1

Qanunvericilik

Tərtib etdi: Məhbubə Tağıyeva

2

Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı

Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının keçirilməsi haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

SƏRƏNCAMI

Bu il ölkəmizin ictimai-siyasi həyatında əlamətdar hadisə Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin 10-illik

yubileyi geniş qeyd olunur. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2001-ci il 20 mart tarixli fərmanı ilə Azərbaycan

Respublikasının dövlət müstəqilliyinin onuncu ildönümünə həsr edilən tədbirlər planı təsdiq olunmuş və onun həyata

keçirilməsi üçün ölkəmizin bütün guşələrində əməli işlər aparılır. Azərbaycanın onillik müstəqil inkişaf yolunun

təhlilinə həsr olunmuş elmi simpozium və konfranslar keçirilir, bu müddət ərzində əldə olunmuş nailiyyətləri əks

etdirən sərgilər, kinofilmlər nümayiş etdirilir, çap məmulatı hazırlanır, müxtəlif kütləvi tədbirlər təşkil edilir.

Bütün obyektiv çətinliklərə, bu və ya digər problemlərə baxmayaraq, tarixi baxımdan olduqca qısa bir

müddət on il ərzində xalqımızın əvəzsiz milli sərvəti olan müstəqilliyin qorunub möhkəmləndirilməsi, demokratik

hüquqi, dünyəvi dövlət quruculuğunun həyata keçirilməsi, yeni iqtisadi münasibətlər sisteminin yaradılması,ölkədə

ictimai-siyasi sabitliyin bərqərar edilməsi, əhalinin təhlükəsizliyinin və rifahının təmin edilməsi sahələrində

qazanılmış nailiyyətlər Azərbaycanın intensiv inkişaf dövrünə qədəm qoymasına imkan yaratmışdır. Bu gün

qətiyyətlə demək olar ki, Azərbaycanda artıq sosial-iqtisadi inkişafın yeni mərhələsinin möhkəm təməli qoyulmuş

və ölkəmiz müstəqil inkişaf yolu ilə inamla irəliləyir. Azərbaycan müstəqil dövlət kimi bütün dünyada tanınır və

dünya birliyində öz layiqli yerini tutur. Müstəqilliyimiz sarsılmaz, dönməz xarakter almışdır.

Müstəqil inkişaf yolunda atılmış hər bir uğurlu addım, əldə edilmiş hər bir qələbə xalqımızı azad, müstəqil

Azərbaycanın xoşbəxt gələcəyinə dərin nikbinlik və böyük inamla baxmağa ruhlandırır, ona yeni güc, qüvvət verir.

Azərbaycan Respublikasının hər bir uğuru dünyanın hansı ölkəsində yaşamasından asılı olmayaraq bütün

həmvətənlərimizin də qəlblərində böyük qürur və iftixar hissi doğurur. Bütün dünya azərbaycanlılarının əcdadlarının

məskəni, tarixi vətəni olan Azərbaycan soydaşlarımızın daim diqqət mərkəzindədir.

Ölkəmizin inkişaf və tərəqqi yolundakı nailiyyətlərində dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan, ürəklərində

Azərbaycan amalını daşıyan bütün həmvətənlərimizin də öz payı var. Müstəqil Azərbaycan Respublikası dünyanın

ayrı-ayrı ölkələrinə səpələnmiş soydaşlarımıza doğma atalıq duyğuları bəsləyir, öz övladlıq borclarmı layiqincə

yerinə yetirə bilmələri üçün onlara lazımi imkanların yaradılmasına səy göstərir,

Azərbaycanlılar minilliklər boyu özlərinin doğma torpağı olan tarixi Azərbaycan ərazisində yaşayaraq dünya

sivilizasıyasına böyük töhfələr vermişlər. Müharibələr, inqilablar, hərbi münaqişələr, dünyada gedən müxtəlif

ictimai-siyasi proseslər nəticəsində Azərbaycan parçalanmış, azərbaycanlıların bir qismi öz yurd-yuvalarından

didərgin salınmış, deportasiyalara məruz qalmış, bir-birindən ayrı düşmüşdür. İş tapmaq, təhsil almaq məqsədilə

doğma yurdu tərk edərək başqa ölkələrdə qərar tutub yaşayan azərbaycanlılar da vardır. Beləliklə də, azərbaycanlılar

tarixi Azərbaycan torpaqlarından bütün dünyaya yayılmışlar. Hal-hazırda onlar dünyanın bir çox ölkələrində

yaşayırlar. Rusiyada, Ukraynada, Müstəqil Dövlətlər Birliyinin digər ölkələrində, Baltikyanı ölkələrdə, Avropada,

Amerikada. Şərq ölkələrində iri Azərbaycan icmaları yaranmışdır.

Öz doğma yurdunda yaşayan azərbaycanlılar başqa ölkələrdə məskunlaşmış həmvətənləri ilə həmişə

maraqlanmış, onlarla əlaqələr yaratmaq arzusu ilə yaşamışlar. Lakin keçmiş sovet dövlətinin qadağaları bu arzunun

həyata keçirilməsinə imkan verməmişdir. Sovet rejiminin zəifləməyə başladığı 80-ci illərin sonlarında Azərbaycan

xalqı öz həmvətənləri ilə əlaqələr yaratmaq üçün səylərini artırdı. Azərbaycan öz dövlət müstəqilliyini bərpa

etdikdən sonra Naxçıvan Muxtar Respublikasının Ali Məclisi 1991-ci il 16 dekabr tarixli qərarı ilə həmin səylərin

böyük əhəmiyyətini nəzərə alaraq dekabrın 31-ni Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü elan etdi. Sonra bu

bayramın bütün ölkədə rəsmi qeyd edilməsi barədə Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti də qərar qəbul etdi.

Beləliklə, 1991-ci ildən etibarən Azərbaycanda hamımız üçün əziz bir bayram olan 31 dekabr - Dünya

Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü təntənə ilə qeyd olunur. Bu bayramı ayrı-ayrı ölkələrdə yaşayan

azərbaycanlılarla əlaqələr qurmaq, onlar arasında birlik və həmrəylik yaratmaq işində mühüm rol oynayır. Müstəqil

Azərbaycan Respublikasının daxili və xarici siyasət sahələrində fəaliyyəti, əldə etdiyi uğurlar bütün dünya

azərbaycanlılarının milli şüurunu, özünüdərkini, ana torpağı Azərbaycana bağlılığını günü-gündən möhkəmləndirir.

Azərbaycan icmalarının ayrı-ayrı ölkələrdə fəaliyyət göstərən cəmiyyətləri, klub və dərnəkləri soydaşlarımızın və

həmvətənlərimizin təşkilatlanması, səylərinin birləşdirilməsi, onların fəaliyyətinə məqsədyönlü xarakter verilməsi

yolunda faydalı iş aparır, məskunlaşdıqları ölkələrdə Azərbaycanı daha yaxından tanıtmaq üçün müxtəlif tədbirlər

görür. Bu qurumlar bir-biri ilə, habelə Azərbaycan Respublikasının hökumət və qeyri-hökumət təşkilatları ilə

əlaqələr yaradır, əməkdaşlıq etməyə səy göstərirlər. Müstəqil Azərbaycan Respublikası isə bütün dünya

azərbaycanlılarının həmrəyliyinə nail olmaq üçün öz üzərinə tarixi missiyanı yerinə yetirməyə çalışır. Həmin yolda

bu vaxta kimi atılmış addımların nəticələrinin təhlili göstərir ki, xaricdəki Azərbaycan diasporunun imkanlarından

geniş istifadə olunması, sanballı bir qüvvəyə çevrilməsi yolunda hələ çox iş görülməlidir.

3

Belə bir işin məqsədyönlü və uğurlu yerinə yetirilməsi isə ilk növbədə həmin sahədə toplanmış təcrübənin

hərtərəfli müzakirə və təhlil edilib müvafiq strateji proqramın hazırlanmasını tələb edir. Xaricdə yaşayan

soydaşlarımızın və həmvətənlərimizin müstəqil Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrinin daha da

möhkəmləndirilməsi, dünya azərbaycanlıları arasında birliyin və həmrəyliyin təmin olunması, habelə Azərbaycan

icmaları, cəmiyyət və birliklərinin fəaliyyətinin gücləndirilməsi və əlaqələndirilməsi ilə bağlı məsələlərin müzakirə

edilməsi zərurətini nəzərə alaraq qərara alıram:

1. 2001-ci il noyabrın 9-10-da Bakı şəhərində Dünya Azərbaycanlarının I Qurultayı keçirilsin.

2. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatı Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının keçirilməsi

məqsədilə işçi qrupu yaratsın, iş planı hazırlayıb təsdiq etsin və onun yerinə yetirilməsinə nəzarət etsin.

3. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etsin.

Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının

Prezidenti Bakı şəhəri, 23 may 2001-ci il

4

Qurultayın qəbul etdiyi sənədlər

Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının

Qətnaməsi

Biz-dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan azərbaycanlıları təmsil edən qurultay nümayəndələri Dünya

Azərbaycanlılarının I Qurultayının müstəqil Azərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı şəhərində çağırılmasından

böyük qürur hissi keçiririk. Qurultayın Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinin bərpa olunmasının 10-cu

ildönümü günlərinə təsadüf etməsi bizi sevindirir. Bu yüksək forumun çağırılması qərarı, onun səmərəli keçirilməsi,

bütün dünya azərbaycanlılarının nümayəndələrinə tale yüklü məsələlər ətrafında geniş, sərbəst fikir mübadiləsi

aparmaq fürsətinin verilməsi müstəqil Azərbaycan dövləti və onun Prezidenti cənab Heydər Əliyevin tarixi

xidmətlərindən biri kimi qiymətləndirilməlidir. Bu fürsəti bizə verdiklərinə görə Azərbaycan dövləti və onun

Prezidentinə, Azərbaycan hökumətinə, Qurultayın hazırlanmasında zəhməti olan bütün insanlara dərin

minnətdarlığımızı bildiririk. Qurultay qeyd edir ki, XX əsrin son onilliyi dünyanın geosiyasi xəritəsində əhəmiyyətli

dəyişikliklərin baş verməsi, dünya siyasətində yeni üfüqlərin açılması ilə əlamətdar olmuşdur. Beynəlxalq aləmdə

gedən qlobal hadisələr nəticəsində Azərbaycan xalqı əsrlərlə arzuladığı müstəqilliyinə yenidən qovuşmuş və son

illər ərzində aparılan uzaqgörən, məqsədyönlü siyasət nəticəsində öz müstəqilliyini möhkəmləndirmişdir.

Dünya mədəniyyəti xəzinəsinə böyük dühalar bəxş etmiş Azərbaycan xalqı artıq başa çatmış XX əsrin

əvvəlində öz zəngin dövlətçilik ənənələrini inkişaf etdirərək Şərqdə ilk demokratik parlamentli respublika yaratmış,

əsrin sonunda öz dövlət müstəqilliyini bərpa etmiş və XXI əsrə Avropa xalqları ailəsinin bərabərhüquqlu üzvü kimi

qədəm qoymuşdur. Azərbaycan xalqı inkişaf etmiş müasir sivilizasiyalı xalqlarla birgə, demokratiyanın hakim

olduğu cəmiyyətdə yaşamaq əzmini bütün dünyaya nümayiş etdirmişdir. Müstəqil Azərbaycan Respublikası qısa bir

müddətdə əsrlərə bərabər şərəfli yol keçmişdir. Bütün çətinliklərə baxmayaraq xalqımızın misilsiz milli sərvəti olan

müstəqilliyin qorunub möhkəmləndirilməsi, milli vəvətəndaş birliyinin təmin edilməsi, demokratik, hüquqi, dünyəvi

dövlət quruculuğunun həyata keçirilməsi, yeni iqtisadi münasibətlər sisteminin yaradılması, ölkədə ictimai-siyasi

sabitliyin bərqərar edilməsi, əhalinin təhlükəsizliyinin və rifahının təmin edilməsi sahəsində qazanılmış nailiyyətlər

Azərbaycanın intensive inkişaf dövrünə qədəm qoymasına imkan vermişdir.

Azərbaycan müstəqil inkişaf yolu ilə inamla irəliləyir və tam qətiyyətlə demək olar ki, heç bir qüvvə onu bu

yoldan döndərə bilməz. Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının iştirakçıları Azərbaycan Respublikasının, onun

Prezidenti Heydər Əliyevin Azərbaycanın tərəqqisi, xalqımızın firavan həyatı naminə yeritdiyi xarici və daxili

siyasətin bütün dünya azərbaycanlılarının mənafeyinə uyğun gəldiyini bildirir, onu ürəkdən bəyənir və dəstəkləyir.

Qurultay iftixar hissi ilə bəyan edir ki, bu gün harada yaşamasından asılı olmayaraq bütün azərbaycanlılar

Azərbaycan Respublikasının tərəqqisi, çiçəklənməsi naminə əllərindən gələni əsirgəmirlər.

Azərbaycan Respublikasının iqtisadi, siyasi və mədəni inkişafı, beynəlxalq münasibətlərin bərabərhüquqlu

üzvü kimi çıxış etməsi nüfuzlu iqtisadi və siyasi qurumlara inteqrasiyası, bəşər sivilizasiyasında layiqli yer tutması

yolunda atılan addımlar dünya azərbaycanlılarının birgə maraqlarına cavab verir və tərəfimizdən daim

dəstəklənəcəkdir. Qurultay hesab edir ki, bu gün Azərbaycanın demokratik inkişafına mane olan ən başlıca

problemlərdən biri Dağlıq Qarabağ, Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsidir. Ermənistanın Azərbaycana qarşı

təcavüzü nəticəsində torpaqlarımızın 20 faizinin işğalı, bunun nəticəsi kimi bir milyonadək soydaşımızın qaçqın-

köçkün vəziyyətinə düşməsi Azərbaycanın müstəqil inkişafı yolunda ciddi maneəyə çevrilib. Azərbaycan xalqı

sülhsevər xalqdır. O, regionda vəziyyəti gərginləşdirməyə çalışan qüvvələrin bütün təxribatlarına təmkinlə,

beynəlxalq hüququn tələblərinə uyğun cavab verir. Lakin, Azərbaycanın haqq işinin qələbəsinə hərtərəfli yardım

olmalıdır ki, problemin sülh yolundan başqa həllinə yer qalmasın. Bu işdə respublikadan kənarda yaşayan

soydaşlarımızın da fəal olmasına, ümumiyyətlə onların daha mütəşəkkil şəkildə təşkilatlanaraq bu və ya digər

məsələnin həllində fəal mövqe tutmasına ehtiyac duyulur. Azərbaycanlıların ayrı-ayrı ölkələrə mühacirət tarixi XX

əsrin əvvəlindən başlasa da, Azərbaycan diasporunun formalaşması işi xeyli gecikmişdir.

Təəssüf hissi ilə qeyd edilməlidir ki, onun formalaşması Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyini

bərpa etməsindən sonrakı illərə, daha dəqiq desək, 1993-cü ildən sonrakı dövrə təsadüf edir. Məhz bu dövrdən

etibarən Azərbaycan Respublikası Prezidentinin xarici ölkələrə səfərləri zamanı həmin ölkələrdəki Azərbaycan

icmaları nümayəndələri ilə keçirdiyi görüşlərdə Azərbaycan diasporu- nun formalaşması və təşkilatlanması zərurəti

bir vəzifə kimi qarşıya qoyuldu. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin çıxış və nitqlərində, imzaladığı sənədlərdə,

hər il dekabrın 31-də dünya azərbaycanlılarına müraciətlərində Azərbaycan diasporunun məqsəd və vəzifələri, onun

formalaşmasının ideya zəmini azərbaycançılıq ideologiyası yaradılmışdır. Beləliklə, müstəqil Azərbaycan

Respublikasının simasında istinad ediləsi möhkəm dayaq və azərbaycançılıq kimi möhkəm ideya zəmini əldə

etməklə Azərbaycan diasporunun yaradılması yolunda konkret tədbirlər həyata keçirilməyə başlandı. Dünyanın

indiki inkişaf mərhələsində diasporun əhəmiyyəti danılmazdır. Bu baxımdan Azərbaycanında xarici ölkələrdə

mütəşəkkil və güclü diasporu olmalıdır. Güclü diasporun mövcudluğu dogma Vətənin güclənməsinə xidmət etməklə

bərabər, həm də dünya Azərbaycanlıları arasında geniş əlaqələrin yaradılmasına, onların milli və vətəndaş

hüquqlarının qorunmasında səylərin birləşdirilməsinə zəmin yaradır.

5

Diasporun Vətənlə və bir-biri ilə əlaqələrinin möhkəmliyi diasporun saflığına və milli birliyinə xidmət edən

amil, Vətənindən ayrı düşmüş insanların milli-mənəvi dəyərlərə bağlılığını qoruyub artıran vasitədir. Diaspor öz

vətəni ilə mövcud olduğu ölkələr arasında səmərəli dostluq və əməkdaşlıq münasibətlərinin bərqərar olmasında da

müstəsna əhəmiyyətə malikdir. Diaspor bu gün Azərbaycan üçün çox vacib olan lobbiçilik fəaliyyətinin

formalaşdırılmasında və onun Azərbaycanın həyati maraqlarına yönəldilməsində də mühüm rol oynaya bilər. Buna

görə də Qurultay müstəqil Azərbaycan Respublikasının diasporla bağlı xüsusi siyasət yeritməsini, onun dövlət

səviyyəsinə qaldırılmasını dəstəkləyir və bu istiqamətdə işlərin davam etdirilməsini zəruri hesab edir. Dünya

azərbaycanlılarının 2001-ci il noyabrın 9-10-da Azərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı şəhərində keçirilən I

Qurultayının başlıca məqsədləri ayrı-ayrı ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların həmrəyliyinin möhkəmləndirilməsi,

müstəqil Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrinin genişləndirilməsi, onların ictimai təşkilatlarının fəaliyyətinin

əlaqələndirilməsindən ibarətdir. Qurultay dünyanın müxtəlif ölkələrindən gəlmiş nümayəndələrin mülahizələrini,

çoxsaylı təkliflərini, eləcə də azərbaycanlıların müasir dünyadakı sosial-siyasi, iqtisadi, mədəni və s. mövqeyini,

azərbaycançılıq platformasına söykənən maraqlarını, tarixən yaranmış mənəvi birlik ehtiyacım nəzərə alaraq qərara

alır:

1.Dünya azərbaycanlıları müstəqil Azərbaycan Respublikasının on il ərzində müxtəlif sahələrdə əldə etdiyi

nailiyyətləri yüksək qiymətləndirir, Azərbaycan dövlətinin daxili və xarici siyasətini tam dəstəkləyirlər.

2.Azərbaycanlıların müstəqil Azərbaycan dövləti ilə mədəni, ictimai-siyasi, iqtisadi və s. əlaqələri daha da

gücləndirilsin və bu zaman nəzərə alınsın ki, müstəqil Azərbaycan Respublikası dünyanın harasında

məskunlaşmasından asılı olmayaraq, bütün azərbaycanlıların mənəvi dayağı, milli-mədəni maraqlarının ifadəçisidir.

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün qorunması, müstəqil respublikaya hər hansı formada, daxildən,

yaxud xaricdən göstərilən təcavüzün qarşısının alınması, onun demokratik, dünyəvi, hüquqi, milli bir dövlət

olaraq inkişaf edib möhkəmlənməsi, yalnız respublika vətəndaşlarının deyil, habelə dünyanın müxtəlif ölkələrində

yaşayan soydaşlarımızın, hər bir azərbaycanlının müqəddəs işidir.

3.Azərbaycanlılar məskunlaşdıqları ölkələrin ictimai-siyasi, iqtisadi-təsərrüfat, mədəni-mənəvi həyatında

fəal iştirak etməklə yanaşı onların etnik-tarixi dəyərlərə, milli ənənələrə sədaqət naminə xüsusi diaspor

yaratmalarına, lobbiçilik fəaliyyəti ilə məşğul olmalarına böyük ehtiyac vardır.

4.Azərbaycan dilinin, milli-əxlaqi dəyərlərin, azərbaycanlıların bir xalq, millət kimi formalaşdığı tarixi

Vətənin şərəfini qorumaq, harada yaşamasından asılı olmayaraq, hər bir Azərbaycan icmasının, hər bir

azərbaycanlının müqəddəs vəzifəsidir.

5.Müasir dünya bir inteqrasiya, intensive millətlərarası əlaqələr, qlobal münasibətlər, milli sərhədləri aşıb

keçən hadisələr dünyası olduğundan müxtəlif ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılar beynəlxalq təşkilatlarda təmsil

olunmağa, milli maraqları müdafiə etməyə səy göstərməlidirlər.

6.Azərbaycanda uzun əsrlər boyu ümumbəşəri dəyərlərə hörmətlə yanaşılaraq, yüksək tolerantlıq,

dözümlülük nümayiş etdirilmiş və ölkədə bu zəmində formalaşmış milli-mənəvi mühit böyük nailiyyət sayılmışdır.

Gələcəkdə də bunların qorunub saxlanılması ən ümdə vəzifələrdən biri hesab olunmalıdır.

7.Dünyanın müxtəlif ölkələrində məskunlaşmış azərbaycanlıların təşkilatlanması, onların hüquqlarının

müdafiəsi, milli-mənəvi dəyərlərin birgə qorunması məqsədi ilə xüsusi koordinasiya mərkəzi-Dünya

Azərbaycanlılarının Əlaqələndirmə Şurası yaradılsın.

8.Dünya azərbaycanlılarının qurultayı hər üç ildən bir keçirilsin. Qurultay əmin olduğunu bildirir ki, müxtəlif

ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılar həmrəylik nümayiş etdirərək Qurultayın qərar və tövsiyələrinin yerinə yetirilməsi

işində var qüvvələrini sərf edəcəklər.

Qətnamə Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayında qəbul olunmuşdur.

Bakı şəhəri, 10 noyabr 2001-ci il

6

Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması haqqında

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI

Xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılarla əlaqələrin genişləndirilməsi və inkişaf etdirilməsi məqsədi ilə,

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının109-cu maddəsinin yeddinci bəndinə uyğun olaraq qərara alıram:

1.Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi yaradılsın.

2.Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatı10 gün müddətində Xarici Ölkələrdə Yaşayan

Azərbaycanlılarla İş üzrə DövlətKomitəsinin Əsasnaməsinin layihəsini hazırlayıb Azərbaycan Respublikasının

Prezidentinə təqdim etsin.

3.Azərbaycan Respublikasının Xarici İşlər Nazirliyi öz səlahiyyətləri çərçivəsində Xarici Ölkələrdə

Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin fəaliyyətinin qurulması üçün zəruri olan köməyin

göstərilməsini təmin etsin.

4.Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Fərmandan irəli gələn digər məsələləri həll etsin

Bakı şəhəri, 5 iyul 2002-ci il

7

N.H.İbrahimovun Xarici Ölkələrdə

Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri təyin

edilməsi haqqında

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin beşinci bəndini rəhbər tutaraq qərara

alıram:

Nazim Hüseyn oğlu İbrahimov Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin

sədri təyin edilsin

Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 5 iyul 2002-ci il

8

Azərbaycan Respublikasının Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə

Dövlət Komitəsi haqqında Əsasnamənin təsdiq edilməsi barədə

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI

Azərbaycan Respublikasının Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin

fəaliyyətini təmin etmək məqsədi ilə qərara alıram:

1.Azərbaycan RespublikasınınXarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi

haqqında Əsasnamə təsdiq edilsin (əlavə olunur).

2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti:

3.Bir ay müddətində Xarici ÖlkələrdəYaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin xərclər

smetasını və işçilərinin say həddini təsdiq etsin, onun fəaliyyətinin təmin olunması ilə bağlı maddi-texniki

təchizat məsələlərini həll etsin; bu Fərmandan irəli gələn digər məsələləri həll etsin.

4. Bu Fərman imzalandığı gündən qüvvəyə minir.

Heydər Əliyev Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 28 avqust 2002-ci il

9

Azərbaycan Respublikasının Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla

İş üzrə Dövlət Komitəsi haqqında Əsasnamə

I. ÜMUMİ MÜDDƏALAR

1.Azərbaycan Respublikasının Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş Üzrə Dövlət Komitəsi

(bundan sonra–Komitə) Azərbaycan Respublikası Prezidentinin2002-ci il 5 iyul tarixli 730 nömrəli Fərmanı ilə

yaradılmışdır.

Komitə xaricdə yaşayanazərbaycanlılarla iş sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsini onlarla

əlaqələrin genişləndirilməsini və inkişaf etdirilməsini dövlət orqanlarının və qeyri-hökumət təşkilatların bu sahə

ilə bağlı fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini təmin edən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.

2.Komitə öz fəaliyyətini digər mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanları, bələdiyyə orqanları, Azərbaycan

Respublikasının xarici ölkələrdəki diplomatik nümayəndəlikləri, xaricdə yaşayan Azərbaycanlılarla

iş aparan qeyri-hökumət təşkilatları, eləcə də fiziki şəxslərlə əlaqəli şəkildə həyata keçirir.

3.Komitə xaricdə yaşayan Azərbaycanlılara, onların yaratdıqları qurumlara, kütləvi informasiya

vasitələrinə beynəlxalq hüquq normaları çərçivəsində öz tarixi Vətəni ilə əlaqə yaratmaq, ana dilini, milli-

mənəvi dəyərləri mənimsəmək, yaşatmaq və inkişaf etdirmək məqsədi ilə müxtəlif yönlü təşkilati, informasiya,

maddi və mənəvi yardım göstərir.

4.Komitə öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasını, Azərbaycan Respublikasının

qanunlarını, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarını, Azərbaycan Respublikası Nazirlər

Kabinetinin qərar və sərəncamlarını və bu Əsasnaməni rəhbər tutur.

5.Komitə müstəqil balansa, operativ idarəçilik hüququ ilə dövlət mülkiyyətində olan əmlaka müvafiq bank

hesablarına, Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbinin təsviri və öz adı əks olunmuş möhürə, müvafiq

ştamplara və blanklara malikdir.

6.Komitənin fəaliyyətinin maliyyələşdirilməsi Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsi hesabına

həyata keçirilir.

7. Komitə Bakı şəhərində yerləşir.

II. KOMİTƏNİN ƏSAS VƏZİFƏLƏRİ

8. Komitənin əsas vəzifələri aşağıdakılardır:

8.1.Beynəlxalq hüququn hamılıqla qəbul edilmiş prinsip və normalarına, Azərbaycan Respublikasının

tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrə və Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq, habelə

müvafiq xarici dövlətlərin qanunvericiliyi nəzərə alınmaqla, xaricdə yaşayan azərbaycanlıların əsas hüquq və

azadlıqlarının qorunmasına, onların öz milli varlığını yaşatmasına və inkişaf etdirməsinə, ana dilini öyrənməsinə

və tətbiqinin genişləndirilməsinə köməklik göstərmək;

8.2.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları, eləcə də qeyri

hökumət təşkilatları ilə sıx əlaqələr qurmasına və inkişaf etdirməsinə, Azərbaycan Respublikasının daxili və

xarici siyasəti, ölkənin iqtisadi, sosial və mədəni həyatı haqqında həqiqi informasiya almasına şərait yaratmaq;

8.3.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıları Azərbaycan Respublikasının iqtisadi, sosial və mədəni inkişafına,

cəmiyyətin və dövlətin siyasi həyatına, habelə Azərbaycan Respublikası ilə digər dövlətlər arasında qarşılıqlı

surətdə faydalı münasibətlərin qurulması və inkişaf etdirilməsi işinə cəlb etmək;

8.4.Beynəlxalq hüquq normalarına uyğun olaraq xaricdə yaşayan azərbaycanlıların milli-mədəni

muxtariyyətlər və ictimai birliklər yaratmaq hüququnun həyata keçirilməsinə yardım göstərmək;

8.5.Dünya azərbaycanlılarının mənəvi birliyinə və həmrəyliyinə xidmət edən Ümummilli ideyaları, milli-

mənəvi dəyərləri sistemləşdirmək, onların Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları və xarici ölkələrdə yaşayan

soydaşlarımız arasında yayılmasını təmin etmək;

8.6.Xaricdə yaşayan Azərbaycanlıların mədəniyyət mərkəzlərinə, mədəni-maarif təşkilatlarına,

kitabxanalarına, arxivlərinə, muzeylərinə, teatrlarına, musiqi ansambllarına və yaradıcı kollektivlərinə digər

dövlət orqanları ilə birgə yardım göstərmək;

8.7. Azərbaycan Respublikasında həyata keçirilən müstəqil, hüquqi və dünyəvi dövlət, demokratik

cəmiyyət quruculuğu, sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi və mədəni inkişaf haqqında xarici ölkələrdə yaşayan

həmvətənlər arasında zəruri məlumatlar yaymaq;

8.8.Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinin qorunması, milli dövlətçiliyinin möhkəmləndirilməsi və

dünyada geniş təbliğ edilməsi işinə xarici ölkələrdə yaşayan Azərbaycanlılar, və digər soydaşlarımızı cəlb etmək,

onların mövcud imkanlarından istifadə etmək;

8.9.Xaricdə yaşayan həmvətənliləri Azərbaycan Respublikasında həyata keçirilən iqtisadi islahatlar

prosesinə yaxından cəlb etmək, onların Azərbaycana investisiya qoyması və ölkə hüdudlarında sərbəst fəaliyyət

göstərməsi üçün əlverişli şərait yaratmaq;

10

8.10.Xaricdə yaşayan Azərbaycanlıların Azərbaycan Respublikası ərazisində hüquqlarını və vəzifələrini

müəyyənləşdirən normativ-hüquqi aktların layihələrinin hazırlanmasında iştirak etmək;

8.11.Xaricdə yaşayan Azərbaycanlıların bir-biri ilə əlaqə yaratmasına, təşkilatlanması işinə dəstək

vermək, yaradılan ictimai, mədəni və digər birliklərin Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrinə kömək

göstərmək;

8.12.Xaricdə yaşayan Azərbaycanlıların öz milli və vətəndaşlıq hüquqlarının təmin edilməsi ilə bağlı

həyata keçirdikləri fəaliyyətə beynəlxalq sənədlərdə təsbit olunmuş insan haqlarının müdafiəsi və qorunması

prinsipinə uyğun olaraq dəstək vermək, bu məqsədlə Azərbaycanlıların sıx yaşadığı dövlətlərin aidiyyəti

strukturları ilə səmərəli iş mexanizmi qurmaq və problemlərin həllinə kömək göstərmək;

8.13.Xaricdə yaşayan Azərbaycanlıların keçirdikləri mühüm tədbirlərdə Azərbaycan Respublikasının

müvafiq dövlətvə qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələrinin iştirakına kömək göstərmək;

8.14.Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq aləmdə təbliğ olunması və mənafelərinin müdafiəsi işində

Azərbaycana ənənəvi müsbət münasibəti olan diasporların imkanlarından istifadə etmək;

8.15.Diasporla işin təşkil olunması və aparılması sahəsində digər ölkələrin təcrübəsini öyrənmək,

ümumiləşdirmək və tətbiq olunmasını təmin etmək.

III.KOMİTƏNİN ƏSAS FUNKSİYALARI

9.Komitə bu Əsasnamə ilə müəyyən edilmiş vəzifələrə uyğun olaraq, aşağıdakı funksiyaları yerinə

yetirir:

9.l.Xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılarla iş sahəsində dövlət siyasətinin əsas istiqamətlərinə dair

təkliflər hazırlayır və bu sahədə qəbul olunmuş qərarları həyata keçirir;

9.2.Müəyyən olunmuş qaydada Komitənin fəaliyyət sahəsinə daxil olan məsələlər üzrə normativ-hüquqi

aktların layihələrini hazırlayır və müvafiq dövlət orqanlarına təqdim edir;

9.3.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət proqramlarının işlənib hazırlanmasında və həyata

keçirilməsində iştirak edir;

9.4.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı qanunvericiliyin tələblərinə riayət olunmasına və dövlət

qurumları tərəfindən yerinə yetirilməsinə öz səlahiyyətləri daxilində nəzarət edir;

9.5.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların vəziyyəti və onlarla aparılan iş haqqında vaxtaşırı hesabatlar,

illik məruzələr hazırlayır və Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim edir;

9.6.Xarici ölkələrdə Azərbaycan diasporunun formalaşmasına, mütəşəkkilliyinin möhkəmlənməsinə

yardım edir, Azərbaycanlıların ayrı-ayrı beynəlxalq təşkilatlarda təmsil olunmasına, lobbiçilik fəaliyyətinin

gücləndirilməsinə kömək göstərir;

9.7.Dünya azərbaycanlılarının koordinasiya mərkəzi–Dünya Azərbaycanlılarının əlaqələndirmə şurası ilə

sıx əməkdaşlıq şəraitində fəaliyyət göstərir;

9.8.Xaricdə yaşayan Azərbaycanlıların problemləri ilə bağlı dəyirmi masalar, seminarlar və beynəlxalq

konfranslar keçirir;

9.9. Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların milli və vətəndaş hüquqlarının müdafiəsinə yönəlmiş tədbirlər

həyata keçirir, onların sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəni-mənəvi problemlərini öyrənir və həllinə dair

Azərbaycan Respublikasının dövlət strukturları, eləcə də Xarici İşlər Nazirliyinin vasitəsi ilə müvafiq xarici

dövlətlər qarşısında təkliflər irəli sürur;

9.10.Azərbaycanlıların yığcam yaşadıqları ölkələrdə vəregi onlarda Azərbaycan Respublikasının xarici

ölkələrdəki diplomatik nümayəndəlikləri ilə birgə ana dilində məktəblərin və Azərbaycan mədəniyyət

mərkəzlərinin açılmasını və fəaliyyətini təşkil edir;

9.11.Xaricdə yaşayan Azərbaycanlıların Azərbaycan dövlətinə və onun vətəndaşlarına maddi, mənəvi və

humanitar yardımını təşkil edir və aidiyyəti üzrə istiqamətləndirir;

9.12.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların hüquqlarının müdafiəsini təmin etmək məqsədi ilə xarici

dövlətlərin müvafiq orqanları, beynəlxalq və ictimai təşkilatlarla əməkdaşlıq edir;

9.13. Müvafiq beynəlxalq tədbirlərdə müəyyən edilmiş qaydada iştirak edir və öz səlahiyyətləri

çərçivəsində Azərbaycan Respublikasını təmsil edir;

9.14.Respublika və beynəlxalq əhəmiyyətli tədbirlər də xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların və

onların ictimai birliklərinin iştirakına kömək göstərir;

9.15.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların Azərbaycan Respublikasının tədris müəssisələrində təhsil

almasına, elmi və digər yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olmasına yardım edir;

9.16.Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyi ilə Komitəyə həvalə edilmiş vəzifələrin həyata

keçirilməsi üçün digər funksiyaları yerinə yetirir.

11

IV. KOMİTƏNİN HÜQUQLARI

10.Komitə öz vəzifə və funksiyalarını həyata keçirmək üçün aşağıdakı hüquqlara malikdir:

10.1.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı normativ-hüquqi aktların hazırlanmasına və

təkmilləşdirilməsinə dair təkliflərlə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə, Azərbaycan Respublikasının

Nazirlər Kabinetinə müraciət etmək;

10.2.Komitənin səlahiyyətlərinə aid alan məsələlərin həll edilməsi üçün mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti

orqanlarından, Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrdəki diplomatik nümayəndəliklərindən

zəruri məlumat və arayışlar almaq;

10.3. Səlahiyyətləri daxilində Azərbaycan Respublikasının mərkəzi və yerli icra hakimiyyəti orqanları,

bələdiyyə orqanları, fizikivə hüquqi şəxslər üçün icrası məcburi olan qərarlar qəbul etmək;

10.4.Komitəyə həvalə edilmiş vəzifələrə aid məsələlər üzrə qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada

xarici ölkələrin müvafiq orqanları ilə və beynəlxalq təşkilatlarla danışıqlar aparmaq;

10.5. Səlahiyyətləri çərçivəsində konfranslar, müşavirələr, seminarlar keçirmək, sərgilər və digər tədbirlər

təşkil etmək;

10.6.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı informasiya və nəşr fəaliyyətini həyata keçirmək;

10.7.Öz vəzifələrini yerinə yetirmək məqsədi ilə qanunvericiliklə müəyyən olunmuş qaydada Komitənin

nəzdində müvafiq qurumlar yaratmaq, onları yenidən təşkil etmək və ləğv etmək;

10.8. Müvafiq ölkələrdə azərbaycanlılarla bağlı iş aparmaq məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının xarici

ölkələrdəki diplomatik nümayəndəliklərinə Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən təyin olunan işçilər haqqında təqdimat

vermək;

10.9.Komitənin səlahiyyətinə aid problemlərin öyrənilməsi üçün qanunvericiliyə uyğun olaraq müqavilə

əsasında mütəxəssislər və ekspertlər cəlb etmək;

10.10.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla iş üzrə komissiyalar, kooordinasiya və ekspert şuraları, işçi

qrupları yaratmaq;

10.11.Qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada kütləvi informasiya vasitələri təsis etmək, xüsusi

bülletenlər və digər nəşrlər buraxmaq;

10.12. Xaricdə yaşayan azərbaycanlılar, onların məktəb və digər mərkəzləri üçün ana dili dərsliklərinin,

müvafiq tədris proqramlarının və vəsaitlərinin hazırlanmasında iştirak etmək;

10.13.Səlahiyyətlərinə aid məsələlər üzrə metodik və təlimat xarakterli göstərişlər məsləhət və izahatlar

vermək;

10.14.Qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər hüquqları həyata keçirmək.

V. KOMİTƏNİN FƏALİYYƏTİNİN TƏŞKİLİ

11.Komitənin fəaliyyətinə sədr rəhbərlik edir;

12.Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən vəzifəyə təyin edilən və vəzifədən azad edilən

Komitə sədri Komitəyə həvalə olunmuş vəzifələrin yerinə yetirilməsivə onun funksiyalarının həyata keçirilməsi

üçün şəxsən məsuliyyət daşıyır;

13.Komitə sədrinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən vəzifəyə təyin olunan və

vəzifədən azad edilən birinci müavini və müavini vardır;

14.Komitənin sədri:

14.1.Komitənin fəaliyyətini təşkil edir və ona rəhbərlik edir;

14.2. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin müəyyən etdiyi əməyin ödənilməsi fondu və işçilərin

son say həddi daxilində Komitə aparatının strukturunu və ştat cədvəlini, struktur bölmələrinin

əsasnamələrini, habelə aparatın iş planını təsdiq edir;

14.3.Səlahiyyətləri çərçivəsində Komitənin aparatının və tabeliyində olan qurumların fəaliyyətinə dair

icrası məcburi olan əmrlər, sərəncamlar, göstərişlər verir, onların icrasına nəzarət edir;

14.4.Komitənin işçilərini Azərbaycan Respublikası əmək qanunvericiliyinə müvafiq olaraq vəzifəyə təyin

edir və vəzifədən azad edir, onlar barəsində həvəsləndirmə və intizam-tənbeh tədbirlərini tətbiq edir;

14.5.Komitə sədrinin müavinlərinin vəzifə səlahiyyətlərini müəyyən edir;

14.6.Öz səlahiyyətləri daxilində qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada beynəlxalq, dövlətlərarası və

hökumətlərarası danışıqlarda iştirak edir;

14.7. Öz səlahiyyətləri daxilində dövlət sirri təşkil edən məlumatların siyahısını müəyyənləşdirir;

14.8.Komitənin fəaliyyəti barədə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə və Nazirlər Kabinetinə

mütəmadi olaraq hesabatlar və məlumatlar verir;

14.9.Komitənin maliyyə vəsaitlərivə əmlakı barəsində sərəncam verir;

14.10. Qanunvericiliyə uyğun olaraq digər səlahiyyətləri həyata keçirir.

12

15.Komitədə Komitənin sədrindən (Kollegiya sədri), onun müavinlərindən, habelə Komitənin idarə

rəislərindən və digər rəhbər işçilərindən ibarət Kollegiya yaradılır.

16.Kollegiya üzvlərinin sayı və şəxsi tərkibi Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti tərəfindən

təsdiq edilir.

17.Komitənin Kollegiyası öz iclaslarında Komitənin fəaliyyəti ilə bağlı məsələləri müzakirə edir və onlar

haqqında müvafiq qərarlar qəbul edir.

18.Kollegiyanın iclasları Kollegiya üzvlərinin yarısından çoxu iştirak etdikdə səlahiyyətlidir.

19. Kollegiyanın qərarlarıonun üzvlərinin sadə səsçoxluğu ilə qəbul edilir. Kollegiyanın qərarları

protokollarla rəsmiləşdirilir və bir qayda olaraq, sədrin əmrləri və ya sərəncamları ilə həyata keçirilir.

20.Zəruri hallarda Kollegiyanın iclaslarında iştirak etmək üçün müzakirə olunan məsələlərlə bilavasitə

əlaqəli olan icra hakimiyyəti orqanlarının, idarə, müəssisə və təşkilatların rəhbərləri, mütəxəssislər, habelə xaricdə

yaşayan azərbaycanlıların və onların ictimai birliklərinin nümayəndələri dəvət edilə bilər.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

2002-ci il 28 avqust tarixli 780 nömrəli

Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir

13

Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ QANUNU

Bu Qanun xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı Azərbaycan Respublikasının dövlət siyasətinin

məqsəd və prinsiplərini və bu siyasətin həyata Keçirilməsi ilə əlaqədar dövlət orqanlarının fəaliyyətinin

əsaslarını müəyyən edir.

Maddə 1. "Xaricdə yaşayan azərbaycanlılar"anlayışı 1.1.Bu Qanunun məqsədləri üçün "Xaricdə yaşayan azərbaycanlılar"dedikdə, Azərbaycan Respublikasının

hüdudlarından kənarda yaşayan və özünü azərbaycanlı hesab edən aşağıdakı şəxslər başa düşülür:

1.1.1. Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları və onların övladları;

1.1.2.Əvvəllər Azərbaycan SSR-nin və ya Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları olmuş şəxslər və

onların övladları;

1.2. "Xaricdə yaşayan azərbaycanlılar" anlayışı həmçinin bu Qanunun1.1.1 və 1.1.2-ci maddələrində

göstərilmiş Kateqoriyalara aid olmayan, lakin etnik dil,mədəniyyət və ya tarixi əlaqələr baxımından özünü

azərbaycanlı hesab edən şəxslərə və onların övladlarına da şamil olunur.

Maddə 2. Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasətinin məqsədləri 2.0.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasətinin məqsədləri aşağıdakılardan ibarətdir:

2.0.1.Beynəlxalq hüququn hamılıqla qəbul edilmiş prinsip və normalarına, Azərbaycan Respublikasının

qanunvericiliyinə uyğun olaraq, eləcə də müvafiq xarici dövlətlərin qanunvericiliyi nəzərə alınmaqla, xaricdə

yaşayan azərbaycanlıların əsas hüquq və azadlıqlarının həyata keçirilməsinə və onların öz milli öz günlüyünü

qoruyub saxlamasına və inkişaf etdirilməsinə kömək göstərmək;

2.0.2.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları, eləcə də Qeyri-

Hökumət Təşkilatları ilə sıx əlaqələr qurmasına və inkişaf etdirilməsinə, Azərbaycan Respublikasının daxili və

xarici siyasəti, ölkənin iqtisadi, sosial və mədəni həyatı haqqında informasiya almasına şərait yaratmaq;

2.0.3.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıları Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin və

suverenliyinin qorunmasına və möhkəmləndirilməsinə, iqtisadi, sosial və mədəni inkişafına,

cəmiyyətinvədövlətinsiyasihəyatına,habeləAzərbaycanRespublikasıilədigərdövlətlərarasındaqarşılıqlı surətdə

faydalı münasibətlərin qurulması və inkişaf etdirilməsinə cəlb etmək;

2.0.4.Beynəlxalq hüquq normalarına və müvafiq dövlətlərin qanunvericiliyinə uyğun olaraq, xaricdə

yaşayan azərbaycanlıların milli-mədəni muxtariyyətlər və ictimai birliklər yaratmaq hüququnun həyata

keçirilməsinə yardım göstərmək.

Maddə 3. Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasətinin prinsipləri 3.1.Azərbaycan Respublikası xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasətini həyata keçirərkən

beynəlxalq hüququn hamılıqla qəbul edilmiş prinsiplərinə, o cümlədən insan hüquq və azadlıqlarına hörmət və

digər dövlətlərin daxili işlərinə qarışmamaq prinsiplərinə əsaslanır.

3.2.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti Azərbaycan Respublikasının daxili və xarici

siyasətinin ayrılmaz tərkib hissəsidir.

Maddə 4. Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasətinin əsasları 4.1.Azərbaycan Respublikası onun vətəndaşı olan və onun ərazisindən Kənarda müvəqqəti və ya daimi

yaşayan azərbaycanlıların hüquqi müdafiəsinə təminat verir və onlara hamilik edir.

4.2.Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olan və onun ərazisindən kənarda müvəqqəti və ya daimi yaşayan

azərbaycanlılar Azərbaycan Respublikasının ərazisində yaşayan Azərbaycan Respublikası vətəndaşları ilə bərabər

hüquqlara malikdir və bərabər vəzifələr daşıyırlar.

4.3.Azərbaycan Respublikası digər dövlətin vətəndaşı olan və ya vətəndaşlığı olmayan xaricdə yaşayan

azərbaycanlılarla bütün sahələrdə əlaqələrin saxlanmasına və inkişaf etdirilməsinə kömək göstərir, onların əsas

hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi üçün müvafiq tədbirlər görür.

4.4.Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 69-cu maddəsinin hissəsinə uyğun olaraq, digər dövlətin

vətəndaşı olan və ya vətəndaşlığı olmayan xaricdə yaşayan azərbaycanlılar Azərbaycan Respublikasının ərazisində

olarkən, qanunla və ya Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilə ilə başqa hal nəzərdə

tutulmayıbsa, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları ilə bərabər bütün hüquqlardan istifadə edə bilər və bütün

vəzifələri yerinə yetirməlidirlər.

Maddə 5. Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı vətəndaşlıq məsələləri

5.1.Azərbaycan Respublikası vətəndaşının xarici dövlətin ərazisində yaşaması Azərbaycan Respublikası

vətəndaşlığının xitamına səbəb olmur.

14

5.2.DigərdövlətinvətəndaşıolanvəyavətəndaşlığıolmayanxaricdəyaşayanazərbaycanlılarınAzərbaycan

RespublikasıvətəndaşlığınıəldəetməsivəAzərbaycanRespublİKasıvətəndaşlığınabərpaedilməsiqaydası

"AzərbaycanRespublikasınınvətəndaşlığıhaqqında"AzərbaycanRespublikasınınQanunuilətənzimlənir.

5.3. Azərbaycan Respublikası vətəndaşlığına qəbul edilməsi barədə vəsadət qaldıran xaricdə yaşayan

azərbaycanlı müvafiq dövlət rüsumunu ödəməkdən azad edilir.

Maddə 6. Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı Azərbaycan Respublikasının iqtisadi və sosial siyasəti 6.1. Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı iqtisadi sahədə dövlət siyasətinin reallaşması məqsədi ilə

Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları aşağıdakı tədbirləri həyata keçirir:

6.1.1.Azərbaycan Respublikasının ərazisində fəaliyyət göstərən Kommersiya təşkilatları ilə xaricdə yaşayan

azərbaycanlıların Kommersiya təşkilatları arasında əməkdaşlığı təşviq edir;

6.1.2.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların iştirak etdiyi birgə müəssisələrin yaradılmasına kömək göstərir;

6.1.3.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların Azərbaycan Respublikasının iqtisadiyyatına investisiya qoymaları

və Azərbaycan Respublikasının ərazisində sərbəst surətdə fəaliyyəti ilə məşğul olmaları üçün əlverişli şərait yaradır.

6.2.Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanları xaricdə yaşayan aztəminatlı

azərbaycanlılara sosial yardım göstərə bilirlər.

6.3.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı Azərbaycan Respublikasının dövlət siyasətinin məqsədləri üçün,

xaricdə yaşayan azərbaycanlılara maliyyə yardımı edən fiziki və hüquqi şəxslərə Azərbaycan Respublikasının

qanunvericiliyinə uyğun olaraq vergi, gömrük güzəştləri və digər güzəştlər verilə bilər.

6.4.Təbii fəlakətlər, ekoloji və digər qəzalar baş vermiş yerlərdə yaşayan azərbaycanlılara Azərbaycan

Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanının müəyyən etdiyi qaydada humanitar yardım göstərilə bilər.

Maddə7.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı Azərbaycan Respublikasının mədəniyyət, dil və təhsil

siyasəti 7.1.Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları xaricdə yaşayan azərbaycanlılara öz mədəni irsinin və

dilinin qorunub saxlanmasında və inkişaf etdirilməsində, öz ana dilində təhsil almaq imkanını həyata keçirilməsində

yardım göstərir və bu məqsədlə zəruri tədbirlər görür.

7.2.Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları digər dövlətlərdə yaşayan azərbaycanlıların milli-mədəni

muxtariyyəti ilə hərtərəfli əməkdaşlıq həyata keçirir.

7.3.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılara öz mədəni, elmi və informasiya tələbatını ödəməküçün Azərbaycan

Respublikasının digər dövlətlərdə olan elm və mədəniyyət mərkəzlərindən istifadə etmək imkanı verilir.

7.4.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılara öz mədəni irsinin qorunub saxlanmasında və inkişaf etdirilməsində

yardım məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları aşağıdakı tədbirləri həyata keçirir:

7.4.1.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların mədəniyyət mərkəzlərinə, mədəni-maarif təşkilatlarına,

kitabxanalarına, arxivlərinə, muzeylərinə, teatrlarına, musiqi ansambllarına və digər yaradıcı kollektivlərinə

yardım göstərir;

7.4.2.Xarici ölkələrdə Azərbaycan dilində fəaliyyət göstərən məktəblərin tədris-metodik və maddi-texniki

təminatına və inkişafına, eləcə də həmin məktəblər üçün kadrların hazırlanmasına yardım göstərir;

7.4.3.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların mədəni irsinin öyrənilməsinə kömək göstərir;

7.4.4.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılara öz ana dilini qoruyub saxlamaqda, ana dilinin öyrənilməsinə, təhsil

almaq və informasiya əldə etməküçün bu dildən istifadəyə şərait yaradılmasında kömək göstərir;

7.4.5.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların Azərbaycan tarixini və Azərbaycan mədəni irsinin öyrənilməsinə

şərait yaradılmasında onlara kömək göstərir;

7.4.6.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılara Azərbaycan Respublikasında təhsil almaq, elmi və digər yaradıcılıq

fəaliyyəti ilə məşğul olmaq üçün güzəştlişərtlərlə yardım göstərir.

Maddə 8.İnformasiya sahəsində xaricdəyaşayan azərbaycanlılara kömək göstərilməsi 8.0.Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları xaricdə yaşayan azərbaycanlılara informasiya sahəsində

kömək məqsədi ilə aşağıdakı tədbirləri həyata keçirir:

8.0.1.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılara ana dilində informasiya almaqla və yaymaqla, informasiya vasitələri

yaratmaqda, müvafiq xaricidövlətlərlə Azərbaycan Respublikası arasında informasiya əlaqələrinin qurulmasında və

inkişaf etdirilməsində yardım göstərir;

8.0.2.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı Azərbaycan Respublikasının dövlət siyasəti haqqında və

yaşadıqları dövlətlərdə azərbaycanlıların vəziyyəti haqqında informasiyanın yayılmasını təmin edir;

8.0.3.Azərbaycan Respublikasından ana dilində televiziya, radio, dövrü mətbuat, internet və digər vasitələrlə

informasiyanın yayılması üçün zəruri şərait yaradır;

8.0.4.Xaricdə yaşayan azərbaycanlıların məlumatlandırılmasını həyata keçirən Azərbaycan Respublikasının

kütləvi informasiya vasitələrinə Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq maliyyə və maddi-

texniki vəsaitlər verir;

8.0.5.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılara məxsus olan kütləvi informasiya vasitələri yardım göstərir;

15

8.0.6.Diaspora ilə işin təşkil olunması və aparılması sahəsində digər ölkələrin təcrübəsinin öyrənilməsinə və

tətbiq olunmasına yardım göstərir.

Maddə 9. Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı Azərbaycan Respublikası dövlət orqanlarının fəaliyyətinin

maliyyələşdirilməsi 9.1.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı Azərbaycan Respublikası dövlət orqanlarının fəaliyyəti dövlət

büdcəsindən maliyyələşdirilir. Bu vəsaitlərdən istifadə qaydaları Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra

hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir.

9.2.Azərbaycan Respublikasının yerli özünüidarə orqanları xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı həyata

keçirdikləri tədbirlərin maliyyələşdirilməsi üçün zəruri olan vəsaitlərin həcmini və onlardan istifadə qaydalarını

müstəqil müəyyən edir.

9.3.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılara və onların təşkilatlarına maddi yardım edilməsi məqsədi ilə dövlətin,

fiziki və hüquqi şəxslərin ödəmələri hesabına təşkil olunan dövlət fondları və ya ictimai fondlar yaradıla bilər. Dövlət

fondlarının vəsaitlərindən istifadə qaydaları.

9.4.Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı tərəfindən müəyyən edilir. Azərbaycan

Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq, xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı Azərbaycan

Respublikasının və digər dövlətlərin fiziki və hüquqi şəxslərinin xeyriyyəçilik fəaliyyəti həvəsləndirilir.

Maddə 10.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlımonitorinqinaparılması Azərbaycan Respublikasının müvafiq icra hakimiyyəti orqanı xaricdə yaşayan azərbaycanlıların vəziyyəti

haqqında informasiyanın toplanmasını, təhlilini və qiymətləndirilməsini və bu məqsədlə xüsusi məlumat bankının

yaradılmasını təmin edir.

Maddə11.Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasətinin həyata keçirilməsi ilə əlaqədar

Azərbaycan Respublikası dövlət orqanlarının vəzifələri Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları öz səlahiyyətləri daxilində bu Qanunda göstərilmiş tədbirləri

həyata keçirirlər.

Bakı şəhəri, 27 dekabr 2002-ci il N413-IIQ

Heydər Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

16

"Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun

tətbiq edilməsi barədə

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI

"Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqmda" Azərbaycan RespublİKası Qanununun

qüvvəyə minməsi ilə əlaqədar həmin Qanunun tətbiq edilməsinin təmin edilməsini təmin etməK məqsədi ilə qərara

alıram:

1. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə tapşırılsın ki, iki ay müddətində:

- qüvvədə olan qanunvericilik aktlarının "Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında"

Azərbaycan Respublikası Qanununa uyğunlaşdırılması barədə təkliflərini Azərbaycan Respublikasının

Prezidentinə təqdim etsin;

- Nazirlər Kabinetinin və müvafiq mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının normativ hüquqi aktlarının həmin

Qanununa uyğunlaşdırılmasını təmin etsin və bu barədə Azərbaycan Respublikanın Prezidentinə məlumat

versin;

- "Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun

9.3-cü maddəsində nəzərdə tutulmuş xaricdə yaşayan azərbaycanlılara və onların təşkilatlarına maddi yardım

edilməsi məqsədi ilə yaradılan dövlət fondlarının vəsaitlərindən istifadə qaydalarını müəyyən etsin;

- hənıin Qanunun 6.2-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş "müvafiq icra haKİmiyyəti orqanları"na dair

təkliflərini Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim etsin;

- öz səlahiyyətləri daxilində "Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında" Azərbaycan

Respublikası Qanunundan irəli gələn digər məsələləri həll etsin.

2. Müəyyən edilsin: ki

- "Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında" Azərbaycan RespublİKası Qanununun

9.1-ci maddəsində nəzərdə tutulmuş "müvafiq icra hakimiyyəti orqanı"nın səlahiyyətlərini Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti həyata keçirir;

- Həmin Qanununun 6.4-cü və 9.3-cü maddələrində nəzərdə tutulmuş "müvafiq icra hakimiyyəti orqanı"nın

səlahiyyətlərini Azərbaycan RespublİKasının Xarici ÖlKələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi

həyata Keçirir.

Bakı şəhəri, 21 fevral 2003-cü il N 859

Heydər ƏLİYEV Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

17

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının Keçirilməsi Haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Müstəqillik dövründə Azərbaycan Respublikası milli dövlət quruculuğu sahəsində mühüm nailiyyətlər əldə

etmiş, özünün hüquqi-siyasi, sosial-iqtisadi dayaqlarını möhkəmləndirmiş, iqtisadi potensialına, demokratik inkişaf

səviyyəsinə, beynəlxalq aləmdə tutduğu mövqeyə görə regionun lider dövlətinə çevrilmişdir.

Qazanılmış nailiyyətlər ölkə daxilində milli birliyin təmin olunmasına, dünya azərbaycanlıları arasında

həmrəyliyin güclənməsinə səbəb olmuşdur. Ölkəmizin irəliyə doğru atdığı hər bir addım, qazandığı nailiyyət

dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan soydaşlarımızı daha da ruhlandırmış, onların müstəqil dövlətimizə inamını,

milli hisslərini və gələcəyə ümidlərini artırmış, Azərbaycan Respublikasının milli maraqları ətrafında sıx birləşmələri

üçün zəmin yaratmışdır.

Dünya azərbaycanlılarının müstəqil dövlətimiz və vahid məqsəd ətrafında birləşdirilməsi ideyasının müəllifi

ümummilli liderimiz Heydər Əliyev olmuşdur. O, xaricdə yaşayan azərbaycanlıların birliyi və təşkilatlanması

məsələsini daim diqqət mərkəzində saxlamış, müxtəlif xarici ölkələrə etdiyi çoxsaylı səfərlərdə Azərbaycan

diasporunun nümayəndələri ilə görüşlər keçirmiş, onların problem və qayğıları ilə yaxından maraqlanmışdır. Heydər

Əliyevin Sərəncamı ilə 2001-ci il noyabrın 9-10-da Bakıda keçirilmiş Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı

xaricdəki soydaşlarımızın azərbaycançılıq ideyası ərtafında birləşərək təşkilatlanması baxımından tarixi əhəmiyyət

kəsb etmiş, diaspor hərəkatının inkişafında yeni mərhələnin başlanğıcını qoymuşdur.

Qurultaydan bir neçə ay sonra, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 5 iyul tarixli Fərmanı ilə Xarici

Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi yaradılmış, 2002-ci il dekabr ayının 27-də isə “Xaricdə

yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında” Azərbaycan Respublikasının Qanunu qəbul edilmişdir.

Dünyada fəaliyyət göstərən Azərbaycan icmaları ilə məşğul olan dövlət orqanının yaradılması və müvafiq qanunun

qəbulu dünya azərbaycanlılarının milli birliyi və təşkilatlanması prosesini daha da sürətləndirmiş, soydaşlarımızın öz

tarixi Vətəni ilə əlaqələrinin genişləndirilməsini təmin etmiş, ölkəmizin tarixi və müasir həqiqətlərinin dünya

ictimaiyyətinə çatdırılmasına stimul vermişdir.

Azərbaycan Respublikası xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılarla əlaqələri dövlət siyasətinin prioritet

istiqamətlərindən biri elan etmişdir. Diaspor quruculuğu konkret bir dövrlə məhdudlaşmayan, strateji əhəmiyyətə

malik, daimi fəallıq və zəhmət tələb edən uzunmüddətli prosesdir. Elə buna görə də bu sahədə qazanılmış nailiyyətləri

və qarşıda duran vəzifələri vaxtaşırı müzakirə etməyə ehtiyac yaranır.

Xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların problem və qayğılarını, onların birliyi və təşkilatlanması sahəsindəki

mövcud vəziyyəti təhlil etmək, Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrinin daha da möhkəmlənməsi, ölkəmizlə bağlı

həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, diaspor quruculuğu işinin təkmilləşdirilməsi sahəsində qarşıda duran

vəzifələri müzakirə etmək məqsədi ilə qərara alıram:

2006-cı il mart ayının 16-da Bakı şəhərində Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayı keçirilsin.

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatı Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət

Komitəsi ilə birlikdə qurultayın keçirilməsi məqsədi ilə iş planı hazırlayıb təsdiq etsin və onun yerinə yetirilməsini

təmin etsin.

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etsin.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 8 Fevral 2006-cı il.

18

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının

Qətnaməsi

Qurultay məmnunluqla bildirir ki, son illər Azərbaycan Respublikası iqtisadi inkişaf yolu ilə inamla

irəliləmiş, ümumi daxili məhsulun və sənaye istehsalının artım tempinə görə dünyanın lider dövlətinə çevrilmişdir.

Həyata keçirilən iqtisadi islahatlar və qlobal əhəmiyyətli transregional layihələr ölkəyə investisiya axınını

sürətləndirmiş, adambaşına düşən xarici sərmayələrin həcminə görə Azərbaycanı MDB və Şərqi Avropa

məkanında ön mövqelərə çıxarmışdır. Qısa vaxt ərzində respublikanın əksər şəhər və rayonlarının, xüsusən Bakı

şəhərinin siması kökündən dəyişmiş, əhalinin rifahının yaxşılaşdırılması istiqamətində təsirli tədbirlər

görülmüşdür.

Ölkənin hərbi qüdrəti ildən-ilə artmış, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli

istiqamətində görülən tədbirlər davam etdirilmişdir.

Aparılan hüquqi və siyasi islahatlar Azərbaycanın demokratik dövlət, vətəndaş cəmiyyəti quruculuğu yolu

ilə inamla addımladığını təsdiqləmiş, onun beynəlxalq nüfuzunu yüksəltmişdir. 2003-cü ilin prezident və 2005-

ci ilin parlament seçkiləri Azərbaycan dövlətinin və onun vətəndaşlarının demokratik ənənələrə sadiqliyini bir

daha sübut etmişdir. BMT, ATƏT, Avropa Şurası, İslam Konfransı Təşkilatı, Müstəqil Dövlətlər Birliyi kimi

nüfuzlu təşkilatların bərabərhüquqlu üzvü olan Azərbaycan Respublikası beynəlxalq münasibətlər sistemində

özünə layiqli yer tutmuş, dünya birliyinə daha sıx inteqrasiya olunmuşdur.

Qazanılan uğurlar ölkədə milli birliyin təmin olunmasına öz töhfəsini vermiş, dünyanın müxtəlif guşələrində

yaşayan azərbaycanlıların daxili inamını və qürur hissini gücləndirmiş, tarixi Vətənin maraqları naminə daha sıx

birləşərək fəaliyyət göstərmələri üçün zəmin yaratmışdır.

Qurultay nümayəndələri dünya azərbaycanlılarının vahid məqsəd ətrafında birləşdirilməsi ideyasının

ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən irəli sürüldüyünü bir daha dərin minnətdarlıq hissi ilə qeyd edirlər.

Məhz Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə Naxçıvan MR Ali Məclisi 1991-ci ilin sonunda 31 dekabrı dünya

azərbaycanlılarının həmrəylik və birlik günü elan etmiş, onun bütün ölkə miqyasında dövlət bayramı kimi qeyd

olunması üçün Azərbaycan Respublikasının Ali Soveti qarşısında vəsatət qaldırmışdı. 1993-cü ildə yenidən ali

siyasi hakimiyyətə qayıdan Heydər Əliyev xaricdə yaşayan azərbaycanlıların təşkilatlanması, məskunlaşdıqları

ölkələrin ictimai-siyasi həyatında fəal iştirak etməsi, tarixi Vətənlə əlaqələrinin genişləndirilməsi məsələlərini

daim diqqət mərkəzində saxlamış, onların problemlərinin həllini və hüquqlarının müdafiəsini təmin etmək üçün

dövlətin imkanlarını səfərbər etmişdir.

Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 2001-ci ilin noyabrında Bakıda keçirilmiş Dünya azərbaycanlılarının I

qurultayı xaricdəki soydaşlarımızın ümumi məqsəd, vahid azərbaycançılıq ideyası ətrafında birləşməsi yolunda

mühüm əhəmiyyət kəsb etmiş, diaspor hərəkatının tarixində keyfiyyətcə yeni mərhələnin başlanğıcını qoymuşdur.

Qurultay nümayəndələrinin çoxsaylı təkliflərini nəzərə alan ümummilli liderimiz diasporla iş sahəsində dövlət

siyasətinin həyata keçirilməsini, dövlət orqanlarının və qeyri-hökumət təşkilatlarının bu sahə ilə bağlı

fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini təmin etmək üçün 2002-ci il iyulun 5-də Xarici Ölkələrdə Yaşayan

Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması haqqında fərman imzalamışdır. Həmin ilin dekabrında

qəbul edilmiş "Xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında" qanun isə bu sahədə

həyata keçirilən dövlət siyasətinin prioritet istiqamətlərini və hüquqi prinsiplərini müəyyən etmişdir.

Bilavasitə diaspor problemləri ilə məşğul olan dövlət orqanının təsis edilməsi və müvafiq qanunun

qəbulu dünya azərbaycanlılarının təşkilatlanması prosesini daha da sürətləndirmiş, Azərbaycan həqiqətlərinin

dünya ictimaiyyətinə çatdırılması üçün yeni imkanlar yaratmışdır. Təqdirəlayiq haldır ki, Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev ümummilli liderimiz tərəfindən müəyyənləşdirilmiş siyasi xəttə

sadiq qalaraq dünya azərbaycanlıları ilə əlaqələrin möhkəmləndirilməsi, güclü Azərbaycan diasporunun və

lobbisinin yaradılması məsələlərinə xüsusi diqqət yetirir, bu prosesin təkmilləşdirilməsi istiqamətində zəruri

tədbirlərin görülməsini təmin edir. Prezident İlham Əliyevin xarici səfərləri zamanı diasporumuzun nümayəndələri

ilə keçirdiyi çoxsaylı görüşlərdə, azərbaycanlı icmalarının təşkil etdiyi forum və konfranslara təbrik

məktublarında, dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyi günü münasibətilə müraciətlərində öz əksini tapan fikirlər

azərbaycançılıq ideyalarının davam etdirildiyini və uğurla həyata keçirildiyini təsdiq edir.

Son illər Azərbaycan dövlətinin diaspor quruculuğu sahəsində apardığı ardıcıl və məqsədyönlü işin

nəticəsində Amerika, Avropa, Asiya və Şimali Afrikanın ayrı-ayrı ölkələrində 80-dan çox yeni azərbaycanlı icması

yaradılmış, bununla da xaricdəki soydaşlarımızı birləşdirən qurumların sayı 300-ü ötmüşdür. Hazırda bir ölkə

daxilində fəaliyyət göstərən ayrı-ayrı icma və qurumların tədricən vahid mərkəzdə birləşməsi prosesi başlanmışdır.

Ukrayna (1997-ci il) və Rusiyanın (2000-ci il) ardınca 2004-cü ilin mayında 18 icma və təşkilatı birləşdirən

Türkiyə Azərbaycan Dərnəkləri Federasiyasının təsis konfransı keçirilmiş, 2005-ci ilin aprelində Kanadada

Azərbaycan Təşkilatları Federasiyası yaradılmışdır. 2004-cü ilin aprelində Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin

təsis edilməsi isə soydaşlarımızın artıq qitə miqyasında təşkilatlanmağa başladıqlarını nümayiş etdirmişdir.

19

Görülmüş tədbirləri qənaətbəxş sayan qurultay bu istiqamətdə aparılan işlərin digər ölkə və qitələr üzrə də

davam etdirilməsini, proses qitələr üzrə başa çatdıqdan sonra isə dünya azərbaycanlılarının vahid təşkilatının

yaradılması üçün müvafiq addımların atılmasını tövsiyə edir. Qurultay təşkilatlanmış azərbaycanlı cəmiyyətlərinin

fəaliyyət göstərdikləri ölkələrin ictimai-siyasi və mədəni həyatında fəal iştirak etmələrini diaspor quruculuğu

işinin ən mühüm istiqamətlərindən biri hesab edir. Bir sıra ölkələrin qanunvericilik, icra hakimiyyəti və yerli

özünüidarə orqanlarında soydaşlarımızın təmsil olunması, onların yığcam yaşadıqları ərazilərdə "Bazar günü"

məktəblərinin açılması, müxtəlif icma və birliklərin nəzdində 27 qəzet, 10 jurnal, 3 radio və 1 televiziyanın

fəaliyyət göstərməsi, Azərbaycan evlərinin, hüquq müdafiə mərkəzlərinin yaradılması, tanınmış elm, ədəbiyyat,

mədəniyyət və dövlət xadimlərinin yubileylərinin keçirilməsi, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə

çatdırılması məqsədilə müxtəlif tədbirlərin (yürüş, piket, nümayiş, imzatoplama kampaniyası, elmi konfrans,

dəyirmi masa və s.) təşkil edilməsi həmvətənlərimizin ictimai-siyasi fəallığının artmasının göstəricisi kimi

dəyərləndirilə bilər. Bu istiqamətdə görülmüş işləri yüksək qiymətləndirən qurultay soydaşlarımızın yaşadıqları

ölkələrin ictimai-siyasi və mədəni həyatına daha sıx inteqrasiya olunmalarını alqışlayır və bu işə mütəmadi dəstək

verilməsini zəruri sayır.

Son illər dünyadakı türk diaspor təşkilatları ilə əməkdaşlığın dərinləşdirilməsi istiqamətində müəyyən

addımlar atılmış, bir sıra məsələlərdə Azərbaycan və türk diasporlarının eyni mövqedən çıxış etməsi, birgə

aksiyalar keçirməsi təmin edilmişdir. Azərbaycana dost münasibətdə olan digər millətlərin nümayəndələri,

dövlət, elm və mədəniyyət xadimləri, qeyri-hökumət təşkilatlarının təmsilçiləri ilə əlaqələr davam etdirilmiş,

Vətənimiz haqqında həqiqətlərin dünyaya çatdırılması, Azərbaycan Respublikasının maraqlarının ayrı-ayrı

ölkələrdə və beynəlxalq təşkilatlarda müdafiə edilməsi üçün onların potensialından istifadə olunmuşdur.

Qurultay bu sahədə aparılan işlərin davam etdirilməsini, birgə fəaliyyət strategiyasının hazırlanması üçün türk

və Azərbaycan diaspor təşkilatlarının birgə forumunun keçirilməsini, Azərbaycan lobbisinin təşkilinə yardım

edə biləcək şəxslərlə məqsədyönlü iş aparılmasını tövsiyə edir.

Son illər xaricdə yaşayan soydaşlarımız, o cümlədən iş adamları Azərbaycan Respublikasının sosial- iqtisadi

inkişafına öz töhfələrini verməyə çalışır, iqtisadiyyatın müxtəlif sahələrinə investisiyalar qoyur, doğulduqları

bölgələrdə infrastrukturun yeniləşməsinə, abadlıq və quruculuq işlərinə müəyyən kömək göstərirlər. Qurultay

sosial-iqtisadi inkişaf proqramlarının həyata keçirilməsinə xaricdə yaşayan azərbaycanlı iş adamlarını geniş cəlb

etmək məqsədilə onlar üçün hərtərəfli şərait yaradılmasını məqsədəuyğun hesab edir, yaxın gələcəkdə onların

forumunun keçirilməsini tövsiyə edir.

Qeyd edilənləri nəzərə alaraq Dünya azərbaycanlılarının II qurultayı

Qərara alır:

1. I qurultaydan ötən dövr ərzində xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların təşkilatlanması, onların

ictimai-siyasi fəallığının artırılması və yaşadıqları cəmiyyətlərə inteqrasiyası, diaspor təşkilatları arasında

əməkdaşlıq münasibətlərinin dərinləşdirilməsi sahəsində aparılmış işlər qənaətbəxş hesab edilsin.

2. Xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların təşkilatlanması prosesini keyfiyyətcə təkmilləşdirmək,

diaspor təşkilatlarının fəaliyyətini daha səmərəli şəkildə əlaqələndirmək, Azərbaycanla bağlı həqiqətlərin dünya

ictimaiyyətinə çatdırılması işinin müasir tələblər səviyyəsində qurulmasını təmin etmək, soydaşlarımız arasında

ideya birliyinin möhkəmləndirilməsinə və onların tarixi Vətənlə əlaqələrinin gücləndirilməsinə nail olmaq

məqsədilə Azərbaycan diasporunun fəaliyyət konsepsiyasının hazırlanması məqsədəuyğun hesab edilsin.

3. Azərbaycan Respublikasının aidiyyəti dövlət qurumlarına və diaspor təşkilatlarına tövsiyə edilsin ki,

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayına qədərki dövrdə aşağıdakı məsələlərə xüsusi diqqət yetirsinlər:

- bir ölkə daxilində ayrı-ayrılıqda fəaliyyət göstərən icma və qurumların vahid mərkəzdə birləşdirilməsi;

- diaspor təşkilatlarının qitələr üzrə birləşdirilməsi prosesinin davam etdirilməsi, Amerika Azərbaycanlıları

Konqresinin və Asiya Azərbaycanlıları Konqresinin təsis edilməsi;

- qitələr üzrə diaspor təşkilatlarının birləşdirilməsi prosesi başa çatdıqdan sonra dünya azərbaycanlılarının

vahid təşkilatının yaradılması istiqamətində iş aparılması;

- Azərbaycan və türk diasporlarının birgə fəaliyyət strategiyasını müəyyənləşdirmək məqsədilə iki ölkənin

diaspor təşkilatlarının forumunun keçirilməsi;

- xarici ölkələrin parlamentlərində, dövlət və yerli özünüidarə orqanlarında azərbaycanlıların daha geniş

təmsil olunmaları üçün tədbirlərin görülməsi;

- azərbaycanlı icmalarının fəaliyyət göstərdikləri ölkələrin kütləvi informasiya vasitələri ilə əlaqələrinin

yaxşılaşdırılması, yeni müstəqil qəzet, jurnal, radio, televiziya və informasiya agentliklərinin yaradılması

prosesinin davam etdirilməsi;

- soydaşlarımızın öz dilinə, mədəniyyətinə, tarixi köklərinə və milli-mənəvi dəyərlərinə bağlılığını qoruyub

saxlamaları üçün "Bazar günü" məktəblərinin, teatrların, kitabxanaların açılması, Azərbaycanın elm, ədəbiyyat və

incəsənət xadimlərinin iştirakı ilə xarici ölkələrdə ədəbi-bədii gecələrin, konsertlərin və digər tədbirlərin müntəzəm

olaraq təşkil edilməsi;

20

- xaricdə yaşayan iş adamlarının imkanlarından istifadə etməklə icma üzvləri içərisində elm, təhsil,

mədəniyyət, incəsənət, idman və digər sahələrdə istedadı olan uşaq, yeniyetmə və gənclərin aşkar edilməsi, onların

öz imkan və bacarıqlarını reallaşdıra bilmələri üçün şəraitin yaradılması məqsədilə xüsusi proqramların hazırlanıb

həyata keçirilməsi, müvafiq fondların yaradılması;

- dünyanın ayrı-ayrı bölgələrində yaşayan azərbaycanlı uşaq və gənclərin ana dilini dərindən öyrənmələri, öz

Vətənlərinin təbiəti, tarixi, mədəniyyəti, Azərbaycan xalqının adət-ənənələri və məişəti ilə yaxından tanış

olmaları üçün kompleks tədbirlərin görülməsi, onların Azərbaycana səfərlərinin təşkil olunması, yay istirahət

düşərgələrində dincəlmələri üçün şəraitin yaradılması;

- bir sıra ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların, habelə əmək miqrasiyası ilə bağlı müvəqqəti olaraq həmin

ölkələrə getmiş Azərbaycan vətəndaşlarının hüquqlarının qorunması, zəruri hallarda onlara hüquqi yardımın

göstərilməsi məqsədilə hüquq müdafiə mərkəzlərinin yaradılması;

- ölkəmizlə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında fəal iştirak edən və Azərbaycan lobbisinin

təşkilinə yardım göstərə biləcək insanlarla, soydaşlarımızın yaşadıqları ölkələrin və digər dövlətlərin qeyri-

hökumət təşkilatlarının təmsilçiləri ilə sıx əlaqələrin qurulması, onlarla ardıcıl və məqsədyönlü iş aparılması;

- xaricdə yaşayan azərbaycanlı iş adamlarının respublikanın sosial-iqtisadi inkişaf proqramlarına geniş

cəlb olunması.

4. Redaksiya komissiyasına tapşırılsın ki, qurultayda səslənmiş fikir və təklifləri ümumiləşdirərək

Azərbaycan Respublikasının müvafiq dövlət orqanlarına və diaspor təşkilatlarına təqdim etsin.

5. Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsindən xahiş edilsin ki, qurultayın

materiallarının ayrıca kitab halında nəşr olunmasını və bütün qurultay nümayəndələrinə göndərilməsini təmin etsin.

6. Dünya azərbaycanlılarının növbəti qurultayları hər beş ildən bir Bakı şəhərində keçirilsin. Dünya

Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurası ildə bir dəfədən az olmayaraq öz hesabat yığıncağını keçirsin.

Qurultay qəbul olunmuş qərarların yerinə yetirilməsi üçün azərbaycanlıların icma və təşkilatlarının bütün səy

və bacarıqlarını əsirgəməyəcəklərinə, dünya azərbaycanlılarının birliyi ideyasının həyata keçirilməsi üçün öz

qüvvələrini birləşdirəcəklərinə, Azərbaycan dövlətinin milli maraqlarını ləyaqətlə müdafiə edəcəklərinə əminliyini

ifadə edir.

Qətnamə Dünya azərbaycanlılarının II qurultayında qəbul olunmuşdur.

Bakı şəhəri, 16 Mart 2006-cı il

21

Azərbaycan və türk diaspor təşkilatlarının birgə fəaliyyət strategiyasının

hazırlanmasına dair razılıq protokolu imzalanmışdır

İyunun 7-də Türkiyənin Antalya şəhərində işini davam etdirən Dünya azərbaycanlıları ziyalılarının forumu

çərçivəsində Azərbaycan və türk diaspor təşkilatlarının birgə fəaliyyət strategiyasının hazırlanması ilə bağlı

konfrans keçirildi. Konfransı giriş sözü ilə açan Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət

Komitəsinin sədri Nazim İbrahimov bildirdi ki, ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin söylədiyi kimi, "Bir

millət, iki dövlət" olan Azərbaycan və Türkiyənin vahid diaspor təşkilatının yaradılması artıq bir zərurətə

çevrilmişdir.

Prezident İlham Əliyevin türk diaspor təşkilatları ilə əlaqələrin gücləndirilməsini vacib vəzifə kimi

qarşıya qoyduğunu vurğulayan komitə sədri, bu məqsədlə vahid fəaliyyət proqramı hazırlandığını və müvafiq

razılıq protokolu imzalanacağını diqqətə çatdırdı. Türkiyənin millət vəkili, Ədalət və İnkişaf Partiyası sədrinin

xarici əlaqələr üzrə müavini Şaban Dişli qardaş ölkənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğanın səmimi salamlarını

tədbir iştirakçılarına çatdıraraq, türk və Azərbaycan diaspor təşkilatlarının birgə fəaliyyətlərinin təşkili məqsədi ilə

dövlət və hökumət səviyyəsində də tədbirlər həyata keçiriləcəyini söylədi.

Ölkələrimizin qarşılaşdığı problemlər - Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, qondarma

"erməni soyqırımı" ilə bağlı məsələlərin BMT, AŞPA və digər beynəlxalq qurumlarda müzakirəsi zamanı nüma-

yəndə heyətlərimizin arasında sıx əməkdaşlığın olduğunu qeyd edən Şaban Dişli, diaspor təşkilatlarımızın da bu

sahədə ortaq fəaliyyət proqramının hazırlanmasının zəruriliyini vurğuladı, bununla əlaqədar Türkiyə parla-

mentində xüsusi qrup və vahid internet şəbəkəsi yaradılacağım bildirdi. Böyük Atatürkün "Sevinci və kədəri bir

olan" və ulu öndər Heydər Əliyevin "Bir millət, iki dövlət" müdrik kəlam

larına və Dünya azərbaycanlılarının II qurultayının qərarlarına müvafiq olaraq, Azərbaycan və türk

diaspor təşkilatlarının birgə fəaliyyət mərhələsinə qədəm qoyduğunu bildirən Azərbaycan Prezidenti İcra

Aparatının ictimai-siyasi məsələlər şöbəsinin müdiri Əli Həsənov, bu tədbirin sonunda imzalanacaq razılıq

protokolunun qardaş xalqlarımızın mənafeyi baxımından əhəmiyyətli olduğunu söylədi, ölkələrimizin qarşılaşdığı

problemlərin həllində diaspor təşkilatları ilə yanaşı, dövlət strukturlarının, QHT-lərin, ziyalıların da səylərinin

gücləndirilməsinin zəruriliyini vurğuladı. Türkiyənin millət vəkili Yücel Artantaş da diaspor təşkilatlarımızın

fəaliyyətinin gücləndirilməsindən danışaraq qeyd etdi ki, xarici ölkələrdə yaşayan türklər və azərbaycanlılar

yuxarıda qeyd olunan problemlərlə yanaşı, eyni zamanda, ötən əsrin müxtəlif illərində indiki Ermənistan

ərazisindən yüz minlərlə azərbaycanlı və türkün deportasiya edilməsi və onların hüquqlarının bərpası məsələlərini

də beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırmalıdırlar. Sonra dünyanın müxtəlif ölkələrindəki Azərbaycan və türk

diaspor təşkilatlarının rəhbərləri müzakirə olunan məsələlər ətrafında geniş fikir mübadiləsi apardılar, təkliflərini

bildirdilər. Tədbirin sonunda "Azərbaycan və türk diaspor təşkilatlarının birgə fəaliyyət strategiyası"nın

hazırlanması ilə bağlı razılıq protokolu imzalandı. Həmin gün Dünya azərbaycanlılarının II qurultayına həsr

edilmiş "Biz 50 milyonluq xalqıq" filminin və "Dünya azərbaycanlılarının II qurultayı" kitabının təqdimat

mərasimi keçirildi.

Forumun iştirakçıları Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə, Türkiyə Prezidenti Əhməd Necdət Sezərə

müraciətlər və bəyanat qəbul etmişlər.

Forum işini davam etdirir.

Oqtay BAYRAMOV

AzərTAc-ın xüsusi müxbiri

Antalya

“Xalq qəzeti”, 8 İyun, 2006-cı il

22

Rusiya Federasiyası ərazisində ticarətlə məşğul olan Azərbaycan vətəndaşlarının

problemlərinin həlli haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Rusiya Federasiyası hökumətinin 15 noyabr 2006-cı il tarixli 683 nömrəli qərarına əsasən, 2007-ci il yanvarın

15-dən ölkə ərazisində miqrantların ticarətlə məşğul olmasına məhdudiyyət qoyulur. Qərar müvafiq olaran bu ölkədə

ticarətlə məşğul olan çoxsaylı Azərbaycan vətəndaşlarına da şamil olunacaqdır.

Rusiya Federasiyası ərazisində ticarətlə məşğul olan Azərbaycan vətəndaşlarının rastlaşacağı problemlərin həlli

məqsədilə qərara alıram:

1. Rusiyada ticarət fəaliyyəti ilə məşğul olan Azərbaycan vətəndaşlarının problemlərinin öyrənilməsi və həlli

ilə bağlı aşağıdakı tərkibdə dövlət komissiyası yaradılsın:

Komissiyanın sədri

Yaqub Eyyubov - Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin birinci müavini

Komissiyanın üzvləri

Elmar Məmmədyarov - Azərbaycan Respublikasının xarici işlər naziri

Şahin Mustafayev - Azərbaycan Respublikasının iqtisadiyyat və sənaye naziri

Füzuli Ələkbərov - Azərbaycan Respublikasının əmək və əhalinin sosial müdafiəsi naziri

Ramil Usubov - Azərbaycan Respublikasının daxili işlər naziri

Ziya Məmmədov - Azərbaycan Respublikasının nəqliyyat naziri

İsmət Abbasov - Azərbaycan Respublikasının kənd təsərrüfatı naziri

Nazim İbrahimov - Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri

Zeynal Nağdəliyev - Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatının Regional idarəetmə və

yerli özünüidarəetmə orqanları ilə iş şöbəsinin müdiri

Əli Həsənov - Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatının İctimai-siyasi məsələlər

şöbəsinin müdiri

Novruz Məmmədov - Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İcra Aparatının Xarici əlaqələr şöbəsinin müdiri

Polad Bülbüloğlu - Azərbaycan Respublikasının Rusiya Federasiyasındakı Fövqəladə və Səlahiyyətli Səfiri

Məmməd Əliyev - Ümumrusiya Azərbaycanlıları Konqresinin sədri

2. Komissiya bir ay müddətində tədbirlər planı hazırlayıb təsdiq etsin və onun həyata keçirilməsini təmin etsin.

Görülmüş işlər haqqında mütəmadi olaraq Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə məlumat versin.

3. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etsin.

4. Bu Sərəncam imzalandığı gündən qüvvəyə minir.

İlham ƏLİYEV,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 22 Noyabr 2006-cı il

nömrə 1788

23

Azərbaycan Respublikasının Diaspor ilə İş üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması haqqında Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin sərəncamı

Azərbaycan Respublikasında dövlət idarəetmə strukturunu təkmilləşdirmək məqsədi ilə və Azərbaycan

Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 7-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:

1.Azərbaycan Respublikasının Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin

əsasında Azərbaycan Respublikasının Diaspor ilə İş üzrə Dövlət Komitəsi yaradılsın.

2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə tapşırılsın ki, bir ay müddətində:

2.1. Azərbaycan Respublikasının Diaspor ilə İş üzrə Dövlət Komitəsinin Əsasnaməsinin layihəsini, komitənin

strukturunu, xərclər smetasını və işçilərin ümumi say tərkibi barədə təkliflərini hazırlayıb Azərbaycan

Respublikasının Prezidentinə təqdim etsin;

2.2. qüvvədə olan normativ hüquqi aktların bu Sərəncama uyğunlaşdırılması barədə təkliflərini hazırlayıb

Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim etsin;

2.3. bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etsin.

3. Bu Sərəncam imzalandığı gündən qüvvəyə minir.

İlham Əliyev,

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti.

Bakı şəhəri, 19 Noyabr 2008-ci il.

24

ABŞ-ın Nevada ştatının qubernatoru martin 31-ni azərbaycanlıların soyqırımı günü elan etmişdir

AzərTAc xəbər verir ki, ABŞ-ın Nevada ştatının qubernatoru martın 31-ni soyqırımına məruz qalmış

azərbaycanlıları anma günü elan etmişdir. Artıq ikinci dəfədir ki, Nevada ştatının qubernatoru martın 31-ni 1918-ci

ildə kütləvi şəkildə qətlə yetirilmiş azərbaycanlıları anma günü kimi tanıyır. İlk dəfə 2009-cu ildə Nevada

qubernatorunun verdiyi sərəncama əsasən 31 Mart - soyqırımı qurbanı azərbaycanlıları rəsmi anma günü elan

olunmuşdur.

Bu sərəncam martın 31-ni azərbaycanlıların milli faciəsi kimi Azərbaycanın hüdudlarından kənarda tanıyan

ilk rəsmi sənədlərdən biridir. Sənəddə Bakı və digər şəhərlərdə on minlərlə dinc azərbaycanlının qətlə yetirildiyi qeyd

edilir. Qubernatorun sərəncamında Birləşmiş Ştatlar vətəndaşlarının Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünü,

suverenliyini və müstəqilliyini dəstəklədikləri də vurğulanır.

04 yanvar 2009

25

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyasının son variantı tezliklə hazır olacaqdır

Bu günlərdə Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyasının son variantı hazır olacaqdır. Diaspor

ilə İş üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat xidmətindən bildirmişlər ki, sənədin son variantında alimlərin və əlaqədar

təşkilatların təklif və rəyləri nəzərə alınmışdır. Dünya Azərbaycanlıları Əlaqələndirmə Şurasının 2008-ci il

dekabrın 18-də Bakıda keçirilən iclasında təklif edilən əlavə və düzəlişlər də Xartiyanın son variantında əksini

tapmışdır. Diaspor siyasəti sahəsində gələcəkdə görüləcək işlərin proqramı olan Həmrəylik Xartiyasının yekun

variantının Bakıda alimlərin, ziyalıların və mətbuatın iştirakı ilə geniş ictimai müzakirəsi təşkil olunacaqdır. Bu

məqsədlə keçiriləcək “dəyirmi masa”da ən son dəqiqləşdirmələr aparıldıqdan sonra sənəd çap olunacaq və Avropa

Azərbaycanlıları Konqresinin 3-cü qurultayında iştirak edən diaspor təşkilatlarının rəhbərləri və fəallarına

paylanacaqdır.

Daha sonra Niderlandda Avropa Azərbaycanlıları Konqresi və Benilüks Azərbaycanlıları

Konqresinin birgə təşkilatçılığı ilə “Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyası Azərbaycan diasporunun

tarixində yeni mərhələnin əsası kimi” mövzusunda konfrans keçiriləcəkdir. Sənədi hazırlayan alimlərin də

iştirak edəcəyi bu tədbirdə soydaşlarımızı maraqlandıran məqamlara aydınlıq gətiriləcək, suallar

cavablandırılacaqdır. Bu tədbirlər Xartiyada nəzərdə tutulan məqsəd və vəzifələrin həyata keçirilməsinin konkret

mexanizmlərini tətbiq etmək məqsədi daşıyır.

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyası Azərbaycan Konstitusiyasına, “Xaricdə yaşayan

azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında” Qanuna, Azərbaycan Prezidentinin müvafiq sərəncamlarına,

BMT-nin “İnsan hüquqları haqqında” Ümumi Bəyannaməsinə, “İnsan hüquqları və əsas azadlıqların müdafiəsi

haqqında” Avropa Konvensiyasına, BMT-nin “İrqi ayrı-seçkiliyin bütün formalarının aradan qaldırılması

haqqında” Konvensiyasına, Avropa Şurasının “Milli azlıqların müdafiəsi haqqında” Çərçivə Konvensiyasına,

insan hüquqları və əsas azadlıqların, etno-mədəni müxtəlifliyin, milli dəyərlərin qorunması və inkişafı üzrə

digər yerli və beynəlxalq hüquqi aktlara əsaslanır.

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyası Azərbaycan xalqının və dövlətinin milli

maraqlarının müdafiəsində dünya azərbaycanlılarının fəal iştirakını təmin etməyi qarşıya məqsəd qoyan, xarici

ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların tarixi Vətənin mənafeləri naminə vahid amal ətrafında birləşmək əzmini və

iradəsini ifadə edən, bu birliyin ideoloji, sosial-fəlsəfi, siyasi və mənəvi aspektlərini müəyyənləşdirən, dünyəvi-

humanitar dəyərləri, Şərq və Qərb mədəniyyətlərinin dialoqunu, türkçülük və avropaçılıq meyillərini özündə

birləşdirən ideoloji konsepsiyadır. Azərbaycanlıların ictimai-siyasi fəallığının yüksəldilməsi, cəmiyyətə

inteqrasiya prosesində qarşıya çıxan problemlərin aradan qaldırılması, milli-mənəvi dəyərlərin qorunub

saxlanılması və təbliği metodologiyasını müəyyən etmək də Xartiyanın məqsədlərindəndir. Bu sənəd xarici

ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların Azərbaycan dövlətçiliyi və tarixi Vətənin milli maraqları ətrafında daha sıx

birliyinə nail olunmasını, diasporumuzun digər xalqların diasporları ilə əməkdaşlıq imkanlarının

genişləndirilməsini, güclü Azərbaycan lobbisinin formalaşdırılması üçün real zəminin hazırlanmasını tənzimləyən

sənəddir. Xartiyada xarici ölkələrdəki Azərbaycan diasporunun ayrı-ayrı regionlar üzrə fəaliyyətinin əsas

istiqamətləri də əksini tapıb.

Yeni dünya düzəni, xüsusilə də qloballaşma prosesləri dünya xalqlarının müxtəlif ölkələrə

səpələnmiş nümayəndələrinin öz milli köklərinə və Vətənlərinə bağlılığını daha da möhkəmləndirməsini

gündəmə çıxardığı bir vaxtda dünya azərbaycanlılarını bir araya gətirmək Azərbaycan dövlətinin əsas

məqsədlərindən biridir. Bu prosesə davamlı dəstək verən və xüsusi diqqət ayıran Azərbaycan Prezidenti İlham

Əliyev xarici ölkələrdə yaşayan soydaşlarımızın dünyada baş verən qloballaşma, inteqrasiya, sivilizasiyaların

dialoqu kimi yeni reallıqların fəal tərkib hissəsinə çevrilməsini aktual saymaqla yanaşı, onların öz mədəniyyətinin,

tarixinin, dilinin, milli-mənəvi dəyərlərinin qorunması, inkişaf etdirilməsi, həmçinin dünya intellektual

potensialına, eyni zamanda, yaşadıqları ölkənin ictimai-siyasi həyatına öz töhfələrini verməsi kimi meyarları da

aktual sayır. Onu da qeyd edək ki, bu məsələlər 2007-ci ildə Prezident İlham Əliyevin təsdiq etdiyi “Milli

Təhlükəsizlik Konsepsiyası”nda da əksini tapmış müddəalarda yer almışdır. Konsepsiyanın mahiyyəti Dünya

Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyasında qarşıya qoyulan vəzifələrə mühüm dəstəkdir. Yeni yüzillikdə bütün

dünyanın əsas informasiya mənbəyi və ünsiyyət vasitəsi olan virtual məkanda da Azərbaycanı tanıtmaq, onun

dəyərlərini və gerçəkliklərini təbliğ etmək və azərbaycanlıları bir-birinə daha da yaxınlaşdırmaq məqsədi ilə

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının İnformasiya Texnologiyaları İnstitutu konkret təkliflər hazırlayıb ki, bu

da Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyasında nəzərdə tutulmuş məsələlərdən biridir. Bu təkliflər

reallaşdıqca dünya azərbaycanlılarının daha da həmrəy olmasına, yeni inkişaf perspektivlərinə qədəm qoymasına

imkan yaranacaqdır. Belə ki, dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan azərbaycanlıların maneəsiz və vaxt

itirmədən bəhrələnəcəyi, ölkəmizin milli maraqlarına xidmət edən virtual məkan formalaşdırılması

soydaşlarımızı vahid informasiya mühiti ilə təmin edə biləcək zəruri bir addımdır. İnformasiya Texnologiyaları

İnstitutu dünya azərbaycanlılarının vahid veb-portalının yaradılmasını təklif edir. Bu, soydaşlarımızın harada

yaşamalarından asılı olmayaraq, onlara Azərbaycanı tanımaları üçün bələdçilik edə bilər.

26

Bu və digər təkliflərin həyata keçirilməsi məqsədi ilə fəaliyyət planı hazırlamaq ərəfəsində olan institut

rəhbərliyinin fikrincə, “virtual dünya”nın diktə etdiyi reallıqlar diaspor quruculuğu işinin keyfiyyətcə yeni prinsiplər

əsasında həyata keçirilməsini tələb edir. Bu baxımdan Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyasının

qarşısında duran əsas vəzifələrdən biri də qlobal informasiya cəmiyyətinin təzahürü kimi meydana çıxan virtual

dünyanın tərkib hissəsi olan Virtual Azərbaycanın formalaşdırılması və inkişaf etdirilməsidir.

Çünki bu yolla soydaşlarımız arasında həmrəyliyin təmin olunması istiqamətində ən mühüm vəzifələrdən

biri milli informasiya məkanını genişləndirmək və qloballaşdırmaq, həmvətənlərimiz arasında ortaq informasiya

mühiti formalaşdırmaq, milli-mənəvi dəyərlərin daşıyıcısı informasiya resurslarına çıxışı təmin etmək və bu sahədə

mövcud olan problemləri həll etmək mümkündür. Virtual Azərbaycan layihəsi gerçəkləşərsə, müxtəlif ölkələrdəki

soydaşlarımız Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyasında nəzərdə tutulan müddəa və prinsiplərlə birbaşa

virtual məkanda tanış ola və fikir mübadiləsi apara biləcəklər.

AzərTAc.

“Xalq qəzeti ”- 2009 -5 Fevral - N 27.-S.1.

27

Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi Haqqında Əsasnamənin və Komitənin

Strukturunun Təsdiq Edilməsi Barədə

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı

Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin fəaliyyətinin normativ hüquqi əsaslarını

təkmilləşdirmək məqsədi ilə qərara alıram:

1. “Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi haqqında Əsasnamə” təsdiq edilsin (əlavə

olunur).

2. “Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin strukturu” təsdiq edilsin (əlavə olunur).

3. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə tapşırılsın ki, bir ay müddətində:

3.1. qüvvədə olan qanunvericilik aktlarının bu Fərmana uyğunlaşdırılması barədə təkliflərini hazırlayıb

Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim etsin;

3.2. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin və müvafiq mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının normativ

hüquqi aktlarının bu Fərmana uyğunlaşdırılmasını təmin etsin və bu barədə Azərbaycan Respublikasının

Prezidentinə məlumat versin;

3.3. Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin aparatının işçilərinin say həddini

müəyyən etsin;

3.4. bu Fərmandan irəli gələn digər məsələləri həll etsin.

4. “Azərbaycan Respublikasının Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi haqqında

Əsasnamənin təsdiq edilməsi barədə” Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2002-ci il 28 avqust tarixli 780

nömrəli Fərmanı (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2002-ci il, No 8, maddə 500; 2005-ci il, No

10, maddə 910; 2008-ci il, No 11, maddə 970) qüvvədən düşmüş hesab edilsin.

5. Bu Fərman dərc edildiyi gündən qüvvəyə minir.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 14 May 2009-cu il.

28

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ DİASPORLA İŞ ÜZRƏ DÖVLƏT KOMİTƏSİ HAQQINDA

ƏSASNAMƏ

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu il 14 may tarixli Fərmanı ilə təsdiq edilmişdir

I. ÜMUMİ MÜDDƏALAR

1. Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi (bundan sonra – Komitə) Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 2008-ci il 19 noyabr tarixli 54 nömrəli Sərəncamı ilə Azərbaycan Respublikasının Xarici

Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin əsasında yaradılmışdır.

Komitə diasporla iş sahəsində dövlət siyasətinin həyata keçirilməsini, xaricdə yaşayan azərbaycanlılar, eləcə

də onların təsis etdiyi diaspor təşkilatları, habelə Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların diasporları

ilə əlaqələrin genişləndirilməsini və inkişaf etdirilməsini, dövlət orqanlarının və qeyri-hökumət təşkilatlarının bu

sahə ilə bağlı fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini təmin edən mərkəzi icra hakimiyyəti orqanıdır.

2. Komitə öz fəaliyyətində Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasını, Azərbaycan Respublikasının

qanunlarını, Azərbaycan Respublikası Prezidentinin fərman və sərəncamlarını, Azərbaycan Respublikasının tərəfdar

çıxdığı beynəlxalq müqavilələri, Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin qərar və sərəncamlarını və bu

Əsasnaməni rəhbər tutur.

3. Komitə öz vəzifələrini yerinə yetirərkən və hüquqlarını həyata keçirərkən digər icra hakimiyyəti orqanları,

yerli özünüidarəetmə orqanları, qeyri-hökumət təşkilatları, Dünya Azərbaycanlılarının Əlaqələndirmə Şurası,

Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrdəki diplomatik nümayəndəlikləri, xaricdə yaşayan azərbaycanlılar, eləcə

də onların təsis etdiyi diaspor təşkilatları, habelə Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların diasporları

ilə qarşılıqlı əlaqədə fəaliyyət göstərir.

4. Komitə müstəqil balansa, qanunvericiliyə uyğun sərəncamında olan dövlət əmlakına, xəzinə və bank

hesablarına, Azərbaycan Respublikasının Dövlət gerbinin təsviri və öz adı əks olunmuş möhürə, müvafiq ştamplara

və blanklara malikdir.

5. Komitənin saxlanma xərcləri və fəaliyyəti Azərbaycan Respublikasının dövlət büdcəsi və qanunvericiliklə

nəzərdə tutulan mənbələr hesabına maliyyələşdirilir.

6. Komitə Bakı şəhərində yerləşir.

II. KOMİTƏNİN FƏALİYYƏT İSTİQAMƏTLƏRİ

7. Komitənin fəaliyyət istiqamətləri aşağıdakılardır:

7.1. diasporla iş sahəsində vahid dövlət siyasətinin formalaşdırılmasında iştirak edir və bu siyasətin həyata

keçirilməsini təmin edir;

7.2 diasporla iş sahəsinin inkişafını təmin edir;

7.3. beynəlxalq hüququn qəbul edilmiş prinsip və normalarına, Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı

beynəlxalq müqavilələrə və Azərbaycan Respublikasının qanunvericiliyinə uyğun olaraq, eləcə də müvafiq xarici

dövlətlərin qanunvericiliyi nəzərə alınmaqla, xaricdə yaşayan azərbaycanlıların əsas hüquq və azadlıqlarının həyata

keçirilməsinə və onların öz milli varlığını yaşatmasına və inkişaf etdirməsinə, ana dilini öyrənməsinə və tətbiqinin

genişləndirilməsinə, habelə Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların diasporları ilə əlaqələr qurmasına

və inkişaf etdirməsinə köməklik göstərir;

7.4. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların, eləcə də onların təsis etdiyi diaspor təşkilatlarının, habelə Azərbaycana

dost münasibət bəsləyən digər xalqların diasporlarının Azərbaycan Respublikasının dövlət orqanları və qeyri-

hökumət təşkilatları ilə əlaqələr qurmalarına və inkişaf etdirmələrinə, Azərbaycan Respublikasının daxili və xarici

siyasəti, ölkənin iqtisadi, sosial və mədəni həyatı haqqında düzgün informasiya almalarına şərait yaradır;

7.5. xaricdə yaşayan azərbaycanlıları, eləcə də onların təsis etdiyi diaspor təşkilatlarını, habelə Azərbaycana

dost münasibət bəsləyən digər xalqların diasporlarını Azərbaycan Respublikasının dövlət müstəqilliyinin və

suverenliyinin qorunmasına və möhkəmləndirilməsinə, iqtisadi, sosial və mədəni inkişafına, cəmiyyətin və dövlətin

siyasi həyatına, habelə Azərbaycan Respublikası ilə digər dövlətlər arasında qarşılıqlı surətdə faydalı münasibətlərin

qurulması və inkişaf etdirilməsi işinə cəlb edir;

7.6. beynəlxalq hüquq normalarına və müvafiq dövlətlərin qanunvericiliyinə uyğun olaraq xaricdə yaşayan

azərbaycanlıların milli-mədəni muxtariyyətlər və ictimai birliklər yaratmaq hüququnun həyata keçirilməsinə yardım

göstərir;

7.7. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların vəziyyəti haqqında informasiyanın toplanmasını, təhlilini,

qiymətləndirilməsini və bu məqsədlə xüsusi məlumat bankının yaradılmasını təmin edir;

7.8. qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər istiqamətlərdə fəaliyyət göstərir.

29

III. KOMİTƏNİN VƏZİFƏLƏRİ

8. Komitə bu Əsasnamə ilə müəyyən edilmiş fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun olaraq aşağıdakı vəzifələri

yerinə yetirir:

8.1. xaricdə yaşayan azərbaycanlılara, onların yaratdıqları qurumlara, kütləvi informasiya vasitələrinə

beynəlxalq hüquq normaları çərçivəsində öz tarixi Vətəni ilə əlaqə yaratmaq, ana dilini, milli-mənəvi dəyərləri

mənimsəmək, yaşatmaq və inkişaf etdirmək, eləcə də Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların

diasporları ilə əlaqələr qurmaq, onların təcrübəsini öyrənmək məqsədi ilə müxtəlif yönlü təşkilati, informasiya,

maddi və mənəvi yardım göstərmək;

8.2. Azərbaycan Respublikasında həyata keçirilən müstəqil, hüquqi və dünyəvi dövlət, demokratik

cəmiyyət quruculuğu, sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi və mədəni inkişaf haqqında xarici ölkələrdə yaşayan

həmvətənləri, habelə Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların diasporlarını məlumatlandırmaq;

8.3. dövlət proqramlarının və inkişaf konsepsiyalarının həyata keçirilməsini öz səlahiyyətləri daxilində

təmin etmək;

8.4. digər icra hakimiyyəti orqanlarının diaspor işi ilə bağlı fəaliyyətini əlaqələndirmək;

8.5. Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrin həyata keçirilməsini öz

səlahiyyətləri daxilində təmin etmək;

8.6. dünya azərbaycanlılarının mənəvi birliyinə və həmrəyliyinə xidmət edən ümummilli ideyaları, milli-

mənəvi dəyərləri sistemləşdirmək, onların Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları və xarici ölkələrdə yaşayan

soydaşlarımız arasında yayılmasını təmin etmək;

8.7. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların mədəniyyət mərkəzlərinə, mədəni-maarif təşkilatlarına, kitabxana,

arxiv, muzey, teatr, musiqi ansambllarına və yaradıcı kollektivlərinə digər dövlət orqanları ilə birgə yardım

göstərmək;

8.8. xaricdə yaşayan həmvətənləri Azərbaycan Respublikasında həyata keçirilən iqtisadi islahatlar

prosesinə yaxından cəlb etmək, onların Azərbaycanın iqtisadiyyatına investisiya qoyması və ölkə ərazisində

sərbəst surətdə sahibkarlıq fəaliyyəti ilə məşğul olmaları üçün əlverişli şərait yaratmaq;

8.9. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların bir-biri ilə əlaqə yaratmasına, təşkilatlanması işinə dəstək vermək,

yaradılan ictimai, mədəni və digər birliklərin, habelə onların əməkdaşlıq etdiyi digər diaspor təşkilatlarının

Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrinin qurulmasına və inkişafına kömək göstərmək;

8.10. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların öz milli və vətəndaşlıq hüquqlarının təmin edilməsi ilə bağlı həyata

keçirdikləri fəaliyyətə beynəlxalq sənədlərdə təsbit olunmuş insan haqlarının müdafiəsi və qorunması prinsipinə

uyğun olaraq dəstək vermək, bu məqsədlə azərbaycanlıların sıx yaşadığı dövlətlərin aidiyyəti strukturları ilə

səmərəli iş mexanizmi qurmaq və problemlərin həllinə kömək göstərmək;

8.11. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların keçirdikləri mühüm tədbirlərdə Azərbaycan Respublikasının

müvafiq dövlət və qeyri-hökumət təşkilatlarının nümayəndələrinin iştirakına kömək göstərmək;

8.12. Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq aləmdə təbliğ edilməsi və mənafelərinin müdafiəsi işində

Azərbaycana ənənəvi müsbət münasibəti olan diasporların imkanlarından istifadə etmək;

8.13. diasporla iş sahəsinə ayrılan büdcə vəsaitləri, kreditlər, qrantlar və digər maliyyə vəsaitlərindən

təyinatı üzrə səmərəli istifadə olunmasını təmin etmək;

8.14. qanunvericiliyə uyğun olaraq dövlət sirrinin və məxfilik rejiminin qorunması üçün zəruri tədbirlər,

habelə fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun təhlükəsizlik tədbirləri görmək;

8.15. öz fəaliyyəti haqqında əhalinin məlumatlandırılmasını təmin etmək;

8.16. diaspor işinin təşkili sahəsində kadr hazırlığını təmin etmək;

8.17. Komitənin strukturunun və fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi istiqamətində öz səlahiyyətləri daxilində

tədbirlər görmək;

8.18. Komitənin fəaliyyəti ilə bağlı daxil olan ərizə və şikayətlərə baxmaq və qanunvericiliklə müəyyən

edilmiş qaydada tədbirlər görmək;

8.19. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların vəziyyəti və onlarla aparılan iş, Azərbaycan diaspor təşkilatlarının

fəaliyyəti, habelə Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların diaspor qurumları ilə əməkdaşlığın

inkişafı sahəsində görülmüş işlər haqqında vaxtaşırı hesabatlar, illik məruzələr hazırlayıb Azərbaycan

Respublikasının Prezidentinə təqdim etmək;

8.20. xarici ölkələrdə Azərbaycan diasporunun formalaşmasına, mütəşəkkilliyinin möhkəmlənməsinə

yardım etmək, azərbaycanlıların ayrı-ayrı beynəlxalq təşkilatlarda təmsil olunmasına, lobbiçilik fəaliyyətinin

gücləndirilməsinə, Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların diasporları ilə əlaqələrin

genişləndirilməsinə kömək etmək;

30

8.21. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların problemləri, eləcə də Azərbaycan diaspor təşkilatlarının fəaliyyəti

ilə bağlı dəyirmi masalar, seminarlar və konfranslar keçirmək;

8.22. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların milli və vətəndaş hüquqlarının müdafiəsinə yönəlmiş tədbirlər

həyata keçirmək, onların sosial-iqtisadi, ictimai-siyasi, mədəni-mənəvi problemlərini öyrənmək və həllinə dair

Azərbaycan Respublikasının dövlət strukturları, eləcə də Xarici İşlər Nazirliyinin vasitəsi ilə müvafiq xarici

dövlətlər qarşısında təkliflər irəli sürmək;

8.23. azərbaycanlıların yığcam yaşadıqları ölkələrdə və regionlarda Azərbaycan Respublikasının xarici

ölkələrdəki diplomatik nümayəndəlikləri ilə birgə ana dilində məktəblərin və Azərbaycan mədəniyyət

mərkəzlərinin açılmasını və fəaliyyətini təşkil etmək;

8.24. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların, eləcə də Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların

diaspor nümayəndələrinin Azərbaycan dövlətinə və onun vətəndaşlarına maddi, mənəvi və humanitar yardımını

təşkil etmək və aidiyyəti üzrə istiqamətləndirmək;

8.25. respublika və beynəlxalq əhəmiyyətli tədbirlərdə xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların və onların

ictimai birliklərinin, habelə zərurət yarandıqda, Azərbaycana dost münasibət bəsləyən digər xalqların diaspor

qurumlarının iştirakına kömək etmək;

8.26. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların Azərbaycan Respublikasının tədris müəssisələrində təhsil almasına,

elmi və digər yaradıcılıq fəaliyyəti ilə məşğul olmasına yardım etmək;

8.27. xaricdə yaşayan azərbaycanlılar, onların məktəb və digər mərkəzləri üçün ana dili dərsliklərinin,

müvafiq tədris proqramlarının və vəsaitlərinin hazırlanmasında iştirak etmək;

8.28. fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun olaraq qanunvericilikdə nəzərdə tutulmuş digər vəzifələri yerinə

yetirmək.

IV. KOMİTƏNİN HÜQUQLARI

9. Komitə öz vəzifələrini yerinə yetirmək üçün aşağıdakı hüquqlara malikdir:

9.1. diasporla iş sahəsinə aid olan qanunvericilik aktlarının layihəsini hazırlamaq və onların hazırlanmasında

iştirak etmək;

9.2. diasporla iş sahəsi üzrə Azərbaycan Respublikasının beynəlxalq müqavilələrə tərəfdar çıxması barədə

təşəbbüs irəli sürmək;

9.3. diasporla iş sahəsi üzrə dövlət və yerli özünüidarəetmə orqanlarına, fiziki və hüquqi şəxslərə zəruri

məlumatlar (sənədlər) barədə sorğu vermək və onlardan belə məlumatları (sənədləri) almaq;

9.4. xaricdə yaşayan azərbaycanlıların hüquqlarının müdafiəsini təmin etmək məqsədi ilə qanunvericiliklə

müəyyən edilmiş qaydada müvafiq beynəlxalq təşkilatlarla, xarici dövlətlərin aidiyyəti dövlət orqanları (qurumları)

ilə əməkdaşlıq etmək;

9.5. xarici dövlətlərin diasporla işin təşkili və aparılması sahəsində təcrübəsini öyrənmək, ümumiləşdirmək

və qabaqcıl təcrübənin tətbiq olunmasını təmin etmək;

9.6. fəaliyyət istiqamətləri üzrə rəy vermək, təhlillər və ümumiləşdirmələr aparmaq, analitik materiallar

hazırlamaq, tədqiqatlar aparmaq, təkliflər vermək;

9.7. xaricdə yaşayan azərbaycanlılar, onların təsis etdiyi diaspor təşkilatları, habelə Azərbaycana dost

münasibət bəsləyən digər xalqların diasporları ilə bağlı informasiya və nəşr fəaliyyətini həyata keçirmək, internet

saytı yaratmaq və ondan istifadə etmək;

9.8. diasporla iş aparmaq məqsədi ilə Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrdəki diplomatik

nümayəndəliklərinə Xarici İşlər Nazirliyi tərəfindən təyin olunan işçilər haqqında təqdimat vermək;

9.9. xaricdə yaşayan azərbaycanlılar, onların təsis etdiyi diaspor təşkilatları, habelə Azərbaycana dost

münasibət bəsləyən digər xalqların diasporları ilə iş üzrə komissiyalar, koordinasiya və ekspert şuraları, işçi

qrupları yaratmaq;

9.10. diasporla iş sahəsində mütəxəssislərin hazırlanması və ixtisasının artırılması üçün tədbirlər görmək;

9.11. müstəqil ekspertləri və mütəxəssisləri qanunvericiliklə müəyyən edilmiş qaydada öz fəaliyyətinə cəlb

etmək;

9.12. fəaliyyət istiqamətlərinə uyğun olaraq qanunvericiliklə müəyyən edilmiş digər hüquqları həyata

keçirmək.

V. KOMİTƏNİN FƏALİYYƏTİNİN TƏŞKİLİ

10. Komitənin aparatı və onun strukturuna daxil olan qurumlar və tabeliyində olan digər qurumlar (hüquqi

şəxslər, təşkilatlar və sair) Komitənin vahid sistemini təşkil edir. Komitə öz fəaliyyətini bilavasitə və həmin

qurumlar vasitəsilə həyata keçirir.

31

11. Komitənin strukturu Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən müəyyən edilir. Komitənin

strukturuna daxil olmayan tabeliyindəki qurumların (hüquqi şəxslərin, təşkilatların və sair) siyahısını, həmçinin

Komitənin aparatının və onun strukturuna daxil olan qurumların işçilərinin say həddini Azərbaycan

Respublikasının Nazirlər Kabineti təsdiq edir.

12. Komitənin fəaliyyətinə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən vəzifəyə təyin və vəzifədən

azad edilən Komitənin sədri rəhbərlik edir. Komitənin sədri Komitəyə həvalə olunmuş vəzifələrin yerinə yetirilməsi

və hüquqların həyata keçirilməsi üçün şəxsən məsuliyyət daşıyır.

13. Komitənin sədrinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən vəzifəyə təyin və vəzifədən azad

edilən birinci müavini və müavini vardır. Komitə sədrinin müavinləri onlara sədr tərəfindən həvalə edilmiş

vəzifələri yerinə yetirir və bunun üçün şəxsən məsuliyyət daşıyırlar.

14. Komitənin sədri:

14.1. Komitənin fəaliyyətini təşkil edir və ona rəhbərlik edir;

14.2. Komitənin aparatının struktur bölmələrinin və strukturuna daxil olan qurumların və tabeliyində olan

digər qurumların (hüquqi şəxslərin, təşkilatların və sair) əsasnamələrini (nizamnamələrini) təsdiq edir;

14.3. müəyyən edilmiş struktur, əməkhaqqı fondu və işçilərin say həddi daxilində Komitənin yerli və digər

qurumlarının strukturunu, ştat cədvəlini və ayrılmış büdcə təxsisatı daxilində onların xərclər smetasını təsdiq edir;

14.4. Komitənin aparatının işçilərini və strukturuna daxil olan qurumların və tabeliyində olan digər

qurumların (hüquqi şəxslərin, təşkilatların və sair) rəhbərlərini vəzifəyə təyin və vəzifədən azad edir, həmçinin

digər işçilərini vəzifəyə təyin edir və vəzifədən azad edir, onlar barəsində həvəsləndirmə və intizam tənbeh

tədbirləri görür;

14.5. qanunvericiliyə uyğun olaraq icrası məcburi olan əmr və sərəncamlar verir, normativ hüquqi aktları

təsdiq edir (imzalayır), onların icrasını təşkil edir və nəzarəti həyata keçirir;

14.6. Komitənin fəaliyyəti barədə Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə və Azərbaycan Respublikasının

Nazirlər Kabinetinə mütəmadi olaraq hesabatlar və məlumatlar təqdim edir;

14.7. Komitənin vəzifəli şəxslərinin qanunvericiliyə zidd olan qərarlarını ləğv edir;

14.8. Komitəni təmsil edir;

14.9. qanunvericiliyə uyğun olaraq digər səlahiyyətləri həyata keçirir.

15. Komitədə Komitə sədrindən (kollegiyanın sədri), onun müavinlərindən və Komitənin digər rəhbər

işçilərindən ibarət kollegiya yaradılır. Komitənin kollegiyasının tərkibinə mütəxəssislər və alimlər də daxil edilə

bilər.

16. Komitənin kollegiyasının üzvlərinin sayı və tərkibi Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti

tərəfindən təsdiq edilir.

17. Komitənin kollegiyası öz iclaslarında Komitənin fəaliyyəti ilə bağlı məsələləri müzakirə edir və müvafiq

qərarlar qəbul edir.

18. Komitənin kollegiyasının iclasları onun üzvlərinin yarıdan çoxu iştirak etdikdə səlahiyyətlidir.

Komitənin kollegiyasının qərarları onun üzvlərinin sadə səs çoxluğu ilə qəbul edilir. Komitənin kollegiyasının

qərarları qəbul edilərkən səslər bərabər olarsa, kollegiyanın sədrinin səsi həlledici hesab edilir.

19. Komitənin kollegiyasının qərarları protokolla rəsmiləşdirilir və Komitənin sədri tərəfindən təsdiq edilir.

20. Komitənin kollegiyasının üzvləri arasında fikir ayrılığı yarandığı hallarda, Komitənin sədri bu barədə

Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə məlumat verərək, öz qərarını həyata keçirir. Komitənin

kollegiyasının üzvləri şəxsi fikirlərini Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabinetinə çatdıra bilərlər.

21. Komitənin kollegiyasının iclaslarına zəruri hallarda digər icra hakimiyyəti orqanlarının və təşkilatların,

həmçinin xaricdə yaşayan azərbaycanlıların və onların ictimai birliklərinin nümayəndələri dəvət edilə bilər.

22. Diasporla iş sahəsində qabaqcıl təcrübənin öyrənilməsi və həyata keçirilməsi üçün Komitədə ictimai

əsaslarla fəaliyyət göstərən elmi-metodiki şura yaradıla bilər. Elmi-metodiki şura haqqında əsasnamə Komitənin

sədri tərəfindən təsdiq edilir.

Bakı şəhəri, 14 May 2009-cu il.

32

Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin Yaradılması ilə Əlaqədar

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin bəzi Fərmanlarında və Sərəncamlarında dəyişikliklər edilməsi

haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı

«Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması haqqında» Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 2008-ci il 19 noyabr tarixli 54 nömrəli Sərəncamının icrası ilə əlaqədar qərara alıram:

1. «Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun

tətbiq edilməsi barədə» Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2003-cü il 21 fevral tarixli 859 nömrəli Fərmanının

(Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2003-cü il, No 2, maddə 91) 2-ci bəndinin dördüncü

abzasında «Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz edilsin.

2. «Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında» Azərbaycan Respublikası Qanununun

icrasının təmin edilməsi barədə» Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2003-cü il 27 sentyabr tarixli 925 nömrəli

Fərmanında (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2003-cü il, No 9, maddə 476) «Xarici Ölkələrdə

Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz edilsin.

3. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2004-cü il 1 iyul tarixli 298 nömrəli Sərəncamı (Azərbaycan

Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2004-cü il, No 7, maddə 540; 2006-cı il, No 9, maddə 743; 2007-ci il, No

2, maddə 87, No 10, maddə 1011; 2008-ci il, No 3, maddə 168) ilə təsdiq edilmiş «Qaçqınların və məcburi

köçkünlərin yaşayış şəraitinin yaxşılaşdırılması və məşğulluğunun artırılması üzrə Dövlət Proqramı»nın 3.7-ci

bəndinin «İcraçılar» sütununda «Xaricdə Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz edilsin.

4. «Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyasının Tatarıstan Respublikası arasında ticarət-iqtisadi, elmi-

texniki və mədəni əməkdaşlıq üzrə Birgə Hökümətlərarası Komissiyanın Azərbaycan Respublikası tərəfindən

tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında» Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2005-ci il 25 avqust tarixli 977 nömrəli

Sərəncamının (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2005-ci il, No 8, maddə 770; 2007-ci il, No 11,

maddə 1134) 1-ci bəndinin «Komissiyanın üzvləri» bölməsinin ikinci abzasında «Xarici Ölkələrdə Yaşayan

Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz edilsin.

5. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2005-ci il 30 avqust tarixli 982 nömrəli Sərəncamı (Azərbaycan

Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2005-ci il, No 8, maddə 775; 2006-cı il, No 9, maddə 743; 2007-ci il, No

5, maddə 459) ilə təsdiq edilmiş «Azərbaycan Gəncliyi Dövlət Proqramı (2005-2009-cu illər)» üzrə həyata

keçiriləcək Tədbirlərin 3.9-cu, 7.2-ci, 7.7-ci, 7.8-ci, 7.9-cu, 7.12-ci və 7.13-cü bəndlərinin «İcraçılar» sütununda

«Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz edilsin.

6. «Azərbaycan Respublikası ilə Gürcüstan arasında iqtisadi əməkdaşlıq üzrə birgə hökumətlərarası

komissiyanın Azərbaycan Respublikası tərəfindən yeni tərkibinin təsdiq edilməsi barədə» Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin 2006-cı il 4 iyul tarixli 1554 nömrəli Sərəncamının (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik

Toplusu, 2006-cı il, No 7, maddə 602) 1-ci bəndinin «Komissiyanın üzvləri» bölməsinin on ikinci abzasında

«Xaricdə Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz edilsin.

7. «Azərbaycan Respublikası ilə Rusiya Federasiyası arasında iqtisadi əməkdaşlıq məsələləri üzrə

hökumətlərarası Dövlət Komissiyasının tərkibinin təsdiq edilməsi barədə» Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

2006-cı il 25 avqust tarixli 1638 nömrəli Sərəncamının (Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2006-

cı il, No 8, maddə 723) 1-ci bəndinin «Komissiyanın üzvləri» bölməsinin dördüncü abzasında «Xarici Ölkələrdə

Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz edilsin.

8. «Rusiya Federasiyası ərazisində ticarətlə məşğul olan Azərbaycan vətəndaşlarının problemlərinin həlli

haqqında» Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2006-cı il 22 noyabr tarixli 1788 nömrəli Sərəncamının

(Azərbaycan Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2006-cı il, No 11, maddə 977) 1-ci bəndinin «Komissiyanın

üzvləri» bölməsinin səkkizinci abzasında «Xaricdə Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz

edilsin.

9. «Azərbaycan Respublikası ilə Türkiyə Respublikası arasında iqtisadi əməkdaşlıq üzrə birgə hökumətlərarası

komissiyanın Azərbaycan Respublikası tərəfindən yeni tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında» Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 6 mart tarixli 2016 nömrəli Sərəncamının (Azərbaycan Respublikasının

Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, No 3, maddə 248) 1-ci bəndinin «Komissiyanın üzvləri» bölməsinin on yeddinci

abzasında «Xaricdə Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz edilsin.

10. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 16 aprel tarixli 2090 nömrəli Sərəncamı (Azərbaycan

Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, No 4, maddə 346) ilə təsdiq edilmiş «2007-2015-ci illərdə

Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı»nın həyata keçirilməsi üzrə Tədbirlər Planının

8.6.2-ci və 8.6.3-cü bəndlərinin «İcraçılar» sütununda «Xaricdə Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla»

sözü ilə əvəz edilsin.

33

11. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 15 may tarixli 2167 nömrəli Sərəncamı (Azərbaycan

Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, No 5, maddə 504) ilə təsdiq edilmiş «Azərbaycan

Respublikasının Məşğulluq Strategiyasının həyata keçirilməsi üzrə Dövlət Proqramının (2007-2010-cu illər)» həyata

keçirilməsi üzrə Tədbirlər Planının 3.13-cü bəndinin «İcraçılar» sütununda «Xarici Ölkələrdə Yaşayan

Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz edilsin.

12. «Azərbaycan Respublikası ilə Türkmənistan Respublikası arasında iqtisadi və humanitar sahələrdə

əməkdaşlıq üzrə birgə hökumətlərarası komissiyanın Azərbaycan Respublikası tərəfindən tərkibi haqqında»

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 20 iyun tarixli 2236 nömrəli Sərəncamının (Azərbaycan

Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, No 6, maddə 650) 1-ci bəndinin «Komissiyanın üzvləri»

bölməsinin on ikinci abzasında «Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz

edilsin.

13. «Azərbaycan Respublikası ilə Özbəkistan Respublikası arasında əməkdaşlıq üzrə Birgə hökumətlərarası

komissiyanın Azərbaycan Respublikası tərəfindən yeni tərkibinin təsdiq edilməsi haqqında» Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin 2007-ci il 22 noyabr tarixli 2505 nömrəli Sərəncamının (Azərbaycan Respublikasının

Qanunvericilik Toplusu, 2007-ci il, No 11, maddə 1148) 1-ci bəndinin «Birgə komissiyanın üzvləri» bölməsinin

altıncı abzasında «Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «Diasporla» sözü ilə əvəz edilsin.

14. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2008-ci il 6 oktyabr tarixli 3072 nömrəli Sərəncamı (Azərbaycan

Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2008-ci il, No 10, maddə 901) ilə təsdiq edilmiş «Azərbaycan

Respublikasında kitabxana-informasiya sahəsinin 2008-2013-cü illərdə inkişafı üzrə Dövlət Proqramı»nın həyata

keçirilməsi üzrə Tədbirlər Planının 2.8.3-cü bəndində «XÖYAİDK» akronimi «DİDK» akronimi ilə, «Akronimlər»

bölməsində isə «XÖYAİDK Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla» sözləri «DİDK Diasporla» sözləri ilə

əvəz edilsin.

15. Bu Fərman dərc edildiyi gündən qüvvəyə minir.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 24 İyun 2009-cu il.

