การมสวนรวมทางเศรษฐกจ

ของกลม LGBTI ในประเทศไทย

17 พฤษภาคม 2017

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

Pub

lic D

iscl

osur

e A

utho

rized

iii

© 2561 ธนาคารระหวางประเทศเพอการบรณะและพฒนา / ธนาคารโลก 1818 H Street NW Washington DC 20433 โทรศพท 202-473-1000 เวบไซต www.worldbank.org งานวจยฉบบนเปนผลจากความรวมมอระหวางเจาหนาทผเชยวชาญของธนาคารโลกและบคลากรภายนอก ขอคนพบ การตความและขอสรปทแสดงผานงานวจยฉบบนนไมจ าเปนตองสะทอนถงมมมองของธนาคารโลก คณะกรรมการบรหาร หรอหนวยงานรฐบาลทเกยวของ ธนาคารโลกไมรบประกนความถกตองของขอมลในงานชนน ขอบเขต ส การจ าแนกบคล และขอมลอน ๆ ทแสดงในแผนทในงานชนนไมไดสอถงการตดสนใจของธนาคารโลกเกยวกบสถานะทางกฎหมายของอาณาเขต ดนแดน หรอการรบรองหรอยอมรบอาณาเขตเหลานน สทธและการอนญาต เนอหา องคประกอบตาง ๆ ในงานชนนอยภายใตลขสทธของงาน เนองดวยธนาคารโลกปรารถนาใหมการเผยแพรสอสารความรของงานชนนไมวาจะเปนเพยงบางสวนหรอทงหมดของรายงาน สามารถน ามาผลตซ าภายใตวตถประสงคทไมใชเพอการคา และตราบเทาทมการของกาวถงแหลงทมาของงานชนนทงหมด หากมค าถามเกยวกบสทธและใบอนญาต รวมถงสทธทเกยวของ ตดตอแผนกสงพมพ ธนาคารโลกไดท The World Bank Group, 1818 H Street NW, Washington, DC 20433, USA โทรสาร: 202-522-2625 อเมล: pubrights@worldbank.org งานวจยนตพมพครงแรกเปนภาษาองกฤษโดยธนาคารโลก ชอ Economic Inclusion of LGBTI Groups in Thailand in 2018 หากมสวนทไมตรงกนใหยดถอตามตนฉบบภาษาองกฤษ ออกแบบหนาปก Quo Gloal

iv

สารบญ

กตตกรรมประกาศ .............................................................................................................................................................vi

อกษรยอ ......................................................................................................................................................................... viiii

อภธานศพท ..................................................................................................................................................................... viii

บทสรปส าหรบผบรหาร ......................................................................................................................................................x

1. บทน า ............................................................................................................................................................................ 1

2. งานวจยนจดท าขนมาอยางไร ........................................................................................................................................ 2

3. ประเทศไทย: บรบททางสงคมและกฎหมาย ................................................................................................................. 5

บรบททางสงคม ........................................................................................................................................................... 5

บรบททางกฎหมาย ..................................................................................................................................................... 7

4. ความทาทายในการเขาถงตลาดแรงงาน ...................................................................................................................... 10

ขอคนพบส าคญ ......................................................................................................................................................... 10

เหตการณการเลอกปฏบต ........................................................................................................................................ 10

ศกษามมมองจากภาคเอกชนใหชดขน ....................................................................................................................... 12

การแสดงออกถงการเลอกปฏบตในตลาดแรงงาน ..................................................................................................... 14

ผลทตามมาจากการเลอกปฏบต ................................................................................................................................ 16

5. การเขาถงบรการและตลาด ......................................................................................................................................... 18

ขอคนพบส าคญ ......................................................................................................................................................... 18

การเขาถงบรการของรฐ ............................................................................................................................................ 19

การเขาถงบรการสขภาพและการท าประกน .............................................................................................................. 22

การเขาถงสถาบนการศกษาและการอบรมวชาชพ .................................................................................................... 24

v

การเขาถงการเงน ...................................................................................................................................................... 26

การเขาถงทอยอาศย .................................................................................................................................................. 28

6. เดนไปขางหนา—ทางเลอกเชงนโยบาย ...................................................................................................................... 31

ประเดนส าคญท 1: ความตระหนกรเกยวกบนโยบายสาธารณะ ............................................................................... 31

ประเดนส าคญท 2: ความเทาเทยมของบคคลทมความหลากหลายทางเพศ และการไมเลอกปฏบตดวยเหตแหงวถและอตลกษณทางเพศ ในการจางงาน ....................................................................................................................... 34

ประเดนส าคญท 3: ความเทาเทยมในการดแลสขภาพของบคคลทมความหลากหลายทางเพศ ................................ 36

ประเดนส าคญท 4: การศกษาทมสวนรวมส าหรบทกคน ......................................................................................... 37

ประเดนส าคญท 5: ความเสมอภาคในสทธตามกฎหมาย .......................................................................................... 39

ประเดนส าคญท 6: การวจยเพอเตมเตมชองวางทางความร ..................................................................................... 42

รายการอางอง ................................................................................................................................................................. 46

ภาคผนวก A. การพฒนา การทดสอบ และการกระจายแบบส ารวจออนไลน ........................................................... 52

ภาคผนวก B. การส ารวจ–โควตาส าหรบแตละกลม .................................................................................................. 54

ภาคผนวก C. การวเคราะหการถดถอย—บคคลทมความหลากหลายทางเพศและการเลอกปฏบตในการจางงาน ... 56

