2006 - 2012Projekti pr arsimin fillorBotues: Projekti i USAID-it pr arsimin fllor Ekipi redaktues: Nebojsha Mojsoski, Viktorija Dimitrovska, Elena Miceva dhe Ana Dimovska N prgatitjen e Almanakut t PEP-it kontribut t madh kishin t gjith antar t ekipit t Projektit t USAID-it pr arsimin fllor.Falnderim pas vdekjes s kolegut ton t dashur, Aleksandar Atanasoski, i cili kishte pjesmarrje t madhe n krijimin dhe konceptimin e ktij botimi q nga fllimi. Redaktim gjuhsor: Xhabir Ahmeti Redaktim grafk: Aleksandar Vasilevski, DataPons, ShkupShtyp: Napredok, Tetov Tirazh: 200 Shkup, 2012 CIP - . , 373.3/.5(497.7)ALMANAK i projektit t USAID-it pr arsim fllor / [ekipi redaktues Nebojsha Mojsoski ... .]. - Shkup : Projekti i USAID-it pr arsimin fllor, 2012. - 548 . : . ; 23 ISBN 978-608-65324-5-1) - - COBISS.MK-ID 90390538Ky publikim sht br t mundur fale mbshtetjes s popullit amerikan, nprmjet Agjensis s SHBA-s pr zhvillim ndrkombtar (USAID) prmes Projektit pr arsimin fllor.Prmbajtjat dhe qndrimet e shprehura n kt publikim nuk i pasqyrojn qndrimet e Agjensis s SHBA-s pr zhvillim ndrkombtar ose t Qeveris s Shteteve t Bashkuara t Ameriks.PEP AlmanakPrmbajtjaPamja mbi komPonentt e PeP-it ..................... 11 Komponenti pr rinovim t shKollave ..........12 Komponenti pr tiK n arsim ............................16 Komponenti pr prmirsim t matematiKs dhe t lndve shKencore....................................... 18 Komponenti pr prmirsim t vlersimit ... 22 Komponenti pr zhvillimt fuqis puntore............................................ 26 monitorim dhe vlersim.................................. 30PeP n shkollat......................................... 35(Shkollatjantgrupuarasipaskomunavedhetrenditurasipas emrave t shkollave n rend alfabetik brenda do komune.)aktivitete Plotsuese................................. 487 Koncert humanitar i toshe proesKitpr shKollat fillore n maqedoni ............... 488 procedura pr certifiKim tarsimtarve nga pep-i..................................... 493 aKtivitete pr prmirsimt notimit n shKollat e mesme................... 495PEP Almanak prdorimi i KariKaturave nKomponentin prmirsim i vlersimit........ 498 Komponenti pr zhvillimine aftsive t puns n shKollate mesme profesionales .................................... 500 modernizim i msimdhniesnga arsimi teKniK .............................................. 502 hapja e qendrave pr Karriern shKollat e mesme........................................ 504 Klubet shKencore t nxnsve (Kshn) ......... 505 shKollat e muziKs.......................................... 507 xhirimi i praKtiKave t mira shKollore ......510 mbrmjet e filmit me pep................................. 514 hapjet solemne nga ana e pep-it .................... 515 shKollat e gjelbra n maqedoni................... 519 projeKti pr sigurin n shKollate mesme dr. ibrahim temodhe niKo nestor n strug .......................... 522 shKolla speciale.............................................. 525 bashKpunim me Komandn evropianet ushtris ameriKane (eucom) ...................... 528 shKolla verore pr zhvillimt shKathtsive pr punsimn sheKullin 21 ................................................... 538ekiPi i PeP-it............................................543PEP AlmanakLeAnnA MArrDrejtore e zyrs pr arsim n USAIDProjekti i USAID-it pr arsimin fllor PEP, ka ndikuar n cilsin e arsimit n m shum mnyra. Veanrisht do t doja t prgzoj ekipin e PEP it pr zhvillimin eprocesitinovativprcertifkimindheprtrajniminemsuesve.Procesipr certifkim, qasjen e ka n bazn e provave dhe sht i prkrahur nga ekipet shkol-lore pr msim. Ky sistem i ka shndrruar shkollat n Maqedoni n organizata pr msim, q zhvillojn mundsi pr msuesit q t punojn s bashku, t zhvil-lojn aftsit e tyre, duke u kujdesur q fmijt n Maqedoni t ken arsim cil-sor. Msuesit n Maqedoni i kan muar n mas t madhe dhe kan prftuar nga aktivitetet e PEP it pr trajnimin e msuesve.LeLA JAkovLevskAZvends drejtore e zyrs pr arsim n USAID Ndjehem e privilegjuar q kam pasur mundsin t jem njra nga projektuesit e PEP dhe udhheqse e tyre n USAID. PEP sht nj nga projektet e rralla q ka pasur rol nxits dhe n t njjtn koh ndikim reformues pr arsimin n Maqe-doni. Jam e lumtur q kam qen dshmitare e rritjes dhe ndikimit t PEP. Efekti kryesor i PEP ishte rezultat i prkushtimit dhe entuziazmit t prkryer t PEP t punsuarve dhe t puns s palodhshme npr t gjitha sfdat pr t arritur deri te do shkoll fllore, do msues,do drejtor dhe shum nxns dhe prindr. Jam shum krenare q tani, pas pes viteve t implementimit, kemi mijra m-suesttrajnuarprprdorjetTIKnklas,prprdorimineteknikavedhe standardeve t reja pr vlersim, si dhe pr metoda t ndryshme msimdhnse. Kemi edhe nj prmbledhje t pasur me materiale msimore, ekipe t nxnsve pr prkrahje teknike dhe shkolla t renovuara me kushte t prmirsuara pr mbajtje t msimit, ku nxnsit tani shkojn me krenari. Lutja ime e vetme dhe e przemrt deri te komuniteti arsimor sht q pas mbarimit t PEP, t mun-dohemi pr t arritur edhe m larg, t vazhdojm me punn me prkushtimin e njjt pr t prmirsuar cilsin e arsimit n shtetin ton. I uroj PEP komunitetit!JonAthAn MetzgerFHI360 Development, Nnkryetar i ITACProjektiprarsiminfllorshtshumirndsishmprmua,prshkakt njerzveqekanbrtjetkaqisuksesshm,sijan,nxnsit,prindrit, msuesit,administrataeshkolls,ministria,qeveriaeSHBA-ve,Universitetii Indians, MCEC dhe partnert e sektorit privat. Jam krenar q kam marr pjes nshndrrimineMaqedonisnnjylltshndritshm,jovetmnBallkan, por edhe n nj storie t suksesshme nga e cila gjith bota sht duke msuar. Si rezultat i PEP, nxnsit n Maqedoni do t jen m mir t prgatitur pr tu futurnfuqinpuntoreoseprtvazhduaredukiminelart,prshkakt investimeve strategjike t bra nga t gjith. Ky projekt sht i suksesshm pr shkak t partneriteteve t cilat jan formuar, duke dshmuar se s bashku jemi m t fort se sa t ndar.Fjalime personale nga menaxhmentiPEP Almanakkeith Prenton Drejtori i Projektit t USAID-t pr arsim fllor (shtator 2006 shtator 2010) Keith Prenton Drejtor i Projektit pr arsimin fllor (Shtator 2006 Gusht 2010)Si drejtor i Projektit t USAID-it pr arsimin fllor gjat katr viteve t para, un krenohem q kam mbledhur dhe punuar me nj ekip t talentuar dhe me part-ner t dedikuar, t cilit kan arritur rezultate t shklqyera dhe kan tejkalu-ar t gjitha objektivat fllestare. Ka shum partner pr ti prmendur t gjith ktu, por dua ti prgzoj veanrisht: Qendrn Maqedonase pr Edukimin Qytetar, pr punn e tyre t shklqyeshme; T gjitha komunat pr prkrahjen e tyre t rndsishme dhe pr participimin fnanciar n renovimin e shkollave; Partnert ndrkombtar dhe lokal t biznesit; Partnert tan n Ministrin e arsimit; Stafn lokal t USAID-it pr udhheqjen e tyre; Qindrafasilitatortcilitjanzhvilluarmenjohuridhe eksperienc, si rezultat i programit ton; dhe drejtort dhe msuesit e shkollave t cilt i kan zbatuar re-format e promovuara nga projektiPorndoshtameritatmtmdhaikastafijashtzakonshmizyrsdheai teknik t cilt prkundr sfdave t shumta, m n fund kan sjell projektin me prfundim t suksesshm. neboJshA MoJsokiDrejtori i Projektit t USAID-t pr arsim fllor (tetor 2010 shkurt 2012) Receta e suksesit t Projektit pr arsimin fllor t USAID-it prbhet nga prkush-timi dhe dshira pr msim dhe ndryshime t msuesve, prindrve, nxnsve, si dhe nga bashkpunimi i vazhdueshm me institucionet dhe prkrahja e tyre e plot pr kt projekt, si dhe dedikimi i plot i PEP ekipit n 6 vitet e kaluara. Kjoshtnjperiudhkutgjithkemimsuarshumdhetgjithnekemi ftuar prvoja t cilat do t na shrbejn si n jetn private, po ashtu edhe n at profesionale. PEP nuk sht vetm nj projekt i thjesht, PEP paraqet nj mnyr t jetess dhe t menduarit, projekt n t cilin nj bashksi e madhe e njerzve i jan prkushtuar me sinqeritet prmirsimit t arsimit n Maqedoni dhe krijimit t nj ardhmrie m t mir pr t gjith ne dhe gjeneratat e ardhshme.Mundsia pr t punuar n kt projekt dhe t jesh antar i PEP-it sht privilegj nga cili i tr ekipi sht krenar! Krenaria sht edhe m e madhe duke marr parasyshseefektetepartneritetitmeshkollat,msuesit,prindrit,institucio-net, komunat, do ti ndjejm n vitet q vijn.PEP ka prfunduar, jet t gjat PEP!PEP AlmanakRreth Almanakut PEPNvite,PEPkambledhurmekujdestdhnatdheinformatatprt gjitha aktivitetet dhe ka regjistruar do hap n procesin e puns. Si-kurseqPEPpovintenfund,lindinevojaprtmbledhurnnj prmbledhje trashgimit n Almanakun PEP , t gjitha kto eksperi-enca dhe informata. Qllimi i ktij Almanaku sht t prgzohen t gjitha arritjet dhe sukseset e t gjithashkollavetinvolvuaranaktivitetetePEP-it,porntnjjtnkoht shrbejsiburimdhematerialreferenceprshkollat,komunat,institucionet, organizatat donatore dhe partnert nga sektori publik dhe privat.Almanaku PEP sht prgjigja jon pr msuesit, hartuesit e politikave arsimore dhe pr t gjith ato q punojn pr arsim m t mir. Kur USAID flloi Projek-tin pr arsimin fllor n vitin 2006, shum pak shkolla ishin t vetdijshme pr aktivitetet q do t zbatoheshin nga projekti. Q prej ather, PEP ka prekur n jetneshummsuesve,nxnsve,prindrvedhekomunitetevettra,duke prmirsuar perspektivat arsimore n Maqedoni.Duke shfetuar Almanakun PEP do t gjeni t ilustruara n detaje sesi PEP ka bashkpunuar me shkollat npr t gjith vendin dhe si kemi punuar s bashku me institucionet dhe organizatat e tjera pr t arritur qllimin ton t prbash-kt,prtmundsuarambientmtmirmsimi,modernizimtplanpro-gramit shkollor dhe prgatitjen e nxnsve tan pr sfdat e shoqris bashkko-hore.Almanaku PEP mundson nj prmbledhje t pasur t informative dhe t t dh-nave statistikore n prkrahje t t gjith aktiviteteve t zbatuara nga PEP. Me qllim q ta organizojm sa m mir prmbajtjen, ka tre pjes kryesore t librit: Pjesa e par ofron nj pasqyr t detajuar t objektivave dhe t arritjeve t prgjithshme t projektit PEP. Aktivitetet dhe arritjet e do komponenti jan t prshkruara, pr t kuptuar sa m t sakt punn e projektit. Pjesaedytofronfaqepersonalemetdhnastatistikoreprtgjitha 332shkollatflloretprfshiranaktivitetetePEP-itnpesegjysm vitet e fundit. Pr shfetimin sa m t leht t materialeve, faqet perso-PEP Almanaknale jan t grupuara sipas komunave dhe t renditura sipas emrave t shkollave n rend alfabetik brenda do komune. Pjesaetretofronportretizimineaktiviteteveshtes,iniciativavedhe ngjarjeve t organizuara nga PEP.Shum fotograf origjinale nga shkollat jan prdorur pr t ilustruar kt libr. Nktmoment,nedotdshironimtikrkonimfaljedisashkollave,faqet personale t t cilave nuk jan t ilustruara me fotograf, pr arsye se fotograft jan me cilsi t dobt, ose pr shkak se fotograft nuk jan siguruar n koh.T gjitha t dhnat n kt Almanak jan t marra nga data baz e zgjeruar e PEP-it,ecilashrbeusiburimkryesorprinformata.domaskujdesisht ndrmarr pr ta prshtatur kt databaz me databazn zyrtare t Ministris s arsimit dhe shkencsMegjithat, pr shkak t numrit t madh t shkollave t prfshira n aktivitetet e PEP-it dhe kompleksitetit dhe llojllojshmris t aktiviteteve n terren, pr tra-jnimet dhe shprndarjet e trajnimeve shkollore ndonjher nuk ishte e mundur q ti marrim informatat e fundit nga shkollat.Bashkangjitur me Almanakun PEP do t gjeni edhe nj CD multimediale me tr prmbajtjen n gjuhn angleze, maqedonisht dhe shqip.Ekipi yn shpreson se Almanaku do t gjeje vend n do shkoll n Maqedoni, n do zyr arsimore apo komun dhe do t prdoret si burim serioz dhe si mate-rial pr referenc. Shpresojm se ky libr trashgimie do t qndroj si kujtim i prkushtimit ton pr ndrtimin e nj arsimi m t mir.Lexim dhe prdorim t kndshm t Almanakut PEP!PEP AlmanakRreth Projektit t USAID-it pr arsimin fllorDukehedhurvshtriminnretrospektiv,ProjektiiUSAID-itprarsi-min fllor, n kndvshtrimin e sotm, sht rritur shum, jo vetm nga aspektiiobjektivavedherezultatevetvendosuranvitin2006kur flloi projekti, por edhe nga aspekti i ndikimit t tij. Ka ndikuar n jetn e msuesve dhe nxnsve deri n at nivel saq disa prej tyre than se kan nisur ta matin kohn me, para dhe pas projektit PEP. . Nj fakt i till sht mirnjohja m e madhe pr at q PEP-i ka arritur n sfern e arsimit n Maqe-doni gjat periudhs s projektit.Projekti i USAID-it pr arsimin fllor ishte iniciative pes e gjysm vjeare, e cila kasynuartgjithashkollatfllorepublikenMaqedoni.FHI360,organizatjo proftabile e SHBA-ve, ka implementuar PEP projektin n emr t USAID it n partneritetmeUniversitetineIndians,QendrsMaqedonaseprEdukimin Qytetar (QMEQ) dhe organizatave t tjera lokale si dhe kompanive private.MotojaePEPshtArsimcilsorprardhmrineMaqedonis,dheprkt arsye PEP-i ka punuar me dedikim pr t prmbushur kt mision.Qllimet kryesore t PEP-it ishin t:

