Q2, modyul 1, gawain 1

Pag-aalsa Pag-aalsa Laban sa Laban sa

Pang-aabusoPang-aabuso

MODYUL 1MODYUL 1

Gawain 1Gawain 1Pag-aalsa ni Pag-aalsa ni

Tamblot,Tamblot,

1621 - 16221621 - 1622

PaglalahadPaglalahad

PAG-AALSA NI TAMBLOT, 1621 - 1622PAG-AALSA NI TAMBLOT, 1621 - 1622

Si Tamblot ay Si Tamblot ay isang babaylan o isang babaylan o pari. Tutol siya na pari. Tutol siya na yakapin ang bagong yakapin ang bagong relihiyong relihiyong Katolisismo.Katolisismo.


Isang tugon laban sa Isang tugon laban sa mga patakarang kolonyal na mga patakarang kolonyal na ipinairal ng mga Kastila ang ipinairal ng mga Kastila ang PAG-AALSAPAG-AALSA. Gaano kadalas . Gaano kadalas o karami ang pag-aalsa o karami ang pag-aalsa laban sa Espanya bago ang laban sa Espanya bago ang rebolusyon ng 1896? rebolusyon ng 1896?


Basahin ang puna ni Basahin ang puna ni Francisco Leandro de Francisco Leandro de Viana, isang piskal Viana, isang piskal (abogado) sa Audiencia (abogado) sa Audiencia ng Maynila, sa kanyang ng Maynila, sa kanyang “Memorial of 1765.“Memorial of 1765.


… … it ought to be borne in mind that, it ought to be borne in mind that, from the first years of this conquest from the first years of this conquest [1521] until the one in which we now are [1521] until the one in which we now are [1765], nearly all the provinces have at [1765], nearly all the provinces have at various times rebelled and risen in arms; various times rebelled and risen in arms; and not one of … [us] doubts that for this and not one of … [us] doubts that for this kind of offense the Indians ought to be kind of offense the Indians ought to be punished by an increase of their tributes, punished by an increase of their tributes, that this may serve them as a warning that this may serve them as a warning and example; for they [thus] lost the right and example; for they [thus] lost the right to be treated with the mildness which to be treated with the mildness which their first voluntary submission deserved.their first voluntary submission deserved.

Francisco Leandro de Viana, “Memorial of 1765,” sa Blair at Robertson 48: Francisco Leandro de Viana, “Memorial of 1765,” sa Blair at Robertson 48: 248.248.

PagsusuriPagsusuri

PAG-AALSA NI TAMBLOT, 1621 - 1622

Anong impormasyon ang makukuha at mahihinuha mo mula sa sipi?Kadalasan o dami ng pag-aalsa

Impormasyong nakuha at nahinuha mula sa sipi

KONTEKSTO


Suriin ang sipi gamit ang concept Suriin ang sipi gamit ang concept mapmap

AKTOR

PAGKILOS

EPEKTOSANHI


KONTEKSTOKONTEKSTO. Kabuuang kalagayan . Kabuuang kalagayan ng panahon, lugar at komunidad, kasama ng panahon, lugar at komunidad, kasama ang kultura nitoang kultura nito

AKTORAKTOR. Sino ang kumilos at ang . Sino ang kumilos at ang kanyang personal na background, kanyang personal na background, hangarin at interes. hangarin at interes.

PAGKILOSPAGKILOS. Mga ginawa ng historikal . Mga ginawa ng historikal na aktor na nagbigay-daan o nagdulot ng na aktor na nagbigay-daan o nagdulot ng epekto o resultaepekto o resulta

SANHISANHI. Dahilan ng pagkilos. Dahilan ng pagkilos

EPEKTOEPEKTO. Resulta o kinahinatnan ng . Resulta o kinahinatnan ng pagkilospagkilos

PagbubuodPagbubuod


Bakit nag-alsa si Bakit nag-alsa si Tamblot?Tamblot?

PaglalapatPaglalapat


Ano ang iyong Ano ang iyong magiging saloobin magiging saloobin kung pipilitin kang kung pipilitin kang magpalit ka ng magpalit ka ng relihiyon?relihiyon?

PagtatayaPagtataya


1. 1. Pagbasa ng sipi mula kina Pedro Murillo Velardo, Historia de la Provincia de Philipinas de la Compaña de Jesus, 1749 at Casimiro Diaz, Conquista de las Islas Filipinas, 1890 sa “Insurrections by Filipinos in the Seventeen Century,” Blair at Robertson, 38: 87 – 91 (Gawain 1.5)

PAG-AALSA NI TAMBLOT, 1621 - 1622KONTEKSTO

The majority of the ministers in the island of Bohol had gone to Zebu, to celebrate the feasts of the beatification of St. Xavier; in their absence …. [t]he diwata,* or demon, appeared to some Indians in the woods … and commanded them to quit the gospel … and the Spanish vassalage, and take refuge in the hills; and to build him a chapel, where he would aid them and give them whatever they needed to pass their lives in happiness and abundance, without the encumbrance of paying tribute to the Spaniards or dues to the churches.