vi

กตตกรรมประกาศ

รายงานฉบบนจดเตรยมโดยคณะท างานของกลมธนาคารโลก ภายใตการดแลของ อลรค ซาเกา (ผอ านวยการธนาคารโลกประจ าประเทศไทย) และ ซซาน เอส เชน (ผจดการฝายปฏบตการดานงานพฒนาสงคม) หวหนาทมปฏบตการคอ มาเรย บรทรซ ออรแลนโด (หวหนาผเชยวชาญดานการพฒนาสงคม) คณะท างานประกอบดวย ซซานา โบเอหโมวา (ทปรกษาอาวโสดานเพศสภาพ) คลฟตน คอรเทซ (ทปรกษาประจ าธนาคารโลกดานวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ ) ฟลป เครฮาน (ทปรกษาดานบคคลทมความหลากหลายทางเพศ) อาซฟ โมฮมเหมด อสลาม (นกเศรษฐศาสตร) โดมนค โคหเลอร (ทปรกษาดานบคคลทมความหลากหลายทางเพศ) ปโยตร ปอลค (ทปรกษาอาวโสดานเพศสภาพ) และ ภมรรตน ตนสงวนวงษ (ผเชยวชาญอาวโสดานการพฒนาสงคม) โครงการศกษาวจยนไดรบการสนบสนนอยางดยงจากนอรดก ทรส ฟนด (Nordic Trust Fund) นบเปนทนทเกอหนนและสรางพนทการเรยนรส าหรบเจาหนาทธนาคารโลกในการใชกรอบสทธมนษยชนในโครงการพฒนาดานตาง ๆ คณะท างานขอขอบคณขอเสนอแนะและการหารอทส าคญจากโครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (UNDP) และ กรมกจการสตรและสถาบนครอบครว กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาต ประเทศไทย คณะกรรมการสงเสรมความเทาเทยมระหวางเพศ และคณะกรรมการวนจฉยการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมระหวางเพศ การศกษาน ส า เรจลล วงลงไดดวยความรวมมอดานการวจยท เขมแข งจากองคกรพนธมตร อนประกอบดวย มหาวทยาลยธรรมศาสตร โดยเฉพาะอยางยง เจมส เบอรฟอรด นาดา ไชยจตต อดศร จนทราสข และตโม โอจาเนน และองคกรเลฟ แฟรงก โดยเฉพาะอยางยง รยซ ทโอ และไมค วลสน ภาครวมงานวจยเหลานของเราไดชวยขดเกลาระเบยบวธวจยและความคดทน ามาสการท ารายงานฉบบน เราขอขอบคณองคกรเครอขายทงหลาย โดยเฉพาะ เวรคเพลสไพรด ฮอรเนต และบเชนจในการเชอมตอทมงานกบประชากรทมความหลากหลายทางเพศทวประเทศไทย สดทายน ขอขอบคณ กาวหนา เสาวกล (หรอโตโต) ทชวยแชรลงคแบบสอบถามใหเขาสประชากรทมความหลากหลายทางเพศจ านวนมากในประเทศไทย ทมงานขอขอบคณกรมกจการสตรและสถาบนครอบครว กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย กรมคมครองสทธและเสรภาพ กระทรวงยตธรรม คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงประเทศไทย คณะกรรมการสงเสรมความเทาเทยมระหวางเพศ และคณะกรรมการวนจฉยการเลอกปฏบตโดยไมเปนธรรมระหวางเพศ พนธมตร ๆ เพอนรวมงาน และองคกรภาคทงหลายในประเทศไทยทรวมอภปรายในการจดสนทนากลมยอยและการสมภาษณผใหขอมลส าคญ มความส าคญอยางมากในการพฒนาการศกษาตลอดจนท าใหการศกษาวจยนส าเรจ ขอขอบคณเปนพเศษส าหรบองคกรพฒนาเอกชนหลายองคกรในกรงเทพ เชยงใหม พทยา และภเกต อนไดแก แอพคอม (APCOM) เครอขายคนขามเพศเอเชยแปซฟค (Asia Pacific Transgender Network) เอาทบเคเค (OUTBKK) องคการแพลนประเทศไทย สมาคม

vii

ฟาสรงแหงประเทศไทย มลนธเครอขายเพอนกะเทยเพอสทธมนษยชน โรงน าชา โครงการพฒนาแหงสหประชาชาตส านกงานเอเชยแปซฟก องคการการศกษา วทยาศาสตร และวฒนธรรมแหงสหประชาชาต องคการเพอการพฒนาระหวางประเทศของสหรฐฯ เอเชย และเวรคเพลสไพรด ในกรงเทพ มลนธเอมพลสในเชยงใหม อนดามนเพาเวอรและรงอนดามน และภเกตไพรด ในภเกต และมลนธซสเตอร พทยา คณะท างานขอขอบคณเปนพเศษส าหรบคณอลรค ซาเกาส าหรบค าแนะน า ความคดเหนทสรางสรรค ขอเสนอแนะทเปนประโยชน และการสนบสนนอยางตอเนองในการขบเคลอนงานวจยฉบบน แกเบรยล ดมอมบเนส (หวหนากลมงานดานการพฒนามนษย) อวา โคลฟ (เจาหนาทปฏบตการอาวโส) จอรจ ลอส โรดรเกซ เมซา (ผจดการกลมงาน) และลาร ซอนเดอรการด (หวหนากลมงานดานพฒนามนษย การศกษาและสขภาพ) ผซงใหการดแลแนะน าเชงเทคนคในแตละขนของการศกษา ผอานทบทวน เจอรมน เฟรร (ผเชยวชาญดานการพฒนาสงคมอาวโส) มารคส โกลดสเตน (หวหนานกเศรษฐศาสตร) และจอรเจย ฮารล (ผเชยวชาญอาวโสดานการบรหารจดการทด) ทใหขอเสนอแนะทมคณคา ขอขอบคณเลขาธการและการบรหารจดการของนอรดกทรสฟนด (อนนา ออตโอ และ แอสมน คาน) ส าหรบการสนบสนนในแตละขนตอนของโครงการ รายงานนไดรบประโยชนอยางยงจากการสนบสนนดานการธรการของ อลซาเบธ อาคล ลอรเดส อนดคตา และปญญานช ชลสคนธ นอกจากน ขนฐา คงรกเกยรตยศ (เจาหนาทการสอสารองคกร) และ เบน อเลกซ มนเซอร (นกวเคราะหการสอสารองคกร) ไดใหการสนบสนนดานการสอสารทยอดเยยม ขอบคณเปนพเศษส าหรบบารบารา โจน ไรซส าหรบการสนบสนนดานบรรณาธการ