prmirsoj msimdhnien dhe msimin, t aftsoje nxnsit pr mendim kritik;

rrisqasjendheprdorimineinternetitdheteknologjive kompjuterikemoderne,qtndihmojnnxnsittken sukses n tregun e fuqis puntore;

ndihmojshkollatqtprmirsojnambientetetyre msimore, duke i rinovuar ndrtesat shkollore, si dhe pr t nxitur msimin dhe kreativitetin;

bashkpunojmemsuesdheMinistrinearsimitdhe shkencs (MASH) pr t zhvilluar materiale digjitale cilsore, pr t mundsuar msimin aktiv t bazuar n hulumtime ;

ringjall lndt e matematiks dhe shkencave natyrore, duke e prmirsuar programin dhe metodat msimdhnse; dhe

prmirsojvlersiminshkollordhetnxiseprforcoj msimin cilsor.Gjatkohzgjatjessprojektit,PEPkandrtuarshumpartneritetemeorga-PEP Almanaknizatalokaledhendrkombtare(QMEQ,UniversitetiIndians,Fondacioni Hap pas Hapi, Microsoft Partner n msim, Oracle fondacioni pr edukim dhe shum t tjera); ka punuar me shum kshilltar lokal dhe ndrkombtar; ka trajnuar mbi 15 praktikant, dhe mbi 30 njerz kan qen t punsuar drejtpr-drejt n PEP. Gjat zbatimit t aktiviteteve, PEP ka pasur prkrahje t madhe nga t gjitha shkollat publike, fllore dhe t mesme n Maqedoni; ka pasur prkrahje edhenganxnsit,prindrit,msuesit,stafetshkollore,zyrtartkomunave, prfaqsues t institucioneve arsimore; frma private; fakultete dhe universitete. Suksesi i prgjithshm i projektit n prmirsimin e sistemit arsimor n Maqe-doni shihet m mire kur do t hyni npr klasat shkollore n t gjith vendin. Por le ti lm numrat t fasin:

PEP ka punuar me 433 shkolla fllore dhe t mesme

PEP ka trajnuar mbi 17.523 msues, t punsuar profesional t shkollave dhe t punsuar t komunave

PEP ka lshuar 8.202 certifkata

PEPkaprodhuarmbi288.400kopjetdoracakvet ndryshme,udhzuesve,librameshembujpraktikdhe materialettjerapromovuesedhearsimorengjuhn maqedonase, shqipe dhe angleze

PEP ka rinovuar 130 shkolla

PEP ka siguruar pajisje arsimore pr t gjitha shkollat fllore n MaqedoniSi rezultat i puns intensive dhe t vshtir t t gjith ekipit t PEP-it, kemi me mijra msues, nxns, prindr dhe zyrtar t shkollave t cilit gzojn frytet e ambientittprmirsuardhemodernprmsimdhniedhemsim.Msuesit ngaMaqedonia,tcilitpunuanmenedhekanndarnjohuritmekolegte tyre,ftuanmirnjohjedheshprblimengaegjithbotaprpraktiknetyre shkollore cilsoreAktivitetetePEP-it,timplementuarantgjithashkollatnMaqedoni,jan t ndara n pes komponent t projektit, t cilat kan si objektiva kto fusha: 1.Rinovimi i shkollave 2. TIK n arsim 3.Prmirsimi i matematiks dhe i lndve shkencore 4.Prmirsimi i vlersimit 5Prmirsimi i aftsive t puns T gjitha pes komponentt kishin aktivitetet e veta specifke, grupet e synuara dhe arritjet, por t gjith ata punonin s bashku, si pjes e nj trsie t madhe e quajtur PEP, duke dshmuar se suksesi i projektit sht fakti se bashksia sa hershtmefortsepjestqeprbjnveeve.Qngaditaepare implementimittprojektit,tgjithantarteekipitishintvetdijshmpr lidhjet e forta mes komponentve dhe ata gjithmon kan punuar n mnyr t ndrlidhur. Partneriteti q antart e ekipit e krijuan n zyr, m tej u prsrit duke punuar me nxnsit, msuesit, shkollat, komunat dhe organizatat private e publike, si dhe me hartuesit e rregullave.PEP ka investuar koh, energji dhe resurse, pr t sjell arsim m t mir pr t gjith fmijt n vend. PEP ka krijuar nj atmosfer pozitive dhe baz t sigurt pr proceset t cilat ojn drejt arsimit modern dhe cilsor. Tani, e lm punn n duart e msuesve, prindrve, komunave dhe institucioneve arsimore, q ata t jen forca lvizse n rrugn pr krijimin e nj ardhmrie m t mir dhe m t qndrueshme pr Maqedonin.Pamja mbi komponentt e PEP-itPEP AlmAnAk 12PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itRinovim i shkollavedo fmij ka ndrra ndrra t msoj, t bhet dikush, t arrij dika. Hapi i par i cili on drejt realizimit t ndrrave fllon q n shkolln fl-lore. Shkolla bhet shtpia e dyt, arsimtari sht prind i dyt, kurse klasa sht mjedis n t cilin fmija mson dhe krijon.Qllimi fllestar i komponentit pr rinovim t shkollave ishte rindrtimi i objek-tevetshkollavemematerialemeefkasitetenergjetikqtndalethumbjae energjis dhe t krijohen kushte m t mira dhe m t kndshme pr pun dhe lojprfmijt.Gjithsesi,nprpesvitetepunssprojektit,masaepuns skomponentitzmadhohej,uzgjeruanfushateveprimit,urritnumriipro-grameve. Prej 2006 deri n 2011, ky komponent u prqendrua mbi: Rinovim t ndrtesave t shkollave;Krijim t mjedisit efektiv pr msimdhnie;EkiPi i komPonEntitnebojsha mojsoski Specialist pr rinovim t shkollave shtator 2007 shtator 2010Liri Starova SulejmanKoordinatore pr rinovim t shkollavedhjetor 2007 shtator 2011Viktorija Dimitrovska Koordinatore pr kshillat shkollore tetor 2010 - shkurt 201213PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itPromovim t Shkollave t gjelbra;ProjektetprsiguridhembrojtjenshkollatemesmeDr.Ibrahim Temo dhe Niko Nestor n Strug;Ndihm teknike pr shkollat e rinovuar nga fondi i Ministris amerikan pr mbrojtje dhe Zyra pr bashkpunim n mbro-jtjen;Prforcim t kapaciteteve t kshillave shkollore.Rinovim N vitin 2006, USAID/PEP formoi nj grup pune nga profesionist t fushave t ndryshme, t cilt i prkufzuan kriteret pr seleksion dhe i zgjodhn shkollat q duhej t rinovohen. Prej 2006 deri n 2011, USAID/PEP ka rinovuar 105 shkolla fllore n t cilat zhvillohet msimdhnia pr nxnsit nga klasa e par deri n klasn e nnt, n 83 komuna. Aktivitetet pr rinovim prfshirn zvendsim t dritareve, t dyshemeve, t instalimit elektrik, rikonstruim t atis sistem pr ngrohje qendrore, rikonstruim t tualeteve dhe rinovim t plot t disa ndrtesa mtvogla.Sistemifotovoltaikprprodhimtenergjiselektrike,icilisht instaluar n SHF Vidoe Podgorec n fshatin Kolleshin, kontribuoi q shkolla t bhet e pavarur prej sistemit publik pr furnizim me energji elektrike. Vlera mesatare pr rinovim nga nj projekt ishte 30 000 dollar amerikane. U prdorn vetm materiale me cilsi t lart prej prodhuesve t certifkuar. Ministria e ar-simit dhe shkencs, komunat dhe shkollat u prfshirn me fnanca ose kontribut n pajtim me Memorandumin pr bashkpunim t nnshkruar me USAID/PEP. Pjesmarrjatotaletkomunavedheshkollaveishte45,42prqindje,qdot thotseatokishininteresdhedshirprprmirsimtobjekteve,kursimt energjis dhe parave gjat mirmbajtjes.kshillat shkolloreAktiviteti i USAID/PEP-it Prforcim i kapaciteteve t kshillave shkollore u nis n vitin 2010 pr tu mundsuar antarve t kshillave shkollore duke i prf-shir ktu prindrit, prfaqsuesit nga shkolla, nga komuna dhe nga Ministria t prvetsojn njohuri dhe shkathtsi t nevojshme pr ekzekutim t roleve dhe 14PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itprgjegjsivettyre,meanttrajnimevesipasnevojavettyre.Kyprogram ishte implementuar n bashkpunim me fondacionin Hap pas hapi dhe i zhvil-lonte kapacitetet t tet kshillave t przgjedhura shkollore me qllim q ata t bhen udhheqs n menaxhimin pran shkolls. T gjith ata morn pjes n aktivitetet pr rinovim, duke i ndjekur parimet pr prgjegjsi, transparenc dhe demokraci n nivelin e shkolls. Pas trajnimeve dhe takimeve mentorike brenda katr muajve pr 96 antar t kshillave shkollore, PEP s bashku me ato i rino-voi tet shkollat, duke siguruar mjedis t prmirsuar pr t nxnit pr nxnsit, dhe mjedis pr pun pr punsuarit n shkollat. Vlera mesatare pr rinovim nga nj objekt ishte 25 000 dollar amerikane.Happashapimbajtitrajnimentgjithashkollaterinovuara.Numrtotal prej 1 131 arsimtarve dhe 110 prfaqsuesve t shrbimit profesional ishin tra-jnuarprkrijimtmjedisitstimuluesprmsimdhnie,kurse125antart komunitetit lokal, 2228 prindr dhe 1 154 arsimtar dhe prfaqsues t shrbimit profesionaljantrajnuarprprmirsimtbashkpunimitmeprindritdhe komunitetin lokal. Gjithashtu, PEP siguroi pajisje didaktike pr fmijt nga klasa e par deri n klasn e tret n 111 shkolla. Shkollat e gjelbra Nperiudhnprej2008derin2010,uzbatuaprogramiShkollategjelbra n bashkpunim me Projekti i USAID-it pr riciklim t plastiks, t implemen-tuarngaMDCTi.Net,organizatjoqeveritarelokale.Kyprogramprfshiu20 shkolla fllore prej t gjitha rajoneve n Maqedoni. U prqendrua mbi ngritje t vetdijes pr mjedisin jetsor te nxnsit, arsimtart dhe komuniteti m t gjer, si dhe pr shfrytzim racional t burimeve uji dhe t energjis elektrike, si dhe projekte ekologjike pran shkollave. Klubet e gjelbra u formuan n t gjitha 20 shkolla dhe punuan mbi prgatitjen e programit pune dhe mbi zhvillimin e pro-jekteve ekologjike. do komun ndihmoi me 800 dollar amerikane pr projektet ekologjike,tcilatzbatoheshinnshkollat.Vitiifundittktijprojekti,PEP n bashkpunim me MASH dhe me partner t huaj (Ambasada e Zvicrs) mori njri prej klubeve t gjelbra n aksion 15PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itpjes n implementimin e programit Shkollat e gjelbra n t gjitha shkolla n Maqedoni .Projekt pr rritje t siguris n shkollat e mesme Dr.ibrahim temo dhe niko nestor n Strug N 2009 dhe 2010, si pjes t ndryshimit t kontrats, PEP implementoi program prprmirsimtmbrojtjesdhetsigurisnshkollatemesmeDr.Ibrahim Temo dhe Niko Nestor n Strug. Ky program prfshiu tri aktivitete t inte-gruar: instalim t gardhit t ri me porta hyrse q do t sigurojn mbrojtje prej hyrje t padashur, instalim i sistemit pr vzhgim i cili do t mundsoj t ndiqen rreziqet e mundshme n shkollat, dhe n bashkpunim me OSCE dhe organizata joqeveritare gjermane Forum ZFD u krijua atmosfera pozitive n shkollat.bashkpunim me komandnevropiane t Ushtris amerikane NbashkpunimmeAmbasadneSHBA-snRepublikneMaqedonisdhe Zyrn pr bashkpunim n mbrojtjen, USAID/PEP dalloi katr shkolla fllore pr nxnsit me nevoja t posame dhe 11 shkolla fllore prej lists pr pritje t PEP-itdheirinovoimefnancangafondiiUshtrisamerikane.Prej2008derin 2011, PEP i ofroi ndihm teknike pr Zyrn pr bashkpunim n mbrojtjen pran Ambasads amerikane, gjatzhvillimit t dokumentacionit teknik, gjat rinovim-it dhe mbikqyrjes s rinovimit n 15 shkolla fllore, q prfshiu zvendsim t dritareve dhe dyerve, instalim i sistemeve pr ngrohje qendrore dhe fasada me izolim,rindrtimtklasavedheinstalimtsistemeveenergjetikediellorepr prodhim t ujs s ngroht dhe pr nevoja t tjera, me vler prej 25 000 deri n 100 000 dollar amerikane, ose me vler mesatare prej 50 000 dollarve ameri-kane nga nj projekti.Tgjithaktiviteteprrinovimnktopesvitejanbrnbashkpunim me MASH. Ne s bashku planifkuam, rinovuam dhe krijuam