Psychologia społeczna (semestr drugi)
description
Transcript of Psychologia społeczna (semestr drugi)
Psychologia społeczna(semestr drugi)
dr Jerzy RosińskiInstytut Ekonomii i Zarządzania UJ
Spostrzeganie społeczne
W jaki sposób dochodzimy do rozumienia innych osób i jak interpretacja otoczenia społecznego
wpływa na nasze działania.
Aronson E. i in. Psychologia społeczna - serce i umysł.Rozdział: 5
Spostrzeganie społeczneKOMUNIKACJA NIEWERBALNA
Z komunikatów niewerbalnych uzyskujemy najwięcej informacji o innych osobach,
gdy spotykamy je po raz pierwszy.
Spostrzeganie społeczneKOMUNIKACJA NIEWERBALNA
Jakie elementy składają się na komunikację niewerbalną?
Spostrzeganie społeczneKOMUNIKACJA NIEWERBALNA
Do czego potrzebujemy komunikacji niewerbalnej?(M. Argyle)
wyrażanie emocji(np. złość, radość)
przenoszenie postawy (np. „Lubię Cię…”, „Nie lubię Cię…”
informowanie o cechach osobowości(np. „Jestem osób nieśmiałą”, „Jestem osób towarzyską”)
ułatwianie komunikacji werbalnej(np. sygnały zakończenia wypowiedzi: obniżenie głosu + spoglądanie na rozmówcę)
Spostrzeganie społeczneKOMUNIKACJA NIEWERBALNA
Czy mimiczne wyrazy emocji są uniwersalne?(P. Ekman i W. Friesen)
TAKdla sześciu głównych emocji:
gniew,szczęście,zaskoczenie,strach,niesmak,smutek
Badania Ekmana i Friesena na Nowej Gwinei (s. 175)
Spostrzeganie społeczneKOMUNIKACJA NIEWERBALNA
Czy mimiczne wyrazy emocji są uniwersalne?(P. Ekman i W. Friesen)
Natomiast kulturowo określone są reguły ujawniania emocji.W kulturze amerykańskiej mężczyźni nie powinni ujawniać smutku i płakać, kobiecie wolno ujawniać tego rodzaju emocje.
W Japonii kobieta nie powinna otwarcie uśmiechać się okazując radość, w kulturze europejskiej nie ma takiej reguły.
Spostrzeganie społeczneKOMUNIKACJA NIEWERBALNA
O ile mimiczne wyrazy emocji są uniwersalne, to gesty (tzw. emblematy) są niezwykle silnie związane
z kulturą społeczności, w której są używane.
Emblematy – gesty, które w danej kulturze posiadają swoje bezpośrednie słowne odpowiedniki i są dobrze zdefiniowane.
Spostrzeganie społeczneKOMUNIKACJA NIEWERBALNA
Zdolność rozumienia przekazu niewerbalnego.(Hall; Rosenthal, DePaulo)
Różnice osobowościoweEkstrawertycy lepiej rozumieją przekaz niewerbalny niż introwertycy.
Różnice związane z płciąKobiety lepiej rozumieją przekaz niewerbalny.
Kobiety gorzej identyfikują komunikaty niewerbalne gdy nadawca kłamie.
Teoria ról społecznychRóżnice płciowe pojawiające się w zachowaniu społ., wynikają z przyjętego podziału
pracy pomiędzy płciami.
Podział ten powoduje, że od kobiet i mężczyzn oczekuje się odmiennych
umiejętności związanych z „pełnieniem roli” mężczyzny / kobiety w społeczeństwie.
Różnice związane z płciąKobiety lepiej rozumieją przekaz niewerbalny.
Kobiety gorzej identyfikują komunikaty niewerbalne gdy nadawca kłamie. Kobiety gorzej identyfikują komunikaty niewerbalne gdy nadawca kłamie.
Teoria ról społecznych
Od kobiet oczekuje się:większej opiekuńczości, przyjacielskości, wrażliwości i ekspresyjności.
U kobiet kształtuje się umiejętności w zakresie:komunikatywności i uprzejmości (przystosowanie się do sytuacji i bycia życzliwą).
Różnice związane z płciąKobiety lepiej rozumieją przekaz niewerbalny.
Kobiety gorzej identyfikują komunikaty niewerbalne gdy nadawca kłamie. Kobiety gorzej identyfikują komunikaty niewerbalne gdy nadawca kłamie.
Spostrzeganie społeczneUKRYTE TEORIE OSOBOWOŚCI
Ukryte teorie osobowości to:Schematy poznawcze, które ludzie stosują, aby pogrupować
różne rodzaje cech osobowości.
Np. uważamy, że osoba: uprzejma jest także hojna popularna szczęśliwa precyzyjna wytrwała pomocna szczera
Spostrzeganie społeczneUKRYTE TEORIE OSOBOWOŚCI
Ukryte teorie osobowości zmieniają się zależnie od kulturyi są określone prostym, uzgodnionym terminem kulturowym.
Np. w kulturach Zachodutyp artystyczny (bohema)osoba żyjąca intensywnie, o dużym temperamencie, niekonwencjonalna, twórcza w kulturze Chinnie ma schematu „typu artystycznego”występuje natomiast schemat shi gu nieistniejący w krajach Europy
Spostrzeganie społeczneUKRYTE TEORIE OSOBOWOŚCI
Ukryte teorie osobowości zmieniają się zależnie od kulturyi są określone prostym, uzgodnionym terminem kulturowym.
Np. w kulturach Zachodutyp artystyczny (bohema)osoba żyjąca intensywnie, o dużym temperamencie, niekonwencjonalna, twórcza w kulturze Chinshi guosoba światowa, poświęcająca się rodzinie, potrafiąca znaleźć się w towarzystwie, zachowuje pewną powściągliwość
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Teoria atrybucji zajmuje się określaniem sposobu, w jaki ludzie wyjaśniają
przyczyny swojego zachowania i zachowania innych ludzi.
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Atrybucje wewnętrznesposoby wyjaśniania zachowania odwołujące się do dyspozycji osoby (charakter, osobowość, postawy)
Atrybucje zewnętrznesposoby wyjaśniania zachowania odwołujące się do właściwości sytuacji, w której się znalazła osoba(założenie: większość ludzi w tej sytuacji zachowałoby się tak samo).
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Atrybucje w służbie ego.
Sukces - atrybucje wewnętrzne
Porażka - atrybucje zewnętrzne
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Atrybucje w służbie ego.