คณะท างานขอขอบคณอยางยงส าหรบกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศและบคคลทไมใชกลมทมความหลากหลายทางเพศในประเทศไทยทเขารวมเปนสวนหนงของการส ารวจและการสมภาษณ และแบงปนความคดเหน ทศนคต และประสบการณ

viii

อกษรยอ

AIDS ภาวะภมคมกนบกพรอง (acquired immune deficiency syndrome) HIV ไวรสทเปนสาเหตของภาวะภมคมกนบกพรอง (human immunodeficiency virus) LGBTI เลสเบยน เกย ไบเซกชวล ทรานสเจนเดอร และอนเตอรเซกส (lesbian, gay, bisexual,

transgender และ intersex) หรอเรยกโดยรวมวา บคคลทมความหลากหลายทางเพศ NGO องคกรพฒนาเอกชน (nongovernmental organization) SOGI วถทางเพศและอตลกษณทางเพศ (sexual orientation and gender identity) UNCTAD การประชมสหประชาชาตวาดวยการคาและการพฒนา (United Nations Conference on Trade

and Development) UNDP โครงการพฒนาแหงสหประชาชาต (United Nations Development Programme) UNESCO องคการการศกษา วทยาศาสตร และวฒนธรรมแหงสหประชาชาต (United Nations Educational,

Scientific, and Cultural Organization) UNICEF กองทนเพอเดกแหงสหประชาชาต (United Nations Children’s Fund) USAID องคกรเพอการพฒนาระหวางประเทศของสหรฐอเมรกา (U.S. Agency for International

Development) WHO องคการอนามยโลก (World Health Organization)

หมายเหต รายงานนใชอกษรยอ LGBTI (ส าหรบฉบบภาษาองกฤษ) ส าหรบฉบบแปลภาษาไทยนใชค าวา บคคลทมความหลากหลายทางเพศ เมอมการกลาวถงกลมอตลกษณทางเพศของบคคลทกกลมในเอกสารอางองหรอเมอทกกลมไดรบการพดถงโดยรวม และใชอกษรยอ LGBT เมอประเดนบคคลอนเตอรเซกสไมไดถกรวมไวดวย โดยมากในรายงานทตยภมหรอในการวเคราะหผล นอกจากน ใชอกษรยอ SOGI (ส าหรบรายงานฉบบภาษาองกฤษ) เมอกลาวถงรายงานทตยภมและการวเคราะหผลของงานวจยมงเนนไปทประเดนในวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ

ix

อภธานศพท

ไบเซกชวล บคคลทมความดงดดทางเพศหรอเชงรกใคร หรอมเพศสมพนธกบคนไดมากกวาหนงเพศสภาพ

การรงแก (Bullying) พฤตกรรมกาวราวซ า ๆ ทจงใจกระท าเพอใหอกฝายบาดเจบหรอรสกอดอด อาจเปนดวยการสมผสทางกาย โจมตดวยวาจา การตอส หรอการชกจงใหอกฝายรสกหรอคดไปในทางทตองการ การรงแกรวมความถงการมอ านาจไมเทากน และรวมถงการหยอก การแกลง การยว หรอเรยกอกฝายดวยถอยค าทสรางความเจบปวด การใชความรนแรงทางกายภาพ หรอการกดกนทางสงคม การรงแกอาจกระท าโดยตรง เชน เดกคนหนงเรยกรองเงนหรอสงของในครอบครองของเดกอกคนหนง หรอโดยออม เชน การแพรขาวลอในกลมนกเรยนดวยกน

ซสเจนเดอร (Cisgender) ค าเรยกบคคลทอตลกษณทางเพศตรงกบเพศทถกก าหนดใหเมอแรกเกด

เกย บคคลทมความดงดดทางเพศหรอเชงรกใครกบคนทมเพศสภาพเดยวกน มกใชกบผชาย

เพศสภาพ (Gender) ลกษณะและโอกาสทางสงคมทถกก าหนดขน โดยเชอมโยงกบเพศชายและหญง รวมความถงความสมพนธระหวางผหญงและผชาย เดกผหญงและเดกผชาย เชนเดยวกบความสมพนธระหวางผหญง และความสมพนธระหวางผชาย

การเกลยดกลวการรกเพศเดยวกน (Homophobia) ความกลว ความอดอด การไมมความอดทน หรอความเกลยดชง ทมตอการรกเพศเดยวกนหรอบคคลทมความหลากหลายทางเพศ

การรงแกเนองจากการเกลยดกลวการรกเพศเดยวกน (Homophobic bullying) การรงแกทมฐานมาจากวถทางเพศหรออตลกษณทางเพศของผถกกระท า ทงทเปนจรงหรอตามทผรงแกคด

ความรนแรงอนมเหตจากการรงเกยจการรกเพศเดยวกน ความรนแรงทมฐานมาจากวถทางเพศหรออตลกษณทางเพศของผถกกระท า ทงทเปนจรงหรอตามทผรงแกคด

อนเตอรเซกส (Intersex) ค ากวาง ๆ ทใชครอบคลมถงบคคลทเกดมาพรอมกบลกษณะทางเพศ เชน ทางกายภาพ ฮอรโมน หรอโครโมโซม เปนตน ไมตรงกบการใหความหมายของเพศโดยองมาตรฐานรางกายแบบทวลกษณ (เปนแบบชายหรอหญงเทานน) บคคลทเปนอนเตอรเซกสอาจจะมวถทางเพศหรออตลกษณทางเพศแบบใดกได

เลสเบยน ผทนยามตนเองวาเปนผหญงและรกใครชอบพอหรอมแรงดงดดทางเพศกบผหญง

ชายทมเพศสมพนธกบชาย (MSM) ผชายทมเพศสมพนธกบผชาย อาจจะเรยกตนเองวาเปน “เกย” หรอ “รกเพศเดยวกน” หรอไมกได

x

ความรนแรงทเกยวกบเพศสภาพในโรงเรยน การกระท าหรอการคกคามทางเพศ กายภาพ หรอจตใจ ทเกดขนหรอ รอบ ๆ บรบทของโรงเรยน ซงการเกดขนเปนผลของขนบหรอภาพเหมารวมของสงคมทเกยวกบเพศสภาพ และมกจะถกอ านวยใหเกดขนไดดวยความไมเทาเทยมทางอ านาจหรอทางกายภาพ

วถทางเพศ อตลกษณทางเพศ (Sexual orientation gender identity -- SOGI) ความดงดดทางกายภาพ ทางจตใจ ทางอารมณ หรอเชงรกใคร (วถทางเพศ) อตลกษณทางเพศของบคคลซงอาจแตกตางจากเพศทถกก าหนดใหเมอแรกเกด

การตตรา (Stigma) ทศนคตหรอการตดสนทมตอบคคลหรอทางสงคม ทสงผลในแงลบตอบคคลหรอคนในกลมนน และน าไปสการเลอกปฏบต