mjedis m t mir dhe m t kndshm pr nxnsit. PEP dhe komponenti pr rinovim i tejkaluan qllimeteprcaktuarafllimisht.Tani,MASH,komunatdheshkollatduhett vazhdojnmerinovimineshkollavettjeradhetprkushtojnvmendjet posame pr mirmbajtjen e tyre. nxns n nj ngjarjen shkoll t rinovuar 16PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itPetar nikoloskiKoordinator pr TIK n arsim janar 2007 dhjetor 2011 olga Samarxhiq jankovaSpecialiste pr trajnime n TIK tetor 2008 dhjetor 2011tik n arsimDuke marr parasysh faktin se teknologjia tashm sht pjes e jets son tprditshme,neusiguruamseTIKemerrvendinevetnsistemin arsimor n Maqedoni. Q t jemi t sigurt se i kemi ndrmarr solucionet e sakta teknologjike, ne: e testuam prdorimin e harduerit, softuerit kompjuterik dhe t pajisjeve periferike n shkolla; EkiPi i komPonEntitPublikimet e prgatitur prej komponentit TIk 17PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-iti ndoqm dhe i vlersuam aspektet e ndryshme t ktyre pro-grameve provuese dhe e matm ndikimin e tyre mbi msimd-hnien dhe msimin;zhvilluam modele efektive pr prdorimin e TIK-ut n shkol-lat n Maqedoni;zhvilluamdheevidentuampraktikatmiramsimore,t cilateintegrojnTIK-unnmsimdhniedhenmsimn mnyr efektive.Prve prmirsimit t njohurive pr teknologjit, arsimtart avancuan edhe t menduarit t tyre pedagogjik dhe metodat msimore, q e bn t suksesshme integrimin e TIK-ut. Si rezultat, trajnimet dhe mbshtetja jan drejtuar kah af-rimi i msimdhnies dhe msimit. N trajnimet fllestare prezantuam doracakun prmsiminebazuarmbiprojekte,nkohnkurimplementuanprogramet cilat integrojn teknologji t reja, rreth 200 shkolla ftuan mnyra t ndryshme pr prdorimin e TIK-ut n programin msimor.I testuam dhe flluam fazn provuese t kompjuterve Classmate, duke u konsul-tuar me Qeverin e Republiks s Maqedonis pr futjen e kompjuterve porta-bl, si zgjidhje n arsimin fllor dhe kjo gj ka ndikuar drejtprdrejt mbi vendi-min e Qeveris pr t bler kompjuter portabl pr nxnsit t klasave t ulta.Komponenti pr TIK-un n arsim dalloi nevojn pr msimin interaktiv dhe msi-min npr lojra dhe adaptoi 46 aplikacione edukative pr prdorim n shkencat natyrore, si dhe 113 lojra edukative pr nxnsit e klasave t ulta. I vizituam t gjitha fshatrat n Maqedoni q t sigurohemi se secili arsimtar q ka vullnet mund t marr pjes n trajnimet tona.Krenohemi q mund t themi se kemi trajnuar m shum se 15.015 arsimtar pr prdorimin e lloje t ndryshme t TIK-ut n msimdhnie dhe msim. Krijuam mekanizmin pr mbshtetjen e arsimtarve me trajnimin e 1.505 arsimtar pr prkrahje teknike, 646 nxns si mentor t ekipeve t nxnsve pr prkrahjen teknike dhe numr t madh t drejtorve t shkollave dhe antarve nga shr-bimi profesional.Komponenti pr TIK-un n arsim prgatiti dhe botoi pes doracak si materiale mbshtetse n trajnimet pr arsimtart. Numri total prej 20.500 kopje t dora-cakve n maqedonisht dhe shqip jan shprndar n shkollat n Maqedoni.Doracakt e botuar nga komponenti TIK n arsim: Windows XP Professional sistem operativ dhe rrjete pa tel doracak pr Ekipet e nxnsve pr prkrahje teknike UbuntuLinuxsistemoperativdherrjetedoracakprEkipetenx-nsve pr prkrahje teknikeIntel Learning Series Ubuntu Linux doracak pr arsimtartEdubuntu n msimdhnie doracak pr arsimtart lndor Doracak pr prdorim t TIK-ut n shkollat fllore Npunsitnktkomponentkandedikuarrreth1000or,qtshikojnse siarsimtartetrajnuareprdorinteknologjin.Nekrijuamnumrtmadh grupesh n rrjetet shoqrore n Internet dhe ishim lidhja mes arsimtarve dhe industris s teknologjis s Internetit.Gjithsesi, asgj prej ksaj nuk do t ishte e mundshme pa mbshtetjen dhe dedi-kimin e madh nga ana e arsimtarve dhe pa dshirn e tyre q t msojn dhe ti ndjekin prirjet moderne msimore. Teknologjia kompjuterike tashm sht pjes e jets s prditshme pr arsimtart dhe nxnsitn maqedoni 18PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itPrmirsimi i matematiksdhe i lndve shkencoreEkipi i komponentit pr prmirsim t matematiks dhe t lndve shkencore kakontribuarprmodernizimtmsimdhniesngamatematikadhe shkencat natyrore n t gjitha klasa dhe n t gjitha shkolla. N bashk-punim me Byron pr zhvillim t arsimit (BZHA), drejtort e shkollave dhe arsimtart, ekipi yn ka arritur t implementoj programin e ri msimore nga matematikadheshkencatnatyrore.Nesiguruampajisjeprarsimtart,ecila do ti nxis arsimtart ta rrisin t msuarit hulumtues dhe aktiv, dhe u ofruam mundsi pr zhvillim profesional dhe pr prftim t aftsive t reja pr t gjith arsimtart nga matematika dhe lndt natyrore. Qllimi kryesor ishte q tu ndi-hmohet shkollave dhe arsimtarve t krijojn mjedis stimulues pr msim pr matematikdheshkencatnatyrore,dhenatmnyrtgjithnxnsdot zhvillojn aftsi pr t menduarit kritik dhe pr zgjidhje t detyrave me problem t parashtruar, she n at mnyr do t prgatiten m mir pr sfdat n jet. Komponenti pr prmirsim t matematiks dhe t lndve shkencore punoi n partneritet me Universitetin e Indians dhe t gjitha aktivitetet pr arsimtart eklasavetultauzbatuannbashkpunimmefondacioninHappashapi, organizata lokale joqeveritare. Ekipi, s bashku me specialist pr matematik dhe shkenca natyrore nga BZHA, i implementuan aktivitetet e komponentit n kto fusha: materiale msimore t shtypura dhe digjitale pr matematik dhe shkencat natyrore Ne krijuam dhe shprnguam numr t madh t botimeve n form t doracakeve pr arsimtart, shembuj prej orve t mira msimore, video ora dhe materiale t tjera. Materialet msimore pr matematik dhe shkencat natyrore, t cilat jan botuar prej ktij komponenti jan dhn m posht:dy doracak pr master trajnues t komponentit trembdhjet doracak pr arsimtart lndor nga matema-tikadheshkencatnatyroredhenjdoracakprarsimtart klasor EkiPi i komPonEntitanica aleksovaSpecialiste pr matematik dhe shkenca natyrore dhjetor 2006 gusht 2011igor SasanskiAsistent pr matematik dhe shkenca natyrore qershor 2007 gusht 201119PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itdy postere pr matematik dhe shkencat natyrore njplanifkuesprortehapuradhenjplanifkuespr shkollat pr zhvillimin profesional t arsimtarve prmbledhje orash msimore me video, video pr aktivitetet msimore dhe materiale t cilat arsimtart i prdorin n ort e tyre Numr total prej 25 200 kopjeve prej materialeve t botuara n maqedonisht dhe shqip ishin shprndar npr shkollat.mbshtetje pr bZHa pr implementim t programit t ri msimor pr matematikdhe shkencat natyrore Ekipi pr prmirsim t matematiks dhe t lndve shkencore mori pjes dhe i konsultoi grupit pune pr modernizim t programit msimor nga matematika dheshkencatnatyroregjatidentifkimittlidhjevetndrsjellmeslndve. Prmespuntoriveprzhvillimprofesional,ekipipoashtuundihmoikshill-tarve t BZHA-it t cilt ishin prgjegjs pr zhvillim dhe zbatim t programeve msimore, q n msimdhnien nga matematika dhe shkencat natyrore ta fusin qasjensipastcilsnxnsitjannqendrtmsimdhniesdhetmsimit. Prmes aktiviteteve pr zhvillim profesional dhe me sponzorim t garave, ekipi pr prmirsim t matematiks dhe t lndve shkencore e bri t mundur q arsimtartngamatematikadheshkencatnatyroretkrijojnorinovativet cilat bazohen mbi t msuarit me projekte dhe n at mnyr t gjith nxns jantprfshirnprocesitttmsuaritnmnyraktive.Meqllimqta plotsoj praktikn e re msimore, ekipi gjithashtu mobilizoi arsimtar nga pu-ntorit, doracak dhe shembuj me video dhe krijoi Ekipe shkencore t nxnsve si aktivitet jashtmsimor.Disa prej publikimeve dhe materialeve t prgatitura prej komponentit pr zhvillim t matematiksdhe shkencave natyrore 20PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itPuntori pr zhvillimprofesional t arsimtarve Me ndihm teknike nga ana e specialistve nga Universiteti i Indians, ekipi pr prmirsimtmatematiksdhetlndveshkencoreprpunoinjmodulpr zhvillim profesional pr msim dhe msimdhnie t shekullit 21, me qllim q t prforcohen kapacitetet e arsimtarve pr prmirsim t msimit nga matema-tika dhe shkencat natyrore. Pr kt modul, ekipi i komponentit pr prmirsim t matematiks dhe t lndve shkencore krijoi nj ekip prej 72 kshilltarve prej BZHA t cilt i mban trajnimet pr zhvillim profesional n nivel rajonal. Ekipiikomponentitprprmirsimtmatematiksdhetlndveshkencore punonte me fondacionin Hap pas hapi dhe bashkrisht formuan nj ekip prej 30 trajnuesve t cilt mbanin trajnime pr prdorim t metodave praktike pr msimdhemsimdhniengamatematikadheshkencatnatyroreprtgjith arsimtar t klasave t ulta.Deri n fund t projektit, 3 386 arsimtar prej klasave t ulta dhe t larta ishin trajnuarprprmirsimtmsimitngamatematikadhelndvenatyrore.T dhnat prej monitorimit dhe vlersimit kan treguar se 2 517 arsimtar t cilt Arsimtar prej shkollave fllore gjat nj aktiviteti pr zhvillim profesional, t organizuar prej komponentit pr zhvillim t matematiks dhe shkencave natyrore21PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itkishin marr pjes n kto trajnime, me sukses i prdorin qasjet e reja n ort msimore nga matematika dhe shkencat natyrore dhe kan pranuar certifkata t cilat i vrtetojn shkathtsit e tyre.mbshtetje e aktiviteteve aktualepr zhvillim profesional t arsimtarve Duke vrejtur se vetm me trajnime nuk mund t krijohet mirmbajtje t zhvil-limittmsimdhniesnvendinton,ekipiprprmirsimtmsimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrore, s bashku me npunsit e tjer t kom-ponentvettjeratPEP-it,krijuansistemtdecentralizuarprzhvillimt vazhdueshm profesional n shkollat, t cilin e udhhoqn vet msuesit. Ekipi i PEP-it dhe master-trajnuesit vizituan mbi 200 shkolla pr ti vzhguar arsimtart n klasat e tyre, tu ofrojn mbshtetje t drejtprdrejt dhe t formojn ekipe shkollore pr msim. M shum se 930 arsimtar nga matematika dhe shkencat natyrore morn pjes n kto vizita, dhe n fund u krijuan m shum se 50 ekipe rajonale pr msim. Ekipi pr prmirsim t msimdhnies nga matematika dhe shkencatnatyroreprdorteemail,blog(http://mspep.blogspot.com),dhemjetin digjital t PEP Toolbox pr prmirsim t mtejshm t ktij sistemi pr zhvillim profesional. Ekipi i komponentit dhe master-trajnuesit morn pjes n numr t madh prej takimeve rajonale pr ti dgjuar prvojat t cilat i ndajn arsimtart pr zhvillim t qasjeve inovative pr msimdhnie efektive nga matematika dhe shkencat natyrore, t diskutojn pr sfdat, dhe t krkojn mbshtetje dhe ide prej kolegve t tyre.Si rezultat t ktij sistemi pr zhvillim profesional n nivel t shkollave, u botua doracaku pr Msimdhnie bashkkohore msimore, i cili prfshin m shum se 155 shembuj cilsor pr msimdhnie efektive dhe sht prgatitur nga ana e 100 arsimtarve prej shkollave fllore n vendin ton. 29 arsimtar kan prfshir edhe video si ilustrim t shembujve t tyre. Me kalimin e kohs, arsimtart nga matematika dhe shkencat natyrore krijuan edhe disa faqe te Facebook, t cilat i prdorin si baz pr zhvillim t vazhdueshm profesional dhe pr kultivim t kulturs s re pr bashkpunim t ndrsjell dhe msim t ndrprer.Arsimtart e kuptojn rndsin e zhvillimit t vazhdueshm profesional22PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itPrmirsimi i vlersimitPunaekomponentitprprmirsiminevlersimituudhhoqsipasmis-ionit t komponentit, pjesa e t cilit sht dhn m sipr. Misioni i kom-ponentitukrijuagjattakimittpartGrupittpunsprvlersim. Parimithemelorsipastcilitishteudhhequrpunajon,ishtebesimii grupit t puns n vlersimin, si mjet i fuqishm pr mbshtetjen e elementeve ttjertprojektitdhenreformneplotnarsim.Pjesaerndsishmee vlersimitshkollorshtaftsimiiarsimtarvedhenxnsveqtmendojn dhe tju japin prgjigje ktyre pyetjeve: Ku jam tani? Ku dua t