PROCEDURA ADMINISTRATIVELlojet e procedures administrative1.procedurat e pergjitheshme administrative.2.procedurat e vecanata administrativeProcedurat pergjitheshme adminstrative perfeshin rregullat procedurale qe jane te perbashketa per veprime dhe pune e nje numri te madh te organeve te adminstrates sheterore entev dhe instucioneve tjera qe kaneautorizim publik ne rast kur gjate zbatimit te dispozitave materiale juridike vendosin per te derejtat ,obligimet dhe interesat juridike te qyteteareve dhe personave tjere fizik dhe juridik.Procedurat e vecanta administrative jane procedura ligjore nga percaktohen vetem me akte ligjore sic jane procedurat e vecanta ne organet e doganave,procedurat e vecanta administrative ne fushen e tatimeve ne pune e kontrollit inspektues ,procedur administrative per marrejen e shtetesise.Perndryshime procedurave e pergjitheshme administrative ne raporte me proceduran e vecante administrative ka karakter plotesuese qe d.m.th se kjo procedur zbatohet vetem atehere kur me ligji nuk eshte percaktuare procedur e vecante administrative. P-1. Nocioni i procesit administrativeProcedurat ndahen ne procedura gjyqesore dhe administrative. Proceduren administrative e perbejne rregullat juridike me te cilat rregullohet veprimi i detyrueshem i organeve te administrates kur ne ceshtjet administrative vendoset per te drejtat dge detyrimet e personave fizik dhe juridik. Qe nje pune administrative te jete ceshtje administrative duhet ti kete 3 cilesi:1 )se eshte nxjerre nga organi administrative;2) se eshte nxjerre ne ceshtjen e caktuar administrative; 3) se me te te vendoset per te drejten apo detyrimin e caktuar te pales.Pervec ceshtjeve administrative, organet e administrates kryejne edhe veprime te shumta administrative. Me keto veprime nenkuptohen mbajtja e evidencave te ndryshme dhe leshimi i certifikatave dhe te dokumenteve te tjera nga librat amze te te lindurve, kurorezuarve, te vdejurve, etj. Dallimi mes ceshtjeve adsministrative dhe veprimeve administrative eshte se me veprime administrative personi nuk fiton te drejta apo detyrime te caktuara. P-2. Parimet e procedures administrative1.Parimi i ligjshmerise – ky parim ne proceduren administrative sigurohet me ane te ankimit dhe te padise si dhe me mjetet e jashtezakonshme juridike. 2. Parimi i mbrojtjes se te drejtave te qytetareve dhe mbrojtja e interesit publik –qe paleve tu bejne te mundur qe sa me lehte te mbrojne dhe realizojne te drejtat e tyre , te mos jete ne dem te te drejtave dhe personave te tjere e as ne kundershtim me ligjin. 3. Parimi i efektivitetit – Ky parim obligon organet e administrates dhe institucionet e tjera qe ceshtjet administrative ti vendos me sukses dhe shpejte. 4. Parimi i se vertetes materiale –Sipas ketij parimi, me rastin e vendosjes organi duhet qe te vertetoj faktet te cilat jane me rendesi per marrjen e vendimit . Shmangja nga ky parim mund te paraqitet ne dy raste: kur organi vendos sipas procesit te shkurter drejtperdrejte dhe rasti i dyte eshte kur kemi te bejme me nderrmarjen e masave urgjente te cilat nuk mund te shtyhen.

1

5. Parimi i degjimit te paleve- Ky parim ka te beje me ate se organi administrative, para marrjes se vendimit e njofton palen me te gjitha faktet dhe rrethanat e rendesishme ne menyre qe pala te mund te deklarohet ne lidhje me to. Kjo realizohet me rastin e ftuarjes se pales ne séance, dhe ate pala duhet te ftohet me kohe, ne menyre qe ai te mund te pregaditet per séance. Me se paku ky afat per pergatitje eshte tete dite6. Parimi i cmuarjes se lire te provave – ky parim do te thote se personi zyrtar eshte i lire qe sipas bindjes se vete te beje cmuarjne e provave dhe te vendos se cilat fakte do ti marre si te provuara. Personi zyrtar nuk eshte i obliguar qe te pranoj si prove te plote deklaraten e deshmitarit. Mirepo organi eshte i detyruar qe te pranoj dokumentin publike si prove deri sa personi i kundert te verteton te kunderten. 7. Parimi i pavaresise ne marrjen e vendimeve – Sipas ketij parimi organi zyrtar eshte i lire ne marrjen e vendimeve, por ai kete duhet ta beje ne pajtim me ligjin. Sipas ketij parimi, personi zyrtar nuk guxon te marre udhezime nga askush per nxjerrjen e vendimit. 8. Parimi i se drejtes per ankim – Sipas ketij parimi, ankimi nuk mund te behet kunder vendimit te organit te shkalles se pare mbi te cilin nuk ka organ te shkalles se dyte, pervec kur kjo nuk eshte parapa me ligj. Qe te mund te behet ankimi, duhet te ekzistoj vendimi i shkalles i pare, pervec nese nuk eshte fjala per heshtje administrative ( kur organi administrative nuk i pergjigjet kerkeses se pales ne afatin prej 30 ditesh).9. Parimi i plotefuqishmerise se vendimit – Sipas ketij parimi i plotefuqishem eshte ai vendimkunder te cilit nuk mund te behet ankim as te ngritet kontesti administrative (vendimi i formes se prere) e me te cilin pala ka fituar te drejta te caktuara. 10. Parimi i ekonomizimit te procesit – Sipas ketij parimi procesi duhet te zhvillohet shpejte dhe me sa me pak shpenzime, duke mos humbur kohe. Mirepo aplikimi i ketij parimi nuk ben te jete ne dem te realizimit te procesit dhe ne dem te se vertetes materiale. Ky parim perfshin edhe dy parime te jrea ne vete; parimin e kursimit dhe ate te shpejtesise. 11. Parimi per detyrimin e ofrimit te ndihmes pales se painformuar – Organi i cili e zhvillon procesin duhet te kujdeset qe pala me rastin e realizimit te te drejtave te mos pesoj dem per shkak te mosinformimit apo te mosditurise. Ky parim me teper ka te beje me organizimin e mire dhe te pajisur te zyrave te pranimit dhe zyrave te vendit si dhe te zyrave pritese e atyrete ndihmes juridike.12. Parimi i perdorimit te gjuheve dhe te alfabeteve – Sipas ketij parimi te gjitha paleve u garantohet e drejta qe te perdorin gjuhen e vet. Nese procesi nuk zhvillohet ne gjuhen e plaes, organi administrative eshrte i detyruar qe pales t’ia beje te mundur percjelljen e procesit ne gjuhen e vete amtare dhe kjo gje shenohet ne procesverbal. Palet pra ne keso raste mund ta ndjekin procesin permes interpretit.13. Perdorimi i shprehjes “organ” – Sipas ketij parimi me shprehjen organ kuptojme organin i cili zhvillon proceduren administrative apo i cili zgjedh ceshtjet administrative,. Organe te tilla jane organet shteterore dhe organizatat e bashkesise veteqeverisese, pervec nese me ligj nuk eshte caktuar ndrysheP-3. Kompetenca ne procesin administrativeKompetence eshte autorizimi i organeve per vendosje te ceshtjeve te caktuara juridike. Dallojme tri lloje te kompetencave: 1) lendore; 2) tokesore; dhe 3) funksionale.Kompetenca lendore – Sipas eksaj kompetence organet administrative jane te obliguara te zgjedhin nje ceshtje ne baze te natyres e materies se asaj ceshtje administrative, per vendosje ne ceshtjet administrative ne shkalle te pare jane kompetent organet komunale te administrates, nese me ligj nuk eshte caktuar kompetenca e organeve te tjera.