ทอม เปนค าทประยกตมาจากค าศพทภาษาองกฤษ “ทอมบอย” เมอใชในภาษาไทยมความหมายวาเพศหญงทอาจจะรสกเหมอนผชายมากกวา ทอมอาจจะมการแสดงออกภายนอกเปนแบบชาย

คนขามเพศ (Transgender) ค ากวาง ๆ ทหมายถงคนทอตลกษณทางเพศหรอการแสดงออกทางเพศแตกตางจากเพศทถกก าหนดใหเมอแรกเกด อตลกษณคนขามเพศไมขนอยกบกระบวนการทางการแพทย ตวอยางของคนขามเพศ เชน คนทถกระบใหเปนเพศหญงเมอแรกเกดแตนยามตนเองเปนผชาย (ผชายขามเพศ) และคนทถกระบใหเปนเพศชายเมอแรกเกดแตนยามตนเองเปนผหญง (ผหญงขามเพศ)

xi

บทสรปส าหรบผบรหาร

ประเทศไทยมภาพลกษณทกาวหนากวาหลายประเทศในกลมประเทศทก าลงพฒนาทมระดบรายไดปานกลางในประเดนเรองบทบาทและการมสวนรวมของกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ (LGBTI) ถงกระนนผลการศกษาวจยกลบแสดงผลใหประจกษวากลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศยงคงประสบปญหาการเลอกปฏบต ถกจ ากดในดานโอกาสการท างานและสทธในการเปนเจาของทอยอาศย และเผชญกบอปสรรคกดขวางการเขาถงบรการพนฐานในหลาย ๆ ดาน

ขอมลสวนใหญเกยวกบวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ (SOGI) ในประเทศไทยมกเปนขอมลในเชงคณภาพ ดงนนงานวจยฉบบใหมลาสดน ททางธนาคารโลกเปนผน าและด าเนนการวจยรวมกบมหาวทยาลยธรรมศาสตร องคกร Love Frankie และกองทนนอรดกทรสตฟนดถอวาเปนความพยายามครงแรกในการรวบรวมและวเคราะหขอมลเชงปรมาณและผลลพธจากกลมตวอยางทครอบคลมและเปนตวแทนกลมเปาหมายอยางมนยส าคญในมตทางเศรษฐกจและการเงนของกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศในประเทศไทย ประกอบกบขอมลเชงคณภาพทไดจากการสมภาษณ การเกบขอมลเชงลกในรปแบบของ “เรองราวชวต” จากผใหขอมลทมความหลากหลายทงในวถทางเพศและอตลกษณทางเพศจ านวน 19 คนทวทกภมภาคหลกของประเทศไทย หนนเสรมขอมลทไดจากการท าส ารวจผานชองทางออนไลน และเผยใหเหนภาพในระดบทลกลงไปอกเกยวกบชวตของกลมผตอบแบบสอบถามทมความหลากหลายทางเพศ นบเปนครงแรกในประเทศไทยทงานศกษาวจยฉบบนน าเสนอขอมลเกยวกบประชากรทไมใชกลมความหลากหลายทางเพศซงสะทอนทศนคตของพวกเขาตอกลมบคคลทมหลากหลายทางเพศ บนพนฐานของค าตอบทไดรบจากแบบสอบถามโดยกลมตวอยางขนาดใหญเพยงพอทจะเปนตวแทนเชงสถตของประชากรทไมใชกลมความหลากหลายทางเพศ

งานวจยฉบบนมงเนนการศกษาวากลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศมคณคาตอสงคมไทยในดานเศรษฐกจและการเงนอยางไร ทงในดานโอกาสและการมสวนรวม หรอการเลอกปฏบตและถกกดกนของพวกเขา งานศกษานมงเนนการฉายภาพผลลพธทแตกตางกนของกลมประชากรทมหลากหลายทางเพศและกลมทไมใชความหลากหลายทางเพศ ในเรองตลาดแรงงานและการจางงาน อสงหารมทรพย และตลาดการเงน พรอมทงศกษาถงอปสรรค ความทาทายในกลมประชากรทมความหลากหลายทางเพศตองเผชญในการเขาถงโอกาสทางการศกษา สาธารณสขและบรการดานตาง ๆ ของรฐ จากผลลพธของการศกษา ประกอบกบประสบการณนานาชาตและการทบทวนงานเขยนตางๆ ทเกยวของ รายงานฉบบนจงน าเสนอขอเสนอแนะและแผนงานเชงนโยบายทจะชวยเปดกวางซงโอกาสส าหรบประชากรทมความหลากหลายทางเพศและกอใหเกดการแบงปนความมงคงแกประชาชนไทยทกคนอยางทวหนา

xii

เสยงตอบกลบจากชมชนของบคคลทมความหลากหลายทางเพศ

ในการตอบแบบส ารวจออนไลนทเปนองคประกอบหนงของงานวจยครงน รอยละ 60 ของกลมคนขามเพศ (transgender people) รอยละ 30 ของกลมเลสเบยน และรอยละ 20 ของกลมเกยตอบวามการเลอกปฏบตในการท างานของพวกเขา มากกวาครงหนงของคนทตอบแบบสอบถามกลาววา ใบสมครของพวกเขาโดนปฏเสธดวยเหตแหงการมอตลกษณเปนบคคลทมหลากหลายทางเพศ บคคลอนเตอรเซกซคนหนงในกรงเทพฯ กลาววา

ขอคนพบในลกษณะนสวนทางกบความกาวหนาของประเทศไทยทไดพฒนากฎหมายเพอยตการเลอกปฏบตตอบคคลทมความหลากหลายทางเพศ ประเทศไทยเปนภาคในอนสญญาสหประชาตวาดวยการขจดการเลอกปฏบตตอผหญง ซงภายใตกลไกนไดมการก าหนดขอเสนอแนะทวไปเพอขจดการเลอกปฏบตทครอบคลมเหตแหงวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ นอกจากนประเทศไทยประกาศใชพระราชบญญตความเทาเทยมระหวางเพศพ.ศ.2558 ทมบทบญญตวาการเลอกปฏบตตอบคคลทมรปลกษณภายนอกไมตรงกบเพศก าเนดเปนสงทผดกฎหมาย