arrij? Si t arrij n destinacionin e dshiruar? A jam n rrugn e duhur? Si t di se jam n vendin e sakt?Njri prej qllimeve kryesore t projektit ishte q tju ndihmohet arsimtarve dhe shkollave q ta ndryshojn paradigmn e vlersimit nga pikpamja ku vlersimi barazohetmedhnienenotave,dhetarrihetderinpikpamjenvlersimpr msimin dhe vlersim si msim. Afrimi yn i plot themelohet mbi mendimi se t gjith nxnsit, arsimtart, drejtort e shkollave, pushtetet arsimore shtetrore dhelokal,sidhepublikuigjerjanpartnertrndsishmnkrijimine vlersimit dhe arsimit t suksesshm. Neeshikojmvlersiminsiprocesiciliprfshinvetvlersim,vlersiminmes bashknxnsvesidhevlersiminejashtm.Qvlersimitjetefektivdhe autentik, duhet t zhvillohet s bashku me nxnsit, e jo vetm tu ndodh nx-nsve. Vlersimi duhet t prdoret si mjet pr zhvillimin e arsimit, e jo si ushtrim i fuqis s arsimtarve n sistemin arsimor mbi nxnsit. Q vlersimi t mund t kontribuoj pr arsim sa m cilsor dhe pr zhvillim, duhet t jet proces pr bashkpunimin me nxnsit dhe prindrit e tyre. Nse vlersimi ushtrohet mir, nuk sht vetm rezultat prej arsimit, por edhe kontribut i rndsishm n pro-cesin e msimit.Ekipi, i cili sht prgjegjs pr kt komponent, punoi mbi prparimin e sistemit ekzistues t vlersimit shkollor, me qllim q t prmirsohet msimdhnia dhe t kontribuohet pr zhvillimin optimal te secili nxns.EkiPi i komPonEntitGorica mickovska Specialiste e vlersimit nntor 2006 dhjetor 2011Svetlana Gashoska Koordinatore e vlersimit nntor 2006 dhjetor 2011besnik RamadaniAsistent i vlersimit Shtator 2008 dhjetor 201123PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itPunaektijkomponentiflloimeprocesinebashkpunimit,prmestcilitu zhvilluan standardet pr vlersimin e nxnsve, t cilt me koh u bn pjes e politiks arsimore shtetrore n Maqedoni dhe dokument i cili prcakton rolet dhe prgjegjsit e pjesmarrsve t ndryshm n procesin arsimor dhe sqaron konceptin pr praktikat cilsore t vlersimit pr t gjith punonjsit n arsim. Kto standarde t vlersimit, gjithashtu i udhhoqn aktivitetet e komponentit dhe kontribuuan pr suksesin e arritur nga projekti dhe partnert e tij.Tgjithataqishintprfshirnkomponentinprzhvilliminevlersimit, punuan q nxnsit t jen n qendr, sepse ata jan m t prekur prej vlersimit. M par, vlersimi ushtrohej m shum si mas pr dnim sesa si nj mjet kon-struktivdhekishtelidhjetdobtosenukkishtefarelidhjemeprmirsimin e msimit. Vlersimi efektiv zhvillohet s bashku me nxnsit, me qllim q tu ndihmojtaprmirsojndheprshpejtojnmsimin.Prtuarriturkjogj, nxnsit duhet t prfshihen n proces n mnyr aktive. Nj mnyr sht futja e vetvlersimit dhe e vlersimit mes bashknxnsve si praktik rutinore dhe ata t mohen n mnyr t barabart me vlersimin e jashtm. Ne i prforcuam kapacitetetearsimtarveqtprqendrohenmbinevojatenxnsvettyre, prmesaktiviteteveprzhvilliminprofesional,kuatamsuansitprdorin vlersimin formativ. Hulumtimet kan treguar se nse vlersimi formativ prdo-ret n mnyr t sakt, mund ta prmirsoj shum t nxnit t nxnsve dhe t zhvilloj te nxnsit shkathtsi q do ti prdorin gjat jets. Edhe pse vlersimi sumativ, sht gjithashtu i rndsishm pr vlersimin n ndonj stadium pr-fundimtar, t rriturit shum rrall i prdorin shkathtsit e nevojshme pr zgjid-hjen e testeve me m shum opsione jasht arsimit formal. Me kto prpjekje, arsimtart dhe drejtort e shkollave krijojn atmosfer pozitive pr msim, n t ciln nxnsi po zhvillon qndrime pozitive ndaj t msuarit dhe arrin rezultate m t mira, si dhe sht i motivuar pr planifkimin e t msuarit t vet.aktivitete dhe arritjeTrajnuam8.719arsimtartklasavetultadhedrejtortshkollavengat gjitha shkollat n vend pr Qasje cilsore pr vlersimin formativ dhe u ofru-Publikime, postere dhe materiale promovuese t prgatitura nga komponentinxns gjat njdetyr grupore 24PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itam shembuj t ndryshme t shkruara dhe me video prej praktikave pr vlersi-min.Pasinxnsitzhvilluankuptimedheshkathtsitrejaprvlersimine nxnsve, punuam me shkollat dhe me arsimtart e talentuar, me qllim q t krijojm ekipe rajonale pr msim. Kto ekipe vazhduan t zhvillojn kultur t re pr vlersimin n shkollat brenda rajoneve t tyre. Me qllim q t sigurohet qasje e barabart te burimet pr vlersimin dhe zhvillimin profesional, u ofrua mbshtetje plotsuese pr shkollat q kan msimdhnie n gjuhn shqipe.Q t prforcohen kapacitetet pr vlersim formativ, ne trajnuam 1.488 arsim-tar dhe drejtor t shkollave pr vlersimin sumativ efektiv. Ky grup qendror e shprndau prvojn me kolegt e tyre dhe kshtu, arsimtar prej 283 shkollave fllore (85% prej t gjitha shkollave fllore n Maqedoni) kishin mundsi ti avan-cojn kuptimin, njohurit dhe shkathtsit e tyre pr vlersimin sumativ. 15% t tjera prej shkollave kan ndrmend t bjn diseminim brenda shkollave t tyre n periudhn q vjen. N kt mnyr, arsimtart prej t gjitha shkollave fllore do t jen t aft pr prdorimin e vlersimit sumativ.2.428 morn certifkata pr prdorimin e vlersimit formativ, pasi morn pjes n aktivitetet pr zhvillimin profesional t organizuar nga PEP-i dhe i shfryt-zuan prvojn dhe shkathtsit e ftuara n praktikn e tyre t prditshme.Trajnuam 575 drejtor t shkollave, pedagog dhe/ose psikolog t planifkimit t vlersimit dhe integrimit t vlersimit n plant dhe raportet vjetore. Si rezultat, thuajse t gjitha shkollat fllore kan zhvilluar politik t vlersimit dhe e kan vn vlersimin si prioritet n planet e tyre pr zhvillim. Tani, shumica e shkol-lave e prfshijn vlersimin n planet e tyre vjetore dhe raportojn pr prpari-min drejt qllimeve t tyre pr vlersimin cilsor.Pr shkak se testimi efektiv sht posarisht i rndsishm pr vlersimin cil-sor, ekipi yn i ka ndihmuar 150 arsimtarve nga lnd t ndryshme q t zhvil-lojn shkathtsi t reja pr prgatitjen e testeve. Kjo prpjekje pr zhvillimin e kapaciteteve u prqendrua mbi prdorimin e testit, si mjet edhe pr vlersimin formativ dhe sumativ. Me qllim q tju mundsohet qasje e thjesht dhe e leht prdetyracilsoreqmundtshfrytzohenprprpiliminetesteveefektive, PEP krijoi bankn e par elektronike t detyrave pr testet - http://itembank.dic.edu.mk. Kjo bank mirmbahet nga ana e arsimtarve, npunsit n BZHA dhe QSHT dhe vazhdimisht e prmirson arsimin.25PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itVmendje t posame i kushtuam prforcimit t kapaciteteve t arsimtarve q punojn me grupet e nxnsve t cenuar. 95 psikolog morn pjes n trajnimet pr prdorimin e vlersimit, me qllim q ti ndihmohet nxnsve prej grupeve t rrezikuara q t arrijn sukses m t madh n shkoll. Me organizim e dy konferenca ndrkombtare: Prej rezultateve t vlersimit t jashtm dhe provimeve deri n politika dhe Vlersimi pr msimin n shekul-lin 21, krijuam mundsi q arsimtart nga Maqedonis ta shkmbejn prvojn e tyre me ekspert nga vende t tjera t bots. Me kto konferenca, krijuesit e politiks arsimore kuptuan se si arsimtart e prmirsojn vlersimin n klasat e tyre.Uprpoqmtiprputhimqndrimetprprmirsiminevlersimitmeprf-shirjen e autoriteteve arsimore n nivel shtetror dhe lokal. 80 kshilltar prej Byros s zhvillimit t arsimit, 10 inspektor prej Qendrs shtetrore t testim-it dhe 30 prfaqsues t komunave morn pjes n puntorit e ndryshme me tema t lidhura me vlersimin.Meqllimqtngrihetvetdijaeprofesionistve,eprindrvedheepublikut t gjer pr rndsin e vlersimit cilsor, pr at q e bjn arsimtart dhe pr at q mund t bjn prindrit pr ti mbshtetur kto prpjekje, ne publikuam dheshprndam32.000kalendartvegjl,14.000broshuraKodeksietiki vlersimit pr arsimtart, 1.100 disqe kompakt me flma vizatimore pr vlersi-min,krijuamnjblog(http://pepocenuvanje.blogspot.com),dhegrupnFace-bookprarsimtart,Lvizjaprvlersimincilsor(http://www.facebook.com/#!/groups/126730917410725/).Nxnsve u plqen ky ndryshim. M par, kur i pyeta pr mendimin e tyre, gjithmon krkuan nota m t larta. Tani, n mnyr t hapur pyesin pr at q nuk din dhe diskutojn mes tyre. Kjo e lehtson punn time. Arsimtar nga nj grupi fokusi, FY2010 Raporti pr vlersimin e Projektit pr arsimin fllor, fq. 115 26PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itGjorgji KushevskiSpecialist pr fuqi puntore tetor 2008 janar 2011Zhvillim i fuqis puntorePrmirsim i aftsive pr punsim te nxnsit KomponentiiPEP-itprzhvillimtaftsiveprpunsimtenxnsitsht prqendruar mbi prmirsimin e aftsive pr punsim te nxnsit dhe ndihm q ata ti plotsojn krkesat e tregut t puns dhe t kontribuojn n shoqri. FushatbazeprintervencaishinArsimiteknik/teknologjikdheArsimipr ndrmarrsi dhe karrier.EkiPi i komPonEntitSnezhana Jankulovska Specialiste pr fuqi puntore dhe zhvillim profesional dhjetor 2008 dhjetor 2011Vaska DekovaKoordinatore pr fuqi puntore dhe zhvillim profesional dhjetor 2008 dhjetor 201127PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itarsim teknik/teknologjik modernizim i programit msimor nga lndte arsimit teknik n pilot shkollat fllore Ne investuam n modernizimin e programit msimor nga lndt e arsimit teknik n disa pilot shkolla fllore me qllim q t nxitet interesi i nxnsve ndaj shken-cave teknologjike dhe msimdhnia nga arsimi teknik t jet n hap me nevojat dhe teknologjin e shekullit 21 n 20 pilot shkolla. N bashkpunim me institu-cionet dhe partner t tjer, i implementuam aktivitetet e vijueshme:Pajisjepr40pilotshkollame:mobiljetreja,lego-robot,pajisje kompjuterike udhheqse, dora robotike, elektronika pr laboratori, kom-plete pr energji diellore dhe pajisje t tjer;Prmirsim i programit msimor, duke i prfshir robotikn, kompjutert dhe automatikn n 40 pilot shkollat;Gruptrajnimeshpr60arsimtarngaarsimiteknikprprogramimt Lego-robotevve,pajisjevekompjuterikeudhheqsedheprogramimin n 3D me krijim t projekteve pr zgjidhje t problemeve nprmjet diza-jnimit pr nxnsit. modernizim i programit msimor nga automatikan shkollat e mesme profesionale NbashkpunimmeQendrnprtrajnimeprofesionaledhearsimore,ne punuam n modernizim t programit msimor nga automatika n 15 shkolla t mesme teknike dhe 60 PLC pajisje dhe Lego-robot ishin t shprndar npr shkollat. N trajnimin pr softuerin e Microsoft studio robotike dhe prdorim t pajisjeve programuese logjike n msimdhnie, ku morn pjes 43 arsimtar prej shkollave t mesme profesionale.Pilot program pr robot edukativn klasat e ulta n shkollat fllore PrhertparnMaqedoni,nabashkpunimmeFakultetinprshkencat informatikedheinxhinierikompjuterike,mekompaninAtronikadhePEPu Programi msimor pr lndt teknologjike u modernizua n shkollat fllore dhe ato t mesme28PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itdizajnua dhe u prodhua roboti edukativ. Qllimi kryesor i ktij programi ishte pajisimin e 43 shkollave me pajisje plotsuese teknike pr promovim t aftsive teknike duke flluar q prej moshs s vogl. 87 arsimtar t klasave t ulta u trajnuan pr programim t robotit edukativ dhe pr integrimin e tij n msimd-hnie me an t krijimit t projekteve pr zgjidhje t problemeve npr dizajnim prnxnsit.Funksioniityreshttifrymzojnfmijttmsojndheta zmadhojnkreativitetinetyre,aftsitprzgjidhjetproblemevedhepunn ekipore, duke e shfrytzuar talentin dhe imagjinatn e tyre.arsim pr ndrmarrsi dhe karrier QllimikryesoriProgramitprndrmarrsidhepunsimshttintegrohet arsimiprndrmarrsidhekarriernmsimdhniedhetpromovohenaf-tsitdheqndrimetprndrmarrsinshekullin21tenxnsit.Uzhvilluan standarde pr punsim t cilat jan t nevojshme pr fuqin puntore n shek-ullin 21, dhe duke u mbshtetur mbi ato standarde u krijuan edhe materiale t posame pr arsim pr ndrmarrsi dhe karrier. Prdorimi i teknologjis s re e zmadhon interesin e