PROGRAMY RAMOWE STUDIÓW DO PLANU STUDIÓW NR V...
Transcript of PROGRAMY RAMOWE STUDIÓW DO PLANU STUDIÓW NR V...
Załącznik nr 2
PROGRAMY RAMOWE STUDIÓW
DO PLANU STUDIÓW NR V
OBOWIĄZUJĄCEGO OD ROKU AKADEMICKIEGO 2007/2008
NA 3,5 - LETNICH
STACJONARNYCH STUDIACH PIERWSZEGO STOPNIA
WYDZIAŁ HODOWLI I BIOLOGII ZWIERZĄT
KIERUNEK OOCCHHRROONNAA ŚŚRROODDOOWWIISSKKAA
SPECJALNOŚĆ OCHRONA ŚRODOWISKA
PRZYRODNICZEGO
PRZEMYSŁOWE TECHNOLOGIE
W OCHRONIE ŚRODOWISKA
ZATWIERDZAM CAŁOŚĆ
STR. 1 - …
BYDGOSZCZ
Pozycja planu: A.1.1
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Język obcy kontynuowany. Język angielski
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 2 1
IV 2 1
V 2 1
VI 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Rozumienie tekstu czytanego dostosowanego do danego poziomu zaawansowania,
rozumienie tekstu słuchanego dostosowanego do danego poziomu zaawansowania,
umiejętność pisania prac (opis, opowiadanie, list formalny, list nieformalny, CV, list
motywacyjny, recenzja filmu, artykuł), umiejętność mówienia, znajomość języka używanego
w sytuacjach codziennych (przedstawianie się, spotkanie z przyjaciółmi, rozmowa w biurze)
oraz w tematach takich jak jedzenie, rodzina, sport, pieniądze, praca, wygląd fizyczny, szkoła,
przyjaźń, zakupy, film, znajomość słownictwa specjalistycznego – zootechnicznego.
Treści kształcenia
Ćwiczenia
Nauka gramatyki właściwej dla danego poziomu zaawansowania, nauka słownictwa
właściwego dla danego poziomu zaawansowania, nauka prawidłowej wymowy, nauka
czytania, słuchania, mówienia i pisania, ogromna różnorodność tematów, liczne powtórki
i testy sprawdzające stopień przyswojenia materiału, czytanie i tłumaczenie tekstów
specjalistycznych-zootechnicznych w celu nauczenia słownictwa specjalistycznego.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Clive Oxenden , Ch. Latam-Koenig,”English File-intermediate”( students book , workbook) Oxford
University Press , 2000 2. Clive Oxenden , P.Seligson,Ch. Latam-Koenig „English File –pre- intermediate “ (students book ,
workbook ) Oxford University Press,2000
3. Clive Oxenden,Ch.Latham-Koenig “ New English File- intermediate” i “New English File – pre-
intermediate “ (students book ,m workbook) Oxford University Press , 2006 4. P.Keer,C.Jones “Straightforward – intermediate “(students book ,workbook) Macmillan, 2006
Literatura uzupełniająca 1. Zootechny” autor: Jadwiga Mstowska- podręcznik napisany specjalnie dla studentów studiujących
na Wydziale Hodowli i Biologii Zwierząt.
2. dodatkowe artykuły specjalistyczne
Pozycja planu: A.1.2
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Język obcy kontynuowany. Język niemiecki
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 3 1
IV 3 1
V 2 1
VI 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Swobodne posługiwanie się językiem niemieckim. Opanowanie słownictwa z dziedziny
agroturystyki i zootechniki w stopniu średnio zaawansowanym i zaawansowanym, nauka
tłumaczenia tekstów popularnonaukowych w w/w dziedzinach
Treści kształcenia
Powtórka słownictwa związanego z wybranymi zagadnieniami z życia codziennego.
Słownictwo związane ze studiami, z komunikowaniem się w ramach określonych kontaktów
zawodowych. Podstawowe słownictwo dotyczące biologii i hodowli zwierząt, ukształtowania
terenu, krajobrazu, pogody, organizacji rolnictwa. Powtórzenie gramatyki: czasów, użycia
przypadków, odmiany przymiotnika, budowy zdań złożonych. Strona bierna. Elementy trybu
warunkowego. Zasady komponowanie listów prywatnych i handlowych, życiorys.
Tłumaczenie tekstów fachowych z dziedziny zootechniki (z uwzględnieniem specjalności).
Literatura
Literatura podstawowa
1. Unternehmen Deutsch Neubearbeitung – LektorKlett 2003
2. Lehr – und Übungsbuch der deutschen Grammatik – Hueber 2001
3. Kommunikation in der Landwirtschaft Kursbuch – Goethe-Institut, Cornelsen Verlag
2005
4. Aktuelle Texte 2 Lese – und Arbeitsbuch für Deutsch als Fremdsprache – Klett 1996
5. Teksty z czasopism (m.in. Milchpraxis, Kraftfutter) oraz podręczników w języku
niemieckim związane z zootechniką
Literatura uzupełniająca
1. Basiswissen Schule Biologie – Dudenverlag 2001
Pozycja planu: A.1.3
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Język obcy kontynuowany. Język rosyjski
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 3 1
IV 3 1
V 2 1
VI 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Kształtowanie kompetencji językowej studentów, a także umiejętności swobodnego
wykorzystania tekstów (korzystanie z literatury fachowej i dydaktycznej związanej ze
specjalnością kierunku studiów oraz umiejętność ustnej prezentacji zagadnień związanych z
wybraną tematyką).
Treści kształcenia
Problemy komunikacji w życiu codziennym.
Zagadnienia związane z perspektywami nowoczesnego rozwoju wsi i alternatywnych
źródeł dochodów na wsi
Ciekawostki z zakresu zootechniki, rolnictwa i ochrony środowiska
Literatura
Literatura podstawowa
1. SGH - praca zbiorowa „My prodolżajem izuczat’ russkij jazyk”,
2. Larysa Nabrdalik Język rosyjski dla akademii rolniczych,
Literatura uzupełniająca
1. Czasopisma fachowe aktualnie dostępne na rynku
Pozycja planu: A.1.4
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Język obcy kontynuowany. Język francuski
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 3 1
IV 3 1
V 2 1
VI 2 1
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Czynne posługiwanie się językiem francuskim w mowie i piśmie w ramach podstawowych
struktur językowych i sytuacji z życia codziennego ; samodzielne czytanie ze zrozumieniem
tekstów popularno – naukowych oraz specjalistycznych związanych z problematyką
Wydziału Zootechnicznego ; sporządzanie konspektów artykułów specjalistycznych.
Treści kształcenia
GRAMATYKA : utrwalenie odmian czasowników nieregularnych ; utrwalenie umiejętności
posługiwania się podstawowymi czasami gramatycznymi w mowie i piśmie ; rozwijanie
sprawności posługiwania się strukurami językowymi charakterystycznymi dla języka
francuskiego ; zaimki względne, dzierżawcze, wskazujące oraz zaimki dopełnienia bliższego
i dalszego ; strona bierna ; zdania warunkowe, problem następstwa czasów ; przyimek i jego
rola w zdaniu ; stopniowanie przymiotnika ; praca nad strukurami występującymi
w opracowywanych tekstach specjalistycznych
LEKSYKA : słownictwo zwiazane z najbliższym otoczeniem oraz spędzaniem czasu
wolnego ; utrwalanie słów i zwrotów związanych z pisaniem życiorysu i wypełnianiem
formularza wizowego ; systematyczne poszerzanie słownictwa w oparciu o tłumaczone teksty
popularno – naukowe i specjalistyczne zwiazane z kierunkiem studiów
Literatura
Literatura podstawowa
1. « LE NOUVEAU SANS FRONITIERES « t.II CLE INTERNATIONAL Paris 1989
2. « GUIDE PRATIQUE DE LA COMMUNICATION « DIDIER, Paris 1985
Literatura uzupełniająca
1. « RECHERCHE « czasopisma
2. « SCIENCE ET VIE « czasopisma
Pozycja planu: A.2
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Wychowanie fizyczne
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 2 1
IV 2 1
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Kształtowanie potrzeb systematycznego uczestnictwa w wybranych formach ruchu
zgodnie z indywidualnymi potrzebami, predyspozycjami i zainteresowaniami oraz poznanie
wiadomości i nabycie umiejętności z minimum dwóch gier zespołowych: przepisy,
sędziowanie.
Treści kształcenia
Wykłady
Ćwiczenia
Pływanie, gimnastyka ogólnorozwojowa, piłka ręczna, koszykówka, piłka siatkowa,
lekkoatletyka.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Talaga J., A-Z sprawności fizycznej. Atlas ćwiczeń – wyd. I, Warszawa 1995
2. Zbiór przepisów: Technika i taktyka z wybranych gier zespołowych. Zarys programowy z
wychowania fizycznego, Wyd. ATR, Bydgoszcz 2000
Literatura uzupełniająca
Pozycja planu: A.3
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Podstawy ekonomii i przedsiębiorczości
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
I 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Wypracowanie u studentów umiejętności posługiwania się podstawowymi kategoriami i pojęciami
ekonomicznymi oraz praktycznego zastosowanie wiedzy dla celów decyzyjnych. Zdolności
interpretacji zjawisk zachodzących w mikro- i makro skali we współczesnej gospodarce rynkowej.
Treści kształcenia
Wykłady
Ćwiczenia
Przedmiot ekonomii w ujęciu klasycznym i współczesnym. Istota rynku: popyt, podaż, cena.
Konsument jako uczestnik rynku. Decyzje producenta na rynku. Ruch okrężny dochodów i wydatków w gospodarce. Rachunek Produktu Krajowego Brutto. Teorie wzrostu gospodarczego. Budżet
i polityka fiskalna państwa. Dług publiczny i deficyt budżetowy. Nowoczesny system bankowy.
Narzędzia polityki pieniężnej. Inflacja i jej relacje z bezrobociem. Przyczyny i teorie cyklu koniunkturalnego. Handel zagraniczny i polityka handlowa. Ekonomia jako nauka o gospodarowaniu.
Problem rzadkości zasobów. Równowaga rynkowa. Elastyczność popytu i podaży. Optimum
konsumenta i producenta. Równowaga przedsiębiorstwa w warunkach konkurencji doskonałej,
monopolistycznej, oligopolu i monopolu pełnego. Przychód, koszty i wynik finansowy przedsiębiorstwa. Metody rachunku PKB. Determinanty wzrostu gospodarczego. Rynek pracy
i problem równowagi w tym obszarze. Pieniądz, jego geneza, cechy i funkcja. Rynek papierów
wartościowych i rynek walutowy. Cykliczny rozwój gospodarki. Bilans płatniczy i handlowy.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Milewski, E. Kwiatkowski, Podstawy ekonomii, PWN, W-wa, 2005
2. N. Nasiłowski, System rynkowy, PWN, W-wa, 2005
3. B. Czarny, R. Rapacki, Podstawy ekonomii, PWE, W-wa, 2005
4. R. Milewski, E. Kwiatkowski, Podstawy ekonomi, Ćwiczenia, zadania, problemy,
PWN, W-wa, 2005
Literatura uzupełniająca
1. R. Milewski, Elementarne zagadnienia ekonomii, PWN, W-wa, 2003
2. E. Czarny, E. Nojszewska, Mikroekonomia, PWE, W-wa, 2000
3. T. Zalega, Mikroekonomia, WN Wydz. Zarz. UW, W-wa, 2006
Pozycja planu: A.4.1
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Przedmiot humanistyczny. Współczesne stosunki międzynarodowe
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zdobycie przez studentów wiedzy i umiejętności interpretacji interakcji funkcjonujących
w politycznej i gospodarczej sferze współczesnych stosunków międzynarodowych.
Treści kształcenia
Wykłady:
Ćwiczenia:
Definicja międzynarodowych stosunków politycznych i gospodarczych; podstawowe wizje
rzeczywistości międzynarodowe; polityczne i ekonomiczne atrybuty współczesnej
mocarstwowości; teoria i praktyka procesów integracyjnych we współczesnym świecie,
polityczne i ekonomiczne aspekty globalizacji; Polska polityka zagraniczna po 1989 r.
Przyczyny nierównomiernego rozwoju współczesnego świata Uczestników stos.
międzynarodowych; rola korporacji transnarod. w światowej gospodarce i polityce; polit.
i gospod. uwarunkowania integracji europejskiej; Prezentacja i motywacja argumentów
globalistów i antyglobalistów Podstawowe scenariusze nowego ładu świat. Zasadnicze wątki
politycznej i gospodarczej pozycji Polski we współczesnym świecie
Literatura
Literatura podstawowa:
1.Budnikowski A., Międzynarodowe stos. ekonomiczne, W-wa 2005.
2. Encyklopedia politologii, t. V, Stosunki międzynarodowe, T. Łoś-Nowak (red.), Zakamycze
2000.
3.Kiwerska K., Świat w latach 1989-2004. Wydarzenia – konflikty – procesy, Poznań 2005.
4.Łoś-Nowak T., Stosunki międzynarodowe. Teorie – systemy – uczestnicy, Wrocław 2006.
5.Międzynarodowe stosunki polityczne, M. Pietraś (red.), Lublin 2006
6.Stosunki międzynarodowe. Geneza, struktura, funkcjonowanie. E. Haliżak, R. Kuźniar
(red.), Warszawa 2006.
7.Szymborski W., Międzynarodowe stosunki polityczne, Bydgoszcz 2006.
Literatura uzupełniająca 1. Biernat J., Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Wybrane zagadnienia, Warszawa
2003.
2. Międzynarodowe stosunki gospodarcze. Materiały do ćwiczeń, M. Niemiec, M.
Wróblewski (red.), Wrocław 2003.
3. Wielka historia świata. Od II wojny światowej do XXI wieku, t. 12, Kraków 2006.
4. Szymborski W., Unia Europejska. Struktura–instytucje–prawo, Bydgoszcz 2005.
Pozycja planu: A.4.2
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA NIESTACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Przedmiot humanistyczny. Etyka
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Poprzez uzyskanie wiedzy teoretycznej z etyki student rozumie podstawowe zjawiska
moralne i ich złożoność. Potrafi samodzielnie analizować i oceniać krytycznie problemy i
konflikty moralne we współczesnym świecie.
Treści kształcenia
Charakterystyka miejsca etyki wśród dyscyplin filozoficznych. Etyka a moralność. Działy
etyki. Podstawowe pojęcia etyczne; wartości, normy, oceny, powinności, cnoty moralne,
sankcje. Historyczny przegląd stanowisk w etyce. Nurt refleksyjny etyki starożytnej
(Sokrates, Platon, Arystoteles). Hedonizm Epikura, psychologizm stoików. Etyka
chrześcijańska średniowiecza (Św. Augustyn, Św. Tomasz).
Ćwiczenia
Główne stanowiska w etyce nowożytnej i współczesnej: naturalizm Th. Hobbesa, teoria
zmysłu moralnego D. Hume'a, formalizm Kanta, utylitaryzm. Etyka protestancka i katolicka.
Etyka niezależna (T. Kotarbińskiego, „non violence”. Zasada czci dla życia A. Schweitzera.
Godność osoby ludzkiej jako centralna kategoria etyki. Prawo do wolności a
odpowiedzialność człowieka. Idea i zasada tolerancji we współczesnej etyce. Moralne
implikacje odkryć nauk biologicznych i medycznych. Bioetyka i jej szczegółowe problemy:
transplantacje, zapłodnienie pozaustrojowe, inżynieria genetyczna, eutanazja. Moralne
problemy współczesności.
Literatura
Literatura podstawowa
1. M. Ossowska: Normy moralne, próba systematyzacji, wyd. różne
2. M. Ossowska: Podstawy nauki o moralności, Ossolineum 2001
3. J. Hołowka: Etyka w działaniu, W-wa 2001
4. P. Singer (red.): Przewodnik po etyce, W-wa 2000
P. Vardy, P. Grosh: Etyka, poglądy i problemy, Poznań 2001
Literatura uzupełniająca
1. Jan Paweł II: Pamięć i tożsamość, ZNAK 2005
2. R. Ingarden: Wykłady z etyki, W-wa 1989
Pozycja planu: A.4.3
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA NIESTACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Przedmiot humanistyczny. Historia filozofii
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje Słuchacz posiadając orientację w podstawowych działach, nurtach i problemach filozofii w przekroju
historycznym, łatwiej rozumie swoje miejsce i własna tożsamość we współczesnej rzeczywistości.
Treści kształcenia
Definicje filozofii, jej przedmiot, metody Filozofia a nauka. Filozofia a religia i światopogląd.
Miejsce filozofii w kulturze Europy. Filozofia starożytna- grecko-rzymska. Filozofia
wczesnochrześcijańska i średniowieczna-zagadnienie wiary i rozumu. Filozofia nowożytna:
racjonalizm, empiryzm, naturalizm. Filozofia krytyczna Kanta. Pozytywizm i ewolucjonizm.
Wybrane zagadnienia filozofii współczesnej
Ćwiczenia:
Powstanie i rozwój pojęć w starożytnej Grecji –presokratycy. Systemy filozoficzne Platona
i Arystotelesa, intelektualizm etyczny Sokratesa. Filozofia moralna starożytności:
Epikureizm, Stoicyzm, Sceptycyzm. Filozofia średniowieczna : Teocentryzm Św. Augustyna.
Filozoficzno- teologiczna recepcja Arystotelizmu Tomasza z Akwinu. Filozofia czasów
nowożytnych – racjonalizm Kartezjusza, empiryzm Fr. Bacona i J. Locke’a, sceptycyzm
empiryczny D. Hume’a. Filozofia krytyczna I. Kanta. Podstawowe zagadnienia i problemy
filozofii dziewiętnastowiecznej i czasów współczesnych. Niemiecka filozofia idealistyczna
i materialistyczna. Pozytywizm i neopozytywizm, ewolucjonizm, irracjonalizm A.
Schpenhauera. Filozofia analityczna, pragmatyzm, psychoanaliza, egzystencjalizm, Filozofia
dialogu –Buber i Levinas. Modernizm i postmodernizm.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Wł. Tatarkiewicz: Historia filozofii, t. I-III, wyd. różne
2. F. Copleston: Historia filozofii, t. I-IX, wyd. różne
3. M. Krąpiec: Wprowadzenie do filozofii, Lublin 2005
Literatura uzupełniająca
1. G. Reale: Historia filozofii starożytnej, Lublin 1999
2. Z. Kuksewicz: Zarys filozofii średniowiecznej, W-wa 1994
3. E. Gilson: Historia filozofii współczesnej, W-wa 1977
4. R. Tarnas: Dzieje umysłowości zachodniej, Poznań 2002
5. Z. Kuderowicz: Filozofia nowożytnej Europy, W-wa 1989
6. Teksty źródłowe klasyków filozofii na poszczególne zajęcia.
Pozycja planu: A.4.4
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONALNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Przedmiot humanistyczny. Socjologia ogólna
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Uzyskanie wiedzy o funkcjonowaniu społeczeństwa, poznanie procesu i zasad
komunikowania interpersonalnego, rozumienie związku przyczynowo- skutkowego między
zjawiskami społecznymi oraz czynników stymulujących rozwój społeczeństwa. Nabycie
umiejętności oceny rzeczywistości społecznej. Przygotowanie do aktywnego uczestnictwa w
sferze działań społecznych.
Treści kształcenia
Wykłady:
Ćwiczenia:
Człowiek w otoczeniu społecznym. Struktura społeczeństwa i klasyfikacje grup społecznych
Teoria ról Ch. Cooleya i G.H. Meada Struktura socjometryczna – struktura stosunków
interpersonalnych. Kultura i społeczeństwo. Religia w życiu społecznym Światowe systemy
religijne. Teoria religii E. Durkheima i M. Webera. Sekularyzacja i zmiana społeczna.
Rządzenie i polityka – systemy polityczne, partie polityczne i systemy wyborcze, nowe ruchy
polityczne i społeczne. Demokracje w przemianie. Naród jako grupa wspólnotowa. Sytuacje
społeczne. Zbiorowości oparte na podobieństwie zachowań. Sieciowy układ społeczeństwa.
Charakterystyka grupy: interakcje, cel grupy, normy grupowe i ich przyswajanie. Dynamika
propozycji i ról społecznych.. Globalizacja i jej dynamika. Wpływ globalizacji na życie
codzienne. Globalizacja a nierówności społeczne. Pojęcie komunikacji społecznej. Struktura
komunikacyjna – procesy komunikowania w grupie. Kierownictwo grupowe. Komunikacja
międzykulturowa. Podstawowe środowiska społeczne.. Tożsamość narodowa. Asymilacja
środowisk mniejszościowych. Integracja etniczna i konflikt etniczny. Podstawowe problemy
społeczne: ubóstwo, opieka społeczna i wykluczenie. Socjologiczne aspekty pracy
zawodowej. Zatrudnienie i bezrobocie. Urbanizacja i zmiany środowiska wiejskiego.
Migracje i zmiany demograficzne.
Literatura
Literatura podstawowa 1. A. Giddens, Socjologia, Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2004.
2. P. Sztompka, Socjologia. Analiza społeczeństwa, Znak, Kraków 2005. 3. A. Kubów, Socjologia. Zarys problematyki i podstawowe pojęcia, Wyd. Forum Naukowe
Passat, Poznań 2006.
4. B. Szacka, Wprowadzenie do socjologii, Oficyna Naukowa 2003.
5. H. Mendras, Elementy socjologii, Siedmioróg, Wrocław 2001.
Literatura uzupełniająca 1. D. Walczak- Duraj, Podstawy współczesnej socjologii, Wyd. Omega- Praksis, Pabianice 2006. 2. P. L. Berger, Zaproszenie do socjologii, PWN, Warszawa 1998.
3. J. H. Turner, Socjologia. Koncepcje i ich zastosowanie, Wyd. Zysk i S-ka Poznań 1994.
Pozycja planu: B.1.1
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONALNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: ZOOLOGIA
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
I 1 2 7
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Celem nauczania jest zapoznanie z historią nauk zoologicznych, z podstawami systematyki,
morfologii, biologii i ewolucji zwierząt, w tym z rolą zwierząt w przyrodzie i gospodarce
człowieka, a także z gatunkami chronionymi prawem w Polsce oraz nabycie przez studentów
umiejętności rozpoznawania i klasyfikowania różnych grup zwierząt: zwierzęta pożyteczne,
użytkowe, udomowione, patogeny, szkodniki i pasożyty.
Treści kształcenia Wykłady
Treści programowe stanowią: przegląd systematyczny różnych grup świata zwierzęcego i
określenie ich znaczenia w przyrodzie, przy czym akcent położony jest na gatunki chronione i
grupy o znaczeniu bioindykacyjnym, w szczególności zaś przedmiotem wykładów
następujące jednostki systematyczne: pierwotniaki (Protozoa), płazińce (Platyhelminthes),
obleńce (Nemathelminthes), pierścienice (Annelida), pajęczaki (Arachnida), skorupiaki
(Crustacea) i owady (Insecta) – spośród bezkręgowców (Invertebrata), a także płazy
(Amphibia), gady (Reptilia) i ssaki (Mammalia) – z kręgowców (Vertebrata).
Ćwiczenia:
Na zajęciach studenci zapoznają się z elementami morfologii, anatomii i biologii wybranych
grup i gatunków świata zwierzęcego, jak pierwotniaki (Protozoa), robaki (motylice, tasiemce,
glisty, nicienie), pierścienice (dżdżownica), mięczaki (ślimaki, małże), pajęczaki (pająki,
kleszcze, roztocze), skorupiaki (np. raki), wije, owady (np. biegacze, karaczany, pchły, wszy,
pluskwy, mącznik młynarek), a także ze szkieletami ryby, żaby, gołębia i szczura. Ważnym
aspektem niektórych ćwiczeń jest oznaczanie za pomocą kluczy.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Kawecki Zbigniew : „Zoologia stosowana”. PWN, Warszawa (najnowsze wyd.).