อยางไรกด ผเขารวมกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศใหขอมลในงานศกษาครงนรายงานวา มการเลอกปฏบตเกดขนในเรองการเขาถงโอกาสในการท างาน การรบบรการของรฐ การศกษาหรอฝกอบรม และบรการดานสาธารณสข ตลอดจนการซอหรอเชาอสงหารมทรพย ภาพท 1 แสดงใหเหนถงค าตอบทไดรบจากการส ารวจออนไลน บคคลจ านวน 3,502 คนทอาศยอยในประเทศไทย: โดยในจ านวนน 1,200 คนเปนผตอบแบบสอบถามทไมใชกลมความหลากหลายทางเพศ และผตอบแบบสอบถามทเปนกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศจ านวน 2,302 คนทระบตนวาเปนเกย เลสเบยน คนขามเพศ อนเตอรเซกซ หรอเพศอน ๆ การส ารวจครงนเปนความพยายามในการรวบรวมขอมลเชงปรมาณทใหญทสดเกยวกบการมสวนรวมทางเศรษฐกจของกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ ในประเทศไทยและในภมภาคเอเชยแปซฟก

“ฉนสมครไป แตพวกเขาบอกฉนวา ‘ต าแหนงงานนส าหรบผหญงเทานน เธอไมใชผหญง’ ดงนนพวกเขาจางฉนไมได ‘ฉนรนะวาเธอมความสามารถ ผคนเขาสรรเสรญเธอ แตวาส าหรบต าแหนงน ทางผใหญเขาตองการผหญงแทๆ เธอไมใชผหญง เธอมค าน าหนาชอวา นาย’” --บคคลเพศก ากวมวย 27 ปจากปรมณฑล กรงเทพฯ

xiii

ภาพท 1 กลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศในประเทศไทยรายงานวามการเลอกปฏบตในทก ๆ ดานของชวตในทางเศรษฐกจและสงคม ขอมลแจกแจงตามกลมยอย (รอยละ)

ขอคนพบทส าคญจากการส ารวจ

ในบรรดาผลลพธทงหมดทไดมาจากการตอบแบบส ารวจมหาประเดนส าคญทปรากฎใหเหนอยางเดนชดเกยวกบค าถามทวาในปจจบนบคคลทมหลากหลายทางเพศเผชญสภาวะทางเศรษฐกจและทางการเงนเชนใดบางในสงคมไทย

xiv

ขอคนพบท 1 มเพยงรอยละ 7 ของกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ กบรอยละ 1 ของกลมทไมใชผมความหลากหลายทางเพศทเขารวมการส ารวจตอบวาพวกเขาตระหนกรวาในประเทศไทยมกฎหมายทหามการเลอกปฏบตตอบคคลทมความหลากหลายทางเพศมากกวาครง (51%) ของคนทตอบแบบสอบถามในกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศและมากกวาสองในสาม (69%) ของผตอบแบบส ารวจทไมใชกลมผมความหลากหลายทางเพศ กลาววาพวกเขาไมรวามกฎหมายดงกลาวอย (ดภาพ 2) ประเทศไทยประกาศใหความคมครองตอกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศในทางกฎหมาย รวมทงพระราชบญญตความเทาเทยมระหวางเพศ พ.ศ. 2558

ภาพท 2 ผตอบแบบส ารวจสวนใหญไมรวามกฎหมายทหามเลอกปฏบตและกดกนบคคลทมความหลากหลายทางเพศ (รอยละ)

ขอคนพบท 2 ผตอบแบบส ารวจในกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศรายงานวา การเลอกปฏบตรายแรงทสดเกดขนในตลาดแรงงาน ตามมาดวยในตลาดอสงหารมทรพย ในกรณทพวกเขาประสงคจะเชาหรอซออสงหารมทรพย (ดภาพท 1) การเลอกปฏบตในการท างานทประชากรเลสเบยน เกย คนขามเพศตอบแบบส ารวจเกดขนในหลายรปแบบ โดยประเภททพบบอยทสดคอ การถกปฏเสธใบสมครงาน และการคกคามในสถานทท างาน (ดภาพท 3) ผตอบแบบส ารวจทเปนคนขามเพศประสบสภาพปญหาทเลวรายทสดกลาวคอ รอย

xv

ละ 77 ของคนทตอบแบบส ารวจกลาววา พวกเขาถกปฏเสธตงแตขนตอนการสมครงานดวยเหตแหงอตลกษณทางเพศของพวกเขา รอยละ 40 กลาววาโดนคกคาม ประมาณครงหนงของกลมเกย (49%) กบ รอยละ 62 ของกลม เลสเบยนกลาววาการสมครงานของพวกเขาถกปฏเสธดวยเหตแหงวถทางเพศหรออตลกษณทางเพศของพวกเขา ประมาณหนงในหาของกลมเกยกลาววาพวกเขาถกมองขามในชวงเวลาทมการพจารณาเลอนต าแหนง หรอไมไดรบสวสดการทเกยวของกบการท างานเพราะสถานภาพความเปนบคคลทมความหลากหลายทางเพศของพวกเขา

ภาพท 3 ผตอบแบบส ารวจทเปนบคคลทมความหลากหลายทางเพศกลาววามการเลอกปฏบตในตลาดแรงงานอยางกวางขวาง

บคคลทมความหลากหลายทางเพศประสบกบการเลอกปฏบตในตลาดแรงงานทวทกภาค

การเลอกปฏบตเกยวกบงานและในแวดวงการท างานมลกษณะแตกตางหลากหลายกนไปตามอาชพและภาคเศรษฐกจกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศจะไมสามารถเขาถงอาชพในหนวยงานต ารวจกบภาคสวนท

xvi

เกยวของกบการบงคบใชกฎหมาย กองทพ และสถาบนเกยวกบศาสนาได (ดภาพท 4) ในทางตรงกนขาม พวกเขาสามารถเขาไปท างานไดงายขนในภาคการเกษตร ธรกจคาปลก ความงามและสขภาพ ขอคนพบในมมนบงชเรองการแบงแยกกดกนทางอาชพดวยเหตแหงวถทางเพศและอตลกษณทางเพศกบขอจ ากดในความคลองตวและความกาวหนาทางอาชพของบคคลทมความหลากหลายทางเพศในตลาดแรงงาน

มากกวาครงหนง (เกอบ 53%) ของผตอบแบบส ารวจทเปนกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศรายงานวาประสบปญหาทางอารมณ รวมถงโรคซมเศรา วตกกงวลและคบของใจ อนสบเนองมาจากการถกเลอกปฏบตหรอการกดกนในตลาดการงาน