Przyczyny:- dysonans poznawczy (wsparcie samooceny)- informacje dostępne osobie wnioskującej
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Podstawowy błąd atrybucji.
Tendencja do przeceniania roli czynników wewnętrznych i
niedoceniania czynników sytuacyjnych przy tłumaczeniu
zachowania innych osób i swojego.
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Skąd bierze się podstawowy błąd atrybucji?
1. Wyrazistość spostrzeżeniowa
2. Rola kultury
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Atrybucje w służbie ego.
Atrybucje obronne
- nierealistyczny optymizmprzeświadczenie, że dobre rzeczy przydarzają się mnie,a złe innym (rabunek, rozbój, gwałt)
- wiara w sprawiedliwy świat„bo to zła kobieta była” ;)założenie, że dobre rzeczy spotykają dobrych ludzi,a zło dotyka złych ludzi
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Atrybucje w służbie ego.
Atrybucje obronne
- nierealistyczny optymizm - wiara w sprawiedliwy świat
Gdy „złe rzeczy” spotykają ludzi podobnych do nas, to tłumaczymy ten faktczynnikom losowym (to nie ofiara była odpowiedzialna).
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Na ile trafne są nasze sposoby interpretacji świata?
Pierwsze wrażenie i wnioski na podstawie krótkiego przebywania z osobami wcześniej nieznajomymi są zaskakująco nietrafne.
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Na ile trafne są nasze sposoby interpretacji świata?
Pierwsze wrażenie (Funder i Colvin 1988)
Osoby badane oglądały 5 – minutowe filmy przedstawiające wypowiedzi innych osób. Potem opisywały ich cechy osobowości.Opisy słabo korespondowały z wyobrażeniami „aktorów” na swój temat.
Krótkie przebywanie (De Paulo i in. 1987)
Osoby badane przebywały nieco więcej czasu z trzema osobami z grupy przy okazji realizacji zadań.Potem określały, w jakim stopniu lubią każdą z 3 osób i w jakim stopniu są lubiane przez nich.Wyobrażenia nt tego, kto spośród 3 osób lubi ich najbardziej / najmniej były podobne jak przy losowaniu monetą.
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Skąd niska skuteczność?
1. Podstawowy błąd atrybucji. Czy osoba, która na imprezie jest ożywiona i rozmawia z wieloma osobamijest ekstrawertykiem?
2. Ukryte teorie osobowościEksperyment Davida Rosenhana
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Jednak uważamy, że nasze wyobrażenia są trafne.
1. Podstawowy błąd atrybucji. Widzimy zwykle osoby w powtarzających się sytuacjach społecznych.Przyczyny zachowania umiejscawiamy w cechach osobowościa nie we wpływie sytuacyjnym.
Czy wykładowca jest zawsze osób stabilną emocjonalnie i zdystansowaną?
2. Samospełniająca się przepowiedniaUważamy, że nowo poznana osoba jest serdeczna (np. na bazie ukrytej teorii osobowości) i zachowujemy się wobec niej tak jak wobec osoby serdecznej.
Spostrzeganie społeczneAtrybucja przyczyn zachowania
Różnica między aktorem a obserwatorem
Jesteśmy skłonni tłumaczyć zachowanie swoje i innych czynnikami wewn.,
jednak przy tłumaczeniu powodów swoich zachowań
w większym stopniu odwołujemy się do stałych dyspozycji.
Spostrzeganie społeczne
Jak poznajemy samych siebie?
Spostrzeganie społeczneJak poznajemy samych siebie
Czy samoświadomość jest dobrym źródłem informacji?
Intorspekcjaproces, w którym człowiek przygląda się swojej psychice (swojemu „ja”), bada swoje myśli uczucia i motywy postępowania
Spostrzeganie społeczneJak poznajemy samych siebie
Czy samoświadomość jest dobrym źródłem informacji?
1. Teorie przyczynowości związane z kulturą w której się wychowaliśmy. Np. Schemat: rozstanie sprzyja uczuciu; poniedziałek nie jest dobrym dniem
Nisbett & Wilson (1977)Badania dot. oceny filmu w sytuacji hałasu przeszkadzającego w odbiorze.Grupa której przeszkadzano i nie- oceniały film podobnie.Grupa, która oceniała przy obecności hałasu, twierdziła,ze spowodowało to niższa ocena filmu.
2. Nie jesteśmy świadomi czynnikowa, które na nas wpływają, jesteśmy świadomi tylko rezultatowi
Nisbett & Wilson (1977)Badania dot. oceny atrakcyjności towaru eksponowanego w witrynie sklepowej.Cztery identyczne produkty (rajstopy) wyeksponowane na wystawie, osoby badane uważały zawsze, ze najbardziej atrakcyjny jest 1. towar z prawej.
Spostrzeganie społeczneJak poznajemy samych siebie
Czy samoświadomość jest dobrym źródłem informacji?
3. Wyszukiwanie przyczyn powoduje zmianie postawy Np. Nie jesteśmy świadomi przyczyn odczuwania sympatii wobec danej osoby, gdy mamy spisach te przyczyny nasze pozytywne odczucia mogą ulec zmianie
Wilson & Kraft (1993)Zakładamy zgodność naszych postaw z przyczynami, które wydaja się nam wiarygodne dla otoczenia społecznego i łatwe do zwerbalizowania (dostępne)Gdy łatwo dostępne uzasadnienia różnią się od przyjmowanej postawy, jesteśmy skłonni modyfikować Postawce w kierunku zgodnym z uzasadnieniami.
4. Tłumione treści maja tendencje do ustawicznego /obsesyjnego ;)/ nawracania do naszego pola świadomości
Np. „Nie myśl o trudach kolejnej sesji egzaminacyjnej” „Nie mysio o kangurze”
Spostrzeganie społeczneJak poznajemy samych siebie
Uzasadnienie zewn. / wewn. raz jeszcze, albo....Czy nagrody powodują lepsze wykonanie zadania?
Efekt nadmiernego uzasadnieniaspostrzeganie swojego działania jako wywołanego przekonującymi czynnikami zewnętrznymi i niedocenianie czynnikowa wewnętrznych.
Jeśli początkowo istnieje motywacje wewnętrzna (np. Robię to bo lubię), nagrody zewnętrzne zaburzają motywacje wewnętrzna(zmiana na „robie to dla pieniędzy”).