nxnsve pr shkencat teknike29PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itU mbajtn puntori n dy cikle pr 218 arsimtar lndor dhe udhheqs prej 6 pilot shkollave, me qllim q ti fusin qasjet pr ndrmarrsi n praktikat msi-moredhetkrijojnmundsiautentikeqnxnsittmundtizhvillojn kompetencatkyeprpunsimdhendrmarrsi.Gjatciklittdyttpun-torive,pjesmarrsitupajisnmeidepraktikeprmnyrnntcilnmund tumundsojn1523nxnsvetprfshihennzhvilliminekarriersdhetu ndihmojn t prftojn njohuri dhe shkathtsi pr planifkim dhe menaxhim t karriers s tyre.N t gjitha 6 pilot shkolla, krijuam qendra pr karrier dhe i pajism me mo-bilje t reja, pajisje (televizor LCD, kompjuter, FLIP-kamera, kamera digjitale, printer laser), materiale (broshura, video, libra dhe postere) dhe aktivitete pr ar-simtart dhe pedagogt/psikologt. Qendrat pr karrier n shkollat jan burime prmaterialenlidhjemekarrieratendryshmedheinformacioneqjann disponimprsecilinnxnsdhearsimtar,sidheprmenaxhimineshkolls dhe pr prindrit. Materialet, pajisja dhe mbshtetja u dha edhe tri shkollave t mesme, ku u hapn qendra pr karrier, t cilat do tu ndihmojn nxnsve prej shkollave t mesme ta gjejn vendin e tyre n tregun e puns i cili vazhdimisht pondryshohet,prmeszgjedhjessarsimittprshtatshmdhekarrierss prshtatshme n t ardhmen. kurr nuk sht hertq t niset me planifkimt karriers. nxns t arsimit fllor nnj qendr pr karrier30PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itmonitoRimi DHE VLERSimiMonitorimidhevlersimi(MV)prbjnnjhallktrndsishmee cila lidh objektivat e vendosura n fllim, zbatimin e projektit dhe re-zultatetearrituranterren.AktiviteteteMVjantdrejtuarakah mbledhja e pandrprer e informatave dhe t dhnave pr rrjedhn e zbatimit t projektit dhe ndarjen e informatave me t gjitha palt e interesuara, me qllim q t arrihen rezultate maksimale.Aktivitetet pr M V n Projektin pr arsimin fllor flluan me prgatitjen e planit pr monitorimin, vlersimin dhe futjen e vizionit themelor Arsim cilsor pr t ardhmen e Maqedonis n objektiva dhe detyra konkrete, si dhe n aktivitetet q do t zbatohen.Qllimi kryesor i MV ishte q t hulumtoj ndikimin e zbatimit t aktiviteteve t PEP projektit n shkolla, me qllim pr t ndihmuar n modernizimin e procesit arsimor, si dhe t gjenden provat pr aktivitetet e zbatuara q t udhheqin drejt EkiPi i mVmaja jagev CvetanoskaKoordinatore pr MVtetor 2007 - janar 2011Viktorija DimitrovskaKoordinatore pr MVshkurt 2011 - shkurt 2012 31PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itqndrueshmris s arritjeve t projektit.Qllimet kryesore t MV ishin:t shihet nse renovimet kan ndihmuar n prmirsimin e mjedisit pr msim n shkollat e renovuara;t shihet nse sht ndryshuar niveli i prdorimit t TIK-ut n msimd-hnie gjat viteve; t zbulohet nse ka dallim n nivelin e prdorimit t metodave aktive pr msimin dhe t qasjeve pr notim formativ te msuesit;hulumtohenefekteteprdorimittteknologjivetrejambiinteresine nxnsve pr arsimin teknik;tzbulohetnsejanrealizuaraktivitetetprzhvillimtaftsivepr punsim n shkollat; dhetvlersohetnseshtbrndonjprparimprqndrueshmrine projektit.PjesmarrjaaktiveetgjithpartnervelokalnsisteminprmonitoriMV-lersim ka siguruar ftimin e informatave t dobishme, dhe me koh, edhe kth-imineinformataveprgjithpartnertdhepalteinteresuaraprrezultatet dhetarriturat.Kshtu,umundsuatvendosenvendimeefektivenlidhje me aktivitetet e zbatuara t projektit me ka u prmirsua efkasiteti i t gjith komponentve.Pr t vendosur se ka duhet t matet dhe me far qllimi do vit jan prcak-tuarindikatortkualitativdhekuantitativprsecilinkomponenttprojektit. Korniza pr MV e USAID/PEP, n prgjithsi ishin n prputhshmri me dizajnin e projektit dhe indikatort pr suksesshmri, dhe pr kt arsye jan mbledhur t dhnat kualitative dhe kuantitative. Rezultatet nga raportet tona vjetore jan prdorur pr vendimet lidhur me kahjet e ardhshme q do t orientohej dhe do tvazhdojPEPprojekti,nktmnyrprojektishtbfeksibildheipr-shtatshmprgjendjeterejareale.Kjogj,mundsoimsimindhepranimin evazhdueshmtinformatavedheprgjigjevegjatpesvitevetzbatimitt projektit. PrankornizavetPEPprojektit,janrealizuartrevlersimevjetore,tcilat ikanprcjelldheevidentuarrezultatetngatrajnimetprmsuesit,prdo ngapeskomponentteprojektit.Nktostudimejanprdorurburimet ndryshme informatash, me qllim q t kombinohen rezultatet dhe t rritet be-sueshmria e rezultateve. Gjithashtu, jan prgatitur katr plane pr matjen e efkasitetit, ku ishin t prezantuara qllimet e projektit dhe rezultatet e arritura pr do komponent. MV procesi sht pjes prbrse e secilit projekt dhe ai duhet t planifkohet prpara fllimit t projektit.MV sht e prbr prej dy komponentve t ndryshm: monitorimi, prmes t cilit prcillet se ka bhet n terren dhe si bhet dhe prcjellja e vazhdueshme e aktiviteteve t projektit, dhe vlersimi, prmes t cilit krahasohen arritjet me objektivat e vendosura.Duhet t zgjidhen indikatort prkats, real dhe mats, me qllim q t prcillen rezultatet32PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-itN vitin 2010, pas katr viteve pune intensive me shkollat nga e gjith Maqedo-nia, ekipi i PEP projektit ka prgatitur studimin e rastit ku studiohej sistemi i ud-hheqjes n dy shkolla t ndryshme. Studimi i rastit tregoi se edhe pse prkush-timi dhe entuziazmi personal i do msuesi sht ky pr ndryshime, megjithat stiliudhheqsishkollsshtshumirndsishmprfutjenefardolloj ndryshimi n shkoll.Gjat vitit 2010 sht b vlersimi nga USAID/MAQEDONI, me qllim q t ftohet vlersimi i jashtm pr projektin, i cili u shfrytzua pr rritjen efkasitetit t ak-tiviteteve aktuale n pjesn prfundimtare t zbatimit t projektit.N raportin e fundit pr monitoriMVlersimin e projektit, ishin t prmbledhura arritjet kryesore t projektit, ishin t krahasuara rezultatet e arritura me pritjet fllestare dhe ishin t siguruara informata t cilat i mundsuan ekipit t PEP pro-jektit ti prshkruaj prvojat nga projekti, msimet kryesore t msuara, ant e forta dhe mangsit e projektit. N raportin nga vlersimi fnal ishte prshkruar sesiprojektiikaarriturobjektivatevetadhekashtmerndsishme,u prezantuan msimet e msuara nga ekipi i PEP projektit, n pes e gjysm vitet 33PEP AlmanakPamja mbi komPonEntt E PEP-ite fundit, dhe u dhan rekomandime pr vazhdimin e prpjekjeve pr prmirsi-min e arsimit fllor n Maqedoni.Me qllim t tregohet karakteri longitudinal dhe transversal i vlersimit, u defn-uan dy tipe t ekzemplarve: longitudinal, me qllim q t hulumtohen efektet afatgjate dhe t studiohen trendet si rezultat t vzhgimeve t shpeshta t grupit t njjt t msuesve gjat viteve, dhe ekzemplari reprezentativ, prmes t cilit sht hulumtuar ekzemplari reprezentativ nga shkollat e prfshira s paku n katr nga pes komponentt e PEP projektit, me qllim q t sigurohet nj grup t aktiviteteve n shkoll, si dhe nj pasqyrim i prgjithshm i situats para dhe pas trajnimeve t PEP projektit, duke i marr parasysh pikpamjet e msuesve, udhheqsis s shkolls dhe nxnsve.Mbi 5500 msues dhe 33000 nxns nga shkollat fllore dhe t mesme shtetrore n Maqedoni, dhe nj numr i madh i prfaqsuesve t udhheqsis t shkol-lave i kan hapur dyert e shkollave t tyre dhe na kan lejuar t kemi qasje n msimdhnien bashkkohore.Gjatviteve,przbatimineaktiviteteveprmonitorimindhevlersimin,PEP ka bashkpunuar me mbi 275 vlersues n terren (student t psikologjis, mod-erator t fokus grupeve, vzhgues t orve, kshilltar nga BZHA-ja, psikolog dhe pedagog t shkollave, mbikqyrs dhe prkthyes), kshilltar t jashtm dhe ekspert statistike.Si projekt me shum komponent dhe faza, PEP vazhdimisht ka mbledhur infor-matapraktiviteteterealizuaranmshumnivele,ngagrupetndryshme t anketuar, msues, nxns, administrata shkollore, dhe komuniteti m i gjer lokal ( prindr, prfaqsues nga komuna, dhe persona prgjegjs pr arsim nga komuna). Ky fokusim n m shum nivele, na mundsoi t krijojm nj pasqyr m t gjer pr efektivitetin e do komponenti t projektit.Besojmsemeraporteterregulltangamonitorimidhevlersimi,USAID/PEP ikandihmuarinstitucionevearsimoreshtetrorenprocesinprtmiratuar vendimetprkahjeteardhshmeqduhettndrmerrennarsiminfllorn Republikn e Maqedonis.me monitorimin dhe vlersimin, PEP do ta prmirsoj arsiminPEP n shkollat PEP AlmAnAk Komuna e AerodromitPEP AlmAnAk38PEP AlmanakPEP n shKollAt komunA E AErodromitJan trajnuar 21 msues pr prdorim t Intel Classmate PC n klas dhe 22 msues jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu-s n procesin e msimdhnies dhe msimit. Tre msues t matematiks dhe shkencave jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata e shkolls morn pjes n takimet regjionale pr shprndarje. PEP ka promovuar Ekipet e nxnsve pr prkrahje teknike dhe dy msues jan trajnuar si mentor pr Ekipet e nxnsve pr prkrahje teknike. Q nga viti 2009, dy msues nga lndt e matematiks, fziks, kimis, biologjis dhe gjeografs jan trajnuar n dy cikle trajnuese. Gjithashtu, 21 msues nga msimi klasor si dhe nj prfaqsues zyrtar i shkolls jan trajnuar pr metodologji bashkkohore msimore n lndt e matematiks dhe njohjes s mjedisit. Shkolla flloi me aktivitetet e komponentit n muajin shkurt n vitin 2010, prmes pjesmarrjes s msuesve n trajnimin e notimit formativ n shkoll, t cilin e udhhoqn Zoka Erki dhe Iskra Dimitrievska, trajnim t cilin e kan kryer 16 msues dhe nj prfaqsues zyrtar. N prill t vitit 2010 disa prfaqsues t shkolls morn pjes n trajnimin Planifkim t notimit dhe prezantimin e kodit etik t notimit. Msuesit Iskra Dimitrijevska, Suzana Nastovska dhe Lubinka Lazarevska kan kryer me sukses trajnimin pr notim sumativ dhe kan shprndar trajnimin pr kolegt e tyre. Informacione pr shkollnNumri i nxnsve: 590Numri i arsimtarve: 42Gjuha e msimdhnies:maqedonaseAdresa: rr. Venjamin macukovski, nr. 4, Arodrom, 1000 ShkupTelefon: +389 (0)2 2469 746ShF Blazhe KoneSKiPEP certifkim: 72 certifkata gjithsej jan lshuar pr t punsuarit e ksaj shkolle. Xhirim t praktikave t mira shkollore: Kjo shkoll ka marr pjes n aktivitetin pr Xhirim t praktikave t mira shkollore, dhe ka pasur gjasht msues t cilit jan trajnuar pr xhirim, redaktim t videove q tregojn praktika t mira n aktivitetet klasore. Shkolla gjithashtu ka pranuar edhe nj FLIP kamer e cila mund t prdoret nga t gjith msuesit t cilt dshirojn t prdorin videon si medium nprmjet t cilit do t mund t kmbejn prvojat me kolegt e tyre dhe t investojn n zhvillimin profesional t tyre. Modernizim i msimdhnies nga arsimi teknik: Si pjes t ktij programi shkolla ka pranuar komplete t pajisjeve kontrolluese kompjuterike, robot edukativ, dhekompleteprenergjidiellore,ndrsamsuesitearsimitteknikkanmarrpjesnaktiviteteprzhvillimprofesionalprtaplikuarqasjeinovative msimdhnse n programin pr arsimin teknik. tIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitAktivitete shtes39PEP AlmanakPEP n shKollAt komunA E AErodromitNe nuk kemi asnj problem n prdorimin e kompjuterave. Deri kohve t fundit nuk kemi pas internet, por ishte problem teknik. Problemi i vetm sht q nuk kemi rrjet lokal. Kjo do t ishte shum e dobishme pr punn tone.Msues i matematiksJan trajnuar 23 msues pr prdorim t Intel Classmate PC n klas dhe 19 msues jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu-s n procesin e msimdhnies dhe msimit. Shtat msues t matematiks dhe shkencave natyrore jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata e shkolls morn pjes n takimet pr shprndarje. Dy msues jan trajnuar si mentor pr ekipet e nxnsve pr prkrahje teknike. Shkolla ka ThinkQuest akaunt. Julijana Todorova