ภาพท 4 ภาคอาชพทผตอบแบบสอบถามกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศระบวา ยากหรอแทบเปนไปไมไดทจะไดงาน (รอยละ)

ขอคนพบท 3 ผตอบแบบสอบถามกลม บคคลทมความหลากหลายทางเพศเผชญอปสรรคทาทายส าคญในการเขาถงบรการของรฐ เชนการขอออกบตรประจ าตวประชาชน หนงสอเดนทางหรอเอกสารประจ าตว

xvii

ส าคญอนๆ ทส าคญทสด กลมเกยรอยละ 40.6 กลมเลสเบยนรอยละ 36.4% และ กลมคนขามเพศรอยละ 46.9 ของทรวมตอบแบบส ารวจกลาววา พวกเขาไมไดรบบรการทพวกเขาแสวงหาจากรฐ (ดภาพท 5) ครงหนงของผตอบแบบสอบถามกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ ตอบวาพวกเขาไดรบการปฏบตแบบไมใหเกยรตในยามทไปขอรบบรการจากรฐ และมากกวารอยละ 30 กลาววาพวกเขาโดนคกคามหรอลอเลยน และถกเรยกรองใหตองท าตามขอบงคบเพมเตมมากกวาประชาชนทวไปในยามทตองการใชบรการรฐ ผตอบแบบสอบถามกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศกลมใหญมากประสบความทกขยากล าบากทงในดานการเงน อารมณ ทงในเรองสวนตวและทางดานกฎหมาย เพราะการเลอกปฏบตทเผชญในเวลาทแสวงหาบรการภาครฐ

xviii

ภาพท 5 ผลทสบเนองมาจากการถกเลอกปฏบตเมอเขาถงบรการภาครฐ แจงตามกลมอตลกษณยอย (รอยละ)

ขอคนพบเรองท 4 .ในบรรดาผตอบแบบสอบถามในกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศกลมคนขามเพศรายงานถงประสบการณเลอกปฏบตและกดกนทพวกเขาพบบอยทสดและรายแรงทสด ในประเดนเดยวกนนกลมเลสเบยนรายงานถงผลลพธทออกมาเลวรายกวาของกลมเกย ตวอยางเชน รอยละ 60 ของกลมคนขาม

xix

เพศแจงวาพวกเขามประสบการณถกเลอกปฏบตในเรองการท างาน ซงเปนผลลพธตวเลขทตรงกนขามกบรอยละ 29 ของกลมเลสเบยน และ รอยละ 19 ของบรรดากลมเกยในประสบการณรปแบบเดยวกนน ซงกคอการเลอกปฏบตอยางมากตอคนขามเพศ ตามมาดวยระดบทรายแรงตามล าดบในกลมเลสเบยนกบกลมเกย และยงปรากฏชดเจนในการเขาถงบรการภาครฐทกประเภท ตงแตการศกษาและฝกอบรม การประกนชวตหรอประกนสขภาพ และผลตภณฑทางการเงนรวมถงการเชาบาน มขอยกเวนประการเดยวคอการซออสงหารมทรพย อนเปนกรณทกลมเลสเบยนประสบกบการเลอกปฏบตมากทสด ตามมาดวยกลมคนขามเพศและกลมเกย ซงมผหญงขามเพศกบเกยเลาประสบการณของตนวา

ขอคนพบเรองท 5 มากกวาหนงในสาม (รอยละ 37.4) ของผตอบแบบส ารวจทไมใชกลมผมความหลากหลายทางเพศ บอกวายอมรบไดหากวาผจางงานเลอกปฏบตตอบคคลทมความหลากหลายทางเพศ เกอบครงหนง (รอยละ 48) กลาววาเปนเรองสมเหตผลแลวทกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศประสบกบการเลอกปฏบตบางรปแบบในเวลาทเขาใชบรการรฐ (ดภาพท 6)

“ปญหาหลกเลยกคอค าน าหนาชอของฉน เมอฉนตองตดตอธนาคาร พวกเขากมกจะมปญหากบบตรประชาชนของฉน เพราะมนเขยนค าน าหนาวา นาย รปภาพกเปนรปเกา พวกเขามกจะสงสยและบอกวาตองสบหาขอมลเพมเตม” -- ผหญงขามเพศ อาย 20 ปจากภาคกลาง

“คนขามเพศไมไดรบการปฏบตอยางเทาเทยมกนในชมชน พวกเขาเปนทดถกในฐานะทเปนประชาชนชนสอง” --เกยวย 26 ปจากภาคใต

xx

ภาพท 6 สดสวนของผตอบแบบสอบถามทไมใชกลมผมความหลากหลายทางเพศทเชอวาการเลอกปฏบตบางรปแบบตอกลมคนหลากหลายทางเพศเปนเรองทยอมรบได (รอยละ)

ทางเลอกในการเปดทางใหกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศเปนสวนหนงของสงคมไทยอยางแทจรง

ประเทศไทยอยในฐานะทดทจะเปนผน าในระดบโลกดานการมสวนรวมของกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ และสามารถทจะเปนแบบอยางส าหรบประเทศอนๆ ในภมภาคเอเชย การขบเคลอนจากจดยนวาดวยการยอมรบไดไปสการเปดโอกาสใหมสวนรวมทางเศรษฐกจและสงคมอยางเตมท จ าเปนตองไดรบการหนนเสรมจากนโยบายและการปฏบตในหลายดาน รวมทงการสรางความตระหนกรทกวางขวางขน และการด าเนนงานพรอมทงพฒนากรอบกฎหมายของประเทศใหมความกาวหนา รายงานฉบบนน าเสนอทางเลอกตาง ๆ ในการพฒนานโยบายและแผนปฏบตงาน โดยไดบรณาการประสบการณและแนวปฏบตทดจากนานาชาต ดวยความหวงวาจะมการขจดการเลอกปฏบตและสงเสรมความเทาเทยมกน ความเปนธรรม และความมงคงทวหนาของประชาชนไทย

ส าหรบทางเลอกดานนโยบายและโครงการทระบถงการปฏบตโดยเฉพาะในหกประเดนหลกไดมการสรปไวในตารางท 1 พรอมกบหนวยงานรบผดชอบหลกและระยะเวลา

21

ตารางท 1 การมสวนรวมของกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ ในประเทศไทย ทางเลอกนโยบาย