Jednak nagrody zewn. są dobrym sposobem zmiany zachowania, gdy motywacja wewn. nie jest początkowo duża.
Spostrzeganie społeczneJak poznajemy samych siebie
Skąd wiemy jakie emocje odczuwamy?
Dwuczynnikowa teoria emocjidoznanie emocji jest rezultatem dwufazowego procesu spostrzegania siebie
Najpierw doświadczamy pobudzenia fizjologicznego, a następnie poszukujemy dla niego odpowiedniego wystąpienia.Jeśli przypiszemy przyczynę powstawania emocji obiektowi o charakterze emocjonalnym, będziemy przeżywać odpowiednią emocję.
Schachter & Singer – badania z epinefryną
Spostrzeganie społeczneJak poznajemy samych siebie
Skąd wiemy jakie emocje odczuwamy?
Błędne określanie przyczyn pobudzeniadokonywanie nietrafnego wnioskowania o przyczynach swoich odczuć
Błąd wnioskowania występuje szczególnie często, gdy pobudzenie może mieć kilka źródeł. np. wypicie 2 napojów energetyzujących + widok hostessy ;)
Dutton & Aron (1974) – ankieterka w parku narodowym (na moście / w miejscu odpoczynku)
Spostrzeganie społeczneJak poznajemy samych siebie
Poznanie siebie poprzez schematy „Ja”
Schematy Jaoparte na doświadczeniach z przeszłości struktury wiedzy o nas samych
Poglądy na swój temat organizujemy w spójne schematy, które wpływają na sposób wyjaśniania naszych obecnych zachowań oraz służą przewidywaniu naszego zachowania w przyszłości.
Spostrzeganie społeczneJak poznajemy samych siebie
Poznanie siebie poprzez schematy „Ja”
Schematy Ja powstają w wyniku społecznego uczenia się (interakcji społ.)
Jednym z mechanizmów tworzenia schematów Ja jest budowanie schematów w oparciu o cechy, które naszym zdaniem odróżniają nas od innych osób.
Spostrzeganie społeczneJak poznajemy samych siebie
Poznanie siebie poprzez schematy „Ja”
Pamięć autobiograficznatreści pamięciowe dotyczące naszych myśli, uczuć i zachowań z przeszłości
Lepiej zapamiętujemy i łatwiej odtwarzamy treści pamięci autobiograficznej zgodne z dotychczasowymi schematami Ja(np. 1. jestem osób otyłą, jestem osób atrakcyjną, 2. jestem przeciwko karze śmierci – od zawsze jestem przeciwko…)
Trafność naszego poznania społ. zależy w dużym stopniu od trafności naszych schematów Ja i przekonań jak się zmieniamy.
Spostrzeganie społeczneJak poznajemy samych siebie
Poznanie siebie poprzez interakcję społeczną
Ja odzwierciedlone (G.H. Mead)włączanie opinii innych osób do swojego pojęcia Ja(wykorzystywanie informacji zwrotnych)
Teoria porównań społecznych (L. Festinger)do wiedzy na swój temat dochodzimy porównując się z innymi - kiedy – gdy nie jesteśmy pewni wartości swojego działania
- z kim – najczęściej z osobami podobnymi pod względem porównywanej cechy (to porównanie jest najbardziej użytaczne społęcznie) choć zdarza się także obronne porównania społeczne w dół oraz społeczne porównanie w górę aby określić poziom doskonałości w danej dziedzinie
Spostrzeganie społeczne
AUTOPREZENTACJA
Spostrzeganie społeczne
AUTOPREZENTACJA(manipulowanie wrażeniem wywieranym na innych)
proces, w którym staramy się sterować
odbiorem naszego wizerunku przez innych
jest zjawiskiem powszechnym w życiu społecznym
(wiąże się m.in. z doborem stroju, wyborem samochodu, decyzją jaki sport będziemy uprawiali)
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Dlaczego ludzie dokonują autoprezentacji:
- aby uzyskać od innych pożądane przez nas zasoby
- aby zbudować i utrzymać pożądany obraz Ja
- aby poinformować innych, w jaki sposób chcemy być traktowani
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Dlaczego ludzie dokonują autoprezentacji:
- aby uzyskać od innych pożądane przez nas zasoby np. zdobycie pracy, zwiększenie sympatii osoby atrakcyjnej dla nas
Ta funkcja autoprezentacji pozwala sprawować kontrolę nad swoim życiem oraz zwiększać osobiste zyski.
- aby zbudować i utrzymać pożądany obraz Ja
- aby poinformować innych, w jaki sposób chcemy być traktowani
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Dlaczego ludzie dokonują autoprezentacji:
- aby uzyskać od innych pożądane przez nas zasoby
- aby zbudować i utrzymać pożądany obraz Ja (obraz Ja zależy także od tego, jak /naszym zdaniem/ postrzegają nas inne osoby) Zatem kontrolując wrażenie wywierane na innych, kontrolujemy nasz obraz siebie.
Autoprezentując się gramy dla innych i dla samych siebie. (np. chcemy wydać się osób dowcipną, opowiadamy kawały – z każdym wypowiedziany kawałem wydajemy się także sami sobie b. dowcipni)
Chętniej przebywamy z ludźmi, którzy potwierdzają nasz obraz Ja.
- aby poinformować innych, w jaki sposób chcemy być traktowani
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Dlaczego ludzie dokonują autoprezentacji:
- aby uzyskać od innych pożądane przez nas zasoby
- aby zbudować i utrzymać pożądany obraz Ja
- aby poinformować innych, w jaki sposób chcemy być traktowani Umożliwia to bezkonfliktowy przebieg interakcji społecznych.
Jeśli chcemy aby traktowano nas jak ważną osobistość, powinniśmy zachowywać się (odgrywać rolę) w taki sposób, aby inni zostali poinformowani, iż należy się z nami kontaktować, jak z ważną osobistością.
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Kiedy dokonujemy autoprezentacji:
- gdy wydaje się nam, że jesteśmy inni zwracają na nas uwagę
- obserwatorzy mają wpływ na to, czy osiągniemy swoje cele
- owe cele są dla nas ważne
- sądzimy, że obserwatorzy oceniają nas inaczej, niż chcielibyśmy być spostrzegani
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Kiedy dokonujemy autoprezentacji:
- gdy wydaje się nam, że jesteśmy inni zwracają na nas uwagę
Samoświadomość publiczna stopień, w jakim naszym zdaniem inni zwracają na nas uwagę
Osoby o wysokim nasileniu tej cechy - w dużym stopniu koncentrują się na własnej reputacji i tworzonych pozorach,- są szczególnie wyczulone na to, jak reagują na nie inni,- bardzo źle znoszą odrzucenie społeczne.
