Przyjazne dziecku prawodawstwo: Kluczowe pojęcia · kiedy będziesz musiał (musiała) iść do...

Przyjazne dziecku prawodawstwo: Kluczowe pojcia

Co to s prawa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 3Co to jest dobro dziecka? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 4Co to jest ochrona przed dyskryminacj? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 5Co to jest ochrona? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 6Co to jest sd? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 7Co to jest postpowanie albo sprawa? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 8Co to jest postpowanie cywilne? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 9Co to jest postpowanie karne? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 10Co to jest przesuchanie? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .11Zeznania dzieci . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 12Kto to jest ofiara? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 13Kto to jest osoba oskarona? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 14Kto to jest wiadek? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 15Co to jest prawo do informacji? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 16Co to jest prawo do bycia wysuchanym? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 17Co to znaczy poufno? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 18Czym zajmuj si policjanci? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 19Kto to jest adwokat? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 20Kto to jest prokurator? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 21Kto to jest sdzia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 22Kto to jest pracownik socjalny? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 23Kto to jest psycholog? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 24Kto to jest opiekun prawny? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 25Na czym polegaj obowizki rodzicw? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 26Inne osoby, ktre zapewniaj wsparcie . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 27Kiedy postpowania w sdzie s przyjazne dzieciom? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 28Co to s pokoje przyjazne dzieciom? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 29Co to jest informacja przyjazna dzieciom? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 30Co oznacza unikanie nieuzasadnionego opnienia? . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . 31


WYKAZ TERMINW OGLNYCH

3

Co to s prawa?

Prawa oznaczaj rzeczy, ktre kade dziecko na wiecie, rwnie Ty, powinno mc robi i mie .

Na przykad, wszystkie dzieci powinny mie moliwo chodzenia do szkoy, do lekarza, kiedy s chore. Wszystkie dzieci powinny by te dobrze traktowane, co znaczy, e nie wolno stosowa wobec nich przemocy.



4

Kiedy doroli podejmuj decyzje, ktre dotycz Ciebie, powinni zastanowi si, czy to, co postanowili, bdzie dla Ciebie dobre . Powinny wybra to, co jest dla Ciebie naj-lepsze .

Na przykad, kiedy rodzice si rozwodz i trzeba zdecy-dowa o tym, gdzie i z kim dziecko powinno zamieszka, wane jest to, co jest dobre dla dziecka, a nie to, co jest dobre dla mamy albo taty.

Co to jest dobro dziecka?



5

Wszystkie dzieci naley traktowa tak samo, bez wzgldu na to, kim s, gdzie mieszkaj, co robi ich rodzice . . .

Trzeba jednak pamita, e s dzieci, ktre potrzebuj szczeglnej pomocy, na przykad dzieci, ktre s biedne, mog potrzebowa pienidzy na podrczniki; dzieci, ktre jed na wzkach inwalidzkich bd potrzeboway pomocy, eby wej do budynku, w ktrym s schody, a dzieci, ktre nie sysz lub nie mwi, bd potrzeboway pomocy osoby, ktre zna jzyk migowy.

Co to jest ochrona przed dyskryminacj?



6

Ochrona jest czym, co sprawia, e si nie boisz, e kto albo co zrobi Ci krzywd . Dzieci naley chroni przed krzywd . Dlatego te dzieci powinny prosi o pomoc osoby, ktre wiedz, co zrobi, eby je chroni, na przykad nauczycieli, jednego z rodzicw lub inne osoby, ktrym ufaj .

Co to jest ochrona?



7

Co to jest sd?

Sd jest miejscem, w ktrym osoby, ktre maj problem, rozmawiaj i prbuj rozwiza ten problem przy udziale sdziego . Ludzie w sdzie wysuchaj, co kada z nich ma do powiedzenia i zdecyduj, jak rozwiza problem . Dziecko moe odpowiada na pytania w innym miejscu, nie w sdzie . W ten sposb doroli chroni dzieci .



8

Postpowanie (zwane te czasem spraw) oznacza wszystko to, co dzieje si wtedy, gdy sd stwierdzi, e kto zrobi co niezgodnego z prawem albo wtedy, gdy mona rozwiza problem midzy ludmi . Moe to zaj troch czasu i trzeba bdzie wysucha kilku osb, ktre opowiedz, co si wydarzyo i co myl, o caej sprawie . Na kocu sdzia podejmie ostateczn decyzj .

Co to jest postpowanie albo sprawa?



9

Postpowanie cywilne (nazwane czasem spraw cywiln) ma miejsce wtedy, kiedy rne osoby dorose pracujce w sdzie rozmawiaj, w jaki sposb rozwiza problem pomidzy dwojgiem lub wiksz liczb ludzi .

Na przykad, kiedy rodzice postanawiaj, e nie chc ju duej razem mieszka, decyzja o tym, z kim zamieszka dziecko jest podejmowana podczas postpowania cywilnego.