ขอเสนอแนะมาตรการทางนโยบาย หนวยงานและองคกรรบผดชอบหลก ชวงเวลา การสรางความตระหนกร เรองนโยบายสาธารณะ

1. พฒนาและด าเนนโครงการรณรงคสรางความตระหนกรแกสาธารณชนในเรองความเทาเทยมระหวางเพศ เรองสทธในวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ (SOGI) และความหลากหลายทางเพศ กฏหมายทวาดวยการหามเลอกปฏบตและนโยบายตลอดทงกลไกรฐ โดยครอบคลมไปถงภาคเอกชน ประชาสงคม องคกรสอสารมวลชน และสงคมในภาพรวม โดยเฉพาะอยางย งดวยวธ

ก. จดการอบรม สรางความตระหนก และสรางเสรมศกยภาพในประเดนความเสมอภาคระหวางเพศ ความหลากหลายทางเพศ และวถทางเพศและอตลกษณทางเพศในภาคแรงงาน การศกษา สาธารณสขและบรการหลกอนๆทหนวยงานรฐเปนผจดบรการ ข. สรางความตระหนกและจตส านกดานความละเอยดออนในกลมเจาหนาทรฐ คร แพทย และบคลากรดานการศกษาและสาธารณสขเกยวกบกฎหมายและนโยบายวาดวยการหามเลอกปฏบตในวถทางเพศและอตลกษณทางเพศของบคคล

2. ในฐานะกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศทเปนองคประกอบหนงของการน าพาประเทศไทยสความเปน “Thailand 4.0” รฐบาลตองแสดงเจตนจ านงในระดบสงในการเปดพนทการมสวนรวมใหกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศเขาเปนพลงของสงคมมากย งขน และตองยนยนวาประชาชนไทยทกคนมสทธและโอกาสท เทาเทยมกน โดยไมม เสนแบงเกยวกบเพศ วถทางเพศหรออตลกษณทางเพศ ตวอยางเชน ผน ารฐบาล

หนวยงานหลก • กระทรวงการพฒาสงคมและความ

มนคงของมนษย

ขบเคลอนรวมกบ : • กระทรวงยตธรรม • กระทรวงแรงงาน • คณะกรรมการวนจฉยการเลอก

ปฏบตโดยไมเปนธรรมระหวางเพศ (วลพ.)

• คณะกรรมการสทธมนษยชนและหนวยงานตนเรองตาง ๆ

• ส านกงานคณะกรรมการขาราชการพลเรอน ส านกนายกรฐมนตร

• กระทรวงดจทลเพอเศรษฐกจและสงคม

• สมาคมนกขาวนกหนงสอพมพแหงประเทศไทย ส านกงานคณะกรรมการกจการกระจายเสยง กจการโทรทศน และกจการโทรคมนาคมแหงชาต (กสทช.) และองคกรสอตาง ๆ ท เกยวของ

ระยะสนและระยะกลาง

22

ตารางท 1 การมสวนรวมของกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ ในประเทศไทย ทางเลอกนโยบาย

ขอเสนอแนะมาตรการทางนโยบาย หนวยงานและองคกรรบผดชอบหลก ชวงเวลา อาจแถลงนโยบายดงกลาว หรอก าหนดใหมการขบเคลอนเรองการมสวนรวมของกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศทวประเทศ

ความเทาเทยมของบคคลทมความหลากหลายทางเพศ และการไมเลอกปฏบตดวยเหตแหงวถทางเพศและอตลกษณทางเพศในการจางงาน

1. พฒนารางและบงคบใชกฎหมายเกยวกบความเทาเทยมและหามมใหมการเลอกปฏบตในการจางงานและวชาชพ เพอเปนหลกประกนการไมเลอกปฏบตดวยเหตแหงวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ

2. จดตงกลไกการบงคบใชและตดตามผลการปฏบตตามกฏหมายใหมดงกลาว และใหมการเยยวยาในกรณทมการเลอกปฏบต เกดขน โดยเฉพาะอยางยงกบกลมคนขามเพศ

3. จดตงคณะกรรมการการจางงานอยางเทาเทยม และสงเสรมบทบาทของคณะกรรมการดงกลาวในฐานะกลไกรองทกขระดบประเทศ

4. สงเสรมการสานเสวนาทางสงคมระหวางนายจางในภาคเอกชน กลมลกจางและพนกงานซงเปนบคคลมความหลากหลายทางเพศในการค มครองสทธลกจาง และสงเสรมการไมเลอกปฏบตดวยเหตแหงวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ

องคกรหลก • กระทรวงแรงงาน

ขบเคลอนรวมกบ • คณะกรรมการวนจฉยการเลอก

ปฏบต . โดยไมเปนธรรมระหวางเพศ (คณะกรรมการวลพ.)

• กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงมนษย

• ภาคเอกชน

ระยะปานกลาง

ความเทาเทยมกนในการดแลสขภาพของบคคลทมความหลากหลายทางเพศ

1. จดท าแนวปฏบต และบรณาการประเดนการไมเลอกปฏบตดวยเหตแหงวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ เขาไวในหลกสตรการฝกอบรมบคลากรทใหบรการดานสาธารณสข

องคกรหลก • กระทรวงสาธารณสข

ขบเคลอนรวมกบ • กรมอนามย • กรมสขภาพ

ระยะสนและระยะปานกลาง

23

ตารางท 1 การมสวนรวมของกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ ในประเทศไทย ทางเลอกนโยบาย

ขอเสนอแนะมาตรการทางนโยบาย หนวยงานและองคกรรบผดชอบหลก ชวงเวลา 2. พฒนาและใชมาตรการปองกนไมใหผ ใหบรการ

ดานประกนสขภาพเอกชนซกถามเกยวกบวถทางเพศและอตลกษณทางเพศของบคคล

3. พฒนาและน ามาใช ซงมาตรการทางกฎหมายทก าหนดใหบรษทประกนชวตเอกชนตองออกกรมธรรมคมครองผ เอาประกนท เปดทางใหค ชวต ไมวาจะแตงงานหรอไมไดแตงงานกตาม ไมวาจะมเพศหรออตลกษณทางเพศใดกตาม สามารถมสทธเปนผรบผลประโยชนจากการเอาประกนภยได