34

Azərbaycan Respublikası Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin bəyanatı

Azərbaycan Respublikasının son illərdə qazandığı yüksək iqtisadi nailiyyətlər, milli dövlətçilik

ənənələrinin möhkəmlənməsi, ölkəmizin beynəlxalq münasibətlər sistemində layiqli yer tutması, siyasi

nüfuzunun artması bəzi qüvvələrin ciddi narahatlığına səbəb olmaqdadır.

Ölkəmizin artan hərbi qüdrəti, böyük iqtisadi potensialı, demokratik ənənələrin təşəkkülü istiqamətində

atdığı qətiyyətli addımlar həmin qüvvələri daha çirkin üsullara əl atmağa vadar edir. Vətən xaini, separatçı

Əlikram Hümbətovun oğlu və qohumlarının bu günlərdə Niderland Krallığının Den Haaqa şəhərində

Avropadakı bəzi siyasi dairələrdən aldığı qrantlar hesabına Azərbaycan dövləti əleyhinə təşkil etdiyi aksiya bunun

bariz nümunəsidir.

Məkrli siyasi iddialarını həyata keçirə bilmədiklərinə görə bütün varlığı ilə Azərbaycana nifrət edən, onun

uğurlarını gözü götürməyən bu adamlar yenə də öz xislətlərinə uyğun üsul seçərək əsl simalarını nümayiş

etdirmişlər. Acı təəssüf hissi ilə qeyd edirik ki, aksiyada iştirak edənlər hələ də özlərini "azərbaycanlı"

adlandırmağa cəsarət edirlər.

Azərbaycanı bölünmüş və parçalanmış görmək istəyən, bu mənfur arzunun həyata keçirilməsi naminə hər

kəslə əməkdaşlığa hazır olan separatçılar getdikcə daha böyük pessimizmə və ümidsizliyə qapılaraq

aqressivləşir və adi etik qaydaları kobud şəkildə belə tapdalamaqdan çəkinmirlər. Azərbaycan dövlətinin

beynəlxalq imicinə zərbə vurmağa, onun nüfuzunu aşağılamağa çalışan bu qüvvələr hələ də dərk etmirlər ki, bu

cür təşəbbüslər əbəsdir, Azərbaycan xalqının milli birliyinə və həmrəyliyinə, onun bütövlüyünə, dövlətimizin

möhkəmliyinə, dövlətçiliyimizin qüdrətinə xələl gətirə bilməz.

Niderlandda və digər Avropa ölkələrində fəaliyyət göstərən Azərbaycan diaspor təşkilatlarından daxil

olan müraciətləri nəzərə alaraq Dövlət Komitəsi Əlikram Hümbətovun oğlu Tural Hümbətov və onun yaxın

ətrafı tərəfindən təşkil olunmuş bu cür aksiyaları separatçılıq, bölücülük və xəyanət kimi qiymətləndirir, xarici

ölkələrdə yaşayan bütün soydaşlarımızı bu çirkin hərəkətlərə layiqli cavab verməyə çağırır. Əminik ki,

vətəndaşlıq mənsubiyyətindən, siyasi baxışlarından və əqidəsindən asılı olmayaraq, hər bir azərbaycanlı

bölücülüyü və separatçılığı təşviq edən bu təşəbbüslərə öz qəti münasibətini bildirəcəkdir.

10 noyabr 2010-cu il

“Xalq qəzeti”.-2010.-12 Noyabr.-N 250.-S.6.

35

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin müraciəti

Əziz soydaşlar, dəyərli həmvətənlər!

Uca və qüdrətli millətimiz üçün sonsuz qürur hissi ilə qeyd etdiyimiz Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik

Günündə hər birinizi ürəkdən salamlayırıq.

On doqquz il öncə ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə elan edilmiş milli-mənəvi birliyə çağırış günü

ümumxalq mənafelərimizin həyata keçirilməsi naminə soydaşlarımızın azərbaycançılıq ideyası əsasında sıx

birləşməsi prosesinin başlanğıcını qoymuşdur. Bu gün xalqımızın söz, əqidə və əməl birliyinə nail olmaq üçün

Azərbaycan dövləti tərəfindən görülən işlərin miqyası ildən-ilə genişlənir. Dünyanın dörd bir yanına səpələnmiş

on milyonlarca azərbaycanlı gücün birlikdə olması həqiqətini getdikcə daha aydın dərk edir. Azərbaycan

diasporları və icmaları arasında bağlar möhkəmlənir, soydaşlarımız milli hüquqların müdafiəsi işində bir-birinə

dayaq durur, tarixi Vətənlə əlaqələrini gücləndirirlər. Onlar yaxşı başa düşürlər ki, milli-mənəvi bütövlüyün

möhkəm təməli üzərində qurulan Azərbaycan bütün soydaşlarımızın və həmvətənlərimizin güvənc yeri olan

qüdrətli bir dövlətə çevriləcəkdir.

Azərbaycan Respublikası bütün dünya azərbaycanlılarının doğma ata-baba yurdudur. Odur ki, Asiyada,

Avropada, Amerikada və digər qitələrdə məskən salmış soydaşlarımız Vətəndə baş verən ictimai-siyasi

prosesləri diqqətlə izləyir, Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə Azərbaycanın əldə etdiyi heyrətamiz uğurlarla

fəxr edirlər.

Dövlət müstəqilliyinin iyirminci ilini yaşayan Azərbaycan Respublikası tarix baxımından çox qısa bir dövr

ərzində qərinələrə bərabər inkişaf yolu keçmişdir. Bu gün Azərbaycanımız dünyanın iqtisadi cəhətdən ən

dinamik inkişaf edən ölkələri sırasındadır. Hüquqi, demokratik dövlət quruculuğu, vətəndaş cəmiyyəti

yaradılması, bazar iqtisadiyyatının bərqərar edilməsi məqsədi ilə genişmiqyaslı islahatlar davam etdirilir. İnsan

hüquqları və azadlıqları etibarlı surətdə təmin edilir, Azərbaycanın Avropa xalqları ailəsində nüfuzu artır. Bu

ilin noyabr ayında Milli Məclisə keçirilmiş azad, ədalətli və şəffaf seçkilər Azərbaycanın demokratik inkişafında

yeni bir mərhələ açmışdır. Elmi əsaslar üzərində qurulmuş xarici siyasət xətti ölkəmizin beynəlxalq aləmdə

mövqelərinin möhkəmlənməsini təmin edir. Azərbaycanın haqq səsinin dünya birliyinə çatdırılması üçün həyata

keçirilən düşünülmüş tədbirlər müsbət nəticələr verir. Xalqımızın ağrılı yeri olan Ermənistan-Azərbaycan,

Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizama salınmasında ərazi bütövlüyü prinsipi beynəlxalq təşkilatlar və xarici

ölkələr tərəfindən təməl prinsip kimi qəbul olunur.

Azərbaycanın uğurlarını öz uğurları, problemlərini isə öz problemləri sayan soydaşlarımız Qarabağ dərdinin

sağalacağı, 1 milyondan çox qaçqın və köçkünlərimizin doğma yurdlarına dönəcəyi günü intizarla gözləyirlər.

Şübhə yoxdur ki, dövlət rəhbərliyinin həyata keçirdiyi uzaqgörən siyasətin köməyi ilə bu problemin də nizama

salınmasına nail olacağıq. Ancaq bütün dünya azərbaycanlıları səylərini birləşdirsələr, problemin həllini daha da

yaxınlaşdıra bilərlər. Soydaşlarımız və həmvətənlərimiz Azərbaycanın dünyaya daha yaxından tanıdılması,

xalqımızın zəngin mədəniyyətinin təbliğ edilməsi sahəsində də çox iş görə bilərlər.

Əziz bacı və qardaşlarımız!

Sizi ümummilli məqsədlərimizin gerçəkləşməsi, xalqımızın mənafelərinin qorunması naminə birliyə

çağırırıq. Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə hamınızı ürəkdən təbrik edir, hər birinizə

möhkəm cansağlığı, ailə səadəti, Azərbaycanımıza işıqlı gələcək arzulayırıq!

Hörmətlə,

Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi

(Müraciət Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin 2010-cu il 30 dekabr tarixli iclasında qəbul

edilmişdir.)

“Xalq qəzeti”.-2010.-31 Dekabr.-N 289.-S.

36

Azərbaycan diasporu nümayəndələrinin bir qrupuna fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:

Elm, mədəniyyət, incəsənət, jurnalistika, bədən tərbiyəsi və idman sahəsindəki nailiyyətlərinə, Azərbaycan

diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə aşağıdakı şəxslərə fəxri adlar verilsin:

“Əməkdar Elm Xadimi”

Natiq Məmməd oğlu Atakişiyev

Eldar İsmayıl oğlu Vəliyev

Tofiq Davud oğlu Məlikli

“Əməkdar İncəsənət Xadimi”

Cahangir Mütəllib oğlu Novruzov

Ebrahim Ehrari

“Əməkdar Bədən Tərbiyəsi və İdman Xadimi”

Məmməd Həşimoviç Cəfərov

“Əməkdar Artist”

Arif Abdulla oğlu Mirzəyev

Mərdan Əhmədiyyə oğlu Feyzullayev

“Əməkdar Rəssam”

Teymur Rəsul oğlu Rzayev

“Əməkdar Jurnalist”

Mahir Canmirzə oğlu Həmzəyev

“Əməkdar Mədəniyyət İşçisi”

Gülşən Lətif qızı Kazımova

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 4 iyul 2011-ci il.

37

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının

Qətnaməsi

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının dogma Vətənimizdə-müstəqil dövlət kimi iyirminci ildönümünü

yaşayan Azərbaycan Respublikasında keçirilməsi hər birimizin qəlbini qürur hissi ilə doldurur. XX yüzilliyin

əvvəllərində Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti qurucularının fədakarlığı sayəsində tarix səhnəsinə çıxmış, əsrin

sonlarında isə görkəmli dövlət xadimi, ümummilli lider Heydər Əliyevin rəhbərliyi ilə beynəlxalq aləmdə öz

layiqli yerini yenidən bərpa etmiş Azərbaycan bu gün tərəqqi və modernləşmə yolu ilə irəliləyir. Dünya

azərbaycanlılarının II qurultayından keçən dövrdə ölkə həyatının bütün sahələrində əldə olunmuş nailiyyətlər

hamımızı sevindirir. Bu illər ərzində Azərbaycanın keçdiyi yol xalqımızın şərəfli dövlətçilik tarixinə, zəngin

mədəniyyətə və insan potensialına, yüksək milli şüura və saf mənəviyyata malik olduğunu bir daha təsdiq etmişdir.

Ötən 5 il ərzində Azərbaycan Respublikası insan hüquq və azadlıqlarının qorunmasına təminat verən

demokratik, hüquqi dövlət quruculuğu istiqamətində mühüm nailiyyətlərə imza atmışdır. Ölkədə qanunların

icrası mexanizmlərinin təkmilləşdirilməsi, vətəndaş cəmiyyətinin inkişafı sahəsində atılmış addımlar dövlətin

sosial və siyasi dayaqlarını daha da möhkəmləndirmişdir.

Azərbaycan dövləti cəmiyyətin maraqlarından irəli gələn rasional milli siyasət kursunu uğurla davam

etdirmiş, etnik və dini tolerantlıq mühitinin qorunmasına nail olmuş, əsl vətəndaş həmrəyliyini təmin etmişdir.

Məhz buna görədir ki, inancından və etnik mənsubiyyətindən asılı olmayaraq, ölkənin hər bir vətəndaşı

Azərbaycanı eyni dərəcədə sevir, ona xidmət etməyi özünün müqəddəs borcu hesab edir. Azərbaycanda yaşayan

bir çox milli azlıqların xarici ölkələrə miqrasiya etmiş nümayəndələrinin doğma Vətənlə daim əlaqə saxlaması,

onun maraqlarının müdafiəsi ilə bağlı bütün təşəbbüslərə dəstək verməsi buna parlaq sübutdur. Son 5 ildə

Azərbaycan Respublikasında milli mədəniyyətin özünəməxsusluğunun qorunub saxlanmasına, elmin və təhsilin

inkişafına xidmət edən dövlət proqramları həyata keçirilmişdir. Bu proqramlar çərçivəsində yüzlərlə gənc

dünyanın ən nüfuzlu universitetlərində təhsil almaq imkanı qazanmışdır. Onların bir çoxu diaspor quruculuğu

işinin fəal iştirakçılarıdır.

Ötən dövrdə əhalinin rifahının daha da yaxşılaşdırılması, aztəminatlı ailələrə dövlət qayğısının artırılması,

cəmiyyətdə sosial ədalətin bərqərar edilməsi dövlətin diqqət yetirdiyi prioritet məsələlər sırasında olmuşdur.

İqtisadi azadlıqların təmin olunmasına və sahibkarlığın inkişafına xidmət edən mühüm islahatlar həyata

keçirilmiş, iqtisadiyyatın şaxələndirilməsinə xüsusi diqqət yetirilmişdir. Aparılan iqtisadi siyasət nəticəsində

ölkəmizin bütün bölgələrinin mövcud potensialından səmərəli istifadə etməklə qeyri-neft sahələrinin inkişafına,

əhalinin həyat səviyyəsinin yüksəldilməsinə, yeni iş yerlərinin açılmasına, xüsusilə gənclərin məşğulluğunun

artırılmasına və ölkə iqtisadiyyatının dinamik inkişafının təmin edilməsinə nail olunmuşdur.

Çoxşaxəli tarazlaşdırılmış xarici siyasət həyata keçirən Azərbaycan Respublikası bütün dövlətlərlə

suverenliyə və ərazi bütövlüyünə hörmət, sərhədlərin toxunulmazlığı və daxili işlərə qarışmamaq kimi

beynəlxalq hüququn hamılıqla qəbul edilmiş norma və prinsipləri əsasında dost münasibətlərinin qurulması

yönündə ardıcıl səy göstərir. Dünyanın bütün ölkələri ilə münasibətlərini məhz bu prinsiplər əsasında qurmuş

dövlətimiz beynəlxalq birliyin dərin etimadını qazanmağa müvəffəq olmuşdur. Azərbaycan Respublikası sülhün

və sabitliyin qorunub saxlanmasına yönəlmiş birgə tədbirlərdə iştirak etməklə, beynəlxalq və regional

təhlükəsizliyə töhfə verməyə çalışır. Beynəlxalq ictimaiyyətin terrorçuluğa qarşı mübarizəsini tam dəstəkləyən

dövlətimiz istənilən pərdə altında həyata keçirilən terror fəaliyyəti əleyhinə mühüm addımlar atmış, bu məqsədlə

qəbul edilmiş müxtəlif konvensiyalara qoşulmuşdur. Ötən dövrdə Azərbaycan Respublikasının müdafiə qüdrəti

daha da artmış, Silahlı Qüvvələr ən müasir texnika ilə təchiz edilmişdir. Bu gün Azərbaycan ordusu dövlət

müstəqilliyinin qorunması, ərazi bütövlüyünün bərpa edilməsi və bütün sərhədlər üzərində nəzarətin təmin

olunması kimi vəzifələrin öhdəsindən gəlməyə qadirdir.

Son illərin ən mühüm hadisələrindən biri, şübhəsiz ki, “Evrovizion–2011” müsabiqəsində Azərbaycan

təmsilçilərinin qazandığı tarixi qələbədir. Bu, xalqımızın zəngin mədəniyyətə malik olduğunu təsdiqləməklə

yanaşı, həm də gənclərimizin böyük potensialının, yüksək istedadının ifadəsi kimi qiymətləndirilə bilər.

Təqdirəlayiq haldır ki, ötən illər ərzində Azərbaycan diasporu da öz gücünü artırmış, xaricdə yaşayan

soydaşlarımızın təşkilatlanması prosesi daha geniş vüsət almış, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə

çatdırılması istiqamətində bir sıra mühüm tədbirlər həyata keçirilmişdir. Milli-mədəni irsimizin təbliği,

soydaşlarımızın hüquq və azadlıqlarının qorunması, cəmiyyətə inteqrasiyası, ictimai-siyasi fəallığının

gücləndirilməsi istiqamətində təşəbbüslərin sayı artmış, azərbaycanlı icmaları yaşadıqları ölkələrdə ictimai rəyə

real təsir imkanları əldə etmişlər. 2008-ci ildə Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının Bakıdakı

iclasında qəbul olunmuş “Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyası” diasporun fəaliyyətinin başlıca

istiqamətlərini müəyyən edən konseptual sənəd kimi qiymətləndirilməlidir. Xartiya dünya azərbaycanlılarının

birlik və həmrəyliyinin təmin olunması, diaspor təşkilatlarının fəaliyyətinin koordinasiya edilməsi baxımından

mühüm əhəmiyyətə malikdir.

38

Sənəddə Azərbaycan xalqının tarixi, etnogenezi, milli özünüdərk prosesi, özünəməxsus xüsusiyyətləri, milli-

mənəvi dəyərləri və müasir inkişaf səviyyəsi təhlil edilmiş, soydaşlarımızın yaşadıqları ölkələrin cəmiyyətlərinə

inteqrasiyası, habelə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə dair həqiqətlərin dünya

ictimaiyyətinə çatdırılması, qondarma “erməni soyqırımı” iddialarının ifşası və digər məsələlərlə bağlı

diasporun üzərinə düşən vəzifələr öz əksini tapmışdır. Son illər Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə, tarixin müxtəlif

mərhələlərində xalqımızın məruz qaldığı terror və soyqırımı aktlarına dair faktlara beynəlxalq aləmin diqqətinin

cəlb olunması sahəsində atılan addımlar Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin

tövsiyələrinə uyğun olaraq diasporumuzun hücum taktikasına keçdiyini nümayiş etdirir.

Təqdirəlayiq haldır ki, xaricdə yaşayan soydaşlarımız digər xalqların diaspor təşkilatları ilə də sıx əməkdaşlıq

əlaqələri qurmağa müvəffəq olmuşlar. Dünyanın müxtəlif ölkələrində güclü mövqelərə malik olan

qardaş türk diaspor qurumları ilə fəaliyyətin əlaqələndirilməsi hər iki icmanın gücünü xeyli artırır, onların

ictimai rəyə daha çox təsir imkanları qazanmasına şərait yaradır.

Ötən 5 il Azərbaycanın türk dünyasının mədəni və siyasi mərkəzlərindən birinə çevrilməsi ilə də əlamətdar

olmuşdur. 2007-ci ildə Bakı şəhərində keçirilmiş Dünya Azərbaycan və türk diaspor təşkilatları rəhbərlərinin I

forumu, habelə Türk dövlət və cəmiyyətlərinin XI dostluq, qardaşlıq və əməkdaşlıq qurultayı bütün türkdilli

xalqların həyatında mühüm hadisə olmuşdur. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin

təşəbbüsü ilə keçirilmiş bu toplantılarda qəbul olunmuş sənədlər türkdilli xalqların diaspor təşkilatları arasında

səmərəli əməkdaşlıq mexanizmlərinin qurulmasının istiqamətlərini müəyyənləşdirmişdir.

Qeyd edilənləri nəzərə alaraq, Dünya azərbaycanlılarının III qurultayı

QƏRARA ALIR:

1. Dünya azərbaycanlılarının II qurultayından ötən dövr ərzində xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların

təşkilatlanması, cəmiyyətə inteqrasiyası, hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, milli-mənəvi dəyərlərinin qorunması,

ictimai-siyasi fəallığının artırılması, eləcə də diaspor təşkilatları tərəfindən xalqımızın mədəni irsinin təbliği,

Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, müxtəlif ölkələrin ictimai və siyasi dairələri ilə

əlaqələrin yaradılması, lobbi quruculuğu istiqamətində görülmüş işlər qənaətbəxş hesab edilsin.

2. Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının tərkibi 115 nəfərdən ibarət müəyyən edilsin.

3.Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının fəaliyyətinin təkmilləşdirilməsi, təşkilati və

əlaqələndirmə funksiyalarının səmərəli həyata keçirilməsi məqsədi ilə Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə

Şurasının İcra Katibliyi təsis olunsun.

4. Azərbaycan diaspor təşkilatlarına tövsiyə olunsun ki:

2008-ci ilin dekabrında Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının iclasında qəbul olunmuş “Dünya

Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyası”ndan irəli gələn müddəaların yerinə yetirilməsi istiqamətində daha fəal

iş aparsınlar;

xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların daha sıx birləşməsi, Azərbaycan diaspor təşkilatları arasında

birliyin və həmrəyliyin daha da gücləndirilməsi üçün zəruri tədbirlər görsünlər;

xalqımızın mədəni irsinin təbliği, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması istiqamətində

görülən işləri daha da gücləndirsinlər;

Azərbaycan Respublikasının xarici ölkələrdəki səfirlik və digər diplomatik nümayəndəlikləri ilə əlaqələri

gücləndirsinlər, birgə fəaliyyətin daha yaxşı uzlaşdırılmasına nail olmaq üçün səyləri artırsınlar;

Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin 20-ci ildönümünün təntənəli şəkildə qeyd edilməsi məqsədilə tədbirlər

hazırlayıb həyata keçirsinlər;

xarici ölkələrdə müvəqqəti və ya daimi yaşayan Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının, habelə digər

ölkələrin vətəndaşı olan azərbaycanlıların hüquq və azadlıqlarının qorunması ilə bağlı müvafiq mexanizmlərin

hazırlanması və həyata keçirilməsi istiqamətində səylərini artırsınlar;

xarici ölkələrin parlamentlərində və digər dövlət orqanlarında azərbaycanlıların daha geniş təmsil olunmaları

üçün müvafiq tədbirlərin görülməsi istiqamətində səylərini gücləndirsinlər;

lobbiçilik fəaliyyətinin gücləndirilməsi məqsədilə xarici ölkələrin dövlət orqanları, parlament və hökumət

üzvləri, siyasi partiya və qeyri-hökumət təşkilatları, kütləvi informasiya vasitələri ilə əməkdaşlıq əlaqələrinin

qurulması istiqamətində fəaliyyəti genişləndirsinlər;

işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərində, habelə hazırkı Ermənistan ərazisində yerləşən tarixi Azərbaycan

torpaqlarında Azərbaycan xalqının milli-mədəni irsinin talan edilməsi və mənimsənilməsi, tarixi abidələrinin

dağıdılması ilə bağlı faktların beynəlxalq ictimaiyyətin diqqətinə çatdırılması istiqamətində Azərbaycan

Respublikasının müvafiq dövlət orqanları ilə əlaqələndirilmiş tədbirlər həyata keçirsinlər;

39

qarşıya qoyulmuş məqsədlərə nail olmaq üçün digər xalqların diaspor təşkilatları ilə, xüsusən türk

diasporu ilə əməkdaşlığın genişləndirilməsini, iki qardaş ölkənin maraqlarının müdafiəsi yönündə həyata keçirilən

tədbirlərin daha sıx əlaqələndirilməsini təmin etsinlər.

5. Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasına tövsiyə olunsun ki:

xarici ölkələrdə yaşayan və təhsil alan azərbaycanlı gənclərin diaspor quruculuğu işində daha fəal iştirakına

nail olmaq məqsədilə Azərbaycan Respublikasının aidiyyəti dövlət orqanları ilə məsləhətləşmələr əsasında

müvafiq fəaliyyət konsepsiyasının hazırlanmasını və həyata keçirilməsini təmin etsin;

xaricdə yaşayan azərbaycanlıların ictimai-siyasi fəallığının artırılması, siyasi partiya və hərəkatlarda

təmsil olunması məqsədilə kompleks tədbirlər hazırlayıb həyata keçirsin;

Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması,

azərbaycanlıların məruz qaldığı terror və soyqırımı aktları barədə beynəlxalq təbliğat kampaniyalarının təşkili

istiqamətində fəaliyyətin daha səmərəli koordinasiya olunmasını təmin etsin.

6. Dünya azərbaycanlı gənclərinin I konqresində qəbul olunmuş qərara uyğun olaraq, Dünya Azərbaycanlı

Gəncləri Birliyinin yaradılması təşəbbüsü bəyənilsin, xaricdə yaşayan azərbaycanlı gənclərin bu prosesdə fəal

iştirakının təmin edilməsi üçün tədbirlər görülsün.

7. 2012-ci il Evrovizion müsabiqəsinin Bakı şəhərində keçiriləcəyini nəzərə alaraq, Diasporla İş üzrə

Dövlət Komitəsinə tövsiyə edilsin ki, Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurası və Azərbaycan

Respublikasının müvafiq dövlət orqanları ilə məsləhətləşmələr əsasında Azərbaycanın mədəniyyətini, turizm

imkanlarını, tarixi-mədəni abidələrini təbliğ etmək məqsədilə Tədbirlər Planı hazırlasın və onun icrası ilə bağlı

diaspor təşkilatlarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsini təmin etsin.

8. Azərbaycan Respublikasının müvafiq dövlət orqanlarından xahiş edilsin ki:

xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən azərbaycanlı iş adamlarının ölkəmizdə həyata keçirilən sosial-iqtisadi

inkişaf proqramlarına daha geniş cəlb olunması ilə bağlı tədbirlər görsünlər;

diaspor təşkilatları ilə əlaqələrin gücləndirilməsinə və müvafiq sahədə fəaliyyətin koordinasiya edilməsinə

diqqəti artırsınlar.

9. Media yayımı və informasiya texnologiyaları sahəsində əməkdaşlıq, azərbaycanlı jurnalistlərin

forumlarının təşkili, soydaşlarımızın yaşadıqları ölkələrin kütləvi informasiya vasitələri ilə əlaqələrinin

genişləndirilməsi, habelə qəzet, jurnal, radio, televiziya və informasiya agentliklərinin yaradılması kimi

məsələlərə diqqət daha da artırılsın.

10. Qurultayın Redaksiya komissiyasına tapşırılsın ki, qurultayda səslənmiş fikir və təklifləri

ümumiləşdirərək, Azərbaycan Respublikasının müvafiq dövlət orqanlarına və diaspor təşkilatlarına təqdim etsin.

11. Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən xahiş edilsin ki, qurultayın materiallarının ayrıca kitab halında

nəşr olunmasını və qurultay nümayəndələrinə göndərilməsini təmin etsin.

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayı Azərbaycan diaspor təşkilatlarına və xarici ölkələrdə yaşayan bütün

azərbaycanlılara müraciət edərək onları bu Qətnamədən irəli gələn müddəaların yerinə yetirilməsində fəal iştirak

etməyə, doğma Vətənin milli maraqlarının müdafiəsi naminə öz səy və bacarıqlarını əsirgəməməyə, birliyə və

həmrəyliyə çağırır.

Qətnamə Dünya azərbaycanlılarının III qurultayında qəbul olunmuşdur.

Bakı şəhəri, 5 iyul 2011-ci il.

AzərTAc

5 İyul 2011-ci il

40

Azərbaycanın diaspor təşkilatlarının fəaliyyətinin gücləndirilməsi ilə bağlı tədbirlər

haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

(6 iyul 2012-ci il)

Azərbaycan Respublikası öz dövlət müstəqilliyinin bərpasına nail olduqdan sonra xaricdəki soydaşlarımızın

təşkilatlanması, Azərbaycan icmalarının fəaliyyətinin əlaqələndirilməsi və onların digər diaspor təşkilatları ilə

əməkdaşlığının dərinləşdirilməsi sahəsində mühüm addımlar atılmışdır.

Xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əliyevin bilavasitə təşəbbüsü və iştirakı ilə Dünya Azərbaycanlılarının

Bakı şəhərində 2001-ci ildə keçirilən birinci qurultayı ölkəmizin və xaricdə yaşayan həmvətənlərimizin həyatında

xüsusi ictimai-siyasi əhəmiyyətə malik hadisə olmaqla, diaspor təşkilatlarımızın təşəkkül tapmasına sanballı töhfələr

vermişdir. Diasporumuzun daha mütəşəkkil qüvvəyə çevrilməsində və yeni mərhələdə onun fəaliyyətinin başlıca

istiqamətlərinin müəyyənləşdirilməsində Dünya Azərbaycanlılarının respublikamızın paytaxtında keçirilmiş ikinci

və üçüncü qurultaylarının müstəsna rolu vardır.

Bu gün ayrı-ayrı ölkələrdə Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, xalqımızın zəngin

mədəni irsinin, misilsiz tarixi nailiyyətlərinin təbliğinin genişləndirilməsi üçün çox sayda tədbirlər gerçəkləşdirilir.

Azərbaycan dövlətinin milli inkişaf strategiyasının əsas prinsiplərini rəhbər tutmaqla hazırda respublikamızın

hüdudlarından kənarda yaşayan soydaşlarımızın problemlərinin həllinə yönələn iri miqyaslı layihələr həyata

keçirilməkdədir. Görülən bütün bu işlərin uğurla davam etdirilməsi və diaspor quruculuğunun müasir reallıqlara

uyğun şəkildə aparılmasının təmin olunması məqsədi ilə, Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu

maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:

1. Azərbaycanın diaspor təşkilatlarının fəaliyyətinin gücləndirilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının 2012-ci

il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondundan Azərbaycan

Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinə 3,0 (üç) milyon manat ayrılsın.

2. Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi bu Sərəncamın 1-ci hissəsində nəzərdə tutulan məbləğdə

maliyyələşməni müəyyən olunmuş qaydada təmin etsin.

3. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan irəli gələn digər məsələləri həll etsin.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 6 iyul 2012-ci il.

41

Dövlət Komitəsi əməkdaşlarının təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:

Azərbaycan diasporu quruculuğu sahəsindəki xidmətlərinə görə aşağıdakı şəxslər təltif edilsinlər:

“Tərəqqi” medalı ilə

Hacıyev Valeh Tofiq oğlu

Qurbanov Nəriman Əhmədağa oğlu

“Dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə” medalı ilə

Qasımov Kavus Səfa oğlu

Məmmədov İlham Hacı oğlu

Məmmədov Ramin Ələmşah oğlu

Miraləm Elşad Mircavad oğlu

Nəcəfov Füzuli Tanrıverdi oğlu

Sultanova Səbinə Ələddin qızı

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 6 iyul 2012-ci il.

42

Diasparla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi və Avrapa Azərbaycanlıları Konqresinin təşkilatçılığı

ilə Frankfurt şəhərində “Avropada Azərbaycan diasporu: yeni dövrün şərtləri və qarşıda duran vəzifələr”

mövzusunda diaspor nümayəndələrinin müşavirəsində Avropa Azərbaycanlıarı Konqresinin bəyanatı

qəbul olunub

Martın 8-də Diasparla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi və Avrapa Azərbaycanlıları Konqresinin

təşkilatçılığı ilə Frankfurt şəhərində “Avropada Azərbaycan diasporu: yeni dövrün şərtləri və qarşıda duran

vəzifələr” mövzusunda diaspor nümayəndələrinin müşavirəsində Avropa Azərbaycanlıarı Konqresinin bəyanatı

qəbul olunub. Bəyanatda qeyd olunur ki, Azərbaycan Respublikasında yürüdülən uğurlu xarici və daxili siyasət,

həyata keçirilən islahatlar və irimiqyaslı layihələr əsasında iqtisadi və sosial-siyasi sahələrdə sürətli inkişafa nail

olunmuşdur. Sənəddə bu uğurların diaspor quruculuğu işinə də müsbət təsir göstərdiyi, ötən dövrdə Azərbaycan

diasporunun güclənməsinə xidmət edən bir sıra əhəmiyyətli tədbirlərin həyata keçirildiyi vurğulanmışdır.

Bəyanatda Azərbaycanın daxili siysətinə aid məsələlərin xarici ölkələrdə yaşayan bəzi soydaşlarımız

tərəfindən müzakirə obyektinə çevrilməsindən də narahatlıq ifadə olunmuşdur. “Lakin bəzən Azərbaycanın daxili

siyasəti ilə bağlı məsələləri ölkənin hüdudlarından kənara çıxarmağa çalışan, məqsədi və məramı aydın olmayan

diaspor təşkilatları bütöv Azərbaycan diasporunun parlaq fəaliyyətinə kölgə salmağa çalışır. Bu cür təşəbbüslər

Azərbaycan dövlətçiliyinə və ölkəmizin milli maraqlarına ziddir və belə cəhdlərin perspektivi yoxdur”.

Bəyanatda qeyd olunur ki, xaricdə yaşayan azərbaycanlıların mütləq əksəriyyəti Azərbaycanın tutduğu yolun

düzgün və uğurlu olduğuna inanır: “Biz inanırıq ki, bu il keçiriləcək Prezident seçkiləri, Azərbaycanda

demokratiyanın inkişafına xidmət edən tarixi proses kimi yadda qalacaq və xalqımız bu dəfə də düzgün seçim edərək,

ölkənini iqtisadi inkişafı, dünya birliyinə inteqrasiyası, regionda və beynəlxalq aləmdə nüfuzunun yüksəlməsi

istiqamatində böyük naiilyyətlərə imza atmış cənab İlham Əliyevin namizədliyini dəstəkləyəcəkdir. Biz bu siyasətin

müasir dövrün mürəkkəb geosiyasi və qlobal iqtisadi şərtləri fonunda Azərbaycanın alternativsiz inkişaf yolu

olduğuna qəti şəkildə əmin olduğumuzu xüsusi vurğulamaq istəyirik”.

14 mart 2013

43

ABŞ-ın Kannektikut ştatının Danburi şəhərinin meri Mark Bouqton 28 May - Respublika günü

münasibətilə qətnamə qəbul edib

Azərbaycan Respublikasının 1918-ci il 28 may tarixində yaranmasını və dünya azərbaycanlılarının bu günü

dövlət bayramı günü kimi qeyd etməsini nəzərə alaraq, ABŞ-ın Kannektikut ştatının Danburi şəhərinin meri Mark

Bouqton 28 May - Respublika günü münasibətilə qətnamə qəbul edib.

Qətnamədə, Azərbaycanın Qafqazda güclü ölkə olması, Qərbi Asiya ilə Şərqi Avropanın yolayrıcında

yerləşməsi və müsəlman Şərqində ilk dünyəvi demokratik dövlət olması qeyd edilir. Sənəddə respublikanın hələ ilk

illərində regionda azadlıq və demokratiyanın bərqərar olması üçün azərbaycanlıların verdiyi töhfələr yüksək

qiymətləndirilib. Sənəddə həmçinin Amerika Azərbaycanlılar Şəbəkəsinin (USAN) və Nyu-York Azərbaycan

Assosiasiyasının Azərbaycanın tarixi, mədəniyyətini yerli əhaliyə tanıtma səyləri, diaspora fəaliyyəti də xüsusi

vurğulanır.

23 may 2014

44

Sudan Respublikası Milli Assambleyasının xarici əlaqələr komitəsinin qəbul etdiyi sənəddə 1992-ci ilin

fevralında Xocalı şəhərində mülki Azərbaycan əhalisinə qarşı Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən

törədilmiş qətliam soyqırımı aktı və insanlığa qarşı cinayət kimi tanınıb

Sudan Respublikası Milli Assambleyasının xarici əlaqələr komitəsinin qəbul etdiyi sənəddə 1992-ci ilin

fevralında Xocalı şəhərində mülki Azərbaycan əhalisinə qarşı Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən törədilmiş

qətliam soyqırımı aktı və insanlığa qarşı cinayət kimi tanınıb.

Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat xidmətindən AzərTAc-a bildiriblər ki, sənəddə Xocalıda mülki insanların

öldürülməsi və Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzü pislənilir və BMT Təhlükəsizlik Şurasının 822, 853, 874

və 884 saylı qətnamələrinə istinad olunaraq, Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərindən

dərhal, tam və qeyd-şərtsiz çıxarılması tələb edilir. Sənəddə Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyünə dəstək

ifadə olunaraq, güc tətbiq etmək yolu ilə ərazi əldə edilməsinin BMT Nizamnaməsinə və beynəlxalq hüquqa zidd

olduğu bir daha vurğulanır.

Sənəddə Xocalı soyqırımı qurbanlarının və onların qohumlarının onlara vurulmuş mənəvi və maddi itkilərə

görə ədalətli və hüquqi əsasda təzminat almaq hüququ da tanınır. Xocalı soyqırımının dünya miqyasında

tanıtdırılması istiqamətində ardıcıl fəaliyyət bundan sonra da davam etdiriləcək.

Sənədin mətni ilə bu linkdən tanış olmaq olar: http://mfa.gov.az/files/file/Sudan.pdf

09 sentyabr 2014

45

Azərbaycan Respublikası ilə Amerika Birləşmiş Ştatları arasındakı mövcud olan qarşılıqlı əlaqələri və iki

ölkənin rayonları və şəhərləri arasında əməkdaşlığı inkişaf etdirmək məqsədilə Nyu-York şəhərinin Bruklin

Boro inzibati rayonu və Bakı şəhərinin Səbail rayonu arasında Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq

Protokolu imzalanıb

Noyabrın 18-də Azərbaycan Respublikası ilə Amerika Birləşmiş Ştatları arasındakı mövcud olan qarşılıqlı

əlaqələri və iki ölkənin rayonları və şəhərləri arasında əməkdaşlığı inkişaf etdirmək məqsədilə Nyu-York şəhərinin

Bruklin Boro inzibati rayonu və Bakı şəhərinin Səbail rayonu arasında Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Protokolu

imzalanıb.

Protokolu Bruklin Boro inzibati rayonunun Prezidenti Erik Adams və Səbail rayon İcra hakimiyyətinin

başçısı Asif Əsgərov imzalayıblar. Tədbirdə Bruklində yaşayan azərbaycanlılar və Azərbaycan diasporunun fəal

nümayəndələri iştirak ediblər.

Protokolda əsasən tərəflər şəhərlər arasında əlaqələrin inkişaf etdirilməsi, həmçinin mədəniyyət, turizm və

iqtisadi sahələrdə birgə əməkdaşlığa dair öhdəliklər götürüblər.

Qeyd edək ki, protokol Nyu-York şəhərinin Boro rayonunda Azərbaycan və ingilis

dillərində imzalanmışdır.Bu barədə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinə Azərbaycan diasporunun fəal üzvü

Marietta Roziental məlumat verib.

18 noyabr 2014

46

Baş nazir Artur Rəsizadə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin

kollegiyasının tərkibi haqqında qərar verib

“A24.az” məlumat verir ki, qərar Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin təklifini nəzərə alınaraq verilib və

bununla Komitənin kollegiya üzvlərinin sayı 9 nəfərdən ibarət müəyyənləşdirilib. Kollegiyanın sədri İbrahimov

Nazim Hüseyn oğlu (Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri) təsdiqlənib. Eyni zamanda, qərarla Kollegiyanın

üzvləri müəyyən edilib.

17 yanvar 2015-ci il

47

Sofiya konfransının yekununda deklarasiya qəbul olunub

Bolqarıstan Prezidentinin himayəsi altında Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi, Nizami

Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təşkilatçılığı ilə, Sofiyada keçirilən konfrans bu gün işini yekunlaşdırıb. İyirmi

iki siyasi liderin iştirak etdiyi iki günlük konfransda Avropada əməkdaşlıq və qonşuluğa dair yeni baxışlar

müzakirə edilib.

Bugünkü panel iclasda Bosniya və Herseqovinanın Baş nazirinin müavini, xarici işlər naziri Zlatko

Laqumciya, Albaniyanın keçmiş Prezidenti Recep Meydani, Serbiyanın esk-prezidenti Boris Tadiç, Bolqarıstanın

sabiq dövlət başçısı Petar Stoyanov, Uktaynanın eks-prezidenti Viktor Yuşşenko, Türkiyənin keçmiş xarici

işlər naziri Hikmət Çətin çıxış edib. Müzakirələrdə Avropadakı humanitar problemlər, Yaxın Şərqdən gələn

qaçqınlarla əlaqədar yaranmış böhran, Balkan ölkələrinin qarşılaşdığı iqtisadi çətinliklərə dair geniş fikir

mübadiləsi aparılıb. Siyasi liderlərin problemlərin həlli istiqamətində bir sıra təkliflər səsləndirərək vəziyyətdən

çıxış yolları axtarmağa çalışıblar.

Müzakirələrin sonunda iştirakçıların ümumi fikrini əks etdirən deklarasiya qəbul edilib. Sənəddə qeyd

olunur ki, 25 il bundan öncə Berlin divarının sökülməsi Avropadakı dəyişikliklərin əsasıını qoydu və Avropa

hələ də böyük böhran dövrünün maliyyə, həmçinin iqtisadi gərginliyin stresini yaşayır. Deklarasiya müəllifləri

hesab edir ki, BMT və Avropa İttifaqı, eləcə də regional aktorların da daxil olduğu beynəlxalq cəmiyyət əsas

münaqişələrin öhdəsindən gəlməkdə və onların nəticələrinin aradan qaldırılmasında acizdir: “XXI əsrin

problemləri milli maraqlar və qısamüddətli böhranlarla yaddaqalan XX əsr yanaşmaları ilə həll edilə bilməz.

Bunun əvəzinə, beynəlxalq ictimaiyyət konfliktlər və onların kökündə duran əsas səbəbləri aradan qaldırılması

üçün siyasi iradə və öhdəliklərini səfərbər etməlidir. Avropa əsas dəyərlərə dair açıq debatlara ehtiyac duyur,

həmçinin, adekvat siyasi həll yolları tapmaq üçün Cənubi Aralıq dənizi və Yaxın Şərqdəki konfliktlərin

konstruktiv həllinə şərait yaradan müştərək dəyərlərə önəm verməlidir”.

Liderlər dünya ictimaiyyətini ağır itkilərlə nəticələnən II Dünya müharibəsi və Balkan müharibələrinin

acı nəticələrini unutmamağa çağırır və bildirir ki, hazırkı qaçqın böhranı şəraitində qaçqınlar sığınacaqla təmin

edilməli, onların təhlükəsiz şəraitdə öz doğma ölkələrinə qayıtmasına qədər qayğı göstərilməlidir.

Sənəddə münaqişəli bölgələrdəki vəziyyət, Avropa dövlətlərindəki tolerantlıq sahəsində əldə olunmuş

uğurlara da toxunulub.

Deklarasiyanın sonunda konfrans iştirakçıları Bolqarıstan Prezidentinə Cənub-Şərqi Avropa liderlərinin

bir araya toplaşmasına imkan yaratdığı üçün minnətdarlıq bildiriblər.

Qeyd edək ki, konfransda üç ölkənin hazırkı dövlət başçısı - Bolqarıstan Prezidenti Rosen Plevneliyev,

Makedoniya Prezidenti George İvanov, Bosniya və Herseqovinanın Rəyasət Heyətinin Sədri Mladen İvaniç,

həmçinin Latviya, Macarıstan, Rumıniya, Serbiya, Albaniya, Moldova, Polşa, Slovakiya, Ukrayna, Belarusun

sabiq dövlət və hökumət başçıları iştirak edib. Tədbirə Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi İdarə Heyətinin üzvü,

eyni zamanda mərkəzin Qəyyumlar Şurasının sədri, Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Nazim

İbrahimov da qatılıb.

AZƏRTAC

10 sentyabr 2015-ci il

48

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi ilə Beynəlxalq Təşkilatların İtalyan Cəmiyyəti arasında qarşılıqlı

əməkdaşlıq memorandumu imzalanıb

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi ilə Beynəlxalq Təşkilatların İtalyan Cəmiyyəti arasında qarşılıqlı

əməkdaşlıq memorandumu imzalanıb.

Beynəlxalq Təşkilatların İtalyan Cəmiyyəti 1944-cü ildə İtaliyanın Xarici İşlər Nazirliyinin himayəsində

təsis edilib və Birləşmiş Millətlər Assosiasiyalarının Ümumdünya Federasiyasının təsisçi qurumlarındandır. Hazırda

təşkilatın rəhbəri İtaliyanın sabiq xarici işlər naziri (2002-2004; 2008-2011) və Avropa Birliyinin ədalət, azadlıq və

təhlükəsizlik üzrə Avropa komissarı (2004-2008) Franko Frattinidir.

Əməkdaşlıq memorandumu çərçivəsində hər iki qurum multikulturalizm, dialoq, anlaşma, konfliktlərin

həlli, dinlər və mədəniyyətlərarası dialoqun qurulması üçün birgə fəaliyyət göstərəcəklər.

Razılaşmaya əsasən, Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi və Beynəlxalq Təşkilatların İtalyan Cəmiyyəti

2016-cı ilin yanvar ayında İtaliyanın paytaxtı Romada dinlərarası dialoq mövzusunda beynəlxalq konfrans təşkil

edəcək. Qeyd edək ki, Nizami Gəncəvə Beynəlxalq Mərkəzinin bütün tədbirləri Diasporla İş üzrə dövlət Komitəsinin

dəstəyi ilə ilə keçirilir.

23 noyabr 2015

49

Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə bir qrup şəxsə fəxri adların verilməsi

haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

(1 iyun 2016-cı il)

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara

alıram: Elm, mədəniyyət, incəsənət və jurnalistika sahəsindəki nailiyyətlərinə, Azərbaycan diasporunun

inkişafındakı xidmətlərinə görə aşağıdakı şəxslərə Azərbaycan Respublikasının fəxri adları verilsin:

“Əməkdar elm xadimi” Məmmədov Əmirullah Məmmədəli oğlu

“Əməkdar jurnalist”

Bağıyeva Mətanət Nəbi qızı

Məmmədov Nizami Zilli oğlu

“Əməkdar rəssam” Zeynalov Yaşar Ələkbər oğlu

Səmədov Asim Rəsul oğlu

“Əməkdar artist” İsmayilova Elnarə Telman qızı

Manafov İslam Atabala oğlu

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 1 iyun 2016-cı il

50

Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə bir qrup şəxsin təltif edilməsi haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

(1 iyun 2016-cı il)

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara

alıram: Xalqlar arasında dostluğun möhkəmləndirilməsi və Azərbaycan diasporunun inkişafı sahəsindəki

xidmətlərinə görə aşağıdakı şəxslər təltif edilsinlər:

3-cü dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə

Attar Aygün

Bayramov Elman Bayram oğlu

Fətəliyeva Mirvari Mətləb qızı

Xəlilov İsgəndər Ağasəlim oğlu

Nisanov Qod Semyonoviç

Patzеr-İsmailоva Samirə Telman qızı

Rzayev Teymur Rəsul oğlu

“Tərəqqi” medalı ilə

Abdullayeva Svetlana Əli qızı

Axundov İlham Sənan oğlu

Axundova İradə İbrahim qızı

Aşkin İlhan İbrahim oğlu

Babayev Ağahüseyn Nadir oğlu

Babayev Mehrac Yusif oğlu

Babayev Şahverdi Ağadadaş oğlu

Bayramov Vaqif Deyruş oğlu

Bədirov Əziz Məhərrəm oğlu

Cavadov Hikmət Əlövsət oğlu

Əliyev Sayad İsbar oğlu

Fərtaş Səməd Ələskər oğlu

Hacıyev Emin Məcid oğlu

Hollenbrand Nadir Təvəkkül oğlu

Xamedov Əbilfas Müslüm oğlu

İsmayılov İlham Surxay oğlu

Karakoyunlu Səfər Fərman oğlu

Kaya Bahattin

Kravets Leonid Markoviç

Qarayev Tofiq Hüseyn oğlu

Qasımov İmaməddin Xanbaba oğlu

Qəhrəmanov İdris İsrafil oğlu

Quliyev Arif Cəmil oğlu

Qurbanov Zümrüd Hacı oğlu

Məmmədov Elsevər Məmməd oğlu

Məmmədov Mehdi Bahadur oğlu

Məmmədov Mobil Yaqub oğlu

Millnitts Yaşar Yadulla oğlu

Mirişov İrahid Hacıverdi oğlu

Musayev Elmar Rasim oğlu

Nəzərova Təranə Xanmirzə qızı

Novruzov Mərdan Nəriman oğlu

Sadiqi Səfər Məmi oğlu

Salman Yana

51

Seyidov Azad Ramazan oğlu

Spivak Lev

Süleymanov Azər Mirzə oğlu

Tağıyev Rövşən Surxay oğlu

Tağıyeva Təranə Tağı qızı

Turanlı Fərhad Qardaşxan oğlu

Zaxaryayev German Raşbiloviç

“Dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə” medalı ilə

Quliyev Ruslan Namiq oğlu

Kərimov Fuad Qalib oğlu

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 1 iyun 2016-cı il.

52

Azərbaycanın diaspor təşkilatlarının fəaliyyətinin gücləndirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər

haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

(2 iyun 2016-cı il)

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin müəllifi olduğu azərbaycançılıq ideologiyası bu gün

dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan milyonlarla həmvətənimizi ümumi məqsəd və vahid amal ətrafında

birləşdirən milli məfkurə kimi qəbul olunur. 2001-ci ildə ulu öndərin bilavasitə təşəbbüsü və iştirakı ilə keçirilən

Dünya Azərbaycanlılarının I qurultayından sonra qısa müddət ərzində xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı

dövlət siyasətinin hüquqi əsasları müəyyənləşdirildi, yüzlərlə yeni diaspor təşkilatı təsis edildi, ölkənin milli

maraqlarının müdafiəsinə xidmət edən layihələr həyata keçirildi, diaspor təşkilatlarının fəaliyyət strategiyasını

müəyyən edən konseptual sənəd - Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyası qəbul edildi.

Dəyişən dünyanın yeni reallıqları şəraitində Azərbaycan diasporunun potensialından daha səmərəli

istifadə olunması, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə müasir informasiya texnologiyaları vasitəsilə

çatdırılması, xalqımızın qədim tarixinin və zəngin mədəni irsinin təbliği, soydaşlarımızın hüquq və

azadlıqlarının qorunması, cəmiyyətə inteqrasiyasının sürətləndirilməsinə xidmət edən layihələrə dövlət

dəstəyinin artırılması məqsədi ilə Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini

rəhbər tutaraq qərara alıram:

1. Azərbaycanın diaspor təşkilatlarının fəaliyyətinin gücləndirilməsi üçün Azərbaycan Respublikasının

2016-cı il dövlət büdcəsində nəzərdə tutulmuş Azərbaycan Respublikası Prezidentinin ehtiyat fondundan

Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinə 3,0 (üç) milyon manat ayrılsın.

2. Azərbaycan Respublikasının Maliyyə Nazirliyi bu Sərəncamın 1-ci hissəsində göstərilən məbləğdə

maliyyələşməni təmin etsin.

3. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti bu Sərəncamdan irəli gələn məsələləri həll etsin.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 2 iyun 2016-cı il

53

Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə təltif

olunmuş şəxslərə iyunun 3-də mükafatlar təqdim edilib

Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə təltif

olunmuş şəxslərə iyunun 3-də mükafatlar təqdim edilib. “Gülüstan” sarayında keçirilən mükafatlandırma

mərasimində dövlət və hökumət nümayəndələri, Milli Məclisin deputatları, tanınmış elm və mədəniyyət xadimləri

iştirak ediblər. Mükafatları Prezident Administrasiyasının rəhbəri Ramiz Mehdiyev təqdim edib.

Dövlətimizin başçısının imzaladığı Sərəncama əsasən xalqlar arasında dostluğun möhkəmləndirilməsi və

Azərbaycan diasporunun inkişafı sahəsindəki xidmətlərinə görə yeddi nəfər 3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə”

ordeni, 41 nəfər “Tərəqqi” medalı, iki nəfər “Dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə” medalı ilə təltif edilib.

Azərbaycan Prezidentinin imzaladığı digər Sərəncama əsasən isə elm, mədəniyyət, incəsənət və jurnalistika

sahəsindəki nailiyyətlərinə, Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə bir nəfər “Əməkdar elm

xadimi”, iki nəfər “Əməkdar jurnalist”, iki nəfər “Əməkdar artist” adına layiq görülüb.

Son illərdə diaspor quruculuğu sahəsində mühüm uğurlar qazanılıb. Bu sahədə uğurların əsası ulu öndər

Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. 2001-ci ildə, Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayında ümummilli lider Heydər

Əliyev tarixi, dərin məzmunlu nitq söyləyib. Məhz bu qurultaydan sonra Azərbaycan diasporu mütəşəkkil bir

qüvvəyə çevrilməyə başlayıb. Bu gün dünyanın istənilən ölkəsində yaşayan hər bir azərbaycanlı ümumi amallar

naminə vahid qüvvəyə çevrilib. Diasporumuz dünyada Azərbaycanın haqq səsinin eşidilməsində, ölkəmizlə bağlı

həqiqətlərin yayılmasında əlindən gələni etməlidir. Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayında Prezident İlham

Əliyevin tarixi nitqi hər bir diaspor üzvü üçün proqram xarakterli oldu.

Dövlətimizin başçısının Sərəncamı ilə təltif edilən Azərbaycan diasporunun üzvləri ölkəmiz naminə daha da

fəal olacaqlarını, Azərbaycan həqiqətlərinin yaşadıqları ölkələrdə yayılması üçün gələcəkdə də maksimum səylə

çalışacaqlarını bildiriblər.

Mərasim bədii hissə ilə davam edib.

03 iyun 2016 Bakı, 3 iyun, AZƏRTAC

54

Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə təltif olunmuş şəxslərə mükafatlar təqdim edilib

Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə təltif olunmuş

şəxslərə iyunun 3-də mükafatlar təqdim edilmişdir.

“Gülüstan” sarayında keçirilən mükafatlandırma mərasimində dövlət və hökumət nümayəndələri, Milli

Məclisin deputatları, tanınmış elm və mədəniyyət xadimləri iştirak etmişlər.

Mükafatları Prezident Administrasiyasının rəhbəri Ramiz Mehdiyev təqdim etmişdir.

Dövlətimizin başçısının imzaladığı Sərəncama əsasən xalqlar arasında dostluğun möhkəmləndirilməsi və

Azərbaycan diasporunun inkişafı sahəsindəki xidmətlərinə görə yeddi nəfər 3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə”

ordeni, 41 nəfər “Tərəqqi” medalı, iki nəfər “Dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə” medalı ilə təltif edilmişdir.

Azərbaycan Prezidentinin imzaladığı digər Sərəncama əsasən isə elm, mədəniyyət, incəsənət və jurnalistika

sahəsindəki nailiyyətlərinə, Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə bir nəfər “Əməkdar elm

xadimi”, iki nəfər “Əməkdar jurnalist”, iki nəfər “Əməkdar artist” adına layiq görülmüşdür.

Dövlətimizin başçısının Sərəncamı ilə təltif edilən Azərbaycan diasporunun üzvləri ölkəmiz naminə daha da fəal

olacaqlarını, Azərbaycan həqiqətlərinin yaşadıqları ölkələrdə yayılması üçün gələcəkdə də maksimum səylə

çalışacaqlarını bildirmişlər.

Siyahı:

“Əməkdar elm xadimi” Məmmədov Əmirullah Məmmədəli oğlu

“Əməkdar jurnalist” Bağıyeva Mətanət Nəbi qızı

Məmmədov Nizami Zilli oğlu

“Əməkdar rəssam” Zeynalov Yaşar Ələkbər oğlu

Səmədov Asim Rəsul oğlu

“Əməkdar artist” İsmayilova Elnarə Telman qızı

Manafov İslam Atabala oğlu.

Dövlət başçısı həmçinin Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə bir qrup şəxsin təltif

edilməsi haqqında sərəncam imzalayıb. Sənədlə xalqlar arasında dostluğun möhkəmləndirilməsi və Azərbaycan

diasporunun inkişafı sahəsindəki xidmətlərinə görə aşağıdakı şəxslər təltif ediliblər:

3-cü dərəcəli "Vətənə xidmətə görə" ordeni ilə

Attar Aygün

Bayramov Elman Bayram oğlu

Fətəliyeva Mirvari Mətləb qızı

Xəlilov İsgəndər Ağasəlim oğlu

Nisanov Qod Semyonoviç

Patzеr-İsmailоva Samirə Telman qızı

Rzayev Teymur Rəsul oğlu

“Tərəqqi” medalı ilə

Abdullayeva Svetlana Əli qızı

Axundov İlham Sənan oğlu

Axundova İradə İbrahim qızı

Aşkin İlhan İbrahim oğlu

Babayev Ağahüseyn Nadir oğlu

Babayev Mehrac Yusif oğlu

Babayev Şahverdi Ağadadaş oğlu

55

Bayramov Vaqif Deyruş oğlu

Bədirov Əziz Məhərrəm oğlu

Cavadov Hikmət Əlövsət oğlu

Əliyev Sayad İsbar oğlu

Fərtaş Səməd Ələskər oğlu

Hacıyev Emin Məcid oğlu

Hollenbrand Nadir Təvəkkül oğlu

Xamedov Əbilfas Müslüm oğlu

İsmayılov İlham Surxay oğlu

Karakoyunlu Səfər Fərman oğlu

Kaya Bahattin

Kravets Leonid Markoviç

Qarayev Tofiq Hüseyn oğlu

Qasımov İmaməddin Xanbaba oğlu

Qəhrəmanov İdris İsrafil oğlu

Quliyev Arif Cəmil oğlu

Qurbanov Zümrüd Hacı oğlu

Məmmədov Elsevər Məmməd oğlu

Məmmədov Mehdi Bahadur oğlu

Məmmədov Mobil Yaqub oğlu

Millnitts Yaşar Yadulla oğlu

Mirişov İrahid Hacıverdi oğlu

Musayev Elmar Rasim oğlu

Nəzərova Təranə Xanmirzə qızı

Novruzov Mərdan Nəriman oğlu

Sadiqi Səfər Məmi oğlu

Salman Yana

Seyidov Azad Ramazan oğlu

Spivak Lev

Süleymanov Azər Mirzə oğlu

Tağıyev Rövşən Surxay oğlu

Tağıyeva Təranə Tağı qızı

Turanlı Fərhad Qardaşxan oğlu

Zaxaryayev German Raşbiloviç

“Dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə” medalı ilə Quliyev Ruslan Namiq oğlu

Kərimov Fuad Qalib oğlu

***

04 iyun 2016

56

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayında qəbul olunmuş sənədlər

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Zati-

aliləri cənab İlham Əliyevə MÜRACİƏTİ

Zati-aliləri!

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayının təşkilinə göstərdiyiniz yüksək diqqət və dəstəyə görə Sizə bütün

qurultay iştirakçıları adından dərin minnətdarlığımızı bildiririk. İlk dəfə on beş il öncə keçirilmiş dünya

azərbaycanlılarının qurultayı çoxmilyonlu Azərbaycan xalqı və dövlətinin həyatında mühüm ictimai-siyasi məzmun

kəsb edən tarixi ənənəyə çevrilmişdir. Əminik ki, bu qurultay Azərbaycan diasporunun tarixində yeni bir mərhələnin

əsasını qoyacaq, milli birlik və həmrəyliyin daha da möhkəmlənməsinə öz töhfəsini verəcəkdir. Biz - xaricdə yaşayan

azərbaycanlılar dünyada gərginliyin və böhranların artdığı bir dövrdə Sizin ardıcıl fəaliyyətiniz sayəsində

Azərbaycanın siyasi, iqtisadi və sosial sahədə qazandığı mühüm uğurları alqışlayırıq. Qlobal miqyaslı təlatümlərin

geniş vüsət aldığı zamanda ölkəmiz müstəqillik, davamlı və sabit inkişaf yolu ilə inamla irəliləyir. Doğma

Vətənimizin bütün sahələrdə əldə etdiyi uğurlar hər birimizin qəlbində böyük iftixar hissi doğurur, xalqımızın işıqlı

gələcəyinə ümidlərimizi daha da artırır. Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayından ötən dövr ərzində

diasporumuzun fəaliyyətində də bir sıra mühüm keyfiyyət dəyişiklikləri baş vermiş, Azərbaycan həqiqətlərinin

dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, soydaşlarımızın cəmiyyətə inteqrasiyası, ictimai-siyasi fəallığının artırılması,

hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, mədəni irsimizin təbliği sahəsində uğurlu layihələr həyata keçirilmişdir.

Azərbaycanla bağlı anti-təbliğat kampaniyalarının qarşısının alınmasında “hücum taktikası”na keçən diaspor

təşkilatlarımız bu sahədə yeni təbliğat mexanizmlərindən geniş istifadə edir, yaşadıqları ölkələrin ictimai-siyasi

həyatında daha fəal iştirak etməyə, kütləvi informasiya vasitələri ilə əlaqələr qurmağa çalışır. Azərbaycana dost

münasibəti bəsləyən bir sıra xalqların müxtəlif ölkələrdəki milli icmaları, o cümlədən türkdilli xalqların diaspor

təşkilatları ilə əməkdaşlıq əlaqələrinin qurulması, həmçinin fəaliyyətin daha mütəşəkkil koordinasiya olunması

məqsədilə ortaq strategiya müəyyənləşdirilmiş, bir sıra əhəmiyyətli görüşlər və forumlar keçirilmişdir.

Cənab Prezident!

Qurultay nümayəndələri Zati-alinizin yürütdüyü çoxşaxəli siyasət nəticəsində Azərbaycanın qısa müddət

ərzində modern ölkəyə çevrilməsindən qürur hissi duyur. Bu gün dövlət müstəqilliyinin 25-ci ildönümündə olan

Azərbaycan dünyanın siyasi xəritəsində öz layiqli yerini tutmuş, regionun lider dövlətinə çevrilmiş, beynəlxalq

aləmdə yeni dostlar qazanmış və etibarlı, dayanıqlı tərəfdaş kimi tanınmışdır. Məhz bunun nəticəsidir ki, dünya

birliyi ilə əməkdaşlıq yolunda inamla irəliləyən Azərbaycanla sıx münasibətlər qurmağa çalışan ölkələrin sayı ildən-

ilə artır. 2015-ci ildə ilk Avropa Oyunlarının ölkəmizdə müvəffəqiyyətlə keçirilməsi bütün dünyada geniş ictimai

rezonans doğurdu. Bununla yanaşı, hər il ölkəmizdə keçirilən Qlobal Bakı Forumu, 2016-cı ildə təşkil olunmuş

BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal Forumu və s. tədbirlər təhlükəsizliyin, sabitliyin, sülhün tərəfdarı

kimi Azərbaycanın artıq beynəlxalq aləmi narahat edən aktual məsələlərin müzakirə olunduğu mühüm məkana

çevrildiyinin bariz göstəricisidir. Biz Zati-alinizin beynəlxalq miqyasda ölkəmizin yüksək imicinin

formalaşdırılması, Azərbaycan Respublikasının milli mənafeyinin təmin olunması, doğma Vətənimizin inkişafı,

milli birlik və həmrəyliyimizin möhkəmlənməsinə yönəlmiş siyasətini qətiyyətlə dəstəkləyirik. Torpaqlarımızın

iyirmi faizinin Ermənistanın işğalı altında olması və dünya birliyi tərəfindən təcavüzkar dövlətə qarşı qəti addımların

atılmaması hər bir azərbaycanlını narahat edir. Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olan Dağlıq Qarabağ və onun

ətrafındakı yeddi rayonda oyuncaq rejim yaradan Ermənistan rəhbərliyinin qoşunların təmas xəttində törətdiyi

diversiya aktları, dinc əhalinin qətlə yetirilməsi təcavüzkar dövlətə qarşı qəti cavab tədbirləri görülməsinin

vacibliyini bir daha ortaya qoyur. Cari il aprelin ilk günlərində düşmənin hərbi təxribatlarının qarşısını qətiyyətlə

alaraq, əks-həmlə ilə onu geri oturdan Azərbaycan Ordusunun döyüş qabiliyyəti ölkəmizin yüksək hərbi-iqtisadi

potensialının və vətənpərvərlik ruhunun göstəricisi kimi bizi çox sevindirir. Dünya Azərbaycanlılarının IV

Qurultayının nümayəndələri problemin həlli istiqamətində göstərdiyiniz səy və təşəbbüsləri birmənalı şəkildə

dəstəkləyir. Biz inanırıq ki, münaqişənin ədalətli həlli sahəsində atdığınız addımlar Azərbaycanın ərazi bütövlüyü

və suverenliyinin bərpa olunması ilə nəticələnəcək. Bu gün hər birimizin ən böyük arzusu qələbədir, işğal olunmuş

torpaqlarımızın, doğma Qarabağımızın geri qaytarılması, azad olunmasıdır. Bu yolda hər an Sizin yanınızda

olduğumuzu bir daha bəyan edirik.

Cənab Prezident!

Dünya azərbaycanlıları Sizin inamlı siyasətiniz nəticəsində Azərbaycanın müstəqil bir dövlət kimi dünya siyasi

səhnəsində öz yerini daha da möhkəmləndirməsi üçün qlobal proseslərin fəal iştirakçısına çevrilməsindən qürur hissi

duyur. Sizi əmin edirik ki, Azərbaycanın haqq səsinin bütün dünyaya çatdırılması, mili-mədəni irsimizin yaşadılması

və təbliği, həmçinin doğma Vətənin milli maraqlarının təmin olunması naminə dünya azərbaycanlılarının daha

mütəşəkkil qaydada təşkilatlanmaları istiqamətində bundan sonra da bütün imkan və bacarığımızı səfərbər edəcəyik.

Müraciət Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayında qəbul edilmişdir.

Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri, 4 iyun 2016-cı il.

57

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayının QƏTNAMƏSİ

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin dərin

məzmunlu nitqini, plenar iclaslarda və panellərdə aparılmış müzakirələri dinləyərək qeyd edir ki, dövlətimizin

diaspor quruculuğuna göstərdiyi yüksək diqqət və qayğı sayəsində son illər xaricdə yaşayan soydaşlarımızın ictimai-

siyasi fəallığı artmış, doğma Vətənə, tarix və mədəniyyətimizə bağlılığı güclənmiş, əsası ümummilli lider Heydər

Əliyev tərəfindən qoyulan azərbaycançılıq ideologiyası ətrafında birləşməsi prosesi geniş vüsət almışdır.

Həyata keçirilən ardıcıl və məqsədyönlü tədbirlər Azərbaycan Respublikasını dinamik inkişaf edən, güclü

vətəndaş cəmiyyətinin formalaşdığı, insan hüquq və azadlıqlarının etibarlı şəkildə təmin edildiyi bir ölkəyə

çevirmişdir. Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayından ötən müddətdə respublikamızda müxtəlif dövlət

proqramları və irimiqyaslı layihələr icra edilmiş, təhsil, səhiyyə, elm, texnologiya, mədəniyyət, sosial müdafiə, ordu

quruculuğu sahəsində böyük uğurlar əldə olunmuşdur. Qeyri-neft sektorunun inkişafı, sahibkarlığa dövlət dəstəyinin

artırılması, yeni iş yerlərinin açılması iqtisadi siyasət konsepsiyasının prioritet istiqamətlərini təşkil etmişdir. Qlobal

güclərin diqqət mərkəzində olan Azərbaycanın “Cənub Qaz Dəhlizi”nin əsas komponentlərini təşkil edən

“Şahdəniz–2”, Cənubi Qafqaz Boru Kəməri, Trans-Anadolu (TANAP) və Trans-Adriatik qaz kəməri (TAP) kimi

nəhəng transmilli layihələrdə iştirakı onun beynəlxalq münasibətlər sistemindəki yerini daha da

möhkəmləndirmişdir. İlk telekommunikasiya peykinin orbitə buraxılması ölkəmizdə yeni bir sahənin - kosmik

sənayenin inkişafının parlaq nümunəsi kimi tariximizə həkk olunmuşdur.

“Avroviziya” musiqi yarışması və birinci Avropa Oyunları Azərbaycanın irimiqyaslı beynəlxalq tədbirlərə ən

yüksək səviyyədə ev sahibliyi etməyə qadir olduğunu nümayiş etdirmişdir. Çoxmillətli və çoxkonfessiyalı ölkəmizdə

ənənəvi olaraq keçirilən Qlobal Bakı forumları, Beynəlxalq Humanitar forumlar, Mədəniyyətlərarası Dialoq

forumları, 2016-cı ildə təşkil olunmuş BMT-nin Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal Forumu doğma Vətənimizin

dünya birliyində böyük siyasi nüfuza malik olduğunu, tolerantlıq və multikulturalizm məkanı kimi tanındığını

təsdiqləyən danılmaz faktlardır.

Azərbaycan dövlətinin qüdrətinin artması, beynəlxalq aləmdə nüfuzunun yüksəlməsi xaricdə yaşayan

azərbaycanlılara da əlavə stimul verir, diaspor təşkilatlarının daha inamla fəaliyyət göstərməsi üçün yeni imkanlar

yaradır. Məhz bunun nəticəsidir ki, Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayından sonra xarici ölkələrdə yaşayan

soydaşlarımızın təşkilatlanması, yaşadıqları cəmiyyətə inteqrasiyası, diaspor qurumlarının fəaliyyətinin

koordinasiyası, tariximizin və milli-mədəni irsimizin təbliği istiqamətində bir sıra yaddaqalan layihələr icra

edilmişdir. Təqdirəlayiq haldır ki, xaricdə yaşayan və ya təhsil alan gənclərimiz diaspor quruculuğunda xüsusi

fəallıqları ilə seçilmişlər.

Ötən dövr ərzində türkdilli xalqların diaspor təşkilatları arasında əməkdaşlıq əlaqələrinin genişləndirilməsi, türk

dövlətlərinin mədəni, iqtisadi və siyasi inteqrasiyasının dərinləşdirilməsi sahəsində də təsirli tədbirlər görülmüşdür.

Qurultay təəssüf hissi ilə bildirir ki, dövlət müstəqilliyinin 25-ci ildönümünü qeyd etməyə hazırlaşan

Azərbaycan Respublikası bütün sahələrdə böyük nailiyyətlərə imza atsa da, Vətənimizin taleyüklü problemi olan

Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi hələ də öz həllini tapmamışdır. Son dövrlər Ermənistan silahlı

qüvvələrinin cəbhə xəttində törətdiyi təxribatlar nəticəsində dinc sakinlərin öldürülməsi, yaşayış evlərinin və sosial

obyektlərin dağıdılması etnik separatizm və davakar millətçiliyin regionda sülhə və əmin-amanlığa ən ciddi təhdid

olduğunu bir daha sübut etmişdir. Dünya azərbaycanlıları ordumuzun bu təxribatlara qarşı atdığı qətiyyətli addımları

yüksək qiymətləndirir, vətəndaşların təhlükəsizliyinin qorunması və ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası

istiqamətində həyata keçirilən bütün tədbirləri sonadək dəstəkləyəcəklərini bəyan edirlər.

Qeyd edilənləri nəzərə alaraq, Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı qərara alır:

1. Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayından ötən dövrdə xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlıların

təşkilatlanması, hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, xalqımızın qədim tarixinin və zəngin mədəni irsinin təbliği,

Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, müxtəlif ölkələrin ictimai və siyasi dairələri ilə

əlaqələrin yaradılması istiqamətində görülmüş işlər qənaətbəxş hesab olunsun.

2. Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının tərkibi 109 nəfərdən ibarət müəyyən edilsin.

3. Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının icraçı katibi Nazim İbrahimov təsdiq olunsun.

4. Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının İcraçı Katibliyinə tövsiyə olunsun ki:

- Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Qurultaydakı nitqində əksini tapmış tövsiyələrə uyğun olaraq, xarici

ölkələrdə fəaliyyət göstərən kütləvi informasiya vasitələri ilə əlaqələrin qurulması, Azərbaycan haqqında obyektiv

materialların yayılması, habelə xarici KİV nümayəndələrinin Azərbaycana səfərlərinin təşkili məqsədinə xidmət

edən xüsusi fəaliyyət planı hazırlasın və onun həyata keçirilməsi istiqamətində tədbirlər görsün;

- Azərbaycan Respublikasının müvafiq dövlət orqanları ilə məsləhətləşmələr əsasında Ermənistan-Azərbaycan,

Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin tarixi, nəticələri və nizamlanma prosesi ilə bağlı bütün məlumatların, sənədlərin,

elektron informasiya ehtiyatlarının, elmi araşdırmaların, tədqiqatların, nəşrlərin və filmlərin toplandığı, həmçinin

belə məhsulları istehsal edən, ayrıca büdcə ilə təmin olunmuş xüsusi mərkəz və ya fondun yaradılmasını təmin etsin;

58

- Müasir dövrdə virtual informasiya məkanında daha çevik və məqsədyönlü fəaliyyətin əhəmiyyətini nəzərə

alaraq, xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı gənclərin bu sahədəki potensialından səmərəli istifadə etmək məqsədilə

internet media və sosial şəbəkələrdə aparılan işin vahid mərkəzdən koordinasiyasını təmin edən koalisiyanın

yaradılması üçün lazımi tədbirlər görsün;

- Dünyada və regionda baş verən prosesləri, diaspor hərəkatı və lobbi quruculuğunun yeni ictimai-siyasi

məzmun kəsb etməsini, xaricdə yaşayan icmaların təmsil etdikləri ölkələrin daxili həyatına və xarici siyasətinə təsir

imkanlarının artırılması zərurətini nəzərə alaraq, Azərbaycan diaspor təşkilatlarının regional koordinasiya

mərkəzlərinin yaradılması istiqamətində tədbirlər həyata keçirsin;

- Qurultayda səslənən tövsiyələri nəzərə alaraq, 2016-cı il ərzində Dünya Azərbaycanlı İş Adamları Birliyinin

təsis toplantısını təşkil etsin;

- Xarici ölkələrdə yaşayan, Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı olmayan soydaşlarımızın gəlişi və gedişi,

müvəqqəti və ya daimi yaşayış hüququ alması, Azərbaycan Respublikası vətəndaşlığının verilməsi və ya bərpası ilə

bağlı hüquqi prosedurların sadələşdirilməsi üçün aidiyyəti dövlət orqanları qarşısında məsələ qaldırsın.

5. Diaspor təşkilatlarına tövsiyə olunsun ki:

- Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması məqsədilə informasiya texnologiyalarının və

virtual məkanın imkanlarından daha geniş istifadə olunmasının zəruriliyini nəzərə alaraq, müasir informasiya

portallarının və virtual kommunikasiya layihələrinin hazırlanmasını, bu sahədə fəaliyyətin təkmilləşdirilməsini

təmin etsinlər;

- Azərbaycanlıların ictimai-siyasi həyatda daha fəal iştirakının təmin olunması, siyasi təşkilatlarda, dövlət və

hökumət strukturlarında təmsilçilik imkanlarının genişləndirilməsi istiqamətində fəaliyyətlərini gücləndirsinlər;

- Ötən müddət ərzində “Xocalıya ədalət” beynəlxalq kampaniyası çərçivəsində həyata keçirilmiş genişmiqyaslı

tədbirlərin əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirərək və 2017-ci ildə Xocalı soyqırımının 25-ci ildönümünün qeyd

olunacağını nəzərə alaraq, bu kampaniyanın davam etdirilməsi və genişləndirilməsi istiqamətində səylərini

artırsınlar.

6. Qurultay xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı iş adamlarını Vətənimizin maraqlarının qorunması,

soydaşlarımızın hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, tariximizin və mədəni irsimizin təbliği, Azərbaycan

həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması sahəsində daha fəal olmağa, bu məqsədlə irəli sürülən təşəbbüs və

layihələri dəstəkləməyə çağırır.

7. Qurultay Türkdilli Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasına üzv ölkələrin diaspor təşkilatları rəhbərlərinin II

forumunun 2016-cı ildə Türkiyə Respublikasında keçirilməsi barədə qərarı alqışlayır, türk xalqları arasında birlik və

həmrəyliyin daha da möhkəmləndirilməsi baxımından onun əhəmiyyətini yüksək qiymətləndirir.

8. Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayının iştirakçıları Almaniya Federativ Respublikası Bundestaqının

1915-ci il hadisələrini hər hansı bir əsası olmadan “erməni soyqırımı” kimi qiymətləndirən qərarından dərin

narahatlığını bildirir və beynəlxalq aləmi, dünya birliyini tarixdə heç zaman baş verməmiş bu cür uydurma və yalançı

“soyqırımı”larından siyasi məqsədlər üçün istifadə etməkdən çəkinməyə çağırır.

9. Qurultay Redaksiya Komissiyasına tövsiyə edir ki, səslənmiş fikir və təklifləri ümumiləşdirərək, Azərbaycan

Respublikasının müvafiq dövlət orqanlarına və diaspor təşkilatlarına təqdim etsin.

10. Qurultay Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən xahiş edir ki, qurultayın

materiallarının ayrıca kitab halında nəşr olunmasını və nümayəndələrə göndərilməsini təmin etsin.

11. Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı bütün dünya azərbaycanlılarına müraciət edərək, milli

maraqlarımızın qorunması naminə səy və bacarıqlarını səfərbər etməyə, müstəqil Azərbaycan dövlətinin ətrafında

daha sıx birləşməyə çağırır.

Qətnamə Dünya Azərbaycanlılarının

IV Qurultayında qəbul olunmuşdur.

Bakı şəhəri, 4 iyun 2016-cı il

59

Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının tərkibi

təsdiqləndi - SİYAHI Şuranın tərkibində ATXƏM sədri İlham İsmayılov da

təmsil olunur

Prezident İlham Əliyev Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının tərkibini təsdiqləyib. Bu barədə

Modern.az saytının sorğusuna cavab olaraq Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən məlumat verilib.Azərbaycan

prezidenti İlham Əliyev Dünya Azərbaycanlılarını IV Qurultayında yenidən Dünya Azərbaycanlılarının

Əlaqələndirmə Şurasının sədri, Nazim İbrahimov isə yenidən Dünya Azərbaycanlılarının Əlaqələndirmə Şurasının

icraçı katibi seçilib. Qeyd edək ki, Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının budəfəki tərkibində

Azərbaycanlıların və digər Türkdilli Xalqların Əməkdaşlıq Mərkəzinin sədri İlham İsmayılov da təmsil olunur.

Xatırladaq ki, Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayının yekun iclasında çıxış edən Diasporla İş üzrə

Dövlət Komitəsinin sədri Nazim İbrahimov Dünya Azərbaycanlılarının Əlaqələndirmə Şurasının ildə bir dəfə

iclasının keçiriləcəyini bildirib. Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının Dünya Azərbaycanlılarının IV

Qurultayında seçilmiş və Prezident İlham Əliyev tərəfindən təsdiq olunmuş tərkibinin siyahısı təqdim edirik.

Adı Soyadı Vəzifəsi

İlham Əliyev Azərbaycan Respublikasının Prezidenti (Dünya Azərbaycanlılarını

Əlaqələndirmə Şurasının Sədri)

Abel Məhərrəmov Bakı Dövlət Universitetinin rektoru, аkаdеmik

Azay Quliyev Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, Azərbaycan Respublikası

Prеzidеnti yаnındа Qeyri-Hökumət Təşkilatlarına Dövlət Dəstəyi Şurаsının sədri

Adil Bağırov Аmеrikа Аzərbаycаnlılаrı Şəbəkəsinin (USАN) icraçı direktoru, Ohayo ştatının

Dayton şəhər Təhsil Şurasının rəhbəri, siyаsi еlmlər dоktоru

Anar Rzayev Azərbaycan Respublikası Yazıçılar Birliyinin sədri, xalq yazıçısı

Anar Ələkbərov Heydər Əliyev Mərkəzinin direktoru

Aslan Aslanov Azərbaycan Dövlət İnformasiya Agentliyi – AzərTAc-ın Baş direktoru

Akif Əlizadə Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının prezidenti

Arif Paşayev Azərbaycan Milli Aviasiya Akademiyasının rektoru, akademik

Arye Qut

İsrail Dövlətində "Justice for Khojaly" beynəlxalq kampaniyasının rəsmi

əlaqələndiricisi, “Cəmiyyət üçün beynəlxalq layihələr” İsrail QHT rəhbəri,

Beynəlxalq əlaqələr üzrə ekspert, Hayfa Unversitetinin doktorantı

Aygün Attar Türkiyənin Giresun Universitetinin professoru, tarix elmləri doktoru

Аzаd Rəhimоv Аzərbаycаn Rеspublikаsının Gənclər və idmаn nаziri

Başar Kömür Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin fəхri prezidenti

Bahar Muradova Azərbaycan Respublikası Milli Məclis sədrinin müavini

Bilal Dündar Türkiyə Azərbaycan Dərnəkləri Federasiyasının sədri, Kocaeli Heydər Əliyev

Azərbaycan Kültür Evinin sədri, “Azərbaycanın səsi” jurnalının baş redaktoru

Çingiz Аbdullаyеv Azərbaycan Respublikası Yazıçılar Birliyinin kаtibi, Xalq Yazıçısı

Elçin Əfəndiyev Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini

Elman Bayramov Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin vitse-prezidenti

Etibar Qəniyev Hannover “Xəzər” Cəmiyyətinin sədri (Almaniya)

Eldar Əfəndiyev Estoniya Parlamentinin deputatı, “Bakı” klubunun həmsədri

Elmar Məmmədyarov Azərbaycan Respublikasının Xarici işlər naziri

Elman Nəsirov

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, Azərbaycan Respublikasının

Prezidenti Yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının Siyasi Araşdırmalar

İnstitutunun direktoru, siyasi elmlər doktoru, professor

Əli Əhmədov Azərbaycan Respublikası Baş nazirinin müavini, Yeni Azərbaycan Partiyası

sədrinin müavini

Əflatun Amaşov Azərbaycan Mətbuat Şurasının sədri, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin

deputatı

60

Əli Həsənov

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin İctimai-siyasi məsələlər üzrə köməkçisi,

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının İctimai-siyasi

məsələlər şöbəsinin müdiri

Əbülfəs Qarayev Azərbaycan Respublikasının Mədəniyyət və Turizm naziri

Əbülfəs Xamedov Qazaxıstan Azərbaycanlıları Assosiasiyası İctimai Birliyinin sədri, Qazaxıstan

Xalqları Assambleyası Şurasının üzvü, iqtisad elmləri üzrə fəlsəfə doktoru

Əlizaman Rəhimov Ümumrusiyа Аzərbаycаn Kоnqrеsinin Moskva vilayəti üzrə regional bölməsinin

sədri

Əli Hüseynli Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, Hüquq siyasəti və dövlət

quruculuğu komitəsinin sədri

Əzizağa Əliyev “Azəri” İctimai Birliyinin sədri, Qırğız Respublikasının əməkdar hüquqşünası

Fatma Abdullazadə Azərbaycan Respublikası Prezidenti Аdministrаsiyаsının Humanitar siyasət

məsələləri şöbəsinin müdiri

Fazil Həsənov Gürcüstаn Azərbaycanlılаrının Mədəniyyət Mərkəzinin sədri

Fəttаh Hеydərоv Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, Respublika Ağsaqqallar

Şurasının sədri

Fərhаd Bədəlbəyli Аzərbаycаn Dövlət Musiqi Аkаdеmiyаsının rеktоru, Xаlq artisti

Firəngiz Əlizadə Azərbaycan Bəstəkarlar İttifaqının sədri, Xalq Artisti

Fidаn Qаsımоvа SSRİ Xаlq Artisti, Dövlət Mükаfаtı lаureаtı, Аzərbаycаn Musiqi Аkаdеmiyаsının

prоfеssоru

Firudin Nəbiyev Azərbaycan Respublikasının Dövlət Miqrasiya Xidmətinin rəisi

Gülçöhrə Məmmədova Azərbaycan Memarlıq və İnşaat Universitetinin rektoru

Hacıbala Abutalıbov Bakı Şəhər İcra Hakimiyyətinin başçısı

Hаfiz Pаşаyеv Azərbaycan Diplоmаtiyа Аkаdеmiyаsının rеktоru, хаrici işlər nаzirinin müаvini

Havar Məmmədov Azərbaycan Texniki Universitetinin rektoru

Hidayət Orucov Azərbaycan Respublikasının Qırğız Respublikasındakı Fövqəladə və Səlahiyyətli

səfiri

Hikmət Cavadov

Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Diasporunun (UABD) sədri, Türk Şurası

Türkdilli Diasporların Ukrayna Regional Mərkəzinin icra katibi, hüquq elmləri

üzrə fəlsəfə doktoru

Xəlil Kələntər Yaponiyanın “Global Optical Solutions” (Beynəlxalq optik həllər) Şirkətinin baş

tədqiqatçısı, fizika elmləri doktoru, professor

İsa Həbibbəyli Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Elm və Təhsil Komitəsinin sədri,

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyasının vitse-prezidenti, akademik

İlham Axundov Kanada-Azərbaycan Əməkdaşlıq Assosiasiyasının sədri, Vaterlo Universitetinin

professoru

İlham İsmayılov Azərbaycanlıların və digər Türkdilli Xalqların Əməkdaşlıq Mərkəzi (ATXƏM)

İctimai Birliyinin sədri, Azərbaycan Mətbuat Şurasının İdarə Heyətinin üzvü

İlhan Aşkın Hollandiya Azərbaycan-Türk Kültür Dərnəyinin sədri

İqbal Hacıyev Rumıniya-Azərbaycan Gənclər və Mədəniyyət Assosiasiyasının sədri, fəlsəfə

dоktоru

İmаdəddin Qаsımоv Avstraliya Azərbaycan-Türk Dostluq Birliyinin sədri

İradə Axundova “Hyuston - Bakı Qardaşlaşmış Şəhərlər Assosiasiyası”nın sədri

İlqar Hacıyev Ümumrusiyа Azərbаycаn Kоnqrеsinin icraçı direktoru

Kamal Abdullayev Azərbaycan Respublikasının Millətlərarası Multikulturalizm və Dini Məsələlər

üzrə Dövlət müşaviri

Qənirə Paşayeva Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı

Qüdrət Həsənquliyev Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı

Leyla Əliyeva Hеydər Əliyеv Fоndunun vitse-prezidenti, Rusiyаnın Аzərbаycаnlı Gənclər

Təşkilаtının sədri

61

Mahir Həmzəyev Litva Azərbaycanlıları Cəmiyyətinin sədri

Mayisə Ağamirzəyeva Niderland “Ana Vətən” Avropa Azərbaycanlı Qadınlar Birliyinin sədri

Mehriban Əliyeva Heydər Əliyev Fondunun prezidenti, YUNESKO-nun və İSESKO-nun

xoşməramlı səfiri, Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı

Mehrac Babayev “Verso-M” tikinti şirkətinin Direktorlar Şurasının sədri (Rusiya)

Mehdi Məmmədov Qazaxıstan "İnvest-mərkəz" Şirkətinin rəhbəri

Məmmədbağır Əliyev Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin prezidenti, Rusiyа Dövlət Mükаfаtı

lаurеаtı, Rusiyа Tibb Аkаdеmiyаsının həqiqi üzvü, аkаdеmik

Mikayıl Cabbarov Azərbaycan Respublikasının Təhsil naziri

Mirvari Fətəliyeva Paris Azərbaycan Evinin sədri, “Azərbaycanın Dostları Cəmiyyəti”nin icraçı

direktoru

Mobil Məmmədov Özbəkistan Azərbaycanlıları Mədəniyyət Mərkəzinin sədri

Musа Qаsımlı Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, AMEA-nın Qafqazşünaslıq

İnstitutunun direktoru, tаriх еlmləri dоktоru, prоfеssоr

Musа Əhmədоv

(Pünhаn)

Bеnilüks Аzərbаycаnlılаrı Kоnqrеsi Gənclərin Əlaqələndirmə Şurаsının sədri,

Bеlçikа Gənclər Pаrlаmеntinin üzvü

Musa Mərcanlı “İrs” jurnalının baş redaktoru

Murаd Ömərоv Хаrkоv Milli Rаdiоеlеktrоnikа Univеrsitеtinin prorektoru, tехniki еlmlər

dоktоru, prоfеssоr, Ukrаynа-Аzərbаycаn “Dоstluq” Cəmiyyətinin sədri

Natiq Bağırov Belarus-Azərbaycan İcmaları Konqresinin sədri

Nazim İbrahimov Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri, Dünya Azərbaycanlılarını

Əlaqələndirmə Şurasının icraçı katibi

Nadir Hollenbrand “Azərbaycan naminə” cəmiyyətin sədri (İsveç)

Niyazi Hacıyev “Аydаn” Аzərbаycаn-Еstоn Cəmiyyətinin sədri, Аvrоpа Аzərbаycаnlılаrı

Kоnqrеsi nəzаrət-təftiş kоmissiyаsının sədri

Novruz Məmmədov

Azərbaycan Respublikası Prezidenti Аdministrаsiyаsı rəhbərinin müavini,

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Administrasiyasının Xarici əlaqələr

şöbəsinin müdiri

Nəriman Qurbanov Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin aparatının rəhbəri

Ramiz Mehdiyev Azərbaycan Respublikası Prezidenti Аdministrаsiyаsının rəhbəri

Rasim Əliquliyev Azərbaycan Milli Elmlər Аkаdеmiyаsının akademik katibi, AMEA-nın

İnformasiya Texnologiyaları İnstitutunun direktoru, AMEA-nın həqiqi üzvü

Rauf Zeyni Аzərbаycаn Milli Qeyri-Hökumət Təşkilatları Forumunun sədri

Ramil Əliyev Norveç Azərbaycan Gənclər Assosiasiyasının (NAYO) sədri

Roman Əliyev “Ocaq” Latviya-Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin sədri

Rafaeltd> Hüseynov

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Mədəniyyət Komitəsinin sədri,

Azərbaycan Milli Elmlər Akademiyası Nizami adına Ədəbiyyat Muzeyinin

direktoru, AMEA-nın həqiqi üzvü

Rövşən Tağıyev Ukrayna Azərbaycanlılarının Birləşmiş Konqresinin sədri, Ukrayna Millətlər

Assambleyasının sədri

Sabir Rüstəmxanlı Xalq şairi

Samirə Patzer-

İsmayılova Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin prezidenti

Sahil Qasımov Benilüks Azərbaycanlıları Konqresinin sədri, Аvrоpа Аzərbаycаnlılаrı

Kоnqrеsinin birinci vitsе-prеzidеnti

Səməd Seyidov

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin Beynəlxalq münasibətlər və

parlamentlərarası əlaqələr komitəsinin sədri, АŞPА-dа Аzərbаycаn nümаyəndə

hеyətinin rəhbəri

Səməd Qurbanov Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin Rəyasət heyətinin üzvü

Seyran Rəhimov Ümumrusiyа Аzərbаycаn Kоnqrеsinin Dağıstan Regional bölməsinin sədri

62

Səttar Sevigin Azərbaycan Federasiyası İsveçin (AFİ) sədri

Səttar Mehbalıyev Azərbaycan Həmkarlar İttifaqları Konfederasiyasının sədri, Azərbaycan

Respublikası Milli Məclisinin deputatı

Səfər Karakoyunlu (İSTAD) İstanbul Türkiyə Azərbaycan Dərnəyinin sədri

Səfər Sadiqi Danimarka “Vətən” cəmiyyətinin sədri, “Azərbaycan Evi”nin rəhbəri

Səftər Rəhimli “Qafqaz” Beynəlxalq Hüquq İnstitutunun təsisçisi, AMEA-nın İnsan Hüquqları

İnistitutunun doktorantı

Sinan Oğan Türkiyə Strаtеji Аnаlizlər və Bеynəlхаlq Münаsibətlər Mərkəzinin sədri,

TBMM-in sabiq millət vəkili, Türkiyə-Azərbaycan dərnəyinin təsisçisi,/td>

Svetlana Abdullayeva Macar-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin sədri

Şahin Şıxlinskiy Ümumrusiyа Аzərbаycаn Kоnqrеsinin Ural Federal dairəsi üzrə regional

bölməsinin sədri

Tale Heydərov Avropa Azərbaycanlıları Cəmiyyətinin sədri

Tеymur Rzаyеv

Türkiyə Respublikası Yеdditəpə Univеrsitеtinin incəsənət kаfеdrаsının dosenti,

fəlsəfə dоktоru, Azərbaycan Respublikasının əməkdar rəssamı, Хаrici Ölkələrdə

Yаşаyаn Аzərbаycаnlı Rəssаmlаr Birliyinin sədri

Tofiq Qarayev Berlin Azərbaycan Evinin sədri, Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin İH üzvü

Təranə Nəzərova Azərbaycan-Finlandiya Dostluq Cəmiyyətinin sədri

Vasif Talıbov Naxçıvan Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri

Yаqub Еyyubоv Аzərbаycаn Rеspublikаsı Bаş nаzirinin birinci müаvini

Yaqub Mahmudov Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, АMЕА Tаriх İnstitutunun

dirеktоru, аkаdеmik

Yana Salman “Аzİz” Аzərbаycаn-İsrаil Bеynəlхаlq Assosiasiyası nəzdində Azərbaycan

Mədəniyyət Mərkəzinin direktoru

Vidadi Salahov

Qazaxıstan Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzləri İttifaqının sədri, Beynəlxalq

Avrasiya Ekoloji Akademiyasının müxbir üzvü, “Turan-Ekspress” qəzetinin baş

redaktoru

Vüqar Novruzov Moldova Azərbaycanlıları Konqresinin sədri, hüquq elmləri doktoru

Ziyafət Əsgərov Azərbaycan Respublikası Milli Məclis sədrinin birinci müavini

Zeynəb Xanlarova Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin deputatı, xalq artisti

Zümrüd Qurbanov “Qeyrət” Xalq hərəkatı ictimai birliyin sədr müavini, “Qеyrət” qəzetinin baş

redaktoru (Gürcüstan)

63

Referendumda iştirak hər bir azərbaycanlının vətəndaş borcudur

Referendumda iştirak hər bir azərbaycanlının vətəndaş borcudur.

Bu fikri Azərbaycan Konstitusiyasına dəyişikliklər və əlavələr edilməsi ilə əlaqədar keçirilən referendumda

səs vermək üçün Helsinkidən Stokholma gələn Finlandiyadakı Azərbaycan diasporunun rəhbəri, “Dostluq” Azəri-

Finn Cəmiyyətinin sədri Təranə Nəzərova AZƏRTAC-ın xüsusi müxbirinə müsahibəsində deyib.

Diaspor təşkilatının rəhbəri bildirib ki, səs vermək üçün Finlandiyadan Stokholma çoxlu sayda həmyerlimiz

də səfər edib. Hər kəs bu referendumda iştirak etməyi özünə borc bilir. Seçki məntəqəsində yaradılan şəraitdən

məmnunluğunu vurğulayan diaspor fəalı bildirib ki, səsvermə prosesi çox yüksək səviyyədə təşkil edilib, səs

verənlərin hüquqlarının və rahatlığının təmin edilməsi üçün səfirlik lazım olan bütün zəruri işlər görüb.

“Dostluq” Azəri-Finn cəmiyyətinin sədri Konstitusiyaya təklif edilən əlavə və dəyişikliklərin ölkəmizin

rifahına və daha da inkişafına gətirib çıxaracağına əmin olduğunu vurğulayıb.

Stokholm, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

64

Azərbaycan Konstitusiyasına dəyişikliklər edilməsi məqsədilə ölkəmizin Rusiya

Federasiyasındakı səfirliyində keçirilən ümumxalq səsverməsi – referendum yerli

vaxtla saat 19:00-da başa çatıb

Azərbaycan Konstitusiyasına dəyişikliklər edilməsi məqsədilə ölkəmizin Rusiya Federasiyasındakı

səfirliyində keçirilən ümumxalq səsverməsi – referendum yerli vaxtla saat 19:00-da başa çatıb.

Azərbaycanın Rusiyadakı səfirliyinin mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-a bildiriblər ki, yüksək seçici

fəallığı ilə baş tutmuş səsverməyə Rusiya ərazisində daimi yaşayan və ya müvəqqəti olan Azərbaycan vətəndaşları,

o cümlədən Rusiyanın Ryazan vilayətindəki Federal Cəzaların İcrası Xidmətinin Hüquq və İdarəetmə

Akademiyasında təhsil alan Azərbaycan Respublikası Ədliyyə Nazirliyi Penitensiar Xidmətinin kursantları,

Rusiyanın Mülki Müdafiə, Fövqəladə Hallar və Təbii Fəlakətlərin Nəticələrinin Aradan Qaldırılması Nazirliyinin

Mülki Müdafiə Akademiyasında müdavim olan Azərbaycan Fövqəladə Hallar Nazirliyinin zabitləri qatılıblar.

Həmçinin Rusiya Azərbaycanlı Gənclər Birliyinin (RAGB) üzvləri xüsusi fəallıq göstəriblər. Bununla yanaşı,

referendumda ən yaşlı seçici -“İsrail-Azərbaycan” Beynəlxalq Assosiasiyasının ağsaqqallar şurasının sədri,

professor Mixail Aqarunov xanımı ilə və ilk dəfə seçkilərdə iştirak edən ən gənc seçici Leyla Bülbül səsvermə

hüquqlarından istifadə ediblər.

Səfirlikdə yaradılmış 17 saylı Yasamal III seçki dairəsinin 48 nömrəli seçki məntəqəsində konsulluq

uçotunda olan 1500 Azərbaycan vətəndaşından 1498 nəfəri səs verib. Bu da ümumi seçici hüququna malik

vətəndaşlarımızın 99,86 faizini təşkil edir.

Referendumun gedişini izləyən MDB Parlamentlərarası Assambleyasından olan müşahidəçilər tərəfindən

səsvermə zamanı heç bir nöqsana, qanun pozuntusuna rast gəlinmədiyi vurğulanıb, referendumun yüksək səviyyədə

təşkil olunduğu qeyd edilib.

Moskva, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

65

Konstitusiyaya təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə bağlı keçirilən ümumxalq

səsverməsi (referendum) ilə əlaqədar Azərbaycanın İstanbuldakı baş konsulluğunda

təşkil edilən səsvermə Ankara vaxtı ilə saat 19.00-da (Bakı vaxtı ilə 20.00) başa çatıb

Konstitusiyaya təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə bağlı keçirilən ümumxalq səsverməsi (referendum) ilə

əlaqədar Azərbaycanın İstanbuldakı baş konsulluğunda təşkil edilən səsvermə Ankara vaxtı ilə saat 19.00-da (Bakı

vaxtı ilə 20.00) başa çatıb.

Burada 17 saylı Yasamal üçüncü seçki dairəsinin tərkibində yaradılmış 51 saylı referendum məntəqəsi

fəaliyyət göstərib. Məntəqədə 956 nəfər seçici qeydiyyatda olub.

Bu məntəqədə 805 nəfər Azərbaycan vətəndaşı səsvermə hüququndan istifadə edib. Seçicilərin azad şəraitdə

səs vermələri üçün qanunvericilikdə tələb olunan bütün hallara riayət edilib. Səsvermə prosesində heç bir qanun

pozuntusu baş verməyib.

İstanbul, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

66

Referendumla əlaqədar Fransadakı səfirliyimizdə yaradılan məntəqədə yerli vaxtla

saat 19:00-da səsverməyə yekun vurulub

Referendumla əlaqədar Fransadakı səfirliyimizdə yaradılan məntəqədə yerli vaxtla saat 19:00-da

səsverməyə yekun vurulub.

Azərbaycan Konstitusiyasına, Seçki Məcəlləsinə və digər müvafiq qanunvericilik aktlarına uyğun keçirilən

ümumxalq səsverməsi yüksək seçici fəallığı ilə başa çatıb.

Xarici ölkələrdəki diplomatik missiyalarımızın əməkdaşları və onların səsvermə hüququna malik ailə

üzvləri, ölkəmizin hüdudlarından kənarda daimi və müvəqqəti yaşayan vətəndaşların ümumxalq səsverməsində

iştirakının və seçki hüququnun təmin olunması məqsədilə Fransada 17 saylı Yasamal üçüncü seçki dairəsinin

tərkibində yaradılmış 38 nömrəli seçki məntəqəsi fəaliyyət göstərib.

Səsvermənin azad və şəffaf keçirilməsi üçün zəruri olan bütün şərait yaradılıb.

Məntəqə seçki komissiyası səsvermə günü müxtəlif səbəblərə görə qısamüddətli səfər zamanı Fransada olan

və müvafiq dairə komissiyasından qeydiyyatdan çıxma vəsiqəsi almış vətəndaşlarımızın da ümumxalq

səsverməsində iştirakını təmin edib. Komissiyaya hər hansı qanun pozuntusu barədə şikayət və irad daxil olmayıb.

Paris, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

67

Referendum ilə əlaqədar Azərbaycanın Özbəkistandakı səfirliyində yaradılmış

məntəqədə səsvermə başa çatıb

Referendum ilə əlaqədar Azərbaycanın Özbəkistandakı səfirliyində yaradılmış məntəqədə səsvermə başa

çatıb. Səfirlikdə 17 saylı Yasamal üçüncü seçki dairəsinin tərkibində yaradılmış 45 saylı məntəqədə 137 seçici səs

verib. Seçici fəallığı 93 faiz olub.

Azərbaycanın Özbəkistandakı səfiri Hüseyn Quliyev, səfirliyin digər diplomatları və bu qurumun nəzdindəki

Heydər Əliyev adına Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzinin rəhbərliyi və əməkdaşları ilk olaraq səs veriblər.

Daşkənd, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

68

Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə bağlı ümumxalq

səsverməsi (referendum) ilə əlaqədar ölkəmizin Avstriyadakı səfirliyində yaradılan seçki məntəqəsində yerli

vaxtla saat 19:00-da (Bakı vaxtı ilə saat 21:00-da) səsverməyə yekun vurulub

Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə bağlı ümumxalq

səsverməsi (referendum) ilə əlaqədar ölkəmizin Avstriyadakı səfirliyində yaradılan seçki məntəqəsində yerli vaxtla

saat 19:00-da (Bakı vaxtı ilə saat 21:00-da) səsverməyə yekun vurulub. Səsvermə zamanı məntəqədə bütün

prosedurlara tam riayət olunub, vətəndaşların öz iradələrini sərbəst şəkildə ifadə etmələri üçün bütün şərait yaradılıb.

Səsvermədə Avstriya, Sloveniya və Slovakiya ilə yanaşı, Macarıstan və Xorvatiyada yaşayan soydaşlarımız, eləcə

də qısamüddətli səfərlə əlaqədar Vyanada olan Azərbaycan vətəndaşları iştirak ediblər.

Seçicilərin refenduma çıxarılmış məsələlərə fəal şəkildə münasibət bildirdiyi səsvermə prosesi mütəşəkkil

şəkildə keçirilib, heç bir hansı qanun pozuntusu qeydə alınmayıb.

Vyana, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

69

Referendumla əlaqədar Azərbaycanın Ankaradakı səfirliyində keçirilən səsvermə

Türkiyə vaxtı ilə saat 19.00-da başa çatıb

Referendumla əlaqədar Azərbaycanın Ankaradakı səfirliyində keçirilən səsvermə Türkiyə vaxtı ilə saat

19.00-da başa çatıb.

Burada 17 saylı Yasamal üçüncü seçki dairəsinin tərkibində yaradılmış 30 saylı seçki məntəqəsi fəaliyyət

göstərib. Məntəqədə səsvermə hüququ olan vətəndaşlarımızın 76,7 faizi öz iradələrini ifadə ediblər. Səsvermə

prosesində heç bir qanun pozuntusuna yol verilməyib. Səsvermənin azad və şəffaf keçirilməsi təmin edilib.

Ankara, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

70

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə

əlaqədar ümumxalq səsverməsi (referendum) ilə bağlı Azərbaycanın Qırğızıstandakı

səfirliyində yaradılmış 16 saylı Yasamal üçüncü seçki dairəsinin 33 saylı seçki

məntəqəsində səsvermə başa çatıb

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə əlaqədar ümumxalq

səsverməsi (referendum) ilə bağlı Azərbaycanın Qırğızıstandakı səfirliyində yaradılmış 16 saylı Yasamal üçüncü

seçki dairəsinin 33 saylı seçki məntəqəsində səsvermə başa çatıb. Səsvermədə Bişkekdə yaşayan və işləyən,

konsulluqda qeydiyyata alınan, həmçinin bu şəhərdə ezamiyyətdə olan vətəndaşlarımız iştirak ediblər.

Məntəqədə keçirilən səsvermə prosesini Qırğızıstanın Seçkilər və Referendumlar üzrə Mərkəzi Seçki

Komissiyasının nümayəndəsi Lyudmila Kutuyeva, beynəlxalq müşahidəçilər və yerli kütləvi informasiya

vasitələrinin nümayəndələri izləyiblər.

Bişkek, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

71

Azərbaycanın Dubay və Şimal əmirliklərindəki baş konsulu, 16 saylı Yasamal II seçki dairəsinin tərkibində

yaradılmış 42 nömrəli səsvermə məntəqəsinin sədri Pəzviz İsmayılzadə referendum üzrə ümumxalq

səsverməsinin başa çatdığını bildirib

Azərbaycanın Dubay və Şimal əmirliklərindəki baş konsulu, 16 saylı Yasamal II seçki dairəsinin tərkibində

yaradılmış 42 nömrəli səsvermə məntəqəsinin sədri Pəzviz İsmayılzadə referendum üzrə ümumxalq səsverməsinin

başa çatdığını bildirib.

Dubay və Şimal əmirliklərində yaşayan vətəndaşlarımız Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına təklif

olunan əlavə və dəyişikliklərlə bağlı ümumxalq səsverməsində böyük ruh yüksəkliyi ilə iştirak ediblər. İlk saatlardan

baş konsulluğun əməkdaşları ailə üzvləri ilə birlikdə və digər vətəndaşlarımız referendumda iştirak ediblər.

Azərbaycan Konstitusiyasında dəyişikliklər edilməsi məqsədilə keçirilən referendumla əlaqədar Dubaydakı baş

konsulluqda yaradılan seçki məntəqəsində yerli vaxtla saat 19:00-da səsverməyə yekun vurulub. Komissiya sədrinin

bildirdiyinə görə, səsvermə zamanı hər hansı qanun pozuntusu barədə şikayət və irad daxil olmayıb. Azərbaycan

Respublikası Konstitusiyasına, Seçki Məcəlləsinə və bu sahədəki digər qanunvericilik aktlarına uyğun aparılan

ümumxalq səsverməsi 99 faiz seçici fəallığı ilə başa çatıb. Baş konsulluqda yaradılan seçki məntəqəsi üzrə adları

seçici siyahısına daxil edilmiş 197 seçicidən 196-sı səsvermədə iştirak edib.

Dubay, 26 sentyabr, АZƏRTAC2016-cı il.

72

Ümumxalq səsverməsi ilə əlaqədar Böyük Britaniyadakı səfirliyimizdə yaradılan seçki məntəqəsində

səsvermə yerli vaxtla saat 19:00-da başa çatıb

Ümumxalq səsverməsi ilə əlaqədar Böyük Britaniyadakı səfirliyimizdə yaradılan seçki məntəqəsində

səsvermə yerli vaxtla saat 19:00-da başa çatıb. Seçicilərin ümumi fəallığı 92 faiz təşkil edib.

Xarici ölkələrdəki diplomatik missiyalarımızın əməkdaşları və onların səsvermə hüququna malik ailə

üzvləri, ölkəmizin hüdudlarından kənarda daimi və müvəqqəti yaşayan vətəndaşların ümumxalq səsverməsində

iştirakının və seçki hüququnun təmin olunması üçün 38 məntəqə yaradılıb. Böyük Britaniyadakı səfirliyimizdə

səsvermədə iştirak edən həmvətənlərimiz öz iradələrini sərbəst şəkildə ifadə etmək üçün yaradılmış şəraitdən

məmnunluqlarını ifadə ediblər.

Məntəqə seçki komissiyasında heç bir qanun pozuntusu qeydə alınmayıb.

London, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

73

Konstitusiyaya təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə bağlı Azərbaycanda keçirilən ümumxalq səsverməsi

(referendum) ilə əlaqədar ölkəmizin Səudiyyə Ərəbistanı Krallığındakı səfirliyində keçirilən səsvermə Ər-

Riyad vaxtı ilə saat 19.00-da (Bakı vaxtı ilə 20.00) başa çatıb

Konstitusiyaya təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə bağlı Azərbaycanda keçirilən ümumxalq səsverməsi

(referendum) ilə əlaqədar ölkəmizin Səudiyyə Ərəbistanı Krallığındakı səfirliyində keçirilən səsvermə Ər-Riyad

vaxtı ilə saat 19.00-da (Bakı vaxtı ilə 20.00) başa çatıb.

Burada 16 saylı Yasamal ikinci seçki dairəsinin tərkibində yaradılmış 35 saylı seçki məntəqəsi seçicilərə

xidmət göstərib. Bu məntəqədə konsulluq qeydiyyatında olan 74 nəfərdən 60-ı, yəni, seçicilərin 81,8 faizi

səsvermədə iştirak edib.

Məntəqədən AZƏRTAC-a verilən məlumata görə, səsvermə prosesində heç bir qanun pozuntusu baş

verməyib. Səsvermənin azad və şəffaf keçirilməsi üçün qanunvericilikdə nəzərdə tutulan bütün tələblərə əməl

olunub. Azərbaycan Respublikası vətəndaşları siyasi iradələrini azad şəkildə ifadə ediblər. Səsvermə yüksək seçici

fəallığı ilə başa çatıb.

Ər-Riyad, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

74

Azərbaycan Konstitusiyasında əlavə və dəyişikliklər edilməsi məqsədilə keçirilən referendumla əlaqədar

ölkəmizin Qazaxıstandakı səfirliyində, Almatı və Aktau şəhərlərində yaradılan seçki məntəqələrində

səsvermə başa çatıb

Azərbaycan Konstitusiyasında əlavə və dəyişikliklər edilməsi məqsədilə keçirilən referendumla əlaqədar

ölkəmizin Qazaxıstandakı səfirliyində, Almatı və Aktau şəhərlərində yaradılan seçki məntəqələrində səsvermə başa

çatıb. Məntəqədə komissiya üzvləri nəzarətçilərin və müşahidəçilərin iştirakı ilə seçki qutularını açıb bülletenləri

hesablayaraq protokollaşdırıblar.

Bülletenlərin sayı və hesablamanın nəticələri haqqında Mərkəzi Seçki Komissiyasına məlumat verilib.

Astana, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

75

Referendumla əlaqədar Azərbaycanın Latviyadakı səfirliyində yaradılan seçki məntəqəsində də səsvermə

başa çatıb

Referendumla əlaqədar Azərbaycanın Latviyadakı səfirliyində yaradılan seçki məntəqəsində də səsvermə

başa çatıb.

Səfirlikdə yaradılmış 16 saylı Yasamal II seçki dairəsinin tərkibində daxil olan 37-ci seçki məntəqəsində

komissiya üzvləri tərəfindən müşahidəçilərin iştirakı ilə seçki qutuları açılıb, bülletenlər sayılıb və nəticələr Mərkəzi

Seçki Komissiyasına göndərilib.

Seçki məntəqəsində heç bir pozuntu halı qeydə alınmayıb.

Riqa, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

76

Referendumla əlaqədar Azərbaycanın Litvadakı səfirliyində yaradılan seçki məntəqəsində keçirilən

səsvermədə seçici fəallığı 100 faiz olub

Referendumla əlaqədar Azərbaycanın Litvadakı səfirliyində yaradılan seçki məntəqəsində keçirilən

səsvermədə seçici fəallığı 100 faiz olub.

Səfirlikdən bildirilib ki, 16 saylı Yasamal II seçki dairəsinin tərkibində yaradılmış 38-ci seçki məntəqəsində

komissiya üzvləri tərəfindən müşahidəçilərin iştirakı ilə seçki qutuları açılıb, bülletenlər sayılıb və nəticələr Mərkəzi

Seçki Komissiyasına göndərilib. Səfirlikdəki seçki məntəqəsindən yerli “alkas.lt” internet portalı canlı yayım aparıb.

Vilnüs, 26 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

77

Azərbaycanda ümumxalq səsverməsi olduqca şəffaf keçdi

Azərbaycanda ümumxalq səsverməsi olduqca şəffaf keçdi. Hər dəfə Azərbaycana gələndə məcburi

köçkünlərə baş çəkirəm. AZƏRTAC xəbər verir ki, bu sözləri sentyabrın 26-da ölkəmizdə keçirilən ümumxalq

səsverməsində müşahidəçi qismində iştirak edən Fransa Senatının üzvü Natali Qule jurnalistlərə açıqlamasında

deyib.

Natali Qule deyib: “Azərbaycanda görülən işlər məni çox sevindirir. Hər dəfə Bakıya gələndə yeniliklərin

şahidi oluram. Azərbaycan Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi ilə uğurla inkişaf edir. Bilirəm ki, ölkənizin

uğurlarında birinci xanım Mehriban Əliyevanın da xidmətləri çoxdur”.

Bakı, 27 sentyabr, AZƏRTAC 2016-cı il.

78

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə bir qrup şəxsin təltif edilməsi haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə, Azərbaycanda və onun hüdudlarından kənarda

iqtisadiyyat, elm, təhsil və mədəniyyətin inkişafındakı xidmətlərinə görə aşağıdakı şəxslər təltif edilsinlər:

“Şöhrət” ordeni ilə

Abdolbari Goozal

3-cü dərəcəli “Vətənə xidmətə görə” ordeni ilə

Qasımov Sahil Məmmədyar oğlu

Rəhimov Əlzaman Sabir oğlu

“Tərəqqi” medalı ilə

Ağakişiyev İsmayıl Əlövsət oğlu

Gündoğdu Maisə Faiq qızı

Hüseynov Afil Qurban oğlu

İsayev Çingiz Mikayıl oğlu

Kərimov Qasım Xanbala oğlu

Kiani Leyla Cavid qızı

Qəniyev Etibar Əbdül oğlu

Quliyev Rafail Rəsul oğlu

Qurbanov Elxan Şubay oğlu

Məmmədov Elbrus Fərman oğlu

Mirzəyev Emil Davud oğlu

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 28 dekabr 2016-cı il.

79

N.Ə. Qurbanova "Əməkdar dövlət qulluqçusu" fəxri adının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin Sərəncamı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:

Azərbaycan diasporu quruculuğu sahəsində xidmətlərinə görə Nəriman Əhmədağa oğlu Qurbanova

“Əməkdar dövlət qulluqçusu” fəxri adı verilsin.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 13 iyul 2017-ci il.

80

Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi əməkdaşlarının təltif edilməsi haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:

Azərbaycan diasporu quruculuğu sahəsində xidmətlərinə görə aşağıdakı şəxslər təltif edilsinlər:

“Tərəqqi” medalı ilə

Hümbətov Surəddin Məmmədhüseyn oğlu

Qasımov Kyavus Safa oğlu

Məmmədov İlham Hacı oğlu

Vəliyev Cavanşir İnqlab oğlu.

“Dövlət qulluğunda fərqlənməyə görə” medalı ilə

Kərimova Nüşabə Rəhim qızı

Təbrizli Arzu Sirus qızı

Zahidova Ladən Vahab qızı.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 13 iyul 2017-ci il.

81

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu il 14 may tarixli 95 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq

edilmiş “Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi haqqında Əsasnamə”də dəyişiklik

edilməsi barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:

1. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu il 14 may tarixli 95 nömrəli Fərmanı (Azərbaycan

Respublikasının Qanunvericilik Toplusu, 2009, № 5, maddə 327, № 12, maddə 983; 2011, № 2, maddə 85; 2017,

№ 5, maddə 769) ilə təsdiq edilmiş “Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi haqqında

Əsasnamə”nin 13-cü hissəsinin birinci cümləsində “birinci müavini və” sözləri “bir birinci müavini və iki” sözləri

ilə əvəz edilsin.

2. Azərbaycan Respublikasının Nazirlər Kabineti:

2.1. Azərbaycan Respublikası Prezidentinin aktlarının bu Fərmana uyğunlaşdırılması ilə bağlı təkliflərini üç ay

müddətində hazırlayıb Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə təqdim etsin;

2.2. Azərbaycan Respublikası Nazirlər Kabinetinin normativ hüquqi aktlarının bu Fərmana uyğunlaşdırılmasını üç

ay müddətində təmin edib Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə məlumat versin;

2.3. mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının normativ hüquqi aktlarının bu Fərmana uyğunlaşdırılmasını nəzarətdə

saxlasın və bunun icrası barədə beş ay müddətində Azərbaycan Respublikasının Prezidentinə məlumat versin;

2.4. bu Fərmandan irəli gələn digər məsələləri həll etsin.

3. Azərbaycan Respublikasının Ədliyyə Nazirliyi mərkəzi icra hakimiyyəti orqanlarının normativ hüquqi

aktlarının və normativ xarakterli aktların bu Fərmana uyğunlaşdırılmasını təmin edib Azərbaycan Respublikasının

Nazirlər Kabinetinə məlumat versin.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 27 dekabr 2017-ci il.

82

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə bir qrup şəxsin “Tərəqqi” medalı ilə təltif

edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara

alıram: Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə, xalqlar arasında dostluğun möhkəmləndirilməsi

və Azərbaycan diasporunun inkişafı sahəsindəki xidmətlərinə görə aşağıdakı şəxslər “Tərəqqi” medalı ilə təltif

edilsinlər:

Ali Tekin Atalar

Allahverdiyeva İlhamə Kəmənd qızı

Babayeva Ofelya Rəhim qızı

Boçarov Yuri Borisoviç

Demirçi Ayhan Yunus oğlu

Əhmədov Eldar Məmməd oğlu

Əliyev Yunus Dəmir oğlu

Əsgərov Məhəmməd Xəlil oğlu

Hacıyev Qüdrət Əli oğlu

Qarayev Ələkbər Qara oğlu

Muradlı Arzu Oqtay qızı

Nəsirov Seymur Rahim oğlu

Osman Əsli Əli qızı

Rəhimli Səftər Mikayıl oğlu

Rəhman Vaqif Yusuf oğlu

Rüstəmxanlı Tənzilə Yolçu qızı.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 28 dekabr 2017-ci il.

83

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə bir qrup şəxsə fəxri adların verilməsi haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 32-ci bəndini rəhbər tutaraq qərara

alıram: Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə, Azərbaycan diasporunun inkişafındakı

xidmətlərinə, mədəniyyət və incəsənət sahəsindəki nailiyyətlərinə görə aşağıdakı şəxslərə Azərbaycan

Respublikasının fəxri adları verilsin:

“Əməkdar rəssam”

Qurbanov Seyfəddin Əli oğlu

Məmmədov Rəhim Əliağa oğlu.

“Əməkdar artist”

Manafzadə Turan İslam qızı

Məmmədova Elnarə Tofiq qızı

Nuriyev Mais Şükür oğlu.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 28 dekabr 2017-ci il.

84

M.Vardinoyannisin “Dostluq” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

Sərəncamı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraq qərara alıram:

Azərbaycan və Yunanıstan xalqları arasında dostluq əlaqələrinin inkişafındakı xidmətlərinə görə Marianna

Vardinoyannis “Dostluq” ordeni ilə təltif edilsin.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 28 dekabr 2017-ci il.

85

R.V.İlatovun “Dostluq” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

Sərəncamı

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasının 109-cu maddəsinin 23-cü bəndini rəhbər tutaraqqərara alıram:

Azərbaycan və İsrail xalqları arasında dostluq əlaqələrinin inkişafındakı xidmətlərinə görə Robert Viktoroviç

İlatov “Dostluq” ordeni ilə təltif edilsin.

İlham Əliyev

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti

Bakı şəhəri, 28 dekabr 2017-ci il.

86

Bəyanat və Müraciətlər

87

Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı nümayəndələrinin bütün

Dünya Azərbaycanlılarına müraciəti

Əziz həmvətənlər!

Biz-Dünya Azərbaycanlılarının 2001-ci ilin 9-10 noyabrında Azərbaycan Respublikasının paytaxtı Bakı

şəhərində keçirilən Qurultayının iştirakçıları Sizə müraciət edərək bildiririk ki, hər bir xalqın milli varlığının əsas

şərtlərindən biri onun həmrəyliyi, etnik-siyasi mütəşəkkilliyidir. Tarix dönə-dönə sübut etmişdir kı, həmrəylikdən,

etnik-siyasi mütəşəkkillikdən məhrum olan xalqlar tez-gec güclü millətlərin təsiri altına düşərək assimilyasiya

olunur və öz milli simasını itirir. Müasir dünyanın qabaqcıl xalqlarından, millətlərindən biri olmaq üçünsə güclü

milli əzm, siyasi iradə nümayiş etdirmək, bir millət kimi beynəlxalq nüfuz qazanmaq lazım gəlir. Odur ki, həm öz

tarixi Vətənində-Azərbaycanda yaşayan, həm də bu və ya digər səbəbdən dünyanın müxtəlif ölkələrinə səpələnmiş

azərbaycanlılar xalqımızın, millətimizin gələcəyi naminə möhkəm həmrəylik və mütəşəkkillik nümayiş etdirməlidir.

Azərbaycan xalqının tarixi qədim, mədəniyyəti isə zəngindir. Onun Nizamı, Nəsimi, Füzuli, Mirzə Fətəli Axundov,

Hüseyn Cavid, Səməd Vurğun kimi böyük mütəfəkkirləri tarixin ayrı-ayrı dövrlərində mənsub olduqları xalqın

istedadını bütün dünyaya nümayiş etdirmişlər. Azərbaycanlılar XX əsrin əvvəllərində qədim və tarixi dövlətçilik

ənənəsinə söykənərək Şərqdə ilk demokratik dövlət-Azərbaycan Xalq Cümhuriyyəti ya- ratmışdır. XX əsrin sonunda

müstəqil Azərbaycan Respublikasıda həmin möhtəşəm dövlətçilik təcrübəsi əsasında yaranmış və tarixən

azərbaycanlılara xas olan dövlətçilik ənənələrini müasir şəraitdə bütün dünyada sübut etmişdir. Dünya

azərbaycanlılarının harada məskunlaşmalarından asılı olmayaraq, ən mühüm, ən müqəddəs vəzifələrindən biri

Azərbaycan xalqının tarixi nailiyyəti, bütün dünya azərbaycanlılarının mənəvi-siyasi iradəsinin nəticəsi olan

müstəqil dövlətçiliyi qoruyub saxlamaqdan, milli dövlətimizin dünya birliyində özünəməxsus yer tutmasına

çalışmaqdan ibarətdir.

Unutmaq olmaz ki, müstəqil Azərbaycan dövlətinin mövcudluğu, onun demokratik, dünyəvi, hüquqi dövlət

quruculuğu yolu ilə inamla irəliləməsi yalnız Azərbaycan Respublikası vətəndaşlarının deyil, bütün dünya

azərbaycanlılarının milli müstəqillik və dövlətçilik təfəkkürünün inkişafına, onların həmrəyliyinə təkan verir,

Azərbaycan xalqına mədəni bir etnos kimi beynəlxalq nüfuz gətirir. Dünyanın müxtəlif ölkələrinə səpələnmiş

azərbaycanlıların mədəni-siyasi birliyi, həmrəyliyi müstəqil Azərbaycan Respublikasının və bütün dünya

azərbaycanlılarının mənafeyinə uyğundur və onun əsas strateji məqsədlərindən biridir. Ona görə də vətəndən ayrı

düşmüş hər bir azərbaycanlı əmin olmalıdır ki, onun nüfuzunu, şərəfmi qorumağa həmişə hazır olan bir dövlət-

Azərbaycan Respublikası vardır. Azərbaycan dövləti Azərbaycan xalqının tarixən dünya mədəniyyətinə verdiyi

zəngin maddi, mənəvi-əxlaqi, ideoloji sərvətlərin, Azərbaycan adının etibarlı müdafiəçisi və sahibidir. Yer üzərində

mövcud olan milyonlarla azərbaycanlının əsas ünsiyyət vasitəsi olan Azərbaycan dili-Azərbaycan Respublikasının

dövlət dilidir.

Odur ki, azərbaycançılıq amalı və müstəqil dövlətçilik ətrafında yaranan milli birlik, milli həmrəylik harada

yaşamasından asılı olmayaraq hər bir azərbaycanlının mənafeyinə tam uyğundur. İndi hər bir dünya

azərbaycanlısının üz tutmağa, sevgisini, məhəbbətini bildirməyə Azərbaycan adında bir doğma, müqəddəs ocaq,

sözünü deməyə, qayğılarını, dərdlərini bölüşməyə isti bir yurd var. Hər bir azərbaycanlı bu ocağa ərklə üz tutduğu

kimi, eyni zamanda məsuliyyətlə dərk etməlidir ki, Vətən sevgisini işdə sübut etmək, Vətənin problemlərindən

xəbərdar olmaq, bunları aradan qaldırmaq üçün yollar aramaq, Vətənlə nəfəs almaq, onun təəssübünü çəkmək və

qayğıları ilə yaşamaq lazımdır. Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı məhz bu danılmaz həqiqəti, tarixi zərurəti

əyani ifadə etdi. Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları olan qardaş və bacılarımız kimi, Vətəndən kənarda

yaşayan dünya azərbaycanlılarının da öz ölkəsi, vətəndaşı olduğu öz dövləti vardır. Biz hərəmiz bir ölkənin

vətəndaşıyıq. Lakin bizim hamımızı azərbaycanlı olmaq kimi böyük bir məsuliyyətli hiss, amal birləşdirir.

Vətəndaşlıq borcu bizi yaşadığımız ölkə qarşısında hansı məsuliyyətə sövq edirsə, milli mənsubluq hissi,

Azərbaycançılıq amalı bizim hər birimizi müstəqil Azərbaycan dövləti, ata-baba yurdu qarşısında eyni məsuliyyətə

sövq edir.

Odur ki, Azərbaycanlı adını biz həm öz ölkəmiz qarşısında, həm də müstəqil Azərbaycan qarşısında

layiqincə doğrultmalıyıq. Elə bu məqsədlə də biz həm müstəqil Azərbaycan dövləti ətrafında, həm də öz aramızda

sıx birləşməyə, təşkilatlanmağa çalışmalı, mütəşəkkil qüvvəyə çevrilməliyik. Bugünkü qurultay Azərbaycan

diasporunun yaranması və mütəşəkkil bir qüvvəyə çevrilməsi mərhələsinin başlanğıcını qoydu. Bu gün dünyanın

hər yerində yaşayan azərbaycanlılar müxtəlif dövrlərdə mühacirət etmiş insanların övladların, nəsillərini və

Azərbaycandan kənarda yaşayan digər soydaşlarımızı təmsil edir.