Nie będziemy jednak dokonywać autoprezentacji, gdy jesteśmy w centrum uwagii jednocześnie nie zależy nam na opinii obserwatorów.
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Kiedy dokonujemy autoprezentacji:
Szczególnie wysokie prawdopodobieństwo autoprezentacji, gdy:
- obserwatorzy mają wpływ na to, czy osiągniemy swoje cele
- owe cele są dla nas ważne
- sądzimy, że obserwatorzy oceniają nas inaczej, niż chcielibyśmy być spostrzegani
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Kiedy dokonujemy autoprezentacji:
Szczególnie wysokie prawdopodobieństwo autoprezentacji, gdy:
- obserwatorzy mają wpływ na to, czy osiągniemy swoje celenp. autoprezentacja wobec szefa i wobec osoby nieznajomej
- owe cele są dla nas ważne
np. mamy przeświadczenie, że konkurujemy z małą / dużą liczbą kandydatów
- sądzimy, że obserwatorzy oceniają nas inaczej, niż chcielibyśmy być spostrzegani
np. gdy wydaje nam się, że potencjalny pracodawca nisko ocenia nasze kompetencje, będziemy autoprezentowali się silniej
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Ryzyka związane z autoprezentacją:Ryzyka związane z autoprezentacją:
- lęk społecznylęk doświadczany wskutek wątpliwości, czy uda nam się wywrzeć na innych pożądane wrażenie
30 – 40% osób nieśmiałych doświadcza lęku społecznego2% populacji doznanie lękowe jest na tyle silne, że mówimy o fobii społecznej
- wrażenia wtórne
Niezamierzone wrażenia stanowiące efekt autoprezentacji.
np. otoczenie uznaje, że dana osoba gra i nie jest sobą – grupa wyciąga wniosek,iż osoba ta jest człowiekiem nieszczery, nieuczciwym i niegodnym zaufania
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacjiStrategie autoprezentacji
Autoprezentacja – zabiegi mające na celu przekonanie innych
o swojej wysokiej pozycji społecznej (statusie) i władzy
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacjiStrategie autoprezentacji
- Demonstrowanie znak statusu i władzy
- Ostentacyjna konsumpcja
- Przebywanie wśród ludzi o wysokim statusie i władzy
- Niewerbalna demonstracja dominacji
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacjiStrategie autoprezentacji
-Demonstrowanie znak statusu i władzy
- otoczenie osobiste
(umeblowanie, umiejscowienie, wielkość gabinetu, dyplomy)
- symbole statusu
(przedmioty używane na co dzień)
- Ostentacyjna konsumpcja
- Przebywanie wśród ludzi o wysokim statusie i władzy
- Niewerbalna demonstracja dominacji
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacjiStrategie autoprezentacji
-Demonstrowanie znak statusu i władzy
- Ostentacyjna konsumpcja- ilość pieniędzy, jaką jesteśmy w stanie wydać; ilość zasobów, jakie jesteśmy w stanie zużyć (dom / samochód; ceremonie; markowe ubrania, produkty codziennego użytku o uznanych markach)
- marnotrawienie lub niszczenie dóbr (a ochrona środowiska)
- Przebywanie wśród ludzi o wysokim statusie i władzy
- Niewerbalna demonstracja dominacji
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacjiStrategie autoprezentacji
- Demonstrowanie znak statusu i władzy
- Ostentacyjna konsumpcja
- Przebywanie wśród ludzi o wysokim statusie i władzy
- noszenie oznak przynależności do zwycięskiej grupy (koszulki)
- język: lśnienie blaskiem odbitym „Wygraliśmy”; odcinanie się od porażki „Przegrali”
- listy polecające
- Niewerbalna demonstracja dominacji
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacjiStrategie autoprezentacji
- Demonstrowanie znak statusu i władzy- Ostentacyjna konsumpcja- Przebywanie wśród ludzi o wysokim statusie i władzy
- Niewerbalna demonstracja dominacji- odprężenie + wrażenie sprawowania kontroli nad sytuacją- dominacja wizualna: patrzymy na rozmówcę częściej gdy mówimy do niego- „otwarte” pozycje ciała i zajmowanie większego terytorium- zawłaszczenie uprzywilejowanego miejsca- naruszanie przestrzeni osobistej rozmówcy (dotykanie)- w sytuacji zagrożenia pokaz dominacji (prężenie się, wyraz gniewu, stawanie twarzą w twarz, marszczenie brwi + wysunięcie podbródka + pochylenie ku przeciwnikowi)
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacji (ingracjacji)Strategie autoprezentacji (ingracjacji)
Ingracjacja – zabiegi mające na celu pozyskanie sympatii innych osób
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacji (ingracjacji)Strategie autoprezentacji (ingracjacji)
- wyrażanie sympatii wobec innych
komplement usłyszany od osoby trzeciej (on powiedział o tobie, że....)
