KASIM VE ARALIK AYI NEZAKET VE GÖRGÜ KURALLARI İLE İLGİLİ YAPILAN ÇALIŞMALAR
PROTOKOL VE NEZAKET KURALLARI - erdemli.gov.tr
Transcript of PROTOKOL VE NEZAKET KURALLARI - erdemli.gov.tr
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
PROTOKOL VE NEZAKET KURALLARI
Dr. M. Naci ÇUHACIYönetim Danışmanı - Eğitimci
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 2
ÖzelAlan
KamusalAlan
SosyalAlan
Nezaket Kuralları
ProtokolKuralları
YAŞAM ALANIMIZ
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 3
• GÖRGÜ / NEZAKET KURALLARIkarşılıklı saygı ve anlayışa dayanan kurallardır. Bu nedenle öğrenilmesi gereken kurallardır.
• Nerede nasıl davranılacağını bilmek kişiyi mahcup duruma düşmekten kurtarır .
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 4
• Yönetim, bir resmi ilişkiler sistemi olarak daima PROTOKOL kuralları içinde gerçekleşir.
• YÖNETİMDE PROTOKOL, RESMİ GÖRGÜ KURALLARI anlamını taşımaktadır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 55
• Niteliği, Kıyafetiyle;
• Nezaketi, Davranışıyla;
• Bilgisi, Konuşmasıyla;
• Becerisi, İşiyle;
• Görgüsü, Yemesi-içmesiyle
ortaya çıkar.
BİR İNSANIN
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 6
Devlet geleneklerinde, uluslararası ilişkilerde, sosyal davranış kurallarında, kamu ilişkilerinde, törenlerde, resmi ilişkilerde, NEZAKETİ temel alan bir sanatın bir tekniğin uygulanmasına denir.
PROTOKOL;
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 7
Kamusal yaşamda protokol ve sosyal davranış kurallarını bilmek insana güven verir; üstünlük ve saygınlık sağlar.
Bu kurallara uyan kişiler iş yaşamında daima fark edilir, tercih edilir ve yükseltilirler .
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 8ARGestar Danışmanlık
Bir kişinin protokole önem vermemesi ya da uymaması
Taşıdığı unvanın, çalıştığı kurumun veya temsil ettiği makamın itibarını düşürür.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 9
Düzeni bozmak değil, varsa düzensizliğe son vererek toplumsal ilişkilerin gelişmesini sağlayan nezaket ve karşılıklı saygı ortamını yaratmaktır.
PROTOKOLÜN amacı,
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 10
PROTOKOLDE, 3 KİŞİ ÖNEMLİDİR
Konuklar
Yöneticiler
HanımlarProtokol kuralları bu üç kişiyle olan
ilişkilerde tam olarak uygulanır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
BİRİNCİ BÖLÜM
PROTOKOL İLKELERİ
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 12
PROTOKOL İLKELERİ
1. Saygı ve nezaket esastır
2. Onuru ve saygınlığı (itibarı) korumak esastır
3. Temsil esastır
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 13
☺ Herkes taşıdığı unvanı ve çalıştığı
kurumu temsil eder.
☺ Kimse kendini temsil etmez.
☺ Temsil, aynı zamanda kişinin
itibari / imajıdır.
PROTOKOLDE;
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 14
TEMSİL;
☺ Kişinin dış görünüşü ☺ Güzel ve uygun giyimi,☺ Uygun tutum ve davranışı,☺ Uygun ve güzel konuşması, ☺ Protokol- saygı, görgü ve nezaket
kurallarına uyması ile ortaya çıkar.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 15