Soydaşlarımızın əksəriyyəti özgə millətlər içərisində azərbaycançılığı, milli xüsusiyyətlərimizi, adət-

ənənələrimizi, dilimizi qoruyub-saxlaya bilmiş və övladlarına ötürmüşlər. Amma bir həqiqət qeyd olunmalıdır ki,

ayrı-ayrı cəhdlərə baxmayaraq, uzun bir tarixi əhatə edən dövr ərzində dünya azərbaycanlıları yaşadıqları dövlətlərdə

bir-biri ilə birlik nümayiş etdirə bilməmiş, təşkilatlanmamış, icmalar, diaspor şəklində təmsil olunmamış, dağınıq

şəkildə yaşamışlar.

88

Bu da sözsüz ki, milli əlaqələrin və müvafiq olaraq milli varlığın zəifləməsinə şərait yaratmışdır. On il əvvəl

müstəqil Azərbaycan Respublikasının yaranması bütövlükdə Azərbaycan xalqının, o cümlədən dünya

azərbaycanlılarının taleyində dönüş nöqtəsi olmuşdur. Bütün dünya azərbaycanlıların tarixi Vətənin, Azərbaycan

xalqının ayrılmaz hissəsi hesab edən Azərbaycan dövləti və onun Prezidenti cənab Heydər Əliyev dünya

azərbaycanlılarının milli birlik və həmrəylik problemini dövlət siyasəti səviyyəsinə qaldırmış, Azər- baycan

diasporunun formalaşdırılması, dünya azərbaycanlılarının bir-biri ilə və Vətənlə əlaqələrinin yaradılması və

möhkəmləndirilməsi məsələlərini bilavasitə gündəmə gətirmişdir. Bu gün dünya azərbaycanlılarının əsl milli

özünüdərk və ümummilli ideya - azərbaycançılıq, müstəqil dövlətçilik və milli -mənəvi dəyərlər ətrafında birləşməsi

prosesi başlanmışdır. Azərbaycan Respublikasının müstəqilliyinin və dövlətçiliyinin möhkəmləndirilməsi -onun

mövqeyinin dünya müstəvisində gücləndirilməsi, erməni təcavüzünə məruz qalmış Azərbaycan xalqının haqq

səsinin dünyaya çatdırılması, DağlıqQarabağ probleminin ədalətli həllinə nail olunması və digər ümummilli

məsələlərin həlli dünyada yaşayan bütün soydaşlarımızın birliyini və həmrəyliyini daha zəruri edir. Bundan başqa

dünya azərbaycanlılarının birliyi, həmrəyliyi onların yaşadığı ölkələrdə və bütün dünyada güclü və monolit bir qüvvə

kimi çıxış etmələrinə, öz milli və vətəndaş haqlarını daha dolğun qorumalarına da əhəmiyyətli təsir göstərə bilər.

Əziz həmvətənlərimiz! Azərbaycan adlı müstəqil dövlətin varlığı bizim ən böyük tarixi sərvətimiz, XX

yüzilliyə bütün azərbaycanlıların qazandığı ən böyük nailiyyətdir. Xalqımız nəinki ata-babalarımızın yolunu davam

etdirərək müstəqil dövlətçiliyimizi bərpa etmiş, həmçinin on il ərzində onu qoruyaraq hərtərəfli möhkəmləndirmiş,

iqtisadi, hüquqi, siyasi, mənəvi baxımdan inkişaf etdirmişdir. Bu gün dünya birliyinə daxil olan müstəqil, suveren

Azərbaycan Respublikası millətimizin dünyada yeganə dövləti olub bütün dünya azərbaycanlılarının həm mənəvi

pənahı, həm də məbədgahıdır. Odur ki, hər bir Azərbaycanlı tarixi Vətəninin, Azərbaycan dövlətinin taleyində iştirak

etməli, onun müstəqilliyi, inkişafı yolunda durmadan çalışmalı, fəaliyyət göstərməlidir. Azad, firavan, qüdrətli

Azərbaycan Respublikası bütün dünya Azərbaycanlıları üçün cazibə mərkəzidir. Hər bir azərbaycanlı onu da

bilməlidir ki, onun arxasında Azərbaycan Respublikası kimi azad, müstəqil dövlət durur. Azərbaycanı özlərinin

tarixi Vətəni hesab edən insanlar Azərbaycan dövlətçiliyi ideyaları ətrafında birləşməli, ümummilli məsələlərdə

sarsılmaz həmrəylik nümayiş etdirməlidirlər. Xarici ölkələrdə təşkilatlanma prosesinin ilk mərhələsini yaşayan

azərbaycanlı icmalarının, mədəniyyət mərkəzlərinin və dostluq cəmiyyətlərinin imkanlarından geniş istifadə

olunmalıdır. Yaxın-uzaq ölkələrin tarixi əyani şəkildə sübut edir ki, mütəşəkkil icmalar halında dünyanın müxtəlif

ölkələrində yaşayan, məqsədyönlü fəaliyyət göstərən soydaşlar öz ölkələrinə böyük kömək göstərir, yaşadıqları

ölkələrlə tarixi Vətən arasında münasibətlərdə güclü amil kimi çıxış edirlər.

Bu sahədə bizim istifadə olunmamış zəngin potensialımız vardır və bu potensial mütləq hərəkətə

gətirilməlidir. Müstəqil Azərbaycan Respublikasının 20 faiz ərazisi işğal altındadır. Bir milyonadək soydaşımız öz

doğma yurdundan didərgin düşərək ağır qaçqın həyatı yaşamaqdadır. Qarabağ torpağı müqəddəs vətənimizin sadəcə

olaraq bir parçası deyil, eyni zamanda milli mədəniyyətimizin incilərini yaşadan mühüm mədəni-tarixi bölgədir. Bu

ərazidə cəmləşən nadir mədəniyyət, tarixi abidələrimiz, təkrarsız təbiət incilərimiz erməni işğalçıları tərəfindən

vəhşicəsinə dağıdılır, məhv edilir. Hər bir Azərbaycanlı xalqımıza qarşı erməni təcavüzü və Dağlıq Qarabağ

probleminin ədalətli həlli yolunda haqq səsini ən yüksək beynəlxalq kürsülərə ucaltmalı, yorulmadan çalışmalı,

yaşadığı dövlətin parlamentinə, hökumətinə, ictimaiyyətinə həqiqəti çatdırmalıdır. Yalnız bütün Azərbaycan

xalqının birgə səyi ilə münaqişənin ədalətli v əbeynəlxalq hüquq prinsipləri əsasında həllinə nail olmaq olar. Bu gün

Azərbaycan diasporunun formalaşması, təşəkkül tapması bilavasitə Azərbaycan dövləti və onun Prezidenti cənab

Heydər Əliyev tərəfindən dövlət səviyyəsində həyata keçirilir. 1991-ci ildən başlayaraq ilk dəfə onun təşəbbüsü ilə

Naxçıvanda sonra isə bütün Azərbaycan miqyasında hər il 31 dekabr-Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü

kimi xüsusi qeyd edilir. Bu bayram ərəfəsində bütün dünya azərbaycanlıları üçün xüsusi tədbirlər təşkil olunur,

qəbullar keçirilir və ölkə başçısının müraciəti səsləndirilir. 1994-cü ildən başlayaraq xarici ölkələrə səfərlər zamanı

- Fransada, Böyük Britaniyada, Türkiyədə, ABŞ-da, Almaniyada, Rusiyada, Ukraynada, Polşada, Rumınyada,

Belçikada, Norveçdə, Bolqarıstanda və bir çox digər ölkələrdə yaşayan soydaşlarımızla maraqlanan, görüşlər keçirən

Azərbaycan Prezidenti cənab Heydər Əliyev xaricdə yaşayan həmvətənlərimizi daim milli ideya ətraftnda

birləşməyə, təşkilatlanmağa, icmalar, milli-mədəni cəmiyyətlər yaratmağa səsləyir. İnanırıq ki, 1993-cü ildən

başlayaraq bu günə qədər davam edən ardıcıl, məqsədyönlü, getdikcə genişlənən milli diaspor hərəkatı Dünya

Azərbaycanlılarının I Qurultayından sonra daha da güclənəcək, bu hərəkatın gerçək nəticələri, təşkilatlanma

səviyyəsi yüksələcəkdir.

Əziz soydaşlarımız!

Dünya azərbaycanlılarının qarşısında duran tarixi vəzifələr hər bir azərbaycanlım tarixi Vətəni-müstəqil

Azərbaycan Respublikası ilə fəxr etmək, onun həyatında yaxından iştirak etmək, sıx əlaqə saxlamaqla yanaşı,

yaşadığı ölkədə azərbaycançılığı ehtiva edən milli dəyərləri qorumaq, tanıtmaq, yaşatmaq, inkişaf etdirmək kimi

məsuliyyətə səsləyir. Bu, hər şeydən əvvəl, Azərbaycan dilinin qorunması, yaşadılması, soydaşlarımız arasında

təbliğ olunmasına aiddir. Dünya azərbaycanlıları buna yaşadıqları ərazilərdə məktəblər, təhsil və tərbiyə ocaqları,

mədəniyyət mərkəzləri açmaqla nail ola bilərlər.

89

Bundan başqa harada yaşamasından asılı olmayaraq sağlam milli adət və ənənələrin, mədəni dəyərlərin

qorunub saxlanılması, yeni nəsillərə ötürülməsi dünya azərbaycanlılarının mənəvi borcudur. Qurultayın gedişindən

və ölkə Prezidenti cənab Heydər Əliyevin nitqindən də göründü ki, müstəqil Azərbaycan Respublikası bu sahədə

dünya azərbaycanlılarına hər cür yardım göstərməyə bundan sonar da hazırdır.

Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı sübut etdi ki, hər bir xalq, millət, yalnız mütəşəkkil olanda, birlik

nümayiş etdirəndə, həmrəy olanda güclüdür. Ümumi məqsədlər ətrafında birləşmək, təşkilatlanmaq, yaşadığı

dövlətdə icmalar, qurumlar, cəmiyyətlər şəklində bir-biri ilə sıx təmas qurmaq, siyasi və mədəni həyatda fəal iştirak

etmək dünya azərbaycanlılarının bundan sonrakı fəaliyyətində ən ümdə məsələ olmalıdır. Həm tarixi Vətənlə, həm

də özləri arasında qırılmaz əlaqələr yaratmaq, xaricdə yaşayan azərbaycanlıların və bütövlükdə Azərbaycan

diasporunun qarşısında duran tarixi vəzifələrdir. Harada yaşamasından, hansı ölkənin vətəndaşı olmasından asılı

olmayaraq bütün dünya azərbaycanlıları vahid bir xalqı, bir milləti, bir vətəni təmsil edir.

Əziz həmvətənlərimiz! Gəlin ümummilli ideya-müstəqil Azərbaycan dövlətçiliyi, vahid milli-mənəvi

dəyərlər, Azərbaycançılıq ideyası ətrafında daha da sıx birləşək! Yaşasın dünya azərbaycanlılarının sarsılmaz

həmrəyliyi və birliyi!

Müraciət Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayında qəbul olunmuşdur.

Bakı şəhəri, 10 noyabr 2001-ci il

90

Dünya Azərbaycanlılarının I qurultayının nümayəndələrinin

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab Heydər Əliyevə

MÜRACİƏTİ

Zati aliləri!

Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının nümayəndələri dərin minnətdarlıq duyğularıyla Sizə müraciət

edirlər. Dünyanın hər tərəfindən bu tarixi məclisə yığılmış dünya azərbaycanlılarının nümayəndələri bugünkü

qurultayı Sizin tarixi xidmətiniz, xalqımız, millətimiz, Vətənimiz yolunda göstərdiyiniz növbəti fədakarlıq nümunəsi

hesab edir. Sizin təşəbbüsünüz sayəsində təşəkkül tapmış diaspor hərəkatı getdikcə genişlənərək, bu gün öz gerçək

bəhrələrini verməkdədir.

Bu gün müstəqil Azərbaycan Respublikasında yeridilən müdrik daxili və xarici siyasət nəticəsində dünya

birliyində layiqli yerini tutmuş, beynəlxalq aləmdə tanınmış, ölkənin iqtisadi və mənəvi-intellektual imkanları

Dünyaya açılmış, beynəlxalq sistemə inteqrasiya olunmuşdur. Qurultay münasibəti ilə dogma Azərbaycana səfər

müddətində tarixən az bir zaman kəsiyi-on il ərzində Azərbaycanın əldə etdiyi nailiyyətlərin bir çoxu ilə əyani

şəkildə tanış olduq. Biz burada möhkəm siyasi sabitliyin, demokratik, sivil, hüquqi dövlət quruculuğunun, intensive

iqtisadi inkişafın, düşünülmüş investisiya siyasətinin bəhrələrini öz gözlərimizlə gördük. Bütün bunlar bizi

sevindirir, qəlbimizdə müstəqil Azərbaycan üçün böyük iftixar və qürur hissi doğurur. Biz – dünya azərbaycanlıları

Azərbaycan Respublikasının yeritdiyi rəsmi daxili və xarici siyasəti bəyənir və dəstəkləyirik.

Möhtərəm Prezident! Azərbaycanın dövlət müstəqilliyinin möhkəmləndirilməsi, ölkədə aparılan iqtisadi və

hüquqi islahatlar, demokratikləşmə prosesləri, Azərbaycanın Qafqazda və bütün regionda mühüm siyasi qüvvəyə,

beynəlxalq iqtisadi layihələrin mərkəzinə çevrilməsi və qüdrətinin getdikcə artması Azərbaycanın dünya

sivilizasiyasına inteqrasiyasının sübutudur. Bu dünya azərbaycanlılarının da mütəşəkkilliyinin və həm- rəyliyinin

artmasına, onların Azərbaycan xalqına mənsubluq hissinin güclənməsinə və azərbaycançılıq ideyaları ətrafında daha

sıx birləşməsinə güclü təkan verəcəkdir. Biz əmin olduğumuzu bildiririk ki, Azərbaycan Respublikası həmişə bütün

dünya azərbaycanlılarının ümid və məhəbbətlə üz tutduğu müqəddəs məkan, onların layiqli təmsilçisi, beynəlxalq

hüquq normalarında əks olunmuş əsas insan hüquqları və azadlıqlarının müdafiəçisi və ifadəçisi olacaqdır.

Dünya azərbaycanlıları müstəqil Azərbaycan Respublikasının dərdlərini, problemlərini öz dərdi kimi qəbul

edir. Biz Azərbaycan torpaqlarının 20 faizinin erməni qəsbkarları tərəfindən işğalı, bir milyonadək qaçqının ağır

şəraitdə yaşaması faktı ilə heç cür barışmır və buna qəti etirazımızı bildiririk. Erməni millətçilərinin Azərbaycan

xalqına qarşı təcavüzü, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin mahiyyəti Azərbaycandövlətinin ardıcıl siyasi fəaliyyəti

sayəsində beynəlxalqaləmə çatdırılmış, təcavüzkar erməni millətçiləri ifşa olunmuşdur. Yaxın zamanda münaqişənin

ədalətli həllinə nail olunacağına da şübhə yoxdur. Bununla belə, dünya azərbaycanlıları bütün mümkün vasitələrdən

istifadə etməklə Azərbaycan torpaqlarının sülh yolu ilə azad edilməsi işində öz səylərini daim artıracaqlar. Möhtərəm

Prezident! Qurultay dünya azərbaycanlılarının fəaliyyətində yeni bir mərhələ açdı. Dünya azərbaycanlıları

Azərbaycan dövlətini qəti əmin edir ki, dəfələrlə bəyan olunan və qurultayın təsbit etdiyi məqsəd və vəzifələr -

ümumbəşəri dəyərləri mənimsəməklə yanaşı milli dəyərlərin qorunub-saxlanılması, Azərbaycan dilinin, adət və

ənənələrin, milli mədəniyyət və incəsənətin yaşadılması, inkişaf etdirilməsi, təbliğ olunması yolunda yorulmadan

çalışacaq, onların gələcək nəsillərə ötürülməsi üçün öz səylərini əsirgəməyəcəklər.

Müxtəlif ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı icmalarına zərbaycançılıq ideyaları ətrafında birləşməsini, onların

həmrəyliyinin möhkəmləndirilməsini, müstəqil AzərbaycanRespublikasıiləəlaqələrinin genişləndirilməsini,

Azərbaycan diasporunun daha mütəşəkkil qüvvəyə çevrilməsini dünya azərbaycanlıları özünün amalı, vətəndaşlıq

borcu hesab edir. Möhtərəm Prezident! Biz-Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının iştirakçıları müstəqil

Azərbaycan dövlətinin əldə etdiyi nailiyyətləri yüksək qiymətləndirir, onun beynəlxalq aləmdə qazandığı

nüfuzundan böyük qürur və iftixar hissi duyaraq bəyan edirik ki, müstəqillik, milli birlik, həmrəylik amallarına,

ümumbəşəri və milli dəyərlərə əsaslanan azərbaycançılıq ideyalarının bərqərar olması naminə bütün səylərimizi

səfərbər edəcəyik.

Müraciət Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayında qəbul olunmuşdur

Bakı şəhəri, 10 noyabr 2001-ci il

91

Rusiyadakı Azərbaycan ictimai təşkilatlarının bəyanatı

Rusiyadakı Azərbaycan diasporunu öz şəxsi məqsədləri naminə daxildən parçalamağa çalışan və Ayaz

Mütəllibovun ətrafına toplaşan antiazərbaycan dairələrin bir qrup nümayəndəsi üzdəniraq “Həmyerlilər birliyi”

yaratmaq məqsədi ilə mayın 12-də Moskvada “qurultay” keçirmişlər. Bu, Rusiya Federasiyasında yaşayan həqiqi

vətənpərvər soydaşlarımızı təmsil edən ictimai təşkilatlar tərəfindən haqlı olaraq kəskin etirazla qarşılanmışdır.

Həmin təşkilatların bununla bağlı bəyanatını oxuculara təqdim edirik.

RUSİYADAKI AZƏRBAYCAN İCTİMAİ TƏŞKİLATLARININ BƏYANATI

“Rusiya Azərbaycanlılarının Həmyerlilər Birliyi” deyilən “Ümumrusiya ictimai təşkilatı”nın mayın 12-də

Moskvada təsis qurultayının keçirilməsi ilə əlaqədar Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi, Rusiya Azərbaycanlılarının

Federal Milli-Mədəni Muxtariyyəti (FMMM), “Ocaq” Azərbaycan mədəniyyəti cəmiyyəti, Moskvadakı

“Azərbaycan” təşkilatı aşağıdakıları bəyan etməyi zəruri bilir:

Hazırda təşkilatlarımız Rusiya Federasiyasının 80 subyektində fəaliyyət göstərən və səylərini Azərbaycan

diasporunu sıx birləşdirməyə və təşkilati cəhətdən möhkəmlətməyə yönəldən 100-dən artıq Azərbaycan ictimai

təşkilatını birləşdirir.

Konqres və FMMM özlərini əsl ümumrusiya təşkilatları kimi göstərmiş və Azərbaycan diasporu üçün adət

halını almış ikitirəlik və ziddiyyətlər əvəzinə, Rusiya azərbaycanlılarının hüquq və azadlıqlarının qorunmasına,

Rusiya dövlətçiliyinin möhkəmlənməsi işində onların rolunun yüksəldilməsinə dair əməli proqram təklif etmiş və

onu həyata keçirməyə başlamışlar.

Belə bir şəraitdə ayrı-ayrı dairələrin Rusiya azərbaycanlılarının ictimai-siyasi təşkilatı olmaq iddiasına düşən

üzdəniraq “Həmyerlilər birliyi” yaratmaq üçün göstərdiyi səylər haqlı olaraq təəssüf doğurmaya bilməz. Azərbaycan

diasporunun təşəkkül tapmaqda olduğu indiki mürəkkəb şəraitdə, ümumi mənafelərimiz Rusiyadakı bütün

Azərbaycan cəmiyyətləri və təşkilatlarını vahid fəaliyyət proqramının həyata keçirilməsi çərçivəsində həqiqətən sıx

birləşdirməyi, onların fəal surətdə əlbir işləməsini tələb etdiyi bir vaxtda azərbaycanlıların birliyi yolunda maneələr

yaradılır. Üzdəniraq “Həmyerlilər birliyi” yaratmaq cəhdini ancaq belə qiymətləndirmək olar. Ondan cürbəcür siyasi

avantüristlər mütləq öz şəxsi niyyətlərini həyata keçirmək üçün və nəticə etibarilə azərbaycanlıların birliyi ideyasının

özünü gözdən salmaq üçün istifadə edəcəklər.

Bununla əlaqədar Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi, Rusiya Azərbaycanlılarının Federal Milli-Mədəni

Muxtariyyəti, “Ocaq” Azərbaycan mədəniyyəti cəmiyyəti, Moskvadakı “Azərbaycan” təşkilatı vahid və güclü

Azərbaycan diasporu yaradılmasını ürəkdən istəyən bütün həmvətənləri, o cümlədən üzdəniraq “təsis qurultayı”nın

iştirakçılarını həmrəylik və sıx birlik ideyası əsasında birləşməyə, Azərbaycan diasporu qarşısında duran mürəkkəb

vəzifələri və problemləri həll etməyə qadir olduqlarını öz konkret işləri ilə sübuta yetirməyə çağırırlar.

M.Əliyev

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin

prezidenti

S.Sadıqov

Rusiya Azərbaycanlılarının Federal Milli-

Mədəni Muxtariyyətinin sədri

T.Məlikov

“Ocaq” Azərbaycan mədəniyyəti cəmiyyətinin

sədri

O.Hüseynov

Moskvadakı “Azərbaycan” təşkilatının

sədri16.05.2002

14 may 2002

92

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin dünya azərbaycanlılarına müraciəti

soydaşlarımızı ruhlandırmışdır

Kanada-Azərbaycan əməkdaşlığı təşkilatı bu ölkədə yaşayan soydaşlarımız adından Xarici Ölkələrdə

Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinə müraciət göndərmişdir.

Dövlət Komitəsindən AZƏRTAC-a bildirmişlər ki, Kanadadakı həmvətənlərimiz dövlətimizin başçısı İlham

Əliyevin dünya azərbaycanlılarına ünvanladığı müraciətdən çox məmnundurlar. Soydaşlarımız müraciətdə səslənən

fikirlərin və ideyaların onların gələcək fəaliyyətlərinə stimul verdiyini bildirirlər. Kanadanın Mak Master

Universitetinin riyaziyyat və statistika departamentinin professoru İlham Axundov komitəyə göndərdiyi müraciətdə

yazır ki, bu ölkədə yaşayan soydaşlarımız ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin yolunu inamla davam etdirən

Prezident İlham Əliyevi dəstəkləyirlər.

Kanadada yaşayan soydaşlarımız Dövlət Komitəsi vasitəsilə təkcə tarixi Vətənləri olan Azərbaycanda deyil,

bütün dünya ölkələrindəki azərbaycanlıları 31 dekabr Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəyliyi günü münasibətilə

təbrik etdiklərini yazırlar.

30 dekabr 2003

93

Dünya Azərbaycanlıları Konqresi BMT-yə müraciət etdi

Qurum dünya birliyini Azərbaycanın güneyində baş verənlərə və erməni işğalına göz yummamağa çağırır.

Xəbər verdiyimiz kimi, fevralın 27-dən 29-dək Almaniyanın Köln şəhərində Dünya Azərbaycanlıları

Konqresinin (DAK) VII qurultayı keçirilib. Qurultayda iştirak edən qurumun köhnə və yeni İdarə Heyətinin

üzvü Vaqif Sultanlı artıq Bakıya qayıdıb. V.Sultanlı qurultayın yüksək səviyyədə keçdiyini deyib: "Hətta mən

deyərdim ki, bu, DAK-ın indiyədək keçirilən ən möhtəşəm qurultaylarından biri oldu. Qurultay çox yüksək

səviyyədə təşkil olunmuşdu". Qurultayda dünyanın bir sıra ölkələrində yaşayan soydaşlarımız, eləcə də

Azərbaycanda fəaliyyət göstərən ictimai-siyasi qurumların nümayəndələri, ziyalılar, Xarici Ölkələrdə Yaşayan

Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Nazim İbrahimov və digərləri iştirak ediblər. V.Sultanlının

sözlərinə görə, qurultayda əsasən dörd məsələ müzakirə olunub. Qurultayda güneydə baş verənlər, Dağlıq Qarabağ

problemi, Azərbaycanda baş verən ictimai-siyasi proseslər, Azərbaycan diasporunun təşkilatlanması, eləcə də türk

dünyası ilə əlaqə və inteqrasiya məsələləri müzakirəyə çıxarılıb. O bildirib ki, ilk dəfə olaraq DAK müzakirəyə

çıxarılan hər bir məsələ ilə bağlı ayrıca qətnamə qəbul edib. Qurultayda həmçinin Xocalı faciəsinin ermənilər

tərəfindən törədilməsi, faciə ilə bağlı həqiqətlərin dünya ictiamiyyətinə çatdırılması ilə bağlı da qətnamə qəbul

olunub. V.Sultanlı deyib ki, ən önəmli məsələlərdən biri DAK-ın adından güney məsələsi və Dağlıq Qarabağ

problemi ilə bağlı müraciət qəbul edilməsidir. DAK-ın BMT-yə ünvanladığı müraciətdə Azərbaycanın

güneyində yaşayan soydaşlarımızın hüquqlarının İran rejimi tərəfindən tapdandığı, onların öz ana dillərində

oxuyub-yazmaq hüququndan məhrum edildikləri öz əksini tapıb. Qurultay iştirakçıları bildiriblər ki, dünya

birliyi İran rejiminin bu əməllərinə göz yummamalıdır. Müraciətdə həmçinin qeyd olunub ki, Azərbaycan

torpaqlarının 20 faizi Ermənistan tərəfindən işğal olunub və ermənilərin işğalçı siyasəti nəticəsində 1 milyona

yaxın azərbaycanlı öz yurd-yuvalarından didərgin düşüb. Müraciət müəllifləri həmçinin Ermənistanın Dağlıq

Qarabağ probleminin həlli ilə bağlı BMT Təhlükəsizlik Şurasının 1992-ci ildə qəbul etdiyi qətnaməyə məhəl

qoymadığını vurğulayıblar. Qurultay iştirakçıları qeyd ediblər ki, BMT Ermənistanın qeyd-şərtsiz həmin

qətnamələrdən irəli gələn tələbləri yerinə yetirməsini təmin etməlidir. Onlar həmçinin Azərbaycanda baş verən

ictimai-siyasi proseslərlə bağlı bəyanat qəbul ediblər.

V.Sultanlının sözlərinə görə, daha sonra qurumun rəhbər orqanlarına seçkilər keçirilib. DAK İdarə Heyətinə

regional prinsip əsasında keçirilən seçkilərdə Azərbaycana üç yer ayrılıb. Ümumilikdə isə İdarə Heyətinə 13

nəfər seçilib. Qeyd edək ki, qurultaya qədər də DAK İdarə Heyəti 13 nəfərdən ibarət idi. Qurumun köhnə

üzvləri yenidən İdarə Heyətinə üzv seçiliblər. Cavad Derəxti isə yenidən DAK İdarə Heyətinin sədri olub.

"525-ci" qəzet 03 mart 2004

94

«Avropa Azərbaycanlıları Konqresi»nin təsis toplantısı iştirakçılarının prezident İlham Əliyevə müraciəti

Zati aliləri, cənab Prezident!

Biz, «Avropa Azərbaycanlıları Konqresi»nin (AAK) təsis toplantısının iştirakçıları 2004-cü il 17 aprel

tarixində Almaniya Federativ Respublikasının paytaxtı Berlin şəhərində toplanaraq Azərbaycan diaspor

quruculuğunun çağdaş durumunu və gələcək perspektivlərini geniş müzakirə etdik. Bütün toplantı iştirakçılarının

fikri bir məsələdə tam yekdil oldu ki, bu gün dünya azərbaycanlılarının ümummilli ideya – azərbaycançılıq,

müstəqil dövlətçilik və milli-mənəvi dəyərlər ətrafında birləşməsi prosesi uğurla davam edir. Biz, xarici ölkələrdə

yaşayan azərbaycanlılar, doğma vətənimizdə bərqərar olmuş ictimai-siyasi sabitliyin, iqtisadi yüksəlişin,

başlanmış siyasi kursun davamlı olmasını istəyir, hər sahədə Azərbaycana xidmət etməyə və Sizin fəaliyyətinizi

dəstəkləməyə hazır olduğumuzu bəyan edirik.

Möhtərəm Prezident!

Toplantı iştirakçıları hesab edir ki, dünyanın müxtəlif güşələrində fəaliyyət göstərən Azərbaycan

cəmiyyətlərinin təşkilatlanma prosesinin geniş vüsət alması və birgə iş birliyi naminə icma və birliklərin

Azərbaycan federasiyaları şəklində formalaşdırılması artıq günün tələbinə çevrilmişdir. Toplantı iştirakçıları

Avropada fəaliyyət göstərən Azərbaycan icma və birliklərinin mövcud imkanlarını, qayğı və problemlərini də

geniş müzakirə edərək, belə bir ortaq fikrə gəldilər ki, Avropa ölkələrində məskunlaşmış soydaşlarımızın

tarixi Vətənləri ilə əlaqələrinin daha da möhkəmləndirilməsi, dünya azərbaycanlıları arasında mənəvi, siyasi

birliyin və həmrəyliyin təmin olunması, onların milli, sosial və vətəndaş hüquqlarının müdafiəsi, milli-mənəvi

dəyərlərin birgə qorunması və Azərbaycan icma və birliklərinin regionda fəaliyyətlərinin əlaqələndirilməsi

məqsədi ilə «Avropa Azərbaycanlıları Konqresi»ni təsis etsinlər. Toplantı iştirakçıları əminliklə qeyd etdilər ki,

vətənin hüdudlarından kənarda olan Azərbaycan icmalarının birliyi ideyasının gerçəkləşməsi yalnız Ümummilli

liderimiz Heydər Əliyevin milləti və dövləti dirçəltmək naminə apardığı böyük və müqəddəs işə ürəkdən inamları

sayəsində mümkün olmuşdur.

Sizi əmin edirik ki, «Avropa Azərbaycanlıları Konqresi» doğma Vətənimizin şərəf və ləyaqətini həmişə

yüksək tutacaq və quruma daxil olan Azərbaycan icma və birliklərinin xətti ilə Azərbaycan həqiqətlərini,

müxtəlif sahələrdə əldə etdikləri uğurları, təmsil etdikləri ölkə əhalisinə və eləcə də dünya ictimayyətinə

çatdıracaq, Azərbaycanın iqtisadi qüdrətinin inkişaf etməsi yolunda fəal iştirak edəcəklər. «Avropa

Azərbaycanlıları Konqresi» bütün azərbaycanlıları bir araya gətirmək istiqamətində öz fəaliyyətlərini bundan

sonra daha da genişləndirəcək və soydaşlarımızın həyatında mühüm əhəmiyyət kəsb edən digər problemlərin

həllinə öz töhfəsini verəcəklər

AzərTAc

26 aprel 2004

95

Amsterdamda Azərbaycan diasporunun konfransı keçirilib

Konfransda Ermənistanın təcavüzkar siyasəti ilə bağlı beynəlxalq təşkilatlara müraciət ünvanlanıb

Niderland Krallığının Amsterdam şəhərində bu ölkədəki Azərbaycan icma və birliklərinin fəaliyyəti, müasir

durumu, qayğı və perspektivlərinə həsr edilmiş konfrans keçirilib. Konfrans Azərbaycan-Niderland Dostluq

Cəmiyyətinin təşəbbüsü ilə baş tutub. Toplantıda Avropa ölkələrində fəaliyyət göstərən bir sıra Azərbaycan

diaspor təşkilatlarının rəhbərləri də iştirak ediblər. Azərbaycanın Dövlət Himni səsləndikdən və Xocalı soyqırımı

qurbanlarının xatirəsi bir dəqiqəlik sükutla yad edildikdən sonra diaspor quruculuğunun problem və perspektivləri

ətrafında müzakirələr aparılıb. Azərbaycan-Niderland Dostluq Cəmiyyətinin təsisçisi Sahil Qasımov giriş nitqi ilə

çıxış edərək konfransın məqsəd və məramı barədə ətraflı məlumat verib. Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin

prezidenti Bahəddin Kaya, "Belçika-Azərbaycan Evi"nin sədri Bülənt Gürcam, Azərbaycan Türk Kültür

Mərkəzinin sədri Cəlal Qaragöz, həmin mərkəzin nümayəndəsi İlham Aşqın, Azərbaycan-Niderland Dostluq

Cəmiyyətinin mədəniyyət şöbəsinin müdiri Sultan Mustafayev, Avropa Qafqaz Elm və Mədəniyyət Mərkəzinin

sədri Gülşən Kazımova, Azərbaycan-Niderland Dostluq Cəmiyyətinin sədri Ofelya Babayeva, "Roterdam Azeri-

United" təşkilatının sədri Tofiq Hacılı və Avropa-Azərbaycan Mərkəzinin sədri Fatma Əliyeva məruzə ilə çıxış

ediblər.

Azərbaycan diasporunun problem və perspektivlərinə həsr olunmuş praktik konfransda erməni diasporunun və

lobbisinin ölkəmiz əleyhinə apardığı təbliğatın qarşısının alınması istiqamətində görüləcək işlər barəsində də

ətraflı müzakirə aparılıb. Avropa ölkələrində, o cümlədən Niderland Krallığında Azərbaycanla bağlı dolğun

təsəvvürlərin formalaşdırılması, Ermənistanın ölkəmizə təcavüzü barədə Avropa ictimaiyyətinin obyektiv şəkildə

məlumatlandırılması məsələləri də diqqət mərkəzində saxlanılıb.

Çıxış edənlər Azərbaycan həqiqətlərinin bütün Avropa ictimaiyyətinə çatdırılması, Ermənistanın işğalçılıq

siyasətinin beynəlxalq miqyasda ifşa olunması üçün diaspor təşkilatlarımızın vahid ideya ətrafında

birləşdirilməsinin zəruriliyini qeyd ediblər. Xocalı soyqırımının 13-cü ildönümünün yaxınlaşması ilə əlaqədar

Azərbaycan icma və birliklərinin həyata keçirəcəyi tədbirlər barədə də ətraflı fikir mübadiləsi aparılıb.

Qeyd olunub ki, Azərbaycan diaspor təşkilatlarının eyni vaxtda bir neçə tədbir keçirməsi planlaşdırılan

aksiyaların effektliliyini aşağı sala bilər və buna görə də bu cür etiraz tədbirlərinin koordinasiya edilmiş

formada, sistemli şəkildə keçirilməsi istiqamətində müəyyən işlər aparmaq lazımdır.

Konfransda iştirak edən Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri

Nazim İbrahimov bu sahədə mövcud olan problemlərin aradan qaldırılması üçün müvafiq tədbirlər görüləcəyini

qeyd edib və Azərbaycan hökumətinin xaricdəki diaspor təşkilatlarının fəallığını artırmaq üçün tələb olunan bütün

zəruri addımları atmağa, hər cür kömək göstərməyə hazır olduğunu bildirib. Dövlət Komitəsinin sədri son illərdə

diaspor təşkilatlarının fəaliyyətində müşahidə edilən canlanmanı yüksək qiymətləndirdiyini vurğulayaraq,

həmvətənlərimizin vahid ideya və məqsəd ətrafında təşkilatlanmasının böyük əhəmiyyət kəsb etdiyini deyib. O,

Qarabağ probleminin bütün dünya Azərbaycanlıları üçün ümummilli əhəmiyyət daşıdığını xüsusi vurğulayaraq bu

məsələnin həllində hər bir həmvətənimizin fəal iştirakının vacib olduğunu söyləyib. Konfransın sonunda Benülüks

ölkələrindəki Azərbaycan icma və birlikləri adından Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü ilə bağlı bəyanat qəbul

olunub. Qeyd edək ki, həmin bəyanat Avropa ölkələrində yerləşən bütün beynəlxalq təşkilatlara göndəriləcək.

Bundan başqa konfrans iştirakçıları Avropanın müxtəlif ölkələrində fəaliyyət göstərən Azərbaycan diaspor

təşkilatlarına müraciət də ünvanlayıb. Həmin müraciətdə diasporun yalnız milli maraqlara xidmət etməsinin

vacibliyi önə çəkilir.

N. Bayramlı

“Yeni Azərbaycan”, 24 Fevral 2005-ci il

96

İstanbulda təsis edilmiş Türkiyə-Azərbaycan Zəngəzur türklərinin həmrəylik və mədəniyyət dərnəyi

Azərbaycan Prezidentinə və Türkiyənin Baş Nazirinə müraciət qəbul etmişdir

AzərTAc-ın xüsusi müxbiri xəbər verir ki, İstanbulda Türkiyə-Azərbaycan Zəngəzur Türkləri Həmrəylik

və Mədəniyyət Dərnəyinin təsis yığıncağı olmuşdur.

Əslən qədim Azərbaycanın Zəngəzur mahalından olan ziyalıların – professorlar Cəlal Erbay, Əlikram

Ələkbərov, Mehmet Zeki Ulusoyun və digərlərinin iştirak etdiyi yığıncaqda Azərbaycan Prezidenti İlham

Əliyevə və Türkiyənin Baş naziri Rəcəb Tayyib Ərdoğana müraciət qəbul olunmuşdur.

Müraciətdə bildirilir ki, dərnək Anadolunun türk dünyasına əsas keçidi olan Zəngəzur torpaqları,

ermənilərin və onların havadarlarının xalqımızın başına gətirdikləri müsibətlər haqqında həqiqətləri dünya

ictimaiyyətinə çatdıracaqdır.

AzərTAc

12 Oktyabr, 2006

97

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının bütün

Dünya Azərbaycanlılarına müraciəti

Əziz həmvətənlər!

Hörmətli soydaşlarımız!

Xalqımız bütün tarixi boyu milli birlik və həmrəylik arzuları ilə yaşamışdır. Lakin dünya

azərbaycanlılarının təşkilatlanması, onların həmrəyliyinin güclənməsi müstəqil Azərbaycan Respublikası və

ümummilli liderimiz Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır. Heydər Əliyev dünyada yaşayan azərbaycanlıların milli

birlik və həmrəylik hisslərinin güclənməsi, onların ümummilli ideyalar, Azərbaycan dövlətçiliyi ətrafında sıx

birləşməsi üçün daim geniş fəaliyyət göstərmiş, özünün bütün bilik və bacarığını sərf etmişdir. O, hələ Naxçıvan

Muxtar Respublikası Ali Məclisinin sədri olarkən, 1991-ci il dekabrın 16-da ilk dəfə rəsmi olaraq 31 dekabrı

dünya azərbaycanlılarının həmrəylik və milli birlik günü elan etmiş, sonrakı illərdə isə Azərbaycan xalqının,

bütün dünya azərbaycanlılarının milli bayramına çevrilməsi üçün xüsusi səy göstərmişdir. Bir toplum kimi dünya

azərbaycanlıları qarşısında duran vəzifələr Heydər Əliyev tərəfindən aydın və dəqiq müəyyənləşdirilmişdir.

Müxtəlif ölkələrdə yaşayan azərbaycanlılar, ilk növbədə, öz milli kimliklərini dərk və hifz etməli, Azərbaycanın

dilini, mədəniyyətini, mütərəqqi adət-ənənələrini, tarixini yaşatmalı və inkişaf etdirməlidirlər. Bu, bütün dünyada

yaşayan soydaşlarımızın mədəni-mənəvi birliyinin mühüm şərtidir. Digər mühüm istiqamət dünya

azərbaycanlılarının Azərbaycan Respublikası ilə əlaqələrinin möhkəmləndirilməsi, bu əlaqələrin hüquqi, siyasi,

ictimai və mədəni əsaslarının gücləndirilməsidir.

Hər bir azərbaycanlı dünyanın hansı ölkəsində yaşamasından asılı olmayaraq, Azərbaycan dövlətinin,

cəmiyyətinin problemləri ilə yaşamalı, onların həlli üçün mənəvi məsuliyyət hiss etməlidir. Eyni zamanda,

Azərbaycan hökuməti də Vətənimizin getdikcə artan maddi və mənəvi gücündən, siyasi nüfuzundan bütün dünya

azərbaycanlılarının bəhrələnməsinə şərait yaratmalı, onların hüquqlarının qorunması üçün istifadə etməlidir.

Azərbaycan diasporunun təşkilatlanması, Vətənlə əlaqələrinin möhkəmlənməsi üçün Heydər Əliyev sözün tam

mənasında coşqun fəaliyyət göstərmişdir. Azərbaycanlıların həmrəyliyi ideyası ictimai təşəbbüslərdən və

arzulardan əməli iş səviyyəsinə qaldırılmış, dövlət siyasətinin ən mühüm istiqamətlərindən birinə çevrilmişdir.

2001-ci ilin noyabrında Dünya azərbaycanlılarının I qurultayının yüksək səviyyədə keçirilməsi və Azərbaycan

rəhbərliyinin sonrakı məqsədyönlü siyasəti müxtəlif ölkələrdə azərbaycanlı icmalarının mütəşəkkilliyinin və

fəallığının artmasına, tarixi Vətənlə əlaqələrinin möhkəmlənməsinə gətirib çıxarmışdır. I qurultaydan ötən

dövrdə dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyinin məzmunca zənginləşdirilməsi, təşkilati-hüquqi əsaslarının

təkmilləşdirilməsi üçün çox iş görülmüşdür. Xaricdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi

yaradılmış, soydaşlarımızla bağlı dövlət siyasətini tənzimləyən ayrıca qanun qəbul edilmişdir. Azərbaycanlıların

təşkilatlanması işi daha da güclənmiş, milli-mənəvi və ümumbəşəri dəyərləri üzvi şəkildə birləşdirən,

Azərbaycan xalqına və dövlətinə bağlılıq hissinə əsaslanan azərbaycançılıq ideyası bütün dünyada yaşayan

həmvətənlərimiz arasında geniş yayılmışdır. İndi xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasətinin

həyata keçirilməsində, soydaşlarımızın birlik və həmrəyliyinin möhkəmləndirilməsində yeni mərhələ

yaşanmaqdadır. Bu, bir tərəfdən, Azərbaycanın iqtisadi və siyasi cəhətdən güclənməsi, onun regionda lider

dövlətə çevrilməsi, beynəlxalq nüfuzunun artması ilə, digər tərəfdən isə, xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla işin

keyfiyyətinin yüksəlməsi, qarşıya yeni vəzifələrin qoyulması ilə əlaqədardır. Müxtəlif ölkələrdə fəaliyyət

göstərən icma və qurumlar tədricən vahid mərkəzlərdə birləşir, soydaşlarımız artıq qitələr üzrə təşkilatlanmağa

başlayırlar. Hazırda Azərbaycan dövləti öz qarşısına həmvətənlərimizin hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi,

yaşadıqları ölkələrdə təsirli qüvvəyə çevrilməsi, dünya azərbaycanlılarının taleyi üçün məsuliyyət daşıması kimi

vəzifələr qoyur. Buna görə də azərbaycanlı icmalarının yaşadıqları ölkələrin müxtəlif hakimiyyət və ictimai

strukturlarında layiqli təmsil olunması və aparıcı dövlətlərdə nüfuzlu Azərbaycan lobbisinin formalaşdırılması

Azərbaycan Respublikasının və xaricdə yaşayan soydaşlarımızın qarşısında duran mühüm vəzifələrdəndir.

Azərbaycanın milli-mənəvi dəyərlərinin, mütərəqqi ənənələrinin qorunub saxlanması və təbliğ edilməsi,

mədəniyyət, hüquq-müdafiə mərkəzlərinin yaradılması və onların səmərəli fəaliyyət göstərməsi üçün

məqsədyönlü, müntəzəm tədbirlər həyata keçirilməlidir. Azərbaycanlı icmalarının yaşadıqları ölkələrin kütləvi

informasiya vasitələri ilə əlaqələri gücləndirilməli, soydaşlarımız üçün müntəzəm surətdə kütləvi-mədəni tədbirlər

təşkil olunmalıdır. Eyni zamanda, soydaşlarımızın Azərbaycanın iqtisadi və ictimai-mədəni həyatında real

iştirakı təmin edilməli, məskunlaşdıqları ölkələrlə tarixi Vətən arasında əlaqə və münasibətlərin

möhkəmləndirilməsində onların rolu artırılmalıdır. Azərbaycana dost münasibətdə olan icmalar, ayrı-ayrı dövlət,

elm və mədəniyyət adamları, ictimai təşkilatların nümayəndələri ilə əlaqələr yeni səviyyəyə qaldırılmalı,

Azərbaycan həqiqətlərinin beynəlxalq ictimaiyyətə çatdırılması, Azərbaycanın maraqlarının ayrı-ayrı ölkələrdə

və beynəlxalq qurumlarda müdafiəsi üçün bu əlaqələrdən bacarıqla istifadə edilməlidir.

98

Xaricdə yaşayan azərbaycanlılar həmçinin məkrli erməni təbliğatının planlarını və fitnə-fəsadlarını vaxtında

ifşa etməli, tariximizi və mədəni irsimizi saxtalaşdırmaq, dünya ictimaiyyətini çaşdırmaq cəhdlərinin

qarşısını daha qətiyyətlə almalıdırlar. Onlar bu məsələdə fəal mövqe tutmalı, öz fəaliyyətlərini Azərbaycanın

müvafiq təşkilatları ilə əlaqələndirməlidirlər.

Bu gün Azərbaycan diasporu böyük iqtisadi, mədəni, intellektual qüvvəyə malikdir, ölkələrin ictimai- siyasi

həyatına onların təsiri getdikcə daha artıq hiss olunur. Məmnunluq hissi ilə qeyd edilməlidir ki, Müstəqil Dövlətlər

Birliyi ölkələrində, Avropada, Asiyada, Amerikada çoxsaylı azərbaycanlı icmaları və cəmiyyətləri əvvəlki

dövrlərlə müqayisədə xeyli səmərəli fəaliyyət göstərirlər. Lakin xüsusi vurğulanmalıdır ki, onların geniş imkanları,

istifadə olunmamış potensialı vardır və bu potensialdan milli maraqlar naminə maksimum yararlanmaq

lazımdır.

İndi dünya azərbaycanlılarının həmrəyliyinin və mütəşəkkilliyinin güclənməsi, onların ümummilli

ideyalar ətrafında sıx birləşməsi üçün daha əlverişli şərait yaranmışdır. Azərbaycan Respublikası beynəlxalq

münasibətlər sistemində layiqli yer tutur, dünya birliyinə qəti şəkildə inteqrasiya olunur, həyatın bütün

sahələrini qabaqcıl dünya meyarlarına uyğunlaşdırır. 2003-cü ilin prezident və 2005-ci ilin parlament seçkiləri

Azərbaycan cəmiyyətinin demokratik inkişaf yolu ilə inamla irəlilədiyini bir daha sübut etmişdir.

2005-ci ildə Azərbaycan iqtisadiyyatı ən yüksək inkişaf templərinə malik olmuşdur. Ümumi daxili məhsulun

həcmi 26 faizdən çox artmış və bu göstəriciyə görə ölkəmiz dünyada birinci yeri tutmuşdur. Ermənistan-

Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin beynəlxalq hüquq normalarına uyğun ədalətli həlli istiqamətində

səylər gücləndirilmişdir, bu istiqamətdə yeni imkanlar axtarılır. Dövrümüzün nəhəng enerji layihələri olan Bakı-

Tbilisi-Ceyhan əsas ixrac neft və Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəmərlərinin 2006-cı ildə istismara verilməsi,

Qars-Tbilisi-Bakı dəmir yolunun reallaşdırılmaqda olan çəkilişi bütün regionun simasını dəyişəcək və dünya

azərbaycanlıları qarşısında yeni imkanlar açacaqdır. Qazanılan uğurlar həm ölkə daxilində, həm də xaricdə

yaşayan azərbaycanlılar arasında birlik və həmrəyliyin möhkəmlənməsinə əlverişli şərait yaratmış, onların tarixi

Vətənlə bağlılığına yeni stimul vermişdir.

Bütün bu nailiyyətlər göstərir ki, Azərbaycan düz yoldadır, onun daxili və xarici siyasəti davamlı və

dayanıqlı inkişaf üçün başlıca şərtdir. Azərbaycanın sürətlə artan potensialı bütün problemlərimizin həllində, o

cümlədən dünya azərbaycanlıları ilə bağlı vəzifələrin həyata keçirilməsində güclü amil olacaqdır.

Əziz azərbaycanlılar!

Hörmətli soydaşlar!

Qurultay sizə müraciət edərək qəbul olunmuş qərarların yerinə yetirilməsi üçün bütün imkanlarınızdan

istifadə etməyə, dünya azərbaycanlılarının birliyi və həmrəyliyi ideyalarının həyata keçirilməsi üçün öz

qüvvələrinizi birləşdirməyə çağırır, hər birinizə cansağlığı, firavanlıq, əmin-amanlıq və Vətənimizin tərəqqisi

yolunda uğurlar arzulayır.

Müraciət Dünya azərbaycanlılarının II qurultayında qəbul olunmuşdur.

Bakı şəhəri, 16 Mart 2006-cı il

99

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayı nümayəndələrinin

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə müraciəti

Zati-aliləri!

Dünya azərbaycanlılarının I qurultayında qarşıya qoyulmuş vəzifələrin yerinə yetirilməsinə qiymət vermək,

gələcək fəaliyyətimizin yeni istiqamətlərini müəyyənləşdirmək məqsədilə növbəti ali məclisimizin

keçirilməsinə yüksək səviyyədə dəstək verdiyinizə görə Sizə dərin minnətdarlığımızı bildiririk.

Görülmüş işləri təhlil etdikdə bir daha əmin oluruq ki, qloballaşan dünyada ümumbəşəri dəyərlərə

yiyələnməklə yanaşı, milli varlığımızı qoruyub saxlamaq, mədəniyyətimizi, dilimizi və adət-ənənələrimizi gələcək

nəsillərə ötürmək, azərbaycançılıq ideyası ətrafında sıx birləşərək güclü diaspor hərəkatı formalaşdırmaq üçün

başlıca şərt müstəqil dövlətimizin - Azərbaycan Respublikasının qorunması və daha da gücləndirilməsidir. Bu

baxımdan Sizin rəhbərliyiniz altında Vətənimizin qazandığı uğurlar hər birimizin qəlbində böyük iftixar hissi

doğurur, xalqımızın işıqlı gələcəyinə ümidlərimizi artırır.

Əsası ümummilli liderimiz Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş daxili və xarici siyasətin uğurla davam

etdirilməsi nəticəsində Azərbaycan dinamik inkişaf yoluna çıxaraq Cənubi Qafqazın aparıcı dövlətinə çevrilmişdir.

Ölkədə hökm sürən ictimai-siyasi sabitlik və demokratiyanın inkişafı sosial-iqtisadi və hüquqi islahatların

dərinləşdirilməsinə əlverişli imkan yaratmışdır.

Neft strategiyasının uğurla həyata keçirilməsi nəticəsində ölkəyə daxil olan vəsaitlərin şəffaf şəkildə idarə

olunması, qeyri-neft sektorunun inkişaf etdirilməsi, ölkə infrastrukturlarının yenidən qurulması, vətəndaşların

hüquq və azadlıqlarının ardıcıl təmin edilməsi müstəqil Azərbaycan dövlətinin qüdrətini artırmaqla yanaşı,

beynəlxalq nüfuzunu da yüksəltmişdir. İndi Azərbaycan davamlı inkişaf yoluna qədəm qoymuş, insan hüquq və

azadlıqlarına dönmədən əməl edən, aydın inkişaf perspektivlərinə malik ölkə imicini qazanmışdır.

Sosial-iqtisadi və ictimai-siyasi sahədə qazanılmış uğurlar ölkə daxilində milli birliyin möhkəmlənməsinə

təkan vermiş, xaricdə fəaliyyət göstərən azərbaycanlı icmalarının potensialını milli maraqlarımızın müdafiəsinə

cəlb etmək üçün əlverişli şərait yaratmışdır.

Möhtərəm Prezident!

Qurultay nümayəndələri xaricdə yaşayan azərbaycanlıların birliyinin təmin olunması, onların hüquq və

mənafelərinin qorunması istiqamətində Sizin gördüyünüz işləri yüksək qiymətləndirir və müdafiə edirlər.

Qurultay nümayəndələri Sizin səsləndirdiyiniz "Azərbaycanın qarşısında bu gün Ermənistan-Azərbaycan,

Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən başqa heç bir ciddi problem qalmamışdır" fikri ilə tam razıdırlar. Biz bu

problemin həlli yönündə atdığınız addımları dəstəkləyir və bəyan edirik ki, heç vaxt torpaqlarımızın Ermənistan

tərəfindən işğal olunması, bir milyona qədər soydaşımızın qaçqın və köçkün vəziyyətində yaşaması faktı ilə

barışmayacaq, bundan dövlətimizə qarşı təzyiq vasitəsi kimi istifadə olunmasına yol verməyəcəyik.

Təqdirəlayiq haldır ki, Azərbaycan dövlətinin məqsədyönlü fəaliyyəti sayəsində son illər dünya ictimaiyyəti

və beynəlxalq təşkilatlar ölkəmizlə bağlı bəzi həqiqətləri anlamağa və etiraf etməyə başlamışlar. İslam

Konfransı Təşkilatı və Avropa Şurası Parlament Assambleyasında Azərbaycan torpaqlarının Ermənistan

tərəfindən işğalı faktının tanınması, bu məsələnin BMT Baş Məclisinin sessiyasının gündəliyinə salınması, ATƏT-

in faktaraşdırıcı missiyasının işğal olunmuş ərazilərdə ermənilərin qeyri-qanuni olaraq məskunlaşdırılmasını

təsdiqləməsi Ermənistanın təcavüzkar siyasətinin ifşası istiqamətində qazanılan mühüm diplomatik

nailiyyətlərdir.

Biz münaqişəni sülh yolu ilə nizama salmaq üçün ATƏT-in Minsk qrupu və Praqa prosesi çərçivəsində

aparılan danışıqlara böyük ümidlər bəsləyirdik. Lakin Ermənistan rəhbərliyinin qeyri-konstruktiv mövqe tutması

ucbatından danışıqlar prosesinin indiyədək heç bir nəticə verməməsi hər birimizi dərindən narahat edir. Qurultay

nümayəndələri yaranmış vəziyyətdə Sizin ən doğru qərar verəcəyinizə inanır və zati-alilərinizi əmin edirlər ki,

dünya azərbaycanlılarını bu qərarın dəstəklənməsinə səfərbər edəcəklər.

Cənab Prezident!

Sizin çıxışınızda səslənən fikir və tövsiyələr, II qurultayın qəbul etdiyi qərarlar Azərbaycan diaspor

hərəkatının gələcək inkişafına mühüm təsir göstərəcəkdir. Biz qurultayın irəli sürdüyü vəzifələrə uyğun olaraq

milli mənafelərimizin qorunması üçün bütün səylərimizi birləşdirəcəyik. Ümidvarıq ki, bu vəzifələrin

gerçəkləşdirilməsi yolunda Siz, həmişə olduğu kimi, bundan sonra da Azərbaycan dövlətinin imkanlarından

geniş istifadə edəcəksiniz. Möhtərəm Prezident! Dünya azərbaycanlılarının II qurultayının bütün iştirakçıları

müstəqil Azərbaycan Respublikasının nail olduğu uğurları yüksək qiymətləndirir, Azərbaycan diasporunun

gücləndirilməsi üçün gördüyünüz işləri alqışlayır, azərbaycançılıq ideyalarının daim yaşaması və hər bir

azərbaycanlının həyat normasına çevrilməsi naminə səylərini əsirgəməyəcəklərini bəyan edirlər. Müraciət Dünya

azərbaycanlılarının II qurultayında qəbul olunmuşdur.

Bakı şəhəri, 16 Mart 2006-cı il

100

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının Ermənistan–Azərbaycan,

Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar dünya ictimaiyyətinə müraciəti

Dünya azərbaycanlılarının II qurultayının Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə

əlaqədar dünya ictimaiyyətinə, beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin parlamentlərinə, dövlət və hökumət

başçılarına müraciəti

Hörmətli xanımlar və cənablar!

Biz - Dünya azərbaycanlılarının II qurultayının nümayəndələri böyük inam və ehtiram hissi ilə sizə müraciət

edərək bildiririk ki, qonşu Ermənistanın Azərbaycana qarşı 18 il əvvəl başlanmış və bu günədək davam

edən hərbi təcavüzü Qafqaz regionunda sülh və sabitlik üçün böyük təhlükəyə çevrilmiş, münaqişə nəticəsində

Azərbaycan ərazilərinin 20 faizi işğal olunmuş, 1 milyona yaxın insan doğma torpaqlarından didərgin salınaraq

qaçqın və məcburi köçkün vəziyyətinə düşmüşdü.

Dünyada gedən qloballaşma prosesinin sivilizasiyalararası dialoqu zərurətə çevirdiyi bir vaxtda Ermənistan

Respublikası beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə etinasızlıq göstərməkdə davam edir, öz silahlı

qüvvələrini işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərindən çıxarmaq istəmir. Təcavüzkarın aqressiv separatizmi

dəstəkləməsi və davakar millətçilik siyasətindən əl çəkməməsi Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ

münaqişəsinin sülh yolu ilə nizamlanması yolunda başlıca maneədir. "Böyük Ermənistan" xülyası ilə yaşayan

erməni millətçilərinin qəsbkarlıq planlarının, azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdikləri deportasiya və soyqırımı

siyasətinin yüz illərlə ölçülən tarixi vardır. XIX əsrin əvvəllərindən etibarən ermənilər bəzi xarici dövlətlər

tərəfindən məqsədyönlü şəkildə Azərbaycan torpaqlarına köçürülmüş, soydaşlarımızın həmin ərazilərdən

sıxışdırılıb çıxarılması prosesi başlanmışdır.

Azərbaycanlılara qarşı etnik təmizləmə siyasəti Sovet İttifaqının dağıldığı illərdə daha da güclənmişdir.

1988-ci ildən etibarən açıq şəkildə Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları irəli sürən Ermənistanın hərbi təcavüzünün

miqyası sürətlə genişlənmiş, Dağlıq Qarabağın inzibati hüdudlarından kənara çıxaraq Azərbaycanın digər

ərazilərinin işğalı ilə nəticələnmişdir.

Ermənistanın Azərbaycana hərbi təcavüzü böyük insan tələfatı, ağır maddi və mənəvi itkilərə səbəb

olmuşdur. 1992-ci ilin fevralında azərbaycanlıların ən qədim tarixi məskənlərindən biri olan Xocalı şəhəri

erməni silahlı qüvvələri tərəfindən amansızlıqla dağıdılmış, qocalar, qadınlar və uşaqlar da daxil olmaqla, 600

nəfərdən çox insan işgəncələrlə qətlə yetirilmişdir. Xocalı soyqırımı daim özlərini dünya ictimaiyyətinə məzlum

göstərməyə çalışan erməni millətçilərinin riyakarlığını, insanlıq və bəşəriyyət əleyhinə cinayətlərini bir daha

açıb göstərmişdir.

Ümumiyyətlə, hərbi təcavüz zamanı 20 minədək azərbaycanlı həlak olmuş, 50 mindən çox insan yaralanmış

və ya əlil olmuşdur. 890 yaşayış məntəqəsi, 150 min ev, 7 min inzibati bina, 693 məktəb, 855 uşaq bağçası, 695

sağlamlıq mərkəzi, 927 kitabxana, 44 məbəd, 9 məscid, 9 tarixi yer, 464 tarixi abidə və muzey, 40 min muzey

eksponatı, 6 min sənaye və kənd təsərrüfatı müəssisəsi, 160 körpü, 2300 km su kəməri, 2000 km qaz kəməri, 15

min km elektrik xətti, 280 min hektar meşə, 1 milyon hektar əkin sahəsi, 1200 km irriqasiya sistemi dağıdılaraq

məhv edilmişdir. Dağlıq Qarabağ və onun ətrafındakı işğal olunmuş ərazilər nəzarətsiz zonaya və transmilli

cinayətkar qruplar üçün əlverişli dayaq nöqtəsinə çevrilmişdir.

Sovet İttifaqının dağılmasından sonra Azərbaycanın və Ermənistanın müstəqil dövlət kimi Birləşmiş

Millətlər Təşkilatına üzv olması ilə Dağlıq Qarabağ problemi regional çərçivəni aşaraq beynəlxalq müstəviyə

çıxmışdır. Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Təhlükəsizlik Şurasının Dağlıq Qarabağla bağlı 822, 853, 874 və 884 saylı

qətnamələrində Azərbaycanın suverenliyinə, ərazi bütövlüyünə və sərhədlərinin toxunulmazlığına hörmət ifadə

edilmiş, zor işlədilməklə sərhədlərin dəyişdirilməsinin yolverilməzliyi qeyd olunmuşdur. Bu sənədlərdə silahlı

əməliyyatlara və düşmənçilik hərəkətlərinə son qoyulması, erməni silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın işğal

olunmuş ərazilərindən dərhal, tamamilə və qeyd-şərtsiz çıxarılması tələb edilmişdir.

Son bir ildə bəzi nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlar münaqişənin sülh yolu ilə aradan qaldırılması istiqamətində

müəyyən qərarlar qəbul etmişlər. Avropa Şurası Parlament Assambleyasının 2005-ci il 1416 saylı qətnaməsində

Azərbaycan ərazilərinin ermənilər tərəfindən işğal olunduğu və separatçı qüvvələrin Dağlıq Qarabağ bölgəsinə

nəzarət etdiyi göstərilmiş, münaqişə ilə bağlı Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Təhlükəsizlik Şurasının

qətnamələrində əks olunmuş tələblərin yerinə yetirilməsinin və silahlı qüvvələrin işğal olunmuş ərazilərdən

çıxarılmasının vacibliyi vurğulanmışdır. Bu tələblər AŞ PA-nın 2005-ci il 1690 saylı tövsiyəsində də öz əksini

tapmışdır. ATƏT-in faktaraşdırıcı missiyası nümayəndələrinin 2005-ci ilin martında Azərbaycanın işğal

olunmuş ərazilərinə səfəri zamanı orada ermənilərin kütləvi şəkildə qeyri-qanuni məskunlaşdırıldığı təsdiq

olunmuş və bu fakt təşkilatın yekun hesabatında özünə yer almışdır.

101

Təəssüf ki, münaqişənin nizamlanması üçün xeyli səylər göstərilməsinə baxmayaraq, indiyədək bu sahədə

əsaslı irəliləyişə nail olunmamışdır. Münaqişənin aradan qaldırılması üçün yaradılmış ATƏT-in Minsk qrupunun

fəaliyyəti Ermənistanın qeyri-konstruktiv mövqeyi üzündən səmərə verməmiş, Azərbaycan və Ermənistan

prezidentlərinin görüşlərində prinsipial məsələlər üzrə razılıq əldə etmək mümkün olmamışdır. Beynəlxalq

təşkilatların, vasitəçi dövlətlərin siyasi iradə nümayiş etdirməməsi, qətiyyətsiz mövqe tutması, bəzən də ikili

standartlardan çıxış edib işğalçı ilə təcavüzə məruz qalmış tərəf arasında tarazlıq yaratmaq cəhdləri

münaqişənin tezliklə və dinc yolla nizamlanmasını çətinləşdirmişdir. Bütün millətlərlə səmimi dostluq və

mehribanlıq şəraitində yaşamaq, digər xalqların milli-mənəvi dəyərlərinə və adət-ənənələrinə hörmətlə yanaşmaq

Azərbaycan xalqına xas olan əsas keyfiyyətlərdəndir. Azərbaycan xalqı Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ

münaqişəsinin sülh yolu ilə tənzimlənməsi məsələsində də böyük səbir və təmkin nümayiş etdirir, problemin

aradan qaldırılması, regionda sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunması üçün davamlı səylər göstərir.

Bu gün Azərbaycan müstəqil dövlət quruculuğu sahəsində mühüm nailiyyətlər əldə etmiş, iqtisadi

potensialına, demokratik inkişaf səviyyəsinə və beynəlxalq aləmdə tutduğu mövqeyə görə regionun lider

dövlətinə çevrilmişdir. Lakin münaqişənin indiyədək həllini tapmaması, xalqımızın hələ də "nə müharibə, nə də

sülh" şəraitində yaşaması, ərazilərin beşdə birinin işğal altında, əhalinin səkkizdə birinin qaçqın və məcburi

köçkün vəziyyətində olması respublikamızın öz iqtisadi potensialından, maddi və mənəvi resurslarından daha

səmərəli istifadə etməsinə böyük maneçilik törədir.

Dünya azərbaycanlılarının II qurultayının iştirakçıları beynəlxalq təşkilatların rəhbərlərinə, ayrı-ayrı

ölkələrin parlamentlərinə, dövlət və hökumət başçılarına, bütün tərəqqipərvər insanlara müraciət edərək

Azərbaycan xalqının üzləşdiyi tarixi ədalətsizliyin aradan qaldırılması, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ

münaqişəsinin sülh yolu ilə, beynəlxalq hüquq prinsiplərinə uyğun həll edilməsi üçün ardıcıl səylər göstərməyə

çağırırlar.

Hörmətli xanımlar və cənablar!

Sizi regionda milli düşmənçilik və ədavət yaradan təcavüzkar erməni separatçılığının, erməni diasporu və

lobbisi tərəfindən irəli sürülən əsassız iddiaların və tarixi saxtakarlıqların əsl mahiyyətinə bələd olmaq üçün

problemlə daha yaxından tanış olmağa çağırırıq. İnanırıq ki, dünyada sülhün və təhlükəsizliyin təmin

olunmasına, xalqların mehriban dostluq və qonşuluq şəraitində yaşamasına böyük töhfələr vermiş beynəlxalq

təşkilatlar və ayrı-ayrı dövlətlər dünya azərbaycanlılarının çağırışlarını dəstəkləyəcək, münaqişənin beynəlxalq

hüququn tələblərinə uyğun nizama salınması üçün qətiyyətli və prinsipial mövqe tutacaqlar.

Müraciət Dünya azərbaycanlılarının II qurultayında qəbul olunmuşdur.

Bakı şəhəri, 16 Mart 2006-cı il

102

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının Təhsil, Elm və

Mədəniyyət məsələləri üzrə təşkilata (YUNESKO) müraciəti

Dünya azərbaycanlılarının II qurultayının nümayəndələri dərin ehtiram və ümid hissi ilə sizə müraciət

edərək diqqətinizə çatdırırlar ki, Ermənistanın Azərbaycan Respublikasına qarşı ərazi iddiaları xalqımız üçün

ağır humanitar faciələrə gətirib çıxarmışdır.

Ermənistan ərazisində yığcam yaşayan 250 min azərbaycanlı 1988-ci ildən başlanmış etnik təmizləmələr

və zorakılıq hərəkətləri nəticəsində deportasiya edilmiş, onların yaşadıqları bölgələrdə toponimlər süni şəkildə

erməniləşdirilmiş, maddi mədəniyyət abidələri məhv edilmişdir. Ermənistan Respublikası silahlı qüvvələrinin

Azərbaycanın beynəlxalq birlik tərəfindən tanınmış ərazisinin 20 faizini işğal etməsi həmin torpaqlarda yaşayan

700 minədək azərbaycanlının məcburi köçkün vəziyyətinə düşməsinə, 20 mindən çox insanın həlak olmasına,

50 min nəfərin xəsarət almasına səbəb olmuşdur. Erməni əsirliyində saxlanılan 783 azərbaycanlının taleyi

haqqında isə hələ də heç bir məlumat verilmir.

Ermənistan terroru dövlət siyasəti səviyyəsinə qaldıraraq xüsusi xidmət orqanları vasitəsilə hərbi

əməliyyatların keçirilmədiyi Azərbaycan şəhərlərində də böyük insan tələfatı ilə nəticələnən terror aktları

törətmişdir.

Təcavüzün Azərbaycan xalqına vurduğu ən ağır zərbələrdən biri də onun zəngin mədəni irsinə dəymişdir.

Xalqımızın qədim tarixi izlərinin məhvinə yönəlmiş məqsədli vandalizm aksiyaları nəticəsində işğal olunmuş

ərazilərdə bəşər sivilizasiyasının tərkib hissəsi olan memarlıq abidələri, o cümlədən Kəlbəcər, Şuşa və Ağdam

rayonlarının tarix-diyarşünaslıq muzeyləri, Zəngilandakı daş abidələr muzeyi dağıdılmış, Şuşadakı XVIII əsrə

aid ikiminarəli "Gövhər ağa" məscidi zədələnmiş, digər məscidlər isə yandırılaraq yerlə yeksan edilmişdir.

Xocalıda tunc dövrünə aid 100-dən çox abidə yer üzündən silinmiş, qiymətli kitablar və əlyazmalar oğurlanmışdır.

Ümumilikdə işğal altında olan rayonlarda 442 tarixi memarlıq abidəsi, 22 muzey, 927 kitabxana, 85 uşaq musiqi

məktəbi, 4 teatr, 4 incəsənət qalereyası, 2 konsert salonu, 1852 mədəniyyət və incəsənət mərkəzi və başqa

mədəniyyət ocaqları dağıdılmışdır. Muzeylərdəki 40 minədək eksponatın bir hissəsi məhv edilmiş, digər hissəsi

isə oğurlanaraq qanunsuz yollarla xarici ölkələrə daşınmışdır. Nadir incəsənət nümunələri olan eksponatlar

hazırda müxtəlif ölkələrin, o cümlədən Ermənistanın muzeylərində "erməni xalqına məxsus sənət inciləri" kimi

nümayiş etdirilməkdədir. Ermənilərin Dağlıq Qarabağın tarixini saxtalaşdırmaq, özlərinin guya Qarabağın yerli

əhalisi olduğunu əsaslandırmaq məqsədilə işğal etdikləri Şuşa şəhəri ətrafında qanunsuz arxeoloji qazıntılar

aparmaq planları böyük narahatlıq doğurur.

Biz işğal edilmiş ərazilərdə mədəniyyət abidələrinin vəhşicəsinə dağıdılmasını və oğurlanmasını insanlığa

yaraşmayan, bəşəriyyətin mənəvi sərvətlərinə qarşı törədilən cinayət aktı kimi qiymətləndirir, Ermənistanın

hərəkətlərinin beynəlxalq hüquq normalarına, o cümlədən 1954-cü ildə qəbul edilmiş "Silahlı münaqişələr

zamanı mədəni dəyərlərin qorunması haqqında" Haaqa Konvensiyasının müddəalarına zidd olduğunu sizin

nəzərinizə çatdırırıq. Min illər boyu yaradılmış mədəni irsin yalnız konkret bir xalqa və ya ölkəyə deyil, bütün

bəşəriyyətə məxsus olduğunu bir daha vurğulayaraq YUNESKO-nu erməni millətçilərinin və separatçı dairələrinin

törətdiyi vandalizm aktlarına son qoyulması üçün səy göstərməyə, işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərindəki

tarixi abidələrin məhvinə və ya saxtalaşdırılmasına yönəlmiş hərəkətlərə qəti və birmənalı münasibət bildirməyə

çağırırıq.

Müraciət Dünya azərbaycanlılarının II qurultayında qəbul edilmişdir.

Bakı şəhəri, 16 Mart 2006-cı il

103

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının Azərbaycan və türk

diaspor təşkilatlarına müraciət

Biz - Dünya azərbaycanlılarının II qurultayının nümayəndələri eyni soykökə, müştərək milli-mənəvi

dəyərlərə malik olan Azərbaycan və türk diaspor təşkilatlarının üzvlərinə müraciət edərək bildiririk ki, qardaş

xalqlarımız öz tarixlərinin məsul anlarında bir-birinə dayaq olmuş, tarixi irslərini qoruyaraq zənginləşdirmiş,

müstəqil dövlətləri olan Türkiyə Cümhuriyyətini və Azərbaycan Respublikasını yaşatmaqla ulu əcdadlarımızın

bizə miras qoyduğu maddi-mədəni sərvətləri gələcək nəsillərə ötürmək üçün əlverişli imkan qazanmışlar. Bu gün

Azərbaycan xalqı istər 1918-ci ildə qurulmuş Azərbaycan Xalq Cümhuriyyətini, istərsə də 1991-ci ildə dövlət

müstəqilliyini bərpa etmiş Azərbaycan Respublikasını tanıyan və onun müstəqilliyinin möhkəmlənməsinə əməli

kömək göstərən ilk dövlətin qardaş Türkiyə olduğunu böyük minnətdarlıq hissi ilə xatırlayır.

Tarixi taleləri bir-birinə qırılmaz tellərlə bağlı olan xalqlarımız çətin məqamlarda çiyin-çiyinə verərək

qardaş köməyini bir-birindən əsirgəməmişlər. Türkiyənin azadlığını qoruyaraq Çanaqqala döyüşlərində canından

keçən azərbaycanlı könüllülər, 1918-ci ildə Azərbaycanın istiqlalı uğrunda gedən mübarizədə şəhid olan türk

əsgərləri xalqlarımızın tarixi yaddaşında yaşayaraq, sonrakı nəsillərə örnək olmuşlar. Türk dünyasının iki böyük

şəxsiyyətinin - ulu öndər Mustafa Kamal Atatürkün "Azərbaycanın sevinci bizim sevincimiz, kədəri bizim

kədərimizdir" və ümummilli lider Heydər Əliyevin "Biz bir millət, iki dövlətik" kəlamları qarşılıqlı əlaqələrimizin

dərin tarixi köklərini ifadə edərək siyasi, iqtisadi və mədəni əməkdaşlığımızın təməl prinsiplərini

müəyyənləşdirmişdir. Müasir dövrdə müstəqil dövlət kimi inkişaf dövrünü yaşayan Azərbaycan Respublikası və

Türkiyə Cümhuriyyəti tarixi ənənələrə sadiq qalaraq siyasi müttəfiqlik münasibətlərinin, iqtisadi əməkdaşlığın

və mədəni əlaqələrin dərinləşməsinə hərtərəfli səy göstərir, beynəlxalq təşkilatlarda ümumi mənafelərin birgə

müdafiəsi üçün qüvvələrini əsirgəmirlər.

Əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş nəhəng beynəlxalq enerji layihələrinin - Bakı-

Tbilisi-Ceyhan neft və Bakı-Tbilisi-Ərzurum qaz kəmərlərinin inşasının uğurla həyata keçirilməsi, Qars-Tbilisi-

Bakı dəmir yolunun reallaşmaqda olan çəkilişi qardaş xalqlarımızı bir-birinə daha da yaxınlaşdırmış, onların sosial

rifahının yaxşılaşması, siyasi-strateji maraqlarının uzlaşdırılması və birgə qorunması üçün yeni perspektivlər

açmışdır.

Müstəqil dövlətlərimizin regionun aparıcı qüvvəsinə çevrilməsi, qlobal inteqrasiya proseslərinə fəal şəkildə

qoşulması, xalqlarımızın öz milli-mənəvi dəyərlərini və mədəni sərvətlərini qoruyaraq inkişaf etdirməsi bir sıra

bədxah qüvvələrin, xüsusən erməni millətçilərinin əsassız iddialarının və təxribatçı fəaliyyətinin güclənməsinə

səbəb olmuşdur. Beynəlxalq ictimaiyyəti çaşdırmaqla Azərbaycan və Türkiyəni gözdən salmağa, öz xəbis

niyyətlərini həyata keçirməyə çalışan məkrli erməni təbliğatının ifşa edilməsi zərurəti dünyanın müxtəlif

bölgələrində mövcud olan diaspor təşkilatlarımızın birgə səylərinin artırılmasını və əməkdaşlığının

möhkəmləndirilməsini şərtləndirir.

Bu gün azərbaycanlı və türk icmaları yaşadıqları ölkələrdə birgə mədəni-kütləvi tədbirlər, müxtəlif aksiyalar

keçirir, həmrəylik nümayiş etdirərək vahid mövqedən çıxış edirlər. Bununla belə, qloballaşan dünyanın

gerçəklikləri bu əməkdaşlığın dərinləşdirilməsini, azərbaycanlı və türk icmalarının vahid fəaliyyət

konsepsiyasının hazırlanmasını tələb edir.

Dünya azərbaycanlılarının II qurultayı azərbaycanlı və türk icmalarının birgə fəaliyyət imkanlarını

araşdırmaq və onun səmərəsinin artırılması ilə bağlı müzakirələr aparmaq məqsədilə Azərbaycan və türk diaspor

təşkilatları rəhbərlərinin forumunu keçirməyi məqsədəuyğun hesab edir və onları bu toplantının işində fəal

iştirak etməyə çağırır.

Qurultay nümayəndələri əmin olduqlarını bildirirlər ki, birgə forumun keçirilməsi Azərbaycan və türk

diasporlarının əməkdaşlığını daha da gücləndirəcək, qarşılıqlı əlaqələri yeni inkişaf səviyyəsinə qaldıracaq və

xalqlarımızın mənafelərinin qorunmasında mühüm rol oynayacaqdır.

Müraciət Dünya azərbaycanlılarının II qurultayında qəbul olunmuşdur.

Bakı şəhəri, 16 Mart 2006-cı il

104

Xarkovda fəaliyyət göstərən Azərbaycan icmaları bir təşkilatda

birləşmişlər

Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsindən AzərTAc-a bildirmişlər ki,

Ukrayna Azərbaycanlıları Konqresinin Xarkov regional təşkilatının, “Azərbaycan”, “Azərbaycan diasporu”,

“Dostluq”, “Yeni Azərbaycan” və “Nur Azərbaycan” icmalarının birgə iclası keçirilmişdir. Toplantıda, Dünya

azərbaycanlılarının II qurultayının tövsiyələrinə uyğun olaraq, Xarkovda fəaliyyət göstərən Azərbaycan

icmalarının vahid mərkəzdə birləşməsi məsələsi müzakirə olunmuşdur.

Bildirilir ki, Xarkovda yaşayan bir qrup azərbaycanlı vahid mərkəzdə birləşmək təşəbbüsü ilə Xarici

Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinə, respublikamızın Ukraynadakı səfirliyinə və

Ukrayna Azərbaycanlıları Konqresinin (UAK) sədrinə müraciət etmişdir. Səfirliyin, Dövlət Komitəsi

əməkdaşlarının və UAK rəhbərliyinin iştirak etdiyi toplantıda təşəbbüs qrupunun üzvü Malik Dursunov müraciətlə

bağlı məruzə etmişdir. Azərbaycanın Ukraynadakı səfiri Tələt Əliyev bu müraciətin Prezident İlham Əliyevin

Dünya azərbaycanlılarının II qurultayındakı proqram xarakterli nitqindən irəli gələn vəzifələrə və Qurultayın

tövsiyələrinə uyğun olduğunu vurğulamış və təşəbbüsü alqışlamışdır. Dövlət Komitəsinin şöbə müdiri Nazim

Qaraxanov II qurultayın müxtəlif ölkələrdə yaşayan soydaşlarımızın təşkilatlanması prosesinə təkan verdiyini

diqqətə çatdırmış və Xarkov şəhərində fəaliyyət göstərən Azərbaycan icmalarının təşəbbüsünü bu prosesin

təzahürü kimi qiymətləndirmişdir. UAK-ın sədri Oqtay Əfəndiyev Xarkovda xeyli sayda azərbaycanlı

ziyalının, iş adamının yaşadığını nəzərə çarpdırmış və bu birliyin soydaşlarımız arasında həmrəyliyin

möhkəmlənməsinə zəmin yaradacağını qeyd etmişdir. Müzakirələrdən sonra Xarkovda fəaliyyət göstərən

Azərbaycan icmalarının UAK-ın yerli təşkilatında birləşməsi barədə qərar qəbul olunmuşdur.

Yaxın günlərdə Dnepropetrovsk vilayətindəki Azərbaycan icmalarının da vahid təşkilatda birləşəcəyi

gözlənilir.

AzərTAc

27 Aprel, 2006

105

Diaspor təşkilatlarımız Azərbaycan haqda həqiqətlərin geniş ictimaiyyətə

çatdırılmasında mühüm işlər görürlər

2007-ci ilin iyulunda İsveçdə fəaliyyət göstərən Yöteburq-Azərbaycan Sterateji Araşdırmalar Mərkəzi

Dağlıq Qarabağdakı erməni separatçılarının qondarma “prezident seçkiləri”ni pisləyən bəyanat yaymışdır. Sənəddə

deyilir ki, Azərbaycanın işğal olunmuş ərazisində -Dağlıq Qarabağda separatçıların keçirdikləri “prezident seçkiləri”

beynəlxalq hüquqa ziddir və bu addım BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinə, eləcə də vasitəçilik missiyasını

yerinə yetirən ATƏT ölkələrinə qarşı yönəlmiş açıq hörmətsizlikdir. Yöteburq-Azərbaycan Strateji Araşdırmalar

Mərkəzi İsveç rəsmilərindən, ermənilərin işğal etdikləri Dağlıq Qarabağda törətdikləri vəhşiliklərin ölkə

parlamentində müzakirəyə çıxarılmasını və bu cür qondarma “seçkilərin” sülh prosesinə təsirinin araşdırılmasını

tələb etmişdir. Eyni zamanda təşkilat İsveç dövlətindən və parlamentindən Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli

istiqamətində indiyədək qəbul olunmuş beynəlxalq sənədlərin yerinə yetirilməsi istiqamətdə görülən işlərlə tanış

olmaq üçün parlamentin arxivinə buraxılmalarını xahiş etmişlər. Müraciət İsveç parlamentinə və ölkənin Baş

nazirinə ünvanlanmışdır.

Dünya Azərbaycanlıları Konqresi də işğal olunmuş Dağlıq Qarabağda erməni separatçılarının keçirdikləri

qondarma “prezident seçkiləri”ni pisləyən bəyanat yaymışdır.

Hollandiyada fəaliyyət göstərən Benilüks Azərbaycanlılar Konqresi Azərbaycan həqiqətlərini Benilüks

ölkələrində yaymaq üçün “Açıq qapı” günləri keçirmək qərarına gəlmişdir. Məqsəd Belçika, Hollandiya,

Lüksemburq və Avropanın digər ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın bu barədə fikirlərini öyrənmək, onları narahat

edən problemləri müzakirə etməkdir. Üç aydan bir keçiriləcək “Açıq qapı” günlərində qürbətdə yaşayan

azərbaycanlıların diaspor birliklərinin təşkilatlanaraq, ölkəmiz ətrafında daha sıx birləşmələri, fəaliyyətlərinin

genişləndirilməsi və bu istiqamətdə daha səmərəli işlər görülməsi ilə bağlı rəy və təkliflər öyrəniləcəkdir.

Hesabat ili ərzində Azərbaycan diaspor təşkilatları xalqımızın zəngin mədəni irsinin təbliği sahəsində də bir

sıra mühüm tədbirlər həyata keçirmişlər. Belə ki, Benilüks Azərbaycanlıları Konqresinin təşəbbüsü ilə iyulun 29-da

qurumun Rotterdam şəhərindəki qərargahında bu ölkədə yaşayıb yaradan azərbaycanlı rejissor Ramiz Hindarxlının

(Əliyevin) çəkdiyi “Azərbaycan: dünən və bu gün”, ”Azadlığa gedən yol”, “Vətən mənə oğul desə...” sənədli filmləri

nümayiş etdirilmişdir. Tamaşaçıların - yerli ictimaiyyətin nümayəndələrinin, Hollandiyada yaşayan soydaşlarımızın

və türk diasporu təmsilçilərinin xahişi ilə filmlərin nümayişi bir neçə dəfə təkrar edilmişdir.

İyul 2007-ci il

106

DAK-ın Azərbaycan nümayəndəliyi ABŞ Konqresi nümayəndələr palatası xarici

əlaqələr komitəsinin ədalətsiz qərarı ilə bağlı etiraz bəyanatı yaymışdır

AzərTAc xəbər verir ki, Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin Azərbaycan nümayəndəliyi ABŞ

Konqresi Nümayəndələr Palatası xarici əlaqələr komitəsinin qondarma “erməni soyqırımı”nı müzakirə etməsi

ilə əlaqədar etiraz bəyanatı yaymışdır.

Bəyanatda deyilir ki, ermənilərin zaman-zaman törətdikləri vəhşiliklər göz qabağında olmasına

baxmayaraq Azərbaycana, eləcə də bütövlükdə türk dünyasına təzyiqlər bu gün də davam etməkdədir. Ötən

əsrin əvvəllərindən başlayaraq bu günədək millətimiz dəhşətli faciələr yaşayır. Bu azmış kimi ABŞ Konqresinin

Nümayəndələr Palatası da Buş administrasiyasının etirazına baxmayaraq qondarma “erməni soyqırımı”nı

müzakirə etmək niyyətindədir. Demokratik prinsiplərə söykənən, daim insan haqlarının qorunmasından danışan

və dünya dövlətlərini onu müdafiə etməyə çağıran ABŞ kimi nüfuzlu bir dövlətin belə bir ədalətsiz qətnaməni

müzakirə etməsi heç bir beynəlxalq konvensiyaya uyğun deyil. Azərbaycanın Quba və Neftçala rayonlarında

aşkarlanmış 1918-ci ildə erməni daşnakları tərəfindən vəhşicəsinə qətlə yetirilən dinc əhalinin basdırıldığı

kütləvi məzarlıqlar və əsrin faciəsi olan Xocalı soyqırımı erməniliyin mahiyyətini sübut edən təkzibolunmaz

faktlardır. Ermənilər təkcə türkləri, azərbaycanlıları deyil, yəhudiləri və başqa millətlərə mənsub günahsız

insanları da belə vəhşiliklə qətlə yetirmişlər. Bildirilir ki, Azərbaycan torpaqlarının 20 faizdən çoxu Ermənistan

tərəfindən işğal olunmuş, bu işğal nəticəsində bir milyondan çox soydaşımız doğma yurd-yuvalarından didərgin

düşmüş, minlərlə dinc əhali qətlə yetirilmiş, yüzlərlə insan itkin düşmüş, girov götürülmüşdür.

Təəssüf ki, fövqəldövlətlər və bütövlükdə dünya birliyi hələ də bu haqsızlıqlara göz yumur, təcavüzkara

qarşı heç bir tədbir görmür. Amma qondarma, tarixdə olmayan “erməni soyqırımı” məsələsini müzakirəyə

çıxarıb, qərarlar qəbul edirlər. Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin Azərbaycan Nümayəndəliyi bu ədalətsiz

qətnaməni qətiyyətlə pisləyir və bütün dünya birliklərini Azərbaycana, ümumilikdə türk millətinə qarşı

erməni daşnaklarının törətdikləri ağlasığmaz vəhşiliklərə göz yummamağa çağırır.

AzərTAc

18 Oktyabr 2007-ci il

107

Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin

Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin sədri cənab Oqtay Əsədova

M Ü R A C İ Ə T İ

Hörmətli sədr!

1997-ci ilin oktyabr ayında ABŞ-ın Los-Anceles şəhərində Azərbaycan xalqının haqq səsini dünyaya

çatdırmaq, güneyli-quzeyli soydaşlarımızın üzləşdikləri problemlərin çözülməsi üçün yollar axtarmaq, Dağlıq

Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı əsl həqiqətləri beynəlxalq müstəvidə bəyan etmək və sair məsələləri gündəmə

gətirmək məqsədi ilə yaradılan Dünya Azərbaycanlıları Konqresi adından özünü Kürd Fəhlə Partiyası - PKK

adlandıran təşkilatın terrorçu kimi tanınması üçün sizə müraciət edirik.

Məlumdur ki, Azərbaycan xalqı tarixən ən böyük ədalətsizliklərlə üzləşmiş, müstəqilliyi əlindən

alınmış, torpağı yağmalanmışdır. Terrora ən çox məruz qalan ölkə olaraq bu gün də 20 faizdən çox ərazisi

erməni işğalı altındadır. Faktlar sübut edir ki, Qarabağda ermənilərlə birgə dinc azərbaycanlıları qətlə yetirənlər

içərisində öz qəddarlığı ilə seçilən PKK terror təşkilatının üzvləri də olmuşlar. Azərbaycan və qardaş Türkiyə

ərazisində minlərlə günahsız insanın qanına əli bulaşan PKK terrorçuları dünyanın müxtəlif bölgələrində

düşmən ermənilərlə birgə iki dövlətə qarşı ən çirkin vasitələrlə iş aparır və öz məqsədlərinə çatmaqdan ötrü

insanları qətlə yetirməkdən belə çəkinmirlər. Belə siyasətin qurbanları arasında türk xalqları ilə yanaşı digər

millətlərin nümayəndələri də vardır.

Hörmətli sədr!

Xalqımızın ümummilli lideri Heydər Əlirza oğlu Əliyev Azərbaycan və Türkiyəni "Bir millət - iki

dövlət "adlandırmışdır. Bu çağırış 50 milyonluq Azərbaycan türkü ilə yanaşı dünyada sayı 300 milyondan çox

olan dünya türklərinin qəlbində yer tutmuş və türk xalqlarının şüarına çevrilmişdir. Biz dünyanın müxtəlif

ölkələrində türk qardaşlarımızla birgə Türk dünyasına qarşı yönələn terrora qarşı sivil yolla mübarizə aparırıq.

Bu gün qardaş Türkiyə türk xalqını məhv etməyi qarşısına məqsəd qoyan PKK terroruna qarşı mübarizə aparır.

Biz belə çətin gündə qardaş ölkənin yanındayıq. Dünya Azərbaycanlıları Konqresi gücü və imkanları daxilində,

beynəlxalq hüquq çərçivəsində Türkiyəyə öz dəstəyini göstərir. Bunun üçün biz 50 milyonluq dünya azər-

baycanlıları adından Milli Məclisdən xahiş edirik: PKK terrorçu təşkilat kimi tanınsın. Türk xalqlarına qarşı

düşmən mövqedə duran PKK terroruna hüquqi qiymət verilsin.

Hörmətli sədr!

Biz Dünya Azərbaycanlıları Konqresi olaraq hər zaman Azərbaycan dövlətinin başçısı cənab İlham

Heydər oğlu Əliyevin yeritdiyi siyasətin yanındayıq və inanırıq ki, 50 milyonluq dünya azərbaycanlılarının

Milli Məclisi haqqa və ədalətə səs verəcək və PKK terrorçu təşkilat kimi öz hüquqi qiymətini alacaq.

Hörmətlə,

Qulamrza Səbri TƏBRİZİ Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin sədri

“Xalq qəzeti”, 9 Noyabr 2007-ci il

108

1915-ci il hadisələri ilə əlaqədar “erməni soyqırımı” iddiaları ilə bağlı türk dövlət və cəmiyyətlərinin XI

dostluq, qardaşlıq və əməkdaşlıq qurultayı iştirakçılarının bəyanatı

Dünyada sülh və təhlükəsizliyin təmin olunması, qlobal problemlərin həlli istiqamətində qarşılıqlı

əməkdaşlığın genişləndirilməsi bu gün bəşəriyyətin qarşısında duran ən mühüm vəzifələrdəndir. Türkdilli

xalqlar tarixən sülhün və əmin-amanlığın tərəfdarı kimi çıxış etmiş, millətlərarası münasibətlərin dostluq, qarşılıqlı

surətdə faydalı əməkdaşlıq prinsipləri çərçivəsində inkişafına çalışmış, öz imkan və potensialını regionda davamlı

sabitliyin qorunub saxlanılmasına yönəltmişlər.

Lakin son dövrlərdə baş verən məlum hadisələr - türk dövlətlərinin şanlı keçmişini saxtalaşdırmaq,

ona kölgə salmaq səyləri xalqlar və dövlətlər arasında münasibətlərin normal inkişafına xələl gətirməklə, məkrli

siyasi məqsədlərə xidmət edir. Heç bir fakta söykənməyən saxta “erməni soyqırımı” mövzusu ətrafında

məqsədli və qərəzli kampaniyanın vüsət alması, yalançı iddiaların bəzi dövlətlərin parlamentlərində müzakirəyə

çıxarılması və beynəlxalq hüquqazidd qərarların qəbul edilməsi bütün türk dünyasında hiddət və təəssüf

doğurmaqdadır. Bu fəaliyyət birmənalı şəkildə xalqlar arasında uçurumun dərinləşməsinə, regionda sülhə və

sabitliyə qarşı təhdidlərin şiddətlənməsinə, separatizm, terrorçuluq meyillərinin süni olaraq genişləndirilməsinə,

milli ədavətin qızışdırılmasına yönəlmişdir.

Biz - 2007-ci il noyabr ayının 17-19-da Bakı şəhərində keçirilmiş Türk dövlət və cəmiyyətlərinin XI

dostluq, qardaşlıq və əməkdaşlıq qurultayının iştirakçıları bəzi ölkələrin parlamentlərinin tarixi hadisələrə yalnış

münasibət bildirmək cəhdlərini bütün türk dünyasına qarşı qərəzli yanaşma kimi dəyərləndiririk. Biz həmin

ölkələri region xalqları arasında səmimi qonşuluq, əməkdaşlıq əlaqələrinin inkişafına yönəlmiş səylərə mənfi

təsir göstərən, nəinki beynəlxalq hüququn normaları, demokratiya və söz azadlığı prinsiplərinə, eyni zamanda

tarixi həqiqətlərə və sağlam məntiqə zidd olan bu cür addımlardan çəkinməyə çağırırıq.

Bir daha xatırlatmağı vacib bilirik ki, 1915-1918-ci illərdə Türkiyə ərazisində baş vermiş olayları

araşdıran bitərəf tədqiqatçılar “erməni soyqırımı” iddiasının tarixi həqiqətə söykənmədiyini, siyasi məqsədlər

güdən saxtakarlıq nümunəsi olduğunu birmənalı şəkildə sübuta yetirmişlər. Gerçəkliyin real mənzərəsinin

yaradılması üçün Türkiyə Cümhuriyyətinin öz arxivlərini tədqiqatçıların üzünə açdığını rəsmən bəyan etməsinə,

Ermənistanla birgə araşdırma komissiyası yaratmaq təşəbbüsünə baxmayaraq, qarşı tərəfin bu müraciəti

cavabsız qoyması «soyqırımı» iddialarının əsassız olduğuna daha bir sübutdur.

Bu gün Türkiyəni bir milyon ermənini guya “soyqırıma” məruz qoymaqda ittiham edərək, yüz il bundan

öncə baş verdiyi iddia edilən olaylar haqqında hökm çıxaranlar niyə unudurlar ki, həmin dövrdə Türkiyə ərazisində

cəmi 150 min erməni yaşayırdı. Bu müqayisənin özü saxta “soyqırımı” iddialarının əslində böyük bir geosiyasi

oyunun tərkib hissəsi olduğunun təsdiqi deyilmi? Tarixi faktlar, sənədlər, şahid ifadələri isə göstərir ki, 1915-

1918-ci illərdə baş verənlər ölkənin azadlığı və istiqlaliyyəti uğrunda mübarizə aparan Türkiyəyə bəzi Qərb

dövlətlərinin və Rusiyanın fitvasına uyaraq, arxadan zərbə vuran erməni silahlı birləşmələri ilə Türk ordusu

arasında hərbi əməliyyatlarla bağlı olmuşdur. Bu dövrdə Rusiya ordusunun tərkibində döyüşən erməni silahlı

birləşmələri Türkiyənin müxtəlif vilayətlərində yerli sakinlərə qarşı xüsusi amansızlıqla qətliamlar törətmişdir.

Erməni silahlı birləşmələrinin hücumları nəticəsində 2 milyondan çox türk xüsusi qəddarlıqla qətlə yetirilmişdir.

“Böyük Ermənistan” ideyasını reallaşdırmaq məqsədi ilə 1918-ci ilin mart ayında əksinqilabi ünsürlərlə

mübarizə adı altında erməni silahlıları tərəfindən Azərbaycanın müxtəlif bölgələrində on minlərlə dinc sakin,

o cümlədən azərbaycanlılar, ləzgilər, avarlar, talışlar, kürdlər, dağ yəhudiləri qətlə yetirilmişdir. XX əsrin

sonlarında-1992-ci ilin fevral ayının 26-da erməni silahlı birləşmələrinin Azərbaycan Respublikasının Xocalı

şəhərində törətdiyi, tarixdə analoqu olmayan cinayət, əslində, kimin soyqırıma məruz qaldığını anlamağa imkan

verir. Həmin gün Xocalı şəhərində 623 nəfər dinc sakin vəhşicəsinə öldürülmüş, 487 nəfər ömürlük əlil olmuş,

1275 nəfər əsir götürülmüş, 150 nəfər itkin düşmüşdür. Bu dəhşətli cinayət nəticəsində Xocalı şəhəri

tamamilə yerlə-yeksan edilmişdir. Ümumilikdə, Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü nəticəsində 20 minədək

azərbaycanlı qətlə yetirilmiş, 50 mindən çox insan yaralanmış və əlil olmuşdur. Biz bu faktları dünya

ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırmaqla bir daha bəyan edirik ki, tarixi mübahisələri araşdırmaq siyasətçilərin

deyil, tarixçilərin vəzifəsidir. Biz bütün dünya ölkələrini, beynəlxalq təşkilatları regionda sülhə və sabitliyə

təhlükə yarada biləcək qərarlardan çəkinməyə, bu cür məsələlərə ədalət hissi, diqqət və həssaslıqla yanaşmağa

çağırırıq. İnanırıq ki, region xalqlarının dostluq və mehriban qonşuluq şəraitində yaşamasında maraqlı olan dünya

ictimaiyyəti bizim çağırışımıza cavab verərək, belə həssas məsələlərə münasibətdə obyektiv və ədalətli mövqedən

çıxış edəcəkdir. Bəyanat Türk dövlət və cəmiyyətlərinin XI dostluq, qardaşlıq və əməkdaşlıq qurultayında

qəbul edilmişdir.

Bakı şəhəri,

AzərTac

19 Noyabr 2007-ci il

109

Diasporamız da narahatdır

Türkiyə-Ermənistan münasibətləri xaricdə yaşayan soydaşlarımızın bəyanat yaymasına səbəb olub

Türkiyə-Ermənistan sərhədlərinin açılması məsələsinin gündəmə gəlməsi xarici ölkələrdəki Azərbaycan

diaspor təşkilatları tərəfindən də narazılıqla qarşılanıb. Birləşmiş Ərəb Əmirliklərinin Dubay Əmirliyində

fəaliyyət göstərən Azərbaycan Cəmiyyəti dünən Türkiyə prezidenti Abdullah Gülə və baş nazir Rəcəb Tayyib

Ərdoğana bəyanat ünvanlayıblar.

Diaspora ilə İş üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat xidmətinin yaydığı bəyanatda bildirilir ki, son günlərdə

Türkiyə ilə Ermənistan arasındakı münasibətlərin normallaşacağına dair xəbərlər Azərbaycan diasporası

tərəfindən narahatçılıqla qarşılanıb. "Bu addım bəlkə gələcəkdə regionun inkişafına səbəb ola bilər, amma

ermənilərin tarix boyu türk xalqına qarşı törətdiyi soyqırım və digər faciələri unutdura bilməz" - deyə bəyanatda

vurğulanıb. Bəyanat müəllifləri həmçinin onu da bildiriblər ki, Türkiyə dövləti ermənilərin tarix boyu türk

xalqının başına gətirdiyi müsibətləri, həmçinin Azərbaycanla Türkiyəni bir-birinə sıx bağlayan dostluq, qardaşlıq

tellərini nəzərə alaraq Ermənistanla sərhədlərin açılması məsələsinə daha həssas yanaşmalı və bunun

yolverilməzliyini bütün dünyaya nümayiş etdirməlidir.

Dubaydakı Azərbaycan Cəmiyyətinin bəyanatında bildirilir ki, erməni hərbi birləşmələri işğal etdikləri

Azərbaycan torpaqlarını tərk etmədikləri halda Türkiyənin Ermənistanla sərhədləri açmasını təkcə Azərbaycan

və türk xalqları deyil, dünya ictimaiyyəti də Türkiyənin Azərbaycan xalqına xəyanəti kimi qiymətləndirilə bilər.

Qeyd edək ki, ötən gün Türkiyə prezidentinə daha bir müraciət Almaniyada yaşayan azərbaycanlılar tərəfindən

edilib. Almaniyada yaşayan soydaşlarımız da Türkiyə- Ermənistan sərhədlərinin açılması ilə bağlı aparılan

müzakirələrdən narahatçılıqlarını bəyan ediblər. Almaniyadakı Azərbaycanlıların Koordinasiya Mərkəzinin

bəyanatında tarixi köklərlə bir-birinə sıx bağlı olan iki qardaş ölkənin münasibətlərində belə bir məsələnin

ortaya çıxmasının azərbaycanlılara mənəvi cəhətdən mənfi təsir etdiyi qeyd edilib. "Ermənistan tarixin bütün

dövrlərində Azərbaycan ərazilərinə iddialı olub və sonuncu dəfə 1988-ci ildə başlanan etnik təmizləmə

əməliyyatlarının nəticəsi artıq 20 ilədək həllini tapmayan Qarabağ münaqişəsinin faciələri, DQ və onun

ətrafındakı 7 rayonun işğalı, bir milyona qədər insanın öz torpaqlarından didərgin salınması faktları göz

önündədir.

Qarabağ münaqişəsinin ilk günlərindən Türkiyə qardaş bir ölkə kimi Azərbaycanın yanında olub və

bütün məsələlərdə Azərbaycanı dəstəkləyib. Dəfələrlə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü təmin edilməyincə,

Ermənistanla əlaqələrin qurulmayacağı bəyan edilib. Belə bəyanatlardan imtina edilməsi haqlı olaraq

Azərbaycan xalqını narahat edir və bu cür addımlar Türkiyə-Azərbaycan münasibətlərinə vurulan zərbə kimi

qiymətləndirilir", deyə Almaniyadakı soydaşlarımız Türkiyə rəhbərliyinə ünvanladıqları müraciətdə bildiriblər.

Almaniyadakı azərbaycanlılar həmçinin türk xalqını və cəmiyyətini də AKP hökumətinin apardığı bu yanlış

siyasətə qarşı öz etiraz səslərini ucaltmağa çağırıb.

Vüsalə

“Şərq ”. -2009 - 9 Aprel - N.61.-S.6.

110

Diaspor təşkilatlarının protokollara etirazları davam edir

Xarici ölkələrdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan diaspor təşkilatlarından Türkiyə ilə Ermənistan

arasında münasibətlərin normallaşması və sərhədlərin açılmasını nəzərdə tutan protokolların

imzalanmasına dair etirazlar gəlməkdə davam edir. Almaniyadakı Azərbaycanlıların Koordinasiya Mərkəzindən Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinə daxil

olan bəyanatda deyilir ki, Türkiyə ilə Ermənistan arasında protokolların imzalanması Azərbaycan ictimaiyyəti

kimi, xaricdə yaşayan soydaşlarımızın da narahatlığına səbəb olub. Mövcud vəziyyətdə Türkiyə ilə Ermənistan

arasında barışıq münasibətlərinin bərqərar olması Azərbaycanın maraqlarına ziddir. Mərkəz Dağlıq Qarabağ

münaqişəsi həll edilmədən sərhədlərin açılmasının indiki vəziyyətdə regionda sülhün bərqərar olmasına deyil,

əksinə, durumun gərginləşməsinə, ictimaiyyət arasında narahatlığa gətirib çıxaracağına əminliyini bildirib.

Almaniyadakı Azərbaycanlıların Koordinasiya Mərkəzi ilə birlikdə Alman-Azərbaycan Həmrəylik

Cəmiyyəti, Azərbaycan Evi, Almaniya Azərbaycan Cəmiyyətləri Federasiyası, Alman-Azərbaycan Akademiklər

Birliyi, Köln Vahid Azərbaycan Cəmiyyəti, Frankfurt Azərbaycan Cəmiyyəti, Mayns Azərbaycan Cəmiyyəti,

Drezden Alman-Azərbaycan Cəmiyyəti, Alman-Azərbaycan Mərkəzi, Hamburq Alman-Azərbaycan Mədəniyyət

Cəmiyyəti, Alman-Azərbaycan Mədəniyyət Dostları Cəmiyyəti və Almaniyadakı digər qurumlar da Türkiyə və

Ermənistan arasında imzalanan protokollara öz etirazlarını bildiriblər.

Azərbaycanlıların İsveçrədəki Mədəniyyət Mərkəzi isə bəyan edib ki, protokollar vətənpərvər

azərbaycanlılar olaraq, qurumun bütün üzvlərini dərindən narahat edir: «Dağlıq Qarabağ münaqişəsi

nizamlanmadan Türkiyənin Ermənistanla sərhədlərini açması hər birimizin bu günədək gördüyümüz işlərin, türk

və Azərbaycan diasporunun birgə fəaliyyətinin, həmçinin, Türkiyə ilə olan qardaş əlaqələrimizin üzərindən xətt

çəkir».

Almaniyanın Köln şəhərində fəaliyyət göstərən Türk Məzunlar Dərnəyi (Türk-UNİD) Türkiyənin

prezidentinə, baş nazirinə, parlamentinə, eləcə də hakim AKP-yə, habelə müxalifətçi Milliyyətçi Hərəkat

Partiyasına, Cümhuriyyət Xalq Partiyası və Demokratik Sol Partiyaya müraciət ünvanlayıb. Müraciətdə deyilir

ki, Türkiyənin Ermənistanla imzaladığı iki protokol və onların TBMM-də təsdiqlənəcəyi barədə bilgilər xaricdə

yaşayan Türkiyə vətəndaşları arasında da narahatlıq yaradıb.

“Mərkəz”. - 2009 - 17 Oktyabr - N.183.-S.5.

111

Almaniyadan Azərbaycan və Türkiyə prezidentlərinə müraciət ünvanlanıb

"Ermənistanla imzalanan protokollar Azərbaycan və Türkiyə ictimaiyyətinin, xaricdə yaşayan yüz

minlərlə türkün ciddi narahatlığına səbəb olub"

Noyabrın 21-22-də Almaniyanın Frankfurt şəhərindəki "İnterkontinental" otelində Avropa Azərbaycanlıları

Konqresi (AAK) və Azərbaycan-Türkiyə Diaspor Təşkilatları Koordinasiya Şurasının birgə toplantısı keçirilib.

Tədbiri AAK prezidenti Başar Kömür açaraq bildirib ki, Türkiyə ilə Ermənistan arasında bu il oktyabrın

10-da imzalanmış protokollar dünyanın müxtəlif ölkələrində yaşayan milyonlarla türkü narahat edir: "Azərbaycan

ərazilərinin 20 faizinin işğal altında olduğu, bir milyondan çox soydaşımızın qaçqın və məcburi köçkün kimi

yaşadığı bir vaxtda bu məsələnin gündəmə çıxması bizi narahat etməyə bilməz. İnanırıq ki, Türkiyə

hökumətinin münaqişə nizamlanmayınca protokolların ratifikasiya olunmayacağı barədə bəyanatları sonadək öz

qüvvəsində qalacaq. Biz prezident İlham Əliyevin bu istiqamətdə həyata keçirdiyi siyasətə dəstək olduğumuzu

bəyanlayır və Azərbaycana, onun rəhbərinə hər zaman yanlarında olduğumuzu çatdırırıq".

"Azərbaycanla Türkiyənin yaxınlaşmasını istəməyən dövlətlərin olduğu aydındır"

Milli Məclis sədrinin müavini Bahar Muradova bildirib ki, dövlətlərimizin, millətlərimizin birliyi bu gün

daha ciddi şəkildə qarşımızda durur: "Azərbaycanla Türkiyənin yaxınlaşmasını, birliyini istəməyən, mənafeləri

bizim birgə maraqlarımızla toqquşan dövlətlərin olduğu aydındır. Azərbaycan Türkiyə üçün Mərkəzi Asiyaya açar

rolunu oynayır. Qafqazın siyasi, geosiyasi baxımdan dünyadakı mövqeyi iki ölkənin qarşılıqlı maraqlarını

şərtləndirən amillərdəndir. Regionda beynəlxalq əhəmiyyətli layihələrin reallaşması Azərbaycan və Türkiyənin

iştirakı olmadan mümkün deyil. İnanırıq ki, "erməni açılımı"nın baş tutması Azərbaycanla Türkiyənin əsrlərə

söykənən dostluğunu, ortaqlığını pozmayacaq və biz bu gərginliyin öhdəsindən birlikdə gələ biləcəyik.

İmzalanan protokollar təkcə Türkiyənin Azərbaycanla deyil, bütövlükdə qardaş ölkənin maraqlarının əleyhinə

yönəlmiş bir məsələdir. Türkiyəni bu yolda hər hansı səhv addımdan çəkinməyə çağırırıq".

"Dağlıq Qarabağ münaqişəsi bütün Türk Dünyasına qarşı yönəlib"

Türkiyə Böyük Millət Məclisinin üzvü, CHP sədrinin müavini Yılmaz Atəş vurğulayıb ki, Türkiyənin

Azərbaycana inamını itirməsi düşünülə bilməz: "Ermənistanla sərhədlərin açılması yalnız Azərbaycan

torpaqlarının işğaldan azad olunduqdan sonra mümkündür. Azərbaycan Qafqazın ən böyük və strateji ölkəsi,

dünyanın isə neft və qazla ən zəngin dövlətlərindəndir. Azərbaycan Türkiyənin Orta Asiya ilə əlaqə qurmasında

əvəzolunmaz tərəfdaşdır. Azərbaycan olmadan Türkiyəyə Asiyaya baxa bilməz".

Bakı Dövlət Universitetinin professoru, tarixçi alim Musa Qasımlı deyib ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi

təkcə Azərbaycana deyil, Türkiyəyə və bütün Türk Dünyasına qarşı yönəlib. Ona görə də Azərbaycanla yanaşı,

Türkiyənin də xarici siyasətinin prioriteti olmalıdır: "Türkiyənin Ermənistanla sərhədlərini açması iqtisadi və

mənəvi cəhətdən gücləndirəcək "Türkiyənin gücləndirdiyi Ermənistan torpaqları azad etməyəcək, Dağlıq

Qarabağa dair danışıqlarda mövqeyini sərtləşdirəcək, Türkiyəni Azərbaycanda və Türk Dünyasında nüfuzdan

salacaq, Azərbaycan və Türkiyə arasında ixtilaf yaradacaq, Ermənistana ayaq açan türk biznesi dolayı yolla

Azərbaycana və Türkiyəyə qarşı yönələcək. Türkiyə ilə sərhədlərin açılmasıyla Ermənistanı uydurma

soyqırımdan imtina etməyəcək, çünki "soyqırım" siyasi mənsubiyyətindən asılı olmayaraq bütün erməniləri

birləşdirən ideologiyaya çevrilib. Ermənistan yenidən Türkiyəyə qarşı əsassız iddialar irəli sürəcək. Eyni zamanda

bu, Axısxa türklərinin Gürcüstanda tarixi vətənlərinə dönüşünü əngəlləyəcək".

"Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğalı həm də Türkiyəyə təcavüzdür"

TBMM-in MHP-dən olan üzvü Atilla Kaya iki qardaş xalqın qırılmaz tarixi bağlarından danışıb və rəsmi

Ankaranı tələskən və düşünülməmiş addımlardan çəkinməyə çağırıb: "Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarına

təcavüzü həm də Türkiyəyə təcavüzdür, bizim hökumət bunu anlamalı və Dağlıq Qarabağ münaqişəsi çözülmədən

Ermənistanla yaxınlaşmağa yönəlik heç bir addım atmamalıdır. İndiki ölkə rəhbərliyi Türkiyənin gələcək

nəsillərini utandırmayacaq şəkildə hərəkət etməlidir". TBMM-in digər üzvü Osman Kaptan bəyanlayıb ki, Türkiyə

rəhbərliyi Ermənistanla münasibətləri yaxşılaşdırmağa doğru addımlar atarkən Azərbaycanla tarixi dostluğa,

qardaşlığa önəm verməli, Bakıda yatan yüzlərlə türk şəhidinin ruhuna hörmət göstərməli, Azərbaycandan alınan

qazın qiyməti də daxil olmaqla keçmişi və gələcəyi aid hər məqamı düşünməlidir.

112

Azərbaycan Prezidenti Yanında Dövlət İdarəçilik Akademiyasının dosenti, siyasi elmlər namizədi Elman

Nəsirov bildirib ki, Türkiyə Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli istiqamətində "ciddi irəliləyiş"lərin olmayacağı

təqdirdə protokolların ratifikasiyasının mümkün olmayacağını bəyanlayır: "Burada "ciddi irəliləyiş" ifadəsinə

xüsusi diqqət yetirmək lazımdır. Bu iki söz birləşməsinin "siyasi yükü"nün "kütləsi" müəyyən olunmalıdır.

Məsələn, Azərbaycanın heç bir halda bu şərtlə razılaşmayacağını qabaqcadan bilərək, Ermənistan Dağlıq

Qarabağ ətrafındakı 7 rayonun deyil, 2 və ya 3 rayonun işğaldan azad edilməsinə rəsmi razılığını verməklə

münaqişənin tənzimlənməsi prosesində "ciddi irəliləyiş" fonu yaratmış olar. Əvəzində isə beynəlxalq güclərin

Türkiyəyə təzyiqləri daha da artmış olar. Nəticədə rəsmi Ankaranın ratifikasiya məsələsində tutduğu sərt mövqenin

yumşalması reallığa çevrilər".

"Erməni soyqırımı" məsələsi gündəmə gələndə Azərbaycan hər dəfə öz səsini ucaldıb

TBMM-nin MHP-çi millət vəkili Mətin Ərgün deyib ki, Türkiyə ictimaiyyəti, xalq düzgün

məlumatlandırılsa, hökumət sərhədlərin açılması istiqamətində addım ata bilməz.

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri Nazim İbrahimov vurğulayıb ki, Azərbaycanın Türkiyənin

regional qüvvəyə çevrilməsi məqsədilə gördüyü işlərlə qardaş ölkənin indiki rəhbərliyinin bugünkü

siyasətindəki bəzi məqamlar rəsmi Bakını ciddi şəkildə narahat edir: "Azərbaycan hər zaman Türkiyənin

qarşılaşdığı qondarma soyqırım məsələsini öz problemi sayıb, Azərbaycan türklərinin sayca Türkiyə

türklərindən daha çox olduğu ölkələrdə "erməni soyqırımı" məsələsi gündəmə gələndə Azərbaycan diasporu hər

dəfə öz səsini ucaldıb. Azərbaycanın zəiflədilməsi Türkiyənin zəiflədilməsi deməkdir. Eyni zamanda Ermənistanla

sərhədləri açılması Azərbaycanım, eləcə də Türkiyənin regional, həmçinin dünya siyasətindəki mövqeyinin ciddi

şəkildə ziyanına ola bilər".

TBMM-in CHP-dən olan üzvü Canan Arıtman Türkiyədə Azərbaycanla bağlı təbliğatın gücləndirilməsinin,

ictimaiyyətin daha da dərindən bilgiləndirilməsinin zəruri olduğunu vurğulayıb.

Milli Məclisinin deputatı, DAK həmsədri Sabir Rüstəmxanlı Türkiyə mediasındakı anti-Azərbaycan

kampaniyasına toxunub: "İndiki şəraitdə həm Azərbaycan, həm də Türkiyə cəmiyyətlərində təbliğatın

gücləndirilməsinə ehtiyac var. Kənar qüvvələrin Türk Dünyasının güclənməsinə, türk birliyinin sarsılmasına qarşı

yönəlmiş fəaliyyətinin və bu fəaliyyətin Türkiyə-Ermənistan sərhədlərinin açılmasını nəzərdə tutan protokolların

imzalanması kimi nəticələrinin qarşısını almaq üçün çıxış yolu Türk Dövlətləri Birliyinin yaradılmasıdır".

"Əminik ki, TBMM Qarabağ münaqişəsi həll olunmayınca Ermənistanla imzalanmış protokolları

təsdiqləməyəcək"

Toplantının yekununda Azərbaycan və Türkiyə prezidentlərinə, eləcə də hər iki ölkənin parlamentlərinə

müraciət qəbul olunub: "2009-cu il oktyabrın 10-da Türkiyə və Ermənistan arasında "Diplomatik münasibətlərin

qurulmasına dair" və "İkitərəfli əlaqələrin inkişaf etdirilməsinə dair" protokolların imzalanması Azərbaycan və

Türkiyə ictimaiyyətinin, habelə xarici ölkələrdə yaşayan yüz minlərlə türkün ciddi narahatlığına səbəb olub. Hesab

edirik ki, bu razılaşmanın mümkün nəticələri iki qardaş ölkə arasında münasibətlərə mənfi təsir etməklə yanaşı,

Ermənistanın Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin sülh yoluyla həlliylə bağlı danışıqlarda qeyri-konstruktiv fəaliyyətini

sərtləşdirməsinə səbəb olacaq". Sənəddə qeyd olunur ki, Azərbaycan ərazilərinin 20 faizinin işğal altında qaldığı,

bir milyondan çox azərbaycanlının məcburi köçkün kimi yaşadığı bir vaxtda bu protokolların imzalanması Dağlıq

Qarabağ münaqişəsinin ədalətli həllinə olan ümidləri xeyli dərəcədə azaldır: "Biz inanırıq ki, Türkiyə

Cümhuriyyəti və onun rəhbərliyi bu prinsipə, xalqlarımız arasında dostluq, qardaşlıq əlaqələrinə yenə də sadiq

qalacaq. Eyni zamanda əminik ki, Türkiyə Cümhuriyyətinin prezidenti Abdulla Gülün və baş nazir Rəcəb

Tayyib Ərdoğanın Azərbaycan xalqına verdikləri vədlər qüvvədə qalacaq, Türkiyə Böyük Millət Məclisi Dağlıq

Qarabağ münaqişəsi həll olunmayınca Ermənistanla imzalanmış protokolları təsdiqləməyəcək". Müraciətdə

vurğulanır ki, Ermənistanla sərhədlərin açılması nəinki hər iki ölkənin, bütövlükdə Türk Dünyasının mənafelərini,

habelə regional təhlükəsizliyi təhdid altına qoya bilər: "Biz Azərbaycan əraziləri işğaldan azad edilmədən, bir

milyona yaxın soydaşımızın öz doğma torpaqlarına qayıdışı mümkün olmadan, eyni zamanda Türkiyəyə qarşı

"soyqırım" və ərazi iddiaları ortadan qalxmadan Türkiyə ilə Ermənistan arasında imzalanmış protokolların

təsdiqlənməsinin qəti əleyhinə olduğumuzu bildiririk. Biz əminik ki, zəngin dövlətçilik ənənələrinə malik

Türkiyə dövləti tarixin bu sınağından da üzüağ çıxacaq, qardaş və dost ölkə olan Azərbaycanın maraqlarına

zidd heç bir addım atmayacaq".

Turqut

“Xalq cəbhəsi ” -. 2009 – 24 Noyabr - № 215. - S.

113

Diasporumuz etiraz edir

İki mindən artıq məktub hazırlanacaq

İsveç Krallığında fəaliyyət göstərən bir neçə Azərbaycan diaspor təşkilatının üzvləri dünən toplantı

keçiriblər. Onlar İsveç Riksdaqının (parlament) uydurma erməni «soyqırımı» ilə bağlı martın 11-də çıxardığı

məlum qərarına etiraz əlaməti olaraq yaxın günlərdə aksiya keçirməyi qərara alıblar. Bu barədə «Mərkəz»ə

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat xidmətindən məlumat verilib. İsveçdəki «Azərbaycan Naminə»

cəmiyyətinin sədri, «Qarabağ üzrə iş Komitəsi»nin üzvü Nadir Hollenbrand dövlət komitəsinə bildirib ki,

parlamentin çıxardığı qərar hələ də protokollaşdırılmayıb.

Belçikada fəaliyyət göstərən Dünya Azərbaycanlıları Birliyi (DAB) isə ABŞ Konqresinin Nümayəndələr

Palatasının Xarici Əlaqələr Komitəsində və İsveç Riksdaqında qəbul edilən qərarlara etiraz etmək və

ermənilərin əsl kimliyini dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq üçün böyük bir məktub kampaniyası keçirməyi

planlaşdırıb. DAB-ın sədri Ədalət Quliyevin qəzetimizə verdiyi məlumata görə, ABŞ prezidenti Barak

Obamaya, vitse-prezident Cozef Baydenə, dövlət katibi Hillari Klintona, ABŞ-ın Belçikadakı səfirinə,

beynəlxalq təşkilatlara, BMT-nin baş katibi Pan Ki Muna və bu qərarları dəstəkləyən hər bir ABŞ konqresmeninə,

senatoruna, İsveç parlamentinin deputatına ayrı-ayrılıqda məktublar hazırlayırlar: «Qondarma soyqırımı

məsələsini Nümayəndələr Palatasının Xarici Əlaqələr Komitəsinin müzakirəsinə çıxaran demokrat konqresmen

Adam Şiffə və onu dəstəkləyən 136 konqresmenə, layihəni Senatın Xarici Əlaqələr Komitəsinə çıxarmağa çalışan

demokrat senator Robert Menendezə və onu dəstəkləyən 13 senatora xüsusi müraciətlər hazırlanır. Hazırladığımız

məktubları Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevə, xarici işlər naziri Elmar Məmmədyarova, Türkiyə prezidenti

Abdullah Gülə, xarici işlər naziri Əhməd Davudoğluna və Türkiyənin Belçikadakı səfiri Nazif Murat Ərsavcıya

da gondərəcəyik. Bundan əlavə hazırladığımız etiraz məktubları xarici media orqanlarına təqdim olunacaq».

Ə. Quliyev onu da qeyd edib ki, məktublar fərdi qaydada 2 mindən artıq fiziki və hüquqi şəxsə göndəriləcək.

Məktublarda ABŞ Konqresində qəbul edilmiş qətnaməyə indiyədək Türkiyə və Azərbaycanda bildirilən

münasibətlər və Azərbaycanın zəbt olunmuş torpaqları ilə bağlı BMT və Avropa Şurasında qəbul olunmuş

qətnamələr öz əksini tapıb. Məktublarda Xocalı soyqırımı məsələsinə də xüsusi yer ayrılıb.

Azəri-Türk Qadınlar Birliyi də həm ABŞ, həm də İsveç qanunverici orqanlarında «erməni soyqırımı» ilə

bağlı qəbul edilən sənədləri pisləyən bəyanatla çıxış edib. Bəyanatda deyilir: «Yüz ildən artıqdır türklər,

xüsusilə Azərbaycan türkləri ermənilər, onların terror təşkilatları tərəfindən soyqırıma məruz qaldıqları və öz

ata-baba torpaqlarından didərgin salındıqları halda dünya dövlətləri yenə də terrorçuların «məzlum», «qırılan

xalq» olduqlarını təsdiqləməkdə davam edir. Halbuki, Azərbaycan türklərinin Ermənistan adlanan tarixi

Azərbaycan torpaqlarından didərgin salındıqları, bir milyondan artıq soydaşımızın köçkün olduğu, ermənilərin

türklərə qarşı bir əsrdir etnik təmizləmə siyasəti apardığı beynəlxalq ictimaiyyətə yaxşı məlumdur. Azərbaycan

türklərinin 1905, 1918, 1947, 1953-cü illərdə və nəhayət, 1988-ci ildən başlayaraq bu günə kimi erməni hərbi

birləşmələri tərəfindən soyqırıma məruz qalması, Quba, Bakı, Şamaxı, Zəngəzur, Naxçıvan, Gəncə, bütövlükdə

Qərbi Azərbaycan torpaqları və İrəvanda azərbaycanlılara qarşı ermənilərin törətdikləri vəhşiliklər, 1992-ci ildə

baş vermiş Xocalı qətliamı haqqında dünya dövlətlərinin çox geniş bilgisi var. Ermənistanın Azərbaycana qarşı

ərazi iddiası və ölkəmizin 20 faizdən artıq torpağının işğal olunması isə günümüzün reallığıdır. Beynəlxalq

güclər işğalçı bir dövlətin həyata keçirdiyi vandalizmə baxmayaraq, yenə də qondarma erməni soyqırımını

tanımaqda davam edirsə, bu artıq ədalətin deyil, ədalətsizliyin, ikili standartların təzahürüdür».

Bəyanatda qeyd olunur ki, bu qərarlar təkcə Türkiyə-ABŞ və Türkiyə-İsveç deyil, həm də Azərbaycan- ABŞ

və Azərbaycan-İsveç münasibətlərinə öz mənfi təsirini göstərəcək. Birlik bu ölkələrin təzyiq mexanizmi üzərində

qurulan xarici siyasətinə qarşı olduğunu bəyan edib.

Səxavət HƏMİD

“Mərkəz” – 2010 - 13 Mart -N.46.-S.13.

114

Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti (AAC) Böyük Britaniyanın baş naziri Qordon Braunun

rəsmi internet saytında müraciətlə çıxış edib

Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti (AAC) Böyük Britaniyanın baş naziri Qordon Braunun rəsmi internet

saytında müraciətlə çıxış edib. Cəmiyyətdən APA-ya daxil olan məlumata görə, Böyük Britaniya vətəndaşlarının da

imzalamağa çağırıldığı müraciətdə Xocalı qətliamının qınanılmasına çağırış edilib. Müraciətdə həmçinin Ermənistan

hökumətindən BMT Təhlükəsiz Şurasının 4 qətnaməsinə uyğun olaraq suveren Azərbaycan ərazisindən öz ordusunu

çıxartmaq tələb edilib. Müraciətdə həmçinin bildirilib ki, Ermənistanla Azərbaycan arasındakı münaqişə tez-tez

“dondurulmuş münaqişə” kimi təqdim olunsa da, “təmas xəttində” mütəmadi olaraq atəşkəs rejimi pozulur: “Elə

ötən həftələr ərzində Azərbaycan Ordusunun üç əsgəri cəbhə xəttində baş vermiş atışma nəticəsində şəhid olub”.

Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin təşəbbüsü ilə Böyük Britaniyanın parlamentlərinin klubu olan Erkən Gün

Hərəkatı da (EGH) (Early Day Motion (EDM)) Xocalı faciəsi ilə bağlı müzakirələr aparıb. Qeyd edək ki, EGH –də

müzakirə olunan məsələlər daha sonra burda təmsil olunan parlament üzvləri tərəfindən rəsmi iclaslarda da gündəliyə

gətirilir. EGH-da Xocalı soyqırımı ilə bağlı aparılan müzakirələr nəticəsində Böyük Britaniya hökuməti Xocalı

soyqırımının 17-ci ildönümünü tanımağa, bundan istifadə etməklə yeni beynəlxalq sülh səylərinə başlamağa

çağırılıb. Həmçinin bu münaqişənin həllini tapmadığı müddətdə bütün Qafqaz bölgəsinə, o cümlədən Böyük

Britaniyanın Azərbaycandakı maliyyə yatırımlarına təhlükə yarandığı qeyd edilib.