proszenie o radę (uznanie wiedzy i mądrości)
- tworzenie podobieństwa
- zwiększanie własnej atrakcyjności fizycznej
- udawanie skromności
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacji (ingracjacji)Strategie autoprezentacji (ingracjacji)
- wyrażanie sympatii wobec innych
- tworzenie podobieństwa
dostosowujemy nasze opinie do poglądów osób, któryhch sympatię chcemy zdobyć
bad. Zanna& Pack (1975) s. 196
atrakcyjny / nieatrakcyjny student wyznający tradycyjne poglądy na temat kobiet
studentki wypełniały arkusze opisujące ich poglądy nt ról związanych z płcią
gdy partner był atrakcyjny – studentki modyfikowały swoją opinię
na podobną do poglądów potencjalnego partnera
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacji (ingracjacji)Strategie autoprezentacji (ingracjacji)
- wyrażanie sympatii wobec innych- tworzenie podobieństwa
- zwiększanie własnej atrakcyjności fizycznejosoby atrakcyjne fizycznie
cieszą się większą sympatią
są oceniane pozytywnie (aureola)
zajmują częściej stanowiska kierownicze (pracodawcy zaprzeczają)
otrzymują niższe grzywny / kaucje / wyroki
zarabiają więcej (7% przeciętni; 12% „brzydcy”)
- udawanie skromności
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacji (ingracjacji)Strategie autoprezentacji (ingracjacji)
- wyrażanie sympatii wobec innych- tworzenie podobieństwa- zwiększanie własnej atrakcyjności fizycznej- udawanie skromności
Ludzie umniejszający swoje osiągnięcia cieszą się wiekszą sympatią niż ci, którzy się nimi chlubią. (Nie chwal się, że miała(e)ś max. punktów na egzaminie)
Opłaca się, aby zyskać sympatię innych:
- dziękować innym za wkład w nasze sukcesy- wspominać o swoich słabościach w innych, mniej istotnych dziedzinach
Ryzyko: - uznanie za osób o niskiej samoocenie- uznanie za zarozumiałego aroganta („Ta nagroda to nic wielkiego”)
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacji (autopromocji)Strategie autoprezentacji (autopromocji)
Autopromocja – zabiegi mające na celu przekonanie innych o swojej kompetencji
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacji (autopromocja)Strategie autoprezentacji (autopromocja)
- Inscenizacja pokazów kompetencji
- Deklaracje kompetencji
- Rekwizyty kompetencji
- Szukanie wymówek i podkreślanie przeszkód
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacji (autopromocja)Strategie autoprezentacji (autopromocja)
- Inscenizacja pokazów kompetencji
- zorganizować sytuację społęczną tak by sukces został zauważony
„Tato popatrz…”, impreza by wykazać się umiejętnościami tanecznymi
- wykazywać się wobec osób o małych kompetencjach
- unikać pokazów wobec profesjonalistów- Deklaracje kompetencji- Rekwizyty kompetencji- Szukanie wymówek i podkreślanie przeszkód
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacji (autopromocja)Strategie autoprezentacji (autopromocja)
- Inscenizacja pokazów kompetencji
- Deklaracje kompetencji
- opowiedzieć innym o swoich talentach
(np. wspomnieć „mimochodem” nowo poznanej dziewczynie, że świetnie tańczymy)
- Ryzyko: sympatią cieszą się skromni, a nie ci, którzy się przechwalają
ten kto się przechwala może być uznany za niewiarygodnego
- Rekwizyty kompetencji
- Szukanie wymówek i podkreślanie przeszkód
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacji (autopromocja)Strategie autoprezentacji (autopromocja)
- Inscenizacja pokazów kompetencji
- Deklaracje kompetencji
- Rekwizyty kompetencji
- udawanie osoby bardzo zajętej
(liczne notatki w kalendarzu, nierozstawanie się z terminarzem / palmtopem)
(„ludzie sukcesu nie mają wiele wolnego czasu”))
- strój, artykuły piśmiennicze, gadżety elektroniczne
(„za lekarza uznajemy tego, kto wygląda jak lekarz”)
- Szukanie wymówek i podkreślanie przeszkód
Spostrzeganie społeczneAutoprezentacja
Strategie autoprezentacji (autopromocja)Strategie autoprezentacji (autopromocja)
- Inscenizacja pokazów kompetencji
- Deklaracje kompetencji
- Rekwizyty kompetencji
- Szukanie wymówek i podkreślanie przeszkód
- podkreślanie przeszkód zewnętrznych przed wykonaniem zadania (sukces – silna atrybucja wewn., porażka – b. prawdopodobna zewn.) - samoutrudnianie - zachowanie polegające na zaprzestaniu wysiłku lub tworzeniu przeszkód na drodze do sukcesu (częsta strategia, gdy osoba nie przypisuje sukcesu swojemu sprawstwu)
Stosunki społeczne
ATRAKCYJNOŚĆ INTERPERSONALNA – MIŁOŚĆ I ZWIĄZKI UCZUCIOWE
Stosunki społeczneMiłość i związki uczuciowe
Definicyjne cechy miłościDefinicyjne cechy miłości(Trójczynnikowa teoria R. Sternberga)(Trójczynnikowa teoria R. Sternberga)
Stosunki społeczneMiłość i związki uczuciowe
Definicyjne cechy miłościDefinicyjne cechy miłości(Trójczynnikowa teoria R. Sternberga)(Trójczynnikowa teoria R. Sternberga)
-Namiętność
- pobudzenie fizjologiczne i pragnienie zjednoczenia z partnerem
(pożądanie seksualne + romantyczne przyciąganie)
- Intymność
- uczucie bliskiego przywiązania do danej osoby, obejmujące pragnienie zapewnienia ukochanej osobie dobrostanu, radość ze wspólnego przebywania, dzielenie się wszystkim
- Decyzja / zaangażowanie
- elementy związane z decyzją iż kocha się partnera (krótkoterminowo) i jest się zaangażowanym w związek z nim / utrzymanie miłości (długoterminowo)
Stosunki społeczneMiłość i związki uczuciowe
Odmiany miłościOdmiany miłości(badania B. Fehr i J. Rusell’a /1991/)(badania B. Fehr i J. Rusell’a /1991/)
miłość rodzicielska
macierzyńska
rodzinna
braterska
miłość namiętna
romantyczna
„szczenięca”
miłość namiętna
stan intensywnego pragnienia,by się zjednoczyć się z daną osób
miłość przyjacielska
sympatia i czułość, w stosunku do osób,z którymi związane jest nasze życie
Stosunki społeczneMiłość i związki uczuciowe
Odmiany miłościOdmiany miłości(badania B. Fehr i J. Rusell’a /1991/)(badania B. Fehr i J. Rusell’a /1991/)
namiętnośćnamiętność
(intymność)(ew. decyzja)
miłość namiętna
stan intensywnego pragnienia,by się zjednoczyć się z daną osób
miłość przyjacielska
sympatia i czułość, w stosunku do osób,z którymi związane jest nasze życie
intymność
zaangażowanie
Stosunki społeczneMiłość i związki uczuciowe
Odmiany miłościOdmiany miłości(badania B. Fehr i J. Rusell’a /1991/)(badania B. Fehr i J. Rusell’a /1991/)
namiętność
(intymność)
(ew. decyzja)
miłość namiętna
miłość przyjacielskaintymność
zaangażowanie
mechanizmy podobne jak w lubieniu i sympatii
zróżnicowanie ze względu na cel związku
Stosunki społeczneMiłość i związki uczuciowe
Uzyskanie satysfakcji seksualnej.
Stworzenie więzów rodzinnych.
Zdobycie zasobów materialnych i pozycji społęcznej.
