Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański,...
Transcript of Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański,...
![Page 1: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/1.jpg)
STRUKTURA MATERIAŁÓW
Opracowanie:
Dr hab.inż. Joanna Hucińska
![Page 2: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/2.jpg)
ELEMENTY STRUKTURY MATERIAŁÓW
1. Wiązania miedzy atomami
2. Układ atomów w przestrzeni
3. Mikrostruktura
4. Makrostruktura
![Page 3: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/3.jpg)
1. WIĄZANIA MIĘDZY ATOMAMI
Siły oddziaływania między atomami
Energia potencjalna pary atomów
![Page 4: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/4.jpg)
Ważniejsze rodzaje wiązań z punktu struktury ciała stałego:•jonowe: para elektronów w całości przyłączana przez anion•atomowe (kowalencyjne): para elektronów wspólna•metaliczne: gaz elektronowy
![Page 5: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/5.jpg)
Wiązanie jonowe
![Page 6: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/6.jpg)
Wiązanie atomowe
![Page 7: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/7.jpg)
Wiązanie metaliczne
rdzenie atomowe elektrony
![Page 8: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/8.jpg)
Przykłady energii wiązań między atomami
Rodzaj wiązania
Substancja Energia kJ/mol
Chlorek soduTlenek magnezu
6401000
Atomowe KrzemDiament
450713
Metaliczne AluminiumŻelazoWolfram
324406849
Jonowe
![Page 9: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/9.jpg)
2. UKŁAD ATOMÓW W PRZESTRZENI
Ciała krystaliczne (kryształy)
Układ atomów/cząstek (a/cz) w przestrzeni jest statystyczne uporządkowany, symetryczny.Położenie a/cz wyznacza się
przy pomocy metod rentgenowskich.Położenie a/cz odwzorowuje
model geometryczny – siećprzestrzenna.
Ciała bezpostaciowe(amorficzne)
Układ atomów w przestrzeni jest nieuporządkowany, chaotyczny.
![Page 10: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/10.jpg)
Układ atomów w kryształach przedstawia się często za pomocą modeli, w postaci sztywnych kul (a) lub kul osadzonych na sztywnym szkielecie (b). Modele przedstawiają strukturę kryształu doskonałego; nie uwzględniają drgań cieplnych atomów ani defektów struktury.
![Page 11: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/11.jpg)
Elementy krystalografiiElementy sieci przestrzennej:
• Węzeł sieci• Prosta sieciowa: prosta łącząca środki dwóch
dowolnych atomów• Płaszczyzna sieciowa: powstała przez przesunięcie
prostej sieciowej o parametr sieciowy w innym kierunkuParametr sieci: najbliższa odległość dwóch atomów na prostej sieciowej w komórce prymitywnejLiczba koordynacyjna: liczba najbliższych i równo oddalonych atomów od jednego dowolnie wybranegoStopień wypełnienia przestrzeni: stosunek objętości przestrzeni zajętej przez sfery atomów do objętości zajmowanej przez komórkę
![Page 12: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/12.jpg)
a,b,c – odcinki jednostkowe
Sieć przestrzenna utworzona przez translację: a) punktu, b) prostej, c) płaszczyzny
![Page 13: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/13.jpg)
Trzy zbiory równoległych i równoodległych płaszczyzn dzielą sieć na identyczne równoległościenne komórki, przy czym wybiera się płaszczyzny oddalone o najkrótsze odcinki translacji. Otrzymane w ten sposób komórki nazywane są jednostkowymi lub elementarnymi.
![Page 14: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/14.jpg)
Komórka elementarna – najmniejszy element sieci, którego powielenie w przestrzeni pozwala na odtworzenie całej sieci
![Page 15: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/15.jpg)
Układ krystalograficzny•Jest to układ współrzędnych opisujących siećprzestrzenną o osiach x,y,z. Wzajemną orientację osi charakteryzują kąty międzyosiowe α, β, γ. Okresy identyczności prostych przyjętych za osie współrzędnych wyznaczają odcinki jednostkowe a, b, c. •Kąty międzyosiowe i odcinki jednostkowe stanowiąparametry sieci. Określają one kształt i wymiar komórki elementarnej.•Istnieje 7 układów krystalograficznych•W ramach 7 układów krystalograficznych wyodrębnić można 14 typów sieci przestrzennych (Bravaise`a) – uwzględniając możliwości centrowania przestrzennego i ściennego komórek.•Komórka prymitywna: atomy wyłącznie w węzłach sieci.
