Prof. Dr. M. Engin Deniz [email protected]

Prof. Dr. M. Engin Deniz [email protected]

Necmettin Erbakan Üniversitesi Ahmet Keleşoğlu Eğitim Fakültesi Eğitim Bilimleri Bölümü

AEP Formatör Eğitimiİstanbul, 30 Kasım-06 Aralık 2012

Eğitim Öncesi Hazırlıklar

Katılımcıların Sosyal, Ekonomik ve Kişisel Özellikleri Katılımcıların İhtiyaç ve İlgileri Katılımcıların Öğrenme Biçimleri

Eğitim Katılımcılarını Tanıyalım



Bir eğitim uygulamasında katılımcı grubun tanınması Ana hatlarıyla şu üç sorunun cevaplarının bulunmasıyla sağlanır:

Katılımcıları eğitime yönelten ihtiyaç ve ilgileri nelerdir? Katılımcıların sosyal, ekonomik ve kişisel özellikleri

nelerdir? Katılımcıların öğrenme biçimleri nasıldır?


Katılımcılar hakkında bu bilgileri edinmek açısından en temel veriyi başvuru esnasında katılımcıların dolduracakları bilgi formları oluşturacaktır.Bu formlarda katılımcıların sosyal, ekonomik ve kişisel özellikleriyle birlikte eğitime katılmanedenleri hakkında bilgiler yer almaktadır.


Katılımcı grubu oluşturan bireylerin yaş, cinsiyet, medeni durum, evlilik süresi, çocuk sayısı, eğitim düzeyi, gelir düzeyi, meslek vb. konulardaki durumları özellikle dikkate alınmalıdır.


Örneğin “çoğunluğu alt gelir gruplarından gelen, düşük eğitim düzeyine sahip evli ve çocuklu ev hanımlarından oluşan bir grup” şeklinde genel bir grup resmi oluşturulabilir.

Katılımcıların kişilik özelliklerinin belirlenmesi de önemlidir. Kişilik özellikleri ile ilgili bazı sıfatlar şunlardır:


Çok uygun

Oldukça uygun

Biraz uygun

Ne uygun, ne uygun değil

Biraz uygun

Oldukça uygun

Çok uygun

1 Sakin ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Sinirli

2 Yalnızlığı tercih eden ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Sosyal (topluluğu seven)

3 Sanata ilgisiz ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Sanata ilgili

4 Kindar ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Affedici

5 Düzensiz ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Düzenli

6 Sabırlı ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Sabırsız

7 Silik ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Atak

8 Hayal gücü zayıf ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Hayal gücü kuvvetli

9 (Başkalarına) kayıtsız ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Yardımsever

10 Sorumsuz ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Sorumluluk sahibi

11 Rahat ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Tedirgin

12 Uyuşuk, eliağır ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Canlı

13 Dargörüşlü ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Geniş görüşlü

14 Rekabetçi ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ İşbirliği yapan

15 Hırslı değil ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Hırslı

16 Tutarlı ○ ○ ○ ○ ○ ○ ○ Tutarsız

Bu aşamada sıfatlarla kişilik tanıma etkinliği uygulanabilir.


Katılımcıların ilgi ve ihtiyaçlarının belirlenmesi,

yapacağımız hazırlıklar açısından önemlidir.

Katılımcıların öğrenme içeriğine motive olmaları ve

öğrenme sürecine dâhil olmaları için neler

öğreneceklerini ve öğrendiklerinin onlara neler

katacağını bilmeleri gerekir.


Katılımcıların motivasyonunu artırmanın önemli bir şartı

katılımcıların ilgilerini ve ihtiyaçlarını anlamaktır. Çünkü

motivasyon ihtiyaçlardan doğar. Katılımcı Bilgi

Formundaki “Eğitime Katılma Nedenleri” bölümü

incelenerek grubun ilgi ve ihtiyaçları konusunda fikir

edinilebilir. Ayrıca eğitim başvurusunda bulunan

katılımcılardan bir kısmı ile yüz yüze görüşülerek ilgi ve

ihtiyaçları konusunda bilgi almak yoluna gidilebilir.


Katılımcıların Öğrenme Biçimlerinin tanıma; Öğrenme, bilgilerin çeşitli kanallardan alımlanmasıyla

başlamaktadır. Daha sonra bu bilgiler işlenerek

depolanmaktadır. Nitekim bireyler öğrenmede etkin olan algı kanallarına

göre görsel, işitsel ve dokunsal öğrenenler olarak tasnif

edilebilmektedir.