Cele związków romantycznych:
Zachowanie w odniesieniu do każdego z celów modyfikowane jest przez:cechy osoby,
sytuacji interakcji
Cel: Uzyskanie satysfakcji seksualnej.
Czynniki związane z osób:
-poziom hormonów
poziom testosteronu (niezależnie od płci – androgeny mają w składzie testosteron) wpływa na poziom pożądania
- postawy społeczno - seksualne czy erotyka kojarzy nam się dobrze / źle, skłonność do przeżywania poczucia winy i lęku
zróżnicowane podejście co do sposobu w jaki odczucia seksualne powinny być wyrażane w związkach: orientacja społeczno – seksualna
(osoby o nieograniczonej orientacji kierują się przy wyborze partnera atrakcyjnością, osoby o ograniczonej orientacji poszukują partnerów wykazujących cechy związanez dobrym rodzicielstwem: odpowiedzialnych, czułych, stałych, wiernych)
- atrakcyjność społeczna osoby sprawniejsze społecznie (obserwacyjna samokontrola zachowania) lepiej dostosowują się do aktualnej sytuacji społ., lepiej spełniają oczekiwania innych i mają więcej partnerów
Cel: Uzyskanie satysfakcji seksualnej.
Czynniki związane z osób:
- atrakcyjność fizyczna kobiety: kanony urody zmieniają się, uniwersalnym wskaźnikiem pozostaje
proporcja talia / biodra (wąska talia, szerokie biodra) – im proporcja wyrażona mniejszym ułamkiem, tym lepiej inne wskaźniki: przeciętna waga, duże oczy, mały nos
mężczyźni: podobny obwód talii i bioder, średniej wielkości nos, wydatna szczęka symetria ciała (u kobiet ten czynnik nie wpływa na atrakcyjność)
- płeć seksualne zachowanie kobiet i mężczyzn służą różnym celom różne są postawy wobec przelotnego seksu
Cel: Uzyskanie satysfakcji seksualnej.
Czynniki związane z osób:
- płeć seksualne zachowanie kobiet i mężczyzn służą różnym celomseksualne zachowanie kobiet i mężczyzn służą różnym celom różne są postawy wobec przelotnego seksu
Cel: Uzyskanie satysfakcji seksualnej.
Czynniki związane z osób:
- płeć seksualne zachowanie kobiet i mężczyzn służą różnym celom różne są postawy wobec przelotnego seksuróżne są postawy wobec przelotnego seksu
Kobiety podkreślałyznaczenie miłości i intymności dla satysfakcjonującego seksu.U mężczyzn taki związek nie występował
Cel: Uzyskanie satysfakcji seksualnej.
Czynniki związane z sytuacją:
- pobudzające otoczenie
- dwuczynnikowa teoria miłości /pobudzenie pochodzi z innego źródła/stąd zaproszenie na spacer / tańce ;)))
- teoria pobudzenia – facylitacji /pobudzenie wzmaga istniejące już procesy poznawcze/ stąd pójście na kawę ;)))
- sygnały niewerbalne poprawianie fryzury / „powłóczyste” spojrzenie + uśmiech / wpatrywanie się obustronne
- normy kulturowe normy kulturowe dotyczące seksualności (także wzorzec lansowany przez media)
Cel: Uzyskanie satysfakcji seksualnej.
Czynniki związane z interakcją:
- różne sposoby spostrzegania tej samej sytuacji
zachowania interpretowane przez kobiety jako przyjacielskie, mężczyźni mogą odbierać jako seksualne
- przedmiotowa samoświadomość osoby z poczuciem winy (na tle seksualnym) negatywnie odpowiadają na bodźce erotyczne, w sytuacji, gdy są świadome obserwacji ich zachowania przez innych
- interakcja kultury i ewolucji dzieci z różnych rodzin, wychowywane pod tym samym dachem szukają partnerów poza grupą, w której się wychowywały (mechanizm biologiczny)
Stosunki społeczneMiłość i związki uczuciowe
Uzyskanie satysfakcji seksualnej.
Stworzenie więzów rodzinnych.
Zdobycie zasobów materialnych i pozycji społęcznej.
Cele związków romantycznych:
Zachowanie w odniesieniu do każdego z celów modyfikowane jest przez:cechy osoby,
sytuacji interakcji
Cel: Stworzenie więzi rodzinnych.
Czynniki związane z osób:
- styl przywiązania
- temperament
- orientacja na wymianę a orientacja wspólnotowa
Cel: Stworzenie więzi rodzinnych.
Czynniki związane z osób:
- styl przywiązania
bezpieczny / lękowo – ambiwalentny / unikający
- temperament na problemy z utrzymaniem więzi mogą wpływać genetycznie uwarunkowane różnice temperamentalne
negatywnie korelują: ekstrawersja, niekonwencjonalność, zmienność emocjonalna pozytywnie koreluje: wysoka samoocena
/osoby o niskiej samoocenie częściej przeżywają gwałtowną miłość romantyczną lecz
ich związki są mniej trwałe – gwałtowne spadki emocjonalne + styl ambiwalentno – lękowy i w konsekwencji nadmierne żądanie uwagi ze strony partnera/
- orientacja na wymianę a orientacja wspólnotowa osoby o orientacji na wymianę sa niezadowolone, gdy uważają, że ich partner czerpie więcej ze związku
Cel: Stworzenie więzów rodzinnych.
Czynniki związane z sytuacją:
- zagrożenie
sytuacja zagrożenia zwiększa potrzebę bycia blisko głównych obiektów przywiązania najsilniej w związku pobudza ta potrzebę możliwość rozdzielenia z partnerem
dysfunkcje: miłość obsesyjna (erotomania) zaburzenie polegające na niezachwianym przekonaniu, że jest się przez kogoś kochanym, mimo jednoznacznych dowodów świadczących o tym, że jest przeciwnie
- dzieci partnerzy mają mniej czasu na przyjemne spędzanie czasu i mogą nawet mniej się lubić, jednak znacznie (ponad 2x) spada prawdopodobieństwo rozwodu
- rywalizacja w obrębie tej samej płci bardziej boli zdrada / stworzenie głębokiego uczuciowego związku (swoboda vs szacunek dla więzi) nadwyżka kobiet / mężczyzn w wieku zdolnym do małżeństwa
Cel: Stworzenie więzów rodzinnych.
