PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO,...
Transcript of PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA W CIEPŁO,...
PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA
W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA
GAZOWE GMINY CZERNICA NA LATA 2017 - 2032
ZAŁĄCZNIK DO UCHWAŁY RADY GMINY CZERNICA
Z DNIA ……………………………………….
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
2
SPIS TREŚCI
SPIS TREŚCI ...................................................................................................................................................................................................... 2 I. WPROWADZENIE .................................................................................................................................................................................. 4
1.1. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA ......................................................................................................................................................... 4
1.2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA .......................................................................................................................................... 4
1.3. POWIĄZANIA Z DOKUMENTAMI WYŻSZEGO SZCZEBLA ................................................................................................................ 5
1.3.1. SZCZEBEL KRAJOWY ......................................................................................................................................................... 5
1.3.2. SZCZEBEL REGIONALNY ................................................................................................................................................... 6
1.3.3. SZCZEBEL LOKALNY .......................................................................................................................................................... 6
II. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU OBJĘTEGO OPRACOWANIEM ....................................................................................................... 8 2.1. POŁOŻENIE ..................................................................................................................................................................................... 8
2.2. KLIMAT ........................................................................................................................................................................................ 10
2.3. DEMOGRAFIA ............................................................................................................................................................................. 10
2.4. ZASOBY MIESZKANIOWE ............................................................................................................................................................ 12
2.5. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA ................................................................................................................................................... 13
2.6. AKTUALNY STAN EKOLOGICZNY GMINY CZERNICA - POWIETRZE ........................................................................................... 16
2.7. OBSZARY CHRONIONE................................................................................................................................................................ 19
2.8. UTRUDNIENIA TERENOWE W ROZWOJU SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH NA TERENIE GMINY ........................................... 21
III. ZAŁOŻENIA DO PLANU ZAOPATRZENIA GMINY CZERNICA W CIEPŁO W PERSPEKTYWIE CZASOWEJ 2017 - 2032 ................. 24 3.1. STAN AKTUALNY ............................................................................................................................................................................ 24
3.2. SEKTOR MIESZKANIOWY – NOŚNIKI CIEPŁA ................................................................................................................................ 24
3.3. SEKTOR UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ – NOŚNIKI CIEPŁA ............................................................................................................. 25
3.4. SEKTOR PRZEDSIĘBIORSTW .......................................................................................................................................................... 26
3.5. PROGNOZA ZMIAN ZAPOTREBOWANIA NA CIEPŁO .................................................................................................................... 27
3.6. PLANOWANE INWESTYCJE ............................................................................................................................................................ 29
3.7. BEZPIECZEŃSTWO ZAOPATRZENIA MIESZKAŃCÓW GMINY CZERNICA W CIEPŁO .................................................................... 29
3.8. PRZEDSIĘWZIĘCIA RACJONALIZUJĄCE UŻYTKOWANIE CIEPŁA ................................................................................................... 30
3.9. KOSZTY ENERGII CIEPLNEJ ............................................................................................................................................................ 30
IV – ZAŁOŻENIA DO PLANU ZAOPATRZENIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ GMINY CZERNICA W PERSPETYWIE CZASOWEJ DO 2032 ROKU ............................................................................................................................................................................................................. 33
4.1. STAN AKTUALNY ............................................................................................................................................................................... 33
4.1.1. OŚWIETLENIE ULICZNE ........................................................................................................................................................... 34
4.2. OCENA STANU SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO ............................................................................................................... 35
4.3. PROGNOZA ZMIAN ZAOPATRZENIA NA ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ ................................................................................................ 35
4.4. PLANOWANE INWESTYCJE ............................................................................................................................................................ 37
4.5. AKTUALNE TARYFY DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ ......................................................................................................................... 37
4.6. BEZPIECZEŃSTWO ZAOPATRZENIA MIESZKAŃCÓW GMINY CZERNICA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ ......................................... 40
4.7. PRZEDSIĘWZIĘCIA RACJONALIZUJĄCE UŻYTKOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ ........................................................................ 41
V – ZAŁOŻENIA DO PLANU ZAOPATRZENIA W GAZ GMINY CZERNICA W PERSPEKTYWIE CZASOWEJ 2017 - 2032 ............................... 44 5.1. OCENA STANU AKTUALNEGO .......................................................................................................................................................... 44
5.2. PROGNOZA ZMIAN ZAPOTRZEBOWANIA NA GAZ .......................................................................................................................... 47
5.3. PLANOWANE INWESTYCE ................................................................................................................................................................ 48
5.4. AKTUALNE TARYFY DLA GAZU ......................................................................................................................................................... 48
5.5. BEZPIECZEŃSTWO ZAOPATRZENIA MIESZKAŃCÓW GMINY czernica W GAZ ............................................................................... 50
5.6. PRZEDSIĘWZIĘCIA RACJONALIZUJĄCE UŻYTKOWANIE GAZ ........................................................................................................... 51
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
3
VII. WSPÓŁPRACA Z SĄSIEDNIMI GMINAMI W ZAKRESIE GOSPODARKI ENERGETYCZNEJ ...................................................................... 52 VIII. ANALIZA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA LOKALNYCH I ODNAWIALNYCH ZASOBÓW ENERGII ....................................................... 55
8.1. ENERGIA GEOTERMALNA................................................................................................................................................................. 58
8.1.1. POMPY CIEPŁA ......................................................................................................................................................................... 58
8.2. ENERGIA SŁONECZNA....................................................................................................................................................................... 63
8.3. ENERGIA Z BIOMASY ........................................................................................................................................................................ 70
8.4. ENERGIA WIATRU ............................................................................................................................................................................. 71
8.5. ENERGIA WODY ................................................................................................................................................................................ 74
8.6. ENERGIA BIOGAZU ........................................................................................................................................................................... 75
IX. STOSOWANIE ŚRODKÓW POPRAWY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ W ROZUMIENIU USTAWY Z DNIA 15 KWIETNIA 2011 R. O EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ ................................................................................................................................................................ 77 X. PROGRAM POPRAWY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ DLA BUDYNKÓW GMINNYCH ...................................................................... 80
10.1. DZIAŁANIA OGRANIZACYJNE I ZARZĄDCZE ................................................................................................................................... 80
10.2. DZIAŁANIA EDUKACYJNE ................................................................................................................................................................ 82
10.3. DZIAŁANIA INWESTYCYJNE ............................................................................................................................................................ 82
XI. MONITORING ........................................................................................................................................................................................... 84 XIII. PODSUMOWANIE .................................................................................................................................................................................. 87 SPIS TABEL ..................................................................................................................................................................................................... 89 SPIS RYSUNKÓW ........................................................................................................................................................................................... 89 SPIS WYKRESÓW ........................................................................................................................................................................................... 90 ZAŁĄCZNIK I – SCHEMAT SIECI ENERGETYCZNEJ ........................................................................................................................................ 91 ZAŁĄCZNIK II – SCHEMAT SIECI GAZOWEJ .................................................................................................................................................. 92 ZAŁĄCZNIK III – PISMA DOTYCZĄCE WSPÓŁPRACY Z GMINAMI ............................................................................................................... 93
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
4
I. WPROWADZENIE
1.1. CEL I ZAKRES OPRACOWANIA
Niniejszy dokument opracowany jest w oparciu o art.7, ust. 1 pkt 3 ustawy o samorządzie
gminnym oraz art. 19 ustawy „Prawo energetyczne”, zgodnie z którym obowiązkiem Wójta jest
opracowanie projektu założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa
gazowe.
Projekt założeń sporządza się dla obszaru gminy co najmniej na okres 15 lat i aktualizuje co
najmniej raz na 3 lata. Perspektywa niniejszego dokumentu to lata 2017-2032 i zawiera on:
Ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe;
Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw
gazowych;
Możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii,
z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w odnawialnych źródłach
energii, energii elektrycznej i ciepła użytkowego wytwarzanych w kogeneracji oraz
zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych;
Możliwości stosowania środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu
ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej;
Zakres współpracy z sąsiednimi gminami.
1.2. PODSTAWA PRAWNA OPRACOWANIA
Podstawę opracowania stanowią:
Umowa z dnia 20 grudnia 2016 r. pomiędzy Gminą Czernica, a firmą EKO – GEO GLOB
siedzibą w Pawłowicach, przy ul. Wrzosowej 7.
Ustawa z dnia 10 kwietnia 1997 r. Prawo energetyczne (tekst Dz.U. 2017 poz. 220 ze
zmianami) .
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. 2015 poz. 2167 ze
zmianami).
Ustawa z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz.U. 2016 poz. 672, ze
zmianami).
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
5
Ustawa z dnia 27 marca 2003 r. o planowaniu i zagospodarowaniu przestrzennym
(opracowano na podstawie Dz. U. z 2015 poz. 199 ze zmianami).
Polityka energetyczna Polski do 2030 r. Uchwała Nr 202/2009 Rady Ministrów z dnia 10
listopada 2009 r.
Directive 2006/32/EC of the European Parliament and of the Council of 5 April 2006 on
energy end-use efficiency and energy services and repealing Council Directive 93/76/EEC
[Official Journal L 114 of 27/04/2006] – dokument w języku polskim: Dyrektywa
2006/32/WE Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 5 kwietnia 2006r. w sprawie
efektywności końcowego wykorzystania energii i usług energetycznych; Dziennik
Urzędowy Unii Europejskiej; L 114/64; 27.04.2006 r.
1.3. POWIĄZANIA Z DOKUMENTAMI WYŻSZEGO SZCZEBLA
1.3.1. SZCZEBEL KRAJOWY
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy
Czernica na lata 2017 – 2032 jest spójny z dokumentami na szczeblu krajowym, przedstawionymi
poniżej.
Narodowy program rozwoju gospodarki niskoemisyjnej (przyjęty 4 sierpnia 2015 r. przez
Ministerstwo Gospodarki w wersji projektu do konsultacji społecznych.)
Polityka Energetyczna Polski do 2030 roku, która formułuje doktrynę polityki
energetycznej Polski wraz z długoterminowymi kierunkami działań, w tym prognozę
zapotrzebowania na paliwa i energię do 2030 r.
Polityka energetyczna Polski do 2050 roku – projekt.
Krajowy Plan Działań dotyczący efektywności energetycznej.
Krajowy Plan Działania w zakresie energii ze źródeł odnawialnych.
Strategia „Bezpieczeństwo Energetyczne i Środowisko – perspektywa do 2020 roku”.
Krajowy Program Ochrony Powietrza (wersja II – poprawiona).
Polityka Klimatyczna Polski.
Krajowy plan gospodarki odpadami 2022.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
6
1.3.2. SZCZEBEL REGIONALNY
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy
Czernica na lata 2017 – 2032 jest spójny z dokumentami na szczeblu regionalnym, wymienionymi
poniżej.
Strategia rozwoju województwa dolnośląskiego do roku 2020.
Plan Zagospodarowania przestrzennego województwa dolnośląskiego.
Regionalnego Programu Operacyjnego dla Województwa Dolnośląskiego na lata 2014 –
2020.
Aktualizacja studium przestrzennych uwarunkowań rozwoju energetyki wiatrowej
w województwie dolnośląskim 2011.
Strategia Rozwoju Powiatu Wrocławskiego do 2020 roku.
1.3.3. SZCZEBEL LOKALNY
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe Gminy
Czernica na lata 2017 - 2032 jest spójny z dokumentami na szczeblu lokalnym, przedstawionymi
poniżej.
Miejscowe Plany Zagospodarowania Przestrzennego
W opracowanych Miejscowych Planach Zagospodarowania Przestrzennego na terenie gminy
Czernica realizowane są zapisy odnośnie kierunków modernizacji i rozbudowy sieci infrastruktury
technicznej, m.in w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe oraz
zwiększeniem odnawialnych źródeł energii.
Plan gospodarki niskoemisyjnej dla Gminy Czernica
W dokumencie zaplanowano działania, które przyczynią się do zmniejszenia zapotrzebowania na
energię na terenie gminy.
Do działań tych należą m.in.: termomodernizacja budynków, wymiana nieefektywnych kotłów
oraz działania edukacyjne.
Realizacja działań pozwoli osiągnąć w gminie redukcję emisji o ok. 24% w porównaniu z rokiem
bazowym.
Strategia z elementami planowania rozwoju lokalnego Gmina Czernica na lata 2014-2025
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
7
W dokumencie przedstawiony cel strategiczny spójny z założeniami niniejszego dokumentu:
CEL STARTEGICZNY 5.
Sprawna, dobrej jakości infrastruktura techniczna
Cel operacyjny: Pełna gazyfikacja gminy
1. Bieżąca współpraca z przedsiębiorstwem gazowniczym na terenach inwestycyjnych.
Studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego Gminy Czernica
Zaopatrzenie w energię elektryczną oraz rozbudowę sieci elektroenergetycznych należy prowadzić
zgodnie z przyrostem terenów zainwestowanych (przyrostem odbiorców) oraz dopuszczając
tworzenie lokalnych źródeł zasilania (w tym np. elektrownia wodna w Ratowicach).
Dla sieci i urządzeń elektroenergetycznych należy zachować strefy ochronne, zgodnie
z obowiązującymi przepisami. Dopuszcza się też lokalizację sieci i urządzeń o znaczeniu
ponadlokalnym, w tym określonej na rysunku Studium pt.: „Kierunki rozwoju przestrzennego”
linii elektroenrgetycznej najwyższego i wysokiego napięcia (NN, WN), dwutorowej,
dwunapięcieowej (400 kV, 110 kV) z torem 400 kV relacji Pasikurowice-Wrocław i z torem 110 kV
relacji Pasikurowice-Bielany Wrocławskie wraz ze strefą ograniczeń w użytkowaniu o szerokości
70 metrów (po 35 metrów od osi linii w obu kierunkach). Ograniczenia w tej strefie mogą dotyczyć:
lokalizacji budynków mieszkalnych i innych obiektów budowlanych, sadzenia drzew i zalesień,
a w ich bezpośrednim sąsiedztwie również wysokich konstrukcji oraz stacji paliw i innych
obiektów, dla których wyznaczane są strefy zagrożenia wybuchem.
Zaopatrzenie w gaz – budowa sieci rozdzielczej (gazyfikacja terenów osadniczych i koncentracji
aktywności gospodarczej) – należy prowadzić w zależności od zgłaszanych potrzeb.W przypadku
przeprowadzenia przez teren gminy gazociągów przesyłowych wysokiego ciśnienia należy
zabezpieczyć strefy ochronne (strefy kontrolowane) o szerokości zgodnej z przepisami
szczególnymi.
Zaopatrzenie w ciepło – zaleca się preferować proekologiczne systemy ogrzewania, w tym
niekonwencjonalne i oparte na odnawialnych surowcach energetycznych.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
8
II. CHARAKTERYSTYKA OBSZARU OBJĘTEGO OPRACOWANIEM
2.1. POŁOŻENIE
Gmina Czernica położona jest we wschodniej części województwa dolnośląskiego oraz
w północno-zachodniej części powiatu wrocławskiego. Sąsiaduje bezpośrednio z miastem
Wrocław oraz z gminami: Długołęka, Oleśnica (gmina wiejska), Jelcz-Laskowice, Oława (gmina
wiejska) i Siechnica. Pod względem fizyczno-geograficznym gmina położona jest
w zasięgu Pradoliny Wrocławskiej (Doliny Odry) oraz Równiny Psiego Pola i Jelczańskiej,
stanowiących Część Równiny Wrocławskiej (Równiny Oleśnickiej).
Teren obszaru jest dość płaski, a wysokości nad poziomem morza wahają się w granicach 120 -
130 m n.p.m. Gmina Czernica wchodzi częściowo w skład strefy funkcjonalnej miasta Wrocławia i
stanowi część aglomeracji wrocławskiej.
Cała jednostka administracyjna zajmuje blisko 83,6 km2 (8 363 ha), co stanowi 4% województwa
dolnośląskiego i 7,5 % powierzchni powiatu wrocławskiego.
Granice administracyjne gminy przedstawiono na poniższym rysunku.
RYSUNEK 1. GRANICE ADMINISTRACYJNE GMINY CZERNICA. Źródło: http://www.kmpsp.wroclaw.pl
Gmina administracyjnie podzielona jest na 13 sołectw, scharakteryzowanych poniżej.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
9
TABELA 1. SOŁECTWA NA TERENIE GMINY CZERNICA WRAZ Z POWIERZCHNIĄ.
Lp. Nazwa sołectwa Powierzchnia
1 Chrząstawa Mała 1 088
2 Chrząstawa Wielka 1 704
3 Czernica 542
4 Dobrzykowice 787
5 Gajków 536
6 Jeszkowice 522
7 Kamieniec Wrocławski 700
8 Krzyków 194
9 Łany 134
10 Nadolice Małe 190
11 Nadolice Wielkie 834
12 Ratowice 527
13 Wojnowice 660
Źródło:www.czernica.pl
Położenie gminy na tle powiatu wrocławskiego przedstawia poniższy rysunek.
RYSUNEK 2. LOKALIZACJA GMINY CZERNICA NA TLE POWIATU WROCŁAWSKIEGO.
Źródło: https://www.osp.org.pl
Użytkowanie gminy Czernica zostało przedstawione w poniżej tabeli. Największy udział
w bilansie gminy mają użytki rolne – prawie 64% powierzchni gminy.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
10
TABELA 6. STRUKTURA UŻYTKOWANIA GRUNTÓW NA TERENIE GMINY CZERNICA, STAN NA 2014 R.
Kierunek wykorzystania gruntu Powierzchnia [ha] % powierzchni
gminy
Użytki rolne ogółem, w tym grunty orne
8 363 5 356
64,0 %
Grunty leśne oraz zadrzewione i zakrzewione 1 733 20,7 %
Grunty pod wodami 292 3,5 %
Grunty zabudowane i zurbanizowane 832 9,9 %
Nieużytki 94 1,1 %
Tereny różne 56 0,7 %
Źródło: Bank Danych Lokalnych - GUS, stan na 31.12.2014 r.
2.2. KLIMAT
Gmina Czernica leży w jednym z najcieplejszych regionów Polski. Średnia temperatura
roku wynosi +8°C. Zimy są łagodne (średnia temperatura stycznia wynosi – 1,5°C), lata są cieple
(średnia temperatura lipca wynosi + 18,8°C). Przeważają wiatry zachodnie (nawiew znad
Wrocławia), przy znacznym udziale wiatrów wschodnich (nawiew znad Jelcza-Laskowic). Średnia
roczna suma opadów to 550-600 mm, względnie mała ilość opadów nawalnych. Mikroklimat
lokalny jest na ogół korzystny, co sprzyja osadnictwu oraz uprawie podstawowych roślin – okres
wegetacyjny rozpoczyna się 26 marca i kończy 8 listopada.
2.3. DEMOGRAFIA
Jednym z głównych uwarunkowań rozwoju gminy, jest liczba jego mieszkańców. Liczba
ludności w gminie Czernica sukcesywnie rośnie. Średnioroczny trend zmian wyniósł 2,06 %.
WYKRES 1: LICZBA MIESZKAŃCÓW GMINY CZERNICA W LATACH 2010 – 2015.
Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS.
11 696
12 18612 530
13 03213 357
13 856
10 500
11 000
11 500
12 000
12 500
13 000
13 500
14 000
14 500
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Liczba mieszkańców
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
11
Prognoza liczby mieszkańców w latach 2016 – 2032 zakłada dalszy wzrost. Została opracowana
na podstawie średniorocznego trendu zmian zaobserwowanego w latach 2010 – 2015.
Prognozę wzrostu liczby mieszkańców do 2032 roku można tłumaczyć bezpośrednim sąsiedztwem
dużego miasta Wrocławia. Ludność napływowa pochodząca z tego terenu szuka cichego
i komfortowego miejsca do zamieszkania z dala od miejskiego hałasu.
WYKRES 2. PROGNOZA LICZBY MIESZKAŃCÓW CZERNICA DO 2032 ROKU. Źródło: Opracowanie własne.
Pozostałe dane demograficzne dotyczące gminy Czernica zostały przedstawione w poniższej
tabeli.
TABELA 2. DANE DEMOGRAFICZNE DLA GMINY CZERNICA.
Parametr Jednostka Wartość (2014 r.) Wartość (2015r.)
Ludność wg płci
Liczba kobiet osoba
6 768 6 997
Liczba mężczyzn 6 589 6 859
Wskaźnik modułu gminnego
Gęstość zaludnienia osoba/km2 160 166
Zmiana liczby ludności na 1 000 mieszkańców
osoba 24,5 36,6
Udział ludności według ekonomicznych grup wieku w % ludności ogółem
W wieku przedprodukcyjnym
%
22,2 22,2
W wieku produkcyjnym 63,9 63,5
W wieku poprodukcyjnym 14,0 14,3
Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS.
14
14
1
14
43
2
14
72
9
15
03
2
15
34
1
15
65
7
15
97
9
16
30
8
16
64
3
16
98
5
17
33
4
17
69
1
18
05
5
18
42
6
18
80
5
19
19
2
19
58
7
2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 1 9 2 0 2 0 2 0 2 1 2 0 2 2 2 0 2 3 2 0 2 4 2 0 2 5 2 0 2 6 2 0 2 7 2 0 2 8 2 0 2 9 2 0 3 0 2 0 3 1 2 0 3 2
PROGNOZA LICZBY MIESZKAŃCÓW
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
12
Na terenie gminy Czernica kształtują się korzystne trendy demograficzne. Odsetek mieszkańców
w wieku produkcyjnym jest bardzo wysoka.
2.4. ZASOBY MIESZKANIOWE
Na terenie gminy dominuje zabudowa jednorodzinna. Zarówno liczba budynków, jak
i mieszkań na terenie gminy zwiększa się regularnie od 2010 roku. Wzrasta również ich przeciętna
powierzchnia oraz powierzchnia użytkowa mieszkania na jedną osobę.
TABELA 3. WSKAŹNIKI STRUKTURY MIESZKANIOWEJ NA TERENIE GMINY CZERNICA W LATACH 2010 – 2015.
Wskaźniki struktury mieszkaniowej [m2]
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Liczba budynków mieszkalnych 2 987 3 686 3 854 4 067 4 222 4 413
Liczba mieszkań 3 965 4 160 4 336 4 564 4 790 5 020
Przeciętna powierzchnia użytkowa 1 m2
115,6 116,5 117,4 118,1 117,8 118,2
Przeciętna powierzchnia użytkowa mieszkania na jedną osobą
39,2 39,8 40,6 41,4 42,3 42,8
Źródło: Opracowanie na podstawie danych GUS.