Müraciətdə həmçinin münaqişənin sülh yolu ilə həll olunması, Ermənistan Ordusunun Azərbaycanın işğal

olunmuş ərazilərindən çıxarılması və bir milyon Azərbaycan vətəndaşının öz evinə geri qaytarılmasını tələb etmək,

BMT Təhlükəsiz Şurasının 822, 853, 874 və 884 nömrəli qətnamələrinin Ermənistan tərəfindən icra olunmaması

səbəbindən iflasa uğradığını qeyd etməklə bağlı da hökumətə çağırışlar səslənib. Həmçinin Böyük Britaniyanın

Azərbaycanda ən böyük maliyyə yatırımçısı olduğu, bu ölkənin Azərbaycanda 5000 vətəndaşının yaşadığı,

sərmayəsi olduğu xüsusilə qeyd edilib. Qeyd edək ki, müraciətdə 1992-ci ilin fevral ayında Ermənistan Silahlı

Qüvvələrinin işğalı nəticəsində Xocalı şəhərinin 613 sakini – kişilər, qadınlar və uşaqların vəhşicəsinə qətlə

yetirildiyi, ümumilikdə, Dağlıq Qarabağ və onun ətrafında yerləşən 7 rayonun işğalı nəticəsində, 25.000-ni

azərbaycanlı olmaqla, 30.000-dən artıq insan öldürüldüyü də qeyd olunub. Müraciəti Böyük Britaniya parlamentinin

və Erkən Gün Hərəkatının üzvü olan 32 parlamentari imzalayıb.

25 Mart 2010

115

Amerikada yaşayan azərbaycanlılar Şuşa şəhərinin ermənilər

tərəfindən işğal olunmasının 18-ci ildönümü ilə bağlı bəyanat yayıblar

Amerikada yaşayan azərbaycanlılar Şuşa şəhərinin ermənilər tərəfindən işğal olunmasının 18-ci ildönümü

ilə bağlı bəyanat yayıblar.APA-nın Vaşinqton müxbirinin verdiyi məlumata görə, Azərbaycan-Amerika Şurasının

yaydığı bəyanatda qeyd olunur ki, 18-ci əsrdə Pənahəli Xan Cavanşir Ziyadoğlu tərəfindən müstəqil Qarabağ

xanlığının paytaxtı kimi əsası qoyulan Şuşa Azərbaycan mədəniyyətinin, ədəbiyyatının və musiqisinin beşiyinə

çevrilib. Şura Azərbaycanın bütün dostlarını, ABŞ dövlət rəsmilərini və medianı Şuşa və Azərbaycanın digər

rayonlarının işğalını və oradakı etnik təmizləmə siyasətini pisləməyə çağırıb. Qarabağın ermənilər tərəfindən

işğalının nəinki Qafqazın zəngin mədəni irsini, həm də regionda hər hansı sülh perspektivini təhlükə altına aldığını

bildirən Azərbaycan-Amerika Şurası təkcə Azərbaycanda yox, bütün regionda sülhə səsləyib.

10 May 2010

116

ABŞ-dakı Azərbaycan diasporu Kaliforniyanın Beynəlxalq Məsələlər Şurasına

(WAC) məktub göndərmişdir

ABŞ-dakı Azərbaycan diasporu Kaliforniyanın Beynəlxalq Məsələlər Şurasına (WAC) məktub göndərərək,

gələn həftə Şurada Dağlıq Qarabağ separatçılarının lideri Bako Saakyanın iştirakı ilə keçiriləcək tədbirlə bağlı

təəssüf və etirazını bildirib. APA-nın Vaşinqton müxbirinin məlumatına görə, WAC-ın saytında noyabrın 19-da

“Qafqazda çaxnaşma: millətin öz müqəddəratını təyinetmə hüququ və regional sabitliyin perspektivləri”

mövzusunda konfrans keçiriləcəyi barədə xəbər yerləşdirilib.

“Bako Saakyan hər hansı respublikanın prezidenti deyil, o, Azərbaycanın beynəlxalq birlik tərəfindən

tanınmış ərazisində, işğal olunmuş Qarabağda Ermənistan hakimiyyətinin yaratdığı marionet separatçı rejimin

lideridir. O, hansısa mövcud olmayan “Artsax-Dağlıq Qarabağ Respublikası” pasportu ilə deyil, məhz Ermənistan

pasportu ilə səfərə çıxır və ABŞ vizası alır. Bu rejimi heç kim, o cümlədən ABŞ hökuməti də tanımayıb. Bütün

dünyada Qarabağ bölgəsi Azərbaycanın “de-jure” hissəsi kimi tanınır”, - deyə ABŞ Azərbaycanlıları Şəbəkəsinin

(USAN) WAC sədri Timor Rafiqə göndərdiyi məktubda bildirilir.

Məktubda qeyd olunur ki, Ermənistan və Azərbaycan arasında müharibə “Azərbaycandan azad olmaq” üçün

aparılmayıb, bu, suveren Azərbaycana, onun müharibədən əvvəl və müharibə gedişində evindən didərgin salınmış

əhalisinə qarşı açıq təcavüzdür. Bu, etnik təmizləmə və insanlığa qarşı cinayətlərlə, 1992-ci ildə Xocalı qətliamı ilə

nəticələnən bir müharibədir. “Azərbaycan terrorizmə qarşı müharibədə ABŞ-ın strateji müttəfiqi və enerji

sektorunda etibarlı tərəfdaşıdır.

Onun Ermənistanın potensialından bir neçə dəfə böyük, müstəqil və inkişaf edən iqtisadiyyatı var.

Ermənistan və onun Azərbaycanın Qarabağ bölgəsində yaratdığı separatçı rejim isə ləng inkişaf, batmış iqtisadiyyat,

geniş miqyaslı emiqrasiya və böyük həcmli borclara malikdir, çünki Azərbaycan ərazisinin hərbi işğalı onun

iqtisadiyyatını əldən salıb”, - deyə məktubda bildirilir. Azərbaycan diasporu WAC-ı konfransı təxirə salmağa

çağırıb: “Çünki bu, Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən qətlə yetirilmiş insanların xatirəsinə təhqir olardı”.

Diaspor, həmçinin Şuranı B. Saakyanı mövcud olmayan psevdo-dövlətin -“Artsax-Dağlıq Qarabağ Respublikası”nın

“prezidenti” kimi təqdim etməməyə və tanımamağa çağırıb. “Bu tədbir ABŞ hökumətinin də vasitəçilik etdiyi

münaqişənin həlli prosesinə heç nə verməyəcək, çünki bu cür tədbirlər ABŞ hökumətinin rəsmi siyasətinə ziddir”, -

deyə müraciətdə vurğulanır.

12 Noyabr 2010

117

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi bəyanat yayıb

Mərkəzi iqamətgahı Amsterdamda yerləşən Benilüks Azərbaycanlıları Konqresinin mətbuat xidmətindən

AzərTAc-a bildirmişlər ki, vətən xaini, separatçı Əlikram və oğlu Tural Hümbətovların, onların yaxın qohumlarının

heç bir məntiqə sığışmayan, fakta söykənməyən, böhtan xarakterli guya Azərbaycanda etnik qruplara qarşı təzyiqlər

edildiyini, onların sıxışdırıldığını bəhanə gətirərərk Niderland Krallığının inzibati mərkəzi Haaqadakı ölkəmizin

səfirliyinin qarşısında etriraz aksiya keçirmələri Avropanın ayrı-ayrı ölkələrində, o cümlədən Hollandiyada yaşayan

və damarlarında əsl azərbaycanlı qanı axan soydaşalrımız tərəfindən qəzəb hissi ilə qarşılanmışdır. Krallıqda yaşayan

azərbaycanlıların əksəriyyətini öz ətrafında birləşdirən, ölkəmizlə bağlı həqiqətləri olduğu kimi Benilüks ölkələrinın

vətəndaşlarına çatdıran Benilüks Azərbaycanlıalrı Konqresi bir daha Azərbaycana qayıtmayacağını başa düşərək

ona böhtanlar atan Əlikram və onun təsiri altına düşmüş, sapı özümüzdən olub, düşmən dəyirmanına su tökən

üzdəniraq beş-altı nəfərin keçirdiyi aksiyaya münasibət bildirərək xüsusi bəyənat qəbul etmişdir. Bəyanatda deyilir:

Hələ keçən əsrin əvvəllərindən müstəqil Azərbaycan dövləti qurmaq uğrunda mübarizəyə qalxmış xalqımız 1918-ci

ildə müstəqillik qazanmışdır. Amma bolşeviklərin hakimiyyətə gəlişi onun varlığına son qoymuşdur. Əsrin

sonlarında isə xalqımız itirdiyi müstəqilliyini yenidən qazanmış və öz dövlətini qurmuşdur. Ümummilli liderimiz

Heydər Əliyevin daxili və xarici siyasətini uğurla davam etdirən Prezident İlham Əliyevin rəhbərliyi altında gənc və

müstəqil Azərbaycan dövləti iqtisadiyyatda, sözün əsil mənasında, əsrin sıçrayışını etmiş, böyük nailiyyətlər

qazanmış, Cənubi Qafqaz bölgəsində aparıcı dövlətə çevrilmişdir. Azərbaycanın əldə etdiyi nailiyyətlər, ölkənin

sürətli inkişafı, əhalinin maddi vəziyyətinin ildən-ilə yaxşılaşması beynəlxlaq aləmdə onun imicinin artmasına səbəb

olmuşdur. Daim yeniləşərək bu gün öz simasını tamam dəyişmiş Azərbaycanın əldə etdiyi uğurlara istər daxildə,

istərsə də onun hüdudlarından kənarda yaşayan Əlikram Hümbətov kimi qüvvələr hər vəchlə qara yaxmağa çalışırlar.

Azərbaycanın ən ağır və çətin vaxtlarından öz xeyrinə istifadə etməyə, onu parçalamağa cəhd göstərmiş

Ə.Hümbətovun azərbaycanlılar adından danışmağa nə hüquqi, nə də mənəvi haqqı vardır. Onun Azərbaycanda milli

azlıqlarla bağlı yürütdüyü fikirlər heç bir məntiqə sığışımır. Azərbaycanda bütün milli azlıqlar tarix boyu yerli

sakinlərlə mehriban və dostluq şəraitində yaşamış, onlar arasında heç bir ayrı-seçkiliyə yol verilməmişdir. Dünyada

başqa xalqlarla münasibətdə tolerant bir ölkə kimi tanınmış Azərbaycanda dövlət milli azlıqların mədəniyyətininin,

incəsənətininin, dillərinin və dinlərinin inkişafına hər cür qayğı göstərir. Avropanın bəzi siyasi dairələrindən qrant

alan, ölkəmizə və xalqımıza gizli düşmən kəsilmiş qara qüvvələr tərəfindən maliyyələşdirilən vətən xaini, separatçı

Əlikram Hümbətov və onun ətrafındakı beş-altı nankorun qədim və zəngin bir tarixə malik, hümanist ideyalarını

Hizami dühası ilə bəşəriyyətə tanıdan böyük bir xalqın ünvanına böhtan demələri Azərbaycanın hüdudlarından

kənarda yaşamalarına baxmayaraq qəlbləri daim Vətən həsrəti ilə döyünən hər bir azərbaycanlını qəzəbləndirmişdir.

Xaricdə yaşayan Azərbaycanın hər bir layiqli övladı üzünü onlara tutaraq deyir: Vətən xainlərinə ar olsun! Bəyanatın

sonunda qeyd olunur: Vətən xaini, separatçı Əlikram Hümbətov və onun oğlu ilə əlbir olub Vətənimizin və

xalqımızın ünvanına qara yaxanların hərəkəti qətiyyətlə pislənilsin.

Belə şəxslər Holladiyada və ona qonşu ölkələrdə fəaliyyət göstərən Azərbaycan təşkilatları tərəfindən ictimai

qınağa çəkilsin. Bu hadisəyə münasibət bildirməyən və gözləmə mövqeyi tutan təşkilatların hərəkətləri separatçı

Əlikram Hümbətova dəstək kimi qiymətləndirilsin. Nəhayət, Ə.Hümbətov və onun tərəfdarlarının hərəkəti birbaşa

Azərbaycana və xalqımıza xəyanət kimi dəyərləndirilsin.

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi harada yaşamalarından asılı olmayaraq bütün həmvətənlərimizi

Azərbaycan dövlətçiliyini və Azərbaycan xalqını hər cür böhtandan, iftiradan qorumaq uğrunda sağlam mübarizəyə,

ölkəmizə qarşı şər qüvvələrin hərəkətlərinə vaxtında layiqli cavab verməyə çağırır. Qeyd edək ki, Niderlandda

fəaliyyət göstərən ANA VƏTƏN Avropa Azərbaycanlı Qadınlar Birliyi də bu aksiyanı pisləmiş, onu təşkil edənləri

“xain” adlandırmışdır.

18 Noyabr 2010

118

Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşkilatının sədri Leyla Əliyevanın müraciəti

RAGT-nin sədri Leyla Əliyevanın Dünya Azərbaycanlı Gənclərinin I Konqresinə müraciətini qurumun idarə

heyətinin üzvü Emin Haciyev səsləndirib. Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşkilatının sədri Leyla Əliyevanın

müraciətində deyilir:

“Əziz dostlar!

Bu gün siz mühüm bir hadisənin – Dunya Azərbaycanli Gəncləri I Konqresinin iştirakçılarısınız. Bu

forumun əhəmiyyəti ondan ibarətdir ki, ilk dəfə olaraq Avropa, Amerika, dünyanın fərqli qitələrində və

ölkələrində, Vətənin hüdudlarından uzaqlarda yaşayan gənc həmvətənlərimiz mənəvi birliyi daha dolğun hiss

edə biləcəklər. Ümumi məqsədlərə nail olmaq əzmi ilə çalışan insanlarla tanış olmaq imkanı əldə edəcəklər.

Yaşadığımız yerdən asılı olmayaraq bizim hamımızı ümumi vətənimiz Azərbaycana olan məhəbbət birləşdirir.

Frankfurtda keçirilən Dunya Azərbaycanli Gənclərinin I Konqresi həmvətənlərimiz arasında yalniz

dostluq və işgüzar əlaqələrin yaranması üçün gözəl meydan deyil, həmçinin Vətənlə əlaqələrin möhkəmlənməsi,

gənc insanların ictimai-siyasi fəallığının güclənməsi üçün unikal, nadir bir imkandır. Bundan əlavə, Kongres

dünya miqyasında fəaliyyət göstərən Azərbaycan diasporu daxilində əlaqələrin formalaşması və güclənməsi üçün

yeni qüvvələrin cəlb edilməsinə şərait yaradır. Azərbaycan dövlətinin bu məsələyə böyük önəm verməsi bizim

üçün vacib dəstəkdir. Bu bir daha bizim doğru yolda olduğumuzu və bu yolla uğurla irəlilədiyimizi sübut edir.

Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşkilatı – AMOR rəsmi olaraq iki ilə yaxındır ki, fəaliyyət göstərir və

bu müddət ərzində gənc həmvətənlərimizin təşəbbüslərinin geniş mənada dəstəklənməsinə çalışmışdır. AMOR

öten dövrdə öz fealiyyet coğrafiyasını xeyli genişləndirmişdir. İndi bizim bölmələrimiz Rusiya Federasiyasının

demək olar ki, bütün regionlarında yaradılıb. Tədbirlərimizin hamısı gənclərimizin birliyinə istiqametlenib, biz

onlara təhsil almasına kömək edir, sağlam həyat tərzinin geniş yayılması, mədəni və tarixi dəyərlərimizə diqqətin

artırılması, gənclərimizin ana dilimizi, ədəbiyyatımızı və milli ənənələrimizi öyrənmək istəyini dəstəkləyirik.

Bunların hamısı olduqca vacibdir.

Dünyanın bir sıra ölkəsini təmsil edən yüzlərlə gəncin konqresdə iştirakı Azərbaycan gənclərinin

həmyaşıdları ilə ünsiyyətdə olmasının vacibliyini bir daha sübut edir. Əminəm ki, toplanti istirakcilarinin hamısı

istedadlı, kamil, parlaq və yaradıcı insanlardır. Sizin hamınız keyfiyyətli ali təhsil almaq üçün dünyanın nüfuzlu

ali məktəblərində çalışır, qarşınıza ciddi məqsəd qoyaraq, ona nail olmaqdan çəkinmirsiniz. Bu isə o deməkdir

ki, siz Azərbaycanın gələcəyinin inam və dayağısınız. Sizin gələcəyiniz isə - ölkəmizin gələcəyidir. Əminəm ki,

iştirakçısı olduğumuz gənclər kongresi çərçivəsində Azərbaycan Gənclərinin Dünya Birliyinin yaradılması bizim

gənclər diasporunun möhkəmlənməsi yolunda növbəti və çox vacib addım olacaqdır. Qarşıda isə bizi bu yolda

mühüm vəzifələr gözləyir. Sizə yeni-yeni uğurlar və kongresin işinə isə müvəffəqiyyətlər arzu edirəm!”

Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşkilatının sədri Leyla Əliyevanın konqresə müraciəti oxunduqdan

sonra TürkPA-nın baş katibi Ramil Həsənov, İKT Gənclər Forumunun baş katibi Elşad İsgəndərov, Türkiyənin

Frankfurtdakı baş konsulu İlhan Sayqılı, Azərbaycanın Almaniyadakı səfiri Pərviz Şahbazov təbrik nitqi ilə çıxış

edib, konqresin əhəmiyyəti barədə fikirlərini çatdırıblar.

Sonra Gənclər və İdman naziri Azad Rəhimov çıxış edib. “Bu gün biz xalqımız üçün önəmli olan bir gündə

tarixi bir hadisənin iştirakçılarıyıq. Əminəm ki, Dünya Azərbaycanlı Gənclərinin I Konqresi Azərbaycanın zəngin

ictimai – siyasi tarixinin layiqli səhifələrindən birinə çevriləcək. İnanıram ki, bu tarixi tədbirin iştirakçısı olmaq

qismətini əldə etmiş hər bir şəxs ömür boyu bununla qürur hissi duyacaq və müasir tariximizdə üzərinə düşən

məsuliyyəti düzgün dərk edəcək.” deyə nazir bildirib. Azad Rəhimov bildirib ki, zaman-zaman müstəqilliyindən

məhrum edilən Azərbaycan xalqı bu gün artıq öz taleyinin sahibinə çevrilib. Tarixin gedişatı nəticəsində bütün

dünyaya səpələnmiş azərbaycanlıların milli dəyərlərə əsaslanaraq birləşməsinə geniş imkanlar yaranıb. O əlavə edib

ki. Indi Azərbaycan dövləti öz tarixinin şanlı səhifələrini yaşayır.

Ulu öndər Heydər Əliyevin nüfuzu, mübarizliyi, əzimkarlığı və güclü iradəsi nəticəsində yaranan möhkəm

sütünlar üzərində Azərbaycan dövləti inişaf etməkdədir. “Bilirsiz ki, Ümummili Liderimiz gənclərə daim xüsusi

diqqət və qayğı göstərib. Ulu öndərmizin təşəbbüsü və rəhbərliyi altında reallaşan dövlət quruculuğu strategiyasının

əsas istiqamətlərindən biri məhz gənclər siyasəti olub. Mənəvi cəhətdən saf, geniş dünyagörüşünə malik, fiziki

cəhətdən sağlam, intellektual, milli dəyərlərə sadiq, vətənpərvər gənc nəslin tərbiyə edilməsi - milli gənclər

siyasətimizin əsas vəzifəsi kimi qoyulub. Milli liderimiz daim öz çıxışlarında gənclərin ictimai fəallığına şəraitin

yaradılması və gənc peşəkarların müxtəlif məsul vəzifələrə irəli çəkilməsini aidiyyəti dövlət qurumları qarşısında

vəzifə kimi qoyub”. Azad Rəhimov belə deyib.

Gənclər və idman naziri qeyd edib ki, bu illər ərzində gənclərin inkişafına yönəlmiş normativ-hüquqi baza

formalaşdırılmış, bir sıra dövlət proqramları icra edilib. 200-dən artıq qeyri-hökumət gənclər təşkilatları yaranıb.

Gənclər bu təşkilatlarda birləşərək ölkəmizdə vətəndaş cəmiyyətinin qurulmasında fəal iştirak edir və müxtəlif sosial

və mədəni layihələr həyata keçirirlər.

119

Ümumilikdə, son 5 il ərzində hökumət tərəfindən gənclər təşkilatlarının 350-dən artıq layihəsinin

dəstəklənmsəi üçün dövlət büdcəsindən 3.800.000 manat vəsait ayrılıb. “Qeyd edim ki, gənclərin ölkənin dövlət

idarəetmə və seçkili orqanlarında təmsilçiliyi ildən-ilə artmaqdadır. Hazırda bələdiyyə üzvlərinin təxminən 30%-ə

yaxını gənclərdir, onlardan 326-sı bələdiyyə sədridir. Gənclərlə aparılan iş 2003-cü ildən yeni mərhələyə qədəm

qoyub. Təməli Ulu Öndərmiz tərəfindən qoyulan gənclər siyasəti bu gün Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin

müdrik rəhbərliyi altında həyata keçirilən dövlət siyasətinin əsas tərkib hissələrindən biridir.

Gənclər və İdman nazirinin sözlərinə görə, indi Azərbaycan gəncləri 30-a yaxın nüfuzlu beynəlxalq

təşkilatlarda təmsil olunur, bir neçə beynəlxalq gənclər platformalarının yaradılması təşəbbüsü ilə çıxış edirlər. Misal

olaraq İslam Konfransı Təşkilatının Gənclər Forumunu, GUAM ölkələri Gənclər Forumunu və digərlərini qeyd

etmək olar. Son dörd ildə Azərbaycan Avropa Gənclər Fondu tərəfindən ayrılmış qrantları əldə edən gənclər

təşkilatlarının sayına görə Avropa miqyasında lider ölkədir. Son beş il ərzində 8 mindən artıq gənc (buraya müxtəlif

ölkələrdən gələn gənclər və Azərbaycanda müxtəlif ölkələrə gedən gənclər aiddir) Gənclər və İdman Nazirliyinin

xətti ilə keçirilən layihələr çərçivəsində beynəlxalq mübadilələrdə iştirak ediblər.

“Son illər ərzində xaricdə təhsil alan azərbaycanlı gənclərinin diaspor və lobbiçilik sahəsində fəaliyyəti

güclənməkdədir. Bu işdə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin imzaladığı “2007-2015-ci illərdə

Azərbaycan gənclərinin xarici ölkələrdə təhsili üzrə Dövlət Proqramı”nın xüsusi rolu var. Proqram çərçivəsində hər

il Azərbaycan gəncləri müxtəlif ölkələrin nüfüzlu universitetlərində təhsil almağa göndərilirlər. Bu proqramın icrası

Vətənimizin gələcək intellektual potensialının möhkəmlənməsinə, elmin və biznesin, eyni zamanda mədəniyyətin

inkişafında gənclərin iştirakına yeni imkanlar yaradır”. Sitat Azad Rəhimovdandır. Nazirin sözlərinə görə, təbii ki,

bu cür şərait gənclik enerjisinin səmərəli istiqamətə yönləndirilməsini və mədəniyyətlərarası dialoqun

formalaşmasını zəruri edir. Çünki, əldə edilən bilik və bacarığın düzgün və lazımi şəkildə tətbiqi də vacib məsələdir.

Bir sıra ölkələrdə xaricdə yaşayan və təhsil alan azərbaycanlı gəncləri birləşdirən qeyri hökumət gənclər təşkilatları

yaranmaqdadır. “Bunların içərisində Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşkilatının fəaliyyətini xüsusilə qeyd etmək

istəyirəm. Heydər Əliyev Fondunun Rusiya nümayəndəliyinin rəhbəri Leyla xanım Əliyevanın sədrlik etdiyi bu

təşkilat Rusiyada fəaliyyət göstərən azərbaycanlı gənclər klublarını və təşəbbüs qruplarını birləşdirən və Rusiya

Federasiyanın bütün subyektlərində təmsil olunan vahid bir platformaya çevrilib” deyən Azad Rəhimov əlavə edib

ki, təşkilatın keçirdiyi layihələr Azərbaycanın mədəni irsinin və həqiqətlərinin Rusiyada təbliğ edilməsinə və iki ölkə

gəncləri arasında əlaqələrin gücləndirilməsinə xidmət edir. Son bir neçə il ərzində Almaniyada, Fransada,

Yunanıstanda, Avstriyada, Belçikada, Böyük Britaniyada və digər ölkələrdə xaricdə təhsil alan azərbaycanlı

gənclərin forumları keçirilib. Forumlarda həmin ölkələrin parlament üzvləri, siyasət və iş adamları iştirak ediblər.

Bununla yanaşı, ənənəvi olaraq hər yay tətili zamanı Azərbaycanda xaricdə təhsil alan azərbaycanlı gənclərin

forumları keçirilir. Artıq 8 forum keçirilib və bu il avqust ayında Xaricdə Təhsil alan və Məzun Olmuş Azərbaycanlı

Tələbələrin Beynəlxalq Forumu adlı təşkilat təsis edilib. Azad Rəhimov onu da deiyb ki, XXI əsr qloballaşma ilə

yanaşı digər bir çağırışı da gündəmə gətirib – güclü rəqabət. Bu gün güclü və artan rəqabət gənclərin biliyinin,

bacarığının, təşəbbüsünün, iradəsinin çox yüksək olmasını tələb edir. Bütün bu keyfiyyətlər o qədər möhkəm və

rəqabətli olmalıdır ki, gələcəkdə siz nəinki Azərbaycanın iqtisadiyyatına, elminə, mədəniyyətinə yeni biliklər və

bacarıqlar tətbiq edəsiniz. Məhz bu səbəbdən dövlətimiz ölkəmizin təbii sərvəti olan neft və qazdan əldə olunan

kapitalın ən səmərəli xərclər istiqamətlərindən biri - gənclər müəyyən edilib. Nazir belə deyib.

Gənclər və İdman nazirinin sözlərinə görə, gənclər Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün bərpası və Dağlıq

Qarabağ probleminin ədalətli həlli istiqamətində fəaliyyətlərini daha da artırmalıdırlar. Bu istiqamətdə bütün səylər

səfərbər edilməlidir. Belə ki, gənclər yaşadıqları ölkələrdə Azərbaycan haqqında həqiqətləri olduğu kimi təqdim

etməli, bunun üçün ən effektiv təqdimat formalarından istifadə etməli və uzunmüddətli ictimai layihələrin həyata

keçirilməsi istiqamətində təşəbbüslərini artırmalıdırlar. Azad Rəhimov çıxışını bu fikirlərlə bitirib: “Düşünürəm ki,

Dünya Azərbaycanlı Gənclərinin I Konqresi gənclərin Azərbaycan naminə fəaliyyətini daha da əlaqələndirilməsinə,

gücləndirilməsinə və təşkilatlanmasına təkan verəcək. İnanıram ki, aparılacaq müzakirələr və qarşılıqlı fikir

mübadilələri hər birimizi yeni ideyalarla zəngiləşdirəcək və Dünya Azərbaycanlı Gənclərinin I Konqresinin

nəticələri gələcək üçün faydalı olacaq.

Prezident Administrasiyasi ictimai-siyasi məsələlər şöbəsinin müdiri Əli Həsənov öz çıxışında Azərbaycan

dövlətinin gənclər siyasəti barədə geniş məlumat verib. O bildirib ki, dünyanın bütün xalqları və dövlətləri hər zaman

gənclərlə bağlı xüsusi siyasət yürüdüb. “Gənclərinin qayğısına qalmayan dövlətin gələcəyi yoxdur” misalını

xatırladan Əli Həsənov deiyb ki, hər bir dövlətin əsas missiyalarından biri gələcəyin etibar ediləcəyi, estafetin

ötürüləcəyi nəsli hazırlamaqdır. “Diaspor siyasətimizin əsas istiqamətlərindən biri dünyada yaşayan azərbaycanlı

gənclərlə iş, gənclər siyasətimizin əsas istiqaməti ölkəmizdə gənclərlə səmərəli və əlaqələndirilmiş fəaliyyətin

qurulması, təhsil siyasətimizn əsas hissəsi isə yeni, saglam, güvənilən, müasir düşüncəli, intellektli, yüksək səviyyəli

təhsili olan gənclərin yetişdirilməsidir” deyən Əli Həsənov bəyan edib ki, gənclər siyasəti hər bir dövlətin onurğa

sütununu təşkil edir.

120

Azərbaycanda gənclər siyasətinin tarixinə diqqət çəkən Prezident Administrasiyasının rəsmisi xatırladıb ki,

ulu öndər Heydər Əliyevin 1993-cü ildə hakimiyyətə qayıdışının ilk yaddaqalan addımlarından biri məhz 1994-də

Gənclər və İdman Nazirliyinin yaradılması olub. “Cəmiyyətin siyasi həyatının tam iflasa uğradığı bir zamanda atdığı

bu addımla, məhz gənclər siyasətindən başlamaqla milli liderimiz bu gunləri düşünürdü, gənclərin gələcəyini və

bununla da dövlətimizin sabahını fikirləşirdi. Ulu öndər gənclər siyasətini düzgün və uğurlu formalaşdırmaqla

dövlətin təməlini saglam qoyub”. Əli Həsənov belə deyib. O, həm Azərbaycanda, həm da ölkəmizdən kənarda

yaşayan və təhsil alan gənclərin dqarşısında duran qarşısında duran vəzifələr barədə də danışıb. O gənclərə

müraciətlə deiyb ki, qarşınızda duran ən mühüm vəzifələrdən biri həm milli, həm də bəşəri dəyərlərə yiyələnmək,

mükəmməl təhsil almaq, müasir dəyərləri mənimsəmək, amma heç bir zaman milli köklərimizi unutmamaqdır.

“Sizin gücünüz, sizin intellektiniz Vətənin, dövlətin millətin gücü və intellektidir. Prezident İlham Əliyevin

yürütdüyü siyasətin əsas vəzifələrdən biri də məhz sağlam və təhsilli gənclik yetışdirməkdir. Amma harada

yaşamağınızdan asılı olmayaraq Vətənimizi, dilimizi, milli dəyər və adətlərimizi unutmayın. Yaşadığınız ölkədə

xalqımızı və dövlətimizi necə təmsil etsəniz, hər kəs də bizi məhz bunun əsasında tanıya, sevə, hörmət edə və dəstək

verəcək” deyən Əli Həsənov dünya virtual məkanındakı unsiyyət imkanlarından Azərbaycan həqiqətlərinin geniş

təbliği məqsədilə səmərəli bəhrələnməyin, həmçinin bu virtual məkandan dünya azərbaycanlı gənclərinin ünsiyyət

imkanlarını genişləndirmək üçün istifadə olunmasının vacibliyini də qeyd edib. Prezident Administrasiyasının şöbə

müdiri Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və onun Azərbaycan dövlətinə, xalqına vurduğu ziyan barədə da gənclərə

məlumat verib və bildirib ki, gənclərimizin qarşısında duran məsələlərdən biri də milli varlığımızı erməni

qəsbkarlarından qorumaq, ermənilərin yalan və uydurmalarla dolu təbliğatının qarşısında dayana bilməkdir. Əli

Həsənov çıxışını bu fikirlərlə yekunlaşdırıb: “Siz yaşadığınız ölkələrdə elə bir önəmli faktora, gücə çevrilməlisiniz

ki, sizinlə hesablaşsınlar. Yaşadığınız və təhsil aldığınız dövlətlərin ictimai-siyasi mühitinə, cəmiyyətinə nə dərəcədə

inteqrasiya etsəniz, nə dərəcədə söz sahibinə çevrilsəniz, bunun Azərbaycan dövlətinin haqq səsinin dünyaya

yaymaqda böyük əhəmiyyəti olar. Bu istiqamətdə hər bir ölkədə fəaliyyətn göstərən türk diasporu ilə birlikdə hərəkət

etməlisiniz. Bir-birinizin qarşılıqlı problemlərini birgə həll etməyə çalışmalısınız. Və eyni zamanda dünyanın

müxtəlif ölkələrində yaşayan azərbaycanlı gənclər olaraq bir-birinizi yaxşı tanımalısınız, çünki bir-birinizi

tanımadan dünyada Azərbaycanı tanıda bilməyəcəksiniz. Ona görə də bu tədbirin verdiyi ünsiyyət imkanında yaxşı

faydalanmaq lazımdır”. Sitat Əli Həsənovdandır.

Açılışdan sonra 4 paneldən ibarət konqresin «AZƏRBAYCAN HƏQİQƏTLƏRİNİN TƏBLİĞİ VƏ

DİASPOR QURUCULUĞUNDA GƏNCLİYİN ROLU» mövzusunda ilk panel iclası keçirilib. Bu paneldə

Türkiyə Azərbaycan Dərnəyinin sədri, Türkiyə Strateji Analizlər və Beynəlxalq Əlaqələr Mərkəzinin (TÜRKSAM)

başqanı Sinan Oğan «Gəncliyin diaspor quruculuğu və lobbiçilik fəaliyyətində rolu və yeri», “Bizim Nəsil”

Gənclərin Regional İnkişaf Assosiasiyasının sədri Nürəddin Mehdiyev «Azərbaycan həqiqətlərinin dünya

ictimaiyyətinə çatdırılması və zəngin milli-mədəni irsimizin təbliğində xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı

gənclərin yeri», Azərbaycan Diplomatiya Akademiyasının icraçı dekanı Fariz İsmayılzadə «Ermənistan-

Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və Azərbaycan gəncliyi», Böyük Britaniyanın York Universitetinin

məzunu Səbuhi Rzayev «Xarici ölkələrdə yaşayan azərbaycanlı gənclərdə vətənpərvərlik hisslərinin gücləndirilməsi,

onların tarixi Vətənə bağlılığının möhkəmləndirilməsi», gənc iş adamı Anar Məmmədov “Azərbaycan və

qloballaşan dünyanın reallıqları-gənclərin gözü ilə”, Amerika Azərbaycanlıları Şurasının prezidenti, Amerika

Azərbaycanlıları Şəbəkəsi “USAN”-nın Los-Anceles və Kaliforniya regionu üzrə icraçı direktoru Cavid Hüseynov

«Azərbaycan həqiqətlərinin təbliği, diaspor təşkilatları arasında qarşılıqlı əməkdaşlığın inkişafı və beynəlxalq

əlaqələrinin genişləndirilməsi sahəsində müasir informasiya texnologiyalarının tətbiqi: mövcud təcrübə və gələcək

perspektivlər» mövzularında məruzələr təqdim ediblər.

26 Noyabr 2010

121

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresinin dünya azərbaycanlılarına müraciəti

Mərkəzi ofisi Hollandiyanın paytaxtı Amsterdamda yerləşən Benilüks Azərbaycanlıları Konqresinin (BAK)

mətbuat xidmətindən AzərTAc-a bildirmişlər ki, Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin Ermənistan-

Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi dinc yolla həllini tapmadığı təqdirdə işğal olunmuş ərazilərimizin

digər vasitələrlə azad ediləcəyi barədə söylədiyi fikirlər erməniləri əməlli-başlı qorxuya salmışdır. Bunu istər

Ermənistanda, istərsə də erməni lobbisinin yardımı ilə xarici ölkələrdə nəşr edilən erməni qəzet və jurnallarında

işıq üzü görmüş məqalələrdə aydınca görmək olar.

Azərbaycanın hərbi qüdrətinin ildən-ilə artmasından, müdafiə xərclərinə ayrılan büdcə vəsaitinin az qala

Ermənistan büdcəsinə bərabər olmasından təşviş hissi keçirən erməni rəsmiləri öz xalqını sakitləşdirmək

məqsədi ilə psixoloji hücuma üstünlük verməyə başlamışlar. Onlar dərc etdirdikləri yazılarda müharibə

başladığı təqdirdə Rusiyada, Fransada, Amerika Birləşmiş Ştatlarında, Uruqvayda yaşayan daha imkanlı

ermənilərin pulu hesabına cinayətkarlardan və muzdlu veteranlardan ibarət dəstənin Azərbaycanla vuruşmaq

üçün İranın hava məkanından keçirməklə döyüş nöqtələrinə göndəriləcəyi kimi sərsəm fikirləri ortaya atmışlar.

Bəzi məqalələrdə isə hətta döyüşçülərin sayı belə göstərilmişdir. Dünyanın 38 ölkəsindən 200 min erməninin

döyüşlərdə iştirak edəcəyi bildirilmişdir.

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi belə materiallara münasibət bildirərək qeyd edir ki, tarixin müxtəlif

dönəmlərində xalqımız öz torpaqlarını yadelli işğalçılardan qorumaq məcburiyyətində qalmışdır. Sülhsevər

azərbaycanlılar qonşuları ilə hər zaman dinc və mehriban dostluq əlaqələrinin saxlanılmasına və inkişafına

üstünlük

vermişlər.

Lakin XX əsrin sonlarına doğru Azərbaycan böyük bir haqsızlıqla üzləşmişdir. Tarixi ərazilərimin 20 faizi

mənfur qonşularımız ermənilər tərəfindən işğal olunmuş, müstəqil Azərbaycan Respublikasının ərazi bütövlüyü

pozulmuş, Dağlıq Qarabağ və ona bitişik 7 rayon Ermənistan tərəfindən zəbt edilmiş, minlərlə soydaşımız

amansızlıqla qətlə yetirilmiş və əsir götürülmüşdür.

Artıq 20 ilə yaxındır ki, torpaqlarımızın azad edilməsi istiqamətində danışıqlar aparan Azərbaycan dövləti

münaqişənin beynəlxalq hüquq normalarına uyğun sülh yolu ilə həllinə çalışır. BMT, Avropa Şurası, Avropa

İttifaqı və digər nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərinin dərhal və qeyd-şərtsiz

azad edilməsi barədəki qərar və qətnamələrinə məhəl qoymayan işğalçı Ermənistan, siyasi və iqtisadi girdabda

boğulmasına baxmayaraq, mənfur niyyətindən əl çəkmir, sülh danışıqlarını pozur, konstruktiv mövqe nümayiş

etdirmir. Bütün bunlar beynəlxalq qurumların gözü qarşısında baş verir, onlar isə susur, ikili standartlara yol

verirlər. Mənfur düşmənlərimizə xatırlatmaq istəyirik ki, müharibə başladığı təqdirdə, dünya azərbaycanlıları

müsəlləh əsgər kimi zəbt olunmuş torpaqlarımızın azad edilməsi üçün Vətənə dönəcək və işğalçılara aman

verməyəcəklər.

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi ölkəmizin ərazi bütövlüyünü bərpa etmək, tarixi torpaqlarımızı düşmən

işğalından azad etmək və suveren hüquqlarımızı qorumaq məqsədi ilə dünya azərbaycanlılarına müraciət edir və

onları Vətənimiz və Prezidentimiz ətrafında daha sıx birləşməyə, səfərbər olmağa çağırır.

BAK-ın dünya azərbaycanlılarına müraciətində deyilir: "Müqəddəs borcumuzu yerinə yetirmək uğrunda

çağırışımıza hay verin. İşğal olunmuş ərazilərimizin tezliklə azad edilməsi doğma Vətən qarşısında bizim hər

birimizin borcudur. Qaytaraq Vətən borcunu!"

Əsgər ƏLİYEV.

“Azərbaycan”.-2011.-8 Mart.-N 53.-S.2.

122

Azərbaycan diasporundan BMT baş katibinə müraciət

Erməni snayperinin 9 yaşlı Fariz Bədəlovu qətlə yetirməsi Danimarka və İsveç parlamentlərinin də

diqqətinə çatdırılıb

Danimarka azərbaycanlılarının "Vətən" Cəmiyyəti 9 yaşlı Ağdam rayon sakini Fariz Bədəlovu Ermənistan

silahlı qüvvələrin qətlə yetirməsilə bağlı BMT-nin baş katibi Pan Gi Muna və Danimarka parlamentinə

məktubla müraciət ünvanlayıb. Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, sənəddə 9 yaşlı

Fariz Bədəlovun öz evinin həyətində oynadığı vaxt Ağdam rayonunun ermənilərin işğalı altındakı Şıxlar

kəndindən Ermənistan silahlı qüvvələrinin snayperinin başından gülləylə vurduğu, xəstəxanaya çatdırılmasına

baxmayaraq, onun həyatını qurtarmağın mümkün olmadığı bildirilir. Müraciətdə qeyd olunur ki, Cənubi Qafqazın

iki ölkəsi arasında münaqişə 1988-ci ildə Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları irəli sürməsindən

sonra başlanıb. 1992-ci ildən Ermənistan silahlı qüvvələri Dağlıq Qarabağ və daha 7 rayon daxil olmaqla

Azərbaycan ərazisinin 20 faizini işğal ediblər. Azərbaycan və Ermənistan arasında 1994-cü ildə atəşkəs

haqqında saziş imzalanıb və hazırda ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrləri - Rusiya, Fransa və ABŞ-ın

vasitəçiliyi ilə sülh danışıqları aparılır. Məktubda Ermənistanın Dağlıq Qarabağ və işğal olunmuş ətraf rayonların

azad edilməsini tələb edən BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsini yerinə yetirmədiyi vurğulanır. Müraciət

müəllifləri bildirirlər ki, erməni tərəfinin atəşkəsi pozması artıq heç kəsdə təəccüb doğurmur: "Təkcə ötən

ay ərzində Ermənistan hərbi birləşmələri atəşkəs rejimini 50 dəfədən artıq pozub, bunun nəticəsində iki nəfər

Azərbaycan əsgəri həlak olub, iki nəfər də yaralanıb. Yanvarda da eyni sayda əsgər həlak olmuş və yaralanıb.

Nə qədər acınacaqlı olsa da, cəbhə xəttində əsgərlərin həlak olması gözləniləndir, amma uşağı snayperin

öldürməsi, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin nizamlanması prosesindəki durumdan asılı

olmayaraq, yolverilməzdir. Biz BMT-dən xahiş edirik ki, Ermənistanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4

qətnaməsinə əməl etməsi və işğalçı qüvvələrin Azərbaycan torpaqlarından çıxması üçün Ermənistana təzyiq

göstərsin". Bundan əlavə, İsveçdəki Azərbaycan diaspor təşkilatları bu ölkənin bir il əvvəl martın 11-də

qondarma erməni genosidini tanımasının ildönümüylə əlaqədar Stokholm şəhərində parlament binasının

qarşısında etiraz aksiyası keçiriblər. Piketdə bildirilib ki, 9 yaşlı Ağdam rayonu, Orta Qərvənd kənd sakini Bədəlov

Fariz Arif oğlunun Ermənistan silahlı qüvvələrinin snayperinin öldürməsi ermənilərin Azərbaycan xalqına qarşı

apardığı soyqırımı siyasətini daha qəddar üsullarla davam etdirdiyini göstərir. Aksiyada İsveç Azərbaycan

Federasiyası, İsveç Azərbaycanlıları Konqresi, bu ölkədə təhsil alan azərbaycanlı tələbələr, türk icmasının

nümayəndələri iştirak ediblər. Aksiya iştirakçıları İsveç parlamentini qondarma erməni soyqırımını tanıdığına görə

qınadıqlarını qeyd edərək əslində soyqırıma Azərbaycan xalqının məruz qaldığını, və ermənilərin törətdikləri

əməllərə görə cəzasız qalmaları səbəbindən azərbaycanlılara qarşı soyqırımın bu gün də davam etdirildiyini

vurğulayıblar. Parlamentin məhkəmə olmadığını diqqətə çatdıran nümayişçilər bildiriblər ki, əslində ötən əsrin

əvvəllərində ermənilərin guya soyqırıma məruz qalmaları ermənilərin özlərinin uydurmasıdır və bu məsələnin

aydınlaşdırılması tarixçilərin öhdəsinə buraxılmalıdır. Piket iştirakçılarının 5 nəfərdən ibarət nümayəndə heyətini

İsveç parlamentinin vitse-spikeri Ulf Kristersson qəbul edib. Görüşdə İsveç parlamentinin qondarma erməni

soyqırımını tanımasına etiraz bildirilib. İsveç Azərbaycan Federasiyasının sədri Səttar Sevigin Fariz Bədəlovu

Ermənistan snayperinin öldürməsi barədə məlumat verib və bildirib ki, əsl soyqırım qurbanları azərbaycanlılardır,

ermənilər isə soyqırımı törədənlərdir. O, Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi bölgəsində 12 may

1994-cü il tarixindən atəşkəs rejiminin hökm sürməsinə baxmayaraq, Ermənistanın mütəmadi olaraq atəşkəsi

pozması nəticəsində yüzlərlə dinc azərbaycanlının düşmən gülləsindən həlak olduğunu və yaralandığını bildirib:

"ATƏT-in Minsk qrupunun, ATƏT sədrinin Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi üzrə şəxsi

nümayəndəsinin və digər nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların və onların nümayəndələrinin cəbhə xəttində atəşkəs

rejiminə əməl olunması barədə tələblərinə məhəl qoymayan Ermənistan atəşkəs rejiminin hökm sürdüyü təqribən

17 il ərzində elə gün olmayıb ki, atəşkəsi pozmasın. Ən dəhşətlisi isə budur ki, atəşkəsi pozan ermənilərin əsas

hədəfi dinc sakinlər, qocalar, qadınlar, uşaqlar olur". Federasiya sədri 9 yaşlı azərbaycanlı uşağın öldürülməsinin

insan haqlarının, eləcə də müharibə zamanı mülki əhalinin müdafiəsi haqqında Cenevrə Konvensiyasını kobud

surətdə pozduğunu İsveç parlamentinin vitse- spikerinin diqqətinə çatdırıb. O bildirib ki, dünya birliyinin bu

vəhşiliyə göz yumması Ermənistanın törətdiyi cinayətlərə görə cəzasız qalması onun Azərbaycan xalqına qarşı

soyqırımı davam etdirməsinə şərait yaradır. Səttar Sevigin İsveçi Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ

münaqişəsi bölgəsində Azərbaycanın dinc sakinləri-körpə uşaqların, qoca və qadınların Ermənistan snayperlərinin

qurbanı olmalarına biganə qalmamağa və erməni tərəfini atəşkəs rejiminə əməl etməyə inandırmağa çağırıb.

Turqut. “Xalq Cəbhəsi”.-2011.-15 Mart.-N 47.-S.4.

123

Azərbaycan diasporundan mafiya ilə bağlı çağırış

SOYDAŞLARIMIZ ERMƏNİ MAFİYASININ TİBBİ SIĞORTA

FIRILDAQLARININ ARAŞDIRILMASI ÜÇÜN KONQRESMENLƏRƏ

MÜRACİƏT EDİB

ABŞ-dakı Azərbaycan diasporu Konqres üzvlərinə və yerli mediaya erməni mafiyasının tibbi sığorta

fırıldaqları ilə bağlı məktublar göndərib. Bu barədə APA-nın Vaşinqton müxbiri məlumat verir. “Arsen Bedjanyan

və Sarkis Tadevosyan Qərbi Virciniyada tibbi sığorta fırıldaqları ilə məşğul olduqları üçün 2011-ci ilin mayında

ABŞ xüsusi xidmət orqanları və Qərbi Virciniya polisi tərəfindən həbs olunublar. 2011-ci il fevralın 16-da Los-

Ancelesdə, Mayamidə və Denverdə reket, bank fırıldaqları, şəxsi məlumatların oğurlanması, adam oğurluğu və

narkotik maddə qaçaqmalçılığı ilə məşğul olan erməni cinayətkar qrupunun 100-ə yaxın üzvü həbs olunub”.

Məktub müəlliflərinin dediyinə görə, cinayətkarlar kredit kartlarının surətinin çıxarılması, kredit və

ödəniş kartları ilə bağlı informasiyanın oğurlanması məqsədilə saxta çeklərdən istifadə olunması kimi

fırıldaqlarla məşğul olub, pərakəndə satış mərkəzlərində yüzlərlə müştərinin hesabını boşaldıblar. Onlar yaşlı

ABŞ vətəndaşlarının bank hesabından 10 milyon dollara yaxın pul oğurlayıblar.

“Bu, son bir ildə erməni-Amerika cinayətkar qrupları tərəfindən törədilən üçüncü belə cinayətdir. Bu

cinayətlər ABŞ hökumətinə, biznesinə və yaşlı vətəndaşlara qarşı yönəldilib. 2010-cu ilin oktyabrında Federal

Təhqiqat Bürosu, Daxili Gəlirlər Xidməti və yerli hüquq-mühafizə orqanları tərəfindən 52 etnik erməni həbs

olunub. Onlar az gəlirli vətəndaşlara tibbi xidmət göstərmək üçün həyata keçirilən Medicaid proqramından 163

milyon dollar pul oğurlayıblar. Bu erməni qanqsterlərinin ABŞ ərazisində törətdikləri ilk cinayət deyil. İki il əvvəl,

2008-ci ildə 6 erməni FTB tərəfindən 2 milyon dollarlıq fırıldaqda ittiham olunub. 1999-cu ildə ermənilər

Kaliforniyanın Medicaid proqramından bir milyard dollar oğurlayıblar. Bu dünya tarixində tibb sahəsində baş

vermiş ən böyük fırıldaq idi”.

“ABŞ Ermənistana və Dağlıq Qarabağdakı cinayətkar rejimə hər il göstərilən maliyyə yardımını

dayandırmalıdır. Biz erməni canilərin asanlıqla ABŞ-a gəlib fırıldaqla məşğul olmasına və bizim pullarımızı

oğurlamasına imkan verməməliyik. Onlar Ermənistana arxayındırlar, bu ölkənin prezidentinin himayəsi

altındadırlar. Ermənistan prezidenti bizdən maliyyə yardımı alır, sonra isə İraqda əsgərlərimizin ölümünə səbəb

olan silahların satışı ilə məşğul olur”.

“Bu fırıldaqlar, reket və yaşlı vətəndaşların hesablarının qarət olunması halları bizi – ABŞ-ın vergi

ödəyicilərini narahat edir. Sizi, ABŞ-dakı erməni fırıldaqçıları ilə əlaqədar olan Ermənistan hökumətinə maliyyə

yardımı göstərəndə ehtiyatlı olmağa, bunun əvəzində bizim hüquq-mühafizə orqanlarımızın maliyyələşdirilməsini

gücləndirməyə çağırırıq”.

“525-ci qəzet”.-2011.-2 İyun.-№97.-S.1, 3.

124

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə Müraciəti

Zati-aliləri!

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının Bakı şəhərində keçirilməsinə verdiyiniz yüksək dəstəyə görə

Sizə dərin minnətdarlığımızı bildiririk. Bu qurultay əsası ümummilli lider Heydər Əliyev tərəfindən qoyulmuş

azərbaycançılıq ideologiyasının təşəkkülünün, dünya azərbaycanlılarının birlik və həmrəyliyinin parlaq

təcəssümüdür.

Böyük məmnuniyyət hissi ilə vurğulamaq istərdik ki, II qurultaydan ötən müddət ərzində Azərbaycan

dövlətinin iqtisadi qüdrəti daha da artmış, siyasi münasibətlər sistemi təkmilləşmiş, demokratik, hüquqi dövlət

quruculuğu sahəsində mühüm nailiyyətlər əldə edilmiş, dünya birliyinə inteqrasiya yolunda əhəmiyyətli uğurlar

qazanılmışdır. Zati-alinizin rəhbərliyi ilə aparılan islahatlar, həyata keçirilən kompleks tədbirlər Azərbaycanın

regionda və bütün dünyada siyasi nüfuzunun daha da yüksəlməsinə, söz sahibinə çevrilməsinə, müstəqil siyasət

yürüdən dövlət kimi özünütəsdiqinə şərait yaratmışdır. Biz əminik ki, doğma Vətənimizin çiçəklənməsi və inkişafı

naminə atılacaq növbəti addımlar xalqımızın çoxəsrlik tarixinə yeni şanlı səhifələr yazacaqdır. Möhtərəm

cənab Prezident!

Sizin dəfələrlə vurğuladığınız kimi, bu gün müstəqil Azərbaycan dövlətinin və xalqımızın yalnız bir problemi

var: Ermənistanın işğalçılıq siyasəti nəticəsində ərazi bütövlüyümüzün pozulması və yüz minlərlə soydaşımızın öz

doğma torpaqlarından didərgin düşməsi. İnanırıq ki, apardığınız siyasət bu taleyüklü məsələnin ədalətli həlli ilə

nəticələnəcək, dövlətimiz bütün ərazilərində öz suveren hüquqlarını bərpa edəcəkdir. Biz problemin sülh yolu

ilə və danışıqlar masası arxasında həlli istiqamətində göstərdiyiniz səy və təşəbbüsləri birmənalı şəkildə

dəstəkləyirik. Eyni zamanda bəyan edirik ki, dünya azərbaycanlıları Azərbaycan Respublikası Silahlı

Qüvvələrinin Ali Baş Komandanı kimi Zati-alinizin qəbul edəcəyi hər bir qərarın yerinə yetirilməsi üçün canından

və qanından keçməyə də hər an hazırdır.

Cənab Prezident!

Azərbaycan dövlətinin davamlı dəstəyi sayəsində diasporumuz bu gün yeni inkişaf mərhələsinə qədəm

qoymuşdur. Xarici ölkələrdə yaşayan soydaşlarımızın təşkilatlanması, hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, mədəni

irsimizin və tariximizin təbliği, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, lobbi quruculuğu

sahəsində əldə olunmuş uğurlar bu mərhələni səciyyələndirən əsas keyfiyyət göstəriciləridir. Təqdirəlayiq haldır

ki, son dövrlər xaricdə yaşayan azərbaycanlıların ictimai-siyasi fəallıq səviyyəsi də xeyli yüksəlmişdir. Bu gün

azərbaycanlı icmaları yaşadıqları ölkələrdə baş verən mühüm hadisələrə dair öz mövqeyini bildirir, seçkilərdə

fəal iştirak edir, siyasi partiyalarda və qeyri-hökumət təşkilatlarında təmsil olunur, bir sıra ölkələrdə isə parlament

üzvlüyünə seçilirlər. Bütün bu uğurların əsasında doğma Vətənə sevgi, Azərbaycana layiqincə xidmət arzusu

dayanır. Bu, eyni zamanda, dövlətimizin xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı siyasətinin kifayət qədər

praqmatik və düşünülmüş bir strategiyaya əsaslandığını göstərir.

Möhtərəm cənab Prezident!

Biz, Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının iştirakçıları xaricdə yaşayan azərbaycanlılara və diaspor

təşkilatlarına göstərdiyiniz davamlı dəstəyə görə Sizə dərin minnətdarlığımızı bildiririk. İnanırıq ki, Sizin

rəhbərliyinizlə xalqımız qarşıda duran bütün vəzifələrin öhdəsindən layiqincə gələcək, dövlətimiz dünyanın

siyasi səhnəsində öz mövqeyini daha da möhkəmləndirəcəkdir.

Bir daha bəyan edirik ki, dünya azərbaycanlıları Zati-alinizin Azərbaycan Respublikasının milli maraq və

mənafelərinin qorunmasına, doğma Vətənimizin tərəqqisinə, milli birlik və həmrəyliyimizin möhkəmlənməsinə

yönəlmiş siyasətini qətiyyətlə dəstəkləyirlər. Biz bu siyasətin Azərbaycanı dinamik inkişaf yolu ilə irəli

aparacağına əminik və bu müqəddəs yolda Sizə daha böyük uğurlar arzulayırıq.

Müraciət Dünya azərbaycanlılarının

III qurultayında qəbul olunmuşdur.

Bakı şəhəri, 5 İyul 2011-ci il.

AzərTAc

5 İyul 2011-ci il

125

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının Ermənistan-Azərbaycan,

Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar dünya ictimaiyyətinə, beynəlxalq

təşkilatlara, xarici ölkələrin parlamentlərinə,

dövlət və hökumət başçılarına

Müraciəti

Biz – Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının iştirakçıları narahat dünyamızda sağlam düşüncənin, haqq

və ədalətin əvvəl-axır qalib gələcəyinə inamımızı ifadə edərək, bütün xalqların sülh və əmin-amanlıq, mehriban

qonşuluq və dostluq şəraitində yaşamaq haqqına dərin ehtiramımızı bildirərək, mütərəqqi beynəlxalq ictimaiyyətə

müraciət edirik.

Bu gün planetimizdə beynəlxalq təhlükəsizliyə və barışa, sivilizasiyalararası dialoq çağırışlarına, xalqların

dinc yanaşı yaşayışının və əmin-amanlığının təminatına ciddi ehtiyac duyulur. Çünki qloballaşma prosesinin vüsət

aldığı müasir mərhələdə dövlətlərin suverenliyini və bütövlükdə bəşəriyyəti təhdid edən aqressiv etnik

separatçılıq, terrorizm, milli, dini və irqi ayrı-seçkilik kimi mənfi meyillər həyatımızın acı gerçəkliyinə

çevrilmişdir. Təəssüf hissi ilə nəzərinizə çatdırırıq ki, zəmanəmizin ən qanlı faciələrinə rəvac vermiş Ermənistan

– Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi artıq 23 ildir ki, davam etməkdə, regionda sülh və əmin-amanlıq

üçün böyük təhlükə mənbəyi olaraq qalmaqdadır.

Son iki əsrə yaxın bir dövrdə erməni millətçilərinin əli ilə Azərbaycana qarşı mərhələ-mərhələ işğalçılıq

siyasəti həyata keçirilmiş, xalqımız çoxsaylı kütləvi qırğınlara, etnik təmizləmə və deportasiyalara, soyqırımı

aksiyalarına məruz qalmışdır. Təkcə XX əsrdə on minlərlə azərbaycanlı etnik və dini amilə görə qətlə yetirilmiş,

milyonlarla soydaşımız öz tarixi torpaqlarından didərgin salınmışdır.

1988-ci ildən Ermənistanın Azərbaycana qarşı əsassız ərazi iddiaları yenidən baş qaldırmış, işğalçılıq

niyyətlərini həyata keçirmək üçün Dağlıq Qarabağda heç bir tarixi, siyasi, etnik əsası olmayan erməni

separatizminə rəvac verilmişdir. Artıq 20 ildən çoxdur ki, Azərbaycan ərazisinin 20 faizi, o cümlədən Dağlıq

Qarabağ inzibati-ərazi bölgüsünə daxil olmayan və ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərinədək bütünlüklə

azərbaycanlıların yaşadığı 7 inzibati rayon Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş, 1 milyona

yaxın Azərbaycan vətəndaşı öz doğma torpaqlarından didərgin salınmış, 20 mindən çox azərbaycanlı qətlə

yetirilmiş, 50 mindən artıq insan əlil olmuşdur. Ermənistanın və Dağlıq Qarabağın həbs düşərgələrində ağlasığmaz

təhqir və işgəncələrdən əziyyət çəkən 4 mindən artıq azərbaycanlının taleyi barədə indiyədək dəqiq məlumat almaq

mümkün olmamışdır. 90-cı illərin əvvəllərində erməni silahlıları Qarabağın azərbaycanlılar yaşayan qəsəbə

və kəndlərində kütləvi qırğınlar, Bakıda və digər şəhərlərimizdə qanlı terror aksiyaları həyata keçirmiş, 1992-ci

ilin fevralında XX əsrin ən dəhşətli faciəsini – Xocalı soyqırımını törətmişlər. Öz qəddarlığına və amansızlığına

görə dünyada bənzəri olmayan bu qanlı aksiyada 106 nəfəri qadın, 83 nəfəri azyaşlı uşaq, 70 nəfəri ahıl qocalar

olmaqla 613 Xocalı sakini bir gecənin içində qətlə yetirilmiş, 1000 nəfərdən artıq mülki əhali, o cümlədən 76

nəfər yetkinlik yaşına çatmamış oğlan və qız şikəst edilmiş, 1275 nəfər ermənilər tərəfindən girov götürülərək

ağlasığmaz təhqir və həqarətlərə məruz qalmışdır. Amansızlıqla qətlə yetirilənlərdən 56 nəfəri diri-diri

yandırılmış, başları kəsilmiş, gözləri çıxarılmış, qafa taslarının dərisi soyulmuşdur.

1988-ci ilin sonlarında Ermənistanda öz tarixi dədə-baba yurdlarında yaşayan 250 mindən artıq azərbaycanlı

yüzlərlə insanın qətli ilə müşayiət olunan kütləvi deportasiyaya məruz qalmış, nəticədə Ermənistan dünyada

analoqu olmayan monoetnik dövlətə çevrilmişdir. XIX əsrin əvvəllərində bu gün Ermənistan deyilən ərazidə 2

mindən çox azərbaycanlı yaşayış məntəqəsi olduğu halda, hazırda orada bir nəfər də olsun, azərbaycanlı

qalmamış, minlərlə Azərbaycan-türk toponimləri, tarixi yer adları açıq-aşkar saxtakarlıqla erməniləşdirilmiş və

xəritədən silinmişdir.

Ermənistanda və Azərbaycanın işğal altında olan ərazilərində azərbaycanlılara məxsus tarixi-mədəni

abidələr, muzeylər, məscidlər, müqəddəs sitayiş yerləri, qəbiristanlıqlar yerlə-yeksan edilmişdir. Bu antibəşəri

proses indi də davam etməkdədir.

Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi nəticəsində Azərbaycanın 890 yaşayış məntəqəsi, 150

min ev, 7 min inzibati bina, 693 məktəb, 855 uşaq bağçası, 695 sağlamlıq mərkəzi, 927 kitabxana, 44 məbəd, 9

məscid, 9 etnoqrafik əhəmiyyətli tarixi yer, 464 tarixi abidə və muzey, 40 min muzey eksponatı, 6 min sənaye

və kənd təsərrüfatı müəssisəsi, 160 körpü, 2300 km su kəməri, 2 min km qaz kəməri, 15 min km elektrik xətti,

1200 km irriqasiya sistemi dağıdılmış, 280 min hektar meşə, 1 milyon hektar əkin sahəsi məhv edilmişdir.

On illər boyu Azərbaycan xalqına qarşı ardıcıl və məqsədyönlü şəkildə həyata keçirilmiş təcavüzkar siyasət,

kütləvi zorakılıq aksiyaları və bu cinayətlərin XX yüzilliyin sonlarında müasir dünyanın gözü qarşısında

yenidən təkrarlanması, beynəlxalq hüququn tələbləri baxımından soyqırımı kimi qiymətləndirilməlidir. Təəssüf ki,

istər regiondakı tarixi-siyasi proseslərə, istərsə də Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinə bu gün

dünyada ikili standartlarla yanaşma halları mövcuddur.

126

Qurultay iştirakçıları Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən Dağlıq Qarabağla bağlı

1993-cü ildə qəbul edilmiş 822, 853, 874 və 884 saylı qətnamələrin hələ də təcavüzkar Ermənistan tərəfindən

yerinə yetirilməməsinə beynəlxalq birliyin laqeyd münasibətindən dərin məyusluq hissi keçirirlər. 2005-ci ildə

Avropa Şurası Parlament Assambleyasının 1416 saylı qətnaməsi və 1690 saylı tövsiyəsində Azərbaycan

ərazilərinin işğal olunduğu və separatçı qüvvələrin Dağlıq Qarabağ bölgəsinə nəzarət etdiyi qeyd olunmuş,

BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin yerinə yetirilməsinin vacibliyi vurğulanmışdır. BMT Baş Məclisinin

“Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində vəziyyət” başlıqlı 2006-cı il 7 sentyabr tarixli 60/285 saylı və 14 mart

2008-ci il tarixli 62/243 saylı qətnamələri, 2006-cı ilin dekabrında qəbul olunmuş “ATƏT-in Nazirlər

Şurasının Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar Bəyanatı”, ATƏT-in 2005-ci və 2010-cu illərdə faktaraşdırıcı

və sahə qiymətləndirmə missiyalarının Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində Ermənistan tərəfindən həyata

keçirilən qeyri-qanuni fəaliyyət, o cümlədən qanunsuz məskunlaşma təcrübəsi, iqtisadi istismar və bu

ərazilərin viran edilməsini təsdiq edən rəyləri, “Avropa İttifaqının Cənubi Qafqazda strategiyasına tələb” adlı

2010-cu il 20 may tarixli qətnamə və digər beynəlxalq sənədlərdə Ermənistanın Azərbaycan ərazilərini işğal etməsi

faktı öz təsdiqini tapmış və bu ərazilərin azad olunması tələb edilmişdir. Bütün bunlara baxmayaraq, Ermənistan

hələ də Azərbaycan ərazilərini işğal altında saxlamaqda davam edir, beynəlxalq birliyin tələb və tövsiyələrinə

etinasızlıq göstərir. Sülhün və təhlükəsizliyin təminatçısı olan beynəlxalq təşkilatların, nüfuzlu dövlətlərin

Ermənistanın bu təcavüzkar hərəkətlərinə qarşı təsirli tədbirlər görməməsi dünyada ədalətin mövcudluğuna olan

inamı sarsıdır və beynəlxalq hüquqa etimadsızlıq kimi mənfi tendensiyalara yol açır.

Biz, eyni zamanda narahatlıq hissi ilə bildiririk ki, Azərbaycan tərəfinin xoşməramlı təşəbbüslərinə,

münaqişəni sülh və danışıqlar yolu ilə həll etmək niyyətinə baxmayaraq, Ermənistanın nümayiş etdirdiyi qeyri-

konstruktiv mövqe və qonşulara qarşı əsassız ərazi iddiaları sülhyaratma prosesində böhran yaradır, regionda

sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunmasına yönəlmiş səylərin uğursuzluqla nəticələnməsinə səbəb olur.

Ermənistanın bu mövqeyi problemin dinc yolla həllini çətinləşdirir, müharibənin yenidən alovlanması

təhlükəsini artırır.

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayı beynəlxalq ictimaiyyəti Cənubi Qafqazda sülhün və əmin- amanlığın

təmin olunması, insanların rahat və təhlükəsiz şəraitdə yaşaması naminə konkret addımlar atmağa, təcavüzkarı

sağlam düşüncəyə və davakar qarşıdurma mövqeyindən geri çəkilməyə vadar edəcək qətiyyətli tədbirlər görməyə

çağırır. Bir daha nəzərinizə çatdırmağı zəruri sayırıq ki, bu münaqişənin davam etməsi və mövcud status-kvonun

saxlanması bölgə xalqlarının maraqlarına cavab verməməklə yanaşı, təkcə regionda deyil, bütün dünyada

sülhə və təhlükəsizliyə ciddi maneədir. Biz qəti şəkildə inanırıq ki, münaqişənin həlli nəinki Azərbaycan və

erməni xalqlarının, eləcə də bütün regionun həyatında yeni bir dövrün – dostluq, əməkdaşlıq və tərəqqi

mərhələsinin başlanğıcı olacaqdır.

Müraciət Dünya azərbaycanlılarının III qurultayında qəbul

olunmuşdur. Bakı şəhəri, 5 iyul 2011-ci il.

AzərTAc

5 İyul 2011-ci il

127

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının Dünya azərbaycanlılarına müraciəti

Əziz həmvətənlər!

Hörmətli soydaşlarımız!

Dünya öz tarixi inkişafının olduqca mühüm və mürəkkəb mərhələlərindən birini yaşayır. Qloballaşma

prosesinin geniş vüsət aldığı, sivilizasiyalararası dialoqun tarixi zərurətə çevrildiyi bu mərhələdə hər bir millət

öz varlığını qoruyub saxlamaqla bərabər, bəşəriyyətin gələcəyi üçün də məsuliyyət daşıyır. Belə bir şəraitdə

Azərbaycan dövləti hadisələrə seyrçi mövqe tutmur, müxtəlif mədəniyyətləri təmsil edən xalqlar arasında dialoqun

və etimadın möhkəmləndirilməsinə öz dəyərli töhfəsini verir. Son illər Vətənimiz mütəmadi olaraq dinlərarası

və mədəniyyətlərarası dialoqa həsr olunmuş nüfuzlu tədbirlərə ev sahibliyi edir. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyev mədəniyyətlər arasında əməkdaşlıq üçün qlobal platformanın təsis

edilməsi və Azərbaycan xalqının mədəniyyətinin, tarixi ənənələrinin beynəlxalq aləmə tanıdılması məqsədi

ilə 2011-ci ildən başlayaraq hər iki ildən bir Azərbaycanda Ümumdünya Mədəniyyətlərarası Dialoq Forumunun

keçirilməsi barədə fərman imzalamışdır.

Son illər Azərbaycan xalqı da keyfiyyətcə yeni, daha yüksək tarixi inkişaf mərhələsinə qədəm qoymuşdur.

Bu, milli ideologiyanın tamamilə formalaşdığı, hüquqi və demokratik dövlət quruculuğu prosesinin sürətləndiyi

bir mərhələdir. Azərbaycan dövlətinin ilbəil artan iqtisadi və siyasi qüdrəti dünya azərbaycanlıları arasında

birlik və həmrəyliyin daha da möhkəmlənməsinə, diaspor hərəkatının güclənməsinə, soydaşlarımızın tarixi

Vətənlə əlaqələrinin genişlənməsinə əlverişl şərait yaratmışdır. Bu gün dünyanın hansı hissəsində yaşamasından,

dünyagörüşündən və siyasi əqidəsindən asılı olmayaraq, hər bir soydaşımız özünü doğma Azərbaycanın bir hissəsi

hesab edir, Vətənin maraq və mənafelərinin qorunması naminə əlindən gələni əsirgəmir. Dünya

azərbaycanlılarının II qurultayından keçən 5 il ərzində xaricdə yaşayan azərbaycanlıların təşkilatlanması, doğma

Vətənimizlə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, milli mənəvi dəyərlərimizin qorunması,

həmvətənlərimizin hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, mədəni irsimizin təbliği sahəsində mühüm işlər

görülmüşdür. 2008-ci ildə Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının Bakıdakı iclasında qəbul olunmuş

“Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyası” həmvətənlərimiz qarşısında qoyulan vəzifələrin

müəyyənləşdirilməsi və həyata keçirilməsi istiqamətində əhəmiyyətli rol oynamışdır. İndi azərbaycanlıların

müxtəlif ölkələrdə fəaliyyət göstərən icma və qurumları vahid mərkəzlərdə birləşmiş, soydaşlarımızın qitələr üzrə

təşkilatlanması prosesi, demək olar ki, başa çatmışdır. Görülmüş işlərə, qazanılmış nailiyyətlərə nəzər salarkən

ümummilli lider Heydər Əliyevi minnətdarlıqla xatırlayır, diaspor quruculuğu məsələlərinə dövlət səviyyəsində

qayğı göstərilməsini bu dahi şəxsiyyətin tarixi xidmətləri hesab edirik.

Əldə olunmuş uğurlar üzərimizə həm də böyük məsuliyyət qoyur. Bu uğurları qorumaq və eyni zamanda

daha böyük nailiyyətlər qazanmaq üçün hər birimizdən durmadan çalışmaq tələb olunur. İndi 50 milyonluq

Azərbaycan xalqının əsas məqsədi Ermənistanın təcavüzü nəticəsində yaranmış Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin

ədalətli həllinə nail olmaqdan ibarətdir. Azərbaycan diasporunun bütün potensialı, əzmi və iradəsi bu məqsədə

çatmaq üçün zəruri olan vəzifələrin həllinə səfərbər edilməlidir.

Soydaşlarımızın qarşısında duran ən mühüm vəzifələr sırasına yaşadıqları ölkələrdə fəaliyyət göstərən

siyasi partiyalar, qeyri-hökumət təşkilatları və kütləvi informasiya vasitələri ilə əməkdaşlıq əlaqələrinin inkişaf

etdirilməsi də daxildir. Hər bir azərbaycanlı icması milli mənəvi dəyərlərini, dilini, milli kimliyini qorumaqla

yanaşı, cəmiyyətə daha yaxından inteqrasiya etməli, baş verən hadisələrə prinsipial münasibət bildirməli,

ictimai-siyasi proseslərin fəal iştirakçısına çevrilməlidir.

Bu gün dünyanın müxtəlif ölkələrində ictimai etimad qazanmış minlərlə azərbaycanlı mədəniyyət xadimi,

elm adamı, jurnalist yaşayır. Onların, demək olar ki, hamısı vətənpərvər ziyalılar, Azərbaycan uğrunda hər cür

fədakarlığa hazır olan insanlardır. Azərbaycanlı ziyalıların doğma Vətənin milli maraqlarının müdafiəsi işinə daha

çox cəlb olunması, onların daha geniş kontingentinin diaspor təşkilatlarında təmsil olunması müasir dövrün

reallıqları baxımından olduqca vacibdir. Azərbaycan həqiqətlərini dünya ictimaiyyətinə çatdırmaq, ölkəmizin və

xalqımızın əleyhinə yönəlmiş təxribatlarının qarşısını vaxtında almaq bütün soydaşlarımızın əsas vəzifələrindən

biridir. Bu sahədə işimizi gücləndirmək üçün əlavə tədbirlər görülməli, müasir informasiya texnologiyalarından

və yeni metodlardan səmərəli istifadə olunmalıdır. Dünyanın müxtəlif ölkələrində fəaliyyət göstərən Azərbaycan

informasiya mərkəzlərinin şəbəkəsi genişləndirilməli, xarici kütləvi informasiya vasitələri ilə daha sıx

əməkdaşlıq əlaqələri qurulmalıdır.

Qarşıya qoyulmuş məqsədlərə nail olmaq üçün digər xalqların diaspor təşkilatları ilə, xüsusən türk diasporu

ilə əməkdaşlığı genişləndirmək, iki qardaş ölkənin maraqlarının müdafiəsi ilə bağlı həyata keçirilən layihə və

tədbirləri daha sıx əlaqələndirmək zəruridir.

128

Xaricdə yaşayan azərbaycanlı gənclərin potensialından daha səmərəli istifadə etmək üçün tədbirlərin həyata

keçirilməsi günün vacib tələblərindəndir. Gənclərimizin intellektual imkanları, müasir dünyagörüşü, yüksək

vətənpərvərliyi bizim gələcəyə olan ümidlərimizi artırır. Əminik ki, bu böyük potensialın düzgün

istiqamətləndirilməsi yeni tarixi nailiyyətlərə imza atmağa zəmin yaradacaqdır.

Əziz soydaşlar!

Azərbaycan diasporu ötən qısa vaxt ərzində böyük inkişaf yolu keçmişdir. İndi xaricdəki soydaşlarımız

əvvəlki illərlə müqayisədə daha mütəşəkkil və çevik fəaliyyət imkanlarına malikdirlər. Biz bütün gücümüz və

qəlbimizlə bu imkanlardan istifadə etməli, Azərbaycanın maraqlarını qətiyyətlə qorumaq əzmimizi dünyaya

nümayiş etdirməliyik. Bu yolda ürəyi daim doğma Vətənlə döyünən hər bir azərbaycanlıya uğurlar arzulayırıq.

Müraciət Dünya azərbaycanlılarının

III qurultayında qəbul olunmuşdur.

Bakı şəhəri, 5 iyul 2011-ci il.

AzərTAc

5 İyul 2011-ci il

129

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Fransa prezidenti Nikola Sarkoziya etiraz müraciəti ünvanlandı

Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin (AAK) Fransa prezidenti Nikola Sarkoziya ünvanlandığı etiraz

müraciətində bu ölkənin Milli Assambleyasının qondarma “erməni soyqırımı” iddialarını inkara görə cinayət

məsuliyyəti nəzərdə tutan qanun layihəsi qəbul etməsini söz və ifadə azadlığını kobud surətdə pozduğu bəyan

edilmişdir.

“Bu qanunla birinci növbədə fransız xalqının söz və fikir azadlığına son qoyulmuşdur. Bu qanunla Fransa

dövlətinin prinsipləri ayaqlar altına atılmışdır. Biz Avropa Azərbaycanlıları Konqresi olaraq bu qanunun qəbul

edilməsini kəskin şəkildə pisləyir və buna etirazımızı bildiririk”, - deyə müraciətdə qeyd olunmuşdur.

“Bu qanunun qəbul edilməsi ilə tarix saxtalaşdırılmış, xalqlar arasında kin, nifrət, intiqam və düşmənçilik

toxumu səpilmiş, xalqların anlaşmalarına və dünyada əmin-amanlığın bərqərar olunmasına ağır zərbə vurulmuşdur.

Bu qanun nə Ermənistana, nə Türkiyəyə, nə də Azərbaycana fayda gətirəcəkdir. Bu yolla Qafqazda sülh əldə

olunmayacaqdır”, - deyə müraciətdə vurğulanmışdır.

Müraciət müəllifləri Fransa prezidentinə 20 il əvvəl bütün dünyanın gözləri önündə baş vermiş və faktları,

şahidləri olan və işğal və soyqırımını xatırlatmışlar. “Ermənistanın hazırkı prezidenti Serj Sarqsyanın bilavasitə

özünün iştirakı 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Xocalıda dinc əhaliyə qarşı qətliyam törədilmişdir.

Ermənistan Azərbaycan torpaqlarının 20%-ni işğal etmiş, bir milyondan artıq azərbaycanlı qaçqın və məcburi göçkün

olmuşdur. Ermənistanın işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarını qeyd-şərtsiz azad etməsi ilə bağlı BMT və Avropa Şurası

bir sıra qətnamə qəbul etsə də bu günədək onlara əməl olunmamışdır. Fransanın da üzv olduğu ATƏT-in Minsk qrupu

məsələni sülh yolu ilə həll etmək üçün fəaliyyət göstərsə də bu günə qədər nə işğal sona çatmış, nə də qatillər

cəzalandırılmışdır”, - deyə müraciətdə bildirilmişdir.

“Avropa Azərbaycanlıları Konqresi olaraq Sizdən və ATƏT-in Minsk qrupunun üzvü olan Fransa

dövlətindən Azadlıq, Bərabərlik və Qardaşlıq naminə Xocalıya ədalətin təmin olunmasını tələb edirik. Sülh

ədalətsizlik və hüquqsuzluq üzərində qurula bilməz”, - müraciətdə vurğulanmışdır.

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi müraciətin sonunda bird aha Fransa parlamentinin qondarma “erməni

soyqırımı” iddialarının inkarına görə cinayət məsuliyyəti nəzərdə tutan qanun layihəsini qəbul etməsini kəskin şəkildə

qınadığını və yanlış yoldan dönməyi tələb etmişdir.

26 dekabr 2011

130

Diasparla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi və Avrapa Azərbaycanlıları Konqresinin təşkilatçılığı ilə

Frankfurt şəhərində “Avropada Azərbaycan diasporu: yeni dövrün şərtləri və qarşıda duran vəzifələr”

mövzusunda diaspor nümayəndələrinin müşavirəsində Avropa Azərbaycanlıarı Konqresinin

bəyanatı qəbul olunub

Martın 8-də Diasparla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi və Avrapa Azərbaycanlıları Konqresinin

təşkilatçılığı ilə Frankfurt şəhərində “Avropada Azərbaycan diasporu: yeni dövrün şərtləri və qarşıda duran vəzifələr”

mövzusunda diaspor nümayəndələrinin müşavirəsində Avropa Azərbaycanlıarı Konqresinin bəyanatı qəbul olunub.

Bəyanatda qeyd olunur ki, Azərbaycan Respublikasında yürüdülən uğurlu xarici və daxili siyasət, həyata keçirilən

islahatlar və irimiqyaslı layihələr əsasında iqtisadi və sosial-siyasi sahələrdə sürətli inkişafa nail olunmuşdur. Sənəddə

bu uğurların diaspor quruculuğu işinə də müsbət təsir göstərdiyi, ötən dövrdə Azərbaycan diasporunun güclənməsinə

xidmət edən bir sıra əhəmiyyətli tədbirlərin həyata keçirildiyi vurğulanmışdır.

Bəyanatda Azərbaycanın daxili siysətinə aid məsələlərin xarici ölkələrdə yaşayan bəzi soydaşlarımız

tərəfindən müzakirə obyektinə çevrilməsindən də narahatlıq ifadə olunmuşdur. “Lakin bəzən Azərbaycanın daxili

siyasəti ilə bağlı məsələləri ölkənin hüdudlarından kənara çıxarmağa çalışan, məqsədi və məramı aydın olmayan

diaspor təşkilatları bütöv Azərbaycan diasporunun parlaq fəaliyyətinə kölgə salmağa çalışır. Bu cür təşəbbüslər

Azərbaycan dövlətçiliyinə və ölkəmizin milli maraqlarına ziddir və belə cəhdlərin perspektivi yoxdur”.

Bəyanatda qeyd olunur ki, xaricdə yaşayan azərbaycanlıların mütləq əksəriyyəti Azərbaycanın tutduğu yolun

düzgün və uğurlu olduğuna inanır: “Biz inanırıq ki, bu il keçiriləcək Prezident seçkiləri, Azərbaycanda

demokratiyanın inkişafına xidmət edən tarixi proses kimi yadda qalacaq və xalqımız bu dəfə də düzgün seçim edərək,

ölkənini iqtisadi inkişafı, dünya birliyinə inteqrasiyası, regionda və beynəlxalq aləmdə nüfuzunun yüksəlməsi

istiqamatində böyük naiilyyətlərə imza atmış cənab İlham Əliyevin namizədliyini dəstəkləyəcəkdir. Biz bu siyasətin

müasir dövrün mürəkkəb geosiyasi və qlobal iqtisadi şərtləri fonunda Azərbaycanın alternativsiz inkişaf yolu

olduğuna qəti şəkildə əmin olduğumuzu xüsusi vurğulamaq istəyirik”.

14 mart 2013

131

Almaniyada fəaliyyət göstərən “Almaniya Azərbaycanlı Gənclər Birliyi” 31 mart - Azərbaycanlıların

Soyqırımı Günü ilə əlaqədar BMT-nin Baş Katibi Pan Ki-Moona ünvanlanan bəyanat qəbul edib

Almaniyada fəaliyyət göstərən “Almaniya Azərbaycanlı Gənclər Birliyi” 31 mart - Azərbaycanlıların

Soyqırımı Günü ilə əlaqədar BMT-nin Baş Katibi Pan Ki-Moona ünvanlanan bəyanat qəbul edib. Bəyanatda

ermənilərin azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdiyi aramsız soyqırım və deportasiya siyasəti, 1918-1920-ci illərdə

Azərbaycan xalqını yer üzündən silmək niyyəti ilə törətdiyi qırğınlar – 700 mindən çox insanın amansızlıqla qətlə

yetirilməsi, bütöv şəhər və kəndlərin talan edilməsi haqqında məlumat verilir. “Almaniya Azərbaycanlı Gənclər

Birliyi” BMT və Beynəlxalq təşkilatları bu soyqırım faktına göz yummamağa, ikili standartlara yol vermədən

Azərbaycanın haqlı mövqeyini dəstəkləməyə çağırır.

Bəyanatda həmçinin bu qurumlardan ədalətin tezliklə öz yerini tapması, soyqırımı dövlət siyasətinin tərkib

hissəsinə çevirən Ermənistan dövlətinə qarşı səlahiyyətli beynəlxalq qurumlar tərəfindən sanksiyalar tətbiq olunması,

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün, qaçqın və məcburi köçkünlərin kütləvi şəkildə pozulmuş hüquqlarının bərpası,

əsir və girovlar azad olunması tələb edilir.

18 mart 2013

132

Azərbaycan Diasporunun Almaniyadakı Mərkəzi Şurası 31 Mart soyqırımı ilə əlaqədar Almaniya

Bundestaqının spikeri, professor Norbert Lammert-e ünvanlanmış bəyanat qəbul edib

Azərbaycan Diasporunun Almaniyadakı Mərkəzi Şurası 31 Mart soyqırımı ilə əlaqədar Almaniya

Bundestaqının spikeri, professor Norbert Lammert-e ünvanlanmış bəyanat qəbul edib.

Bəyanatda 1918-ci ilin mart-aprel aylarında ermənilərin Azərbaycanın bir çox şəhərlərində törətdiyi

qırğınlar, kütləvi və amansız qətllər, 700 mindən çox insanın öldürülməsi haqqında məlumat verilir, ermənilərin

azərbaycanlılara qarşı bir əsrdir həyata keçirdiyi soyqırım və deportasiya siyasəti pislənilir.

Bəyanatda deyilir ki, 31 mart soyqırımı insan hüquqlarının kobud və kütləvi şəkildə pozulması ilə

müşayiət olunur və Almaniya dövləti, dünya ictimaiyyəti, beynəlxalq qurumlar Azərbaycanın haqlı tələblərini

dəstəkləməli, insanlığa qarşı törədilən bu qatı cinayət genosid aktı kimi tezliklə beynəlxalq hüquqi qiymətini

almalı və cinayətkarlar cəzasız qalmamalıdırlar.

19 mart 2013

133

Mahir Həmzəyev və “Litva-Azərbaycan” Assosiasiyasının prezidenti İmantas Melyanas Moldova

Respublikasının Ombudsmanı Aurelia Qriqoriuya təşəkkür məktubu göndərmişlər

Bu ilin iyul ayında Litva Azərbaycanlıları Cəmiyyətinin sədri Mahir Həmzəyev və “Litva-Azərbaycan”

Assosiasiyasının prezidenti İmantas Melyanas Moldova Respublikasının Ombudsmanı Aurelia Qriqoriuya təşəkkür

məktubu göndərmişlər. Məktubda Aurelia Qriqoriun iyulun 4-də Ermənistan parlamentindəki çıxışı zamanı

Ermənistanım Azərbaycana qarşı təcavüzünü, insanlığa zidd cinayətlər törətdiyini bəyan etməklə göstərdiyi cəsarət

və prinsipiallığına görə təşəkkür bildirilmişdir.

İyul 2013

134

“Vətən” Cəmiyyəti Danimarka Parlamentinə etiraz məktubu göndərimişdir

Cari ilin sentyabr ayında Danimarkada fəaliyyət göstərən “Vətən” Cəmiyyəti bir qrup danimarkalı

parlamentarinin Azərbaycanın işğal altındakı torpaqlarına səfər etməsi və qondarma rejimin rəhbərliyi ilə

görüşlər keçirməsinə etiraz olaraq Danimarka Parlamentinə məktub göndərimişdir. Danimarkadakı

Azərbaycan icması adından Parlamentin Xarici Siyasət Komitəsinin sədri Mette Gjerskova ünvanlanan etiraz

məktubunda ölkə parlamentinin iki üzvünün Azərbaycanın işğal altındakı Dağlıq Qarabağ bölgəsinə səfər

etməsi haqda Ermənistan kütləvi informasiya vasitələrində yayılan xəbərlərdən narahatlıq bildirilir.

Məktubda Dağlıq Qarabağ münaqişəsi haqqında ətraflı məlumat verilərək, 1992-ci ildən bəri Ermənistan

silahlı qüvvələrinin işğalı altında olan bölgənin Azərbaycan Respublikasının ayrılmaz tərkib hissəsi olması və

bu faktın beynəlxalq hüquqla təsbit edildiyi, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün BMT və digər qurumlar, eləcə

də Danimarka hökuməti tərəfindən tanındığı diqqətə çatdırılmışdır.

Sentyabr

2013

135

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi (BAK) son günlər Moskvadakı hadisələrlə əlaqədar Rusiyada

azərbaycanlılara qarşı yürüdülən diskriminasiya siyasətinə etiraz bəyanatı qəbul edib

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi (BAK) son günlər Moskvadakı hadisələrlə əlaqədar

Rusiyada azərbaycanlılara qarşı yürüdülən diskriminasiya siyasətinə etiraz bəyanatı qəbul edib. Bəyanatda

deyilir: "Tarixdə "xalqlar həbsxanası" kimi tanınan Çar Rusiyasının, sonralar isə özünü Sovet İmperiyasının

varisi elan etmiş Rusiya bu missiyanı indi də davam etdirir”.

Daha sonra bəyanatda bildirilir ki, Rusiya Federasiyasında yaşayan qeyri-rus xalqlar daim qatı

millətçi və şovinist ünsürlərlə üz-üzə gəliblər: "Artıq bu hal bir dövlət siyasətinə çevrilib desək, daha doğru

olardı. Bütün qeyri-rus xalqlara kəskin münasibətilə seçilən Y.Jirinovski, hazırda azərbaycanlıların

Rusiyadan deportasiya olunması üçün imzatoplama kampaniyasına başlamış müxalifət lideri, qatı şovinist

A.Novalninin hərəkətləri şovinist rejimin bariz nümunəsidir. Məhz bunun nəticəsidir ki, ölkə boyu kriminal

mühit fəallaşır, qeyri-rus xalqlara qarşı dözülməz münasibət, diskriminasiya, qatı milliyyətçilik, irqçilik daha

da intensivləşir". Qeyd olunur ki, son günlər Orxan Zeynalovla Yuri Şerbakov arasında baş vermiş və

Y.Şerbakovun ölümü ilə nəticələnən adi bir məişət insidentindən bir bəhanə kimi istifadə olunur: "Belə

hadisələr dünyanın hər bir ölkəsində, hətta eyni millətdən olan fərdlər arasında yüzlərlə və minlərlə baş verir.

Əlbəttə ki, istənilən halda ortada bir ölüm hadisəsi, bir cinayət var və cinayətkar cəzasını almalıdır. BAK hər

cür qanun və hüquq pozğunluğunu, cinayətkarlığı, eyni zamanda rus rəsmilərin xüsusən də azərbaycanlılara

qarşı apardığı siyasi kampaniyanı qəti şəkildə pisləyir. Dünyanın heç bir hüquqi dövlətində bir nəfərə görə

bütün xalq günahlandırılmır və diskriminasiyaya uğramır. Avropa və Amerikanın müxtəlif ölkə və

şəhərlərində rus millətinin nümayəndələrindən ibarət yüzlərlə kriminal qruplaşma mövcuddur. Bu

qruplaşmaların törətdikləri cinayətlərə görə heç bir vaxt rusların digər nümayəndələri cavab vermir, onlara

qarşı antipatiya hiss olunmur, hücumlara və diskriminasiyaya məruz qalmırlar". Bəyanatda deyilir ki,

Moskvanın "Biryuzova" ticarət mərkəzinə və "Pokrovka" meyvə-tərəvəz bazasına "skinhedlər"in hücumları,

Tverdə 100-dən çox azərbaycanlının saxlanılması və həbsi, 27 yaşlı günahsız bir azərbaycanlının məhz

azərbaycanlı olduğuna görə öldürülməsi faktı Rusiya kimi böyük bir dövlətə başucalığı gətirmir.

BAK özünü Rusiyaya varis hesab etdiyinə görə asağıdakı tarixi faktları xatırlatmağı borc bilir:

"Azərbaycanın II Dünya müharibəsində verdiyi şəhidlər milliyətcə azərbaycanlılar idilər. Böyük Vətən

müharibəsi zamanı sovet texnikasını yanacaqla təmin edən, arxa cəbhədə yarıac, yarıtox, gecə-gündüz çalışan

məhz indi deportasiyaya məruz qalan azərbaycanlıların ata-anaları, baba və nənələri olublar. Müharibəni

yanacaqla təmin edən məhz Qəhrəman Bakı olub. Halbuki indinin özündə belə bu şəhər Qəhrəman Şəhərlər

siyahısına daxil edilməyib. Sovet Rusiyası üçün vuruşan yüzlərlə azərbaycanlı Sovet İttifaqı Qəhrəmanı adını

alıb: General Həzi Aslanov, "Mixaylo" ləqəbli əfsanəvi Mehdi Hüseynzadə, Leninqrad göylərini faşist

bombardmanından qoruyan Hüseynbala Əliyev, sinəsini məhz rus komandiri üçün sipər edərək onu ölümdən

qurtaran, lakin özü şəhid olan Qafur Məmmədov və minlərlə döyüşçü də Azərbaycan xalqının nümayəndələri

idilər. Rusiyaya xatırlatmaq istəyirik ki, 444-cü Diviziyada vuruşan və qəhrəmanlıqlar göstərənlər də

azərbaycanlılardan ibarət diviziya olub. Müharibədə on minlərlə həlak olan, itkin düşən və şikəst olan da

azərbaycanlılar idilər".

Bəyanatın sonunda bildirilir ki, bu yaxınlarda Niderlandın Haaqa şəhərində rus diplomatın etdiyi

qanun pozuntusuna görə polislər tərəfindən saxlanılması Rusiyada böyük səs-küyə səbəb olmuşdu: "Rəsmi

Moskvanın təkidi ilə Niderland XİN bu insidentə görə Rusiyadan üzr istəmişdi, lakin Moskva daha irəli

gedərək həmin polislərin həbs olunmasını hələ də tələb etməkdədir. Görəsən, Prezident Putin dünən

Moskvada naməlum şəxslər tərəfindən öz evində döyülmüş Niderland diplomatı və küçədə qətlə yetirilmiş

27 yaşlı günahsız azərbaycanlı üçün Niderland və Azərbaycan dövlətlərindən üzr istəyəcəkmi, cinayətkarları

həbs edəcəkmi?"

BAK, eyni zamanda, Rusiyada fəaliyyət göstərən azərbaycanlı icma və təşkilatların, həmçinin

uzun illər Rusiyada yasayıb yaradan ayrı-ayrı ictimai şəxslərin səslərinin eşidilməməsindən çox təəssüf hissi

keçirir: "BAK bütün bunları nəzərə alaraq, Rusiyanın bu cür şovinist addımlarını qətiyyətlə pisləyir və bunun

beynəlxalq gərginliyə səbəb ola biləcəyindən narahat olduğunu dilə gətirir və baş verənləri Azərbaycan

dövlətinə qarşı siyasi təzyiq kimi qiymətləndirir".

18 oktyabr 2013

136

Nizami Gəncəvi adına Beynəlxalq Mərkəzi Prezident İlham Əliyevə məktub ünvanlamışdır

Nizami Gəncəvi adına Beynəlxalq Mərkəzinin Prezident İlham Əliyevə ünvanlandığı məktubda

deyilir: “Hörmətli cənab Prezident, yenidən Azərbaycan Respublikasının Prezidenti seçilməyiniz

münasibətilə ən səmimi təbriklərimizi qəbul etməyinizi xahiş edirik.

İnanırıq ki, bu qələbə dünyaya dahi Nizami Gəncəvi kimi filosof bəxş etmək fəxarətinə sahib və

bizim üçün olduqca dəyərli bir ölkə olan Azərbaycanda demokratiya, dünyəvilik və vətəndaş azadlıqları

institutlarını daha da gücləndirəcəkdir. Zati-alinizə ən dərin ehtiramımızla bərabər, Sizə möhkəm cansağlığı

və Azərbaycanın daha da çiçəklənməsi və inkişafında böyük uğurlar arzulayırıq. Əminik ki, Sizin davamlı

dəstəyinizlə Azərbaycanın mədəni irsini dünyaya uğurla tanıtdıran Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi elm,

maarif və beynəlxalq dialoqu təbliğ edən əsas regional mərkəzlərdən birinə çevriləcəkdir. Hörmətli Prezident,

Sizə ən dərin ehtiramımızı, möhkəm cansağlığı arzumuzu və Azərbaycanın daha da çiçəklənməsi və davamlı

inkişafına yönəlmiş səylərinizdə uğurlar diləyimizi qəbul etməyinizi xahiş edirik”. Təbrik məktubu Nizami

Gəncəvi adına Beynəlxalq Mərkəzin həmsədri Vayra Vike-Freyberqa, Nizami Gəncəvi adına Beynəlxalq

Mərkəzin həmsədri, Misirin İsgəndəriyyə Kitabxanasının direktoru İsmail Seragəldin, Nizami Gəncəvi adına

Beynəlxalq Mərkəzin İdarə heyətinin üzvü Tarja Halonen, Nizami Gəncəvi adına Beynəlxalq Mərkəzin İdarə

heyətinin üzvü Petar Stoyanov, Nizami Gəncəvi adına Beynəlxalq Mərkəzin İdarə heyətinin üzvü Giuli

Alasaniya, Nizami Gəncəvi adına Beynəlxalq Mərkəzin İdarə heyətinin üzvü Valter Füst və digərilərinin

adından ünvanlanıb.

21 oktyabr 2013

137

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının prezidenti Bako

Sahakyanin Brüsseldə "Avropa Birliyi və Dağlıq Qarabağ arasındakı əməkdaşlıq" mövzusunda

keçirilən görüşdə iştirakı ilə əlaqədar bəyanat yayıb

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının

prezidenti Bako Sahakyanin Brüsseldə "Avropa Birliyi və Dağlıq Qarabağ arasındakı əməkdaşlıq"

mövzusunda keçirilən görüşdə iştirakı ilə əlaqədar bəyanat yayıb. Bəyanatda deyilir: “2013-cü il oktyabrın

15-də Brüsseldə baş tutan görüşün gündəliyinə salınmış "Soyqırım və beynəlxalq hüquq", "Avropa Birliyi

və Dağlıq Qarabağ arasındakı əməkdaşlıq" mövzularının adlarından bəlli olur ki, işğalçı Ermənistan həm

Türkiyəyə, həm də Azərbaycana qarşı tutduğu destruktiv və işğalçı mövqeyini davam etdirməkdə israrlıdır”.

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi bəyan edir ki, Avropa Birliyi qondarma Dağlıq

Qarabağ Respublikasının qondarma prezidenti ilə görüşmək əvəzinə Ermənistana təzyiqlər göstərməli,

BMT qətnamələrinə qeyd-şərtsiz əməl edərək işğala son qoymağa məcbur etməlidir. Benilüks

Azərbaycanlılar Konqresi bildirir ki, Avropa Parlamentinin üzvləri işğal nəticəsində öz ərazisindən qaçqın

və məcburi köçkün düşmüş bir milyon azərbaycanlının pozulmuş hüquqlarının bərpası üçün fəaliyyətə

keçməlidir.

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi 2013-cu il oktyabrın 15-də Avropa Parlamentində

qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının prezidenti Bako Sahakyanla görüşlər zamanı bəzi deputatların

ermənipərəst çıxışlarını pisləyir və birmənalı şəkildə BMT-nin Beynəlxalq Ədalət Şurasının təmsilçisinin

qərəzli çıxışına və anti-Azərbaycan mövqeyinə qətiyyətlə etiraz edir: “Görüşdə Bako Sahakyanın Xankəndi

əməliyyatı ilə Drezdenin bombalanmasını müqayisə etməsi və ərazi bütövlüyü prinsipini yanlış şərh etməyə

çalışması, Qarabağın Azərbaycana Stalin tərəfindən verilməsi bəyanatını səsləndirməsi ən azından tarixi

saxtalaşdırmaq məqsədi daşıyır. Dağlıq Qarabağa sərnişin təyyarələrinin uçuşuna Azərbaycanın imkan

verməməsinin beynəlxalq terror adlandırılması isə bütün sərhədləri aşmaq və ermənipərəst siyasət

yürütməkdən başqa bir şey deyildir”. Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi bütün bunları nəzərə alaraq bildirir

ki, bu cür qərəzli çıxışlar bizə BMT-nin Beynəlxalq Ədalət Şurasının bəzi üzvlərinin ermənipərəst mövqe

tutduğunu, ikili standartlardan çıxış etdiyini və beynəlxalq ictimaiyyəti aldatmaqla məşğul olduğunu deməyə

əsas verir. Benilüks Azərbaycanlılar Konqresi qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının prezidenti ilə

Avropa Parlamentinin görüş keçirməsini şiddətlə qınayır, ermənipərəst millət vəkillərinin və siyasətçilərin

anti-Azərbaycan mövqeyini pisləyir və onları haqq-ədalətin yanında olmağa çağırır.

BAK bəyan edir ki, bu səpkidə görüşlər və müzakirələr, düşünülmüş şəkildə səslənən fikirlər

Azərbaycan Dövlətçiliyinə qarşı siyasi təxribat, təzyiq vasitəsi kimi qəbul olunur, sülh danışıqlarına mane

olur və münaqişənin həllini dalana dirəyir. “Bu qəbildən olan beynəlxalq görüşlər Azərbaycanın ərazi

bütövlüyünə hörmət çərçivəsində keçirilməlidir” bəyanatda belə deyilir.

23 oktyabr 2013

138

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi 20 Yanvar faciəsinin 24-cü ildönümü ilə əlaqədar olaraq Avropa

Parlamentinə və Benilüks ölkələrinin qanunverici qurumlarına müraciət ünvanlayıb

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi 20 Yanvar faciəsinin 24-cü ildönümü ilə əlaqədar olaraq

Avropa Parlamentinə və Benilüks ölkələrinin qanunverici qurumlarına müraciət ünvanlayıb.

Konqresdən Dövlət Komitəsinə daxil olmuş məlumata görə müraciətdə deyilir ki, 1990-cı il 20

Yanvar ümumxalq hüzn günü olmaqla yanaşı, eyni zamanda Azərbaycanda sovet rejiminin hakimiyyətinin

sona çatmasının başlanğıcı olub. Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi müraciətində Avropa Parlamentini və

Benilüks ölkələri qanunvericilərini bu qeyri-insani aksiyanı rəsmi şəkildə pisləyən qətnamə qəbul etməyə

çağırıb. Konqres üzvləri faciəyə Avropa Parlamenti tərəfindən siyasi qiymət veriləcəyinə, bu qanlı faciənin

Avropa tarixi hafizəsinin tərkib hissəsi kimi qəbul ediləcəyinə inandıqlarını qeyd ediblər.

17 yanvar 2014

139

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi (AAK) və Almaniyadakı Azərbaycanlıların Koordinasiya

Mərkəzi (AAKM) Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycan vətəndaşları Dilqəm Əsgərov və

Şahbaz Quliyevi Kəlbəcər rayonu ərazisində girov götürməsi ilə bağlı Avropanın ictmai, siyasi və

humanitar təşkilatlarına bəyanat ünvanlayıb

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi (AAK) və Almaniyadakı Azərbaycanlıların Koordinasiya

Mərkəzi (AAKM) Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycan vətəndaşları Dilqəm Əsgərov və Şahbaz

Quliyevi Kəlbəcər rayonu ərazisində girov götürməsi ilə bağlı Avropanın ictmai, siyasi və humanitar

təşkilatlarına bəyanat ünvanlayıb. Müraciətdə öz doğma torpağında erməni işğalçıları tərəfindən girov

götürülmüş Dilqəm Əhmədov və Şahbaz Quliyevin vəziyyətinin ağır olduğu bildirilir və beynəlxalq

qurumları həmvətənlərimizin taleyinə biganə qalmamağa çağırır, erməni işğalçılarının işgəncə siyasətinə son

qoymasını tələb edir.

Bəyanatda Kəlbəcərdəki hadisələrlə yanaşı, Dağlıq Qarabağ və yeddi ətraf rayonunun ermənilər

tərəfindən işğal edilməsi, bir milyon qaçqın və məcburi köçkünün acınacaqlı taleyi barədə bir daha məlumat

verilir. AAK və AAKM-in vətəndaşlarımızın müdafiəsinə dair yaydığı bəyanatda ən bəsit insan hüquqlarının

– Vətəndə yaşamaq hüququnun pozulmasının yolverilməzliyi vurğulanır və bu hüququn bərqərar olunması

tələb olunur. AAK və AAKM-in bəyanatı Avropa Parlamentinə, Alman Bundestaqına və eyni zamanda

« Human Rigths », « Amnesty İnternational », « Qırmızı xaç » kimi beynəlxalq qurumlara təqdim olunub.

25 iyul 2014

140

Ukrayna Azərbaycanlıları Konqresi (BUAK) sədr Rövşən Tağıyevin imzası ilə beynəlxalq təşkilatlara

müraciət ünvanlanıb

Ukraynada yaşayan azərbaycanlılar son günlər Azərbaycanın işğal olunmuş torpaqlarındakı təmas

xəttində Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən törədilən təxribatdan ciddi narahat olduqlarını bildiriblər.

Birləşmiş Ukrayna Azərbaycanlıları Konqresi (BUAK) sədr Rövşən Tağıyevin imzası ilə beynəlxalq

təşkilatlara müraciət ünvanlanıb.

Müraciətdə Ukraynada yaşayan azərbaycanlılar beynəlxalq təşkilatlardan Ermənistanın silahlı

qüvvələrinin təmas xəttində insan tələfatına səbəb olan təxribatları ilə əlaqədar ciddi ölçü götürülməsinin

vacibliyi qeyd olunub. Müraciətdə həmçinin deyilir ki, son günlər baş verən hadisələr xüsusilə də, Ermənistan

tərəfindən 1994-cü ildə əldə olunmuş atəşkəs razılığının pozulması insan tələfatına, xüsusilə dinc sakinlərin

öldürülməsinə səbəb olmaqdadır. Ukrayna azərbaycanlıları münaqişənin artıq davam etməsinin yolverilməz

olduğunu bildirərək, BMT Təhlükəsizlik Şurasının məlum 4 qətnaməsində də göstərildiyi kimi Azərbaycanın

ərazi bütövlüyünün bərpa olunması üçün beynəlxalq ictimaiyyəti təxirəsalınmaz tədbirlər görməyə,

təcavüzkara qarşı sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır.

Birləşmiş Ukrayna Azərbaycanlıları Konqresinin müraciətində bildirilir ki, bütün beynəlxalq

təşkilatlar- BMT, Avropa İttifaqı, Avropa Şurası, xüsusən də ATƏT işğal olunmuş Dağlıq Qarabağın və ətraf

rayonların azad olunması barədə qəbul edilmiş qətnamələrinin yerinə yetirilməsi üçün konkret addımlar

atmalıdır. “Ukrayna azərbaycanlıları Azərbaycan dövlətinin regionda sülhün təmin olunmasına yönəlmiş

siyasətini dəstəkləyir, münaqişənin dinc yolla həll olunmasının, yüksək səviyyədə razılığın əldə edilməsinin

tərəfdarıdır”- deyə müraciətdə qeyd olunub.

05 avqust 2014

141

“Azərbaycanın kədəri bizim kədərimiz, sevinci bizim sevincimizdir” sözləri ilə başlayan bəyanatda

bu günlərdə cəbhə xəttində yaşanan dəhşətli hadisələrə toxunulmuş, Ermənistanın işğalçı siyasəti

pislənmişdir

“Azərbaycanın kədəri bizim kədərimiz, sevinci bizim sevincimizdir” sözləri ilə başlayan bəyanatda bu

günlərdə cəbhə xəttində yaşanan dəhşətli hadisələrə toxunulmuş, Ermənistanın işğalçı siyasəti pislənmişdir.

Bəyanatda deyilir: “Bu işğalçı qurum bilməlidir ki, yeni "Xocalı"lar yaşanmayacaq. 1990-cı illərdə işğal

etdikləri torpaqlar əsla daimi onlarda qalmayacaq. Azərbaycan dövləti güclü, suveren bir dövlətdir. Özünü

müdafiə edəcək hərbi qüvvələrə malikdir. Azərbaycan əsgəri döyüşü keçmişində aldığı əxlaqi dəyərlərlə edər,

əsla sadə vətəndaşları hədəf almaz və uşaqlara qarşı silah istifadə etməz”.

Həmçinin qeyd edilir ki, sülhü təmin etmək bir yana, atəşkəsi təmin etmək iqtidarında olmayan,

müharibəni, qətliamı dəstəkləyən bir rəhbərlik heç zaman sərhədlərin açılmasını tələb edə bilməz. Hər zaman

olduğu kimi Erməni xalqına da deyirik ki, sizi sonu görünməyən bir tunelin içinə sürükləyən bu faşist, irqçi,

daşnak rəhbərliyindən xilas olmağa çağırırıq. Çünki, Qafqazda sülhün qarşısında ən böyük maneə bu daşnak

rəhbərliyidir.

Bəyanat Türkiyə Azərbaycan Dostluq Dərnəkləri Federasiyasının üzvləri-İstanbul Azərbaycanla

Həmrəylik Dərnəyi, Ankara Azərbaycan Mədəniyyət və Həmrəylik Dərnəyi, Muğla Azərbaycan Mədəniyyət

və Həmrəylik Dərnəyi, Manisa Azərbaycan Mədəniyyət və Həmrəylik Dərnəyi, Yalova Azərbaycan

Mədəniyyət və Həmrəylik Dərnəyi, Qars Azərbaycan Mədəniyyət və Həmrəylik Dərnəyi, Azərbaycan

Mədəniyyət və Həmrəylik Dərnəkləri, İğdır Azərbaycan Evi Dərnəyi, Beynəlxalq Azərbaycan Mədəniyyət Dil-

Tarix Araşdırma Mərkəzi və Kuşadası Azərbaycan Mədəniyyət və Həmrəylik Dərnəyi tərəfindən

imzalanmışdır.

05 avqust 2014

142

Türkiyə Azərbaycan Dərnəkləri Federasiyası (TADEF) son günlər cəbhədəki gərginliklə əlaqədar

beynəlxalq təşkilatlara ünvanlanmış bəyanat qəbul edib

Türkiyə Azərbaycan Dərnəkləri Federasiyası (TADEF) son günlər cəbhədəki gərginliklə əlaqədar

beynəlxalq təşkilatlara ünvanlanmış bəyanat qəbul edib.Bəyanatda Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarını işğal

etməsi, azərbacanlılara qarşı həyata keçirdiyi qətliam və soyqırımlara beynəlxalq təşkilatlar və qeyri-hökumət

təşkilatları tərəfindən heç bir siyasi, hüquqi qiymət verilməməsi və dünya ictimaiyyətinin hələ də bu məsələyə

laqeyd qalması pislənilir.

"1993-cü ildə BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının (TŞ) Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinə dair 822, 853,

874, 884 saylı qətnamələrində Azərbaycanın ərazi toxunulmazlığı təsdiq olunsa da, işğalçı qüvvələr Azərbaycan

Respublikası ərazisində qalmaqda davam edir"- deyə bəyanatda bildirilir.Sənəddə həmçinin atəşkəs haqqında

sazişin müddəalarını kobud surətdə tapdalayan Ermənistan Respublikasının Silahlı Qüvvələrinin atəşkəs

rejimini planlı şəkildə pozması nəticəsində Azərbaycan hərbçiləri və dinc sakinlərinin şəhid olduğu vurğulanır.

“TADEF olaraq atəşkəs rejimində baş verən bu hadisəni pisləyir və bunu dəstəkləyən qüvvələri hiddətlə

qınayırıq.”-deyə bəyanatın sonunda qeyd edilir.

05 avqust 2014

143

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Avropanın beynəlxalq təşklatlarına müraciət edərək,

Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərində vəziyyəti yenidən

gərginləşdirməyə, müharibənin alovlanmasına yönələn cəhdlərindən dərin narahatlığını bildirib və

dünya ictimaiyyətini baş verənlərə laqeyd qalmamağa çağırıb

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Avropanın beynəlxalq təşklatlarına müraciət edərək, Ermənistan silahlı

qüvvələrinin işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərində vəziyyəti yenidən gərginləşdirməyə, müharibənin

alovlanmasına yönələn cəhdlərindən dərin narahatlığını bildirib və dünya ictimaiyyətini baş verənlərə laqeyd

qalmamağa çağırıb.

Müraciətdə, Ermənistan tərəfindən intensiv şəkildə atəşkəsin pozulduğu və ermənilərin təcavüzü

nəticəsində Azərbaycanın 13 hərbçisinin, eyni zamanda sülhsevər sakinlərinin şəhid olduğu qeyd edilir.

Bəyanatda həmçinin Azərbaycanın 20 faiz torpağının 20 ildən çoxdur ki işğal altında olduğu, işğal olunmuş

torpaqların qeyd şərtsiz azad edilməsinə dair BMT-nin 822, 853, 874 ve 884 saylı qətnamələrinin hələ də icra

olunmamasına baxmayaraq Azərbaycanın hər zaman regionda sülhsevər siyasətin tərəfdarı kimi çıxış etməsi

vurğulanır. AAK Avropada fəaliyyət göstərən beynəlxalq təşkilatları Ermənistanın təcavüzkar suyasətinə qarşı

zəruri addımlar atmağa, münaqişənin yenidən alovlanması təhlükəsinin regionda sülhə və sabitliyə diddi təhlükə

yaratdığını nəzərə almağa çağırıb.

Qeyd edək ki, Ermənistanın işğalçılıq siyasətini pisləyən Bəyanat ATƏT-in Minsk qrupunun üzvlərinə,

Almaniya Federativ Respublikasının Parlamentinə (Bundestaq), Avropa Parlamentinin Xarici Əlaqələr və İnsan

Hüquqları Komitələrinə, həmçinin "Human Rights Watch" beynəlxalq insan hüquqlarının müdafiəsi təşkilatının

və "Amnesty International" təşkilatınının Almaniyadakı nümayəndəliklərinə göndərilmişdir.

05 avqust 2014

144

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi son günlərdə cəbhə xəttdində yaranmış gərgin vəziyyətlə

əlaqədar bəyanatla çıxış edib

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi son günlərdə cəbhə xəttdində yaranmış gərgin vəziyyətlə

əlaqədar bəyanatla çıxış edib.Bəyanatda bildirilir ki, “Nə qədər ki, Ermənistan beynəlxalq hüquq çərçivəsində

təcavüzkarlıq siyasətinə görə layiqli şəkildə cəzalandırılmır, regionda sülhdən və sabitlikdən danışmaq

yersizdir. Ona görə də, biz bir daha beynəlxalq təşkilatlara, ATƏT-in Minsk qrupuna üz tutaraq yaranmış

vəziyyətə təcili müdaxilə etməyə və təcavüzkarın dayandırılması üçün təxirəsalınmaz tədbirlər görməyə

çağırırıq”.

Bəyanatda BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının 822, 853, 874 və 884 saylı qətnamələrinin yerinə

yetirilməsinin zəruriliyi də vurğulanıb.

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi bəyanatda Ermənistanın atəşkəs haqqında sazişin müddəalarını kobud

şəkildə pozaraq insan təlafatına, o cümədən dinc sakinlərin ölümünə səbəb olan təxribatlarının dərin narahatlıq

doğurduğunu ifadə edib.

06 avqust 2014

145

Belarus Azərbaycan İcmaları Konqresinin nümayəndələri ATƏT-in Minsk qrupuna müraciət

edərək, Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərində vəziyyəti yenidən

gərginləşdirməyə yönələn cəhdlərindən dərin narahatlığını bildirib

Belarus Azərbaycan İcmaları Konqresinin nümayəndələri ATƏT-in Minsk qrupuna müraciət edərək,

Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərində vəziyyəti yenidən gərginləşdirməyə

yönələn cəhdlərindən dərin narahatlığını bildirib. Müraciətdə qeyd olunur ki, Ermənistan silahlı qüvvələrinin

son günlər həyata keçirdiyi təxribatlar Ermənistan–Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin hələdə həll

olunmamasının nə dərəcədə təhlükəli olduğunu bir daha nümayiş etdirir.

“Belarus Azərbaycan İcmaları Konqresinin nümayəndələri beynəlxalq qurumları Ermənistan

Respublikasına atəşkəs sazişinə və BMT Təhlükəsizlik Şurasının Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı qəbul

etdiyi qətnamələrə əməl etmədiyinə görə ciddi sanksiyalar tətbiq etməyə çağırır.” - deyə sənəddə vurğulanır.

06 avqust 2014

146

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin regional bölmələri - Samara Azərbaycanlıları Liqası, Perm

vilayəti, Volqoqradvilayəti, Çuvaş Respublikası, Sverdlov vilayəti, Stavropol diyarı və Xantı-Mansı

muxtar dairəsində fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarımız son günlər cəbhədə baş verən dəhşətli

hadisələrlə əlaqədar ATƏT-in Minsk qrupuna ünvanlanmış birgə bəyanat qəbul etmişdir

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin regional bölmələri - Samara Azərbaycanlıları Liqası, Perm vilayəti,

Volqoqradvilayəti, Çuvaş Respublikası, Sverdlov vilayəti, Stavropol diyarı və Xantı-Mansı muxtar dairəsində

fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarımız son günlər cəbhədə baş verən dəhşətli hadisələrlə əlaqədar ATƏT-in

Minsk qrupuna ünvanlanmış birgə bəyanat qəbul etmişdir.

Bəyanatda qeyd olunur ki, son günlər Azərbaycan və Ermənistan silahlı qüvvələrinin təmas xəttində

Ermənistan tərəfindən atəşkəsin mütəmadi olaraq pozulmasından dərin narahatlıq duyur. Ümumrusiya

Azərbaycan Konqresinin regional bölmələri Azərbaycanın 20 faiz torpaqlarımızın işğal altında olduğunu

xatırladaraq, BMT-nin 822, 853, 874 ve 884 saylı qətnamələrinin hələ də icra olunmamasının regionda sabitliyə

ciddi təhlükə yaratdığını qeyd ediblər.

06 avqust 2014

147

Polşada fəaliyyət göstərən Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi Polşa dövlət və hökumət

nümayəndələrinə Azərbaycan-Ermənistan təmas xəttindəki mövcud vəziyyət barədə narahatlığını

ifadə edən məktubla müraciət edib

Polşada fəaliyyət göstərən Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi Polşa dövlət və hökumət nümayəndələrinə

Azərbaycan-Ermənistan təmas xəttindəki mövcud vəziyyət barədə narahatlığını ifadə edən məktubla müraciət

edib.

Müraciət Polşa Prezidentinin icra aparatına, Baş nazirin, Polşa Parlamentinin üzvlərinə, həmçinin, Avropa

Şurası, ATƏT və BMT-nin baş ofisinin, eyni zamanda ATƏT-in Minsk qrupu həmsədrlərinin elektron poçt

ünvanlarına göndərilib.

Azərbaycanın 20 faiz ərazisinin Ermənistan tərəfindən işğal edilməsi, nəticədə bir milyona yaxın qaçqın

və məcburi köçkünün öz doğma yurdundan didərgin düşməsi kimi faktların yer aldığı məktubda Ermənistanın

təxribatlarının qarşısının alınması üçün beynəlxalq ictimaiyyətə ünvanlanmış çağırış da öz əksini tapıb. "1994-

cü il mayın 8-i əldə edilmiş atəşkəsə baxmayaraq hələ də Ermənistan dövləti öz terrorçu əməllərindən əl çəkmir.

Ermənistan silahlı qüvvələrinin basqını nəticəsində iyul ayının sonundan bu günədək Azərbaycan ordusu 13

hərbçisini itirmişdir. Bundan başqa, cəbhə xəttinə yaxın yaşayan mülki əhali davamlı atəş altındadır və bu terror

dinc vətəndaşların da ölümünə səbəb olur . Biz onların ailə və yaxınlarına baş sağlığı diləyir, beynəlxalq

təşkilatları isə bu təcavüzü dayandırmağa çağırırıq. Dünya, baş verən hadisələrə biganə qalmamamlıdır!”

06 avqust 2014

148

Qırğızıstanda fəaliyyət göstərən “Azəri” İctimai Birliyi İdarə Heyəti üzvləri və Ağsaqqallar

Şurasının ümumi yığıncağı keçirilib

Qırğızıstanda fəaliyyət göstərən “Azəri” İctimai Birliyi İdarə Heyəti üzvləri və Ağsaqqallar Şurasının

ümumi yığıncağı keçirilib. Tədbirdə Birliyin sədri, Qırğızıstan Respublikasının əməkdar hüquqçusu Əzizağa

Əliyev, əməkdar inşaatçı, II dünya mühariəbəsinin iştirakçısı Əsəd Həsənov , professorlar, Arif Qəmərli, Akif

Rəfibəyov, tanınmış hüquqçu Xaris Turna, “Türkel” Fonudunun prezidenti, jurnalist-filoloq Hökümə Xəlilova,

“Türkel” qəzetinin baş redoktoru, elmlər namizədi Ramiz Məşədihəsənli, pedaqoq Alla Qurbanova və başqaları

çıxış edərək Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi və Ermənistanın təcavüzkarlıq siyasəti və

törətdiyi təxribatlar barədə məlumat veriblər.

Tədbriin sonunda “Azəri” İctimai Birliyi Qırğızıstanda yaşayan azərbaycanlılar adından beynəlxalq

təşkilatlar Ermənistanın işğalçılıq siyasətini pisləyən bəyanat ünvanlayıblar. Bəyanatda deyilir: “Son günlər

Ermənistan-Azərbaycan qoşunların təmas xəttinin müxtəlif istiqamətlərində vəziyyətin gərginləşməsi,

Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin atəşkəsi pozaraq Azərbaycan qarşı təxribat törətmələri Qırğızıstanda yaşayan

həmvətənlərimizi ciddi narahat edir.”

“Azəri” İctimai Birliyinin bəyanatında vurğulanır ki, Ermənistanın BMT Təhlükəsizlik Şuasının müvafiq

qətnamələrinə əməl etməməsi və bu cür təxribatçı addımlar atması bu ölkəyə qarşı beynəlxalq təşkilatlar

tərəfindən ciddi sanksiyaların tətbiq edilməsinin vacib olduğunu göstərir. "Biz Beynəlxalq təşkilatları regionda

sülhün və sabitliyin bərpa olunmasında təsiredici addımlar atmağa çağırırıq” - deyə bəyanatda bildirilir.

07 avqust 2014

149

Azərbaycan-Avstraliya-Türk Dostluq Cəmiyyəti son vaxtlar təxribatçı fəaliyyətini intensivləşdirən

Ermənistanın təcavüzkar siyasəti və onun regiona təsiri barədə Avstraliya hakimiyyət orqanlarına,

ölkədəki tanınmış kütləvi informasiya vasitələrinə və beynəlxalq təşkilatların nümayəndəliklərinə

müraciət edib

Azərbaycan-Avstraliya-Türk Dostluq Cəmiyyəti son vaxtlar təxribatçı fəaliyyətini intensivləşdirən

Ermənistanın təcavüzkar siyasəti və onun regiona təsiri barədə Avstraliya hakimiyyət orqanlarına, ölkədəki

tanınmış kütləvi informasiya vasitələrinə və beynəlxalq təşkilatların nümayəndəliklərinə müraciət edib.

Müraciətdə Ermənistan Silahlı Qüvvələri və Ermənistanın dəstəklədiyi separatçı silahlı qruplar tərəfindən

mövcud atəşkəs rejiminin intensiv pozulmasından dərin narahatlıq ifadə edilib.

“Son günlər Ermənistan silahlı qüvvələrinin qoşunların təmas xəttində atəşkəsi mütəmadi pozmaları

nəticəsində Azərbaycan Silahlı qüvvələrinin 13 hərbçisi şəhid olub, sərhəd bölgələrində yaşayan dinc əhaliyə,

o cümlədən uşaqlara odlu silahlardan atəş açılması davam edir. Ermənistan ATƏT-in Minsk Qrupunun

vasitəçiliyi ilə münaqişənin sülh yolu ilə həlli istiqamətində aparılan danışıqlar prosesinin pozulmasına və

Azərbaycanın beynəlxalq səviyyədə tanınan ərazisində qondarma “Dağlıq Qarabağ Respublikası”nın

tanıdılmasına çalışır.”-deyə müraciətdə qeyd olunub.

Müraciətdə beynəlxalq ictimaiyyətə regionda sabitliyin və sülh danışıqları prosesinə inamın qorunub

saxlanılması naminə, separatizmin bütün hallarına eyni yanaşma göstərilməsi, bütün növ qanunsuz işğal

faktlarının pislənməsi, münaqişənin alovlanmaması üçün Ermənistan hökumətinə təzyiqlərin artırılması və

müvafiq sanksiyalar tətbiq edilməsi tələb edilib.

07 avqust 2014

150

Danimarkada fəaliyyət göstərən “Vətən” Cəmiyyəti Danimarka parlamentinə müraciət edərək,

Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindəki cari vəziyyətlə bağlı dərin narahatlığını ifadə edib

Danimarkada fəaliyyət göstərən “Vətən” Cəmiyyəti Danimarka parlamentinə müraciət edərək,

Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindəki cari vəziyyətlə bağlı dərin narahatlığını ifadə edib.

Ermənistan təxribatçı hərəkətlərinə, Ermənistanın Silahlı Qüvvələri tərəfindən edilmiş silahlı hücum

nəticəsində Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin 13 nəfər hərbçisinin və dinc sakinlərin qətlinə etirazın yer aldığı

məktub Danimarka Parlamentinin spikeri Mogens Lykketofta, Danimarka Parlamentinin Xarici Siyasət

Komitəsinin sədri xanım Mette Gjerskova və Danimarka Parlamentinin üzvlərinə ünvanlanıb.

Məktubda qeyd olunur ki, Ermənistanın Azərbaycanla 1988-ci ildə başladığı müharibə nəticəsində

Azərbaycan ərazisinin 20 faizi Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir. "Bir milyona yaxın

Azərbaycan vətəndaşı öz doğma torpaqlarından didərgin salınmış, 20 mindən çox azərbaycanlı qətlə yetirilmiş,

50 mindən artıq insan əlil olmuşdur. Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzkar siyasəti beynəlxalq təşkilatlar,

ictimaiyyət tərəfindən dəfələrlə pislənsə də, işğalçı ölkə dünya birliyinin tələb və çağırışlarına, beynəlxalq

hüququn norma və prinsiplərinə etinasız yanaşır".

Məktubda Azərbaycan dövlətinin hər zaman regionda sülhün və sabitliyin təmin olunmasına yönəlmiş

siyasət yürütdüyü xatırladılır və dünya birliyindən Ermənistanın son addımları ilə bağlı konkret, obyektiv

qiymət verilməsi tələb olunur.

Qeyd edək ki, Danimarka Parlamentinin Xarici Siyasət Komitəsinin sədri xanım Mette Gjerskova “Vətən”

Cəmiyyətinə ünvanladığı cavab məktubunda müraciətlə tanış olduğunu və təqdim olunan məlumatlardan

parlamentdəki fəaliyyətində istifadə edəcəyini bildirib.