AKTOR

Two or three Indians … became priests of this diwata [one of the priests was called Tamblot], in order to persuade the people to apostasy and rebellion.… four villages revolted; only Loboc (which is the chief village) and Baclayon remained firm in the faith, and in loyalty to the king.


PAGKILOS Information of this reached Zebu, and immediately Don Juan de Alcarazo, alcalde-mayor of Zebu, went to quiet the island; he invited them to make peace, for which the rebels did not care. Their boldness increasing, they burned the four villages and their churches; they flung on the ground the rosaries and crosses, and pierced an image of the blessed Virgin eighteen times…. Thereupon the chief ordered troops from Zebu, fifty Spaniards and a thousand friendly Indians…; and on New Year’s day, 1622, he began a march to the mountains, where the insurgents were…. more than 1,500 rebel Indians attacked our vanguard…; but when our muskets were fired so many fell dead that the rebels began to retreat to a bamboo thicket. When we followed them a heavy rain fell, which encouraged the rebels, for they said that our muskets were then useless. But Heaven favored our cause…. The rebels fled into the mountains; and our men arrived at a village of more than a thousand houses, in the midst of which was the temple of their diwata. Our troops found there much food, various jewels of silver and gold, and many bells of the sort those people use—all of which was given to our Indians.…Captain Alcarazo… commanded that some of the rebels be hanged, and published a pardon to the rest; and he returned to Zebu, where the victory was celebrated.


SANHI to take away the fear which they naturally fear toward the Spaniards, these [native] priests told them that, if they would attack the Spaniards,1. the diwata would cause the mountains to rise against their foe;2. the muskets of the latter would not go off, or else the bullets would rebound on those who fired them;3. if any Indian should die, the demon would resuscitate him;4. that the leaves of the trees would be converted into saranga (a large fish);5. when they cut bejucos [cane or palm], these would distil wine instead of water;6. from the banana leaves they would make fine linen; and,7. in short, that all would be pleasure, enjoyment, and delight.


EPEKTO This success had very important results, for it checked the revolt of other islands and other villages—who were expecting the favourable result which the demon had promised them, so that they could shake off the mild yoke of Christ, and with it their vassalage to the Spaniards. Many of them, now undeceived, accepted the pardon; but others, who were stubborn, fortified themselves at the summit of a rugged and lofty hill, difficult of access, and closed the road [to it] with brambles and thorns…. Six months later the same Don Juan Alcarazo returned, to dislodge those rebels with forty Spaniards and many Indians. After suffering great hardships in making the paths accessible, nearly all his men were hurt, by the time they reached the fort, by the many stones which the enemy hurled down from the summit; but our soldiers courageously climbed the ascent, firing their muskets, and killed many of the rebels, putting the rest to flight. Thus was dispersed that sedition, which was one of the most dangerous that had occurred in the islands—not only because the Boholanos were the most warlike and valiant of the Indians, but on account of the conspiracy spreading to many other tribes.

Glosari o Glosari o

TalasalitaanTalasalitaan

Apostasy … pagtakwil sa paniniwalaApostasy … pagtakwil sa paniniwala Ascent … pag-akyatAscent … pag-akyat Babaylan … paring babae o lalaki sa Babaylan … paring babae o lalaki sa

relihiyon ng mga sinaunang Pilipinorelihiyon ng mga sinaunang Pilipino Beatification … pagdeklara sa Beatification … pagdeklara sa

KatolisismoKatolisismo

pagiging santo o santapagiging santo o santa Bramble … mababa, mayabong at Bramble … mababa, mayabong at

matinik na halamanmatinik na halaman Check the revolt … pigilin ang pag-aalsaCheck the revolt … pigilin ang pag-aalsa Conspiracy … sabwatanConspiracy … sabwatan Delight … kasiyahanDelight … kasiyahan

Dislodge … tanggalinDislodge … tanggalin Disperse … itaboyDisperse … itaboy Diwata … anito o ispiritu ng Diwata … anito o ispiritu ng

sinaunang panahonsinaunang panahon Dues … bayadDues … bayad Encumbrance … pasanin, abalaEncumbrance … pasanin, abala Foe … kalabanFoe … kalaban Fortify … palakasinFortify … palakasin Hurl … ibatoHurl … ibato Insurgent … rebeldeInsurgent … rebelde Lofty … mataasLofty … mataas

Musket … uri ng barilMusket … uri ng baril Pardon … patawarinPardon … patawarin Pierce … tusukinPierce … tusukin Quit the gospel … iwanan ang Quit the gospel … iwanan ang

pananampalatayapananampalataya Rebound … bumalikRebound … bumalik Refuge … kanlunganRefuge … kanlungan Resuscitate … buhayinResuscitate … buhayin Rugged … mabato, magaspangRugged … mabato, magaspang Sedition … pag-aalsaSedition … pag-aalsa