Podczas analizy sytuacji mieszkaniowej w gminie konieczna jest ocena stanu jakości
mieszkań, a głównie wyposażenia ich w różnego rodzaju instalacje. Jak wynika z poniższej tabeli
wyposażenie w instalacje techniczno – sanitarne z roku na rok wzrasta.
TABELA 4. PROCENT MIESZKAŃ NA TERENIE GMINY WYPOSAŻONYCH W INSTALACJE TECHNICZO – SANITARNE.
Wyposażenie w instalacje [%] 2010 2011 2012 2013 2014 2015
Wodociąg 98,6 98,7 98,7 98,8 98,9 98,9
Łazienka 95,1 95,4 95,6 95,8 96,0 96,2
Centralne ogrzewanie 88,5 89,2 89,6 90,1 90,6 91,0
Źródło: Opracowanie na podstawie danych GUS.
Prognozowaną liczbę mieszkań do roku 2032 przedstawiono na poniższym wykresie. O dynamice
rozwoju zabudowy mieszkaniowej na terenie Czernicy decyduje lokalizacja w sąsiedztwie
potężnego ośrodka miejskiego jakim jest Wrocław. Gmina Czernica określana jest potocznie
sypialnią miasta Wrocławia.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
13
WYKRES 3: PROGNOZOWANA LICZBA MIESZKAŃ NA TERENIE GMINY CZERNICA DO ROKU 2032.
Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS.
W związku ze wzrostem liczby mieszkań na terenie gminy Czernica wzrasta także powierzchnia
ogólna mieszkań [m2]. W roku 2010 ogólna powierzchnia użytkowa zasobu mieszkaniowego
gminy wynosiła 458 275 m2, natomiast w roku 2015 była to łączna powierzchnia równa 593 336
m2.
WYKRES 4: OGÓLNA POWIERZCHNIA UŻYTKOWA MIESZKAŃ NA TERENIE GMINY CZERNICA W LATACH 2010-2015.
Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS.
2.5. DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA
Czernica należy do gmin o charakterze rolniczym. W przeciągu ostatnich 9 lat nastąpił
jednak dynamiczny rozwój sektora prywatnego.
5 120 5 222 5 326 5 433 5 542 5 653 5 766 5 881 5 999 6 119 6 241 6 366 6 493 6 623 6 756 6 891 7029
0
1 000
2 000
3 000
4 000
5 000
6 000
7 000
8 000
2016 2017 2018 2019 2020 2021 2022 2023 2024 2025 2026 2027 2028 2029 2030 2031 2032
Prognoza liczby mieszkań
458 275484 530
508 940539 045
564 411593 336
0
100 000
200 000
300 000
400 000
500 000
600 000
700 000
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Ogólna powierzchnia mieszkań
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
14
Liczba podmiotów gospodarczych w ostatnich latach na terenie gminy Czernica została
przedstawiona na poniższym wykresie. Z roku na rok liczba zarejestrowanych podmiotów
znacznie wzrasta.
WYKRES 5: LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH NA TERENIE GMINY CZERNICA.
Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS.
Szczegółowy podział podmiotów gospodarczych na terenie Gminy Czernica przedstawiono
w poniższej tabeli.
TABELA 5: PODMIOTY WG PKD 2007 I RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI.
Podmioty wg PKD 2007 i rodzajów działalności 2015
OGÓŁEM 1 746
A. Rolnictwo, leśnictwo, łowiectwo i rybactwo 7
B. Górnictwo i wydobywanie 1
C. Przetwórstwo przemysłowe 159
D. Wytwarzanie i zaopatrywanie w energię elektryczną, gaz, parę wodną, gorącą wodę i powietrze do układów klimatyzacyjnych
12
E. Dostawa wody; gospodarowanie ciekami i odpadami oraz działalność związana z rekultywacją
252
F. Budownictwo 353
G. Handel hurtowy i detaliczny; naprawa pojazdów samochodowych, włączając motocykle
103
H. Transport i gospodarka magazynowa 42
I. Działalność związana z zakwaterowaniem i usługami gastronomicznymi 7
J. Informacja i komunikacja 97
K. Działalność finansowa i ubezpieczeniowa 64
L. Działalność związana z obsługą rynku nieruchomości 27
1 1821 284
1 4361 544
1 6541 746
0
200
400
600
800
1 000
1 200
1 400
1 600
1 800
2 000
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Liczba podmiotów gospodarczych
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
15
M. Działalność profesjonalna, naukowa i techniczna 249
N. Działalność w zakresie usług administrowania i działalność wspierająca
54
cO. Administracja publiczna i obrona narodowa; obowiązkowe zabezpieczenia społeczne
5
P. Edukacja 69
Q. Opieka zdrowotna i pomoc społeczna 137
R. Działalność związana z kulturą, rozrywką i rekreacją 27
S. Pozostała działalność usługowa w tym sekcja T. Gospodarstwa domowe zatrudniające pracowników; gospodarstwa domowe produkujące wyroby i świadczące usługi na własne potrzeby
42
Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS.
Podmioty gospodarcze z sekcji F stanowią 20,2 % wszystkich zarejestrowanych podmiotów na
terenie gminy Czernica i mają największy udział w bilansie podmiotów gospodarczych.
Biorąc pod uwagę trend lat poprzednich (przy analizie wzięto pod uwagę liczbę podmiotów
w latach 2010 – 2015), liczba podmiotów gospodarczych działających na terenie Gminy Czernica
na podstawie prognozy będzie stale wzrastać. Poniższy wykres prezentuje wyznaczoną do roku
2032 prognozę liczby podmiotów gospodarczych.
WYKRES 6: PROGNOZA ILOŚCI PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH ZAREJESTROWANYCH NA TERENIE GMINY CZERNICA DO ROKU
2032. Źródło: Bank Danych Lokalnych, GUS.
Prognozuje się zatem, że do roku 2032 liczba podmiotów prowadzących działalność gospodarczą
wzrośnie do 2 298 podmiotów.
1 6
86
1 7
19
1 7
53
1 7
87
1 8
22
1 8
58
1 8
94
1 9
31
1 9
69
2 0
07
2 0
46
2 0
86
2 1
27
2 1
69
2 2
11
2 2
54
2 2
98
2 0 1 6 2 0 1 7 2 0 1 8 2 0 1 9 2 0 2 0 2 0 2 1 2 0 2 2 2 0 2 3 2 0 2 4 2 0 2 5 2 0 2 6 2 0 2 7 2 0 2 8 2 0 2 9 2 0 3 0 2 0 3 1 2 0 3 2
PROGNOZA LICZBY PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
16
Do największych przedsiębiorstw na terenie gminy Czernica można zaliczyć:
Drukarnia PRINT w Dobrzykowicach,
Stacja Kontroli Pojazdów Dunajscy Nadolice Wielkie,
KER+3MR Nadolice Wielkie,
Tekstylia sp.j. Grochowski,
Tesco Gajków,
VEII Sp. zo.o. Nadolice Wielkie,
Wojskowe Zakłady Łączności Czernica,
Euro-Sen Chrząstawa Wielka,
Piekarnia i Cukiernia Biskupin Łany,
Perfecta. Centrum reklamy. Łany,
Ventana Polska Sp. z o.o.,
DINO Kamieniec Wrocławski,
Max Kamieniec Wrocławski,
SYNPEKO Sp. z o.o. Dobrzykowice,
New-Tech Dobrzykowice,
Archem Sp. z o.o. Łany,
Vega System. Produkcja i salon meblowy Kamieniec Wrocławski,
Pawana Sp. z o.o. Gajków.
2.6. AKTUALNY STAN EKOLOGICZNY GMINY CZERNICA - POWIETRZE
Zgodnie z art. 25 ust. 2 ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. Prawo ochrony środowiska (Dz. U.
z 2016 r., poz. 672 t.j. ze zm.), Państwowy Monitoring Środowiska stanowi systemem pomiarów,
ocen i prognoz stanu środowiska oraz gromadzenia, przetwarzania i rozpowszechniania
informacji o środowisku. Podstawowym celem monitoringu jakości powietrza jest uzyskanie
informacji o poziomach stężeń substancji w otaczającym powietrzu oraz wyników ocen jakości
powietrza.
W celu oceny jakości powietrza na terenie województwa dolnośląskiego, wyznaczono 4 strefy,
przedstawione poniżej. Teren gminy Czernica został zliczony do strefy dolnośląskiej.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
17
Wyniki klasyfikacji stref jakości powietrza wynikające z Oceny jakości powietrza na terenie
województwa dolnośląskiego w 2015 roku z uwzględnieniem kryteriów ustanowionych
w celu ochrony zdrowia ludzkiego oraz ochrony roślin, przedstawiono w poniższych tabelach.
Zestawienie wszystkich wynikowych klas strefy dolnośląskiej z uwzględnieniem kryterium
ochrony zdrowia, zostało przedstawione w poniższej tabeli.
TABELA 6. WYNIKOWE KLASY STREFY DOLNOŚLĄSKIEJ DLA POSZCZEGÓLNYCH ZANIECZYSZCZEŃ, UZYSKANE W OCENIE
ROCZNEJ ZA 2015 R. DOKONANEJ Z UWZGLĘDNIENIEM KRYTERIÓW USTANOWIONYCH W CELU OCHRONY ZDROWIA.
Nazwa strefy
Symbol klasy wynikowej
Strefa dolnośląska (PL0204)
SO2 NO2 PM10 Pb C6H6 CO O3 As Cd Ni B(a)P PM2.5
A A C A A A C C A A C C
Źródło: Ocena poziomów substancji w powietrzu oraz wyniki klasyfikacji stref województwa dolnośląskiego za rok 2015.
Wynik oceny strefy dolnośląskiej za rok 2015, w której położona jest gmina Czernica,
wskazuje, że dotrzymane są poziomy dopuszczalne lub poziomy docelowe substancji
w powietrzu (klasa A) ustanowione ze względu na ochronę zdrowia dla następujących
zanieczyszczeń:
dwutlenku siarki,
dwutlenku azotu,
ołowiu,
benzenu,
tlenku węgla,
kadmu,
niklu.
Roczna ocena jakości powietrza w województwie dolnośląskim, dla strefy dolnośląskiej
wskazała, iż przekroczone zostały dopuszczalne poziomy dla:
pyłu PM10,
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
18
pyłu PM2.5,
arsenu,
ozonu,
benzo(a)pirenu.
Dla pięciu wyżej wymienionych zanieczyszczeń strefa dolnośląska, w tym gmina Czernica,
otrzymała klasę C, dla której konieczne jest opracowanie programów ochrony powietrza. Należy
jednak pamiętać, że strefa dolnośląska nie wykazuje jednolitości na całym swoim obszarze, pod
względem zanieczyszczeń.
Zestawienie wszystkich wynikowych klas strefy dolnośląskiej z uwzględnieniem kryterium
ochrony roślin, zostało przedstawione w poniższej tabeli.
TABELA 7. WYNIKOWE KLASY STREFY DOLNOŚLĄSKIEJ DLA POSZCZEGÓLNYCH ZANIECZYSZCZEŃ, UZYSKANE W OCENIE
ROCZNEJ ZA 2015 R. DOKONANEJ Z UWZGLĘDNIENIEM KRYTERIÓW USTANOWIONYCH W CELU OCHRONY ROŚLIN.
Nazwa strefy Symbol klasy wynikowej
Strefa dolnośląska
(PL0204)
SO2 NO2 O3
A A C
Źródło: Ocena poziomów substancji w powietrzu oraz wyniki klasyfikacji stref województwa dolnośląskiego za rok 2015.
Ze względu na kryteria ustanowione w celu ochrony roślin dla strefy dolnośląskiej przekroczone
zostały stężenia ozonu.
Za poziom stężeń pyłu zawieszonego PM10, a także benzo(α)pirenu na terenie gminy,
w największym stopniu odpowiedzialna jest emisja powierzchniowa i w mniejszym stopniu emisja
napływowa.
Analizując rozkład stężeń pyłów zawieszonych PM10 widoczny jest wyraźny wzrost
występowania wysokich stężeń w miesiącach chłodnych, co jest związane ze spalaniem paliw
stałych w celach grzewczych, a także częściowo z występującymi niekorzystnymi warunkami
meteorologicznymi jak cisze i inwersje termiczne. Najważniejszymi źródłami emisji na terenie
gminy, przyczyniającymi się do występowania przekroczeń, są źródła powierzchniowe
(indywidualne systemy grzewcze na paliwo stałe – węgiel), a także źródła liniowe (ciągi
komunikacyjne).
Emisja ze źródeł indywidualnych (obszar mieszkalnictwo) na terenie gminy ma duże znaczenie
dla występowania przekroczeń ze względu na:
stosowanie przestarzałych instalacji o niewielkiej mocy i niskiej sprawności,
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
19
duży udział indywidualnego ogrzewania węglowego,
zła i niedostosowana do rodzaju kotła jakość paliwa,
niską świadomość ekologiczną mieszkańców w zakresie zanieczyszczenia powietrza,
niską stopę życiową części społeczeństwa – spalanie paliwa gorszej jakości lub odpadów.
Stężenia benzo(α)pirenu, pochodzącego przede wszystkim ze spalania paliw stałych, wykazują
wyraźny wzrost występowania wysokich stężeń (przekroczeń) w miesiącach chłodnych, co jest
związane częściowo z wstępującymi niekorzystnymi warunkami meteorologicznymi (cisze
i inwersje termiczne). Najważniejszymi źródłami emisji na terenie gminy, przyczyniającymi się do
występowania przekroczeń, są źródła powierzchniowe (indywidualne systemy grzewcze na
paliwo stałe – węgiel).
Jako przyczyny przekroczenia dopuszczalnych wartości pyłów i B(α)P należy wskazać:
emisję ze źródeł powierzchniowych związanych ze zużyciem paliw stałych (np. węgiel,
drewno) na cele komunalne i bytowe,
emisję liniową związaną z ruchem samochodowym – dotyczy to w szczególności
pojazdów ze starymi silnikami diesla,
emisję ze źródeł spoza gminy (emisja napływowa),
emisję ze źródeł punktowych związanych z dużymi instalacjami spalania paliw (np. kotły,
piece przemysłowe) oraz ze źródłami technologicznymi,
emisję wtórną zanieczyszczeń pyłowych z powierzchni odkrytych, np. dróg, chodników
i boisk,
niekorzystne warunki meteorologiczne, szczególnie w chłodnej porze roku.
Przyczyną przekroczeń stężeń ozonu troposferycznego są przede wszystkim naturalne procesy
związane z fotochemicznymi przekształceniami zanieczyszczeń obecnych w atmosferze
pochodzenia naturalnego oraz antropogenicznego (przede wszystkim NOx). Stężenia ozonu
wykazują wzrost częstości przekroczeń w miesiącach letnich, spowodowany intensywnym
promieniowaniem słonecznym oraz wysoką temperaturą.
2.7. OBSZARY CHRONIONE
Na obszarze gminy Czernica zlokalizowane są następujące formy ochrony przyrody:
obszary Natura 2000,
pomniki przyrody.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
20
Obszar Natura 2000 Lasy Grędzińskie (PLH020081) - Lasy Grędzińskie znajdują się na obszarze
zbudowanym z glin zwałowych oraz utworów rzecznego pochodzenia, stanowią je piaski, żwiry
i mady rzeczne. Gleby tego terenu to mady rzeczne, gleby brunatne, czarne ziemie oraz gleby
murszowe i gruntowoglejowe. Całość obszaru leży w obrębie doliny Widawy oraz terenów doń
przyległych.
Najistotniejszym walorem przyrodniczym jest rozległy obszar lasów z licznymi przestojami oraz
z wydzieleniami ze starodrzewiem.
Występują tu liczne gatunki chronione jak: goryczka wąskolistna Gentiana pneumonanthe,
nasięźrzał pospolity Ophioglossum vulgatum, podkolan biały Platanthera bifolia, wawrzynek
wilczełyko Daphne mezereum i inne. Wśród zwierząt na uwagę zasługują liczna populacja trzepli
zielonej oraz jedno z 4 znanych obecnie z Dolnego Śląska stanowisk przelatki aurinii; występują
tu ponadto 3 gatunki modraszkowatych, pachnica dębowa i kozioróg dębosz. Fauna ssaków
i płazów jest typowa dla niżowych dolin rzecznych Dolnego Śląska - występują tu traszka
grzebieniasta, kumak nizinny, wydra i bóbr.
Obszar Natura 2000 Grądy w Dolinie Odry (PLH020017) - Obszar obejmuje kilka kompleksów
leśnych w dolinie Odry pomiędzy Wrocławiem a Oławą. Do obszaru włączono również fragmenty
samej doliny rzecznej. Teren o dużej mozaice siedlisk - od suchych muraw i fragmentów borów
na wydmach piaszczystych po roślinność wodną i szuwarową starorzeczy i oczek wodnych. Duża
cześć fitocenoz łęgowych jest przekształcona w wyniku odcięcia od zalewów po obwałowaniu
koryta Odry, jednak przy największych powodziach są one zalewane. Śródleśne polany
wyróżniają się bogatą florą, a ich najcenniejsze fragmenty zachowały się na terenach
wodonośnych Wrocławia.
Obszar Natura 2000 Grądy Odrzańskie (PLB020002)- Znajdują się tu liczne cieki wodne, stare
koryta rzeczne, pozostałości rozlewisk i stawów. Teren jest silnie zmeliorowany.
Dolina pokryta jest lasami, łąkami, pastwiskami i polami uprawnymi. Lasy składają się przede
wszystkim z drzewostanów dębowo-grabowych, jednakże zachowały się małe płaty zadrzewień
olszowo-wiązowych i wierzbowo-topolowych.
Stwierdzono tu występowanie 113 gatunków lęgowych ptaków. Jako duży i zwarty obszar
łęgowych i grądów powstałych na łęgach, lasy te stanowią jedną z ostatnich ostoi dla wielu
gatunków ptaków mających bardzo ograniczony zasięg występowania w kraju lub zagrożonych
wyginięciem.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
21
Na terenie gminy Czernica znajduje się 5 pomników przyrody w postaci drzew (w tym jeden bez
nazwy oraz pozostałe cztery o następujących nazwach: Bolesław IV Kędzierzawy, Bolesław I
Chrobry, Bolesław II Śmiały, Bolesław III Krzywousty).
2.8. UTRUDNIENIA TERENOWE W ROZWOJU SYSTEMÓW ENERGETYCZNYCH
NA TERENIE GMINY
Utrudnienia w rozwoju systemów energetycznych można podzielić na dwie grupy:
czynniki związane z elementami geograficznymi,
czynniki związane z istnieniem obszarów podlegających ochronie.
Przy obecnym stanie techniki niemal wszystkie utrudnienia związane z czynnikami
geograficznymi mogą być pokonane, ale wiąże się to z dodatkowymi kosztami, mogącymi
niejednokrotnie nie mieć uzasadnienia.
Czynniki geograficzne dotyczą zarówno elementów pochodzenia naturalnego, jak i powstałego
z ręki człowieka. Mają przy tym charakter obszarowy lub liniowy. Do najważniejszych należą:
akweny i cieki wodne;
obszary zagrożone zniszczeniami powodziowymi;
tereny bagienne;
obszary nie ustabilizowane geologicznie (np. bagna, tereny zagrożone szkodami
górniczymi, uskokami lub lawinami, składowiska odpadów organicznych itp.);
trasy komunikacyjne (linie kolejowe, zwłaszcza wielotorowe i zelektryfikowane, główne
trasy drogowe);
tereny o specyficznej rzeźbie terenu (głębokie wąwozy i jary lub odwrotnie: wały ziemne
lub pasy wzniesień).
W przypadku istnienia tego rodzaju utrudnień należy dokonywać oceny, co jest bardziej
korzystne: pokonanie przeszkody czy jej obejście. Warto przy tym zauważyć, że odpowiedź w tej
kwestii zależy również od rodzaju rozpatrywanego systemu sieciowego: najłatwiej i najtaniej
przeszkody pokonują linie elektroenergetyczne, trudniej sieci gazowe, a najtrudniej sieci
ciepłownicze.
Utrudnienia związane z terenami chronionymi mają charakter obszarowy. Do najważniejszych
należą:
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
22
obszary przyrody chronionej: parki narodowe, rezerwaty przyrody, parki krajobrazowe,
pomniki przyrody;
kompleksy leśne;
zabytkowe parki;
zabytki architektury;
obszary urbanistyczne objęte ochroną konserwatorską;
obszary objęte ochroną archeologiczną;
cmentarze;
tereny kultu religijnego.
Przez tereny leśne nie powinny przebiegać ani linie napowietrzne ani podziemne. Szczególnie
przez drzewostany o składzie gatunkowym zgodnym z siedliskiem, a także przez rezerwaty
przyrody istniejące, projektowane i proponowane oraz ich otoczenie, jak również w rejonie
istniejących pomników przyrody żywej i nieożywionej, obiektów proponowanych do uznania za
pomniki oraz w rejonach obiektów i zespołów kulturowych.
W każdym przypadku prowadzenia linii napowietrznych poza terenami zabudowanymi powinno
być opracowane studium krajobrazowo - widokowe możliwości przebiegu tych linii i wybranie
wariantu najmniej uciążliwego.
Utrudnienia występujące na obszarze gminy Czernica
Akweny i cieki wodne
Przez obszar Czernicy przepływa rzeka Odra, która wyznacza południowo-zachodnią granicę
gminy oraz rzeka Widawa biegnąca wzdłuż granicy z gminą Długołęka w północnej części gminy.
Wody te wraz z licznymi dopływami rzeki Widawy stanowić mogą utrudnienie w rozwoju
systemów energetycznych.
Trasy komunikacyjne
Przez obszar gminy przebiega droga wojewódzka nr 455 oraz linie kolejowe. Mogą one lokalnie
stanowić pewne utrudnienie - głównie w zakresie budowy nowych linii kablowych i rurociągów
podziemnych.
Rzeźba terenu
Ukształtowanie terenu gminy Czernica nie jest zróżnicowane. Gmina leży na obszarze Równiny
Wrocławskiej. Maksymalne różnice wysokości występujące na tym obszarze nie przekraczają 15
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
23
m, dlatego rzeźba terenu nie powinna stanowić istotnego utrudnienia w zakresie prowadzenia
inwestycji liniowych.
Obszary leśne
Odsetek użytków leśnych w całkowitej powierzchni gminy wynosi około 21% i jest niższy od
przeciętnego dla województwa dolnośląskiego (ale wyższy od przeciętnego dla powiatu
wrocławskiego), co świadczy o niezbyt wysokim stopniu lesistości. W związku z powyższym
obszary leśne nie powinny stanowić bariery w rozwoju systemów energetycznych.