07 avqust 2014

151

Azərbaycan-Rumıniya Gənclər və Mədəniyyət Assosiasiyası son vaxtlar təxribatçı fəaliyyətini

intensivləşdirən Ermənistanın təcavüzkar siyasəti və onun regiona təsiri barədə Rumıniya

Prezidentinin Administrasiyasına, digər hakimiyyət strukturlarına, ölkədəki nüfuzlu mətbuat

orqanlarına və beynəlxalq təşkilatların nümayəndəliklərinə açıq məktubla müraciət edib

Azərbaycan-Rumıniya Gənclər və Mədəniyyət Assosiasiyası son vaxtlar təxribatçı fəaliyyətini

intensivləşdirən Ermənistanın təcavüzkar siyasəti və onun regiona təsiri barədə Rumıniya Prezidentinin

Administrasiyasına, digər hakimiyyət strukturlarına, ölkədəki nüfuzlu mətbuat orqanlarına və beynəlxalq

təşkilatların nümayəndəliklərinə açıq məktubla müraciət edib. Müraciətdə Ermənistan silahlı qüvvələri

tərəfindən Azərbaycan və Ermənistan arasında mövcud atəşkəs rejiminin intensiv pozulmasından dərin

narahatlıq ifadə olunur.

Bildirilir ki, son günlər Ermənistan silahlı qüvvələrinin qoşunların təmas xəttində atəşkəsi mütəmadi

pozmaları nəticəsində Azərbaycan hərbçiləri öldürülür, sərhəd bölgələrində yaşayan dinc əhaliyə, o cümlədən

uşaqlara odlu silahlardan atəş açılır. Sənəddə Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin

tarixindən bəhs edilir, Azərbaycan ərazilərinin 20 faizinin artıq 20 ildən çoxdur ki, Ermənistanın işğalı altında

olduğu, bir milyondan çox qaçqının və məcburi köçkünün öz yurdlarını itirməsi, zəbt olunmuş torpaqların qeyd-

şərtsiz azad edilməsinə dair BMT Təhlükəsizlik Şurasının 822, 853, 874 və 884 saylı qətnamələrinin hələ də

icra olunmadığı vurğulanır. Müraciətin sonunda təcavüzkar Ermənistana qarşı təzyiqlərin artırılmasına çağırış

edilir. Müraciət Rumıniya Milli Xəbər Agentliyinin ("Agerpres") rəsmi internet səhifəsində yerləşdirilmişdir.

http://www.agerpres.ro/comunicate/2014/08/07/comunicat-de-presa-asociatia-culturala-a-tineretului-din-

romania-si-azerbaidjan-11-05-35

İqbal Hacıyev

AzərTAc-ın xüsusi müxbiri

Buxarest07 avqust 2014

152

Azərbaycan Federasiyası İsveç son günlərdə cəbhədə baş verən hadisələrlə əlaqədar olaraq İsveçin

Xarici İşlər Nazirliyinə ünvanlanan bəyanat qəbul edib

Azərbaycan Federasiyası İsveç son günlərdə cəbhədə baş verən hadisələrlə əlaqədar olaraq İsveçin

Xarici İşlər Nazirliyinə ünvanlanan bəyanat qəbul edib.Bəyanatda Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal edilmiş

Azərbaycan ərazilərində vəziyyəti yenidən gərginləşdirməyə yönələn cəhdlərindən dərin narahatlıq bildirilib.

Bəyanatda qeyd edilir ki, Azərbaycan Respublikası illərdir ərazi bütövlüyünün pozulmasına, torpaqlarının 20

faizinin Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən zəbt edilməsinə, müharibə və işğalın ağır nəticələrindən əziyyət

çəkən bir ölkə olmasına baxmayaraq hər zaman regionda sülhün bərqərar olmasına çalışıb. Bəyanatda deyilir:

“Azərbaycan münaqişənin beynəlxalq hüququn norma və prinsipləri çərçivəsində həll olunmasına çalışsa

da Ermənistan tərəfi bu prinsiplərə heç bir məhəl qoymur. Azərbaycanla Ermənistan arasında 20 il bundan

əvvəl atəşkəs elan olunsa da, qarşı tərəf mütəmadi olaraq bu rejimi pozur, Azərbaycanın dinc sakinləri atəşə

məruz qalırlar”.

Federasiya nümayəndələrinin bəyanatında Ermənistanın Azərbaycana etdiyi təcavüzlə bağlı bir

sıra nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlar, o cümlədən də, BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən 1993-cü ildə qəbul

olunmuş 4 qətnamənin hələ də icra olunmaması məsələsinə də toxunulub.

07 avqust 2014

153

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Azərbaycana qarşı

törədilən təxribatların qarşısının alınması və təcavüzkarın cəzalandırılması üçün beynəlxalq

təşkilatlara ünvanlanmış bəyanat yayıb

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Azərbaycana qarşı törədilən

təxribatların qarşısının alınması və təcavüzkarın cəzalandırılması üçün beynəlxalq təşkilatlara ünvanlanmış

bəyanat yayıb. Bəyanatda deyilir: “Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi Niderlandda yaşayan soydaşlarımız

adından son günlər Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərində vəziyyəti yenidən

gərginləşdirməyə, müharibənin alovlanmasına yönələn cəhdlərindən dərin narahatlığını bildirir və dünya

ictimaiyyətini baş verənlərə laqeyd qalmamağa çağırır.”

Ermənistanın Azərbaycana etdiyi təcavüzlə bağlı bir sıra nüfuzlu beynəlxalq təşkilatların qəbul etdiyi

sənədlərin, o cümlədən də, BMT Təhlükəsizlik Şurası tərəfindən 1993-cü ildə qəbul olunmuş 4 qətnamənin

(822, 853, 874 və 884 saylı) hələ də icra olunmadığı da bəyanatda öz əksini tapıb. “Bu qətnamələrin hər birində

Ermənistanın təcavüzkar siyasəti pislənilsə də və Ermənistan hərbi birləşmələrinin zəbt etdikləri Azərbaycan

torpaqlarından qeyd-şərtsiz çıxmaları birmənalı şəkildə tələb olundusa da, bu tələblər indiyə qədər də yerinə

yetirilməyib”-deyə bəyanatda bildirilir.

Bununla yanaşı, Ermənistan rəhbərliyinin bilavasitə göstərişi ilə həyata keçirilən son hərbi

əməliyyatların regionda sülhə və təhlükəsizliyə ciddi təhdid olduğu və münaqişənin sülh yolu ilə həllinə olan

ümidləri aradan qaldırdığı da sənəddə qeyd olunub.

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi Ermənistanın təcavüzkarlıq siyasətinin qarşısının alınması üçün

işğalçı dövlətə qarşı təzyiqlərin gücləndirilməsi və sanksiyaların tətbiq olunmasının vacibliyini vurğulayıb.

Qeyd edək ki, bəyanat Avropa Parlamentinə, Avropa Komissiyasının prezidenti cənab Joze

Manuel Barrozu və Avropa Birliyinin Genişlənmə və Qonşuluq Siyasəti üzrə Komissarı Ştefan Füle, Avropa

İttifaqının Xarici Fəaliyyət Xidmətinin (EEAS) rəhbəri xanım Ketrin Eşton və Avropa İttifaqının (Nazirlər)

Şurasının prezidenti cənab Van Rompuya ünvanlanıb.

07 avqust 2014

154

Niderlandın Assen şəhərində fəaliyyət göstərən “Odlar Yurdu” Cəmiyyəti Ermənistan silahlı

qüvvələrinin Azərbaycanla təmas xəttində təxribatçı cəhdlərindən dərin narahatlığını bildirib

Niderlandın Assen şəhərində fəaliyyət göstərən “Odlar Yurdu” Cəmiyyəti Ermənistan silahlı qüvvələrinin

Azərbaycanla təmas xəttində təxribatçı cəhdlərindən dərin narahatlığını bildirib.

Belə ki, Cəmiyyət Avropa Ombudsmanına və Avropa Parlamentinə məktubla müraciət edərək, Ermənistan

silahlı qüvvələri tərəfindən atəşkəsin pozulması nəticəsində Azərbaycanın 13 hərbçisi şəhid olmasına etirazını

bildirib və işğalçı Ermənistanın diversiya əməliyyatlarına biganə qalmamağa çağırıb. “Dünya ictimaiyyəti

nəhayət ki, Ermənistanın son addımlarının bölgədə sülh və əminamanlıq üçün nə qədər təhlükəli olduğunu

anlamalı və ədalətli mövqe nümayiş etdirərək Ermənistanın 1994-cü ildə imzalanmış atəşkəs müqaviləsinin

müddəalarını kobud şəkildə pozmasını və Azərbaycana qarşı təxribatlarını ciddi şəkildə pisləməlidir”.

Sonda bir milyona yaxın Azərbaycan vətəndaşının hələ də qaçqın və məcburi köçkün həyatı yaşadığı

xatırladılmış, Avropa Ombudsmanı və Parlamentindən təcavüzkarlıq siyasətinin qarşısının alınması üçün

işğalçı dövlətə qarşı təzyiqlərin gücləndirilməsi xahiş edilmişdir.

07 avqust 2014

155

Almaniyanın Saksen-Anhalt əyaləti üzrə Alman - Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti son günlərdə

cəbhədə baş verən dəhşətli hadisələrlə əlaqədar bir çox ünvanlara müraciət edib

Almaniyanın Saksen-Anhalt əyaləti üzrə Alman - Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti son günlərdə

cəbhədə baş verən dəhşətli hadisələrlə əlaqədar Almaniya Parlamentinin Vətəndaşların Şikayətləri üzrə

Komitəsi, Xarici İşlər Komitəsi, Avropa Birliyi məsələləri üzrə Komitə və İnsan Haqları üzrə Komitəsinə,

ATƏT-in baş ofisinə, Avropa Şurasının mətbuat xidmətinə, BMT-nin Almaniyadakı daimi nümayəndəliyinə,

Avropa Birliyinin Xarici İşlər və Təhlükəsizlik Baş İdarəsinə və Almaniyanın Saksen-Anhalt əyalət

məhkəməsinə müraciət edib. Cəmiyyətin müraciətində qeyd olunur ki, cəbhədə Ermənistan silahlı qüvvələri

tərəfindən keçirilən son hərbi əməliyyatlar regionda sülhə və təhlükəsizliyə ciddi təhdiddir və münaqişənin sülh

yolu ilə həllinə olan ümidləri aradan qaldırır.

08 avqust 2014

156

İsveçin paytaxtı Stokholm şəhərində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Naminə Cəmiyyəti son bir neçə

gün ərzində özünün ənənəvi təxribatçı fəaliyyətini daha da intensivləşdirərək Ermənistanın

təcavüzkar siyasəti və onun regiona təsiri barədə İsveç hökumətinə ünvanlanmış

bəyanatla çıxış edib

İsveçin paytaxtı Stokholm şəhərində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Naminə Cəmiyyəti son bir neçə gün

ərzində özünün ənənəvi təxribatçı fəaliyyətini daha da intensivləşdirərək Ermənistanın təcavüzkar siyasəti və

onun regiona təsiri barədə İsveç hökumətinə ünvanlanmış bəyanatla çıxış edib.Erməni vəhşiliklərini əks etdirən

Bəyanat İsveç Krallığı Baş nazirinin mətbuat katibi Markus Friberq, İsveç Xarici İşlər Nazirliyinin mətbuat

katibi Per Sjörsberq, İsveç Parlamentində təmsil edilən 8 siyasi partiyanın mətbuat katiblərinə təqdim edilib.

Bəyanatda, Azərbaycanın 20 faiz torpağının 20 ildən çoxdur ki erməni işğalı altında qaldığı, işğal olunmuş

torpaqların qeyd şərtsiz geri qaytarılmasına dair BMT-nin 822, 853, 874 ve 884 saylı qətnamələrinin hələ də

icra edilmədiyi vurğulanıb. Sənəddə ərazisinin 20 faizinin işğal edilməsinə baxmayaraq Azərbaycanın hər

zaman sülhü və təhlükəsizliyi dəstəkləyən ölkə olduğu qeyd edilib.

Azərbaycan Naminə Cəmiyyəti İsveçdə fəaliyyət göstərən beynəlxalq təşkilatların nümayəndəliklərinə də

müraciət edib. Belə ki, Bəyanat BMT-nin İsveçdəki daimi nümayəndəliyinin koordinatoru Josefin Ydringer və

Stokholmda yerləşən Avropa Komissiyasının (European Commission) rəsmisi, Media və Rabitə qovşağı üzrə

səlahiyyətli şəxs Johan Wullta da təqdim edilib.

Məsələ ilə əlaqədar olaraq Azərbaycan Naminə Cəmiyyətinin sədri Nadir Hollenbrand Stokholmda

yerləşən Avropa Komissiyasının (European Commission) rəsmisi, Media və Rabitə qovşağı üzrə səlahiyyətli

şəxs Johan Wullt ilə şəxsən görüşüb. O, görüş zamanı Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən mövcud atəşkəs

rejiminin intensiv pozulmasından İsveçdə yaşayan azərbaycanlıların dərin narahatlıq keçirdiyini diqqətə

çatdırıb.

Avropa Komissiyasının rəsmisi Johan Wullt bəyanatı Komissiyanın mərkəzi qərargahına göndərəcəyini

bildirib.

08 avqust 2014

157

Misir Ərəb Respublikasındakı Azərbaycan diasporu Ermənistanın işğal etdiyi Azərbaycan

torpaqlarında erməni silahlı qüvvələrinin vəziyyəti yenidən gərginləşdirməsi ilə əlaqədar Misirdəki

yerli və xarici qurumlara bəyanat ünvanlayıb

Misir Ərəb Respublikasındakı Azərbaycan diasporu Ermənistanın işğal etdiyi Azərbaycan

torpaqlarında erməni silahlı qüvvələrinin vəziyyəti yenidən gərginləşdirməsi ilə əlaqədar Misirdəki yerli və

xarici qurumlara bəyanat ünvanlayıb.

Bəyanatda Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycan və Ermənistan arasında mövcud

atəşkəs rejiminin intensiv pozulmasından dərin narahatlıq ifadə olunur. Bildirilir ki, son günlər Ermənistan

silahlı qüvvələrinin qoşunların təmas xəttində atəşkəsi mütəmadi pozması nəticəsində Azərbaycanın 13 hərbçisi

həlakolub. Müraciətdə Ermənistan silahlı qüvələrinin sərhəd bölgələrində yaşayan dinc əhaliyə, o cümlədən

uşaqlara atəş açması və bir nəfər yerli sakinin qətlə yetirilməsi xüsusi qeyd edilir.

Misirdəki Azərbaycan Diasporu dünya ictimaiyyətini baş verənlərə, Ermənistanın yenidən

müharibəni alovlandırmaq cəhdlərinə biganə qalmamağa, təcavüzkar ölkəyə qarşı təzyiqləri artırmağa çağırıb.

Bəyanat Misirdə fəaliyyət göstərən yerli ve beynəlxalq təşkilatlara, səfirliklərə, Misirin müvafiq dövlət

qurumlarına göndərilib.

11 avqust 2014

158

Almaniyanın Maqdeburq şəhərində fəaliyyət göstərən Alman-Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti son

vaxtlar Ermənistanın Silahlı Qüvvələrinin fəallaşması və bölgədə gərginliyin artması ilə əlaqədar bir

sıra beynəlxalq təşkilatlara məktubla müraciət edib

Almaniyanın Maqdeburq şəhərində fəaliyyət göstərən Alman-Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti

son vaxtlar Ermənistanın Silahlı Qüvvələrinin fəallaşması və bölgədə gərginliyin artması ilə əlaqədar bir sıra

beynəlxalq təşkilatlara məktubla müraciət edib. Cəmiyyətin sədri Yaşar Niftəliyev bildirib ki, məktubda

Ermənistanın təcavüzkar və çirkin əməllərinin Azərbaycan xalqını narahat etdiyi qədər Avropa

azərbaycanlılarının da sakitliyini pozduğu qeyd olunub.

Avropa azərbaycanlılarının müraciətində işğalçı Ermənistan ordusunun cəbhə xətti boyunca

mütəmadi olaraq atəşkəs rejimini pozması, nəticədə xeyli sayda Azərbaycan əsgərinin həlak olması və bölgənin

dinc əhalisini atəşə tutması, onları girov götürməsi haqda məlumat verilir: “Biz Avropa azərbaycanlıları

Qarabağa öz doğma torpaqlarına gəzmək niyyəti ilə getmiş və işğalçı erməni silahlı qüvvələri tərəfindən girov

götürülmüş Dilqəm Əhmədov və Şahbaz Quliyevin tezliklə azadlığa buraxılmasını, digər həmyerlimiz Həsən

Həsənovun qatillərinin isə beynəlxalq ictimaiyyət qarşısında cavab verməsini tələb edir, dünya ölkələrini bu

haqsızlıqlara biganə qalmamağa, təcavüzkar Ermənistana qarşı təzyiqləri artırmağa çağırırıq”.

Qeyd edək ki, Alman-Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyətinin bəyanatı ATƏT-in ofisinə, Avropa

Şurasına, BMT-nin Almaniyadakı ofisinə, Avropa Birliyinin xarici siyasət idarəsinə və insan haqları

komitəsinə göndərilib.

12 avqust 2014

159

Rusiya Federasiyasında yaşayan, bu ölkədə Azərbaycan və azərbaycanlılar haqqında müsbət fikir

formalaşdıran insanlardan biri, Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin Moskva vilayəti üzrə

nümayəndəliyinin icraçı direktoru Araz Mürsəliyevə xüsusi təşəkkür məktubu təqdim edilib

Rusiya Federasiyasında yaşayan, bu ölkədə Azərbaycan və azərbaycanlılar haqqında müsbət fikir

formalaşdıran insanlardan biri, Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin Moskva vilayəti üzrə nümayəndəliyinin

icraçı direktoru Araz Mürsəliyevə xüsusi təşəkkür məktubu təqdim edilib. ÜAK-ın Moskva vilayəti üzrə

regional nümayəndəliyi Azərbaycan diasporu üçün deyil, eyni zamanda yerli əhali üçün böyük işlər görür.

Belə ki, Domodedovo şəhərindəki Azərbaycan diasporu cəmiyyətin iqtisadi, siyasi və sosial

həyatında aktiv iştirak edir və şəhərin inkişafında əhəmiyyətli rola malikdir. Bu səbəbdən həm Azərbaycan

diasporunun ayrı-ayrı təmsilçiləri, həm də Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin Moskva vilayəti üzrə

nümayəndəliyinin rəhbərliyi dəfələrlə şəhər rəhbərliyinin mükafat və fəxri diplomlarına layiq görülüb.

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin Moskva vilayəti üzrə nümayəndəliyinin rəhbəri, özəl inşaat firmasının

kommersiya direktoru Araz Mürsəliyev isə Rusiya inşaatçılar günündə mükafatlandırılıb. Araz Mürsəliyevə

vilayətin inkişafına və çiçəklənməsinə verdiyi töhfələrə görə Moskva vilayətinin tikinti naziri Marina

Oqlobinanın adından xüsusi təşəkkürnamə təqdim edilib.

18 avqust 2014

160

Macar-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü, Dağlıq Qarabağ

münaqişəsi ilə bağlı Macarıstan Parlamentinə müraciət ünvanlayıb

Macar-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü, Dağlıq Qarabağ

münaqişəsi ilə bağlı Macarıstan Parlamentinə müraciət ünvanlayıb. Müraciətdə münaqişə haqqında məlumat

verilərək bildirilir ki, 1988-ci ildə Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları və hərbi təcavüzü ilə başlayıb

və 1991-1994 illərdə aktiv fazaya keçən müharibə nəticəsində Azərbaycan Respublikası ərazisinin 20 faizi

- Dağlıq Qarabağ və ona bitişik yeddi inzibati rayon Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunub,

bölgədə yaşayan bir milyon insan məcburi köçkün düşüb. “...890 şəhər, kənd və qəsəbə erməni silahlı qüvvələri

tərəfindən zəbt edilib. Müharibədə 30 min azərbaycanlı şəhid olub, 100 min nəfər yaralanıb, 50 min insan əlil

olub. Rəsmi məlumata görə, erməni işğalçıları tərəfindən 4 min 852 nəfər azərbaycanlı, o cümlədən 323 qadın,

54 uşaq və 410 qoca əsir və girov götürülüb”.

Müraciətdə Xocalı faciəsi də xatırladılır və bildirilir ki, erməni silahlı birləşmələri tərəfindən 1992-

ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Xocalı şəhərində XX əsrin ən böyük faciəsi “Xocalı soyqırımı” törədilib:

63-ü uşaq, 106-sı qadın, 70-i yaşlı olmaqla 613 nəfər Xocalı sakini bir gecədə qətlə yetirilib.

Macarıstan Parlamentinə ünvanlanmış müraciətdə daha sonra deyilir: “...BMT Təhlükəsizlik

Şurası Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərini tərk etməsinə dair 822, 853, 874,

884 saylı qətnamələri hələ də yerinə yetirilməyib. Bu gün Qarabağ münaqişəsində atəşkəs rejimi tətbiq olunsa

da, hər il qarşı tərəfin atəşkəsi pozması nəticəsində onlarla insan həyatını itirir. Artıq 1995-ci ildən keçən atəşkəs

dövrü ərzində Azərbaycan beş mindən artıq hərbiçisini itirib. 2014-cü ilin səkkiz ayı ərzində Ermənistan silahlı

qüvvələrinin atəşə tutması nəticəsində Azərbaycan ordusunun 23 hərbçisi və onlarla dinc sakin həlak olub.

İyul ayının sonundan başlayaraq Ermənistan tərəfindən atəşkəsin pozulması halları daha da

intensivləşib. Ermənistanın təcavüzkar ordusu cəbhənin müxtəlif istiqamətlərində Azərbaycan ordusunun

müdafiənin ön xəttində yerləşən mövqelərindəki postlara bir neçə dəfə basqın etməyə cəhd göstəriblər.

Ermənistan silahlı qüvvələrinin hücumunun qarşısını alarkən 13 Azərbaycan əsgəri həlak olub. Erməni ordusu

Azərbaycanın dinc sakinlərinin yaşadığı ərazilər də şiddətli atəşə məruz qoyub və nəticədə bir nəfər mülki şəxs

həyatını itirib, bir nəfər isə ağır yaralanıb”. Macar-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti Macarıstan Parlamentinin

üzvlərini və ölkə ictimaiyyətini bütün bunlara biganə qalmamağa çağırır.

26 avqust 2014

161

Litva Azərbaycanlıları Cəmiyyəti Litva Prezidentinə və seyminə müraciət edib

Litva Azərbaycanlıları Cəmiyyətinin sədri Mahir Həmzəyev və təşkilatın üzvləri Seymin deputatı

Dalya Kuodite və Litvadan olan digər şəxslərin bu günlərində əvvəlcə Ermənistana, oradan isə erməni

separatçılarının nəzarətində olan Azərbaycan torpaqlarında yaradılan qondarma Dağlıq Qarabağ

respublikasına qanunsuz səfərinə və ümumiyyətlə, D.Kuoditenin antiazərbaycan fəaliyyətinə siyasi qiymət

verilməsi üçün Prezident xanım Dalya Gribauskayteyə və Seymin sədri Loreta Graujineneyə rəsmi müraciət

edib.Litva Respublikası Seyminin üzvü Dalya Kuoditenin 2014-cü ilin 29 avqust–04 sentyabr tarixlərində

Ermənistana və Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərində yaradılan qondarma Dağlıq

Qarabağ respuspublikasına qanunsuz səfərini pisləyən müraciətdə bəzi siyasətçilərin məsuliyyətsiz və təxribatçı

hərəklətlərinin işğala məruz qalmış ölkələrin ərazi bütövlüyünü dəstəkləyən, heç bir vəchlə qondarma separatçı

qurumları tanımayan Litva dövlətinin xarici siyasət kursuna kölgə salması təəssüflə vurğulanır. Xatırladaq ki,

səfər zamanı D.Kuodite Serj Sarqsyan və digər rəsmilərlə, eləcə qondarma Dağlıq Qarabağ respublikasının

„rəhbərləri“ ilə bir sıra görüşlər keçirib.

Görüşlər zamanı D. Kuodite Litva dövlətinin adından qondarma Dağlıq Qarabağ respublikası ilə

„iqtisadi-mədəni əlaqələrin genişləndirilməsi“ barədə danışıqlar aparıb, hətta orada „Qarabağ hərəkatının 25

illiyinə həsr edilmiş“ medalla da təltif olunub. Litvadakı Azərbaycan icmasının müraciətində Seymdə

qeydiyyatdan keçməmiş „Dağlıq Qarabağla parlament dostluq qrupu“nu yaradan D. Kuoditenin uzun

müddətdir Azərbaycan dövlətinin ərazi bütövlüyünə qarşı məqsədyönlü fəaliyyəti ölkə prezidenti və parlament

sədrinin diqqətinə çatdırılır. Müraciətdə daha sonra bildirilir ki, Ukrayna, Moldova, Gürcüstan və Azərbaycanın

ərazi bütövlüyünün Litva Respublikası tərəfindən ardıcıl olaraq dəstəkləndiyi bir vaxtda ayrı-ayrı Litva

parlamentarilərin belə üzdəniraq fəaliyyəti dövlətin xarici siyasətini nüfuzdan salmağa xidmət edir. Müraciətdə

Litva prezidentindən Seymin deputatı D. Kuoditenin antiazərbaycan fəaliyyətinə siyasi qiymət verməsi, eyni

zamanda Seymin rəsmi internet saytında „Dağlıq Qarabağla parlament dostluq qrupu“ haqqında yerləşdirilmiş

məlumatların oradan çıxarılması üçün siyasi yardım göstərməsi xahiş olunur: „Belə ki, həmin qrup xarici

dövlətlərlə parlamentlərarası əlaqələr saxlamaq statusuna malik deyil, həmçinin Litvaya dost dövlət olan

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə qarşı fəaliyyət göstərir və bu yolla Litva dövlətinin xarici siyasətini nüfuzdan

salır“ – müraciətdə belə deyilir.

10 sentyabr 2014

162

Ukrayna Millətlər Assambleyasının (UMA) prezidenti, Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş

Konqresinin sədri Rövşən Tağıyev ATƏT-in milli azlıqlar üzrə Ali komissarı Astrid Tors, NATO-nu

sabiq Baş katibi, Avropa Birliyinin keçmiş Ali komissarı Havyer Solana və təşkilatın digər təmsilçiləri

ilə görüşlər keçirib

Ukrayna Millətlər Assambleyasının (UMA) prezidenti, Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş

Konqresinin sədri Rövşən Tağıyev ATƏT-in milli azlıqlar üzrə Ali komissarı Astrid Tors, NATO-nu sabiq Baş

katibi, Avropa Birliyinin keçmiş Ali komissarı Havyer Solana və təşkilatın digər təmsilçiləri ilə görüşlər

keçirib. Görüşlərdə onlarla millətin nümayəndəsini birləşdirən Ukrayna Millətlər Assambleyası adından

Ukraynadakı hadisələr, o cümlədən Azərbaycan, Moldova və Gürcüstanın məruz qaldığı münaqişələrin nəticəsi

olaraq insanların hüquqlarının pozulması ilə bağlı müraciət təqdim olunub. R.Tağıyev Ermənistanın təcavüzü

nəticəsində doğma torpaqlarından didərgin düşmüş bir milyondan artıq azərbaycanlının hüquqlarının bərpa

olunmaması, Azərbaycan torpaqlarının hələ də işğal altında qalmasından Avropada yaşayan azərbaycanlılarının

narahatlığını diqqətə çatdırıb.

Konfransda etdiyi çıxışında da R.Tağıyev bölgədə millətlərarası münasibətlər, xalqların

hüquqlarının qorunması, o cümlədən münaqişə bölgələrində təcavüzə məruz qalmış insanların hüquqlarının

bərpasının vacibliyindən danışıb. Diaspor rəhbəri işğal olunmuş Azərbaycan torpaqlarının qaçqın düşən bir

milyon azərbaycanlının pozulmuş hüquqlarını bərpa etmək üçün beynəlxalq təşkilatları konkret addımlar

atmağa çağırıb.

Qeyd edək ki, ATƏT–in 56 üzv ölkəsinin iştirak etdiyi konfransda milli azlıqların hüquqları, insan

haqları, irqi ayrıseçkilik, millətlərarası nifrətin azaldılması, müxtəlif münaqişə bölgələrində xalqların

hüquqlarının pozulması və digər məsələlər müzakirə mövzusu olub.

02 oktyabr 2014

163

Türkiyə Azərbaycan Həmrəylik və Mədəniyyət Dərnəyi etiraz bəyanatı yaymışdır

Türkiyədəki erməni lobbisinin Ankarada Ermənistanla sərhədlərin açılmasına həsr olunmuş konfrans

keçirməsi bu ölkədəki Azərbaycan diasporunun etirazına səbəb olub. Türkiyə Azərbaycan Həmrəylik və

Mədəniyyət Dərnəyinin yaydığı bəyanatda Türkiyədə yaşayan ermənilərin Ankarada "Möhürlü Qapı: Türkiyə-

Ermənistan sərhədinin Gələcəyi Konfransı" adlı tədbir keçirilməsi pislənilir.

Bəyanatda Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü, 1993-cü ildən bəri Dağlıq Qarabağ və yeddi rayonu

işğal altında saxladığını, Xocalıda törətdiyi soyqırımı, ermənilərin Türkiyə torpaqlarını işğal xəyalı ilə

yaşadıqları, Ermənistan prezidenti S.Sarkisyanın bir erməni şagirdə söylədiyi “Qarabağı biz aldıq, Ağrını sizə

qoyduq” sözləri xatırladılır və bütün bunların ermənilərin niyyətini acıq şəkildə bəlli etdiyi vurğulanır.

Bəyanatda həmçinin, türklərə beş dəfə soyqırım və deportasiya aktı həyata keçirən, türk diplomatlarını

şəhid edib əməllərilə qürur duyan, bütün bunlardan sonra isə sülhdən, sərhədlərin açılmasından danışmağın

yolverilməz olduğu qeyd olunur. Ermənilərin Qarabağda, Xocalıda və Anadoluda törətdiyi vəhşiliklərə görə

cavab verməli olduqları, türklər heç bir zaman hər hansı millətə qarşı soyqırım etmədiyi, əksinə 1915-ci ildə

türklərin bir neçə cəbhədə döyüşməsindən istifadə ermənilər türklərə qarşı kütləvi qətllər törətməsi də bəyanatda

bildirlir.

“Təəssüf ki, Ermənistanın etdiyi səhvlərin cəzasını başda erməni xalqı olmaqla bölgənin digər xalqları

çəkməli olur. Ermənilər öz səhvlərini etiraf edib, geri çəkildiyi zaman bölgədə sülh və sabitlik bərqərar olacaq.

Əks halda sərhədlərin açılması müzakirə mövzusu ola bilməz” - Türkiyə Azərbaycan Həmrəylik və Mədəniyyət

Dərnəyinin mətbuat üçün açıqlamasında belə deyilir.

Xatırladaq ki, bu günlərdə Ankarada keçirilmiş iki günlük konfrans Hrant Dink Vəqfi və Ankara

Universiteti Siyasi Elmlər Fakültəsi tərəfindən təşkil olunub.

28 noyabr 2014

164

Ukrayna Millətlər Assambleyası Ukraynanın “1+1” telekanalının rəhbərliyinə, Dövlət Teleradio

Komitəsinə, Xarici İşlər Nazirliyinə, Prezident Administrasiyasına etiraz məktubu ünvanlayıb

Ukraynada yaşayan etnik qrupları təmsil edən Ukrayna Millətlər Assambleyası noyabrın 23-də

ölkənin “1+1” telekanalı əməkdaşlarının Azərbaycandan icazəsiz Dağlıq Qarabağa səfər etməsi və qeyri-

obyektiv proqram hazırlaması ilə əlaqədar telekanal rəhbərliyinə, Dövlət Teleradio Komitəsinə, Xarici İşlər

Nazirliyinə, Prezident Administrasiyasına etiraz məktubu ünvanlayıb.

Assambleyada cəmləşən azərbaycanlı, yəhudi, tatar, qaqauz, gürcü, moldovan, polyak, latış, özbək,

türkmən, qırğız, qazax, rus və Şimali Qafqaz xalqlarının təşkilatları adından ünvanlanan məktubda telekanalın

bu addımı ciddi pislənilib və proqramın separatizmi təbliğ etdiyi vurğulanaraq ölkədə yaşayan xalqların bundan

narahat olduqları bəyan edilib.

Məktubda Ukraynada yaşayan azsaylı xalqlar “1 +1” telekanalının “15 respublika” adlı verilişində

Dağlıq Qarabağ münaqişəsi haqqında faktların təhrif olunmasına və Azərbaycan Respublikasının imicinin

neqativ şəkildə əks etdirilməsinə qarşı etiraz bildirilərək, vətəndaşı olduqları ölkənin jurnalistlərinin separatçı

rejimlə işbirliyi, belə bir rejimi dəstəkləməsi tənqid olunur: “Bu, Ukraynada yaşayan etnik qruplar üçün də ciddi

narahatlıq doğurur. Biz Ukrayna rəhbərliyindən və KİV rəhbərlərindən bir daha belə hala yol verilməməsi üçün

təminat istəyirik və buna birdəfəlik son qoyulmasını tələb edirik".

02 dekabr 2014

165

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi (BAK) Fransanın Benilüks ölkələrindəki diplomatik korpuslarının

başçılarına Parisdə baş verən terror aktlarını pisləyən məktub göndərib

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi (BAK) Fransanın Benilüks ölkələrindəki diplomatik

korpuslarının başçılarına Parisdə baş verən terror aktlarını pisləyən məktub göndərib. Məktubda deyilir ki,

"Charlie Hebdo" jurnalının redaksiyasına hücum zamanı 12 jurnalistin həlak olması və 30 nəfərin yaralanması,

Vənsən darvazasında terror aktında isə 5 sakinin dünyasını dəyişməsi Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi

üzvlərinin hədsiz narahatlığına səbəb olub. Bu terror aktları təkcə fransız xalqına deyil, bütövlükdə insanlığa

qarşı həyata keçirilən vandalizm aktlarıdır.

Məktubda qeyd olunur ki, Azərbaycan xalqı da ermənilər tərəfindən dəfələrlə terror aktlarına

məruz qalıb, yüzlərlə günahsız azərbaycanlı həyatını itirib. Ölkəmiz də belə anlar yaşayıb. Məhz bu səbəbdən

BAK-ın üzvləri bu ağır günlərdə fransız xalqı ilə birlikdə eyni hissləri keçirir, kədərli anları birgə yaşayır. BAK

terror aktları zamanı həlak olanların ailələrinə dərin hüznlə başsağlığı verir, fransız xalqının dərdinə şərik

olduğunu bildirir.

Əsgər Əliyev

AzərTAc-ın xüsusi müxbiri Paris

12 yanvar 2015

166

Fransadakı Azərbaycan diasporu "Çarli Hebdo" jurnalının redaksiyasına edilmiş terror aktını

pisləyən bəyanatla çıxış edib

Fransadakı Azərbaycan diasporu "Çarli Hebdo" jurnalının redaksiyasına edilmiş terror aktını

pisləyən bəyanatla çıxış edib. Paris Azərbaycan Evinin yaydığı bəyanatda bildirilir ki, Fransadakı Azərbaycan

icması 2015-ci il yanvarın 7-də “Çarli Hebdo” (Charlie Hebdo) satirik jurnalın əməkdaşlarına qarşı törədilmiş

terror aktını pisləyir və bu hərəkəti insanlığa zidd addım kimi qiymətləndirir.

Hadisə nəticəsində həlak olanların ailəsinə başsağlığı verən və onların ağrı-acısını bölüşdüyünü

bildirən bəyanat müəllifləri eyni zamanda insanların dini inanclarına hörmətlə yanaşmağa, tolerantlıq nümayiş

etdirməyə və terrora, aqressiyaya qarşı mübarizədə birləşməyə çağırır. Bəyanatda həmçinin, Azərbaycan icması

adından bu dəhşətli cinayəti törədənlərin məsuliyyətə cəlb olunması tələb edilir. Bəyanat “Çarli Hebdo”

jurnalının redaksiyasına, Fransa parlamentinə, Yelisey sarayına və yerli mətbuata göndərilib.

12 yanvar 2015

167

Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Diasporu (UABD) etiraz bəyanatı yayıb

Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Diasporu (UABD) Azərbaycanın Kəlbəcər rayonunda

Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən girov götürülmüş azərbaycanlılar Dilqəm Əsgərov və Şahbaz Quliyev

üzərində qurulan “məhkəmə prosesi” və barələrində çıxarılan “hökm”lə bağlı etiraz bəyanatı yayıb. Bəyanat

BMT-nin İnsan Hüquqları üzrə Ali Komisarlığının və ATƏT-in Ukrayna nümayəndəliyinə, həmçinin, ATƏT-

in Minsk qrupunda təmsil olunan ölkələrin Kiyevdəki səfirliklərinə göndərilib.

Bəyanatda Dilqəm Əsgərov və Şahbaz Quliyevin “məhkəmə prosesi”nə və barələrində çıxarılan

“hökm”ə etiraz edən UADB Ermənistanın işğal etdiyi Azərbaycanın torpaqlarında olan bu insanların guya

sərhədləri pozmaqda ittiham edilərək heç bir hüquqi əsası olmayan uydurma məhkəmə prosesinə cəlb edildiyini

vurğulayır. Bildirir ki, Dilqəm Əsgərov və Şahbaz Quliyevin girov götürüldüyü torpaqlar Ermənistan tərəfindən

işğal edilmiş Azərbaycan ərazisidir, onlar doğulub böyüdükləri torpaqlarda yaxınlarının məzarlarını ziyarət

etməyə gediblər və heç bir gizli planları, təxribatçı niyyətləri olmayıb.

Bəyanatda daha sonra deyilir ki, doğulduqları torpaqların həsrəti ilə Ermənistanın işğal altında

saxladığı ərazilərə keçərkən girov götürülən Həsən Həsənovun işgəncələrlə öldürülməsi, Dilqəm Əsgərov və

Şahbaz Quliyevin girov götürülməsi beynəlxalq norma və insan haqlarının qorunması prinsiplərinə ziddir.

BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinin boşaldılmasını nəzərdə

tutan 822-ci qətnaməsini xatırladan bəyanat müəllifləri yazır ki, həmin sənəddə Kəlbəcər rayonunun

Azərbaycan ərazisi olması təsdiqlənir, Azərbaycan əhalisinə qarşı etnik təmizləmə siyasəti ilə əlaqədar

regionda, xüsusən də Kəlbəcərdə yaranmış fövqəladə humanitar vəziyyətdən BMT-nin ciddi narahatlığı ifadə

edilir: “İşğaldan 20 ildən artıq müddət keçsə də, Ermənistan BMT Təhlükəsizlik Şurasının bu, habelə digər üç

qətnaməsinə məhəl qoymamaqda davam edir, Ermənistan silahlı qüvvələrinin hələ də Azərbaycan, o cümlədən

Kəlbəcər ərazisində olması isə qanunsuz işğalın davam etdiyini təsdiqləyir”.

Bəyanatın sonunda Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Diasporu beynəlxalq təşkilatları

vicdanlarına söykənərək məsələyə hüquqi norma və prinsiplər çərçivəsində yanaşmağa çağırır.

12 yanvar 2015

168

Misirdəki Azərbaycan Diasporu dünya ictimaiyyətini təcavüzkar ölkəyə qarşı təzyiqləri

artırmağa çağırıb

İsgəndəriyyə şəhərində Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, şair, mütəfəkkir Nizami

Gəncəvinin büstü qoyulacaq

Afrika qitəsində məskunlaşan azərbaycanlıların sayı Misir və Əlcəzairdə yüzminlərlə,

Sudanda 17 min nəfərdir. Ümumilikdə, son zamanlar aparılan araşdırmalar nəticəsində Cənubi Afrika

Respublikası və Zairdə də soydaşlarımızın məskunlaşdıqları müəyyən edilib. Avstraliya qitəsində isə

təxminən 10 minə yaxın azərbaycanlının yaşadığı barədə məlumatlar var.

Misir Ərəb Respublikasındakı Azərbaycan diasporu Ermənistanın işğal etdiyi Azərbaycan

torpaqlarında erməni silahlı qüvvələrinin vəziyyəti yenidən gərginləşdirməsi ilə əlaqədar Misirdəki yerli və

xarici qurumlara bəyanat ünvanlayıb. Bu barədə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat xidmətindən

məlumat verilib. Bəyanatda Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycan və Ermənistan arasında

mövcud atəşkəs rejiminin intensiv pozulmasından dərin narahatlıq ifadə olunur. Bildirilir ki, s on günlər

Ermənistan silahlı qüvvələrinin qoşunların təmas xəttində atəşkəsi mütəmadi pozması nəticəsində

Azərbaycanın 13 hərbçisi həlak olub. Müraciətdə Ermənistan silahlı qüvələrinin sərhəd bölgələrində yaşayan

dinc əhaliyə, o cümlədən uşaqlara atəş açması və bir nəfər yerli sakinin qətlə yetirilməsi xüsusi qeyd edilir.

Misirdəki Azərbaycan Diasporu dünya ictimaiyyətini baş verənlərə, Ermənistanın yenidən müharibəni

alovlandırmaq cəhdlərinə biganə qalmamağa, təcavüzkar ölkəyə qarşı təzyiqləri artırmağa çağırıb. Bəyanat

Misirdə fəaliyyət göstərən yerli və beynəlxalq təşkilatlara, səfirliklərə, Misirin müvafiq dövlət qurumlarına

göndərilib. Misirin İsgəndəriyyə şəhərində Azərbaycan ədəbiyyatının görkəmli nümayəndəsi, şair, mütəfəkkir

Nizami Gəncəvinin büstü qoyulacaq.

Məlumata görə, bu il aprelin 20-də büstün təntənəli açılış mərasimi keçiriləcək. Açılış mərasimində

Latviya, Polşa, Boliviya, Rumıniya, Serbiya, Bolqarıstan və Beninin sabiq prezident və baş nazirlərinin

iştirakı nəzərdə tutulub. Bundan başqa, həmin tarixdə Misir Ərəb Respublikası baş nazirinin xüsusi müşaviri,

İsgəndəriyyə Kitabxanasının direktoru, Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin həmsədri İsmail

Seragəldinin Nizami Gəncəvi haqqında ərəbcə nəşr edilmiş kitabının təqdimatı da olacaq. Hər iki layihə

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi ilə Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi və İsgəndəriyyə

Kitabxanası tərəfindən gerçəkləşdiriləcək. AR-ın Misirdəki səfirliyi 20 yanvar faciəsinin 25-ci ildönümü ilə

əlaqədar tədbir təşkil edib. Tədbirdə Misirin siyasi-ictimai xadimləri, Qahirə və Ayn Şəms universitetlərinin

tələbələri, Azərbaycan diasporu üzvləri və tələbələri iştirak ediblər. Tədbirdə çıxış edən səfir Şahin

Abdullayev 1990-cı il 20 yanvar hadisələri barədə məlumat verərək, 20 yanvar tarixinin Azərbaycan

xalqının yaddaşında silinməz iz qoyduğunu qeyd edib.

Səfir Sovet ordusunun öz azadlığını tələb edən və haqq səsini ucaldan Azərbaycan xalqının dinc

etiraz nümayişlərinə qarşı ağır texnikadan və odlu silahlardan istifadə etdiyini vurğulayıb və 20 yanvar

əməliyyatı nəticəsində 130-dan artıq insanın qətlə yetirildiyi və 700-dən artıq insanın yaralandığı barədə

məlumat verib. Təbdir zamanı qanlı 20 yanvar hadisələrini əks etdirən sənədli film nümayiş etdirilib,

Azərbaycan xalqının sovet rejiminə qarşı milli azadlıq mübarizəsi, 80-ci illərin sonundan başlayaraq,

Ermənistanın Azərbaycana qarşı ərazi iddiaları və 20 yanvar faciəsinə aparan yol haqqında bəhs edilib, SSRİ

prezidenti Mixail Qarbaçovun əmri ilə Sovet qoşunları tərəfindən 1990-cı ilin 20 yanvar tarixində Bakıda

törədilən qanlı hadisələr barəsində tədbir iştirakçılarına ətraflı məlumat verilib. 90-cı illərdə Misir

parlamentinin üzvü olmuş, o zamanlar Misir parlamentində çıxış edərək, Sovet hakimiyyətinin Azərbaycan

xalqına qarşı törətdiyi cinayətlərə görə SSRİ-yə etirazını bildirən, tanınmış hüquqşünas Dəmirdaş Əl-Uqali

səfirliyin təşkil etdiyi tədbirdə iştirak edib və tədbirdə çıxışı zamanı Sovet ordusunun həyata keçirdiyi

vəhşiliklərdən danışıb, 20 yanvar hadisələri ilə bağlı Misir xalqının o zamanlar göstərdiyi həssaslıqdan söz

açıb. Səfir Ş.Abdullayev qanlı 20 yanvar hadisələrinin o zamanlar Misir ictimaiyyəti tərəfindən həssasısla

qarşılanmasının Azərbaycan xalqı üçün yeni məlumatlar olduğunu deyərək, Azərbaycan xalqına göstərdiyi

mənəvi dəstəyinə görə Misir xalqına təşəkkürünü bildirib.

Misir Ərəb Respublikasının paytaxtı Qahirə şəhərində Misir Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən

Beynəlxalq Tolerantlıq Gününə həsr olunmuş "VI Beynəlxalq Səmaa Dini Musiqi Festival"-ı keçirilib.

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən daxil olan məlumata görə, Azərbaycanın da iştirak etdiyi festivalda12

ölkə təmsil olunub. Festivalın açılış günüdə 3 nəfərdən 2-i erməni olmaqla Rusiyanı təmsil edən iştirakçıların

çıxışı azərbaycanlılar tərəfindən ciddi narazılıqla qarşılanıb. Buna səbəb, Avetis Manukyan tərəfindən ifa

olunan milli musiqi alətimiz olan balabanın Ermənistanın nəfəs musiqi aləti kimi təqdim edilməsi olub.

169

Bununla yanaşı, Misir Mədəniyyət Nazirliyi tərəfindən paylanılan xüsusi proqram kitabçasında

Rusiya Federasiyasını təmsil edən iştirakçıdan birinin doğulduğu yer kimi Xankəndinin Ermənistan ərazisi

kimi qeyd olunması, Azərbaycanı təmsil edən nümayəndə heyətinin rəhbəri, Akademik Ziya Bünyadov

adına Şərqşünaslıq institutunun Ərəb ölkələrinin tarixi və iqtisadiyyatı şöbəsinin kiçik elmi işçisi Pərvin

Əfəndiyevanın, Misirdəki Azərbaycan Diasporu təşkilatının sədri, Dünya Azərbaycanlı Gənclər Birliyinin

Mərkəzi Şurasının üzvü Ramil Nifəliyevin və Misirdəki Azərbaycan Diasporu təşkilatının beynəlxalq əlaqələr

şöbəsinin rəhbəri Rəşad Əliyevin kəskin etirazına səbəb olub.

Diaspor nümayəndələri bu barədə misirli festival təşkilatçılarına və iştirakçılara məlumat verib,

bu məsələ ilə bağlı öz etiraz və iradlarını bildiriblər. Nəticədə ermənilərin yekun bağlanış konsertində iştirakı

qadağan olunub. Uydurma erməni soyqırımının yüzilliyi yaxınlaşdıqca, erməni diaspor təşkilatları da aktivləşib.

Hətta onların fəaliyyətləri qeyri-müsəlman cəmiyyətlərin sərhədlərini aşaraq islam ölkələri və Türkiyə ilə yaxın

tarixi və iqtisadi əlaqələri olan Yaxın Şərq ölkələrində də genişlənib. Regionda baş verən hadisələrin yaratdığı

yeni şəraitdən istifadə etməyə çalışan erməni təşkilatları kilsə ilə birlikdə ərəb və islam dünyasının nüfuzlu

dövlətlərindən biri olan Misir Ərəb Respublikasında fəallaşaraq onu öz tarixi yalanlarına inandırmağa çalışırlar.

Misir erməni diasporunun geniş fəaliyyət göstərdiyi ərəb dövlətlərindən biridir. Sayları təxminən

altı minə çatan erməni diasporunun nümayəndələri Misirin, əsasən Qahirə və İskəndəriyyə şəhərlərində

məskunlaşıblar. Qahirədə onlar "Erif", "Hosaper" və "Tşahager" qəzetlərini və "Arik" (Ərəb erməni

mədəniyyətləri divanı) ədəbi jurnalını nəşr etdirirlər. Misirdə katolik və ortodoks erməni patriarxlığı fəaliyyət

göstərir. Qahirədə Erməni Xeyriyyə Cəmiyyəti, Qahirə Universitetindəki Erməni Araşdırmaları Mərkəzi də

diasporun işində yaxından iştirak edib. Erməni təşkilatları uydurma soyqırımın yüzilliyi ərəfəsində onu qəbul

etdirmə iddialarını həyata keçirmək üçün hələ bir neçə il bundan qabaq fəaliyyətə keçiblər. Ermənistanın

mühacirət məsələləri üzrə naziri Hiranuş Hakopyan Misirin "əl-Vatan" internet xəbər portalına 16 noyabr 2014-

cü ildə verdiyi müsahibəsində soyqırımın yüzilliyini təntənəli qeyd etmək üçün hazırlıqlara hələ 2011-ci

ildən başlandığını bildirib. Nazirin müsahibəsindən o da aydın olur ki, bu məqsədlə dünyanın 50 ölkəsində

komitələr yaradılıb, onların hər birinə fəaliyyət göstərdikləri ölkələrdə tez-tez iclaslar, dəyirmi masalar,

konfranslar keçirməklə cəmiyyəti uydurma iddialarına inandırmaq, həmin ölkələrin parlamentlərində uydurma

"soyqırım"ı tanıyan qərarların qəbul edilməsinə nail olmaq tapşırığı verilib. Bu komitələr altı bölmədən ibarətdir

və siyasi, mədəni, ədəbi, media və s. sahələrdə tədbirlər həyata keçirir.

Komitələrin bölmələri siyasi elita ilə işləyərək "erməni soyqırımı"nın xeyrinə siyasi qərarların qəbul

edilməsinə nail olmalı, mediada mütəmadi çıxış edərək sadə insanları, nəyin bahasına olursa-olsun, ermənilərin

osmanlılar tərəfindən kütləvi şəkildə qırılması mifinə inandırmalıdır. Komitələrin vəzifələri sırasında aprelin

24-də planlaşdırılan "yüzillik" şousuna xidmət edən mədəni tədbirlərin, incəsənət sərgilərinin, konfransların,

elmi simpoziumların və kitab sərgilərinin təşkil edilməsi də var. Bu komitələrdən biri də "Erməni soyqırımı"nı

anma Qahirə komitəsidir. Son hadisələr nəticəsində Misirlə Türkiyə arasında yaranan müvəqqəti soyuqluqdan

məharətlə istifadə etməyi qarşısına məqsəd qoyan bu komitə, artıq bu günədək bu sahədə müəyyən işlər görüb.

Komitə, ilk növbədə Misirin yeni seçilmiş hakimiyyətinin, xüsusilə prezident Əbdülfəttah Sisinin rəğbətini

qazanmaqla, Misirin "Erməni soyqırımı"nı tanımasına nail olmağa can atır.

Bu istək Ermənistanın rəsmi şəxslərinin dilindən də səslənir. Ermənistanın mühacirət məsələləri

üzrə naziri Heranuş Hakopyan Misirin "əl-Vatan" internet xəbər portalına 2014-cü ilin 26 sentyabrında

verdiyi müsahibəsində bildirir: "Misirdən ermənilərə qarşı törədilən soyqırımları tanımasını gözləyirik. Çünki

Misirin ərəb regionunda, o cümlədən beynəlxalq müstəvidə çəkisini və aparıcı rolunu dərk edirik". Erməni

diasporu Misirin belə bir addım atmasına nail olmaqla digər ərəb və islam dövlətləri üçün ilk presedent ola

biləcəyinə bel bağlayırlar.

Təbii ki, bu hadisə baş verərsə, siyasi və iqtisadi, hətta mədəni sahələrdə mənfi nəticələr törədə

bilər. Erməni məsələsi komitəsinin üzvü dr. Armen Mazlumyan "əl-Vatan" internet xəbər portalına 2014-cü il

4 aprelində verdiyi müsahibəsində Misirdəki ermənilərin prezident Hüsni Mübarəkin devrilməsi və Mursinin

prezident seçilməsi ilə nəticələnən 25 yanvar, eyni zamanda prezident Mursinin devrilməsi və Əbdülfəttah

Sisinin prezident seçilməsi ilə nəticələnən 30 iyun inqilablarında yaxından iştirak etmələrini vurğulamaqla

onların vəziyyətdən məharətlə öz xeyirlərinə istifadə etmək bacarıqlarını ortaya qoymaqla yanaşı, ölkə başçısı

Sisiyə yarınmaq, onun rəğbətini qazanmaq məqsədi güddüklərini izhar edir.

Misirdə fəaliyyət göstərən xristian icmaları ilə avqustun 14-də keçirilən görüşdə katolik və ortodoks

erməni kilsələrinin rəhbərləri prezident Sisiyə "Ermənilər Misirdə" və "Erməni xalqının qısa tarixi" kitablarını

hədiyyə ediblər. Bir neçə ay sonra isə (noyabrda) erməni nazir Hiranuş Hakopyan müsahibələrinin birində

prezident Sisini də soyqırımın anım tədbirlərində görmək istədiyini dilə gətirərək, "Əgər Sisi anım tədbirimizə

gəlsə, başlarımızı dik tutarıq" deyib. Bəlkə də bununla "kitabımızı" oxuyub yekun rəy bildirməyin vaxtının

çatdığına işarə edilir.

170

Hətta son vaxtlar mediada erməni məsələsini Fələstin probleminə oxşatmaq cəhdlərinin artdığının

şahidi oluruq ki, bununla da ərəb və islam dünyasının ağrılı və həll edilməyən problemlərindən birinin adı ilə

spekulyasiya məqsədi aydın hiss edilir. Lakin tarix Fələstin Azadlıq Təşkilatı daxilindəki fikir ayrılıqlarının

dərinləşərək silahlı münaqişəyə keçməsində Fələstin mübarizəsinin fəaliyyətinə ağır zərbə vuran Əbu Nidal -

Asala erməni terror təşkilatının yaradıcılarından Monte Melkonyan tandeminin fəaliyyətini hələ unutmayıb.

“Paralel”in Araşdırma Qrupu Yazı Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında KİV-ə

Dövlət Dəstəyi Fondunun maliyyə dəstəyilə çap olunub

“Paralel”.-2015.-20-29 mart.-N 52.-S.10.

171

Avropa Komissiyası Benilüks Azərbaycanlılar Konqresinin (BAK) Xocalı soyqırımı ilə əlaqədar

müraciətinə cavab verib

BAK dünya ictimaiyyətinə müraciət edərək Xocalı soyqırımını tanımağı və günahkarların

cəzalandırılmasını tələb etmişdi

Niderland xüsusi statusa malik Aruba adası və Niderland Antil adaları ilə birlikdə Niderland Krallığını təşkil

edir. Bu ərazilər arasındakı münasibətlər 1954-cü ildə qəbul edilmiş "Niderland Krallığının Statusu" adlı sənədlə

tənzimlənir. "Niderland" sözünün yerli dildə mənası "alçaq ərazilər" deməkdir. Bəzən Niderlandı Hollandiya da

adlandırırlar. Əslində bu adın ölkə üçün istifadə edilməsi düzgün deyil. Çünki ölkənin 12 inzibati bölgəsindən ikisi

Hollandiya adlanır: Şimali və Cənubi Hollandiya. Hollandiya adı, əslində yalnız ölkənin şimal-qərb qismindən

Birləşmiş Hollandiya Krallığının əhəmiyyətli hissəsi olan Hollandiya əyalətindən gəlir. Bu əyalət qısaca olaraq

Hollandiyi adlandırılır. 19-cu yüzilliyin ikinci yarısından etibarən isə bu əyalət iki hissəyə bölünmüş

vəziyyətdədir. Niderland Krallığı Azərbaycan diaspora təşkilatlarının fəal olduqları Avropa ölkələrindən biridir. Bir

müddət əvvəl ölkənin "NPO 2" televiziya kanalında Xocalı soyqırımına həsr olunmuş proqram yayımlanıb.

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən verilən məlumata görə, kanalın müsəlmanlar üçün təsis edilən yayım

qurumunda efirə gedən 10 dəqiqəlik proqramda Benilüks Azərbaycan Konqresinin (BAK) Xocalı soyqırımı ilə

bağlı anım tədbirlərinə geniş yer verilib.

Telekanalın əməkdaşı Burhanettin Çarlakın hazırladığı proqramda Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü, 20 faiz

torpağımızı işğal altında saxlaması, bir milyondan artıq insanın öz torpağından didərgin düşməsi, Ermənistan silahlı

qüvvələrinin Xocalı şəhərində azərbaycanlı əhaliyə qarşı törətdiyi soyqırımı, insanların ağlasığmaz işgəncələrlə

öldürülməsi, azərbaycanlı və türk müsahiblərin dili ilə tamaşaçıların diqqətinə çatdırılıb. Verilişdə Azərbaycan

və Türkiyə türkləri ilə yanaşı, hollandların çıxışlarına da yer ayrılıb. Holland jurnalist Jak Kroes öz müsahibəsində

23 il əvvəl Xocalıda törədilən faciəni heç bir bəraəti olmayan cinayət adlandırıb. Avropa Şurası, Avropa Parlamenti,

Beynəlxalq Ədalət Məhkəməsi kimi beynəlxalq qurumları Xocalı faciəsinə ədalətli qiymət verməyə, günahkarların

cəzalandırılması üçün konkret addımlar atmağa çağıran J. Kroes bu istiqamətdə Azərbaycanın səylərini daha da

gücləndirməsinin vacib olduğunu bildirib. Niderland televiziyasında yayımlanan proqramda bu ölkədə yaşayan

azərbaycanlıların yerli cəmiyyətə inteqrasiyası, BAK və təşkilatın nəzdində fəaliyyət göstərən Ana dili

məktəblərinin fəaliyyətinə də toxunulub.

Qeyd edək ki, bu, yerli telekanalda Azərbaycan haqqında ilk veriliş deyil. Jurnalist B.Çarlak daha əvvəl də

Niderland televiziyaları üçün Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, həmçinin Azərbaycan

mədəniyyəti və digər mövzularda geniş reportajlar, proqramlar hazırlayıb. "Ana Vətən" Niderland Azərbaycanlı

Qadınlar Birliyi Hollandiyada 80 ilə yaxındır fəaliyyət göstərən "NivonY İctimai Birliyi ilə birgə tədbir keçirib.

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin məlumata görə, tədbirdə Azərbaycan həqiqətləri foto, video və şifahi

məlumatlarla yerli ictimaiyyətin diqqətinə çatdırılıb və maraqla qarşılanıb. Əvvəlcə "Nivon" təşkilatının rəhbəri

İnqeborq Barnhorn tədbir iştirakçılarına "Ana Vətən" Niderland Azərbaycanlı Qadınlar Birliyi haqqında qısa

məlumat verib. Daha sonra iştirakçılara holland dilində Azərbaycan haqqında ətraflı məlumat verib, Azərbaycan

tarixinin maraqlı və şanlı səhifələri ilə yanaşı, qanlı məqamlarını da faktlar və fotolarla təqdim ediblər. Bir müddət

əvvəl 25 illiyi qeyd edilən 20 Yanvar hadisələri isə xüsusi vurğulanıb. Hadisənin səbəbləri, siyasi motivləri,

xalqın başına gətirilən qanlı olaylar, eləcə də bu illər ərzində Azərbaycan xalqının və hökumətinin öz şəhidlərinə,

azadlıq qurbanlarına göstərdiyi hörmət və ehtiram, bu hadisələrdən çıxarılan nəticələr haqqında geniş bəhs

olunub.

Gənc diaspor nümayəndələri Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü, Xocalı soyqırımı, Azərbaycanın 20

faiz torpağının hələ də işğal altında qalması kimi faktları da tədbir iştirakçılarının diqqətinə çatdırıb. "Ana Vətən"

Birliyinin dəvəti ilə tədbirə qatılan müstəqil holland jurnalist Xert van Dam Azərbaycana səfərindən sonra

qaçqınların üzləşdiyi çətinlikləri, yaşadıqları əzab-əziyyətləri və əsl həqiqətləri dünya ictimaiyyətinin diqqətinə

çatdırmaq məqsədilə yerli mətbuatda dərc etdirdiyi yazıları ilə tanınır. Tədbirdə çıxış edən X. Dam Azərbaycan və

azərbaycanlılar, onların başına gətirilən bəlalardan danışıb, Azərbaycanda olarkən görüb yaşadıqları barədə

təəssüratlarını tədbir iştirakçıları ilə bölüşüb.

Tədbirin digər iştirakçısı, azərbaycanlı jurnalistlərə təlim keçmək məqsədilə dəfələrlə ölkəmizdə olan yazıçı-

jurnalist Jak Kruz isə Azərbaycan haqqında kitab yazdığını və yaxın vaxtlarda həmin kitabın təqdimatını

keçirəcəyini bildirib. Bakı, Qobustan, Şamaxı, Quba, İsmayıllı, Qəbələ, Şəki, Lahıc, Kişdəki tarixi abidələrimizdən,

palçıq vulkanlarından, hətta Naftalanın möcüzəvi neftindən söhbət açan yazıçı- jurnalist azərbaycanlıların

mehriban, modern, təhsilli, qonaqpərvər və sülhsevər xalq olduğunu vurğulayıb. J. Kruz, eləcə də Dağlıq Qarabağ

probleminin hər iki xalqa vurduğu maddi-mənəvi, psixoloji zərbələrdən danışıb və hər zaman haqqın qalib

gələcəyinə inamını qeyd edərək xalqımızı səbirli olmağa çağırıb. Tədbirdə Azərbaycandakı iqtisadi, sosial inkişaf,

quruculuq işlərindən bəhs edən sənədli film nümayiş etdirilib.

172

20 Yanvar faciəsinin növbəti ildönümü ilə əlaqədar Azərbaycanın Niderland Krallığındakı səfirliyində "20

Yanvar - tarixin qanlı səhifəsi" adlı fotosərgi təşkil olunub. Səfirlikdən verilən məlumata görə, faciədən bəhs

edən fotoşəkillər Niderland ictimaiyyətinin diqqətinə təqdim olunub. Bununla yanaşı, səfirlikdə faciə ilə bağlı

anım mərasimi təşkil olunub. Mərasimi giriş sözü ilə açan səfir Mir-Həmzə Əfəndiyev xalqımızın müstəqillik

mübarizəsi tarixində həkk olunmuş 20 Yanvar faciəsindən bəhs edərək, həmin tarixin həm şəhidlərin anım günü,

həm də Azərbaycanın ərazi bütövlüyü uğrunda mübarizə aparan xalqımızın birliyi, həmrəyliyi günü olduğunu

bildirib. Həmçinin, Azərbaycanın insan hüquqları üzrə müvəkkilinin 1990-cı il 20 Yanvar faciəsinin 25-ci ildönümü

ilə əlaqədar bəyanatı, eləcə də səfirliyin hazırladığı press-reliz Niderlandda fəaliyyət göstərən Azərbaycanın diaspor

təşkilatları, eləcə də aidiyyəti təsisatlara göndərilib. Daha sonra toplantı iştirakçıları faciə ilə bağlı xatirələrini

bölüşüb, 20 yanvarla bağlı sənədli film nümayiş etdirilib. Tədbirdə Niderland ictimaiyyətinin təmsilçiləri tərəfindən

təsis edilmiş Niderland-Azərbaycan Əməkdaşlıq Platformasının, "Ana Vətən" Niderland Azərbaycanlı Qadınlar

Birliyinin, Azərbaycan-Türk Mədəniyyət Dərnəyinin və digər diaspor təşkilatlarının təmsilçiləri, eləcə də yerli

ictimaiyyətin nümayəndələri və səfirliyin əməkdaşları iştirak ediblər. Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat

xidmətindən əldə etdiyimiz məlumata görə, "Ana Vətən" Niderland Azərbaycanlı Qadınlar Birliyi Xocalı faciəsinin

23-cü ildönümü ilə əlaqədar ölkədə fəaliyyət göstərən bütün siyasi institut və təşkilatlara, eləcə də Niderland

Krallığı Parlamentinin Xarici İşlər üzrə komissiyasının rəhbəri xanım A. Eijsink və qurumun digər üzvlərinə

petisiya ilə müraciət edib. Niderland Krallığında yaşayan azərbaycanlı və digər türk soydaşlarımızın imzaladığı

bu petisiya, həmçinin BMT, ATƏT, Avropa Şurası, Beynəlxalq Ombudsman qurumu və digər beynəlxalq

təşkilatların üzvlərinə, həmçinin Azərbaycanın xaricdəki səfirliklərinə göndərilib.

Petisiyada qeyd olunur ki, Xocalı soyqırımı Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzkar siyasəti insan haqları və

azadlıqlarının kütləvi şəkildə pozulmasının bariz nümunəsidir. Petisiyada Xocalı soyqırımına görə Ermənistanın

heç bir beynəlxalq səviyyəli təşkilatlar tərəfindən məsuliyyətə cəlb edilməməsi təəssüflə qeyd olunur. Müraciətdə

Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın Xocalı şəhərində törətdiyi soyqırımı, eləcə də Dağlıq Qarabağ

münaqişəsi haqqında ətraflı məlumat verilir. Petisiyada daha sonra beynəlxalq hüquqa görə soyqırımının sülhə və

insanlığa qarşı törədilən cinayət kimi qiymətləndirilir. Qeyd olunur ki, Xocalı faciəsinin əvvəlcədən

planlaşdırılması, etnik təmizləmə siyasətinə əsaslanması bu cinayətin beynəlxalq normalara görə soyqırımı

olduğunu bir daha təsdiqləyir. Petisiya müəllifləri dünya ictimaiyyətini Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən

Xocalıda törədilən vandalizm və zorakılıq cinayətlərini soyqırımı kimi tanımağa çağırır. Avropa Komissiyasında

Xocalı soyqırımı ilə bağlı müraciətə baxılacaq. Onu da qeyd edək ki, Avropa Komissiyası Benilüks

Azərbaycanlılar Konqresinin (BAK) Xocalı soyqırımı ilə əlaqədar müraciətinə cavab verib. Qurumdan diaspor

təşkilatına ünvanlanan rəsmi məktubda Avropa Komissiyasında BAK-ın 13.02.2015-ci il tarixli müraciətinə

baxılacağı bildirilir. Sənəddə həmçinin qeyd olunur ki, Avropa Komissiyasının prezidenti Yan Klod Yunker Aİ-nin

xarici işlər və təhlükəsizlik siyasəti üzrə ali təmsilçisi xanım Federika Moqereniyə BAK-ın Avropa institutlarına

ünvanlanan müraciətinə baxılmasını tövsiyə edib.

Xatırladaq ki, Benilüks Azərbaycanlılar Konqresi Xocalı soyqırımının 23-cü ildönümü ilə əlaqədar Avropa

institutlarının rəhbərlərinə və Avropa Parlamentinin 751 millət vəkilinə ünvanlanan bəyannamə qəbul etmişdi.

Bəyannamədə 1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Azərbaycanın

Dağlıq Qarabağ bölgəsinin Xocalı şəhərində törədilən kütləvi qırğınla bağlı faktlar Avropa parlamentarilərinin,

beynəlxalq təşkilatların və dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırılıb. BAK dünya ictimaiyyətinə müraciət edərək

insanlığa qarşı törədilən Xocalı soyqırımını tanımağı və günahkarların cəzalandırılmasını tələb edib. Müraciətdə,

həmçinin Avropanın beynəlxalq təşkilatları və parlamentariləri öz nüfuzundan istifadə edərək bir milyondan çox

azərbaycanlı məcburi köçkün və qaçqının öz torpağına təhlükəsiz qayıtmasını təmin etməyə çağırılıb. Bəyannamə

Avropa Parlamenti, Avropa Komissiyası və Avropa Şurasının prezidentlərinə, Birləşmiş Millətlər Təşkilatına,

Niderland, Belçika, Lüksemburq parlamentlərinə və bir sıra beynəlxalq təşkilatlara göndərilib.

“Paralel”.-2015.-3 aprel.-№ 57.-S.10.

173

"AzərRos" prezident İlham Əliyevə müraciət ünvanlayıb

“FMMM: birləşmənin və böhrandan çıxışın problemləri” mövzusunda dəyirmi masanın iştirakçıları ilə

Rusiyanın Azərbaycan təşkilatlarının rəhbərləri və üzvləri tərəfindən Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevə müraciət

ünvanlanıb. “AzərRos” Rusiya Azərbaycanlılarının Federal Milli-Mədəni Muxtariyyətindən APA-ya verilən

məlumata görə, müraciətdə deyilir:

”Hörmətli İlham Heydər oğlu!

Müraciətimizin əsas səbəbi Rusiyada Azərbaycanlıların Federal Milli-Mədəni Muxtariyyəti (AzərRos FMMM)

ətrafında son zamanlar yaranmış və təşkilatın tam bölgüsü ilə nəticələnə biləcək dramatik vəziyyətdir. Azərbaycan

vətəndaşı, Azərbaycan Respublikasının baş nazirinin sabiq müavini Abbas Abbasov və ondan maddi cəhətdən

asılı olan tərəfdaşları Rusiya Federasiyasının "Milli-mədəni muxtariyyət haqqında" və “Xarici agentlər haqqında”

qanunları kobud şəkildə pozaraq AzərRos FMMM ictimai təşkilatına basqın edib ələ keçirməyə çalışırlar.

Biz, Rusiya azərbaycanlıları, Azərbaycan Respublikasının hüdudlarından kənarda yaşadığımıza baxmayaraq,

tarixi Vətənimizlə bağlı bütün məsələlərə hər zaman böyük hörmət və diqqətlə yanaşırıq, Azərbaycan xalqının

ümummilli lideri Heydər Əliyevin vəsiyyətinə riayət edərək, Azərbaycanın milli adət-ənənələrinin, həmçinin Rusiya

və Azərbaycan xalqları arasında dostluq və qarşılıqlı anlaşma mühitinin inkişaf etdirilməsi üçün çalışırıq.

2013-cü ildə Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı Abbas Abbasov tərəfinizdən Rusiyada AzərRos FMMM-nin

rəhbəri vəzifəsinə təyin olunmuş adam qismində çıxış edərək bizi aldatdı. Azərbaycanı və Azərbaycan xalqını

Rusiyada 15 il ərzində uğurla təmsil edən ən böyük federal təşkilatlardan biri olan AzərRos FMMM-ni ona etibar

etdik.

AzərRos FMMM 1999-cu ildə Rusiyada təsis edilib. Fəaliyyət göstərdiyi illər ərzində sözügedən təşkilat

Rusiyada Azərbaycan icmasını gücləndirə və vahid mərkəz ətrafında birləşdirə bilib. Lakin Abbas Abbasov verdiyi

sözləri yerinə yetirməyib. Rusiya azərbaycanlılarını birləşdirilməsi və AzərRos FMMM ilə digər Azərbaycan

təşkilatları arasında qarşılıqlı anlaşma mühitinin gücləndirilməsi əvəzinə o, şəxsi siyasi məqsədləri naminə

fitnəkarlıq vasitəsilə təşkilatı parçalanma və münaqişə vəziyyətinə gətirib. Şəxsi maraqlarını rəhbər tutaraq ictimai

təşkilatı siyasi bəyanatlar üçün platformaya çevirən A. Abbasov Rusiya azərbaycanlılarını Sizə etimadsızlıq

göstərməyə çağırır. Onun bütün hərəkətləri Azərbaycanda yaşayan soydaşlarımızın AzərRos FMMM-yə və bizə,

bu təşkilatın üzvlərinə, qarşı nifrət yaradırdı. Azərbaycan Respublikasının hakimiyyət orqanlarına müxalif

qüvvə kimi Azərbaycanda yaşayan qohumlarımız və ictimaiyyətin münasibətini biz anlamama və təəssüf hissləri

ilə qəbul edirik. Yeni rəhbərliklə AzərRos FMMM üzvlərinin dialoq qurmaq cəhdləri A.Abbasovun mövqeyi

üzündən heç bir nəticə verməyib. O, təşkilatda avtoritar idarəçilik sistemi yaradıb, rəhbərliyin mövqeyindən

fərqli mövqe tutan hamını qovub və AzərRos FMMM-ni “cib” ictimai təşkilatına çevirib. 28 fevral 2014-cü il

tarixində RF Ədliyyə Nazirliyini aldadaraq, A.Abbasov tərəfdaşları ilə birgə “kağız üzərində” AzərRos FMMM-

nin qurultayını keçirib. Həmin qurultay zamanı bütün “xoşa gəlməyən” və “sözə baxmayan” regional təşkilatlar

AzərRos FMMM-dən çıxarılıb. 2015-ci ilin əvvəlində tərkibində 40-dan çox təşkilatdan cəmi 4-ü qalıb. İctimai

təşkilatımızın şəxsi maraqlar nöqteyi-nəzərindən özəlləşdirilməsinə və istifadə edilməsinə rahat baxa bilmirdik.

Əvvəlki adını bərpa etmək, böhranı uğurla addımlamaq və AzərRos FMMM-ni qorumaq məqsədilə 17 yanvar

2015-ci il tarixində Rusiyadan 120-dən çox nümayəndənin iştirakı ilə təşkilatın Federal Şura üzvləri və regional

liderləri FMMM-nin Ümumrusiya növbədənkənar qurultayını keçirdilər. Qurultayda muxtariyyətin son iki il

ərzində gördüyü işləri qeyri-qənaətbəxş sayıldı, nümayəndələr AzərRos FMMM-nin sabiq sədri Asif

Məhərrəmova etimadsızlıq göstərdilər və A.Abbasovun başçılıq etdiyi Ağsaqqallar Şurası ləğv olundu. Təşkilatın

birləşməsi məqsədilə nümayəndələr tərəfindən bu ilin 6 mart tarixinə qədər qurultayın işində fasilə elan edildi.

Lakin A. Abbasov Ümumrusiya azərbaycanlıları qurultayının qərarını saymayaraq və Azərbaycan diasporunun bəzi

nümayəndələrini aldadaraq, 20 fevralda tələsik, bağlı qapılar arxasında yalnız 4 regional təşkilatın iştirakı ilə öz

“qurultayını” keçirib. Azərbaycanlıları özündən ayırıb Dağıstan döyüşçüləri və polis arxasında gizlənərək, o,

AzərRos Federal Şurasının digər üzvlərini, o cümlədən regional və yerli milli-mədəni təşkilatlar nümayəndələrini

“qurultaya” buraxmayıb. Öz hərəkətləri ilə o, Rusiya azərbaycanlılarına və Azərbaycana qarşı nifrətini bir daha

təsdiq etdi.

Hörmətli İlham Heydər oğlu

Regionda hər gün sürətlə dəyişən mürəkkəb geosiyasi vəziyyətdə, Rusiya və ətrafında olan postsovet ölkələrinə

bir sıra Qərb ölkələri tərəfindən ciddi təzyiq göstərildiyi zaman biz, Rusiya azərbaycanlıları, millətlərarası sülh və

dözümlüyü təmin etmək üçün çalışırıq. 2001-ci ildə Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyev

yaşadıqları yerindən asılı olmayaraq Azərbaycanı bütün dünya azərbaycanlılarının Vətəni adlandırıb.

174

2011-ci ildə Dünya azərbaycanlılarının III qurultayında çıxış edərək Siz bütün azərbaycanlıları birlik,

sülh və öz tarixi Vətəninin milli maraqlarının qorunmasına çağırdınız. Biz həmişə Heydər Əliyevin vəsiyyətinə

riayət edirdik və edirik, Sizin bizə qarşı qayğınızı və diqqətinizi yüksək qiymətləndiririk. Təəssüf ki, A. Abbasov

adınızdan istifadə edərək Azərbaycan icmasının nümayəndələrini aldadır və Azərbaycan hakimiyyətinə qarşı

etimadsızlıq yaradır.

Rusiya Federasiyasının qanunlarını pozaraq Rusiya ictimai təşkilatını əlinə almağa çalışan və dağıdıcı

hərəkətləri ilə Rusiyanın Azərbaycan icmasını parçalayan Azərbaycan Respublikasının vətəndaşı A. Abbasovla

bağlı Azərbaycan Respublikasının müvafiq dövlət orqanlarına tədbirlərin görülməsinə dair göstəriş verməyinizi

Sizdən xahiş edirik.

Dərin hörmətlə,

Abdullayeva M.S., AzərRos FMMM-in üzvü

Abdullayeva E., AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi

Abdurəşidov Ş. “Kontinent” MMC

Əvəzov Eldəniz, Moskva vil., Lenin r-nu üzrə MMM

Ağayev Q., Moskva vilayəti üzrə RMMM

Ağamirova L., AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi

Əlcanova A., AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi

Əliyev Q.M. AzərRos FMMM FŞ-ın üzvü

Allahveridyev T.,

Alıyev A., şair ƏİB “Şəhriyar”

Amanov E.A., RMMM Kaluqa vilayəti

Aslan M., “Kontinetnt” MMC

Əhmədov Q.M. AzərRos FMMM-in üzvü

Əhmədov T.N

Babayev T.E.

Bəkirova Ş., AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi

Hacıyev T.S.,AzərRos FMMM-in üzvü

Qəmbərov R.A. MMM İvanovo şəhəri

Qarayev İlqar “Kontinent” MMC Həsənov

E.R.

Həsənova Z., AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi

Qasımov A., şair ƏİB “Şəhriyar”

Quliyev V., AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi

Qurbanov D.B.

Qurbanov S.M. MMMM Luberes r-nu Moskva vil-ti

Hüseynov A., tarix elmləri doktoru, professor

Hüseynov A.İ., RMMM Yaroslav vilayəti.

Hüseynov R.İ., Ulyanovsk şəhəri

Hüseynov F.A., “Kontinetnt” MMC

Gəncəliyev N., RMMM Astraxan vilayəti

Cavadov Ş.D. RMMM Kaluq avilayəti

Cəlalov Ş.D., “Kontinent” MMC

Cəfərli X., AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi Cəfərov

Ş., RÜAK Fondu, Moskva şəhəri. Dövlətov A.

AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi Zeynalov A.,

AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi Zeynalov E.İ.,

AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi İsrafilov A. N.

Qəlbiyev U.İ.

Məhərrəmov Ə.Y.

Məmmədov A.İ. Krasnoyarsk şəhəri

Məmmədov A. A.

Məmmədov V., publisist ƏİB “Şəhriyar”

Məmmədov R., AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi

Məmmədov S., şair ƏİB “Şəhriyar”

Məmmədov E.A.

Məmmədov S.A. MMMM İvanovo şəhəri

175

Məcidov Y., AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi

Mehdiyev A., jurnalist

Mustafayev V.R., RMMM Rostov vilayəti

Rəhimov R.F.

Sadıxov S.K., AzərRos FMMM-in fəxri prezidenti

Səfərov A. S.

Səfərov İ., MMMM Moskva vil-nin Şelkov r-nu

Seyidov A.R. RMMM Surqut şəhəri (XMVD)

Surxayev Z.B., MMMM Mtişi r-nu, Moskva vil-ti

Tağıyev Ş., RÜAK Fondu, Moskva şəhəri. Xanbabayev

E., RÜAK Fondu, Moskva şəhəri. Xıdırov Y.Y.,

AzərRos FMMM-in vitse-prezidenti Şamilov V.,

AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi Şamilova İ.,

AzərRos FMMM-in Gənclər birliyi Yaqubov A.N.

MMMM İvanovo şəhəri.”

“İki sahil”.-2015.-9 aprel.-№ 61.-S.11.

176

Beniluks Azərbaycanlıları Konqresi (BAK) Avropa Parlamentinin 1915-ci il hadisələri ilə bağlı

qətnaməsinə etiraz bəyanatı qəbul edib

Beniluks Azərbaycanlıları Konqresi (BAK) Avropa Parlamentinin 1915-ci il hadisələri ilə bağlı

qətnaməsinə etiraz bəyanatı qəbul edib. Bəyanatda bildirilir ki, aprelin 15-də Avropa Parlamentinin erməni

uydurmasını dəstəkləyərək bununla bağlı qətnamə qəbul etməsi 24 aprel tarixinin Avropada “erməni soyqırımı” kimi

qeyd olunmasını təşviq edir və bu, Azərbaycanla Türkiyəyə qarşı planlaşdırılmış təxribatdır.

Bəyanatda daha sonra qeyd olunur ki, həmişə insan hüquqlarının müdafiəçisi, sülhün təbliğatçısı kimi

çıxış edən Avropa Parlamenti ikili standartlara yol verərək tarixi təhrif edib: “İllərdir Xocalı soyqırımına siyasi və

hüquqi qiymətin verilməsini Avropa Parlamenti və digər Avropa institutlarından tələb edən Benilüks

Azərbaycanlıları Konqresində birləşən azərbaycanlılar 15 aprel qətnaməsindən çox sarsılıblar. Biz bu qətnamənin

lehinə səs verən parlamentarilərin addımından təəssüflənir və qəbuledilməz hesab edirik”. Bəyanatın mətni Avropa

Parlamentinə, Avropa Komissiyasına və eyni zamanda Avropa Parlamentinin 751 üzvünə rəsmi məktub olaraq

göndərilib.

17 aprel 2015

177

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin həmsədrləri və İdarə heyətinin üzvlərindən

Zati-aliləri,

Bakıda çoxmərtəbəli yaşayış binasında baş vermiş və insan tələfatı ilə nəticələnmiş yanğın hadisəsi

barədə xəbər bizi son dərəcə sarsıtdı. Sizin kədərinizi bölüşür və Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin İdarə

Heyətinin üzvləri adından Sizə, həlak olanların ailələrinə, yaxınlarına və bütün Azərbaycan xalqına dərin hüznlə

başsağlığı veririk.

Həmsədrlər:

Latviya Respublikasının Prezidenti Vayra Vike-Freyberqa (1999-2007) İsgəndəriyyə Kitabxanasının direktoru

İsmail Serageldin İdarə heyətinin üzvləri:

Bolqarıstanın Prezidenti Petar Stoyanov (1997-2002)

Rumıniyanın Prezidenti Emil Konstantinesku (1996-2000)

Serbiyanın prezidenti Boris Tadiç (2004-2012)

Ukraynanın prezidenti Viktor Yuşşenko (2005-2010)

21 may 2015

178

Avropada fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarımız fəallaşır

Fransadakı Azərbaycan icması Bako Saakyan və onu müşayiət edən şəxslərin mayın 17-19-da

Fransaya səfərini pisləyən bəyanat yayıb

Fransadakı Azərbaycan icması Azərbaycan Respublikasının Ermənistan tərəfindən işğal olunmuş ərazilərində

qanunsuz yaradılan, heç bir ölkə və beynəlxalq təşkilat tərəfindən tanınmayan qondarma rejimin nümayəndəsi

Bako Saakyan və onu müşayiət edən şəxslərin mayın 17-19-da Fransaya səfərini pisləyən bəyanat yayıb.

Bəyanatda eyni zamanda Drom departamentinin Villörbann və Sarsel şəhərləri ilə hazırda işğal altında olan

Azərbaycanın mədəniyyət beşiyi Şuşa və Ağdərə şəhərləri arasında "dostluq və qardaşlıq xartiyası"nın

imzalanmasına qarşı etiraz ifadə olunur. Bəyanatda bildirilir ki, Azərbaycanın qədim şəhərləri olan Şuşa və

Ağdərə 20 ildən artıqdır ki, Ermənistanın işğalı altındadır. İstər separatçı rejimin "prezidenti"nin Fransaya

səfərinin, istərsə də işğal altında olan Azərbaycanın iki şəhəri ilə "dostluq və qardaşlıq xartiyası"na dair sənədin

imzalanmasının heç bir beynəlxalq hüquqi əsası yoxdur. Bu, yalnız Azərbaycanla Fransa arasında inkişaf

etməkdə olan dostluq əlaqələrinə xələl gətirə bilər. Sənəddə vurğulanır ki, Fransa Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü

və suverenliyini tanıyıb.

Buna görə də Azərbaycanın işğal altındakı Şuşa və Ağdərə şəhərləri ilə Fransanın Drom departamentinin

Villörbann və Sarsel şəhərləri arasında "əməkdaşlıq və dostluq xartiyası"na dair sənədin imzalanması beynəlxalq

hüquq prinsiplərinə tamamilə ziddir. Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü nəticəsində torpaqlarımızın 20 faizinin

işğal edildiyi, bir milyondan artıq azərbaycanlının doğma yurdlarından silah gücünə çıxarıldığı, əsir və girov

götürülən günahsız soydaşlarımızın erməni düşərgələrində insanlığa yaraşmayan işgəncələrə məruz qaldığı və

onların taleyindən heç bir xəbər olmadığı bəyanatda öz əksini tapıb. Bəyanatda həmçinin Ermənistanın işğalı

altında olan Azərbaycan ərazilərində minlərlə evin və inzibati binanın, məktəblərin, tibb müəssisələrinin,

mədəniyyət saraylarının, kitabxanaların, tarixi abidələrin, muzeylərin, kənd təsərrüfatı və sənaye obyektlərinin, su

hövzələrinin vəhşicəsinə yerlə-yeksan edildiyi qeyd olunub. Azərbaycanlılara qarşı etnik təmizləmə siyasəti

yeridən ermənilərin 1992-ci ilin fevral ayının 25-dən 26-na keçən gecə Azərbaycan şəhəri Xocalıda törətdiyi

vəhşiliklər, qəddarlıqla həyata keçirilən soyqırımı zamanı hətta dinc sakinlərə belə aman verilmədiyi, qadınların

və uşaqların amansızlıqla qətlə yetirildiyi bəyanatda diqqətə çatdırılıb. Daha sonra bəyanatda qeyd olunur ki,

Ermənistanın işğal etdiyi Azərbaycan ərazilərini heç bir şərt qoymadan azad etməsi barədə BMT-nin

qətnamələrinə baxmayaraq, bu təcavüzkar ölkə öz işğalçılıq siyasətini indi də davam etdirir, işğal etdiyi ərazilərdə

qanunsuz məskunlaşma aparılır. "Biz ümid edirik ki, beynəlxalq ictimaiyyət, ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri

olan Fransa münaqişənin ədalətli və düzgün həllinin axtarışında, Azərbaycan ərazisinin bütövlüyünün təmin

edilməsində öz səylərini əsirgəməyəcək"- Fransanın Azərbaycan icmasının bəyanatında belə deyilir.

Bəyanat Drom departamentinin, Sarsel və Villörbann şəhərlərinin rəhbərlərinə, senator və deputatlarına və

digər rəsmi təşkilatlara göndərilib. Osloda keçirilən "Bələdiyyə günü"ndə azərbaycanlılar da təmsil olunub Norveç

Azərbaycanlıları Gənclər Təşkilatı (NAYO) Oslo şəhərinin Saqene bələdiyyəsində keçirilən "Bələdiyyə günü"

tədbirində iştirak edib. Hər il minlərlə ziyarətçinin iştirak etdiyi tədbir Oslonun mərkəzi rayonlarından biri

hesab olunan Saqene bələdiyyəsinin ən fəal siyasi, ictimai, mədəni təşkilatları ilə görüşmək, əlaqələr qurmaq

baxımından çox böyük əhəmiyyətə malikdir. "Bələdiyyə günü"ndə Saqenedə fəaliyyət göstərən Norveçin bütün

siyasi partiyalarının nümayəndələrinə, bu ilin sentyabr ayında keçiriləcək bələdiyyə seçkilərində namizədliyini

irəli sürmüş siyasətçilərə və rayon administrasiyasının təmsilçilərinə Azərbaycan həqiqətləri barədə geniş

məlumat verilib. "Bələdiyyə günü"ndə informasiya baxımından digərlərindən fərqlənən NAYO-nun stendində

Azərbaycan həqiqətlərini əks etdirən kitablar, jurnallar, həmçinin suvenirlər, xalçalar nümayiş etdirilib. Tədbir

çərçivəsində Fikrət Əmirov adına Azərbaycan Dövlət Mahnı və Rəqs Ansamblının rəqqasəsi Könül Qocayevanın

milli geyimdə Azərbaycan rəqsini ifa etməsi ziyarətçilərin böyük marağına səbəb olub. Təşkilatın tədbirdə iştirakı

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti yanında Gənclər Fondunun dəstəklədiyi "Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin

və Azərbaycan həqiqətlərinin Skandinaviya ölkələrinə çatdırılması və təbliği" layihəsi çərçivəsində baş tutub.

Avropalı gənclər "Bakı-2015" İlk Avropa Oyunları ilə əlaqədar çağırış edib Böyük Britaniyanın Solent

Universitetində təhsil alan Kənan Rzayev "Bakı-2015" İlk Avropa Oyunları ilə əlaqədar maraqlı videoçarx

hazırlayıb. Videoçarxda dünyanın müxtəlif ölkələrindən olan və Böyük Britaniyada təhsil alan gənclər avropalıları

iyun ayında Bakıda keçiriləcək İlk Avropa Oyunlarında iştirak etməyə və izləməyə dəvət edir. Avropanın 12

ölkəsindən olan gənclər hər biri öz dilində, ən sonda isə Azərbaycanın xalq artisti Faiq Ağayev azərbaycanca

insanları İlk Avropa Oyunlarını dəstəkləməyə dəvət edir. Bu barədə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinə

məlumat verən videoçarxın müəllifi Kənan Rzayev hesab edir ki, hər bir ölkənin vətəndaşının yalnız öz dilində

diqqətini cəlb etmək və Bakıya - Avropa Oyunlarına dəvət etmək maraqlı olar. Qeyd edək ki, videonun ideyası

və çəkilişi Kənan Rzayevə, videoçarxın montajı və hazırlanması isə "ArtBakers" şirkətinə məxsusdur.

179

Macarıstan mediası "Bakı-2015" Olimpiya Oyunları haqda yazır Macarıstan-Azərbaycan Gənclər Birliyi

ölkənin aparıcı xəbər portallarından biri olan metropol.hu saytında "Bakı-2015" İlk Avropa Oyunlarına həsr

olunmuş bir neçə yazı dərc etdirib. "Bakının siması" və "Bakı hazırdır" başlıqları ilə yerləşdirilən məqalələrdə

Azərbaycan, onun iqtisadiyyatı, neft sənayesi, eləcə də Bakının tarixi, görməli yerləri, inkişafı haqqında

geniş məlumat verilir. Yazıda bir müddət əvvəl istifadəyə verilmiş Heydər Əliyev Beynəlxalq Hava Limanının

yeni terminalı, qeyri-adi müasir memarlıq üslubuna malik Heydər Əliyev Mərkəzi, Alov Qüllələri, Xalça Muzeyi,

"İçərişəhər" Tarix Memarlıq Qoruğu və digər tikililər barədə geniş bəhs olunub. Məqalələrdə əsas diqqət isə

Bakının ev sahibliyi edəcəyi İlk Avropa Oyunlarına ayrılıb. "Bakı hazırdır" sərlövhəli yazıda bildirilir ki,

Azərbaycanın paytaxtı dünyanın onlarla ölkəsindən minlərlə idmançını qəbul etmək üçün hazırdır və yeni tikilən

möhtəşəm idman arenaları artıq azarkeşləri gözləyir. İyunun 12-də Oyunların təntənəli açılış mərasiminin

olacağı, Olimpiya məşəlinin 61 rayondan keçməklə 5500 km qət edərək iyunun 12-də Bakıya çatdırılacağı

da yazıda əksini tapıb.

İlk Avropa Oyunları barədə macar oxucuları ətraflı məlumatlandıran yazıda daha sonra qeyd olunub ki,

Oyunlarda 6 min idmançı 239 dəst medal uğrunda mübarizə aparacaq, ümumilikdə isə idmanın 19 növü üzrə

yarışlar keçiriləcək, idmanın 8 növü üzrə 2016-cı ildə Rio de-Janeyroda təşkil olunacaq Yay Olimpiya Oyunlarına

lisenziya veriləcək. Birinci Avropa Oyunlarını işıqlandırmaq və izləmək üçün 750 nəfərdən çox jurnalistin, min

nəfər rəsmi şəxsin, eləcə də minlərlə azarkeşin Bakıya gələcəyi bildirilib. Yazıda həmçinin, Macarıstandan 200

nəfəri idmançı olmaqla 300 nəfərlik nümayəndə heyətinin Bakıya yollanacağı da qeyd olunub. Nyu-Yorkda

keçirilən Türk yürüşündə "Bakı-2015" stendi nümayiş etdirilib ABŞ-ın Nyu-York şəhərində keçirilən ənənəvi

34-cü Türk Günü Yürüşündə "Bakı-2015" İlk Avropa Oyunları təbliğ olunub. Nyu-Yorkun Mahnetten səmtində

minlərlə insanın iştirakı ilə baş tutan yürüşdə Azərbaycan diasporu "Bakı-2015" Birinci Avropa Oyunlarını Nyu-

York sakinlərinə və şəhərin qonaqlarına təqdim edib. Belə ki, Oyunların loqosu əks olunmuş mobil stend yürüş

boyu bir neçə saat ərzində şəhərin mərkəzi prospekti ilə hərəkət etdirilib. 34-cü Türk Günü Yürüşünə Türkdilli

Dövlətlərin Əməkdaşlıq Şurasının Baş katibi Ramil Həsənov, Türkiyənin Birləşmiş Millətlər Təşkilatındakı

daimi nümayəndəsi Halit Çevik və bu ölkənin Nyu-Yorkdakı Baş konsulu Ertan Yalçın, o cümlədən

Azərbaycan, Qazaxıstan, Qırğızıstan, Özbəkistan və Türkmənistandan olan nümayəndələr qatılıb. Yürüşdə

türkdilli xalqların diaspor təşkilatları, o cümlədən Azərbaycan Nyu-York Assosiasiyası fəal iştirak edib.

Yürüşə, əsasən milli geyimdə qatılan diaspor fəalları əllərində Azərbaycan, Türkiyə, ABŞ bayraqları və

Ermənistanın Azərbaycana təcavüzünü əks etdirən şüalarla yürüş ediblər.

Türk Günü Yürüşündə türk milli rəqs qrupları və musiqiçiləri maraqlı çıxışlar edib. Qeyd edək ki, hər il Türk

Günü Yürüşünə qatılmaq üçün ABŞ-ın müxtəlif ştatlarında yaşayan türkdilli xalqların minlərlə nümayəndəsi

Nyu-York şəhərinə gəlir. Azərbaycan Hollandiya Mədəniyyət Festivalında təmsil olunub Mayın 14-dən 17-dək

Niderland Krallığının Utrext şəhərində keçirilən Hollandiyada yaşayan xalqların böyük Mədəniyyət Festivalında

"Ana Vətən" Niderland Azərbaycanlı Qadınlar Birliyi də iştirak edib. Birliyin sədri Mayisə Ağamirzəyevanın

verdiyi məlumata görə, artıq üçüncü dəfə keçirilən festivalda Azərbaycana həsr olunmuş böyük stend qurulub.

Stenddə Azərbaycanın dövlət atributlarını, mədəniyyət və tarixini əks etdirən eksponat və suvenirlər, milli

geyimlərimiz, yeməklərimiz, Azərbaycan haqqında kitab və açıqçalar nümayiş etdirilib. Festivalın böyük

paradından keçəndən sonra Azərbaycan təmsilçiləri səhnədə yer alıb. "Ana Vətən" Niderland Azərbaycanlı

Qadınlar Birliyinin Bakıdan dəvət etdiyi "Azərbaycan inciləri" uşaq rəqs qrupunun "Qaytağı", "Məzəli rəqs",

"Nəlbəki" kimi milli rəqsləri və "Azərbaycan" kompozisiyası festival iştirakçılarının böyük marağına səbəb

olub. Festivalda gənc rəssam Nərmin Abdullayevanın "Bahar" sərgi-kompozisiyası da nümayiş etdirilib. Onun

"batika" üslubunda hazırladığı əsərlərində bahar və çərşənbələr, kəlağayı kimi atributlarımız festival

iştirakçılarının diqqətini cəlb edib. Bundan başqa, Hollandiyada fəaliyyət göstərən "Odlar Yurdu" təşkilatının

rəhbəri müğənni- bəstəkar Firəngiz Bağırova da Azərbaycanın xalq və bəstəkar musiqiləri ilə çıxış edib.

“Paralel”.-2015.-22 may.-№ 89.-S.10.

180

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi (AAK) Azərbaycan diasporu adından bəyanatla çıxış edib

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi (AAK) Azərbaycan diasporu adından bəyanatla çıxış edib. Avropa

Parlamentinin bir sıra komitə sədrlərinə ünvanlanmış bəyanatda Bakı 2015 I Avropa Oyunlarının önəmi

vurğulanaraq, Azərbaycan diasporunun Avropanın siyasi dairələrinin və media qurumlarının qərəzli çıxışlarına

qarşı kəskin etirazı bildirilib.

Bəyanatada qeyd olunur ki, iyunun 12-də Azərbaycan böyük bir hadisənin gerçəkləşməsinə ev sahibliyi

etdi, dilindən, dinindən, irqindən asılı olmayaraq bütün dünya idmançılarına qonaqpərvərlik göstərməkdədir.

Bakıda baş verən bu tarixi hadisə dünya azərbaycanlıları və o cümlədən Avropada yaşayan

azərbaycanlılar üçün qürurvericidir. AAK Avropa Parlamenitinin diqqətinə çatdırır ki, 2011-ci ildə „Eurovision“

mahnı müsabiqəsinin Azərbaycanda keçiriləcəyi bəlli olduqdan sonra ikili standartlarla üzləşən Azərbaycan, bu

dəfə də ona qarşı aparılan ədalətsiz kampaniyanın, əks-təbliğatın şahidi olub: „Azərbaycanın iqtisadi inkişafı,

müstəqil siyasət yürütməsi bəzi dairələri narahat edir.

Dünyanın diqqətini Dağlıq Qarabağ probleminin həllinə, bir milyondan artıq Azərbaycan vətəndaşının

pozulmuş hüquqlarının bərpasına, Azərbaycan vətəndaşlarının öz torpağında qanunsuz girov götürülməsinə,

Xocalı soyqırımının acı nəticələrinə cəlb etmək yerinə, müzakirə edilən mövzular qeyri-dəqiq məlumatlar

əsasında qurulan tənqidlə əvəz edilir”. AAK bəyan edir ki, Bakıda keçirilən bu möhtəşəm idman tədbiri

siyasiləşdirilməməli, əksinə bütün Avropanın uğuru kimi qiymətləndirilməlidir. AAK Avropa Parlamentini

ədalətli olmağa çaqırır, Azərbaycana qarşı ermənilərin təsiri ilə formalaşmış qərəzli mövqeyindən çəkinməyi tələb

edir.

17 iyun 2015

181

Niderland Krallığında fəaliyyət göstərən Azərbaycan-Türk Kültür Dərnəyi Avropanın bəzi dairələrinin

Azərbaycana qarşı qərəzli mövqeyinə dair bəyanat qəbul edib

Niderland Krallığında fəaliyyət göstərən Azərbaycan-Türk Kültür Dərnəyi Avropanın bəzi

dairələrinin Azərbaycana qarşı qərəzli mövqeyinə dair bəyanat qəbul edib. Bəyanatda deyilir ki, Avropanın bəzi

dairələri tərəfindən zaman-zaman ölkəmizə qarşı səsləndirilən qərəzli və ikili standartlara söykənən böhtan dolu

fikirlər Bakı 2015 Birinci Avropa Oyunları ilə əlaqədar daha da intensivləşib: “Ölkəmizin dünyada artan nüfuzunu

həzm edə bilməyən həmin dairələr qərəzli mövqedən çıxış edərək Azərbaycanla bağlı həqiqəti əks etdirməyən

məlumatlar yayır, bütün vasitələrlə ölkəni beynəlxalq ictimaiyyətin gözündən salmağa cəhd edirlər”. Bəyanat

müəllifləri hesab edir ki, bu təşkilatların fəaliyyəti, keçirdiyi aksiya və tədbirlər sırf müəyyən siyasi dairələrin

maraqlarlarına xidmət edir və Azərbaycanla bağlı konkret sifarişləri yerinə yetirirlər. Təşkilat üzvləri belə

qurumları beynəlxalq səviyyəli hüquq-müdafiə təşkilatı adlandırmağın ozünü insan haqlarına hörmətsizlik kimi

qiymətləndirir. Onlar hesab edir ki, insan haqlarının müdafiəsi adı altında gizlənən bu təşkilatlar, əslində öz məkrli

fəaliyyətləri ilə insan hüquqlarının təmin edilməsinə böyük zərbə vurur.

“Biz, Azərbaycan-Türk Kültür Dərnəyi olaraq sözügedən dairələrin qərəzli, böhtan dolu fikirlərini

və məkrli kampaniyalarını qəti şəkildə pisləyir və bildiririk ki, həmin dairələrin ikili standartlara söykənən,

qarayaxma xarakterli fəaliyyətini nə sadə Niderland vətəndaşları, nə də bu ölkədə yaşayan Azərbaycan, Türk

diasporu dəstəkləyir” – təşkilatın qəbul etdiyi bəyanatda belə deyilir.

Bəyanatın sonunda Azərbaycan-Türk Kültür Dərnəyinin Bakı 2015 Birinci Avropa Oyunlarına

dəstəyi və yarışın sonadək yüksək səviyyədə keçiriləcəyinə əminliyi ifadə olunur.

17 iyun 2015

182

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi Dağlıq Qarabağ rejiminin rəhbəri Bako Saakyanın Böyük

Britaniyaya səfəri ilə bağlı bəyanat yayıb

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresinin (BAK) separatçı Dağlıq Qarabağ rejiminin rəhbəri Bako

Saakyanın Böyük Britaniyaya səfəri ilə bağlı yaydığı bəyanatda deyilir ki, müstəqillik əldə etdiyi gündən erməni

separatizmindən əziyyət çəkən Azərbaycan dövləti hər dəfə erməni təxribatını dəf etməkdə, Qərb dövlətlərinin,

eləcə də bəzi beynəlxalq təşkilat və qurumların ikili standartları ilə üz-üzə gəlməkdədir: “20 ildən artıq bir

muddətdə Azərbaycanın işğalçı Ermənistanla apardığı sülh danışıqları ATƏT-in Minsk qrupunun yarıtmaz

fəaliyyəti ucbatından dalana dirənib”.

Bəyanatda vurğulanır ki, dünyaya demokratiya dərsi keçən, özlərini hüquq müdafiəçiləri sayan

ölkələrin ikili standartlar mövqeyində durması onsuz da gərgin olan beynəlxalq durumu bir az da gərginləşdirir.

BAK separatçı rejimin rəhbəri Bako Saakyanın Böyük Britaniyaya səfərini, parlamentdə və Beynəlxalq

münasibətlər üzrə Kral Institutunda çıxışını qəti şəkildə pisləyir və bunun yolverilməz olduğunu İngiltərə

hökumətinin nəzərinə çatdırır. Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi təəssüflə qeyd edir ki, bu, Böyük

Britaniya hökumətinin üzərinə götürdüyü beynəlxalq öhdəliklərlə ziddiyyət təşkil edir və hökumət beynəlxalq

hüquq normalarını pozur. “Bu azmış kimi hökumətin Bako Saakyanın çıxışını yumşaltmaq istəməsi bir daha sübut

edir ki, ikili standartlara yol vermək bu hökumət üçün adi haldır” – BAK-ın bəyanatında belə deyilir.

Təşkilat belə münasibətə qəti etirazını bildirir və bu insidenti Azərbaycan dövlətinə, xalqına qarşı

hörmətsizlik kimi qiymətləndirir. BAK dunyanın siyasi xəritəsini dəyişdirməyə çalışanları bu mövqedən əl

çəkməyə, ikili standartlara yol verməməyə və bu dövlətləri BMT-nin Nizamnaməsi və Helsinki Yekun Aktına

hörmət etməyə çağırır. Bəyanat Böyük Britaniya Parlamentinə, Böyük Britaniyanin Benilüks ölkələrindəki -

Belçika, Niderland və Lüskemburqdakı səfirliklərinə göndərilib.

09 iyul 2015

183

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Avropa Parlamentinin Azərbaycana qarşı yönəlmiş 10 sentyabr 2015-

ci il tarixli olan qətnaməsi ilə bağlı bəyanat yayıb

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Avropa Parlamentinin Azərbaycana qarşı yönəlmiş 10 sentyabr

2015-ci il tarixli olan qətnaməsi ilə bağlı bəyanat yayıb. Bəyanatda Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin Avropa

Parlamentinin qətnaməsinə dair kəskin narazılığı və böyük narahatlığı ifadə olunur, qətnamənin Azərbaycana

qarşı qərəzli və birtərəfli, xüsusilə də “hədələyən barmaq” üslubunda tərtib edildiyi vurğulanır, Azərbaycanın

müstəqillik illərində əldə etdiyi yüksək nailiyyətlərin nəzərdən qaçırıldığı bildirilir. Etiraz bəyanatında Avropa

Parlamentinə bir sıra suallar ünvanlanıb: Necə olur ki, Avropa Parlamenti Azərbaycandakı insan haqları ilə bu

dərəcədə maraqlanaraq, bu məsələyə “həssas” və “qayğıkeş” hisslərlə yanaşır, ancaq digər azərbaycanlıların

taleyinə biganə qalır? Necə olur ki, Avropada dəfələrlə müzakirə edilən Dağlıq-Qarabağ məsələsində Azərbaycan

torpaqlarını işğal edən Ermənistana və işğal edilmiş ərazilərdə qurulmuş separatçı rejimə qarşı heç bir sanksiyalar

qəbul edilmir? Nədən Xocalı faciəsinin nəticəsində öldürülən insanların, öz yurd-yuvalarından didərgin düşmüş

insanların hüquqları Avropa Parlamentini narahat etmir? Bəyanatda həmçinin bildirilir ki, Ermənistan Avropa

Parlamentinin Dağlıq Qarabağa dair qətnamələrini yerinə yetirməyərək işğalı hələ də davam etdirir,

onların törətdikləri dəhşətlər hələ də beynəlxalq birlik tərəfindən öz hüquqi qiymətini almayıb. "1992-ci il fevral

ayının 25-dən 26-na keçən gecə Ermənistan hərbi birləşmələri Azərbaycanın Xocalı şəhərinə hücuma keçərək

dinc əhaliyə amansız divan tutmuşlar. Avropa Parlamenti əslində Ermənistan dövlətinə sanksiyalar tətbiq etməli,

Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün, qaçqın və məcburi köçkünlərin kütləvi şəkildə pozulmuş hüquqlarının bərpa

edilməsinə çalışmalıdır." - deyə bəyanatda vurğulanır.

AAK hesab edir ki, Avropa Birliyi özü hal-hazırda bir sıra insan hüquqları problemləri qarşısındadır.

"Belə ki, Avropa Birliyinin bir sıra ölkələrində bu günə qədər insan hüquqları pozulur, insanlar rasizm və millətçi

basqınlara məruz qalırlar. Belə bir halda Avropa Parlamentinin başqa dövlətlərə “dərs keçməyi” qeyri-ciddi və

yolverilməzdir. Alman cəmiyyətində belə bir kəlam vardır: “şüşəbənd evdə oturan, daş atmaz”.

Bəyanatın sonunda qeyd edilir ki, Azərbaycan demokratik inkişaf yolunda olan bir ölkədir və Avropa

bu prosesə yalnız dəstək verə bilər, Azərbaycanın daxili siyasətinə müdaxilə xarakteri daşıyan addımlar

yolverilməzdir. AAK Avropa Parlamentini konstruktiv dialoq aparmağa çağırır, Avropa Parlamentindən

Azərbaycana qarşı münasibətdə ədalətli mövqe nümayiş etdirməyi tələb edir.

14 sentyabr 2015

184

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi, Azərbaycanın işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ bölgəsində separatçı

rejimin "yerli idarəetme orqanlarına" keçirdiyi "seçkilər"lə əlaqədar etiraz bəyənnaməsi qəbul edib

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi, Azərbaycanın işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ bölgəsində

separatçı rejimin "yerli idarəetme orqanlarına" keçirdiyi "seçkilər"lə əlaqədar etiraz bəyənnaməsi qəbul edib.

Bəyannamədə bildirilir ki, Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində keçirilən "seçkilər" əsassız və qeyri-

legitimdir. BAK heç bir beynəlxalq qurum tərəfindən legitimliyi tanınmayan separatçı rejimin təşkil etdiyi bu

"seçkilərin" həm beynəlxalq hüquq normalarına, həm də Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına zidd

olduğunu bildirir.

Bəyanatda vurğulanır ki, cəbhədə atəşkəs rejiminin intensiv şəkildə pozulması, dinc əhalinin yaşadığı

kəndlərin Ermənistan ordusu tərəfindən atəşə tutulması münaqişənin sülh yolu ilə nizamlanması prosesinə nə

qədər ciddi təhlükə yaradırsa, işğalçı rejimin təşkil etdiyi bu "seçki" oyunu da problemin danışıqlar masası

arxasında həllinə mane olmağa yönəlmiş növbəti siyasi təxribatdır. BAK bütün beynəlxalq təşkilatlara müraciət

edərək bu cür təxribatlara qarşı qəti və aydın mövqe nümayiş etdirməyə çağırır.

Bəyanatın sonunda BAK dünya ictimaiyyətinin, ATƏT-in Minsk Qrupunun, BMT-nin Ermənistanın

işğalçılıq siyasətinə son qoymaq üçün təcili tədbirlər görəcəyinə ümid etdiyini bildirib.

14 sentyabr 2015

185

Avropa Demokratiya və İnsan Haqları Fondu Avropa Parlamentinin Azərbaycana qarşı qəbul etdiyi

qərəzli qətnamə ilə əlaqədar etiraz bəyanatı yayıb

Avropa Demokratiya və İnsan Haqları Fondu Avropa Parlamentinin Azərbaycana qarşı qəbul etdiyi

qərəzli qətnamə ilə əlaqədar etiraz bəyanatı yayıb. Bəyanatda Avropa Parlamentinin qəbul etdiyi qətnamə ilə bağlı

ciddi narazılıq və narahatlıq ifadə olunur, sənədin Azərbaycana əleyninə qərəzli və birtərəfli olduğu vurğulanır,

Azərbaycanın müstəqillik illərində əldə etdiyi yüksək nailiyyətlərin nəzərdən qaçırıldığı bildirilir.

Avropa Demokratiya və İnsan Haqları Fondu həmçinin Azərbaycana münasibətdə ikili standartlara

qarşı çıxdığını bəyan edir və Avropa strukturların beynəlxalq hüquq normalarına hörmət etməyə çağırır.

Bəyanatın sonunda qeyd edilir ki, Azərbaycan demokratik inkişaf yolunda olan bir ölkədir və Avropa

bu prosesə yalnız dəstək verə bilər. Fond Avropa Parlamentini dialoqa dəvət edir, Azərbaycana qarşı münasibətdə

ədalətli mövqe nümayiş etdirməyi çağırır.

15 sentyabr 2015

186

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi Rəyasət Heyəti adından yayılan bəyanatda deyilir...

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi Rəyasət Heyəti adından yayılan bəyanatda deyilir ki, təşkilat

Azərbaycan və Ermənistan qoşunlarının təmas xəttində atəşkəsin pozulması fonunda Avropa Parlamentinin qəbul

etdiyi qətnaməni siyasi təxribat hesab edir, bunu yalan, böhtan və qərəzli münasibət kimi qiymətləndirir.

Bəyanat müəllifləri dünyanın Ermənistan tərəfindən etnik təmizləmə siyasəti nəticəsində öz ata-baba

yurdlarından didərgin düşmüş bir milyondan çox azərbaycanlının taleyinə və əzabına biganə qaldığını xatırladaraq

vurğulayır ki, Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsi və ona bitişik yeddi rayonun işğalı hələ də davam edir.

Müraciətdə həmçinin bildirilir ki, beynəlxalq vasitəçilərin işğal edilmiş torpaqların azad edilməsinə dair

çağırışlarını İrəvanın rədd etməsi davamlı ola bilməz, sözdən işə keçməyin vaxtı gəlib çatıb.

Bəyanatda vurğulanır ki, Azərbaycan müstəqil və suveren dövlətdir, heç bir suveren dövlət özünə

münasibətdə diktə və siyasi təzyiq fomasını qəbul edə bilməz: “Biz dəyərlər haqqında danışan Avropa

Parlamentinə qitənin daha vacib problemləri ilə, o cümlədən, milli ayrıseçkilik, ksenofobiya, şovinizm,

islamofobiya, radikalizm, ekstremizm və miqrantlara qarşı qeyri-insani münasibətin yoluna qoyulması kimi

məsələlərlə məşğul olmağı tövsiyə edirik”.

18 sentyabr 2015

187

İsveçdə fəaliyyət göstərən “Azərbaycan naminə” Cəmiyyətinin təşəbbüsü ilə Stokholmda yerləşən Avropa

Parlamentinin ofisində görüş keçirdib

İsveçdə fəaliyyət göstərən “Azərbaycan naminə” Cəmiyyətinin təşəbbüsü ilə Stokholmda yerləşən

Avropa Parlamentinin ofisində görüş keçirdib. Görüşdə “Azərbaycan naminə” Cəmiyyətinin sədri Nadir

Hollenbrand Avropa Parlamentinin Stokholm ofisinin mətbuatla iş üzrə departamentinin rəhbəri Cohan Vullt

iştirak ediblər.

Söhbət zamanı Nadir Hollenbrand həmsöhbətinə Azərbaycan həqiqətləri haqqında ətraflı məlumat

verib, İsveçdəki Azərbaycan diasporasının Avropa Parlamentinin ölkəmizə qarşı qəbul etdiyi qərəzli qətnamə ilə

bağlı narahatlığını bildirib.

Vurğulanıb ki, adı çəkilən qətnamədə Azərbaycan ilə bağlı qeyd olunan iddialar əsassızdır, eyni

zamanda, bu fakt ölkəmizə qarşı yürüdülən siyasətin qərəzli xarakter almasının göstəricisidir. Sonda “Azərbaycan

naminə” Cəmiyyəti tərəfindən Avropa Parlamentinə ünvanlanan qətnamə Cohan Vullta təqdim edilib.

21 sentyabr 2015

188

İğdırın Tuzluca rayonunun girişində türk və kürdcədən əlavə erməni dilində də “Xoş gəlmisiz” yazılmasına

etirazlar davam edir

İğdırın Tuzluca rayonunun girişində türk və kürdcədən əlavə erməni dilində də “Xoş gəlmisiz” yazılmasına

etirazlar davam edir. Mərkəzi İstanbulda yerləşən İstanbul Türkiyə Azərbaycan Həmrəylik və Mədəniyyət

Dərnəyinin (İSTAD) sədri Səfər Qaraqoyunlu İğdır Valisi Davut Haneyi ilə görüşərək məsələ ilə bağlı öz etirazını

bildirib. Bu işdə məsuliyyət daşıyan şəxslər haqqında qanun çərçivəsində tədbirlərin görülməsini tələb edən diaspor

rəhbəri təşkilatın etiraz məktubunu valiyə çatdırıb.

Etiraz məktubunda bildirilir ki, tarix boyu türklərə qarşı törədilmiş soyqırımlar unudulub, yaxın

keçmişimizdə qardaş Azərbaycanın Qarabağ bölgəsi işğal edilərək, on minlərlə soydaşımız qətlə yetirilib, Xocalı

şəhərində bir gecədə 613 dinc sakin soyqırıma məruz qalıb, bir milyondan çox insan öz torpağından didərgin düşüb.

Avropa və dünya ictimaiyyətinin bu soyqırıma, insanlıq əleyhinə cinayətinə biganə münasibətini vurğulayan

S.Qaraqoyunlu Türkiyə Respublikası və türk xalqının bu haqsızlığa qarşı səssiz qalmadığını, münaqişə həllini

tapanadək Ermənistanla sərhədləri bağladığını xatırladıb. Diaspor rəhbəri belə bir həssas məsələnin ardınca

Tuzlucada edilmiş hərəkəti yanlış hesab edir və bu səhvin düzəldilməsi üçün konkret addımların atılmasını tələb

edir.

06 oktyabr 2015

189

Azərbaycan-Türk Kültür Mərkəzi Niderland Krallığının paytaxtındakı Amsterdam Azad Universitetində

erməni lobbisinin planlaşdırıdığı tədbirlə əlaqədar ali təhsil ocağının rəhbərliyinə bəyanat göndərib

Azərbaycan-Türk Kültür Mərkəzi Niderland Krallığının paytaxtındakı Amsterdam Azad Universitetində

erməni lobbisinin planlaşdırıdığı tədbirlə əlaqədar ali təhsil ocağının rəhbərliyinə bəyanat göndərib. Bu ölkədəki

erməni diasporu noyabrın 7-də adı çəkilən universitetdə qondarma “Dağlıq Qarabağ Respublikası”na həsr olunmuş

“Tanınmamış ölkələr, problemin həlli nədir?” mövzusunda seminar keçirməyi, tədbirə separatçı rejimin “millət

vəkili” Armen Sarkisyanı dəvət etməyi planlaşdırır.

Azərbaycan-Türk Kültür Mərkəzi isə seminarın keçiriləcəyi Amsterdam Azad Universitetinin rəhbərliyinə

etiraz məktubu ünvanlayaraq qondarma “Dağlıq Qarabağ Respublikası”nın Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin

Azərbaycan ərazisini işğalı nəticəsində, Azərbaycan torpaqlarında yaradıldığını onların diqqətinə çatdırıb. Bildirilib

ki, “respublikaının” yaradılması üçün Azərbaycanın 7 rayonu işğal edilib, minlərlə insanlar öldürülüb, bir milyon

azərbaycanlı doğma yurdundan qovulub. Bəyanat müəllifləri əlləri qana batan separatçı kriminal rejimin

nümayəndəsinin Amsterdam Azad Universitetində çıxışını Niderland Krallığında yaşayan azərbaycanlılarda dərin

təəssüf və qəzəb hissi doğurduğunu bildiriblər.

Yerli ictimaiyyəti Dağlıq Qarabağdakı separatçı rejimə qucaq açmamağa çağıran Azərabycan diaspor

nümayəndələri ümid edir ki, universitetin müəllim və professor heyəti Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə hörmətlə

yanaşaraq, işğalçı rejimin nümayəndələrinə çıxış etmək üçün şərait yaratmayacaq.

03 noyabr 2015

190

Fransadakı Azərbaycan diasporu Parisdə baş vermis terror aktlarını pisləyən bəyanatla çıxış edib

Fransadakı Azərbaycan diasporu Parisdə baş vermis terror aktlarını pisləyən bəyanatla çıxış edib. Paris

Azərbaycan Evinin yaydığı bəyanatda bildirilir ki, Fransadakı Azərbaycan icması 2015-ci il noyabr ayının 13-də

Paris sakinlərinə qarşı törədilmiş terror aktını pisləyir və bu hərəkəti insanlığa zidd addım kimi qiymətləndirir.

Hadisə nəticəsində həlak olanların ailəsinə başsağlığı verən və onların ağrı-acısını bölüşdüyünü bildirən

bəyanat müəllifləri eyni zamanda insanların dini inanclarına hörmətlə yanaşmağa, tolerantlıq nümayiş etdirməyə və

terrora, aqressiyaya qarşı mübarizədə birləşməyə çağırır. Bəyanatda həmçinin, Azərbaycan icması adından bu

dəhşətli cinayəti törədənlərin məsuliyyətə cəlb olunması tələb edilir. Bəyanat Fransa parlamentinə, Yelisey sarayına

və yerli mətbuata göndərilib.

16 noyabr 2015

191

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin həmsədrləri və üzvləri tərəfindən qəbul edilən qətnamədə noyabrın

13-də Fransanın paytaxtı Parisdə bir-birinin ardınca törədilən və yüzlərlə insanın ölümü, eləcə də

yaralanması ilə nəticələnən terror aktları pislənilir

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin həmsədrləri və üzvləri tərəfindən qəbul edilən qətnamədə noyabrın

13-də Fransanın paytaxtı Parisdə bir-birinin ardınca törədilən və yüzlərlə insanın ölümü, eləcə də yaralanması ilə

nəticələnən terror aktları pislənilir. Sənəddə deyilir ki, Fransanı sarsıtmış qanlı hadisə ərəb və müsəlman

dünyasındakı çox sayda ölkələri böyük qorxu içində saxlayan dəhşətli hadisələrin davamıdır və bu, bir daha sübüt

etdi ki, sərhəd tanımayan terrorizmlə hər yerdə amansız mübarizə aparılmalıdır. Qətnamə müəlliflərinin fikrincə,

vətəndaşların təhlükəsizliyinin təminatı üçün hərbi vasitələrin istifadəsi, həmçinin müharibə qurbanlarına humanitar

yarıdımın göstərilməsi ilə yanaşı, islamın əsl dəyərlərinin düzgün anlaşılması, plüralizm və qarşılıqlı anlaşmanın

təmin edilməsi istiqamətində də önəmli işlər görülməlidir. Təşkilatın üzvləri hesab edir ki, YUNESKO-nun

nizamnaməsində qeyd edildiyi kimi, sülhün təməli insanların şüurunda formalaşır.

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi bəyan edir ki, qlobal terrorun fəlakətli nəticələrinə qarşı mübarizə

çərçivəsində təşkilat cəmiyyətin yaşamalı olduğu bəşəri dəyərlərin təbliğini yorulmadan davam etdirəcək: “Biz

zərərçəkənlərin və günahkarın kimliyindən asılı olmayaraq, ekstrimizm, zorakılıq və terrorizmə qarşıyıq. İnanırıq

ki, cinsindən, dilindən, dinindən, irqindən və milliyətindən asılı olmayaraq, insanların düşüncələrini ədalət, ləyaqət

və bərabərlik kimi anlayışlarla qidalandırmaq öz töhfəsini verəcək. Biz fəaliyyətimizin önəmli bir hissəsini

mədəniyyətlər və dinlərarası dialoqun, qarşılıqlı anlaşmanın inkişafına həsr etməkdə davam edəcəyik”.

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi adından yayılan qətnaməni mərkəzin həmsədrləri - Vayra Vike-

Frayberqa, İsmail Serageldin; təşkilatın üzvləri - Boris Tadic, Olusequn Obasanjo, Viktor Yuşşenko, Emil

Konstantinesku, Petar Stoyanov, İvo Josopovic, Stepan Mesic, Rexhep Meydani, Valdis Zatlers, Çandrika

Kumaratunqa, Petru Luçinski, Zlatko Laqumdjiya, İveta Radicova, Peter Medqyessy, Franko Frattini və Hikmet

Çetin imzalayıb.

18 noyabr 2015

192

Fransada yaşayan azərbaycanlılar “Hayastan” ümumerməni fondunun təşkil etdiyi XVI Avropa

telemarafonuna Paris meri Ann İdalqonun dəstək verməsi barədə xəbəri dərin təəssüf hissi ilə qarşılayıb

Fransada yaşayan azərbaycanlılar “Hayastan” ümumerməni fondunun təşkil etdiyi XVI Avropa

telemarafonuna Paris meri Ann İdalqonun dəstək verməsi barədə xəbəri dərin təəssüf hissi ilə qarşılayıb. Bu barədə

Paris Azərbaycan Evinin yaydığı etiraz bəyanatında bildirilir. Bəyanat müəllifləri yazır ki, 27 ildir davam edən, bir

milyondan çox azərbaycanlının məcburi köçkünə çevrilməsinə, on minlərlə azərbaycanlının ölümünə və Xocalı

soyqırımı kimi dəhşətli bir cinayətə səbəb olan Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin hələ də həll

olunmadığı bir vaxtda Fransanın rəsmi şəxslərinin bu cür təşəbbüsləri anlaşılmazdır: “Fransa münaqişənin

nizamlanmasına vasitəçilik missiyasını öz üzərinə götürmüş ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrlərindən biridir. Bu

baxımdan diaspor nümayəndələri Paris merinin Azərbaycanın işğal altındakı ərazilərində qurulmuş separatçı rejimə

dəstək ifadə edən belə layihələrə himayədarlıq etməsi Azərbaycan ictimaiyyətində Fransanın ədalətli həmsədr

olmasına ciddi şübhələr yarada bilər”.

Fransadakı Azərbaycan diasporu etiraz bəyanatında “Hayastan” fondunun topladığı vəsaitin terrorçu bir

rejimin planlaşdırdığı layihələrin dəstəklənməsinə sərf olunduğunu da diqqətə çatdırır və bildirir ki, terrordan əziyyət

çəkən bir ölkənin rəsmi şəxsinin terror, işğalçılıq prinsipləri əsasında qurulmuş bir rejimlə bu cür yaxından

əməkdaşlıq etməsi olduqca təəccüblüdür.

Paris Azərbaycan Evinin bəyanatında həmçinin "Hayastan" fondunun kifayət qədər qeyri-şəffaf qurum

olması da xanım Ann İdalqonun diqqətinə çatdırılır. ABŞ-da yaşayan erməni icmasının bir neçə dəfə fondu boykot

etmək üçün etiraz aksiyaları təşkil etməsi, eləcə də fondun dəfələrlə Qarabağdakı rejimə yardım adı altında maliyyə

maxinasiyalarına dair iddiaların bu gün də erməni diasporunun müzakirə etdiyi mövzulardan biri olması vurğulanır.

Bəyanatda qeyd edilir ki, vergidən yayınma, çirkli pulların yuyulması, ermənilərə yardım adı altında fonda toplanan

vəsaitlərin mənimsənilməsi haqqında elə erməni jurnalistlərin özlərinin yazdığı araşdırmalar xeyli saydadır: “Belə

bir qeyri-şəffaf imicə malik bir quruma Paris merinin dəstək verməsi təəccüb doğurmaya bilməz”.