![Page 16: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/16.jpg)
Przykłady układów krystalograficznychL.p. Układ Parametry
sieciSieć
przestrzennaprymitywna
prymitywna2. tetrago-nalny
α = β = γ = 90°
a = b ≠ c przestrzen-nie centro-wana
α ≠ β ≠ γa ≠ b ≠ c
trójsko-śny
1.
Szkic komórki prymitywnej
![Page 17: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/17.jpg)
3. heksago-nalny
α = β = 90°γ = 120°a = b ≠ c
prymitywna
prymitywna
przestrzen-nie centro-wanaściennie centrowana
4. regularny α = β = γ = 90°
a = b = c
![Page 18: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/18.jpg)
W rozważaniach dotyczących sieci przestrzennych, często zachodzi potrzeba powoływania się na określone płaszczyzny lub kierunki. Ich usytuowanie w krysztale podaje się względem osi współrzędnych za pomocątrzech liczb całkowitych, tzw. wskaźników Millera. W przyjętej metodzie dokładne położenie płaszczyzn i kierunków jest nieistotne, ze względu na dowolnośćwyboru węzła początku układu. Wobec tego równoległe płaszczyzny i kierunki mają identyczne wskaźniki.
![Page 19: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/19.jpg)
X Y Z
2 3 6
1/2 1/3 1/6
3/6 2/6 1/6
(321)Wyprowadzenie symbolu płaszczyzny sieciowej
Wszystkie równoległe płaszczyzny oznaczone są tymi samymi wskaźnikami, ogólnie (hkl). Jeżeli płaszczyzna przecina oś układu po stronie wartości ujemnych, oznacza się to znakiem minus nad wskaźnikiem.
![Page 20: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/20.jpg)
Przykłady wskaźników płaszczyzn w sieci układu regularnego
![Page 21: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/21.jpg)
Kierunek prostej w sieci przestrzennej wyznacza sięprzemieszczając równolegle prostą do początku układu o współrzędnych 000. Współrzędne najbliższego węzła, przez który prosta przechodzi, sprowadzone do liczb całkowitych i pierwszych względem siebie, zamknięte w nawiasie kwadratowym [uvw] stanowią wskaźniki kierunku.
Przykłady wskaźników kierunków w sieci układu regularnego
![Page 22: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/22.jpg)
W sieci przestrzennej można wyróżnić równoważne płaszczyzny i kierunki, o tej samej konfiguracji węzłów. Na przykład, w układzie regularnym płaszczyzny wszystkich ścian komórki elementarnej są równoważne. Zespół takich płaszczyzn opisuje wskaźnik jednej dowolnej płaszczyzny, zamknięty w nawiasie klamrowym, np. {100}. Kierunki równoważne oznacza sięnatomiast zapisując wskaźniki jednego z kierunków w nawiasie ostrym <111>.
![Page 23: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/23.jpg)
Wskaźniki płaszczyzn i kierunków w sieci heksagonalnej, zwane wskaźnikami Millera-Bravais, wyznacza się stosując czteroosiowy układ współrzędnych. Osie x, y, u leżą w płaszczyźnie podstawy, a ich dodatnie kierunki tworzą kąty 120°; oś z jest prostopadła do pozostałych. Wskaźnikami płaszczyzn są cztery liczby zawarte w nawiasie okrągłym (hkil), a wskaźnikami kierunków – cztery liczby w nawiasie kwadratowym [uvtw]. Pierwsze trzy wskaźniki odnosząsię do osi leżących na płaszczyźnie podstawy, a czwarta – do osi pozostałej.
Przykłady wskaźników płaszczyzn i kierunków w sieci heksagonalnej
![Page 24: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/24.jpg)
Niektóre substancje występują w odmianach różniących się budową krystaliczną. Zjawisko to nazywa siępolimorfizmem (wielopostaciowością), a w odniesieniu do pierwiastków chemicznych – alotropią. Odmiany alotropowe oznacza się greckimi literami α, β, γ itp., umieszczonymi przy symbolu chemicznym pierwiastka, np. Feα Dwie odmiany alotropowe posiadają min.: żelazo, nikiel, kobalt, tytan, uran. Chrom, wapń i lit występują w trzech odmianach alotropowych, a mangan – w czterech. Zasadniczym czynnikiem wywołującym przemiany alotropowe jest temperatura.