2

Kompetenca tokesore – Kjo kompetence caktohet sipas territorit te veprimit te organit. Pra ne caktimin e kompetences tokesore eshte vendimtar momenti territorial, e jo lloji apo natyra e punes. Kompetencen territoriale e kane te gjitha organet,ne ceshtjet qe kane te bejne me paluejtshmerine, kompetenca tokesore caktohet sipas vendit ku gjendet sendi. Per ceshtjet qe kane te bejne me veprimtarine e ndonje organi, kompetenca tokesore caktohet sipas vendit ku gjindet selia e arij organi. Ne ceshtjet qe kane te bejne me veprimtarine profesionale, caktohet sipas vendit ku kryhet veprimtaria. Ne ceshtjet e tjera sipasvednbanimit te pales.Kompetenca funksionale – konsiderohet si nje nenlloj i kompetences lendore, sepse kjo kompetence ndihmon qe saktesisht te percaktohet se cilit organ qe ka kompetence lendore i eshte dhene ne kompetence vendosja e ceshtjes konkrete. Percaktimi i kompetences – Kompetenca lendore ne procein administrative caktohet me dispozita, me se shpeshti me ligjet te cilat rregullojne materien e caktuar administrative. Kompetenca tokesore- caktohet me dispozita mbi ndarjen politico territoriale te komunave si dhe me dispozita mbi punen e disa organeve, cdo organi administrative i eshte lene ne detyre qe gjate tere procesit te kujdeset per kompetencen lendore dhe ate tokesore.Nese organi konstaton se nuk eshte kompetent, atehere duhet qe parashtresen e pales t’ia dergoj organit kompetent pa shtyerje dhe per kete ta informoj palen.Kompetenca e presupozuar (presumptive) – Kufizimi hapsinor i kompetences - Kompetenca lendore e organit administrative eshte e kufizuar mbrenda kufijve te saj. Mirepo ka raste kur veprimi zyrtar duhet te kryhet jashte kufijve te rajonit te organit. Ne raste te tilla organi administrative i cili e kryen veprimin duhet qe ta lajmeroj organin tjeter ne rajonin e te cilit do ta nderrmare ate veprim. Bartja dhe marrja e kompetences – Dispozitat per kompetencen jane te natyres detyruese (ius cognes) dhe duhet te respektohen nga organet administrative dhe pjesemarresit e tjere ne process. Pora asnje organ nuk mund t’ia merr kompetencen organit tjeter, pervec ne rastet kur eshte parapa me ligj. Nese me ligj eshte parapa se kompetencen duhet ta marre organi tjeter, atehere e kemi rastin e marrjes se kompetences nga nje organ ne dobi te organit tjeter. Edhe bartja e kompetences nga njeri organ ne tjetrin eshte i lejuarvetem ne baze te autorizimit ligjor. Ne baze te ligjit, organi competent per vendosje mundet te lus organin tjeter qe ne vend te tij te nderrmare disa veprime dhe kjo ne ligj eshte perpunuar si ndihme juridike.Konflikt kompetencash – Ne parktike ndodh qe qe me teper organe konsiderojne se jane kompetente per vendosje te nje ceshtje administrative , apo qe asnje organ nuk deshiron te pranoj kompetencen per ceshtjen konkrete. Ne keto raste kemi te bejme me konflikt kompetencash. Kemi dy lloje te kompetencave: positive – kur dy organe konsiderojne se jane kompetente; dhe negative – kur dy a po me shume organe refuzojne te vendosin per ceshtjen administrative.

3