• กรมสนบสนนการบรการสขภาพ • กระทรวงยตธรรม • ส านกงานคณะกรรมการก ากบและ

สงเสรมการประกอบธรกจประกนภย กระทรวงพาณชย

• ส านกงานกองทนประกนสงคม • ภาคเอกชน (บรษทประกนตาง ๆ)

การมสวนรวมในการศกษาส าหรบทกคน 1. บรณาการแนวปฏบตวาดวยความเทาเทยม

ระหวางเพศและการไมเลอกปฏบตดวยเหตแหงวถทางเพศและอตลกษณทางเพศไวในหลกสตรการฝกอบรมทงกอนและระหวางการปฏบตงานของผบรหารโรงเรยนและคร ทงทปฏบตงานอย ในปจจบนและทรบเขามาปฏบตหนาทใหม

2. สรางความตระหนกร ในชมชนโรงเรยนทงหมดเกยวกบการไมเลอกปฏบตดวยเหตแหงวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ การรายงานเหตความรนแรงและกลไกการสงตอเพอใหเกดการดแลอยางตอเนอง พรอมสรางขดความสามารถในการใชกลไกนนเพอปองกนและรบมอเมอเกดเหตความรนแรงและการเลอกปฏบตดวยเหตแหงวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ รวมท งการรงแกและการคกคามทางโลกไซเบอร

องคกรหลก • กระทรวงศกษาธการ

ขบเคลอนรวมกบ • กระทรวงการพฒนาสงคมและความ

มนคงมนษย • คณะกรรมการวลพ. • กรงเทพมหานคร (กทม.) • สถาบนอน ๆ ทก ากบดแลระบบ

การศกษา รวมทงกรมสงเสรมการปกครองสวนทองถนทมโรงเรยนในสงกดในหลายพนท

ระยะสนและระยะปานกลาง

ความเสมอภาคในสทธตามกฎหมาย 1. ใหมการออกกฎหมายรบรองเพศสภาพ 2. ใหมการออกกฎหมายทรบรองสถานะคชวตของ

คนเพศเดยวกน โดยใหกฎหมายนค านงถงแนวปฏบตทดทสดทจะอนญาตและรบรองการใชชวต

องคกรหลก • กระทรวงยตธรรม

ขบเคลอนรวมกบ • กรมคมครองสทธและเสรภาพ

ระยะปานกลาง

24

ตารางท 1 การมสวนรวมของกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ ในประเทศไทย ทางเลอกนโยบาย

ขอเสนอแนะมาตรการทางนโยบาย หนวยงานและองคกรรบผดชอบหลก ชวงเวลา คอยางมเสถยรภาพระหวางบคคลสองคน บนพนฐานท เทาเทยมกนโดยไมค านงถงเพศสภาพ วถทางเพศ หรออตลกษณทางเพศ

3. บรณาการประเดนวถทางเพศและอตลกษณทางเพศอยางเตมรปแบบเขาไวในพระราชบญญตความเทาเทยมระหวางเพศ พ.ศ. 2558 และการสงเสรมความเสมอภาคระหวางเพศในแผนพฒนาหรอนโยบายการพฒนาในประเทศ

4. สนบสนนอยางจรงจงใหกลมเลสเบยน ไบเซกชวลและผหญงขามเพศในทก ๆ ความพยายามใหเกดการมสวนรวมเพอสงเสรมความเทาเทยมระหวางเพศ เรองสทธผหญง การเสรมพลงใหผหญง และการปองกนความรนแรงตอผหญงและเดก

5. เสรมสรางและบงคบใชความคมครองทางกฎหมายตอความรนแรงทกรปแบบอนเนองมาจากเพศสภาพ และตอกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ

• คณะกรรมการสทธมนษยชนแหงชาตและองคกรทมหนาทรบผดชอบอน ๆ

การศกษาวจยเพอเตมเตมชองวางทางความร 1. เกบรวบรวมขอมลเชงปรมาณในภาคสวนหลก โดย

แจกแจงมตวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ 2. พฒนาและบรณาการฐานขอมลทผสมผสานกรณ

ตาง ๆ และขอมลเกยวกบการกดกนกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศจากหนวยงานภาครฐทเกยวของและจากองคกรประชาสงคม

3. เพมเตมสวนขอมลทวาดวยวถทางเพศและอต-ลกษณทางเพศ ในการท าส ารวจระดบประเทศหรอท าขอมลทะเบยนราษฏรจากกระทรวงทมหนาทรบผดชอบ

4. วเคราะหแนวปฏบตทดทสดในการปองกนและเผชญเหตความรนแรงทมพนฐานจากวถทางเพศ

องคกรหลก • กระทรวงการพฒนาสงคมและความ

มนคงมนษย ขบเคลอนรวมกบ • กระทรวงศกษาธการ • ส านกงานสถตแหงชาตและ

หนวยงานรบผดชอบตรง • ส านกงานกองทนสนบสนนการวจย

สถาบนวจยตาง ๆ • องคกรเอกชน

ระยะสนและระยะปานกลาง

25

ตารางท 1 การมสวนรวมของกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ ในประเทศไทย ทางเลอกนโยบาย

ขอเสนอแนะมาตรการทางนโยบาย หนวยงานและองคกรรบผดชอบหลก ชวงเวลา และอตลกษณทางเพศ โดยเฉพาะอยางยงในโรงเรยน เพอสรางสงคมททกคนมสวนรวมท เทาเทยมกนอยางแทจรง

5. ท าการประเมนนโยบายและโครงการตางๆ ทเกยวกบประเดนวถทางเพศและอตลกษณทางเพศ ในประเทศไทย

6. ด าเนนการจดเกบขอมลอยางเปนระบบเกยวกบการรายงานเหตความรนแรงตอกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ

7. ใหทนการท าวจยศกษาเพอประเมนมลคาของตนทนทางเศรษฐกจและการเงนทกระทบตอสงคมอนมสาเหตจากการกดกนและปฏบตอยางไมเทาเทยมกบกลมบคคลทมความหลากหลายทางเพศ และประโยชนของการท ใหพวกเขาไดมสวนรวมเตมท

76Economic Inclusion of LGBTI Groups in Thailand

CONTACT US

World Bank Thailand

30th Floor, 989 Siam Piwat Tower989 Rama I Road, Pathumwan, Bangkok 10330Tel: +662 686-8300Email: thailand@worldbank.org

www.worldbank.org/thailandfacebook.com/worldbankthailand

Supported By: