Prof. Dr. Arif mrnDokuz Eyll niversitesi Tp Fak.Gs Hast. AD

Meslek le likili Akcier Hastalklaracimrin@deu.edu.tr

Snflama

Etmenlere bal hast.:

KimyasalFizikselBiyolojikHedef organ hast.:

Solunum sist.DermatozlarKas iskelet sist.Mesleksel kanserlerDier hast.

Snflama

nhale ajanlara kiisel yant etkileyebilen faktrlerPrimer-Etkenin zellikleri ( fiziksel zellikler)-Kiisel faktrler (immun defekt, genetik yatknlk)

Sekonder-Sigara-Solunumsal enfeksiyonlarSolunabilir olmaKimyasal / fiziksel zellikler

Genetik yatknlk

mmun yantta deimeDokuya artm penetrasyonSinerjik etki

Pala K, 2005

Pala K, 2005

Avrupa Birlii, 2002 0.3-0.5 %Trkiye,2002 kadn 3 erkek 598Olmas Gereken ~24,000 Meslek HastalklarSSK, 2002

NHALASYON HASARIKlorHCLAmonyakNoxFosgen...

Hasar alan inhale edilen etkenin fiziksel ve kimyasal zelliklerine baldr.

Sudaki znrlkKonsantrasyonMaruziyet sresiDakika ventilasyonu

Yksek znrlk( Amonyak)

-Solunum yolu mukozas ve konjunktival mukz salgda hzla znr-Hzl irritan etkiDk znrlk (NOx)-Mkz salgda yava znme-Fark edilmeme-Alveoler dzeye ulaan toksik etki

nhalasyon Atei

nhalasyon AteiMaruziyetten 4-6 saat sonra Grip benzeri tablo Ate, ksrk, halsizlik, yaygn arlarYoun Organik / norganik Madde nhalasyonuNonspesifik sistemik enflamatuar etki

Komplike Silikozis

Silikotik Nodlift krlan kuartz partiklleri, makrofajlar ve fibroblastlar evreleyen konsantrik kollagen tabakalarndan oluur.

Silikozis Fizik BakFizik bulgular akcier yapsnda ileri dzeyde bozulma olana dek genellikle normaldirKlinik bulgular doku harabiyeti ile ilikili KOAH ve Tbc ETKLNefes DarlBitkinlik ksrk, balgam

SilikozisTan Kuartz maruziyeti yks Radyolojik bulgular

Ayrc tan yaplmaldr-TB-Sarkoidoz-Bron Ca-..

Korunma ve TedaviToza maruziyet nlenmelidirTan konduu anda maruziyet sonlandrlmaldr. -Hastaln progresyon olasl azalrMaruziyetin srmesi progresyona yol aar

Tberkloz ve KOAH ynnden izlenmelidir -Sigara kullanm kesinlikle yasaklanmaldr -PPD (+) olgular -Silikotik lezyonlarda hzl deiim

Silikoziste Meslek rnekleri

Kmr iisi pnmokonyozu

Kmr isi Pnmokonyozukmr tozukarbon, silikatlar, kuartz ve dier minerallerin kompleks bir karmdr

Kmr Makl Respiratuar broniol dzeyinde, kmr ykl makrofajlarn birikimi Peribronioler interstisyuma yaylan retiklin birikimi Fokal amfizem alanlar

Tan ve Klinik zelliklerSilikozis ile benzer

Dispne, Bilateral ince raller

Plevral plak

Plevral Plak

Plevral sv

Asbestozis, AdenoCa, Plevral Plak

Malin Mezotelyoma

ASBEST (Silikat minerali)

Asbest trleri Serpantin grubu ESNEK ve ER LFKrizotil (beyaz asbest)Amfibol grubuDZ LFKrokidolit(mavi asbest)Tremolit (beyaz amfibol)Aktinolit

Krizotil asbest ticari yaklam1, 2, 3. grup -en uzun (tekstil asbest)4. grup -asbestli imento borusu5. grup -asbestli imento levhas6. grup -asbestli imento7.grup -balata

Asbestoz olarak ifade edilen mineraller doal olarak oluan, fleksibl, fibrz hidroz silikatlar ailesindendir. Yer kabuunda yaygn olarak bulunur. uzun ve kvrk (SERPENTNE) chrisotile, ticari olarak kullanlan asbestozun ounu oluturur. Isya direnli, esnek ve kolay eirilme zelliinden dolay tercih edilir.dz ve ok eklinde (AMPHBOLE) crocidolite, amosite,anthophyllite, tremolite ve actinolite. Bu lifler daha rijittir.

Balata Fabrikas- Hammadde Deposu

Ypranmaya direnli

Direkt toksik etkindirekt toksik etki

Kronik inflamasyon

Asbest ve dier fibrz minerallerLatent peryod 10-15 yl

Sinsi balangMaruziyet younluu nemliSpontan progresyon olabilir

Plevral plaklar premalin deilFibrozis zemininde malin geliim

Sigara malin geliim riskini arttrr

Akut

Subakut

Kronik

HPERSENSTVTE PNMONSEkstrensek Allerjik Alveolitis

Patel AM. Hypersensitivity pneumonitis. J Allergy Clin Immunol 2001; 108: 661-70

PatogenezTam belirli deilCD4+ Th1 lenfosit plazma h antikor (zellikle IgG)

CD8+ sitotoksik lenfosit proliferasyonu ile karakterlidir. Temel sorun neden maruz kalan olgularn yaklak %1 inde hastaln gelitiidir.Maruz kalp ta antikor yant veren kiilerde T8 lerin de katld sitotoksik gecikmi hipersensitivitenin gelimi olmas gereklidir.

Klinik tabloAkut Ani balayan ate,titreme,bitkinlik,ksrk,dispne,gste ikinlik,ba arsSemptomlar 4-6 saatte balar, 12 saat ile gnler ierisinde dzelirSubakutGiderek artan bitkinlik,ksrk,dispne, itahszlk,kilo kaybAtak geiren olgularda bulgular saptanrKronikSinsi balangl bitkinlik,ksrk,dispne, ve kilo kaybAkut atak yks vermeyebilirMaruziyetin nlenmesi ile ksmi dzelme salanabilir

Tan

TedaviMaruziyetin nlenmesiSistemik kortikosteroid

Latent peryod olan meslek astmOLGU 10 yldr alyorum, bir eyim yoktu 1 yldr ksrk, hrlt oluyor Yaknmalarm boya atldnda hemen oluyor Akam eve gittikten 4-5 saat sonra ..Erken Reaksiyon

Nedensellik daima net deildir !24 ya, Tp DoktoruAkam saat 23.00 civarnda hrltm oluyor ve ksryorumF.M: Olaan33 ya, Ticaret5 yldr ar astmYksek doz KS e ramen kontrol altna alnamyorGe ReaksiyonKomplike Durum

Seri PEF lm

Burge P. Thorax. 1979; 34: 308-16Chan-Yeung M. Chest. 1995; 108: 1084-1117

PEF zlem rnekleriGrsel Deerlendirme

Nonspesifik Bronial ReaktivitePEF ve NSBR deiimi uyumlu ise meslek astm tans yksek olaslktr

Cartier A. J Allergy Clin Immunol. 1984; 74: 261-269

Astma yol aan etkenin tanmlanmasAllerjik deri testiSpesifik bron provokasyon testi

SIC- Komplike Bir lemdirDaha nce bilinmeyen bir etken iseTansal ilemlerden nce iyerinden ayrldysayerine yeniden dnmeyecekse

Mesleki etkenin, rritan dzeylerin altnda, dk ancak artan konsantrasyonlarda, kontroll olarak inhale edilmesi

TakipMaruziyetin nlenmesiEtkenden uzaklamaYer deiikliiKoruyucu nlemlerEtkin tedavi

PrognozErken uzaklamaEtkin tedavi

rritant-induced asthma (RADS)Olgu67 yanda TEK emeklisi

15 yl nce yangna mdahale etmitik. Youn dumana maruz kaldm. Gzm hastanede atm. Daha sonra hep..

Astm benzeri sendromOrganik toz inhalasyonu

ten uzaklanca ya da tatilden sonraki ilk i gn, ie baladktan 3-4 saat sonra, ile ilikili chest tightness(=gste ikinlik / sertlik hissi),

Takip eden i gnlerinde iddetinin giderek azalmas, sonraki alma haftasnda da ayn ritmik zellii srdrmesi

Giderek srekli KOAH/astm benzeri tablo otururBSNOZS

Altn R, zkurt S, Fieki F, mrn AH,Zencir M, Sevin C. Prevalence of byssinosis and respiratory symptoms among cotton mill workers. Respiration. 2000; 69: 52-56Denizlideki bir iplik fabrikasnda bisinozis skl

Bisinozis- Klinik tablolarAkut form: Pamuk tozuna yeni maruz kalanlarda grlr. Kronik form: Pamuk tozuna uzun yllar maruziyetten sonra ortaya kan solunumsal bozukluk ve semptomlara dayandrlr.

Bisinozis ve Sorumlu Faktrler

yeri KoullarBakteriyel endotoksin

Sigara

Kiisel faktrler

KOAH-risk faktrleri

likili FaktrKesinOlasKiiselYaCins1-ATAtopiAilesel faktrlerBHR

evreselAktif sigara iimiPasif sigara iimiHava kirliliiMesleki maruziyet

KOAH n mesleksel yk55-75 ya2061 random olguTelefon anketiEn uzun allan iMaruziyetlerHekim tans KOAHMeslek maruziyeti ile ilikili KOAH OR:2.0 PAR %20Mesleksel toz maruziyeti iin yksek risk OR: 1.6orta risk: OR:1.4PAR:%9Kr.bronit dlandktan sonra KOAH iin PAR %31L. Trupin, G. Earnest, M. San Pedro, J.R. Balmes, M.D. Eisner, E. Yelin, P.P. Katz, P.D. Blanc. The occupational burden of chronic obstructive pulmonary disease. Eur Respir J 2003; 22: 462469

Dier Mesleki Akcier Hastalklar

Giant Cell Interstitial Pneumonia (Ar Metal Akcier Hastal, Kobalt Akcieri) Tungsten karbid in kobalt ile yapt karm. (titanyum, tantalum, kromium, molybdenum, nikel )

Isya, ypranmaya diren, ve sertlik (elmas sertliinin 90-95% i).

Ar metalAlam hazrlama, Ar metal malzemelerin keskinletirilmesi, Mcevher parlatclar, Kobalt ieren disk kullanclar, Pudralatrlm ar metal kullanan metal kaplayclar

Nylon flock workers lung disease

Naylon liflerin inhalasyonu ile ortaya karksrk, dispneRestriktif fonksiyonel bozukluknterstisyel opasitelerHistopatoloji:lenfositik broniolitis ve lenfoid hiperplazi ile birlikteki peribroniolitischiolitisTozdan korunma ile spontan dzelme

Mesleki / evresel KanserojenlerTtn dumanAsbestoz(Yaltm)Arsenik (Pestisid spray)KlorometileterlerPestisid, reine)Krom(Hexavalan)Hardal gazNikelPoliaromatik hidrokarbonlarRadon

KadmiyumSilikaAkrilonitrilBerilyumFormaldehidMan-made vitrz liflerVinil kloril monomer

Meslek Hastal nlenebilirdir

Teekkr Ederim Prof. Dr. Arif mrn

Dokuz Eyll niversitesi Tp Fakltesi Gs Hastalklar AD. ZMR acimrin@deu.edu.tr

Komplike Silikozis

21 yanda erkek5 aydr ksrk,efor dispnesi8 yl di proteziSi, P, K, Ca, Cr, Cd, Co, Fe, Al

Kartalolu Z. Yosei Med J. 2003; 44(1):169-73

OLGUOlgu 1: 19 yaOlgu 2: 18 yaDr. M. Grgner in izniyle

32 ya,

Spray boya

Araba tamiri

43 yaErkekUnlu mamullerAlfa amilaz

Film kalitesi1. yi2. Skapula,sins,ekspiryum, oblik3. Yumuak,sert, kirli4.Deerlendirilemez

Kk Opasiteler

Younluk

SnrlDiffzProfil-Kalnlk-Byklk

ehre-Byklk

TB: tberkloza ait deiiklikler ES: lenmf bezlerinde yumurta kab kalsifikasyonuBU: hava kistleri(bller) EF: efzyonKL: septal izgiler(Kerley) H: snrlar swilemeyen kalpEM: Belirgin amfizem SOME S: bir miktar s niteliinde dansitenin varlCN: kk pnmokonyotik opasitelerde kalsifikasyon SOME P: bir miktar p niteliindeki dansitenin varlP: interlober fissrlerde plevral kalnlamaAX: kk pnmokonyotik opasitelerde coalescenceH: Hiler ya da mediastinal lenf bezlerinde genileme

D: snrlar seilemeyen diafragmaCO: Kalp byklk ve eklinde anormallikCP: kor pulmonale

**Kr bir hastalktr, skllkla akut eksaserbasyonlar gzlenir, periferik havayollarnda ve evreleyen interstisyel dokuda lenfositik inflamasyona yol aan inhale allerjenlere bal olarak geliir.Akcierde yaygn olarak granlomatz deiiklikler gzlenir, sonuta fibrozis geliir. Klinik olarak anlaml hastaln geliimi, sorumlu etken ve maruziyetin younluk ve sresi, kiinin yatknl, solunum sistemindeki etkileim alan ve hcresel-humoral immun yantn dzeyine baldr. Hastala yol aan etkenler fungal, bakteriel, hayvansal proteinler ya da rekatif kimyasallardan kken alabilir. Bu etkenlerin byk ounluu farkl i alanlarnda tanmlanmtr ancak gnlk yaamda evii evre dnda dier alanlarda da maruziyet ve etkenle karlama sz konusu olabilir.Hastalk 3 evrede deerlendirilir; akut lenfositik infiltrasyon, subakut granloma formasyonu ve kronik fibrozis. Bu aama birbiri ierisine girebilir. HP, CD4+ Th1 lenfositlerin uyard plazma h. Den salnan antikorlar, (zellikle IgG) ve CD8+ sitotoksik lenfositlerin proliferasyonu ile karakterlidir. Patogenez tam belirli deildir, ancak temel sorun neden maruz kalan olgularn yaklak %1 inde hastaln gelitiidir.Maruz kalp ta antikor yant veren kiilerde T8 lerin de katld sitotoksik gecikmi hipersensitivitenin gelimi olmas gereklidir.

