Program edukacji regionalnej w...
Transcript of Program edukacji regionalnej w...
„Pozostańcie wierni temu dziedzictwu! Uczyńcie je podstawą
swojego wychowania! (...). Przekażcie je następnym pokoleniom”!
Ojciec Święty Jan Paweł II
Program edukacji regionalnej w Małopolsce
„Nieprzemijające wartości”
Kuratorium Oświaty w Krakowie od dwóch lat realizuje Program w zakresie edukacji
regionalnej, którego działania skierowane są do przedszkoli, szkół i placówek województwa
małopolskiego. Mając na uwadze fakt, że podejmują one liczne, ciekawe inicjatywy
i wprowadzają młode pokolenie w świat nieprzemijających wartości poprzez edukację
regionalną, Kuratorium Oświaty prowadzi działania mające na celu: wzmocnienie roli
szkoły/placówki w przekazywaniu dorobku kulturowego regionu; umożliwienie im
prezentowania osobliwości własnego regionu oraz podejmowanych działań; upowszechnianie
różnorodnych form i metod realizacji treści z zakresu edukacji regionalnej.
Konferencje regionalne
W ramach realizowanego programu organizowane są konferencje dla dyrektorów
szkół, nauczycieli, uczniów, samorządów lokalnych, organizacji i stowarzyszeń działających
w środowisku lokalnym poświęcone zagadnieniom edukacji regionalnej. Przykładem są
Wojewódzkie Konferencje - „Bogactwo kulturowe regionu Małopolski w działaniach
edukacyjnych” (czerwiec 2012 r.), „Źródła kultury regionu Małopolski - Podtatrze” (marzec
2013 r.) zorganizowane przez Małopolskiego Kuratora Oświaty oraz Rektora Podhalańskiej
Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu, w których uczestniczyło prawie
500 osób, w tym nauczyciele, uczniowie, dyrektorzy szkół, przedstawiciele samorządów
lokalnych oraz parlamentarzyści. Podczas konferencji zaprezentowano dorobek artystyczny
szkół województwa małopolskiego oraz wykłady/prezentacje pracowników/naukowców
z Uniwersytetu Jagiellońskiego, Polskiego Towarzystwa Ludoznawczego Oddział
w Krakowie, Podhalańskiej Państwowej Wyższej Szkoły Zawodowej w Nowym Targu,
Muzeum Etnograficznego w Krakowie, Muzeum Tatrzańskiego w Zakopanem oraz
projektantów/instruktorów muzyki, tańca, śpiewu i strojów różnych regionów Małopolski.
Ponadto w Liceum Ogólnokształcącym w Suchej Beskidzkiej odbyła się konferencja
regionalna „Tożsamość kulturowa zbiorowości lokalnych” z udziałem pracowników
Babiogórskiego Parku Narodowego, w której uczestniczyło ok. 180 osób.
Współpraca z instytucjami
Małopolski Kurator Oświaty podejmuje współpracę z wieloma osobami, instytucjami,
stowarzyszeniami i związkami działającymi w środowisku lokalnym na rzecz dziedzictwa
kulturowego regionu. Działania w tym zakresie zapoczątkowało porozumienie zawarte
w 2011 r. z Podhalańską Państwową Wyższą Szkołą Zawodową w Nowym Targu, która
aktywnie włącza się w organizowanie konferencji i spotkań różnych grup odbiorców.
Zaprezentowane podczas konferencji wojewódzkich wykłady przez dr Annę Mlekodaj
krzepią i zachęcają uczestników do realizacji zadań z zakresu edukacji regionalnej.
Zapoczątkowana została również współpraca z Uniwersytetem Jagiellońskim, a dzięki
organizowanemu Konkursowi Wiedzy Etnologicznej przez Instytut Etnologii i Antropologii
Kulturowej UJ, uczniowie ze szkół ponadgimnazjalnych województwa małopolskiego mają
szanse otrzymania indeksów na kierunek etnologia poza rekrutacją. W chwili obecnej
uzgadniane są obszary współpracy z Instytutem Historii Uniwersytetu Pedagogicznego
w Krakowie, a wspólne działania zaktywizują młodzież szkolną oraz nauczycieli w tej
dziedzinie.
W czerwca 2013 r. odbyło się spotkanie Małopolskiego Kuratora Oświaty
z dyrektorami i kierownikami miejskich i gminnych ośrodków kultury, muzeów, miejskich
i gminnych bibliotek publicznych, parków narodowych oraz instytucji działających na rzecz
edukacji regionalnej i patriotycznej na terenie powiatu nowotarskiego i tatrzańskiego
w Nowym Targu, którego celem było zainicjowanie wzajemnej współpracy. Spotkanie
uświetnił wykład dr Anny Mlekodaj na temat wartości wynikających z edukacji regionalnej
oraz występ Regionalnego Zespołu Dziecięcego „Orawianie” im. Heródka z Lipnicy Wielkiej
na Orawie. Ponadto partnerami Małopolskiego Kuratora Oświaty, którzy wyrazili chęć
współpracy w zakresie przekazywania bogactwa nieprzemijających wartości Małopolski
przyszłym pokoleniom są między innymi: Związek Podhalan w Polsce, Muzeum Tatrzańskie
im. Dra Tytusa Chałubińskiego w Zakopanem, Tatrzański Park Narodowy, Babiogórski Park
Narodowy, Pieniński Park Narodowy, Stowarzyszenie Drogami Tischnera Instytut Myśli
Tischnera w Krakowie.
dr Stanisława Trebunia–Staszel – UJ w Krakowie
dr Anna Mlekodaj – PPWSZ w Nowym Targu
Edukacja regionalna w szkołach/placówkach – badanie ankietowe
W 2013 roku zostało przeprowadzone badanie ankietowe na temat sposobów i form
realizacji treści z zakresu edukacji regionalnej w celu zaplanowania działań przez
Małopolskiego Kuratora Oświaty na rzecz wspomagania pracy szkół i placówek w tym
zakresie. Jak wskazują wyniki badania, edukacja regionalna stanowi istotny obszar pracy
dydaktycznej i wychowawczej szkół/placówek i realizowana jest poprzez szeroki wachlarz
form umożliwiających dzieciom i młodzieży angażowanie się w różnorodne działania
i inicjatywy. Szkoły/placówki są organizatorami konkursów/przeglądów o tematyce
regionalnej, są inicjatorami działań promujących edukację regionalną w środowisku,
a w szczególności form krajoznawstwa i turystyki szlakami dziedzictwa kulturowego oraz
występów artystycznych i festynów. Ponadto podejmują one współpracę z instytucjami,
organizacjami, osobami wspierającymi ich pracę w obszarze edukacji regionalnej,
a najczęściej wskazywanym partnerem są gminne i miejskie ośrodki kultury. Nieliczne szkoły
nawiązują współpracę z wyższymi uczelniami. Najrzadziej podejmowaną formę działania
stanowią: zespoły folklorystyczne, nauka gry na instrumentach ludowych, wykorzystywanie
zasobów izb regionalnych i organizacja plenerów plastycznych. Raport jest dostępny na
stronie BIP.
Zakładka edukacja regionalna
Nauczyciele z małopolskich szkół aktywnie włączają się w tworzenie zakładki regionalnej
na stronie www.kuratorium.krakow.pl, w której opublikowano około 150 artykułów. Bogaty
materiał, zgromadzony w pięciu działach tematycznych, ukazuje dziedzictwo kulturowe
regionów Małopolski, stanowi materiał dydaktyczny dla nauczycieli i uczniów oraz jest formą
inspiracji do podejmowania różnorodnych działań w tym zakresie:
warto zobaczyć: ścieżki przyrodnicze w regionie, architektura, izby regionalne,
pomniki przyrody, ciekawostki krajoznawcze
warto wykorzystać w praktyce szkolnej: scenariusze wycieczek po regionie;
scenariusze szkolnych imprez regionalnych; scenariusze lekcji o regionie;
programy i projekty edukacyjne o tematyce regionalnej;
osoby związane z regionem: pisarze, poeci, twórcy ludowi, inni;
swego nie znacie: tradycje, obrzędy, zwyczaje kultywowane w szkołach; zespoły
regionalne; produkty regionalne;
konkursy o tematyce regionalnej o zasięgu gminnym, powiatowym, wojewódzkim
Wojewódzki Przegląd Młodych Recytatorów i Gawędziarzy im. Andrzeja Skupnia Florka –
Zespół Szkoły Podstawowej i Gimnazjum Nr 2 w Białym Dunajcu
Gminny Konkurs „Legendy Ziemi Bocheńskiej” Zespół Szkół Gminnych w Damienicach
Gminny Konkurs Wiedzy o Trzebini: „TRZEBINIA - MOJA MAŁA OJCZYZNA” – Szkoła
Podstawowa Nr 6 w Trzebini
Powiatowy Konkurs Plastyczny „Tradycje świąteczne i noworoczne. Hej, kolęda, kolęda!”
pod patronatem Starosty Oświęcimskiego – Młodzieżowy Dom Kultury w Oświęcimiu
Aniela Kasiniak
Starszy wizytator Kuratorium Oświaty w Krakowie
Delegatura w Nowym Targu