Obszary podlegające ochronie
W gminie Czernica występują strefy obserwacji archeologicznej, ochrony reliktów
archeologicznych, wiele zabytków (7 zespołów obiektów wpisanych do rejestru zabytków) oraz
obiektów przyrodniczych objętych formalną ochroną, które lokalnie stanowić mogą przeszkodę
dla rozwoju systemów energetycznych.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
24
III. ZAŁOŻENIA DO PLANU ZAOPATRZENIA GMINY CZERNICA W CIEPŁO W PERSPEKTYWIE CZASOWEJ 2017 - 2032
Wielkość zapotrzebowania ciepła na terenie gminy Czernica została określona dla
następujących kategorii odbiorców:
Budownictwo mieszkaniowe;
Budynki użyteczności publicznej,
Przedsiębiorstwa.
3.1. STAN AKTUALNY
Gmina Czernica nie posiada centralnego urządzenia zaopatrującego gminę w energię cieplną,
czego efektem jest rozproszony system cieplny. Użytkownicy są zaopatrywani w ciepło dzięki
lokalnym kotłowniom lub indywidualnym źródłom ciepła.
3.2. SEKTOR MIESZKANIOWY – NOŚNIKI CIEPŁA
W przeważającej ilości mieszkańcy gminy Czernica korzystają z indywidualnych źródeł
ciepła. Najczęściej są one opalane węglem kamiennym, koksem lub drewnem, olejem opałowym,
gazem płynnym, eko-groszkiem czy energią elektryczną (w mniejszym stopniu ze względu na
cenę tych paliw). Zapotrzebowanie na energię cieplną w gminie Czernica jest w 75% zużywane
przez sektor mieszkaniowy.
Struktura wykorzystania paliw na cele cieplne na terenie gminy w sektorze mieszkaniowym
została przedstawiona na poniższym wykresie.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
25
WYKRES 7. STRUKTURA WYKORZYSTANIA NOŚNIKÓW CIEPŁA W SEKTORZE MIESZKANIOWYM.
Źródło: Opracowanie własne.
Zużycie energii cieplnej w sektorze mieszkaniowym w roku 2015 przedstawiono w poniższej
tabeli.
TABELA 8. ZUŻYCIE ENERGII CIEPLNEJ W 2015 ROKU W SEKTORZE MIESZKANIOWYM.
Zużycie energii cieplnej w 2014 roku
Nośnik energii Zużycie ciepła [MWh]
Węgiel 84 313,05
Energia elektryczna 1 338,30
Biomasa 25 427,74
Gaz 22 751,14
SUMA 133 830,23
Źródło: Opracowanie własne na podstawie dokumentów strategicznych.
3.3. SEKTOR UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ – NOŚNIKI CIEPŁA
Na terenie gminy Czernica obiekty publiczne różnią się m.in. stanem technicznym,
powierzchnią zabudowy, wiekiem czy zastosowaną technologią, a tym samym odznaczają się
zróżnicowaną energochłonnością.
Na terenie gminy znajdują się 22 gminne budynki użyteczności publicznej oraz 3 budynki
mieszkalne komunalne. Budynki użyteczności publicznej są w głównej mierze ogrzewane za
17%
19%
1%
63%
Paliwa wykorzystywane na cele cieplne
gaz biomasa energia elektrczna węgiel
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
26
pomocą gazu i oleju opałowego – paliwa te stanowią źródła ciepła w 67% budynków użyteczności
publicznej.
Natomiast 2 z 3 budynków mieszkalnych komunalnych są ogrzewane węglem, a jeden-
ekogroszkiem. Budynki ogrzewane węglem zostały zbudowane na początku XX wieku (łączna
powierzchnia użytkowa 319 m2), a budynek ogrzewany ekogroszkiem (powierzchnia użytkowa
142 m2) pochodzi z 2008 roku.
Publiczne Gimnazjum nr 1 w Czernicy poprzez budowę własnej kotłowni gazowej o mocy 380 kW
również uniezależniło się od dostaw ciepła z WZŁ. Budowa ww. kotłowni gazowej rozpoczęła
działania termomodernizacyjne w budynkach należących do gminy.
WYKRES 8. STRUKTURA WYKORZYSTANIA PALIW W BUDYNKACH UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ NA TERENIE GMINY CZERNICA. Źródło: Opracowanie własne.
3.4. SEKTOR PRZEDSIĘBIORSTW
Struktura pokrycia potrzeb cieplnych na terenie Gminy Czernica w sektorze przedsiębiorstw
z wykorzystaniem poszczególnych paliw przedstawia wykres zamieszczony poniżej.
51%
16%
12%
19%
2%
Struktura wykorzystania paliw na cele cieplne w budynkach użyteczności publicznej
gaz olej opałowy biomasa węgiel energia elektryczna
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
27
WYKRES 9. STRUKTURA WYKORZYSTANIA PALIW W SEKTORZE HANDLU I USŁUG NA CELE CIEPLNE.
Źródło: Opracowanie własne.
3.5. PROGNOZA ZMIAN ZAPOTREBOWANIA NA CIEPŁO
W przeprowadzonej prognozie zapotrzebowania na energię cieplną przyjęto trzy
scenariusze rozwoju. W scenariuszu I „pasywnym” założono, iż rozwój w sektorze ciepłownictwa
na terenie gminy od 2015 r. będzie nieznaczny (zostanie zahamowany na terenie gminy, liczba
mieszkańców przestrzenie systematycznie wzrastać). W scenariuszu II „umiarkowanym”
założono, iż łączna iż powierzchnia i liczba mieszkań na terenie gminy Czernica będzie wzrastała
w takim samym stopniu, jak w ostatnich latach.
W scenariuszu III „aktywnym” przyjęto, że łączna iż powierzchnia i liczba mieszkań oraz liczba
mieszkańców na terenie gminy Czernica będzie wzrastała bardzo dynamicznie (w porównaniu do
scenariusza umiarkowanego). Przyjęte założenia zestawiono w poniższej tabeli ukazując
prognozę sprzedaży energii cieplnej do roku 2032 na terenie gminy Czernica.
TABELA 9: PROGNOZA ZUŻYCIA ENERGII CIEPLNEJ NA TERENIE GMINY CZERNICA.
Rok Scenariusz A -
Pasywny Scenariusz B - Umiarkowany
Scenariusz C - Aktywny
2015 133830
2016 133930,2 135837,7 137845,1
15%
4%
9%
58%
14%
Struktura wykorzystania paliw na cele cieplne w budynkach przedsiębiorstw
gaz olej opałowy energia elektrczna węgiel biomasa
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
28
2017 133980,2 137875,2 141980,5
2018 134030,2 139943,4 146239,9
2019 134080,2 142042,5 150627,1
2020 134130,2 144173,2 155145,9
2021 134180,2 146335,8 159800,3
2022 134230,2 148530,8 164594,3
2023 134280,2 151501,4 171178,1
2024 134330,2 154531,4 178025,2
2025 134380,2 157622,1 185146,2
2026 134430,2 160774,5 192552,1
2027 134480,2 163990,0 200254,1
2028 134530,2 167269,8 208264,3
2029 134580,2 170615,2 216594,9
2030 134630,2 174027,5 225258,7
2031 134680,2 177508,1 234269,0
2032 134730,2 181058,2 243639,8
Źródło: Opracowanie własne.
Graficzne przedstawienie prognozy zużycia ciepła do roku 2032 została przedstawiona na
poniższym wykresie.
WYKRES 10. PROGNOZA ZUŻYCIA ENERGII CIEPLNEJ [GJ] DO 2032 R. NA TERENIE GMINY CZERNICA.
Źródło: Opracowanie własne.
0
50000
100000
150000
200000
250000
300000
20
15
20
16
20
17
20
18
20
19
20
20
20
21
20
22
20
23
20
24
20
25
20
26
20
27
20
28
20
29
20
30
20
31
20
32
Scenariusz A -PasywnyScenariusz B -UmiarkowanyScenariusz C -Aktywny
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
29
3.6. PLANOWANE INWESTYCJE
Gmina Czernica posiada opracowany Plan Gospodarki Niskoemisyjnej. Inwestycję ujęte ww.
dokumencie mogą przyczynić się w pewnym stopniu do zmiany zapotrzebowania na ciepło na
omawianym obszarze. Należą do nich:
Termomodernizacja budynków w gminie Czernica
Zakres rzeczowy inwestycji obejmuje wykonanie termomodernizacji Szkoły Podstawowej
w Chrząstawie Wielkiej (przy ul. Wrocławskiej 19) oraz budynku komunalnego w Kamieńcu
Wrocławskim (przy ul. Kolejowej 6). W ramach modernizacji wykonane zostaną następujące
działania:
Szkoła Podstawowa w Chrząstawie Wielkiej: wymiana źródeł ciepła, montaż pompy
ciepła, ocieplenie budynku, montaż OZE (jako urządzenia wspomagające);
Budynek komunalny w Kamieńcu Wrocławskim: ocieplenie budynku, wymiana instalacji
grzewczej wraz z wykorzystaniem OZE.
Łączna powierzchnia budynków wynosi ok. 3000 m2. Jako założenia przyjęto montaż paneli PV
o mocy ok. 45 kWp i pomp ciepła o mocy ok. 50 kW.
Wyeliminowanie spalania węgla w gospodarstwach domowych na terenie Gminy Czernica
Projekt zakłada częściowe wyeliminowanie stosowania węgla w gospodarstwach domowych –
zastąpienie go ciepłem sieciowym i gazem.
3.7. BEZPIECZEŃSTWO ZAOPATRZENIA MIESZKAŃCÓW GMINY CZERNICA W CIEPŁO
Zaopatrzenie w ciepło na terenie gminy odbywa się w sposób indywidualny, dlatego też
bezpieczeństwo zaopatrzenia będzie zależało od pewności dostaw paliwa niezbędnego do
przetworzenia w ciepło oraz stanu technicznego urządzenia. Zależność ta głównie będzie po
stronie samego odbiorcy wytwarzającego ciepło oraz systemu zabezpieczenia w paliwo (w tym
wypadku zależy od rodzaju tego paliwa).
Bezpieczeństwo zaopatrzenia w ciepło mieszkańców na cele ogrzewnicze w sezonie zimowym
jest zabezpieczone. Zasoby drewna są nie w pełni wykorzystywane przez mieszkańców, istnieją
jego nadwyżki do wykorzystania. Zaopatrzenie w węgiel na cele ogrzewnicze jest warunkowane
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
30
przez rynek. Zaleca się podniesienie samowystarczalności gminy poprzez wykorzystanie
własnych zasobów.
3.8. PRZEDSIĘWZIĘCIA RACJONALIZUJĄCE UŻYTKOWANIE CIEPŁA
W skali gminy istotnym problemem związanym z dbałością o podniesienie standardu
czystości środowiska naturalnego jest likwidacja tzw. „niskiej emisji”, pochodzącej z ogrzewań
piecowych i przestarzałych kotłowni na paliwo stałe. Dalsze funkcjonowanie lub modernizacja
tych źródeł będzie zależała głównie od sytuacji ekonomicznej i świadomości ekologicznej
właścicieli.
Przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie nośników energii u odbiorców ukierunkowane
winny być na:
Modernizacja źródeł ciepła (efekt ekonomiczny + wpływ na emisję zanieczyszczeń do
atmosfery),
Przedsięwzięcia związane z instalacją układów kogeneracyjnych (produkujących ciepło
oraz energię elektryczną w skojarzeniu) pracujących w oparciu o zasoby energii
odnawialnej bądź lokalnie dostępne paliwa kopalne,
Przedsięwzięcia związane z produkcją energii cieplnej z odpadów komunalnych,
termorenowacja i termomodernizacja budynków (ocieplenie, wymiana okien i drzwi),
Modernizacja działających systemów grzewczych w budynkach,
Stosowanie elementów pomiarowych i regulatorów zużycia energii,
Wykorzystanie wszelkich form energii odpadowej (zgromadzonej w ciepłym powietrzu
wentylacyjnym bądź w wykorzystanej ciepłej wodzie) głównie w dużych obiektach
publicznych,
Promowanie i wspieranie działań przez gminę w tym zakresie (np. ulgi podatkowe dla
inwestorów, którzy przewidują zastosowanie ekologicznych i efektywnych źródeł energii),
Edukacja w zakresie racjonalnego wykorzystania energii cieplnej.
3.9. KOSZTY ENERGII CIEPLNEJ
Koszt wytworzenia 1 GJ energii cieplnej do ogrzania przykładowego budynku
jednorodzinnego, którego parametry przedstawiono w poniższej tabeli, to średnia dla budynków
istniejących na terenie gminy wynikająca z danych statystycznych.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
31
TABELA 10. CHARAKTERYSTYKA PRZYKŁADOWEGO BUDYNKU MIESZKALNEGO JEDNORODZINNEGO.
Dane Jednostka Opis / wartość
Technologia budowy - 8,0
Szerokość budynku m 9
Długość budynku m 6
Wysokość budynku m 103
Powierzchnia ogrzewana budynku m2 259
Kubatura ogrzewana budynku m3 20,7
Sumaryczna powierzchnia okien i drzwi zewnętrznych m2 5,0
Sumaryczna powierzchnia drzwi zewnętrznych m2 8,0
Jednostkowy wskaźnik zapotrzebowania na ciepło GJ/m2 0,63
Roczne zapotrzebowanie na ciepło budynku GJ/rok 65,3
Zapotrzebowanie na moc cieplną budynku kW 8
Typ kotła - węglowy
Sprawność kotła % 65
Źródło: Opracowanie własne.
Przyjęto następujące ceny paliw i energii (cena z VAT i ewentualny transport):
cena węgla do kotłów komorowych 800 zł/t,
cena węgla do kotłów retortowych 850 zł/t,
cena oleju opałowego 2,74 zł/l,
cena gazu płynnego LPG 2,25 zł/l,
cena drewna opałowego 197 zł/m3,
cena słomy 62 zł/m3,
ceny energii elektrycznej dla taryfy TAURON Dystrybucja (dla taryfy G12 – 70%
ogrzewania
w taryfie nocnej oraz 30% w taryfie dziennej);
ceny energii elektrycznej zgodnie z taryfą TAURON Dystrybucja (dla taryfy G11);
pompa ciepła zasilana energią elektryczną w taryfie G11;
Nie uwzględniono kosztów ewentualnej obsługi i remontów urządzeń oraz nakładów
inwestycyjnych niezbędnych do poniesienia w przypadku zmiany nośnika energii.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
32
TABELA 11. ROCZNE ZUŻYCIE PALIW NA OGRZANIE BUDYNKU MIESZKALNEGO JEDNORODZINNEGO Z UWZGLĘDNIENIEM
SPRAWNOŚCI URZĄDZEŃ GRZEWCZYCH ORAZ POTENCJAŁ REDUKCJI ZUŻYCIA ENERGII W WYNIKU ZASTOSOWANIA TECHNOLOGII
ALTERNATYWNEJ DO KOTŁA WĘGLOWEGO TRADYCYJNEGO.
Rodzaj kotła Sprawność
urządzenia [%]* Zużycie paliwa Redukcja zużycia
energii paliwa Ilość Jednostka
Kocioł węglowy - tradycyjny
65 4,4 Mg/a -
Kocioł węglowy - retortowy
85 3,1 Mg/a 23,6%
Kocioł olejowy 88 2,0 m3/a 26,2%
Kocioł LPG 90 3,0 m3/a -38,7%
Kocioł na drewno 80 6,3 Mg/a 18,8%
Kocioł na słomę 80 35,5 m3/a 18,7%
Pompa ciepła zasilana en.elektr.**
350 6,1 MWh/rok 78,3%
Ogrzewanie elektryczne
100 18,1 MWh/rok 35,0%
*wartość średnioroczna ** dla pomp ciepła określa współczynnik COP, tu przyjęto COP=3,5
Źródło: Opracowanie własne.
WYKRES 11. PORÓWNANIE KOSZTÓW WYTWORZENIA ENERGII OD RODZAJU OGRZEWANIA.
Źródło: Opracowanie własne.
Na podstawie powyższego wykresu można stwierdzić, iż najniższy koszt wytworzenia ciepła
występuje w przypadku kotłowni zasilanej paliwami stałymi na słomę, a w dalszej kolejności na
drewno, węgiel do kotłów retortowych i komorowych.
Konkurencyjne pod względem kosztów eksploatacyjnych jest ogrzewanie pompą ciepła.
Najwyższe koszty dla budynku mieszkalnego jednorodzinnego występują w przypadku zasilania
w ciepło energią elektryczną, gazem płynnym oraz olejem opałowym.
W przypadku rozważania zmiany źródła ciepła trzeba mieć na uwadze nakłady inwestycyjne,
które uwzględniono w wyżej zamieszczonej analizie.
148
128
106
85
54 5140 36 33
0
20
40
60
80
100
120
140
160
energiaelektryczna
G11
kocioł LPG energiaeletryczna
G12g
kociołolejowy
kociołwęglowy
tradycyjny
pompaciepła
kociołwęglowy
retortowy
kocioł nadrewno
kocioł nasłomę
Jed
no
stko
wy
kosz
t ci
epła
[zł
/GJ]
Rodzaj ogrzewania
Prównanie jednostkowych kosztów ciepła [zł/GJ]
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
33
IV – ZAŁOŻENIA DO PLANU ZAOPATRZENIA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ GMINY CZERNICA W PERSPETYWIE CZASOWEJ DO 2032 ROKU
4.1. STAN AKTUALNY
Operatorem sieci przesyłowej na terenie Polski jest spółka PSE SA (Polskie Sieci
Elektroenergetyczne SA). Przedmiotem działania Polskich Sieci Elektroenergetycznych S.A. jest
świadczenie usług przesyłania energii elektrycznej, przy zachowaniu wymaganych kryteriów
bezpieczeństwa pracy Krajowego Systemu Elektroenergetycznego (KSE).
Właścicielem poszczególnych elementów systemu elektroenergetycznego na obszarze Gminy
Czernica jest Tauron Dystrybucja, Oddział we Wrocławiu.
Na terenie gminy nie występuje źródło energii elektrycznej w postaci głównego punktu zasilania
110/20kV. W miejscowości Jeszkowice funkcjonuje Elektrownia Wodna „Janowice”, a w rejonie
Ratowic planuje się lokalizację nowej elektrowni wodnej. Zasilanie w energię elektryczną z sieci
państwowej odbywa się liniami napowietrznymi średnich napięć 20 kV z kierunku:
GPZ Miłoszyce liniami: L-209, L-219/L-205 i L-625,
Elektrowni Wodnej „Janowice” liniami: L-1019, L-1150, L-2069 i L-6241/L-624,
GPZ Oleśnica linią L-209,
GPZ Wilcza (tymczasowo) linią L-115.
Przesyłanie energii elektrycznej do większości odbiorców odbywa się liniami niskich napięć –
napowietrznymi lub kablowymi poprzez stacje transformatorowe 20kV/0,4 kV.
Przez obszar gminy przebiegają napowietrzne linie elektroenergetyczne wysokiego napięcia 110
kV, mające charakter tranzytowy, relacji:
Elektrociepłownia (EC) Czechnica – GPZ Oleśnica;
linia S143 wraz z linią odgałęźną S143a w kierunku GPZ Miłoszyce,
GPZ Miłoszyce – GPZ Jelcz; linia S-132,
GPZ Oława – GPZ w rejonie Jelczańskich Zakładów Samochodowych, Jelcz; linia S-106,
Linia dwutorowa: jeden tor S-122 relacji: Elektrociepłownia „Czechnica” – GPZ Psie Pole,
drugi tor S-112 relacji: Elektrociepłownia „Czechnica” – GPZ Swojec.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
34
Na obszarze gminy, w zakresie elektroenergetycznej sieci przesyłowej, wykonano odcinek
napowietrznej linii elektromagnetycznej najwyższego i wysokiego napięcia 9NN, WN),
dwutorowej, dwunapięciowej (400 kV + 110 kV) z torem 400 kV relacji Pasikurowice – Wrocław i z
torem 110 kV relacji Pasikurowice – Bielany Wrocławskie wraz ze strefą ograniczeń w użytkowaniu
o szerokości 70 metrów (po 35 metrów od osi linii w obu kierunkach).
Linia energetyczna 110 kV przebiegająca od Jeszkowic przez Wojnowice w kierunku Jelcza
Laskowice planowana jest do przebudowy polegającej na przeniesieniu jej poza obszar wsi
Wojnowice.
TABELA 12. CHARAKTERYSTYKA SIECI ELEKTROENERGETYCZNEJ NA TERENIE GMINY CZERNICA.
Poziom napięcia TYP Linie napowietrzne Linie kablowe
km
WN (110 KV) x 13 0
SN (20 KV) x 63 36
SN (10 KV) x 1 1
nN
Przyłącza 22 45
Sieć rozdzielcza 48 253
Sieć oświetleniowa 38 13
Źródło: TAURON Dystrybucja S.A., Oddział we Wrocławiu.
TABELA 13. STACJE TRANSFORMATOROWE NA TERENIE GMINY CZERNICA.
Sieci transformatorowe
Własne Wspólne Obce
Szt.
114 2 6
Źródło: TAURON Dystrybucja S.A., Oddział we Wrocławiu.
4.1.1. OŚWIETLENIE ULICZNE
W zasobie gminy Czernica znajduje się 527 lamp (w tym 6 szt. lamp rtęciowych o mocy 150
W każda). Tauron Dystrybucja S.A. zarządza 555 lampami rtęciowymi i 225 lampami sodowymi
(Tauron Dystrybucja S.A. Oddział we Wrocławiu). Moc zainstalowana oświetlenia ulicznego
w gminie wynosi 800 kW.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
35
4.2. OCENA STANU SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO
Infrastruktura elektroenergetyczna znajdująca się na terenie Gminy Czernica jest w stanie
dobrym i umożliwia zaspokojenie bieżących potrzeb odbiorców z tego terenu. Urządzenia są
eksploatowane zgodnie z przepisami. W celu zaspokojenia zwiększających się potrzeb odbiorców
sieć będzie sukcesywnie modernizowana i rozbudowywana zgodnie z Planem rozwoju na lata
2017 – 2022.
4.3. PROGNOZA ZMIAN ZAOPATRZENIA NA ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ
W celu sporządzenia prognozy zmian zapotrzebowania na energię elektryczną Gminy
Czernica przyjęto następujące scenariusze:
Polityka energetyczna Polski: uwzględnia wzrost energii elektrycznej przyjęty
w dokumencie „Polityka energetyczna Polski do roku 2030”. Prognozuje się średni wzrost
zapotrzebowania na energię elektryczną o 2,68 % rocznie.