Görsel öğrenenler; İşitsel öğrenenler; Dokunsal öğrenenler;

• yazı, şekil ve grafikler aracılığıyla • eğiticiyi dinleyerek, • renkli şekil ve grafikler aracılığıyla

konu hakkında konuşarak,

• tekrar tekrar okumakla, • ders esnasında sorular • bizzat uygulamalara katılarak,

• dinledikleri ile ilgili notlaralarak,

sorarak, • okuduklarının altını çizerek,

• dinledikleri üzerinde • aldıkları notları tekrar yazarak

• okuduklarının özetini çıka- düşünerek ve ve

rarak ve • kendi kendilerine konuşarak, • rahat hissedecekleri bir ortamda bulunarak

• gördüklerini zihninde bir

şemaya dökerek daha iyi öğrenirler. daha iyi öğrenirler.

daha iyi öğrenirler.


Beynin yarımkürelerinin etkinliği ile bağlantılı olarak geliştirilen teoriye göre öğrenenler iki grupta değerlendirilebilir: öğrenmede sol beyin yarımküresi daha etkin olanlar ve öğrenmede sağ beyin yarımküresi daha etkin olanlar.


Sol Beyin Yarımküre Etkin (Analitik Öğrenenler) Sağ Beyin Yarımküre Etkin

(Global Öğrenenler)

Analitik ve sistematik düşünürler.

Ayrıntıları önemserler.

Aynı anda tek bir işe odaklanırlar.

Dağınık ve yaratıcı şekilde

Düşünürler.

Bütünü önemserler.

Aynı anda birkaç işle ilgilenirler.

Katılımcıların özelliklerini tanıma etkinliği Katılımcı bilgi formunun doldurulması; Bu kişi hakkında neler söyleyebiliriz? Bir tanımlama yapabilir miyiz?


Müfredat ve Materyallerin Gözden Geçirilmesi Materyallerin Hazırlanması

Müfredat ve Materyallerin Gözden Geçirilerek Hazırlanması



Aile Eğitim Programı; yurt çapında uygulanan bir ihtiyaç analizi çalışmasının

ardından, geniş bir uzman ve eğitici grubun görüşleri ile bilimsel literatür

dikkate alınarak hazırlanmıştır. Müfredatın tüm ülkeyi temsil etme

çabasında olması, bazen yerel sorun ve ihtiyaçların göz ardı

edilmesi sonucunu doğurmuş olabilir.


Uygulayıcı kurumlar programın uygulanması öncesinde oluşturacakları komisyonlarla herbir alan ve modül müfredatının katılımcı kitlenin ihtiyaçlarına ne ölçüde uygun olduğunu tartışmalıdır.

Ayrıca eğer bir alanda birden fazla sayıda eğitici varsa aynı alandaki eğiticiler karşılıklı müzakerelerle uygulamaların ihtiyaca dönük olması konusunda bilgi ve deneyimlerini mutlaka paylaşmalıdırlar.


AEP uygulaması sırasında katılımcılara her bir modül için hazırlanan kitaplar verilecektir. Ayrıca çeşitli üniteler bazında hazırlanmış bilgi ve çalışma yapraklarıyla da eğitim sunumları desteklenecektir. Eğiticiler de kendilerine sunulan materyaller arasında örnek powerpoint sunuları bulacaklardır. Tüm bu materyaller, ele alınan konuların somutlaştırılması amacıyla çok sayıda örnekler içermektedir. Yerel uygulamalarda bu örneklerin eğitim grubuna uygunluğu dil ve içerik açısından denetlenmelidir.


Eğiticiler bu örneklerin zenginleştirilmesi ve katılımcıların kültürüne uygun hâle getirilmesi için zaman ayırmalı ve hazırlık yapmalıdırlar. Bu düzenlemeleri basılı materyaller üzerinde uygulamak imkânı olmadığı için uygun görülen içerikler not alınarak yeri geldiğinde katılımcılara aktarılabilir. Ayrıca eğitim sonunda hazırlanacak bir raporla Aile ve Toplum Hizmetleri Genel Müdürlüğü ekibini de bilgilendirerek AEP’in güncellenmesine katkıda bulunulabilir.

Eğitim Ortamı Oturma Düzeni Oturakların Türü Oturakların Yönü Oturma Şekli

Ev Sahibi Olarak Görevlerimiz: Eğitim Ortamının Hazırlanması


Katılımcılar ortama geldiklerinde ortamın kendileri için hazırlanmış olduğunu fark etmelidirler. Bunun için eğitici; Katılımcıların gelmeye başlamasından en az 20 dakika

önce eğitim ortamında bulunmalı, Eğitim ortamında sorun oluşturabilecek herhangi bir

durumun bulunup bulunmadığını kontrol etmeli (örneğin kış mevsiminde ısınma sisteminin çalışır vaziyette olmasını kontrol etmek vb.),

Bir sorun varsa gerekli tedbirleri almalı ya da aldırmalıdır.



Isı: İdeal bir eğitim ortamı için 19,4-22,8 C'lik bir ısı öğrenmeyi kolaylaştırıcı etki yapmaktadır.

Eğitim ortamının ısısı mevsim ve zamana uygun olarak yapılmalıdır. Çünkü duruma uygun olmayan ısı fiziksel rahatsızlıklara, ilginin azalmasına, zihnin gevşemesine, özellikle düşük ısı çabaları ısınmaya yöneltmekte, zihnin etkinliklere odaklaşmasını güçleştirmektedir.


Işık:Işık, bireyler üzerinde hem fizyolojik hem de psikolojiketki yapabilen önemli bir fiziksel ortam değişkenidir.Işığın az ya da çok gelmesi, öğrenmeyi olumsuz etkilemekte, bireyin enerjisini azaltmakta, göz problemlerine neden olmakta, hızlı bir şekilde odaklanmayı engellemekte ve çalışma şevkini en az düzeye indirmektedir. İdeal bir sınıf ortamındabulunması gereken ışığın şiddeti, ortalama 250-500 lüks olarak kabul edilmektedir.

Diğer taraftan pencerelerden gelecek güneş ışığı da bireyleri olumsuz etkilememesine dikkat edilmelidir.


Ses (Gürültü):İdeal bir eğitim ortamı için önerilen gürültü düzeyi yaklaşık 30dB civarındadır. Ortamdaki gürültüyü kontrol edebilmek;

İlk olarak, "gürültü yapılmamasını“ bir kural haline dönüştürebilir,

İşitme kaybı bulunan katılımcılar, daha yakın yerlere oturtabilir,

Katılımcılar arasındaki mesafeyi azaltacak şekilde sandalye, masa ve diğer mobilyaları yeniden düzenlenebilir,


Pencere ve kapıları ders esnasında kapalı tutabilir, Bireysel gürültüleri azaltmak için ses çıkarmayan

ayakkabılar giyebilir ve katılımcıların giymelerini teşvik edebilir,

Sandalye ve masa ayaklarına sesi engelleyen peçler yerleştirebilir,

Temizliği sağlanabilecekse, yerlere hali döşettirebilir, Sınıfın oturma düzenini daraltabilir, Ses düzeni için mikrofon ve kulaklık gibi cihazlar temin

edebilir.


Tartışma:Oturma şeklinin katılımcılar üzerindeki etkileri; farklı oturma düzenlerinin avantaj ve dezavantajları nelerdir?


Oturma Düzeni:Katılımcılar arasında, katılımcıların kişisel sınırlarını koruyabilmelerine olanak sağlayacak mesafelerin bulunması katılımcıların kendilerini güvende hissetmelerine katkıda bulunur. Bu açıdan örneğin katılımcılar birbirlerini tanımıyorlarsa ilk derslerde “U” oturma düzeni yerine geleneksel sınıf düzeni kullanılabilir.


Oturakların Türü:Oturaklar kolayca yerleri değiştirilebilir nitelikte olmalıdır.

Oturakların Yönü:Oturaklar, güneş ışınlarının katılımcıların yüzüne doğrudan gelmeyeceği bir şekilde konumlandırılmalıdır.


Oturma ŞekliYapılacak çalışmanın türüne göre çok sayıda oturma biçimi alternatifi oluşturulabilir. Dolayısıyla ihtiyaca göre tercih yapılmalıdır.

Katılımcılara saygımızdan… İşimize saygımızdan… Birikimimizi re-organize etmek için… Öngörülemeyen durumlara hazırlıklı olmak için…

Sunum Öncesinde Niçin Hazırlanırız?



Katılımınız için teşekkürler!

Prof. Dr. M. Engin Deniz [email protected]

Documents

Transcript of Prof. Dr. M. Engin Deniz [email protected]