Shake off the mild yoke of Christ …Shake off the mild yoke of Christ …iwanan ang banayad na implwensiya iwanan ang banayad na implwensiya ni Kristoni Kristo

Stubborn … matigas ang uloStubborn … matigas ang ulo Summit … tuktokSummit … tuktok Thereupon ... sa lugar at oras na iyonThereupon ... sa lugar at oras na iyon Thicket … mababa’t mayabong na Thicket … mababa’t mayabong na

halamanhalaman Undeceived … hindi nalolokoUndeceived … hindi naloloko Valiant … matapangValiant … matapang Vanguard … tanod sa unahan ng Vanguard … tanod sa unahan ng

hukbohukbo


2. 2. Pagsusuri sa sipi at punan ng impormasyon o ibuod ang salaysay gamit ang table.

KONTEKSTO

AKTOR KILOS DAHILAN EPEKTO

Takdang - Takdang - AralinAralin

Pag-aralan: Pag-aralan:

Bakit nag-alsa si Maniago?

KEY KEY ANSWERSANSWERS


Anong impormasyon ang makukuha at mahihinuha mo mula sa sipi?Kadalasan o dami ng pag-aalsa

Mula 1521 hanggang 1765, halos lahat ng mga lalawigan ay nag-alsa

Impormasyong nakuha at nahinuha mula sa sipi

• Masasabing hindi naging mapayapa ang proseso ng kolonisasyon. Nagkaroon ng malakas at maraming pagtututol ang mga Pilipino.• Hindi pinansin ang dahilan ng mga Pilipino sa pag-aalsa. Bagkus ay lalo pang pinaigting ng mgaEspanyol ang kanilang pagsupil sa pamamagitan ngpagtaas ng tributo.

X

PAG-AALSA NI TAMBLOT, 1621 - 1622PAG-AALSA NI TAMBLOT, 1621 - 1622KONTEKSTO

Naganap ang pag-aalsa sa Bohol noong 1621-1622 habang karamihan ng mga pari ay nasa Cebu upang ipagdiwang ang beyatipikasyon ni San Francis Xavier.

X


AKTOR

Tamblot kasama ang isa o dalawa pang paring katutubo (pari ng mga diwata) at apat na nayon

X


SANHI

• Ibig bumalik ng mga katutubo sa dati nilang relihiyon at talikuran ang Katolisismo.• Naniwala ang mga rebelde na kung bumalik sila sa dati nilang relihiyon, giginhawa ang kanilang buhay.

X


PAGKILOS• Nag-alsa ang apat na bayan sa islang Bohol; ang Loboc at Baclayon lamang ang hindi lumahok sa pag-aalsa.• Pumunta sa Bohol si Juan de Alcarazo, alcalde-mayor ng Cebu, para supilin ang pag-aalsa, ngunit hindi pumayag ang mga rebelde. Sinunog nila ang apat na nayon at mga simbahan nito. Inihagis nila sa lupa ang mga rosaryo at krus at sinaksak ng 18 beses ang imahen ng Birhen Maria.• Sinalakay ang mga nag-aalsang Pilipino ng 50 Espanyol at isang libong alyadong Pilipino sa unang araw ng 1622. Inatake ng 1,500 na rebelde ang puwersang Espanyol ngunit sinagot ito ng mga superyor na armas ng mga Espanyol.• Tumakbo sa bundok ang mga nag-aalsa at dito nakita ng mga Kastila ang isang pamayanan, templo ng mga diwata, maraming pagkain at alahas na gawa sa ginto at pilak. Nasupil ang pag-aalsa.

X


EPEKTO

• Binitay ang ilang rebelde at pinatawad ang iba.• Nasupil ang pag-aalsa sa mga karatig na nayon at isla. Iginiit ng Espanya ang kanyang kapangyarihan.• Ang mga nakatakas ay nanatili sa bundok.

X

SANGGUNIANSANGGUNIAN

www.google.com/imageswww.google.com/images

Learner’s Module, Q2, pp. 1-6Learner’s Module, Q2, pp. 1-6

Teaching Guide, Q2, pp. 46-48Teaching Guide, Q2, pp. 46-48

DOWNLOAD LINKDOWNLOAD LINK

www.slideshare.net/www.slideshare.net/jaredram55jaredram55

Email: Email: [email protected]@yahoo.com

Inihanda ni:Inihanda ni:

JARED RAM A. JUEZANJARED RAM A. JUEZANTeacher I, Araling Panlipunan IIITeacher I, Araling Panlipunan III

August 5-6, 2012August 5-6, 2012

MARAMING SALAMAT PO!

Q2, modyul 1, gawain 1

Education

Transcript of Q2, modyul 1, gawain 1