Umiarkowany: zakłada rozwój gospodarki w sposób naturalny. Prognozuje się średni
wzrost zapotrzebowania na energię elektryczną o 1,58 % rocznie.
Energooszczędny: zakłada, że zostaną podjęte działania na rzecz poprawy efektywności
energetycznej (szybkie wdrożenie ustawy o efektywności energetycznej oraz jej
rozszerzenia na podmioty sektora publicznego). Prognozuje się średni wzrost
zapotrzebowania na energię elektryczną o 1,02 % rocznie.
Pasywny: uwzględnia ograniczenia korzystania z energii elektrycznej na skutek bardzo
wysokich cen energii elektrycznej. Prognozuje się średni wzrost zapotrzebowania na
energię elektryczną o 0,50 % rocznie
TABELA 14. PROGNOZA WYKORZYSTANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W PROGNOZIE DO 2032 ROKU.
Rok Sumaryczne zużycie energii
elektrycznej [MWh]
Scenariusz "Polityka
energetyczna Polski"
Scenariusz "Umiarkowany"
Scenariusz "Energooszczędny"
Scenariusz "Pasywny"
2015 14104,02 14104,02 14104,02 14104,02 14104,02
2016 14482,01 14326,86 14261,99 14178,77
2017 14870,13 14553,23 14421,72 14253,92
2018 15268,64 14783,17 14583,24 14329,46
2019 15677,84 15016,74 14746,57 14405,41
2020 16098,01 15254,01 14911,74 14481,76
2021 16529,44 15495,02 15078,75 14558,51
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
36
2022 16972,43 15739,84 15247,63 14635,67
2023 17427,29 15988,53 15418,40 14713,24
2024 17894,34 16241,15 15591,09 14791,22
2025 18373,91 16497,76 15765,71 14869,62
2026 18866,33 16758,43 15942,29 14948,42
2027 19371,95 17023,21 16120,84 15027,65
2028 19891,11 17292,18 16301,39 15107,30
2029 20424,20 17565,39 16483,97 15187,37
2030 20971,56 17842,92 16668,59 15267,86
2031 21533,60 18124,84 16855,28 15348,78
2032 22110,70 18411,22 17044,06 15430,13
Źródło: Opracowanie własne.
WYKRES 12.PROGNOZA ZUŻYCIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ [MWH].
Źródło: Opracowanie własne.
0,00
500,00
1000,00
1500,00
2000,00
2500,00
3000,00
3500,00
4000,00
4500,00
201520162017201820192020202120222023202420252026202720282029203020312032
Prognoza zużycia energii elektrycznej [MWh] do 2032 r.
Ogólne zużycie energii elektrycznej [MWh]Scenariusz Polityka energetyczna Polski
Scenariusz UmiarkowanyScenariusz EnergooszczędnyScenariusz Pasywny
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
37
4.4. PLANOWANE INWESTYCJE
Do planowanych inwestycji przez Tauron Dystrybucja S.A., Oddział we Wrocławiu na terenie
Gminy Czernica w latach 2017 – 2022 należą:
Przebudowa stacji wieżowej R – 1019 wraz z linią napowietrzną SN i nN w m. Krzyków,
gm. Czernica.
Poprawa pewności zasilania obszaru Kamieniec Wrocławski, Dobrzykowice.
Przebudowa i dostosowanie punktów z utrudnionym dostępem (rozłączniki, stacje
transformatorowe) ze względu na brak regulacji prawnych.
Budowa stacji PZ w rejonie Dobrzykowic 1 sekcyjny z6 polami (5 pól liniowych
z wyłącznikami + 1 pole transformatorowe z rozłącznikiem bezpiecznikowym) w rejonie
węzła linii napowietrznych 20 kV L – 114 i L – 1023 w miejscowości Dobrzykowice (z
kierunku GPZ Miłoszyce GPZ Psie Pole), zasilanego kablem 20 Kv 3x YHAKXS 1x240 mm2
o długości 4,2 km (zadanie 1) wyprowadzoną z R-105 GPZ Swojec 20 kV wraz z
wyprowadzeniem powiązań kablowych od stacji PZ do linii napowietrznych 20 kV długości
ok. 1,0 km (zadanie 3) zasilanych z kierunku GPZ Miłoszyce, GPZ Psie Pole.
Do działań związanych z modernizacją oświetlenia ulicznego w najbliższych latach na terenie
gminy należy:
Rozbudowa systemu oświetlenia w Gminie Czernica (lata realizacji 2017 – 2018)
Realizacja działania polega na rozbudowie i modernizacji systemu oświetlenia wzdłuż dróg
należących do gminy Czernica oraz dróg powiatowych i wojewódzkich na terenie gminy.
Dotychczas oświetlenie wzdłuż ciągów komunikacyjnych stanowi ok. 560 szt. lamp rtęciowych o
mocy 800 kW. Przeprowadzenie modernizacji pozwoli na zastąpienie istniejącego systemu
oświetleniowego przez technologie energooszczędne i wydajne, jak np. lampy typu LED.
Realizacja zadania pozwoli na podniesienie poziomu bezpieczeństwa na obszarze gminy, a tym
samym spowoduje wzrost komfortu poruszania się mieszkańców gminy w szczególności osób
starszych czy niepełnosprawnych. Obniżeniu ulegną koszty energii ponoszone przez gminę.
Pośrednim efektem będzie zmniejszenie zużycia paliw pierwotnych na cele produkcyjne.
4.5. AKTUALNE TARYFY DLA ENERGII ELEKTRYCZNEJ
Taryfa ustanowiona przez TAURON Dystrybucja S.A. zwaną dalej „Operatorem” obowiązuje
odbiorców przyłączonych do sieci Operatora, w tym operatorów systemów dystrybucyjnych
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
38
nieposiadających co najmniej dwóch sieciowych miejsc dostarczania energii elektrycznej
połączonych siecią tego operatora i podmioty stosownie do zawartych umów i świadczonych im
usług oraz w zakresie nielegalnego poboru energii elektrycznej.
Od dnia 1 stycznia 2017 r. na podstawie Decyzji Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki nr
DRE.WRE.4211.27.9.2016.DK z dnia 15 grudnia 2016 r. ulega zmianie Taryfa dla energii
elektrycznej, obowiązująca na terenie działania Spółki.
Stawki opłat za usługi dystrybucji i stawi opłat abonamentowych dla poszczególnych grup
taryfowych zostały przedstawione w poniższych tabelach.
TABELA 15. TABELE STAWEK OPŁAT DLA OBSZARU WROCŁAWSKIEGO - SKŁADNIK ZMIENNY STAWKI SIECIOWEJ.
Grupa taryfow
a
Składnik zmienny stawki sieciowej
Składnik stały stawki sieciowej Stawka
jakościowa Całodobow
y Dzienny/sz
czytowy Nocny/pozaszczytowy
Szczyt przedpołud
niowy
Szczyt popołudnio
wy
Pozostałe godziny
doby
[zł/MWh] [zł/MWh] [zł/kW/m-c]
A22 12,70 30,73 18,74 6,90
A23 12,70 29,23 33,21 20,46 6,90
B11 12,70 68,41 3,60
B21 12,70 56,35 7,03
B22 12,70 64,20 50,76 7,03
B23 12,70 50,82 66,36 21,33 7,82
[zł/kWh] [zł/kWh] [zł/KW/m-c]
C21 0,0127 0,1390 7,78
C22a 0,0127 0,1628 0,1209 7,78
C22b 0,0127 0,1689 0,0617 7,78
C11 0,0127 0,1338 2,16
C12a 0,0127 0,1602 0,1098 2,16
C12b 0,0127 0,1542 0,1031 2,16
O11 0,0127 0,1249 2,16
O12 0,0127 0,1268 0,1006 2,16
R 0,0127 0,1512 2,31
[zł/KWh] [zł/KWh]
Układ
1-FAZOWA 3-
FAZOWA
[zł/m-c] [zł/m-c]
G11 0,0127 0,1636 1,62 3,95
G12 0,0127 0,1761 0,0532 4,47 7,00
G12g 0,0127 0,2126 0,0734 4,59 7,37
G12w 0,0127 0,2209 0,0356 4,47 7,00
Źródło: TAURON Dystrybucja S.A., Oddział w Krakowie.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
39
TABELA 16. TABELE STAWEK OPŁAT DLA OBSZARU WROCŁAWSKIEGO - STAWKA OPŁATY ABONAMENTOWEJ.
Stawka opłaty abonamentowej
Grupa taryfowa
Składnik stały stawki sieciowej
Prz
y d
ekad
ow
ym o
kres
ie
rozl
icze
nio
wym
Prz
y 1
– m
iesi
ęczn
ym
okr
esie
ro
zlic
zen
iow
ym
Prz
y 2
– m
iesi
ęczn
ym
okr
esie
ro
zlic
zen
iow
ym
Prz
y 6
– m
iesi
ęczn
ym
okr
esie
ro
zlic
zen
iow
ym
Prz
y 1
2 –
mie
sięc
znym
okr
esie
ro
zlic
zen
iow
ym
Stawka opłaty
przejściowej (*)
[zł/kW/m-c] [zł/m-c] [zł/kW/m-c]
A22 6,90 66,00 22,00 3,93
A23 6,90 66,00 22,00 3,93
B11 3,60 66,00 22,00 3,80
B21 7,03 66,00 22,00 3,80
B22 7,03 66,00 22,00 3,80
B23 7,82 66,00 22,00 3,80
[zł/KW/m-c] [zł/m-c] [zł/kW/m-c]
C21 7,78 10,00 1,65
C22a 7,78 10,00 1,65
C22b 7,78 10,00 1,65
C11 2,16 4,80 2,40 0,80 0,40 1,65
C12a 2,16 4,80 2,40 0,80 0,40 1,65
C12b 2,16 4,80 2,40 0,80 0,40 1,65
O11 2,16 4,80 2,40 0,80 0,40 1,65
O12 2,16 4,80 2,40 0,80 0,40 1,65
R 2,31 4,80 2,40 0,80 0,40 1,65
Układ (*)
1-FAZOWA 3-
FAZOWA [zł/m-c]
[zł/m-c] [zł/m-c]
G11 1,62 3,95 4,80 2,40 0,80 0,40 (*)
G12 4,47 7,00 4,80 2,40 0,80 0,40 (*)
G12g 4,59 7,37 4,80 2,40 0,80 0,40 (*)
G12w 4,47 7,00 4,80 2,40 0,80 0,40 (*)
Źródło: TAURON Dystrybucja S.A., Oddział we Wrocławiu. (*) stawki opłaty przejściowej
Lp. Wyszczególnienie Stawka opłaty przejściowej
1 Odbiorcy z grup taryfowych G [zł/m-c]
- poniżej 500 kWh 0,45
- od 500 kWh do 1 200 kWh 1,90
- powyżej 1 200 kWh 6,50
2 Stawka opłaty przejściowej dla odbiorcy wymienionego w art. 10 ust. 1 pkt. 3 ustawy o rozwiązywaniu KDT [zł/kW/m-c]
1,10
3 Odbiorcy z grupy taryfowej R, których instalacje są przyłączone do sieci [zł/kW/m-c]
- niskiego napięcia 1,65
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
40
- średniego napięcia 3,80
- wysokich i najwyższych napięć 3,93
Źródło: TAURON Dystrybucja S.A., Oddział w Krakowie.
(**) stawka jakościowa
Lp. Wyszczególnienie Stawka opłaty jakościowej
1 Stawka jakościowa dl odbiorcy wymienionego w § 25 ust. 2 pkt. 1
rozporządzenia taryfowego [zł/MWh] 1,26
Źródło: TAURON Dystrybucja S.A., Oddział we Wrocławiu.
4.6. BEZPIECZEŃSTWO ZAOPATRZENIA MIESZKAŃCÓW GMINY CZERNICA W ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ
Wskaźniki dotyczące czasu trwania przerw w dostarczaniu energii elektrycznej należą
w Polsce do wysokich. Według Rozporządzenia Ministra Gospodarki w sprawie szczegółowych
warunków funkcjonowania systemu elektroenergetycznego z dnia 4 maja 2007 r. (Dz.U. Nr 93,
poz. 623 z późniejszymi zmianami) dla systemów określa się następujące wskaźniki:
SAIDI - wskaźnik przeciętnego systemowego czasu trwania przerwy długiej i bardzo
długiej, wyrażony w minutach na odbiorcę na rok, stanowiący sumę iloczynów czasu jej
trwania i liczby odbiorców narażonych na skutki tej przerwy w ciągu roku podzieloną przez
łączną liczbę obsługiwanych odbiorców
SAIFI - wskaźnik przeciętnej systemowej częstości przerw długich i bardzo długich,
stanowiący liczbę odbiorców narażonych na skutki wszystkich tych przerw w ciągu roku
podzieloną przez łączną liczbę obsługiwanych odbiorców
MAIFI - wskaźnik przeciętnej częstości przerw krótkich, stanowiący liczbę odbiorców
narażonych na skutki wszystkich przerw krótkich w ciągu roku podzieloną przez łączną
liczbę obsługiwanych odbiorców.
Tauron Dystrybucja, Oddział we Wrocławiu planuje zwiększenie na swoim obszarze inwestycji
oraz poprawę wyżej wymienionych wskaźników.
Uwzględniając aktualną konfigurację i stan techniczny sieci SN oraz nn, a także urządzeń
elektroenergetycznych należy stwierdzić, że w chwili obecnej nie ma zasadniczych zagrożeń
pracy sieci elektroenergetycznej na terenie Gminy Czernica. Występujące samoistne awarie
urządzeń, bądź nawet ich uszkodzenia wywołane sprawstwem osób trzecich, powodujące lokalne
wyłączenia, są naprawiane na bieżąco przez służby Tauron Dystrybucja, bądź też skutecznie
minimalizowane poprzez zmianę układu pracy sieci.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
41
4.7. PRZEDSIĘWZIĘCIA RACJONALIZUJĄCE UŻYTKOWANIE ENERGII ELEKTRYCZNEJ
Na obszarach jednostek samorządów terytorialnych należy wcielać w życie działania
mające na celu oszczędne gospodarowanie energią elektryczną w obiektach mieszkalnych,
przemysłowych i gminnych, a także w oświetleniu ulicznym.
Racjonalizacja użytkowania energii elektrycznej nadrzędnym wymogiem i postanowieniem
ustawy Prawo energetyczne, obowiązującym w równym stopniu producentów, dystrybutorów
i odbiorców finalnych energii oraz organy państwowe i samorządowe, powołane z mocy
wspomnianej ustawy do wyznaczania i realizowania polityki energetycznej i do dbania
o bezpieczeństwo energetyczne kraju.
Do najważniejszych sposobów racjonalizacji zużycia energii elektrycznej w sektorze
mieszkaniowym zaliczyć należy:
dobór (w cyklu projektowym) energooszczędnych urządzeń wyposażenia gospodarstwa
domowego (kuchnie elektryczne, pralki, zmywarki, sprzęt AGD, urządzenia grzewcze,
klimatyzacja, wentylacja, itp.) lub wymianę (w cyklu eksploatacyjnym), na takie
urządzenia istniejącego sprzętu,
wymianę punktów świetlnych na energooszczędne źródeł światła,
efektywne wykorzystywanie światła dziennego, dla ograniczenia potrzeby stosowania
oświetlenia sztucznego (np. poprzez odpowiednio zaprojektowane powierzchnie okien,
przeszkleń czy też jasną kolorystykę wnętrz pomieszczeń),
utrzymywanie w czystości opraw oświetleniowych dla poprawy skuteczności strumienia
świetlnego,
montaż urządzeń do regulacji natężenia oświetlenia i do automatycznego wyłączania
i włączania źródeł światła,
równomierny rozdział obciążeń na poszczególne obwody instalacji elektrycznych i dbałość
o właściwy stan techniczny tej instalacji,
stosowanie automatyki regulacyjnej do ogrzewania elektrycznego, klimatyzacji oraz
podgrzewania wody,
dostosowanie użytkowania energii elektrycznej do najkorzystniejszych warunków
cenowych oferowanych przez dostawcę, co wymaga niejednokrotnie analizy i pomiarów
dobowej charakterystyki obciążenia.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
42
Racjonalne użytkowanie energii elektrycznej w przedsiębiorstwach/zakładach przemysłowych
jest procesem bardziej złożonym, ze względu na duży wpływ procesów technologicznych. Wpływ
ten ma tym większe znaczenie im większa jest skala produkcji, a więc i zapotrzebowania na
energię elektryczną. Do najistotniejszych czynników optymalizacji zużycia energii elektrycznej
w tym sektorze można zaliczyć m.in.:
Dokładną ocenę stanu istniejącego lub przyjętych rozwiązań projektowych, opartą na:
pomiarach mocy i energii,
pomiarach charakterystyk obciążeniowych,
bilansie energii w poszczególnych punktach węzłowych sieci wewnątrzzakładowej
(z uwzględnieniem strat sieciowych) i w układach pomiarowych, dla udokumentowania
różnicy bilansowej,
obliczaniu jednostkowych wskaźników zużycia energii w poszczególnych rodzajach
produkcji i usług oraz w potrzebach ogólnych (np. oświetlenie),
badaniu poziomów napięć i częstotliwości prądu, analizowaniu gospodarki mocą bierną,
dokładnym rozpoznaniu procesów i systemów regulujących, procedur organizacyjnych
gospodarki energią, działalności eksploatacyjnej, itp.
Wdrożenie rozwiązań mających na celu poprawę niezasadności zasilania, zarówno z sieci
spółki dystrybucyjnej, jak i z sieci wewnątrzzakładowej, celem wyeliminowania strat
produkcyjnych i energetycznych z powodu przerw w dostawie energii elektrycznej,
Eliminowanie z eksploatacji urządzeń charakteryzujących się wyjątkowo dużą
awaryjnością,
Wprowadzanie usprawnień organizacyjnych w użytkowaniu urządzeń i maszyn
elektrycznych, np. poprzez unikanie zbyt wczesnego lub częstego ich włączania, unikanie
jednoczesnego rozruchu dużej ilości urządzeń, intensyfikację procesu produkcyjnego, itp.,
Programowanie pracy transformatorów,
Kształtowanie przebiegu obciążenia i dostosowywanie poboru energii do
najkorzystniejszych pod względem cenowym warunków taryfowych,
Optymalizacje pracy i układu połączeń (konfiguracji) sieci wewnątrzzakładowej pod
względem minimalizacji strat sieciowych,
Racjonalizacje oświetlenia pomieszczeń biurowych i produkcyjnych oraz terenu zakładu
przemysłowego (wyłączanie zbędnego oświetlenia, stosowanie sensorów obecności ludzi
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
43
i automatycznej kontroli poziomu oświetlenia, stosowanie wyłączników czasowych
oświetlenia, itp.,
Kontrolowanie poziomu napięcia w sieci wewnątrzzakładowej celem utrzymywania go na
poziomie minimalnie wyższym od znamionowego, z wykorzystaniem regulacji
przełącznikami zaczepów na transformatorach,
Stały monitoring kształtowania się wskaźników jednostkowego zużycia energii
i porównywanie ich z danymi z literatury fachowej i (o ile to możliwe) z poziomami tych
wskaźników w innych zakładach tej samej branży,
Wymianę przestarzałych urządzeń i likwidacją zbędnych maszyn oraz aparatury,
Wymianę niedokładnych przyrządów i przekładników prądowych oraz napięciowych
w układach pomiarowych.
Kolejnym sektorem, w którym można osiągnąć duże oszczędności energii elektrycznej jest
oświetlenie uliczne. Do najczęściej stosowanych w tym sektorze przedsięwzięć racjonalizujących
użytkowanie energii elektrycznej należą przede wszystkim:
Wymiana żarowych źródeł światła i starszej konstrukcji źródeł sodowych na nowoczesne,
niskoprężne, oszczędne źródła światła o wysokiej skuteczności strumienia świetlnego,
Stosowanie czasowych przekaźników załączania i wyłączania oświetlenia.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
44
V – ZAŁOŻENIA DO PLANU ZAOPATRZENIA W GAZ GMINY CZERNICA
W PERSPEKTYWIE CZASOWEJ 2017 - 2032
5.1. OCENA STANU AKTUALNEGO
Sieć przesyłowa gazu ziemnego w Polsce to sieć gazociągów wysokiego ciśnienia będących we
własności Krajowego Operatora Przesyłowego GAZ-SYSTEM SA oraz innych podmiotów.
Stan istniejący układu przesyłowego na terenie kraju przedstawiono na poniższym rysunku.
RYSUNEK 3. SIEĆ PRZESYŁOWA I DYSTRYBUCYJNA W POLSCE. www.inzynierbudownictwa.pl
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
45
Przez obszar gminy przebiega na długości 15,6 km gazociąg wysokiego ciśnienia gazu ziemnego
wysokometanowego E relacji Iwiny – Kiełczów o średnicy nominalnej Dn 300 i ciśnieniu
nominalnym 6,3 MPa, stanowiący fragment obwodnicy gazociągowej miasta Wrocławia. Wzdłuż
tego gazociągu (w jego bezpośrednim sąsiedztwie) planowana jest budowa gazociągu
przesyłowego wysokiego ciśnienia relacji Ołtaszyn – Kiełczów o średnicy nominalnej Dn 500
i ciśnieniu nominalnym PN 8,4 MPa. Ponadto przebiega tu także gazociąg o średnicy nominalnej
Dn 200 i ciśnieniu nominalnym 6,3 MPa poprowadzony z Czernicy w kierunku Jelcza oraz gazociąg
o średnicy Dn 80 i ciśnieniu nominalnym 6,3 MPa relacji Jelcz – Jelcz.
W sieć rozdzielczą gazu zaopatrzone są miejscowości:
Łany,
Kamieniec Wrocławski,
Gajków, Jeszkowice,
Czernica, Ratowice,
Dobrzykowice,
Nadolice Małe,
Nadolice Wielkie,
Wojnowice,
Chrząstawa Mała.
Długość sieci dystrybucyjnej stanowiącej własność PSG na terenie gminy Czernica przedstawiono
w poniższej tabeli.
TABELA 17. DŁUGOŚĆ SIECI DYSTRYBUCYJNEJ STANOWIĄCEJ WŁASNOŚĆ PSG NA TERENIE GMINY CZERNICA.
Rok Długość gazociągów bez czynnych przyłączy gazowych w [m]
Wysokiego ciśnienia Niskiego ciśnienia
2011 7 499 0
2012 7 442 0
2013 7 442 156
2014 7 442 156
2015 7 442 156
Źródło: PSG Sp. z o.o., Oddział Zakład Gazowniczy we Wrocławiu.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
46
TABELA 18. CZYNNE PRZYŁĄCZA – ILOŚĆ ORAZ DŁUGOŚĆ NA TERENIE GMINY CZERNICA.
Rok Ilość/długość przyłączy 2 [szt./m]
Niskiego ciśnienia
2011 0
2012 0
2013 1/6
2014 1/6
2015 1/6
Źródło: PSG Sp. z o.o., Oddział Zakład Gazowniczy we Wrocławiu.
WYKRES 13. ZUŻYCIE GAZU NA TERENIE GMINY CZERNICA W LATACH 2010 – 2015. Źródło: Bank Danych Lokalnych.
WYKRES 14. CZYNNE PRZYŁĄCZA DO BUDYNKÓW OGÓŁEM (MIESZKALNYCH I NIEMIESZKALNYCH) NA TERENIE GMINY
CZERNICA W LATACH 2010 – 2015. Źródło: Bank Danych Lokalnych.
0,00 0,20
303,9
1 201,3
1 573,5
2 079,8
0,00
500,00
1 000,00
1 500,00
2 000,00
2 500,00
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Zużycie gazu w tys. m3 na terenie gminy
0235
1 097
1 662
2 133
2 487
0
500
1 000
1 500
2 000
2 500
3 000
2010 2011 2012 2013 2014 2015
Czynne przyłącza do budynków ogółem (mieszkalnych i niemieszkalnych)
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
47
5.2. PROGNOZA ZMIAN ZAPOTRZEBOWANIA NA GAZ
Prognoza zużycia gazu została przeprowadzona w oparciu o trzy scenariusze. Pierwszy
zakłada zahamowanie rozwoju sieci gazowej na terenie gminy Czernica – scenariusz pasywny,
kolejny scenariusz zakłada rozwój sieci gazowej w oparciu o „Politykę energetyczną Polski do
2030 roku” - w części opracowania zatytułowanej Prognoza zapotrzebowania na paliwa i energię
do roku 2030 oszacowano średnioroczny wzrost zapotrzebowania na paliwa gazowe w latach
2015 - 2020 na 1,57 % rocznie, natomiast w latach 2020-2032 na 1,51 %. Ostatni scenariusz zakłada
bardzo dynamiczny rozwój sieci gazowej oraz zużycia gazu na poziomie średniorocznego wzrostu
o 2 % - scenariusz aktywny.
TABELA 19: PROGNOZA ZUŻYCIA GAZU NA TERENIE GMINY CZERNICA DO 2032 ROKU.
Rok Zużycie gazu [tyś. m3]
Scenariusz Polityka
energetyczna Polski
Scenariusz Aktywny
Scenariusz Pasywny
2015 2079,80 2079,80 2079,80 2079,80
2016 2112,45 2121,40 2083,96
2017 2145,62 2163,82 2095,00
2018 2179,30 2207,10 2106,11
2019 2213,52 2251,24 2117,27
2020 2248,27 2296,27 2128,49
2021 2282,22 2342,19 2139,77
2022 2316,68 2389,04 2151,11
2023 2351,66 2436,82 2162,51
2024 2387,17 2485,55 2173,98
2025 2423,22 2535,26 2185,50
2026 2459,81 2585,97 2197,08
2027 2496,95 2637,69 2208,73
2028 2534,66 2690,44 2220,43
2029 2572,93 2744,25 2232,20
2030 2611,78 2799,14 2244,03
2031 2651,22 2855,12 2255,92
2032 2691,25 2912,22 2267,88
Źródło: Opracowanie własne.
Prognoza zużycia gazu w wersji graficznej została przedstawiona na poniższym wykresie.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
48
WYKRES 15: PROGNOZA ZUŻYCIA GAZU NA TERENIE GMINY CZERNICA WG SCENARIUSZA „POLITYKA ENERGETYCZNA”
Źródło: Opracowanie własne.
5.3. PLANOWANE INWESTYCE
PSG Sp. z o.o. w najbliższych latach nie planuje na terenie gminy Czernica żadnych zadań
inwestycyjnych, poza bieżącym przyłączaniem do sieci gazowej przy spełnieniu kryteriów
technicznych oraz ekonomicznej opłacalności inwestycji, po zawarciu umowy
z Przedsiębiorstwem Gazowniczym.
5.4. AKTUALNE TARYFY DLA GAZU
Odbiorców na terenie gminy Czernica obowiązuje obecnie Taryfa nr 3 - Dla usług
Dystrybucji Paliw Gazowych i Usług Regazyfikacji Skroplonego Gazu Ziemnego. Niniejsza Taryfa
została zatwierdzona przez Prezesa Urzędu Regulacji Energetyki w dniu 17 grudnia 2014 r. decyzją
Nr DRG-4212-49(10)/2014/22378/III/AIK/KGa oraz opublikowana w „Biuletynie Branżowym
0,00
500,00
1000,00
1500,00
2000,00
2500,00
3000,00
3500,00
201520162017201820192020202120222023202420252026202720282029203020312032
Prognoza zużycia gazu [tyś. m3] do 2032 r.
Zużycie gazu [tyś. m3]
Scenariusz Polityka energetyczna Polski
Scenariusz Aktywny
Scenariusz Pasywny
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
49
Urzędu Regulacji Energetyki – Paliwa Gazowe nr 115/2014 (784)” i obowiązuje od 1 stycznia 2015
r.
TABELA 20. STAWKI OPŁAT DLA OBSZARU ODDZIAŁU WE WROCŁAWIU.
Grupa taryfowa
Stawki opłat
Stawka opłaty stałej Stawka opłaty zmiennej
[zł/m-c] [gr/(kWh/h)za h] [gr/kWh]
Dla gazu wysokometanowego E
W-1.1 4,61 x 4,518
W-1.2 5,42 x 4,518
W-2.1 10,04 x 3,766
W-2.2 11,46 x 3,766
W-3.6 32,64 x 3,500
W-3.9 35,09 x 3,500
W-4 157,57 x 3,490
W-5.1 x 0,495 1,826
W-5.2 x 0,542 1,826
W-6.1 x 0,526 1,822
W-6.2 x 0,563 1,822
W-7A.1 x 0,506 1,107
W-7A.2 x 0,535 1,107
W-7B.1 x 0,451 0,919
W-7B.2 x 0,479 0,919
W-8.1 x 0,444 0,864
W-8.2 x 0,473 0,864
W-9.1 x 0,415 0,760
W-9.2 x 0,425 0,760
W-10.1 x 0,317 0,609
W-10.2 x 0,322 0,609
W-11.1 x 0,310 0,455
W-11.2 x 0,311 0,455
W-12.1 x 0,249 0,419
W-12.2 x 0,250 0,419
W-13.1 x 0,188 0,383
W-13.2 x 0,189 0,383
Dla gazu zaazotowanego Lw
Lw-1.1 3,86 x 3,057
Lw-1.2 4,66 x 3,057
Lw-2.1 9,96 x 2,716
Lw-2.2 10,75 x 2,716
Lw-3.6 26,86 x 2,617
Lw-3.9 29,24 x 2,617
Lw-4 130,92 x 2,393
Lw-5.1 x 0,342 1,419
Lw-5.2 x 0,388 1,419
Lw-6.1 x 0,476 1,022
Lw-6.2 x 0,512 1,022
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
50
Lw-7.1 x 0,433 0,965
Lw-7.2 x 0,461 0,965
Lw-8.1 x 0,433 0,931
Lw-8.2 x 0,460 0,931
Lw-9.1 x 0,426 0,811
Lw-9.2 x 0,435 0,811
Dla gazu zaazotowanego Ls
Ls-1.1 3,86 x 3,481
Ls-1.2 4,66 x 3,481
Ls-2.1 9,96 x 3,093
Ls-2.2 10,75 x 3,093
Ls-3.6 26,86 x 2,980
Ls-3.9 29,24 x 2,980
Ls-4 130,92 x 2,726
Ls-5.1 x 0,390 1,617
Ls-5.2 x 0,426 1,617
Ls-6.1 x 0,542 1,163
Ls-6.2 x 0,578 1,163
Ls-7.1 x 0,494 1,099
Ls-7.2 x 0,522 1,099 Źródło: Polska Spółka Gazownictwa.
5.5. BEZPIECZEŃSTWO ZAOPATRZENIA MIESZKAŃCÓW GMINY CZERNICA W GAZ
Z technicznego punktu widzenia podmiotami odpowiedzialnymi za zapewnienie
bezpieczeństwa dostaw gazu są operatorzy systemów: przesyłowego i dystrybucyjnego. Do
zasadniczych zadań operatorów, bezpośrednio wpływających na poziom bezpieczeństwa
energetycznego na danym obszarze należy:
Opracowanie i realizacja planów rozwoju sieci gazowej - adekwatnych do
przewidywanego zapotrzebowania na usługi przesyłowe oraz na wymianę
międzysystemową.
Operatywne zarządzanie siecią gazową, w tym bieżące bilansowanie popytu i podaży,
w powiązaniu z zarządzaniem ograniczeniami sieciowymi.
Monitorowanie niezawodności systemu gazowego we wszystkich horyzontach
czasowych.
Współpraca z innymi operatorami systemów gazowych lub przedsiębiorstwami
energetycznymi w celu niezawodnego i efektywnego funkcjonowania systemów
gazowych oraz skoordynowania ich rozwoju.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
51
Głównym warunkiem zapewnienia bezpieczeństwa dostawy gazu sieciowego na obszarze Gminy
Czernica jest bieżąca wymiana przestarzałych elementów infrastruktury sieciowej, połączona
z systematycznym rozwojem systemu dystrybucyjnego i dostosowaniem do zapotrzebowania
odbiorców.
Innym zagrożeniem rozwoju systemu gazowniczego, jest zagrożenie ekonomiczne,
przejawiające się w stale wzrastających cenach gazu, czyniących nieopłacalnym jego
użytkowanie do określonych zastosowań, np. celów grzewczych, szczególnie u małych
odbiorców, gdzie ogrzewanie węglowe jest stale znacznie tańsze.
5.6. PRZEDSIĘWZIĘCIA RACJONALIZUJĄCE UŻYTKOWANIE GAZ
A) Zmniejszenie strat gazu w dystrybucji.
Utrzymywanie dystrybucyjnej infrastruktury gazowniczej we właściwym stanie
technicznym, terminowe wykonywanie przeglądów sieci i szybkie reagowanie na
stwierdzone odchylenia od stanów normalnych, szczególnie nieszczelności.
Właściwy dobór przepustowości średnic gazociągów.
Modernizacja sieci.
Należy podkreślić, że zmniejszenie strat gazu spowoduje:
Efekt ekonomiczny: zmniejszenie strat gazu powoduje zmniejszenie kosztów
operacyjnych przedsiębiorstwa gazowniczego, co w dalszym efekcie powinno skutkować
obniżeniem kosztów zaopatrzenia w gaz dla odbiorcy końcowego.
Metan jest gazem powodującym efekt cieplarniany a jego negatywny wpływ jest znacznie
wyższy niż dwutlenku węgla, stąd też ze względów ekologicznych należy ograniczać jego
emisję.
W skrajnych przypadkach wycieki gazu mogą lokalnie powodować powstawanie stężeń
zbliżających się do granic wybuchowości, co zagraża bezpieczeństwu.
Ze względu na fakt, że w warunkach zabudowy miejskiej, zwłaszcza na terenach
śródmiejskich bardzo istotne znaczenie mają koszty związane z zajęciem pasa terenu,
uzgodnieniem prowadzenia różnych instalacji podziemnych oraz z odtworzeniem
nawierzchni, jest rzeczą celową, aby wymiana instalacji podziemnych różnych systemów
(gaz, woda, kanalizacja, kable energetyczne i telekomunikacyjne itd.) była prowadzona w
sposób kompleksowy.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
52
Niemal całość odpowiedzialności za działania związane ze zmniejszeniem strat gazu w jego
dystrybucji spoczywa na PSG Sp. z o.o.
B) Racjonalizacja wykorzystania paliw gazowych.
Oszczędne gospodarowanie paliwem gazowym w zakresie ogrzewania poprzez
stosowanie nowoczesnych kotłów o dużej sprawności np. kondensacyjne kotły gazowe
oraz zabiegi termomodernizacyjne, których efektem będzie zmniejszenie zużycia gazu.
Racjonalne wykorzystanie paliwa gazowego w indywidualnych gospodarstwach
domowych, wyrażające się oszczędzaniem gazu w zakresie przygotowania ciepłej wody
użytkowej oraz w zakresie przygotowania posiłków.
W budynkach mieszkalnych, wielorodzinnych wprowadzenie systemów rozliczeń za gaz
zużyty do gotowania według wskazań mierników zużycia gazomierzy, aby wyeliminować
zjawisko dogrzewania mieszkań gazem z kuchenek gazowych.
Wspieranie przedsięwzięć związanych z instalacją układów kogeneracyjnych
produkujących ciepło oraz energię elektryczną w skojarzeniu.
VII. WSPÓŁPRACA Z SĄSIEDNIMI GMINAMI W ZAKRESIE GOSPODARKI ENERGETYCZNEJ
Konieczność uzgodnienia współpracy z sąsiednimi gminami w zakresie tematycznym
niniejszego opracowania wynika z ustawy Prawo energetyczne (art.19, ust.3, pkt 4). Możliwości
współpracy samorządów lokalnych w zakresie systemów energetycznych, gazowych oraz
ciepłownictwa oceniono na podstawie korespondencji z gminami ościennymi.
Potencjalne możliwości współpracy pomiędzy miejscowościami sąsiednimi mogą zachodzić
w następujących obszarach:
Wspólne planowanie inwestycji, których realizacja przekracza zdolności finansowe
pojedynczej Jednostki Samorządu Terytorialnego,
Skoordynowanie działań w rozwiązywaniu problemów modernizacyjno inwestycyjnych,
linii energetycznych, telekomunikacyjnych, rurociągów gazu ziemnego przewodowego,
szczególnie znajdujących się na pograniczu gminy oraz infrastruktury komunikacyjnej,
Koordynacja działań w dywersyfikacji paliw, a w tym głównie gazyfikacji,
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
53
Planowanie zaspokojenia potrzeb energetycznych gmin i sprzedaż ewentualnych
nadwyżek energii,
Wspólne starania o finansowanie pomocowe z funduszy ekologicznych i Unii Europejskiej
z przeznaczeniem na cele modernizacyjne lub budowę infrastruktury energetycznej,
Wspólne akcje i działanie edukacyjne w zakresie odnawialnych źródeł energii oraz
zrównoważonego gospodarowania energią elektryczną, gazową i cieplną.
W ramach identyfikacji możliwości podjęcia współpracy z sąsiednimi gminami wysłano wnioski
z prośbą o udzielenie następujących informacji:
1. Czy Gmina sąsiednia posiada „Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe ” lub czy planuje opracować ww. dokument.
2. Czy istnieją powiązania Gminy sąsiedniej z Gminą Czernica w zakresie pokrywania potrzeb energetycznych, ciepłowniczych.
3. Czy istnieją elementy infrastruktury energetycznej, cieplnej bądź gazowej zlokalizowane na terenie Gminy Czernica, których budowa, rozbudowa lub modernizacja warunkuje zaopatrzenie gminy sąsiedniej.
4. Czy istnieją elementy infrastruktury związane z zaopatrzeniem w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, których rozbudowa wymaga uzgodnień z Gminą sąsiednią.
5. Czy Gmina sąsiednia wyraża chęć/zainteresowanie współpracą z Gminą Czernica w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe, bądź też innymi działaniami w tym zakresie.
Odpowiedzi na wyżej wspomniane pytania przedstawiono w poniższej tabeli zawierającej
zbiorcze zestawienie odpowiedzi z zakresu międzygminnej współpracy energetycznej
w odniesieniu do zadanych pytań.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
TABELA 21: POWIĄZANIA POMIĘDZY GMINY CZERNICA, A GMINAMI OŚCIENNYMI W ZAKRESIE WSPÓŁPRACY ENERGETYCZNEJ.
Nr pytania
Długołęka Oleśnica Jelcz-Laskowice Oława Oleśnica Bierutów
1 Nie Tak Tak Tak Tak, Gmina posiada
projekt zaktualizowany w 2016 r.
Nie
2 Nie Nie Nie Nie Nie Nie
3 Nie Nie Nie Nie Nie Nie
4 Nie Nie Nie Nie Nie Nie
5 Tak Tak Tak Tak Tak Tak
Źródło: Opracowanie własne na podstawie udzielonych odpowiedzi na wysłane wnioski.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
VIII. ANALIZA MOŻLIWOŚCI WYKORZYSTANIA LOKALNYCH I ODNAWIALNYCH ZASOBÓW ENERGII
Zgodnie z definicją określoną w art. 2 pkt 22 ustawy z dnia 20 lutego 2015 r.
o odnawialnych źródłach energii (Dz.U. 2015 poz. 478 z późn. zm.) odnawialne źródło energii
to odnawialne, niekopalne źródła energii obejmujące energię wiatru, energię promieniowania
słonecznego, energię aerotermalną, energię geotermalną, energię hydrotermalną, hydroenergię,
energię fal, prądów i pływów morskich, energię otrzymywaną z biomasy, biogazu, biogazu
rolniczego oraz z biopłynów.
Cechy odnawialnych źródeł energii w stosunku do technologii konwencjonalnych:
zwykle wyższy koszt początkowy,
generalnie niższe koszty eksploatacyjne,
źródło przyjazne środowisku – czysta technologia energetyczna,
zwykle opłacalne ekonomicznie w oparciu o metodę obliczania kosztu w cyklu
żywotności,
odnawialne źródła energii charakteryzuje duża zmienność ilości produkowanej energii
w zależności od pory dnia i roku, warunków pogodowych czy lokalizacji geograficznej
miejsca ich pozyskiwania.
Aspekty związane ze stosowaniem technologii odnawialnych źródeł energii:
środowiskowe – każda oszczędność i zastąpienie energii i paliw konwencjonalnych
(węgiel, ropa, gaz ziemny) energią odnawialną prowadzi do redukcji emisji substancji
szkodliwych do atmosfery, co wpływa na lokalne środowisko oraz przyczynia się do
zmniejszenia globalnego efektu cieplarnianego,
ekonomiczne – technologie i urządzenia wykorzystujące odnawialne źródła energii, jak
już wspomniano, nie należą do najtańszych, chociaż dzięki dużemu rozwojowi tego
rynku, ich ceny sukcesywnie maleją. Ich przewagą nad źródłami tradycyjnymi jest
natomiast znacznie tańsza eksploatacja. Z tego też powodu, patrząc w dłuższej
perspektywie czasu, wiele z zastosowań OZE będzie opłacalne ekonomicznie. Nie bez
znaczenia jest też możliwość ubiegania się o dofinansowanie takiego przedsięwzięcia
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
56
z krajowych lub zagranicznych funduszy ekologicznych, które przede wszystkim
preferują stosowanie OZE,
społeczne – rozwój rynku odnawialnych źródeł energii to praca dla wielu ludzi,
zmniejszenie lokalnych wydatków na energię,
prawne – umowy międzynarodowe, zobowiązania niektórych krajów oraz Unii
Europejskiej do ochrony klimatu Ziemi i produkcji części energii z energii odnawialnej,
prawo krajowe narzucające obowiązki na wytwórców energii, projektantów budynków,
deweloperów oraz właścicieli, wszystko to ma przyczynić się do wzrostu udziału OZE
w produkcji energii na świecie.
Do energii wytwarzanej z odnawialnych źródeł energii zalicza się, niezależnie od parametrów
technicznych źródła, energię elektryczną lub ciepło pochodzące ze źródeł odnawialnych,
w szczególności:
z elektrowni wodnych,
z elektrowni wiatrowych,
ze źródeł wytwarzających energię z biomasy,
ze źródeł wytwarzających energię z biogazu,
ze słonecznych ogniw fotowoltaicznych,
ze słonecznych kolektorów do produkcji ciepła,
ze źródeł geotermicznych.
Obecnie udział niekonwencjonalnych źródeł energii w bilansie paliwowo - energetycznym
krajów Unii Europejskiej przekroczył 10%, a ich znaczenie stale wzrasta. Cele w zakresie
stosowania OZE zakładają osiągnięcie do 2020 roku 20% udziału energii odnawialnej
w gospodarce UE.
Główne cele Polityki energetycznej Polski do roku 2030 w tym obszarze obejmują:
wzrost wykorzystania odnawialnych źródeł energii w bilansie energii finalnej do 15% w
roku 2020 i 20% w roku 2030,
osiągnięcie w 2020 roku 10% udziału biopaliw w rynku paliw transportowych oraz
utrzymanie tego poziomu w latach następnych,
ochronę lasów przed nadmiernym eksploatowaniem w celu pozyskiwania biomasy oraz
zrównoważone wykorzystanie obszarów rolniczych na cele OZE, w tym biopaliw, tak
aby nie doprowadzić do konkurencji pomiędzy energetyką odnawialną i rolnictwem.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
57
Zgodnie z przepisami unijnymi, udział energii pochodzącej z OZE w bilansie energii finalnej
w 2020 r. ma wynieść dla Polski 15%. Udział ten wynosił na koniec 2010 roku około 7%, przy
czym znaczna cześć tej energii produkowana była w elektrowniach wodnych oraz poprzez
współspalanie biomasy z węglem w elektrowniach zawodowych i przemysłowych.
WYKRES 16. STRUKTURA PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSKIM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM – STAN NA
KWIECIEŃ 2016. Źródło: www.pse.pl
RYSUNEK 4. WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII NA TERENIE WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO.
Źródło: Studium przestrzennych uwarunkowań rozwoju energetyki wiatrowej w województwie dolnośląskim.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
58
8.1. ENERGIA GEOTERMALNA
Energia geotermalna polega na wykorzystaniu energii cieplnej ziemi do produkcji energii
cieplnej i elektrycznej. Uzyskiwana jest ona poprzez odwierty do naturalnie gorących wód
podziemnych. Niskotemperaturowe zasoby geotermalne używane są do zmniejszenia
zapotrzebowania na energię poprzez wykorzystywanie w bezpośrednim ogrzewaniu domów,
fabryk, szklarni lub mogą być zastosowane w pompach ciepła, czyli urządzeniach, które pobierają
ciepło z ziemi na płytkiej głębokości i uwalniają je wewnątrz domów w celach grzewczych. Źródła
energii geotermalnej ze względu na stan skupienia nośnika ciepła i wysokość temperatury można
podzielić na następujące grupy:
grunty i skały do głębokości 2500 m, z których ciepło pobiera się za pomocą pomp ciepła,
wody gruntowe jako dolne źródło ciepła dla pomp grzejnych,
wody gorące, wydobywane za pomocą głębokich odwiertów eksploatacyjnych,
para wodna wydobywana za pomocą odwiertów, mająca zastosowanie do produkcji
energii elektrycznej,
pokłady solne, z których energia odbierana jest za pomocą solanki lub cieczy obojętnych
wobec soli,
gorące skały, gdzie woda pod dużym ciśnieniem cyrkuluje przez porowatą strukturę
skalną.
W przypadku instalacji geotermalnych, wykorzystujących zasoby głębokich poziomów
wodonośnych barierą w rozpowszechnieniu, są wysokie koszty inwestycji, a także ryzyko
niepowodzenia, jakie wciąż towarzyszy pracom poszukiwawczym. Informacje na temat wód
termalnych w Polsce pochodzą głównie z obserwacji hydrogeologicznych prowadzonych
w głębokich otworach wiertniczych wykonywanych w okresie ostatnich kilkudziesięciu lat
głównie w celu poszukiwania ropy naftowej i gazy ziemnego.
8.1.1. POMPY CIEPŁA
Pompy ciepła wykorzystują odnawialną energię skumulowaną w gruncie,
promieniowaniu słonecznym, wodach gruntowych czy powietrzu. W każdym przypadku
następuje zmniejszenie zużycia paliw kopalnych, zaoszczędzenie wartościowych zasobów
i ograniczenie szkodliwych dla klimatu emisji CO2.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
59
Najczęstszym wariantem zastosowania pompy ciepła jest wykorzystanie ciepła gruntu
poprzez tzw. kolektor gruntowy (kolektor ziemny). Możemy wyróżnić pompy
ciepła z poziomym oraz pionowym gruntowym wymiennikiem ciepła.
Poziome wymienniki ciepła (kolektory poziome) – ułożone są na głębokości ok.
1,0 - 1,6 m , gdzie temperatura zmienia się wprawdzie w ciągu roku, ale jej dobowe
wahania są minimalne. Na tym poziomie temperatura wynosi w naszym
klimacie w lipcu +17°C, a w styczniu +5°C. Ułożony w ziemi kolektor poziomy w żaden
sposób nie zakłóca wegetacji roślin rosnących w ogrodzie. Najwięcej ciepła można
odebrać układając kolektory w wilgotnej glebie. Charakteryzuje się łatwością
wykonania i niskim kosztem, jednak wymaga dużej powierzchni gruntu.
Pionowy wymiennik ciepła (sonda pionowa) - ułożony w odwiercie wymiennik
pionowy stanowi zamknięty obieg, w którym cyrkuluje niezamarzający roztwór glikol-
woda. Pobrane ciepło jest zamieniane przez pompę ciepła na energię. Zajmuje on małą
powierzchnię gruntu jednak wadą są wysokie koszty odwiertu.
Pompy ciepła mogą wykorzystywać również ciepło pochodzące z wód gruntowych oraz
powierzchniowych, a także z powietrza atmosferycznego.
Wody powierzchniowe
Zbiorniki wodne (np. stawy, jeziora, rzki) również mogą być źródłem ciepła dla pomp. Kolektor
poziomy, wypełniony wodnym roztworem substancji niezamarzającej, rozkłada się wtedy na
dnie zbiornika wodnego. Nawet w momencie, kiedy zbiornik wodny zimą zamarza, nie jest to
przeszkodą w pozyskiwaniu z niego energii cieplnej.
Woda gruntowa
System, w którym energia cieplna czerpana jest z wód podziemnych, powinien składać się
z trzech studni. Jedna służy do poboru wody, natomiast dwie pozostałe to studnie zrzutowe.
Zabezpiecza to układ grzewczy przed przerwą w pracy, gdy dojdzie do zamulenia jednej z nich.
Powietrze atmosferyczne
Powietrzna pompa ciepła pozyskuje ciepło z powietrza. Ogrzewanie domu powietrzną pompą
ciepła wynosi tyle, ile ogrzewanie domu kotłem na gaz ziemny. Koszty uzyskanej energii
cieplnej zależą od warunków, w jakich pracuje pompa (od temperatury ośrodka, z którego
odbiera ciepło). Choć jest dość tania, to niestety jej wydajność spada wraz ze spadkiem
temperatury. Pompa może się wyłączyć nawet poniżej -10°C. Obecne modele producentów
umożliwiają pracę powietrznej pompy ciepła nawet w warunkach 15°C. Pompa ciepła wymaga
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
60
zasilania energią elektryczną, lecz jest to bilans szczególnie korzystny, na każdy 1 kW energii
pobranej z sieci elektroenergetycznej przypada 2–5 kW pobrane z otoczenia. W rezultacie,
przy poborze mocy wynoszącym 1 kW, uzyskujemy aż 4 kW użytecznej mocy cieplnej. Taką
efektywność pracy pompy oznaczamy współczynnikiem COP (stosunek ilości ciepła
dostarczonego do budynku do ilości energii elektrycznej zużytej przez pompę).
Powietrzna pompa cieplna nie potrzebuje dodatkowych instalacji do odbioru ciepła, ale nie
osiąga tak dużej efektywności jak pompy gruntowe i wodne, bo temperatura powietrza zimą
jest stosunkowo niska. Uzyskane ciepło może służyć do ogrzewania wody albo powietrza.
Popularne są pompy typu powietrze-powietrze sprzedawane jako klimatyzatory z pompą
ciepła (rewersyjne), z możliwością odwrócenia kierunku obiegu czynnika, które latem chłodzą,
a zimą grzeją.W gminie Czernica istnieje możliwość podłączenia pomp ciepła w domach
jednorodzinnych, dużych budynkach mieszkalnych oraz użyteczności publicznej.1
Zalety pomp ciepła:
Odpowiednio dobrana do powierzchni i kubatury obiektu pompa ciepła jest całkowicie
bezobsługowa. Nie ma potrzeby ładowania opału, czyszczenia pieca i jego rozpalania.
Wystarczy regularnie opłacać rachunki za energię elektryczną,
Pompa ciepła jest urządzeniem ekologicznym – w miejscu jej eksploatacji nie powstają
żadne spaliny, zatem nie zanieczyszcza środowiska naturalnego.
Pompa ciepła daje się łatwo zamontować prawie w każdym obiekcie. Np. w blokach
mieszkalnych jej montaż jest łatwiejszy niż instalacja kotła centralnego ogrzewania.
Pompa ciepła powietrze-powietrze wymaga montażu jedynie dwóch jednostek.
Pompy ciepła są najbezpieczniejszym sposobem ogrzewania obiektu. Przy ich użyciu
nie ma ryzyka wybuchu – tak jak w przypadku instalacji gazowej czy zaczadzenia – jak
w przypadku instalacji olejowej czy paliwowej.
Wady pompy ciepła:
Główną wadą pompy ciepła są wysokie koszty jej zakupu i instalacji. Należy też
pamiętać, że ta inwestycja zwraca się dopiero po kilku latach.
Uzależnienie jej działania od energii elektrycznej. W przypadku zaniku napięcia w sieci
elektroenergetycznej praca pompy nie jest możliwa.
1 Informację zasięgnięte ze strony http://okieminzyniera.pl/pompa-ciepla/
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
61
Poziome wymienniki ciepła zajmują dużo miejsca. Im płycej umieścimy wymiennik,
tym lepiej będzie pobierane ciepło – a to za sprawą promieni słonecznych docierających
do gruntu.
Przykład analizy techniczno-ekonomicznej dla zastosowania pompy ciepła na potrzeby
ogrzewania pomieszczeń w domu jednorodzinnym
Założenia: Analizę techniczno-ekonomiczną dla zastosowania sprężarkowej pompy ciepła
jako źródła ciepła do celów grzewczych przeprowadzono porównując to rozwiązanie
techniczne jako alternatywne dla źródła węglowego i źródła ciepła na gaz ziemny dla budynku
z zaprojektowaną instalacją wodną c.o., przystosowaną do parametrów
niskotemperaturowych.
Obliczenia przeprowadzono dla budynku mieszkalnego o następującej charakterystyce:
budynek jednorodzinny o powierzchni użytkowej 120 m2,
jednostkowe zapotrzebowanie na ciepło wynosi 70 W/m2,
zapotrzebowanie na moc na potrzeby ogrzewania około 8 kW,
jednostkowe zużycie ciepła wynosi 0,58 GJ/m2,
zużycie ciepła 65 GJ/rok.
Dane techniczno-ekonomiczne dla źródeł ciepła:
Ogrzewanie za pomocą pompy ciepła z wymiennikiem gruntowym poziomym
cena - energia elektryczna: ok. 0,60 zł/kWh,
współczynnik efektywności systemu grzewczego (COP): 3.5,
koszt instalacji źródła: 35 000 zł (od kosztu pompy ciepła odjęto koszt kotła węglowego
10 000 zł, a w przypadku kotła gazowego – 12 000 zł),
roczny koszt ogrzewania: 2 904 zł/rok.
Ogrzewanie za pomocą kotła węglowego niskotemperaturowego z automatycznym
podajnikiem:
cena - węgiel 900 zł/Mg z VAT i transportem,
wartość opałowa paliwa 25 MJ/kg,
sprawność systemu grzewczego: 80%,
roczny koszt ogrzewania: 2 744 zł/rok.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
62
WYKRES 17. WYKRES SKUMULOWANYCH PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.O. Z PALIWA WĘGLOWEGO - BEZ DOTACJI
Źródło: Opracowanie własne.
Ogrzewanie za pomocą kotła gazowego, niskotemperaturowego:
cena - gaz ziemny: 2,16 zł/m3 z VAT,
wartość opałowa paliwa 35,6 GJ/m3,
sprawność systemu grzewczego: 88%,
roczny koszt ogrzewania: 4 406 zł/rok.
WYKRES 18. WYKRES SKUMULOWANYCH PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.O. Z PALIWA GAZOWEGO - BEZ DOTACJI.
Źródło: Opracowanie własne.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
63
Na podstawie powyższych danych i założeniach opłacalność zastosowania pomp ciepła
występuje w przypadku stosowania droższego paliwa - gazu ziemnego.
8.2. ENERGIA SŁONECZNA
W kraju najlepszymi warunkami do lokowania instalacji fotowoltaicznych
charakteryzują się południowo wschodnie województwa – oznaczone na poniższej mapie
kolorem czerwonym (głównie teren województwa lubelskiego). Jednakże biorąc pod uwagę
obszar całego kraju warunki nasłonecznienia są zbliżone.
RYSUNEK 5. MAPA NASŁONECZNIENIA KRAJU.
Źródło: www.pgie.pl
Teren Gminy Czernica charakteryzuje się typową wartością promieniowania słonecznego
w skali kraju (1 000 kWh/m2). Fakt ten wyklucza możliwości budowania dużych farm, ale nie
wyklucza zastosowania instalacji kolektorów słonecznych czy instalacji fotowoltaicznych na
budynkach mieszkalnych.
Instalacje fotowoltaiczne
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
64
Moc paneli słonecznych warunkuje pogoda oraz typ instalacji. Parametry paneli
fotowoltaicznych, podawane przez producentów, wyznaczane są w standardowych
warunkach pracy, czyli STC (z j. angielskiego standard test conditions), podczas których
promieniowanie słoneczne osiąga moc 1000 W/m2, temperaturę 25°C i prędkość wiatru 1,5
m/s. Warunkiem uzyskania wysokiej sprawności systemu jest skierowanie fotoogniw na
południe i nachylenie ich pod odpowiednim kątem. Nie na każdym budynku można spełnić ten
warunek.
Według producentów, żywotność fotoogniw szacowana jest na 30 lat. Warto dodać, że wiele
wyrobów dostępnych na rynku ma gwarancję sięgającą 25 lat na co najmniej 80% mocy
wyjściowej uzyskiwanej z fotoogniw.
WYKRES 19. PRZYKŁADOWA ZALEŻNOŚĆ MOCY WYJŚCIOWEJ PANELU FOTOWOLTAICZNEGO OD DŁUGOŚCI CZASU
EKSPLOATACJI W LATACH. Źródło: http://www.budujemydom.pl
Jak wynika z powyższego rysunku spadek mocy z upływem czasu eksploatacji stanowi funkcję
liniową (malejącą).
Instalację fotowoltaiczną można potraktować jako pomocnicze źródło do przygotowania
c.w.u. W tym celu można zastosować elektryczny pojemnościowy podgrzewacz wody, dzięki
czemu można ją podgrzewać dużo wcześniej, niż będzie ona wykorzystana.
Kolektory słoneczne
Oprócz konwersji na energię elektryczną, energia słoneczna może zostać wykorzystana za
pośrednictwem instalacji kolektorów słonecznych do podgrzewania ciepłej wody użytkowej
oraz wspomagania systemów ogrzewania.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
65
RYSUNEK 6. LICZBA INSTALACJI I POWIERZCHNIA KOLEKTORÓW WYKONANYCH Z DOFINANSOWANIEM NFOŚIGW. STAN NA 10-09-2014 R. Źródło: www.nfosigw.gov.pl
Do najpopularniejszych typów kolektorów wykorzystywanych w budownictwie zalicza się
kolektory płaskie (cieczowe) i rurowe (próżniowe). Różnią się one przede wszystkim budową
i sprawnością w różnych warunkach klimatycznych. Generalnie większe zyski energii można
osiągnąć za pomocą kolektorów próżniowych w okresach niższych temperatur, ze względu na
fakt, że próżnia jest bardzo dobrym izolatorem cieplnym, dzięki czemu kolektory te mają
znacznie mniejsze straty w warunkach zewnętrznych niskich temperatur(tzn. w okresach
zimowych).
Z kolei w okresie letnim często kolektory płaskie sprawdzają się równie dobrze, a czasem
nawet lepiej niż kolektory próżniowe. Najważniejszym elementem każdego kolektora jest
absorber. Istotny jest materiał, z którego wykonana jest płyta absorbera oraz powłoka, którą
jest pokryta. Właściwości tych elementów w dużym stopniu decydują o ilości uzyskiwanej
energii. Przeważnie stosuje się absorbery wykonane z płyty miedzianej lub aluminiowej.
Materiał, z którego wykonuje się absorbery, powinien charakteryzować się niską wartością
ciepła właściwego. Wartość ta dla miedzi wynosi 0,380 kJ/kg × K, zaś dla aluminium0,896 kJ/kg
× K29.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
66
Biorąc pod uwagę teren województwa dolnośląskiego obszar gminy Czernica znajduje się
w korzystnym położeniu względem lokowania instalacji wykorzystujących energię słońca.
RYSUNEK 7. OCENA POTENCJAŁU ENERGETYCZNEGO ENERGII PROMIENIOWANIA SŁONECZNEGO.
Źródło: Kierunki rozwoju odnawialnych źródeł energii na Dolnym Śląsku.
Przykład analizy techniczno-ekonomicznej dla zastosowania układu solarnego
podgrzewania wody w domu jednorodzinnym
Założenia: Analiza techniczno-ekonomiczna dla zastosowania układu solarnego jako
dodatkowego źródła do celów przygotowania ciepłej wody użytkowej współpracującego
z instalacją c.w.u. ze źródłem węglowym (kocioł dwufunkcyjny węglowy) i z instalacją c.w.u.
z akumulacyjnym podgrzewaczem wody zasilanym energią elektryczną.
Założenia:
zapotrzebowanie ciepłej wody użytkowej dla 4-osobowej rodziny mieszkającej w domu
jednorodzinnym określono na poziomie 240 l/dobę,
stacja meteorologiczna: Katowice - Pyrzowice,
woda jest podgrzewana do 55°C,
całkowita sprawność instalacji c.w.u. ze źródłem węglowym: 49%,
całkowita sprawność instalacji c.w.u. ze źródłem na energię elektryczną: 96%,
całkowita sprawność instalacji c.w.u. ze źródłem na gaz ziemny: 88%,
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
67
koszt instalacji kolektorów słonecznych ok. 11 000 zł,
cena - gaz ziemny 2,16 zł/m3 z VAT,
cena – węgiel kamienny 900 zł/tonę z VAT,
cena - energia elektryczna: 0,60 zł/kWh.
WYKRES 20. WYKRES PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z WĘGLA KAMIENNEGO – NIE UWZGLĘDNIAJĄC DOTACJI.
Źródło: Opracowanie własne.
WYKRES 21. WYKRES PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z WĘGLA KAMIENNEGO - Z DOTACJĄ 45%.
Źródło: Opracowanie własne.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
68
WYKRES 22. WYKRES PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z ENERGII ELEKTRYCZNEJ – NIE UWZGLĘDNIAJĄC DOTACJI.
Źródło: Opracowanie własne.
WYKRES 23. WYKRES PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z ENERGII ELEKTRYCZNEJ – Z DOTACJĄ 45%.
Źródło: Opracowanie własne.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
69
WYKRES 24. WYKRES SKUMULOWANYCH PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z GAZU ZIEMNEGO – NIE UWZGLĘDNIAJĄC
DOTACJI. Źródło: Opracowanie własne.
WYKRES 25. WYKRES PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z GAZU ZIEMNEGO – Z DOTACJĄ 45%.
Źródło: Opracowanie własne.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
70
8.3. ENERGIA Z BIOMASY
`Na podstawie ustawy z dnia 20 lutego 2015 r. o odnawialnych źródłach energii (Dz.U.
2015 poz. 478 ze zm.) biomasa to: stałe lub ciekłe substancje pochodzenia roślinnego lub
zwierzęcego, które ulegają biodegradacji, pochodzące z produktów, odpadów i pozostałości
z produkcji rolnej i leśnej oraz przemysłu przetwarzającego ich produkty, oraz ziarna zbóż
niespełniające wymagań jakościowych dla zbóż w zakupie interwencyjnym określonych w art. 7
rozporządzenia Komisji (WE) nr 1272/2009 z dnia 11 grudnia 2009 r. ustanawiającego wspólne
szczegółowe zasady wykonania rozporządzenia Rady (WE) nr 1234/2007 w odniesieniu do zakupu
i sprzedaży produktów rolnych w ramach interwencji publicznej (Dz. Urz.UE L 349 z 29.12.2009,
str. 1, z późn. zm.) i ziarna zbóż, które nie podlegają zakupowi interwencyjnemu, a także ulegająca
biodegradacji część odpadów przemysłowych i komunalnych, pochodzenia roślinnego lub
zwierzęcego, w tym odpadów z instalacji do przetwarzania odpadów oraz odpadów z uzdatniania
wody i oczyszczania ścieków, w szczególności osadów ściekowych, zgodnie z przepisami
o odpadach w zakresie kwalifikowania części energii odzyskanej z termicznego przekształcania
odpadów; biomasa lokalna – biomasę pochodzącą z upraw energetycznych, a także odpady lub
pozostałości z produkcji rolnej oraz przemysłu przetwarzającego jej produkty, zboża inne niż
pełnowartościowe, pozyskane w sposób zrównoważony, określony w przepisach wydanych na
podstawie art. 119.
Produktami wykorzystywanymi do celów energetycznych są najczęściej:
Osady ściekowe,
Odchody zwierząt,
Drewno o niskiej jakości technologicznej oraz odpady drzewne,
Słoma i inne odpady produkcji rolniczej,
Oleje roślinne i tłuszcze zwierzęce,
Wodorosty, które uprawia się specjalnie do tych celów,
Odpady organiczne (łodygi kukurydzy, lucerny czy trawy, wysłodki buraczane).
W Polsce na potrzeby biomasy uprawiane są rośliny szybko rosnące, takie jak: róża
wielokwiatowa, rdest sachaliński, wierzba wiciowa, ślazowiec pensylwański, topinambur oraz
trawy wieloletnie (np. proso rózgowe, miskant olbrzymi, palczatka Gerarda).
Spalanie biomasy jest korzystniejsze dla środowiska, gdyż zawiera ona mniej szkodliwych
pierwiastków niż np. paliwa kopalne. W tym procesie powstaje także mniej dwutlenku węgla
wnoszonego do atmosfery, dzięki czemu zmniejsza się ryzyko globalnego ocieplenia.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
71
Ogrzewanie biomasą jest bardzo opłacalne, ponieważ jej ceny są konkurencyjne na rynku
paliw. Jedyną wadą spalania biomasy jest wydzielanie się podczas tego procesu szkodliwych
substancji tłuszczy i białek.
Należy zauważyć, że rozwój energetyki odnawialnej na bazie biomasy dedykowany jest przede
wszystkim obszarom wiejskim, jakim jest teren gminy Czernica. W związku z tym upatruje się
potencjału w energii z biomasy na omawianym obszarze.
8.4. ENERGIA WIATRU
Polska, która znajdująca się w klimacie umiarkowanym charakteryzuje się 4 porami
roku. Są one zróżnicowane ze względu na region kraju i dopływ mas powietrza, które również
mogą tworzyć się lokalnie (bryza morska, bryza jeziorna, wiatry górskie i dolinne). Udział
poszczególnych kierunków wiatru nie jest jednakowy w ciągu roku. W lecie przeważają wiatry
o kierunku zachodnim i północno- zachodnim. Jesienią rośnie udział wiatrów przybierających
kierunek wschodni i południowo- wschodni. Zimą przeważają w wiatry wiejące
z południowego- zachodu. Wiosna cechuje się względnie równomiernym rozkładem
kierunków wiatru. Dominującym kierunkiem jest jednak zawsze kierunek zachodni. Średnia
roczna prędkość wiatru wynosi przeważnie w granicach 3 - 4 m/s.
Zalety energetyki wiatrowej:
Wiatr stanowi niewyczerpalne i odnawialne źródło energii, której wykorzystanie
powoduje zmniejszenie zużycia paliw kopalnych;
energia elektryczna pozyskana z wiatru jest ekologicznie czysta, gdyż w procesie jej
wytwarzania nie dochodzi do spalania paliwa;
wiatr jest za darmo, nie występuje ryzyko wzrostu cen;
następuje obniżenie emisji gazów cieplarnianych oraz poprawa jakości powietrza
poprzez uniknięcie emisji SOx, NOx oraz pyłów do atmosfery;
wykorzystanie wiatru powoduje dywersyfikację źródeł energii.
Wady energetyki wiatrowej:
Elektrownie wiatrowe pociągają za sobą duże koszty inwestycyjne; obecnie jednak
cena zbudowania siłowni wiatrowych ciągle maleje, dzięki nowym osiągnięciom w
dziedzinie technologii; co za tym idzie cena energii pozyskiwanej z wiatru ciągle spada;
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
72
oddziałują na krajobraz (fauna, szata roślinna dobra materialne i kulturowe, warunki
estetyczne);
stwarzają zagrożenie dla klimatu akustycznego, co związane jest z emisją hałasu
wytwarzanego głównie przez obracające się łopaty wirnika (opór aerodynamiczny),
oraz oddziaływanie pola elektromagnetycznego;
występuje efekt cienia wieży i przesuwającego się cienia śmigieł, co może powodować
u ludzi odczucie zagrożenia i pogorszenia warunków życia;
elektrownie wiatrowe mogą być zagrożeniem dla ornitofauny i chiropterofauny;
wiatr jest zmienny, nie można dokładnie przewidzieć z jaką będzie wiał prędkością;
farmy wiatrowe zajmują dużo miejsca i potrzebują terenów niezamieszkałych
i odległych od miast;
wymagane są odpowiednie warunki atmosferyczne do ich budowy, związane z siłą
wiatru.
Rozkład prędkości wiatru mocno zależy od lokalnych warunków topograficznych. Znane są
liczne inne mikro-rejony kraju o korzystnych bądź doskonałych warunkach wiatrowych. Wg.
prof. Haliny Lorenc z IMGW obszar Polski można podzielić na strefy energetyczne warunków
wiatrowych:
Strefa I – wybitnie korzystna
Strefa II – bardzo korzystna
Strefa III – korzystna
Strefa IV - mało korzystna
Strefa V - niekorzystna
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
73
RYSUNEK 8. STREFY ENERGETYCZNE WIATRU W POLSCE.
http://www.biomasa.org/index.php?d=artykul&kat=40&art=35
Biorąc pod uwagę teren województwa dolnośląskiego obszar gminy Czernica zaliczono do
strefy korzystnej pod kątem wykorzystania energii wiatru.
RYSUNEK 9. STREFY ENERGETYCZNE WIATRU NA TERENIE WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO. Źródło: Uwarunkowania przestrzenne lokalizacji OZE – Ocena zasobów energii wiatru.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
74
W związku z faktem iż około 64 % powierzchni gminy to użytki rolne na terenie gminy można
uzyskiwać energię z OZE z farm wiatrowych.
Zgodnie z art. 3 ustawy z dnia 20 maja 2016 r. o inwestycjach w zakresie elektrowni wiatrowych
lokalizacja elektrowni wiatrowej (Dz.U. 2016 poz. 961 ze zm.) następuje wyłącznie na
podstawie miejscowego planu zagospodarowania przestrzennego.
Odległość, w której mogą być lokalizowane i budowane zgodnie z art. 4 ustawy z dnia 20 maja
2016 r.:
elektrownia wiatrowa – od budynku mieszkalnego albo budynku o funkcji mieszanej, w
skład której wchodzi funkcja mieszkaniowa, oraz
budynek mieszkalny albo budynek o funkcji mieszanej, w skład której wchodzi funkcja
mieszkaniowa – od elektrowni wiatrowej – jest równa lub większa od
dziesięciokrotności wysokości elektrowni wiatrowej mierzonej od poziomu gruntu do
najwyższego punktu budowli, wliczając elementy techniczne, w szczególności wirnik
wraz z łopatami (całkowita wysokość elektrowni wiatrowej).
8.5. ENERGIA WODY
Energetyka wodna (hydroenergetyka) zajmuje się pozyskiwaniem energii wód i jej
przetwarzaniem na energię mechaniczną i elektryczną przy użyciu silników wodnych (turbin
wodnych) i hydrogeneratorów w siłowniach wodnych (np. w młynach) oraz elektrowniach
wodnych, a także innych urządzeń (w elektrowniach maretermicznych i maremotorycznych).
Najpopularniejsze wykorzystanie wody do produkcji energii to elektrownie wodne, które
zamieniają energię spadku, lub przepływu wody na energię elektryczną za pośrednictwem
turbin wodnych. Turbina wodna często nosi nazwę turbiny hydraulicznej i jest nic innego jak
silnik wodny przetwarzający energię mechaniczną wody na ruch obrotowy za pomocą wirnika
z łopatkami.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
75
RYSUNEK 10. ZASOBY ENERGII WODNEJ NA TERENIE KRAJU. Źródło: Koncepcja Przestrzennego Zagospodarowania Kraju (KPZK).
Na obszarze gminy Czernica zlokalizowana jest Elektrownia Wodna „Janowice”, która pracuje
od 1920 roku. Wtedy to zainstalowano w niej dwa hydrozespoły (turbiny Francisa
z regulatorami i generatorami) o łącznej mocy ok. 1,1 MW, które pracowały aż do generalnego
remontu elektrowni. Przeprowadzona w latach 2009-2011 kompleksowa modernizacja
obiektu polegała głównie na wymianie dwóch pionowych turbozespołów Francisa na cztery
nowoczesne turbiny rurowe Kaplana wraz z rozdzielnią i nastawnią powodującą
automatyzację pracy oraz wzrost mocy zainstalowanej o 420 kW.
8.6. ENERGIA BIOGAZU
Biogaz nadający się do celów energetycznych powstaje w procesie fermentacji
beztlenowej:
odpadów zwierzęcych i kiszonek roślin w biogazowniach rolniczych,
osadu ściekowego w oczyszczalniach ścieków,
odpadów organicznych na komunalnych wysypiskach śmieci.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
76
Fermentacja beztlenowa to proces biochemiczny zachodzący w warunkach beztlenowych,
w których substancje organiczne rozkładane są przez bakterie na związki proste – głównie
metan i dwutlenek węgla. Tempo rozkładu zależy głównie od charakterystyki i masy surowca,
temperatury oraz optymalnego dobrania czasu procesu.
Największą produkcję biogazu z odchodów zwierzęcych można uzyskać poprzez fermentację
gnojowicy (lub obornika) trzody chlewnej i drobiu, przy czym należy podkreślić, że dla
funkcjonowania instalacji biogazu najbardziej korzystne warunki występują w gospodarstwach
posiadających powyżej 20 sztuk bydła lub 80-100 sztuk trzody chlewnej i stosujących
bezściółkowy chów. Ograniczeniem rozwoju biogazowni rolniczych są duże nakłady
inwestycyjne oraz konieczność przestrzegania reżimów technologicznych, takich jak:
utrzymanie stałej temperatury masy fermentacyjnej (na poziomie 25-35°C) oraz potrzeba
filtracji gazu z uwagi na duże ilości siarkowodoru i innych związków agresywnych.
Zagospodarowanie biogazu z fermentacji gnojownicy opłacalne jest w dużej skali, kiedy
wartość wyprodukowanej energii jest większa od wartości energii zużytej na utrzymanie
temperatury biomasy, oraz kiedy zwrot nakładów inwestycyjnych nastąpi w okresie
kilkuletnim.
Fermentacja organicznych odpadów przemysłowych i konsumpcyjnych na składowiskach
polega na naturalnym procesie biodegradacji, czyli rozkładowi na proste związki organiczne.
W warunkach optymalnych z jednej tony odpadów komunalnych może powstać ok. 400-500
m3 biogazu. Jednak w rzeczywistości nie wszystkie odpady organiczne ulegają pełnemu
rozkładowi, a przebieg fermentacji zależy od szeregu czynników. Przyjmuje się, że z jednej
tony odpadów można pozyskać maksymalnie do 200 m3 biogazu.
Biogaz z biogazowni rolniczych
Biogazownie rolnicze to obiekty o stosunkowo małej mocy jednakże produkujące energię
w sposób efektywny. Mogą one funkcjonować przy gospodarstwach rolnych, jako ich cześć
składowa i z nich pobierać surowce do biogazu lub stanowić niezależny podmiot obsługujący
konkretny teren. Biogazownia jest instalacją umożliwiającą łatwą i szybką fermentację
odpadów organicznych, w wyniku której powstaje 100 biogaz stanowiący odnawialne źródło
energii. Proces produkcyjny w biogazowniach rolniczych jest niezależny od warunków
atmosferycznych i jest realizowany jako produkcja ciągła. Nowo budowane biogazownie są
w pełni zautomatyzowane, a do jej obsługi wystarczy minimalna ilość personelu.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
77
W szczelnych i hermetycznych instalacjach biogazowych, wytwarzany jest metan,
a produktów pofermentacyjnych powstaje wysoko wydajny nawóz. Metan znajduje
zastosowanie w produkcji energii elektrycznej i cieplnej. Nawóz produkowany
w biogazowniach w postaci granulatu doskonale użyźnia glebę.
Zaleca się, aby potencjał biogazu na terenie Gminy Czernica był wykorzystywany lokalne
w miejscu jego występowania tzn. w gospodarstwach rolnych.
IX. STOSOWANIE ŚRODKÓW POPRAWY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ W ROZUMIENIU USTAWY Z DNIA 15 KWIETNIA 2011 R. O EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ
Ustawa z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej (Dz.U. 2015 poz. 2167 z późn.
zm.) nakłada na jednostki sektora publicznego obowiązek stosowania co najmniej dwóch
środków poprawy efektywności energetycznej. Zgodnie z wymienioną ustawą środkiem
poprawy efektywności energetycznej jest:
Umowa, której przedmiotem jest realizacja i finansowanie przedsięwzięcia służącego
poprawie efektywności energetycznej,
Nabycie nowego urządzenia, instalacji lub pojazdu, charakteryzujących się niskim
zużyciem energii oraz niskimi kosztami eksploatacji,
Wymiana eksploatowanego urządzenia, instalacji lub pojazdu na urządzenie, instalację
lub pojazd, o których mowa w powyższym podpunkcie albo ich modernizacja,
Nabycie lub wynajęcie efektywnych energetycznie budynków lub ich części albo
przebudowa lub remont użytkowanych budynków, w tym realizacja przedsięwzięcia
termomodernizacyjnego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu
termomodernizacji i remontów (Dz.U. 2017 poz. 130),
Sporządzenie audytu energetycznego w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008r.
o wspieraniu termomodernizacji i remontów eksploatowanych budynków
w rozumieniu ustawy z dnia 7 lipca 1994 r. – Prawo budowlane (Dz.U. 2017 poz. 130 oraz
Dz.U. 2016 poz. 290), o powierzchni użytkowej powyżej 500 m2, których jednostka
sektora publicznego jest właścicielem lub zarządcą.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
78
Na podstawie ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r o efektywności energetycznej ogłoszono
szczegółowy wykaz przedsięwzięć służących poprawie efektywności energetycznej. Wykaz
ten zamieszczony jest w Dzienniku Urzędowym Rzeczypospolitej Polski Monitor Polski z dnia
11 stycznia 2013r.
1. Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie izolacji
instalacji przemysłowych:
modernizacja izolacji termicznej rurociągów ciepłowniczych oraz ciągów
technologicznych w obiektach (np. izolacja: rurociągów, zbiorników, kotłów, kanałów
spalin, turbin, urządzeń oczyszczających gazy wlotowe, armatury przemysłowej),
izolacja termiczna systemów transportu mediów technologicznych w obrębie procesu
przemysłowego, w tym urządzeń transportowych, przygotowania półproduktów
i produktów (np. transport surówki, ciekłej stali, wyrobów walcowniczych) oraz sieci
ciepłowniczych, wodnych i gazowych (transportujących np. gaz ziemny, gaz
koksowniczy, gazy hutnicze, gazy techniczne oraz sprężone powietrze),
izolacja termiczna walcowniczych pieców grzewczych.
2. Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie
przebudowy lub remontu budynków, w tym przedsięwzięcia termomodernizacyjne
i remontowe w rozumieniu ustawy z dnia 21 listopada 2008 r. o wspieraniu
termomodernizacji remontów:
ocieplenie ścian, stropów, fundamentów, stropodachów lub dachów,
modernizacja lub wymiana stolarki okiennej i drzwiowej lub wymiana oszkleń
w budynkach na efektywne energetycznie,
montaż urządzeń zacieniających okna (np. rolety, żaluzje),
izolacja cieplna, równoważenie hydrauliczne lub kompleksowa modernizacja instalacji
ogrzewania lub przygotowania ciepłej wody użytkowej,
likwidacja liniowych i punktowych mostków cieplnych,
modernizacja systemu wentylacji poprzez montaż układu odzysku (rekuperacji) ciepła.
3. Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie
modernizacji lub wymiany:
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
79
urządzeń przeznaczonych do użytku domowego (np. pralki, suszarki, zmywarki do
naczyń, chłodziarki, piekarnika)
oświetlenia wewnętrznego (np. oświetlenia pomieszczeń: w budynkach użyteczności
publicznej, mieszkalnych, biurowych, a także budynków i hal przemysłowych lub
handlowych) lub oświetlenia zewnętrznego (np. oświetlenia tuneli, placów, ulic, dróg,
parków, oświetlenia dekoracyjnego, oświetlenia stacji benzynowych oraz sygnalizacji
świetlnej), w tym:
o wymiana źródeł światła na energooszczędne,
o wymiana opraw oświetleniowych wraz z osprzętem na energooszczędne,
o wdrażanie systemów oświetlenia o regulowanych parametrach (natężenie, wydajność,
sterowanie) w zależności od potrzeb użytkowych,
o stosowanie energooszczędnych systemów zasilania,
urządzeń potrzeb własnych, w tym:
o wentylatorów powietrza i spalin,
o układów pompowych i pomp –stosowanie pomp o płynnej regulacji obrotów,
o układów odżużlania,
o układów nawęglania –młyny węglowe,
o układów sterowania –układy automatyki kotła, układy pomiarowe, zabezpieczające
i sygnalizacyjne,
o sprężarek i układów sprężarkowych,
o silników elektrycznych – instalacja falowników przy napędach o zmiennym
zapotrzebowaniu mocy,
o urządzeń w systemach uzdatniania wody,
o oświetlenia terenu, hal, warsztatów i innych pomieszczeń produkcyjnych,
o wyposażenia warsztatów (np. spawarki, piece, tokarki, frezarki).
4. Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie urządzeń
i instalacji wykorzystywanych w procesach przemysłowych:
modernizacja lub wymiana urządzeń energetycznych i technologicznych wraz
z instalacjami: sprężarki, silniki elektryczne, pompy, wentylatory oraz ich napędy i
układy sterowania lub zastosowanie falowników przy napędach o zmiennym
zapotrzebowaniu mocy,
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
80
modernizacja lub wymiana rurociągów, zbiorników, kanałów spalin, kominów,
urządzeń służących do uzdatniania wody,
stosowanie systemów pomiarowych i monitorujących media energetyczne,
optymalizacja ciągów transportowych mediów (ciepło, woda, gaz ziemny, sprężone
powietrze, powietrze wentylacyjne) oraz ciągów transportowych linii produkcyjnych.
5. Przedsięwzięcia służące poprawie efektywności energetycznej w zakresie lokalnych
sieci ciepłowniczych i lokalnych źródeł ciepła, polegające na:
wymianie lub modernizacji grupowych i indywidualnych węzłów cieplnych
z zastosowaniem urządzeń i technologii o wyższej efektywności energetycznej
(izolacje, napędy, wymienniki),
modernizacji systemów zasilanych z grupowych węzłów cieplnych poprzez
przebudowę tych systemów na węzły indywidualne,
instalacji lub modernizacji systemów automatyki i monitoringu pracy węzłów i sieci
ciepłowniczych,
wymianie lokalnych układów chłodniczych i klimatyzacyjnych,
zastosowaniu układów kogeneracyjnych w lokalnych źródłach ciepła,
modernizacji lokalnych kotłowni.
X. PROGRAM POPRAWY EFEKTYWNOŚCI ENERGETYCZNEJ DLA BUDYNKÓW GMINNYCH
10.1. DZIAŁANIA OGRANIZACYJNE I ZARZĄDCZE Proponuje się kontynuację monitoringu zużycia energii w obiektach oświatowych oraz
pozostałych obiektach gminnych w następującym zakresie:
Monitorowanie zużycia energii elektrycznej, wody oraz pozostałych nośników/paliw
dla istniejących budynków gminnych.
Monitorowanie kosztów związanych ze zużyciem energii elektrycznej, wody, oraz
pozostałych nośników dla istniejących obiektów gminnych.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
81
Monitorowanie zużycia oraz kosztów mediów energetycznych generowanych przez
pododbiorców.
Monitorowanie szczegółów dotyczących rozliczania się z dostawcą mediów bądź paliw.
Monitorowanie działań zrealizowanych związanych z poprawą efektywności
energetycznej budynków.
Informacje o liczbach stopniodni dla poszczególnych lat bądź sezonów grzewczych.
Proponuje się dalszy monitoring oraz weryfikację istniejących parametrów i danych
dotyczących obiektów użyteczności publicznej:
a. Powierzchnia ogrzewana obiektu
b. Kubatura ogrzewana
c. Rok budowy
d. Liczba budynków wchodzących w skład obiektu
e. Liczba kondygnacji
f. Liczba użytkowników
g. Rok ostatniego remontu
h. Technologia budowy
i. Źródła c.o., c.w.u.
Powyższe informacje należy weryfikować i monitorować w kontekście zachodzących zmian
w budynkach.
Zaleca się także pozyskiwanie następujących informacji:
Koszty inwestycji związanych z poprawą efektywności energetycznej takich jak
termomodernizacja, wymiana oświetlenia na energooszczędne, wymiana źródła ciepła
etc.
Szczegółowy opis przedsięwzięć prowadzonych w budynkach a także obecnego stanu
obiektu. Opis powinien w sposób czytelny diagnozować obecny stan budynku, stopień
jego modernizacji oraz stan źródeł ciepła a także sygnalizować istniejące potrzeby w
tym zakresie. Proponuje się procentowe określanie udziału oświetlenia
energooszczędnego.
Przechowywanie dokumentów związanych z wykorzystaniem energii w budynkach
oświatowych na potrzeby działań Gminy, takich jak audyty energetyczne czy
świadectwa charakterystyki energetycznej. Proponuje się przechowywanie tych
dokumentów
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
82
w formie papierowej bądź elektronicznej w miejscu umożliwiającym wgląd oraz
uzupełnienie prowadzonego monitoringu.
Pozyskiwanie danych o długości sezonów grzewczych.
10.2. DZIAŁANIA EDUKACYJNE
Proponuje się przeprowadzenie cyklu szkoleń dla użytkowników obiektów użyteczności
publicznej (dyrektorów szkół, administratorów, obsługi) w zakresie działań i zachowań pro
oszczędnościowych. Szkolenie może odbywać się pod hasłem „Identyfikacja możliwości
poprawy efektywnego wykorzystania energii w budynkach użyteczności publicznej”.
Szkolenie powinno jednoznacznie i skutecznie określać sposoby i możliwości zmian w sposobie
użytkowania energii poruszając takie aspekty jak:
1. Oszczędzanie energii w szkołach. Na co mam, a na co nie mam wpływu?
2. Identyfikacja słabych stron ze względu na efektywne wykorzystanie energii w obiekcie
edukacyjnym lub innym obiekcie użyteczności publicznej
3. Promowanie działań efektywnościowych wśród uczniów oraz kadry pracownicze
Skutecznym sposobem zwiększania świadomości użytkowników energii jest organizacja
konkursów z nagrodami pieniężnymi lub rzeczowymi dla użytkowników jednostek
oświatowych na temat efektywnego korzystania z energii. Istnieje co najmniej kilka możliwych
tematów w które zaangażować mogą się zarówno uczniowie jak i wychowawcy.
Ponadto proponuje się, umieszczenie na portalu internetowym gminy ilustrację dobrych
praktyk i wzorców działań gminy Czernica w zakresie efektywności energetycznej
w budynkach użyteczności publicznej.
Proponuje się przeprowadzenie kampanii informacyjno - edukacyjnych dla uczniów:
postery i broszury zachęcające do działań i zachowań energooszczędnych bądź
zawierające szereg informacji użytecznych dla młodych w zakresie oszczędzania
energii, a tym samym poszanowania środowiska naturalnego,
lekcje okolicznościowe.
Proponuje się umieszczania wykonanych świadectw energetycznych dla budynków
oświatowych w miejscach widocznych.
10.3. DZIAŁANIA INWESTYCYJNE
Do działań inwestycyjnych związanych z poprawą efektywności energetycznej w obiektach
użyteczności publicznej zalicza się działania:
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
83
Dodatkowe zaizolowanie stropu nad najwyższą kondygnacją - zmniejszenie strat ciepła
przez ten element konstrukcji budynku poprzez wykonanie dodatkowej izolacji
cieplnej. Jeżeli wykonanie wspomnianej izolacji nie jest możliwe bez naruszania
pokrycia dachu, należy to przedsięwzięcie połączyć z remontem pokrycia.
Dodatkowe zaizolowanie stropu nad piwnicami - zmniejszenie strat ciepła przez ten
element konstrukcji budynku poprzez wykonanie dodatkowej izolacji cieplnej od strony
piwnic. Przedsięwzięcie to z reguły nie wymaga dodatkowych prac remontowych.
Dodatkowe zaizolowanie ścian zewnętrznych zmniejszenie strat ciepła przez ten
element konstrukcji budynku poprzez wykonanie dodatkowej izolacji cieplnej wraz z
zewnętrzną warstwą elewacyjną. Rozważanie tego przedsięwzięcia jest szczególnie
wskazane
w przypadkach kiedy konieczne jest wykonanie remontu elewacji zewnętrznych
Wymiana okien na nowe o lepszych własnościach termoizolacyjnych - zmniejszenie
strat ciepła przez ten element konstrukcji budynku poprzez zastąpienie okien
istniejących, oknami o niższym współczynniku przenikania ciepła U. Rozważanie tego
przedsięwzięcia jest szczególnie wskazane w przypadkach kiedy okna istniejące są w
bardzo złym stanie technicznym i konieczna jest ich wymiana na nowe.
zamurowanie części okien - zmniejszenie strat ciepła poprzez likwidację części
otworów okiennych w obiekcie. Przedsięwzięcie to powinno być wykonane w taki
sposób, aby spełnione były wymagania norm i przepisów dotyczące naturalnego
oświetlenia pomieszczeń.
uszczelnienie okien i ram okiennych - zmniejszenie strat ciepła spowodowanych
nadmierną infiltracją powietrza zewnętrznego. Przedsięwzięcie to powinno się
rozważać jeżeli okna istniejące są w dobrym stanie technicznym lub wymagają
niewielkich prac remontowych. Uszczelnienia powinny być wykonane w taki sposób
aby zapewnić wymagane normą lub odrębnymi przepisami wielkości strumieni
powietrza wentylacyjnego w pomieszczeniach.
Montaż okiennic lub zewnętrznych rolet zasłaniających okna - przedsięwzięcie to może
być rozpatrywane jako alternatywa dla wymiany okien w przypadku, kiedy ich stan
techniczny jest zadowalający, a współczynnik przenikania ciepła U stosunkowo wysoki
3.0 W/(m2 K).
Montaż tzw. "wiatrołapów" (otwartych lub zamkniętych dodatkowymi drzwiami).