Fransadakı azərbaycanlılar separatçı rejimə, qeyri-şəffaf fəaliyyəti ilə tanınan "Hayastan" fonduna dəstək

verilməsinə görə öz narahatlığını bildirir və Fransanın bütün rəsmi şəxslərini ölkələrinin üzərinə götürdüyü

missiyaya sadiq olmağa, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsində ədalətli mövqe tutaraq münaqişə

tərəflərinə bərabər məsafədə dayanmağa çağırırır.

23 noyabr 2015

193

Almaniya Azərbaycanlılarının Koordinasiya Mərkəzi (AAKM) ölkənin məşhur "Di Velt" ("Die Welt")

qəzetində Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən bəhs edən qərəzli yazı ilə əlaqədar etiraz bəyanatı yayıb

Almaniya Azərbaycanlılarının Koordinasiya Mərkəzi (AAKM) ölkənin məşhur "Di Velt" ("Die Welt")

qəzetində Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən bəhs edən qərəzli yazı ilə əlaqədar etiraz bəyanatı yayıb. Qəzetin

əməkdaşı, jurnalist Elian Erenraix Azərbaycanın işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ ərazisinə səfər edib. Jurnalist səfərin

nəticəsi olaraq 2015-ci il noyabrın 19-da adı çəkilən qəzetdə münaqişə ilə bağlı həqiqətdən uzaq, qərəzli material

dərc etdirib. Alman jurnalistin səfəri beynəlxalq hüquq qaydalarına zidd olaraq Azərbaycan tərəfi

məlumatlandırılmadan həyata keçirilib.

AAKM dərc olunmuş materialla bağlı etiraz bəyanatında bildirir ki, məqalənin mətni və tonu Dağlıq

Qarabağ münaqişəsinin səbəblərini yanlış istiqamətə yönəltməklə Almaniya ictimaiyyətində düzgün olmayan

təsəvvür yaradır. Məktubda səfərin Azərbaycan Respublikasının müvafiq dövlət orqanları ilə əvvəlcədən

razılaşdırılmaması və səfərin nəticəsi olaraq qərəzli materialın dərci pislənilir.

AAKM-in bu ölkədəki Azərbaycan diasporu adından hazırladığı etiraz bəyanatı məqalənin dərc olunduğu

“Di Velt” ("Die Welt") qəzetinin və eləcə də digər yerli media qurumlarının redaksiyasına göndərilib.

27 noyabr 2015

194

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Avropa Parlamentinin İnsan Hüquqları Komissiyasına

müraciət ünvanlayıb

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi (AAK) 10 dekabr - Beynəlxalq İnsan Hüquqları Günü ilə əlaqədar

Avropa Parlamentinin İnsan Hüquqları Komissiyasına müraciət ünvanlayıb. Diasporla İş üzrə Dövlət

Komitəsindən AZƏRTAC-a bildiriblər ki, Konqres dünya ictimaiyyətini beynəlxalq hüquq normaları çərçivəsində

və ikili standartlara yol vermədən Ermənistanın işğalçılıq siyasətinə münasibət bildirməyə, insanların pozulmuş

hüquqlarının müdafiəsi və bərpası üçün birlik və obyektiv mövqe nümayiş etdirməyə çağırıb.

Müraciətdə Qarabağdan didərgin düşmüş insanların taleyi və vətəndə yaşamaq hüquqlarından məhrum

olmuş ailələrin aqibəti barədə məlumat verilir, Azərbaycanın 20 faiz torpağının Ermənistan tərəfindən işğal

olunması, BMT-nin bununla bağlı qəbul etdiyi qətnamələr xatırladılır. Avropa Azərbaycanlıları Konqresi

Beynəlxalq İnsan Hüquqları Günündə Avropa ictimaiyyətini köçkün düşmüş yüz minlərlə azərbaycanlının

hüquqlarının pozulmasına biganə qalmamağa səsləyib.

Sənəddə qeyd edilir ki, bu gün Avropanın minlərlə qaçqının taleyi ilə məşğul olması, evlərini itirmiş

insanlara yardım haqqında müzakirələr aparılması AAK tərəfindən müsbət dəyərləndirilsə də, azərbaycanlı

qaçqın və məcburi köçkünlərin vəziyyətinə laqeyd yanaşılması yolverilməzdir. Həmçinin vurğulanır ki,

qaçqınların sayının artması Avropa ölkələrini sözün əsl mənasında qorxu və təlaşa salır, lakin Azərbaycan artıq

20 ildən çoxdur bu problemlə qarşı-qarşıya qalıb.

Müraciətdə Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olan Dağlıq Qarabağın erməni işğalından azad

edilməsi və bu torpaqlardan köçkün düşən insanların doğma yurdlarına qaytarılması tələb olunur.

AZƏRTAC

9 dekabr 2015-ci il

195

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə

Milli Məclisin Müraciəti

(29 dekabr 2015-ci il)

Əziz həmvətənlər, dəyərli soydaşlar!

Sayına və intellektual potensialına görə dünyanın qüdrətli xalqlarından biri olan Azərbaycan xalqının söz, əqidə

və əməl birliyini təcəssüm etdirən həmrəylik günü ərəfəsində hər birinizi hörmətlə salamlayırıq.

Xalqımızın milli-mənəvi bütövlüyünə nail olmaq üçün ulu öndər Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə iyirmi dörd

il bundan əvvəl başlanmış hərəkat ildən-ilə daha geniş vüsət almaqdadır. Bu gün azərbaycanlılar milli mənlik şüuru

əsasında sıx birləşməyin zəruriliyini daha aydın dərk edirlər. Azərbaycan diasporu və icmaları inkişaf edib

möhkəmlənir, soydaşlarımızın siyasi, iqtisadi, sosial və mədəni hüquqlarının müdafiəsi işinə daha yaxından cəlb

olunurlar. Müasir dünyada cərəyan edən qlobal proseslər ciddi problemlərin yaranmasına səbəb olur, bir sıra

hallarda xalqların tarix səhnəsində oynadıqları rolun yenidən dəyərləndirilməsinə gətirib çıxarır. Həyat sübut edir

ki, yalnız öz gücünü bir yerə toplamağı bacaran xalqlar etnik-siyasi hüquqlarını həyata keçirmək və milli

mənafelərini müdafiə etmək imkanlarını qoruyub artıra bilirlər. Bəşər sivilizasiyasının inkişafına əvəzsiz töhfələr

vermiş Azərbaycan xalqının davamlı yüksəlişinin yolu on milyonlarla soydaşımızın və həmvətənimizin məhz

mütəşəkkil qüvvə kimi formalaşmasından keçir. Azərbaycan Respublikası bütün dünya azərbaycanlılarının tarixi

və doğma Vətəni, ümid və istinad yeridir. Odur ki, hansı ölkədə yaşamasından asılı olmayaraq, hər bir

azərbaycanlı Vətəndə baş verən ictimai-siyasi prosesləri diqqətlə izləyir, möhtərəm Prezidentimiz İlham Əliyevin

rəhbərliyi ilə Azərbaycanın ardıcıl və dinamik inkişaf etməsini, ildən-ilə daha güclü dövlətə çevrilməsini

qeyd edir. Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzunun ildən-ilə daha da yüksəlməsi, yerləşdiyi bölgədə və onun

hüdudlarından kənarda söz sahibi olması isə soydaşlarımızın və həmvətənlərimizin qəlbini qürur hissi ilə doldurur.

Dünya ölkələrində yaşayan soydaşlarımız Azərbaycanın əldə etdiyi nailiyyətlərə öz uğurları kimi sevinir, eyni

zamanda, Vətənimizin taleyüklü problemlərinin həll ediləcəyinə, o cümlədən ölkəmizin ərazi bütövlüyünün bərpa

olunacağına, bir milyondan çox qaçqın və köçkünümüzün doğma yurd-yuvasına dönəcəyinə qətiyyətlə inanırlar.

Qarabağ dərdi bütün millətimizin ağrılı yeridir, odur ki, bu problemin həllinə elliklə kömək göstərilməsi

zəruridir. Yalnız dünya azərbaycanlılarının birgə səyləri dövlətimizin və xalqımızın inkişafı yolundakı bu

maneənin aradan qaldırılmasına öz müsbət təsirini göstərə bilər. Yer kürəsinin hansı guşəsində yaşayıb-

işləməsindən asılı olmayaraq bütün soydaşlarımızın Vətən qarşısında övladlıq borcu Ermənistanın ölkəmizə

təcavüzünün nəticələrinin aradan qaldırılması naminə qüvvələri birləşdirməkdən, Azərbaycanın haqq işini müdafiə

etməkdən ibarətdir.

Azərbaycanlıların bir vəzifəsi də xalqımızın qədim adət-ənənələrini, dilini, mədəniyyətini yaşatmaq, hər sahədə

bir-birinə dəstək olmaqdır. Azərbaycan xalqının varlığı və gələcəyi, milli dövlətçiliyimizin əbədi olaraq davam

etməsi dünya azərbaycanlılarının birliyindən və mütəşəkkilliyindən çox asılıdır.

Əziz həmvətənlərimiz! Dəyərli soydaşlarımız!

Sizi milli-mənəvi birliyimizi daha da möhkəmləndirməyə çağırır, xalqımızın hüquq və mənafelərinin

qorunması uğrunda mübarizədə səyləri artırmağa səsləyirik. Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü

münasibətilə hamınızı ürəkdən təbrik edir, hər birinizə xoşbəxtlik və ailə səadəti, doğma Azərbaycanımıza

əmin-amanlıq, qələbə sevincləri və nurlu gələcək arzulayırıq!

Hörmətlə,

Azərbaycan Respublikasının Milli Məclisi

Bu Müraciət Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin

2015-ci il 29 dekabr tarixli iclasında

qəbul edilib.

Azərbaycan.-2015.-30 dekabr.-N 289.-S.2.

196

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə bağlı Avropa

Parlamentinin İnsan Hüqüqları idarəsinə, Avropanın müxtəlif ictimai-siyasi qurumlarına, hökümət və

qeyri-hökümət təşkilatlarına müraciət ünvanlayıb

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə bağlı Avropa

Parlamentinin İnsan Hüqüqları idarəsinə, Avropanın müxtəlif ictimai-siyasi qurumlarına, hökümət və qeyri-

hökümət təşkilatlarına müraciət ünvanlayıb.

Alman və ingilis dilində yayımlanan müraciətdə 98 il bundan əvvəl 1918-ci il mart-aprel aylarında erməni

millətçilərinin Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi soyqırım haqqında ətraflı məlumat verilib və bildirilib ki,

Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin fərmanı ilə 1998-ci ildən 31 mart tarixi Azərbaycanda

Soyqırım günü kimi qeyd olunur.

Müraciətdə Zaqafqaziyanın sovetləşməsindən öz çirkin məqsədləri üçün istifadə edən ermənilərin

azərbaycanlılara qarşı apardıqları etnik təmizləmə siyasəti, eləcə də Qərbi Azərbaycan ərazilərində qəbiristanlıqların,

tariхi və mədəni abidələrin, məktəb, хəstəхana və digər binaların ermənilər tərəfindən darmadağın edilməsinə dair

məlumat verilib.

Açıqlamada bildirilib ki, 1918-ci il mart soyqırımından 98 il keçməsinə baxmayaraq erməni millətçilərinin

törətdikləri bu aktlar hələ də öz hüquqi qiymətini almayıb. Cəzasızlıq erməni millətçilərini Azərbaycan xalqına qarşı

yeni soyqırımlar törətməyə ruhlandırıb və 1992-ci il fevral ayının 25-dən 26-a keçən gecə erməni hərbi birləşmələri

Azərbaycanın Xocalı şəhərinə hücuma keçərək dinc əhaliyə amansız divan tutub.

Müraciətdə dünya ictimaiyyətindən Azərbaycan xalqına qarşı bu gün də davam edən zorakılıqlara obyektiv

siyasi hüquqi qiymət vermək tələb edilib və nüfuzlu beynəlxalq təşkilatlar Azərbaycanın haqq mövqeyini

dəstəkləməyə, soyqırımını dövlət siyasətinə çevirən Ermənistan dövlətinə sanksiyalar tətbiq etməyə, qaçqın və

məcburi köçkünlərin kütləvi şəkildə pozulmuş hüquqlarına biganə yanaşmamağa çağırılıb. Müraciətdə dünya

ictimaiyyətinin və nüfuzlu qurumların Azərbaycan torpaqlarında sülhün və əmin-amanlığın bərqərar edilməsi

üçün bütün imkanlarını səfərbər edəcəyinə ümid edildiyi vurğulanıb.

31 mart 2016

197

Diaspor təşkilatlarımız Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ regionundakı vəziyyətlə bağlı

önəmli addımlar atmışlar

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ regionundakı vəziyyətlə

bağlı bəyanat yayıb. Bəyanatda bildirilir ki, Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi bütün Azərbaycan xalqı kimi

Ermənistanın Azərbaycana qarşı törətdiyi hərbi təxribatlarla bağlı narahatlıq keçirir.

“Münaqişənin həllindən ötrü üçüncü tərəflərin iştirakı ilə sülh danışıqları ilə bağlı bütün cəhdlərə, BMT

Təhlükəsizlik Şurasının dörd qətnaməsinə və digər beynəlxalq təşkilatların Ermənistanın işğalçı ordusunun

Azərbaycan ərazisindən çıxarılmasını tələb edən sənədlərin olmasına baxmayaraq vəziyyət dəyişilməz olaraq qalır.

Azərbaycan torpaqlarının 20 faizi işğal altındadır. Bir milyondan çox azərbaycanlı doğma yurdlarını tərk etmək

məcburiyyətində qalıb”- deyə bəyanatda bildirilir. Bəyanatda vurğulanır ki, Dağlıq Qarabağda döyüşlərin yenidən

başlanması tamamilə Ermənistan tərəfindən törədilmiş təxribatdır. “Bu situasiya uzun müddət davam edə bilməz.

Biz ümid edirik ki, erməni xalqı və Ermənistan rəhbərliyi qonşu dövlətlərə qarşı aqressiv siyasətdən imtina

edəcək. Azərbaycan torpaqlarının azad olunmasının kökündə regionda sabitliyin bəqrərar olunması dayanır”- deyə

bəyanatda bildirilir. Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi hərbi təxribatlar zamanı düşmənlə döyüşdə həlak olanların

ailələrinə başsağlığı verib və bildirib ki, Rusiya azərbaycanlıları Azərbaycan prezidentinin işğal altındakı

torpaqlarımızı azad etməsi ilə bağlı bütün qəraralarını dəstəkləyəcək.

Gürcüstanda fəaliyyət göstərən Azərbaycan QHT-ləri Ermənistanın Azərbaycana qarşı törətdiyi son hərbi

təxribatlarla əlaqədar bəyanat yayıb. Bəyanatı Gürcüstan Azərbaycan Evi və Qeyrət Hərəkatı imzalayıblar.

Bəyanatda deyilir ki, Gürcüstan azərbaycanlıları Ermənistanın Azərbaycana qarşı törətdiyi son hərbi təxribatları qəti

şəkildə pisləyir və münaqişənin sülh yolu ilə həllini dəstəkləyir.Həmçinin, bildirilir ki, aprelin 2-ə keçən gecə

Ermənistan silahlı qüvvələri növbəti dəfə Azərbaycan dövləti və xalqına qarşı silahlı təxribat törədərək yaşayış

məntəqələrini və dinc sakinləri ağır hərbi texnikalardan atəşə tutub. Azərbaycan bu addıma cavab olaraq əks-hücuma

keçib və düşməni geri çəkilməyə məcbur edib. “Bu gün BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 qətnaməsi Azərbaycana

ərazi bütövlüyünü bərpa etmək hüququ verir. Ermənistan işğalçı qoşunlarının Azərbaycan torpaqlarından qeyd-

şərtsiz çıxarılması ilə bağlı beynəlxalq təşkilatların çoxsaylı çağırışlarına baxmayaraq işğalı davam etdirir və təmas

xəttində təxribatlar törədir”-deyə bəyanatda vurğulanıb. Gürcüstan azərbaycanlıları bildirir ki, dünya ictimaiyyəti

Ermənistanın son təxribatçı fəaliyyətini qəti şəkildə pisləməli və Azərbaycanın əzəli torpaqlarını boşaltmağı tələb

etməlidir. Dağlıq Qarabağ münaqişəsi dinc yolla Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll olunmalıdır. “İşğal

və separatizmə məruz qalan Gürcüstan da eyni problemlə üzləşib, ölkənin yüz minlərlə qaçqın ağrısı var. Bu gün

Azərbaycan xalqı ədalətin bərqərar olması, Azərbaycan və Gürcüstanın ərazi bütövlüyünün bərpa olunması yolunda

əvvəlkindən daha vahid mövqedən çıxış edirlər”- deyə bəyanatda bildirilir.

Bəyanatı imzalayanlar Gürcüstan azərbaycanlıları adından Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın

mövqelərinə hücum nəticəsində qəhrəmancasına şəhid olmuş Azərbaycan oğullarının və mülki şəxslərin ailələrinə

dərin hüznlə başsağlığı verib və ailələrinə səbr diləyib.Onlar bildirir ki, Gürcüstanda yaşayan hər bir azərbaycanlı

Azərbaycanın haqq işinə dəstək verməyə hər an hazırdır. Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi Ermənistan silahlı

bölmələrinin cəbhə xəttində törətdiyi hərbi təxribatlarla əlaqədar bəyanat yayıb. Bəyanatda bildirilir ki, aprelin 1-

dən 2-ə keçən gecə Ermənistan silahlı bölmələrinin Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələrinin Ermənistan

Respublikası Silahlı Qüvvələri ilə təmas xəttində Azərbaycan Ordusunun mövqelerini iriçapli silahlardan, artilleriya

ve tanklardan atəşə tutması faktı dünyada yaşayan bütün azərbaycanlıları hiddətləndirib. Benilüks Azərbaycanlıları

Konqresi kənd və yaşayış obyektlərinin Ermənistan ordusu tərəfindən intensiv atəşə tutulması, məktəb binalarının

mərmilərlə dağıdılması, dinc əhalinin həyatlarını itirməsi faktından narahatlıq ifadə edərək bildirir ki, son hadisələrlə

əlaqədar dünya ictimaiyyəti Ermənistan dövlətinin həyata keçirdiyi siyasəti qəti şəkildə pisləməldir. BAK son

vəziyyətlə bağlı bir çox Avropa təşkilatlarını və Beynəlxalq Qurumları Azərbaycana qarşı ikili standartlar tətbiq

etməməyə, ATƏT və digər qurumları Azərbaycan Respublikasının Ermənistan tərəfindən işğalı aktına göz

yummamağa çağırıb. Həmçinin, bəyanatda BMT-nin işğalçı Ermənistanla bağlı qəbul etdiyi 4 qətnaməsinin hələ də

yerinə yetirilmədiyi, işğalçı dövlətin beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən qınağa çəkilmədiyi vurğulanır. “Regionda

sülhün, sabitliyin tərəfdarı olanlar bilməlidirlər ki, bölgədə sülh yalnız ermənilərin Azərbaycan torpaqlarını qeyd-

şərtsiz tərk etdikləri vaxtı mümkündür. Azərbaycan xalqı Ermənistanın işğalçı siyasəti ilə heç bir zaman

barışmayacaqdır!”- deyə bəyanatda bildirilir. BAK Beynəlxalq qurumları Azərbaycanın haqq işini dəstəkləməyə,

ikili standartlara yol verməməyə, BMT qətnamələrinin icrasının həyata keçirilməsinə yardımçı olmağa çağırır.

Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Konqresi Azərbaycan və Ermənistan qoşunlarının təmas xəttində hərbi

vəziyyətin kəskin pisləşməsi ilə əlaqədar bəyanat yayıb. Bəyanatda Ukrayna Azərbaycanlıları adından Azərbaycanın

dinc sakinlərin həyatlarını itirməsi ilə nəticələnən hadisələrlə bağlı ciddi narahatlıq ifadə edilir. “Son günlər baş

verən hadisələr 1994-cü ildə əldə edilmiş atəşkəs danışıqlarının Ermənistan tərəfindən ciddi şəkildə pozulmasıdır.

Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Konqresi münaqişənin daha da dərinləşməsini yolverilməz hesab edir. Biz

Azərbaycan torpaqlarının işğalını pisləyir və ölkəmizin ərazi bütövlüyünün qorunub saxlanılmasına tam dəstəyimizi

ifadə edirik”-deyə bəyanatda bildirilir .

198

UABK bütün beynəlxalq təşkilatları BMT-nin Təhlükəszilik Şurası tərəfindən qəbul edilmiş Dağlıq

Qarabağ və ətraf rayonların azad olunması bağlı 4 qətnamənin yerinə yetirilməsi ilə əlaqədar mümkün tədbirlər

görməyə çağırır. Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Konqresi münaqişənin sülh yolu ilə həll edilməsini və

danışıqların yüksək səviyyədə aparılmasını dəstəkləyir. Təşkilat Azərbaycan Silahlı qüvvələrinin şəhid olmuş hərbi

qulluqçusunun ailələrinə dərin hüznlə başsağlığı verir və Allahdan rəhmət diləyir.

Danimarkada fəaliyyət göstərən “Vətən” Cəmiyyəti Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarına hərbi təcavüzü

ilə əlaqədar BMT-nin Baş katibi Pan Gi Muna , Danimarkanın Xarici İşlər naziri Kristian Censenə, Danimarka Xarici

Siyasət Komitəsinin sədri Soren Espersenə, həmçininin, Danimarka parlamentinin deputatlarına etiraz məktubu

ünvanlayıb. Məktubda “Vətən” cəmiyyəti Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərdə mövcud vəziyyətlə bağlı dərin

narahatlığını ifadə edib. Etiraz məktubunda bildirilir ki, Ermənistan hərbi qüvvələri müharibənin yenidən başlaması

üçün səylər göstərir. “Aprelin 2-ə keçən gecə erməni hərbi birləşmələri cəbhə bölgəsində dinc əhalini atəşə

tutaraq atəşkəsi pozublar. Ermənilər tərəfindən ağır hərbi texnikanın istifadə edilməsi nəticəsində mülki vətəndaşlar

arasında ölən və ağır yaralananlar olub”.

Etiraz məktubunda bildirilir ki, uzun illər ərzində ermənilər tərəfindən törədilən hərbi təxribatlar, hücumlar

nəticəsində xeyli sayda hərbi qulluqçular və dinc sakinlər həlak olub. “Azərbaycanın əsas məqsədi sülhün və əhalinin

təhlükəsizliyinin təmin olunmasıdır. Artıq 20 ildən çoxdur ki, Ermənistan Azərbaycana qarşı təcavüzkarlıq siyasəti

apararaq torpaqlarımızın 20 faizini işğal altında saxlayır . Bunun nəticəsi olaraq bir milyondan artıq insan evsiz və

torpaqsız qalıb. Bu faktlara baxmayaraq, Azərbaycan sülhə nail olmağa və əhalinin təhlükəsizliyini qorumağa

çalışır”-deyə məktubda vurğulanır. Məktubda Ermənistan dövlətinin Birləşmiş Millətlər Təşkilatların Təhlükəsizlik

Şurasının qəbul etdiyi qətnamələrə əməl etmədiyi diqqətə çatdırılır. Dünya icitmaiyyətindən isə tələb edilir

ki, erməni qəsbkarlarını işğal etdikləri əraziləri qeyd-şərtsiz boşaltmağa və BMT-nin Təhlükəsizlik Şurasının

qətnamələrinə və beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə riayət etməyə vadar etsinlər. Türkiyə Azərbaycan

Dərnəkləri Federasiyası Ermənistan Silahlı qüvvələrinin Azərbaycana qarşı törətdiyi son hərbi təxribatı pisləyən

bəyanat verib. Bəyanatda Ermənistan Silahlı qüvvələri tərəfindən törədilən təxribat nəticəsində dinc sakinlərin və

hərbçilərin şəhid olduğu bildirilib, dünya ictimaiyyətinin bu təxribatlara göz yumması pislənilib. Bəyanatda

həmçinin, Ermənistan silahlı bölmələrinin Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri ilə təmas xəttində mütəmadi

atəşkəs rejimini pozması nəticəsində mülki əhaliyə və onların əmlaklarına ciddi ziyan vurulduğu da qeyd edilib.

Regionda sülhün və sabitliyin tərəfdarı olan Azərbaycan dövlətindən fərqli olaraq, Ermənistanın münaqişənin

beynəlxalq hüquq normaları çərçivəsində və sülh yolu ilə həll olunmasına çalışmaması və beynəlxaq qurumların,

xüsusilə ilə də BMT-nin Ermənistan-Azərbaycan Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı müvafiq qətnamələrinə məhəl

qoymaması da bəyanatda öz əksini tapıb.

Avropa Azərbaycanlıların Konqresi Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən cəbhə xəttində atəşkəs

rejiminin pozulması ilə bağlı bəyanat yayıb. Bəyanatda bildirilir ki, erməni hərbi birləşmələri atəşkəs rejimini və

beynəlxalq hüquq normalarını kobud şəkildə pozaraq Azərbaycanın cəbhəboyu yaşayış məntəqələrini və mülki

obyektlərin atəşə məruz qoyaraq dinc insanları öldürüb. “Baş verən hadisələrə son qoymaq məqsədilə, BMT

Təhlükəsizlik Şurasının, və BMT Baş Assambleyasının qətnamələri Ermənistan tərəfindən qeyd-şərtsiz yerinə

yetirilməli və işğalçı respublika silahlı qüvvələrini təcili şəkildə işğal olunmuş ərazilərdən çıxarmalıdır”-deyə

bəyanatda vurğulanıb. Həmçinin, qeyd olunur ki, Ermənistanın törətdiyi təxribata qarşı Azərbaycan Silahlı

Qüvvələrinin atdığı addımlar özünün beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədləri daxilində mülki əhalisinin

təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədi daşıyır. “Azərbaycan ərazisinin 20 faizi, o cümlədən, Dağlıq Qarabağ

inzibati-ərazi bölgüsünə daxil olmayan və ötən əsrin 90-cı illərinin əvvəllərinədək bütünlüklə azərbaycanlıların

yaşadığı 7 inzibati rayon Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş, 1 milyona yaxın Azərbaycan

vətəndaşı öz doğma torpaqlarından didərgin salınmış, 20 mindən çox azərbaycanlı qətlə yetirilmiş, 50 mindən artıq

insan əlil olmuşdur. Azərbaycanın mülkiyyətində olan 890 yaşayış məntəqəsi, 150 min ev, 7 min inzibati bina, 693

məktəb, 855 uşaq bağçası, 695 sağlamlıq mərkəzi, 927 kitabxana, 44 məbəd, 9 məscid, 9 etnoqrafik əhəmiyyətli

tarixi yer, 464 tarixi abidə və muzey məhv edilmişdir”-deyə bəyanatda bildirilib.

Bəyanatın sonunda Azərbaycan diasporu beynəlxalq ictimaiyyəti Ermənistanı dinc və günahsız insanların

qətlinə səbəb olan təxribatlardan çəkindirmək üçün tədbirlər görməyə çağırıb. Litva Azərbaycanlıları Cəmiyyəti

aprelin 2-ə keçən Azərbaycan-Ermənistan qoşunlarının təmas xəttində baş verən hadisələrlə bağlı bəyanat yayıb.

Bəyanatda bildirilir ki, Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin cəbhə xəttində həyata keçirdiyi hərbi təxribatlar Litvada

yaşayan azərbaycanlıların da ciddi narahatlığına səbəb olub. Mülki əhaliyə qarşı həyata keçirilən silahlı hücumu

pisləyən Litva Azərbaycanlıları Cəmiyyəti Baltik ölkələrində yaşayan soydaşlarımız xalqımızın haqq səsini Litva

ictimaiyyətinə çatdırmaq üçün əlindən gələni etməyə həmişə hazır olduğunu bəyan edib. “Azərbaycan diasporunu,

xaricdə yaşayan bütün həmvətənləri, eləcə də hər bir azərbaycanlını bu həlledici tarixi mərhələdə öz milli-mənəvi

məsuliyyətini dərk etməyə və Azərbaycan Xalqı ilə həmrəylik nümayiş etdirməyə çağırırıq”-deyə bəyanatda

bildirilib. Ermənistan ordusunun Azərbaycanla təmas xəttinə hərbi həmlələri zamanı ərazi bütövlüyümüz uğrunda

şəhid olmuş hərbi qulluqçuların ailələrinə və yaxınlarına Litva Azərbaycanlıları adından dərin hüznlə başsağlığı

verilib.

199

İstanbul-Azərbaycan Mədəniyyət Evi erməni silahlı bölmələrinin Azərbaycanın dinc əhalisinə qarşı cəbhə

xəttində həyata keçirdiyi təxribatlarla əlaqədar bəyanat yayıb. Ermənilərin uzun illərdir Azərbaycan türklərinə qarşı

həyata keçirdiyi təcavüzkarlıq siyasətini pisləyən bəyanatda bildirilir ki, Ermənistan işğal etdiyi Azərbaycan

torpaqlarından qeyd-şərtsiz çıxarılmalıdır. Bəyanatda beynəlxalq hüquq normalarına və BMT-nin işğal olunmuş

Azərbaycan torpaqları ilə bağlı qətnamələrinə məhəl qoymayan Ermənistanın ordusunun cəbhə xəttində

Azərbaycanın mülki əhalisinə qarşı həyata keçirdiyi təxribatlar pislənilib, erməni silahlı birləşmələrinin atəşkəs

prinsiplərinə əməl etməməsi qınanılıb. Həmçinin, bəyanatda dünya ictimaiyyəti və beynəlxalq qurumlar baş verən

hadisələrə biganə qalmamağa, Ermənistan dövlətinin apardığı təcavüzkarlıq siyasətinə son qoymaq üçün tədbirlər

görməyə çağırılıb. 1990-cı illərin əvvəllərində Azərbaycanın bir çox bölgələrində ermənilər tərəfindən həyata

keçirilən cinayət aktlarına hüquqi qiymət verilməsi tələb edilib. Azərbaycan Slavyan Gəncləri Assosiasiyasının

Rusiya nümayəndəliyi cəbhədə baş verən son hadisələrlə bağlı narahatlıqlarını ifadə edən bəyanat yayıb.

Bəyanatda Moskvada və Rusiyanın digər şəhərlərində yaşayan və təhsil alan yüz minlərlə həmvətənimiz

adından Azərbaycanın cəbhəboyu rayonlarında erməni təxribatının qarşısının alınması və dinc əhalinin qətlə

yetirilməsinə son qoyulması tələb olunub. Bununla yanaşı bəyanatda deyilir: “Düşmənin qarşısının alınması,

əhalinin təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədilə Azərbaycan Respublikasının Silahlı Qüvvələri tərəfindən

həyata keçirilən cavab tədbirlərini dəstəyləyir, qısa müddətdə bir neçə yüksəklik və yaşayış məntəqələrinin

düşməndən tam azad olunması xəbərinə sevinirik. Vətən qarşısında xidməti borcunu yerinə yetirərkən şəhid olan

əsgərlərimizə isə Allahdan rəhmət, yaralılara isə şəfa diləyirik.”

Sonda isə Azərbaycan Respublikasının Prezidenti tərəfindən yürüdülən uğurlu xarici siyasəti dəstəklədikləri

bəyan edən gənc həmvətənlərimiz Azərbaycandan kənarda yaşamalarına baxmayaraq böyük bir diaspor ordusunun

Nyu York Azərbaycan-Amerika Qadın Cəmiyyəti və Nyu York Azərbaycan Evi Ermənistanın Azərbaycana qarşı

törətdiyi son hərbi təxribatlarla əlaqədar bəyanat yayıb. Bəyanatda ermənilərin uzun illərdir azərbaycanlılara qarşı

həyata keçirdiyi təcavüzkarlıq siyasəti pislənilib və bildirilib ki, Ermənistan işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarından

qeyd-şərtsiz çıxarılmalıdır. Bəyanatda həmçinin, Ermənistan silahlı bölmələrinin Azərbaycan Respublikası Silahlı

Qüvvələri ilə təmas xəttində mütəmadi atəşkəs rejimini pozması nəticəsində mülki əhaliyə və onların əmlaklarına

ciddi ziyan vurulduğu da diqqətə çatdırılıb. O cümlədən, Ermənistanın Azərbaycan ərazilərində tarixən törətdiyi

soyqırımlar və təcavüzkarlıq aktları haqqında da məlumat verilib. Bəyanatda BMT-nin işğalçı Ermənistanla bağlı

qəbul etdiyi 4 qətnaməsinin hələ də yerinə yetirilmədiyi, işğalçı dövlətin beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən qınağa

çəkilmədiyi vurğulanıb.Həmçinin, Nyu York azərbaycanlıları adından Azərbaycan xalqına dəstək ifadə olunub. Ali

Baş Komandanının əmrini gözlədiyini vurğulayıblar. Fransada fəaliyyət göstərən Paris Azərbaycan Evi beynəlxalq

təşkilatlara Azərbaycan və Ermənistanın təmas xəttindəki hərbi vəziyyətlə bağlı bəyanat göndərib. Bəyanatda

bildirilir ki, aprelin 1-dən 2-ə keçən gecə Ermənistan silahlı bölmələrinin Azərbaycan Ordusunun mövqelerini

iriçapli silahlardan, artilleriya və tanklardan atəşə tutması faktı dünyada yaşayan bütün azərbaycanlıları

hiddətləndirib.

“Baş verən hadisələrə son qoymaq məqsədilə, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələri Ermənistan

tərəfindən qeyd-şərtsiz yerinə yetirilməlidir. İşğalçı respublikanın silahlı qüvvələrinin təcili şəkildə işğal olunmuş

ərazilərdən çıxarılmasını tələb edirik”- deyə bəyanatda bildirilir. Təşkilat son hərbi vəziyyətlə bağlı bir çox Avropa

təşkilatlarını və beynəlxalq qurumları Azərbaycana qarşı ikili standartlar tətbiq etməməyə, ATƏT və digər qurumları

Azərbaycan Respublikasının Ermənistan tərəfindən işğalı aktına göz yummamağa çağırıb. Fransa azərbaycanlıları

adından bildirilib ki, beynəlxalq ictimaiyyət Ermənistanı dinc və günahsız insanların qətlinə səbəb olan

təxribatlardan çəkindirmək üçün tədbirlər görməlidir. Qırğızıstan Respublikasında fəaliyyət göstərən Türkdilli

Dövlətlərin Siyasətinə Dəstək Fondu Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin təmas xətti boyunca Azərbaycanın dinc

əhalisini ağır silahlardan intensiv atəşə tutması faktı ilə əlaqədar diplomatik korpuslara və beynəlxalq qurumlara

bəyanat ünvanlayıb. Bəyanatda Ermənistan ordusunun artilleriya hücumları nəticəsində bir neçə mülki şəxsin həlak

olması və ciddi yaralanması, həmçinin, ictimai və özəl mülkiyyətə ciddi ziyan vurulması barədə məlumat verilib.

“Son illər ərzində minaatan, iriçaplı pulemyot və artilleriyadan istifadə etməklə Azərbaycanın hərbi qulluqçuları,

eləcə də mülki əhalisinə qarşı Ermənistan tərəfindən həyata keçirilən bu kimi zorakılıq və hərbi təxribatlar daha

intensiv və aqressiv hal alıb. Cəbhə xəttində gərginliyin artmasına görə Ermənistanın Azərbaycanı günahlandırmaq

cəhdləri onun öz vətəndaşlarını və beynəlxalq ictimaiyyəti aldatmasına xidmət edir”-deyə bəyanatda bildirilir.

Bəyanatda bildirilir ki, Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərində qeyri-qanuni

mövcudluğu gərginliyin artmasına əsas səbəbdir və bu da regionda sülh və sabitliyə təhlükə yaratmaqda davam edir.

Həmçinin, Ermənistan dövləti BMT Təhlükəsizlik Şurasının müvafiq qətnamələrinə və beynəlxalq hüquq

normalarına əməl etməyə çağırılıb. Aprelin 6-da Almaniyanın paytaxtı Berlində bu ölkədə yaşayan azərbaycanlılar

tərəfindən Ermənistan Silahlı qüvvələrinin Azərbaycana qarşı törətdiyi son hərbi təxribatlara etiraz əlaməti olaraq

aksiya keçiriləcək. Aksiyanın əsas məqsədi erməni hərbi birləşmələrinin atəşkəs rejimini və beynəlxalq hüquq

normalarını kobud şəkildə pozmasına etiraz etmək, beynəlxalq birliyi Ermənistanı dinc və günahsız insanların qətlinə

səbəb olan təxribatlardan çəkindirməyə çağırmaqdır. Aksiyada azərbaycanlılarla yanaşı, Almaniyada fəaliyyət

göstərən türk diaspor təşkilatlarının nümayəndələrinin də iştirakı gözlənilir.

200

İştirakçıların Ermənistanın təcavüzkarlığa son qoymasını, beynəlxalq qurumların, xüsusilə ilə də BMT-nin

Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı müvafiq qətnamələrinə əməl etməsini, o cümlədən

beynəlxalq birlik tərəfindən münaqişəyə ədalətli yanaşma tələb edən şüarlarla yürüşü nəzərdə tutulub. Aksiya

iştirakçıları bu çətin günlərdə Azərbaycan xalqının yanında olduqlarını, hər zaman olduğu kimi Azərbaycana dəstək

olduqlarını ifadə edəcəklər. Hyuston Bakı-Qardaşlaşmış Şəhərlər Assosiasiyası Texasda yaşayan və fəaliyyət

göstərən Azərbaycan cəmiyyəti adından Texasın qanunverici orqanlarına və konqresmenlərə müraciət ünvanlayıb.

Məktubda aprelin 1-dən 2-ə keçən gecədən başlayaraq erməni hərbi qüvvələrinin Ermənistan və Azərbaycan

qoşunlarının təmas xəttində azərbaycanlıların yaşadığı kəndləri iri çaplı artilleriya mərmiləri ilə atəşə tutması faktı

barədə məlumat verilib. “Ermənistan silahlı qüvvələrinin dərhal çıxarılmasını tələb edən BMT Təhlükəsizlik

Şurasının qəbul etdiyi qətnamələrə (822, 853, 874, 884) Ermənistan tərəfi hələ də riayət etmir. Biz Ermənistan

dövlətini işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərindən çıxmağa , tarixi binaları məhv etməməyə çağırırıq”- deyə

müraciətdə deyilir. Məktubda Texas azərbaycanlıları adından Azərbaycan xalqında dəstək ifadə olunub. Belarusun

Azərbaycan İcmaları Konqresi Belarusda yaşayan minlərlə azərbaycanlının adından Ermənistanın Azərbaycana

qarşı törətdiyi son hərbi təxribatlarla əlaqədar bəyanat yayıb. Bəyanatda erməni silahlı birləşmələri tərəfindən mülki

əhalinin atəşə tutulması və ermənilərin atəşkəsi pozması faktı pislənilib. Bəyanatda vurğulanır ki, beynəlxalq

ictimaiyyət Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal olunmuş bütün Azərbaycan ərazilərindən çıxarılmasını

Ermənistandan tələb etməli və Azərbaycanın ərazi bütövlüyü qeyd-şərtsiz olaraq təmin olunmalıdır. Təşkilat son

vəziyyətlə bağlı beynəlxalq qurumları Azərbaycana qarşı ikili standartlar tətbiq etməməyə, ATƏT və digər

qurumları Azərbaycan Respublikasının Ermənistan tərəfindən işğalı aktına göz yummamağa çağırıb. Bəyanatda

Ermənistanın həyata keçirdiyi təcavüzkarlıq siyasətinə qarşı Azərbaycan dövlətinin atdığı addımlar alqışlanıb,

Azərbaycan xalqına dəstək ifadə olunub. Tbilisidə keçirilən “dəyirmi masa”da gənclər təşkilatlarının üzvləri

Ermənistan ordusunun işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərində törətdiyi təxribatları qətiyyətlə pisləyiblər.

Gürcüstan Azərbaycanlı Hüquqşünaslar Assosiasiyasının (GAHA) sədri Əli Bədirov və “Borçalı İrəli” İB-

nin sədri Məhəbbət İmanov Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin səbəbləri, ermənilərin

azərbaycanlılara, gürcülərə və Cənubi Qafqazda yaşayan digər millətlərə qarşı törətdiyi cinayətlər, terror aktları

barədə ətraflı məlumat veriblər. Dəyirmi masada Azərbaycanın ərazilərinin işğal olunmasına baxmayaraq sülhsevər

siyasətinə sadiq qaldığı, Azərbaycana qarşı əsassız ərazi iddiası irəli sürən Ermənistan rəhbərliyi və siyasətçilərinin

bölgədə sabitliyi pozmağa çalışdığı kimi fikirlər səsləndirilib. “Lakin son günlər cəbhə xəttində baş verən hadisələr

bir daha göstərdi ki, sülhün bərqərar olması üçün güclü olduğunu da sübut etməlisən. Azərbaycan ordusu da bunu

göstərdi”-deyə tədbir iştirakçıları bildirib. “Novatorlar Birliyi”nin sədri Vako Pajava və “Gürcüstanın İslahatçı

Gənclər Alyansı”nın (GİGA) rəhbəri Daçı Çitaya çıxışlarında imperiya qüvvələrinin əlində vasitə olan Ermənistanın

təkcə Azərbaycanda deyil, Gürcüstanda da misli görünməmiş cinayətlər törətdiklərini, Gürcüstan ərazilərinin işğal

olunmasında onların da rolu olduğunu bildiriblər. Azərbaycan-Gürcüstan dostluğundan bəhs edən gənc siyasətçilər

münasibətlərimizin daha da möhkəmlənməsində gənclərin rolunu xüsusi qeyd ediblər. Bildirilib ki, Gürcüstanın ağır

günlərində Azərbaycan rəhbərliyi və xalqı daim gürcü xalqının yanında olub, dost köməyini əsirgəməyib.

Gürcü gənclər bunu unutmurlar və azərbaycanlı həmyaşıdlarının yanındadırlar. Sonda gənclər təşkilatları

adından bəyanat qəbul olunub. Sənəddə Azərbaycanın və Gürcüstanın ərazi bütövlüyünün dəstəklənməsinin

vacibliyi, son günlər Dağlıq Qarabağ və ona bitişik digər Azərbaycan torpaqlarında baş verən təxribatlarda, atəşkəsin

pozulmasında ermənilərin günahkar olduğu qeyd edilir. Almaniyadakı Maynz Azərbaycan Cəmiyyəti Ermənistan

Silahlı Qüvvələri tərəfindən atəşkəs rejiminin və beynəlxalq hüququn tələblərinin kobud şəkildə pozulması,

həmçinin, Azərbaycanın dinc sakinlərinin öldürülməsindən narahatlıq ifadə edən müraciət yayıb. Birləşmiş

Millətlər Təşkilatına, Avropa Birliyinə, ATƏT-in Minsk qrupuna, ABŞ Prezidentinə, Almaniya Federativ

Respublikasının Kanslerinə, Fransa, Rusiya və Türkiyə Prezidentlərinə ünvanlanmış müraciətdə aprelin 1-dən 2-ə

keçən gecədən başlayaraq Ermənistanla Azərbaycanın təmas xəddində ermənilərin həyata keçirdiyi hərbi

təxribatların nəticələri ilə bağlı məlumat verilib. Bildirilib ki, Ermənistanın törətdiyi təxribata qarşı Azərbaycan

Silahlı Qüvvələrinin atdığı addımlar özünün beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədləri daxilində mülki əhalisinin

təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədi daşıyır. “Azərbaycan ərazisinin 20 faizi Ermənistan silahlı qüvvələri

tərəfindən işğal edilmiş, 1 milyona yaxın Azərbaycan vətəndaşı öz doğma torpaqlarından didərgin salınmış, 20

mindən çox azərbaycanlı qətlə yetirilmiş, 50 mindən artıq insan əlil olmuşdur. Azərbaycanın münaqişəni sülh və

danışıqlar yolu ilə həll etmək istəsə də Ermənistanın nümayiş etdirdiyi qeyri-konstruktiv mövqe qarşıdurmanın sülh

yolu ilə həllinə imkan vermir”-deyə müraciətdə vurğulanıb. Azərbaycan Macar Gənclər Birliyinin sədri İbrahim

Səfərlinin Macarıstanın “Daily News Hungary” qəzetinə etdiyi müraciətdə Macarıstandakı Azərbaycan cəmiyyətinin

Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ regionunda baş verən zorakılıqla bağlı narahatlığı ifadə edilib. Müraciətdə son 3

gündə Ermənistan Silahlı qüvvələrinin atəşkəsi pozaraq, cəbhə bölgəsində 100 dəfədən artıq müxtəlif istiqamətlərdə

atəş açmasını və nəticədə Azərbaycan mülki əhalisinin və hərbi qulluqçularının həlak olması qeyd edilib. Müraciətdə

bildirilib ki, aprelin 2-də cəbhəyanı ərazilərdə sıx məskunlaşan mülki əhali hədəfə alınaraq, Ermənistan tərəfindən

Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin qoşunların təmas xətti boyunca mövqeləri ağır silahlardan intensiv atəşə məruz

qalıb.

201

“Ermənistan silahlı qüvvələrinin artilleriya hücumları nəticəsində bir neçə mülki şəxs həlak olub və ciddi

yaralanıb. Eyni zamanda, ictimai və özəl mülkiyyətə ciddi ziyan vurulub”-deyə müraciətdə bildirilib. Həmçinin,

müraciətdə Ermənistanın BMT Təhlükəsizlik Şurasının 822, 853, 874 və 884, həmçinin BMT Baş Assambleyasının

2008-ci ildə qəbul edilmiş 62/243 saylı qətnamələrinə əməl etməməsi öz əksini tapıb. “Belə ki, bu qətnamələrdə

Azərbaycana qarşı gücdən istifadə və onun ərazilərinin işğal edilməsi pislənilib, eləcə də Azərbaycanın suverenliyi,

ərazi bütövlüyü və beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərinin toxunulmazlığı bir daha təsdiq edilib. Sözügedən

qətnamələrdə BMT Dağlıq Qarabağ regionunun Azərbaycanın tərkib hissəsi olduğunu bir daha təsdiq edib və

Ermənistan silahlı qüvvələrinin Dağlıq Qarabağ və ətraf rayonlardan qeyd-şərtsiz çıxarılmasını tələb edilib”-deyə

müraciətdə bildirilir. Müraciətin sonunda Macarıstandakı Azərbaycan cəmiyyətinin beynəlxalq ictimaiyyəti

Ermənistandan BMT Təhlükəsizlik Şurasının müvafiq qətnamələrinin tələblərinə və beynəlxalq hüququn norma və

prinsiplərinə uyğun olaraq Azərbaycan torpaqlarının işğalını dayandırmağı, bütün işğal olunmuş ərazilərdən öz

qoşunlarını çıxartmağı və münaqişənin həlli prosesində konstruktivlik göstərməyi tələb etməyə çağırdığı qeyd edilib.

İsrail-Azərbaycan Beynəlxalq Assosiasiyası Azərbaycanın Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal

edilmiş ərazilərində atəşkəsin kobud şəkildə pozulmasına etirazını bildirib. Təşkilat tərəfindən yayılan bəyanatda

bildirilir ki, Ermənistan Silahlı Qüvvələri atəşkəs rejimini pozaraq Azərbaycanın cəbhəboyu ərazilərini atəşə məruz

qoyub və nəticədə dinc sakinlər öldürülüb. Baş verənlərlə bağlı narahatlığını ifadə edən diaspor təşkilatı vurğulayıb

ki, hazırki status-kvonun saxlanması bölgə xalqlarının maraqlarına cavab verməməklə yanaşı, təkcə regionda deyil,

bütün dünyada sülhə və təhlükəsizliyə ciddi təhdid olaraq qalır. “Baş verən hadisələrə son qoymaq məqsədilə, BMT

Təhlükəsizlik Şurasının və BMT Baş Assambleyasının müvafiq qətnamələri Ermənistan tərəfindən qeyd-şərtsiz

yerinə yetirilməli və işğalçı respublika silahlı qüvvələrini təcili şəkildə işğal olunmuş ərazilərdən çıxarmalıdır”-deyə

bəyanatda bildirilir. Bəyanatda, həmçinin Ermənistan dövlətinin Azərbaycan torpaqlarını işğal etməsi və Azərbaycan

dövlətinə vurulan maddi və mənəvi ziyanla bağlı faktlar diqqətə çatdırılıb. Həmçinin, Ermənistan dövləti qeyri-

konstruktiv mövqeyindən əl çəkməyə və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünə hörmət göstərməyə çağırılıb. “İsrailin

səsi” dövlət radiostansiyasının israillilər arasında tanınan “Günün aktual hadisələri” verilişində Ermənistan-

Azərbaycan sərhədində, habelə Azərbaycanın Ermənistan tərəfindən işğal edilmiş ərazilərində baş verən hadisələr

geniş şərh edilib. AZƏRTAC xəbər verir ki, İsrail radiosunun aparıcısı İqor Moldavskinin suallarını “İsrailin səsi”

radiostansiyasının daimi şərhçisi, “Cəmiyyət üçün beynəlxalq layihələr” adlı qeyri-hökumət təşkilatının rəhbəri,

beynəlxalq münasibətlər sahəsində ekspert Arye Qut cavablandırıb. O bildirib ki, nizama salınmamış və

dondurulmuş Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi bir daha sübut edir ki, Cənubi Qafqaz regionu

sülhdən uzaqdır. İsrailli ekspert deyib: “İndiki qarşıdurma və eskalasiya hər şeydən əvvəl erməni silahlı

birləşmələrinin sərhədyanı ərazidə provokasiyası ilə əlaqədardır.

Təəssüf ki, Ermənistan tərəfi Azərbaycanla sülh prosesini pozmaq istəyini yenidən nümayiş etdirib,

Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində, o cümlədən qoşunların təmas xəttinə çoxsaylı hərbi qüvvə və müxtəlif

texnika növlərini cəlb etməklə provokasiya törədir. Ermənistan silahlı qüvvələri aprelin 2-nə keçən gecədən

başlayaraq Azərbaycan kəndlərini və yaşayış məntəqələrini güclü artilleriya atəşinə tutub, Azərbaycanın hərbi

mövqelərinə ardıcıl zərbələr endiriblər. Rəsmi Bakı dəfələrlə Ermənistana bildirib və onu xəbərdar edib ki, mövcud

status-kvo ilə heç vaxt razılaşmayacaq. Ermənistanın provokasiyasının qarşısının alınması, mülki əhalinin

təhlükəsizliyinin təmini məqsədilə Azərbaycan Silahlı Qüvvələri Ağdərə-Tərtər-Ağdam və Xocavənd-Füzuli

istiqamətlərində sərt və qəti cavab tədbirləri görmək barədə qərar qəbul edib. Azərbaycan ordusu vətəndaşların

təhlükəsizliyinin və öz mövqelərinin qorunması üçün Ermənistan silahlı qüvvələrinə lazımi və sarsıdıcı cavab verib

və onları geri çəkilməyə məcbur edib. Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əks-əməliyyatı nəticəsində Ermənistanın 6

tankı, 15-dək artilleriya qurğusu, möhkəmləndirilmiş mühəndis qurğuları məhv edilib, həmçinin yüzdən çox hərbi

qulluqçusu ölüb və yaralanıb”.

Radio aparıcısının regional dövlətlərin Ermənistanla Azərbaycan arasında münaqişənin eskalasiyasına təsir

göstərə bilərmi sualına cavab verən israilli ekspert qeyd edib ki, çoxvektorlu xarici siyasət aparan güclü və müstəqil

Azərbaycandan fərqli olaraq, Ermənistan Respublikası bəzi regional dövlətlərin ambisiyalarından tamamilə asılıdır.

“İsrailin səsi” radiostansiyasının daimi şərhçisi Arye Qut vurğulayıb: “Bu gün Prezident İlham Əliyevin uğurlu

geosiyasi və geoiqtisadi təşəbbüsləri nəticəsində Azərbaycan regionun qüdrətli dövlətinə və liderinə çevrilib, bu

dövlətin iştirakı və razılığı olmadan dünyanın bu strateji regionunda heç bir siyasi, iqtisadi, nəqliyyat məsələsi həll

edilə bilməz. Ermənistan əhalisi 1,5 milyon olan kiçik ölkədir və son illər geosiyasi təcrid vəziyyətindədir. Bu faktdır

ki, Serj Sarkisyanın sözlərinə görə, müstəqil Ermənistanın əhalisini aclıqdan varlı erməni diasporu və ABŞ

konqresinin sponsor yardımı xilas edir. Təəssüf ki, Ermənistan rəhbərlərinin çoxu “Böyük Ermənistan” xülyası ilə

yaşamaqda davam edir. Azərbaycan torpaqlarını işğal etdiyi üçün Cənubi Qafqaz regionunda təcrid edilmiş

Ermənistan Xəzər dənizinin neft və qaz ehtiyatları ilə bağlı əsas geosiyasi və geoiqtisadi layihələrdən kənarda qalıb.

Bu, danılmaz faktdır ki, Ermənistan Cənubi Qafqazda ən asılı ölkədir”. Arye Qutun sözlərinə görə, rəsmi Bakı

tamamilə haqlı olaraq Qarabağ münaqişəsini rəsmi Yerevanın ərazi iddiası kontekstində nəzərdən keçirir və bu

səbəbdən də münaqişəyə Azərbaycanın 1992-ci ildə BMT-yə qəbul edilən zaman beynəlxalq birlik tərəfindən təsbit

edilmiş sərhədlərdə “dövlət ərazi bütövlüyü prinsipləri” çərçivəsində baxılmasını təkid edir.

202

“İsrailin səsi” radiostansiyasının daimi şərhçisi Arye Qut sonda deyib: “Dünən Avropa Şurası Parlament

Assambleyasının Prezidenti Qarabağ münaqişəsi tərəflərini atəşkəs rejiminə əməl etməyə və BMT Təhlükəsizlik

Şurasının qətnamələrinə tələblərinə uyğun olaraq Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın işğal edilmiş

torpaqlarından çıxarmağa çağırıb. Son hadisələr, Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın işğal altında olan

torpaqlarında provokasiyası və aldığı sarsıdıcı zərbə bir daha sübut etdi ki, rəsmi Yerevan anlamalıdır: Azərbaycanın

səbri daha tükənib. Qoşunların təmas xətti boyu Azərbaycan mövqelərinin ağır silahdan, o cümlədən artilleriyadan

atəşə tutulması davam edir. Ermənistan işğal edilmiş ərazilərdə əlavə raket və artilleriya qüvvələrini yerləşdirərək

öz ağır artilleriyasının imkanlarını artırmağa çalışır, bu ölkənin hərbi helikopterləri isə işğal edilmiş ərazilər və

Ermənistan arasında intensiv uçuşlar həyata keçirir. Bakı beynəlxalq hüquq normalarına əsasən təkcə özünümüdafiə

deyil, Ermənistan tərəfindən işğal edilmiş Azərbaycan torpaqlarını da azad etmək hüququna malikdir. Təəssüf ki,

beynəlxalq münasibətlərdəki bugünkü reallıq sübut edir ki, güc faktoru dünyada effektiv təsirə malikdir. Bugünkü

Azərbaycan 1990-cı illərin Azərbaycanı deyil. Bu gün Azərbaycan Cənubi Qafqazda geosiyasi proseslərin danılmaz

lideridir. Onun güclü və qüdrətli ordusu var və öz gücünü nümayiş etdirmək üçün əsl məqamın yetişməsini

gözləyirdi”.

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Ermənistanın Azərbaycan torpaqlarına hərbi təcavüzü ilə əlaqədar

Almaniya Kansleri Angela Merkele məktub ünvanlayıb. Məktubda AAK Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərdə

mövcud vəziyyətlə bağlı dərin narahatlığını ifadə edib. Etiraz məktubunda qeyd edilib ki, Ermənistan hərbi qüvvələri

müharibənin yenidən başlaması üçün təxribat aktları ilə çıxış ediblər. Bu təxribat nəticəsində Azərbaycanın dinc

əhalisindən ölən və yaralananlar olub, xeyli sayda ailələrin əmlakına ziyan dəyib. Daha sonra məktubda Dağlıq

Qarabağ münaqişəsinə dair tarixi və statistik məlumat verilərək, bu münaqişənin həll edilməsinin bütün regionun

inkişafı üçün əhəmiyyətli olacağı qeyd edilib. Məktubda Angela Merkelin dünyəvi dövlət başçısı, tolerant şəxsiyyət

olduğu qeyd olunub, onun mürəkkəb böhran nöqtələrində nümayiş etdirdiyi prinsipal mövqe yüksək dəyərləndirilib.

Eyni zamanda Merkelə açıq sual ünvanlanıb: “Bəs niyə azərbaycanlılar müstəsnadır, niyə azərbaycanlıların taleyi

Sizi biganə qoyur?”. Məktubda qeyd edilib ki, Ermənistan işğalçılıq siyasətini dayandırmalı və Birləşmiş Millətlər

Təşkilatların Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi qətnamələrə əməl etməlidir. AAK Angela Merkelə Avropada

yaşayan azərbaycanlıların adından Azərbaycanın ərazi bütövlüyü məsələsində ədalətli münasibət tələb edib.

Niderland Krallığında fəaliyyət göstərən“Ana Vətən” Avropa Azərbaycanlı Qadınlar Birliyi Ermənistanın

Azərbaycana qarşı törətdiyi son hərbi təxribatlarla əlaqədar bəyanat yayıb. Bəyanatda bildirilir ki, Azərbaycanın

cəbhəboyu, həmçinin təmas xəttinə yaxın olmayan yaşayış məntəqələrinin və mülki obyektlərin atəşə məruz qalması

nəticəsində dinc insanların öldürülməsi Hollandiya azərbaycanlılarında ciddi narahatlıq doğurur. “Ermənistanın

törətdiyi təxribata qarşı Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin atdığı addımlar özünün beynəlxalq səviyyədə tanınmış

sərhədləri daxilində mülki əhalisinin təhlükəsizliyinin təmin olunması məqsədini daşıyır.

BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələri Ermənistan tərəfindən qeyd-şərtsiz yerinə yetirilməlidir”- deyə

bəyanatda bildirilir. Həmçinin, bildirilir ki, dünya ictimaiyyəti Ermənistanın son təxribatçı fəaliyyətini qəti şəkildə

pisləməli və Azərbaycan torpaqlarını tərk etməyi tələb etməlidir. Bəyanatda deyilir : “Dağlıq Qarabağ münaqişəsi

dinc yolla Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində həll olunmalıdır”.

Kanadada fəaliyyət göstərən Azərbaycan Kvebek Assosiasiyası, Kanada Azərbaycan Əməkdaşlıq

Assosiasiyası , Ontario Azərbaycan Cəmiyyəti, Kanada Azərbaycan Ticarət Palatası, Kanada-Azərbaycan Tələbələr

Assosiasiyası, Kanada Azərbaycan Qadınlar Assosiasiyası, Kanada Azərbaycan Gənclər Assosiasiyası, Ottava

Azərbaycan Cəmiyyəti və Azərbaycan-Türkiyə Dünya Qadınları Cəmiyyəti Kanadanın qanunverici orqanlarına

bəyanat göndərib. Bəyanatda Kanada azərbaycanlıları adından Dağlıq Qarabağda və Azərbaycanın digər işğal

olunmuş torpaqlarındakı hərbi vəziyyətin son günlərdə gərginləşməsindən dərin narahatlıq hissi keçirildiyi

bildirilib. Ermənistan hərbi qüvvələri tərəfindən Azərbaycan və Ermənistan silahlı qüvvələrinin təmas xəttində dinc

Azərbaycan əhalisinin atəşə tutulması qınanılıb, beynəlxalq ictimaiyyət baş verənlərlərə biganə yanaşmamağa

çağırılıb.

“Biz beynəlxalq ictimaiyyəti beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə uyğun olaraq Dağlıq Qarabağ

münaqişəsinin həllinə yardım etməyə çağırırıq. Dağlıq Qarabağ regionu və ətrafındakı 7 rayon (ümumilikdə

Azərbaycan torpaqlarının 20%-i) Erməni Silahlı Qüvvələri tərəfindən işğal edilmişdir. Biz inanırıq ki, Kanada BMT

Təhlükəsizlik Şurasının qəbul etdiyi qətnamələrə dəstək verir və Azərbaycanın ərazi bütövlüyünü tanıyır. Kanadadan

və dünya ictimaiyyətindəm xahiş edirik ki, Ermənistana BMT TŞ-nın qətnamələrini yerinə yetirmək və beynəlxalq

hüquq normalarına riayət etmək üçun təzyiq etsinlər”. Eskişehir Azərbaycanlıları Dərnəyi Ermənistanın son

təxribatlarına etiraz etmək üçün aksiya təşkil edib. “Qarabağ Azərbaycanın çırpınan ürəyidir!”, “Qatil erməni,

Qarabağdan rədd ol!, “Qarabağ Azərbaycanındır, Azərbaycanın da qalacaq!”, “Şəhidlər ölməz, Vətən bölünməz””

şüarları səsləndirilən aksiyada türk və azərbaycanlı gənclər, KİV nümayandələri iştirak edib. Daha sonra Eskişehir

azərbaycanlıları adından etiraz bəyanatı səsləndirilib. Bəyanatda Ermənistan ordusunun cəbhəboyu bölgələrdə

Azərbaycanın mülki əhalisinə atəş açması pislənilib, beynəlxalq ictimaiyyətdən baş verən hadisələrə göz yummamaq

tələb edilib. “Azərbaycan Ordusu son 3 gündə Qarabağı işğaldan azad etməyə qadir olduğunu və Ermənistan

ordusunun layiq olduqları cavabı alacaqlarını bütün dünya ictimaiyyətinə göstərmiş oldu”-deyə bəyanatda bildirilib.

203

Aksiya zamanı səslənidirilən çıxışlarda ermənilərin tarixən azərbaycanlılara və türklərə qarşı həyata

keçirdiyi işğalçılıq və vandalizm aktları barədə məlumat verilib. Türkiyə dövlətinin və xalqının Azərbaycanın haqlı

mövqeyini hər zaman dəstəkləyəcəyini bildiriblər. Azərbaycan Türk Kültür Dərnəyi Hollandiyada yaşayan

azərbaycanlılar adından bəyanat yayıb. Bəyanatda aprelin 1-dən 2-ə keçən gecədən başlayaraq erməni hərbi

qüvvələrinin Ermənistan və Azərbaycan qoşunlarının təmas xəttində azərbaycanlıların yaşadığı kəndləri iri çaplı

artilleriya ilə atəşə tutması nəticəsində dinc sakinlərin həlak olması faktı pislənilib.

Bəyanatda ermənilərin 24 ildən çoxdur ki, azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdiyi təcavüzkarlıq siyasəti

qınanılıb və bildirilib ki, Ermənistan işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarından qeyd-şərtsiz çıxarılmalıdır. “Azərbaycan

ərazisinin 20 faizi Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal edilmiş, 1 milyona yaxın Azərbaycan vətəndaşı öz

doğma torpaqlarından didərgin salınmış, 20 mindən çox azərbaycanlı qətlə yetirilmiş, 50 mindən artıq insan əlil

olmuşdur. Azərbaycanın mülkiyyətində olan 890 yaşayış məntəqəsi, 150 min ev, 7 min inzibati bina, 693 məktəb,

855 uşaq bağçası, 695 sağlamlıq mərkəzi, 927 kitabxana, 44 məbəd, 9 məscid, 9 etnoqrafik əhəmiyyətli tarixi yer,

464 tarixi abidə və muzey məhv edilmişdir. Azərbaycanın münaqişəni sülh və danışıqlar yolu ilə həll etmək istəyinə

baxmayaraq, Ermənistanın nümayiş etdirdiyi qeyri-konstruktiv mövqe qarşıdurmanın sülh yolu ilə həllinə imkan

vermir”-deyə bəyanatda bildirilir. Azərbaycan Türk Kültür Dərnəyi beynəlxalq ictimaiyyəti Ermənistanı dinc və

günahsız insanların qətlinə səbəb olan təxribatlardan çəkindirmək üçün tədbirlər görməyə çağırır. Finlandiyada

fəaliyyət göstərən Finlandiya-Azərbaycan Assosiasiyası Finlandiya Parlamentinə Ermənistan Silahlı Qüvvələri

tərəfindən atəşkəs rejiminin və beynəlxalq hüququn tələblərinin kobud şəkildə pozulması, həmçinin, Azərbaycanın

dinc sakinlərinin öldürülməsindən narahatlıq ifadə edən müraciət göndərib.

Müraciətdə baş verən hadisələrə son qoymaq məqsədilə BMT Təhlükəsizlik Şurası və BMT Baş

Assambleyasının müvafiq qətnamələrinin Ermənistan tərəfindən qeyd-şərtsiz yerinə yetirilməsinin zəruriliyi,

Ermənistan silahlı qüvvələrinin təcili şəkildə işğal olunmuş ərazilərdən çıxarılması tələbi qeyd edilib. “24 ildən artıq

müddətdə Ermənistan silahlı bölmələrinin Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri ilə təmas xəttində mütəmadi

atəşkəs rejimini pozması nəticəsində mülki əhaliyə və onların əmlaklarına ciddi ziyan vurulub”-deyə müraciətdə

qeyd edilib. Müraciətin sonunda Finlandiyada fəaliyyət göstərən Azərbaycan diaspor nümaynədələri beynəlxalq

ictimaiyyəti baş verənlərə göz yummamağa, Ermənistanı dinc və günahsız insanların qətlinə səbəb olan

təxribatlardan çəkindirmək üçün tədbirlər görməyə çağırıb.

Aprelin 6-da Berlində Almaniya Federativ Respublikasının Federal Kanslerinin Qərargahının qarşısında

Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin (TEAS), “Berlin” Azərbaycan Evinin, Azərbaycan Tələbə Şəbəkəsinin (ASN)

və Almaniyadakı Azərbaycanlıların Koordinasiya Mərkəzinin birgə təşkilatçılığı ilə Ermənistanın Prezidenti Serj

Sarkisyanın Almaniya Federativ Respublikasına səfəri ilə əlaqədar etiraz aksiyası keçirilib. Aksiyada Azərbaycan

və türk diaspor təşkilatlarının 300-dən çox nümayəndəsi iştirak edib.Etiraz aksiyasında AAK-ın prezidenti Samira

Patzer İsmayılova,Bielefeld Azərbaycan Alman Mədəniyyət Cəmiyyəti, Maqdeburq Alman Azərbaycan Cəmiyyəti,

Drezdendən Alm.az cəmiyyəti, Hannover xəzər cəmiyyəti, Hamburqdan Buta cəmiyyətinin üzvləri də iştirak

etmişlər. Aksiya iştirakçıları ilk olaraq Azərbaycan Respublikasının dövlət himnini və “Əsgər marşı”nı oxuyublar.

Daha sonra isə alman ictimaiyyətinin nümayəndələri Matias Volf və Verner Volter, azərbaycanlı fəal Elxan Aslanov,

həmçinin Avropa Azərbaycanlıları Konqresinin prezidenti Samira Patzer İsmayılova və Alman-Azərbaycan

Mədəniyyət Cəmiyyətinin sədri Təranə Tağıyeva etiraz aksiyasında çıxış ediblər. Aksiyada çıxış edənlər

son günlər Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən atəşkəs rejiminin və beynəlxalq hüquq normalarının kobud

şəkildə pozulmasını, Azərbaycanla təmas xəttində təxribatçı cəhdlərin törədilməsini və dinc əhalinin qətlə

yetirilməsini kəskin şəkildə pisləyiblər. Bununla yanaşı, əllərində Azərbaycan, Türkiyə, Almaniya bayraqları və

müxtəlif plakatlar tutan aksiya iştirakçıları da öz növbəsində insan hüquqlarının müdafiəsini prioritet vəzifələri kimi

təqdim edən beynəlxalq qurumlardan və dövlətlərdən Ermənistanın təcavüzkar, işğalçı siyasətinə dair qətiyyətli

mövqe nümayiş etdirməyi tələb ediblər. Aksiya zamanı Ermənistanın əleyhinə “Ermənistan təcavüzkarlığı

dayandırılsın”, “Dinc və günahsız azərbaycanlılara toxunmayın”, “Torpaqlarımızı tərk edin”, “Qarabağ bizimdir,

bizim olacaq”, “Zorakılığa son!”, "Dünya birliyi Ermənistanın təcavüzkarlığını qınamalıdır" kimi müxtəlif şüarlar

səsləndirilib. Azərbaycan Nyu York Assosiasiyası son günlər Ermənistanın həyata keçirdiyi hərbi təxribatlarla bağlı

ABŞ Prezidenti Barak Obamaya məktub ünvanlayıb. Məktubda ABŞ Prezidentinə Ermənistan və Azərbaycan

qoşunlarının təmas xəttində Ermənistan ordusu tərəfindən atəşkəsin pozulması nəticəsində dinc sakinlərin həlak

olması barədə məlumat verilib. “Cənubi Qafqaz regionundakı dövlətlər sülh şəraitində yaşadığı halda Ermənistanın

bu ərazidə yaratdığı münaqişə bütün region dövlətləri üçün böyük təhdid yaradır. Ermənistanın işğalçılıq siyasəti

Azərbaycan ərazisinin 20 faizinin işğal altında qalmasına və bir milyona yaxın azərbaycanlının öz torpaqlarından

didərgin düşməsinə səbəb olub”-deyə məktubda vurğulanıb. Həmçinin bildirilib ki, BMT tərəfindən qəbul edilmiş

dörd qətnamədə Azərbaycanın ərazi bütövlüyü, suverenliyi və sərhədlərinin toxunulmazlığı tələb edilsə də işğalçı

ölkə silahlı qüvvələrini zəbt olunmuş Azərbaycan ərazilərindən çıxarmır. “Beynəlxalq təşkilatlar tərəfində qəbul

edilmiş qətnamələrə baxmayaraq, Ermənistan hələ də öz öhdəliklərini yerinə yetirmir. Amerikada yaşayan

azərbaycanlılar adından Ermənistan dövlətinin Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinə təcavüzünü və apardığı hərbi

əməliyyatları qətiyyətlə pisləyirik”-deyə məktubda qeyd olunub.

204

Məktubda Birləşmiş Ştatların Prezidentinə bildirilib ki, Azərbaycan ABŞ-ın strateji tərəfdaşıdır və Amerika

azərbaycanlıları inanır ki, ABŞ Ermənistan dövlətinin təcavüzkar siyasətini davam etdirməsinə laqeyd qalmayacaq.

Alman-Azərbaycan Mədəniyyət Assosiasiyası Ermənistan silahlı bölmələrinin cəbhə xəttində törətdiyi hərbi

təxribatlarla əlaqədar Almaniyanın kütləvi informasiya vasitələrinə bəyanat göndərib. Bəyanatda bildirilir ki, aprelin

1-dən 2-ə keçən gecədən başlayaraq Ermənistan silahlı bölmələrinin Azərbaycan Ordusunun mövqelerini iriçapli

silahlardan, artilleriya və tanklardan atəşə tutması Almaniyada yaşayan azərbaycanlıların ciddi narahatlığına səbəb

olub. Həmçinin qeyd olunub ki, Azərbaycanın dinc sakinləri arasında tələfatla nəticələn təxribat zamanı cəbhəyə

yaxın ərazilərdə əhalinin əmlakına da böyük miqyasda ziyan dəyib. Bəyanatda həmçinin, ermənilərin uzun illərdir

azərbaycanlılara qarşı həyata keçirdiyi təcavüzkarlıq siyasəti pislənilib və bildirilib ki, BMT Təhlükəsizlik Şurasının

qəbul etdiyi 4 qətnaməyə əməl etməyən Ermənistan hərbi birləşmələri işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarından qeyd-

şərtsiz çıxarılmalıdır. Bəyanatda Ermənistanın işğalı altında olan Azərbaycan əraziləri barədə məlumat verilib,

Ermənistanın nümayiş etdirdiyi qeyri-konstruktiv mövqenin dünya azərbaycanlıları tərəfindən qəti şəkildə

pislənildiyi deyilib.

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin tərəfdaşı olan Madrid Klubu erməni hərbi qüvvələrinin Ermənistan

və Azərbaycan qoşunlarının təmas xəttində azərbaycanlıların yaşadığı kəndləri atəşə tutması nəticəsində dinc

sakinlərin həlak olması barədə bəyanat yayıb. Bəyanatda Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ regionunda baş verən

hadisələrlə bağlı narahatlıq ifadə olunur, insident zamanı həlak olan və yaralanan şəxslərin ailələrinə başsağlığı

verilir. Madrid Klubu tərəfləri atəşkəs rejiminə ciddi əməl etməyə, gələcəkdə vəziyyətin kəskinləşməsinə səbəb ola

biləcək istənilən növ fəaliyyətdən çəkinməyə çağırır. “ABŞ Dövlət Katibinin də söylədiyi kimi, təmas xəttində

mövcud qeyri-stabil vəziyyət onu göstərir ki, tərəflər münaqişənin hərtərəfli həlli üçün dərhal ATƏT-in Minsk Qrupu

həmsədrlərinin himayəsi altında danışıqlar aparmalıdır”-deyə bəyanatda bildirilir. Madrid Klubu hesab edir ki,

münaqişənin hərbi yolla həlli yoxdur, o cümlədən Avropa İttifaqının Xarici İşlər və Təhlükəsizlik Siyasəti üzrə Ali

Nümayəndəsinin də dediyi kimi, münaqişənin sülh yolu ilə həllinin Avropa İttifaqının prioritet məsələsi

olmasını müsbət qiymətləndirir və hər iki tərəfin münaqişənin BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələri və Madrid

prinsipləri əsasında sülh yolu ilə həlli istiqamətində səylərinin yenilənməsinə ümid edir

Aprelin 7-də Ermənistan Respublikasının Niderland Krallığındakı Səfirliyinin önündə Ermənistan

ordusunun son hərbi təxribatlarına etiraz məqsədi ilə aksiya keçirilib. Aksiya Hollandiya-Azərbaycan Türk Kültür

Dərnəyinin təşkilatçılığı, Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi (BAK) və Ana Vətən Cəmiyyətinin dəstəyi ilə baş

tutub. Etiraz aksiyasında Den Haaq Türk İslam Kültür Vəqfi, Holandiya "Turan gəncliyi" dərnəyi, Niderlandın

"Odlar Yurdu", "Azərbaycan Evi", Brabant Azərbaycanlıları Cəmiyyəti, Almaniyanın Biefeld Alman Azərbaycan

Mədəniyyət Cəmiyyətinin üzvləri, həmçinin, Niderlandda yaşayan Azərbaycan və türk diaspor nümayəndələri iştirak

edib. Bundan başqa, aksiyaya uyğur, noyqar və türkmən diasporunun nümayəndələri də qoşulub. Ümumilikdə,

aksiyada Azərbaycan və türk diaspor təşkilatlarının 300-dən çox nümayəndəsi iştirak edib. Aksiyada Niderland

Azərbaycan Türk Kültür Dərnəyinin başçısı İlhan Aşqın, BAK-ın vitse-prezidenti Elsevər Məmmədov, Ana Vətən

Cəmiyyətinin sədri Maisə Ağamirzəyeva, Den Haaq Türk İslam Kültür Vəqfinin başçısı Tahsin Çətinkaya və

Azərbaycan diasporunun digər fəalları çıxış edərək son günlər Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən atəşkəs

rejiminin və beynəlxalq hüquq normalarının kobud şəkildə pozulmasını, Azərbaycanla təmas xəttində təxribatçı

cəhdlərin törədilməsini pisləyib. İştirakçılar, eyni zamanda, qəhrəmancasına vuruşan əsgərlərə dəstək verdiklərini

ifadə edib, Ermənistan silahlılarının Azərbaycan torpaqlarından qeyri-şərtsiz çıxarılmasını tələb ediblər.

Səfirlik əməkdaşları aksiya iştirakçılarının bəyanatını qəbul etməkdən imtina ediblər. Lakin diaspor fəalları

çətinliklə də olsa bəyanatı səfirliyin poçt qutusuna atıblar. Aksiyanın sonunda iştirakçılar Ermənistan səfirliyinin

önünə qara çələng qoyublar. Vaşinqtonda yaşayan azərbaycanlılar son günlər cəbhə xəttində baş verən hadisələrlə

bağlı Ermənistan dövlətinə etiraz olaraq Ağ Ev qarşısında aksiya keçirib. Mitinqdə Azərbaycan diaspor

nümayəndələri ilə yanaşı, türk diasporunun da üzvləri iştirak edib. Aksiya iştirakçıları əllərində Azərbaycan və ABŞ

bayraqları tutmaqla yanaşı, “Qarabağ bizimdir, bizim olacaq”, “Ya Qarabağ, ya ölüm”, “Erməni , Azərbaycan

torpaqlarını tərk et”, “Ermənistan etnik təmizləmədə günahkardır” kimi şüarlar səsləndiriblər. Çıxış edən aksiya

iştirakçıları Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Azərbaycanla təmas xəttində törətdiyi hərbi təxribatları qınayıb,

Ermənistan tərəfindən atəşə məruz qalan dinc sakinlərin tələfatı və əmlaklarına dəyən ziyanla müşayiət olunan

hadisələrdən narahatlıq ifadə ediblər. Aksiyada iştirak edən Amerika Azərbaycanlıları Şəbəkəsinin rəhbəri Adil

Bağırov çıxışında bildirib ki, bu gün Azərbaycan diasporu erməni lobbisindən daha fəaldır və müxtəlif ölkələrdə

yaşamasından asılı olmayaraq hər zaman birlik nümayiş etdirir. Çıxışçılar Ermənistan dövlətindən təcavüzkarlıq

siyasətindən əl çəkməyi, Azərbaycandan işğal etdikləri torpaqları geri qaytarmağı tələb ediblər. Həmçinin,

Ermənistanın BMT-nin müvafiq qətnamələrini yerinə yetirməsi üçün dünya ictimaiyyətini işğalçı dövlətə təzyiq

göstərməyə çağrıblar. Türkiyənin bir sıra universitetlərinin professor və müəllim heyəti, həmçinin, Türkiyədə

yaşayan və fəaliyyət göstərən azərbaycanlı elm və incəsənət nümayəndələri Ermənistanın hərbi təxribatları ilə

əlaqədar bəyanatlarla çıxış ediblər. Bu universitetlərə Qars Qafqaz Unvisersiteti Dövlət Konservatoriyası, Selçuk

Univeristeti Konservatoriyası, Atatürk Universiteti, Qaziosmanpaşa Universiteti, Karadeniz Texniki Universiteti,

Ağdeniz Universiteti daxildir.

205

Bəyanatlar Teymur Rzayev, Nigar İsmayılqızı,İslam Manafav da daxil olmaqla ümumilikdə 27 nəfər elm və

incəsənət adamı tərəfindən imzalanıb. Bəyanatlarda Ermənistan ordusunun aprelin 1-dən 2-ə keçən gecə cəbhəboyu

ərazilərdə atəşkəsi pozaraq yaşayış məntəqələrini atəşə tutması nəticəsində mülki əhalinin öldürülməsi faktı

pislənilib. Həmçinin, bildirilir ki, 1988-ci ildən 1994-cü ilə qədər Ermənistan hərbi birləşmələri Dağlıq Qarabağ və

ətraf 7 rayonu da daxil olmaqla Azərbaycanın 20 faiz torpağını işğal edib. Nəticədə , bir milyon əhali öz doğma

yurdlarından didərgin düşüb, 20.000 insan həlak olub, 50. 000 nəfər yaralanıb və ya əlil olub və Azərbaycan

Respublikasının təxminən 5 000 vətəndaşı indiyədək itkin düşüb. 1994-cü ilin 12 mayında Ermənistanla Azərbaycan

arasında atəşkəs haqqında saziş imzalansa da, son 22 il ərzində Ermənistan dövləti mütəmadi olaraq atəşkəs rejimini

pozur, mülki əhalinin və Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin heyəti üzvlərinin həyatlarına təhlükə yaradır. Türkiyə

ziyalıları Ermənistanın son günlər həyata keçirdiyi hərbi təxribatları qınayır, dünya ictimaiyyətini baş verənlərə

biganə yanaşmamağa çağırır. Bəyanatlarda həmçinin, Ermənistan dövlətindən Azərbaycan torpaqlarını qeyd-şərtsiz

tərk etmək tələb edilib. Qeyd edək ki, bəyanatlar Türkiyədə yaşayan elm və incəsənət adamları (Teymur Rzayev,

Nigar İsmayılqızı,İslam Manafav) da daxil olmaqla 27 nəfər professor və müəllim tərəfindən imzalanıb. Bu gün

Ukraynada fəaliyyət göstərən Azərbaycan gənclər təşkilatlarının fəal üzvlərinin təşəbbüsü ilə Ermənistanın

Ukraynadakı səfirliyi qarşısında etiraz aksiyası təşkil olunub. Aksiyanın məqsədi son günlər Azərbaycan və

Ermənistan qoşunlarının təmas xəttində Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən törədilən hərbi təxribatlara etiraz

etmək olub. Aksiya iştirakçıları “ Qarabağ Azərbaycanındır” , “Qarabağ bizimdir” “ Ermənilər, Qarabağdan rədd

olun!” kimi şüarlar səsləndiriblər.Həmçinin, əllərində 3 dildə (Azərbaycan, ukrayna və ingilis) “Erməni

aqressiyasına son!” , “Mən Qarabağa- evimə qayıtmaq istəyirəm!” plakatları tutublar. Mitinqdə çıxış edən gənclər

Ali Baş Komandan İlham Əliyevə və Azərbaycan Silahlı Qüvvələrinin əsgər və zabitlərinə dəstəklərini ifadə ediblər

. Onlar 1-5 aprel tarixində Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən atəşkəs rejiminin pozulmasını və dinc əhalinin

öldürülməsini qətiyyətlə pisləyib,Ermənistan dövlətindən Azərbaycan torpaqlarını qeyd-şərtsiz tərk etməyi tələb

ediblər. Nümayişçilər Ermənistan səfirliyi binasının giriş qapısının qarşısında üzərində “artıq İşğal olunmuş

torpaqlardan qaçmağın vaxtıdır”” sözləri yazılmış çantalar qoyublar. Aprelin 9-da Ermənistanın Parisdəki

səfirliyinin önündə Ermənistan ordusunun Azərbaycan qoşunları ilə təmas xəttində atəşkəsi pozması və

törətdiyi hərbi təxribatlara etiraz etmək məqsədilə aksiya keçirilib. Aksiya Paris Azərbaycan Evinin təşkilatçılığı,

Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin (TEAS) dəstəyi ilə baş tutub. Etiraz mitinqinə Nant şəhərində fəaliyyət göstərən

Azərbaycan Fransa Mədəniyyət Təşkilatının(ACAF) üzvləri, Tur, Bezanson, Dol, Lion, Miluz, Paris və ətraf

şəhərlərdən Azərbaycan və türk diaspor nümayəndələriqatılıb. Ümumilikdə, aksiyada Azərbaycan və türk diaspor

təşkilatlarının .....-dən çox nümayəndəsi iştirak edib. Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni ilə başlan aksiyada

Paris Azərbaycan Evinin prezidenti Mirvari Fətəliyeva, Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin direktoru Lionel Zetter,

Nant şəhərində fəaliyyət göstərən Azərbaycan-Fransa Mədəniyyət Təşkitının sədri Toğrul Zeynalovu və Azərbaycan

diasporunun digər fəalları çıxış ediblər. Çıxış edənlər son günlər Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən atəşkəs

rejiminin pozulmasını, dinc Azərbaycan əhalisinin atəşə tutulmasını qəti şəkildə pisləyib.Çıxışçılar həmçinin,

Ermənistan dövlətini BMT Təhlükəsizlik Şurasının 4 müvafiq qətnaməsini yerinə yetirməyə, Azərbaycan

torpaqlarını qeyd-şərtsiz tərk etməyə çağırıb. Mitinqdə həmçinin, Qarabağın və işğal edilmiş digər rayonların

Azərbaycan torpağı olduğunu bildirən və Xocalının dinc sakinlərinə qarşı ermənilərin törətdikləri vəhşilikləri

pisləyən şüarlar səsələndirilib. Azərbaycan icmasının sülhpərvər aksiyası zamanı Fransada fəaliyyət göstərən radikal

erməni qrupu, daşnak partiyasının gənclər qanadı olan Nor Serund təşkilatının təqribən 15 üzvü əllərində terrorçu

təşkilat ASALA və PKK-nın bayraqları ilə aksiya yerinə yaxınlaşaraq təxribat törədib. Onlar, aksiya iştirakçılarına

qarşı zor tətbiq edərək, onların üzərinə daşlar, şüşə və gözyaşardıcı qazlar atıb.

Nəticədə bir neçə aksiya iştirakçısı xəsarət alıb. Hüquq-mühafizə orqanlarının nümayəndələrinin müdaxiləsi

ilə hücum edənlərin bir qrupu saxlanılıb. Təxribata baxmayaraq, aksiya nəzərdə tutulduğu plana uyğun davam edib

və tədbirin sonunda aksiya iştirakçılarının bəyanatı Ermənistan səfirliyinin poçt qutusuna atılıb. Kanadanın Ontario

əyalətinin paytaxtı Torontonun mərkəzində erməni silahlı qüvvələrinin qoşunların təmas xətti yaxınlığında yaşayan

mülki əhalini hədəfə alan son hərbi təxribatları ilə əlaqədar etiraz aksiyası keçirilib. Azərbaycan Respublikasının

Kanadadakı səfirliyindən AZƏRTAC-a bildiriblər ki, aksiyada Toronto və onun ətraf rayonlarında yaşayan

soydaşlarımız, o cümlədən azərbaycanlı tələbələr və türk icmasının üzvləri iştirak ediblər. Əllərində Azərbaycan,

Türkiyə və Kanada bayraqlarını dalğalandıran aksiya iştirakçıları Kanada Hökumətini və beynəlxalq təşkilatları

Azərbaycan torpaqlarının Ermənistan tərəfindən işğalına biganə qalmamağa və Ermənistan silahlı qüvvələrinin

Azərbaycan ərazilərindən çıxarılmasını tələb etməyə çağırıblar. Aksiyada “Qarabağ Azərbaycanın ayrılmaz

hissəsidir”, “Qarabağ bizimdir, bizim olacaq”, “Ya Qarabağ, ya ölüm” kimi şüarlar səsləndirilib, Ermənistan

tərəfindən həyata keçirilən işğalçı siyasətə son qoyulması tələb olunub. Aprelin 9-da Azərbaycan Evinin

təşkilatçılığı, Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin (TEAS) dəstəyi ilə Parisdə Ermənistan səfirliyinin qarşısında

erməni silahlı qüvvələrinin qoşunların təmas xətti yaxınlığında yerləşən yaşayış məntəqlərindəki mülki əhalini

hədəfə alan son hərbi təxribatlarına qarşı etiraz aksiyası keçirilib.

206

Etiraz aksiyasında Fransanın Nant şəhərində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Fransa mədəniyyət təşkilatının

(ACAF) üzvləri, Tur, Bezanson, Dol, Lion, Miluz, Paris ətrafı şəhərlərindən gələn azərbaycanlı və türk diaspor

nümayəndələri iştirak ediblər. 200-dən çox iştirakçının ifasında Azərbaycan dövlət himninin səsləndirilməsi ilə

başlayan aksiya Paris Azərbaycan Evinin sədri Mirvari Fətəliyeva, Avropa Azərbaycan cəmiyyətinin direktoru

Lionel Zetter, Nant şəhərində fəaliyyət göstərən Azərbaycan-Fransa mədəniyyət təşkilatının sədri Toğrul Zeynalov

və Azərbaycan diasporunun digər fəallarının çıxışı ilə davam edib. Çıxışlarda son günlər Ermənistan silahlı qüvvələri

tərəfindən atəşkəs rejiminin və beynəlxalq hüquq normalarının kobud şəkildə pozulması, təmas xətti yaxınlığında

dinc əhalini hədəf alan təxribatçı cəhdlərin törədilməsi pislənilib, Ermənistan silahlı qüvvələrinin BMT

Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin tələblərinə əməl edərək Azərbaycan torpaqlarından qeyri-şərtsiz və dərhal

çıxarılması tələb edilib. Meydana toplaşan yüzlərlə soydaşımız Azərbaycan və Fransa bayraqlarını, beynəlxalq

təşkilatları və Minsk qrupunu Azərbaycan torpaqlarının Ermənistan tərəfindən qeyri qanuni işğalına biganə

qalmamağa səsləyən, erməni qaniçənliyini pisləyən plakatlar tutmuş, Dağlıq Qarabağın Azərbaycanın əzəli torpağı

olduğunu, Xocalının dinc sakinlərinə qarşı ermənilərin törətdikləri vəhşilikləri əks etdirən şüarlar səsləndiriblər.

Azərbaycan Evinin sədri Mirvari Fətəliyeva Fransa hökumətinə və ölkə ictimaiyyətinə ünvanlanan müraciətin

mətnini oxuyub. Azərbaycan icmasının sülhpərvər aksiyası zamanı Fransada fəaliyyət göstərən radikal erməni qrupu,

daşnak partiyasının gənclər qanadı olan Nor Serund təşkilatının təqribən 15 üzvü əllərində terrorçu təşkilat ASALA

və PKK-nın bayraqları ilə aksiya yerinə yaxınlaşaraq təxribat törədib. Onlar, aksiya iştirakçılarına qarşı zor tətbiq

edərək, onların üzərinə daşlar, şüşə və gözyaşardıcı qazlar atıb. Nəticədə bir neçə aksiya iştirakçısı xəsarət alıb.

Hüquq-mühafizə orqanlarının nümayəndələrinin müdaxiləsi ilə hücum edənlərin bir qrupu saxlanılıb. Təxribata

baxmayaraq, aksiya nəzərdə tutulduğu plana uyğun davam edib və tədbirin sonunda aksiya iştirakçılarının bəyanatı

Ermənistan səfirliyinin poçt qutusuna atılıb. Polşada yaşayan azərbaycanlılar paytaxt Varşava Ermənistan

Respublikasının səfirliyi önündə son günlər Ermənistan ordusu tərəfindən atəşkəsin pozulması və cəbhədə

törətdikləri hərbi təxribatlara etiraz etmək məqsədi ilə aksiya keçiriblər. Aksiyaya Polşanın Vrotslav, Lodz, Krakov,

Qroets və digər şəhərlərində yaşayan azərbaycanlılar da daxil olmaqla ümumilikdə 100-ə yaxın adam qatılıb.

Azərbaycan Respublikasının Dövlət himni ilə başlayan mitinqdə iştirakçılar “İşğalçı Ermənistan, Azərbaycan

torpaqlarından çıx!”, “Şəhidlər ölməz, Vətən bölünməz!”- kimi şüarlar səsləndiriblər.

Çıxış edən gənclər Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq-Qarabağ münaqişəsinin sülh yolu ilə həll edilməsinə

tərəfdar çıxdıqlarını, lakin müharibə olacağı təqdirdə ordu sıralarına qatılmağa hər an hazır olduqlarını bildiriblər.

Aksiyanın sonunda Polşada fəaliyyət göstərən Azərbaycanlı Gənclər Şurası adından Polşa parlamentinə müraciət

ünvanlanıb. Həmçinin, Şura adından Polşa mətbuatı vasitəsi ilə Polşa xalqına da müraciət ünvanlanıb və onlardan

ədalətin tərəfində olmaları xahiş olunub. Ermənistan silahlı qüvvələrinin cəbhə xəttindəki təxribatı nəticəsində

yaranmış vəziyyətlə əlaqədar Koreya Respublikasinda yaşayan azərbaycanlılar, o cümlədən “Buta” Azərbaycan-

Koreya Tələbə Təşkilatının üzvləri paytaxt Seulda dinc etiraz aksiyası keçiriblər. Aksiyanın əsas məqsədi son günlər

Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən atəşkəs rejiminin və beynəlxalq hüquq normalarının kobud şəkildə

pozulması, eləcə də, Azərbaycanla təmas xəttində Ermənistan işğalçı qüvvələrinin təxribatçı cəhdləri və dinc

əhalinin qətlə yetirməsi ilə əlaqədar baş vermiş hadisələrə Koreya ictimaiyyətinin diqqətini yönəltmək olub. Seul

şəhərinin mərkəzi rayonu olan Youido ərazisində keçirilmiş aksiyada 40-a yaxın azərbaycanlı, türk, malayziyalı və

koreyalı tələbə iştirak edib. Tədbirdə “Ermənistan təcavüzkar ölkədir”, “Torpaqlarımızı tərk edin”, “Qarabağ

bizimdir, bizim olacaq”, “Dünya birliyi Ermənistanın təcavüzkarlığını qınamalıdır” kimi şüarlar səsləndirilib. Son

günlərdə Ermənistan-Azərbaycan cəbhə xəttində erməni təxribatlarına və torpaqlarımızın 20 ildən çoxdur düşmən

tapdağı altında qalmasına etiraz olaraq, aprelin 9-da ABŞ-ın Texas ştatının azərbaycanlı və türk icmalarının üzvləri

Hyuston şəhərinin mərkəzində Azərbaycan əsgərinə dəstək aksiyası keçiriblər. Təxribatçı düşmənə sarsıdıcı zərbə

vuran və bir neçə strateji məntəqə və yüksəkliyi azad edən Azərbaycan Ordusuna dəstək olaraq nümayişçilər

“Qarabağ bizimdir, bizim olacaq!”, “Qarabağa ədalət!”, “Vətən biz səninləyik!”, “Ermənistan işğalçıdır!” şüarlarını

səsləndiriblər. Çıxış edən aksiya iştirakçıları Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanla təmas xəttində törətdiyi

hərbi təxribatları qınayıb, Ermənistan tərəfindən atəşə məruz qalan dinc sakinlərin həlak olmasından, onların

əmlaklarına dəyən ziyanla müşayiət olunan hadisələrdən narahatlıq ifadə ediblər. Bundan əlavə, onlar ABŞ dövlət

icraedici qurumlarını Ermənistanın təcavüzünü qətiyyətlə pisləməyə və BMT Təhlükəsizlik Şurasının

qətnamələrinin Ermənistan tərəfindən icra olunmasını tələb etməyə çağırıblar. Aksiyada 70-dən çox nümayişçi

iştirak edib. İki saat davam edən aksiya zamanı Hyuston şəhərinin sakinləri nümayişçilərin plakatlarında

Ermənistanın təcavüzünü əks etdirən faktlarla tanış olublar. Aksiyanın sonunda nümayişçilər torpaqlarımızın

bütövlüyü uğrunda canlarını fəda etmiş şəhidlərimizin ruhunu bir dəqiqəlik sükutla yad ediblər. Ermənistanın

Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü ilə bağlı ABŞ-ın digər şəhərlərində də analoji etiraz aksiyaları keçirilib.

Amerikanın Azərbaycan icmasının üzvləri Çikaqo, Nyu-York və Boston şəhərlərində Amerika ictimaiyyətini

məlumatlandıran tədbirlər təşkil ediblər. Həmyerlilərimiz bu şəhərlərin mərkəzi küçələrində Ermənistanın işğalçı

siyasətini pisləyən şüarlar səsləndirib, Azərbaycanın himnini ifa ediblər.

04-11 aprel 2016

207

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin (NGBM) üzvləri Bosniya və Herseqovinanın sabiq Baş naziri,

NGBM İdarə Heyətinin üzvü Zlatko Laqumciya və İtaliyanın sabiq Xarici işlər naziri Franko Frattini

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə müraciət ünvanlayıb

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin (NGBM) üzvləri Bosniya və Herseqovinanın sabiq Baş naziri,

NGBM İdarə Heyətinin üzvü Zlatko Laqumciya və İtaliyanın sabiq Xarici işlər naziri Franko Frattini Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə müraciət ünvanlayıb. Bu barədə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinə

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzindən məlumat verilib. Müraciətdə bildirilir ki, sabiq nazirlər Dağlıq Qarabağ

regionunda baş verən son hadisələrdən kədərlənir, körpələr də daxil olmaqla, insan tələfatına görə təəssüf hissi

keçirirlər.

“NGBM adından hazırkı vəziyyətə görə narahatlığımızı ifadə edir, həlak olanların yaxınlarına dərin hüznlə

başsağlığı veririk”- deyə müraciətdə qeyd edilir.

Müraciətdə eyni zamanda, Azərbaycan tərəfinin atəşkəsin əldə edilməsi üçün tətbiq etdiyi diplomatik

üsulların, Azərbaycanın ərazi bütövlüyü çərçivəsində münaqişənin həlli yolunda danışıqların aparılması

istiqamətində səylərinin dəstəkləndiyi vurğulanıb.

Mərkəz üzvləri lazım olduğu təqdirdə, münaqişənin sülh yolu ilə həllində öz təcrübələri ilə dəstək olmağa

hazır olduqlarını diqqətə çatdırıb. Onlar hesab edir ki, belə vəziyyətdə dialoqların aparılmasına böyük ehtiyac var.

Müraciəti Bosniya və Herseqovinanın sabiq Baş naziri, NGBM İdarə Heyətinin üzvü Zlatko Laqumciya və İtaliyanın

sabiq Xarici işlər naziri Franko Frattini imzalayıb.

04 aprel 2016

208

Azərbaycan diasporunun nümayəndələri Finlandiya Parlamentinə müraciət ediblər

Samirə ƏLİYEVA

Finlandiyada fəaliyyət göstərən Finlandiya-Azərbaycan Assosiasiyası Finlandiya Parlamentinə Ermənistan

Silahlı Qüvvələri tərəfindən atəşkəs rejiminin və beynəlxalq hüququn tələblərinin kobud şəkildə pozulması,

həmçinin, Azərbaycanın dinc sakinlərinin öldürülməsindən narahatlıq ifadə edən müraciət göndərib.

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat xidməti bildirir ki, müraciətdə baş verən hadisələrə son

qoymaq məqsədilə BMT Təhlükəsizlik Şurası və BMT Baş Assambleyasının müvafiq qətnamələrinin Ermənistan

tərəfindən qeyd-şərtsiz yerinə yetirilməsinin zəruriliyi diqqətə çatdırılır və Ermənistan silahlı qüvvələrinin təcili

şəkildə işğal olunmuş ərazilərdən çıxarılması tələb olunur. Diaspor təşkilatı bildirib ki, 24 ildən artıq müddətdə

Ermənistan silahlı bölmələrinin Azərbaycan Respublikası Silahlı Qüvvələri ilə təmas xəttində mütəmadi atəşkəs

rejimini pozması nəticəsində mülki əhaliyə və onların əmlaklarına ciddi ziyan vurulub.

Müraciətdə qeyd olunur ki, beynəlxalq ictimaiyyət baş verənlərə göz yummamalı, Ermənistanı dinc və

günahsız insanların qətlinə səbəb olan təxribatlardan çəkindirmək üçün tədbirlər görməlidir.

Xalq qəzeti.-2016.-8 aprel.-№73.-S.6.

209

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayında qəbul olunmuş sənədlər

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Zati-

aliləri cənab İlham Əliyevə MÜRACİƏTİ

Zati-aliləri!

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayının təşkilinə göstərdiyiniz yüksək diqqət və dəstəyə görə Sizə bütün

qurultay iştirakçıları adından dərin minnətdarlığımızı bildiririk. İlk dəfə on beş il öncə keçirilmiş dünya

azərbaycanlılarının qurultayı çoxmilyonlu Azərbaycan xalqı və dövlətinin həyatında mühüm ictimai-siyasi məzmun

kəsb edən tarixi ənənəyə çevrilmişdir. Əminik ki, bu qurultay Azərbaycan diasporunun tarixində yeni bir mərhələnin

əsasını qoyacaq, milli birlik və həmrəyliyin daha da möhkəmlənməsinə öz töhfəsini verəcəkdir. Biz - xaricdə yaşayan

azərbaycanlılar dünyada gərginliyin və böhranların artdığı bir dövrdə Sizin ardıcıl fəaliyyətiniz sayəsində

Azərbaycanın siyasi, iqtisadi və sosial sahədə qazandığı mühüm uğurları alqışlayırıq.

Qlobal miqyaslı təlatümlərin geniş vüsət aldığı zamanda ölkəmiz müstəqillik, davamlı və sabit inkişaf yolu ilə

inamla irəliləyir. Doğma Vətənimizin bütün sahələrdə əldə etdiyi uğurlar hər birimizin qəlbində böyük iftixar hissi

doğurur, xalqımızın işıqlı gələcəyinə ümidlərimizi daha da artırır. Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayından ötən

dövr ərzində diasporumuzun fəaliyyətində də bir sıra mühüm keyfiyyət dəyişiklikləri baş vermiş, Azərbaycan

həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması, soydaşlarımızın cəmiyyətə inteqrasiyası, ictimai-siyasi fəallığının

artırılması, hüquq və azadlıqlarının müdafiəsi, mədəni irsimizin təbliği sahəsində uğurlu layihələr həyata

keçirilmişdir.

Azərbaycanla bağlı anti-təbliğat kampaniyalarının qarşısının alınmasında “hücum taktikası”na keçən diaspor

təşkilatlarımız bu sahədə yeni təbliğat mexanizmlərindən geniş istifadə edir, yaşadıqları ölkələrin ictimai-siyasi

həyatında daha fəal iştirak etməyə, kütləvi informasiya vasitələri ilə əlaqələr qurmağa çalışır. Azərbaycana dost

münasibəti bəsləyən bir sıra xalqların müxtəlif ölkələrdəki milli icmaları, o cümlədən türkdilli xalqların diaspor

təşkilatları ilə əməkdaşlıq əlaqələrinin qurulması, həmçinin fəaliyyətin daha mütəşəkkil koordinasiya olunması

məqsədilə ortaq strategiya müəyyənləşdirilmiş, bir sıra əhəmiyyətli görüşlər və forumlar keçirilmişdir.

Cənab Prezident!

Qurultay nümayəndələri Zati-alinizin yürütdüyü çoxşaxəli siyasət nəticəsində Azərbaycanın qısa müddət

ərzində modern ölkəyə çevrilməsindən qürur hissi duyur. Bu gün dövlət müstəqilliyinin 25-ci ildönümündə olan

Azərbaycan dünyanın siyasi xəritəsində öz layiqli yerini tutmuş, regionun lider dövlətinə çevrilmiş, beynəlxalq

aləmdə yeni dostlar qazanmış və etibarlı, dayanıqlı tərəfdaş kimi tanınmışdır. Məhz bunun nəticəsidir ki, dünya

birliyi ilə əməkdaşlıq yolunda inamla irəliləyən Azərbaycanla sıx münasibətlər qurmağa çalışan ölkələrin sayı ildən-

ilə artır. 2015-ci ildə ilk Avropa Oyunlarının ölkəmizdə müvəffəqiyyətlə keçirilməsi bütün dünyada geniş ictimai

rezonans doğurdu.

Bununla yanaşı, hər il ölkəmizdə keçirilən Qlobal Bakı Forumu, 2016-cı ildə təşkil olunmuş BMT-nin

Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal Forumu və s. tədbirlər təhlükəsizliyin, sabitliyin, sülhün tərəfdarı kimi

Azərbaycanın artıq beynəlxalq aləmi narahat edən aktual məsələlərin müzakirə olunduğu mühüm məkana

çevrildiyinin bariz göstəricisidir.

Biz Zati-alinizin beynəlxalq miqyasda ölkəmizin yüksək imicinin formalaşdırılması, Azərbaycan

Respublikasının milli mənafeyinin təmin olunması, doğma Vətənimizin inkişafı, milli birlik və həmrəyliyimizin

möhkəmlənməsinə yönəlmiş siyasətini qətiyyətlə dəstəkləyirik. Torpaqlarımızın iyirmi faizinin Ermənistanın işğalı

altında olması və dünya birliyi tərəfindən təcavüzkar dövlətə qarşı qəti addımların atılmaması hər bir azərbaycanlını

narahat edir. Azərbaycanın ayrılmaz tərkib hissəsi olan Dağlıq Qarabağ və onun ətrafındakı yeddi rayonda oyuncaq

rejim yaradan Ermənistan rəhbərliyinin qoşunların təmas xəttində törətdiyi diversiya aktları, dinc əhalinin qətlə

yetirilməsi təcavüzkar dövlətə qarşı qəti cavab tədbirləri görülməsinin vacibliyini bir daha ortaya qoyur.

Cari il aprelin ilk günlərində düşmənin hərbi təxribatlarının qarşısını qətiyyətlə alaraq, əks-həmlə ilə onu geri

oturdan Azərbaycan Ordusunun döyüş qabiliyyəti ölkəmizin yüksək hərbi-iqtisadi potensialının və vətənpərvərlik

ruhunun göstəricisi kimi bizi çox sevindirir. Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayının nümayəndələri problemin

həlli istiqamətində göstərdiyiniz səy və təşəbbüsləri birmənalı şəkildə dəstəkləyir. Biz inanırıq ki, münaqişənin

ədalətli həlli sahəsində atdığınız addımlar Azərbaycanın ərazi bütövlüyü və suverenliyinin bərpa olunması ilə

nəticələnəcək. Bu gün hər birimizin ən böyük arzusu qələbədir, işğal olunmuş torpaqlarımızın, doğma Qarabağımızın

geri qaytarılması, azad olunmasıdır. Bu yolda hər an Sizin yanınızda olduğumuzu bir daha bəyan edirik.

Cənab Prezident!

Dünya azərbaycanlıları Sizin inamlı siyasətiniz nəticəsində Azərbaycanın müstəqil bir dövlət kimi dünya siyasi

səhnəsində öz yerini daha da möhkəmləndirməsi üçün qlobal proseslərin fəal iştirakçısına çevrilməsindən qürur hissi

duyur.

210

Sizi əmin edirik ki, Azərbaycanın haqq səsinin bütün dünyaya çatdırılması, mili-mədəni irsimizin yaşadılması

və təbliği, həmçinin doğma Vətənin milli maraqlarının təmin olunması naminə dünya azərbaycanlılarının daha

mütəşəkkil qaydada təşkilatlanmaları istiqamətində bundan sonra da bütün imkan və bacarığımızı səfərbər edəcəyik.

Müraciət Dünya Azərbaycanlılarının

IV Qurultayında qəbul edilmişdir.

Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri,

4 iyun 2016-cı il.

211

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ

münaqişəsi ilə əlaqədar dünya ictimaiyyətinə, beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin hökumət rəhbərlərinə

və parlamentlərinə MÜRACİƏTİ

Biz - Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayının nümayəndələri planetimizdə sülhü və təhlükəsizliyi təhdid

edən terrorçuluq, etnik separatizm, milli, dini və irqi ayrı-seçkilik, hərbi təcavüzkarlıq meyillərinin artmasından dərin

narahatlığımızı ifadə edirik. Sivilizasiyalararası dialoqun, xalqların dinc və yanaşı yaşaması kimi ümumbəşəri

ideyaların, dövlətlər arasında qarşılıqlı hörmət və etimadın gücləndirilməsinə heç vaxt olmadığı qədər böyük ehtiyac

yarandığına əminliyimizi bildiririk. Biz inanırıq ki, heç bir münaqişə və ya mübahisə güc və zorakılıq yolu ilə həll

olunmamalı, eyni zamanda, kiçik və böyüklüyündən asılı olmayaraq hər bir dövlətin suveren hüquqlarına hörmətlə

yanaşılmalı, sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunması üçün dünya dövlətləri öz səylərini səfərbər etməlidir.

Biz, eyni zamanda, 28 ildir ki, davam edən Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin hələ də həll

edilməməsindən dərin narahatlığımızı ifadə etməyi vacib bilirik. Azərbaycan ərazilərini işğal altında saxlayan

Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən qoşunların təmas xəttində törədilən hərbi təxribatlar nəticəsində günahsız

mülki şəxslər həlak olur, yaşayış məskənləri, təhsil ocaqları, ictimai obyektlər dağıdılır, münaqişə bölgəsində

yerləşən tarixi abidələr, habelə ərazinin flora və faunası qəddarcasına məhv edilir. Təəssüf ki, beynəlxalq ictimaiyyət

uzun illərdir münaqişənin aradan qaldırılması ilə bağlı Azərbaycanın çoxsaylı müraciət və çağırışlarına biganə

yanaşmış, nəticədə bütün regionun inkişafına və təhlükəsizliyinə təhdid olaraq qalan bu problem daha mürəkkəb

xarakter almışdır.

Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü çoxsaylı insan tələfatına, ağır maddi və mənəvi itkilərə səbəb

olmuşdur. Bir milyondan çox soydaşımızın doğma torpağından didərgin düşməsi və hələ də öz evlərinə qayıda

bilməməsi insan hüquqlarının kobud şəkildə pozulmasının əyani sübutudur.

Münaqişənin ilk mərhələsində - 1988-ci ildə Ermənistanda öz tarixi dədə-baba yurdlarında yaşayan 250 mindən

çox azərbaycanlı deportasiya edilmişdir. Ermənistanın monoetnik dövlətə çevrilməsi ilə nəticələnən bu kütləvi

deportasiya zamanı yüzlərlə dinc azərbaycanlı qətlə yetirilmiş, onlara aid iki mindən çox yaşayış məntəqəsindən

bütün əhali zorla çıxarılmış, minillikləri əhatə edən tarixə malik Azərbaycan toponimləri saxtakarlıqla

dəyişdirilmişdir. Ermənistanda və Azərbaycanın işğal altında olan ərazilərində azərbaycanlılara məxsus tarixi-

mədəni abidələr, muzeylər, məscidlər, müqəddəs sitayiş yerləri, qəbiristanlıqlar tamamilə dağıdılmışdır. Münaqişə

başladığı dövrdən indiyədək yalnız Azərbaycanda 890 yaşayış məntəqəsi, 150 min ev, 7 min inzibati bina, 693

məktəb, 855 uşaq bağçası, 695 sağlamlıq mərkəzi, 927 kitabxana, 44 məbəd, 9 məscid, 9 etnoqrafik əhəmiyyətli

tarixi yer, 464 tarixi abidə və muzey, 40 min muzey eksponatı, 6 min sənaye və kənd təsərrüfatı müəssisəsi, 160

körpü, 2300 kilometr su kəməri, 2 min kilometr qaz kəməri, 15 min kilometr elektrik xətti, 1200 kilometr irriqasiya

sistemi dağıdılmış, 280 min hektar meşə, 1 milyon hektar əkin sahəsi tamamilə məhv edilmişdir.

1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın Xocalı şəhərində

dinc əhaliyə qarşı xüsusi qəddarlıqla müşayiət olunan cinayət aktı erməni terrorunun ən dəhşətli nümunəsidir. 366-

cı motoatıcı alayı ilə birgə Ermənistan silahlı birləşmələrinin törətdiyi bu dəhşətli soyqırımı zamanı 613 nəfər

öldürülmüş, 1000 nəfər dinc sakin aldığı güllə yarasından əlil olmuşdur. Soyqırımı nəticəsində 63 uşaq, 106 qadın,

70 qoca həlak olmuş, 8 ailə tamamilə məhv edilmiş, 25 uşaq hər iki valideynini, 130 uşaq isə valideynlərindən birini

itirmişdir. Xocalıya hücum zamanı 1275 nəfər girov götürülmüş, 150 nəfər itkin düşmüşdür.

Münaqişənin həlli ilə bağlı Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Təhlükəsizlik Şurasının 822, 853, 874 və 884 saylı

qətnamələrində, Avropa Şurası Parlament Assambleyasının 2005-ci il 1416 saylı qətnaməsində və 2005-ci il 1690

saylı tövsiyəsində Ermənistan dövlətinin silahlı əməliyyatlara və düşmənçilik hərəkətlərinə son qoyulması, onun

ordusunun Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən dərhal, tamamilə və qeyd-şərtsiz çıxarılması tələb edilmiş,

BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin yerinə yetirilməsinin vacibliyi göstərilmişdir. BMT Baş Məclisinin

“Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində vəziyyət” başlıqlı 2006-cı il 7 sentyabr tarixli 60/285 saylı və 14 mart 2008-

ci il tarixli 62/243 saylı qətnamələri, 2006-cı ilin dekabrında qəbul olunmuş “ATƏT-in Nazirlər Şurasının Dağlıq

Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar Bəyanatı”, ATƏT-in 2005-ci və 2010-cu illərdə faktaraşdırıcı və sahə

qiymətləndirmə missiyalarının Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində Ermənistan tərəfindən həyata keçirilən

qeyri-qanuni fəaliyyət, o cümlədən qanunsuz məskunlaşma təcrübəsi, iqtisadi istismar və bu ərazilərin viran

edilməsini təsdiq edən rəylərində, “Avropa İttifaqının Cənubi Qafqazda strategiyasına tələb” adlı 2010-cu il 20 may

tarixli qətnaməsində və digər beynəlxalq sənədlərdə də Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərinin azad edilməsi tələbi

öz əksini tapmışdır. Lakin beynəlxalq hüququn prinsiplərini, xüsusilə də insan hüquqlarını kobud və kütləvi şəkildə

pozan Ermənistan dövləti qəbul olunmuş hüquqi sənədlərin heç birinə əməl etməməklə yanaşı, işğal altındakı

Azərbaycan torpaqlarında oyuncaq rejim yaradaraq, müntəzəm olaraq atəşkəs rejimini pozur. Beynəlxalq

ictimaiyyətin, o cümlədən münaqişənin nizamlanması prosesində vasitəçilik missiyasını yerinə yetirən ATƏT-in

Minsk qrupunun sülh danışıqlarının sürətləndirilməsi ilə bağlı tələb və çağırışlarının intensivləşdiyi vaxtlarda

Ermənistan silahlı qüvvələrinin cəbhə xəttində fəallaşması bu ölkənin sülhün əldə olunmasında maraqlı olmadığını

aydın şəkildə təsdiq edir.

212

Biz - Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayının nümayəndələri beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin dövlət

və hökumət başçılarına, ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkələrinə müraciət edərək, Azərbaycan torpaqlarının

işğaldan azad edilməsi, münaqişənin sülh yolu ilə nizamlanması üçün Ermənistan rəhbərliyinə təzyiq göstərməyə,

problemin beynəlxalq hüququn normaları əsasında ədalətli həlli naminə səylərini birləşdirməyə dəvət edirik. Biz

əminik ki, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli nəinki regionda sabitliyə və inkişafa təkan

verəcək, eyni zamanda, bütün dünyada sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunmasına töhfə olacaqdır. Biz çoxmilyonlu

Azərbaycan xalqı adından dünya xalqlarına müraciət edərək planetimizin birgəyaşayış, qarşılıqlı inam və hörmət

vəd edən sülh və sabitlik məkanına çevrilməsi üçün bütün imkanları səfərbər etməyə çağırırıq.

Müraciət Dünya Azərbaycanlılarının

IV Qurultayında qəbul edilmişdir.

Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri,

4 iyun 2016-cı il.

213

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin

dünya azərbaycanlılarına MÜRACİƏTİ

Əziz həmvətənlər!

Hörmətli soydaşlar!

Müstəqilliyinin iyirmi beşinci ilini yaşayan Azərbaycan Respublikası ötən dövrdə böyük inkişaf yolu keçərək

güclü dövlətə çevrilmişdir. Ölkənin dayanıqlı sosial-iqtisadi inkişafı, əhalinin sosial müdafiəsinin gücləndirilməsi,

işsizliyin və yoxsulluğun aradan qaldırılması, habelə ictimai-siyasi münasibətlər sisteminin demokratik prinsiplər

əsasında qurulması və vətəndaş cəmiyyətinin formalaşdırılması istiqamətində həyata keçirilən ardıcıl tədbirlər

inkişaf yolunu səciyyələndirən əsas amillər olmuşdur. Hazırda qlobal iqtisadi böhranın Azərbaycana neqativ

təsirlərinin qarşısının alınması üçün çevik addımlar atılır. İqtisadiyyatın şaxələndirilməsi, sahibkarlığın inkişafı,

idarəetmənin təkmilləşdirilməsi məqsədilə mühüm qərarlar qəbul edilir, iqtisadi və struktur islahatları həyata

keçirilir.

Regionda reallaşdırılan transmilli layihələrə, sülh və sabitliyin bərqərar olunmasına xidmət edən təşəbbüslərə

sanballı töhfələr verən Azərbaycan dünya ölkələri arasında etibarlı tərəfdaş kimi tanınır. Hazırda karbohidrogen

ehtiyatlarını müxtəlif istiqamətlərə nəql edən geniş neft və qaz kəməri şəbəkəsinə malik olan ölkəmiz “Cənub Qaz

Dəhlizi” çərçivəsində “Şahdəniz”, Cənubi Qafqaz Boru Kəməri, TANAP və TAP layihələrinin də ən iri

səhmdarlarından biri kimi çıxış edir və Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin edilməsində getdikcə daha mühüm

rol oynayır. Azərbaycan tarixi İpək Yolunun bərpası, Şərq-Qərb və Şimal-Cənub nəqliyyat dəhlizlərinin

yaradılması ilə bağlı layihələrdə də əsas söz sahiblərindən biridir.

Universal bəşəri dəyərlərin təbliği, müxtəlif mədəniyyət və sivilizasiyalar arasında dialoq, tolerantlıq və

əməkdaşlıq mühitinin yaradılması sahəsində Azərbaycan nümunəvi ölkə sayıla bilər. Təsadüfi deyil ki, Azərbaycan

Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin Sərəncamı ilə 2016-cı il ölkədə “Multikulturalizm ili” elan

edilmişdir. 2016-cı il aprelin 26-27-də Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Sivilizasiyalar Alyansının VII Qlobal

Forumu, nüfuzlu siyasətçilərin və dövlət xadimlərinin qatıldığı Qlobal Bakı Forumu kimi tədbirlərin ölkəmizdə

keçirilməsi dünya dövlətlərinin Azərbaycandakı multikultural mühitə olan rəğbətinin əyani təzahürüdür.

Milli və dini mənsubiyyətindən asılı olmayaraq hər bir Azərbaycan vətəndaşı, eyni zamanda, xaricdə yaşayan

həmvətənlərimiz davamlı inkişaf edən bir dövlətin himayəsində olduqlarına inanırlar. Cari ilin aprel ayında

Ermənistanın törətdiyi hərbi təxribatların qarşısının uğurla alınması, ərazilərimizin bir hissəsinin işğalçılardan azad

olunması bu inamı daha da möhkəmləndirmişdir.

Xaricdə yaşayan həmvətənlərimizin mütəşəkkil və təsirli qüvvəyə çevrilməsi, doğma vətənimizlə dünya

ölkələri arasında dostluq əlaqələrinin möhkəmləndirilməsi, Azərbaycan həqiqətlərinin dünya ictimaiyyətinə

çatdırılması, erməni lobbisinin ölkəmizə qarşı həyata keçirdiyi ideoloji təxribatların ifşa olunması diasporumuzun

başlıca vəzifələridir. Dünya Azərbaycanlılarının III Qurultayından keçən dövr ərzində diaspor qurumlarımız bu

sahədə xeyli nailiyyət əldə etmişlər. Lakin qloballaşan dünyamızda cərəyan edən mürəkkəb proseslər, sürətlə

dəyişən reallıqlar diaspor qurumlarının işinin effektivliyinin artırılmasını tələb edir. Ermənistanın Azərbaycana

təcavüzünün davam etdiyi, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli yolunda yeni şəraitin yarandığı bir dövrdə bütün

dünya azərbaycanlılarının mütəşəkkil və koordinasiyalı fəaliyyətinin əhəmiyyəti hər zaman olduğundan daha

yüksəkdir. Bu sahədə keyfiyyət dəyişikliyinə nail olmaq üçün yeni texnologiyaların, çevik mexanizmlərin,

innovativ metodların tətbiqi qaçılmaz zərurətə çevrilmişdir.

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin də dəfələrlə vurğuladığı kimi, “Bizim gücümüz

birliyimizdədir!”. Biz Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı adından bütün soydaşlarımıza müraciət edərək, hər

birinizi birliyə, həmrəyliyə və doğma Azərbaycanın mənafeləri naminə fədakarlığa çağırırıq.

Müraciət Dünya Azərbaycanlılarının

IV Qurultayında qəbul edilmişdir.

Bakı şəhəri, 4 iyun 2016-cı il.

214

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin Ermənistanda yerləşən Metsamor Atom

Elektrik Stansiyasının fəaliyyəti ilə bağlı BMT-nin Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyinə, Avropa

İttifaqına və dünya ictimaiyyətinə MÜRACİƏTİ

Müasir dövrdə bəşəriyyəti və bütün planetimizin gələcəyini təhdid edən qlobal problemlərdən biri də nüvə

təhlükəsizliyi qaydalarının etibarlı şəkildə təmin olunmamasıdır. Təəssüf hissi ilə qeyd etmək lazımdır ki, belə real

təhlükə mənbələrindən biri Azərbaycan sərhədlərinin yaxınlığında - Ermənistan ərazisində yerləşən Metsamor

Atom Elektrik Stansiyasıdır (AES). Bir sıra beynəlxalq təşkilatların hesabatlarında, habelə tanınmış ekspertlərin

rəylərində bu stansiyanın hazırkı durumu ilə fəaliyyətinin regionlarda qlobal fəlakətlərə səbəb olacağına dair ciddi

narahatlıq ifadə olunsa da Ermənistan hökuməti 1979-cu ildə istismara verilmiş, İrəvan şəhərindən təxminən 40

kilometr qərbdəki Metsamor yaşayış məntəqəsində yerləşən stansiyanın fəaliyyətinin dayandırılması barədə

çağırışlara, AES-in müasir standartlara cavab verməməsi ilə əlaqədar beynəlxalq səviyyədə çalınan həyəcan

təbilinə məhəl qoymur. 1988-ci il dekabrın 7-də baş vermiş və 25 min insanın ölümü ilə nəticələnmiş Spitak

zəlzələsinin episentri Metsamor stansiyasından 75 kilometr məsafədə yerləşmişdir. Zəlzələdən sonra böyük zərər

görən stansiya bağlanmış, lakin Ermənistanın enerji ehtiyacının 40 faizini qarşıladığına görə ətraf ərazilərdə 5

tektonik çatın mövcudluğu qulaqardına vurularaq 1995-ci ildən etibarən yenidən işə salınmışdır. Şərqi Avropa və

postsovet məkanında inşa edilmiş 66 nüvə reaktorunun köhnə və etibarsız olmasına dair məsələ Avropa qurumları

tərəfindən dəfələrlə qaldırılmış və Metsamor AES təhlükə mənbəyi olan həmin obyektlər sırasına aid edilmişdir.

2004-cü ilin fevralında Avropa Parlamenti tərəfindən yayılan Cənubi Qafqaz məruzəsində stansiyanın

bağlanmasının vacibliyi açıq şəkildə bildirilmişdir. 2004-cü il iyunun 21-də Avropa Şurasının Parlament

Assambleyasına (AŞPA) təqdim olunmuş qətnamə layihəsində göstərilmişdir ki, Metsamor AES dünyadakı atom

elektrik stansiyaları arasında ən köhnə texnologiyalarla işləyən stansiyalardan biridir və seysmik cəhətdən çox

aktiv olan bölgədə yerləşməkdədir. Bununla əlaqədar, Avropa İttifaqı tərəfindən bütün bölgə üçün təhlükə

adlandırılan AES-in fəaliyyətinin dayandırılması məqsədilə 2004-cü ildə Ermənistan hökumətinə 200 milyon avro

kredit ayrılması nəzərdən keçirilsə də, bu təklif 1 milyard avro vəsait tələb edən rəsmi İrəvan tərəfindən rədd

edilmişdir. 2006-cı ildə Azərbaycanın AŞPA-dakı nümayəndə heyəti tərəfindən təqdim edilən qətnamədə Cənubi

Qafqazın əksər hissəsində həyatı məhv etmək gücündə olan Metsamor AES-in 11 ballıq zəlzələ riski olan ərazidə

yerləşməsi və qəza baş verəcəyi təqdirdə Azərbaycan hökumətinin təxliyə üçün 24 saatdan az vaxtının qalacağı

qeyd edilmişdir. Gürcüstan sərhədindən 120 kilometr, İran sərhədindən 60 kilometr, Türkiyə sərhədindən isə cəmi

16 kilometr uzaqlıqda yerləşən Metsamor AES-də baş verə biləcək fəlakətin bütün region dövlətləri üçün hansı

dəhşətli nəticələrə gətirib çıxaracağını təsəvvür etmək çətin deyildir. İstər dünya, istərsə də Ermənistanın bir çox

ekspertləri stansiyanın regionda ciddi nüvə, ekoloji və iqtisadi təhlükə mənbəyi olması ilə bağlı dəfələrlə

açıqlamalar vermiş, Metsamor və qonşu ərazilərdə yaşayan Ermənistan vətəndaşları BMT-nin Atom Enerjisi üzrə

Beynəlxalq Agentliyinə şikayət məktubu ünvanlayaraq AES-in fəaliyyətinin dayandırılmasını və BMT-dən təcili

tədbirlər görülməsini istəmişlər. Lakin Ermənistan dünya ictimaiyyətinin və öz vətəndaşlarının tələblərini

qulaqardına vuraraq stansiyanın istifadə müddətini 2026-cı ilə kimi uzatmaq barədə qərar qəbul etmişdir.

