únicamente un vector de rentabilidades.

• Una expectativa o visión de mercado se implementa en el modelo como la rentabilidad de una cartera.

• Si no se añaden visiones de mercado el modelo sin

3. Modelo de Black-Litterman

45

• Si no se añaden visiones de mercado el modelo sin restricciones es la cartera de equilibrio.

• Una expectativa se expresa:

P pesos en la visión de mercado

µ rentabilidades esperadas

q rentabilidad esperada de la cartera

ε incertidumbre, de media 0 y varianza ω (confianza 1/ω)

εµ +=⋅ qpT

Page 46: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• La visión sobre Alemania se expresará ahora como una rentabilidad del 5% por una cartera formada por una posición larga en Alemania y corta en Francia y UK.

• En general, el gestor tiene K visiones de mercado que se expresan:

3. Modelo de Black-Litterman

46

se expresan:

P matriz KxN

Q vector Kx1

ε vector Kx1, medias 0 y varianzas-covarianzas Ω

εµ +=⋅ QP

Page 47: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• El vector de rentabilidades esperadas es

( )[ ] ( )[ ]QPPP TT 11111 −−−−− Ω+ΠΣΩ+Σ= ττµ

3. Modelo de Black-Litterman

47

( )[ ] ( )[ ]QPPP Ω+ΠΣΩ+Σ= ττµ

Page 48: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• La cartera óptima se puede obtener del máximo de:

www TT Σ⋅⋅−⋅ δµ21

3. Modelo de Black-Litterman

48

• La solución al problema sin restricciones es:

Λ+=⋅Σ= − Teq Pww µ

δ1* 1

QPPPPwPPPQ TTeq

T 111

11 111 −−−

−− ΩΣ

Σ+Ω−Σ

Σ+Ω−ΩΩ=Λτδ

ττ

τδ

τ

Page 49: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• Para una expectativa k, su peso es una función creciente respecto su rentabilidad esperada. El valor absoluto de es una función creciente del nivel de confianza .

• El problema para carteras óptimas con restricciones se

kλkω

1

3. Modelo de Black-Litterman

49

• El problema para carteras óptimas con restricciones se resuelve con las técnicas habituales pero con las rentabilidades esperadas dadas por el modelo de Black-Litterman.

Page 50: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

δ

δ

3. Modelo de Black-Litterman

50

Page 51: Quantitative Portfolio Management handouts - 2012 May 14

Tècniques quantitatives per als Mercats Financers

• The Black-Litterman Model –mathematical and behavioralfinance approaches towards its use in practice-. Mankert, Charlotte.

• The Black-Litterman Approach: Original Model and Extensions. Meucci, Attilio.

3. Modelo de Black-Litterman

51

Meucci, Attilio.