Co to jest postpowanie cywilne?



10

Co to jest postpowanie karne?

Postpowanie karne (nazywane czasem spraw karn) ma miejsce wtedy, kiedy rne osoby dorose pracujce w sdzie badaj spraw i stwierdzaj, czy przestpstwo zostao popenione i jakie bd tego konsekwencje .



11

Przesuchanie to spotkanie, podczas ktrego rni ludzie rozmawiaj i przygldaj si temu, co si wydarzyo . Tymi ludmi s: sdzia; adwokaci; osoba oskarona o to, e zamaa prawo (osoba oskarona); osoba, ktra zostaa skrzywdzona (ofiara); osoba, ktra widziaa/syszaa, e zostao zrobione co niezgodnego z prawem (wiadek); i czasami ludzie, ktrzy si w jakiej sprawie nie zgadzaj, np . para, ktra si rozwodzi .

Co to jest przesuchanie?



12

Dzieje si to wtedy, kiedy jedna osoba lub wicej osb zadaje ci pytania, na temat tego, co si stao lub co syszae (syszaa) bd widziae (widziaa) . Moesz nie odpowiada na te pytania, ktre sprawiaj, e czujesz si nieswojo lub odczuwasz strach, lub ktre mog postawi w trudnej sytuacji osob, ktr kochasz .

Zeznania dzieci



13

Ofiar jest osoba, ktra zostaa skrzywdzona przez kogo albo co .

Kto to jest ofiara?



14

Osoba oskarona to taka osoba, o ktrej si mwi, e zrobia co niezgodnego z prawem .

Kto to jest osoba oskarona?



15

wiadek to osoba, ktra widziaa lub syszaa, co si stao, albo wie co, co moe pomc w wyjanieniu prawdy o tym, co si stao .

Kto to jest wiadek?


WYKAZ UPRAWNIE SZCZEGLNYCH

16

Doroli powinni wyjani Ci, gdzie moesz znale pomoc, kiedy bdziesz musia (musiaa) i do sdu oraz jak dugo tam zostaniesz, kto tam bdzie, co si wydarzy, jakie pytania bd Ci zadawa oraz w jaki sposb prawo moe Ci chroni . Powinni rwnie powiedzie, jak decyzj podjto w Twojej sprawie i co to oznacza dla Ciebie .

Co to jest prawo do informacji?



17

To prawo oznacza, e ludzie tacy jak sdziowie, adwoka-ci i policja suchaj tego, co mwisz . Na przykad, w sdzie moesz chcie, eby wysucha Ci sdzia lub adwokat . Nie zawsze jest to moliwe . Na przykad nie zostaniesz wysucha-ny (wysuchana), jeli tego nie chcesz, lub jeste za mody (mo-da) lub jeeli wtedy czuby (czuaby) si nieswojo .Twoje zdanie musi zosta wzite pod uwag . Moe si jednak zdarzy, e decyzja podjta przez dorosych nie bdzie zgodna z tym, czego Ty chcesz . W takim przypadku, doroli powinni wyjani Ci, dlaczego tak si stao .

Co to jest prawo do bycia wysuchanym?



18

Poufno oznacza, e tylko ludzie, ktrzy troszcz si o Ciebie, mog wiedzie o tym, co Ci si przydarzyo . Jednak to, czego si dowiedzieli, musz zachowa w tajemnicy, chyba e zagraa Ci niebezpieczestwo .Na przykad, jeeli rozmawiasz ze swoim adwokatem, psychologiem czy pracownikiem socjalnym . . . o swoich problemach, nie ma on prawa nikomu powiedzie o tym, co od Ciebie usysza, chyba e co Ci zagraa .

Co to znaczy poufno?


WYKAZ OSB ZAANGAOWANYCH W POSTPOWANIE SDOWE

19

Czym zajmuj si policjanci?

Policjanci dowiaduj si, o tym, e kto zama prawo, zapisuj, co si wydarzyo, zatrzymuj ludzi, ktrzy robi co zego . Poza tym policjanci wsadzaj ludzi do wizienia, jeli sdzia uzna, e ci ludzie zamali prawo . Policja musi zawsze traktowa Ci z szacunkiem i dba o twoje bezpieczestwo .



20

Adwokat dba o to, eby twoje prawa byy przestrzegane a proces w sdzie by uczciwy . Jeli czego nie rozumiesz albo nie czujesz si bezpiecznie, moesz porozmawia ze swoim adwokatem, ktry wyjani Ci, w jaki sposb moe Ci pomc . Adwokat musi zachowa w tajemnicy wszystko, co mu powiesz . Rwnie osoba oskarona o zrobienie czego niezgodnego z prawem ma adwokata, ktrego zadaniem jest pokazanie, e oskarony jest niewinny .

Kto to jest adwokat?