Czynniki związane z interakcją:
- sposób komunikowania się
komunikacja wprost i mówienie od siebie / docenianie / okazywanie czułości / nie interpretowanie zachowań
- wybieramy sytuacje, które lubimy wybór partnera o określonych cechach osobowości wiąże się z wyborem sytuacji życiowych, jakie ta osoba tworzy (np. osoby konwencjonalne dłużej zachowują tę samą pracę)
- zmiana stylu funkcjonowania społ. związek trwający kilka lat może zmienić wzorzec przywiązania
- zaangażowanie zmienia postrzeganie innych możliwych związków osoby nieczułe na inne alternatywy są bardziej zadowolone z tego, co mają (bad. atrakcyjności reklam w pismach typu life style)
Stosunki społeczneMiłość i związki uczuciowe
Uzyskanie satysfakcji seksualnej.
Stworzenie więzów rodzinnych.
Zdobycie zasobów materialnych i pozycji społęcznej.
Cele związków romantycznych:
Zachowanie w odniesieniu do każdego z celów modyfikowane jest przez:cechy osoby,
sytuacji interakcji
Cel: Zdobycie statusu.
Czynniki związane z osób:
- płeć
kobiety: mniej atrakcyjny fiz. i w garniturze obok samochodu za 100 tys.
vs atrakcyjny fiz. i ubrany w strój roboczy
mężczyźni : mniej atrakcyjna fiz. kobieta w kostiumie biznesowym
vs atrakcyjna sprzedawczyni w barze
Cel: Zdobycie statusu.
Czynniki związane z osób:
- płeć
kobiety: w porównaniu z mężczyznami wyższa motywacja do poszukiwania partnera o wysokiej / dominującej pozycji społecznej
lub prezentującego niewerbalne oznaki pewności siebie i siły (wybierają przeciętnej urody mężczyznę, ale o wyższym statusie)
ta tendencja występuje także u kobiet o wysokim statusie
mężczyźni: zwracają mniejszą uwagę na pozycję społ. kobiety wyrażaną przez jej ubiór
(wybierają ładniejsze kobiety niezależnie od ich domniemanego statusu)
Cel: Zdobycie statusu.
Czynniki związane z sytuacją:
- przewidywana długość związku
kobiety poszukują innych cech u partnera dna krótkotrwały / długotrwały związek
u mężczyzn ta zależność nie występuje
- zaangażowanie w związek gdy jesteśmy szczęśliwie (z wzajemnością) zakochani kwestie ekonomiczne schodzą na plan dalszy
Cel: Zdobycie statusu.
Czynniki związane z interakcją:
- męska dominacja jest początkowo atrakcyjna lecz może szkodzić długotrwałym związkom
- dominacja jest atrakcyjna gdy łączy się z ugodowością
Stosunki społeczneMiłość i związki uczuciowe
Uzyskanie satysfakcji seksualnej.
Stworzenie więzów rodzinnych.
Zdobycie zasobów materialnych i pozycji społęcznej.
Cele związków romantycznych:
Zachowanie w odniesieniu do każdego z celów modyfikowane jest przez:cechy osoby,
sytuacji interakcji
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
Działania podejmowane dla dobra 2. człowieka
(nawet jeśli pomagający odnosi z tego tytułu korzyści)
Zachowania prospołeczne
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- dla własnego dobra (korzyści materialne i genetyczne)
- by podwyższać swoja pozycje społeczną i zdobyć aprobatę
- by zarządzać wizerunkiem własnej osoby (poprawiać go lub potwierdzać)
- by radzić sobie z własnymi nastrojami i emocjami
Dlaczego pomagamy:
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- dostosowanie łączne (staramy się przetrwać i zapewnić przetrwanie swoim genom)
z punktu widzenia ewolucyjnego pomaganie ma zapewnić jednostce przetrwanie nie tyle osoby co jej genów (czyli najbardziej opłaca się pomagać krewnym stad podczas tornado 2/3 ratowników nie podjęło akcji zanim nie pomogło swoim rodzinom)
- pomoc odwzajemniona (pomaganie osobom niespokrewnionym odbywa się często na zasadach wzajemności) czyli zyskujemy dostęp do nagród i korzyści niedostępnych bez wymiany przysług
Pomaganie dla własnego dobra (korzyści materialne i genetyczne)
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- przekonania wpojone (w procesie edukacji wyuczamy się,
ze zachowanie prospołeczne jest użyteczne z osobistego punktu widzenia)
studenci ekonomii częściej wykorzystują partnerów w grze tendencja ta rośnie wraz z długością studiowania
- rozszerzone pojecie My (wczesna obecność innych w naszym otoczeniu)
dzieci, których rodzice przyjmowali w domu wiele osób sa bardziej skłonne do pomagania
Pomaganie dla własnego dobra (cechy osoby)
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- podobieństwo (chętniej pomagamy osobom podobnym do nas fizycznie
być może ma tu znaczenie motyw zachowania genów)
„Jesteśmy Azjatami, tak jak wy”
wyjątek: pomoc osobie tej samej rasy vs opinia rasisty
- „swojscy” (familiar) osoby z którymi blisko mieszkamy i utrzymujemy kontakty towarzyskie
Pomaganie dla własnego dobra (cechy sytuacji)
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- dla własnego dobra (korzyści materialne i genetyczne)
- by podwyższać swoja pozycje społeczną i zdobyć aprobatę
- by zarządzać wizerunkiem własnej osoby (poprawiać go lub potwierdzać)
- by radzić sobie z własnymi nastrojami i emocjami
Dlaczego pomagamy:
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- norma odpowiedzialności społecznej (pomagamy tym, którzy potrzebują naszej pomocy lub są od niej zależni)
- rozproszenie odpowiedzialności (skłonność każdego członka grupy do zmniejszania własnej odpowiedzialności za działanie poprzez przerzucanie odpowiedzialności na pozostałych członków grupy)
ofiara staje się mniej zależna wyłącznie / właśnie od nas
Aprobata i pozycja społeczna
Społeczna norma pomagania - Inni jako źródło potencjalnej pomocy
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- przechodnie jako źródło informacji (w sytuacji krytycznej obserwatorzy tej sytuacji starają się sprawdzić, jak zachowują się inni; robią to szybko, dyskretnie i obojętnym wzrokiem, aby sprawiać wrażenie, że nie ulega się panice) jeśli nikt nie reaguje jest to informacją, że nic złego się nie dzieje
Aprobata i pozycja społeczna
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
….jeśli nikt nie reaguje jest to informacją, że nic złego się nie dzieje
bad. Latane i Darley
3 osoby wypełniają kwestionariusz 2 z nich to pomocnicy eksperymentatoragdy pomocnicy zachowyją się spokojnie, to 3. osoba także wypełnia dalej kwestionariusz
po eksperymencie mówi,że pojawiający się dym, to była mgła, para z klimatyzacji lub „gaz prawdy”
Zatem najbardziej niebezpieczni są liczni i bierni świadkowie– ich zachowanie stanowi sygnał żeby ograniczyć działania ratunkowe.