4. Düzey Eşitliği ve Denklik Esastır
5. Karşılıklılık Esastır
6. Önde Gelme ve Önce Gelmede Unvan, Rütbe ve Kıdem Esastır
7. Protokolsüz Sıralama Alfabetiktir.
PROTOKOL İLKELERİ
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 16
PROTOKOL İLKELERİ
8. Ulusal bayrak, konuk, üst ve hanım sağdadır.
9. Karşılamada üstler başta; uğurlamada sondadır.
10. Yürüyüş ve oturma düzeninde 1 numara olan üst orta merkezdedir: 5 – 3 – 1 – 2 – 4
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 17
11. Toplantı ve törenlerde konuşma sırası asttan üst’edir. (en üst en son konuşur).
12. Protokolde konuğu, üst’ü ve hanımı korumak, kollamak ve saymak esastır.
PROTOKOL İLKELERİ
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 18
13. Göreve başlama amiri ziyaretle başlar ve amir göreve başlatır.
14. Göreve başlayan kişiyi üst’e ve astlara amir takdim eder.
PROTOKOL İLKELERİ
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
İKİNCİ BÖLÜM
PROTOKOL KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Makam
PROTOKOL KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 21
MAKAMDA DAVRANIŞ KURALLARI
Makam sahibi olarak yönetici, kendi makam odasına gelen üstlerine, akranlarına ve kabul ettiği konuklarına saygılı olmak, protokol ve nezaket kurallarına uygun davranmak zorundadır.
Zira, kabul edilen konuk daima önde gelir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 22
Bir amirin makamına kendi üstleri veya yaş, kıdem, protokol vb. yönden kendinden önde olan akranları (eşitleri) veya önemli zevat ya da önem verdiği kişiler geldiği zaman, kendisi makam koltuğunda oturmamalı, misafir koltuğunda oturmalıdır.
Aksi taktirde bu kişileri kendi astı durumuna koymuş ve saygısızlık etmiş olur.
22
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 23
Konuklara ikramda bulunurken önce konuğa (birden fazla konuk varsa en üstten ya da hanım konuktan başlayarak, servis yapmalı, en son ev sahibine (makam sahibine) sunmalıdır. Servis soldan yapılmalı, sağdan alınmalıdır. Konuk üst ise, kendisine ikramda bulunmak için "Ne emredersiniz?" diye sorulmalıdır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 24
• Makamda, üstlerle görüşme veya toplantı yaparken içeriye ast veya konuk kabul edilmemeli; acil ve zorunlu olmadıkça telefonla konuşulmamalı ve evrak imzalamamalıdır.
• Zorunluluk halinde de üstten "izin" almak ve "özür dilemek" gerekir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 25
Üstün makamına girince, "Saygılar Beyefendi" diye selâm verilmeli, ceketin önü düğmelenmiş olmalı, "Buyurun", "oturun" demeden oturmamalı, eğer oturmak gerekiyorsa "izin" istenmelidir.Otururken de bacak bacak üstüne atılmamalıdır. Ancak, çay/kahve ikram edilirse, kabul edilmeli ve teşekkür edilmelidir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 26
• Amirimizin konuşmasını dinlerken onun gözlerine bakmalıyız.
• Amirimiz bizi karşılarken ya da uğurlarken el sıkmak için elini uzatmıyorsa biz önceden elimizi uzatmamalıyız.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 27
Resmî ortamda (makamda/toplantıda vb.) amir gelince, hanım memurlar dahil, ayağa kalkılır. Ancak, özel ortamlarda (lokal, kahvehane, öğretmen evi vb.) amir gelince memurlar ayağa kalkmazlar; başla hafif selâmlarlar.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 28
Amirin makamında oturulacak koltuk, amirin gösterdiği koltuktur. Göstermemişse, sırt duvara gelecek şekilde, makam masası önündeki koltuğa oturmak uygundur.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 2929
Ancak, birden çok kişiyle makama girildiğinde kıdeme göre oturulmalıdır.
Üst olan, makam masası önündeki sırtı duvara gelen koltuğa oturur.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 30
• Amirin odasındayken bizden üst birisi gelirse oturduğumuz koltuktan kalkarak bir koltuk geriye gitmemiz gerekir.
• Eğer üst makama birden çok kişi ile gitmişsek düzey ve kıdeme göre sıralanmalı ve en üst olan yöneticiye en yakın oturmalıdır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 3131
Girişte ve çıkışta, amir el uzatmadıkça, toka etmek için el uzatılmamalıdır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 3232
Amir, görüşme sonunda“Teşekkür ederim” deyince, gitmek gerektiği anlaşılmalıdır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 33
Amir, telefonla konuşurken kendisini dinlememeli, başka yere bakmalı veya başka şeyle meşgul olmalıdır.
Evrak imzalarken de yazıyı gizlice okumaya çalışmamalıdır.
33
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 34
Amirlerle görüşmek için, önce yönetici asistanı/sekreteri ile görüşülmeli, uygun zamanı öğrenilmeli, randevu alınmalı ve makama haberli gidilmelidir.
34
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 35
Özellikle, yönetici sabah işe gelince (içeri girer girmez) ve dışarı çıkarken, ayrıca, makamda önemli konukları/üstleri veya toplantısı/görüşmesi varken içeri girilmemeli, yönetici zamansız rahatsız edilmemelidir. (Zorunlu ve acil durumlar hariç).
35
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Konuşma Ve Dinleme Protokolü
PROTOKOL VE NEZAKET KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 37
KONUŞMA VE DİNLEME PROTOKOLÜ
Amir konuşur ast dinlerken, tasdik mahiyetinde "hı, hı" şeklinde sesler çıkarılmamalı, onu dinlediğinizi belirtmek için ara sıra "evet" "evet efendim" denmelidir.
37
SenSiz
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 38
KONUŞMA VE DİNLEME PROTOKOLÜ
Karşılıklı hitaplarda muhatabınızın fikirlerini iştirak edilmediği zaman "hayır", "öyle değil", "yanlış söylüyorsunuz" yerine "ben aynı kanaatte değilim", "ben daha değişik biliyorum", "ben daha değişik düşünüyorum", "ben katılamıyorum" şeklinde nazik ifadeler kullanmak gerekir.
38
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 39
Amirlerin ricası birer emirdir. Bazen üstler, emirlerini direkt olarak değil de, sözlerinin genel akışı içinde verebilirler, "emrediyorum" demezler.
"Şöyle yaparız, böyle yapmak daha iyi, arkadaşlar bir incelesin, zannediyorum bu usul daha iyi gözüküyor" vb. kısmen üstü kapalı ifadeler kullanabilirler.
39
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 40
Büyük konuşurken hiçbir şekilde sözü kesilmez. Ast konuşurken üst söze girerse ast hemen konuşmasını kesip, dinleme pozisyonuna geçmelidir. Astlar müsaade almadan konuşmamalıdır.
40
BEYAZ TILSIM: Dinlemek
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 41
• Kişiler birbirini dinlemeli,karşı tarafın sözü bitmeden konuşmaya başlamamalıdır.
• Dinlemesini bilmek ve konuşma sırasını beklemek erdemlerin en büyüğüdür.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 42
Bir yerde büyük varsa, önce ondan izin alınır. "Müsaade ederseniz Ahmet'le görüşebilir miyim?" gibi.
Üstle herhangi bir konu üzerinde konuşmak istenildiğinde "bir arzım var" veya "bir şey arz edebilir miyim?" şeklinde söze başlanmalıdır.
Üst ve amirlerle argo kelimelerle Konuşulmaz.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 43
Bir toplantıda, arabada, odada yüksek rütbeli büyük hapşırdığında astlar "çok yaşa" dememelidir!
43
Amirler tarafından herhangi bir görev sonunda kendisine teşekkür edilen şahıslar, amirlere "rica ederim" veya "bir şey değil" gibi ifadeler yerine "estağfurullah, görevimdi" gibi ifadeler kullanmalıdırlar.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Telefon
PROTOKOL KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 45
• Telefonla Konuşurken ”hı, -ha, -şey, -ya” gibi anlamı olmayan, yoruma dayanan kelimeler kullanılmamalıdır.
• Konuşurken sürekli “anladınız mı?” gibi sorular sormamalıdır.
45
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 46
• Telefonu açınca “günaydın”, “iyi günler” gibi bir ifadeden sonra kurumun veya servisin ismi söylenir; sonra da konuşan kişi kendisini tanıtır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 47
• Telefonda karşı tarafa "kimsiniz", "neresi orası?" gibi sorular sorulmaz!
• Telefon eden önce kiminle konuşmak istediğini söylemelidir. Bu bakımdan, usullere uygun bir telefon konuşması, “…. beyle mi konuşuyorum", “……… hanımefendi ile konuşabilir miyim?" şeklinde sorularla başlamalıdır.
47
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 48
• Bunu takiben, telefon eden kendi ismini söyler, kendini tanıtır, aradığını bulamaz ise, varsa söyleyeceklerini telefona çıkana, bunları iletmesini rica eder. Yanlış numara çevrildiği anlaşıldığında, telefon eden karşı tarafın numarasını sormamalıdır, yanlışlık olup olmadığını aramak istediği numarayı söyleyerek anlamaya çalışmalıdır. Özür dilemek ve teşekkür etmek telefon konuşmasını vazgeçilmez nezaket gerekleridir.
48
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 4949
• Telefonu açınca kendimizi tanıtmamız gerekir.
• Karşı taraf kendilerini tanıtmamışsa “KİMİNLE GÖRÜŞÜYORUM EFENDİM?” gibi nazik ifadeler kullanmak suretiyle kendilerini tanıtmalarını sağlamalıyız.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 5050
• Telefonu kim etmiş ise önce onun kapatması gerektiğini unutmamalıyız!
• Üstümüzle konuşurken ondan önce telefonu kapatmamalıyız!
• Üstlerimizi sekreterimiz aracılığı ile aramamalıyız!
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 51
Telefon protokolü "üst asla bekletilemez" kuralına göre işler.
Telefon irtibatını daima yönetici asistanı/sekreter sağlamalıdır. Yönetici Asistanı/Sekreter, astları üste takdim eder; eşit düzeyde olanları karşılıklı iki yönetici asistanı/sekreter aynı anda birlikte irtibatlandırır.
Üst ise, yönetici asistanı/sekreter kendi amirini, üstün yönetici asistanı/sekreteriyle irtibatlandırır. Üstün yönetici asistanı/sekreteri astı takdim eder.
51
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 5252
• Yöneticimiz telefonla konuşurken odasına girmemeliyiz.
• Biz telefonla konuşurken yöneticimiz odamıza girerse, telefon görüşmesi yaptığımız kişiye “BİR DAKİKA” diyerek ayağa kalkmalıyız; yöneticimizin ne istediğini öğrendikten sonra onun izniyle konuşmaya devam etmeliyiz.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Tanıştırma
PROTOKOL VE NEZAKET KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 5454
Tanıştırma I
Tanıştırma ayakta ve ilk karşılamada olur.
• Erkek bayana • Genç yaşlıya, • Gelen mevcut olana, • Aşağı rütbe ve makamda olan üst rütbe
ve makamda olanlara, • Tek şahıs gruba tanıştırılır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 5555
Tanıştırma II
Tanıştırmada büyükten (üsten), izin almak gerekir ve tanıştırma üstün önbilgisi dahilinde olur.
Tanıştırılacak kimselerin isimleri açık, doğru ve anlaşılır şekilde söylenmelidir.
Tanıştırmalarda şahısların meslek ve makamları ismin önünde söylenir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Selamlaşma
PROTOKOL VE NEZAKET KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 5757
Selamlaşma I
Erkekler ve kadınlar, başlarını hafifçe öne eğerek selam verirler.
Şapkalı erkekler selamlaşmayı şapkalarını çıkararak yaparlar.