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
84
Montaż zagrzejnikowych ekranów refleksyjnych - zmniejszenie strat ciepła przez
fragmenty ścian zewnętrznych, na których zainstalowane są grzejniki i skierowanie
ciepła do pomieszczenia. Przedsięwzięcie szczególnie polecane dla budynków,
w których nie przewiduje się dodatkowej izolacji termicznej na ścianach zewnętrznych.
Zastosowanie odzysku ciepła z powietrza wentylacyjnego - zmniejszenie zużycia ciepła
do podgrzewania powietrza wentylacyjnego. Wprowadzenie przedsięwzięcia powinno
się rozważać w odniesieniu do obiektów/pomieszczeń wymagających mechanicznych
układów wentylacji.
Montaż lub wymiana wewnętrznej instalacji c.o. - zastosowanie instalacji o małej
pojemności wodnej wyposażonej w nowoczesne grzejniki o rozwiniętej powierzchni lub
konwekcyjne.
Montaż systemu sterowania ogrzewaniem system sterowania powinien umożliwiać co
najmniej regulację temperatury wewnętrznej w zależności od temperatury
zewnętrznej oraz realizację tzw. »obniżeń nocnych« i »obniżeń weekendowych«.
Montaż przygrzejnikowych zaworów termostatycznych wraz z podpionowymi
zaworami regulacyjnymi, zapewniającymi stabilność hydrauliczną wewnętrznej
instalacji grzewczej.
Kompletna wymiana istniejącego źródła ciepła opalanego paliwem stałym (węgiel,
koks) na nowoczesne opalane paliwami przyjaznymi dla środowiska (gaz ziemny, gaz
płynny, olej opałowy, odpady drzewne, węgiel typu Ekogroszek, itp).
XI. MONITORING
Przeprowadzenie monitoringu umożliwia:
Ocenę stopnia wykonania przyjętych działań,
Określenie stopnia realizacji założonych celów,
Analizę przyczyn powstałych rozbieżności (przyczyny niewykonania zadań i założonych
celów, konieczność oraz powody wprowadzonych zmian w zakresie celów, kierunków
i przyjętych rozwiązań w założeniach).
Jednostka odpowiedzialna za system monitorowania: Ustanowiona przez Wójta Gminy
Czernica organizacyjna i wyznaczona osoba odpowiedzialna za zarządzanie Gospodarką
Energetyczną Gminy, w tym monitorowanie stanu zaopatrzenia w paliwa i energię, w ramach
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
85
istniejących struktur organizacyjnych Urzędu Gminy. W ramach posiadanych środków
jednostka ta część zadań będzie mogła powierzać instytucjom lub firmom zewnętrznym.
Informacje źródłowe: Informacje pozyskiwane:
od jednostek funkcjonalnych gminy,
od przedsiębiorstw energetycznych: pozyskiwane w ramach umów
z przedsiębiorstwami energetycznymi na realizację uchwalonego planu zaopatrzenia,
od grup użytkowników energii: spółdzielni i wspólnot mieszkaniowych na zasadzie
dobrowolnych umów.
Użytkownicy systemu monitorowania:
Wójt Gminy, przez informację roczną o stanie realizacji założeń i planu.
Rada Gminy, przez zatwierdzenie raportu o stanie realizacji założeń i planu.
Przedsiębiorstwa energetyczne działające na obszarze gminy Czernica.
Forma monitorowania: Raport okresowy opracowany po każdej aktualizacji lub opracowaniu
planów rozwojowych przedsiębiorstw energetycznych (co 3 lata) oraz po opracowaniu nowych
założeń do planu lub planu dla obszaru całego gminy lub jego części - Pierwszy raport - 6 miesięcy
po otrzymaniu planów rozwojowych przedsiębiorstw energetycznych z co najmniej dwóch
systemów zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.
Zawartość raportu:
ocena zgodności w ujęciu poszczególnych przedsięwzięć,
aktualizacja potrzeb rozwoju infrastruktury energetycznej gminy Czernica.
Rozpatrywanymi w raporcie kryteriami oceny będą:
- dla systemu elektroenergetycznego:
zużycie energii elektrycznej,
długość sieci,
liczba odbiorców,
liczba nowych stacji transformatorowych 15/0,4 kV i linii zasilających,
- dla systemu gazowego:
zużycie gazu,
długość sieci,
liczba odbiorców,
liczba nowych przyłączy gazowych.
- dla oddziaływania systemów energetycznych na środowisko naturalne w postaci emisji:
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
86
pyłu,
dwutlenku siarki,
tlenków azotu,
tlenku węgla,
dwutlenku węgla.
- dla wykorzystania odnawialnych źródeł energii:
moc zainstalowana i sprzedaż energii z OZE,
liczba inwestycji wykorzystujących OZE.
Przykładowe wskaźniki oceny realizacji dla systemu elektroenergetycznego, przedstawiono
w poniższych tabelach.
TABELA 22. WSKAŹNIKI OCENY REALIZACJI DLA SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO.
Nazwa wskaźnika Jednostka Miara oceny
Długość sieci km Wzrost długości sieci w stosunku do
roku poprzedzającego i/lub bazowego
Liczba odbiorców szt. Wzrost w stosunku do roku
poprzedzającego i/lub bazowego
Liczba nowych stacji
transformatorowych szt.
Spadek/wzrost w stosunku do roku
poprzedzającego i/lub bazowego
Zużycie energii elektrycznej na terenie
Gminy GJ/rok
Spadek/wzrost w stosunku do roku
poprzedzającego i/lub bazowego
Zużycie energii elektrycznej na 1
mieszkańca MJ/rok
Spadek/wzrost w stosunku do roku
poprzedzającego i/lub bazowego
Źródło: Opracowanie własne.
TABELA 23. WSKAŹNIKI OCENY REALIZACJI DLA SYSTEMU GAZOWEGO.
Nazwa wskaźnika Jednostka Miara oceny
Długość sieci km Wzrost długości sieci w stosunku do
roku poprzedzającego i/lub bazowego
Liczba odbiorców szt. Wzrost w stosunku do roku
poprzedzającego i/lub bazowego
Zużycie gazu na terenie Gminy GJ/rok Spadek/wzrost w stosunku do roku
poprzedzającego i/lub bazowego
Zużycie gazu na 1 mieszkańca MJ/rok Spadek/wzrost w stosunku do roku
poprzedzającego i/lub bazowego
Źródło: Opracowanie własne.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
87
XIII. PODSUMOWANIE
Celem opracowania jest wypełnienie dyspozycji normy wynikającej z art. 19 ustawy
prawo energetyczne, zgodnie z którą obowiązkiem Wójta jest opracowanie projektu założeń
do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.
Opracowany dokument zawiera:
ocenę stanu aktualnego i przewidywanych zmian zapotrzebowania na ciepło, energię
elektryczną i paliwa gazowe,
przedsięwzięcia racjonalizujące użytkowanie ciepła, energii elektrycznej i paliw
gazowych,
możliwości wykorzystania istniejących nadwyżek i lokalnych zasobów paliw i energii,
z uwzględnieniem energii elektrycznej i ciepła wytwarzanych w odnawialnych źródłach
energii, energii elektrycznej i ciepła użytkowego wytwarzanych w kogeneracji oraz
zagospodarowania ciepła odpadowego z instalacji przemysłowych,
możliwości stosowania środków poprawy efektywności energetycznej w rozumieniu
ustawy z dnia 15 kwietnia 2011 r. o efektywności energetycznej,
zakres współpracy z innymi gminami.
W pieszej części opracowania przedstawiono powiązania Projektu założeń do planu
zaopatrzenia Gminy Czernica w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe na lata 2017 – 2032
z dokumentami na szczeblu krajowym, regionalnym oraz lokalnym.
W drugiej części scharakteryzowano obszar objęty opracowaniem, opisano także jakość
powietrza na terenie gminy Czernica.
W Gminie Czernica brak jest zbiorczych systemów ciepłowniczych. Funkcjonują tu małe,
lokalne kotłownie o zróżnicowanym paliwie energetycznym (węgiel, biomasa, energia
elektryczna). Generalnie ogrzewanie obiektów oparte jest na bazie rozwiązań indywidualnych,
takich jak piece lub wewnętrzne instalacje centralnego ogrzewania.
Właścicielem poszczególnych elementów systemu elektroenergetycznego na obszarze
Gminy Czernica jest Tauron Dystrybucja, Oddział we Wrocławiu.
Na terenie gminy nie występuje źródło energii elektrycznej w postaci głównego punktu
zasilania 110/20kV. W miejscowości Jeszkowice funkcjonuje Elektrownia Wodna „Janowice”,
a w rejonie Ratowic planuje się lokalizację nowej elektrowni wodnej. Zasilanie w energię
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
88
elektryczną z sieci państwowej odbywa się liniami napowietrznymi średnich napięć 20 kV
z kierunku:
GPZ Miłoszyce liniami: L-209, L-219/L-205 i L-625,
Elektrowni Wodnej „Janowice” liniami: L-1019, L-1150, L-2069 i L-6241/L-624,
GPZ Oleśnica linią L-209,
GPZ Wilcza (tymczasowo) linią L-115.
Przez obszar gminy przebiega na długości 15,6 km gazociąg wysokiego ciśnienia gazu
ziemnego wysokometanowego E relacji Iwiny – Kiełczów o średnicy nominalnej Dn 300
i ciśnieniu nominalnym 6,3 MPa, stanowiący fragment obwodnicy gazociągowej miasta
Wrocławia. Wzdłuż tego gazociągu (w jego bezpośrednim sąsiedztwie) planowana jest
budowa gazociągu przesyłowego wysokiego ciśnienia relacji Ołtaszyn – Kiełczów o średnicy
nominalnej Dn 500 i ciśnieniu nominalnym PN 8,4 MPa. Ponadto przebiega tu także gazociąg
o średnicy nominalnej Dn 200 i ciśnieniu nominalnym 6,3 MPa poprowadzony z Czernicy
w kierunku Jelcza oraz gazociąg o średnicy Dn 80 i ciśnieniu nominalnym 6,3 MPa relacji Jelcz
– Jelcz.
W sieć rozdzielczą gazu zaopatrzone są miejscowości:
Łany,
Kamieniec Wrocławski,
Gajków, Jeszkowice,
Czernica, Ratowice,
Dobrzykowice,
Nadolice Małe,
Nadolice Wielkie,
Wojnowice,
Chrząstawa Mała.
Na terenie gminy z roku na rok wzrasta zużycie gazu oraz liczba przyłączy do budynków
mieszkalnych i niemieszkalnych.
Wszystkie gminy sąsiadujące z gminą Czernica wyrażają chęć współpracy
w zakresie zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe.
Na terenie Gminy Czernica największy potencjał upatruje się w energii słonecznej oraz
energii pochodzącej z biomasy.
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
89
SPIS TABEL
TABELA 1. SOŁECTWA NA TERENIE GMINY CZERNICA WRAZ Z POWIERZCHNIĄ. ........................................................... 9 TABELA 2. DANE DEMOGRAFICZNE DLA GMINY CZERNICA. .......................................................................................... 11 TABELA 3. WSKAŹNIKI STRUKTURY MIESZKANIOWEJ NA TERENIE GMINY CZERNICA W LATACH 2010 – 2015. ........ 12 TABELA 4. PROCENT MIESZKAŃ NA TERENIE GMINY WYPOSAŻONYCH W INSTALACJE TECHNICZO – SANITARNE. .. 12 TABELA 5: PODMIOTY WG PKD 2007 I RODZAJÓW DZIAŁALNOŚCI. .............................................................................. 14 TABELA 6. WYNIKOWE KLASY STREFY DOLNOŚLĄSKIEJ DLA POSZCZEGÓLNYCH ZANIECZYSZCZEŃ, UZYSKANE W
OCENIE ROCZNEJ ZA 2015 R. DOKONANEJ Z UWZGLĘDNIENIEM KRYTERIÓW USTANOWIONYCH W CELU OCHRONY ZDROWIA. .............................................................................................................................................. 17
TABELA 7. WYNIKOWE KLASY STREFY DOLNOŚLĄSKIEJ DLA POSZCZEGÓLNYCH ZANIECZYSZCZEŃ, UZYSKANE W OCENIE ROCZNEJ ZA 2015 R. DOKONANEJ Z UWZGLĘDNIENIEM KRYTERIÓW USTANOWIONYCH W CELU OCHRONY ROŚLIN. .................................................................................................................................................. 18
TABELA 8. ZUŻYCIE ENERGII CIEPLNEJ W 2015 ROKU W SEKTORZE MIESZKANIOWYM. ............................................. 25 TABELA 9: PROGNOZA ZUŻYCIA ENERGII CIEPLNEJ NA TERENIE GMINY CZERNICA. .................................................... 27 TABELA 10. CHARAKTERYSTYKA PRZYKŁADOWEGO BUDYNKU MIESZKALNEGO JEDNORODZINNEGO. ..................... 31 TABELA 11. ROCZNE ZUŻYCIE PALIW NA OGRZANIE BUDYNKU MIESZKALNEGO JEDNORODZINNEGO Z
UWZGLĘDNIENIEM SPRAWNOŚCI URZĄDZEŃ GRZEWCZYCH ORAZ POTENCJAŁ REDUKCJI ZUŻYCIA ENERGII W WYNIKU ZASTOSOWANIA TECHNOLOGII ALTERNATYWNEJ DO KOTŁA WĘGLOWEGO TRADYCYJNEGO. ......... 32
TABELA 12. CHARAKTERYSTYKA SIECI ELEKTROENERGETYCZNEJ NA TERENIE GMINY CZERNICA. .............................. 34 TABELA 13. STACJE TRANSFORMATOROWE NA TERENIE GMINY CZERNICA. ............................................................... 34 TABELA 14. PROGNOZA WYKORZYSTANIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ W PROGNOZIE DO 2032 ROKU. ......................... 35 TABELA 15. TABELE STAWEK OPŁAT DLA OBSZARU WROCŁAWSKIEGO - SKŁADNIK ZMIENNY STAWKI SIECIOWEJ. . 38 TABELA 16. TABELE STAWEK OPŁAT DLA OBSZARU WROCŁAWSKIEGO - STAWKA OPŁATY ABONAMENTOWEJ. ...... 39 TABELA 17. DŁUGOŚĆ SIECI DYSTRYBUCYJNEJ STANOWIĄCEJ WŁASNOŚĆ PSG NA TERENIE GMINY CZERNICA........ 45 TABELA 18. CZYNNE PRZYŁĄCZA – ILOŚĆ ORAZ DŁUGOŚĆ NA TERENIE GMINY CZERNICA. ........................................ 46 TABELA 19: PROGNOZA ZUŻYCIA GAZU NA TERENIE GMINY CZERNICA DO 2032 ROKU. ............................................ 47 TABELA 20. STAWKI OPŁAT DLA OBSZARU ODDZIAŁU WE WROCŁAWIU. .................................................................... 49 TABELA 21: POWIĄZANIA POMIĘDZY GMINY CZERNICA, A GMINAMI OŚCIENNYMI W ZAKRESIE WSPÓŁPRACY
ENERGETYCZNEJ. ..................................................................................................................................................... 54 TABELA 22. WSKAŹNIKI OCENY REALIZACJI DLA SYSTEMU ELEKTROENERGETYCZNEGO. ............................................ 86 TABELA 23. WSKAŹNIKI OCENY REALIZACJI DLA SYSTEMU GAZOWEGO. ...................................................................... 86
SPIS RYSUNKÓW RYSUNEK 1. GRANICE ADMINISTRACYJNE GMINY CZERNICA. ......................................................................................... 8 RYSUNEK 2. LOKALIZACJA GMINY CZERNICA NA TLE POWIATU WROCŁAWSKIEGO. ..................................................... 9 RYSUNEK 3. SIEĆ PRZESYŁOWA I DYSTRYBUCYJNA W POLSCE. ..................................................................................... 44 RYSUNEK 4. WYKORZYSTANIE ODNAWIALNYCH ŹRÓDEŁ ENERGII NA TERENIE WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO.
.................................................................................................................................................................................. 57 RYSUNEK 5. MAPA NASŁONECZNIENIA KRAJU................................................................................................................ 63 RYSUNEK 6. LICZBA INSTALACJI I POWIERZCHNIA KOLEKTORÓW WYKONANYCH Z DOFINANSOWANIEM NFOŚIGW.
STAN NA 10-09-2014 R. .......................................................................................................................................... 65 RYSUNEK 7. OCENA POTENCJAŁU ENERGETYCZNEGO ENERGII PROMIENIOWANIA SŁONECZNEGO. ........................ 66 RYSUNEK 8. STREFY ENERGETYCZNE WIATRU W POLSCE. ............................................................................................. 73 RYSUNEK 9. STREFY ENERGETYCZNE WIATRU NA TERENIE WOJEWÓDZTWA DOLNOŚLĄSKIEGO. ............................. 73 RYSUNEK 10. ZASOBY ENERGII WODNEJ NA TERENIE KRAJU. ....................................................................................... 75
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
90
SPIS WYKRESÓW WYKRES 1: LICZBA MIESZKAŃCÓW GMINY CZERNICA W LATACH 2010 – 2015. ......................................................... 10 WYKRES 2. PROGNOZA LICZBY MIESZKAŃCÓW CZERNICA DO 2032 ROKU. ................................................................ 11 WYKRES 3: PROGNOZOWANA LICZBA MIESZKAŃ NA TERENIE GMINY CZERNICA DO ROKU 2032. ............................ 13 WYKRES 4: OGÓLNA POWIERZCHNIA UŻYTKOWA MIESZKAŃ NA TERENIE GMINY CZERNICA W LATACH 2010-2015.
.................................................................................................................................................................................. 13 WYKRES 5: LICZBA PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH NA TERENIE GMINY CZERNICA. ................................................. 14 WYKRES 6: PROGNOZA ILOŚCI PODMIOTÓW GOSPODARCZYCH ZAREJESTROWANYCH NA TERENIE GMINY
CZERNICA DO ROKU 2032. ...................................................................................................................................... 15 WYKRES 7. STRUKTURA WYKORZYSTANIA NOŚNIKÓW CIEPŁA W SEKTORZE MIESZKANIOWYM............................... 25 WYKRES 8. STRUKTURA WYKORZYSTANIA PALIW W BUDYNKACH UŻYTECZNOŚCI PUBLICZNEJ NA TERENIE GMINY
CZERNICA. ................................................................................................................................................................ 26 WYKRES 9. STRUKTURA WYKORZYSTANIA PALIW W SEKTORZE HANDLU I USŁUG NA CELE CIEPLNE. ....................... 27 WYKRES 10. PROGNOZA ZUŻYCIA ENERGII CIEPLNEJ [GJ] DO 2032 R. NA TERENIE GMINY CZERNICA. ...................... 28 WYKRES 11. PORÓWNANIE KOSZTÓW WYTWORZENIA ENERGII OD RODZAJU OGRZEWANIA. .................................. 32 WYKRES 12.PROGNOZA ZUŻYCIA ENERGII ELEKTRYCZNEJ [MWH]. ............................................................................... 36 WYKRES 13. ZUŻYCIE GAZU NA TERENIE GMINY CZERNICA W LATACH 2010 – 2015. ................................................. 46 WYKRES 14. CZYNNE PRZYŁĄCZA DO BUDYNKÓW OGÓŁEM (MIESZKALNYCH I NIEMIESZKALNYCH) NA TERENIE
GMINY CZERNICA W LATACH 2010 – 2015. ........................................................................................................... 46 WYKRES 15: PROGNOZA ZUŻYCIA GAZU NA TERENIE GMINY CZERNICA WG SCENARIUSZA „POLITYKA
ENERGETYCZNA” ..................................................................................................................................................... 48 WYKRES 16. STRUKTURA PRODUKCJI ENERGII ELEKTRYCZNEJ W POLSKIM SYSTEMIE ELEKTROENERGETYCZNYM –
STAN NA KWIECIEŃ 2016. ....................................................................................................................................... 57 WYKRES 17. WYKRES SKUMULOWANYCH PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.O. Z PALIWA WĘGLOWEGO - BEZ
DOTACJI .................................................................................................................................................................... 62 WYKRES 18. WYKRES SKUMULOWANYCH PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.O. Z PALIWA GAZOWEGO - BEZ
DOTACJI. ................................................................................................................................................................... 62 WYKRES 19. PRZYKŁADOWA ZALEŻNOŚĆ MOCY WYJŚCIOWEJ PANELU FOTOWOLTAICZNEGO OD DŁUGOŚCI CZASU
EKSPLOATACJI W LATACH. ...................................................................................................................................... 64 WYKRES 20. WYKRES PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z WĘGLA KAMIENNEGO – NIE UWZGLĘDNIAJĄC
DOTACJI. ................................................................................................................................................................... 67 WYKRES 21. WYKRES PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z WĘGLA KAMIENNEGO - Z DOTACJĄ 45%. ................. 67 WYKRES 22. WYKRES PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z ENERGII ELEKTRYCZNEJ – NIE UWZGLĘDNIAJĄC
DOTACJI. ................................................................................................................................................................... 68 WYKRES 23. WYKRES PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z ENERGII ELEKTRYCZNEJ – Z DOTACJĄ 45%. .............. 68 WYKRES 24. WYKRES SKUMULOWANYCH PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z GAZU ZIEMNEGO – NIE
UWZGLĘDNIAJĄC DOTACJI. ..................................................................................................................................... 69 WYKRES 25. WYKRES PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH – C.W.U. Z GAZU ZIEMNEGO – Z DOTACJĄ 45%. ........................ 69
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
91
ZAŁĄCZNIK I – SCHEMAT SIECI ENERGETYCZNEJ
PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA
W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA
GAZOWE GMINY CZERNICA NA LATA 2017 – 2032
- SCHEMAT SIECI ENERGETYCZNEJ
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
92
ZAŁĄCZNIK II – SCHEMAT SIECI GAZOWEJ
PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA
W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA
GAZOWE GMINY CZERNICA NA LATA 2017 – 2032
- SCHEMAT SIECI GAZOWEJ
Projekt założeń do planu zaopatrzenia w ciepło, energię elektryczną i paliwa gazowe dla terenu Gminy Czernica na lata 2017 - 2032
93
ZAŁĄCZNIK III – PISMA DOTYCZĄCE WSPÓŁPRACY Z GMINAMI
PROJEKT ZAŁOŻEŃ DO PLANU ZAOPATRZENIA
W CIEPŁO, ENERGIĘ ELEKTRYCZNĄ I PALIWA
GAZOWE GMINY CZERNICA NA LATA 2017 – 2032
- PISMA DOTYCZĄCE WSPÓŁPRACY
Z GMINAMI