2. Błażejewski Fr., Żelazna E., Błażejewicz- Zawadzińska M., Zoologia ogólna.
Materiały pomocnicze do nauczania zoologii, Wyd. Uczeln. ATR (1997).
3. Błażejewski Fr., Zarys zoologii systematycznej, Wyd. Uczeln. ATR (2001)
Pozycja planu: B.1.2
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONALNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Botanika
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zdobywanie umiejętności w zakresie zbierania, gromadzenia, rozpoznawania rodzajów i gatunków
roślin użytecznych dla człowieka, chwastów i ziół. Wzbogacanie wiedzy botanicznej w zakresie obserwacji roślin w ich naturalnym środowisku. Poznawanie podstawowych elementów ekologii
roślin. Poznawanie podstawowych elementów ekologii roślin. Kształcenie umiejętności analizy
porównawczej morfologii i organografii roślin, umiejętności dokumentacji materiałów botanicznych.
Treści kształcenia
Wykłady
Ćwiczenia: Morfologia i systematyka roślin z klasy jedno- i dwuliściennych, z uwzględnieniem analizy
porównawczej poszczególnych organów rośliny, które umożliwiają klasyfikowanie ich w systemy
taksonomiczne.. Zapoznanie z elementami ekologii roślin: formy ekologiczne i formy życiowe. Wybrane zagadnienia ochrony przyrody- gatunki chronione, ochrona siedlisk.
Charakterystyka najważniejszych gospodarczo rodzin: Poaceae, Cyperaceae, Brasicaceae,
Asteraceae, Fabaceae, Rosaceae. Morfologia i systematyka podstawowych gatunków drzew i
krzewów flory Polski. Elementy organografii i histologii w porównaniu z morfologią. Znaczenie roślin niższych (glony, porosty ich rola jako bioindykatorów, mszaki, paprotniki, znaczenie i rodzaje
torfowisk).Morfologia i systematyka roślin z klasy jedno- i dwuliściennych, z uwzględnieniem analizy
porównawczej poszczególnych organów rośliny, które umożliwiają klasyfikowanie ich w systemy taksonomiczne. Charakterystyka najważniejszych gospodarczo rodzin:Poaceae, Cyperaceae,
Brasicaceae, Asteraceae, Fabaceae, Rosaceae. Morfologia i systematyka podstawowych gatunków
drzew i krzewów flory Polski. Zapoznanie z elementami ekologii roślin: formy ekologiczne i formy życiowe. Elementy organografii i histologii w porównaniu z morfologią. Znaczenie roślin niższych
(glony, porosty ich rola jako bioindykatorów, mszaki, paprotniki, znaczenie i rodzaje torfowisk).
Wybrane zagadnienia ochrony przyrody- gatunki chronione, ochrona siedlisk.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Podbielkowski Z., Podbielkowska M., 1992 Przystosowanie roślin do środowiska. Wyd. Szkolne i
Pedagogiczne. Warszawa 2. Polakowski B. 1991. Botanika. PWN Warszawa
3. Stachak. A. 1989 Botanika dla zootechników. PWN Warszawa
Literatura uzupełniająca
1. Szweykowski J., Szweykowska A., 1998. Botanika t. I i II PWN Warszawa
Pozycja planu: B.2
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONALNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Chemia
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
I 1 3 6
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
Umiejętność stosowania praw chemicznych do konkluzywnej interpretacji wyników badań
analitycznych środowiska naturalnego, umiejętność wykonania podstawowych typów analiz
oraz wyciągnięcia z nich wniosków.
Treści kształcenia
Wykłady:
Podstawowe pojęcia i prawa chemiczne, stechiometria. Systematyka i nazewnictwo związków
nieorganicznych i organicznych. Budowa atomu, typy wiązań chemicznych. Układ okresowy
pierwiastków, wartościowość. Kinetyka i równowaga chemiczna. Roztwory i sposoby
wyrażania stężeń, woda jako rozpuszczalnik, dysocjacja elektrolityczna. Kwasy i zasady,
iloczyn jonowy wody, pH, hydroliza i bufory. Typy reakcji: kwasowo-zasadowe, wytrącania
osadów, kompleksowania, redoks. Grupy funkcyjne i typy reakcji w chemii organicznej.
Zjawisko izomerii, wzory strukturalne. Węglowodory łańcuchowe i pierścieniowe, alkohole,
fenole, aldehydy, ketony, estry, kwasy karboksylowe, tłuszcze, mydła, aminokwasy, białka
i węglowodany. Ogniwa galwaniczne, elektrody. Podstawy analizy miareczkowej
i spektroskopowej.
Ćwiczenia:
Nauka bezpiecznego wykonywania podstawowych operacji w laboratorium chemicznym.
Sporządzanie roztworów. Wykonywanie różnych typów reakcji chemicznych. Badanie
wpływu stężenia reagentów i obecności katalizatora na szybkość reakcji. Identyfikacja
wybranych jonów. Pomiary pH. Badanie rozpuszczalności metali. Analiza alkacymetryczna.
Oznaczanie śladowych ilości żelaza w próbce ciekłej metodą spektrofoto-metryczną.
Wykrywanie wybranych grup związków organicznych.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Pajdowski L., „Chemia ogólna”, wyd.8, PWN, Warszawa 1996.
2. Białecka-Florjańczyk E., Włostowska J., „Chemia organiczna”, WNT, Warszawa 2003.
3. Szymura J.A., Gogolin R., „Wybrane zagadnienia z chemii ogólnej i nieorganicznej”, Wydawnictwa Uczelniane ATR, Bydgoszcz 2001.
4. Hart H., Craine L.E.,Hart D.J., „Chemia organiczna – krótki kurs”, PZWL, Warszawa 1998.
Literatura uzupełniająca 1. Atkins P.W., „Podstawy chemii fizycznej”, PWN, Warszawa 1999.
2. Szczepaniak W., „Metody instrumentalne w analizie chemicznej”, PWN, Warszawa, 1996.
Pozycja planu: B.3
Poziom studiów: I STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Matematyka
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
I 1 2 6
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Posługiwania się metodami matematycznymi w naukach o środowisku, technicznych lub
rolniczych; opisu matematycznego zjawisk i procesów w przyrodzie; abstrakcyjnego
rozumienia problemów z zakresu nauk przyrodniczych
Treści kształcenia
Wykłady:
Ciągi i szeregi liczbowe. Definicja i podstawowe właściwości funkcji jednej i wielu
zmiennych. Funkcje elementarne. Rachunek różniczkowy i całkowy funkcji jednej zmiennej.
Równania i układy równań. Elementy geometrii analitycznej i przestrzennej. Przykłady
zależności funkcyjnych w przyrodzie.
Ćwiczenia:.
Zadania rachunkowe wg treści wykładu
Literatura
Literatura podstawowa
1. M. Gewert, Z. Skoczylas, Analiza matematyczna 1. Definicje, twierdzenia, wzory.
Wyd.13 2003
2. Teresa Jurgielewicz, Z. Skoczylas, Algebra liniowa 1, Definicje, twierdzenia, wzory.
Wyd. 10, 2003
3. M.Lassak, Matematyka dla studiów technicznych, wyd. 7, 2004
Literatura uzupełniająca
1. W. Krysicki, L. Włodarski, Analiza matematyczna w zadaniach, cz.1, wyd. 29, PWN 2002
cz.2, wyd.27, 2002
2. M. Gewert, Z. Skoczylas, Analiza matematyczna 1. Przykłady i zadania.Wyd.12, 2003
3. T. Jurgielewicz, Z. Skoczylas, Algebra liniowa 1, Przykłady i zadania. Wyd. 9, 2003
Pozycja planu: B.4
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Fizyka
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 2 2 4
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Efektem nauczania fizyki ma być dostarczenie studentom minimum wiedzy niezbędnej do
zrozumienia elementarnych pojęć i praw fizycznych, które występują w opisie procesów
zachodzących w przyrodzie.
Ćwiczenia wykonywane w laboratorium mają na celu ilustrację występowania w
obserwowanych zjawiskach wybranych zagadnień z wykładu, zapoznanie studentów z
problematyką pomiarów, nabycie umiejętności wykonywania obliczeń, w tym również oceny
niepewności wyników pomiarów i obliczeń.
Treści kształcenia
Wykłady:
Charakter fizyki, wielkości fizyczne, jednostki miar, Międzynarodowy Układ Jednostek Miar
(SI). Podstawowe pojęcia i prawa fizyki (mechaniki, dynamiki, grawitacji, hydrostatyki,
termodynamiki, elektryczności, fizyki molekularnej). Procesy fizyczne w zjawiskach
zachodzących w środowisku naturalnym i organizmach żywych (procesy wymiany materii,
transport ciepła, oddziaływanie promieniowania).
Ćwiczenia:
Wyznaczanie wartości podstawowych wielkości fizycznych na podstawie obserwacji zjawisk,
ze szczególnym uwzględnieniem zjawisk i wielkości występujących w fizyce. Elementarne
wiadomości z teorii pomiaru i szacowania niepewności pomiaru i wyników obliczeń.
Literatura
Literatura podstawowa
1. S. Przestalski, Fizyka z elementami biofizyki i agrofizyki, PWN W-wa 1977.
2. H. Szydłowski, Pracownia fizyczna, Wydawnictwo Naukowe PWN W-wa 1999.
Literatura uzupełniająca
1. E. Boeker, R. van Grondelle, Fizyka środowiska, Wyd. Naukowe PWN W-wa 2002.
2. Ćwiczenia laboratoryjne z fizyki, red. T. Dryński, PWN W-wa 1967.
Pozycja planu: B.5
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Biochemia
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 2 2 5
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Znajomość podstawowych przemian metabolicznych w organizmach żywych oraz grup
związków chemicznych (białka, węglowodany, tłuszczach itp.).
Treści kształcenia
Wykłady:
Ultrastruktura komórki. Molekularne podstawy biosyntezy białka (replikacja, transkrypcja, zmiany
potranskrypcyjne, translacja, zmiany potranslacyjne). Bioenergetyka organizmu zwierzęcego. Główne szlaki metaboliczne i ich wzajemne powiązania (Metabolizm węglowodanów, Metabolizm lipidów,
Metabolizm związków sterydowych, Metabolizm białek i aminokwasów).
Ćwiczenia:
Aminokwasy (budowa, podział i funkcje aminokwasów, omówienie właściwości fizyko-chemicznych aminokwasów, reakcje barwne: reakcja ksantoproteinowa, cysteinowa, ninhydrynowa oraz tworzenie
kompleksów z metalami, mechanizm powstawania wiązania peptydowego oraz otrzymywanie
i nazewnictwo oligopeptydów). Białka (budowa, podział i funkcje białek, analiza właściwości fizyko-chemicznych białek). Podstawy enzymologii (budowa, funkcje i systematyka enzymów, omówienie
kinetyki reakcji enzymatycznej, oznaczanie aktywności enzymów oraz wykrywanie enzymów
w materiale biologicznym). Witaminy (charakterystyka witamin rozpuszczalnych w tłuszczach i w wodzie, jakościowe oznaczanie witamin w materiale biologicznym). Węglowodany (budowa,
funkcje, podział oraz występowanie cukrów, reakcje utleniania i redukcji cukrów, znaczenie oraz
mechanizm powstawania osazonów, reakcje wykrywania węglowodanów). Lipidy (budowa, funkcje,
podział oraz występowanie tłuszczów, analiza właściwości fizyko-chemicznych lipidów).
Literatura
Literatura podstawowa
1. Kupcewicz B., Roślewska A., Stanek M., Stasiak K., „Materiały do ćwiczeń i seminariów z
biochemii”, Wyd. Uczelniane ATTR, Bydgoszcz, 2005.
2. Malinowska A., „Biochemia zwierząt”, Wyd. SGGW, Warszawa, 1997. 3. Minakowski W., Weidner S., „Biochemia kręgowców”, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2005.
4. Murray R.K., Granner D.K., Mayes P.A., Podwell V.W., „Biochemia Harpera”, Wyd. Lek.
PZWL, Warszawa, 1994.
5. Filipowicz B., Więckowski W., „Biochemia”, PWN, Warszawa-Łódź, 1983.
Literatura uzupełniająca
1. Stryer L., „Biochemia”, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 1997. 2. Kączkowski J., „Podstawy biochemii”, Wyd. Nauk. Techn., Warszawa, 2003.
3. Kłyszejko-Stefanowicz L., „Cytobiochemia”, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 1995.
4. Kłyszejko-Stefanowicz L., „Ćwiczenia z biochemii”, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 1999.
Pozycja planu: B.6
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Informatyka
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Opanowanie obsługi komputera w stopniu pozwalającym na obsługę podstawowych
programów wspomagających pracę biurową (MS Word, MS Excel), nabycie umiejętności
wyszukiwania informacji w sieciach komputerowych, rozumienie terminologii
informatycznej, jak również bieżących zagadnień związanych z rozwojem oprogramowania
oraz sprzętu komputerowego.
Treści kształcenia
Wykłady:
Obszar zainteresowań informatyki. Rodzaje komputerów. Budowa komputera. Wprowadzenie
do systemów operacyjnych. Oprogramowanie antywirusowe. Lokalne i rozległe sieci
komputerowe. Internet – protokoły sieciowe, adresy, domeny. Portale, przeglądarki
i wyszukiwarki internetowe. Bezpieczeństwo zasobów w sieciach komputerowych. Podpis
elektroniczny. Licencje na oprogramowanie. Przestępstwa komputerowe w świetle prawa.
Komputery a zdrowie. Historia rozwoju informatyki i komputerów.
Ćwiczenia:
Instalacja oprogramowania i drukarek. Kompresja danych. Przeszukiwanie zasobów
internetowych. Procesor tekstu MS Word: ustawienia strony, formatowanie tekstu, edytor
równań, tabele. Darmowe oprogramowanie biurowe, np. Open Office. Arkusze kalkulacyjne:
wprowadzanie i formatowanie danych, tworzenie formuł i funkcji, tabele przestawne, sumy
częściowe, elementy graficzne. Wirusy komputerowe.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Groszek M., Kurs Excel 2003 PL. Wyd. Helion, 2003.
2. Kowalczyk G., Word 2003 PL. Kurs. Wyd. Helion, 2003.
3. Krzymowski B., Office XP po polsku. Komputerowa Oficyna Wyd. „HELP”, 2002.
4. Sokół M., Kurs Windows XP PL, Wyd. Helion 2003.
Literatura uzupełniająca
1. CHIP – Czasopismo komputerowe. Microsoft Corporation; http://www.chip.pl
2. PC World Komputer: http://www.pcworld.pl.
Pozycja planu: B.7
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Mikrobiologia
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 1 2 5
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zajęcia z mikrobiologii mają na celu zaznajomienie studentów z systematyka, morfologią i
fizjologią drobnoustrojów, oraz ich wpływem na zdrowie zwierząt i trwałość produktów
pochodzenia zwierzęcego. Ponadto mają umożliwić opanowanie praktyczne podstawowych
technik aseptycznej pracy w laboratorium mikrobiologicznym i niektórych elementów
diagnostyki drobnoustrojów.
Treści kształcenia
Wykłady:
Budowa komórki prokariotycznej, rozmnażanie bakterii, odżywianie oraz procesy
metaboliczne (cykle oddechowe, fermentacje, fotosynteza, chemosynteza), rola korzystna i
szkodliwa mikroorganizmów w przyrodzie, obieg podstawowych pierwiastków biogennych,
czynniki patogenności drobnoustrojów, wzajemne oddziaływanie pomiędzy
mikroorganizmami, a organizmami wyższymi, systematyka bakterii, wirusy – budowa,
znaczenie, systematyka, wybrane elementy mikrobiologii żywności.
Ćwiczenia:
Opanowanie podstawowych technik mikrobiologicznych: izolacja czystych kultur, oznaczanie
liczby drobnoustrojów, badanie skuteczności dezynfekcji, niektóre techniki diagnostyczne –
ocena morfologii kolonii bakteryjnych, barwienie metodą Gramma, badanie zdolności
rozkładu cukrów, identyfikacja grzybów pleśniowych. Poznają także mikroflorę wybranych
produktów spożywczych (np. jogurt, kefir, mleko)
Literatura
Literatura podstawowa
1. Schlegel H.G. 1996: Mikrobiologia ogólna. PWN, Warszawa.
2. Kunicki-Goldfinger W.: Życie bakterii, PWN, Warszawa 2001;
3. Kocwowa E., 1984: Ćwiczenia z mikrobiologii ogólnej. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca
1. Wawrzkiewicz J.: Mikrobiologia weterynaryjna. PWN, Warszawa 1981;
2. Zaleski J.S.: Mikrobiologia żywności pochodzenia zwierzęcego. WN- T, Warszawa 1985
Pozycja planu: B.8
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Statystyka
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Posługiwanie się metodami statystycznymi w opracowywaniu danych i analizach
środowiskowych; modelowanie procesów i zjawisk w przyrodzie; przewidywanie skutków
zamierzonego oddziaływania na środowisko.
Treści kształcenia
Wykłady:
Rachunek prawdopodobieństwa. Zmienne losowe i ich rozkład. Metody statystyki opisowej.
Estymacja punktowa i przedziałowa. Weryfikacja hipotez. Analiza wariancji. Korelacja i
regresja.
Ćwiczenia:
Zadania rachunkowe wg treści wykładów.
Literatura
Literatura podstawowa
1. J. Kornacki, J. Mielniczuk, Statystyka dla studentów kierunków technicznych i
przyrodniczych, WN-T, W-wa 2001
2. W. Oktaba, Elementy statystyki matematycznej i metodyka doświadczalnictwa, Wyd. 5
PWN W-wa 1980
Literatura uzupełniająca
1. J. Greń , Statystyka matematyczna. Modele i zadania, Wyd. 7, PWN, W-wa 1982
Pozycja planu: C.1
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Ekologia
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 1 2 5
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
Efektem kształcenia jest przekazanie studentów wiedzy na temat podstaw ekologii, zależności
pomiędzy organizmami żywymi a środowiskiem, funkcjonowania elementów biotycznych
i abiotycznych na poziomach osobnika, populacji, biocenozy i krajobrazu. Po zaliczeniu
przedmiotu student nabędzie umiejętności rozumienia i oceny walorów i złożoności
środowiska przyrodniczego, jego zagrożeń pod wpływem szeroko pojętego oddziaływania
człowieka i podejmowania takich decyzji, które będą minimalizowały te zagrożenia.
Treści kształcenia
Wykłady:
Ekologia jako nauka, zakres i podział. Historia ekologii, problemy współczesnej ekologii.
Ekosystem jako jednostka ekologiczna, części składowe, powiązania. Przepływ energii przez
ekosystem, produkcja ekosystemu. Łańcuchy troficzne i ich znaczenie, piramidy ekologiczne,
akumulacja toksyn w łańcuchu troficznym. Obieg materii w ekosystemie. Osobnik i gatunek
w ekosystemie, interakcje osobnicze i międzygatunkowe. Organizacja na poziomie biocenozy
Rozwój i ewolucja biocenoz. Woda jako środowisko życia, grupy ekologiczne. Ekosystemy
lądowe jako składniki krajobrazu.
Ćwiczenia:
Czynniki ograniczające występowanie gatunków. Temperatura jako czynnik ekologiczny.
Woda jako czynnik ekologiczny. Światło jako czynnik ekologiczny. Zasolenie jako czynnik
ekologiczny. Populacja i jej cechy: liczebność i zagęszczenie. Rozrodczość, śmiertelność,
struktura płci i wieku. Struktura przestrzenna i socjalna. Przedstawiciele entomofauny
różnych ekosystemów. Grupy ekologiczne zbiorników wodnych. Formy ochrony przyrody.
Metody badań zwierząt glebowych, przedstawiciele edafonu wybranych gleb. Wskaźniki
biocentotyczne i ich zastosowanie.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Odum E.P. - Podstawy ekologii. PWRiL, 1982 lub nowsze.
2. Krebs C.J. – Ekologia. PWN, 1996.
3. Prończuk J. - Podstawy ekologii rolniczej. PWN, 1982.
4. Remmert H. – Ekologia. PWRiL, 1985.
5. Banaszak J., Wiśniewski H. – Podstawy ekologii. WSP Bydgoszcz, 1999.
6. Trojan P. - Ekologia ogólna. PWN, 1978 lub nowsze. Literatura uzupełniająca
1. Alle W.C. - Zasady ekologii zwierząt. PWN t. 1 i 2, 1958.
2. Richling A., Solon J. - Ekologia krajobrazu. PWN, 1996.
3. Miller G.T. - Environmental Science. Wadsworth Pub. Co. 1988.
Pozycja planu: C.2
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Geologia, geomorfologia, gleboznawstwo
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 2 3 5
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje Student po ukończeniu ćwiczeń z przedmiotu będzie mógł dokonać opisu i zinterpretować wybrane
zjawiska i procesy geologiczne, geomorfologiczne i glebowe. Student zdobędzie umiejętność oceny
właściwości gleby jako filtra antropogenicznych zanieczyszczeń. Zapozna się z morfologią i klasyfikacją gleb Polski. Zapozna się z mapami tematycznymi i nauczy się z nich korzystać.
Treści kształcenia Wykłady: Teoria powstawania Ziemi, zlodowacenia ( przyczyna, zasięg, osady glacjalne), klasyfikacja minerałów i
systematyka skał, skały macierzyste gleb Polski, uziarnienie gleb, struktura gleb organicznych i mineralnych,
oznaczanie odczynu gleb oraz pojemności sorpcyjnej, budowa glebowego kompleksu sorpcyjnego, próchnica
i przemiany substancji organicznychw glebach, postacie wody w glebie oraz skład jakościowy i ilościowy
roztworu glebowego, ocena zasolenia gleb, zawartość mobilnych form metali ciężkich w glebach, mapy
glebowo- rolnicze i mapy degradacji gleb. Genetyczna i glebowo- rolnicza systematyka gleb.
Ćwiczenia: Identyfikacja minerałów i skał. Skały macierzyste gleb Polski. Makroskopowe rozpoznawanie skał osadowych
okruchowych. Procesy egzogeniczne: wietrzenie (fizyczne, chemiczne, biologiczne), działanie wody (procesy).
Mapy topograficzne. Wykonanie przekroju hipsometrycznego. Określenie spadków terenu na podstawie
warstwic i przekroju hipsometrycznego Oznaczanie składu granulometrycznego gleb. Współczynnik filtracji
i właściwości wodne gleb Zawartość węglanu wapnia w glebie oraz zasolenie gleb. Wyznaczanie pojemności
sorpcyjnej gleb. Zasady wyznaczania miejsc poboru, pobierania i przygotowywania próbek glebowych do analiz. Zadania struktury glebowej. Morfologia gleb. Genetyczna i gleboznawczo-rolnicza systematyka gleb
Polski. Zawartość mobilnych form metali ciężkich w glebach. Praktyczne wykorzystanie map glebowo-
rolniczych.
Literatura
Literatura podstawowa: 1. Baran S., Turski R.: Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb. Wyd. AR, Lublin, 1996.
2. Buckman H.C., Brady N.C.: Gleba i jej właściwości. PWRiL. Warszawa, 1971.
3. Dobrzański B., Zawadzki S.: Gleboznawstwo. Wydanie III. PWRL. Warszawa, 1995.
4. Klimaszewski M., Geomorfologia. PWN. Warszawa, 2003
5. Kononowa M.: Substancje organiczne gleby, ich budowa, właściwości i metody badań. PWRiL.
Warszawa, 1968.