Klinik tablo: Ar maruziyet sonrasnda ortaya kabilen ate ve akut faz reaksiyonlar hari HP nin klinik zellikleri solunum sistemiyle snrldr. Hastaln balangcnda semptom ve bulgular nonspesifiktir. Pratik olarak akut,subakut ve kronik formlardan bahsedilebilir.Ksa sreli, yksek dzeyde maruziyetler akut hast. a yol ama eilimindedir oysa uzun sreli dk younluklu maruziyetler kr hast. oluumuna eilim yaratr.Akkut hast, influenza benzeri bir duruma yol aar, maruziyetten 4-48 saat sonrasolunumsal zorluk, nonprod ksrk, ate,titreme ve kas arlar mg. Maruziyetin nlenmesi ile sratle geriler.Subakut formda maruziyetten birka gn, haftalar ierisinde sinsi balangl dispne, bitkinlik, ksrk geliir. Subakut ya da kronik form akut alevlenmelerle blnebilir.Srekli, Dk dzey maruziyetler sinsi balangl dispne,ksrk, kilokayb, itahszlk gibi yaknma ve bulgyulara yol aabilir. Kr. Form dier fibrotik akc. Hast dan ayrd edilemez. Maruziyet sonlansa bile progressif seyir gsterme eilimi vardr.Tan:Nadir oluu atlama ya da yanl tan(infeksyon, idiopatik int. Akc. Hast) olasln arttrr. Akut solunumsal semptomlar ounlukla maruziyetle ilikilidir. Maruziyet kayna olsa bile hastalk HP olmayabilir. Ancak tansal algoritm de mesleki-evresel yk temel ilk adm oluturur.Tanda tek bir spesifik radyolojik, fizyolojik ya da immunolojik test yoktur. Epizodik semptomlar ve radyolojik deiiklikler(tekrarlayan pnmoni) varsa HP den kukulanlmal. Eer buna maruziyet yks de ekleniyorsa tan olasl glenir.Fizik muayene tan iin yeterli deil ancak raller duyulabilir. zellikle akut HP de ESH ve PNL artabilir. Total IgG ykselir, RF ounlukla pozitiftir. Serum presip antikorlar olgularn ounda pozitiftir, baz olgularda bulunmayabilir. Lenfosit proliferasyon testi nemli.Akc. Grafisi ve HRCT destekleyici bulgular verebilir. Akut formda mikronodler deiiklikler, mozaik perfzyon paterni, subakut aamada lineer dansiteler ve nodller retiklonodiler glgelere yol aar. Kronik hastalkta volm kayb ve retiklonodler infiltratlar ya da bal peteei grnm(ounlukla st-orta zonlarda). SFT restriktif fonk bozukluk. BU BULGULAR TANI AISINDAN NEMLDier aama TBB ve BAL dr. Histopatoloji ayrtedici fakat patognomonik deil.Diffz interstisyel infiltrasyon, iyi snrlanmam nonnekrotizan granlomlar ve broniollerde infilamasyon. BAL da CD8+ T supresr hcre dominans(Maruziyetten hemen nce yaplrsa PNL dominans grlebilir.Prov testi yararl olabilir. Tan 4 major ve en az 2 minor krit varlnda konulabilir

*NSBR, iten uzaklaldnda azalr. Deiim ksa srede gzlenmes. Bu nedenle test yaplacak ise 10-14 gnlk aralarla yaplmaldr.NSBR nin inflamasyonla ilikili olduu kabul edilmektedir.BHR nin normale dnp dnmemesi maruziyet sresine, obstrksiyonun iddetine, tan srasndaki NSBR dzeyine baldr. Tan ne kadar ksa srede konulurla NSBH nin normalizasyon olasl o kadar yksektir.Normal NSBR nin varl tany ekarte ettirmez, zellikle maruziyetin uzun sreli olmamas durumundaNSBR klinik durumla iyi korelasyon gsterirNSBR nin persistans olguda semptom gelime olaslnn yksek olduunu gsterirNSBR nin dzeyi SIC testine hazrlk iin nemlidir.*nerilen ksa sreli eik limit deerin altndaki deerler salanmalHedef, sulanan ajanla karlaldnda bronkospazm oluup olumadnn anlalmasdr.*Glutatyon S transferaz M1(GSTM1)N-asetiltransferaz 2 yava asetilatr Tip 2 gen*