PrimPrimeer Mineralr Minerallerler

--kayalardan doğrudan oluşmuşkayalardan doğrudan oluşmuş

KuvarsKuvars –– Si0Si022• Most common soil forming

mineral• Yerkabuğunun %13 ünü

kaplar. Toprakta ortalama%30-40 civarında bulunur.

• Sütlü beyazımsı renklidir• Camı çizebilecek

sertliktedir.• Ayrışmaya dirençlidir• Granitte olup; bazaltta

yoktur• Toprağa besin maddesi

sağlamaz.http://www.luc.edu/faculty/spavko1/minerals/quartz/qa1.htm

OrtoOrtokklalazz FeldFeldiispaspatt –– KAlKAl11SiSi33OO88

• Camdan biraz serttir• Genellikle beyaz, turuncu veya pembe

renklidir• Granitte bulunur• Önemli bir potasyum kaynağıdır

PlagioPlagiokklalazz FeldFeldiispaspatt

• Camdan biraz serttir• Yaygın rengi gridir• Ortoklazdan daha kolay

ayrışır

http://www2.nature.nps.gov/GEOLOGY/usgsnps/rxmin/mineral.html

HornblendHornblend

• Camdan biraz serttir• Siyah, koyu kahve veya

koyu yeşil renklidir• Garnitte bulunan koyu

renkli minerallerdenbiridir.

• Feldispattan daha hızlıayrışır

http://cmsc.minotstateu.edu/Labs/web%20minerals/Hornblende.html

MusMuskkovitovit

• Kolaylıkla ince levhalarhalinde ayrılır

• Parlak yüzeylere sahiptir• Granit ve bazaltta

bulunur• Al mikadır ve renksizdir• Biotitten daha çok

Potasyum içerir.http://www.cropsoil.uga.edu/soilsandhydrology/images/Muscovite.jpg

BiotitBiotit

• Kolaylıkla ince levhalarhalinde ayrılır

• Parlak yüzeylere sahiptir• Granit ve bazaltta

bulunur• Mg ve Fe mikadır ve

renksizdir• Fazlaca Fe ve Mg içerir. http://www.pitt.edu/~cejones/GeoImages/1

Minerals/1IgneousMineralz/Micas/BiotiteFlakes.JPG

İkincilİkincil MineralMinerallerler

--primerprimer minerallerden oluşmuşminerallerden oluşmuş

JipsJips -- CaSOCaSO44 2H2H22OO

• CaSO4 buharlaşmasıylaoluşur

• Çok yumuşak vekolaylıkla ayrışır

• Yarı-kurak bölgelerdeyaygındır

http://dave.ucsc.edu/myrtreia/photos/gypsum.jpg

KKalalsitsit –– CaCOCaCO33

• kireçtaşı ve mermerdeyaygın olarak bulunur

• Camdan daha yumuşakama tırnaktan daha serttir

• Beyaz veya kirli renklidir• Suda hafifçe çözülür• HCl asitte köpürür-(CO2

çıkarır) http://www.beg.utexas.edu/mainweb/publications/graphics/calcite400.jpg

DolomitDolomit -- CaCOCaCO33 MgCOMgCO33

• yaygın bir kireçlememateryalidir

• Kalsite benzer• Mg içerir

http://hyperphysics.phy-astr.gsu.edu/hbase/minerals/imgmin/dolomite.jpg

DemirDemir OOksksiitlertler

• Kimyasal ayrışma ileoluşur

• Göthit (FeOOH):Toprağa sarı renkverir

• Hematit (Fe2O3):Toprakta kırmızırengin ana sebebidir

http://www.uwrf.edu/~wc01/mont-goet1.JPG

http://www.cst.cmich.edu/users/dietr1rv/hematite-b.JPG

KilKil MineralMinerallerileri

• Highly colloidal• Formed primarily form chemical

weathering of primary minerals• Ability to adsorb or hold nutrient ions on

their surfaces

KayalarKayalar

• Kayalar iki yada üç mineralin bileşimidir

• Üç ana grup kaya vardır:

• Magmatik, metamorfik ve sedimenter.