Narahatlıq doğuran əsas məsələlərdən biri də bundan ibarətdir ki, Metsamor Atom Elektrik Stansiyasının nüvə

tullantılarının Azərbaycan ərazisindən keçən çaylara axıdıldığına, habelə işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərində

basdırıldığına dair tutarlı faktlar var. Bundan başqa, son illərdə bir sıra kütləvi informasiya vasitələrində

Ermənistan tərəfindən nüvə və radioaktiv materiallarının gizli satışının təşkil edildiyinə dair məlumatlar dərc

olunmuşdur. Digər bir narahatlıq doğuran məqam isə Ermənistanın bəzi rəsmi şəxslərinin “çirkli bomba”

adlandırılan nüvə silahına malik olduğuna dair bəyanatlarıdır. Bu bəyanatlar vəziyyətin nə dərəcədə təhlükəli

olduğunu bir daha nümayiş etdirir. Bu isə öz növbəsində, nəinki Ermənistan, eləcə də bütövlükdə region dövlətləri,

o cümlədən BMT Baş Məclisi tərəfindən 2005-ci il aprelin 13-də qəbul olunmuş “Nüvə terrorçuluğu əməlləri ilə

mübarizə haqqında” Beynəlxalq Konvensiyanın tələblərinin kobud şəkildə pozulmasıdır. Biz - dünya

azərbaycanlıları bütün beynəlxalq təşkilatlara, xüsusilə BMT-nin Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyinə və

Avropa İttifaqına müraciət edərək dünyada sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunması, bu məqsədlə də Ermənistan

ərazisində yerləşən Metsamor AES-in fəaliyyətinin dayandırılması istiqamətində təcili tədbirlərin görülməsinə

çağırırıq. Bir daha dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırmağı vacib bilirik ki, bu stansiyanın fəaliyyəti bütün

region üçün olduqca təhlükəlidir və ən qısa müddətdə ciddi addımların atılmasına ehtiyac var. Ümid edirik ki,

beynəlxalq birlik regionda baş verə biləcək fəlakətin qarşısının əvvəlcədən alınması üçün öz səylərini

əsirgəməyəcək. Biz dünya dövlətlərinin Birləşmiş Millətlər Təşkilatının əsas prinsiplərinə sadiq qalaraq regionda

və planetdə təhlükəsizliyin təminatı, insanların qorxusuz və rahat şəkildə yaşaması üçün bütün gücünü səfərbər

edəcəyinə inanırıq!

Müraciət Dünya Azərbaycanlılarının

IV Qurultayında qəbul edilmişdir.

Bakı şəhəri, 4 iyun 2016-cı il

215

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq

Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar dünya ictimaiyyətinə, beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin

hökumət rəhbərlərinə və parlamentlərinə müraciəti

(4 iyun 2016-cı il)

Biz - Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayının nümayəndələri planetimizdə sülhü və təhlükəsizliyi

təhdid edən terrorçuluq, etnik separatizm, milli, dini və irqi ayrı-seçkilik, hərbi təcavüzkarlıq meyillərinin

artmasından dərin narahatlığımızı ifadə edirik. Sivilizasiyalararası dialoqun, xalqların dinc və yanaşı yaşaması

kimi ümumbəşəri ideyaların, dövlətlər arasında qarşılıqlı hörmət və etimadın gücləndirilməsinə heç vaxt olmadığı

qədər böyük ehtiyac yarandığına əminliyimizi bildiririk. Biz inanırıq ki, heç bir münaqişə və ya mübahisə

güc və zorakılıq yolu ilə həll olunmamalı, eyni zamanda, kiçik və böyüklüyündən asılı olmayaraq hər bir

dövlətin suveren hüquqlarına hörmətlə yanaşılmalı, sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunması üçün dünya

dövlətləri öz səylərini səfərbər etməlidir.

Biz, eyni zamanda, 28 ildir ki, davam edən Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin hələ

də həll edilməməsindən dərin narahatlığımızı ifadə etməyi vacib bilirik. Azərbaycan ərazilərini işğal altında

saxlayan Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən qoşunların təmas xəttində

törədilən hərbi təxribatlar nəticəsində günahsız mülki şəxslər həlak olur, yaşayış məskənləri, təhsil ocaqları,

ictimai obyektlər dağıdılır, münaqişə bölgəsində yerləşən tarixi abidələr, habelə ərazinin flora və faunası

qəddarcasına məhv edilir. Təəssüf ki, beynəlxalq ictimaiyyət uzun illərdir münaqişənin aradan qaldırılması ilə

bağlı Azərbaycanın çoxsaylı müraciət və çağırışlarına biganə yanaşmış, nəticədə bütün regionun inkişafına və

təhlükəsizliyinə təhdid olaraq qalan bu problem daha mürəkkəb xarakter almışdır.

Ermənistanın Azərbaycana qarşı hərbi təcavüzü çoxsaylı insan tələfatına, ağır maddi və mənəvi itkilərə

səbəb olmuşdur. Bir milyondan çox soydaşımızın doğma torpağından didərgin düşməsi və hələ də öz evlərinə

qayıda bilməməsi insan hüquqlarının kobud şəkildə pozulmasının əyani sübutudur. Münaqişənin ilk mərhələsində

- 1988-ci ildə Ermənistanda öz tarixi dədə-baba yurdlarında yaşayan 250 mindən çox azərbaycanlı deportasiya

edilmişdir. Ermənistanın monoetnik dövlətə çevrilməsi ilə nəticələnən bu kütləvi deportasiya zamanı yüzlərlə

dinc azərbaycanlı qətlə yetirilmiş, onlara aid iki mindən çox yaşayış məntəqəsindən bütün əhali zorla çıxarılmış,

minillikləri əhatə edən tarixə malik Azərbaycan toponimləri saxtakarlıqla dəyişdirilmişdir. Ermənistanda və

Azərbaycanın işğal altında olan ərazilərində azərbaycanlılara məxsus tarixi-mədəni abidələr, muzeylər,

məscidlər, müqəddəs sitayiş yerləri, qəbiristanlıqlar tamamilə dağıdılmışdır. Münaqişə başladığı dövrdən

indiyədək yalnız Azərbaycanda 890 yaşayış məntəqəsi, 150 min ev, 7 min inzibati bina, 693 məktəb, 855 uşaq

bağçası, 695 sağlamlıq mərkəzi, 927 kitabxana, 44 məbəd, 9 məscid, 9 etnoqrafik əhəmiyyətli tarixi yer, 464

tarixi abidə və muzey, 40 min muzey eksponatı, 6 min sənaye və kənd təsərrüfatı müəssisəsi, 160 körpü, 2300

kilometr su kəməri, 2 min kilometr qaz kəməri, 15 min kilometr elektrik xətti, 1200 kilometr irriqasiya sistemi

dağıdılmış, 280 min hektar meşə, 1 milyon hektar əkin sahəsi tamamilə məhv edilmişdir.

1992-ci il fevralın 25-dən 26-na keçən gecə Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın Xocalı şəhərində

dinc əhaliyə qarşı xüsusi qəddarlıqla müşayiət olunan cinayət aktı erməni terrorunun ən dəhşətli nümunəsidir.

366-cı motoatıcı alayı ilə birgə Ermənistan silahlı birləşmələrinin törətdiyi bu dəhşətli soyqırımı zamanı 613

nəfər öldürülmüş, 1000 nəfər dinc sakin aldığı güllə yarasından əlil olmuşdur. Soyqırımı nəticəsində 63 uşaq, 106

qadın, 70 qoca həlak olmuş, 8 ailə tamamilə məhv edilmiş, 25 uşaq hər iki valideynini, 130 uşaq isə

valideynlərindən birini itirmişdir. Xocalıya hücum zamanı 1275 nəfər girov götürülmüş, 150 nəfər itkin

düşmüşdür. Münaqişənin həlli ilə bağlı Birləşmiş Millətlər Təşkilatı Təhlükəsizlik Şurasının 822, 853, 874 və

884 saylı qətnamələrində, Avropa Şurası Parlament Assambleyasının 2005-ci il 1416 saylı qətnaməsində və 2005-

ci il 1690 saylı tövsiyəsində Ermənistan dövlətinin silahlı əməliyyatlara və düşmənçilik hərəkətlərinə son

qoyulması, onun ordusunun Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən dərhal, tamamilə və qeyd-şərtsiz

çıxarılması tələb edilmiş, BMT Təhlükəsizlik Şurasının qətnamələrinin yerinə yetirilməsinin vacibliyi

göstərilmişdir.

BMT Baş Məclisinin “Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində vəziyyət” başlıqlı 2006-cı il 7 sentyabr

tarixli 60/285 saylı və 14 mart 2008-ci il tarixli 62/243 saylı qətnamələri, 2006-cı ilin dekabrında qəbul olunmuş

“ATƏT-in Nazirlər Şurasının Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar Bəyanatı”, ATƏT-in 2005-ci və 2010-cu

illərdə faktaraşdırıcı və sahə qiymətləndirmə missiyalarının Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində Ermənistan

tərəfindən həyata keçirilən qeyri-qanuni fəaliyyət, o cümlədən qanunsuz məskunlaşma təcrübəsi, iqtisadi

istismar və bu ərazilərin viran edilməsini təsdiq edən rəylərində, “Avropa İttifaqının Cənubi Qafqazda

strategiyasına tələb” adlı 2010-cu il 20 may tarixli qətnaməsində və digər beynəlxalq sənədlərdə də Azərbaycanın

işğal olunmuş ərazilərinin azad edilməsi tələbi öz əksini tapmışdır.

216

Lakin beynəlxalq hüququn prinsiplərini, xüsusilə də insan hüquqlarını kobud və kütləvi şəkildə pozan

Ermənistan dövləti qəbul olunmuş hüquqi sənədlərin heç birinə əməl etməməklə yanaşı, işğal altındakı

Azərbaycan torpaqlarında oyuncaq rejim yaradaraq, müntəzəm olaraq atəşkəs rejimini pozur. Beynəlxalq

ictimaiyyətin, o cümlədən münaqişənin nizamlanması prosesində vasitəçilik missiyasını yerinə yetirən ATƏT-in

Minsk qrupunun sülh danışıqlarının sürətləndirilməsi ilə bağlı tələb və çağırışlarının intensivləşdiyi vaxtlarda

Ermənistan silahlı qüvvələrinin cəbhə xəttində fəallaşması bu ölkənin sülhün əldə olunmasında maraqlı olmadığını

aydın şəkildə təsdiq edir.

Biz - Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayının nümayəndələri beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin

dövlət və hökumət başçılarına, ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədr ölkələrinə müraciət edərək, Azərbaycan

torpaqlarının işğaldan azad edilməsi, münaqişənin sülh yolu ilə nizamlanması üçün Ermənistan rəhbərliyinə təzyiq

göstərməyə, problemin beynəlxalq hüququn normaları əsasında ədalətli həlli naminə səylərini birləşdirməyə dəvət

edirik. Biz əminik ki, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həlli nəinki regionda sabitliyə və

inkişafa təkan verəcək, eyni zamanda, bütün dünyada sülhün və təhlükəsizliyin təmin olunmasına töhfə olacaqdır.

Biz çoxmilyonlu Azərbaycan xalqı adından dünya xalqlarına müraciət edərək planetimizin birgəyaşayış, qarşılıqlı

inam və hörmət vəd edən sülh və sabitlik məkanına çevrilməsi üçün bütün imkanları səfərbər etməyə çağırırıq.

Müraciət Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayında qəbul edilmişdir.

Azərbaycan Respublikası, Bakı şəhəri, 4 iyun 2016 Azərbaycan.-2016.-9 iyun.-№123.-S.7.

217

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin Ermənistanda yerləşən Metsamor Atom

Elektrik Stansiyasının fəaliyyəti ilə bağlı BMT-nin Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyinə,

Avropa İttifaqına və dünya ictimaiyyətinə müraciəti

(4 iyun 2016-cı il)

Müasir dövrdə bəşəriyyəti və bütün planetimizin gələcəyini təhdid edən qlobal problemlərdən biri də nüvə

təhlükəsizliyi qaydalarının etibarlı şəkildə təmin olunmamasıdır. Təəssüf hissi ilə qeyd etmək lazımdır ki, belə

real təhlükə mənbələrindən biri Azərbaycan sərhədlərinin yaxınlığında - Ermənistan ərazisində yerləşən Metsamor

Atom Elektrik Stansiyasıdır (AES). Bir sıra beynəlxalq təşkilatların hesabatlarında, habelə tanınmış ekspertlərin

rəylərində bu stansiyanın hazırkı durumu ilə fəaliyyətinin regionlarda qlobal fəlakətlərə səbəb olacağına dair

ciddi narahatlıq ifadə olunsa da Ermənistan hökuməti 1979-cu ildə istismara verilmiş, İrəvan şəhərindən təxminən

40 kilometr qərbdəki Metsamor yaşayış məntəqəsində yerləşən stansiyanın fəaliyyətinin dayandırılması barədə

çağırışlara, AES-in müasir standartlara cavab verməməsi ilə əlaqədar beynəlxalq səviyyədə çalınan həyəcan

təbilinə məhəl qoymur.

1988-ci il dekabrın 7-də baş vermiş və 25 min insanın ölümü ilə nəticələnmiş Spitak zəlzələsinin episentri

Metsamor stansiyasından 75 kilometr məsafədə yerləşmişdir. Zəlzələdən sonra böyük zərər görən stansiya

bağlanmış, lakin Ermənistanın enerji ehtiyacının 40 faizini qarşıladığına görə ətraf ərazilərdə 5 tektonik çatın

mövcudluğu qulaqardına vurularaq 1995-ci ildən etibarən yenidən işə salınmışdır. Şərqi Avropa və postsovet

məkanında inşa edilmiş 66 nüvə reaktorunun köhnə və etibarsız olmasına dair məsələ Avropa qurumları

tərəfindən dəfələrlə qaldırılmış və Metsamor AES təhlükə mənbəyi olan həmin obyektlər sırasına aid

edilmişdir.

2004-cü ilin fevralında Avropa Parlamenti tərəfindən yayılan Cənubi Qafqaz məruzəsində stansiyanın

bağlanmasının vacibliyi açıq şəkildə bildirilmişdir. 2004-cü il iyunun 21-də Avropa Şurasının Parlament

Assambleyasına (AŞPA) təqdim olunmuş qətnamə layihəsində göstərilmişdir ki, Metsamor AES dünyadakı

atom elektrik stansiyaları arasında ən köhnə texnologiyalarla işləyən stansiyalardan biridir və seysmik cəhətdən

çox aktiv olan bölgədə yerləşməkdədir.

Bununla əlaqədar, Avropa İttifaqı tərəfindən bütün bölgə üçün təhlükə adlandırılan AES-in fəaliyyətinin

dayandırılması məqsədilə 2004-cü ildə Ermənistan hökumətinə 200 milyon avro kredit ayrılması nəzərdən

keçirilsə də, bu təklif 1 milyard avro vəsait tələb edən rəsmi İrəvan tərəfindən rədd edilmişdir. 2006-cı ildə

Azərbaycanın AŞPA-dakı nümayəndə heyəti tərəfindən təqdim edilən qətnamədə Cənubi Qafqazın əksər

hissəsində həyatı məhv etmək gücündə olan Metsamor AES-in 11 ballıq zəlzələ riski olan ərazidə yerləşməsi və

qəza baş verəcəyi təqdirdə Azərbaycan hökumətinin təxliyə üçün 24 saatdan az vaxtının qalacağı qeyd edilmişdir.

Gürcüstan sərhədindən 120 kilometr, İran sərhədindən 60 kilometr, Türkiyə sərhədindən isə cəmi 16 kilometr

uzaqlıqda yerləşən Metsamor AES-də baş verə biləcək fəlakətin bütün region dövlətləri üçün hansı dəhşətli

nəticələrə gətirib çıxaracağını təsəvvür etmək çətin deyildir.

İstər dünya, istərsə də Ermənistanın bir çox ekspertləri stansiyanın regionda ciddi nüvə, ekoloji və iqtisadi

təhlükə mənbəyi olması ilə bağlı dəfələrlə açıqlamalar vermiş, Metsamor və qonşu ərazilərdə yaşayan Ermənistan

vətəndaşları BMT-nin Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyinə şikayət məktubu ünvanlayaraq AES-in

fəaliyyətinin dayandırılmasını və BMT-dən təcili tədbirlər görülməsini istəmişlər.

Lakin Ermənistan dünya ictimaiyyətinin və öz vətəndaşlarının tələblərini qulaqardına vuraraq stansiyanın

istifadə müddətini 2026-cı ilə kimi uzatmaq barədə qərar qəbul etmişdir. Narahatlıq doğuran əsas məsələlərdən

biri də bundan ibarətdir ki, Metsamor Atom Elektrik Stansiyasının nüvə tullantılarının Azərbaycan ərazisindən

keçən çaylara axıdıldığına, habelə işğal olunmuş Azərbaycan ərazilərində basdırıldığına dair tutarlı faktlar

var. Bundan başqa, son illərdə bir sıra kütləvi informasiya vasitələrində Ermənistan tərəfindən nüvə və

radioaktiv materiallarının gizli satışının təşkil edildiyinə dair məlumatlar dərc olunmuşdur.

Digər bir narahatlıq doğuran məqam isə Ermənistanın bəzi rəsmi şəxslərinin “çirkli bomba” adlandırılan

nüvə silahına malik olduğuna dair bəyanatlarıdır. Bu bəyanatlar vəziyyətin nə dərəcədə təhlükəli olduğunu bir

daha nümayiş etdirir.

Bu isə öz növbəsində, nəinki Ermənistan, eləcə də bütövlükdə region dövlətləri, o cümlədən BMT Baş

Məclisi tərəfindən 2005-ci il aprelin 13-də qəbul olunmuş “Nüvə terrorçuluğu əməlləri ilə mübarizə haqqında”

Beynəlxalq Konvensiyanın tələblərinin kobud şəkildə pozulmasıdır.

Biz - dünya azərbaycanlıları bütün beynəlxalq təşkilatlara, xüsusilə BMT-nin Atom Enerjisi üzrə

Beynəlxalq Agentliyinə və Avropa İttifaqına müraciət edərək dünyada sülhün və təhlükəsizliyin təmin

olunması, bu məqsədlə də Ermənistan ərazisində yerləşən Metsamor AES-in fəaliyyətinin dayandırılması

istiqamətində təcili tədbirlərin görülməsinə çağırırıq.

218

Bir daha dünya ictimaiyyətinin diqqətinə çatdırmağı vacib bilirik ki, bu stansiyanın fəaliyyəti bütün region

üçün olduqca təhlükəlidir və ən qısa müddətdə ciddi addımların atılmasına ehtiyac var. Ümid edirik ki,

beynəlxalq birlik regionda baş verə biləcək fəlakətin qarşısının əvvəlcədən alınması üçün öz səylərini

əsirgəməyəcək.

Biz dünya dövlətlərinin Birləşmiş Millətlər Təşkilatının əsas prinsiplərinə sadiq qalaraq regionda və

planetdə təhlükəsizliyin təminatı, insanların qorxusuz və rahat şəkildə yaşaması üçün bütün gücünü səfərbər

edəcəyinə inanırıq!

Müraciət Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayında qəbul edilmişdir.

Bakı şəhəri, 4 iyun 2016-cı il

Azərbaycan.-2016.-9 iyun.-№123.-S.7.

219

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Hitlerin əlaltılarından olmuş, İkinci Dünya Müharibəsi zamanı

nasist Almaniyasının hərbi rəhbərləri ilə əməkdaşlıq etmiş “general Njde” kimi tanınan Qaregin Ter-

Arutunyana Ermənistan paytaxtında abidə ucaldılması ilə bağlı etiraz bəyanatı yayıb

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Hitlerin əlaltılarından olmuş, İkinci Dünya Müharibəsi zamanı nasist

Almaniyasının hərbi rəhbərləri ilə əməkdaşlıq etmiş “general Njde” kimi tanınan Qaregin Ter-Arutunyana

Ermənistan paytaxtında abidə ucaldılması ilə bağlı etiraz bəyanatı yayıb. Avropa Parlamentinə və Almaniya

Budestaqına ünvalanan müraciətdə qondarma faktlara əsaslanan abidənin demontaj edilməsi üçün Ermənistan

dövlətinə və rəsmilərinə beynəlxalq təzyiqin göstərilməsinin zəruriliyi bildirilir. Avropa Azərbaycanlıları Konqresi

Avropa ictimaiyyətini faşizm və ekstremizmin təzahürünə və ideallaşdırılmasına göz yummamağa çağırır.

Müraciətdə vurğulanır ki, Ermənistanın bu «milli qəhrəmanı» Ukrayna və Polşada on minlərlə dinc insanın

qırğınına, yəhudilərə və nasist ideologiyasına «uyğun gəlməyən» digər xalqlara qarşı qanlı cinayətlərə, Hitlerin

ölüm düşərgələrində həyata keçirilən kütləvi qətllərə görə tarix qarşısında məsuliyyət daşıyır. “Erməni legionunun

öz hesabatlarında təkcə Qərbi Krımda 20 mindən çox dinc sakinin qətlə yetirildiyi etiraf olunur. Qaregin Njde

Azərbaycanın Naxçıvan və Zəngəzurda bölgəsində saysız-hesabsız cinayətlər törətmiş Ermənistanın “milli lideri”

hesab edilir” – deyə müraciətdə bildirilir.

Avropa ictimaiyyətinə ünvanlanan müraciətdə xatırladılır ki, müharibənin sonunda Qaregin Njde hərbi

cinayətkar kimi 25 illik həbs cəzasına məhkum edilərək Moskvaya göndərilib, 1946-cı ildə Lyubankadan Yerevan

həbsxanasına keçirilib.

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi hesab edir ki, məhz bu səbəblərə görə, Ermənistanda nasizmin təzahürü və

yenidən bərpa olunma cəhdləri dayandırılmalıdır.

24 iyun 2016

220

İsveçdə fəaliyyət göstərən "Azərbaycan Naminə" təşkilatı faşist generalı, Njde kimi tanınan Qaregin

Ter-Arutunyana Ermənistan paytaxtında heykəl qoyulması ilə bağlı etiraz bəyanatı yayıb

İsveçdə fəaliyyət göstərən "Azərbaycan Naminə" təşkilatı faşist generalı, Njde kimi tanınan Qaregin Ter-

Arutunyana Ermənistan paytaxtında heykəl qoyulması ilə bağlı etiraz bəyanatı yayıb. İsveç Baş nazirinə, Xarici

İşlər Nazirliyinə, İsveç Parlamentinə, İsveçdəki Avropa Evinə və bir neçə yəhudi cəmiyyətinə göndərilən

bəyanatda Ermənistanın bu addımı nasist ideologiyasının yenidən dirçəldilməsi kimi qiymətləndirilir.

Müraciətdə bildirilir ki, Ermənistan dövləti və onun prezidenti Serj Sarkisyan Hitler nasizminin əlaltıları

haqqında qəhrəman imici yaratmağa cəhd göstərir: “Rəsmi Yerevan və dünya erməniləri Hitler və onun yaxın

adamları olan erməni generalları Njde ilə Dronun (Drastamat Kananyan) adlarını təmizə çıxarmaq üçün bütün

imkanlardan istifadə edir. Halbuki Ermənistanın bu «milli qəhrəman»ları Ukrayna və Polşada on minlərlə dinc

insanın qırğınına, yəhudilərə və nasist ideologiyasına «uyğun gəlməyən» digər xalqlara qarşı qanlı cinayətlərə,

Hitlerin ölüm düşərgələrində həyata keçirilən kütləvi qətllərə görə tarix qarşısında məsuliyyət daşıyır”. Sənəddə

həmçinin qeyd olunur ki, erməni legionunun öz hesabatlarında təkcə Qərbi Krımda 20 mindən çox dinc sakinin

qətlə yetirildiyi etiraf olunur.

Müraciətdə dünya birliyinin faşizmin bütün təzahürlərini pislədiyi bir vaxtda Ermənistanın dünyaya açıq-

aşkar meydan oxuduğu İsveç rəhbərliyinin diqqətinə çatdırılır. Müraciət müəllifləri hesab edir ki, nasist

cinayətkarları Dro və Njdenin şərəfinə xatirə sikkələri buraxılması, filmlər çəkilməsi, onların adına küçə verilməsi

və nəhayət, Yerevanın tam mərkəzində Njdeyə heykəl qoyulması İkinci Dünya Müharibəsində həlak olan

insanların xatirəsinə həqarət, faşizm qurbanlarının ruhunun həyasızcasına təhqir olunmasıdır.

İsveçdə yaşayan azərbaycanlılar ölkə ictimiyyətini və rəhbərliyini Ermənistanın nasist cinayətkarlarına bəraət

qazandırmaq cəhdlərinin qarşısını almağa və bu istiqamətdə Ermənistan dövlətinə təzyiq göstərməyə çağırıb.

28 iyun 2016

221

Danimarkada fəaliyyət göstərən “Vətən” və “Odlar yurdu” cəmiyyətləri bu ölkədəki azərbaycanlılar

adından faşist generalı, Njde kimi tanınan Qaregin Ter-Arutunyana Ermənistan paytaxtında heykəl

qoyulması ilə bağlı bir sıra qurumlara etiraz məktubu göndərib

Danimarkada fəaliyyət göstərən “Vətən” və “Odlar yurdu” cəmiyyətləri bu ölkədəki azərbaycanlılar adından

faşist generalı, Njde kimi tanınan Qaregin Ter-Arutunyana Ermənistan paytaxtında heykəl qoyulması ilə bağlı bir

sıra qurumlara etiraz məktubu göndərib. BMT Baş katibinə, Danimarka Xarici İşlər Nazirliyinə, Parlament

rəhbərinə və millət vəkillərinə ünvanlanan məktubda Ermənistanda faşist generalına heykəl qoyulması pislənilir

və bu, nasist cinayətkara bəraət qazandırmaq cəhdi kimi qiymətləndirilir.

Məktubda Njde haqqında geniş məlumat verilərək bildirilir ki, nasist ideologiyasına xidmət edən faşist general

Hitlerin ölüm düşərgəsində həyata keçirilən kütləvi qətllərə görə tarix qarşısında məsuliyət daşıyır. 1948-ci ildə

hərbi cinayətkar kimi 25 illik həbs cəzasına məhkum edilən və 1957-ci ildə Vladimir şəhərində ölən Njde hətta

ölümündən sonra da bəraət ala bilməyib.

Məktubda BMT-nin nasizimin qərhərmanlaşdırılmasına qarşı mübarizə ilə bağlı qəbul etdiyi qətnamə

xatırladılır və bütün bunların fonunda Yerevanın mərkəzində faşist generala heykəl qoyulmasını Ermənistanın

dünyaya meydan oxuması kimi qiymətləndirilir.

Danimarka azərbaycanlıları hesab edir ki, rəsmi Yerevanın bu addımı eyni zamanda İkinci Dünya müharibəsi

qurbanlarının ruhunun təhqir olunmasıdır və dünya ictimaiyyəti nasizmin təbliği, nasist “qəhrəmanlara” bəraət

qazandırmaq cəhdlərinin qarşısını almalıdır.

29 iyun 2016

222

Azərbaycan Slavyan Gənclər Assosiasiyasının Rusiya nümayəndəliyi Rusiya Federasiyasının

prezidenti Vladimir Putinə, Rusiya Dövlət Dumasının vitse-spikeri Vladimir Jirinovskiyə, Rusiya

Federasiyası Dövlət Dumasının deputatı Genadiy Zyuqanova, Rusiya Veteranlar Şurası Təşkilatına,

"Rusiya zabitləri" Ümumrusiya ictimai təşkilatına məktub ünvanlayıb

Azərbaycan Slavyan Gənclər Assosiasiyasının Rusiya nümayəndəliyi Rusiya Federasiyasının prezidenti

Vladimir Putinə, Rusiya Dövlət Dumasının vitse-spikeri Vladimir Jirinovskiyə, Rusiya Federasiyası Dövlət

Dumasının deputatı Genadiy Zyuqanova, Rusiya Veteranlar Şurası Təşkilatına, "Rusiya zabitləri" Ümumrusiya

ictimai təşkilatına məktub ünvanlayıb. Məktubda faşist generalı, Njde kimi tanınan Qaregin Ter-Arutunyana

Ermənistan paytaxtında heykəl qoyulması ilə bağlı etiraz ifadə olunub.

“1948-ci ildə Njde Qaregin hərbi cinayətkar kimi 25 illik həbs cəzası alıb və 1957-ci ildə “Vladimirovski

sentral”da ölüb. O, bəraət almayıb və məhkəmə daha öncə çıxarılan hökmü qüvvədə saxlayıb. Bütün bunlara

baxmayaraq, Rusiyada erməni diasporu nümayəndələrinin nümayişkaranə şəkildə Knyaz-Vladimirovsk

məzarlığına gedərək, faşist cəlladı Njdenin qəbrini ziyarət edir. Həmçinin, adıçəkilən məzarlıqda faşist əlaltısının

xatirəsinə memorial kompleksin ucaldılması tələbləri də səsləndirilir”-deyə məktubda bildirilir.

Məktubda Rusiya Federasiyasının təşəbbüsü ilə BMT Baş Assambleyasının qəbul etdiyi nasizm, irqçilik,

ksenofobiya və dözümsüzlüyü pisləyən qətnamələri xatırladılıb və bildirilib ki, Rusiyanın strateji tərəfdaşı kimi

mövcud qətnaməyə qoşulan Ermənistan, faşist rejiminə sədaqət andı içən şəxsi qəhrəmana çevirir, onun böyük

miqyaslı təbliğatını aparır.

“Biz Ermənistanın bu kimi fəaliyyətindən, faşizmə qalib gəlmək uğrunda həlak olan insanların xatirələrinə

göstərdikləri hörmətsizlikdən hiddətlənirik. Ümid edirik ki, siz bu işi öz nəzarətinizə götürəcəsiniz və hər zaman

olduğu kimi Böyük Vətən Müharibəsində həlak olan insanların əziz xatirəsinə hörmət göstərərək, Ermənistanın

təbliğ etdiyi faşizm ideologiyasına qarşı mübarizə aparacaqsınız"-deyə məktubda qeyd olunub.

05 iyul 2016

223

Ukrayna Qeyri -Hökümət Təşkilatları Assosiasiyası faşist generalı Njde kimi tanınan Qaregin Ter

Arutunyana Ermənistanın paytaxtı Yerevan şəhərində heykəl ucaldılması ilə bağlı

etiraz bəyanatı yayıb

Ukrayna Qeyri -Hökümət Təşkilatları Assosiasiyası faşist generalı Njde kimi tanınan Qaregin Ter Arutunyana

Ermənistanın paytaxtı Yerevan şəhərində heykəl ucaldılması ilə bağlı etiraz bəyanatı yayıb. Bəyanatda Qaregin

Njdenin faşist ordusu sıralarında fəaliyyəti barədə məlumat verilib və bildirilib ki, Ermənistan Parlamentinin sədr

müavini Eduard Şarmazanov Njdeni Ermənistanın müstəqilliyi yolunda mübarizə aparan milli qəhraman və

vətənpərvər şəxs kimi təqdim etmişdir.

“Nasist ideologiyasını və Holokos faciəsini araşdırmış professor Efraim Zurov “The Jerusalem Post”

qəzetində Njdenin həqiqətən nasistlərlə əməkdaşlıq etdiyini, Krımda və Qafqazda erməni legionunun

komandirlərindən biri olduğunu qeyd etmişdir. O bildirmişdir ki, nasistlərlə birgə II Dünya Müharibəsinin

gedişində kütləvi qırğınlarda iştirak etmiş Njdeyə heykəl qoyulmasını qınamalı, nasistlərlə əlbir olan və 3-cü reyxə

kömək edənlərə qarşı çıxış etməliyik.Yerevanda Njdenin adını daşıyan, prospekt, meydan, metro stansiyası və

həmçinin Sunik rayonunda bir kənd mövcuddur. Bu da nasistlərə qarşı mübarizə aparmış və həlak olmuş müharibə

iştirakçılarının xatirəsinə təhqirdir”-deyə bəyanatda bildirilir.

Bəyanatda Ukrayna Qeyri- Hökümət Təşkilatları Assosiasiyası nasist ideologiyasının təmsilçisi olmuş

Nidenin erməni xalqının qəhrəmanı kimi təbliğ edilməsini pisləyib, eləcə də Ukrayna ictimaiyyətini bu məsələyə

münasibət bildirməyə çağırıb.

19 iyul 2016

224

Türkiyə Azərbaycan Dərnəkləri Federasiyası (TADEF) İyulun 15-də Türkiyədə baş vermiş hərbi

çevriliş cəhdini qınayan bəyanat yayıb

Türkiyə Azərbaycan Dərnəkləri Federasiyası (TADEF) İyulun 15-də Türkiyədə baş vermiş hərbi çevriliş

cəhdini qınayan bəyanat yayıb. Bəyanatda bildirilir ki, Türkiyə dövləti hər zaman terrorla mübarizə aparsa da,

dəfələrlə terror hücumlarına məruz qalıb.

"Türkiyənin çevrilişlərə və qiyamlara deyil, demokratiyaya ehtiyacı var. Keçmişdə baş verən çevrilişlərin

hansı nəticələrə gətirdiyini Türk xalqı yaxşı xatırlayır" - bəyanatda vurğulanır Bəyanatda həmçinin bildirilir ki,

Türkiyə və Azərbaycan qardaş ölkə kimi terrora qarşı hər zaman çiyin-çiyinə mübarizə aparmağa hazırdır. TADEF

Türkiyədə yaşayan bütün azərbaycanlıların Türkiyə xalqının və dövlətinin demokratiya uğrunda mübarizəsini

dəstəklədiyini bildirərək, həmvətənlərimizi dövlət çevrilişi cəhdinə etiraz məqsədilə keçirilən aksiyalarda fəal

iştirak etməyə çağırıb.

27 iyul 2016

225

"Bizim İttifaqımız heç vaxt siyasətə qarışmayıb"

Fizuli Məmmədov Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinə müraciət etdi

"Dünya Azərbaycanlıları İttifaqı”nın (DAİ) Sədri Fizuli Məmmədov Azərbaycan və Rusiya

prezidentlərinə müraciət ünvanlayıb.

DAİ-dən Modern.az-a göndərilən müraciətdə deyilir:

Çox hörmətli İlham Heydər oğlu Əliyev!

Çox hörmətli Vladimir Vladimiroviç!

Sizə müraciət etməyə məni təşkilatımızın - Beynəlxalq ictimai birliklər ittifaqı "Dünya Azərbaycanlıları

İttifaqı” nın (‘’DAİ’’) bağlanması təhlükəsi vadar etdi. İttifaqımız təxminən 12 yaşındadır. Bu müddət ərzində biz

öz işimizi vicdanla yerinə yetirərək bir çox Rusiya və Azərbaycan vətəndaşlarının, eyni zamanda digər ölkələrdəki

çoxsaylı Azərbaycan diasporunun rəğbət və hörmətini qazanmışıq. Beynəlxalq statusa malik İttifaqımızı məhz

Rusiyada yaradaraq qarşımıza ən xoş məqsəd və vəzifələri qoymuşuq: bəşəri münasibətlər səviyyəsində ‘’xalq

diplomatiyası’’ yolu ilə Rusiya-Azərbaycan münasibətlərinin möhkəmlənməsinə və Azərbaycan diasporunun

Rusiya cəmiyyətinə sıx inteqrasiyasına kömək etmək. Mən hesab edirəm ki, bu gün Rusiya və Azərbaycan

arasındakı dostluq münasibətləri digər ölkələr üçün, ilk növbədə də bəzi postsovet ölkələri və rusofobiyanın ağır

formasından əziyyət çəkən və Rusiyanın hər xeyirxah niyyətində pis məna axtaran Qərbi Avropa ölkələri üçün

gözəl nümunə olmalıdır.

Bu gün Rusiya və Azərbaycan dövlətləri arasındakı yüksək dostluq və isti münasibətlər müttəfiqlik və strateji

xarakter daşıyır. Azərbaycan rəhbərliyi Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin və onun layiqli

oğlu - hazırkı Azərbaycan prezidenti İlham Əliyevin müdrik və uzaqgörən siyasəti sayəsində Rusiyanın milli

maraqlarını nəzərə alaraq və onlara hörmət edərək sözün əsl mənasında müstəqil və çoxşaxəli siyasət yeridir.

Ölkələrimiz arasındakı əlaqələr adi insani münasibətlər səviyyəsində də uğurla inkişaf edir. Rusiya ərazisində

yaşayan və işləyən Azərbaycan vətəndaşları Rusiyanı özlərinin ikinci doğma evi hesab edirlər, RF vətəndaşı

olan azərbaycanlılar isə əsl Rusiya vətənpərvərliyi nümayiş etdirərək rus dövləti və xalqı naminə Rusiyaya olan

sədaqətlərini və sevgilərini öz dürüst və inadkar zəhmətləri ilə sübut etməyə çalışırlar. Bizim həmvətənlərimiz

öz bilik, əmək və maliyyə resurslarını Rusiya iqtisadiyyatının inkişafına qoyaraq iqtisadi cəhətdən Rusiyanı

dünyanın ən çiçəklənən ölkəsi kimi görmək istəyirlər.

Biz Rusiyaya olan sevgimizi Rusiya şəhərlərində ticarət sahəsində çalışan azərbaycanlı iş adamlarına da

aşılamağa çalışırıq. Bununla əlaqədar olaraq "Dünya Azərbaycanlıları İttifaqı” yarandığı ilk gündən

həmyerlilərimiz üçün belə bir tezis irəli sürüb: “Rusiyanı sevirsənsə, onun qanunlarına əməl et və nümunəvi vergi

ödəyicisi ol”.

Bizim İttifaqımız heç vaxt siyasətə qarışmayıb və ictimai-humanitar məsələlərlə məşğul olur. Biz hər zaman

Azərbaycan və Rusiya prezidentlərinin siyasətlərinə hərtərəfli dəstək olmuşuq və olmağa davam edirik. Biz heç

zaman "Dünya Azərbaycanlıları İttifaqı” nın Rusiya və Azərbaycan hakimiyyətlərinə siyasi etimadsızlığı

kimi qiymətləndiriləcək kiçik bir səhvə də yol verməmişik. Ölkələrimizin Prezidentləri Vladimir Putin və İlham

Əliyev tərəfindən aparılan siyasəti tam dəstəkləyərək Rusiyada və Azərbaycanda ictimai-siyasi sabitlik

tərəfdarıyıq. Prezident İlham Əliyevin siyasəti göstərdi ki, Azərbaycan Rusiyanın yalnızca postsovet məkanında

yox, həm də bütün dünyada ən etibarlı və iqtisadi cəhətdən ən sərfəli strateji tərəfdaşıdır. Ondan başqa,

prezidentlər Heydər Əliyevin və İlham Əliyevin hərtərəfli dəstəyi, eyni zamanda Azərbaycan sərhədçilərinin və

xüsusi xidmət orqanlarının yüksək peşəkarlığı sayəsində qardaş Rusiya Şimali Qafqazda vəziyyəti sabitləşdirməyə

nail ola bildi. Lakin, son zamanlar Rusiya Fedarasiyasının Ədliyyə Nazirliyinin təşəbbüsü ilə bizim təşkilatımız

ətrafında baş verən dram heç cür Rusiya və Azərbaycan arasındakı dostluq və müttəfiqlik münasibətləri

salnaməsinə sığmır. Bu ilin yanvar-fevral aylarında "Dünya Azərbaycanlıları İttifaqında” RF Ədliyyə Nazirliyi

tərəfindən aparılan son ‘’planlı yoxlama’’ təşkilatımız üçün çox pis nəticələr yaratdı. RF Ədliyyə Nazirliyi

bu yoxlamanın yekunu olaraq Rusiya Ali Məhkəməsinə "Dünya Azərbaycanlıları İttifaqı’’ nın ləğv edilməsi

tələbilə inzibati iddia göndərib. Rusiya Ali Məhkəməsi isə öz növbəsində RF Ədliyyə Nazirliyinin müraciətinə

gözlənilmədən baxmaq qərarı verib və "Dünya Azərbaycanlıları İttifaqı’’ nın işi ilə əlaqədar bu ilin 1 dekabr

tarixinə məhkəmə iclası təyin edib. Adətən Rusiya Ali Məhkəməsi kimi yüksək məhkəmə instansiyalarında belə

inzibati işlər aylarla öz növbəsini gözləyir. İttifaqımızın işi ilə bağlı RF Ədliyyə Nazirliyinin sərt mövqeyi,

həmçinin təşkilatımızın taleyini tez- tələsik həll etmək üçün Rusiya Ali Məhkəməsinin hazırlığı bizə belə

düşünməyə əsas verir ki, Rusiyanın müvafiq hakimiyyət strukturları ‘’DAİ’’ yə münasibətdə ədalətsiz mövqe

tutublar.

226

"Dünya Azərbaycanlıları İttifaqı’’ nın bundan sonrakı taleyi ilə bağlı narahatçılığımız bir neçə halla bağlıdır

ki, bu hallar dolayısı ilə RF Ədliyyə Nazirliyinin bizim İttifaqı bağlamağa çalışması qərarının ədalətsiz və qəribə

olmasına dəlalət edir. Birincisi, keçmiş planlı və digər yoxlamalardan fərqli olaraq son planlı yoxlama

başlanğıcdan daha miqyaslı idi. Və yoxlamanın tələbləri də bu dəfə çox sərt idi. Yoxlamanın gedişatında RF

Ədliyyə Nazirliyinin nümayəndələrinin İttifaqımızı bağlamaq, bizə isə qeyd edilən pozuntuları aradan qaldırmaq

üçün imkan verməmək istəyi açıq-aşkar hiss olunurdu. Bununla belə biz bütün çatışmazlıqları operativ olaraq

aradan qaldırdıq və bütün zəruri sənədləri tez bir zamanda RF Ədliyyə Nazirliyinə təqdim etdik.

İkincisi, təşkilatımızdakı son yoxlama zamanı ortaya çıxan pozuntular kritik deyildi, Rusiya Ali Məhkəməsində

baxılan ‘’DAİ’’ işinin inzibati xarakterli olması da əslində bunu göstərir. Bizim İttifaqımız heç vaxt ciddi hüquq

pozuntularına yol verməyib. Bizim işimizlə tanış olan hüquqşünaslar deyirlər ki, təşkilatımız tərəfindən yol

verilən həmin pozuntular standartdır və onlara demək olar ki, yoxlama zamanı digər təşkilatların mütləq

əksəriyyətində də rast gəlinir. Arqumentimin dəlilsiz olmaması üçün yoxlama zamanı ortaya çıxan pozuntulara

misal göstərirəm. Məsələn, bizi ‘’RF qanunvericiliyini və öz Əsasnaməmizin müddəalarını kobud surətdə

pozmaqda’’ ittiham etdilər. Ədliyyə Nazirliyinin hüquqşünaslarının ‘’kobud’’ hesab etdikləri pozuntuların məğzi

ondadır ki, İttifaqın adında onun fəaliyyətinin xarakteri göstərilməyib, İttifaqın Əsasnaməsində isə sadalanan

fəaliyyət növləri arasında yazılıb ki, o qanunvericiliklə qadağan edilməyən digər fəaliyyət növləri ilə də məşğul

ola bilər, eyni zamanda Əsasnamədə həddən artıq məqsəd və vəzifələr müəyyən edilib. Halbuki, Rusiya dövlət

orqanlarında qeydiyyat zamanı ictimai təşkilatların və digər qurumların əsasnamələrində bu qədər həcmdə

fəaliyyət növlərinin, məqsəd və vəzifələrin yazılması adi haldır. Bundan başqa, RF Ədliyyə Nazirliyində ‘’DAİ’’

nin Əsasnaməsini sərt tənqid edərək, həm də bildirdilər ki, burada İttifaqın rəmzləri təsvir edilməyib.

Amma, ‘’DAİ’’ nin Əsasnaməsində ortaya çıxan bütün bu çatışmazlıqlar onunla bağlıdır ki, həmin əsasnaməni

11 il əvvəl elə həmin Ədliyyə Nazirliyi qəbul edib. Ötən müddət ərzində ictimai təşkilatların fəaliyyətini

tənzimləyən Rusiya qanunvericiliyi mütəmadi olaraq dəyişib və biz bu dəyişikliklərə heç də həmişə vaxtında

çatdırıb reaksiya verə bilməmişik. Son yoxlamadan sonra biz ‘’DAİ’’ nin Rusiya qanunvericiliyindəki bütün

yenilikləri nəzərə alan və bütün müasir tələblərə cavab verən Əsasnaməsini RF Ədliyyə Nazirliyinə təqdim

etdik. Buna baxmayaraq Ədliyyə Nazirliyində Əsasnaməmizin yeni redaksiyasına heç ümumiyyətlə baxmadılar.

Bu arada qeyd edim ki, ‘’DAİ’’ nin fəaliyyəti barədə bütün zəruri hesabatlar tərəfimizdən tam həcmdə və

vaxtında müvafiq Rusiya dövlət orqanlarına verilib. Mövcud olduğu 11 il ərzində təşkilatımızı demək olar ki, hər

il bütün səlahiyyətli dövlət orqanları, o cümlədən Ədliyyə Nazirliyi yoxlamış və "Dünya Azərbaycanlıları İttifaqı”

nın fəaliyyətinə dair onların heç birinin ciddi iradları olmamışdır. Rusiyanın bütün səlahiyyətli orqanları müəyyən

etmişlər ki, ‘’DAİ’’ mütəmadi olaraq maliyyə uçotunu aparıb, aylıq və rüblük olaraq bütün zəruri hesabatları vergi

müfəttişliyinə və digər dövlət orqanlarına təqdim edib. Lakin, Ədliyyə Nazirliyi tərəfindən bu il aparılan belə

‘’sərt’’ yoxlama ilə biz ilk dəfə qarşılaşırıq. Həm də, həmin idarənin ‘’DAİ’’ barəsində hər bir yeni qərarı hətta

bizim ən bədbin gözləntilərimizi də aşır. İcazənizlə, təşkilatımız haqqında qısa məlumatı diqqətinizə çatdırmaq

istəyirəm. Beynəlxalq ictimai birliklər ittifaqı "Dünya Azərbaycanlıları İttifaqı” 09 mart 2005 ci ildə mən -

Fizuli Məmməd oğlu Məmmədov tərəfindən bir sıra digər regional ictimai təşkilatlarla və diasporla birgə

təsis edilib. Beynəlxalq ictimai birliklər ittifaqı "Dünya Azərbaycanlıları İttifaqı” hüquqi şəxs - ictimai

təşkilatların beynəlxalq ittifaqıdır. Eyni zamanda ‘’DAİ’’ beynəlxalq statusa malik ictimai təşkilatdır. Bu gün

İttifaqımız ‘’DAİ’’ üzvlərinin olduğu və ya filial və nümayəndəliklərinin açıldığı bütün ölkələrin ərazisində

fəaliyyət göstərir. Xüsusilə hal-hazırda ‘’DAİ’’ Rusiyada, Türkiyədə və çoxsaylı Azərbaycan diasporunun olduğu

bir sıra Avropa və MDB ölkələrində öz nümayəndəliklərini açıb.

İndi bizə Rusiya Ali Məhkəməsinin qərarını gözləmək qalır. Biz qətiyyən Rusiya məhkəmə instansiyalarının

qərarlarının ədalətliliyinə və qanuniliyinə şübhə etmirik. Ancaq, RF Ədliyyə Nazirliyinin təşkilatımıza qarşı

gözlənilməz və olduqca sərt münasibəti qorxmağa əsas verir ki, RF Ali Məhkəməsində də tale bizdən üz döndərə

bilər. Bununla əlaqədar olaraq, Sizdən çox xahiş edirəm ki, "Dünya Azərbaycanlıları İttifaqı” na münasibətdə

ədalətin bərqərar olmasında və Rusiya və Azərbaycan xalqları naminə bundan sonrakı fəaliyyətimizdə də öz

dəstəyinizi göstərəsiniz.

Paralel.-2016.-29 noyabr-№ 214.-S.7

227

Dekabrın 15-də İstanbul Türkiyə -Azərbaycan Dərnəyi (İSTAD) və Qars-Ərdahan İqdır Dərnəkləri

Platformasının üzvləri Beşiktaş stadionu yaxınlığındakı Şəhidlər Təpəsinə yığışaraq İstanbulda 44 nəfər

polis və vətəndaşın ölümü ilə nəticələn terror aktını pisləyən bəyanat yayıblar

Dekabrın 15-də İstanbul Türkiyə-Azərbaycan Dərnəyi (İSTAD) və Qars-Ərdahan İqdır Dərnəkləri

Platformasının üzvləri Beşiktaş stadionu yaxınlığındakı Şəhidlər Təpəsinə yığışaraq İstanbulda 44 nəfər polis və

vətəndaşın ölümü ilə nəticələn terror aktını pisləyən bəyanat yayıblar.

Çıxışlarında terrorizmi insanlığa zidd addım kimi qiymətləndirən tədbir iştirakçıları hadisə nəticəsində şəhid

olanların ailələrinə başsağlığı verib, onların ağrı-acısını bölüşdüyünü bildiriblər. İSTAD sədri Səfər Qaraqoyunlu

çıxışında Azərbaycan xalqının hər zaman qardaş Türkiyə dövlətinin yanında olduğunu bildirib, çətin günlərdə türk

xalqını həmrəy olmağa çağırıb.

Dərnəklərin rəhbərləri və üzvlərinin iştirak etdiyi yürüş “İstiqlal marşı”nın səsləndirilməsi ilə sona çatıb.

15 dekabr 2016

228

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin bəyanatı

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi yanvarın 10-da Rusiya Federasiyasının Soçi şəhərində start götürən

28-ci Beynəlxalq KVN festivalına Dağlıq Qarabağ separatçı rejimini təmsil edən komandanın dəvət edilməsi ilə

bağlı Rusiyadakı Azərbaycan diasporu adından bəyanat yayıb. Bəyanatda bildirilir ki, Dağlıq Qarabağ

Azərbaycanın ayrılmaz hissəsidir, dünyanın heç bir ölkəsi "Dağlıq Qarabağ Respublikası" adlı ölkə tanımır və

buna görə də festivala qondarma respublikanın komandasının dəvət olunması Azərbaycanda olduğu kimi,

Rusiyada yaşayan azərbaycanlıların da kəskin narazılığına səbəb olub.

“Rusiya Federasiyası dünyanın ən böyük çoxmillətli dövlətlərindən biridir. Onun ərazisində 193 millətin

nümayəndəsi yaşayır. Rusiyanın milli siyasətinin məqsədlərindən biri də etnik və millətlərarası münasibətlərin

harmoniyasını təmin etməkdir. Rusiya Prezidenti Vladimir Putin dəfələrlə öz çıxışında bildirib ki, tarixən yüzlərlə

millət və etnik qrupların ümumi evi sayılan Rusiya üçün millətlərarası anlaşma dövlətin mövcudluğu üçün prioritet

və ən vacib şərt sayılır. Rusiya Prezidentinin bu fikirləri bizlərdə böyük ümidlər yaradır, lakin indi biz bir daha

Azərbaycana qarşı təxribatın şahidi olduq”- deyə bəyanatda bildirilir.

Həmçinin vurğulanır ki, qondarma respublikadan olan komandanın KVN festivalında iştirak etmək üçün

Rusiya Federasiyasının sərhəddini keçməsi özü “Rusiya Federasiyasının dövlət sərhədləri haqqında” qanunun

kobud şəkildə pozulması deməkdir. Bununla əlaqədar, Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi etnik zəmində

qarşıdurmaya yol verilməməsi üçün aidiyyatı qurumları müvafiq tədbirlər görməyə, həmçinin, Rusiya

Federasiyasının bütün dövlət və ictimai təşkilatlarını Rusiyada millətlərarası münasibətlərin gərginləşməsinə səbəb

ola bilən hər hansı bir addımların atılmasının qarşısını almağa çağırıb.

13 yanvar 2017

229

Azərbaycan diaspor təşkilatı etiraz bayanatı yayıb

İstanbul Türkiyə Azərbaycan Həmrəylik və Kültür Dərnəyi (İS-TAD) Türkiyə Böyük Millət Məclisində

Türkiyə Konstitusiyası ilə bağlı müzakirələr zamanı qondarma 'erməni soyqırımı' iddialarını müdafiə edən erməni

əsilli deputat Qaro Paylanla bağlı bəyanat yayıb.

Bəyanatda deyilir ki, Qaro Paylan təxribatçıdır, onun səsləndiridiyi fikirlər həqiqəti əks etdirmir, türklər

tarixin heç bir mərhələsində soyqırımı törətməyib, əksinə yaşadıqları ərazilərdə tolerantlıq və sülhün, birgəyaşayış

prinsiplərinin təminatçısı olublar. Ermənilərin xarici havadarlarının dəstəyi ilə türklərə qarşı dəfələrlə soyqırımı

törətdiyini xatırladan İS-TAD rəhbəri səfər Qaraqoyunlu bu gün türklərə münasibətdə eyni siyasətin davam

etdirildiyini, dinc insanların, türk diplomatların öldürüldüyünü vurğulayıb. Bəyanatda türklərin qədim və əzəli

torpağı olan və hazırda ermənilər tərəfindən işğal edilən Dağlıq Qarabağda bir nəfər azərbaycanlının, türkün

yaşamadığını xatırladılır, bu ərazilərdə türklərə məxsus yüzlərlə tarixi abidənin, məscidlərin və digər əhəmiyyətli

tikililərin yox edildiyini, Azərbaycan adlarının tarixdən silindiyi qeyd olunur.

Tarix boyunca soyqırımı ermənilərin türklərə qarşı həyata keçirdiyini Qaro Paylanın diqqətinə çatdıran

bəyanat müəllifləri soyqırımın əsl izini görmək üçün Türkiyə və Azərbaycandakı kütləvi məzarlarlıqlara, bir

gecədə 613 sakini ilə məhv edilən Xocalı şəhərinə baxmağı tövsiyə edir. “Türklərin ermənilərə qarşı soyqırımı

törətsəydi, bu gün qaro paylanlar Türkiyə Böyük Millət Məclisində otura, minlərlə erməni isə Türkiyədə azad və

xoşbəxt yaşaya bilməzdi. Bu gün Türk xalqının vergisi hesabına Türkiyə dövlətindən maaş alan Qaro Paylan və

onun həmfikirlərinin türkləri soyrıqımı törətmək iddiları ilə suçlaması yolverilməzdir” - İstanbul Türkiyə

Azərbaycan Həmrəylik və Kültür Dərnəyinin bəyanatında belə deyilir.

17 yanvar 2017

230

Hollandiya Azərbaycan Türk Kültür Dərnəyi bəyanat yayıb

20 Yanvar faciəsinin növbəti ildönümü ilə əlaqədar Hollandiya Azərbaycan Türk Kültür Dərnəyi bəyanat

yayıb. Bəyanatda 20 Yanvar Azərbaycan xalqının şan və şərəf günü kimi qiymətləndirilir.

“Həmin gün küçələrdə axan şəhid qanı milli şüurun oyanan günəşinin qırmızı şəfəqinin rəmzidir. Həmin

gün xalqımız ona təcavüz edən dəhşətli kabusa, Sovet ordusunun qorxunc hücumuna qarşı sinə gərməyi, öz

kimliyini və mətanətini qorumağı bacardı” – bəyanatda belə deyilir.

Təşkilat üzvləri 1990-cı ilin 20 Yanvarı Azərbaycan xalqının istiqlalı yolunda ilk şəhidlik zirvəsi

adlandırır: “O gün 137 nəfər öldürülüb, 700 nəfər yaralanıb və 800-dən çox insan həbs olunub. Azərbaycan

türklərinin müstəqillik mübarizəsinin qarşısını vəhşicəsinə qırğınlarla almağa çalışan Sovet rejimini şiddətlə

qınayır, bir daha belə bir insanlı cinayətinin yaşanmamasını arzulayırıq” – deyə Hollandiya Azərbaycan Türk

Kültür Dərnəyi bəyanatında qeyd olunur.

23 yanvar 2017

231

Martın 5-də Polşanın paytaxtı Varşava şəhərində "Park Lajenkovski Hoteldə" Polşada Azərbaycanlı

Gənclər Şurasının (PAGŞ) 1-ci Forumu keçiriləcək. Forumda Krakov, Lodz, Vroclav, Poznan və başqa

şəhərlərində yaşayan gənclər də daxil olmaqla 150-yə yaxın qonağın iştirakı gözlənilir

Martın 5-də Polşanın paytaxtı Varşava şəhərində "Park Lajenkovski Hoteldə" Polşada Azərbaycanlı

Gənclər Şurasının (PAGŞ) 1-ci Forumu keçiriləcək. Forumda Krakov, Lodz, Vroclav, Poznan və başqa

şəhərlərində yaşayan gənclər də daxil olmaqla 150-yə yaxın qonağın iştirakı gözlənilir.

Forumun məqsədi Polşadakı azərbaycanlı gəncləri bir araya toplamaqla onlar arasında şəbəkə

yaratmaq və onu gücləndirmək, diaspor işində gəcnlərin fəaliyyətini artırmaq, soydaşlarımızın yerli cəmiyyətə

inteqrasiyası prosesində qarşıya çıxan problemləri müzakirə etmək, təkliflər vermək, eləcə də bu məsələləri

tədbirdə iştirak edəcək dövlət rəsmilərinin diqqətinə çatdırmaqdır.

Forumun birinci hissəsində qonaqların çıxışları, ikinci hissəsində isə gənclər və dövlət rəsmilərinin

iştirakı ilə panel müzakirələrin təşkil edilməsi planlaşdırılıb. Sonda tədbir iştirakçıları adından Polşa Parlamentinə

Xocalı soyqırımı ilə bağlı müraciət ünvanlanacaq.

23 fevral 2017

232

Xocalı soyqırımının 25-ci ildönümü ilə əlaqədar Tbilisidə etiraz aksiyası keçirilib

"Borçalı-İrəli" İctimai Birliyinin təşəbbüsü və təşkilatçılığı ilə Gürcüstanın paytaxtı Tbilisidə Xocalı

soyqırımının 25-ci ildönümü ilə əlaqədar yürüş-aksiya təşkil edilib. Aksiya iştirakçıları Rustaveli

metrostansiyasının qarşısından başlayaraq Gürcüstan parlamentinin Tbilisidəki binasının qarşısınadək yürüş edib.

Yürüş boyu “Qarabağa azadlıq”, “Xocalıya ədalət”, “Gürcüstanın və Azərbaycanın torpaqları azad olunsun” kimi

şüarlar səsləndirilib, Azərbaycan və Gürcüstan bayraqları dalğalanıb.

"Borçalı-İrəli" İctimai Birliyi tərəfindən Xocalı soyqırımının tanıtımı və təbliğatı üçün gürcü dilində cap

etdirilən 5 min ədəd buklet yolboyu Tbilsi sakinlərinə və qonaqlarına paylanılıb. Yürüş parlamentin qarşısında

Xocalı qurbanlarının əziz xatirəsinin bir dəqiqəlik sükutla yad edilməsi ilə başa çatıb.

Aksiyada Gürcüstan parlamentinin deputatı Azər Süleymanov, Gürcüstan Azərbaycanlı Hüquqşünaslar

Assosiasiyasının sədri Əli Bədirov, Gürcüstan Azərbaycanlıları Milli Konqresinin sədri Əli Babayev, İ.Javaxişivili

adına Tbilisi Dövlət Universitetinin Azərbaycan otağının koordinatoru Leyla Əmrahova, fəal gənclər, tələbələr və

KİV nümayəndələri iştirak edib.

"Borçalı-İrəli" İctimai Birliyinin sədri Məhəbbət İmanov mediyaya açıqlama verərək bildirib ki, aksiyanın

keçirilməsində məqsəd əsrin ən dəhşətli soyqırımı olan Xocalını qətliamını gürcü ictimayyətinə, gürcü gənclərinə

və paytaxt sakinlərinə çatdırmaqdır. “Tədbirdə beynəlxalq hüquq təşkilatlarını Xocalı soyqırımına hüquqi qiymət

verməyə çağırdıq, Gürcüstan və Azərbaycanın işğal olunan torpaqlarının azad olunmasını tələb etdik” – deyə

M.İmanov bildirib.

Aksiya iştirakçıları sonda NATO və Avropa İttifaqının Gürcüstandakı İnformasiya Mərkəzinə, Gürcüstan

Qızıl Xaç Komitəsinə müraciət təqdim ediblər.

Yürüş-aksiya Gürcüstan mediasında geniş işıqlandırılıb.

27 fevral 2017

233

Azərbaycanın Rus İcması Ümumrusiya Azərbaycanlılar Konqresinin ləğv edilməsi niyyəti ilə əlaqədar

etirazını bildirib

Azərbaycanın Rus İcması Rusiya Federasiyası Ədliyyə Nazirliyinin Ümumrusiya Azərbaycanlılar

Konqresinin (ÜAK) fəaliyyətinin dayandırılması barədə iddia ilə Ali Məhkəməyə müraciəti ilə bağlı bəyanatla

çıxış edib. Bəyanatda deyilir: “Azərbaycanın Rus İcması Rusiyanın böyük ictimai təşkilatı olan Ümumrusiya

Azərbaycanlılar Konqresinin ləğv edilməsi haqqında bu ölkənin müəyyən dövlət qurumlarının qərarına qəti

etirazını bildirir və hesab edir ki, bu siyasi provokasiyanın arxasında Rusiya ilə Azərbaycan, rus və Azərbaycan

xalqları arasında dostluq və tərəfdaşlıq münasibətlərini pozmağa çalışan müəyyən qüvvələr dayanıb.

Ümumrusiya Azərbaycanlılar Konqresi həmişə Rusiya Federasiyasının qanunları çərçivəsində fəaliyyət

göstərib. İctimai-siyasi sabitlik, Rusiyanın siyasi quruluşuna loyal münasibət həmişə ÜAK-ın fəaliyyətinin

dəyişməz prioriteti olub.

Azərbaycanın Rus İcmasının möhkəm işgüzar münasibətlərlə, rus və Azərbaycan xalqları arasında mədəni

və mənəvi əlaqələrin inkişafı üzrə birgə fəaliyyətlə bağlı olduğu “Ümumrusiya Azərbaycanlılar Konqresi” İctimai

Təşkilatının ləğv edilməsi Azərbaycan Respublikasının rus əhalisini də narahat etməyə bilməz.

“Azərbaycanın Rus İcması” İctimai Təşkilatı respublikada fəaliyyətində Azərbaycanın ali rəhbərliyi,

respublikanın hökumət və dövlət orqanları tərəfindən dəstək və hərtərəfli diqqət hiss edir.

Rus dilinin və rus mədəniyyətinin qorunub saxlanılması və inkişaf etdirilməsi Azərbaycanda hərtərəfli

dəstəklənir, rus dilində 350 məktəb fəaliyyət göstərir, bütün ali məktəblərdə rus dilində fakültələr var, həmin

fakültələrdə 16 mindən çox tələbə təhsil alır, rus pravoslav kilsəsinə dövlət dəstəyi göstərilir.

Rusiyada nüfuzlu və çoxsaylı Azərbaycan diasporuna və onun ən iri təşkilatına – Ümumrusiya

Azərbaycanlılar Konqresinə bu ölkənin dövlət qurumlarının saymazyana, qərəzli münasibəti “Azərbaycanın Rus

İcması” İctimai Təşkilatının fəaliyyətinin Azərbaycan tərəfindən fəal dəstəklənməsi fonunda qəribə görünür.

Azərbaycanın Rus İcması ÜAK-ın ləğv edilməsini Rusiyanın bəzi dövlət məmurlarının ciddi siyasi və

strateji səhvi sayır və ümid edir ki, Rusiya Federasiyasının hökuməti bu ölkənin böyük ictimai təşkilatı olan

Ümumrusiya Azərbaycanlılar Konqresinin saxlanılmasına kömək etmək üçün bütün tədbirləri görəcək”.

Xalq qəzeti-2017-5 aprel-№69.-S.3.

234

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi ÜAK-ın ləğvi cəhdləri ilə bağlı bəyanat yayıb

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi (AAK) təşkilatın təsisçilərindən biri olan Ümümrusiya Azərbaycan

Konqresinin (ÜAK) fəaliyyətinin dayandırılmasına dair yayılmış məlumatlarla bağlı verdiyi bəyanatda narahatlığını

ifadə edib. Bəyanatda bildirilir ki, bu addım ümumi tarixə və mədəniyyətə malik olan Rusiya ilə Azərbaycanın

əsrlərə söykənmiş dostluq münasibətlərinin möhkəmlənməsinə qarşı yönəlib.

ÜAK-n Rusiya-Azərbaycan dostluğunun rəmzi olmaqla yanaşı, eyni zamanda Rusiyadakı Azərbaycan

diasporunu birləşdirən bir qurum olduğunu vurğulayan bəyanat müəllifləri bu təşkilatın sadəcə Azərbaycan

diasporunun təşəbbüsü ilə yox, Rusiya və Azərbaycan prezidentlərinin razılığı əsasında, Azərbaycan xalqının

ümummilli lideri, Azərbaycan Respublikasının (AR) Prezidenti Heydər Əliyevin təşəbbüsü ilə 2001-ci ilin martında

təsis olunduğu xatırladır.

AAK-ın bəyanatında daha sonra qeyd olunur ki, bu günlərdə RF Xarici İşlər Nazirliyinin saytında iki ölkə

arasında diplomatik əlaqələrin qurulmasının 25-ci ildönümü ilə bağlı məqalə yerləşdirilib. Bəyanat müəllifləri

məqalədə göstərilən çox sayda amildən bir neçəsinə diqqəti çəkərək bildirir: “İkitərəfli münasibətlərin prinsip və

prioritetlərini müəyyən edən əsas sənədlər 1997-ci il iyulun 3-də imzalanmış RF və AR arasında dostluq, əməkdaşlıq

və təhlükəsizlik haqqında Müqavilə, 2008-ci il iyulun 3-də imzalanmış RF və AR arasında dostluq və strateji

partnyorluq haqqında Bəyannamədir”.

Bəyanatda Azərbaycanla Rusiyanın bir çox mühüm beynəlxalq məsələlərdə mövqeyinin üst-üstə düşdüyü

və hər iki ölkənin bir-birinə dəstək göstərdiyi vurğulanır. Bildirilir ki, bütün bunlardan çıxış edərək, Rusiya ilə

Azərbaycanı birləşdirən bu qədər ortaq cəhətin olduğu halda, ÜAK-ın ləğvi məsələsindən söhbət gedə bilməz. Son

16 ildə ÜAK fəaliyyəti hər iki ölkənin rəhbərliyi tərəfindən yüksək qiymətləndirilib və hər zaman gördüyü nəcib

işlərə görə təşəkkür məktubları alıb. Avropa Azərbaycanlıları Konqresi hesab edir ki, bu ÜAK-la bağlı qərar qeyri-

obyektivdir və probemin hər iki ölkənin maraqlarına uyğun şəkildə ədalətli həllinə, Rusiyadakı ən böyük ictimai

təşkilatın fəaliyyətini davam etdirəcəyinə ümid edir.

06 aprel 2017

235

Belarus azərbaycanlıları Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi ilə bağlı bəyanat yayıb

Belarus Respublikasında fəaliyyət göstərən “Azərbaycan İcmaları Konqresi” Beynəlxalq İctimai Birliyi

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin (ÜAK) ləğv edilməsi ilə bağlı yayılmış məlumatlara görə narahatlığını

bildirir. Belarus azərbaycanlıları hesab edir ki, bunun arxasında Rusiya-Azərbaycan dostluğunu qəbul edə bilməyən

müəyyən insanlar və təşkilatlar dayanır. Bu barədə təşkilatın yaydığı bəyanatda deyilir.

Uzun illərdir ÜAK-la əməkdaşlıq etdiyini diqqətə çatdıran təşkilat üzvləri bildirir ki, ÜAK on ildən artıqdı

iki qardaş xalq arasında özünəməxsus körpü və xalq diplomatiyası rolunu oynayaraq ikitərəfli əlaqələrin

möhkəmləndirilməsi istiqamətində fəaliyyət göstərir.

“Hər zaman qanun çərçivəsində fəaliyyət göstərən ÜAK Rusiyadan kənarda da tanınır. Nəzərə almaq lazımdı

ki, diaspor təşkilatları ictimai əsaslarla fəaliyyət göstərir və yaşadıqları ölkələrin ictimaiyyətini Vətəninin milli,

mədəni, mənəvi dəyərləri ilə tanış olmasına kömək edir” –deyə Belarus azərbaycanlıları qeyd edir.

Bəyanatda deyilir: “Belarusda yaşayan azərbaycanlılar digər ölkələrin diaspor təşkilatları, eləcə də rus

icması ilə yaxşı münasibətlərimiz var və birlikdə çox sayda aksiya və tədbirlər keçiririk. Heç nə bizim dost və qardaş

münasibətlərimizə xələl gətirə bilməz”.

“Azərbaycan İcmaları Konqresi” ümid edir ki, məsələ ilə bağlı düzgün qərar veriləcək və ÜAK bundan sonra

da fəaliyyətini davam etdirəcək.

06 aprel 2017

236

Moldova Azərbaycanlıları Konqresi müraciət yayıb

Moldova Azərbaycanlıları Konqresi Rusiyada fəaliyyət göstərən Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin

(ÜAK) ləğvinə dair yayılmış xəbərlərlə əlaqədar müraciət qəbul edib. Müraciətdə ÜAK-la bağlı yaranmış vəziyyətə

görə Moldova azərbaycanlılarının narahatlığı bildirilir. Qeyd olunur ki, 2001-ci ildə Rusiya Federasiyasının

Prezidenti Vladimir Putin və Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyevin dəstəyi ilə yaradılan ÜAK bu illər

ərzində ikitərəfli əlaqələrin möhkəmləndirilməsinə öz töhfələrini verib. Müraciətdə eyni zamanda ÜAK-ın Rusyada

yaşayan azərbaycanlıların mədəni və mənəvi əlaqələrinin qurulması, onların Rusiya cəmiyyətinə inteqrasiyası

istiqamətində böyük işlər gördüyü vurğulanır: “16 ildir ki, Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin əsas məqsədi

Rusiyada millətlərarası anlaşmanı möhkəmləndirmək və Rusiya ilə Azərbaycan arasında sosial-iqtisadi və mədəni

əməkdaşlığı inkişafına dəstək göstərməkdir”.

Moldova Azərbaycanlıları Konqresi əminliklə qeyd edir ki, ÜAK Rusiya qanunları çərçivəsində fəaliyyət

göstərərək dini və etnik tolerantlığın möhkəmləndirilməsinə, millətlərarası dostluğun və mədəniyyətlər arasında

dialoqun dərinləşıməsinə öz töhfələrini verib.

Moldovanın çoxminli Azərbaycan icması Rusiya Federasiyasının müfaviq qurumlarının hər iki ölkənin milli

maraqlarına uyğun olaraq obyektiv və ədalətli qərar verəcəyinə ümid edir. Moldova Azərbaycanlıları Konqresi inanır

ki, ÜAK-la bağlı veriləcək doğru qərar iki ölkənin strateji partnyorluq əlaqələrinin daha da dərinləşməsinə xidmət

edəcək.

06 aprel 2017

237

Azərbaycan Slavyan Gənclər Assosiasiyasının Rusiya nümayəndəliyi bəyanat yayıb

“Rusiyadakı onlarla Azərbaycan diaspor təşkilatının özündə birləşdirən Ümümrusiya Azərbaycan Konqresi

(ÜAK) ilə bağlı yayılmış məlumatlar bizi dərindən sarsıdıb” - Azərbaycan Slavyan Gənclər Assosiasiyasının

(ASGA) Rusiya nümayəndəliyinin yaydığı bəyanatda belə deyilir.

Azərbaycan Slavyan Gənclər Assosiasiyası hesab edir ki, bu addım ümumi tarixə və mədəniyyətə malik olan

Rusiya ilə Azərbaycan xalqları arasında əsrlərə dayanan dostluq münasibətlərinin möhkəmlənməsinə qarşıdır:

“Rusiya və Azərbaycan prezidentlərinin razılığı və dəstəyi ilə yaradılan ÜAK Rusiya-Azərbaycan dostluğunun

möhkəmləndirilməsində böyük xidmətləri olan, eyni zamanda Rusiyadakı azərbaycanlıları bir araya gətirən ən

böyük diaspor təşkilatlarından biridir. İki ölkə arasında diplomatik əlaqələrin qurulmasının 25-ci ildönümü

ərəfəsində bu kimi xoşagəlməz hadisənin baş verməsi bizi dərindən sarsıdıb”.

Azərbaycan Slavyan Gənclər Assosiasiyasının Rusiya nümayəndəliyi bəyanatında deyilir ki, Azərbaycanla

Rusiyanın bir çox mühüm beynəlxalq məsələlərdə mövqeyinin üst-üstə düşdüyü və hər iki ölkənin bir-birinə dəstək

göstərdiyi bir zamanda bu məsələnin gündəmə gətirilməsi iki ölkə arasında münasibətlərin soyuqlaşmasına xidmət

edir.

Azərbaycan Slavyan Gənclər Assosiasiyası hesab edir ki, ÜAK-la bağlı yaranmış vəziyyət qeyri-obyektivdir

və problemin gündəmə gətirilməsi Azərbaycanla Rusiya qardaşlığına qarşı qısqanclıq meyllərinin nəticəsidir: “Biz,

ASGA Rusiya nümayəndəliyi olaraq ümid edirik ki, problem hər iki ölkənin maraqlarına uyğun, ədalətli şəkildə həll

ediləcək və Rusiyadakı ən böyük ictimai təşkilatlardan biri olaraq fəaliyyətini davam etdirəcək”.

06 aprel 2017

238

Qazaxıstanda yaşayan soydaşlarımız Rusiyanın ədliyyə nazirinə müraciət edib

Qazaxıstandakı Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzləri İttifaqı Assosiasiyası Ümumrusiya Azərbaycan

Konqresi ilə bağlı Rusiya Federasiyasının (RF) ədliyyə naziri Aleksandr Konovalova müraciət edib. Müraciətdə

deyilir: “Hörmətli Aleksandr Vladimiroviç, biz, Qazaxıstan Respublikasında yaşayan azərbaycanlılar Ümumrusiya

Azərbaycan Konqresinin fəaliyyəti ilə bağlı yayılmış xəbələrə görə çox narahatıq. Məsələnin səbəblərinin aydın

olmaması isə bizi daha çox məyus edir”.

Mövcud olduğu bu illər ərzində ÜAK-la sıx əməkdaşlıq etdiklərini xatırladan Qazaxıstandakı soydaşlarımız

təşkilatın iki dost ölkənin - Rusiya və Azərbaycanın mənafeyi üçün çox səmərəli xidmət göstərdiyini vurğulayır:

“ÜAK uzun illər ərzində dostluq və həmrəylik münasibətlərində olan iki ölkənin mədəni, mənəvi dəyərlərinin

mübadiləsində vacib rol oynayıb və oynayır”.

Rusiya ədliyyə nazirinə ünvanlanmış müraciətdə daha sonra deyilir: “Bu gün, Azərbaycan Respublikası və

onun Prezidenti İlham Əliyevin tolerantlıq və anlaşma siyasəti yürütdüyü bir vaxtda ÜAK-la bağlı yayılmış xəbərlər

narahatlıq doğurur. Biz, Qazaxıstanda yaşayan azərbaycanlılar Sizdən xahiş edirik ki, bizim narahatlığımızı Rusiya

Federasiyasının Prezidenti cənab Vladimir Putinə çatdırasınız və ÜAK-ın qorunub saxlanılması ilə bağlı həmrəylik

nümayiş etdirəsiniz".

Qazaxıstanda yaşayan azərbaycanlılar A.Konovalovun diqqətinə çatdırır ki, ÜAK-ın ləğvi iki dost ölkənin

prezidentləri İlham Əliyevlə Vladimir Putinin sayəsində uzun illərdir qorunan, inkişaf edən münasibətlərə xələl

gətirə bilər.

Qazaxıstandakı Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzləri İttifaqı Assosiasiyası müraciətin sonunda Rusiya

Federasiyasının ədliyyə naziri Aleksandr Konovalovun yaranmış vəziyyətlə bağlı anlayış nümayiş etdirəcəyinə və

problemin həllinə yardım göstərəcəyinə ümid etdiyini bildirir.

07 aprel 2017

239

Şuşa şəhərinin işğalının 25-ci ildönümü ilə bağlı Paris Azərbaycan Evinin bəyanatı

Fransada fəaliyyət göstərən Paris Azərbaycan Evi Şuşa şəhərinin işğalının 25-ci ildönümü ilə bağlı bəyanat

yayıb. Bəyanatda bildirilir ki, Azərbaycan mədəniyyətinin tarixi beşiyi olan Şuşa şəhəri 25 il əvvəl Ermənistan

ordusu tərəfindən işğal olunub. Tarixi abidələrlə zəngin olan Şuşa dünyaya bir çox görkəmli şəxsiyyətlər-yazıçılar,

şairlər, Azərbaycan mədəni irsini dünyaya tanıdan musiqiçilər bəxş edib.

Bəyanatda deyilir: “Şuşanın müdafiəsi zamanı 195 nəfər azərbaycanlı öldürülüb, 165 nəfərdən çoxu

yaralanıb, 68 nəfər isə əsir düşüb. Ermənistanın Azərbaycana qarşı işğalçılıq siyasəti beynəlxalq hüququn norma və

və insan hüquqları prinsiplərinin kobud şəkildə pozulması ilə nəticələnmişdir. Şuşanın 24 min 9 yüz nəfər sakini bu

gün məcburi köçkün kimi yaşayır. Lakin bu təcavüzün faciəli nəticələri təkcə Azərbaycan torpaqlarının işğalı ilə

məhdudlaşmır. 5000-ə yaxın eksponatı olan Şuşa tarixi muzeyi, Dövlət Xalçaçılıq və Tətbiqi incəsənət muzeyinin

yerli filialı, Qarabağ etnoqrafik muzeyi, o cümlədən Azərbaycanın görkəmli şairi Xurşidbanu Natəvanın sarayı,

Ağabəyim ağanın qəsri, İbrahim Xəlil xanın tikdirdiyi mədrəsə kompleksi, digər mədəniyyət mərkəzləri və təsviri

qalereyalar dağıdılmış, viran edilmiş, kitabxanalar yandırılmışdır.”

Bəyanatda qeyd edilir ki, Ermənistan dövlətinin Azərbaycanın mədəni irsinə təcavüzü bu gün də davam

edir. “Biz -Fransa azərbaycanlıları beynəlxalq təşkilatları Şuşa da daxil olmaqla Azərbaycan torpaqlarının geri

qaytarılması, Azərbaycanın ərazi bütövlüyünün təmin olunması, bir milyon məcburi köçkünün, əsir düşmüş və girov

götürülmüş azərbaycanlıların hüquqlarının qorunması üçün Azərbaycana dəstək olmağa çağırırıq”- deyə bəyanatda

vurğulanıb.

Bəyanatda beynəlxalq təşkilatların, sülhü dəstəkləyənlərin tolerantlıq məkanı olan Azərbaycanda sülhün və

əmin-amanlığın bərpasına çalışacaqlarına, Azərbaycana qarşı mövcud davamlı işğalçılıq siyasətinin dayandırılması

üçün öz səylərini əsirgəməyəcəklərinə ümid ifadə olunub.

08 may 2017

240

Jan-Fransua Mansel Şuşanın işğalının ildönümü ilə bağlı bəyanat yayıb

Fransada Azərbaycanın Dostları Assosiasiyasının prezidenti, Milli Assambleyanın deputatı Jan-Fransua

Mansel 1992-ci il mayın 8-də erməni silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunmuş Şuşa şəhəri ilə bağlı bəyanat yayıb.

Fransalı deputat 8 may tarixinin Avropada faşizm üzərində qələbə günü kimi qeyd olunduğunu xatırladaraq,

həmin tarixin onun azərbaycanlı dostları üçün kədərli gün - Şuşanın işğalı günü olduğunu bildirir və Şuşanı

unutmamağa səsləyir.

Bəyanatda qeyd edilir ki, Şuşa Azərbaycan mədəniyyətinin ən gözəl səhifələrinin yazıldığı məkan,

Azərbaycan musiqisinin, xüsusilə də muğamının beşiyidir. Aleksandr Düma Qafqaza səfəri zamanı Qarabağ xanının

qızı, dövrünün ən məşhur şairəsi Xurşidbanu Natəvanla məhz Şuşada görüşüb.

Şuşa Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunan günədək - mayın 8-dək Azərbaycan

mədəniyyətinin döyünən ürəyi olub. Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ regionunun Ermənistan silahlı qüvvələri

tərəfindən işğalı ilə Şuşa şəhəri də işğal olunub və 480 nəfər qətlə yetirilib, 600 nəfər yaralanıb, 552 uşaq valideynsiz

qalıb. Məktəblər, tarixi, dini və mədəniyyət abidələri dağıdılıb, Azərbaycan mədəniyyət irsinin bütün elementləri

yerlə-yeksan edilib. Bildirilir ki, erməni dağıdıcı maşını azərbaycanlıları doğma yurdundan didərgin salıb. Qədim

Azərbaycan torpaqlarında bu gün saxta öz müqəddəratını təyinetmə iddiası ilə işğalçılar məskunlaşıb. İntellektual

və bədii təxəyyülün birliyini təcəssüm etdirən əfsanəvi Şuşa işğaldan sonra kabusa çevrilib.

“Fransada faşizm üzərində Qələbənin 72-ci ildönümünü bayram etdiyimiz 8 may günündə 25 il əvvəl

torpaqlarını itirmiş, doğma yurdlarından didərgin düşmüş azərbaycanlı dostlarımızı və işğal olunmuş Şuşanı

unutmayaq.

Arzu edirik ki, Fransanın yeni seçiləcək prezidenti Minsk qrupu çərçivəsində dərhal və fəal şəkildə

həmsədrlik roluna başlasın, Ermənistan və Azərbaycan arasında barışığa, işğal olunmuş ərazilərin azad olunmasına

və qaçqınların, məcburi köçkünlərin hüquqlarının tanınmasına əsaslanan ədalətli və davamlı sülhə öz töhfəsini

versin”, - deyə bəyanatda qeyd edilir.

08 may 2017

241

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin bəyanatı

Rusiya Federasiyası Ədliyyə Nazirliyinin müraciəti əsasında Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin ləğv

edilməsi ilə bağlı başlamış məhkəmə prosesi Rusiyada yaşayan azərbaycanlı icmasının, digər xarici ölkələrdə

məskunlaşmış soydaşlarımızın, eləcə də bütün Azərbaycan ictimaiyyətinin dərin narahatlığına səbəb olmuşdur.

Təəssüf hissi ilə bildiririk ki, son dövrlərdə daxil olmuş məlumatlar Rusiya Federasiyasında müəyyən anti-

Azərbaycan qrupların ÜAK-ın fəaliyyətinin dayandırılması istiqamətində xüsusi fəallıq göstərdiyini, may ayının 15-

nə təyin olunmuş məhkəmə prosesinə təşkilatın bağlanması üçün təzyiq etmək cəhdlərinin intensivləşdiyini

söyləməyə əsas verir.

Dövlət Komitəsi bəzi qüvvələrin bilavasitə Azərbaycan-Rusiya münasibətlərini zədələməyə yönəlmiş

məqsədyönlü fəaliyyətindən dərin narahatlıq hissi keçirdiyini bir daha bəyan edərək, məhkəmənin ədalətli qərar

verəcəyinə inandığını ifadə edir. ÜAK Azərbaycan xalqının ümummilli lideri Heydər Əliyevin və Rusiya

Federasiyasının Prezidenti Vladimir Putinin dəstəyi ilə 2001-ci ildə yaradılmış, fəaliyyət göstərdiyi müddət ərzində

soydaşlarımızın yerli cəmiyyətə inteqrasiyası, iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlıq əlaqələrinin möhkəmlənməsi,

xalqlarımızı bir-birinə bağlayan mədəni dəyərlərin, tarixi ənənələrin təbliğinə xidmət edən bir sıra uğurlu layihələr

həyata keçirmişdir. İki milyona yaxın azərbaycanlını təmsil edən bu təşkilat millətlərarası barışın və qarşılıqlı

anlaşmanın tərəfdarı kimi çıxış etmiş, ölkədə mövcud olan dini və etnik tolerantlığın daha da gücləndirilməsinə töhfə

verməyə çalışmışdır.

Bir daha vurğulamağı vacib hesab edirik ki, ÜAK ictimai rəydə yalnız milyonlarla azərbaycanlını təmsil

edən təşkilat deyil, eyni zamanda xalqlarımızın dərin tarixi köklərə malik çoxəsrlik dostluq münasibətlərinin,

ölkələrimizin bir çox sahələri əhatə edən strateji tərəfdaşlığının simvolu kimi qəbul olunmaqdadır. Bu gün

beynəlxalq münasibətlər sistemində mühüm yerə malik Rusiyanın ictimai-siyasi, sosial-iqtisadi və mədəni həyatında

xüsusi rol oynayan yüzlərlə azərbaycanlının adını çəkmək olar. Rusiyada yaşayan azərbaycanlılar bu ölkəni özünün

ikinci vətəni kimi qəbul edir, onun tərəqqisi və rifahı naminə səy və bacarığını əsirgəmirlər.

ÜAK-ın fəaliyyətinin başlıca qayəsi Rusiya Federasiyasında yaşayan azərbaycanlıların cəmiyyətə

inteqrasiyasına dəstək vermək, onların xalqlarımız arasındakı əlaqələrin güclənməsinə, ölkələrimizin iqtisadi, siyasi

və digər sahələrdə münasibətlərinin inkişafına cəlb etməkdən ibarət olmuşdur. ÜAK və onun üzvləri heç zaman

Rusiya Federasiyasının qanunlarına və milli mənafelərinə zidd hər hansı addım atmamış, ölkənin, dövlətin

maraqlarını yüksək əzmlə qorumağa, müdafiə etməyə çalışmışdır. Bütün bunlara baxmayaraq, bəzi qüvvələrin ÜAK-

ın fəaliyyətinin dayandırılmasına yönəlmiş israrlı cəhdləri onların Rusiyanın ümumi mənafelərinə xidmət etdiyinə

şübhə yaradır, eyni zamanda erməni diasporu ilə əlaqələrinə dair məlumatların həqiqətə uyğun olma ehtimalını

artırır, habelə azərbaycanlı icmasının Rusiyanın milli siyasətinə inamının sarsılmasına səbəb ola bilər. Bu cür

təşəbbüslər, eyni zamanda Rusiya Federasiyasının milli və etnik azlıqlarla bağlı siyasətinin məzmununa,

prinsiplərinə qəti şəkildə ziddir.

Dövlət Komitəsi bütün Azərbaycan ictimaiyyətinin və dünyanın müxtəlif ölkələrində fəaliyyət göstərən 460-

dan çox diaspor təşkilatında birləşmiş azərbaycanlıların ÜAK-ın fəaliyyəti ilə bağlı başlamış məhkəmə prosesində

iki ölkənin maraqlarına, xalqlarımızın dostluq ənənələrinin, dövlətlərimizin strateji tərəfdaşlıq münasibətlərinin

ruhuna zidd qərar qəbul olunması istiqamətində təşəbbüslərdən dərin narahatlığını ifadə edir. Ümid edirik ki,

məhkəmə bu narahatlığı nəzərə alaraq, milyonlarla azərbaycanlını təmsil edən ÜAK-ın fəaliyyəti ilə bağlı tam

ədalətli, obyektiv və heç bir siyasi motivə əsaslanmayan qərar qəbul edəcəkdir. Bir daha xüsusi vurğulamağı vacib

hesab edirik ki, Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin fəaliyyətinin dayandırılması iki ölkənin ümumi mənafelərinə

tamamilə ziddir və yalnız Azərbaycan-Rusiya strateji tərəfdaşlığının möhkəmlənməsini istəməyən qüvvələrin

maraqlarına xidmət edə bilər.

12 may 2017

242

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin bəyanatı

2017-ci il mayın 15-də Rusiya Federasiyası Ədliyyə Nazirliyinin iddiasına əsasən bu ölkənin Ali

Məhkəməsinin Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin (ÜAK) qeydiyyatını ləğv etməsi bütün Azərbaycan

ictimaiyyəti, Rusiyada və digər xarici ölkələrdə yaşayan soydaşlarımız tərəfindən dərin təəssüf hissi və ciddi

narahatlıqla qaşılanmışdır.

Azərbaycan Respublikasının müvafiq dövlət qurumlarının, ayrı-ayrı təşkilatların, habelə ÜAK rəhbərliyinin

bütün səylərinə baxmayaraq, Rusiya Ali Məhkəməsi bu ölkədə fəaliyyət göstərən ən böyük ictimai təşkilatlardan

birinin ləğvi barədə iddianı təmin etmiş və bununla da ədalətsizliyə yol vermişdir.

Dövlət Komitəsi Rusiyada və dünyanın digər ölkələrində yaşayan soydaşlarımızın çoxsaylı müraciətlərinə

əsaslanaraq, bir daha bəyan edir ki, bu qərar iki ölkə arasında strateji tərəfdaşlıq münasibətlərinin ruhuna,

xalqlarımızın çoxəsrlik dostluq əlaqələrinin mahiyyətinə tamamilə ziddir.

Azərbaycan və Rusiya arasında faydalı əməkdaşlıq əlaqələrinin sürətlə inkişaf etdiyi, xalqlarımızın və

dövlətlərimizin qarşılıqlı dəstəyə daha çox ehtiyacı olduğu bir dövrdə qəbul olunmuş bu qərar ölkələrimiz arasında

uzun illər ərzində formalaşmış etimada kölgə sala bilər.

Azərbaycan ictimaiyyəti və diaspor nümayəndələrinin narahatlığını nəzərə alaraq, bir daha vurğulamağı

vacib bilirik ki, ÜAK ətrafında bir neçə aydır davam edən proseslərin təhlili, müxtəlif mənbələrdən əldə olunmuş

informasiyalar təşkilatın fəaliyyətinin dayandırılması barədə qərarın arxasında Azərbaycan-Rusiya strateji

tərəfdaşlığını öz maraqlarına təhlükə kimi görən müəyyən qüvvələrin məqsədyönlü fəaliyyətinin dayandığı şübhəsini

yaratmışdır. Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin həllinə dair danışıqlarda vasitəçilik missiyasını

həyata keçirən və ATƏT-in Minsk Qrupunun həmsədrlərindən biri olan Rusiyada ən böyük Azərbaycan diaspor

təşkilatının qeydiyyatının ləğvi Azərbaycan ictimaiyyətində bu ölkənin tərəfsizliyinə olan inama xələl gətirə bilər.

Dövlət Komitəsi ictimaiyyət nümayəndələri, kütləvi informasiya vasitələri, habelə diaspor fəallarının

etirazını anlayışla qarşılayır, indiki həssas məqamda qərarın məsuliyyətinin ayrı-ayrı şəxslərin, dövlət qurumlarının,

habelə ÜAK rəhbərliyinin üzərinə qoyulmasının doğru olmadığını diqqətə çatdırmağı vacib hesab edir. Ümumrusiya

Azərbaycan Konqresinin bütün qurultayları, toplantıları Rusiya Federasiyasının müvafiq dövlət qurumları ilə

razılaşdırılmış şəkildə həyata keçirilmişdir. ÜAK-ın rəhbərliyinə bütün seçkilərdə Rusiya ictimaiyyətinin, siyasi

elitasının tanıdığı, qəbul etdiyi nüfuzlu şəxslərin namizədliyi irəli sürülmüşdür. Buna görə də məhkəmənin qərarında

göstərilən əsasların tam subyektiv və qeyri-adekvat olması barədə rəy bildirmək üçün ciddi əsaslar vardır.

Məhkəmənin qərarına hörmətlə yanaşmağın zəruriliyini nəzərə alaraq, Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi

Rusiya qanunvericiliyinə uyğun qaydada müvafiq məhkəmə instansiyalarına müraciət edəcək və ədalətin bərpa

olunmasına çalışacaqdır. ÜAK-ın ləğvi ilə bağlı məhkəmə qərarına qanunvericiliyə uyğun şəkildə yenidən baxılması,

tam obyektiv, ədalətli, ölkələrimizin və xalqlarımızın maraqlarına xidmət edən hüquqi nəticənin əldə olunması

istiqamətində bütün zəruri addımlar atılacaqdır.

16 may 2017

243

Rusiyadakı qazax diasporu ÜAK-la bağlı bəyanat yayıb

Rusiyanın paytaxtı Moskvada fəaliyyət göstərən “Qazax diasporu”nun Moskva Fondu Ümumrusiya

Azərbaycan Konqresinin (ÜAK) qeydiyyatının ləğvi ilə bağlı bəyanat yayıb. Məsələ ilə bağlı öz fikrini bildirməyi

vacib sayan bəyanat müəllifləri bildirir ki, Rusiyada nüfuzlü ictimai təşkilatlardan biri kimi ÜAK-la yarandığı

gündən əməkdaşlıq edilib: “Təşkilat fəaliyyət göstərdiyi müddətdə xalqlar arasında dostluq ənənələrinin və Rusiya,

eləcə də keçmiş ittifaqın digər respublikalarının xalqları arasında anlaşmanın qorunub saxlanımlasında, dövlətlər

arasında konsrtuktiv əməkdaşlığın inkişafında maraqlı olub”.

Rusiya Federasiyasının Ali Məhkləməsində təşkilatın qeydiyyatının ləğvinin təəssüf doğurduğunu

vurğulayan qazax diasporunun nümayəndələri qeyd edir ki, baş verənlərin arxasında postsovet məkanındakı

dövlətlər arasında anlayışın qorunmasında maraqlı olmayan və Rusiya ilə Azərbaycan, ruslarla, azərbaycanlılar

arasında münasibətlərə xələl gətirməyə çalışan qüvvələr dayanır.

Rusiyadakı qazax diasporunun nümayəndələri hesab edir ki, Rusiya vətəndaş cəmiyyətinin subyekti olaraq

ÜAK-ın ləğvi məsələsi vətəndaş sektorunda əməkdaşlığa və xalqlar arasında anlaşmanın, dostluğun

möhkəmlənməsinə kölgə sala bilər.

19 may 2017

244

Moldova azərbaycanlıları ÜAK-ın ləğvindən narahatdır

Moldova Azərbaycanlıları Konqresi Rusiyada fəaliyyət göstərən Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin

(ÜAK) ləğvi ilə əlaqədar bəyanat yayıb. Bəyanatda ÜAK-la bağlı yaranmış vəziyyətə görə Moldova

azərbaycanlılarının narahatlığı ifadə olunur. Bildirilir ki, 2001-ci ildə Rusiya Federasiyasının Prezidenti Vladimir

Putin və Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyevin dəstəyi ilə yaradılan ÜAK bu illər ərzində ikitərəfli

əlaqələrin möhkəmləndirilməsinə öz töhfələrini verib. Bəyanatda həmçinin, ÜAK-ın Rusyada yaşayan

azərbaycanlıların mədəni və mənəvi əlaqələrinin qurulması, onların Rusiya cəmiyyətinə inteqrasiyası istiqamətində

böyük işlər gördüyü vurğulanır: “16 ildir ki, Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin əsas məqsədi Rusiyada

millətlərarası anlaşmanı möhkəmləndirmək və Rusiya ilə Azərbaycan arasında sosial-iqtisadi və mədəni əməkdaşlığı

inkişafına dəstək göstərməkdir. ÜAK Rusiya qanunları çərçivəsində fəaliyyət göstərərək dini və etnik tolerantlığın

möhkəmləndirilməsinə, millətlərarası dostluğun və mədəniyyətlər arasında dialoqun dərinləşıməsinə öz töhfələrini

verib” – bəyanatda belə deyilir.

Moldovanın çoxminli Azərbaycan icması Rusiya Federasiyası Ali Məhkəməsinin ÜAK-ın ləğvinə dair

qərarından təəssüfləndiyni və narahatlığını bildirir. Moldovadakı Azərbaycan diasporu hesab edir ki, bu qərar strateji

partnyorluq əlaqələrinin olduğu Rusiya ilə Azərbaycanın milli maraqlarına uyğun deyil.

19 may 2017

245

Belarus Azərbaycan İcmaları Konqresi Rusiyanın dövlət orqanlarına müraciət ünvanlayıb

Belarus Respublikasındakı Azərbaycan İcmaları Konqresi Rusiya Federasiyası Prezidentinin

Administrasiyası, Rusiya Federasiyasının Ədliyyə Nazirliyi, Rusiya Federasiyasının Ali Məhkəməsinə bəyanat

ünvanlayıb.

“Azərbaycan İcmalar Konqresi” Beynəlxalq İctimai Birliyi Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin (ÜAK)

ləğvi ilə əlaqədar dərin narahatlığını ifadə edib. Bəyanatda bildirilir: “Bizim üçün sirr deyil kİ, bütün bu təxribat

xarakterli fəaliyyətin arxasında Rusiya və Azərbaycan arasındakı dostluq münasibətlərinə xələl gətirən insanlar və

təşkilatlar dayanır. Azərbaycan İcmalar Konqresi uzun illərdir ÜAK ilə əməkdaşlıq edir. On ildən artıqdır fəaliyyət

göstərən təşkilat ikitərəfli əlaqələrin möhkəmləndirilməsi işində özünəməxsus körpü rolunu oynayır”.

Bəyanatda həmçinin vurğulanır ki, ÜAK öz fəaliyyətini hər zaman Rusiya Federasiyası qanunvericiliyi

çərçivəsində qurub. Öz fəaliyyəti çərçivəsində ictimaiyyəti doğma vətənin milli, mədəni və mənəvi dəyərləri ilə

yaxından tanış edib.

“Biz, Belarus azərbaycanlıları respublikamızın müxtəlif diaspor nümayəndələri ilə birgə rus diasporu ilə

dostluq münasibətləri saxlayır və birlikdə çoxsaylı aksiyalar həyata keçirirk. Heç bir şey bizim qardaşlıq

münasibətlərimizə təsir edə bilməz” – deyə bəyanatda qeyd edilir.

19 may 2017

246

Almaniyadakı Azərbaycan diasporu Rusiya Prezidentinə müraciət edib

Almaniyada fəaliyyət göstərən bir sıra Azərbaycan diaspor təşkilatları – Drezdendəki Alm.Az Cəmiyyəti,

Saksoniya-Anhaltdakı Alman-Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti və Avropa Əməkdaşlıq Forumu Təşkilatı İdarə

Heyətinin üzvləri Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin ləğvinin qeydiyyatı ilə əlaqədar Rusiya Federasiyası

Prezidenti Vladimir Putinə müraciət qəbul edib.

Almaniyadakı Azərbaycan diasporunun bəyanatında deyilir ki, Rusiya ilə Azərbaycan arasında münasibətlər

hər zaman yüksək səviyyədə olub və bütün sahələrdə səmərəli əməkdaşlıq mövcuddur: “Bu münasibətlərin qorunub

saxlanılmasına iki ölkə prezidentinin qarşılıqlı anlaşması öz töhfəsini verməkdədir. Azərbaycan beynəlxalq

təşkilatlar çərçivəsində Rusiya ilə əməkdaşlığı inkişaf etdirərək bu ölkənin bölgədəki strateji maraqlarını hər zaman

nəzərə alıb. Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyev və Prezident İlham Əliyevin daxili siyasəti nəticəsində

Azərbaycan Respublikası ərazisində rus icmasının, rus təhsil mərkəzlərinin fəaliyyəti, rus dili və mədəniyyəti

qorunub saxlanılıb, rus əhalinin tam hüquqlarının qorunması üçün bütün şərait yaradılıb”.

Almaniyada yaşayan azərbaycanlılar hesab edir ki, bütün bunlara baxmayaraq, Rusiyadakı Azərbaycan

əleyhinə olan qüvvələr təxribatçı fəaliyyətlərini gücləndirərək münasibətlərə kölgə salmaq üçün əlindən gələni edir.

“Mayın 15-də Rusiya Ədliyyə Nazirliyinin Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin qeydiyyatının ləğvi barədə verdiyi

qərarı subyektiv xatakterlidir və göstərilən dəlillər qeydiyyatın ləğvi üçün kifayət deyil”.

Almaniyadakı Azərbaycan diasporu Rusiya dövlət başçısından xahiş edir ki, ədaləti bərpa edərək ÜAK-ın

qeydiyyatının bərpasına dəstək göstərsin. Bu, Rusiya və Azərbaycan əlaqələrinə böyük töhfə ola bilər. Sonda diaspor

təşkilatları kütləvi informasiya vasitələrini və ictimai təşkilatları tələsik adımlar atmamağa, Rusiyanın bəzi dövlət

orqanlarını isə anti-Azərbaycan qüvvələrinin təsirinə düşməməyə çağırır.

22 may 2017

247

Kanada Azərbaycan Tədqiqatları İnstitutu Rusiyanın Xarici İşlər Nazirliyinə məktub ünvanlayıb

Kanada Azərbaycan Tədqiqatları İnstitutu Ümumrusiya Azərbaycanlıları Konqresinin qeydiyyatını ləğvi ilə

bağlı Rusiyanın Xarici İşlər Naziri Sergey Lavrova məktub ünvanlayıb.

Məktubda Kanada Azərbaycan Tədqiqatları İnstitutunun Azərbaycanın ən böyük diaspor təşkilatı olan

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi ilə bağlı Rusiya Federasiyasının Ali Məhkəməsinin 15 may 2017-ci il tarixli

qərarı ilə bağlı dərin narahatlığı ifadə olunub. “Rusiya və Azərbaycan arasında dərin dostluq münasibətləri və geniş

əməkdaşlıq mövcuddur. Rusiyadakı azərbaycanlıların meydana çıxan yeni situasiyaların və qlobal problemlərin

öhdəsindən gəlmək üçün Rusiyada belə bir Konqres təşkil etməsi vacib bir faktdır. Konqresin fəaliyyəti ilə

Azərbaycan-Rusiya dostluğu və qarşılıqlı səmərəli əməkdaşlığı daha da güclənir və inkişaf edir. Konqres hər iki

ölkəyə dostluq əlaqələrinin daha da irəliləməsi, Rusiya və Azərbaycanda sülh və inkişafın daha da yüksəlməsi üçün

stimul verib” - deyə məktubda bildirilib.

Məktubda qeyd olunub ki, Ali Məhkəmənin bu qərarı olduqca ədalətsizdir və iki ölkə arasındakı strateji

əməkdaşlığaziddir. “Biz Rusiya hökumətini bu məsələyə müdaxilə etməyə çağırırıq” - deyə məktubda vurğulanıb.

22 may 2017

248

İsveçrədə yaşayan azərbaycanlılar Rusiyanın dövlət qurumlarına müraciət edib

İsveçrədə Azərbaycanlıların Mədəniyyəti Dərnəyi Rusiya Federasiyasının Preizdenti, Rusiya

Federasiyasının Ali Məhkəməsi, Rusiya Federasiyasının Ədliyyə Nazirliyinə Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin

qeydiyyatının ləğvi ilə bağlı bəyanat ünvanlayıb.

Bəyanatda ÜAK-ın qeydiyyatının ləğvi məsələsi ilə bağlı dərin təəssüf hissi ifadə olunub. “İsveçrədə

yaşayan azərbaycanlıları birləşdirən böyük bir təşkilat kimi bilirik ki, diasporla işin qurulması, vətənlə mədəni

əlaqələrin qorunub saxlanılması çətindir. Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin də işinin necə çətin olduğunu

bilirik”.

Müraiəctdə daha sonra deyilir: “İnsanların ruh yüksəkliyi ilə yaradılan, öz mədəni əlaqələrini qoruyub

saxlayan və ölkənin qanunları ilə cəmiyyətdə harmoniya şəklində yaşamağı arzulayan bir təşkilat kimi sizi bu qərarın

nəticələri barədə düşünməyə çağırırıq. Bu qərarla siz Rusiya Federasiyasının ərazisində yaşayan insanları dilini və

mədəniyyətini öyrənməkdən, bayramlarını qeyd etməkdən və tarixi vətənlə mədəni əlaqələrini qoruyub saxlamaqdan

məhrum edə bilərsiniz”.

Bəyanatda Rusiya Federasiyasının dövlət strukturlarının bütün millətlərə və etnik qruplara tolerant

münasibətini bilərək bu anlaşılmazlığın tezliklə həll olunacağına, Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin yenə də

Rusiyada Azərbaycan diasporunu fəxrlə təmsil edəcəyinə inam ifadə olunub.

22 may 2017

249

Rusiya Dövlət Sosial Universiteti ÜAK-la bağlı bəyanatı

Rusiya Dövlət Sosial Universiteti Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin qeydiyyatının ləğvi ilə

bağlı Rusiya Federasiyasının Ədliyyə Nazirliyinə ünvanlanmış müraciət yayıb. Bəyanatda bildirilir ki, Rusiya

Dövlət Sosial Universiteti 10 ildən artıqdır Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi ilə əməkdaşlıq edir. Bu illər ərzində

sıx dostluq və işgüzar münasibətlərin inkişafı, mədəni, elmi və mənəvi əlaqələrin qurulması istiqamətində ÜAK-la

birgə xeyli işlər görülüb.

Bəyanatda həmçinin vurğulanır ki, ictimai təşkilat olan ÜAK-ın yaradılması Azərbaycan xalqının ümumilli

lideri Heydər Əliyevin adı ilə bağlıdır, 2004-cü ildə ÜAK-ın II Qurultayında Rusiya Federasiyasinin Prezidenti

Vladimir Putin və Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyev iştirak edib.

“ÜAK-ın qeydiyyatı, təşkilatın gələcək taleyi ilə əlaqədar öz narahatlığımızı ifadə edirik. Belə təşkilatların

fəaliyyəti Rusiya və Azərbaycan xalqı arasındakı dostluq münasibətlərinin möhkəmləndirilməsi, habelə Azərbaycan

diasporunun Rusiyanın ictimai həyatında layiqli iştirakı üçün zəruridir” - deyə bəyanatda bildirilir.

23 may 2017

250

"Azərbaycan Kıbrıs Dostluq Cəmiyyəti" Rusiya Federal Məclisinə müraciət edib

"Azərbaycan Kıbrıs Dostluq Cəmiyyəti" Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin qeydiyyatının ləğvi ilə bağlı

Rusiya Federal Məclisinə müraciət edib. Müraciətdə bildirilir ki, Azərbaycan və Rusiya arasında müxtəlif sahələr

üzə uzun tarixə malik yaxın əlaqələr mövcuddur. Bu əlaqələr tək iqtisadi maraqlara deyil, həm də mənəvi və mədəni

bağlara əsaslanır. Lakin bu münasibətləri qəbul etməyən qüvvələr - ermənilər daim xalqlarımız arasındakı dostluq

əlaqələrinin inkişafına mane olmağa çalışıblar.

“Ölkələrimiz arasındakı qarşılıqlı dostluq münasibətləri strateji əməkdaşlıq səviyyəsinə qədər yüksəlib.

Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyev və Prezident İlham Əliyev ölkədə rus icmasının hüquqlarının, mədəni

irsinin, rus dilinin, rus təşkilatlarının müdafiəsi üçün çox vacib addımlar atıb. Azərbaycanın ən böyük diaspor

təşkilatının qeydiyyatının ləğvi multikultural və çoxmillətli Rusiya cəmiyyətinin xarakterinə ziddir. Bu təşkilatda

təmsil olunan azərbaycanlılar Rusiya Federasiyasının vətəndaşlarıdır. Bu təşkilat həm də sizin təşkilatdır”.

Bəyanatda daha sonra deyilir ki, ÜAK ümummilli lider Heydər Əliyev və Rusiya Prezidenti Vladimir Putinin

dəstəyi ilə yaradılıb və qeydiyyatın ləğvi iki ölkə arasındakı əlaqələrə mənfi təsir göstərə bilər. Şimali Kiprdəki

Azərbaycan diasporu ümid edir ki, iki xalqın dostluq və qardaşlıq münasibətlərinə kölgə sala biləcək bu qərara

yenidən baxılacaq və ədalətli addım atılacaq.

24 may 2017

251

İsveç azərbaycanlıları Rusiya Prezidentinə müraciət edib

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin (ÜAK) qeydiyyatının ləğvi ilə əlaqədar İsveç Azərbaycanlıları

Konqresi Rusiya Prezidenti Vladimir Putinə müraciət edib. Müraciətdə təşkilatın bağlanmasından dərin narahatlıq

ifadə olunaraq bildirilir ki, 2001-ci ildə Azərbaycanın ümummilli lideri Heydər Əliyevin və Rusiya Federasiyasının

Prezidenti Vladimir Putin dəstəyi ilə yaradılan ÜAK bu illər ərzində ikitərəfli əlaqələrin möhkəmləndirilməsinə öz

töhfələrini verib. Müraciətdə həmçinin, ÜAK-ın Rusyada yaşayan azərbaycanlıların mədəni və mənəvi əlaqələrinin

qurulması, onların Rusiya cəmiyyətinə inteqrasiyası istiqamətində böyük işlər gördüyü vurğulanır.

Müraciətdə Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin 16 ildir Rusiya qanunları çərçivəsində fəaliyyət

göstərərək millətlərarası dostluğun, dini və etnik tolerantlığın möhkəmləndirilməsinə, mədəniyyətlər arasında

dialoqun dərinləşıməsinə, eləcə də Rusiya ilə Azərbaycan arasında sosial-iqtisadi və mədəni əməkdaşlığın inkişafına

dəstək göstərməsi qeyd edilir.

İsveç Azərbaycanlıları Konqresi Rusiya Federasiyası Ali Məhkəməsinin ÜAK-ın ləğvinə dair qərarından

təəssüfləndiyni bildirir və hesab edir ki, bu qərar strateji tərəfdaşlıq əlaqələrinin olduğu Rusiya ilə Azərbaycanın

milli maraqlarına uyğun deyil. Konqres üzvləri Rusiyanın bəzi dövlət orqanlarını erməni lobbisinin təsirinə

düşməməyə, ÜAK-la bağlı qərarın ləğvinə kömək göstərməyə çağırır.

24 may 2017

252

Danimarkadakı Azərbaycan diasporu beynəlxalq təşkilatlara müraciət edib

Danimarkada fəaliyyət göstərən “Vətən” cəmiyyəti iyulun 4-də Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən

Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin iri çaplı silahlardan şiddətli atəşə tutulması nəticəsində mülki şəxslərin

öldürülməsi ilə bağlı müxtəlif qurumlara məktub ünvanlayıb.

BMT-nin baş katibi Antonio Quterreşə, Avropa Parlamentinin baş ofisinə, İnsan Hüquqları üzrə Avropa

Məhkəməsinə, Danimarka parlamentinin spikeri Mogens Likketofta, habelə parlamentin xarici siyasət komitəsinin

sədri Mette Gyerskova və ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədrlərinə göndərilən məktubda diqqətə çatdırılıb ki, baş

verən hadisə nəticəsində mülki şəxslər - Quliyeva (Allahverdiyeva) Sahibə İdris qızı və onun nəvəsi 2 yaşlı Quliyeva

Zəhra Elnur qızılı öldürülüb, Quliyeva Sərvinaz İltifat qızı isə yaralanıb.

Bu qanlı cinayətin qəti şəkildə pisləndiyi məktubda belə halların Azərbaycan ərazilərinin işğalı ilə birlikdə

beynəlxalq hüquq normalarına tam zidd olduğu xüsusi vurğulanıb. Bütün bu vəhşiliklərin azərbaycanlılara qarşı

aparılan məqsədyönlü siyasətin tərkib hissəsi olduğunun qeyd edildiyi məktubda bunun Ermənistan hakimiyyətinin

terrorist mahiyyətini göstərdiyi bildirilib.

“Vətən” cəmiyyəti dünya birliyini və beynəlxalq təşkilatları baş verən hadisəyə biganə qalmamağa və

Ermənistan tərəfinin əl atdığı digər qanunsuz addımlara və Azərbaycan ərazilərini işğal etməsi faktı ilə bağlı daha

sərt reaksiya verməyə çağırıb.

06 iyul 2017

253

Paris Azərbaycan evi Alxanlı hadisələri ilə bağlı bəyanat yayıb

Paris Azərbaycan evi Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Füzuli rayonunun Alxanlı kəndində

törədilmiş hərbi təxribatla əlaqədar bəyanat yayıb. Bəyanatda Fransada yaşayan azərbaycanlılar adından iyulun 4-ü

axşam saatlarında Ermənistan ordusunun Azərbaycanın Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin 82 və 120 millimetrlik

minaatanlardan və dəzgahlı qumbaraatanlardan atəşə tutması nəticəsində 1967-ci il təvəllüdlü Quliyeva Sahibə İdris

qızının və 2015-ci il təvəllüdlü Quliyeva Zəhra Elnur qızının qətlə yetirilməsi aktı qəti şəkildə pislənilib, həlak

olanların yaxınlarına və əzizlərinə dərin hüznlə başsağlığı verilib.

Bəyanatda həmçinin Ermənistan dövlətinin ötən əsrin sonlarına doğru Azərbaycan xalqına qarşı törətdiyi

təcavüz aktları qeyd edilib və bildirilib ki, 1 milyondan çox Azərbaycan əhalisi öz ölkəsində məcburi köçkün kimi

yaşayır.

“Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzkarlıq siyasəti beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən qınanılsa da

Ermənistan dövləti beynəlxalq təşkilatların çağırış və qərarlarına laqeyd yanaşır. BMT Təhlükəsizlik Şurasının 822,

853, 874, 884 saylı qətnamələri Azərbaycan ərazilərinini dərhal azad edilməsini və məcburi köçkünlərin öz

ölkələrinə qaytarılmasını tələb etsə də bu qətnamələr hələ hələ də yerinə yetirilməmiş qalır”.

“Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın işğal edilmiş ərazilərində qeyri-qanuni yerləşdirilməsi

münaqişə zonasında vəziyyətin pisləşməsinin, baş verən hadisələrin əsas səbəbidir və münaqişənin siyasi həllinə

mane olur. Hər bir azərbaycanlı məcburi köçkünün arzusu öz vətəninə qayıtmaqdır, bu işğal davam edə bilməz”-

deyə bəyanatda vurğulanır.

Paris Azərbaycan Evi Fransadakı azərbaycanlılar adından ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri kimi

Fransanı və bütün dünya icitmaiyyətini Azərbaycanın ərazi bötövlüyünün bərpası üçünErmənistana təzyiq

göstərməyə çağırıb.

06 iyul 2017

254

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Ermənistanın növbəti təxribatı ilə əlaqədar aksiya keçirəcək

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi (AAK) Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən Füzuli rayonunun Alxanlı

kəndində dinc sakinlərin öldürülməsinə etiraz əlaməti olaraq, Brüsseldə Avropa Parlamenti və Ermənistan Səfirliyi

qarşısında etiraz aksiyası keçirəcək. Aksiyada beynəlxalq ictimaiyyətdən işğalçı ölkənin cinayətkar əməllərinə

lazımi qiymət verilməsini tələb edən şüarlar səsləndiriləcək. Aksiyanın keçirilməsi ilə bağlı artıq yerli orqanlara

müraciət göndərilib.

Qeyd edək ki, artıq Avropa Azərbaycanlıları Konqresi (AAK) tərəfindən Avropa İnstitutlarına, beynəlxalq

təşkilatlara, Ermənistanın xarici ölkələrdəki diplomatik nümayəndəliklərinə etiraz məktubları ünvanlanıb, bəyanatlar

göndərilib. Bu qanlı cinayətin qəti şəkildə pisləndiyi məktub və bəyanatlarda Avropa azərbaycanlılarının baş verən

hadisələrdən dərin narahatlıq hissi keçirdikləri ifadə olunub, belə halların beynəlxalq hüquq normalarına tam zidd

olduğu vurğulanıb.

Eyni zamanda, erməni vəhşiliklərinin azərbaycanlılara qarşı aparılan məqsədyönlü siyasətin tərkib hissəsi

olduğu qeyd edilib və bunun Ermənistan hakimiyyətinin terrorçu mahiyyətini göstərdiyi bildirilib. AAK dünya

birliyini və beynəlxalq təşkilatları baş verən hadisəyə biganə qalmamağa və Ermənistan tərəfinin həyata keçirdiyi

digər qanunsuz əməllər və Azərbaycan ərazilərini işğal etməsi faktı ilə bağlı daha sərt reaksiya verməyə çağırıb.

06 iyul 2017

255

Finlandiyadakı Azərbaycan diaspor təşkilatları bəyanat yayıb

Finlandiya Azərbaycan Assosiasiyası, Azərbaycan Qadınlar Cəmiyyəti, Yeniyetmə Gənclər Təşkilatı və

Azər-Türk Gənclər Təşkilatı 4 iyul 2017-ci il tarixində Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Füzuli rayonunun Alxanlı

kəndini atəşə tutması nəticəsində mülki şəxslərin - Quliyeva Sahibə İdris qızının, onun nəvəsi 2 yaşlı Quliyeva Zəhra

Elnur qızının həlak olması, Quliyeva Sərvinaz İltifat qızının isə yaralanması faktı ilə bağlı birgə bəyanat yayıb.

Bəyanat Finlandiya Parlamentinə, Finlandiya Xarici İşlər Nazirliyinə, İnsan Hüquqları Komitəsinə, BMT, ATƏT,

AŞPA, Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinə, ATƏT- in Minsk Qrupunun Rusiyalı həmsədri İqor Popova, amerikalı

həmsədri Ceyms Uorlikə, fransalı həmsədri Pier Andreuya və Avropa Parlamentinə göndərilib.

”Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Azərbaycanın dinc əhalisinə və mülki obyektlərinə yönəlmiş artilleriya

zərbələri sübut edir ki, Ermənistan dövləti təcavüzkar siyasəti ilə beynəlxalq hüquq normalarına riayət etməyərək,

beynəlxalq humanitar hüququn və insan haqlarının, xüsusilə 1949-cu il Cenevrə konvensiyaları və ona 1 saylı Əlavə,

həmçinin Uşaqların hüquqlarına dair və İnsan hüquqlarının müdafiəsi və fundamental azadlıqlara dair Konvensiyanı

ciddi şəkildə pozmaqda davam edir. Biz, dünyanın aparıcı, sivil, sülhpərvər dövlətlərini, BMT, ATƏT, Avropa

Şurası, Avropa Birliyini dinc sakinlərin, qocaların, qadınların, körpə uşaqların qətlə yetirilməməsi üçün nəhayət ki,

biganəlikdən əl çəkməyə, təcavüzkar Ermənistanın işğal etdiyi torpaqlardan silahlı qüvvələrini çəkməyə məcbur

edilməsi üçün qəti addımlar atmağa çağırırıq. Regionda sülhün, sabitliyin, əmin-amanlığın təmin olunmasının

yeganə yolu status-kvonun dəyişdirilməsi, Azərbaycan torpaqlarının işğaldan azad olunmasıdır” - deyə bəyanatda

bildirilir.

06 iyul 2017

256

Azərbaycan diaspor təşkilatları Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin növbəti təxribatını pisləyən

bəyanat yayıblar

Türkiyədə fəaliyyət göstərən Türkiyə Azərbaycan Dərnəkləri Federasiyası (TADEF), İstanbul Türkiyə

Azərbaycan Kültür və Dayanışma Dərnəyi (İS-TAD), Eskişəhər Azərbaycanlılar Dərnəyi (ESAZDER), İzmir

Azərbaycan Qardaşlıq və Əməkdaşlıq Dərnəyi (AKİDER), Azərbaycan Türkləri və Dost Dərnəklər Assosiasiyası

Misir Ərəb Respublikasında fəaliyyət göstərən Vətənpərvər” - Azərbaycanın Misirdə Diaspor Təşkilatları Birliyi,

Yaponiyada fəaliyyət göstərən Azərbaycan - Yaponiya Dostluq Mərkəzi, Şimali Kipr Türk Respublikasında

fəaliyyət göstərən Azərbaycan-Kipr Dostluq Cəmiyyəti (AKDC) Azərbaycan torpaqlarını işğal etmiş Ermənistan

Silahlı Qüvvələrinin növbəti təxribatını pisləyən bəyanat yayıblar.

Azərbaycanın Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin 82 və 120 millimetrlik minaatanlardan və dəzgahlı

qumbaraatanlardan atəşə tutulması nəticəsində 1967-ci il təvəllüdlü Quliyeva Sahibə İdris qızı və 2015-ci il

təvəllüdlü Quliyeva Zəhra Elnur qızı qətlə yetirilməsini pisləyən etiraz bəyanatları insan hüquqlarının müdafiəsi ilə

məşğul olan beynəlxalq təşkilatlara ünvanlanıb.

“Bu faciə Azərbaycan torpaqlarının işğal altında saxlanılmasının region üçün nə qədər ciddi təhlükə

olduğunu, eyni zamanda Ermənistan dövlətinin terrorçu mahiyyətini bir daha ortaya qoyur. Dünya

ictimaiyyəti atəşkəs dövründə baş verən təxribatların, hücumların və mülkü şəxslərin qətlə yetirilməsinə lazımi

reaksiya versinlər, bütün bu ədalətsizliklərə seyrçi qalmasınlar” - deyə bəyanatda qeyd olunur.

Bəyanatda, həmçinin, 1992-ci ildə baş verən Xocalı soyqırımının birbaşa icraçısı olan Ermənistanın indiki

prezidenti Sarkisyanın Azərbaycan xalqına dünyanın gözləri qarşısında eyni soyqırımı siyasətini davam etdirdiyi

diqqətə çatdırılır. Sonda isə qeyd olunur ki, bu hadisənin baş verməsi bir daha Ermənistanın bölgədə sabitlik və

əmin-amanlığa ciddi təhlükə və münaqişənin dinc yolla nizamlanması proseslərinə maneə olduğunu göstərir.

Bu gün isə İzmir- Azərbaycan Kültür Evinin təşkilatçılığı ilə İzmir şəhərindəki Azərbaycan Dostluq

Parkında mətbuat üçün brifinq və dinc aksiya planlaşdırılır.

06 iyul 2017

257

Qazaxıstanın Azərbaycanlı gəncləri BMT və ATƏT-ə müraciət ediblər

Qazaxıstan Respublikasının Heydərçi Azərbaycanlı Gənclər Təşkilatı iyulun 4-də Ermənistan silahlı

qüvvələri tərəfindən Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin iriçaplı silahlardan şiddətli atəşə tutulması nəticəsində mülki

şəxslərin öldürülməsi ilə bağlı BMT və ATƏT-ə yazılı müraciət ediblər. Müraciətdə Azərbaycan torpaqlarını işğal

etmiş Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin növbəti təxribatı pislənilib.

Eyni zamanda, baş verən hadisənin beynəlxalq birlik və xaricdəki azərbaycanlılar tərəfindən narahatlığa

səbəb olduğu vurğulanıb və bildirilib ki, Qazaxıstandakı Azərbaycan diasporu bu hadisəni insanlıq əleyhinə

yönəlmiş dəhşətli cinayət hesab edir.

Müraciətin sonunda Gənclər təşkilatının nümayəndələri BMT və ATƏT rəsmilərini baş verən hadisəyə

biganə qalmamağa və Ermənistanın bu əməllərinə sərt reaksiya verməyə çağırıb.

06 iyul 2017

258

Rusiya və Ukraynadakı diaspor təşkilatları Ermənistanın təxribatları ilə bağlı bəyanat yayıb

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi, “AzerRos” azərbaycanlıların milli-mədəni muxtariyyəti və Ukrayna

Azərbaycanlıları Gənclər Birliyi 4 iyul 2017-ci il tarixində Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Füzuli rayonunun

Alxanlı kəndini atəşə tutması nəticəsində mülki şəxslərin - Quliyeva Sahibə İdris qızının, onun nəvəsi 2 yaşlı

Quliyeva Zəhra Elnur qızının həlak olması, Quliyeva Sərvinaz İltifat qızının isə yaralanması faktı ilə bağlı bəyanat

yayıb.

Bəyanat BMT, ATƏT, AŞPA, Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinə, ATƏT- in Minsk Qrupunun Rusiyalı

həmsədri İqor Popova, amerikalı həmsədri Ceyms Uorlikə, fransalı həmsədri Pier Andreuya və Avropa

Parlamentinə göndərilib.

Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin təxribatını pisləyən bəyanatda deyilir: ”Azərbaycanın dinc əhalisinə və

mülki obyektlərinə yönəlmiş artilleriya zərbələri sübut edir ki, Ermənistan dövləti təcavüzkar siyasəti ilə beynəlxalq

hüquq normalarına riayət etməyərək, beynəlxalq humanitar hüququn və insan haqlarının, xüsusilə 1949-cu il

Cenevrə konvensiyaları və ona 1 saylı Əlavə, həmçinin Uşaqların hüquqlarına dair və İnsan hüquqlarının müdafiəsi

və fundamental azadlıqlara dair Konvensiyanı ciddi şəkildə pozmaqda davam edir. Bəyanat müəllifləri dünyanın

aparıcı, sivil, sülhpərvər dövlətlərini, BMT, ATƏT, Avropa Şurası, Avropa Birliyini dinc sakinlərin, qocaların,

qadınların, körpə uşaqların qətlə yetirilməməsi üçün nəhayət ki, biganəlikdən əl çəkməyə, təcavüzkar Ermənistanın

işğal etdiyi torpaqlardan silahlı qüvvələrini çəkməyə məcbur edilməsi üçün qəti addımlar atmağa çağırır: ”Regionda

sülhün, sabitliyin, əmin-amanlığın təmin olunmasının yeganə yolu status-kvonun dəyişdirilməsi, Azərbaycan

torpaqlarının işğaldan azad olunmasıdır” - deyə bəyanatda bildirilir.

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi, “AzerRos” azərbaycanlıların milli-mədəni muxtariyyəti və Ukrayna

Azərbaycanlıları Gənclər Birliyi Alxanlı hadisələri ilə əlaqədar Rusya, Ukrayna, Moldova və Ukraynanın kütləvi

informasiya vasitəlrində Alxanlı hadisəsi ilə bağlı çıxışlar etməyi də planlaşdırır.

06 iyul 2017

259

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin üzvlərindən 2012-2017-ci illərdə Bolqarıstan Respublikasının

Prezidenti Rosen Plevnelievdən 1997-2002-ci illərdə Albaniya Respublikasının Prezidenti Recep

Meydanidən 2007-2011-ci illərdə Latviya Respublikasının

Prezidenti Valdis Zatlersdən

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Zati-aliləri cənab İlham Əliyevə

Hörmətli cənab Prezident.

Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ bölgəsində atəşkəsin növbəti dəfə pozulması və günahsız insanların, xüsusən

də körpə qızın qətlə yetirilməsi və mülki əhaliyə dəyən ziyan bizi hədsiz dərəcədə kədərləndirdi.

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi adından Sizə dərin hüznlə başsağlığı verir və həmçinin cəbhə

bölgəsində vəziyyətin gərginləşməsindən dərin narahatlığımızı bildiririk. Ermənistanın 1994-cü ildə əldə olunmuş

atəşkəs rejimini tez-tez pozması azərbaycanlı uşaqlar da daxil olmaqla mülki əhalinin ölümünə səbəb olur.