![Page 25: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/25.jpg)
Struktura metaliSieć przestrzenna:
• A1 (RSC) regularna ściennie centrowana
• A2 (RPC) regularna przestrzennie centrowana
• A3 (HZ) heksagonalna zwarta
Wiązanie:
• metaliczne
![Page 26: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/26.jpg)
Sieć A1: a) schemat powstawania, b) komórka sieci z zaznaczonymi płaszczyznami {111} i kierunkami <110> zwarcie wypełnionymi atomami, c) atomy komórki w postaci sztywnych kul
Sieć A1 charakteryzuje się zwartym ułożeniem atomów w przestrzeni, z płaszczyznami {100} i kierunkami <110> zwarcie wypełnionymi atomami. W sieci A1 krystalizują metale o najwyraźniejszych cechach metalicznych: srebro, złoto, platyna, aluminium, miedź, nikiel, ołów, żelazo γ, kobalt β.
![Page 27: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/27.jpg)
Sieć A2: a) schemat powstawania, b) komórka sieci z zaznaczonymi kierunkami zwarcie wypełnionymi atomami <111> na płaszczyźnie (110), c) atomy komórki w postaci sztywnych kul
W sieci A2 nie ma płaszczyzn zwarcie wypełnionych, są natomiast kierunki o zwartym ułożeniu atomów <111>, znajdujące się na najgęściej wypełnionych płaszczyznach {110}. Strukturę A2 posiadają np. wanad, molibden, wolfram, niob, żelazo α, chrom α, tytan β.
![Page 28: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/28.jpg)
Sieć A3: a) schemat powstawania, b) komórka sieci z zaznaczonymi płaszczyznami {0001} i kierunkami <1120> zwarcie wypełnionymi atomami, c) atomy komórki w postaci sztywnych kul
W idealnej sieci A3 stosunek osiowy c/a równy jest 1,633. Podobnie jak sieć A1, sieć A3 charakteryzuje się zwartym ułożeniem atomów w przestrzeni. W sieci A3 krystalizują m.in. beryl, magnez, cynk i kadm.
![Page 29: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/29.jpg)
Kolejność ułożenia płaszczyzn w sieciach zwarcie wypełnionych: ABCABC....lub ACBACB... w sieci A1 i ABABAB... w sieci A3
![Page 30: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/30.jpg)
Struktura ceramik
•Kryształy, ciała niekrystaliczne lub szkła, o ułożeniu atomów typowym dla cieczy•Sieć przestrzenna kryształów bardziej złożona niż metali•Wiązania od czysto jonowych do czysto kowalencyjnych
![Page 31: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/31.jpg)
Komórka elementarna sieci Al2O3
Wg.: L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo
![Page 32: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/32.jpg)
Komórka elementarna SiO4 4-
Wg.: L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo
![Page 33: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/33.jpg)
Schemat rozmieszczenia jonów w szkle sodowo-krzemianowym
Wg.: L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo
![Page 34: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/34.jpg)
Struktura polimerów
•Zwykle ciała bezpostaciowe
•Struktura makrocząsteczek lub długich łańcuchów zbudowanych z wielkiej ilości małych elementów (monomerów)
•Głównie wiązania kowalencyjne
![Page 35: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/35.jpg)
Wg.: L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo
![Page 36: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/36.jpg)
Wg.: L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo
![Page 37: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/37.jpg)
3. MIKROSTRUKTURA
Mikrostruktura materiału – elementy strukturywidoczne przy użyciu mikroskopów dających powiększenie większe niż 40x.
Wydzielenia grafitu w żeliwie: zarejestrowane na wypolerowanym preparacie (zgładzie), przy użyciu świetlnego mikroskopu metalograficznego
10 µm
![Page 38: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/38.jpg)
30 µm
Dwa rodzaje ziaren w stali: zarejestrowane na wypolerowanym i wytrawionym preparacie (zgładzie), przy użyciu świetlnego mikroskopu metalograficznego
![Page 39: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/39.jpg)
4. MAKROSTRUKTURA
Makrostruktura materiału - elementy struktury widoczne nieuzbrojonym okiem lub przy użyciu przyrządów optycznych dających obraz powiększony nie więcej niż40x.
![Page 40: Prezentacja programu PowerPoint - Strona Główna ... Struktura materialow.pdf · L.A. Dobrzański, Podstawy nauki o materiałach i metaloznawstwo. Schemat rozmieszczenia jonów w](https://reader031.fdocument.pub/reader031/viewer/2022022802/5c78474d09d3f268558b8944/html5/thumbnails/40.jpg)
Produkty korozji na wewnętrznej powierzchni rurociągu ze stali węglowej