Kaya döngüsüKaya döngüsü

http://rst.gsfc.nasa.gov/Sect2/rock_cycle_800x609.jpg

Magmatik kayalarMagmatik kayalar• Formed when molten rock cools and solidifies.• This is the most abundant group of rocks within

the earth's crust.• Classified on the basis of their chemical

composition– Acidic (Felsic)

• Usually light colored– Basic (Mafic)

• Igneous rocks that have less than 50% SiO2

– Neutral• Igneous rocks that have between 50 and 65% SiO2

Magmatik kayaçlarMagmatik kayaçlar

GranitGranit

• Kaba(iri) taneli ve açıkrenkli

• İçinde ana mineralolarak kuvars ve andorthoklaz feldispatbulunur

• Asidiktir http://www.beg.utexas.edu/mainweb/publications/graphics/granite.htm

SSiiyenityenit

• Nisbeten kabatanelidir

• Fazlaca feldispat vehornblend vardır

• Nötraldir

http://www.guilford.edu/geology/imagelibrary/MVC-080F.JPG

RRiiyolityolit

• Mineralojik vekimyasal bileşimigranite benzer

• İnce tanelidir• Asidiktir

http://volcano.und.edu/vwdocs/vwlessons/rocks_pics/rhyolite.jpg

GabroGabro

• Koyu renklidir• Plejioklaz feldispat,

hornblend, ve ogithakimdir

• Baziktir• İri tanelidir

http://www.geo.umn.edu/mgs/virt_egg/gabbro.jpg

BaBazzaltalt

• Mineralojik vekimyasal bileşimigabroya benzer

• İnce taneli• Bazik

http://itc.gsw.edu/faculty/tweiland/basalt.jpg

ObsidObsidyeyenn

• volkanik cam• Koyu renkli• Asidik

http://www.drexel.edu/coe/enggeo/rocks1/obsidian.JPG

SedimentSedimenterer KayalarKayalar

• erozyon ve sediment birikimi sonucuoluşurlar

KKonglomeraonglomera

• Yuvarlak çakıl veyakayadanoluşur(>2mm)

• İnce tanelimateryallerleçimentoludur

• Çok kaba tanelimateryallere ayrışır

http://comp.uark.edu/~sboss/rockbag35.jpg

KumtaşıKumtaşı

• Kum taneleri bulunur(0.5 - 2mm çaplı)

• Kumlu veya kumlu tıntoprakları oluşturur

http://www.beg.utexas.edu/mainweb/publications/graphics/sandstone400.jpg

ŞeyŞeyll

• Çok ince tanelerinkarışımıdır(<0.005mm)

• Baskın mineral kildir• Oluşturduğu topraklar

killidir.

http://csmres.jmu.edu/geollab/fichter/SedRx/rkimages/shale2-899.jpg

KireçtaşıKireçtaşı

• Genellikle ince tanelikimyasal çökeltilerdir

• Başlıca mineraller Kalsitve dolomit

• Ayrışma esnasındakarbonatlı minerallerçözülür ve yıkanıp gider,kirli bir renk kalır

http://www.dep.state.fl.us/geology/geologictopics/rocks/miami_limestone.jpg

MetamorMetamorffiikk KayalarKayalar

• Magmatik ve sedimenter kayaların aşırı ısıve/veya basınca maruz kalmasıylaoluşurlar.

GnGnayayss

• Açık ve koyu renklibantlar vardır

• Asidik magmatikkaylardan oluşur

• Bolca feldispat içerir

http://www.beg.utexas.edu/mainweb/publications/graphics/gneiss400.jpg

ŞŞistist

• Tabakalı• Oldukça uniform renkli• Değişime (metamorfize)

uğramış şeyl, gnays,basik magmatikkayalardır

• Yeni oluşan mika, klorit,ve hornblend gibimineraller başattır http://ocw.mit.edu/ans7870/12/12.108/f0

4/imagegallery/lab2/images/lab2-5.jpg

SlSleyeytt

• Tabakalı• Şeyl den türemiş• Mineral taneler

görünmez• Şeyl den daha ağır ve

sıkışık tabakatabakaya girmiş

http://www.es.ucl.ac.uk/schools/Glossary/slate.jpg

KKuuvvararssitit

• Tabakasız,metamorfize kumtaşı

• Çok sert• Çok yavaş ayrışır• Kum taneleri arasında

kuvars görülür

http://www.es.ucl.ac.uk/schools/Glossary/quartzite.jpg