6. Mocek A., Drzymała S., Maszner P.,Geneza, analiza i klasyfikacja gleb. Wyd. AR, Poznań, 1997.
7. Mizerski W., Geologia Polski. PWN. Warszawa, 2002 8. Praca zbiorowa: Album gleb Polski. PWN. Warszawa, 1986.
9. Praca zbiorowa: Systematyka gleb Polski. Roczniki Gleboznawcze. Tom XL, z.3/4.
10. Saliszczew A.: Kartografia ogólna. PWN. Warszawa, 1998.
Literatura uzupełniająca: 1. Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewicz Z., Badania ekologiczno-gleboznawcze.
PWN Warszawa, 2004
2. Kabata-Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN. Warszawa, 1999.
3. . Mizerski W., Geologia dynamiczna. PWN. Warszawa, 2002
4. Myślińska E.: Grunty organizne i laboratoryjne metody ich badania, 2001. 5. Siuta J.: Gleba – diagnozowanie stanu i zagrożenia. Wyd. IOŚ. Warszawa, 1995
. Pozycja planu: C.3
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Meteorologia i klimatologia
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
I 2 2 6
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Ocena i interpretacja zjawisk i procesów meteorologicznych i klimatologicznych
w powiązaniu ze stanem środowiska przyrodniczego. Wyznaczanie podstawowych wskaźników
meteorologicznych i klimatologicznych. Identyfikacja zagrożeń oraz ocena systemów ochrony
atmosfery. Posługiwanie się podstawowymi technikami pomiarowymi. Wykorzystywanie danych
meteorologicznych w opracowaniach meteorologicznych
i klimatologicznych.
Treści kształcenia
Wykłady
Meteorologia i klimatologia - historia, przedmiot i zadania. Rola meteorologii i klimatologii w
ochronie środowiska. Wybrane zagadnienia z atmosfery Ziemi. Skład atmosfery. Uwarstwienie
atmosfery. Zanieczyszczenia atmosfery: przemiany i rozprzestrzenianie. Promieniowanie słoneczne
jako źródło energii. Promieniowanie w środowisku. Bilans promieniowania. Obieg ciepła w
środowisku. Warunki cieplne i termiczne gruntu i powietrza. Krążenie wody w środowisku. Proces
parowania. Wilgotność powietrza. Przyczyny, warunki i produkty procesu kondensacji pary
wodnej. Podstawowe wiadomości z meteorologii synoptycznej. Podstawowe pojęcia z zakresu
klimatologii. Składniki i czynniki klimatu. Klimaty Ziemi. Globalny rozkład podstawowych
elementów. Klasyfikacje klimatów. Regionalizacje klimatów świata. Charakterystyka klimatu
Polski: czynniki kształtujące, podstawowe elementy obrazujące, regionalizacje. Przyczyny zmian
klimatu. Przewidywane zmiany klimatu pod wpływem zwiększonej emisji dwutlenku węgla –
scenariusze i konsekwencje. Pozostałe oddziaływania człowieka na klimat. Strategie ochrony
klimatu na świecie i w Polsce.
Ćwiczenia
Organizacja służby meteorologicznej na świecie i w Polsce. Zasada porównywalności wyników.
Ogródek meteorologiczny. Klatka meteorologiczna. Rodzaje i metody pomiarów promieniowania
słonecznego i usłonecznienia. Obliczanie kąta padania promieni słonecznych. Pomiary temperatury
powietrza, minimalnej przy gruncie oraz gruntu. Obliczenia średniej temperatury oraz amplitudy
dobowej i rocznej. Pomiar wilgotności powietrza metodą psychrometryczną i higrometryczną.
Zasady posługiwania się tablicami psychrometrycznymi. Opracowanie meteorologiczne cz.I
(Metody przedstawiania warunków solarnych, termicznych i wilgotności powietrza).Bezpośredni i
pośredni pomiar parowania ze swobodnej powierzchni wodnej oraz parowania terenowego.
Wyznaczanie wielkości zachmurzenia nieba i rozpoznawanie rodzajów chmur. Metody pomiarów
wysokości opadów atmosferycznych. Rodzaje i pomiar grubości pokrywy śnieżnej. Opracowanie
meteorologiczne cz.II (Metody przedstawiania warunków opadowych. Klimatyczny bilans wodny.
Wskaźniki stopnia uwilgotnienia atmosfery). Pomiar ciśnienia atmosferycznego i jego redukcja do
poziomu morza. Pomiar prędkości i kierunku wiatru. Proces formowania się niżu umiarkowanych
szerokości. Układy barometryczne pola ciśnienia. Mapy synoptyczne. Prognozowanie pogody.
Opracowanie meteorologiczne cz. III (Wyznaczanie początku, końca i długości trwania
termicznych pór roku). Fenologia i fenologiczne pory roku. Materiały źródłowe pomiarów i
obserwacji meteorologicznych. Charakterystyka automatycznych stacji meteorologicznych.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Kożuchowski K. (red.): Meteorologia i klimatologia. PWN Warszawa.
2. Szwejkowski Z.: Pogoda, klimat i środowisko. UWM Olsztyn.
3. Kossowska-Cezak U., Martyn D., Olszewski K., Kopacz-Lembowicz M.: Meteorologia i klimatologia.
Pomiary, obserwacje, opracowania. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa-Łódź.
Literatura uzupełniająca
1. Bac S., Rojek M.: Meteorologia i klimatologia. PWN Warszawa.
2. Woś A.: Meteorologia dla geografów. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszwa.
3. Szklarczyk M.: Ochrona atmosfery. UWM Olsztyn.
4. Woś A.: Klimat Polski. Wydawnictwo Naukowe PWN Warszawa.
5. Rojek M., Żyromski A.: Agrometeorologia i klimatologia. Skrypt AR Wrocław
6. Czarnecka M., Koźmiński Cz.: Meteorologia a zanieczyszczenie atmosfery. Akademia Rolnicza w
Szczecinie
Pozycja planu: C.4
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Hydrologia i gospodarowanie wodą
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 2 3 5
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje Zapoznanie studentów z obecnym poglądem na rozwój, zakres, podział i terminologię w
hydrologii, przedstawienie przedmiotu badań jakim jest hydrosfera, omówienie zasad ochrony wód,
obiegu wody w przyrodzie i kształtowania się przepływu wody w rzekach. Gospodarka wodna jako czynnik ochrony środowiska, gospodarka wodna w rolnictwie, bilanse wodnogospodarcze i warunki
korzystania z wód dorzecza, mała retencja wodna.
Treści kształcenia
Wykłady Przedmiot hydrologii, zasoby hydrosfery i jej właściwości, obieg wody, cykl hydrologiczny i jego
bilans, ogólne zasady ochrony wód. Zasoby wodne Polski na tle Europy i świata, organizacja służb
zajmujących się gospodarką wodną kraju. Wody podziemne, ich geneza, charakterystyka i rodzaje. Wody powierzchniowe, źródła, cieki naturalne i sztuczne, profil podłużny i spadek cieku, parametry
morfometryczne rzeki, sieć rzeczna. Obszarowe obiekty hydrograficzne (wody stojące). Jeziora,
zbiorniki wodne naturalne i sztuczne, zanikanie jezior, miary jeziorności, obszary zabagnione, mokradła stałe i okresowe, lodowce, ich powstawanie i typy oraz marzłoć trwała. Systemy
hydrograficzne. Zlewnia, dorzecze, zlewisko, podział dorzecza, podział hydrograficzny kontynentów,
kształtowanie się odpływu. Elementy bilansu wodnego. Opady, retencja powierzchniowa i gruntowa, parowanie terenowe, odpływ podziemny do rzek, jezior i mórz, równowaga zwierciadła wód
podziemnych, spływ powierzchniowy, odpływ rzeczny i cykl hydrologiczny zlewni. Charakterystyka
odpływu rzecznego. Ruch wody w korycie rzecznym, stany wody i przepływ, hydrogram odpływu,
wezbrania i niżówki, ustroje rzeczne. Pomiary stanów wody, wodowskazy i ich rodzaje. Pomiary prędkości i objętości przepływu wody w cieku. Bilans wodny i jego zmiany. Bilans wodny zlewni
i zbiornika wodnego, zmienność bilansu wodnego. Zarastanie rzek i jezior, dynamika wód jeziornych i
ich mieszanie się. Procesy termiczne i dynamiczne w wodach. Promieniowanie słoneczne, ustrój termiczny i lodowy wód rzecznych oraz jeziornych. Ruch materiału stałego, erozja i denudacja zlewni,
erozja koryta rzecznego i ruch w nich rumowiska, typy troficzne jezior, sedymentacja rumowiska
w jeziorach i osady denne. Morza i oceany. Geneza i definicja gospodarki wodnej, jej cele i zadania, gospodarka wodna jako czynnik ochrony środowiska i jako dyscyplina naukowa. Wezbrania
i powodzie, geneza wezbrań, ochrona przeciwpowodziowa i jej organizacja w Polsce.
Gospodarowanie wodą w głównych działach gospodarki wodnej, rodzaje i potrzeby wodne gospodarki
narodowej, bilans wodnogospodarczy i warunki korzystania z wód dorzecza.
Ćwiczenia Wyznaczanie powierzchniowego działu wodnego zlewni rzeki oraz określenie jej charakterystyki geometrii. Pomiary powierzchni na planach i mapach. Wyznaczanie średniego opadu w zlewni rzeki
metodą Thyssena i izohiet. Analiza danych hydrologicznych w oparciu o źródła informacji, wykonanie
hydrogramu odpływu. Obliczanie miar odpływu wody ze zlewni rzeki. Przygotowanie tabeli oraz
konstruowanie wykresu częstości i gęstości częstości przepływów, określenie przepływu NTQ. Wykres czasów trwania przepływów w podziałce arytmetycznej i logarytmicznej, określenie
przepływu ZQ. Wezbrania i niżówki oraz określenie ich parametrów. Obliczanie przepływów
charakterystycznych formułami empirycznymi. Obliczanie przepływów prawdopodobnych wg formuły Dębskiego i Kaczmarka. Konstrukcja krzywej natężenia przepływu (krzywej konsumpcyjnej).
Wykres przebiegu stanów charakterystycznych w profilu wodowskazowym w wybranym pięcioleciu.
Wykres wahań zwierciadła wody podziemnej w ciągu roku Morfometria jeziora, charakterystyki
powierzchni jeziora. Obliczanie pojemności jeziora z krzywej batymetrycznej i pojemności
epilimnionu.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Bajkiewicz-Grabowska E., Mikulski Z.: Hydrologia ogólna. Wydawnictwo Naukowe PWN,
Warszawa 1999.
2. Bajkiewicz-Grabowska E., Magnuszewski A.: Przewodnik do ćwiczeń z hydrologii ogólnej.
Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2002.
3. Byczkowski A.: Hydrologia, t. 1-2. Wyd. SGGW w Warszawie 1996. 4. Kiciński T., Byczkowski A., Skrzynecka J., Wicher M.: Materiały do ćwiczeń z hydrologii.
Wyd. SGWW w Warszawie, 1994.
Literatura uzupełniająca 1. Mikulski Z.: Gospodarka wodna. PWN w Warszawie 1998.
2. Ciepielowski A.: Podstawy gospodarowania wodą. Wyd. SGGW w Warszawie 1999.
3. Allan J.D.: Ekologia wód płynących. PWN w Warszawie 1998. 4. Lampert W., Sommer U.: Ekologia wód śródlądowych. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa
2001.
5. Chełmicki W.: Woda. Zasoby, degradacja, ochrona. Wyd. Naukowe PWN, Warszawa 2001. 6. Pociask-Karteczka J. (red.): Zlewnia. Właściwości i procesy. Wyd. UJ, Kraków 2006.
Pozycja planu: C.5
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Ochrona przyrody
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktó
w
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
IV 1 2 6
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie studentów z historią ochrony przyrody w Polsce, a także poszerzenie ich wiedzy z zakresu prawodawstwa i różnych form ochrony przyrody w Polsce i na świecie,
biologii i ekologii gatunków chronionych oraz bioróżnorodności w skali globalnej
i regionalnej.
Treści kształcenia Wykłady: Treść przedmiotu obejmuje ocenę zasobów bioróżnorodności, ochronę zasobów przyrody ożywionej
i nieożywionej, cele i zasady gospodarki na obszarach chronionych, metody badania zasobności populacyjnej gatunków chronionych, w tym inwentaryzację przyrodniczą i waloryzację przestrzeni
przyrodniczej, a ponadto metody ochrony gatunkowej, szkody wyrządzane przez zwierzęta chronione
prawem i ich zapobieganie, polskie i międzynarodowe akty prawne, charakterystykę gatunków chronionych roślin i zwierząt, a także ochronę kompleksów faunistycznych w strefach klimatyczno-
roślinnych (biomach) kuli ziemskiej, system obszarów chronionych regionu kujawsko-pomorskiego na tle
programu „Natura 2000”, ocenę aktualnego zagrożenia kręgowców Polski.
Ćwiczenia: Treści programowe ćwiczeń koncentrują się na podstawach rozpoznawania oraz charakterystyce
zagrożonych grup i gatunków bezkręgowców i kręgowców Polski. W szczególności dotyczy to: wybranych gatunków mięczaków Mollusca, pająków Araneae objętych ochroną gatunkową, chrząszczy,
błonkówek, motyli, jętek i ważek, a spośród kręgowców: płazów, gadów, ssaków i ptaków, objętych
ochroną gatunkową w Polsce.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Andrzejewski R., Baranowski M., (red.), 1993: Stan środowiska w Polsce. Wyd. PIOS, Warszawa
2. Dyduch-Falniowska A., Kazimierczakowa R., i inni 1999: Ostoje przyrody w Polsce. Kraków
3. Olaczek R. i in., 1996: Ochrona Przyrody w Polsce, Zarząd Główny LOP. Warszawa
4. Olaczek R., 1998: Przyroda Polski Pod Ochroną, Zarząd Główny LOP –Wyd., Warszawa 5. Głowaciński Zb., (red.) 1992. 2001: Polska czerwona księga zwierząt, PWRiL, Warszawa, 351 ss
6. Polska Czerwona Księga Roślin, 1993, PWRiL, Warszawa.
7. Liro A., Dyduch-Falniowska A., 1999: Natura 2000. Europejska sieć ekologiczna, Warszawa. Literatura uzupełniająca:
1. Łojewski St., E. R. Śpiewakowski; 1995: Zasady długofalowej polityki ekologicznej dla miasta
Bydgoszczy, Katedra Botaniki i Ekologii ATR Bydgoszcz. 2. Mazur S., (red.) 1991: Ekologiczne podstawy gospodarowania środowiskiem przyrodniczym. Wizje –
Problemy – Trudności, nr 77, 1991, Wyd. SGGW-AR, Warszawa
3. Pawlaczyk P., Jernaczek A., 1995: Poradnik Lokalnej Ochrony Przyrody, Wyd. Lubelskiego Klubu
Przyrodników, Świebodzin
Pozycja planu: C.6
Poziom studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Inżynieria procesowa
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 1 3 6
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Poznanie teoretycznych i praktycznych podstaw operacji i procesów jednostkowych inżynierii
procesowej.
Treści kształcenia
Wykłady
Inżynieria płynów – przepływy, opory, separacja faz zdyspergowanych (sedymentacja,
filtracja, flotacja, fluidyzacja). Podstawy termodynamiki technicznej – przenikanie,
konwekcja i inne metody wymiany form energii. Procesy wymiany masy. Podstawy destylacji
i rektyfikacji. Ekstrakcja i procesy sorpcyjne. Urządzenia i aparatura w inżynierii procesowej
– rurociągi i armatura, reaktory procesowe, wymienniki ciepła, dobór materiałów
konstrukcyjnych. Szczegółowe technologie ochrony środowiska w aspekcie budowy instalacji
oraz doboru urządzeń.
Ćwiczenia
Zastosowanie operacji i procesów jednostkowych inżynierii procesowej na wybranych
przykładach technologii ochrony środowiska.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Z. Orzechowski ,J. Prywer, R. Zarzycki: Mechanika płynów w inżynierii środowiska,
Wydawnictwo WNT, Warszawa 2001.
2. B. Tabiś: Zasady inżynierii reaktorów chemicznych, Wydawnictwo WNT, Warszawa 2005.
3. S. Michałowski, K. Wańkowicz: termodynamika procesowa, Wydawnictwo WNT,
Warszawa 2005.
Literatura uzupełniająca 1. P. Lewicki: Inżynieria procesowa i aparatura przemysłu spożywczego, Wydawnictwo
WNT, Warszawa 2006.
2. J.Warych:Oczyszczanie gazów. Procesy i aparatura, Wydawnictwo WNT, Warszawa 2005.
Pozycja planu: C.7
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Instrumenty ochrony środowiska
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktó
w
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z analizowaniem i ocenianiem systemów zarządzania środowiskiem w
skali lokalnej, zasadami i metodami monitoringu, z podstawowymi wskaźnikami oraz
normami stanu środowiska, z oceną stanu środowiska za pomocą bioindykacji oraz z siecią
monitoringu polskiego i powiązaniami z monitoringiem europejskim i światowym.
Rozumienie znaczenia procedury OOŚ w ochronie środowiska, programowania i
współuczestniczenia w realizacji OOŚ
Treści kształcenia:
Wykłady:
Systemy zarządzania środowiskiem. Odpowiedzialność instytucji i przedsiębiorstw za stan
i ochronę środowiska. Ocena i zarządzanie ryzykiem zagrożeń środowiskowych. Monitoring
jako metoda kontroli stanu środowiska. Systemy i techniki pomiarowe w monitoringu
środowiska. Podstawowe wskaźniki i dopuszczalne normy stanu środowiska – powietrza,
wody i gleby. Gromadzenie i przetwarzanie danych o środowisku, Teledetekcja i
geograficzne systemy informatyczne. Zasady i przepisy polskie i międzynarodowe dotyczące
ocen oddziaływania na środowisko (OOŚ).
Ćwiczenia:
Monitoring jezior i rzek w Polsce. Monitoring Bałtyku. Systemy oceny jakości wód
w Europie. Charakterystyka stref samooczyszczania rzeki. Gatunki planktonowe i bentosowe
jako biowskaźniki. Zastosowanie bioindykacji w monitoringu lasu. Oddziaływanie
zanieczyszczeń przemysłowych na środowisko leśne. Monitoring biologiczny w lasach
ogólne zasady ustalania stref uszkodzenia lasu. Ochrona zasobów genowych na przykładzie
leśnego Banku Genów. Monitoring zwierząt łownych. Zwierzęta glebowe jako biowskaźniki.
Porosty i mszaki jako bioindykatory zanieczyszczeń powietrza atmosferycznego. Rośliny
zielone i ich zbiorowiska jako wskaźniki siedliskowe. Wykorzystanie zwierząt
laboratoryjnych do badań testowych. Roztocze jako bioindykatory testowe. Metody
wykonywania OOŚ. Raporty OOŚ dla wybranych przedsięwzięć.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Borsuk S., Goszyński J., Jutrowska E., Monitoring środowiska, Wyd. ATR,
Bydgoszcz, 1998
2. Fałtynowicz W., Wykorzystanie porostów do oceny zanieczyszczenia powietrza,
Centrum Edukacji Ekologicznej Wsi, Krosno, 1995
3. Jaszczak R., Monitoring lasów, Wyd. AR, Poznań, 1999
Pozycja planu. C.8
Poziom studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Technologie stosowane w ochronie środowiska
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 1 3 5
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Poznanie podstaw teoretycznych i praktycznych technologii stosowanych w uzdatnianiu
powietrza, wody, oczyszczaniu ścieków oraz zagospodarowania odpadów.
Treści kształcenia
Wykłady
Technologie uzdatniania powietrza. Metody dezodoryzacji powietrza. Dezynfekcja wody.
Technologia oczyszczania ścieków osadem czynnym. Podstawowe parametry technologiczne
osadu czynnego. Metody zagospodarowania osadów ściekowych. Technologie związane z
gromadzeniem i przeładunkiem odpadów. Omówienie technologii spalania osadów i odpadów
komunalnych. Technologie kompostowania odpadów. Składowanie odpadów komunalnych.
Metody ograniczenia uciążliwości hałasu w środowisku.
Ćwiczenia
Badanie cech fizycznych i chemicznych osadów ściekowych. Skuteczność higienizacji
osadów ściekowych. Wykrywanie obecności pałeczek Salmonella. Zastosowanie metod
fizykochemicznych oraz biologicznych w oczyszczaniu ścieków komunalnych. Badanie
efektów oczyszczania ścieków osadem czynnym. Parametry technologiczne osadu czynnego.
Mikroskopowe badanie osadu czynnego. Oznaczenie NPL bakterii grupy coli
w ściekach na poszczególnych etapach oczyszczania.
Literatura
Literatura podstawowa
1.Kumider J. Utylizacja odpadów przemysłu rolno-spożywczego. Wyd. AE Poznań, 1999.
2. Rosik-Dulewska C. Podstawy gospodarki odpadami. Wyd. Ekoinżynieria. Lublin, 2006.
3. Łomotowski J, Szpindo A: Nowoczesne systemy oczyszczania ścieków. Wyd. Arkady
Warszawa 1999.
Literatura uzupełniająca
1. Buraczewski G.: Biotechnologia osadu czynnego. PWN Warszawa. 1994.
2. Piecuch T., Dąbek L., Juraszka B. Spalanie i piroliza odpadów oraz ochrona powietrza
przed szkodliwymi składnikami spalin. Wyd. Uczeln. PK, 2002
3. Piecuch T. Zarys metod termicznej utylizacji odpadów. Wyd. Uczeln. PK, 2006.
Pozycja planu. C.9
Poziom studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Zagrożenia cywilizacyjne i zrównoważony rozwój
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 2 2 6
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z zagrożeniami cywilizacyjnymi dla środowiska, oceną zasobów
i możliwości regeneracyjnych przyrody; zasadami zrównoważonego rozwoju cywilizacyjnego
jak również politycznymi aspektami tego zagadnienia.
Treści kształcenia Wykłady
Środowisko, zasoby przyrody, twory przyrody. Biosfera jako środowisko globalne. Ogólne
zasady gospodarowania zasobami odnawialnymi i nieodnawialnymi. Wpływ rozwoju
(ewolucji) form życia na stan wód, atmosfery, i litosfery. Nadzieje i obawy związane z
rozwojem nauki i technologii. Przegląd koncepcji i wskaźników rozwoju zrównoważonego.
Wdrażanie zasad rozwoju zrównoważonego w polityce ekologicznej Polski. Promowanie
rozwoju zrównoważonego poprzez wzrost świadomości, etykę ekologiczną i edukację.
Ćwiczenia
Skala problemów środowiskowych, lokalnych, regionalnych i globalnych. Biologiczny
i kulturowy związek człowieka ze środowiskiem. Zagrożenia fizyczne, chemiczne
i biologiczne w tym mikrobiologiczne i parazytologiczne. Katastrofy ekologiczne a klęski
żywiołowe. Globalne przyczyny zagrożeń: przyrost demograficzny, rozwój techniki,
powszechna urbanizacja, zbrojenia i wojny, stosunki społeczno-ekonomiczne i modele życia.
Scenariusz globalnych katastrof ekologicznych. Zmiany klimatu. Ubytek lasów tropikalnych.
Zanik bioróżnorodności przyrodniczej. Pustynnienie i stepowienie krajobrazu.
Zanieczyszczenie wód, atmosfery i pedosfery. Przykłady stosowania zasad ekorozwoju w
gospodarce. Trudności zharmonizowania: efektu ekonomicznego, zaspokajania potrzeb
społecznych i ochrony środowiska.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Folmer H., Gabel H.L. Opschoor H. Ekonomika środowiska i zasobów naturalnych.
Wyd. J. Krupski i S-ka , Warszawa 1995
2. Martin H.P. Schuman H. Pułapka globalizacji. Atak na demokrację i dobrobyt. Wyd.
Dolnośląskie, Wrocław 1999
3. Nowicki M. Strategia Ekorozwoju. Agencja Reklamy, Wyd. A. Grzegorczyk,
Warszawa 1993
Pozycja planu: C.10
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność:
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Ocena oddziaływania na środowiska
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z podstawami prawnymi i przebiegiem procedur Ocen Oddziaływania
na Środowisko. Zdobycie umiejętności wykonania Raportów Oddziaływania na Środowisko.
Treści kształcenia
Wykłady: Miejsce procedur OOŚ w procesie inwestycyjnym oraz rola poszczególnych jednostek na kolejnych
etapach procesu. Procedury OOŚ, ich ramowy przebieg i podstawy prawne. Kategorie inwestycji
mogących znacząco oddziaływać na środowisko. Raport Oddziaływania na środowisko jako podstawowy dokument w procedurze OOŚ. Rodzaje oddziaływań na środowisko. Typy reakcji
środowiska na czynniki antropopresyjne. Podstawowe zasady i metody prognozowania oddziaływań
na środowisko. Decyzje administracyjne w procesie inwestycyjnym. Hierarchia metod przeciwdziałania negatywnym skutkom oddziaływania na środowisko. Egzekwowanie zapisów
dotyczących ochrony środowiska, zawartych w decyzjach administracyjnych. Przeglądy ekologiczne
jako narzędzie ochrony środowiska. Procedury OOŚ dla strategii rozwoju regionów oraz polityk,
strategii planów i programów różnych gałęzi gospodarki. Scoping - zasady określania zakresu oddziaływania na środowisko. Typowe oddziaływania: dużych obiektów handlowych, inwestycji
liniowych, anten i stacji bazowych telefonii komórkowej, inwestycji przemysłu chemicznego.
Ćwiczenia: Zasady negocjacji sozotechnicznych i udział społeczeństwa w procedurze OOŚ. Analiza wariantów lokalizacyjnych i technologicznych. Oceny oddziaływań maksymalnych w szacowaniu ryzyka
poważnych awarii. Procedury przeciwdziałania poważnym awariom w zakładach o zwiększonym i
dużym ryzyku ich wystąpienia - programy zapobiegania awariom. Podstawowe techniki auditingu
Metody diagnozowania istniejącego stanu środowiska. Metody obliczania wzrostu zanieczyszczenia powietrza. Metody prognozowania: wzrostu ładunku ścieków, wzrostu poziomu hałasu, zmian w fito-
i zoocenozach. Sposoby ograniczania, łagodzenia i kompensowania negatywnych oddziaływań na
środowisko.
Literatura:
Literatura podstawowa: 1. Dzienniki Ustaw
2. Paczuski R. i in., Ochrona środowiska, Wyd. Prawnicze LexisNexis , Warszawa 2001 3. Tyszecki A., Lenart W, Poradnik przeprowadzania ocen oddziaływania na środowisko, 1999
Literatura uzupełniajaca: 1. Problemy ocen Środowiskowych, kwartalnik
Pozycja planu: C.11
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot:
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Problematyka prawna ochrony środowiska
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Przedstawienie podstawowych regulacji prawnych w zakresie ochrony środowiska
Treści kształcenia
Ćwiczenia:
Rola państwa i prawa w zakresie regulacji prawnej i edukacji ekologicznej, ochrona
środowiska w świetle prawa międzynarodowego oraz problemy harmonizacji polskiego prawa
ochrony środowiska z prawem Unii Europejskiej. Najważniejsze kierunki regulacji prawnej
ochrony środowiska w Polsce. Ochrona przyrody, gruntów rolnych i leśnych, ochrona lasów,
powietrza i wód, środowiska morskiego oraz ochrona środowiska przed opadami i innymi
uciążliwościami
Literatura:
Literatura podstawowa:
1. Ciechanowicz J. Prawo ochrony środowiska. Koszalin 1995
2. Lipiński A. Elementy prawa ochrony środowiska. Wyd. II, Zakomycze 2001
3. Ustawa o ochronie i kształtowaniu środowiska (Dz. U. z 1994r. nr 49 poz. 196
Pozycja planu: C.12
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z polityką ekologiczną państwa oraz systemem finansowania
i zarządzania ochroną środowiska w Polce i w Unii Europejskiej. Przedstawione zostanie zarządzanie
użytkowaniem, ochroną i kształtowaniem środowiska w sposób pośredni i bezpośredni, w procesach
produkcyjnych oraz w czasie pozaprodukcyjnej aktywności społeczeństwa i pojedynczych osób. Omówiona
zostanie również konieczność zintegrowania zarządzania środowiskiem z ogólnym systemem zarządzania
w gminie lub w przedsiębiorstwie
Treści kształcenia
Wykłady Środowisko w teorii ekonomii. Kształtowanie a degradacja środowiska. Ekonomia środowiskowa i jej
zainteresowania. Problemy wyceny wartości i własność środowiska przyrodniczego. Kto jest właścicielem
środowiska? Wartość środowiska przyrodniczego. Ekonomia zasobów środowiska. Klasyfikacja zasobów.
Ekonomiczny efekt szczupłości zasobów naturalnych. Ekonomiczne trudności gospodarowania zasobami
środowiska. Globalne zagrożenia środowiska i perspektywy ich rozwiązywania. Ogólna charakterystyka stanu
środowiska w Polsce. Podstawy polityki ekologicznej. Polityka ekologiczna w Polsce. Prawne podstawy
ochrony środowiska w Polsce. Ekonomiczne instrumenty ochrony środowiska w Polsce. Finansowanie ochrony
środowiska w Polsce. Polityka ekologiczna i instrumenty ochrony środowiska w Unii Europejskiej. Postawy
polityki ekologicznej Unii Europejskiej. Porównanie instrumentów ekonomicznych ochrony środowiska w
Polsce i w krajach Unii Europejskiej.
Ćwiczenia Problemy optymalizacji wykorzystania zasobów. Koncepcje wykorzystania i ochrony środowiska w
procesie rozwoju społeczno – gospodarczego. Konserwatorska koncepcja ochrony środowiska.
Techniczno – ekonomiczna koncepcja wykorzystywania zasobów środowiska. Społeczno – ekonomiczne podejście do wykorzystywania i ochrony środowiska. Ekonomiczno – społeczna
koncepcja wykorzystywania i ochrony środowiska. Ekorozwój – rozwój zrównoważony i trwały.
Straty i korzyści ekologiczne. Rodzaje strat i korzyści ekologicznych. Metody wyceny strat i korzyści. Bierna i aktywna polityka ekologiczna. Reaktywna i prewentywna polityka ochrony środowiska.
Środki i warunki realizacji polityki ekologicznej. Instrumenty polityki ekologicznej. Przedsiębiorstwo
w otoczeniu społeczno – przyrodniczym. Polityka środowiskowa przedsiębiorstwa. Program czystej produkcji.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Bernaciak A., 2000, Przedsiębiorstwo wobec wymagań ochrony środowiska, PTOP Salamandra, Poznań 2. Peattie K., 1992, Green Marketing, Lecturer in Strategic Managnent, University of Wales, London Group,
UK, Ltd
3. Piontek F. Piontek B., Piontek W., 1997, Ekorozwój i narzędzia jego realizacji, Wydawnictwo Ekonomia
i Środowisko, Białystok
Literatura uzupełniająca 1. Poskrobko B., 1998, Zarządzanie środowiskiem, PWE, Warszawa
2. Sterowanie ekorozwojem, t. I: Teoretyczne aspekty ekorozwoju, 1998, red. B. Poskrobko, Wydawnictwo
Politechniki Białostockiej, Białystok
Pozycja planu: C.13
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot:
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Techniki odnowy środowiska
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Ekonomiczne aspekty ochrony środowiska
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
zapoznanie studentów z formami oddziaływania czynników antropogenicznych na
środowisko, zagrożenia dla naturalnego obiegu geochemicznego pierwiastków w
środowisku, negatywne skutki dla wód powierzchniowych i podziemnych, gleb, osadów
dennych i powietrza. Rozpoznawanie powierzchni zanieczyszczonych i skażonych oraz
powierzchni, które uległy degradacji. Zapoznanie studentów z zasadami rekultywacji
terenów zdegradowanych, w tym z procesami fitoremediacji oraz bioremediacji gleb
i gruntów.
Treści kształcenia Wykłady:
Formy degradacji gleb, rekultywacja gleb zanieczyszczonych chemicznie- techniki
inżynierskie i metody ekologiczne. Zeolity i ich wykorzystanie do rekultywacji. Polimery
jonowe jako adsorbenty zanieczyszczeń. Prawne aspekty ochrony środowiska, ochrony gleb
i gospodarki odpadami.
Ćwiczenia:
Zasady projektowania wysypisk odpadów komunalnych oraz rekultywacji składowisk
odpadów. Określenie wpływu zanieczyszczenia gleb substancjami ropopochodnymi na ich
właściwości oraz metody rekultywacji. Zanieczyszczenie gleb metalami ciężkimi i ich
formy w glebach. Metody poprawy jakości wód podziemnych. Zasady ochrony zbiorników
(jezior) i cieków wodnych. Techniczne i ekologiczne działania umożliwiające renaturyzację
wód. Wymagania przyrodnicze, ograniczenia i skutki renaturyzacji wód. Rewaloryzacja
krajobrazu.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Baran S. Turski R.: Degradacja, ochrona i rekultywacja gleb. Wyd. AR, Lublin, 1996
2. Kempa E.: Gospodarka odpadami miejskimi. Arkady. Warszawa 1983
3. Siuta J.: Gleba- diagnozowanie stanu i zagrożenia, Wyd. IOŚ, Warszawa, 1995. 4. Jurasz F.: Kompleksowa gospodarka odpadami w gminie, Inst. Gosp. Odpadami, Warszawa,
1998.
5. Biszczed S., Sobota J.: Zagrożenia, ochrona i kształtowanie środowiska przyrodniczo- rolniczego, Wyd. AR, Wrocław,1995.
Literatura uzupełniająca 1. Baran S., Turski R.: Wybrane zagadnienia z utylizacji i unieszkodliwiania odpadów. Wyd. AR,
Lublin, 1999
2. Kabata- Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych, PWN, Warszawa, 2000
Pozycja planu: C.14
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Naturalne źródła energii
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
IV 1 2 4
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
Podstawowe umiejętności metodyczne w zakresie badań i analizy funkcjonalności, efektywności, sprawności, skuteczności, trwałości i niezawodności działania środowiskowych procesorów
energii, nośników i systemów energetycznych; Umiejętne i kompetentne oszczędzanie energii;
Prognozowanie fundamentalnego zagospodarowania i poszanowania środowiskowych źródeł energii słonecznej, naziemnej i podziemnej; Koncepcyjne projektowanie i rozwijanie potencjałów
technologicznych energetyki środowiskowej; Sposoby i środki likwidowania niekorzystnych
środowiskowo następstw działania jak również pozostałości po systemie;
Treści kształcenia Wykłady: Aktualny stan, zapotrzebowanie na energię i możliwości jej generacji, struktura źródeł energetycznych,
przetwarzanie i przesył energii, użytkowanie, recyrkulacja energii. Podstawy bezpiecznego,
zrównoważonego i inteligentnego rozwoju techniki, technologii i recyklingu energii. Efektywność
energetycznych potencjałów działania (ludzi, techniki, zasobów energo-materii i sterowania). Analiza energetyki systemowej i konwencjonalnej oraz zalecenia do innowacji, wdrożeń i jej rozwoju. Podstawy
budowy naturalnych źródeł (procesorów) energii i ich technologia, w zakresie energetyki lokalnej, krajowej,
kontynentalnej i globalnej: wiatrowej, wodnej, słonecznej (kolekcja, akumulacja, foto), paliwowej,
geotermalnej i geotermicznej. Kierunki rozwoju, rynek, sterowanie, zmienność naturalnych źródeł energii.
Ćwiczenia: Badania wybranych źródeł energii: ogniwo fotowoltaiczne, elektrownia wodna, kolektor słoneczny.
Obliczanie zapotrzebowania, zużywania i oszczędzania energii. Bilansowanie, składniki rynku energii. Określanie i programowanie celów, struktury rynku, korzyści i zagrożeń z uwzględnieniem uwarunkowań
prawnych, organizacyjnych, technicznych, informatycznych; kierunki ich rozwoju. Podstawy projektowania,
obliczeń i komputerowe wspomaganie procesorów i technologii słonecznych, wiatrowych, wodnych,
geotermii, biomasy, technologii wodorowych i jądrowych: przetwarzanie aktywne, pasywne, fotowoltaiczne,
charakterystyki i użyteczność. Koncypowanie prooptymalne, rozwiązania konstrukcyjne procesorów,
instalacji, systemów energetycznych. Ograniczanie niekorzystnych następstw, planowanie likwidacji
zużytych obiektów energetycznych, odpadów promieniotwórczych z energetyki jądrowej. Projektowanie
wyciszania pomieszczeń, wentylacji, klimatyzacji, oświetlenia i logistyki systemów energetycznych. Analiza
ekonomiczna procesorów energii: nakłady, koszty, korzyści, zysk, dostępność źródeł, opłacalność inwestycji,
miary oceny, analiza ryzyka, niezawodność i bezpieczeństwo energetyczne.
Literatura:
Literatura podstawowa: 1. J.B.Flizikowski, K.S.Bieliński: Projektowanie środowiskowych procesorów energii. WU ATR
Bydgoszcz, 2000
2. J.Cieśliński, J.Mikielewicz: Niekonwencjonalne źródła energii. Wyd.P.G., Gdańsk 2006
3. A.Johansson: Czysta technologia. WNT Warszawa, 2007
Literatura uzupełniająca: 1. J.Flizikowski: Projektowanie środowiskowe maszyn. WU ATR Bydgoszcz, 1998
2. A.Mazurkiewicz: Transformacja wiedzy w budowie i eksploatacji maszyn. Wyd. ITE Radom 2002
3. M.Ostwald: Podstawy optymalizacji konstrukcji. Wydawnictwo PP, Poznań 2006
4. ENERGIA, Miesięcznik: Zagadnienia energetyki niekonwencjonalnej. Agencja Promocji Poszanowania
Energii, Warszawa
Pozycja planu: C.15
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Technologie bioenergetyczne
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 2 1
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
Ekonomiczno-rolnicza ocena przydatności odnawialnych źródeł energii – szczególnie
pochodzenia rolniczego. Nadprodukcja biomasy roślinnej na cele żywnościowe, wzrost
zanieczyszczenia środowiska spalinami, ograniczone zasoby paliw konwencjonalnych
wskazują na konieczność energetycznego wykorzystania biomasy. Biomasa jest
surowcem odnawialnym, zaś uzyskane paliwo jest prawie czystym. Z biomasy można
pozyskiwać energię elektryczną, cieplną i mechaniczną.
Treści kształcenia
Wykłady:
Odnawialne źródła energii (OZE). Definicje i pojęcia. Polityczne i prawne
uwarunkowania ich pozyskiwania. Podstawowe informacje o systemie i klasyfikacji
technologii OZE. Klasyfikacja energii z biomasy pod względem rodzaju nośnika
i sposobu odbioru. Rośliny energetyczne: uprawy roczne, drzewiaste szybkiej rotacji,
szybko rosnące plonujące rokrocznie, wolno rosnące gatunki drzewiaste. Inna biomasa –
produkty odpadowe w gospodarstwie rolnym lub w przetwórstwie rolno-spożywczym.
Produkcja biopaliw stałych, płynnych, gazowych. Normalizacja biopaliw.
Zagospodarowanie produktów ubocznych przy produkcji biopaliw. Kompleks agro-
energetyczny, centrum paliwowo – energetyczne, modele organizacji produkcji biopaliw.
Ekonomiczne uwarunkowania wykorzystania biopaliw. Źródła finansowania rozwoju
biopaliw.
Literatura
Literatura podstawowa 1. „Biopaliwo – Gliceryna – Pasza z rzepaku”, praca zbiorowa pod redakcją
Witolda Podkówki, Wydawnictwo Uczelniane ATR w Bydgoszczy, 2004
2. „Biopaliwa”, praca zbiorowa pod redakcją Piotra Gradzinka, Wydawnictwo Wieś
Jutra, Warszawa, 2003
3. Bocheński CI, Biodisel paliwo rolnicze, Wydawnictwo SGGW, Warszawa 2003
4. „Odnawialne źródła energii, praca zbiorowa pod redakcją Grzegorza
Wiśniewskiego, Wydawca Europejskie Centrum Energii Odnawialnej, Warszawa
2003.
Pozycja planu: D.1
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Podstawy produkcji roślinnej
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 1 2 4
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Celem przedmiotu jest zapoznanie studiujących z zarysem biologii i znaczenia gospodarczego
ważniejszych roślin uprawianych w Polsce oraz podstawowymi uwarunkowaniami środowiskowymi i agrotechnicznymi produkcji roślinnej.
Treści kształcenia Wykłady: Rola produkcji roślinnej w rozwoju kultury i cywilizacji ludzkiej. Istota, cele, specyficzne cechy
i formy realizacji produkcji roślinnej. Stan aktualny produkcji roślinnej w Polsce i na świecie.
Genetyczne podstawy doskonalenia roślin rolniczych, kierunki i metody hodowli roślin. Agroklimatyczne uwarunkowania produkcji roślinnej. Gleba i topografia terenów rolniczych jako
czynniki produkcji roślinnej oraz charakterystyka agroklimatu i ważniejszych gleb Polski.
Agrocenoza użytków rolnych, jej struktura i znaczenie ekologiczno-rolnicze. Bioindykacyjne metody oceny środowiska rolniczego. Fenologia i jej wykorzystanie w produkcji roślinnej.
Produkcja roślinna w różnych systemach produkcji rolniczej. Użytki rolne w krajobrazie otwartym
obszarów wiejskich.
Ćwiczenia: Właściwości biologiczne, wymagania siedliskowe i znaczenie gospodarcze roślin zbożowych,
bobowatych, okopowych, przemysłowych i zielarskich. Ogólna charakterystyka specyfiki produkcji
warzywniczej. Znaczenie gospodarcze wybranych warzyw. Specyficzne cechy produkcji sadowniczej. Znaczenie gospodarcze wybranych roślin sadowniczych. Ważniejsze cechy
biologiczno-ekologiczne i użytkowe roślinności pastwiskowo-łąkowej. Pochodzenie, biologia
i ekologia chwastów. Możliwości ograniczenia zachwaszczenia i walka z chwastami oraz eliminowanie czynników niekorzystnych i szkodliwych poprzez zabiegi pielęgnacyjne. Znaczenie
produkcyjne i ekologiczne melioracji rolnych. Znaczenie agroekologiczne i produkcyjne
zmianowania roślin. Rola nawożenia w kształtowaniu warunków agroekologicznych. Możliwości
regulowania właściwości gleby poprzez uprawę.
Literatura: Literatura podstawowa:
1. Krężel R., Parylak D., Zimny L.; Zagadnienia uprawy roli i roślin. Wrocław 1999. 2. Orłowski M. (red.); Polowa uprawa warzyw. Wyd. BRASIKA, Szczecin 2000.
3. Pieniążek S. A. (red.); Sadownictwo. PWRiL Warszawa 1995.
Literatura uzupełniająca: 1. Cieśliński Z.(red.); Agromelioracje w kształtowaniu środowiska rolniczego. Wyd. AR
Poznań 1997.
2. Filipek T.; Podstawy i skutki chemizacji agroekosystemów. Wyd. AR Lublin 1999. 3. Jasińska Z., Kotecki A. (red.) ; Szczegółowa uprawa roślin. AWA Wrocław 1999.
4. Sawicka J.(red.).; Agrotechnika i jakość cech roślin uprawnych. Wyd. AR Lublin 2000.
Pozycja planu: D.2
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek:
Specjalność:
OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Podstawy produkcji zwierzęcej
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 1 2 5
IV 1 2 6
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z zasadami chowu, hodowli i produkcji bydła, drobiu i trzody
chlewnej w nawiązaniu do uwarunkowań i konsekwencji ich realizacji w środowisku
naturalnym.
Treści kształcenia:
Wykłady:
Znaczenie gospodarcze, aktualne kierunki i systemy utrzymania bydła, trzody chlewnej
i drobiu. Zasady pracy hodowlanej. Charakterystyka najważniejszych ras, rodów
i mieszańców bydła, świń i drobiu. Czynniki oddziaływujące na użytkowość mleczną,
mięsną i nieśną..
Ćwiczenia:
Wybrane zagadnienia z żywienia cieląt, krów mlecznych, opasów, tuczników, loch, kur,
indyków, kaczek i gęsi. Rozród bydła, trzody i drobiu. Wymagania stawiane oborom,
chlewniom, pomieszczeniom dla drobiu i wybiegom. Warunki środowiskowe wychowu
i chowu bydła, trzody i drobiu. Technologie wychowu i chowu drobiu grzebiącego
i wodnego, trzody chlewnej i bydła oraz ich oddziaływanie na środowisko
Literatura
Literatura podstawowa
1. Juszczak J. Hodowla bydła, PWRiL Warszawa, 1986.
2. Praca zbiorowa pod redakcją Grudniewskiej B. Hodowla i użytkowanie świń. Wyd ART
Olsztyn, 1998.
3. Świerczewska E., Wężyk S., Horbańczuk J. Chów drobiu, Oficyna Wyd. Hoża, Warszawa,
1999.
Literatura uzupełniająca
1. Grodzki H.: Hodowla i użytkowanie bydła. Wyd. SGGW, 2002
2. Żywienie trzody chlewnej - B. Grudniewska, Wyd. ART, Olsztyn 1998;
3. Kompleksowa technologia produkcji trzody chlewnej - B. Grudniewska, Wyd. ART,
Olsztyn 1996;
4. Faruga A., Jankowski J. Indyki - hodowla i użytkowanie. PWRiL Warszawa, 1996.
3. Mazanowski A. Kaczki Wyd. III. PWRiL Warszawa, 1988.
Pozycja planu: D.3
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek:
Specjalność: OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Leśnictwo
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z ekologicznymi podstawami gospodarki leśnej, zasadami hodowli,
ochrony i użytkowania lasu; ze zrównoważonym rozwojem lasów i leśnictwa oraz
z podstawami ochrony i kształtowania krajobrazu leśnego.
Treści kształcenia
Wykłady:
Las jako kompleks biologiczny i produkcyjny. Las jako zbiorowisko roślin drzewiastych
(formy wzrostowe, morfologia i anatomia pnia, korzenia i korony). Ekologia wybranych
gatunków drzew (sosna, świerk, dąb, grab, olsza; wymagania siedliskowe, tempo wzrostu,
zasięg geograficzny, występowanie). Dynamika leśnych zbiorowisk roślinnych (sukcesja,
odnowienia naturalne). Specyfika jezior śródleśnych. Założenia trwale zrównoważonej
gospodarki leśnej. Wpływ czynników abiotycznych i biotycznych na las. Drzewostan, fazy
rozwojowe, pielęgnacja, dynamika biocenoz leśnych. Użytkowanie i ochrona lasu. Typologia
leśna i regionizacja produkcji. Las jako element geograficzny, ekologiczne typy lasu.
Ćwiczenia:
Zbiorowiska borowe (bory sosnowe, bory mieszane; ekologia gatunków charakterystycznych,
praca z zielnikiem*). Zbiorowiska lasowe (lasy liściaste – grądy, łęgi, olsy; ekologia
gatunków charakterystycznych, praca z zielnikiem). Drewno jako surowiec (rozpoznawanie
gatunków drewna). Grupy ekologiczne jezior śródleśnych. Uboczne produkty leśne.
Gospodarka leśna w świetle instrukcji urządzania lasu. Zróżnicowanie siedliskowe i wiekowe
drzewostanów a użytkowanie lasu. Wybrane szkodniki leśne. Ochrona lasu przed
szkodnikami i czynnikami abiotycznymi. Zalesienia gruntów porolnych a kształtowanie
krajobrazu. Studenci wykonują zielnik z 20 gatunków drzew, krzewów i krzewinek,
występujących w zbiorowiskach leśnych. Zielnik i rozpoznawanie gatunków są osobno
oceniane.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Obmiński Z. - Ekologia lasu. PWN, 1978 (lub nowsze).
2. Szymański S. - Ekologiczne podstawy hodowli lasu. PWRiL, 1980.
3. Tyszkiewicz S., Obmiński Z. - Hodowla i uprawa lasu. PWRiL, 1963 (lub nowsze).
4. Haber A., Pasławski T., Zaborowski S. - Gospodarstwo łowieckie. PWRiL, 1977.
5. Krupka J. (red.) - Łowiectwo. PWRiL, 1989.
Literatura uzupełniająca 1. Kiełczewski B., Wiśniewski J. - Las w środowisku człowieka. PWRiL, 1980.
2. Mała encyklopedia leśna. PWN, 1980 (lub nowsze).
3. Kalchreuter H. - Rzecz o myślistwie, za i przeciw. PWRiL, 1983.
4. Krzemień M. P. - 100 słów o łowiectwie, Wyd. MON, 1986.
Pozycja planu: D.4
Poziom studiów: I STOPNIA
Forma studiów: STACJONALNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Surowce biologiczne i ich wykorzystanie
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
IV 1 2 4
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z towaroznawczą charakterystyką oraz oceną cech jakości i wartością
odżywczą surowców pochodzenia zwierzęcego, a także najważniejszymi technologiami ich
przetwórstwa w aspekcie wpływu na środowisko przyrodnicze.
Treści kształcenia:
Wykłady:
Surowce biologiczne produkowane w Polsce i na świecie. Obrót zwierząt rzeźnych
i postępowanie przedubojowe. Artykuły poubojowe – zasadnicze i uboczne. Charakterystyka
i właściwości mięsa i tłuszczu. Technologia produkcji wędlin i konserw. Mleko spożywcze
i przetwory mleczne. Technologie przetwórstwa drobiu.
Ćwiczenia:
Charakterystyka towaroznawcza produktów pochodzenia zwierzęcego i ich wartość
odżywcza. Zasady skupu, oceny przyżyciowej i poubojowej zwierząt rzeźnych. Ubój zwierząt
rzeźnych i badania sanitarno-weterynaryjne. Rozbiór tusz i klasyfikacja poubojowa. Ocena
jakości mięsa. Ocena jakości mleka i jego przetworów. Charakterystyka i ocena jakości jaj,
ryb i miodu. Wpływ technologii przetwórstwa artykułów pochodzenia zwierzęcego na
środowisko przyrodnicze.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Jurczak M. E., 1999. Mleko produkcja, badanie, przerób. Wydawnictwo SGGW,
Warszawa.
2. Litwińczuk A., Litwińczuk Z., Barłowska J., Florek M. 2004. Surowce zwierzęce
ocena i wykorzystanie. PWRiL, Warszawa
3. Świderski F., 1999. Towaroznawstwo żywności przetworzonej. Wydawnictwo SGGW,
Warszawa.
Literatura uzupełniająca
1. Litwińczuk A., Litwińczuk Z., Borkowska D., Barłowska J., Górska A.2000.
Przewodnik do ćwiczeń z oceny i wykorzystania surowców zwierzęcych. AR Lublin
2. Kortz J. 2001. Ocena surowców rzeźnych. AR Szczecin
Pozycja planu: C.5
Rodzaj studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek:
Specjalność:
OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Geochemia
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
II 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z budową i składem chemicznym Ziemi oraz cyklami geochemicznymi
ważniejszych pierwiastków. Student po ukończeniu kursu powinien rozumieć i umieć
analizować złożone procesy geochemiczne poznać metody ich badań oraz dokonać oceny
stanu środowiska glebowego. Praktycznie zastosować uzyskaną wiedzę w pracy zawodowej
związanej z ochroną środowiska.
Treści kształcenia Wykłady: Geochemia – jej cele i zadania. Prawa chemiczne kierujące rozmieszczeniem pierwiastków w obrębie
poszczególnych środowisk ziemskich oraz rozpoznanie ich proporcji. Budowa i skład chemiczny
Ziemi z uwzględnieniem stref zewnętrznych i wewnętrznych. Klasyfikacja geochemiczna pierwiastków. Porównanie składu chemicznego poszczególnych geosfer. Krajobraz geochemiczny,
rozkład substancji organicznej w biosferze. Obieg materii organicznej ekosystemach. Próchnica
i substancje humusowe- ich rola w kształtowaniu żyzności gleby. Skład chemiczny żywej materii.
Procesy i przemiany chemiczne kierujące rozmieszczeniem pierwiastków w skorupie ziemskiej. Potencjał oksydo-redukcyjny gleby, zmiany potencjału, dostępność wybranych mikroskładników.
Cykle geochemiczne. Geochemia poszczególnych pierwiastków ze szczególnym uwzględnieniem C,
N, P, K, S i Al.
Ćwiczenia:
Obieg pierwiastków biogennych w środowisku. Oznaczanie zawartości glinu ruchomego w glebach
zdegradowanych metodą Sokołowa. Ocena stanu zasolenia gleb polskich Wskaźniki zakwaszenia gleb
polskich Podstawowe elementy żyzności gleb i ich znaczenie Ocena zawartości przyswajalnych form fosforu i potasu w glebie. Mikroelementy w glebach polskich.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Polański A., Geochemia, PWN Warszawa 2000
2. PolańskiA., SmulikowskiB. Geochemia, PWN, 2002
3. Kabata-Pendias A., Pendias H.: Biogeochemia pierwiastków śladowych. PWN. Warszawa, 1999.
4. Ostrowska A., Gawliński S., Szczubiałka Z.: Metody analizy i oceny właściwości gleb
i roślin. Katalog IOŚ. Warszawa, 1991. 5. Bednarek R., Dziadowiec H., Pokojska U., Prusinkiewicz Zb.: Badania ekologiczno-
-gleboznawcze. Wyd. Nauk. PWN, Warszawa, 2004..
Literatura uzupełniająca 1. Skinder N.W. Chemia a ochrona środowiska. PWN Warszawa,1990.
2. Wiąckowski S. K., Wiąckowska I. Globalne zagrożenia środowiska. Wyd. WSP Kielce 1998.
3. O’neill P.. Chemia środowiska Wydawnictwo PWN, W-wa. 1998
4. Kucharzewski A., Dębowska M. 2000. Odczyn i zawartość mikroelementów w glebach Polski .
Zesz.Probl.Post.Nauk Roln. 471, 627-635
Pozycja planu: D.6
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Parazytologia ekologiczna
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
IV 1 2 4
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Celem nauczania przedmiotu jest zapoznanie z przeglądem głównych grup taksonomicznych
pasożytów oraz zapoznanie z powiązaniami między pasożytami a ich żywicielami w różnych
aspektach. Ponadto studenci nabywają umiejętności rozpoznawania niektórych gatunków
pasożytów oraz jednostek chorobowych przez nie wywoływanych.
Treści kształcenia
Wykłady:
Zakres parazytologii i przegląd jej historycznego rozwoju; istota pasożytnictwa; drogi
powstawania pasożytnictwa; drogi inwazji; kształtowanie się i typy układów pasożyt –
żywiciel; przegląd systematyczny pasożytów. Stawonogi jako rezerwuary i wektory chorób
transmisyjnych. Morfologiczne przystosowania do pasożytnictwa. Biologia i fizjologia
pasożytów. Fizjologia układu pasożyt-żywiciel. Ekologia układu pasożyt-żywiciel.
Ćwiczenia:
Cykle rozwojowe, chorobotwórczośc, epidemiologia, stanowisko systematyczne
i morfologia wybranych gatunków pasożytów ludzi i zwierząt gospodarskich.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Deryło A. (red.) 2002. Parazytologia i akaroentomologia medyczna. PWN, Warszawa.
2. Kadłubowski R., Kurantowska E. 1999. Zarys parazytologii lekarskiej. PZWL.,
Warszawa
3. Niewiadomska K. i wsp. 2001. Zarys parazytologii ogólnej. PWN, Warszawa.
Literatura uzupełniająca
1. Croll N A. 1977. Pasożytnictwo i inne związki. PWN, Warszawa.
2. Lonc E., Złotorzycka J. 1995. Ćwiczenia z parazytologii dla studentów biologii. Wyd.
Uniwersytetu Wrocławskiego.
Pozycja planu: D.7.1
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Przedmioty obieralne. Kynologia
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie zgodnie z międzynarodowym podziałem F.C.I. z uwzględnieniem wzorców ras i
cech charakterystycznych. Omówienie zagadnień związanych z hodowlą, żywieniem,
użytkowaniem i szkoleniem psów.
Treści kształcenia
Wykłady: Organizacje kynologiczne w Polsce i na świecie. Psy pasterskie i zaganiające -charakterystyka ras. Psy
w typie pinczera i sznaucera, molosowate oraz szwajcarskie psy pasterskie-charakterystyka ras.
Teriery-charakterystyka ras. Jamniki-charakterystyka ras. Szpice i psy pierwotne-charakterystyka ras. Psy gończe i posokowce-charakterystyka ras. Wyżły-charakterystyka ras. Płochacze-charakterystyka
ras. Psy aportujące-charakterystyka ras. Psy do towarzystwa-charakterystyka ras. Charty-
charakterystyka ras. Przepisy prawne o ochronie zwierząt. Znaczenie schronisk w aspekcie
narastającego problemu zwierząt bezdomnych w środowisku miejskim i wiejskim.
Ćwiczenia: Ewolucja psowatych. Wybór psa do hodowli. Wystawy psów rasowych. Zasady prawidłowego
normowania dawki pokarmowej. Biologia, pokrój i anatomia psa. Krycie, ciąża, poród i inseminacja u
psów. Socjalizacja szczeniąt. Etologia i behawioryzm. Profilaktyka i higiena. Schorzenia genetyczne występujące w hodowli psów rasowych. Narządy zmysłów. Osmologia. Szkolenie psów użytkowych.
Kynoterapia. Użytkowanie sportowe psów. Konkursy i próby psów myśliwskich. Hodowla i wybrane
zagadnienia z genetyki.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Gardner J., 2003: “ Przygotuj psa na wystawę” Wyd. MULTICO Warszawa
2. Anusz Krzysztof , 1997: „Możesz przedłużyć życie swemu psu, geriatria psów”, Wyd.ALFA
3. England Gary C.W., 1998: „Rozród i położnictwo psów według Allena”, Wyd. SIMA WLW.
4. Hall E.J., Murphy K.F., Darke P.G.G., 2005: „Choroby wewnętrzne psów”, Wyd.SIMA WLW.
5. Smyczyński L., 1989: „Psy, rasy i wychowanie”, Wyd.PWRiL Warszawa.
6. Kramer E., 2003: „Rasy psów”, Wyd. Multico Warszawa. 7. Alderton D., 1993:” Psy – ilustrowany przewodnik obejmujący 300 ras psów z całego świata”,
Wyd. WIEDZA I ŻYCIE Warszawa.
8. Ściesiński K. 2003: „Hodowla psów”, Wyd.SGGW Warszawa.
Literatura uzupełniająca 1. Friedl L.W., 1997: „Co dolega mojemu psu?”, Wyd. PWR i L Warszawa.
2. Pawlik-Popielarska B.,2005 : „ Terapia z udziałem psa”, Wyd. Via Medica Gdańsk. 3. Hawcroft T.,1997: „Psy, pierwsza pomoc”, Wyd. CIBET Warszawa.
Pozycja planu:D.7.2
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Przedmioty obieralne. Łowiectwo
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Poznanie zagadnień związanych z gospodarowaniem populacjami zwierząt łownych,
i zagospodarowaniem różnych typów łowisk, szacowanie i zapobieganie szkodom
łowieckim.
Treści kształcenia
Wykłady
Krainy przyrodniczo łowieckie, model organizacyjno prawny gospodarki łowieckiej,
ekologiczne podstawy gospodarki łowieckiej, urządzanie łowisk, ochrona zwierzyny,
drapieżniki i ich rola, szkody łowieckie, wykonywanie polowania, użytkowanie zwierzyny.
Ćwiczenia:
Tropy i ślady zwierzyny, inwentaryzacja różnych gatunków zwierzyny, urządzenia łowieckie
i ich rozmieszczenie, poletka i remizy łowieckie – projektowanie i lokalizacja ,metody
wyceny szkód łowieckich, projekt zagospodarowania obwodu łowieckiego
Literatura
1. Łowiectwo Fruziński K. Łow . Pol. 2000.
2. Łowiectwo. Krupka J.,1989 PWRiL
3. NuBlein F.Łowiectwo Galaktyka sp. Z oo Łódź 2005
Pozycja planu:D.7.3
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Przedmioty fakultatywne. Użytkowanie koni i rekreacja konna
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Nabycie praktycznych umiejętności postępowania ,pielęgnacji i przygotowania do zawodów
koni sportowych. Zapoznanie studenta z terminologią i zasadami różnorodnych konkurencji
hipicznych. Poznanie metod szkolenia i oceny zwierząt w sporcie jeździeckim.
Treści kształcenia Wykłady: Historia jazdy i rozwoju sportu konnego. Pojazdy konne. Hipoterapia i jazda konna osób niepełnosprawnych. Wyścigi konne. Podstawy treningu sportowego. Wpływ treningu na organizm
konia. Zakłady treningowe. Próby dzielności. Wybrane zagadnienia z etologii koni. Naturalne metody
w szkoleniu koni. Etapy szkolenia koni. Podstawy szkolenia koni w skokach przez przeszkody.
Podstawy masażu leczniczego i profilaktycznego u koni. Organizacja zawodów i imprez jeździeckich. Transport koni. Przygotowanie konia i jeźdźca do zawodów. Jazda w stylu western.
Ćwiczenia: Zasady funkcjonowania ośrodka jeździeckiego. Umowa o pensjonat. Wybór i kupno konia. Jazda
rekreacyjna – podstawowe wiadomości. Naturalne metody szkolenia koni. (film). Lonżowanie i zajeżdżanie. Przygotowanie konia do pokazu, prezentacji. Sporty konne (ujeżdżenie, skoki przez
przeszkody) Sporty konne c.d. (powożenie, WKKW, rajdy długodystansowe, woltyżerka, polo). Urazy
i kontuzje koni rekreacyjnych i sportowych. Ćwiczenia fermowe*
- wyposażenie do jazdy konnej
i transportu. Lonżowanie koni, Skoki luzem, naturalne metody szkolenia koni. Podstawy jazdy rekreacyjnej.
Literatura
Literatura podstawowa 1. „Hodowla koni” J.Zwoliński; PWRiL 1980
2. „Jazda konna osób niepełnosprawnych” C.Heipertz-Hengst; PWRiL 1997 3. „Jak osiągnąć mistrzowską formę koni” S.Pilliner, Z.Davies; SIMA WLW 2003
4. „Zasady jazdy konnej”- cz. 1; PZJ 2003, cz. 2; PZJ 2004; cz 3; PZJ 2005
5. „Jeździectwo - skoki przez przeszkody” A.Paalman; Zbrosławice 1979 6. „Akademia jeździecka”-cz. 1,2, 3 W.Pruchniewicz; Chaber PR 2003
7. „Fizjologia konia” –tom I, J. Gil, wydawnictwo „SPORT” Warszawa 2003
8. „Wszechstronne szkolenie koni” –J. Savoir, GALAKTYKA , 2005
9. „Trening konia skokowego” – E. Pollmann-Schweckhorst, Akademia Jeździecka s.c. 2006
Literatura uzupełniająca
1. „Psychologia treningu koni”- K. Skorupski, PWRiL Warszawa 2006
2. „Koń polski” – miesięcznik
3. „Świat Koni” – miesięcznik
4. „ Konie i rumaki” – dwutygodnik
Pozycja planu: D.7.4
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Przedmioty fakultatywne. Amatorski chów zwierząt
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z zasadami chowu ptaków łownych utrzymywanych
amatorsko, ze stopniem oddziaływania ptaków utrzymywanych w małych stadach na
środowisko oraz sposobami przeciwdziałania skażeniom.
Treści kształcenia:
Wykłady:
Przydatność różnych gatunków ptaków do chowu w gospodarstwach ekologicznych i
agroturystycznych. Charakterystyka ras i odmian oraz zasady wychowu i chowu perlic,
przepiórek, gołębi, bażantów, kuropatw, strusi, emu oraz amatorskich ras kur i kaczek.
Warunki środowiskowe wychowu i chowu ww gatunków ptaków oraz wymogi stawiane
pomieszczeniom. Profilaktyka wychowu i chowu, ważniejsze choroby. Czynniki wpływające
na użytkowość mięsną i nieśną. Sposoby zagospodarowania odpadów z chowu ptaków
amatorskich.
Ćwiczenia
Żywienie. Warunki utrzymania. Pielęgnacja. Choroby i opieka zdrowotna. Zachowanie.
Literatura:
Literatura podstawowa:
1. Horbańczuk J. Podstawy chowu strusi. Polski Związek Hodowców Strusi, W-wa,
1996.
2. Mróz E. Bażanty. Oficyna Wydawnicza Hoża, Warszawa, 2003.
3. Nowicki B., Pawlina E., Dubiel A. Gołębie. PWRiL Warszawa, 1996.
Literatura uzupełniająca:
1. Świerczewska E., Wężyk S., Horbańczuk J. Chów drobiu. Oficyna Wyd. Hoża,
Warszawa, 1999.
Pozycja planu: D.8
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Seminarium dyplomowe
Godziny zajęć według planu studiów:
Semest
r
Wykład
y
(W)
Ćwiczenia
audytoryjn
e
(Ć)
Ćwiczenia
Laboratoryjn
e
(L)
Seminari
a
(S)
Ćwiczenia
projektow
e
(P)
Zajęcia
terenow
e
(T)
Liczba
punktó
w
ECTS
VII 2 15
Efekty kształcenia – umiejętność i kompetencje:
Przygotowanie studentów do wykonania pracy dyplomowej oraz prezentacja i ocena
akademicka głównych jej tez.
Treści kształcenia:
Wykłady
Ćwiczenia
Ochrona własności intelektualnej. Wybór tematu pracy inżynierskiej i jego podbudowa
teoretyczna. Przegląd literatury krajowej i obcojęzycznej. Wykonanie eksperymentu
stanowiącego podstawę przygotowania pracy dyplomowej. Opis obiektu i metody badań.
Prezentacja i krytyczne omówienie wyników badań. Dyskusja wyników na tle literatury.
Wnioski.
Literatura
Literatura podstawowa:
1. Pozycje pomocnicze podawane uczestnikom seminarium przez prowadzących poszczególne
grupy oraz promotorów.
Literatura uzupełniająca:
Pozycja planu: D.9
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek:
Specjalność: OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Ekologistyka
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
IV 1 2 4
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Studenci zostają zapoznani z istotą i skalą problemów elementów logistycznie
zintegrowanego systemu gospodarki odpadami. Poznają idee stosowania bilansów
ekologicznych w ocenie funkcjonowania systemów logistycznych. Zostaną omówione
związki logistyki z systemami proekologicznego zarządzania.
Treści kształcenia
Wykłady
Założenia koncepcyjne ekologistyki - istota i cele główne. Logistycznie zintegrowany system
gospodarki odpadami – założenia formalne. Proekologiczne systemy zarządzania – związki
z logistyką. Koncepcja współbieżnego projektowania wyrobów zorientowanych na recykling.
Postępowanie z odpadami opakowaniowymi w świetle regulacji prawnych. Kompleksowa
analiza gospodarki odpadami w ujęciu systemowym. Transport odpadów.- zasady
i uwarunkowania prawne. Projektowanie zintegrowanych systemów gospodarki odpadami
z poszczególnych gałęzi przemysłu rolno-spożywczego
Ćwiczenia
Bilanse ekologiczne w systemach logistycznych. Logistyczne systemy zbiórki i segregacji
odpadów. Logistyka gromadzenia odpadów. Logistyka usuwania zużytych opakowań.
Omówienie wybranych problemów szczegółowych ekologistyki. Plan zagospodarowania
przestrzennego, rozmieszczenie pojemników na odpady, wysypisk, sortowni, drogi transportu.
Kontenery – typy i ocena przydatności. Systemy i instalacje do transportu odpadów. Sposoby
zbiórki odpadów. Gromadzenie odpadów płynnych. Segregacja odpadów. Minimalizacja
powstawania odpadów, wtórne wykorzystanie odpadów i recykling. Gromadzenie
i przechowywanie odpadów. Sposoby usuwania odpadów. Logistyka gospodarki odpadami
niebezpiecznymi. Logistyka odpadów przemysłowych.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Blaik P. 2001: Logistyka – koncepcja zintegrowanego zarządzania. Wyd. PWE
Warszawa.
2. Skalmowski K. 2002: Poradnik gospodarowania odpadami. Wyd. Ferlag Dashofer.
Literatura uzupełniająca
1. Korzeniowski A., Skrzypek M. 1999: Ekologistyka zużytych opakowań. Wyd. Ekopress.
2.
Pozycja planu: D 10
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek:
Specjalność: OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Atmosfera i jej ochrona
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
III 1 2 5
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie z podstawowymi właściwościami atmosfery, jej składem i zanieczyszczeniami
wprowadzanymi i powstającymi w wyniku reakcji wtórnych oraz parametrami jej oceny
zgodnie z obowiązującymi przepisami prawnymi. Przedstawienie technologii i urządzeń w
ochronie powietrza.
Treści kształcenia
Wykłady:
Skład chemiczny, właściwości oraz procesy i promieniowanie w różnych warstwach
atmosfery. Skład chemiczny atmosfery a klimat Ziemi. Efekt cieplarniany. Gazy szklarniowe.
Aerozole naturalnego i antropogeniczne i ich wpływ na klimat.. Aerozole w troposferze
i stratosferze. Właściwości optyczne aerozoli. Procesy chemiczne z udziałem aerozoli.
Wartości ODP (potencjał niszczenia ozonu). Wtórne zanieczyszczenia atmosfery: smog
londyński, kwaśne deszcze, smog fotochemiczny, PAN formaldehyd itp. Szczególnie
niebezpieczne zanieczyszczenia atmosfery: WWA, PCDD, PCDF, PCB. Technologie
zapobiegające zanieczyszczaniu atmosfery oraz stosowane urządzenia –filtry, cyklony.
Ćwiczenia
Bilans cieplny atmosfery i powierzchni Ziemi. Standardy i systemy oceny jakości powietrza.
Naturalne i antropogeniczne zanieczyszczenia atmosfery, Para wodna i cykl hydrologiczny.
Obiegi, transport, właściwości i źródła wybranych składników atmosfery (tlenki węgla, siarki,
azotu, węglowodory, metan tlenek di azotu, ozon, freony) (Ogólne wiadomości o reakcjach
chemicznych w atmosferze. Chemiczne i fotochemiczne reakcje z udziałem tlenu, ozonu,
azotu dwutlenku węgla i wody w poszczególnych warstwach atmosfery. Chemia ozonu
stratosferycznego a dziura ozonowa. Cykl Chapmana, cykle wodoru, azotu, chloru. Metodyki
modelowania poziomów substancji w powietrzu (wzór Pasquille'a). Pionowy gradient
temperatury, inwersja temperatury. Pomiary emisji i emisji substancji pyłowo-gazowych w
powietrzu atmosferycznym i emitorach.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Korupka J., Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych. Wrocław 1991.
1. O'Neill P., Chemia środowiska, PWN, 1997.
2. Dziewulska-Łosiowa: Ozon w atmosferze. PWN, Warszawa 1991.
3. Pawłowski L., Chemia środowiska. Wyd. Politechniki Lubelskiej, Lublin 1990.
Pozycja planu: D.11
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Geodezja i kartografia
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Celem zajęć jest przekazanie podstawowej wiedzy na temat przedmiotu geodezja
i kartografia. Studenci zdobywają ogólną wiedzę na temat układów przestrzennych,
rodzajów, przeznaczenia i zawartości podstawowych materiałów kartograficznych, co
pozwoli na umiejętność ich wykorzystywania. Wiedza z metod prezentacji kartograficznej
umożliwi wykonywanie podstawowych opracowań graficznych danych statystycznych.
Treści kształcenia Wykłady Zadania geodezji i kartografii. Podstawowe zagadnienia dotyczące mapy: definicja mapy, układy współrzędnych na mapach, skala mapy. Jednostki długości, powierzchni i kąta.Wysokościowy układ
współrzędnych. Niwelacja: wysokość bezwzględna, wysokość względna, różnica wysokości, metody
niwelacji. Spadek terenu. Metody prezentacji rzeźby terenu (mapa warstwicowa). Profil terenu
(pojęcie profilu, skala profilu). Podstawowe metody prezentacji kartograficznej. Wykresy (rodzaje wykresów i ich zastosowanie). Diagramy (rodzaje diagramów i ich zastosowanie). Kartodiagram
(rodzaje kartodiagramów i zastosowanie). Kartogram (rodzaje kartogramów i zastosowanie).
Ćwiczenia
Praca z mapą - przeliczanie jednostek kątowych (stopnie grady), skala mapy (definicja skali,
przeliczanie długości i powierzchni w skali), Praca z mapą: - układ współrzędnych geograficznych ,
(określanie współrzędnych z mapy),układ współrzędnych geodezyjnych x, y (określanie
współrzędnych z mapy),obliczanie azymutu ze współrzędnych i pomiar azymutu z mapy. Praca z mapą. - obliczanie długości ze współrzędnych, obliczanie pola ze współrzędnych. Mapa warstwicowa
- wykreślanie warstwic na zadanym terenie, Profil terenu wykreślanie zadanego profilu, Wykresy -
wykonanie wykresów prostego i złożonego (sumaryczny, strukturalny). Diagramy - sporządzenie diagramów (prostego i strukturalnego), Kartodiagram - sporządzenie kartodiagramu. Kartogram -
sporządzenie kartogramu.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Gałda M., Kujawski E., Przewłocki S. (1994) Geodezja i miernictwo budowlane. PPWK
Warszawa
2. Przewłocki S. (2006) Geodezja dla kierunków niegeodezyjnych. Wydawnictwo Naukowe PWN.
Warszawa
3. Saliszczew A. K. (1998) Kartografia ogólna. PWN Warszawa
Literatura uzupełniająca 1. Pasławski J. (2003) Jak opracować kartogram. UW. Wydział Geografii i Studiów
Regionalnych Wyd.
2. Ratajski L., (1989) Metodyka kartografii społeczno-gospodarczej. PPWK Warszawa-Wrocław
Pozycja planu: D.12
Poziom studiów: PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Podstawy projektowania inżynierskiego
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje Ocena możliwości realizacji procesu w skali przemysłowej; doboru surowców; stosowania technologii
bezodpadowych; ocena możliwości zagospodarowania odpadów. Poznanie zasad projektowania inżynierskiego w stopniu umożliwiającym odczytywanie i posługiwanie się dokumentacją techniczną,
jak również wykształcenie umiejętności syntetycznego łączenia wiadomości z techniki, technologii,
planowania produkcji itp. koniecznych do poprawnego zaprojektowania procesu produkcyjnego
Treści kształcenia
Wykłady Zasady opracowania dokumentacji technicznej. Analiza niezawodności przedsięwzięcia
inwestycyjnego. Lokalizacja ogólna i szczegółowa zakładów. Projektowanie programu produkcji.
Bilanse surowcowe i materiałowe. Projektowanie technologii produkcji. Projektowanie doboru maszyn i urządzeń. Przestrzenne rozmieszczenie maszyn i urządzeń. Projektowanie zapasów
magazynowych i pomieszczeń magazynowych. Projektowanie zapotrzebowania czynników
energetycznych. Opracowanie technologicznych wytycznych dla branż. Projektowanie wymogów
transportu wewnętrznego i zewnętrznego. Projektowanie zatrudnienia i pomieszczeń socjalnych. Zagadnienia ochrony przeciwpożarowej w projektowaniu zakładów; wyznaczanie dopuszczalnej
wielkości strefy pożarowej. Zasady opracowania ogólnego planu zagospodarowania terenu. W czasie
realizacji przedmiotu studenci powinni opanować wiadomości dotyczące organizacji procesu produkcyjnego. Do realizacji tego celu niezbędna jest znajomość operacji technologicznych, a także
maszyn i urządzeń technicznych, doboru pomieszczeń produkcyjnych i pomieszczeń pomocniczych
oraz magazynowych, przewidywania zapotrzebowania na czynniki energetyczne, rodzaj i wielkość załogi, pomieszczeń socjalnych itp.
Ćwiczenia projektowe Zajęcia prowadzone w małych grupach seminaryjnych po przydzieleniu każdemu studentowi indywidualnego zadania. Rozliczenie z wykonania poszczególnych etapów jest realizowane na
cotygodniowych zajęciach grupy celem wspólnego opracowania założeń projektu wybranego zakładu
przemysłowego.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Dłużewski M., i inni: Zarys projektowania zakładów przemysłu spożywczego. WNT, Warszawa, 1987
2. Synowiec J. Projektowanie technologiczne dla inżynierów chemików.
3. Urbaniec K.: Optymalizacja w projektowaniu aparatury procesowej. WNT, Warszawa, 1979
4. Lewicki i inni: Inżynieria procesowa i aparatura przemysłu spożywczego, WNT, Warszawa, 1998
5. Pijanowski E., Dłużewski M., Dłużewska A.: Ogólna technologia żywności. WNT, Warszawa Wyd. IV,
1990
Literatura uzupełniająca 1. Piekarski M., Poniewski M.: Dynamika i sterowanie procesami wymiany ciepła i masy. WNT,
Warszawa, 1994
Pozycja planu: E.1.1
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek:
Specjalność: OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Środowiskowe zagrożenia zdrowia
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z zagadnieniami dotyczącymi zagrożeń zdrowia ludzi i zwierząt
wywoływanymi przez czynniki natury fizycznej, chemicznej, biologicznej i geologicznej.
Omówione zostaną zagrożenia zdrowia wywołane przez wirusy, bakterie, grzyby i pasożyty
oraz wpływ toksykantów i ksenobiotyków pochodzenia naturalnego i antropogennego na
organizmy ludzi i zwierząt. Uczący się mają możliwość zdobywania wiedzy teoretycznej i
praktycznej z dotyczącej nowoczesnych metod badawczych stosowanych w stacjach
sanitarno-epidemiologicznych. Na podstawie wyników przeprowadzanych przez studentów
badań uczący się uzyskują wnioski dotyczące szkodliwości różnych czynników
środowiskowych na zdrowie ludzi i zwierząt.
Treści kształcenia
Wykłady:
Charakterystyka środowiskowych zagrożeń zdrowia ludzi i zwierząt. Skutki zdrowotne
ekspozycji ludzi i zwierząt na zanieczyszczenia środowiska. Toksyczne działanie
ksenobiotyków i wolnych rodników na organizm ludzi i zwierząt. Zanieczyszczenia
chemiczne i biologiczne powietrza. Choroby i ubytki słuchu spowodowane hałasem.
Szkodliwe domieszki gazowe i pyły w powietrzu jako czynniki chorobotwórcze układu
oddechowego. Skutki zdrowotne niedoboru i nadmiaru pierwiastków śladowych.
Ćwiczenia:
Ocena ryzyka zdrowotnego powodowanego przez składowiska i spalarnie odpadów.
Parazytologiczna ocena środowiska. Dekantacyjne metody badań koproskopowych.
Flotacyjne metody oceny zagrożeń parazytologicznych. Sedymentacyjne metody badań
koproskopowych. Badania larwoskopowe. Trychinoskopia. Metody mikroskopowego badania
świerzbowców. Badanie fizyko-chemiczne i mikrobiologiczne żywności.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Dreisbach R. H., Robertson W.O. 1995. Wademekum zatruć. Zapobieganie,
rozpoznawanie i postępowanie. Wyd. Lek. PZWL Warszawa 1995
2. Jethon Z., Grzybowski A. 2000. Medycyna zapobiegawcza i środowiskowa. Wyd.
Lek. PZWL Warszawa
3. Siemiński M. 2001. Środowiskowe zagrożenia zdrowia. PWN Warszawa
Pozycja planu: E.1.2
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek:
Specjalność: OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Ocena oddziaływania chowu zwierząt na środowisko
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 2 2 5
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zadaniem realizowanego przedmiotu jest zapoznanie studentów ze skutkami produkcji
zwierzęcej realizowanej w środowisku naturalnym oraz możliwościami ograniczenia tych
zagrożeń poprzez stosowanie proekologicznych metod produkcji.
Treści kształcenia
Wykłady:
Zagrożenia dla środowiska wynikające z utrzymania bydła, świń i drobiu. Odchody
zwierzęce – szacowanie wielkości ich produkcji przez poszczególne grupy zwierząt
gospodarskich. Ilość wydzielanego azotu, fosforu oraz wielkość emisji szkodliwych gazów w
zależności od kierunku produkcji, jej skali oraz przyjętej technologii
Ćwiczenia
Chów fermowy – możliwości zagospodarowania odchodów jako czynnik limitujący wielkość
produkcji. Zagospodarowanie odpadów z produkcji bydła, trzody i drobiu. Rola wody
w organizmie i jej znaczenie dla produkcyjności zwierząt oraz ilości wytwarzanej gnojowicy.
Samodzielne wykonanie projektu gospodarstw ekologicznych specjalizujących się
w produkcji mleka, tuczu świń i produkcji drobiarskiej
Literatura
Literatura podstawowa
1. Hodowla bydła – red. J. Juszczak, PWRiL, 1986
2. Atlas ras zwierząt gospodarskich – B. Nowicki i in., PWN, Warszawa, 1995
3. Pomieszczenia dla bydła – G. Koller, PWRiL, 1986.
4. Przegląd Hodowlany
5. Przegląd Mleczarski
6. Praca zbiorowa pod red. B. Grudniewskiej – Hodowla i użytkowanie świń.
Wyd. ART. Olsztyn, 1998
Literatura uzupełniająca
1. Siara – eliksir życia osesków – T. Szulc, A. Zachwieja, AR Wrocław, 1998.
2. Miesięcznik „Trzoda Chlewna” na bieżąco
2. Zasady chowu cieląt – Juszczak, A. Dobicki, T. Szulc, PWRiL, 1982,.
Pozycja planu: E.1.3
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek:
Specjalność: OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Technologie rolne a środowisko
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z zagadnieniami dotyczącymi zagrożeń dla środowiska glebowego
wynikających z różnych technologii uprawy głównych ziemiopłodów, w tym typów
użytkowych i odmian roślin rolniczych.
Treści kształcenia
Wykłady:
Charakterystyka systemów rolnictwa i dobrych praktyk w rolnictwie, zagrożenia wynikające
ze specjalizacji, intensyfikacji, mechanizacji i chemizacji nawozowej i ochronnej, metody
ekologizacji rolnictwa, możliwości uprawy roślin w rejonach zagrożonych ekologicznie (np.
roślin nie akumulujących substancji toksycznych), zakres i natężenie oraz wykorzystanie
maszyn i urządzeń rolniczych w kontekście poprawy lub pogorszenia jakości i wysokości
plonów na tle wymogów ochrony środowiska.
Ćwiczenia:
Systematyka roślin uprawnych, cechy morfologiczne i fizjologiczne gatunków i odmian
umożliwiającymi ich rozpoznawanie. Wartość biologiczna plonu głównego – jego skład
i wykorzystanie w żywieniu ludzi, zwierząt, w przemyśle, ekologiczne wykorzystanie
i znaczenie plonu ubocznego, osiągnięcia hodowlane i aktualny stan w zakresie doboru
odmian. Ogólna charakterystyka produkcji roślinnej na tle środowiska o różnym stopniu
zagrożenia i degradacji. Specjalizacja, intensyfikacja, mechanizacja i chemizacja produkcji
roślinnej. Systemy rolnictwa – konwencjonalny, integrowany, ekologiczny, precyzyjny.
Agroekologiczne problemy mineralnego i organicznego nawożenia roślin. Trawy na trwałych
użytkach zielonych i w uprawie polowej. Mieszanki i mieszaniny. Ekologizacja
współczesnego rolnictwa.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Jasińska Z., Kotecki A., 1999. Szczegółowa uprawa roślin. Wyd. AR we Wrocławiu. 2. Prusiński J., Skinder Z., 2000. Technologie produkcji rolniczej – stan aktualny i kierunki zmian.
W: Problemy rozwoju rolnictwa i obszarów wiejskich w województwie kujawsko-pomorskim.
Wyd. Uczeln. ATR w Bydgoszczy.
3. Prusiński J., Jaskulski D., Skinder Z., 1999. Agrotechnika i technologie w integrowanej produkcji roślinnej. W: Zrównoważony rozwój produkcji rolniczej i kształtowanie krajobrazu wiejskiego w
regionie kujawsko-pomorskim. Wyd. Uczeln. ATR w Bydgoszczy.
Literatura uzupełniająca
1. Praca zbiorowa IUNG w Puławach. 2000. Kodeks dobrych praktyk w rolnictwie.
Pozycja planu: E.1.4
Poziom studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek:
Specjalność: OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Organizacja i zarządzanie ochroną środowisko
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 1 2 4
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Znaczenie marketingu dla rozwoju gospodarki, ewolucja systemu marketingowego,
specyfika funkcjonowania agromarketingu jako zespołu wyspecjalizowanych działań w
składzie specyficznych przedmiotów gospodarczych.
Treści kształcenia
Wykłady:
Znaczenie marketingu dla rozwoju gospodarki, ewolucja systemu marketingowego,
specyfika funkcjonowania agromarketingu jako zespołu wyspecjalizowanych działań w
składzie specyficznych przedmiotów gospodarczych. Pojęcie i rodzaje rynków. Specyfika
agromarketingowa. Analiza zachowań na rynku konsumpcyjnym.
Ćwiczenia
Segmentacja rynków produktowych. Planowanie marketingowe. Zastosowanie działań
marketingowych w podmiotach gospodarczych funkcjonujących na wsi.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Altkorn J. Podstawy marketingu. Warszawa, 1999
2. Mruk H., Podstawy marketingu. Warszawa, 2000
Pozycja planu: E.1.5
Poziom studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek:
Specjalność: OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Odpady i ich zagospodarowanie
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Celem przedmiotu jest wyposażenie studentów w niezbędną wiedzę o zasadach
postępowania z odpadami w sposób zapewniający ochronę życia i zdrowia ludzi oraz ochronę
środowiska, zgodnie z zasadą zrównoważonego rozwoju, a w szczególności z zasadą
zapobiegania powstawaniu odpadów lub ograniczaniu ilości odpadów i ich negatywnego
oddziaływania na środowisko, a także odzysku lub unieszkodliwiania odpadów. Przekazana
zostanie wiedza o działaniach, prowadzących do wykorzystania odpadów w całości czy
w części, albo do odzysku z odpadów substancji, materiałów bądź energii i ich wykorzystania.
Treści kształcenia
Wykłady:
Komentarz do ustawy z dnia 27 kwietnia 2001 r. o odpadach. Odpad – pojęcie, podziały
i klasyfikacja. Katalog odpadów. Prawo ochrony środowiska. Obowiązki przedsiębiorców w
zakresie gospodarowania odpadami. Systemy informacji o odpadach. Podstawowe pojęcia
gospodarki i zarządzania odpadami. Hierarchia obowiązków. System usuwania i utylizacji
odpadów. Zarządzanie gospodarką odpadami. Konflikty społeczne związane z inwestycjami.
Wymagania związane z uzyskaniem decyzji administracyjnych dotyczących wytwarzania
i gospodarowania odpadami. Charakterystyka regulacji prawnej ochrony środowiska
w procesie inwestycyjnym. Rynek wykorzystania odpadów. Normy techniczne a ochrona
środowiska. Program czystszej produkcji.
Ćwiczenia
Przegląd technologii stosowanych w gospodarowaniu odpadami przemysłu rolno-
spożywczego: cukrowniczego, drobiarskiego mięsnego, mleczarskiego, owocowo-
warzywnego, piwowarskiego, spirytusowo-drożdżowego, tłuszczowego, utylizacyjnego,
ziemniaczanego, spożywczego. Wykorzystanie odpadów z przemysłu zielarskiego. Procesy
i operacje jednostkowe przy unieszkodliwianiu odpadów. Metody badań odpadów. Osady
ściekowe. Lokalizacja, budowa i eksploatacja urządzeń służących gospodarowaniu odpadami.
Kontrola produktów. Bezpieczeństwo produktów. Kontrola substancji chemicznych. Cele
i mierniki certyfikacji. Czystsza produkcja w gminie. Plany gospodarki odpadami.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Baran St., Turski R., 1999. Wybrane zagadnienia z utylizacji i unieszkodliwiania odpadów. 2. Cavey A. i współ., 1997. Ochrona środowiska w przemyśle spożywczym. FAPA. Warszawa.
Literatura uzupełniająca
1. Rosik-Dulewska Cz.., 1999. Podstawy gospodarki odpadami. Wydawnictwo Ekoinżynieria.
Pozycja planu: E.1.6
Poziom studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek:
Specjalność:
OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Biotechnologia w ochronie środowiska
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie z technikami inżynierii genetycznej jako podstawowych narzędzi do manipulacji
na genomie, wykorzystywanych w biotechnologii oraz z zastosowaniem biotechnologii w
hodowli zwierząt i ochronie środowiska.
Treści kształcenia Wykłady: Biotechnologia – osiągnięcia i perspektywy rozwoju. Aktualne zastosowania technik podziału komórkowego in
vitro. Uwarunkowania produkcji zwierząt transgenicznych. Przemysłowe wykorzystanie wstawek genetycznych
u bakterii i drożdży. Dobrostan zwierząt a biotechnologia. Czynniki warunkujące dobrostan i jego definicja.
Adaptacja zwierząt do zmiany warunków hodowli – problemy etyki. Procesy biotechnologiczne a stres. Narzędzia inżynierii genetycznej – endonukleazy i wektory. Zastosowanie enzymów i wektorów różnego
pochodzenia. Techniki mechaniczne (manipulatory mikroskopowe). Wprowadzanie genów ex vivo.akteryjnych.
Zastosowanie enzymów w diagnostyce środowiskowej. Wykorzystanie enzymów w życiu codziennym
człowieka. Biotechnologia i inżynieria genetyczna w hodowli zwierząt. Produkcja zwierząt z zarodków
powielanych in vitro. Wzbogacanie zwierząt w dodatkowe geny – problemy z trwałością wstawek.
Biotechnologia i inżynieria genetyczna w dziedzinie środków spożywczych. Zastosowanie naturalnych
i genetycznie modyfikowanych enzymów w technologii żywności. Rola wzbogaconych układów biologicznych
w odtwarzaniu środowiska. Regulacje prawne dotyczące biotechnologii a obowiązujące w krajach Unii
Europejskiej i w Polsce. Moralne i etyczne aspekty współczesnej biotechnologii – dyskusja.
Ćwiczenia: Budowa materiału genetycznego, procesy związane z powielaniem i przechowywaniem informacji genetycznej;
podstawy technik biotechnologicznych tj. izolowanie i oczyszczenie DNA, rekombinowanie i klonowanie,
mechanizmy wprowadzania obcego DNA oraz elektroforeza żelowa; wykorzystanie biotechnologii
w oczyszczaniu ścieków; udział bakterii w procesach fermentacyjnych; najnowsze osiągnięcia biotechnologii
oraz rozważanie etycznych i środowiskowych aspektów tej gałęzi nauki. Praktyczne wykorzystanie
biotechnologii w różnych dziedzinach życia. Biotechnologia w ochronie zdrowia ludzi i zwierząt: pojęcia:
antybiotyk, chemoterapeutyk, selektywna toksyczność, zastosowanie chemoterapeutyków w weterynarii,
hodowli zwierząt i rolnictwie, postęp w biotechnologii szczepionek (DNA szczepionki- zalety, zasosowanie), produkcja środków ochrony zdrowia zwierząt otrzymywanych przy użyciu kultur komórkowych. Warunki
prowadzenia bioprocesów: Bioprocesy – rodzaje biopreocesów przemysłowych, sposoby prowadzenia
bioprocesów na przykładzie bioprocesu mikrobiologicznego. Procesy okresowe i ciągłe – wady i zalety Co to są
biokatalizatory immobilizowane, metody ich unieruchamiania Bioreaktory – zastosowanie
Literatura
Literatura podstawowa 1. Kur J., 1994, „Podstawy inżynierii genetycznej”, Wydawnictwo Politechniki Gdańskiej
2. Chmiel A.,1994, „Biotechnologia, podstawy mikrobiologiczne i biochemiczne”, Wyd. naukowe PWN, W-wa
3. Kunicki – Goldfinger W., 1994, „Życie bakterii” Wyd. naukowe PWN, W-wa
Pozycja planu: E.1.7
Poziom studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek:
Specjalność:
OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Kształtowanie krajobrazu
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z podstawami ekologii i kształtowania krajobrazu, specyfiką
i strukturą ekosystemów wchodzących w skład różnych krajobrazów, z obszarami
zurbanizowanymi jako układami ekologicznymi, ze sposobami różnicowania krajobrazu
i podnoszenia jego bioróżnorodności, z metodami zagospodarowania terenów porolnych
i zdegradowanych.
Treści kształcenia Wykłady:
Krajobraz jako obiekt badań i podstawowe definicje w ekologii krajobrazu. Wybrane teorie
naukowe w metodologii krajobrazu. Przestrzenne jednostki przyrodnicze. Ekologiczne
podstawy kształtowania i ochrony krajobrazu. Kształtowanie obszarów wiejskich
i zurbanizowanych. Podstawy oceny środowiska przyrodniczego. Gospodarowanie
przestrzenią w różnych typach krajobrazu. Zasady doboru drzew i krzewów do zalesień
i zakrzewień oraz ich wymagania siedliskowe.
Ćwiczenia:
Różnorodność biologiczna w krajobrazie. Podstawy funkcjonowania układów
przyrodniczych. Ekotony i ich rola w funkcjonowaniu krajobrazu. Stabilność krajobrazu.
Zmiany antropogeniczne w układach przyrodniczych. Oceny instrumentalne stanu
i przydatności środowiska. Kompleksowe metody optymalizacji krajobrazu. Sporządzanie
planów zalesień i zadrzewień na obszarach wiejskich. Projektowanie składu gatunkowego
upraw leśnych na gruntach porolnych i terenach zdegradowanych.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Banaszak J., Wiśniewski H., Podstawy ekologii, Wydawnictwo Uczelniane WSP,
Bydgoszcz,1999.
2. Gorzelak A., (red.), Zalesianie terenów porolnych, IBL, Warszawa, 1999.
3. Kozłowski S., Gospodarka a środowisko przyrodnicze, PWN, Warszawa, 1991.
Literatura uzupełniająca
1. Richling A., Solon J., Ekologia krajobrazu, PWN, Warszawa, 2002.
Pozycja planu: E.1.8.1
Poziom studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek:
Specjalność:
OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Przedmiot fakultatywny. Agroekologia
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 2 1
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Wyposażenie studiujących w wiedzę o relacjach zachodzących między organizmami i ich
populacjami w agrocenozach, powiązaniach między komponentami agrocenozy
a środowiskiem rolniczym, agroekologicznych uwarunkowaniach rolniczej produkcji
roślinnej.
Treści kształcenia
Wykłady:
Krajobraz rolniczy, jego powstawanie, struktura, właściwości. Czynniki biotopu terenów
rolniczych, ich znaczenie w kształtowaniu populacji gatunków i struktury agrocenoz.
Siedliska rolnicze – ich właściwości i przydatność użytkowa. Wzajemne oddziaływania
pomiędzy roślinami uprawnymi oraz pomiędzy roślinami uprawnymi i chwastami. Wzajemne
oddziaływania między roślinami a mikroorganizmami oraz pomiędzy roślinami wyższymi
a organizmami patogenicznymi. Wzajemne oddziaływania między roślinami uprawnymi
i chwastami a zwierzętami szkodliwymi i zwierzętami gospodarskimi. Agroekologiczne
uwarunkowania produkcji rolniczej.
Ćwiczenia
Skład gatunkowy i stosunki ilościowe między komponentami agrocenozy oraz ich
ekologiczna charakterystyka. Dynamika agrocenoz, ich zmienność sezonowa i rola w
agroekosystemach. Mechanizmy wzajemnego oddziaływania organizmów i ich
rozprzestrzeniania się w agroekosystemach (konkurencja, kompensacja, antybioza,
antagonizm, allelopatia, tolerancja, odporność itp.). Powiązania pokarmowe pomiędzy
komponentami agrocenozy. Reakcje komponentów agrocenozy na warunki niekorzystne
i stresowe. Modyfikacje środowiska rolniczego poprzez agrotechnikę oraz ich skutki dla
homeostazy przyrodniczej użytków rolnych.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Tischler W.; Agroekologia. PWRiL, Warszawa, 1971.
2. Prończuk J.; Rolnicza ekologia roślin. PWRiL, Warszawa, 1970.
3. Czuba R., Siuta J.; Agroekologiczne podstawy nawożenia. PWRiL, Warszawa, 1978.
Literatura uzupełniająca
1. Praca zbiorowa. Listowski A. (red.); Agroekologiczne podstawy uprawy roślin. PWN,
Warszawa, 1983
Pozycja planu: E.1.8.2
Poziom studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek:
Specjalność:
OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Przedmiot fakultatywny. Turystyka w zrównoważonym rozwoju
regionalnym
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 2 1
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Rozumienie problemów współczesnej turystyki. Rozpoznawanie zjawisk występujących
w terenie. Umiejętność osadzenia turystyki w obecnym czasie.
Treści kształcenia
Wykłady:
Identyfikowanie uwarunkowań rozwoju turystyki. Gospodarka regionu a turystyka. Związki
turystyki z ekologią. Miejsce turystyki w zrównoważonym rozwoju. Marketing
a zrównoważony rozwój. Przyroda – ekonoma – ludzie. Pojęcia podstawowe i typy
turystyki.
Ćwiczenia:
Omawianie istniejących i tworzenie nowych tras turystycznych w oparciu o istniejące parki:
krajobrazowe, narodowe. Realizacja programu Natura 2000 na terenach regionalnych
o zrównoważonym rozwoju. Rodzaje turystyki w zależności od omawianego terenu.
Turystyka i jej wpływ na krajobraz i ludzi. Potencjał ludzki w turystyce. Zasoby regionalne
a forma turystyki. Oferty turystyczne dla różnych środowisk. Ekorozwój a turystyka.
Euroregiony jako struktury sprzyjające rozwojowi turystyki.
Literatura
Literatura podstawowa
1. W. Gaworecki – Turystyka, PWE, Warszawa 2007
2. A.S. Kornak, A. Rapacz – Zarządzanie turystyką i jej podmiotami w miejscowości i
regionie, Wyd. AE Wrocław 2001.
3. Pr. Zb. Pod redakcją Z. Korczaka – Obługa ruchu turystycznego, Krak. Szk. Hotel, wyd.
„Proksenia” 2006.
Literatura uzupełniająca
1. T. Łobożewicz, G. Bińczyk – Podstawy turystyki, WSE, W-wa 2001.
Pozycja planu: E.1.9
Poziom studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek:
Specjalność: OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Skażenie surowców pochodzenia biologicznego
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Wymagania jakościowe, które dotyczą surowców pochodzenia biologicznego i ich
przetworów, a które dla ochrony zdrowia konsumenta musi określić ustawodawca, dotyczą
skażeń chemicznych i promieniotwórczych, skażeń środkami ochrony roślin, metalami
ciężkimi, przenawożenia; które w praktyce nie można usunąć przy pomocy procesów
przetwórczych. Wady jakościowe surowców i ich przetworów z uwzględnieniem stawianych
wymagań (FAO/WHO i wpływu na te cechy czynników środowiskowych będą
wykorzystywane w ostrej walce konkurencyjnej na światowym rynku żywnościowym.
Treści kształcenia Wykłady:
Standardy jakości i normy żywności dotyczące stopnia skażenia żywności na tle ustaleń
międzynarodowych organizacji WHO/FAO oraz prawa i systemy kontroli żywności w UE.
zanieczyszczenia surowców pochodzenia roślinnego oraz ich przetworów związkami azotu
(azotany, azotyny). Kryteria tworzenia krajowych norm jakości wody do picia
i przemysłowej, na tle ustaleń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
Ćwiczenia
Skażenie produktów i środowiska związkami promieniotwórczymi oraz metalami ciężkimi.
Zdolność przechowalnicza płodów rolnych intensywnie nawożonych azotem mineralnym,
przy jednoczesnym zastosowaniu środków ochrony roślin w okresie ich wegetacji. Wpływ
konserwantów i dodatków funkcjonalnych na wartość zdrowotną – surowców, odpadów
przemysłu rolno spożywczego i ich przetworów (akryloamidy, benzo/a/piren). Techniczno-
ekologiczne aspekty rozwoju opakowań
Literatura
Literatura podstawowa
1. Z. Kłos (praca zbiorowa) 1/2003. Qjakości.
2. A. Kurnatowska (praca zbiorowa) 1999. Ekologia. Wyd. Nauk. PWN Warszawa-Łódź
3. A. Lempke (praca zbiorowa) 1985. Towaroznawstwo-Produkty Spożywcze. PWE W-
wa
Literatura uzupełniająca
1. Rogozińska 1997. Przechowalnictwo i Towaroznawstwo Surowców Rolniczych.
Skrypt ATR Wyd.II
2. A. Rutkowski, S. Gwiazda, K. Dąbrowski 1996. Dodatki funkcjonalne do żywności.
Agro-Food Technology
Pozycja planu: E.1.10
Poziom studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek:
Specjalność:
OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Produkcja pasz i żywności
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Podstawowe zagadnienia związane z produkcją pasz i żywności w aspekcie ich
bezpieczeństwa dla zdrowia zwierząt i konsumenta.
Treści kształcenia Wykłady:
Skład chemiczny i podział pasz; zanieczyszczenia pasz; skład chemiczny i podział żywności;
wartość energetyczna żywności; wartość odżywcza białka; dodatki do żywności; zagrożenia
przy produkcji żywności; mleko i jego przetwory, normalizacja; mięso i jego przetwory;
system HACCP.
Ćwiczenia:
Technologie produkcji pasz objętościowych w aspekcie ochrony środowiska; ocena jakości
pasz; pasze treściwe; metody uzdatniania materiałów paszowych dla celów żywieniowych
sposoby utrwalania; żywność specjalnego przeznaczenia; owoce; warzywa; inne produkty;
jakość żywności; systemy zapewnienia jakości w przetwórstwie spożywczym;
Literatura
Literatura podstawowa
1. Kołożyn-Krajewska D., Sikora T. 1999. Koncepcja i systemy zapewnienia
bezpieczeństwa zdrowotnego żywności, W-wa.
2. Praca zbiorowa 1993. Ćwiczenia z żywienia zwierząt i paszoznawstwa, Skrypt AR –
Kraków.
3. Praca zbiorowa, 1995, Surowce spożywcze, SGGW W-wa.
Literatura uzupełniająca
1. Praca zbiorowa, 1998, Żywienie człowieka. Podstawy nauki o żywieniu, PWN, W-wa.
2. Ruszczyc Z., 1983, Żywienie zwierząt i paszoznawstwo, PWRiL, W-wa, 1983
Pozycja planu: E.1.11
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Biogeografia
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Przedmiot ten jako interdyscyplinarny pozwala studentom na szersze, holistyczne spojrzenie
na zagadnienia biologiczne w powiązaniu z innymi naukami – np. geografią, geologią,
paleontologią, rolnictwem (rozmieszczenie na Ziemi roślin uprawnych) i medycyną
(rozmieszczenie chrorób). Zajęcia mają na celu zapoznanie studentów z czynnikami
kształtującymi rozmieszczenie roślin i zwierząt na kontynentach. Jako wkład własny studenci
przygotowują referaty przedstawiające charakterystykę państw zwierzęcych i roślinnych.
Treści kształcenia
Ćwiczenia:
Zajęcia rozpoczynają zagadnienia wprowadzające dotyczące historii biogeografii,
podstawowych definicji oraz stosowanych metod. Omawiana jest także budowa Ziemi oraz
teoria tektoniki płyt i współczene jej modyfikacje, jak również inne problemy z zakresu
paleobiologii i biogeografii historycznej (ewolucja biosfery), fitogeografii oraz zoogeografii.
Studenci poznają również podstawowe reguły biogeograficzne (Bergmann, Allena, Glogera),
typy dyspersji i kolonizacji organizmów żywych, a także teorię wysp i strefy biotyczne
oceanów oraz rolę rolę człowieka w kształtowaniu szaty roślinnej i rozmieszczeniu zwierząt
na kuli ziemskiej.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Udvardy M.D.F., Zoogeografia dynamiczna, PWN Warszawa (1978 i nowsze wyd.) 2. Podbielkowski Z., Geografia roślin, WSiP, Warszawa ( 1991 )
3. Wtorow P.P., N.N. Drozdow, Biogeografia kontynentów, PWN, Warszawa (1981) 4. Kostrowicki A.S., Geografia biosfery. Biogeografia dynamiczna lądów, PWN, Warszawa
(1999)
5. Lehman U., G.Hillmer, Bezkręgowce kopalne, Wyd. Geolog., Warszawa (1991)
Literatura uzupełniająca
1. Umiński T., Zwierzęta i kontynenty, WSiP, Warszawa (1977 i nowsze)
2. Podbielkowski Z., Państwa roślinne kuli ziemskiej, WSiP, Warszawa (1977 i nowsze)
3. Pęczalska A., Wędrówki zwierząt morskich, Wyd. Morskie, Gdańsk (1981)
4. Stanley S. M., Historia ziemi, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa ( 2002 ) 5. Małecki J., R. Tarkowski, Zarys paleontologii ogólnej i systematycznej, Uczeln.. Wyd. Nauk.-Dyd., Kraków ( 1999 )
6. Kornaś J., A. Medwecka-Kornaś, Geografia roślin, PWN Warszawa (2002)
7. W. Mizerski, Geologia regionalna kontynentów, Wyd. Nauk. PWN, Warszawa (2004)
Pozycja planu: E.1.12
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Ochrona środowiska w Unii Europejskiej
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 2 1
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Podstawowe problemy i akty prawne ochrony środowiska w państwach Unii Europejskiej,
wskazanie wzajemnych uwarunkowań rozwoju gospodarczo-społecznego i stanu środowiska.
Możliwościami działań na rzecz poprawy środowiska.
Treści kształcenia
Wykłady:
Międzynarodowe organizacje działające na rzecz ochrony środowiska. Systemy zarządzania
środowiskiem naturalnym i ich ocena. Czystsza produkcja jako filozofia i strategia ochrony
środowiska. Ochrona środowiska jako element wspólnej polityki rolnej w krajach Unii
Europejskiej. Rozwój rolnictwa ekologicznego.
Ćwiczenia:
Rolnicze programy środowiskowe. Ochrona różnorodności biologicznej w krajach UE. Prawo
w ochronie środowiska. Urzędowa ochrona żywności w Unii Europejskiej. Nowe technologie
w aspekcie ochrony środowiska, monitoring w ochronie środowiska.
Literatura
Literatura podstawowa
1. Budnikowski A.: Ochrona środowiska jako problem globalny. PWE, Warszawa, 1998
2. Gumkowski Z.: Organizacje rolnicze w Unii Europejskiej. FAPA, Warszawa, 2000
3. Liro A.: Ochrona środowiska w rolnictwie. FAPA, Warszawa, 2000
Literatura uzupełniająca
1. Nowak Z.: Zarządzanie środowiskiem. Cz. I i II. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice,
2001
2. Rowiński J.: Wspólna Polityka Rolna Unii Europejskiej. FAPA, Warszawa, 2000
Pozycja planu: E.1.13
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Owce i kozy w krajobrazie rolniczym
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie z użytkowaniem owiec i kóz w różnych środowiskach przyrodniczych
z uwzględnieniem zagadnień ekologicznych.
Treści kształcenia
Wykłady:
Aktualna sytuacja i prognozy w hodowli owiec i kóz w Polsce i na świecie. Rola owiec i kóz
w rolnictwie ekologicznym i agroturystyce. Problemy ochrony różnorodności biologicznej
obszarów pasterskich w kontekście przemian społeczno kulturowych. Warunki utrzymania
owiec i kóz w różnych środowiskach;
Ćwiczenia:
Rasy lokalne owiec, ich ochrona i wykorzystanie w rejonach turystycznych (Tatry,
Bieszczady). Miejsce owiec w wykorzystaniu, konserwacji i ochronie terenów nierolniczych,
nieużytków i w Parkach Narodowych Wełna jako surowiec naturalny (ekologiczny);
Właściwości prozdrowotne mleka i mięsa owczego i koziego; Inne produkty pozyskiwane od
owiec i kóz. Choroby zwierząt a zdrowie człowieka, leczenie naturalne zwierząt.
Literatura:
Literatura podstawowa:
1. Jamroz D., Nowicki B., Kozy – chów i hodowla, PWN, Warszawa, 1994.
2. Praca zbiorowa, Chów i hodowla zwierząt gospodarskich, Fundacja Rozwój SGGW,
Warszawa, 1997.
3. Szczepański W., Czarniawska-Zając S., Milewski S., Hodowla i użytkowanie owiec,
Wydawnictwo Uniwersytetu Warmińsko-Mazurskiego, Olsztyn, 2001.
Pozycja planu: E.1.14
Poziom studiów: I STOPNIA
Forma studiów: STACJONALNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA Specjalność: Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Urządzanie terenów zieleni
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 2 1
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje Zapoznanie z rolą terenów zieleni we współczesnym krajobrazie miejskim i wiejskim oraz z zasadami
ich kompozycji i kształtowania. Rozpoznawanie najczęściej stosowanych roślin oraz wiedza o ich wymaganiach i możliwościach wykorzystywania zwłaszcza do zagospodarowywania powierzchni
zdegradowanych ekologicznie. Umiejętność oceny czynników warunkujących bytowanie roślin i
dobór gatunków do zróżnicowanych siedlisk. Projektowanie, zakładanie i pielęgnacja terenów zieleni ze szczególnym uwzględnieniem powierzchni trawiastych.
Treści kształcenia
Wykłady Znaczenie zieleni w obszarach wiejskich, zurbanizowanych, przemysłowych oraz ich funkcje
i klasyfikacja. Zagadnienia prawne dotyczące terenów zieleni. Normy przestrzenne oraz zasady inwentaryzacji, dokumentacji technicznej i planowania. Elementy małej architektury ogrodowej.
Wpływ urbanizacji na warunki bytowania roślin. Przywracanie żyzności glebie po pracach ziemnych i
w terenach zdewastowanych. Zasady kompozycji i projektowania oraz zakładanie i pielęgnacja
terenów zieleni.
Ćwiczenia Najważniejsze cechy morfologiczne, dekoracyjne i plastyczne drzew, krzewów, pnączy, bylin oraz możliwości
ich wykorzystania w terenach zieleni. Zasady pielęgnacji roślin, w tym formowanie żywopłotów. Zakładanie
rabat i kwietników. Charakterystyka traw gazonowych, dobór gatunków i odmian do mieszanek na trawniki o różnym przeznaczeniu ich zakładanie, użytkowanie i pielęgnacja. Komputerowe techniki projektowania
terenów zieleni.
Literatura
Literatura podstawowa 1. Bartosiewicz A.: Urządzanie terenów zieleni. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa 1998.
2. Borcz Z.: Elementy projektowania zieleni. Wydawnictwo Akademii Rolniczej we Wrocławiu, Wrocław
2002.
3. Haber Z.: Kształtowanie terenów zieleni z elementami ekologii. Wydawnictwa Akademii Rolniczej
w Poznaniu, Poznań 2001.
4. Łukasiewicz A.: Dobór drzew i krzewów dla zieleni miejskiej środkowo-zachodniej Polski. Wydawnictwo
Naukowe UAM, Poznań, 1995.
5. Majtkowscy G. i M.: Trawy ozdobne. Wydawnictwo Działkowiec. Warszawa 2007.
6. Mynett M.: Żywopłoty naturalne i formowane. Multico, Warszawa 2002. 7. Pokorski J., Siwiec A: Kształtowanie terenów zieleni. Wydawnictwo Szkolne i Pedagogiczne. Warszawa
1998.
8. Rutkowska B., Pawluśkiewicz M.: Trawniki – poradnik zakładania i pielęgnowania. PWRiL, Warszawa 1996.
Literatura uzupełniająca 1. Architektura krajobrazu a planowanie przestrzenne. Praca zbiorowa pod redakcją Krystyny Pawłowskiej.
Wydawnictwo Politechniki Krakowskiej, Kraków 2001.
2. Bugała W.: Drzewa i krzewy dla terenów zieleni. PWRiL, Warszawa 1979. 3. Cooke I.: Trawy i bambusy praktyczny poradnik. Elipsa, Warszawa, 2005.
4. Godet J. D.: Drzewa i krzewy rozpoznawanie gatunków. MULTICO, Warszawa 1997.
5. Grau, Kremer, Moseler, Rambold, Triebel.: Trawy, GeoCenter, Warszawa, 1998.
Pozycja planu : E.2.1
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska Przedmiot: Technologie proekologiczne
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 2 3 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z rozwojem technologii organicznej zmierzającej w kierunku
zastąpienia dotychczasowych, zbyt materiałochłonnych i energochłonnych,
zanieczyszczających środowisko, metod produkcji przez inne, znacznie bardziej doskonałe.
Treści kształcenia:
Wykłady:
Kierunki restrukturyzacji przemysłu organicznego. Alternatywne surowce węglowodorowe.
Alternatywne surowce niewęglowodorowe. Produkty uboczne i odpady jako surowce.
Rozwój procesów przemiany metanolu i formaldehydu.
Ćwiczenia:
Rozwój syntez z udziałem tlenku węgla. Rozwój bezpośrednich syntez z metanu. Rozwój
procesów jednostkowych. Rozwój średnio- i małotonażowej produkcji. Rozwój katalizy
stosowanej dla przemysłowej syntezy organicznej. Rozwój operacji jednostkowych.
Literatura:
Literatura podstawowa:
1. M. Taniewski: Przemysłowa Synteza Organiczna. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1991.
2. E. Grzywa, J. Molenda: Technologia podstawowych syntez organicznych. T.1 i 2. WNT,
Warszawa 1995 i 1996.
3. M. Taniewski: Technologia chemiczna – surowce. Wyd. Politechniki Śląskiej, Gliwice 1997.
Literatura uzupełniająca:
1. J. Synowiec: Projektowanie technologiczne dla inżynierów chemików. Wyd. Politechniki
Wrocławskiej, Wrocław 1974.
Pozycja planu : E.2.2
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Wybrane proekologiczne metody separacji w chemii nieorganicznej
Godziny zajęć według planu studiów:
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 2 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie słuchaczy z najnowszymi technikami separacyjnymi wykorzystywania zarówno
w procesach technologicznych jak i analizie środowiska, ze szczególnym uwzględnieniem
metod zagęszczania, rozdzielania i analizy substancji nieorganicznych.
Treści kształcenia:
Wykłady:
Wprowadzenie do technik separacyjnych. Fizykochemiczne podstawy metod rozdziału
i przykłady zastosowań. Terminologia procesów ekstarkcyjnych. Zastosowanie technik
ekstrakcyjnych w nowoczesnych technologiach chemicznych.
Ćwiczenia:
Techniki membranowe: Podstawowe pojęcia transportu. Omówienie dyfuzyjnych,
prądowych, ciśnieniowych i rakcyjno-dyfuzyjnych technik rozdziału. Zastosowanie technik
membranowych w analizie. Techniki ekstrakcyjne: Fizykochemiczne podstawy ekstrakcji
w układzie ciecz-ciecz. Typy układów ekstrakcyjnych z udziałem kopleksów metali.
Literatura:
Literatura podstawowa: 1. Membrany i memranowe techniki rozdziału, (red. A.Narebska), UMK, Toruń 1997
2. R. Rautenbach, Procesy membranowe, Wydawnictwa Naukowo-Techniczne,Warszawa
1996
3. J. Symanowski, Ekstrakcja miedzi hydoksyoksynami, PWN,Warszawa-poznań 1990
Literatura uzupełniająca:
1. P. Bocek,M. Deml, P. Gebauer, V. Dolnik, Analytical Isotachophoresis, VCH, Weinheim
1988
Pozycja planu : E.2.3
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Metody utylizacji i zagospodarowania odpadów
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 2 2 4
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Opanowanie fizykochemii i podstaw technologii utylizacji oraz przetwarzania odpadów
przemysłowych i komunalnych.
Treści kształcenia
Wykłady:
Podstawy prawne gospodarki odpadami – ustawa o odpadach, ustawa o ochronie środowiska.
System gromadzenia i zbierania odpadów. Metody odzysku i wykorzystania odpadów na
wybranych przykładach. Metody unieszkodliwiania i utylizacji odpadów. Termiczne
przekształcanie odpadów medycznych i weterynaryjnych oraz niebezpiecznych odpadów
przemysłowych. Spalanie piroliza techniki plazmowe. Metody fizyko-chemiczne i
biologiczne przekształcania odpadów. Detoksykacja, kompostowania, fermentacja
beztlenowa. Składowanie odpadów komunalnych i przemysłowych. Gaz składowiskowy i
odcieki powstające na składowisku. Przepisy prawne dotyczące monitoringu składowiska
odpadów.
Ćwiczenia:
Oznaczanie miedzi i ołowiu w odpadach stałych. Odzysk ałunu ze złomu aluminium.
Recyklin surowcowy. Rozkład odpadowego PET-u w reakcji glikolizy z glikolem
etylenowym. Alkaliczna hydroliza odpadów zawierających poliester. Detoksykacja. Analiza i
neutralizacja ścieków pogalwanicznych. Badanie właściwości nawozowych odpadów
komunalnych – oznaczanie zawartości węgla organicznego. Badania właściwości
technologicznych odpadów komunalnych. Badania właściwości paliwowych odpadów.
Literatura: Literatura podstawowa: 1. E.S. Kempa: Gospodarka odpadami miejskimi. Arkady, Warszawa 1983.
2. G. Borowski i inni: Przyrodnicze użytkowanie osadów ściekowych. Lublin 1996.
3. J. Bernacka, L. Pawłowska: Przeróbka i zagospodarowanie osadów z miejskiej
oczyszczalni ścieków. IOŚ, Warszawa 1996.
4. S. Biedugnis: Optymalizacja gospodarki odpadami. PWN, Warszawa 1992.
Literatura uzupełniająca:
1. Synowiec, U. Rzeszot: Ocena oddziaływania na środowisko. Poradnik. IOŚ, Warszawa
1995.
2. S. Kozłowski: Gospodarka a środowisko przyrodnicze. PWN, Warszawa 1991.
Pozycja planu : E.2.4
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Informatyka chemiczna
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z zapisem konstrukcji podstawowych urządzeń przemysłu
chemicznego i spożywczego.
Treści kształcenia
Wykłady:
Podstawowe pojęcia biotechnologii. Fizjologia drobnoustrojów przemysłowych. Wpływ
parametrów fizyko-chemicznych na wzrost drobnoustrojów. Podstawowe przemiany
metaboliczne. Podział drobnoustrojów.. Wzrost nieograniczony i ograniczony.
Ćwiczenia:
Hodowla okresowa i ciągła. Pozyskiwanie szczepów. Doskonalenie cech produkcyjnych
szczepów.. Wybrane procesy biosyntezy i biotransformacji. Modelowanie matematyczne w
biotechnologii Rodzaje biokatalizatorów. Bioreaktory. Zastosowanie biotechnologii
w praktyce.
Literatura: Literatura podstawowa:
1. Chmiel: Biotechnologia. Podstawy mikrobiologiczne i biochemiczne. PWN, Warszawa
1994.
2. U.E. Viesturs, I.A. Szmite, A.W. Żilewicz: Biotechnologia. Substancje
biologicznie czynne, technologia, aparatura. WNT, Warszawa 1992.
3. U.E. Viesturs, A.M. Kuzniecow, W.W. Sawienkow: Bioreaktory. Zasady
obliczeń i doboru. WNT, Warszawa 1990.
4. S. Aiba, A.E. Humphrey, N.F. Millis: Inżynieria biochemiczna. WNT, Warszawa 1977.
Literatura uzupełniająca:
1. S. Russel: Biotechnologia. PWN, Warszawa 1990.
Pozycja planu : E.2.5
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Recykling polimerów
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 1 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie się z podstawowymi właściwościami syntetycznych związków
wielkocząsteczkowych..
Treści kształcenia
Wykłady:
Chemiczna i fizykochemiczna budowa syntetycznych związków wielkocząsteczkowych i
podstawowe metody ich przetwórstwa.. Ekobilans i negatywne skutki stosowania tworzyw
polimerowych.. Zjawisko biodegradacji.. Reakcje chemiczne polimerów. Sposoby
powtórnego wykorzystania tworzyw polimerowych. Recykling surowcowy i materiałowy.
Wpływ mikroorganizmów żywych na niektóre trudne do degradacji polimery syntetyczne,
metody badań skutków biodegradacji.
Ćwiczenia:
Stabilność cieplna PVC. Badanie twardości i relaksacji polimerów metodą wciskania kulki.
Identyfikacja polimerów. Rozdział mieszaniny polimerów i oznaczanie ich gęstości. (z
geometrii). Badania cech wytrzymałościowych polimerów podczas rozciągania. Wytłaczanie
tworzyw polimerowych - ćwiczenie pokazowe. Mielenie tworzyw polimerowych -
ćwiczenie pokazowe.
Literatura: Literatura podstawowa:
1. J.W. Nicholson: Chemia polimerów. WNT, Warszawa 1996.
2. Praca zbiorowa: Metody badań i ocena właściwości tworzyw sztucznych. WNT,
Warszawa 2000, wyd. II.
3. Praca zbiorowa: Mała encyklopedia polimerów. WNT, Warszawa 1976.
4. W. Szlezyngier: Tworzywa sztuczne. Tom 2. OWPR, Rzeszów 1996.
5. Sęk D., Włochowicz A., Chemia polimerów i polimery biodegradowalne. WPŁ Bielsko-
Biała l996.
Literatura uzupełniająca: 1. Praca zbiorowa pod redakcją Błędzki A.K., Recykling materiałów polimerowych. WNT
Warszawa 1997
2. Saechtling H., Tworzywa sztuczne - poradnik. WNT Warszawa 2000
Pozycja planu : E.2.6
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Rekultywacja terenów zdegradowanych
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 2 2 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje:
Poznanie metod, oceny i przeciwdziałania degradacji gleb i gruntów.
Treści kształcenia:
Wykłady:
Źródła skażeń i degradacji gleb oraz gruntów. Metody oceny poziomu zanieczyszczeń.
Stosowane techniki analityczne w ocenie poziomu degradacji gleb i gruntów. Zasady
kompleksowej oceny poziomu skażeń. Współczesne kierunki w technologii rekultywacji gleb.
Wykorzystanie zhumifikowanych osadów w technologiach rekultywacji.
Ćwiczenia:
Podstawy technologii rekultywacji terenów zdegradowanych. Rekultywacja składowisk
odpadów komunalnych i przemysłowych. Rekultywacja gruntów zanieczyszczonych
produktami naftowymi. Przykłady technologii szczegółowych.
Literatura:
Literatura podstawowa:
1. J. Siuta: Gleba - diagnozowanie stanu zagrożenia. IOŚ, Warszawa 1995.
2. A.Synowiec, U. Rzeszot: Ocena oddziaływania na środowisko. Poradnik. IOŚ, Warszawa
1995.
3. S. Kozłowski: Gospodarka a środowisko przyrodnicze. PWN, Warszawa 1991.
4. R. Staszewski: Kontrola chemicznych zanieczyszczeń środowiska. Skrypt PG, Gdańsk
1990.
Literatura uzupełniająca:
1. Chmiel: Biotechnologia. WNT, Warszawa 1991.
2. M. Adamek, R. Koślarz, W. Zieliński: Wskazówki metodyczne wykonywania rekultywacji
gruntów. IOŚ, Warszawa 1995.
Pozycja planu : E.2.7
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Aparatura ochrony środowiska
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 2 1 3
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Poznanie budowy, działania i obsługi typowych urządzeń stosowanych w ochronie
środowiska i w dziedzinach pokrewnych.
Treści kształcenia:
Wykłady:
Urządzenia do transportu cieczy, gazów i ciał stałych. Zbiorniki magazynowe. Urządzenia
dozujące, rozdrabniające i przesiewające. Mieszadła i mieszalniki. Aparatura do rozdzielania
mieszanin niejednorodnych . Granulatory niskociśnieniowe i ciśnieniowe.
Ćwiczenia:
Aparaty do wymiany ciepła. Wyparki, zatężanie roztworów Krystalizatory. Aparaty do
destylacji i rektyfikacji. Absorbery, adsorbery i ekstraktory. Suszarki, obliczenia czasu suszenia,
bilans materiałowy i cieplny
Literatura:
Literatura podstawowa:
1. H. Błasiński, B. Młodziński: Aparatura przemysłu chemicznego. WNT, Warszawa 1985
2. J. Pikoń: Aparatura chemiczna. PWN, Warszawa 1978.
3. H. Błasiński, E. Rzyski: Aparatura przemysłu spożywczego. Politechnika Łódzka, Łódź
1979.
4. R. Koch: Atlas aparatury chemicznej. PWN, Warszawa 1972.
5. J. Pikoń: Podstawy konstrukcji aparatury chemicznej. PWN, Warszawa 1979.
Literatura uzupełniająca:
2. J. Krukowski, S. Niewiadomski, S. Żurakowski: Maszynoznawstwo chemiczne PWN,
Warszawa 1980.
3. R. Koch, A. Noworyta: Procesy mechaniczne w inżynierii chemicznej. WNT, Warszawa
1992.
3. J. Kuropka: Oczyszczanie gazów odlotowych z zanieczyszczeń gazowych.Wrocław 1991.
Pozycja planu : E.2.8
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Procesy biotechnologiczne w ochronie środowiska
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z podstawami biotechnologii, które są niezbędne do poznania
i zrozumienia zjawisk zachodzących na poziomie molekularnym i komórkowym
w biologicznych procesach ochrony środowiska.
Treści kształcenia:
Wykłady:
Biotechnologiczne metody oczyszczania ścieków, odpadów stałych i gazowych.
Biodegradacja zanieczyszczeń zawartych w glebie. Biotransformacja związków mineralnych.
Mikrobiologiczne ługowanie minerałów. Mikrobiologiczne zatężanie metali. Biologiczne
źródła energii. Biotechnologia w rolnictwie.
Literatura:
Literatura podstawowa:
1. J. Paluch: Podstawy mikrobiologii przemysłowej. WNT, Warszawa 1972.
2. U.E. Viesturs, I.A. Szmite, A.W.Żilewicz: Biotechnologia. Substancje biologicznie
czynne, technologia, aparatura. WNT, Warszawa 1994.
3. A.Chmiel: Biotechnologia. PWN, Warszawa 1994.
4. K.W. Szewczyk: Technologia biochemiczna. Wyd. Politechniki Warszawskiej, Warszawa
1997.
Literatura uzupełniająca:
1. G. Buraczewski: Biotechnologia. PWN, Warszawa 1990.
2. S. Russel: Biotechnologia. PWN, Warszawa 1990
Pozycja planu : E.2.9
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Katalityczne zwalczanie zanieczyszczeń
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VI 3 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie studentów z definicją i pojęciem katalizy oraz zastosowaniem katalizy do
ochrony środowiska naturalnego
Treści kształcenia:
Wykłady:
Ważniejsze definicje w katalizie, pojęcia aktywności i selektywności. Rodzaje katalizy i jej
charakterystyka, typy katalizatorów i zasady ich działania, kinetyka reakcji katalitycznych
i energia aktywacji. Budowa i własności katalizatorów metal/nośnik. Fizykochemiczne
metody pomiaru dyspersji i powierzchni właściwej katalizatorów heterogenicznych.
Ważniejsze grupy reakcji katalitycznych w przemyśle i ochronie środowiska. Budowa
i zasada działania trójfunkcyjnego katalizatora do unieszkodliwiania spalin samochodowych.
Katalizatory do usuwania siarki z paliw oraz niektórych substancji szkodliwych ze
środowiska naturalnego (woda , powietrze). Dezaktywacja i regeneracja katalizatorów
Literatura:
Literatura podstawowa:
1. B. Grzybowska-Świerkosz; Elementy katalizy heterogenicznej. PWN, Warszawa 1993;
2. G.C. Bond; Kataliza heterogeniczna – podstawy i zastosowania. PWN, Warszawa 1979;
Literatura uzupełniająca:
1. J.M. Thomas, R.M. Lambert; Charakterisation of catalysts. J. Wile& Sons, Christer-
New York-Brisbane-Toronto 1980;
2. C.N. Sarrerfield; Heterogeneous catalysis in practice. Mc. Graw-Hill Co., New York
1980;
3. B.C. Gattes: Catalytic chemistry. J. Wiley & Sons Inc., New Yorf-Chichester- Brisbane-
Toronto-Singapore 1992;
4. B.E. Leach; Applied Industrial Catalysis. Academic Press, New York 1984;
5. Yournal of Catalysis, czasopismo-miesięcznik od 1962, Academic Press New York;
6. Applied Catalysis, czasopismo-dwutygodnik, od 1981, Elsevier
Pozycja planu : E.2.10
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Zanieczyszczenia, ich rozprzestrzenianie i kumulacja
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 2 1 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zapoznanie z metodami obliczania rozprzestrzeniania się zanieczyszczeń gazowych
i pyłowych w atmosferze
Treści kształcenia:
Wykłady:
Wpływ zjawisk meteorologicznych i warunków topograficznych na rozprzestrzenianie się
zanieczyszczeń w powietrzu atmosferycznym.. Liniowe i powierzchniowe źródła emisji.
Równowaga. Typy równowagi w atmosferze. Pionowy profil wiatru. Róża wiatrów. Wpływ
warunków topograficznych i pokrycia terenu na kształtowanie się elementów
meteorologicznych. emisji. Ruch smugi gazów wyrzuconych z komina.
Ćwiczenia:
Metody określania emisji zanieczyszczeń Metody obliczania stanu zanieczyszczeń powietrza dla
liniowych źródeł Rozwiązanie równania dyfuzji turbulencyjnej typu Pasquilla i Suttona. Modele
matematyczne.
Literatura:
Literatura podstawowa:
1 . M. Nowicki: Ochrona Atmosfery. Zeszyty problemowe Nr X/84-85.
2. J. Juda, St. Chróściel: Ochrona powietrza atmosferycznego. WNT, Warszawa 1974.
3. K. Olszewski: Wpływ zjawisk meteorologicznych i warunków topograficznych na
rozprzestrzenianie się zanieczyszczeń w atmosferze. Ośrodek Doskonalenia Kadr
Ochrony Środowiska, Debe 1979.
Pozycja planu : E.2.11
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Podstawy chemii bioorganicznej
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
V 2 1 4
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Nabycie wiedzy o budowie, własnościach i zachodzących w organizmie przemianach
związków biologicznie czynnych takich jak: aminokwasy, białka, kwasy nukleinowe,
węglowodany, tłuszcze, witaminy
Treści kształcenia:
Wykłady:
Budowa i chemiczne właściwości organicznych związków heterocyklicznych; kwasy
nukleinowe – ich budowa i synteza, struktura DNA i RNA, komplementarne parowanie zasad
w DNA; stereochemia, budowa i właściwości chemiczne aminokwasów; budowa i funkcje
biologiczne peptydów i białek; struktura, właściwości chemiczne i stereochemia sacharydów;
Podstawowe reakcje monosacharydów; budowa disacharydów i polisacharydów; lipidy:
budowa i występowanie glicerydów, fosfolipidów, sfingozydów; budowa i biosynteza
wybranych witamin; chemia organiczna szlaków metabolicznych; katabolizm tłuszczów,
węglowodanów, białek; przekształcanie pirogronianu w acetylo-CoA; cykl kwasu
cytrynowego.
Ćwiczenia:
Związki heterocykliczne- nazewnictwo, metody otrzymywania, mechanizmy reakcji, reakcje
substytucji elektrofilowej z udziałem pirolu, furanu i tiofenu, reaktywność i orientacja;
tłuszcze-nazewnictwo,hydroliza tłuszczów, estry kwasu fosforowego; klasyfikacja
węglowodanów, nazewnictwo pochodnych aldoz, wydłużanie i skracanie łańcucha
węglowego aldoz; aminokwasy- nazewnictwo, konfiguracja, metody otrzymywania i rekacje
aminokwasów, geometria wiązania peptydowego; mechanizm działania enzymu; kwasy
nukleinowe- nazewnictwo.
Literatura:
Literatura podstawowa:
1. P.Kafarski, B.Lejczak: Chemia bioorganiczna. PWN, Warszawa 1994
2. J. M. Berg, J. L. Tymoczko, L Stryer: Biochemia. PWN, Warszawa 2007
3. J. Mc Murry :Chemia organiczna. PWN, Warszawa 2007
1. J. Ciba: Poradnik analityka tom 2: Analiza instrumentalna, WNT 1991
Pozycja planu: E.2.12.1
Poziom studiów:
STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA
Forma studiów: STUDIA STACJONARNE Kierunek:
Specjalność:
OCHRONA ŚRODOWISKA
Ochrona środowiska przyrodniczego
Przedmiot: Skażenie surowców pochodzenia biologicznego
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Wymagania jakościowe, które dotyczą surowców pochodzenia biologicznego i ich
przetworów, a które dla ochrony zdrowia konsumenta musi określić ustawodawca, dotyczą
skażeń chemicznych i promieniotwórczych, skażeń środkami ochrony roślin, metalami
ciężkimi, przenawożenia; które w praktyce nie można usunąć przy pomocy procesów
przetwórczych. Wady jakościowe surowców i ich przetworów z uwzględnieniem stawianych
wymagań (FAO/WHO i wpływu na te cechy czynników środowiskowych będą
wykorzystywane w ostrej walce konkurencyjnej na światowym rynku żywnościowym.
Treści kształcenia
Wykłady:
Standardy jakości i normy żywności dotyczące stopnia skażenia żywności na tle ustaleń
międzynarodowych organizacji WHO/FAO oraz prawa i systemy kontroli żywności w UE.
zanieczyszczenia surowców pochodzenia roślinnego oraz ich przetworów związkami azotu
(azotany, azotyny). Kryteria tworzenia krajowych norm jakości wody do picia
i przemysłowej, na tle ustaleń Światowej Organizacji Zdrowia (WHO).
Ćwiczenia
Skażenie produktów i środowiska związkami promieniotwórczymi oraz metalami ciężkimi.
Zdolność przechowalnicza płodów rolnych intensywnie nawożonych azotem mineralnym,
przy jednoczesnym zastosowaniu środków ochrony roślin w okresie ich wegetacji. Wpływ
konserwantów i dodatków funkcjonalnych na wartość zdrowotną – surowców, odpadów
przemysłu rolno spożywczego i ich przetworów (akryloamidy, benzo/a/piren). Techniczno-
ekologiczne aspekty rozwoju opakowań
Literatura
Literatura podstawowa
3. Z. Kłos (praca zbiorowa) 1/2003. Qjakości.
4. A. Kurnatowska (praca zbiorowa) 1999. Ekologia. Wyd. Nauk. PWN Warszawa-Łódź
3. A. Lempke (praca zbiorowa) 1985. Towaroznawstwo-Produkty Spożywcze. PWE W-
wa
Literatura uzupełniająca
1. Rogozińska 1997. Przechowalnictwo i Towaroznawstwo Surowców Rolniczych.
Skrypt ATR Wyd.II
2. A. Rutkowski, S. Gwiazda, K. Dąbrowski 1996. Dodatki funkcjonalne do żywności.
Agro-Food Technology
Pozycja planu:E.2.12.2
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Przedmiot fakultatywny. Zabezpieczenia antykorozyjne obiektów
przemysłowych
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 2 2
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje
Zaznajomienie studentów z podstawami projektowania i wykonania kompleksowego
zabezpieczenia urządzenia, aparatury, instalacji, budowli, obiektu przemysłowego
i produkcyjnego przed niszczącym działaniem czynników korozyjnych
Treści kształcenia
Wykłady: Kryteria doboru i nakładania metalowych i organicznych powłok ochronnych. Procesy katodowe,
polaryzacja katodowa, procesy elektrokrystalizacji, struktura metali wydzielonych elektrolitycznie,
wydzielanie metali z roztworów soli prostych i kompleksowych. Podstawowe właściwości kąpieli galwanicznych. Technologie nakładania powłok cynkowych, miedzianych , chromowych, niklowych.
Nakładanie powłok metodą zanurzeniową. Skład materiału malarskiego i klasyfikacja. Przygotowanie
powierzchni metalu do malowania. Techniki nanoszenia materiału malarskiego. Uszkodzenia
eksploatacyjne i wady powłoki. Renowacja powłoki i rodzaje wyrobów lakierowych. Dobór rozpuszczalników i rozcieńczalników Podstawowe właściwości i funkcje pigmentów. Systemy
ochronne.
Ćwiczenia: Ćwiczenia z zakresu zabezpieczenia metali przed korozją Analiza i uzupełnianie kąpieli do
niklowania. Porównanie wgłębności kąpieli do cynkowania oraz miedziowania. Wyznaczanie
warunków prądowych procesu elektropolerowania miedzi. Wpływ parametrów procesu na wydajność prądową kąpieli do chromowania, miedziowania. Malowanie metodą fluidyzacyjną
z proszku PE. Zanurzeniowe fosforanowanie stali. Anaforetyczne malowanie stali. Określenie
efektywności ochrony czasowej. Badanie materiału malarskiego w stanie ciekłym. Malowanie metodą zanurzeniową. Badanie powłok organicznych w różnych środowiskach.
Literatura:
Literatura podstawowa: 1. H. Bala: Korozja materiałów-teoria i praktyka, Politechnika Częstochowska, 2002
2. B. Surowska: Wybrane zagadnienia z korozji i ochrony przed korozją, Politechnika Lubelska, 2002
3. Ochrona przed korozją – poradnik 4. Powłoki malarsko lakiernicze-poradnik
5. A. Kozłowski, J. Tymowski, T. Żak: Powłoki ochronne. Techniki wytwarzania, PWN W- wa 1978
6. J. Baszkiewicz, M. Kamiński: Korozja materiałów, Politechnika Warszawska, 2006 7. T. Hryniewicz: Technologia powierzchni i powłok, Politechnika Koszalińska, 2004
Literatura uzupełniająca:
1.T. Hryniewicz: Ćwiczenia laboratoryjne z technologii powierzchni i powłok, Politechnika Koszalińska, 2001
2.. Z. Zenowicz, K. Gauda: Powłoki organiczne w technice antykorozyjnej, Politechnika Lubelska,
2003
3. Poradnik galwanotechnika, Praca zbiorowa, WNT W-wa 2003
Pozycja planu:E.2.13
Rodzaj studiów: STUDIA PIERWSZEGO STOPNIA Forma studiów: STUDIA STACJONARNE
Kierunek: OCHRONA ŚRODOWISKA
Specjalność: Przemysłowe technologie w ochronie środowiska
Przedmiot: Żywność i jej zanieczyszczenia
Godziny zajęć według planu studiów
Semestr Wykłady
Ćwiczenia
audytoryjne
Ćwiczenia
laboratoryjne Seminaria
Ćwiczenia
projektowe
Zajęcia
terenowe
Liczba
punktów
(W) (Ć) (L) (S) (P) (T) ECTS
VII 1 3 1
Efekty kształcenia – umiejętności i kompetencje Zapoznanie z podstawami chemii żywności, tj. ze składem chemicznym i analizą żywności
oraz występujących w niej zanieczyszczeń.
Treści kształcenia:
Wykłady:
Definicja i zakres toksykologii żywności, trucizny-zatrucia, kryteria oceny higieniczno-
toksykologicznej związków chemicznych. Naturalne i dodawane do żywności związki
obojętne i szkodliwe w surowcach i produktach żywnościowych: inhibitory enzymów,
inaktywatory witamin, hamaglutyniny, glikozydy oraz substancje utrudniające wykorzystanie
składników mineralnych i białka. Zanieczyszczenia żywności. Zasady dobrej praktyki
rolniczej, przemysłowej, handlowej, gastronomicznej i kuchennej,
Ćwiczenia:
Klasyfikacja produktów żywnościowych, budowa i skład chemiczny żywności,
charakterystyka, struktura, właściwości fizykochemiczne podstawowych jej składników
(woda, składniki mineralne, sacharydy, lipidy, białka, witaminy, barwniki, substancje
zapachowe, dodatki do żywności). klasyfikacja, charakterystyka, występowanie,
dopuszczalne stężenia, właściwości fizykochemiczne (metale ciężkie, mikotoksyny,
pestycydy, związki chloroorganiczne, antybiotyki i in.). Metody stosowane do oznaczania
zawartości składników żywności: metody spektroskopowe, metody chromatograficzne i in. –
aparatura, podstawowe pojęcia, zakres stosowania, przykłady zastosowań.
Literatura:
Literatura podstawowa:
2. Nikonorow M.: Urbanek-Karłowska B. Toksykologia żywności. PZWL, Warszawa 1987;
3. Z.E. Sikorski:. Chema żywności, WNT, Warszawa 2002
4. Z.E. Sikorski (red.): Chemiczne i funkcjonalne właściwości składników żywności, WNT,
Warszawa 1996
5. M. Kryłowska-Kułas: Badanie jakości produktów spożywczych, PWE, warszawa 1993;
6. A. Cygański: Matody spektroskopowe w chemii analitycznej, WNT, warszawa 2002
Literatura uzupełniająca:
1. Z. Witkiewicz: Podstawy chromatografii, WNT, Warszawa 2000;