Tanışılan bir kişiyle nerede karşılaşılırsa karşılaşılsın, o kişiye mutlaka selam vermek gerekir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 5858
Selamlaşma II
• Genç yaşlıya• Aynı yaştakiler aynı anda selamlaşır• Erkek bayana önce selam verir. • Kıdemsiz kıdemliye• Gelen orda bulunanlara• Giden toplantıda kalanlara önce
selam verir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Tokalaşma
PROTOKOL VE NEZAKET
KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 6060
TokalaşmaEl uzatma hakkı daima; yaş, kıdem, rütbe ve unvan olarak önde gelenin hakkıdır.
El sıkmada; Önce bayan el uzatmalıdır.
Üst rütbe ve makamda olan önce el uzatmalıdır. Yaşlı olan önce el uzatmalıdır. Ev sahibi önce el uzatmalıdır.
Sadece hanımlarla tokalaşmada, eşit düzeyde ilişkilerde ve yabancı bir hanımla tanışma sırasında önce el uzatma hakkı hanımlara aittir.
Birden çok kişinin olduğu yerde el sıkmaya daima en üstten başlanır.
El sıkarken hanımlar ayağa kalkmazlar.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Sözlü ve Yazılı İletişim
PROTOKOL VE NEZAKET
KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 62
Ast olarak, yöneticilere daima saygılı hitap etmek ve saygılı davranmak gerekir. Yöneticiye ya doğrudan "beyefendi" diye veya unvanıyla "sayın başkanım", "sayın genel müdürüm" diye hitap edilmelidir.
62
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 6363
Hitap
RESMİ HİTAP: Sayın Müdür, Sayın Müdürüm, Müdür Bey
SOSYAL HİTAP: Ahmet Bey, Ayşe Hanım; Beyefendi/Hanımefendi
ÖZEL HİTAP: Ahmet, Ayşe, Abi, AblaRESMİ SELÂM: Saygılar Sayın Müdürüm,
Saygılar HanımefendiSOSYAL SELÂM: İyi günler, Günaydın
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 6464
Yazışmalar
• Yazışmalar kişinin kişiliğinin göstergesidir.Bu nedenle yazılan yazının biçim ve içeriğine gereken özen gösterilmelidir.
• Yazışmalarda yaratılan etki (olumlu-olumsuz) konuşmaya oranla daha kalıcıdır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 65
• Alt makamlara yazılan yazılar "rica ederim",
• Üst veya aynı düzey makamlara yazılan yazılar "arz ederim",
• Üst ve ast makamlara aynı anda dağıtımlı olarak yazılan yazılar, "arz ve rica ederim".
65
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 66
Astlar üstlere, küçükler büyüklere yılbaşı, dini bayramlar vb. nedenlerle yazacakları tebrik kartlarını, kendi el yazıları ile yazmaları gerekir. Bu mümkün olmazsa, başlık mutlaka elle yazılmalı ve imzalanmalıdır. Başında hiçbir hitap şekli olmayan, imzalanmamış, sadece matbu bir tebrik kartının gönderilmesi, büyüklere karşı son derece saygısız bir davranış olup, küçüklere karşı ise asla örnek bir davranış biçimi olarak kabul edilemez.
66
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 6767
• Kartvizit, mektup, zarf üzerindeki hitap şekillerinin önemi büyüktür;
• Resmi mektuplarda “SAYIN” ile başlanır “SAYGILARIMLA” diyerek bitirilir.
• Yazışmalarda kullanılan dilin açık, anlaşılır ve okunaklı olması önemlidir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Toplantı
PROTOKOL VE NEZAKET
KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 6969
Tek başkanlı ve tek taraflı toplantı düzeni
2
4
6
8
10
1
3
5
7
9
BAŞKAN
Toplantılarda Oturma Düzenleri
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 7070
Eşbaşkanlı ve Çift TaraflıToplantı Düzeni
5
3
EŞBAŞKAN 1
2
4
4
2
1 EŞBAŞKAN
3
5
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 7171
Tek Başkanlı Çok Taraflı U Düzeni Toplantı
2
4
6
8
10
12
1
3
5
7
9
11
13 15 17 16 14
BAŞKAN
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 7272
Eşdüzey Başkansız Yada Protokolsüz Yuvarlak/Kare Masa Toplantı Düzeni(Komisyon Toplantısı)
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Taşıt
PROTOKOL KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 7474
TAŞIT PROTOKOLÜ- Makam Ş: Şoför KSMT: Koruma, Sekreter (Özel Kalem), Mihmandar, Tercüman
Ş KSMT
21
MAKAM
Ş KSMT
21
BOŞ
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 7575
TAŞIT PROTOKOLÜ- resmi taşıt
132
4Ş Ş 3
2 1
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Karşılama ve Uğurlama
PROTOKOL VE NEZAKET
KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 7777
Karşılama ve Uğurlama I
Üst düzey yöneticiler, devlet adamları, ünlü bilim adamları, ünlü sanatçılar ve yazarlar ve eşleri otomobilden indikleri yerden karşılanır ve kabul yerine kadar refakat edilir.
Resmi makamlarda üst konuklar ve şeref konukları dış kapıda, akran (eş düzey) konuklar iç kapıda (makam kapısında) karşılanmalı ve uğurlanmalıdır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 7878
Karşılama ve Uğurlama II
Üstler, ast konuklarını ise makam koltuğunda ayağa kalkarak, “Hoş geldiniz” deyip ellerini sıkarak ve oturacakları yerleri göstererek ve “Buyurun” diyerek karşılarlar.
Uğurlarken de aynı şekilde, ayağa kalkıp “Teşekkür ederim, iyi günler” diyerek, ellerini sıkarak uğurlarlar.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Giyim
PROTOKOL VE NEZAKET
KURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 8080
Giyim I
Hanımlarda döpiyes ve tayyördür.
Gece Resmi Kıyafeti İse Uzun Etek Tuvalettir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 81
Giyim II
Bayanlar da rahatsız edecek ve dikkat çekecek şekilde fazla aksesuar takmamalı, ağır şekilde parfüm kullanmamalı, aşırı makyaj yapmamalı, daima bakımlı ve sade olmalıdır.
Bayanların özellikle kemeri, el çantası ve ayakkabısı daima uyumlu ve aynı renkte olmalıdır. Bayanların kıyafeti ile aksesuarı birbirini tamamlamalıdır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 82
Giyim III
Sivil olarak resmi kıyafet erkeklerde lacivert takım elbise.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 83
Giyim IVResmi iş ve ilişkilerde, resmi ziyaretlerde ve görüşmelerde, toplantılarda, bayramlarda, törenlerde, üstlerle önemli kişilerle, hanımlarla ve yabancılarla olan ilişkilerde, kokteyllerde, resmi kabullerde ve resmi akşam yemeklerinde;
siyah/lacivert takım elbise, manşetli düz beyaz gömlek, uygun kravat, siyah çorap ve bağcıklı siyah ayakkabı giymek uygun olur.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Resmi Davetler
PROTOKOL VE NEZAKETKURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 8585
Resmi Davetler I
Resmi Kabul (Resepsiyon):
Resmi vesilelerle, milli gün ve bayramlarda, kutlamalarda düzenlenen toplantılardır.
Günün herhangi bir saatinde olabilir. Koyu renk elbise giyilmelidir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 8686
Resmi Davetler IIKokteyl: Kalabalık olan konukları sosyal, kültürel, resmi ve özel vesilelerle bir araya getirmek ve ayaküstü kısa görüşmelerini sağlamak ve bu esnada alkollü ve alkolsüz içkiler ve hafif çerezler (ordövr) ikram etmek için, saat 18.00 – 20.30 arasında ve akşam yemeğinden önce, evde, işyerinde veya dışarıda düzenlenir.
Konukları oturtma zorunluluğu yoktur. Genellikle koyu renk elbise giyilir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 87
Resmi Davetler III
Yemek Davetleri: Öğle ve akşam için yapılabilir. Oturarak veya açık büfe şeklinde düzenlenir.
Oturarak yemekte servis masalara yapılır; açık büfe yemeklerinde, yemek servis masalarından alınır ve hazırlanmış olarak masalara oturulur.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 88
Resmi Davetler - Yemek Davetleri I
Resmi davetlerde davet eden “ev sahibi”dir. Resepsiyon (resmikabul), kokteyl ve resmi yemek davetlerinde, ev sahibi tarafından karşılama salon girişinde yapılır. Resmi karşılamada ev sahibi (makam sahibi) ve eşi ile birinci yardımcısı ve eşi bulunur. Resepsiyon ve kokteyl niteliğindeki davetlere, konukların davetin başlangıcından on dakika sonra varmış olmaları ve davetin bitiş saatinden 20 dakika önce ayrılmaları beklenir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 89
Resmi Davetler - Yemek Davetleri II
Yemeklerde onur konuğu veya üstler ayrılmadan önce ayrılmak doğru değildir.
Yemek sırasında, çatal-bıçak tabak kenarına dıştan ters V şeklinde konur. Yemeğin bittiğini belirtmek için, tabakta yemek olsa bile, çatal-bıçak tabakta yan yana konur, kesinlikle çapraz konulmaz.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.
Çiçek, Hediye ve Teşekkür Şekilleri
PROTOKOL VE NEZAKETKURALLARI
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 9191
Çiçek, Hediye ve Teşekkür Şekilleri
• Resmi törenlerde, milli günlerde, kokteyllerde ve büyük resmi davetlerde konukların ayrılırken davet sahibine sözlü olarak teşekkür etmeleri yeterlidir.
• Özel yemek davetlerinde, yazılı bir teşekkür gönderilmesi en uygunudur. Ya da ertesi gün en azından davetli hanımların ev sahibesine telefonla teşekkür etmeleri gerekir.
• Gönderilecek çiçek, sepet veya çelenk şeklinde olmalıdır. (Buket göndermek uygun değildir).
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 92
Çiçek I
• Salonlarda yapılan, nişan, evlenme ve düğün törenlerine
• Resmi davetlere,• Kokteyl partilere,• Banka ve ticari kuruluşların açılışlarına• Cenazeye• Resmi bayramlarda,• Tayin ve terfilerde gönderilir.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 93
Çiçek II
Sepet şeklinde gönderilen çiçeğe, mutlaka gönderenin kartı iliştirilmeli ve gönderenin ismini taşıyan bir kurdele takılmalıdır.
Cenazeye gönderilen çelenk’e siyah kurdele takılır.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 94
Çiçek III
Şu durumlarda çiçek bizzat beraber götürülmeli, başkasıyla gönderilmemelidir.
• Yaş günü kutlamalarına,• Doğuma,• Hasta ziyaretlerine,• Yolcu karşılama ve uğurlamalarda,• Dini bayram ziyaretlerinde,• Samimi akşam yemeklerinde götürülür.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 95
KAYNAKÇA
• Altınöz, Mehmet, H. Tutar, K. Bayraktar, 2002, Protokol Bilgisi, Nobel Yayınevi, Ankara.
• Aytürk, Nihat, 2004, Protokol Yönetimi: Kamusal Yaşamda Protokol Kuralları, TODAİE, Ankara.
• Esirci, Şükrü, 1989, Çağımızda Görgü ve Nezaket Kuralları, Şedele Matbaacılık, İstanbul.
• Fenmen, Şefik, 1990, Protokol ve Sosyal Davranış Kuralları, Eren Yayıncılık, İstanbul.
• Ünlütürk, Alptekin, 2002, Sosyal Davranış Kuralları ve Protokol, Dost Kitabevi, Ankara.
© 2010 ARGEstar Danışmanlık. Tüm hakları saklıdır.Dr. M. Naci ÇUHACI 9696
TEŞEKKÜRLER
Dr. M. Naci ÇUHACI
www.nacicuhaci.com