Ermənistan ordusunun azərbaycanlı mülki əhaliyə və obyektlərə qarşı bu hücumları beynəlxalq humanitar hüququn

və insan haqlarının ciddi şəkildə pozulması deməkdir.

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin təcrübəli və peşəkar üzvləri kimi münaqişənin davamlı sülh və

dialoq yolu ilə həlli məsələsində Sizə dəstək olmağa hazırıq.

Cənab Prezident, xahiş edirik başsağlığı diləyimizlə bərabər, ən yüksək ehtiramımızı qəbul edin.

Hörmətlə, Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin üzvləri:

Rosen Plevneliev,

2012-2017-ci illərdə Bolqarıstan Respublikasının Prezidenti

Recep Meydani,

1997-2002-ci illərdə Albaniya Respublikasının Prezidenti

Valdis Zatlers,

2007-2011-ci illərdə Latviya Respublikasının Prezidenti

07 iyul 2017

260

2000-2010-cu illərdə Xorvatiya Respublikasının Prezidenti, Xorvatiya-Azərbaycan Dostluq

Cəmiyyətinin sədri Stepan Mesiçdən

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Zati-aliləri cənab İlham Əliyevə

Hörmətli cənab Prezident.

İcazə verin, Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ bölgəsində hərbi vəziyyətin kəşkinləşməsi ilə

bağlı dərin narahatlığımı ifadə edim.

Münaqişə zonasında mülki şəxslərin – iki yaşlı Zəhranın və onun nənəsinin həlak olması xəbəri ilə bağlı

Sizə dərin hüznlə başsağlığı verirəm.

Tezliklə atəşkəs rejiminin bərpa olunmasına, həlli uzanmış bu münaqişənin beynəlxalq hüququn norma və

prinsiplərinə, xüsusilə ərazi bütövlüyü, sərhədlərin toxunulmazlığı çərçivəsində və BMT Təhlükəsizlik Şurasının

müvafiq qətnamələrinin qeyd-şərtsiz yerinə yetirilməsinə uyğun olaraq həllinə ümid edirəm.

Hörmətlə,

Stepan Mesiç

2000-2010-cu illərdə Xorvatiya Respublikasının Prezidenti,

Xorvatiya-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin sədri

07 iyul 2017

261

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin üzvü, İsrailin keçmiş Prezidenti və parlamentin sabiq spikeri

Dalia İtzikdən

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Zati-aliləri cənab İlham Əliyevə

Hörmətli cənab Prezident.

Bu kədərli günlərdə Sizə dəstəyimizi bildirməyi və ölkələrimiz arasındakı möhkəm dostluğu vurğulamağı

vacib hesab etdim.

Zati-aliləri, icazə verin son günlərdə həyatlarını itirənlərlə bağlı başsağlığımı çatdırım və yaralananların

tezliklə şəfa tapmalarını diləyim.

Təəssüf ki, mənim xalqım da münaqişə və itkilərin ağrısını yaxşı bilir. Bu illər ərzində xalqlarımız

əsgərlərinin və mülki əhalisinin canı və qanı bahasına əsas problemlərin öhdəsindən gəlməyi öyrənib.

İndi, Sizin gözəl ölkəniz yeni çağırışla üzləşməyə məruz qalır. Lakin təcrübəmiz bizə inamlı olmağı və heç

vaxt qorxmamağı öyrədib. Heç şübhəm yoxdur ki, Siz güclü rəhbərliyiniz və zəkanızla xalqınızı daha uzun illər hər

kəs üçün sülh və rifah təmin edəcək doğru yolla irəli aparacaqsınız.

İcazə verin, dostlarınız kimi Sizə bir daha həqiqi dəstəyimizi və fikirlərimizi bildirim. Hər zaman Sizə kömək

etməyə hazıram.

Hörmətlə,

Dalia İtzik

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin üzvü,

İsrailin keçmiş Prezidenti və parlamentin sabiq spikeri

07 iyul 2017

262

Gürcüstan Azərbaycanlılarının Milli Konqresi bəyanat yayıb

Gürcüstan Azərbaycanlılarının Milli Konqresi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Füzuli rayonunun Alxanlı

kəndini atəşə tutması nəticəsində mülki şəxslərin - Quliyeva Sahibə İdris qızının, onun nəvəsi 2 yaşlı Quliyeva Zəhra

Elnur qızının həlak olması, Quliyeva Sərvinaz İltifat qızının isə yaralanması faktı ilə bağlı bəyanat yayıb.

Bəyanat BMT, ATƏT, AŞPA, Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinə, ATƏT-in Minsk Qrupunun Rusiyalı

həmsədri İqor Popova, amerikalı həmsədri Ceyms Uorlikə, fransalı həmsədri Pier Andreuya və Avropa Parlamentinə

göndərilib. Bəyanatda Ermənistan ordusunun növbəti təxribatının Gürcüstanda yaşayan azərbaycanlılar tərəfindən

narahatçlılığa səbəb olduğu bildirilib.

Bəyanatda deyilir: ”Azərbaycanın dinc əhalisinə və mülki obyektlərinə yönəlmiş artilleriya zərbələri sübut

edir ki, Ermənistan dövləti təcavüzkar siyasəti ilə beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə riayət etməyərək,

beynəlxalq humanitar hüququn və insan haqlarının, xüsusilə 1949-cu il Cenevrə konvensiyaları və ona 1 saylı Əlavə,

həmçinin Uşaqların hüquqlarına dair və İnsan hüquqlarının müdafiəsi və fundamental azadlıqlara dair Konvensiyanı

ciddi şəkildə pozmaqda davam edir.

Qeyd olunub ki, dünyanın aparıcı, sülhpərvər dövlətləri, beynəlxalq təşkilatlar, BMT, ATƏT, Avropa Şurası,

Avropa Birliyi dinc sakinlərin, qocaların, qadınların, körpə uşaqların qətlə yetirilməməsi üçün təcavüzkar

Ermənistanın işğal etdiyi torpaqlardan silahlı qüvvələrini çəkməyə məcbur edilməsi üçün qəti addımlar atmalıdır.

”Regionda sülhün, sabitliyin, əmin-amanlığın təmin olunmasının yeganə yolu status-kvonun dəyişdirilməsi,

Azərbaycan torpaqlarının işğaldan azad olunmasıdır” - deyə bəyanatın sonunda bildirilir.

07 iyul 2017

263

Avstraliya Azərbaycanlıları Xarici İşlər nazirinə müraciət ünvanlayıb

Avstraliyada fəaliyyət göstərən Avstraliya Azərbaycanlıları Assosiasiyası Ermənistan ordusunun

Azərbaycanın Füzuli rayonunun Alxanlı kəndini atəşə tutması nəticəsində mülki şəxslər Sahibə Quliyevanın və

nəvəsi 2 yaşlı Zəhranın həlak olması, Sərvinaz Quliyevanın isə yaralanması faktları ilə bağlı Avstraliyanın Xarici

İşlər naziri xanım Culi Bişopa müraciət ünvanlayıb.

Müraciətdə bildirilir ki, bu faciə Azərbaycan torpaqlarının işğal altında saxlanılmasının region üçün nə qədər

ciddi təhlükə olduğunu, eyni zamanda, Ermənistan dövlətinin terrorçu və işğalçı mahiyyətini bir daha ortaya qoyur.

“Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın dinc əhalisinə və mülki obyektlərinə yönəlmiş artilleriya

zərbələri sübut edir ki, Ermənistan dövləti təcavüzkar siyasəti ilə beynəlxalq hüquq normalarını, beynəlxalq

humanitar hüququ və insan haqlarını, xüsusilə 1949-cu il Cenevrə konvensiyalarını və ona 1 saylı Əlavəni, həmçinin

uşaqların hüquqlarına dair və insan hüquqlarının müdafiəsi və fundamental azadlıqlara dair Konvensiyanı ciddi

şəkildə pozmaqda davam edir” –deyə müraciətdə bildirilir.

Müraciətdə diqqətə çatdırılıb ki, beynəlxalq təşkilatlar, o cümlədən dünya ictimaiyyəti bu faciəyə biganə

qalmamalı, beynəlxalq hüququn tələblərinə uyğun olaraq təcavüzkar Ermənistana qarşı sərt tədbirlər görməlidir.

07 iyul 2017

264

Türkiyə QHT-ləri Ermənistanın təxribatını pisləyən birgə bəyanat yayıb

Türkiyə Azərbaycan Dərnəkləri Federasiyasının (TADEF) təşəbbüsü ilə Türkiyədə fəaliyyət göstərən qeyri

hökumət təşkilatları 2017-ci il iyulun 4-də Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın Füzuli rayonunun Alxanlı

kəndini atəşə tutması nəticəsində mülki şəxslər Sahibə Quliyevanın və nəvəsi 2 yaşlı Zəhranın həlak olması ilə bağlı

bəyanat qəbul edib.

Bəyanat insan hüquqlarının müdafiəsi ilə məşğul olan beynəlxalq təşkilatlara göndərilib. Sənəddə bildirilir

ki, Ermənistan Azərbaycan ərazisinin beşdə birini işğal edən, Xocalı soyqırmı da daxil olmaqla dəfələrə

soyqırımı törətmiş əliqanlı bir dövlətdir, günahsız, müdafiəsiz, mülkü şəxsləri öldürməyi adət edib. Qeyd olunub ki,

Ermənistan dövləti işğal etdikləri topraqlardan qeyd-şərtsiz çıxarılmayınca bölgədə sülh və sabitlyin bərqərar olması

mümkün olmayacaq.

Bəyanatda ikili standartlı siyasət yürüdən dövlətlərin Ermənistana havadarlıq etməsi pislənilib, dünyanın

sivil, sülhpərvər dövlətlərindən baş vermiş bu faciəyə ədalətli qiymət verməsi tələb olunub.

Qətnaməni Türkiyənin 40- yaxın QHT-si imzalayıb.

07 iyul 2017

265

Türkiyənin Mərmərə Vəqfi Ermənistan ordusunun Azərbaycanın dinc sakinlərini qətlə yetirməsi ilə

bağlı bəyanat yayıb

Türkiyənin Mərmərə Qrupu Strateji və Sosial Araşdırmalar Vəqfi Ermənistan silahlı qüvvələrinin iyulun 4-

də Azərbaycanın Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin sakinləri 2 yaşlı Zəhra Quliyevanı və nənəsini vəhşicəsinə qətlə

yetirməsi ilə bağlı etiraz bəyanatı yayıb.

“Ermənistan ordusunun mülki insanları qətlə yetirməsi insanlıq əleyhinə cinayətidir” sərlövhəsi ilə ölkə

KİV-lərinə yayılan bəyanatın mətni Mərmərə Qrupu Strateji və Sosial Araşdırmalar Vəqfinin rəsmi saytında da yer

alıb.

Bəyanatda qeyd olunur ki, “Ermənistanın təcavüzkar ordusunun Azərbaycanın dinc sakinlərini qətlə

yetirməsi və mülki obyektlərinin dağıdılması ilk dəfə deyil. Bütün türk dünyası bu cinayəti unutmamalıdır”.

07 iyul 2017

266

Qırğızıstandakı Azərbaycan diaspor təşkilatları beynəlxalq təşkilatlara müraciət ünvanlayıb

Bişkekdə fəaliyyət göstərən Türkdilli Dövlətlərin Siyasətinə Dəstək Fondu və "Xəzər" İssık Kul

Azərbaycanlıları İctimai Birliyi Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Füzuli rayonunun Alxanlı kəndində törətdiyi

təxribat ilə əlaqədar keçirdiyi tədbirdə beynəlxalq təşkilatlara və dünyanın aparıcı dövlətlərinin liderlərinə müraciət

ünvanlayıblar.

Müraciətdə bildirilib ki, Ermənistan Silahlı qüvvələri tərəfindən işğal olunan Azərbaycan torpaqlarının azad

olunması ilə bağlı BMT-nin 4 qətnaməsinin qəbul olunmasına baxmayaraq, Ermənistanın işğalçı siyasəti bu gün də

davam etməkdədir. "Ermənistan hərbi-siyasi rəhbərliyi mülki əhalini, o cümlədən uşaqları hədəfə alaraq bölgədə

gərginliyin daha da artırılmasına yönəlmiş təxribat xarakterli fəaliyyətlərini davam etdirir.”-deyə müraciətdə qeyd

olunub.

Müraciət müəllifləri Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Füzuli rayonunun Alxanlı kəndində törətdiyi təxribatı

qətiyyətlə pisləyərək və beynəlxalq təşkilatları, o cümlədən BMT-ni, Avropa İttifaqını, Avropa Şurasını, ATƏT-in

Minsk qrupunu, İslam Əməkdaşlıq Təşkilatını və dünyanın aparıcı dövlətlərinin liderlərini mülki şəxsləri, məsum

körpələri, qadın və qocaları hədəf seçən bu terror və vandalizm cinayətini törədənlərin tezliklə cəzalandırılması

istiqamətində səylərini birləşdirməyə çağırıblar.

Müraciətdə həmçinin bildirilib: “Ötən ilin aprel ayında təmas xəttində baş verən təxribatlar zamanı Ali Baş

Komandan Prezident İlham Əliyevin ətrafında sıx birləşmiş Azərbaycan xalqının ordu və dövlətlə birliyini,

qalibiyyət əzmini, haqq-ədalətin bərpası, Vətən torpağı uğrunda hər an şəhid olmağa hazır olduğunu bütün dünya

gördü. Biz indi də Ali Baş komandan Prezident İlham Əliyevin yanındayıq, istənilən vaxt əlimizə silah alıb qisas

almağa, işğal altındakı torpaqlarımızı azad etməyə hazırıq.”

07 iyul 2017

267

Niderlandda fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatları beynəlxalq qurumlara etiraz

məktubları göndərib

Niderland Krallığında fəaliyyət göstərən “Ana Vətən” Avropa Azəbaycanlı Qadınlar Birliyi və “Odlar

yurdu” Cəmiyyəti Azərbaycan torpaqlarını işğal etmiş Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin növbəti təxribatını pisləyən

bəyanat yayıblar.

Azərbaycanın Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin 82 və 120 millimetrlik minaatanlardan və dəzgahlı

qumbaraatanlardan atəşə tutulması nəticəsində 1967-ci il təvəllüdlü Quliyeva Sahibə İdris qızı və 2015-ci il

təvəllüdlü Quliyeva Zəhra Elnur qızı qətlə yetirilməsini pisləyən etiraz bəyanatları insan hüquqlarının müdafiəsi ilə

məşğul olan beynəlxalq təşkilatlara ünvanlanıb.

Bəyanatda bu faciənin Azərbaycan torpaqlarının işğal altında saxlanılmasının region üçün nə qədər ciddi

təhlükə olması, eyni zamanda Ermənistan dövlətinin terrorçu mahiyyətini bir daha açması vurğulanır. Niderlanndakı

soydaşlarımız dünya ictimaiyyətini atəşkəs dövründə baş verən təxribatlara, hücumlara və dinc əhalinin qətlə

yetirilməsinə lazımi reaksiya verməyə, bütün bu ədalətsizliklərə biganə qalmamağa çağırıb.

Etiraz məktubunda, həmçinin, 1992-ci ildə baş verən Xocalı soyqırımının birbaşa icraçısı olan Ermənistanın

indiki prezidenti Sarkisyanın Azərbaycan xalqına qarşı dünyanın gözləri qarşısında eyni soyqırımı siyasətini davam

etdirdiyi diqqətə çatdırılır. Müraciətin sonunda qeyd olunur ki, bu hadisənin baş verməsi bir daha Ermənistan

bölgədə sabitlik və əmin-amanlığa ciddi təhlükə və münaqişənin dinc yolla nizamlanması proseslərinə maneə

olduğunu göstərir.

Bəyanat BMT-yə, İnsan Hüquqları üzrə Avropa Məhkəməsinə, Avropa Parlamentinə, Avropada

Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatına, Avropa Şurası Parlament Assambleyasına göndərilib.

07 iyul 2017

268

Acariyadakı Gürcüstan-Azərbaycan Xeyriyyə Cəmiyyəti Ermənistan silahlı qüvvələrinin təxribatlarını

qətiyyətlə pisləyir

Azərbaycanın Batumidəki baş konsulluğundan AZƏRTAC-a bildiriblər ki, Acariyada yaşayan

azərbaycanlılar Ermənistan silahlı qüvvələrinin Füzuli rayonunun Alxanlı kəndini atəşə tutması nəticəsində mülki

şəxslərin öldürülməsindən ciddi narahatdırlar.

Acarıstan Muxtar Respublikasında fəaliyyət göstərən Gürcüstan-Azərbaycan Xeyriyyə Cəmiyyəti

Ermənistan silahlı qüvvələrinin Füzuli rayonunun Alxanlı kəndini atəşə tutması nəticəsində mülki şəxslərin

öldürülməsi faktı ilə bağlı bəyanat yayıb.

Bəyanatda Ermənistan ordusunun növbəti təxribatının Gürcüstanın qərbində, Acarıstan Muxtar

Respublikasında yaşayan azərbaycanlıların narahatlığına səbəb olduğu bildirilir.

Bəyanatda deyilir: “Azərbaycanın dinc əhalisinə və mülki obyektlərinə yönələn artilleriya zərbələri sübut

edir ki, Ermənistan dövləti təcavüzkar siyasəti ilə beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə riayət etmir. Əksinə,

beynəlxalq humanitar hüququn və insan haqlarının, xüsusilə BMT-nin, 1949-cu il Cenevrə konvensiyalarının,

həmçinin uşaqların hüquqlarına dair və insan hüquqlarının müdafiəsi və fundamental azadlıqlara dair Konvensiyanı

ciddi şəkildə pozmaqda davam edir”.

Bəyanatda qeyd olunur ki, Acariyada yaşayan azərbaycanlılar Azərbaycan dövlətinin, Ali Baş Komandan,

Prezident İlham Əliyevin həyata keçirdiyi xarici siyasəti dəstəkləyir və daim tarixi Vətənləri Azərbaycanla bir

yerdədirlər. Bəyanat gürcü mətbuatında da geniş işıqlandırlıb. “Adjara” PS qəzeti məlum hadisələrlə bağlı məlumat

dərc edib.

07 iyul 2017

269

Münhendə etiraz aksiyası keçirilib

İyulun 7-də Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərində Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin növbəti təxribatına

etiraz olaraq, Almaniyanın Münhen şəhərində etiraz aksiyası keçirilib.

Aksiyadan öncə azərbaycanlı və türk icmasının nümayəndələri Münhenin mərkəzi məscidində Qafqaz

Müsəlmanları İdarəsinin (QMİ) sədri Şeyxülislam Allahşükür Paşazadənin çağırışına uyğun olaraq cümə namazı

zamanı 4 iyul erməni təxribatı qurbanlarının - qətlə yetirilmiş dinc Füzuli sakinlərinin xatirələrini yad edib, onların

şəninə Quran oxuyub, ruhları üçün dualar ediblər.

Münhen Azərbaycanlıları Mədəniyyət Mərkəzi və Bavariya Türk Dərnəkləri Federasiyası birgə təşkilatçılığı

ilə şəhərin mərkəzində keçirilmiş etiraz aksiyasında Ermənistanın işğalçılıq və soyqırımı siyasəti, təcavüzkar ölkənin

hərbçilərinin mülki şəxsləri atəşə tutması və dinc əhalinin erməni gülləsindən həyatını itirməsi barədə hadisə dünya

birliyinin diqqətinə çatdırılıb. Aksiyada çıxış edən Münhen Azərbaycanlıları Mədəniyyət Mərkəzinin rəhbəri Səttar

Kərimov və Bavariya Türk Dərnəkləri Federasiyasının sədri Mahir Zeytinoğlu dünya dövlətlərini, beynəlxalq

təşkilatları Ermənistanın təcavüzkar siyasətinə sərt reaksiya verməyə çağırıblar. Qeyd edək ki, aksiya Almaniyada

nəşr olunan türkdilli qəzetlər tərəfindən də geniş işıqlandırılıb.

Aksiyanın sonunda Münhen şəhərinin azərbaycanlı və türk icması adında beynəlxalq təşkilatlara

ünvanlanmış müraciət qəbul olunub. Müraciətdə dünya birliyindən Ermənistanın işğalçılıq siyasətinə son qoyulması

üçün qəti tədbirlər görülməsi tələb edlib, beynəlxalq ictimaiyyətin baş verənlərə laqeyd qalmasının Ermənistanın

daha ağır cinayətlər törətməsinə səbəb olacağından narahatlıq ifadə olunub.

07 iyul 2017

270

Türkiyədən və Azərbaycandan olan tanınmış ziyalılar beynəlxalq ictimaiyyətə müraciət ünvanlayıblar

Ankarada Türkiyə və Azərbaycandan olan bir qrup ziyalı Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin sakinləri

Allahverdiyeva Sahibə və onun 2 yaşlı nəvəsi Quliyeva Zəhranın erməni hərbçiləri tərəfindən vəhşicəsinə qətlə

yetirilməsi faktı ilə bağlı mətbuat konfransı keçirib.

Yeni Türkiyə Strateji Araşdırmaları Mərkəzində təşkil olunan mətbuat konfransında iştirak edən tanınmış

alimlər və siyasətçilər Füzuli rayonunun Alxanlı kəndində törədilən qanlı hadisə ilə bağlı beynəlxalq ictimaiyyətə

ünvanlanan bəyanat imzalayıblar. Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının üzvü, professor Aygün Əttar

media təmsilçilərini ziyalılar adından beynəlxalq ictimaiyyətə ünvanlanan bəyanatın mətni ilə tanış edib.

Bəyanatda diqqətə çatdırılır ki, Alxanlı kəndində baş vermiş qanlı hadisə ermənilərin Xocalı soyqırımı da

daxil olmaqla, Azərbaycan xalqına qarşı törətdikləri amansız cinayətlərin davamıdır. Bu, Ermənistanın dövlət

səviyyəsində həyata keçirdiyi daha bir terror aktıdır.

Müraciətdə deyilir: “Biz, dünyanın aparıcı, sivil, sülhpərvər dövlətlərini, BMT-ni, Avropa İttifaqını, Avropa

Şurasını və ATƏT-i dinc sakinlərin, qocaların, qadınların, körpə uşaqların qətlə yetirilməməsi üçün, nəhayət,

biganəliyə son qoymağa, təcavüzkar Ermənistanın Azərbaycanın işğal olunmuş torpaqlarından silahlı qüvvələrini

çəkməyə məcbur edilməsi üçün qəti addımlar atmağa çağırırıq. Regionda sülhün, sabitliyin, əmin-amanlığın təmin

olunmasının yeganə yolu status-kvonun dəyişdirilməsi, Azərbaycan torpaqlarının işğaldan azad olunmasıdır”.

İyulun 20-dək imza üçün açıq olan bəyanatın mətni BMT, Avropa İttifaqı, Avropa Şurası, ATƏT, o

cümlədən ATƏT-in Minsk qrupunun həmsədri olan ölkələrin Türkiyədəki diplomatik nümayəndəliklərinə

göndəriləcək.

İstanbul, 8 iyul, АZƏRTAC

271

Azərbaycanlılar Berlində etiraz aksiyası keçirdi

Berlin Azərbaycan Evinin və Azərbaycanlı Tələbələr və Elmi İşçiləri Birliyinin təşkilatçılığı ilə Berlin

şəhərinin Branderburq qapıları meydanında Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin Füzuli rayonun Alxanlı kəndində

törətdiyi hərbi təxribatla əlaqədar piket keçirib.

Aksiyada Ermənistanın işğalçılıq siyasətinə son qoyulması üçün beynəlxalq ictimaiyyətdən qəti addımlar

atmağı tələb edilib. Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin 82 və 120 millimetrlik minaatanlardan və dəzgahlı

qumbaraatanlardan atəşə tutması nəticəsində 1967-ci il təvəllüdlü Quliyeva Sahibə İdris qızı və 2015-ci il təvəllüdlü

Quliyeva Zəhra Elnur qızının qətlə yetirilməsinin insanlıq əleyhinə cinayət olduğunu vurğulayan soydaşlarımız

Ermənistana qarşı sərt sanksiyalar tətbiq edilməsinin zəruriliyini vurğulayıblar.

Aksiya iştirakçıları dünya azərbaycanlılarının torpaqların işğaldan azad olunması üçün Azərbaycan

dövlətinin atdığı bütün addımları dəstəklədiyini ifadə ediblər. Qeyd olunub ki, Azərbaycan torpaqlarının işğaldan

azad olunması regionda davamlı sülhün və sabitliyin təmin olunmasının yeganə yoludur.

Piketin sonunda iştirakçılar adından dünya ictimaiyyətinə ünvanlanmış müraciət qəbul olunub.

08 iyul 2017

272

Belqraddakı Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi Ermənistan ordusunun Alxanlıda mülki insanları

qətlə yetirməsi ilə bağlı bəyanat yayıb

Belqrad şəhərində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi iyulun 4-də Ermənistan silahlı

qüvvələrinin Füzuli rayonunun Alxanlı kəndini atəşə tutması nəticəsində Azərbaycanın mülki əhalisinin qətlə

yetirilməsi ilə əlaqədar bəyanat yayıb. Azərbaycanın Serbiyadakı səfirliyindən AZƏRTAC-a bildirilib ki, bəyanatda

Alxanlı kəndinin atəşə tutulması nəticəsində ikiyaşlı Zəhra Quliyevanın və onun nənəsi Sahibə Allahverdiyevanın

qətlə yetirildiyi, Sərvinaz Quliyevanın yaralandığı, mülki obyektlərə ciddi ziyan dəydiyi qeyd olunub. Bu hücumun

Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüz etdiyi 1980-ci illərin sonundan bəri Azərbaycanın mülki əhalisinə - uşaq,

qadın, ahıl insanlara və mülki obyektlərə edilən yeganə hücum olmadığı bildirilib.

Buna misal olaraq 1992-ci ildə Ermənistan silahlı qüvvələrinin bölgədə yerləşən 366-cı sovet motoatıcı

alayının dəstəyi ilə Xocalıya hücumu və günahsız insanların qətlə yetirilməsi və şəhəri yerlə-yeksan edilməsi qeyd

olunub. 1994-cü ildə atəşkəs rejiminin rəsmən qüvvəyə minməsinə baxmayaraq, Ermənistan ordusunun dinc

Azərbaycan əhalisinə qarşı zorakılıq siyasətini davam etdirdiyi, bunun nəticəsində 2011-ci ilin mart ayında snayper

atəşi ilə Ağdam rayonunun Orta Qərvənd kənd sakini 10 yaşlı Fariz Bədəlovun, 2011-ci ilin iyul ayında isə

Ermənistan tərəfindən uşaq oyuncağına quraşdıraraq Tovuz çayına atılmış bombanın partlaması nəticəsində 13 yaşlı

Aygün Şahmalıyevanın qətlə yetirilməsi, onun anası Elnarə Şahmalıyevanın yaralandığı da qeyd olunub.

Diqqətə çatdırılıb ki, bu qanlı hadisələr Ermənistanın təcavüzkar siyasətini və Azərbaycanın suverenliyi,

ərazi bütövlüyü və beynəlxalq səviyyədə tanınmış sərhədlərinin toxunulmazlığını təsdiq edən və işğalçı qüvvələrin

Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən dərhal çıxarılmasını tələb edən BMT TŞ-nin 1993-cü il tarixli 822, 853,

874, 884 saylı qətnamələrə məhəl qoymadığını sübuta yetirir. Ermənistanın BMT Baş Məclisinin “Azərbaycanın

işğal olunmuş ərazilərində vəziyyət” adlı 14 mart 2008-ci il tarixli, AŞ PA-nın 2005-ci il tarixli 1416 saylı

qətnamələrinə və digər sənədlərə məhəl qoymadığı da bildirilib. Ermənistanın Azərbaycan mülki əhalisinə və mülki

obyektlərə birbaşa və qəsdən hücumları, beynəlxalq humanitar hüququn və insan haqlarının, xüsusilə 1949-cu il

Cenevrə konvensiyasının və ona 1 saylı Əlavənin, həmçinin uşaqların hüquqlarına və insan hüquqlarının müdafiəsi

və fundamental azadlıqlara dair Konvensiyanın ciddi şəkildə pozulması kimi dəyərləndirilib.

Bəyanatın sonunda Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi bütün dünya ictimaiyyətini və beynəlxalq təşkilatları,

o cümlədən münaqişənin həlli ilə məşğul olan ATƏT-in Minsk qrupunu Ermənistanın qeyd olunan hərəkətlərini

pisləməyə, Ermənistandan silahlı qüvvələrini dərhal Azərbaycanın işğal olunmuş ərazilərindən çıxarmağı tələb

etməyə və Ermənistan-Azərbaycan münaqişəsinin tezliklə sülh yolu ilə tənzimlənməsi üçün qətiyyətli addımlar

atmağa çağırıb.

Bakı, 8 iyul, AZƏRTAC

273

Polşadakı azərbaycanlı gənclər Ermənistan səfirliyi qarşısında aksiya keçirib

İyulun 8-də Polşada fəaliyyət göstərən Azərbaycanlı Gənclər Şurası tərəfindən Ermənistanın Varşavadakı

səfirliyi qarşısında aksiya keçirilib. Ermənistan silahlı qüvvələrinin iki Azərbaycan mülki şəxsini öldürməsi və

Azərbaycanın Dağlıq Qarabağ regionunda təcavüzü davam etdirməsinə etiraz məqsədilə keçirilən aksiyada Polşada

yaşayan Azərbaycanlı gənclər iştirak edib.

Aksiyada çıxış edənlər xarici ölkələrdə, o cümlədən Polşada yaşayan azərbaycanlıların baş vermiş hadisədən

sarsıldığını, dünya birliyindən bu faciəyə ədalətli qiymət verilməsini gözlədiklərini bildiriblər. Bildirilib ki, bu

hüznlü hadisə bütün dünya azərbaycanlılarının kədər və hiddətinə səbəb olmuşdur. Etirazçılar Füzulinin Alıxanlı

kənd sakinləri - 50 yaşlı Sahibə Allahverdiyeva və onun 2 yaşlı nəvəsi Zəhra Quliyevanın qətlə yetirilməsi,

Ermənistanın təcavüzü və Qarabağın azərbaycanlı əhalisinə qarşı törədilən etnik təmizləmə ilə bağlı məlumatların

əks olunduğu bukletləri şəhər sakinlərinə paylayıblar.

İştirakçılar Ermənistan ordusunun işğal olunmuş Azərbaycan torpaqlarından çıxarılması, dövlətlərin ərazi

bütövlüyünə hörmətlə yanaşılması, girovların dərhal azad edilməsi üçün beynəlxalq birliyi Ermənistan dövlətinə

təzyiq göstərməyə çağırıblar.

Aksiyanın sonunda Polşadakı azərbaycanlı gənclər adından etiraz bəyanatı səfirliyin poçt qutusuna atılıb.

08 iyul 2017

274

Azərbaycanlılar Ermənistanın Almaniyadakı səfirliyi qarşısında etiraz aksiyası təşkil edib

İyulun 9-da azərbaycanlılar Ermənistanın Almaniyadakı səfirliyi qarşısında etiraz aksiyası keçirib.

AZƏRTAC xəbər verir ki, Dünya Azərbaycanlılar Assambleyası və Alman-Azərbaycan Mədəniyyət Evinin

təşkilatçılığı ilə reallaşan aksiyada iyulun 4-də Azərbaycanın Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin və mülki

obyektlərinin atəşə tutulması nəticəsində Sahibə Allahverdiyeva və nəvəsi 2 yaşlı Zəhranın həlak olması insanlığa

qarşı cinayət kimi qiymətləndirilib. Soydaşlarımız bu hadisəni Ermənistan dövlətinin təcavüzkar və terrorçu

mahiyyətini əks etdiridiyini vurğulayıblar.

Aksiyada Ermənistanın işğalçılıq və soyqırımı siyasətinə etiraz ifadə edən şüarlar səsləndirilib, 4 iyul

təxribatı zamanı həlak olmuş 2 yaşlı Zəhra Quliyevanın fotoşəkillərindən ibarət plakatlar nümayiş etdirilib. Çıxış

edənlər xarici ölkələrdə, o cümlədən Almaniyada yaşayan azərbaycanlıların baş vermiş hadisədən sarsıldığını, dünya

birliyindən bu faciəyə ədalətli qiymət verilməsini gözlədiklərini bildiriblər. Qeyd olunub ki, dinc sakinlərin həlak

olması faktlarının təkrarlanması bir daha göstərir ki, Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal olunmuş ərazilərdə

mövcudluğu regionda sülhün təmin olunmasına, münaqişənin danışıqlar masası arxasında həll edilməsinə maneə

yaradan başlıca amildir. Soydaşlarımız Azərbaycan dövlətinin ölkənin ərazi bütövlüyünün bərpası yönündə bütün

addımlarını dəstəklədiklərini ifadə ediblər. Bildirilib ki, bu hüznlü hadisə bütün dünya azərbaycanlılarının kədər və

hiddətinə səbəb olmuşdur. Daha sonra işğalçı ordunun bugünə qədər dəfələrlə uşaq ölümlərinə səbəbkar olması və

yüzlərcə uşağı qətl etməsinə etiraz olaraq səfirliyin giriş qapısına gəlincik buraxılmışdır. Bu addımın simvolik

mənası həm də ondan ibarətdir ki, bu gün Ermənistan cinayətkar hakimiyyəti oyuncaqları ilə oynamalı olan körpələri

qətl edir. Piketin sonunda iştirakçılar adından səfirliyin poçt qutusuna Ermənistan hakimiyyətinə etiraz bəyanatı

atılıb.

Bakı, 9 iyul, AZƏRTAC

275

Özbəkistandaki Azərbaycan Milli Mədəniyyət Mərkəzi ermənilərin Alxanlı kəndindəki təxribatları ilə bağlı

bəyanat yayıb

Özbəkistandaki Azərbaycan Milli Mədəniyyət Mərkəzi bu ölkədə yaşayan azərbaycanlılar adından

Ermənistan silahlı qüvvələrinin Füzuli rayonun Alxanlı kəndindəki təxribatları ilə bağlı Birləşmiş Millətlər Təşkilatı,

Avropada Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatına (ATƏT), Avropa Parlamentinə, ATƏT-in Minsk qrupunun

həmsədr ölkələrinə bəyanat ünvanlayıb. Bəyanatda bildirilir ki, Ermənistan silahlı qüvvələrinin növbəti təxribatı

bütün dünyada yaşayan azərbaycanlılar kimi Özbəkistandakı azərbaycanlıları da dərindən sarsıdıb. Ermənistan

silahlı qüvvələrinin Alxanlı kəndinə hücumu nəticəsində Sahibə Allahverdiyeva və onun iki yaşlı nəvəsi Zəhra qətlə

yetirilib, Sərvinaz Quliyeva isə ağır yaralanıb. Bu faciə Azərbaycan torpaqlarının işğal altında saxlanmasının region

üçün nə qədər ciddi təhlükə olduğunu, eyni zamanda Ermənistan dövlətinin terrorçu mahiyyətini bir daha ortaya

qoyur.

Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycanın dinc əhalisinə və mülki obyektlərinə yönəlmiş artilleriya

zərbələri sübut edir ki, Ermənistan dövləti öz təcavüzkar siyasəti ilə beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərini

pozur, beynəlxalq humanitar hüququn və insan haqlarının, xüsusilə 1949-cu il Cenevrə konvensiyaları və ona 1 saylı

əlavə, həmçinin Uşaqların hüquqlarına dair və İnsan hüquqlarının müdafiəsi və fundamental azadlıqlara dair

Konvensiyanı ciddi şəkildə pozmaqda davam edir. Bəyanatda beynəlxalq qurumlar təcavüzkara qarşı konkret

addımlar atmağa, beynəlxalq hüquq normalarına uyğun sərt sanksiyalar tətbiq etməyə çağırılır. “Biz bu ağır və çətin

günlərdə sonsuz kədər və hiddətimizi ifadə edərək, həlak olanların ailələrinə, yaxınlarına, bütün Azərbaycan xalqına

dərin hüznlə başsağlığı veririk. Bəyan edirik ki, Azərbaycan dövlətinin torpaqlarımızın işğaldan azad olunması,

təcavüzkarın cəzalandırılması istiqamətində atdığı bütün addımları dəstəkləyirik. Əminik ki, Azərbaycan dövləti bu

qanlı cinayəti törədənlərin layiqli cəzalarını alması üçün bütün zəruri tədbirləri görəcək. Regionda sülhün, sabitliyin,

əmin-amanlığın təmin olunmasının yeganə yolu status-kvonun dəyişdirilməsi, Azərbaycan torpaqlarının işğaldan

azad olunmasıdır”,-deyə bəyanatda vurğulanır.

Daşkənd, 10 iyul AZƏRTAC

276

Alman-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin üzvləri Almaniya Bundestaqına müraciət edib

Almaniyanin Bonn şəhərində fəaliyyət göstərən Alman-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin üzvləri

Ermənistan ordusunun növbəti təxribatı ilə bağlı Almaniya Bundestaqına müraciət ediblər. Müraciətdə bildirilib ki,

Ermənistan silahlı qüvvələrinin Alxanlı kəndinə hücumu zamanı Sahibə Allahverdiyeva və onun iki yaşlı nəvəsi

Zəhranın qətlə yetirilməsi, Sərvinaz Quliyevanın ağır yaralanması ilə nəticələnən bu hadisə Bonn şəhərindəki

azərbaycanlıların narahatlığına səbəb olub. “Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin hələ də həllini tapmaması, xüsusilə də,

münaqişə çərçivəsində ağır silahlarla mülki əhaliyə qarşı hücumlar edilməsi, beynəlxalq humanitar hüquqa və insani

dəyərlərə ziddir. Ona görə də, dünya ictimaiyyəti 2 yaşlı günahsız körpənin və yaşlı qadının öldürülməsinə səssiz

qalmamalıdır. Mülki əhaliyə qarşı hücumları qətiyyətlə pisləyir, hücum zaman həyatlarını itirənlərə Allahdan

rəhmət, yaralılara şəfa diləyirik”,-deyə müraciətdə bildirilib.

Müraciətdə, Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi, Ermənistanın işğalçılıq siyasəti, 2016-cı

il aprel ayında təcavüzkar dövlətin təmas xəttindəki təxribatları haqda məlumat verilib. Qeyd edilib ki, bu əməllərlə

Ermənistan beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərinə riayət etmədiyini bir daha sübut edir.

Müraciətdə, həmçinin Xocalı soyqırımına da toxunulub. "Xocalıya qədər azərbaycanlılar bizimlə sadəcə

zarafat etdiklərini düşünürdülər. Azərbaycanlılar elə bilirdilər ki, ermənilər dinc əhaliyə əl qaldıra bilməyən

insanlardır. Bütün bu düşüncələri dəyişmək lazım idi. Belə də oldu",-Ermənistan prezidenti Serj Sarkisyanın 2000-

ci ildə Qarabağ üzrə tanınmış britaniyalı ekspert Tomas de Valla verdiyi müsahibə zamanı işlətdiyi bu ifadələr

Ermənistan hakimiyyətinin yürütdüyü işğalçı siyasətin bariz nümunəsidir. Bu siyasət bu gün də Sarkisyanın

rəhbərliyi altında davam etdirilir”- deyə bildirilib.

10 iyul 2007

277

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin üzvləri Viktor Yuşşenkodan və Leonid Kravçukdan

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti Zati-aliləri cənab İlham Əliyevə

Möhtərəm cənab Prezident, əzizimiz İlham Heydər oğlu!

İcazə verin, Azərbaycan üçün bu ağır günlərdə, Dağlıq Qarabağda yenə də dinc azərbaycanlı sakinlərin həlak

olduğu, münaqişənin isə yenidən qızışdığı bir vaxtda Sizə və xalqınıza möhkəm dəstəyimizi ifadə edək.

Təcavüzkarın və onun mütəffiqlərinin belə addımları bütün sivil dünya üçün təhlükəyə çevrilir. Biz ümid edirik ki,

dünya birliyi bu faciəli hadisələrin lazımınca qiymətləndirilməsində həmrəylik nümayiş etdirəcək. Əziz İlham

Heydər oğlu, Qarabağ yarası və ölkənizin hər bir sakininin hiss etdiyi ağrı-acı biz ukraynalılara hər kəsdən daha

aydın və yaxındır. Azərbaycan kimi, Ukrayna da ərazisində növbəti dondurulmuş münaqişə və anklav yaradılması

üçün bütün cəhdlərə baxmayaraq, var gücü ilə öz ərazi bütövlüyünü bərpa etməyə çalışır. Odur ki, Azərbaycanın

ərazi bütövlüyü və müstəqilliyi Ukrayna üçün və şəxsən bizim üçün həmişə müasir geosiyasətin dəyişməz

postulatlarından biri olub və bundan sonra da olacaq. Sizin əsası atanız, Prezident Heydər Əliyev tərəfindən

qoyulmuş müdrik dövlət siyasətiniz sayəsində Azərbaycan dinlərin, mədəniyyətlərin və sivilizasiyaların dinc yanaşı

mövcud olduğu dövlət nümunəsidir, tolerantlıq və multikulturalizm isə uğurlu dövlət siyasətinə çevrilib. Belə

quruculuq siyasəti Azərbaycanın Qərb ilə yanaşı, bütün dünya ilə yaxınlaşmasına hər vəchlə mane olan ölkələrdə

həsəd hissi və müqavimət doğurmaya bilməz.

Hörmətli cənab Prezident, bizə yaxşı məlumdur ki, bugünkü vəziyyətdə hadisələrin inkişafı təkcə

Azərbaycan xalqının və Azərbaycan Ordusunun gücündən və mütəşəkkilliyindən deyil, həm də başqa ölkələrin dəqiq

mövqeyindən asılıdır. Biz inanırıq ki, Sizin ölkə tezliklə yenə də öz torpaqlarına və sərhədlərinə nəzarət etmək,

düşmən tərəfindən işğal olunmuş və dağıdılmış əraziləri bərpa etmək imkanı əldə edəcək. Möhtərəm cənab

Prezident, icazə verin, çoxillik əməkdaşlığa, bizim üçün prinsipial olan bütün məsələlərdə, o cümlədən Ukraynanın

ərazi bütövlüyü, onun Avropaya istiqamətlənmiş gələcəyi və müstəqilliyi məsələlərində dəstəyinizə və nöqteyi-

nəzərinizə görə Sizə bir daha sonsuz təşəkkürümüzü bildirək. Bizə Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin işində

fəal iştirak etmək imkanı yaratdığınıza görə də Sizə minnətdarıq. İcazə verin, Sizə öz ehtiramımızı və ən xoş

arzularımızı ifadə edək, gözəl ölkənizə davamlı inkişaf və firavanlıq diləklərimizi çatdıraq.

Hörmətlə, Viktor Yuşşenko Ukraynanın prezidenti (2005-2010),

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin üzvü Leonid Kravçuk

Ukraynanın prezidenti (1991-1994) Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin üzvü

Bakı, 10 iyul, AZƏRTAC

278

İsveç Azərbaycanlıları Konqresi Ermənistan səfirliyinə məktub göndərib

İsveç Azərbaycanlıları Konqresi iyulun 4-də Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin Ermənistan silahlı qüvvələri

tərəfindən atəşə tutulması nəticəsində 2 yaşlı Zəhra Quliyevanın və nənəsi 50 yaşlı Sahibə Allahverdiyevanın həlak

olması ilə bağlı İsveç Krallığının Resytaqına, parlament üzvlərinə, Baş nazirə, Xarici İşlər Departamentinə,

jurnalistlər birliyi olan – Svenska Pen təşkilatına məktub ünvanlayıblar.

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsindən AZƏRTAC-a verilən məlumata görə, Ermənistan silahlı

qüvvələrinin iyulun 4-də Füzuli rayonunun Alıxanlı kəndini atəşə tutması nəticəsində biri iki yaşlı uşaq olmaqla 2

dinc sakinin həlak olması və daha birinin yaralanması faktı məktubda geniş qeyd olunub. Bununla yanaşı, məktubda

bildirilib ki, Azərbaycanın torpaqlarını işğal etməklə kifayətlənməyən Ermənistan dövləti müxtəlif təxribatlar

törədərək beynəlxalq konvensiyaları ciddi şəkildə pozmaqda davam edir. Sonda isə İsveç Krallığının qanunverici və

icraedici orqanlarından baş verən hadisəyə obyektiv qiymət verilməsi və rəy bildirilməsi xahiş olunub.

İsveç Azərbaycanlıları Konqresi Alxanlı kəndində törədilən hərbi təxribata etiraz olaraq Ermənistanın bu

ölkədəki səfirliyinə də etiraz məktubu ünvanlayıb.

Məktubda deyilir: “Ermənistan ordusunun Azərbaycanın Füzuli rayonunun Alxanlı kəndini atəşə tutması

nəticəsində kəndin dinc sakinləri qətlə yetirilib. Biz-İsveç Azərbaycanlıları Konqresi bu ölkədə yaşayan

azərbaycanlılar adından günahsız dinc əhaliyə qarşı törədilən bu cinayət aktına etirazımı bildiririk”.

Sonda isə vurğulanıb ki, Ermənistan silahlı qüvvələrinin növbəti təxribatı vandalizm aktıdır və bu, bir daha

Ermənistan dövlətinin terrorçu mahiyyətini təsdiqləyir.

Bakı, 10 iyul, AZƏRTAC

279

Nant şəhərində yaşayan azərbaycanlılar beynəlxalq təşkilatlara müraciət göndərib

Fransanın Nant şəhərində yaşayan azərbaycanlılar tərəfindən Ermənistan ordusunun Füzuli rayonunun

Alxanlı kəndində törətdiyi növbəti təxribata etiraz əlaməti olaraq toplantı keçirilib. Toplantıdan öncə tədbir

iştirakçıları məsciddə 4 iyul erməni təxribatı qurbanlarının - qətlə yetirilmiş dinc Füzuli sakinlərinin xatirələrini

yad edib, onların şəninə Quran oxuyub, ruhları üçün dualar ediblər.

Nant şəhərində yerləşən Türk mədəniyyət mərkəzində keçirilən toplantıda Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin

Alxanlı kəndinə hücumu nəticəsində mülki şəxslərin həlak olmasının Fransada yaşayan azərbaycanlıların

narahatlığına səbəb olduğu vurğulanıb və bildirilib ki, bu hadisə işğalçı Ermənistanın beynəlxalq hüququ, insan

haqlarını kobud şəkildə pozmasını bir daha nümayiş etdirir.

Tədbirin sonunda baş vermiş hadisə ilə əlaqədar Fransada yaşayan azərbaycanlılar adından müraciət qəbul

edilib. Müraciət İnsan Hüquqları komitəsinə, BMT, ATƏT, AŞPA, Avropa İnsan Haqları Məhkəməsinə, ATƏT- in

Minsk Qrupunun həmsədrlərinə və Avropa Parlamentinə göndərilib.

Müraciətdə beynəlxalq birlikdən işğalçı Ermənistana qarşı sərt sanksiyaların tətbiq olunması tələb edilib.

11 iyul 2007

280

Antalya Azərbaycan Kültür və Həmrəylik Dərnəyi etiraz bəyanatı yayıb

Antalya Azərbaycan Kültür və Həmrəylik Dərnəyi Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin sakinləri

Allahverdiyeva Sahibə və onun 2 yaşlı nəvəsi Quliyeva Zəhranın Ermənistan Silahlı qüvvələri tərəfindən vəhşicəsinə

qətlə yetirilməsi ilə bağlı bəyanat yayıb.

Bəyanatda Azərbaycan torpaqlarının iyirmi faizini işğal edən Ermənistanın bilərəkdən və sistemli şəkildə

beynəlxalq hüququn norma və prinsiplərini pozaraq, mülki insanları, xüsusilə qadın və uşaqları hədəf aldığı bu

vəziyyətin beynəlxalq ictimaiyyət tərəfindən araşdırılmasına, Ermənistanın işğal etdiyi Azərbaycan ərazilərindən

qeyd-şərtsiz çəkilməsi üçün zəruri sanksiyaların tətbiq edilməsinə çağırılıb.

Bəyanatında Ermənistan ordusu tərəfindən Azərbaycan ərazilərində törədilən təcavüz və təxribat faktlarının

hiddətlə qarşılandığı vurğulanıb. Antalya Azərbaycan Kültür və Həmrəylik Dərnəyi mülki əhali, o cümlədən

uşaqların qətlə yetirilməsinə dünya ictimaiyyəti və beynəlxalq təşkilatlardan sərt mövqe nümayiş etdirməyi tələb

edib.

11 iyul 2007

281

Qazaxıstanda fəaliyyət göstərən beynəlxalq qurumlar Alxanlıda mülki insanları qətlə yetirməsi ilə

bağlı bəyanat yayıb

Qazaxıstanda fəaliyyət göstərən beynəlxalq qurumlar, araşdırma mərkəzləri, qeyri-hökumət təşkilatları,

Azərbaycan diasporu iyulun 4-də Ermənistan ordusunun Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin sakinlərini qətlə

yetirməsi ilə bağlı bəyanatlarla çıxış ediblər. Dünya Axıska Türkləri İctimai Birliyinin, uyğurların “Turan dünyası”

Beynəlxalq Fondunun, “Xəzər” İctimai Birliyinin, eləcə də “Ozan” Təşkilatının bəyanatlarında vurğulanır ki,

Ermənistan silahlı qüvvələrinin təxribatı nəticəsində yaşlı qadın və onun 2 yaşlı nəvəsinin öldürülməsi, digər mülki

şəxsin yaralanması və mülki obyektlərə ziyan vurulması qəbul edilməzdir. Mənzil-qərargahı Almatı şəhərində olan

Türk Xalqları Mədəniyyət Vəqfinin bəyanatında bildirilir ki, mülki əhaliyə və mülki obyektlərə birbaşa və qəsdən

hücumlar, beynəlxalq humanitar hüquqa və insan haqlarına, xüsusilə Cenevrə konvensiyalarına və uşaqların

hüquqlarına ziddir.

Qazaxıstanda akkreditə olunmuş Birləşmiş Millətlər Təşkilatının nümayəndəliyinə, “Qırmızı Xaç”

“UNICEF” Beynəlxalq uşaq təşkilatına, ATƏT-in Astana ofisinə ünvanlanmış bəyanatda deyilir ki, baş vermiş

hadisənin məsuliyyəti tam şəkildə Ermənistanın siyasi-hərbi rəhbərliyinin üzərinə düşür. Ermənistanın növbəti hərbi

təxribatı Qazaxıstan mətbuatı tərəfindən də geniş işıqlandırılıb. “Kazinform” İnformasiya agentliyində Azərbaycan

Xarici İşlər Nazirliyinin bəyanatına geniş yer verilib. Vurğulanıb ki, azyaşlı uşağın öldürülməsi Ermənistanın işğalçı

siyasətinin iç üzünü göstərir. Beynəlxalq ictimaiyyət bu hadisələrdən dərhal nəticə çıxarmalı, təcavüzkar tərəfi sülh

prosesinə ciddi maneə yaradan əməllərdən çəkindirməlidir.

Astana, 12 iyul, АZƏRTAC

282

Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin fəaliyyət dairəsi genişdir

Diaspora Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında

önəmli rol oynayır Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti Azərbaycanın diaspora təşkilatlatları arasında öz fəaliyyəti ilə seçilir. Avropa

Azərbaycan Cəmiyyəti 2008-ci ilin noyabr ayında işə başlayıb. Ondan dörd il öncə isə London Azərbaycan

Cəmiyyəti kimi fəaliyyət göstərib. Təşkilatın Birləşmiş Krallıq, Belçika, Fransa, Almaniya və Türkiyədə ofisləri,

Azərbaycanda isə nümayəndəliyi vardır. Təşkilatın missiyasının bir hissəsi olaraq, Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti

mütəmadi olaraq sərgilər, konsertlər, kitab nəşrləri və təqdimatların daxil edildiyi çoxistiqamətli mədəniyyət

layihəsini həyata keçirir. Bu layihələr Azərbaycan mədəni irsinin, Azərbaycan milli-mədəni dəyərlərinin

qorunmasını, Avropa cəmiyyətinin mədəni həyatına Azərbaycan gənclərinin daha yaxşı inteqrasiyasını, təhsilin

inkişaf etdirilməsini, dostluq, etimad və xalqlar arasında anlaşmanı təşviq edir. Dünya ictimaiyyəti incəsənət,

memarlıq, ədəbiyyat, teatr, kino, rəqs və musiqi sahələri də daxil olmaqla, Azərbaycanın bütün növ mədəniyyət

sahələri barədə məlumatlandırılır. Bundan başqa Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti Azərbaycanı Avropada siyasi,

iqtisadi və mədəni aspektdən də tanıdır.

Cəmiyyətin xətti ilə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılması üçün

çoxsaylı kitablar, jurnal və qəzetlər nəşr edilib. Bir sözlə Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı həqiqətlərin Avropada

insanlara çatdırilmasında cəmiyyət önəmli rol oynayır. Füzuli rayonunun Alxanlı kəndində yaşlı qadının və onun

ikiyaşlı nəvəsinin qətlə yetirilməsi ilə bağlı hadisə, erməni vəhşiliyinin iç üzünün açılmasında Avropa Azərbaycan

Cəmiyyəti fəaliyyəti öz nəticələrini verir. Azərbaycan Cəmiyyətinin Berlin ofisi tərəfindən verilən sorğuya cavab

olaraq Almaniya Bundestaqındakı CDU/CSU parlament qrupunun üzvü Stefan Mayer bəyanatı bunu aydın göstərir.

Sovet İttifaqının süqutu zamanı Ermənistan və Azərbaycan arasında mütəmadi olaraq zorakılıq halların baş verdiyini

bildirən Stefan Mayer qeyd edib ki, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi iki ölkənin silahlı qüvvələri arasında qanlı döyüşlərə

səbəb olub.

Bəyanatda deyilir: Bu münaqişə hər iki tərəf üçün köçkün axınının yaranması və minlərlə günahsız insanın

ölümü ilə yadda qalıb. Bu qanlı savaşda iyirmi beş minə yaxın insan həlak olub, bir milyona yaxın dinc sakin isə

didərgin düşüb. Müharibə nəticəsində Ermənistan nəinki Dağlıq Qarabağı, həmçinin ətrafdakı yeddi rayonu işğal

edib. 1993-cü ildə Azərbaycan ərazisinin bir hissəsinin hərbi işğalı Birləşmiş Millətlər Təşkilatının Təhlükəsizlik

Şurası tərəfindən pislənilib. Almaniya Federativ Respublikası tərəfindən dəstəklənən bu tələb indiyədək qüvvədədir.

Stefan Mayer vurğulayıb ki, dünya ictimaiyyəti Dağlıq Qarabağı Azərbaycan Respublikasının ayrılmaz

hissəsi kimi tanıyır. Avropa İttifaqı və Almaniya bu münaqişənin yalnız sülh yolu ilə həll ola biləciyinə əmindirlər.

2010-cu ildə Dağlıq Qarabağda keçirilmiş parlament seçkiləri nə Avropa İttifaqı, nə də Almaniya tərəfindən tanınıb.

Avropa Təhlükəsizlik və Əməkdaşlıq Təşkilatı (ATƏT) çərçivəsində fəaliyyət göstərən Minsk Qrupu 1992-ci ildən

bu günədək regionda sülh yaratmağa çalışır. Dağlıq Qarabağın işğalı beynəlxalq hüquq üzrə öhdəlikləri pozur.

BMT Xartiyasının II maddəsinin 3 və 4-cü bəndlərinə əsasən, bütün ölkələr öz aralarındakı mübahisələri elə

həll etməlidir ki, beynəlxalq hüquq, təhlükəsizlik və ədalət prinsipləri pozulmasın. BMT-nin hər bir üzvü digər

ölkənin ərazi bütövlüyünə təhlükə altına ala biləcək və təşkilatın məramına zidd hərəkətlərdən çəkinməlidir.

Azərbaycanın ərazi bütövlüyü bərpa olunmalı, məcburi köçkünlər öz vətənlərinə qayıtmalıdırlar. Göründüyü kimi

Azərbaycanın ərazi bütövlüyü Almaniya tərəfindən dəstəkləndiyi deputatın dilindən bir də səslənir.

Bəyanatda daha sonra deyilir: 2012-ci ildə Almaniya Bundestaqında Dağlıq Qarabağ münaqişəsinin 20

illiyinə həsr olunmuş toplantıda CDU/CSU parlament qrupunun xarici əlaqələr üzrə işçi qrupu münaqişənin həlli

yollarına dair müzakirələr keçirib və öz təkliflərini verib. Bundestaq deputatının fikrincə, münaqişənin sülh yolu ilə

həlli və münasibətlərin normallaşması bütün regionda sosial və iqtisadi impulslar yaradacaq. Bu baxımdan Almaniya

Bundestaqında fəaliyyət göstərən CDU/CSU parlament qrupunun xarici əlaqələr üzrə işçi qrupu, BMT, NATO və

ATƏT kimi qurumlar münaqişə tərəflərinə bir daha müraciət edərək Dağlıq Qarabağ məsələsinin həlli üçün səyləri

artırmağa çağırıblar. Tərəflər arasında aparılan danışıqlarda ilk növbədə təmas xəttinə yaxın ərazidə yaşayan dinc

sakinlərin təhlükəsizlik məsələləri müzakirə predmetinə çevrilməli və öz həllini tapmalıdır. Bundan başqa,

Ermənistanın Azərbaycana qarşı təcavüzünün ağır nəticələri və iyulun 4-də Azərbaycanın Füzuli rayonunun Alxanlı

kəndinin sakini - 2 yaşlı Zəhra Quliyevanın qətli ilə bağlı Almaniya Xarici İşlər Nazirliyində (XİN) müzakirələr

aparılıb. Azərbaycan Respublikasının İnsan Hüquqları üzrə Müvəkkili (Ombudsman) Aparatının rəhbəri Aydın

Səfixanlı və bir qrup əməkdaşın Almaniyaya səfəri çərçivəsində bu ölkənin XİN departament rəhbəri Ekart Blaurok

ilə görüş keçirilib. Görüşdə Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü nəticəsində insanların fundamental hüquqlarının

pozulması haqqında geniş məlumat verilib, habelə 4 iyulda Azərbaycanın Füzuli rayonunun Alxanlı kəndinin erməni

silahlı birləşmələri tərəfindən atəşə tutulduğu, 2 yaşlı Zəhra Quliyevanın və nənəsi Sahibə Quliyevanın qətlə

yetirildiyi bildirilib. Həmçinin, Azərbaycan Ombudsmanın bu hadisə ilə bağlı qəbul etdiyi Bəyanat Almaniya XİN-

ə təqdim edilib. Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin fəaliyyət sahəsinə bunlarla yanaşı Avropa və Azərbaycan arasında

biznes əlaqələrini dəstəklənməsi də daxildir. O təşkilatların əməkdaşlıq əlaqələri qurması və mövcud biznes

əlaqələrinin region boyu genişlənməsi üçün platform yaradır.

283

Bundan başqa, əsas fikir yaradıcıları, qərar qəbul edənlər və digər siyasi, akademik dairlər və vətəndaş

cəmiyyətilə əlaqəli şəxslərin Azərbaycan barədə məlumatını artırmaq üçün çalışır. Öz məqsədləri çərçivəsində

Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti maraqlanan tərəflər, fikir formalaşdıran və qərar qəbul edən tərəflərlə görüşlər təşkil

edir, siyasətçilər, jurnalistlər və biznes adamlarının tanışlıq məqsədilə keçirilən iş səyahətlərini təşkil edir. Eyni

zamanda dəyirmi masalar, seminarlar, mühazirələr və konfranslara təşkilatçılıq edir, hesabatlar, bülletenlər və

kitablar hazırlayır. Həmçinin Azərbaycan barəsində «100 suala cavab» kitabı nəşr olunub. Avropa Azərbaycan

Cəmiyyətinin hər ay işıq üzü görən qəzeti bir sıra Avropa ölkələrinin parlament üzvlərinə paylanır. Cəmiyyətin

Xocalı soyqırımı haqqında nəşr etdiyimiz kitab da dünyanın müxtəlif universitet və institutlarına paylanıb.

Göründüyü kimi Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin fəaliyyət dairəsi genişdir. Bu isə öz-özlüyündə onu

deməyə əsas verir ki, dövlət tərəfindən lazımı səviyyədə dəstəklənən diaspor təşkilatlarının qazanacağı uğurlar və

Azərbaycan naminə görəcəyi təqdirəlayiq işlər öz bəhrəsini verir və bu fəaliyyət qarşıdakı illərdə Azərbaycanın

xaricdə tanıdılmasında daha böyük uğurlara səbəb olacaq.

Üç nöqtə-2017- 15 iyul - № 123. - S. 5.

284

Lobbi maraqlarının sifarişçisi olan təşkilatın Azərbaycana qarşı kampaniyasını soydaşlarımız

etirazla qarşılayıblar

Lobbi maraqlarının sifarişçisi olan təşkilatın Azərbaycana qarşı kampaniyasını soydaşlarımız etirazla

qarşılayıblar. Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin mətbuat xidmətindən AZƏRTAC-a bildiriblər ki, Avropada

fəaliyyət göstərən Dünya Azərbaycanlıları Assambleyası “Mütəşəkkil Cinayətkarlıq və Korrupsiya Hesabatı”

(OCCRP) layihəsinin “hesabatı” ilə bağlı etiraz bəyanatı yayıb.

Bəyanatda qeyd edilir ki, beynəlxalq hüququ, bütün beynəlxalq təşkilatların qətnamə, qərar, bəyanatlarını

ayaqlar altına atan işğalçı Ermənistan hakimiyyətini müxtəlif adlar altında qorumağa çalışan bəzi qüvvələr hədəfi

saptırmağa, diqqəti digər istiqamətlərə yönəltməyə cəhdlər edirlər. Avropadakı soydaşlarımız hesab edirlər ki,

OCCRP adlanan təşkilatın növbəti addımının da məhz bu səylərin tərkib hissəsi olduğunu hazırlanan bu tipli

“araşdırma”lardan görməmək mümkün deyil. Assambleya üzvlərinin fikrincə, bu gün Arakanda dünyanın gözü

önündə insanlıq dramı yaşanırkən, Yəməndə, Somalidə insanlar su, qida, tibbi ehtiyaclarını qarşılaya bilmədiyindən

fəlakətlə üz-üzəykən, Suriya, İraq, Əfqanıstanda günahsız sivil insanlar qətl edilirkən, dünyanın gözü qarşısında

Dağlıq Qarabağ problemi kimi haqsızlıq varkən müxtəlif qurumların bu tipli “araşdırma”larının məqsədi aydındır:

“Bu tip “araşdırma”ların erməni lobbisi tərəfindən idarə olunduğunu sadə bir faktla sübut etmək mümkündür.

Təsadüfi deyil ki, OCCRP-nin yaydığı həmin materialın əsas müəlliflərindən biri milliyyətcə ermənidir, eyni

zamanda, “Guardian”da dərc olunmuş məlum məqalənin müəllifləri sırasında Dina Naqapetyan adlı erməni əsilli

şəxs də var”.

Diaspor təşkilatı hesab edir ki, bu cür qərəzli kampaniyalar Azərbaycanı öz prinsipial mövqeyindən

çəkindirməyəcək: “Özlərini demokrat, ədalət carçısı, hüquq müdafiəçisi elan edən bəzi dövlətlərin alovlandırdığı,

Tunis, Misir, Liviya, Suriya, İraq, Əfqanıstan və bir çox ölkələrdə bərqərar etdikləri “demokratiya” sizlərə dərs

olmadımı?! Unutmaq lazım deyil ki, bu “yazı” çap olunan ölkələrdən birinin (Danimarka) mətbu orqanları bir neçə

il öncə milyonlarla inanclı insanların sevgi və hörmət bəslədiyi Məhəmməd peyğəmbəri təhqir etməkdən, inanclı

insanların hissiyyatı ilə oynamaqdan belə çəkinməmişdilər. Bununla bağlı yüz minlərlə insan etiraz etsə də yazıların

müəllifləri “söz azadlığı” pərdəsi altında dəstəklənmişdilər.

Diaspor təşkilatı hansısa qaranlıq dairələr tərəfindən maliyyələşdirilən bu cür qurumların “araşdırmasını”

mənfur erməni lobbisinin növbəti gedişi hesab etdiyini vurğulayıb. “Dünyanın müxtəlif ölkələrinə səpələnmiş

azərbaycanlılar adından narahatlığını bildirərək bəyan edirik ki, bu təşkilatla bağlı araşdırmalara başlayıb belə

addımların əsl sifarişçilərini ortaya çıxaracağıq”, - deyə bəyanatda bildirilir.

Bakı, 7 sentyabr, AZƏRTAC

285

Serbiyadakı Azərbaycan diaspor təşkilatı bəyanat yayıb

Serbiyada fəaliyyət göstərən Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi son dövrlər bəzi xarici kütləvi informasiya

vasitələrində, o cümlədən “The Guardian” və “The Washington Post” qəzetlərində Azərbaycan əleyhinə dərc edilmiş

məqalələrlə bağlı bəyanat yayıb. Bəyanatda bildirilir ki, bu məqalələr ölkəmizə qarşı aparılan qarayaxma

kampaniyasının tərkib hissəsidir və məqsəd Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzuna zərbə vurmaqdır. Məqalələrdə əksini

tapmış böhtan xarakterli məlumatların Corc Soros və erməni dairələri tərəfindən maliyyələşdirilən, qeyri-şəffaf

məqsədlər üçün yaradılmış “The Organized Crime and Corruption Reporting Project” (OCCRP) təşkilatına istinadən

verilməsi kampaniyanın kifayət qədər qərəzli olduğunu bir daha təsdiqləyir.

“Azərbaycan regionun yeganə ölkəsidir ki, müstəqil siyasət yürüdərək regional təhlükəsizliyin təmin

olunmasına öz töhfəsini verir, eyni zamanda iqtisadiyyatını, hərbi qüdrətini artıraraq regionda aparıcı dövlətə

çevrilib. Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevin apardığı məqsədyönlü və müdrik siyasətin

uğurlu nəticəsidir ki, ölkəmizdə dünya standartlarına uyğun azad, plüralist media formalaşıb. Diqqətə çatdırılır ki,

ölkəmizin sürətli inkişafı, Azərbaycanın uğurlu dövlət kimi özünü təsdiq etməsi, modern, tolerant cəmiyyət imici

antiazərbaycan və islamofob dairələri narahat edir. “Biz, Serbiyada yaşayan azərbaycanlılar, Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin uğurlu daxili və xarici siyasətini alqışlayır, ölkəmizin beynəlxalq aləmdə qazandığı

uğurlara kölgə salmaq istəyən siyasi qüvvələrə qarşı mübarizədə səylərimizi əsirgəməyəcəyik”- deyə bəyanatın

sonunda bildirilir.

11 sentyabr 2017

286

ÜAK Azərbaycan əleyhinə yayılmış məlumatla bağlı bəyanat yayıb

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi (ÜAK) xarici kütləvi informasiya vasitələrində ölkəmiz əleyhinə

yayılmış məlumatla bağlı bəyanat yayıb. Bəyanatda “The Organized Crime and Corruption Reporting Project”

(OCCRP) təşkilatına istinadən yayılmış materialların tamamilə əsassız, qərəzli və təxribat xarakterli olduğu qeyd

edilib. “Burada əsas məqsəd Azərbaycanın beynəlxalq aləmdəki mövqeyinə xələl gətirməkdir. Məhz bu təşkilat

əvvəllər də Azərbaycan əleyhinə yalançı və qərəzli materialları hazırlayaraq ABŞ, Böyük Britaniya, Almaniya,

Danimarka və digər ölkələrin kütləvi informasiya vasitələrində yayılmasını təmin edib”- deyə bəyanatda bildirilir.

Bəyanatda qeyd edilir ki, Azərbaycana qarşı dərc edilmiş məqalənin müəlliflərindən birinin Dina

Naqapetyan adlı erməni əsilli şəxsin olması bir daha sübut edir ki, bu çirkin ittihamların arxasında erməni lobbisi

dayanır.

“Biz, Rusiyada yaşayan azərbaycanlılar Azərbaycan Respublikası Prezidentinin həyata keçirdiyi uğurlu

daxili və xarici siyasətini alqışlayır, ölkəmizin beynəlxalq aləmdə qazandığı uğurlara kölgə salmaq istəyən siyasi

qüvvələrə qarşı mübarizədə səylərimizi əsirgəməyəcəyimizi bəyan edirik”- deyə bəyanatın sonunda bildirilir.

12 sentyabr 2017

287

Türkiyədəki Azərbaycan diaspor təşkilatları bəyanat yayıb

Türkiyədə fəaliyyət göstərən Türkiyə Azərbaycan Dərnəklər Federasiyası “Mütəşəkkil Cinayətkarlıq və

Korrupsiya Hesabatı” (OCCRP) layihəsinin “hesabatı” ilə bağlı etiraz bəyanatı yayıb.

Bəyanatda qeyd edilir ki, son günlər bəzi xarici ölkələrin kütləvi informasiya vasitələrində Azərbaycan

haqqında əsası olmayan materialların yayılması ölkəmiz əleyhinə qarayaxma kampaniyasının tərkib hissəsidir: “The

Guardian” və “The Vaşiqnton Post” qəzetlərində dərc edilən məqalələrin hamısı uydurmadır, qərəzli düşüncənin

məhsuludur.

Bunların arxasında beynəlxalq aləmdə saxtakar, fırıldaqçı, yalançı imicini qazanan qüvvələr dayanır. Belə

qüvvələrlə əlbir olan erməni lobbisi Azərbaycana qarşı mütəmadi olaraq çirkin kampaniya aparır. Azərbaycan

əleyhinə dərc edilmiş məqalənin müəlliflərindən birinin erməni əsilli şəxs olması kampaniyanın erməni lobbisinin

dəstəyi ilə həyata keçirildiyini göstərir.

“Azərbaycan gənc dövlət olmasına baxmayaraq, müstəqil xarici və daxili siyasət aparır. Ərazisinin iyirmi

faizi Ermənilər tərəfindən işğal edilmiş və bunun nəticəsində 1 milyondan artıq vətəndaşı qaçqın və məcburi köçkün

vəziyyətinə düşmüşdür. Baş verənlərə dünya ictimaiyyəti eləcə də, “Mütəşəkkil Cinayətkarlıq və Korrupsiya

Hesabatı” (OCCRP) adlanan təşkilat heç bir formada reaksiya verməyib”- deyə bəyanatda vurğulanır.

TADEF üzvləri bəyanatda Azərbaycan Prezidentinin siyasətini dəstəklədiklərini, doğma Vətənin milli

maraqlarının müdafiəsi üçün hər cür fədakarlığa hazır olduqlarını vurğulayıblar.

12 sentyabr 2017

288

Rumıniya azərbaycanlıları bəyanat yayıb

Rumıniya-Azərbaycan Gənclər və Mədəniyyət Assosiasiyası Azərbaycan əleyhinə xarici mediada yayılmış

məqaləyə etiraz əlaməti olaraq bəyanat yayıb. Bəyanatda bildirilir: ”Son zamanlar Azərbaycana qarşı bəzi xarici

mətbuat orqanlarında, o cümlədən “The Guardian” və “The Washington Post” qəzetlərində dərc edilmiş məqalələr

vasitəsi ilə ölkəmizə qarşı aparılan qarayaxma kampaniyasının məqsədi Azərbaycanın imicini zədələmək və onun

haqqında mənfi beynəlxalq rəy formalaşdırmaqdır. Məqalələrdə əksini tapmış məlumat böhtan xarakterlidir”.

Bəyanatda qeyd olunur ki, Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin apardığı müdrik siyasət

nəticəsində vətəndaş cəmiyyəti quruculuğunu inkişaf modeli seçən Azərbaycan mətbuatı demokratiya və aşkarlığın

mühüm vasitəsi kimi xalqımıza öz ali məqsədlərini həyata keçirmək yolunda bələdçi rolunu oynayır. Bildirilir ki,

Azərbaycan Respublikasının sürətli inkişafı, müstəqil daxili və xarici siyasəti bəzi maraqlı dairələri, xüsusilə

Ermənistan və erməni lobbisini ciddi narahat edir. Bu kampaniyanın geniş yayılmasında da erməni lobbisi, onun

təsiri altında olan anti-Azərbaycan qüvvələri yaxından iştirak edirlər.

"Biz, Rumıniyada yaşayan azərbaycanlılar bir daha bəyan edirik ki, ölkəmizə qarşı qarayaxma

kampaniyasının tərkib hissəsi kimi xarici KİV-də dərc edilmiş məqalələr qərəzlidir, əsassızdır, təxribat xarakterlidir

və Azərbaycana qarşı bəlli dairələr tərəfindən təşkil olunub." - deyə Rumıniya azərbaycanlılarının yaydığı bəyanatda

vyrğulanır.

12 sentyabr 2017

289

Belarus azərbaycanlıları xarici mediada Azərbaycan haqqında yazılanlara etiraz edib

Belarusda fəaliyyət göstərən Azərbaycan İcmaları Konqresi xarici mediada Azərbaycan haqqinda yayılmış

materallarla bağlı bəyanat yayaraq narahatlığını və etirazını bildirib. Bəyanatda qeyd edilir ki, “The Organized Crime

and Corruption Reporting Project” təşkilatının hesabatı əsasında Azərbaycanın əleyhinə hazırlanmış və ”

Washington Post”, “The Guardian”, eləcə də digər Avropa qəzetlərində dərc olunmuş yazılar qərəzli xarakter daşıyır.

“Məlumdur ki, bu yazıların arxasında Azərbaycana və onun rəhbərliyinə qarşı çıxan beynəlxalq aləmdə

fırıldaqçı, yalançı, saxtakar imici ilə tanınmış Corc Soros və onunla birgə fəaliyyət göstərən, Azərbaycan əleyhinə

çirkin kampaniya aparan erməni lobbisi dayanır” – bəyanatda belə deyilir.

Bəyanatda daha sonra deyilir ki, Azərbaycan əleyhinə olan bu qüvvələrin cəhdləri heç bir nəticə verməyib:

““The Guardian” qəzetindəki məqalənin müəlliflərindən birinin erməni Dina Naqapetyan olması bir daha bu

iftiraların ermənipərəst qüvvələrin növbəti iyrənc əməli olduğunu sübut edir”.

Belarus azərbaycanlıları icması Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin uğurlu daxili və xarici siyasətini

dəstəklədiyini bəyan edərək bildirir ki, ölkəmizin uğurlarını beynəlxalq aləmdə kiçiltməyə çalışan siyasi qüvvələrlə

mübarizədə səylərini əsirgəməyəcəklər.

12 sentyabr 2017

290

Niderland Krallığında yaşayan soydaşlarımız etiraz bəyanat ilə çıxış ediblər

"Ana Vətən" Niderland Azərbaycanlı Qadınlar Birliyi və “Odlar yurdu” cəmiyyəti bəzi xarici kütləvi

informasiya vasitələrində, o cümlədən “The Guardian” və “The Washington Post” qəzetlərində Azərbaycan əleyhinə

yazıların dərc olunmasını pisləyən bəyanatla çıxış ediblər. Ayrı-ayrılıqda bəyanat yayan hər iki təşkilat hesab edir

ki, bu yazılar ölkəmizə qarşı aparılan qarayaxma kampaniyasının və informasiya müharibəsinin tərkib hissəsidir və

məqsəd Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzuna zərbə vurmaqdır.

“Azərbaycanla bağlı eyni mövqedən çıxış edən Corc Soros və erməni lobbisinin birgə məhsulu bu

yazılar tamamilə əsassız, qərəzli və böhtan xarakterlidir. Düşünürük ki, bu məqalələrin hazırlanması Azərbaycanın

regionda və dünyada artan nüfuzu və inkişafına qısqanc münasibətin nəticəsidir. Belə ki, bu gün müstəqil siyasət

yürüdən Azərbaycan regional təhlükəsizliyin təmin olunmasına öz töhfəsini verir, eyni zamanda iqtisadiyyatını,

hərbi qüdrətini artıraraq bölgənin aparıcı dövlətinə çevrilib. Bundan başqa, Cənubi Qafqazda davamlı sülhün və

sabitliyin yaradılmasında, Avropanın enerji təhlükəsizliyinin təmin olunmasında Azərbaycan əvəzsiz rol oynayır.

Bütün bunlar isə ölkəmizə düşmən mövqe sərgiləyən bəzi siyasi dairələri narahat edir və onları Azərbaycana qarşı

qərəzli və təxribat xarakterli kampaniyalar aparmağa sövq edir” – bəyanatda belə deyilir.

Sonda Niderlandda yaşayan soydaşlarımız Azərbaycan Respublikası Prezidentinin uğurlu daxili və xarici

siyasətini alqışladığını bildirir, ölkəmizin beynəlxalq aləmdə qazandığı uğurlara kölgə salmaq istəyən siyasi

qüvvələrə qarşı mübarizədə səylərini əsirgəməyəcəyini bəyan edir.

12 sentyabr 2017

291

Litvada yaşayan soydaşlarımız Azərbaycana qarşı kampaniyaya etiraz edir

Litvanın Klaypeda şəhərində fəaliyyət göstərən “Azeris” cəmiyyəti son vaxtlar xarici mediada ölkəmizə

qarşı aparılan kampaniyaya etiraz olaraq bəyanat yayıb. Bəyanatda Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham

Əliyevin apardığı daxili və xarici siyasəti dəstəkləyən soydaşlarımız məhz bunun nəticəsində ölkəmizdə davamlı,

dayanıqlı inkişafa əsaslanan iqtisadiyyatın, dünya standartlarına uyğun azad medianın formalaşdığını, azad və

sağlam rəqabətə əsaslanan biznes mühitinin bərqərar olduğunu bildirir. Onların fikrincə, bəzi xarici kütləvi

informasiya vasitələrində Azərbaycana qarşı aparılan kampaniya ölkəmizin inkişafı, beynəlxalq aləmdə artan nüfuzu

ilə bağlıdır.

Bəyanat deyilir: “Son zamanlar Azərbaycan əleyhinə bəzi xarici KİV-lərdə, o cümlədən “The Guardian” və

“The Washington Post” qəzetlərində dərc edilmiş məqalələr vasitəsi ilə ölkəmizə qarşı aparılan qarayaxma

kampaniyasının məqsədi Azərbaycanın beynəlxalq nüfuzuna kölgə salmaqdır. Məqalələrdə əksini tapmış böhtan

xarakterli məlumatların Corc Soros və erməni dairələri tərəfindən maliyyələşdirilən, qeyri-şəffaf məqsədlər üçün

yaradılmış “The Organized Crime and Corruption Reporting Project” (OCCRP) təşkilatına istinadən verilməsi

kampaniyanın kifayət qədər qərəzli olduğunu bir daha təsdiqləyir”.

Litvada yaşayan soydaşlarımız hesab edir ki, Azərbaycan əleyhinə dərc edilmiş məqalənin müəllifləri

sırasında Dina Naqapetyan adlı erməni əsilli şəxs olması faktı da bir daha bu çirkin ittihamların arxasında erməni

lobbisinin dayandığını sübut edir. Bəyanatda təəssüflə vurğulanır ki, bəzi siyasi mərkəzlər Azərbaycanı "kənardan

idarə olunan dövlətə" çevirmək cəhdlərindən əl çəkmir: “Bu kampaniya həmin cəhdlərin davamı olmaqla

Azərbaycanın öz müstəqilliyini nə qədər çətin və mürəkkəb geosiyasi şərtlər altında qurduğunu bir daha nümayiş

etdirir”.

Bəyanatın sonunda soydaşlarımız Azərbaycan Respublikası Prezidentinin uğurlu daxili və xarici siyasətini

alqışladığını, ölkəmizin beynəlxalq aləmdə qazandığı uğurlara kölgə salmaq istəyən siyasi qüvvələrə qarşı

mübarizədə səylərini əsirgəməyəcəyini bəyan edir.

15 sentyabr 2017

292

Moldova azərbaycanlıları xarici mediada Azərbaycan haqqında yazılanlara etiraz edib

Moldova Azərbaycanlıları Konqresi xarici mediada Azərbaycan haqqında yayılmış materallarla bağlı

bəyanat yayaraq narahatlığını və etirazını bildirib. Bəyanatda qeyd edilir ki, “The Organized Crime and Corruption

Reporting Project” təşkilatının hesabatı əsasında Azərbaycanın əleyhinə hazırlanmış və ” Washington Post”, “The

Guardian”, eləcə də digər Avropa qəzetlərində dərc olunmuş yazılar qərəzli xarakter daşıyır.

“Məlumdur ki, bu yazıların arxasında Azərbaycana və onun rəhbərliyinə qarşı çıxan beynəlxalq aləmdə

fırıldaqçı, yalançı, saxtakar imici ilə tanınmış Corc Soros və onunla birgə fəaliyyət göstərən, Azərbaycan əleyhinə

çirkin kampaniya aparan erməni lobbisi dayanır” – bəyanatda belə deyilir.

Bəyanatda daha sonra deyilir ki, Azərbaycan əleyhinə olan bu qüvvələrin cəhdləri heç bir nəticə verməyib:

“The Guardian” qəzetindəki məqalənin müəlliflərindən birinin erməni Dina Naqapetyan olması bir daha bu iftiraların

ermənipərəst qüvvələrin növbəti iyrənc əməli olduğunu sübut edir”.

Moldova azərbaycanlıları icması Azərbaycan Prezidenti İlham Əliyevin uğurlu daxili və xarici siyasətini

dəstəklədiyini bəyan edərək bildirir ki, ölkəmizin uğurlarını beynəlxalq aləmdə kiçiltməyə çalışan siyasi qüvvələrlə

mübarizədə səylərini əsirgəməyəcəklər.

20 sentyabr 2017

293

MÜNDƏRİCAT

Qanunvericilik..............................................................................................................................................................1

Dünya Azərbaycanlılarının I qurultayı-Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının keçirilməsi haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin SƏRƏNCAMI...............................................................................................2

Qurultayın qəbul etdiyi sənədlər Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayının Qətnaməsi..............................................4

Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması haqqında AZƏRBAYCAN

RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI........................................................................................................6

N.H.İbrahimovun Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsinin sədri təyin edilməsi

haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI...........................................................7

Azərbaycan Respublikasının Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi haqqında

Əsasnamənin təsdiq edilməsi barədə AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI……....….8

Azərbaycan Respublikasının Xarici Ölkələrdə Yaşayan Azərbaycanlılarla İş üzrə Dövlət Komitəsi haqqında

Əsasnamə......................................................................................................................................................................9

Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ

QANUNU..................................................................................................................................................................13

"Xaricdə yaşayan azərbaycanlılarla bağlı dövlət siyasəti haqqında" Azərbaycan Respublikası Qanununun tətbiq

edilməsi barədə-AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASI PREZİDENTİNİN FƏRMANI...............................................16

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının Keçirilməsi Haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

Sərəncamı...................................................................................................................................................................17

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının Qətnaməsi...............................................................................................18

Azərbaycan və türk diaspor təşkilatlarının birgə fəaliyyət strategiyasının hazırlanmasına dair razılıq protokolu

imzalanmışdır.............................................................................................................................................................21

Rusiya Federasiyası ərazisində ticarətlə məşğul olan Azərbaycan vətəndaşlarının problemlərinin həlli haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı....................................................................................................22

Azərbaycan Respublikasının Diaspor ilə İş üzrə Dövlət Komitəsinin yaradılması haqqında Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin sərəncamı.........................................................................................................................23

ABŞ-ın Nevada ştatının qubernatoru martin 31-ni azərbaycanlıların soyqırımı günü elan etmişdir............................24

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Xartiyasının son variantı tezliklə hazır olacaqdır...........................................25

Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi Haqqında Əsasnamənin və Komitənin

Strukturunun Təsdiq Edilməsi Barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı...........................................27

AZƏRBAYCAN RESPUBLİKASININ DİASPORLA İŞ ÜZRƏ DÖVLƏT KOMİTƏSİ HAQQINDA

ƏSASNAMƏ..............................................................................................................................................................28

Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin Yaradılması ilə Əlaqədar Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin bəzi Fərmanlarında və Sərəncamlarında dəyişikliklər edilməsi haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı........................................................................................................32

Azərbaycan Respublikası Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin bəyanatı………………….........................……….34

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin

müraciəti.....................................................................................................................................................................35

Azərbaycan diasporu nümayəndələrinin bir qrupuna fəxri adların verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin Sərəncamı.............................................................................................................................................36

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının Qətnaməsi...............................................................................................37

Azərbaycanın diaspor təşkilatlarının fəaliyyətinin gücləndirilməsi ilə bağlı tədbirlər Haqqında Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin Sərəncamı (6 iyul 2012-ci il)............................................................................................40

Dövlət Komitəsi əməkdaşlarının təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin sərəncamı..........41

Diasparla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi və Avrapa Azərbaycanlıları Konqresinin təşkilatçılığı ilə

Frankfurt şəhərində “Avropada Azərbaycan diasporu: yeni dövrün şərtləri və qarşıda duran vəzifələr”

Mövzusunda diaspor nümayəndələrinin müşavirəsində Avropa Azərbaycanlıarı Konqresinin bəyanatı qəbul

olunub.........................................................................................................................................................................42

ABŞ-ın Kannektikut ştatının Danburi şəhərinin meri Mark Bouqton 28 May - Respublika günü münasibətilə

qətnamə qəbul edib.....................................................................................................................................................43

Sudan Respublikası Milli Assambleyasının xarici əlaqələr komitəsinin qəbul etdiyi sənəddə 1992-ci ilin

fevralında Xocalı şəhərində mülki Azərbaycan əhalisinə qarşı Ermənistan silahlı qüvvələri tərəfindən

törədilmiş qətliam soyqırımı aktı və insanlığa qarşı cinayət kimi tanınıb....................................................................44

294

Azərbaycan Respublikası ilə Amerika Birləşmiş Ştatları arasındakı mövcud olan qarşılıqlı əlaqələri və iki

ölkənin rayonları və şəhərləri arasında əməkdaşlığı inkişaf etdirmək məqsədilə Nyu-York şəhərinin Bruklin

Boro inzibati rayonu və Bakı şəhərinin Səbail rayonu arasında Tərəfdaşlıq və Əməkdaşlıq Protokolu

imzalanıb....................................................................................................................................................................45

Baş nazir Artur Rəsizadə Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin kollegiyasının tərkibi haqqında qərar verib.............46

Sofiya konfransının yekununda deklarasiya qəbul olunub..........................................................................................47

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzi ilə Beynəlxalq Təşkilatların İtalyan Cəmiyyəti arasında qarşılıqlı

əməkdaşlıq memorandumu imzalanıb………………………….............................................................……………48

Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə bir qrup şəxsə fəxri adların verilməsi haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı (1 iyun 2016-cı il)……………………………..……………….49

Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə bir qrup şəxsin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin Sərəncamı (1 iyun 2016-cı il)………………………………………………………...…50

Azərbaycanın diaspor təşkilatlarının fəaliyyətinin gücləndirilməsi ilə bağlı əlavə tədbirlər haqqında Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin Sərəncamı (2 iyun 2016-cı il)...........................................................................................52

Prezident İlham Əliyevin Sərəncamı ilə Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə təltif olunmuş

şəxslərə iyunun 3-də mükafatlar təqdim edilib…………………………………..................................................…..53

Azərbaycan diasporunun inkişafındakı xidmətlərinə görə təltif olunmuş şəxslərə mükafatlar təqdim edilib..............54

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayında qəbul olunmuş sənədlər........................................................................56

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayının QƏTNAMƏSİ......................................................................................57

Dünya Azərbaycanlılarını Əlaqələndirmə Şurasının tərkibi təsdiqləndi - SİYAHI Şuranın tərkibində ATXƏM

sədri İlham İsmayılov da təmsil olunur.......................................................................................................................59

Referendumda iştirak hər bir azərbaycanlının vətəndaş borcudur...............................................................................63

Azərbaycan Konstitusiyasına dəyişikliklər edilməsi məqsədilə ölkəmizin Rusiya Federasiyasındakı

səfirliyində keçirilən ümumxalq səsverməsi – referendum yerli vaxtla saat 19:00-da başa çatıb................................64

Konstitusiyaya təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə bağlı keçirilən ümumxalq səsverməsi (referendum) ilə

əlaqədar Azərbaycanın İstanbuldakı baş konsulluğunda təşkil edilən səsvermə Ankara vaxtı ilə saat 19.00-da

(Bakı vaxtı ilə 20.00) başa çatıb..................................................................................................................................65

Referendumla əlaqədar Fransadakı səfirliyimizdə yaradılan məntəqədə yerli vaxtla saat 19:00-da səsverməyə

yekun vurulub.............................................................................................................................................................66

Referendum ilə əlaqədar Azərbaycanın Özbəkistandakı səfirliyində yaradılmış məntəqədə səsvermə başa çatıb......67

Azərbaycan Respublikasının Konstitusiyasına təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə bağlı ümumxalq səsverməsi

(referendum) ilə əlaqədar ölkəmizin Avstriyadakı səfirliyində yaradılan seçki məntəqəsində yerli vaxtla saat

19:00-da (Bakı vaxtı ilə saat 21:00-da) səsverməyə yekun vurulub............................................................................68

Referendumla əlaqədar Azərbaycanın Ankaradakı səfirliyində keçirilən səsvermə Türkiyə vaxtı ilə saat 19.00-da

başa çatıb.....................................................................................................................................................................69

Azərbaycan Respublikası Konstitusiyasına təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə əlaqədar ümumxalq səsverməsi

(referendum) ilə bağlı Azərbaycanın Qırğızıstandakı səfirliyində yaradılmış 16 saylı Yasamal üçüncü seçki

dairəsinin 33 saylı seçki məntəqəsində səsvermə başa çatıb........................................................................................70

Azərbaycanın Dubay və Şimal əmirliklərindəki baş konsulu, 16 saylı Yasamal II seçki dairəsinin tərkibində

yaradılmış 42 nömrəli səsvermə məntəqəsinin sədri Pəzviz İsmayılzadə referendum üzrə ümumxalq

səsverməsinin başa çatdığını bildirib..........................................................................................................................71

Ümumxalq səsverməsi ilə əlaqədar Böyük Britaniyadakı səfirliyimizdə yaradılan seçki məntəqəsində səsvermə

yerli vaxtla saat 19:00-da başa çatıb............................................................................................................................72

Konstitusiyaya təklif olunan əlavə və dəyişikliklərlə bağlı Azərbaycanda keçirilən ümumxalq səsverməsi

(referendum) ilə əlaqədar ölkəmizin Səudiyyə Ərəbistanı Krallığındakı səfirliyində keçirilən səsvermə

Ər-Riyad vaxtı ilə saat 19.00-da (Bakı vaxtı ilə 20.00) başa çatıb...............................................................................73

Azərbaycan Konstitusiyasında əlavə və dəyişikliklər edilməsi məqsədilə keçirilən referendumla əlaqədar

ölkəmizin Qazaxıstandakı səfirliyində, Almatı və Aktau şəhərlərində yaradılan seçki məntəqələrində səsvermə

başa çatıb.....................................................................................................................................................................74

Referendumla əlaqədar Azərbaycanın Latviyadakı səfirliyində yaradılan seçki məntəqəsində də səsvermə başa

çatıb............................................................................................................................................................................75

Referendumla əlaqədar Azərbaycanın Litvadakı səfirliyində yaradılan seçki məntəqəsində keçirilən

səsvermədə seçici fəallığı 100 faiz olub......................................................................................................................76

Azərbaycanda ümumxalq səsverməsi olduqca şəffaf keçdi.........................................................................................77

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə bir qrup şəxsin təltif edilməsi haqqında Azərbaycan

Respublikası Prezidentinin Sərəncamı........................................................................................................................78

295

N.Ə.Qurbanova "Əməkdar dövlət qulluqçusu" fəxri adının verilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası

Prezidentinin Sərəncamı.............................................................................................................................................79

Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi əməkdaşlarının təltif edilməsi haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı....................................................................................................80

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin 2009-cu il 14 may tarixli 95 nömrəli Fərmanı ilə təsdiq edilmiş

“Azərbaycan Respublikasının Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsi haqqında Əsasnamə”də dəyişiklik edilməsi

barədə Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Fərmanı ………………………...................................................…81

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə bir qrup şəxsin “Tərəqqi” medalı ilə təltif edilməsi

Haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı....................................................................................82

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə bir qrup şəxsə fəxri adların verilməsi haqqında

Azərbaycan Respublikası Prezidentinin Sərəncamı....................................................................................................83

M.Vardinoyannisin “Dostluq” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

Sərəncamı...................................................................................................................................................................84

R.V.İlatovun “Dostluq” ordeni ilə təltif edilməsi haqqında Azərbaycan Respublikası Prezidentinin

Sərəncamı……..................................................................................................................................................…….85

Bəyanat və müraciətlər…………......................................................................................................………………..86

Dünya Azərbaycanlılarının I Qurultayı nümayəndələrinin bütün Dünya Azərbaycanlılarına müraciəti....................87

Dünya Azərbaycanlılarının I qurultayının nümayəndələrinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab

Heydər Əliyevə MÜRACİƏTİ………………………………………...............................………………………….90

Rusiyadakı Azərbaycan ictimai təşkilatlarının bəyanatı.............................................................................................91

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevin dünya azərbaycanlılarına müraciəti soydaşlarımızı

ruhlandırmışdır...........................................................................................................................................................92

Dünya Azərbaycanlıları Konqresi BMT-yə müraciət etdi...........................................................................................93

«Avropa Azərbaycanlıları Konqresi»nin təsis toplantısı iştirakçılarının prezident İlham Əliyevə müraciəti..............94

Amsterdamda Azərbaycan diasporunun konfransı keçirilib…………………………………………………….…..95

İstanbulda təsis edilmiş Türkiyə-Azərbaycan Zəngəzur türklərinin həmrəylik və mədəniyyət dərnəyi

Azərbaycan Prezidentinə və Türkiyənin Baş Nazirinə müraciət qəbul etmişdir……………………….…………….96

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının bütün Dünya Azərbaycanlılarına müraciəti…………………………....97

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayı nümayəndələrinin Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham

Əliyevə müraciəti……………………………………………………………………………………………...…….99

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının Ermənistan–Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar

dünya ictimaiyyətinə müraciəti…………………………………………………………………………………….100

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının Təhsil, Elm və Mədəniyyət məsələləri üzrə təşkilata (YUNESKO)

müraciəti………………………………………………………………………………………………………...…102

Dünya Azərbaycanlılarının II Qurultayının Azərbaycan və türk diaspor təşkilatlarına müraciət………………….103

Xarkovda fəaliyyət göstərən Azərbaycan icmaları bir təşkilatda birləşmişlər...........................................................104

Diaspor təşkilatlarımız Azərbaycan haqda həqiqətlərin geniş ictimaiyyətə çatdırılmasında mühüm işlər

görürlər.....................................................................................................................................................................105

DAK-ın Azərbaycan nümayəndəliyi ABŞ Konqresi nümayəndələr palatası xarici əlaqələr komitəsinin ədalətsiz

qərarı ilə bağlı etiraz bəyanatı yaymışdır...................................................................................................................106

Dünya Azərbaycanlıları Konqresinin Azərbaycan Respublikası Milli Məclisinin sədri cənab Oqtay Əsədova........107

1915-ci il hadisələri ilə əlaqədar “erməni soyqırımı” iddiaları ilə bağlı türk dövlət və cəmiyyətlərinin XI

dostluq, qardaşlıq və əməkdaşlıq qurultayı iştirakçılarının bəyanatı……………....................…………………….108

Diasporamız da narahatdır………………………................................................................................................…109

Diaspor təşkilatlarının protokollara etirazları davam edir.........................................................................................110

Almaniyadan Azərbaycan və Türkiyə prezidentlərinə müraciət ünvanlanıb…………….........……………………111

Diasporumuz etiraz edir………………………………………...........................................................................….113

Avropa Azərbaycan Cəmiyyəti (AAC) Böyük Britaniyanın baş naziri Qordon Braunun rəsmi internet saytında

müraciətlə çıxış edib…………………………............................................................................................……….114

Amerikada yaşayan azərbaycanlılar Şuşa şəhərinin ermənilər tərəfindən işğal olunmasının 18-ci ildönümü ilə

bağlı bəyanat yayıblar…………………………..................................................................................…………….115

ABŞ-dakı Azərbaycan diasporu Kaliforniyanın Beynəlxalq Məsələlər Şurasına (WAC) məktub göndərmişdir......116

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi bəyanat yayıb..................................................................................................117

Rusiyanın Azərbaycanlı Gənclər Təşkilatının sədri Leyla Əliyevanın müraciəti......................................................118

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresinin dünya azərbaycanlılarına müraciəti.............................................................121

Azərbaycan diasporundan BMT baş katibinə müraciət.............................................................................................122

Azərbaycan diasporundan mafiya ilə bağlı çağırış....................................................................................................123

296

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının Azərbaycan Respublikasının Prezidenti cənab İlham Əliyevə

Müraciəti......................................................................................................................................................................124

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə əlaqədar

dünya ictimaiyyətinə, beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin parlamentlərinə, dövlət və hökumət başçılarına

Müraciəti......................................................................................................................................................................125

Dünya azərbaycanlılarının III qurultayının Dünya azərbaycanlılarına müraciəti.......................................................127

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Fransa prezidenti Nikola Sarkoziya etiraz müraciəti ünvanlandı.......................129

Diasparla İş üzrə Dövlət Komitəsinin dəstəyi və Avrapa Azərbaycanlıları Konqresinin təşkilatçılığı ilə

Frankfurt şəhərində “Avropada Azərbaycan diasporu: yeni dövrün şərtləri və qarşıda duran vəzifələr”

Mövzusunda diaspor nümayəndələrinin müşavirəsində Avropa Azərbaycanlıarı Konqresinin bəyanatı qəbul

olunub.......................................................................................................................................................................130

Almaniyada fəaliyyət göstərən “Almaniya Azərbaycanlı Gənclər Birliyi” 31 mart - Azərbaycanlıların

Soyqırımı Günü ilə əlaqədar BMT-nin Baş Katibi Pan Ki-Moona ünvanlanan bəyanat qəbul edib..........................131

Azərbaycan Diasporunun Almaniyadakı Mərkəzi Şurası 31 Mart soyqırımı ilə əlaqədar Almaniya

Bundestaqının spikeri, professor Norbert Lammert-e ünvanlanmış bəyanat qəbul edib...........................................132

Mahir Həmzəyev və “Litva-Azərbaycan” Assosiasiyasının prezidenti İmantas Melyanas Moldova

Respublikasının Ombudsmanı Aurelia Qriqoriuya təşəkkür məktubu göndərmişlər................................................133

“Vətən” Cəmiyyəti Danimarka Parlamentinə etiraz məktubu göndərimişdir............................................................134

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi (BAK) son günlər Moskvadakı hadisələrlə əlaqədar Rusiyada

azərbaycanlılara qarşı yürüdülən diskriminasiya siyasətinə etiraz bəyanatı qəbul edib.............................................135

Nizami Gəncəvi adına Beynəlxalq Mərkəzi Prezident İlham Əliyevə məktub ünvanlamışdır…………..........……136

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi qondarma Dağlıq Qarabağ Respublikasının prezidenti Bako Sahakyanin

Brüsseldə "Avropa Birliyi və Dağlıq Qarabağ arasındakı əməkdaşlıq" mövzusunda keçirilən görüşdə iştirakı

ilə əlaqədar bəyanat yayıb.........................................................................................................................................137

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi 20 Yanvar faciəsinin 24-cü ildönümü ilə əlaqədar olaraq Avropa

Parlamentinə və Benilüks ölkələrinin qanunverici qurumlarına müraciət ünvanlayıb..............................................138

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi (AAK) və Almaniyadakı Azərbaycanlıların Koordinasiya Mərkəzi (AAKM)

Ermənistan silahlı qüvvələrinin Azərbaycan vətəndaşları Dilqəm Əsgərov və Şahbaz Quliyevi Kəlbəcər rayonu

ərazisində girov götürməsi ilə bağlı Avropanın ictmai, siyasi və humanitar təşkilatlarına bəyanat ünvanlayıb.........139

Ukrayna Azərbaycanlıları Konqresi (BUAK) sədr Rövşən Tağıyevin imzası ilə beynəlxalq təşkilatlara

müraciət ünvanlanıb..................................................................................................................................................140

“Azərbaycanın kədəri bizim kədərimiz, sevinci bizim sevincimizdir” sözləri ilə başlayan bəyanatda bu

günlərdə cəbhə xəttində yaşanan dəhşətli hadisələrə toxunulmuş, Ermənistanın işğalçı siyasəti pislənmişdir..........141

Türkiyə Azərbaycan Dərnəkləri Federasiyası (TADEF) son günlər cəbhədəki gərginliklə əlaqədar beynəlxalq

təşkilatlara ünvanlanmış bəyanat qəbul edib.............................................................................................................142

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Avropanın beynəlxalq təşklatlarına müraciət edərək, Ermənistan silahlı

qüvvələrinin işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərində vəziyyəti yenidən gərginləşdirməyə, müharibənin

alovlanmasına yönələn cəhdlərindən dərin narahatlığını bildirib və dünya ictimaiyyətini baş verənlərə laqeyd

qalmamağa çağırıb....................................................................................................................................................143

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi son günlərdə cəbhə xəttdində yaranmış gərgin vəziyyətlə əlaqədar

bəyanatla çıxış edib...................................................................................................................................................144

Belarus Azərbaycan İcmaları Konqresinin nümayəndələri ATƏT-in Minsk qrupuna müraciət edərək,

Ermənistan silahlı qüvvələrinin işğal edilmiş Azərbaycan ərazilərində vəziyyəti yenidən gərginləşdirməyə

yönələn cəhdlərindən dərin narahatlığını bildirib......................................................................................................145

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin regional bölmələri - Samara Azərbaycanlıları Liqası, Perm vilayəti,

Volqoqradvilayəti, Çuvaş Respublikası, Sverdlov vilayəti, Stavropol diyarı və Xantı-Mansı muxtar dairəsində

fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatlarımız son günlər cəbhədə baş verən dəhşətli hadisələrlə əlaqədar ATƏT-in

Minsk qrupuna ünvanlanmış birgə bəyanat qəbul etmişdir.......................................................................................146

Polşada fəaliyyət göstərən Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi Polşa dövlət və hökumət nümayəndələrinə

Azərbaycan-Ermənistan təmas xəttindəki mövcud vəziyyət barədə narahatlığını ifadə edən məktubla müraciət

edib...........................................................................................................................................................................147

Qırğızıstanda fəaliyyət göstərən “Azəri” İctimai Birliyi İdarə Heyəti üzvləri və Ağsaqqallar Şurasının

ümumi yığıncağı keçirilib.........................................................................................................................................148

Azərbaycan-Avstraliya-Türk Dostluq Cəmiyyəti son vaxtlar təxribatçı fəaliyyətini intensivləşdirən

Ermənistanın təcavüzkar siyasəti və onun regiona təsiri barədə Avstraliya hakimiyyət orqanlarına, ölkədəki

tanınmış kütləvi informasiya vasitələrinə və beynəlxalq təşkilatların nümayəndəliklərinə müraciət edib................149

297

Danimarkada fəaliyyət göstərən “Vətən” Cəmiyyəti Danimarka parlamentinə müraciət edərək, Azərbaycanın

işğal olunmuş ərazilərindəki cari vəziyyətlə bağlı dərin narahatlığını ifadə edib......................................................150

Azərbaycan-Rumıniya Gənclər və Mədəniyyət Assosiasiyası son vaxtlar təxribatçı fəaliyyətini intensivləşdirən

Ermənistanın təcavüzkar siyasəti və onun regiona təsiri barədə Rumıniya Prezidentinin Administrasiyasına,

digər hakimiyyət strukturlarına, ölkədəki nüfuzlu mətbuat orqanlarına və beynəlxalq təşkilatların

nümayəndəliklərinə açıq məktubla müraciət edib.....................................................................................................151

Azərbaycan Federasiyası İsveç son günlərdə cəbhədə baş verən hadisələrlə əlaqədar olaraq İsveçin Xarici

İşlər Nazirliyinə ünvanlanan bəyanat qəbul edib.......................................................................................................152

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi Ermənistan Silahlı Qüvvələri tərəfindən Azərbaycana qarşı törədilən

təxribatların qarşısının alınması və təcavüzkarın cəzalandırılması üçün beynəlxalq təşkilatlara ünvanlanmış

bəyanat yayıb…………........................................................................................................................................…153

Niderlandın Assen şəhərində fəaliyyət göstərən “Odlar Yurdu” Cəmiyyəti Ermənistan silahlı qüvvələrinin

Azərbaycanla təmas xəttində təxribatçı cəhdlərindən dərin narahatlığını bildirib.....................................................154

Almaniyanın Saksen-Anhalt əyaləti üzrə Alman - Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti son günlərdə cəbhədə

baş verən dəhşətli hadisələrlə əlaqədar bir çox ünvanlara müraciət edib...................................................................155

İsveçin paytaxtı Stokholm şəhərində fəaliyyət göstərən Azərbaycan Naminə Cəmiyyəti son bir neçə gün

ərzində özünün ənənəvi təxribatçı fəaliyyətini daha da intensivləşdirərək Ermənistanın təcavüzkar siyasəti və

onun regiona təsiri barədə İsveç hökumətinə ünvanlanmış bəyanatla çıxış edib.......................................................156

Misir Ərəb Respublikasındakı Azərbaycan diasporu Ermənistanın işğal etdiyi Azərbaycan torpaqlarında

erməni silahlı qüvvələrinin vəziyyəti yenidən gərginləşdirməsi ilə əlaqədar Misirdəki yerli və xarici qurumlara

bəyanat ünvanlayıb...................................................................................................................................................157

Almaniyanın Maqdeburq şəhərində fəaliyyət göstərən Alman-Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti son vaxtlar

Ermənistanın Silahlı Qüvvələrinin fəallaşması və bölgədə gərginliyin artması ilə əlaqədar bir sıra beynəlxalq

təşkilatlara məktubla müraciət edib...........................................................................................................................158

Almaniyanın Maqdeburq şəhərində fəaliyyət göstərən Alman-Azərbaycan Mədəniyyət Cəmiyyəti son vaxtlar

Ermənistanın Silahlı Qüvvələrinin fəallaşması və bölgədə gərginliyin artması ilə əlaqədar bir sıra beynəlxalq

təşkilatlara məktubla müraciət edib...........................................................................................................................159

Macar-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyəti Ermənistanın Azərbaycana təcavüzü, Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə

bağlı Macarıstan Parlamentinə müraciət ünvanlayıb.................................................................................................160

Litva Azərbaycanlıları Cəmiyyəti Litva Prezidentinə və seyminə müraciət edib......................................................161

Ukrayna Millətlər Assambleyasının (UMA) prezidenti, Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Konqresinin sədri

Rövşən Tağıyev ATƏT-in milli azlıqlar üzrə Ali komissarı Astrid Tors, NATO-nu sabiq Baş katibi, Avropa

Birliyinin keçmiş Ali komissarı Havyer Solana və təşkilatın digər təmsilçiləri ilə görüşlər keçirib..........................162

Türkiyə Azərbaycan Həmrəylik və Mədəniyyət Dərnəyi etiraz bəyanatı yaymışdır.................................................163

Ukrayna Millətlər Assambleyası Ukraynanın “1+1” telekanalının rəhbərliyinə, Dövlət Teleradio Komitəsinə,

Xarici İşlər Nazirliyinə, Prezident Administrasiyasına etiraz məktubu ünvanlayıb..................................................164

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi (BAK) Fransanın Benilüks ölkələrindəki diplomatik korpuslarının

başçılarına Parisdə baş verən terror aktlarını pisləyən məktub göndərib...................................................................165

Fransadakı Azərbaycan diasporu "Çarli Hebdo" jurnalının redaksiyasına edilmiş terror aktını pisləyən

bəyanatla çıxış edib...................................................................................................................................................166

Ukrayna Azərbaycanlıları Birləşmiş Diasporu (UABD) etiraz bəyanatı yayıb.........................................................167

Misirdəki Azərbaycan Diasporu dünya ictimaiyyətini təcavüzkar ölkəyə qarşı təzyiqləri artırmağa çağırıb............168

Avropa Komissiyası Benilüks Azərbaycanlılar Konqresinin (BAK) Xocalı soyqırımı ilə əlaqədar müraciətinə

cavab verib................................................................................................................................................................171

"AzərRos" prezident İlham Əliyevə müraciət ünvanlayıb.........................................................................................173

Beniluks Azərbaycanlıları Konqresi (BAK) Avropa Parlamentinin 1915-ci il hadisələri ilə bağlı qətnaməsinə

etiraz bəyanatı qəbul edib…………….................................................................................……………………….176

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin həmsədrləri və İdarə heyətinin üzvlərindən..............................................177

Avropada fəaliyyət göstərən diaspora təşkilatlarımız fəallaşır..................................................................................178

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi (AAK) Azərbaycan diasporu adından bəyanatla çıxış edib...............................180

Niderland Krallığında fəaliyyət göstərən Azərbaycan-Türk Kültür Dərnəyi Avropanın bəzi dairələrinin

Azərbaycana qarşı qərəzli mövqeyinə dair bəyanat qəbul edib.................................................................................181

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi Dağlıq Qarabağ rejiminin rəhbəri Bako Saakyanın Böyük Britaniyaya

səfəri ilə bağlı bəyanat yayıb.....................................................................................................................................182

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Avropa Parlamentinin Azərbaycana qarşı yönəlmiş 10 sentyabr 2015-ci il

tarixli olan qətnaməsi ilə bağlı bəyanat yayıb............................................................................................................183

298

Benilüks Azərbaycanlıları Konqresi, Azərbaycanın işğal olunmuş Dağlıq Qarabağ bölgəsində separatçı

rejimin "yerli idarəetme orqanlarına" keçirdiyi "seçkilər"lə əlaqədar etiraz bəyənnaməsi qəbul edib.....................184

Avropa Demokratiya və İnsan Haqları Fondu Avropa Parlamentinin Azərbaycana qarşı qəbul etdiyi qərəzli

qətnamə ilə əlaqədar etiraz bəyanatı yayıb................................................................................................................185

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi Rəyasət Heyəti adından yayılan bəyanatda deyilir... .......................................186

İsveçdə fəaliyyət göstərən “Azərbaycan naminə” Cəmiyyətinin təşəbbüsü ilə Stokholmda yerləşən Avropa

Parlamentinin ofisində görüş keçirdib.......................................................................................................................187

İğdırın Tuzluca rayonunun girişində türk və kürdcədən əlavə erməni dilində də “Xoş gəlmisiz” yazılmasına

etirazlar davam edir...................................................................................................................................................188

Azərbaycan-Türk Kültür Mərkəzi Niderland Krallığının paytaxtındakı Amsterdam Azad Universitetində

erməni lobbisinin planlaşdırıdığı tədbirlə əlaqədar ali təhsil ocağının rəhbərliyinə bəyanat göndərib………….....189

Fransadakı Azərbaycan diasporu Parisdə baş vermis terror aktlarını pisləyən bəyanatla çıxış edib……………......190

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin həmsədrləri və üzvləri tərəfindən qəbul edilən qətnamədə noyabrın

13-də Fransanın paytaxtı Parisdə bir-birinin ardınca törədilən və yüzlərlə insanın ölümü, eləcə də yaralanması

ilə nəticələnən terror aktları pislənilir........................................................................................................................191

Fransada yaşayan azərbaycanlılar “Hayastan” ümumerməni fondunun təşkil etdiyi XVI Avropa

telemarafonuna Paris meri Ann İdalqonun dəstək verməsi barədə xəbəri dərin təəssüf hissi ilə qarşılayıb...............192

Almaniya Azərbaycanlılarının Koordinasiya Mərkəzi (AAKM) ölkənin məşhur "Di Velt" ("Die Welt")

qəzetində Dağlıq Qarabağ münaqişəsindən bəhs edən qərəzli yazı ilə əlaqədar etiraz bəyanatı yayıb......................193

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Avropa Parlamentinin İnsan Hüquqları Komissiyasına müraciət

ünvanlayıb………....................................................................................................................................................194

Dünya Azərbaycanlılarının Həmrəylik Günü münasibətilə Milli Məclisin Müraciəti (29 dekabr 2015-ci il)............195

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi 31 Mart - Azərbaycanlıların Soyqırımı Günü ilə bağlı Avropa Parlamentinin

İnsan Hüqüqları idarəsinə, Avropanın müxtəlif ictimai-siyasi qurumlarına, hökümət və qeyri-hökümət

təşkilatlarına müraciət ünvanlayıb………........................................................................…………………………196

Diaspor təşkilatlarımız Azərbaycan Respublikasının Dağlıq Qarabağ regionundakı vəziyyətlə bağlı önəmli

addımlar atmışlar......................................................................................................................................................197

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin (NGBM) üzvləri Bosniya və Herseqovinanın sabiq Baş naziri,

NGBM İdarə Heyətinin üzvü Zlatko Laqumciya və İtaliyanın sabiq Xarici işlər naziri Franko Frattini

Azərbaycan Respublikasının Prezidenti İlham Əliyevə müraciət ünvanlayıb...........................................................207

Azərbaycan diasporunun nümayəndələri Finlandiya Parlamentinə müraciət ediblər................................................208

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayında qəbul olunmuş sənədlər…………………….................................….209

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ

münaqişəsi ilə əlaqədar dünya ictimaiyyətinə, beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin hökumət rəhbərlərinə

və parlamentlərinə MÜRACİƏTİ…….............................................................................................................……211

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin dünya azərbaycanlılarına MÜRACİƏTİ....................213

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin Ermənistanda yerləşən Metsamor Atom Elektrik

Stansiyasının fəaliyyəti ilə bağlı BMT-nin Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyinə, Avropa İttifaqına və

dünya ictimaiyyətinə MÜRACİƏTİ……...........................................................................………………………..214

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin Ermənistan-Azərbaycan, Dağlıq Qarabağ

münaqişəsi ilə əlaqədar dünya ictimaiyyətinə, beynəlxalq təşkilatlara, xarici ölkələrin hökumət rəhbərlərinə

və parlamentlərinə müraciəti.......................................................................................................................................215

Dünya Azərbaycanlılarının IV Qurultayı nümayəndələrinin Ermənistanda yerləşən Metsamor Atom Elektrik

Stansiyasının fəaliyyəti ilə bağlı BMT-nin Atom Enerjisi üzrə Beynəlxalq Agentliyinə, Avropa İttifaqına və

dünya ictimaiyyətinə müraciəti (4 iyun 2016-cı il)…………………………………........................………………217

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Hitlerin əlaltılarından olmuş, İkinci Dünya Müharibəsi zamanı nasist

Almaniyasının hərbi rəhbərləri ilə əməkdaşlıq etmiş “general Njde” kimi tanınan Qaregin Ter-Arutunyana

Ermənistan paytaxtında abidə ucaldılması ilə bağlı etiraz bəyanatı yayıb.................................................................219

İsveçdə fəaliyyət göstərən "Azərbaycan Naminə" təşkilatı faşist generalı, Njde kimi tanınan Qaregin

Ter-Arutunyana Ermənistan paytaxtında heykəl qoyulması ilə bağlı etiraz bəyanatı yayıb......................................220

Danimarkada fəaliyyət göstərən “Vətən” və “Odlar yurdu” cəmiyyətləri bu ölkədəki azərbaycanlılar adından

faşist generalı, Njde kimi tanınan Qaregin Ter-Arutunyana Ermənistan paytaxtında heykəl qoyulması ilə bağlı

bir sıra qurumlara etiraz məktubu göndərib………………………………...................................................………221

Azərbaycan Slavyan Gənclər Assosiasiyasının Rusiya nümayəndəliyi Rusiya Federasiyasının prezidenti

Vladimir Putinə, Rusiya Dövlət Dumasının vitse-spikeri Vladimir Jirinovskiyə, Rusiya Federasiyası

Dövlət Dumasının deputatı Genadiy Zyuqanova, Rusiya Veteranlar Şurası Təşkilatına, "Rusiya zabitləri"

Ümumrusiya ictimai təşkilatına məktub ünvanlayıb.................................................................................................222

299

Ukrayna Qeyri -Hökümət Təşkilatları Assosiasiyası faşist generalı Njde kimi tanınan Qaregin Ter Arutunyana

Ermənistanın paytaxtı Yerevan şəhərində heykəl ucaldılması ilə bağlı etiraz bəyanatı yayıb..................................223

Türkiyə Azərbaycan Dərnəkləri Federasiyası (TADEF) İyulun 15-də Türkiyədə baş vermiş hərbi çevriliş

cəhdini qınayan bəyanat yayıb..................................................................................................................................224

"Bizim İttifaqımız heç vaxt siyasətə qarışmayıb"......................................................................................................225

Dekabrın 15-də İstanbul Türkiyə -Azərbaycan Dərnəyi (İSTAD) və Qars-Ərdahan İqdır Dərnəkləri

Platformasının üzvləri Beşiktaş stadionu yaxınlığındakı Şəhidlər Təpəsinə yığışaraq İstanbulda 44 nəfər polis

və vətəndaşın ölümü ilə nəticələn terror aktını pisləyən bəyanat yayıblar………………....................…………….227

Ümumrusiya Azərbaycan Konqresinin bəyanatı.......................................................................................................228

Azərbaycan diaspor təşkilatı etiraz bayanatı yayıb....................................................................................................229

Hollandiya Azərbaycan Türk Kültür Dərnəyi bəyanat yayıb....................................................................................230

Martın 5-də Polşanın paytaxtı Varşava şəhərində "Park Lajenkovski Hoteldə" Polşada Azərbaycanlı Gənclər

Şurasının (PAGŞ) 1-ci Forumu keçiriləcək. Forumda Krakov, Lodz, Vroclav, Poznan və başqa şəhərlərində

yaşayan gənclər də daxil olmaqla 150-yə yaxın qonağın iştirakı gözlənilir...............................................................231

Xocalı soyqırımının 25-ci ildönümü ilə əlaqədar Tbilisidə etiraz aksiyası keçirilib..................................................232

Azərbaycanın Rus İcması Ümumrusiya Azərbaycanlılar Konqresinin ləğv edilməsi niyyəti ilə əlaqədar

etirazını bildirib.........................................................................................................................................................233

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi ÜAK-ın ləğvi cəhdləri ilə bağlı bəyanat yayıb...................................................234

Belarus azərbaycanlıları Ümumrusiya Azərbaycan Konqresi ilə bağlı bəyanat yayıb...............................................235

Moldova Azərbaycanlıları Konqresi müraciət yayıb.................................................................................................236

Azərbaycan Slavyan Gənclər Assosiasiyasının Rusiya nümayəndəliyi bəyanat yayıb.............................................237

Qazaxıstanda yaşayan soydaşlarımız Rusiyanın ədliyyə nazirinə müraciət edib.......................................................238

Şuşa şəhərinin işğalının 25-ci ildönümü ilə bağlı Paris Azərbaycan Evinin bəyanatı................................................239

Jan-Fransua Mansel Şuşanın işğalının ildönümü ilə bağlı bəyanat yayıb..................................................................240

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin bəyanatı.........................................................................................................241

Diasporla İş üzrə Dövlət Komitəsinin bəyanatı.........................................................................................................242

Rusiyadakı qazax diasporu ÜAK-la bağlı bəyanat yayıb..........................................................................................243

Moldova azərbaycanlıları ÜAK-ın ləğvindən narahatdır………………….........................................…………….244

Belarus Azərbaycan İcmaları Konqresi Rusiyanın dövlət orqanlarına müraciət ünvanlayıb.....................................245

Almaniyadakı Azərbaycan diasporu Rusiya Prezidentinə müraciət edib..................................................................246

Kanada Azərbaycan Tədqiqatları İnstitutu Rusiyanın Xarici İşlər Nazirliyinə məktub ünvanlayıb..........................247

İsveçrədə yaşayan azərbaycanlılar Rusiyanın dövlət qurumlarına müraciət edib………………………………….248

Rusiya Dövlət Sosial Universiteti ÜAK-la bağlı bəyanatı……………………………………………………….....249

"Azərbaycan Kıbrıs Dostluq Cəmiyyəti" Rusiya Federal Məclisinə müraciət edib………………..……………….250

İsveç azərbaycanlıları Rusiya Prezidentinə müraciət edib………………………………………………………….251

Danimarkadakı Azərbaycan diasporu beynəlxalq təşkilatlara müraciət edib……………………………..……….252

Paris Azərbaycan evi Alxanlı hadisələri ilə bağlı bəyanat yayıb…………………………………………………...253

Avropa Azərbaycanlıları Konqresi Ermənistanın növbəti təxribatı ilə əlaqədar aksiya keçirəcək………………...254

Finlandiyadakı Azərbaycan diaspor təşkilatları bəyanat yayıb………………………………………...…………..255

Azərbaycan diaspor təşkilatları Ermənistan Silahlı Qüvvələrinin növbəti təxribatını pisləyən bəyanat yayıblar…..256

Qazaxıstanın Azərbaycanlı gəncləri BMT və ATƏT-ə müraciət ediblər...................................................................257

Rusiya və Ukraynadakı diaspor təşkilatları Ermənistanın təxribatları ilə bağlı bəyanat yayıb..................................258

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin üzvlərindən 2012-2017-ci illərdə Bolqarıstan Respublikasının

Prezidenti Rosen Plevnelievdən 1997-2002-ci illərdə Albaniya Respublikasının Prezidenti Recep Meydanidən

2007-2011-ci illərdə Latviya Respublikasının Prezidenti Valdis Zatlersdən............................................................259

2000-2010-cu illərdə Xorvatiya Respublikasının Prezidenti, Xorvatiya-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin

sədri Stepan Mesiçdən...............................................................................................................................................260

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin üzvü, İsrailin keçmiş Prezidenti və parlamentin sabiq spikeri Dalia

İtzikdən…….............................................................................................................................................................261

Gürcüstan Azərbaycanlılarının Milli Konqresi bəyanat yayıb……………..............................……………………262

Avstraliya Azərbaycanlıları Xarici İşlər nazirinə müraciət ünvanlayıb.....................................................................263

Türkiyə QHT-ləri Ermənistanın təxribatını pisləyən birgə bəyanat yayıb.................................................................264

Türkiyənin Mərmərə Vəqfi Ermənistan ordusunun Azərbaycanın dinc sakinlərini qətlə yetirməsi ilə bağlı

bəyanat yayıb............................................................................................................................................................265

Qırğızıstandakı Azərbaycan diaspor təşkilatları beynəlxalq təşkilatlara müraciət ünvanlayıb..................................266

Niderlandda fəaliyyət göstərən diaspor təşkilatları beynəlxalq qurumlara etiraz məktubları göndərib.....................267

300

Acariyadakı Gürcüstan-Azərbaycan Xeyriyyə Cəmiyyəti Ermənistan silahlı qüvvələrinin təxribatlarını

qətiyyətlə pisləyir......................................................................................................................................................268

Münhendə etiraz aksiyası keçirilib............................................................................................................................269

Türkiyədən və Azərbaycandan olan tanınmış ziyalılar beynəlxalq ictimaiyyətə müraciət ünvanlayıblar.................270

Azərbaycanlılar Berlində etiraz aksiyası keçirdi.......................................................................................................271

Belqraddakı Azərbaycan Mədəniyyət Mərkəzi Ermənistan ordusunun Alxanlıda mülki insanları qətlə yetirməsi

ilə bağlı bəyanat yayıb...............................................................................................................................................272

Polşadakı azərbaycanlı gənclər Ermənistan səfirliyi qarşısında aksiya keçirib.........................................................273

Azərbaycanlılar Ermənistanın Almaniyadakı səfirliyi qarşısında etiraz aksiyası təşkil edib.....................................274

Özbəkistandaki Azərbaycan Milli Mədəniyyət Mərkəzi ermənilərin Alxanlı kəndindəki təxribatları ilə bağlı

bəyanat yayıb............................................................................................................................................................275

Alman-Azərbaycan Dostluq Cəmiyyətinin üzvləri Almaniya Bundestaqına müraciət edib......................................276

Nizami Gəncəvi Beynəlxalq Mərkəzinin üzvləri Viktor Yuşşenkodan və Leonid Kravçukdan................................277

İsveç Azərbaycanlıları Konqresi Ermənistan səfirliyinə məktub göndərib...............................................................278

Nant şəhərində yaşayan azərbaycanlılar beynəlxalq təşkilatlara müraciət göndərib.................................................279

Antalya Azərbaycan Kültür və Həmrəylik Dərnəyi etiraz bəyanatı yayıb.................................................................280

Qazaxıstanda fəaliyyət göstərən beynəlxalq qurumlar Alxanlıda mülki insanları qətlə yetirməsi ilə bağlı

bəyanat yayıb……....................................................................................................................................................281

Avropa Azərbaycan Cəmiyyətinin fəaliyyət dairəsi genişdir Diaspora Dağlıq Qarabağ münaqişəsi ilə bağlı

həqiqətlərin dünya ictimaiyyətinə çatdırılmasında önəmli rol oynayır......................................................................282

Lobbi maraqlarının sifarişçisi olan təşkilatın Azərbaycana qarşı kampaniyasını soydaşlarımız etirazla

qarşılayıblar..............................................................................................................................................................284

Serbiyadakı Azərbaycan diaspor təşkilatı bəyanat yayıb...........................................................................................285

ÜAK Azərbaycan əleyhinə yayılmış məlumatla bağlı bəyanat yayıb........................................................................286

Türkiyədəki Azərbaycan diaspor təşkilatları bəyanat yayıb......................................................................................287

Rumıniya azərbaycanlıları bəyanat yayıb.................................................................................................................288

Belarus azərbaycanlıları xarici mediada Azərbaycan haqqında yazılanlara etiraz edib.............................................289

Niderland Krallığında yaşayan soydaşlarımız etiraz bəyanat ilə çıxış ediblər...........................................................290

Litvada yaşayan soydaşlarımız Azərbaycana qarşı kampaniyaya etiraz edir.............................................................291

Moldova azərbaycanlıları xarici mediada Azərbaycan haqqında yazılanlara etiraz edib……………………...........292