sht master trajnues pr Edubuntu. Ky komponent, n periudhn 2009 - 2011, ka trajnuar tet msues t matematiks, fziks, kimis, biologjis dhe gjeografs dhe pr prdorimin e metodave bashkkohore msimore n dy cikle trajnuese. Gjithashtu, pes msues nga msimi klasor jan trajnuar pr metodologji bashkkohore msimore n lndt e matematiks dhe njohjes s mjedisit. Shkollaflloimeaktivitetetekomponentitnmuajinmarstvitit2010.DisaprfaqsuestshkollsmornpjesntrajniminPlanifkimiinotimitdhe prezantimi i kodit etik t notimit. N prill t vitit 2010 prmes pjesmarrjes s msuesve u mbajt trajnimi i notimit formativ n shkoll i udhhequr nga Julijana Todorovska dhe Zorica Popovska. Kt trajnim e kan kryer 22 msues dhe tre prfaqsues zyrtar t shkolls. Msueset Julijana Todorovska, Brankica Kostadinovska, Olivija Zhezhova dhe Snezana Stefanovska kan kryer me sukses trajnimin pr notim sumativ dhe kan shprndar trajnimin pr kolegt e tyre. Psikologja e shkolls Tatjana Aleksova Slavkovska ka kryer trajnimin pr prkrahje t psikologve pr pun me nxns t cenueshm gjat notimit shkollor. Informacione pr shkollnNumri i nxnsve: 723Numri i arsimtarve: 47Gjuha e msimdhnies:maqedonaseAdresa: rr. Gjuro maleshevac, nr. 2, Aerodrom,1000 ShkupTelefon: +389 (0)2 489 003ShF Dimitar maKeDonSKiPEP certifkim: Gjithsej 28 certifkata jan lshuar pr t punsuarit e ksaj shkolle. Xhirim t praktikave t mira shkollore: Kjo shkoll ka marr pjes n aktivitetin pr Xhirim t praktikave t mira shkollore, dhe ka pasur gjasht msues t cilt jan trajnuar pr xhirim, redaktim t videove q tregojn praktika t mira n aktivitetet klasore. T gjith ata kan ftuar aftsi pr xhirim t e praktikave t mira duke prdorur teknologji t reja pr ta prparuar msimin dhe msimdhnien dhe q ti inkurajon nxnsit n zhvillim t shekullit 21. Shkolla gjithashtu ka pranuar edhe nj FLIP kamer e cila mund t prdoret nga t gjith msuesit t cilt dshirojn t prdorin videon si medium nprmjet t cilit do t munden t ndajn prvojat me kolegt e tyre dhe t investojn n zhvillimin profesional t tyre. Modernizim i msimdhnies nga arsimi teknik: Si pjes t ktij programi shkolla ka pranuar komplete t pajisjeve kontrolluese kompjuterike, robot edukativ dhekompleteprenergjidiellore,ndrsamsuesitearsimitteknikkanmarrpjesnaktiviteteprzhvillimprofesionalprtaplikuarqasjeinovative msimdhnse n programin pr arsimin teknik. tIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitAktivitete shtesKur japim msim duke prdorur metodat e USAID/PEP, nxnsit zhvillojn vetdijn e tyre kritike. Kur i prdorim teknikat e reja nxnsit mendojn n mnyr m praktike, ato zhvillojn numr m t madh t zgjedhjeve, dhe gjejn m shum arsye, etj.Msuesi i fziks40PEP AlmanakPEP n shKollAt komunA E AErodromitJan trajnuar 32 msues pr prdorim t Intel Classmate PC n klas dhe 24 msues jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu-s n procesin e msimdhnies dhe msimit. Pes msues t matematiks dhe shkencave natyrore jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata e shkolls morn pjes n takimet pr shprndarje. Dy msues jan trajnuar si mentor pr Ekipet e nxnsve pr prkrahje teknike. Shkolla merr pjes n Intel garat. Komponenti,nperiudhn2008-2011,katrajnuartetmsuestmatematiks,fziks,kimis,biologjisdhegjeografsnprdoriminemetodave bashkkohore msimore n dy cikle trajnuese. Gjithashtu edhe katr msues t msimit klasor jan trajnuar pr metodologji bashkkohore msimore n lndt e matematiks dhe njohjes s mjedisit. Shkolla flloi me aktivitetet e komponentit n muajin janar t vitit 2010, prmes pjesmarrjes t msuesve n trajnimin e notimit formativ n shkoll. Trajnimin e udhhoqn Biljana Gligorova, dhe Ana Stamboliska, trajnim t cilin e kan kryer 33 msues dhe dy prfaqsues zyrtar t shkolls. N prill t vitit 2010 disa prfaqsues t shkolls morn pjes n trajnimin Planifkimi i notimit dhe prezantimi i kodit etik t notimit. Msueset Lubinka Stojanovska, Ana Stamboliska, Milka Trimeva dhe Biljana Gligorova kan kryer me sukses trajnimin pr notim sumativ dhe e kan shprndar pr kolegt e tyre n shkoll. Informacione pr shkollnNumri i nxnsve: 926Numri i arsimtarve: 63Gjuha e msimdhnies:maqedonaseAdresa: Bul.Avnoj, P. n,1000 ShkupTelefon: +389 (0)2 2455 510 ShF GjorGjija PulevSKiPEP certifkim: Gjithsej 36 certifkata jan lshuar pr t punsuarit e ksaj shkolle. Xhirim t praktikave t mira shkollore: Kjo shkoll ka marr pjes n aktivitetin pr xhirim t praktikave t mira shkollore, dhe katr msues t cilt jan trajnuarprxhirim,redaktimtxhirimeveqtregojnpraktikatmiranaktivitetetklasore.ShkollagjithashtukapranuaredhenjFLIPkamerngaPEP projekti,kshtuqdomsuestmundtxhirojaktivitetetnklasnetijdheatotikmbejmekolegtngjithMaqedonin,gjqdotshpijn prmirsimin e msimdhnies dhe msimit n shkollat n gjith shtetin. Modernizim i msimdhnies nga arsimi teknik: Si pjes t ktij programi shkolla ka pranuar komplete t pajisjeve kontrolluese kompjuterike, robot edukativ dhekompleteprenergjidiellore,ndrsamsuesitearsimitteknikkanmarrpjesnaktiviteteprzhvillimprofesionalprtaplikuarqasjeinovative msimdhnse n programin pr arsimin teknik. tIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitAktivitete shtesRinovimi i shkollavetIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitAktivitete shtes41PEP AlmanakPEP n shKollAt komunA E AErodromitInformacione pr shkollnNumri i nxnsve: 734Numri i arsimtarve: 46Gjuha e msimdhnies:maqedonase Adresa: f. lisie e Eprme, Aerodrom, 1000 ShkupTelefon: +389 (0)2 2438 288Aktivitete pr rinovim: PEP-i s bashku me komunn dhe me shkolln e kan br zvendsimin e pllakave t vjetra t atis t cilat kan qen nga azbesti, nga pjesa e re e ndrtess, tani me ati t re nga llamarina. Komuna e ka prgatitur dokumentacionin teknik dhe e ka montuar tr mbulesn e atis. PEP-i ka br rinovimin e 720 m t atis, ndrsa 340 m tjera jan rinovuar nga ana e komuns. Shkolla ka siguruar mjete fnanciare pr instalimin e pllakave pr mbrojtje nga bora n ati, instalimin e 60 m t shtress s dyshemes nga PVC-ja, dy dyer, pr rregullimin e oborrit t shkolls si dhe pr trajtimin dhe ngjyrosjen e mureve. Sot nxnsit kan kushte m t shndetshme pr msim pr shkak se materiali kancerogjen nga atia sht larguar, ndrsa mbulesa e re e atis dhe konstruksioni i saj e zmadhojn efkasitetin e energjis t shkolls. trajnime nga hap pas hapi: Pas mbarimit t aktiviteteve t rinovimit, dhjet prfaqsues t shkolls jan trajnuar pr Krijimin e ambientit efektiv pr msim pr fmijt e vegjlndrsa nnt arsimtar, katr prfaqsues lokal dhe tre prindr jan trajnuar pr Prmirsimin e bashkpunimit me prindrit dhe me komunn. Shkolla po ashtu ka pranuar pajisje arsimore pr nxnsit e klasave t ulta si pjes e mbarimit t suksesshm t trajnimeve. ShF GoCe Dellev24 arsimtar jan trajnuar pr prdorimin e CMPC-s t Intelit n klas, dhe 19 arsimtar jan trajnuar pr prdorimin e Edubuntus n procesin msimdhnies dhe t msuarit. Katr arsimtar t matematiks dhe t shkencave natyrore jan trajnuar pr prdorimin e Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata e shkolls kan marr pjes n takimet pr vendosje t TIK-ut. Dy arsimtar jan trajnuar si mentor t ENPPT-s dhe ata e koordinojn punn e nxnsve se si t mirmbahen kopmjutert e shkolls. Kjo shkoll ka marr pjes n garat t cilat jan organizuar nga ana e korporats Intel. Kjo shkoll ka ThinkQuest administrator. Q nga viti 2009 kur shkolla sht involvuar n aktivitetet e Komponentit katr arsimtar t matematiks dhe t shkencave natyrore jan trajnuar n dy cikle trajnimi. Po ashtu, 14 arsimtar t klasave t ulta dhe nj zyrtar i shkolls jan trajnuar pr Metodologjit bashkkohore t msimdhnies n lmenjt e matematiks dhe njohjes s ambientit. Shkolla ishte involvuar n aktivitetet e Komponentit n mars t vitit 2010 me an t pjesmarrjes n puntorin Planifkimi i notimit dhe Prezantimi i Kodit t etiks n notim. Duke marr parasysh se kjo shkoll, prve involvimit n aktivitetet e PEP-it, po ashtu ka marr pjes n projektin e UNICEF-it Child Friendly Schools(shkolla-shoku i fmijve), programi i puntoris pr notim formativ sht realizuar nprmjet t ktij projekti. Pr t gjitha aktivitetet e tjera t notimit, shkolla ka qen e kyur nprmejt t PEP-it. Programi i puntoris pr notimsumativ sht mbaruar dhe pastaj realizuar me sukses n shkoll, nga ana e fasilitatorve t shkolls: Vladimir Geshev, Anita Serafmovska, Biljana G. Draganovska dhe Dushanka Krstevska. PEP certifkim: Gjithsej 17 certifkata jan dhn staft shkollor t ksaj shkolle. Xhirimtpraktikavetmirashkollore:KjoshkollishtenjndrshkollateparaecilakapiltouaraktivitetinXhirimiipraktikavetmirashkollore.Tanja Trenkoska, arsimtare nga kjo shkoll, ishte pjes e pilot fazs dhe ka ftuar certifkat pr realizimin e trajnimit n tri shkolla tjera, si dhe pr zhvillimin e trajnimit pr pes arsimtar nga shkolla e saj. Dy prej ktyre arsimtarvekan ftuar certifkata pr e suksesshm t aktiviteteve t shekullit 21 n klas. Me diturin e ftuar n trajnimet, dhe me prdorimin e FLIP kamers e cila iu dhurua shkolls, arsimtart nga kjo shkoll tani mund ti kmbejn prvojat e tyre t mira t msimdhnies me koleg nga i tr vendi, n t njjtn koh duke prftuar nga prgjigjet dhe shembujt e ofruar prej arsimtarve tjer. Modernizim i msimdhnies nga arsimi teknik: Si pjes e ktij programi, shkolla ka pranuar pajisje kontrolluese kompjuterike, robot edukativ dhe komplete prenergjidiellore,ndrsaarsimtartelndveteknologjikekanmarrpjesnaktivitetetprzhvillimprofesionalprzbatimineqasjeveinovativet msimdhnies n planin msimor teknologjik. tIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitZhvillim i fuqis puntoreAktivitete shtes42PEP AlmanakPEP n shKollAt komunA E AErodromitPrej vitit 2008, jan trajnuar 13 msues t matematiks, fziks, kimis, biologjis dhe gjeografs n prdorimin e metodave bashkkohore msimore n dy cikle trajnuese. Gjithashtu edhe pes msues t msimit klasor jan trajnuar pr metodologji bashkkohore msimore n lndt e matematiks dhe njohjes s mjedisit. mathematics, physics, chemistry, biology and geography teachers have been trained in two training cycles. Also, fve lower primary teachers were trained in contemporary teaching methodologies in mathematics and environmental studies. Shkolla flloi me aktivitetet e komponentit n muajin qershor t vitit 2009. Trajnuesit nga shkolla Marijana Novevska, Vangelica Popovska, Marina Kujunxhieva dhe Zhaklina Kolevska mbajtn trajnim pr notim formativ pr 24 arsimtar dhe nj prfazsues zyrtar t shkolls. Prfaqsues t shkolls morn pjes n trajnimin Planifkimi i notimit dhe prezantimi i kodit etik t notimit. Trajnimin pr notim sumativ e mbajtn trajnuesit Zhaklina Koleva, Ivanka Nikolova, Ljubica Ruzhinska dhe Mimoza Ilievska. Me themelimin e kabinetit pr arsim teknik n kt shkoll u b nj ambient i mrekullueshm dheu krijuan mundsi t reja pr msuesit e arsimit teknik pr tprdorurteknologjitrejanklas.ArsimtartngaarsimiteknikBlagojaNikolovski,VesnaStefanovskaandZlatikaJ.Daskalovutrajnuanprshkathtsi teknologjike dhe qasje inovative pr msimdhnie, me qllim q ta integrojn teknologjin e re n msimdhnie. Teknologjia e re sht mundsi e shklqyeshme pr nxitim t nxnsve t msojn me aktivitete me projekte, me t menduarit kritik dhe me zgjidhje t problemeve. Igor Borizovski dhe Irena Hristovska ishin prfshir n fazn provuese t programit pr robott edukative pr klasat e ulta dhe ndoqn trajnimin pr programim t robotve edukative dhe integrimin e tyre n programin msimor me aktivitete t ndryshme pr nxnsit. Informacione pr shkollnNumri i nxnsve: 1486 Numri i arsimtarve: 86Gjuha e msimdhnies:maqedonase Adresa: rr. Vidoe Smilevski Bato, nr. 95, Aerodrom, 1000 Shkup Telefon: +389 (0)2 2430 324ShF lazo anGelovSKiPEP certifkim: Gjithsej 19 certifkata jan lshuar pr t punsuarit e ksaj shkolle. . Xhirim t praktikave t mira shkollore: Pes arsimtar prej ksaj shkolle jan trajnuar pr xhirim dhe editim t videove me praktika t mira shkollore. Q t ofrojm mundsi t barabarta pr t gjith arsimtart t avancohen n karrier dhe ti ndajn aktivitetet e tyre msimore me shkollat e tjera n Maqedoni, FLIP-kamern t ciln e pranoi kjo shkoll sht n disponim pr t gjith arsimtar. Kjo shkoll duhet t krenohet pr shkak se njra prej arsimtarve prej ksaj shkolle kishte videon e saj t treguar n PEP festivalin e flmit. Ljubica Ruzhinska ishte njra prej 19 arsimtarve, videot e t cilve ishin przgjedhur nga ana e komisionit t PEP-it dhe u treguan para publikut t gjer n kt ngjarje. Jan trajnuar 43 msues pr prdorim t Intel Classmate PC n klas dhe 36 msues jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu-s n procesin e msimdhnies dhe msimit. Pes msues t matematiks dhe shkencave natyrore jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata e shkolls morn pjes n takimet pr shprndarje. Dy msues jan trajnuar si mentor pr Ekipet e nxnsve pr prkrahje teknike. Shkolla ka administrator pr ThinkQuesttIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitZhvillim i fuqis puntoreAktivitete shtes43PEP AlmanakPEP n shKollAt komunA E AErodromitShkolla sht kyur n aktivitetet e komponentit n vitin 2009. Q prej ather, nnt msues nga lndt e matematiks, fziks, kimis, biologjis dhe gjeografs jan trajnuar n dy cikle trajnuese. Gjithashtu, pes msues nga msimi klasor dhe nj prfaqsues zyrtar i shkolls jan trajnuar pr metodologji bashkkohore msimore n lndt e matematiks dhe njohjes s mjedisit. Msueset e matematiks Aleksandra Pesevska, Aneta Kostovska dhe Sonja Daneva jan bashkautort e komponentit Shembuj t praktikave t mira Doracak pr msuesit. Shkolla sht kyur n aktivitetet pr prmirsimin e notimit n vitin shkollor 2009/2010. Trajnimi pr notim formativ sht mbajtur nga trajnuesit e shkolls Jelena Jovanovska, Sonja Daneva, Marija Noveska and Aneta Kostoska. N kt trajnim jan trajnuar 29 msues lndor dhe katr prfaqsues zyrtar t shkolls. Marija Noveska, Aneta Kostoska, Julija Nikoliq dhe Natalija Vasevska shprndantrajnimeprnotimsumativprkolegttjernmuajinmajtvitit2011.Menaxhmentiishkollskamarrpjesntrajniminprplanifkimt notimit dhe zhvillim t kodit etik pr notim. Psikologja i shkolls Jelena Jovanovska sht trajnuar pr pun me nxns t cenueshm. Me themelimin e kabinetit pr arsim teknik n kt shkoll u b nj ambient i mrekullueshm dheu krijuan mundsi t reja pr msuesit e arsimit teknik pr t prdorur teknologji t reja n klas. Me pjesmarjet n trajnime msuesit e arsimit teknik u pregaditn ata t dizajnojn dhe aplikojn teknologji t reja t bashkangjitura n msimdhnie. Tani Msuesja e arsimit teknik Svetlana Arsenovska ndjehet m e sigurt pr t krijuar aktivitete msimdhnse duke prdorur teknologji t cilat kyin nxnsin n ushtrime interaktive dhe msim hulumtues. Julijana Nikoliq, Katerina Dunimagoska dhe Biljana Stojkov jan t kyur n udhheqjen e fazs provuese t programit pr robotik pr msimin klasor dhe kan marr pjes n trajnimet pr t msuar si t programojn robotin edukativ dhe si ta integrojn robotin edukativ n plan programin e tyre prmes dizajnimit t detyrave sfduese pr nxnsit. Informacione pr shkollnNumri i nxnsve: 846 Numri i arsimtarve: 62Gjuha e msimdhnies:maqedonaseAdresa: rr. kosta novakovi, pn, Aerodrom,1000 Shkup Telefon: +389 (0)2 2450 220ShF luBen laPePEP certifkim: Gjithsej 106 certifkata jan lshuar pr t punsuarit e ksaj shkolle. Mentorim t msuesveaktivitetet: Katr prfaqsues morn pjes n trajnimin e par t organizuar n qershor t vitit 2010 prej Hap pas Hapifondacionit. Deri n fund t vitit shkollor, edhe tet msues tjer nga shkolla flluan me aplikimin e ktyre aktiviteteve pr mentorim t msuesve dhe pr zhvillim profesional, aktivitete t cilat duhet t bhen pjes kye e praktiks t msuesit. Xhirim t praktikave t mira shkollore: Kjo sht njra prej shkollave t cilat kan pranuar FLIP kamer dhe trajnim pr pes msues, t cilit jan trajnuar pr xhirim, redaktim t videove t cilat tregojn praktika t mira shkollore. Jan trajnuar 32 msues pr prdorim t Intel Classmate PC n klas edhe 26 msues jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu-s n procesin e msimdhnies dhe msimit. Shtat msues t matematiks dhe shkencave natyrore jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata shkolls morn pjes n takimet pr shprndarje t kompjuterve. Dy msues jan trajnuar si mentor pr Ekipet e nxnsve pr prkrahje teknike. Shkolla ka marr pjes n Microsoft garat dhe prdorim t Thinkquest internet portalit. Viktorija Paunovska sht master trajnues pr TIK. 44PEP AlmanakPEP n shKollAt komunA E AErodromitdo gj q kemi msuar n trajnim sht e aplikueshme. Msuesit ftuan njohuri t reja dhe tani nvaret prej atyre cilat teknika do ti prdorin n cilat lnd. Ne nuk kemi mare zgjidhje t gatshme, por ne kemi msuar aftsi t reja msimdhnse dhe ne do ti prdorim ato varsisht si ndihemi dhe sa jemi t gatshm dhe n afr mase mundemi ta adaptojm materialin.Msuesi i fziksJan trajnuar 17 msues pr prdorim t Intel Classmate PC n klas, dhe 17 msues jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu-s n procesin e msimdhnies dhe msimit. Tre msues t matematiks dhe shkencave jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata e shkolls morn pjes n takimet regjionale. Dy msues jan trajnuar si mentor pr Ekipet e nxnsve pr prkrahje teknike. Q nga viti 2009, dy msues nga lndt e matematiks dhe shkencave jan trajnuar n dy cikle trajnuese. Gjithashtu, disa prfaqsues t shkolls jan trajnuar pr metodologji bashkkohore msimore n lndt e matematiks dhe njohjes s mjedisit. Shkollaflloimeaktivitetetekomponentitnmuajinjanartvitit2010.Prmespjesmarrjessmsuesventrajniminenotimitformativnshkollt udhhequr nga Zorica Jovanoviq dhe Katerina Mirevska u arritn suksese t mira. Trajnimin e kan kryer 18 msues dhe dy prfaqsues zyrtar t shkolls. N prill t vitit 2010 disa prfaqsues t shkolls morn pjes n trajnimin Planifkimi i notimit dhe prezantimi i kodit etik t notimit. Planifkimi i prmirsimit t notimit sht br pjes prbrse e planit vjetor t puns si dhe e planit vjetor t msuesve. Msuesit Ankica Arxhelieva, Slavica Angjelkovska, Katerina Mirevska dhe Zorica Jovanoviq kan kryer me sukses trajnimin pr notim sumativ dhe kan shprndar trajnimin pr kolegt e tyre. Informacione pr shkollnNumri i nxnsve: 421Numri i arsimtarve: 33Gjuha e msimdhnies:maqedonaseAdresa: rr. Vladimir komarov, nr. 5, Arodrom,1000 ShkupTelefon: +389 (0)2 2460 479ShF vllezrit milaDinovPEP certifkim: Gjithsej 51 certifkata jan lshuar pr t punsuarit e ksaj shkolle. Xhirim t praktikave t mira shkollore: Kjo shkoll ka marr pjes n aktivitetin pr Xhirim t praktikave t mira shkollore, dhe ka pasur pes msues t cilit jan trajnuar pr xhirim, redaktim t videove q tregojn praksa t mira n aktivitetet klasore. Shkolla gjithashtu ka pranuar edhe nj FLIP kamer e cila mundet t prdoret nga gjith msuesit t cilit dshirojn t prdorin videon si medium nprmjet t cilit do t munden ti kmbejn prvojat me kolegt e tyre dhe t investojn n zhvillimin profesional t tyre. Modernizim i msimdhnies nga arsimi teknik: Si pjes t ktij programi shkolla ka pranuar komplete t pajisjeve kontrolluese kompjuterike, robot edukativ dhekompleteprenergjidiellore,ndrsamsuesitearsimitteknikkanmarrpjesnaktiviteteprzhvillimprofesionalprtaplikuarqasjeinovative msimdhnse n programin pr arsimin teknik. tIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitAktivitete shtes Komuna e BerovsPEP AlmAnAkNxnsit jan t inkurajuar pr t arritur m shum, ata jan shum t motivuar dhe m me shum dshir pr t shkuar n shkoll.Msuesi i matematiks46PEP AlmanakPEP n shKollAt komunA E BEroVSJan trajnuar 40 msues pr prdorim t Intel Classmate PC n klas dhe 36 msues jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu-s n procesin e msimdhnies dhe msimit. 12 msues t matematiks dhe shkencave natyrore jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata e shkolls morn pjes n takimet pr shprndarje. Dy msues jan trajnuar si mentor pr Ekipet e nxnsve pr prkrahje teknike. Ato kan marr pjes n Intel garat. Ky komponent, n periudhn 2008 - 2011, ka trajnuar 15 msues t matematiks, fziks, kimis, biologjis dhe gjeografs dhe nj prfaqsues zyrtar t shkolls pr prdorimin e metodave bashkkohore msimore. Gjithashtu, pes msues nga msimi klasor jan trajnuar pr Metodologji bashkkohore msimore n lndt e matematiks dhe njohjes s mjedisit. Msuesja e kimis Suzana Gaseovska ishte e pjes e projektaktiviteteve si facilitator regjional. Suzana dhe kolegu nga lnda e fziks Georgi Dungevski kan udhhequr ekipin e nxnsve t cilt kan prezantuar projektin e tyre gjat PEP ngjares regjionale pr klubet shkencore t nxnsve n vitin 2011. Shkolla flloi me aktivitetet e komponentit n muajin mars t vitit 2010. Prmes pjesmarrjes s msuesve u mbajt trajnimi pr notimin formativ n shkoll. Trajnimin e udhhoqn Slagjana iplakovska dhe Vesna Furnaxhiska, trajnim t cilin e kan kryer 44 msues dhe dy prfaqsues zyrtar t shkolls. N maj t vitit 2010 prfaqsues t shkolls morn pjes n trajnimin Planifkim i notimit dhe prezantimi i kodit etik t notimitNe vitin shkollor 2010 2011 prmirsimi i notimit u b pjes prbrse e planit vjetor t puns pr vitin shkollor dhe kodi etik i notimit sht i prezantuar prmes trajnimeve pr msuesit nxnsit dhe prindrit. Msueset Slagjana iplakovska, Vesna Furnaxhiska, Slavica avdarska dhe Suzana Gasheovska kan kryer me sukses trajnimin pr notim sumativ dhe kan shprndar trajnimin pr kolegt e tyre. Informacione pr shkollnNumri i nxnsve: 1072Numri i arsimtarve: 94Gjuha e msimdhnies:maqedonaseAdresa: rr. marshall tito,2330 BerovTelefon: +389 (0)32 459 020ShF DeDo ilo maleShevSKiPEP certifkim: Gjithsej 11 certifkata jan lshuar pr t punsuarit e ksaj shkolle. Modernizim i msimdhnies nga arsimi teknik: Si pjes t ktij programi shkolla ka pranuar komplete t pajisjeve kontrolluese kompjuterike, robot edukativ dhekompleteprenergjidiellore,ndrsamsuesitearsimitteknikkanmarrpjesnaktiviteteprzhvillimprofesionalprtaplikuarqasjeinovative msimdhnse n programin pr arsimin teknik. tIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitAktivitete shtesRinovimi i shkollavetIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitAktivitete shtes47PEP n shKollAtPEP AlmanakkomunA E BEroVSInformacione pr shkollnNumri i nxnsve: 210 Numri i arsimtarve: 18Gjuha e msimdhnies:maqedonase Adresa: rr. Boris kidri, nr. 1, f. rusinov, 2330 BerovTelefon: +389 (0)33 448 522Aktivitete pr rinovim: Gjat pushimit veror n vitin 2007 PEP-i ka br zvendsimin e 80 dritareve t vjetra t hekurit me dritare t reja t aluminit. Komuna e ka siguruar dizajnin teknik dhe e ka kompletuar trajtimin e dritareve t dmtuara, si dhe ka instaluar pjata t metalit. Prindrit dhe arsimtart e kan ofruar punnetyrevullnetareprmontiminedritarevedheshkollakasiguruarfondeprinstalimineizolimittermiknati,rinoviminetualeteve,riparimine ventilacionit t kanalizimit dhe instalimin e ders t aluminit. Zvendsimi i atis: N vitin 2010 PEP-i e ka br rinovimin e atis dhe ka zvendsuar 750 m t pllakave t azbestit prej atis me mbules atie t re. Shkolla e ka siguruar dokumentacionin teknikdhe e ka br zvendsimin e rrufepritsit, ndrsa komuna e ka kompletuar montimin e pllakave t azbestit prej atis. Rezultatet jane: energji e rritur, eliminimi i materialeve kancerogjene, gypat nuk ngrijn gjat stins s dimrit, etj. trajnime nga hap pas hapi: Pas mbarimit t aktiviteteve t rinovimit, nnt prfaqsues t shkolls jan trajnuar pr Krijimin e ambientit efektivndrsa 11 arsimtar, dy zyrtar t shkolls, dy prfaqsues lokal dhe pes prindr jan trajnuar pr Prmirsimin e bashkpunimit me prindrit dhe me komunn. Shkolla po ashtu ka pranuar pajisje arsimore pr nxnsit e klasave t ulta si pjes e mbarimit t suksesshm t trajnimeve. ShF niKola Petrov ruSinSKiGjashtarsimtarjantrajnuarprprdorimineCMPC-stIntelitnklas.Poashtu,arsimtarjantrajnuarprprdorimineEdubuntusnprocesin msimdhnies dhe t msuarit. Pes arsimtar t matematiks dhe t shkencave natyrore jan trajnuar pr prdorimin e Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata e shkolls kan marr pjes n takimet pr vendosje t cilat ishin t organizuara nga ana e Komponentit s TIK-ut. Dy arsimtar jan trajnuar si mentor t ENPPT-s. Q nga viti 2007, tre arsimtar t matematiks dhe t shkencave natyrore jan trajnuar n dy cikle trajnimi. Po ashtu, disa arsimtar t klasave t ulta jan dhe nj zyrtar i shkolls jan trajnuar pr Metodologjit bashkkohore t msimdhnies n lmenjt e matematiks dhe njohjes s ambientit. Shkolla sht involvuar aktivitetet e Komponentit n fllim t vitit 2010. Prfaqsuesit e shkolls Zora Burovska dhe Daniela Shumanska jan trajnuar pr notim formativ. Ata si trajnues t shkolls e kan realizuar t njejtn puntori pr 13 arsimtar t lndve dhe dy zyrtar t shkolls. Staf i menaxhmentit t shkolls sht trajnuar pr planifkim t notimit dhe pr Kodin e etiks n notim. N pranver t vitit 2011, Liljana Burovska, Slave Burovski, Mirjana Belovska dhe Biljana Serdarska jan trajnuar pr notim sumativ dhe ata e kan realizuar programin e puntoris pr kolegt e tyre n shkoll. PEP certifkim: Gjithsej dy certifkata jan dhn staft shkollor t ksaj shkolle shkollaegjelbr:KjoshkolliushtbashkngjituraktivitetitShkollaeGjelbrsbashkume14 shkolla tjera, n fazn e dyt t projektit. Klub i gjelbr: Pr shkak t vetdijes s ult dhe informatave t pamjaftueshme pr rndsine e rryms elektrike,nshkollkishteproblemmeshfrytziminjoracionaltenergjis.Qllimiiprojektitishtet kontribuoj rreth ngritjes s ktyre shtjeve. Me ngritjen e vetdijes dhe blerjen e materialeve si poeve kursyese elektrike dhe dritave t neonit, shkolla e ka zvogluar kosnumimin e energjis. Klubi i Gjelbr ka marr pjes n garn Shkolla e Gjelbr pr ndrtimin e materialeve pr msim pr shkollat e tyer duke prdorur vetm materiale t recikluara pa bler asgj pr kt projekt dhe e kan ftuar mimin e tret me projektin me titull Njoftimi i organeve t lules prej modelit t br nga mbetirinat e plastiks. Modernizimimsimdhniesngaarsimiteknik:Sipjesektijprogrami,shkollakapranuarpajisje kontrolluese kompjuterike, robot edukativ dhe komplete pr energji diellore, ndrsa arsimtart e lndve teknologjike kan marr pjes n aktivitetet pr zhvillim profesional pr zbatimin e qasjeve inovative t msimdhnies n planin msimor teknologjik. Komuna e Brvenics PEP AlmAnAkRinovimi i shkollavetIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitAktivitete shtesPas rinovimit fllova ta plqej shkolln time. Sdua t msoj n ndonj qytet tjetr m. Tani shkolla sht m e mir, m e ndriuar, m e pastr, dhe m e kndshme pr t msuar.Nj nxns me prshtypjet e tij pr shkolln e rinovuar50PEP AlmanakPEP n shKollAt komunA E BrVEnicSInformacione pr shkollnNumri i nxnsve: 977Numri i arsimtarve: 69Gjuha e msimdhnies:maqedonase dhe shqipeAdresa: f. ellopek,1216 BrvenicTelefon: +389 (0)44 457 626 Aktivitete pr rinovim: PEP-i ka zvendsuar 51 dritare t vjetra dhe t dmtuara me dritare t reja t aluminit t cilat mundsojn izolim t shklqyeshm termikdhetzrit.Komunaekaprgatiturdokumentacioninteknikprprojektinezvendsimittdritarevedhepoashtuekambaruarmeremetimine mureve t dmtuara si dhe ka instaluar pllaka t metalit dhe pllaka t pragut t bra prej drurit. Shkolla ka siguruar fonde pr zvendsimin e 22 dyerve t vjetra dhe t dmtuara me dyer t reja prej metali dhe e ka kompletuar trajtimin dhe ngjyrosjen e mureve dhe tavaneve. T gjith pjesmarrsit kan punuar s bashku me qllim q ti prmirsojn kushtet pr msim n kt shkoll. N vitin e par pas implementimit t projektit, shkolla ka flluar t kursej n shpenzimet e ngrohjes, ndrsa temperaturat n klas ishin m t larta se n t kaluarn. Kjo ishte dshmi e qart se puna e prbashkt rezulton me suksese t mdha. Sot shkolla mundet q edhe m tutje ti prmirsoj kushtet pr msim me an t kursimeve t cilat i bn. trajnime nga hap pas hapi:Pasmbarimittaktivitetevetrinovimit11prfaqsuestshkollsjantrajnuarprprojektinKrijimiiambientitefektivpr msim pr fmijt e vegjlndrsa dhjet prfaqsues t shkolls dhe disa prfaqsues t komuns jan trajnuar pr: Prmirsimin e bashkpunimit t shkolls me prindrit dhe me komunn. Trajnimet jan organizuar nga ana e partnerit lokal t PEP-it Hap pas hapi. Po ashtu, pas kompletimit t trajnimeve, shkolla ka pranuar pajisje arsimore pr nxnsit e klasave t ulta. ShF 7 marSi31 arsimtar jan trajnuar pr prdorimin e CMPC-s t Intelit n klas dhe 24 arsimtar jan trajnuar pr prdorimin e Edubuntus n procesin msimdhnies dhe t msuarit. Nnt arsimtar t matematiks dhe t shkencave natyroroe jan trajnuar pr prdorimin e Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata e shkolls kan marr pjes n takimet rajonale. Dy arsimtar jan trajnuar si mentor t ENPPT-s. Kjo shkoll sht njra prej shkollave t involvuara n aktivitetet e Komponentit n vitin 2008. Gjithsej dhjet arsimtar t matematiks, kimis, fziks, biologjis dhe gjeografs jan trajnuar n dy cikle trajnimi. Poashtu,dhjetarsimtartklasavetultajantrajnuarprMetodologjitbashkkohoretmsimdhniesnlmenjtematematiksdhenjohjess ambientitN pranver t vitit 2009, trajnimi pr notim formativ sht mbajtur pr 53 arsimtar t lndve dhe pr dy zyrtar t shkollsStaf i menaxhmentit t shkolls sht trajnuar pr planifkim t notimit dhe pr ngritje t etiks n notim. Prfaqsuesit e shkolls Shermin Hasani, Qamil Tefki, Hirije Hajdari, Mersiha Bekteshi, Mirjana Petrovska, Natasha Jovevska dhe Natasha Shumenkovska jan trajnuar pr notim sumativ dhe n pranver t vitit 2011 i kan mbajtur puntorit pr kolegt e tyre, si n gjuhn maqedonase ashtu edhe n gjuhn shqipe. PEP certifkim: Gjithsej 23 certifkata jan dhn staft shkollor t ksaj shkolle. Modernizim i msimdhnies nga arsimi teknik: Si pjes e ktij programi, shkolla ka pranuar pajisje kontrolluese kompjuterike, robot edukativ dhe komplete prenergjidiellore,ndrsaarsimtartelndveteknologjikekanmarrpjesnaktivitetetprzhvillimprofesionalprzbatimineqasjeveinovativet msimdhnies n planin msimor teknologjik. N lndn e gjeografs, un prdori TIK gati n do or. Nxnsit e prdorin pr pregaditje t prezentimeve, krkime n internet, qoft si pjes e detyrave t shtpis apo puns n klas. Por m e rndsishme sht se ata e prdorin at vazhdimisht.Msuesi i gjeografs51PEP n shKollAtPEP AlmanakkomunA E BrVEnicSJan trajnuar 18 msues pr prdorim t Intel Classmate PC n klas dhe 22 msues jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu-s n procesin e msimdhnies dhe msimit. Gjasht msues t matematiks dhe shkencave natyrore jan trajnuar pr prdorim t Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata e shkolls morn pjes n takimet pr shprndarje t kompjuterve n klas. Ato kan administrator pr ThinkQuest. Shkolla sht kyur n aktivitetet e ktij komponenti si shkoll e fazs 3. Shkolla n periudhn 2009 - 2011, ka trajnuar katr msues t matematiks dhe shkencave natyrore pr prdorimin e metodologjive bashkkohore msimore n dy cikle trajnuese. Gjithashtu jan trajnuar pes msues t msimit klasor pr metodologji bashkkohore msimore n lndt e matematiks dhe njohjes s mjedisit. Shkolla flloi me aktivitetet e komponentit n muajin shkurt t vitit 2009, ku 11 msues dhe nj prfaqsues zyrtar i shkolls jan trajnuar pr notim formativ n trajnimet regjionale. N maj t vitit 2009 prfaqsues t shkolls morn pjes n trajnimin Planifkim i notimit dhe prezantimi i kodit etik t notimit. Planifkimi i prmirsimit t notimit sht kyur n planin vjetor pr pun t shkolls. Msuesit Jordanka Petrevska, Danka Dimcheska, Mira Haziri dhe Lena Gjetovska kan kryer me sukses trajnimin pr notim sumativ dhe e kan shprndar at pr kolegt tjer n gjuhn maqedonase n shkolln e tyre. Pr notim sumativ n gjuhn shqipe jan trajnuar: Islam Murtezani, Rexhep Rexhepi,Nebi Emurllahu dhe Muhamet Nesimi. Informacione pr shkollnNumri i nxnsve: 519Numri i arsimtarve: 41Gjuha e msimdhnies:maqedonase dhe shqipe Adresa: f. Stene,1216 BrvenicTelefon: +389 (0)42 321 060 ShF GoCe DellevPEP certifkim: Gjithsej 8 certifkata jan lshuar pr t punsuarit e ksaj shkolle. Modernizim i msimdhnies nga arsimi teknik: Si pjes e ktij programi shkolla ka marr komplete t pajisjeve kontrolluese kompjuterike, robot edukativ, dhekompleteprenergjidiellore,ndrsamsuesitearsimitteknikkanmarrpjesnaktiviteteprzhvillimprofesionalprtaplikuarqasjeinovative msimdhnse n programin pr arsimin teknik. tIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitAktivitete shtesNe aplikojm t gjitha metodat dhe kt e bjm n mnyr efkase. Ne kemi mundsi t mdhaja pr prdorje t metods-nxnsi n qendr, n ort e biologjis. Prdorim materijalet natyrale nga rethina, krahasojm fotograft me bim t gjalla, bjm eksperimente, prdorim organe t kafshve, prdorim burime nga interneti pr ushtrime praktike.Msues i biologjis52PEP AlmanakPEP n shKollAt komunA E BrVEnicS14 arsimtar jan trajnuar pr prdorimin e CMPC-s t Intelit n klas dhe 14 arsimtar jan trajnuar pr prdorimin e Edubuntus n procesin msimdhnies dhe t msuarit. Katr arsimtar t matematiks dhe shkencave natyrore jan trajnuar pr prdorimin e Edubuntu aplikacioneve pr lnd. Drejtori dhe administrata e shkolls kan marr pjes n takimet rajonale. Dy arsimtar jan trajnuar si mentor t ENPPT-s. Q nga viti 2009, katr arsimtar t matematiks dhe t shkencave natyrore jan trajnuar n dy cikle trajnimi. Poashtu,katrarsimtartklasavetultajantrajnuarprmetodologjitbashkkohoretmsimdhniesnlmenjtematematiksdhenjohjess ambientit. Shkolla ishte e kyur n aktivitetet e komponentit q nga fllimi i vitit shkollor 2009/2010. 13 arsimtar t lndve dhe dy zyrtar t shkolls u trajnuan pr notim formativ. Staf i menaxhmentit t shkolls sht i trajnuar n planifkimin e notimit dhe n zhvillimin e kodit pr etikn e notimit. Shkolla ka planifkuar notim t planit t zhvillimit t shkolls, vargu i notimit formativ sht rritur, nxnsit jan m t motivuar pr msim. Arsimtart e shkolls Miomir Menoski, Ruzha Veselinoska, Jasmina Markoska dhe Bore Bogdanovski e kan mbajtur trajnimin pr notim sumativ t arsimtarve tjer t shkolls n prill t vitit 2011. Informacione pr shkollnNumri i nxnsve: 418Numri i arsimtarve: 31Gjuha e msimdhnies:maqedonaseAdresa: f. Brvenic,1216 Brvenic Telefon: +389 (0)44 455 010ShF Koo raCinPEP certifkim: gjithsej 30 certifkata jan dhn staft shkollor t ksaj shkolle. Modernizimimsimdhniesngaarsimiteknik:Sipjesektijprogrami,shkollakapranuarpajisjekontrolluesekompjuterike,robotedukativdhekomplete prenergjidiellore,ndrsaarsimtartelndveteknologjikekanmarrpjesnaktivitetetprzhvillimprofesionalprzbatimineqasjeveinovativet msimdhnies n planin msimor teknologjik. tIK n arsimPrmirsimi i msimdhnies nga matematika dhe shkencat natyrorePrmirsimi i vlersimitAktivitete shtes Komuna e BogdancitPEP AlmAnAk54PEP Almanak