21

Prokurator to osoba, ktra musi pokaza i udowodni, e wydarzyo si co niezgodnego z prawem i e osoba oskarona jest winna . Prokurator broni rwnie praw ofiar i wiadkw . Prokurator pracuje dla rzdu a jego zadaniem jest dbanie o bezpieczestwo wszystkich ludzi, ktrzy mieszkaj w Polsce tak jak Ty .

Kto to jest prokurator?



22

Sdzia jest osob, ktra dba o przestrzeganie prawa i regu obowizujcych w sdzie . Sdziowie decyduj o tym, czy prawo zostao zamane i prbuj znale ro-zwizanie problemu, jaki powsta pomidzy rnymi ludmi .

Kto to jest sdzia?



23

Pracownik socjalny to osoba, ktra moe Ci pomc na rne sposoby . Pracownik socjalny decyduje o tym, w jaki sposb naley Ci chroni i dba o twoje bezpieczestwo w sytuacji zagroenia; moe on zadawa pytania, eby dowiedzie si, czy masz kopoty; moe poradzi Ci, eby zgosi si do osb, ktre mog Ci pomc .

Kto to jest pracownik socjalny?



24

Psycholog to kto taki, z kim moesz rozmawia, o tym jak si czujesz . Jeli jeste zy (za), smutny (smutna) albo boisz si . . . moesz powiedzie o tym psychologowi . Psycholog wysucha Ci i poradzi co zrobi, eby znowu poczu (poczua) si lepiej .

Kto to jest psycholog?



25

Opiekun prawny to osoba dorosa, ktra opiekuje si dzieckiem, jeeli nie ma ono rodzicw lub nie s oni w stanie si nim zaj .Na przykad jeli dziecko nie ma rodzicw i opiekuje si nim babcia, to ona jest opiekunem prawnym .

Kto to jest opiekun prawny?



26

Najczciej to rodzice maj obowizek opiekowa si Tob . W niektrych rodzinach dzieckiem opiekuje si tylko mama albo tylko tata, w innych oboje rodzice . Zdarza si jednak, e rodzice maj problemy ze sob nawzajem lub maj problemy osobiste i z tego powodu krzywdz siebie nawzajem . Podczas sprawy w sdzie mog zosta zapytani, co myl o Twojej sytuacji .

Na czym polegaj obowizki rodzicw?



27

Podczas gdy Twoja sprawa jest omawiana w sdzie, inni ludzie, oprcz tych, ktrych ju wymienilimy, mog Ci pomaga . Mog tumaczy to, co mwi si w sdzie na jzyk, ktry rozumiesz, jeli nie mwisz tym samym jzykiem, ktrym mwi si w Polsce . Mog rwnie pomaga Ci na inne sposoby, jeli masz inne potrzeby .

Inne osoby, ktre zapewniaj wsparcie


PRZYJAZNE DZIECIOM ASPEKTY POSTPOWANIA

28

Postpowanie w sdzie jest przyjazne dzieciom wtedy, kiedy czujesz si dobrze traktowany (traktowana) w trakcie postpowania, bez wzgldu na to, dlaczego w nim uczestniczysz .

Kiedy postpowania w sdzie s przyjazne dzieciom?



29

Kiedy idziesz do sdu, na posterunek policji albo spotykasz ludzi, ktrzy zadaj Ci pytania, powiniene (powinna) trafi do przyjemnego pokoju, w ktrym moesz zosta i w ktrym dobrze si czujesz . W tym pokoju mog by zabawki, kredki i owki, ksiki, konsola do gier, jedzenie i napoje . . . i powiniene (powinna) czu si tam dobrze i bezpiecznie .

Co to s pokoje przyjazne dzieciom?



30

Informacje i rady, ktre dostajesz powinny by dla Ciebie zrozumiae . Doroli powinni rozmawia z Tob w przyjazny i jasny sposb . Powiniene (powinna) mc zadawa tyle pyta, ile potrzebujesz, eby wszystko zrozumie .

Co to jest informacja przyjazna dzieciom?



31

Co oznacza unikanie nieuzasadnionego opnienia?

Kiedy sytuacja dziecka jest omawiana w sdzie, wszystkie osoby, ktre zajmuj si spraw, powinny dziaa szybko, a sdzia powinien podj decyzj tak szybko, jak to moliwe . Oznacza to, e decyzje i procedury nie powinny by opniane .

European Union Agncy for fundamental rightsSchwartzenbergplatz 111040 WienAustria

PL


PRZYJAZNE DZIECKU PRAWODAWSTWO: KLUCZOWE POJCIA




Przyjazne dziecku prawodawstwo: Kluczowe pojęcia · kiedy będziesz musiał (musiała) iść do...

Documents

Transcript of Przyjazne dziecku prawodawstwo: Kluczowe pojęcia · kiedy będziesz musiał (musiała) iść do...