Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger...
Transcript of Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger...
![Page 1: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/1.jpg)
Genetisch onderzoek anno 2018
1
Prof Dr Geert Mortier
Centrum Medische Genetica [email protected]
www.genetica-antwerpen.be
![Page 2: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/2.jpg)
• waarom genetisch onderzoek verrichten?
• frequente indicaties voor genetisch onderzoek?
• welke genetische onderzoeken zijn mogelijk?
• hoe een genetisch onderzoek aanvragen?
Genetisch onderzoek
2
![Page 3: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/3.jpg)
Waarom genetisch onderzoek verrichten ?
• om een diagnose te bevestigen
• wanneer het kennen van het genetisch defect
belangrijk is voor aanpak en behandeling
• om genetisch advies te kunnen verlenen
(herhalingsrisico’s)
• om prenataal onderzoek te kunnen aanbieden
3
![Page 4: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/4.jpg)
4
• onverklaarde cognitieve problemen bij het kind
• verschillende aangeboren afwijkingen
• voorkomen van kanker in de familie
• neurologische aandoeningen (dementie….)
• doormaken van meerdere miskramen
• onvruchtbaarheid; niet doormaken van de puberteit
• zelfde aandoening bij verschillende familieleden
• vermoeden van zeldzame aandoening
• echografische afwijkingen tijdens de zwangerschap
• bloedverwantschap
Frequente indicaties voor genetisch onderzoek ?
![Page 5: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/5.jpg)
Diagnostisch onderzoek
= stellen van een diagnose
Down syndroom5
![Page 6: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/6.jpg)
Dragerschapsonderzoek
= nakijken of een gezond individu drager is voor een
genetische aandoening
mucoviscidose
6
- gericht dragerschapsonderzoek (“cascade carrier testing”):
= voor bepaalde aandoening reeds gekend in familie
- dragerschapsscreening (“carrier screening”):
= geen familiale antecedenten; geen verhoogd risico
![Page 7: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/7.jpg)
Predictief of presymptomatisch onderzoek
= nakijken of een gezond individu risico loopt om later
een genetische aandoening te krijgen
Ziekte van HuntingtonFamiliaal borstkanker
7
![Page 8: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/8.jpg)
Prenataal onderzoek
= opsporen van een genetische aandoening bij het ongeboren kind
vlokkentest op 11 weken
vruchtwaterpunctie op 15 weken
8
![Page 9: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/9.jpg)
Preïmplantatie genetische diagnostiek
= opsporen van een genetische aandoening bij het embryo voor
implantatie
9
![Page 10: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/10.jpg)
Niet-invasieve prenatale test (NIPT)
10NIPT in genetische centra is uitgebreider dan in meeste labo’s klinische biologie:
genoomwijde NIPT versus “targeted” NIPT
![Page 11: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/11.jpg)
Vooruitgang in de onderzoeksmethoden voor analyse van de chromosomen
11karyotype FISH
array
![Page 12: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/12.jpg)
Sequenering van het DNA (Sanger methode)
12
![Page 13: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/13.jpg)
Karyotyping Sangersequencin
g
Array
Van eerste naar tweede generatie sequenering
FISH Next generation sequencing
(NGS)
3 miljard $
1000 $
2010-
13
![Page 14: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/14.jpg)
Voornaamste toepassingen van NGS
14
WES: “whole exome sequencing” – exoom sequenering
Exoom: - alle genen
- slechts 2-3% van het genoom
- 80 % van mutaties voor zeldzame ziekten
![Page 15: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/15.jpg)
15
Voornaamste toepassingen van NGS
Genpanels:
verzameling van genen voor één welbepaalde aandoening
of groep van aandoeningen
![Page 16: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/16.jpg)
Hoe een genetisch onderzoek aanvragen?
16
www.genetica-antwerpen.be
![Page 17: Prof Dr Geert Mortier Centrum Medische Genetica Antwerpen · Sequenering van het DNA (Sanger methode) 12. Karyotyping Sanger sequencin g Array Van eerste naar tweede generatie sequenering](https://reader030.fdocument.pub/reader030/viewer/2022040122/5d565ccd88c99333638b8d05/html5/thumbnails/17.jpg)
DANK VOOR UW AANDACHT
17