Aprobata i pozycja społeczna
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- przechodnie jako źródło aprobaty / dezaprobaty dla pomagania (w sytuacji krytycznej obserwatorzy mogą zakładać, że ich interwencja byłaby niepożądana lub kłopotliwa dla wszystkich)
Aprobata i pozycja społeczna
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
bad. Scotland i Straw
zaaranżowana bójka pomiędzy kobieta a mężczyzną
gdy brak wskazówek co do charakteru ich związku, to 70% badanych zakłada, że są parątylko 4% zakłada, że to osoby całkowicie sobie obce
Gdy pojawiają się sygnały co do charakteru związku:„…dlaczego za ciebie wyszłam” vs „Nie znam cię”obserwatorzy mniej chętnie pomagają „zamężnej” kobiecie
Obserwatorzy najczęściej wnioskowali, że parę łączy związek formalny / romantyczna relacjai nie należy w tej sytuacji interweniować.
Wniosek:powiedz głośno, że potrzebujesz pomocy,przypisz odpowiedzialność jednej osobie, opisz, jakie działania sa niezbędne
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- potrzeba aprobaty społecznej (osoby o podwyższonej potrzebie chętniej pomagają innym gdy s obserwowane w sytuacji pomagania na osobności nie są bardziej szczodrzy)
Aprobata i pozycja społecznazmienne związane z cechami jednostkizmienne związane z cechami jednostki
- świadomość normy pomagania (dzieci w wieku 7 – 11 uświadamiają sobie, że dorośli pochwalają zachowania prospołeczne i wykazują tendencję do takich zachowań, aby zasłużyć na nagrodę)
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- modele pomagania (im więcej obserwujemy wzorców zachowań prospołecznych w swoim otoczeniu /także w mediach/ tym bardziej jesteśmy skłonni pomagać)
bad. Bryana i Test – pomoc kierowcy samochodu dla niepełnosprawnych
Aprobata i pozycja społecznazmienne związane z cechami sytuacjizmienne związane z cechami sytuacji
- gęstość zaludnienia (mieszkańcy wielkich miast znacznie mniej skłonni do pomagania jednym ze sposobów wytłumaczenia może być strategia radzenia sobie z nadmiarem bodźców)
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
Stereotypowo uważamy, że kobiety są bardziej skłonne do pomocy, z drugiej strony medale za odwagę (cywilną) częściej otrzymują mężczyźni
Aprobata i pozycja społecznapłeć a rodzaj pomocypłeć a rodzaj pomocy
kobiety mężczyźni starają się pomagać w sposób społecznie aprobowany – przypisany do roli kobiecej / męskiej
interwencja pośrednia interwencja bezpośrednia
wezwanie pomocy
wsparcie emocjonalne, nieformalne doradztwo
osoba bliska (przyjaciel)
osobiście działania ratownicze
zdecydowane, bezpośrednie działanie
osoby obce
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- dla własnego dobra (korzyści materialne i genetyczne)
- by podwyższać swoja pozycje społeczną i zdobyć aprobatę
- by zarządzać wizerunkiem własnej osoby (poprawiać go lub potwierdzać)
- by radzić sobie z własnymi nastrojami i emocjami
Dlaczego pomagamy:
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- normy osobiste zinternalizowane przekonania i wartości, tworzące wewnętrzne standardy jednostki dotyczące postępowania
Zarządzanie wizerunkiem własnej osobyzmienne związane z cechami jednostkizmienne związane z cechami jednostki
- normy religijne osoby deklarujące silne przekonania religijne pomagają 2 razy częściej są bardziej hojne
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- etykietkowanie „ja odzwierciedlone” dzieci, które otrzymały informację, że są dobre i pomocne mieszkańcy New Haven (Connecticut)
Zarządzanie wizerunkiem własnej osobyzmienne związane z cechami sytuacjizmienne związane z cechami sytuacji
- autokoncentracja chęć pomocy w zależności od oceny poziomu swoich problemów osobistych (s. 464)
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- przyjaciele – kiedy nie pomagamy im i nie prosimy o pomoc gdy sprawa dotyczy zadań ważnych dla naszej samooceny odmawiamy pomocy
pomagamy naszym przyjaciołom tak długo, jak ich sytuacja nie niszczy naszego wyobrażenia na nasz temat
bad. Tesser i Smith gra vs zadane mierzące inteligencję
Zarządzanie wizerunkiem własnej osobyzmienne związane z cechami interakcjizmienne związane z cechami interakcji
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- dla własnego dobra (korzyści materialne i genetyczne)
- by podwyższać swoja pozycje społeczną i zdobyć aprobatę
- by zarządzać wizerunkiem własnej osoby (poprawiać go lub potwierdzać)
- by radzić sobie z własnymi nastrojami i emocjami
Dlaczego pomagamy:
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- smutek osoby reagujące smutkiem na czyjeś trudne położenie pomagają częściej
Radzenie sobie z nastrojami i emocjami zmienne związane z cechami jednostkizmienne związane z cechami jednostki
- wiek im osoba starsza tym bardziej chętna do pomagania (dłuższa socjalizacja)
badania dzieci 6-8; 10-12; 15-18
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- koszty i zyski wynikające z pomagania
Radzenie sobie z nastrojami i emocjami zmienne związane z cechami sytuacjizmienne związane z cechami sytuacji
- możliwość zmiany nastroju poprzez pomaganie
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- „smakosze i osoby o zdrowym apetycie”
Radzenie sobie z nastrojami i emocjami zmienne związane z cechami interakcjizmienne związane z cechami interakcji
Stosunki społeczneZachowania prospołeczne
- dla własnego dobra (korzyści materialne i genetyczne)
- by podwyższać swoja pozycje społeczną i zdobyć aprobatę
- by zarządzać wizerunkiem własnej osoby (poprawiać go lub potwierdzać)
- by radzić sobie z własnymi nastrojami i emocjami
Dlaczego pomagamy: