Presentatie henk van den berg
-
Upload
stichting-voedingscentrum-nederland -
Category
Documents
-
view
194 -
download
1
Transcript of Presentatie henk van den berg
1
De Richtlijnen Voedselkeuze Een goede basis voor de volgende 10
jaar?
Henk van den BergAndrea Werkman
Boudewijn Breedveld
16 november 2010
Overzicht presentatie Basisconcept onder de Richtlijn Voedselkeuze
Historie, evaluatie en ‘misvattingen’
Vergelijking met andere (internationale) richtlijnen ´Food (pattern)’ versus ‘nutrient based’ Productindeling (‘product rating’)
Perspectief voor de toekomst en conclusie
Richtlijnen Voedselkeuze
Doelstelling basis voor voorlichting aan de consument basis voor productontwikkeling in de industrie
Uitgangspunten een zo goed mogelijke wetenschappelijke onderbouwing
een zo goed mogelijke toepasbaarheid in de praktijk
voedselkeuze gebaseerd op de Nederlandse voedingsgewoonten
de totale voeding staat centraal
Richtlijn Voedselkeuze: basis voor voorlichting
Gevarieerd eten uit de vijf vakken:zorgen voor voldoende (essentiële) voedingsstoffenVoedingsnormen (Gezondheidsraad)
Gezonde keuzes maken binnen de productgroepen: zorgen voor een ‘optimale’ voedingssamenstelling en minimalisering risico chronische ziekten
Richtlijnen Goede Voeding 2006
Opbouw van de Richtlijnen Voedselkeuze Aanbevolen hoeveelheden voor groepen
basisvoedingsmiddelen per groep naar leeftijd en geslacht
Adviezen voor keuze binnen productgroepen: driedeling
Adviezen voor gebruik niet-basisvoedingsmiddelen (extra’s): invulling ‘vrije ruimte’ voor energie
[Beoordeling maaltijden]
Aanbevolen dagelijkse hoeveelheden
Productgroep 4-8 jaar 19-50 jaar
Groente 100-150 g2-3 opscheplepels
200 g4 opscheplepels
Fruit 150 g1 ½ stuks
200 g2 stuks
Brood 105-140 g3-4 sneetjes
210-245 g6-7 sneetjes
Aardappelen, rijst,pasta, peulvruchten
100-150 g2-3 aardappelen/ opscheplepels
200-250 g4-5 aardappelen/ Opscheplepels
Melk(producten) 400 ml 450 ml
Kaas ½ plak (10g) 1½ plak (30g)
Vlees(waren), vis*, kip, eieren, vleesvervangers
60 - 80 g 100 - 125 g
Halvarine 15-20 g5 g/sneetje
30-35 g5 g/sneetje
Bak-, braad- en frituurproducten, olie
15 g1 eetlepel
15 g1 eetlepel
Dranken (inclusief melk) 1 liter 1½ - 2 liter
Keuze binnen productgroepen: driedeling
Realiseren van een voeding die voldoet aan de aanbevelingen ter preventie van chronische ziekten
Subgroep A, ‘bij voorkeur’producten die binnen hun productgroep een positieve invloed hebben
Subgroep B, ‘middenweg’producten die binnen hun productgroep neutraal zijn
Subgroep C, ‘bij uitzondering’ producten die binnen hun productgroep een negatieve invloed hebben
Indelingscriteria voor de driedeling
De selectie van de nutriënten is gebaseerd op RGV en conform internationale richtlijnen Verzadigd vet Transvet Voedingsvezel Natrium Toegevoegde suikers Energie
Vaststellen criteria (A/B–B/C): generiek of productgroepspecifiek
Modelberekeningen op basis van referentievoedingen: voedingsvezel
Energie (kcal/dag)basisvoeding/energiebehoefte
Mannen: 1710 / 2600
Vrouwen: 1410 / 2050
0
5
10
15
20
25
30
35
40
45
VCP-3 Basis var. 1 var. 2 var. 3 var. 4 var. 5
veze
l (g
)
Mannen
Vrouwen
Richtlijnen Voedselkeuze als dynamisch (‘rolling’) concept
RV 2009
RV 2010 RV 2012RV 2000
Harmonisatiecriteria
(IKB & GKK)
RGV 2011VCP -1998 RGV 1986
RGV 2006
Evaluatie/validatie
Dragen RV bij aan gezonder eetpatroon ? [NIVEL onderzoek]
Voorziening van macro- en micronutriënten [referentievoeding]
Evaluatie driedeling door RIVM
Vetconsumptie voor en na (Δ) het diëtistich consult1
Groep 1: Categorie
Groep 2: Eettabel
Groep 3:Controle
VCP 1992*
T0 Totaal vet (%) 34,4 33,7 36,2 36,9
Verzadigd vet (%)
12,3 11,9 13,0 14,1
T1-T0
ΔTotaal vet (%) -4,6 -1,9a -0.5b
ΔVerzadigd vet (%)
-1,9 -1,2 -0.6c
* Cijfers zijn afkomstig uit de NEVO tabel 1993aΔ groep1 versus groep 2: p≤0.05bΔ controle versus (groep 1 + groep 2): p≤0.01cΔ controle versus (groep 1 + groep 2): p≤0.05
1Paas en Friele, 1993
Macronutriëntenvoorziening uit referentievoeding
Realisatie Eiwit Vet
Koolhydraten
Lastig Verzadigd vet, tenzij
veel A-producten Vezel Alfa-linoleen zuur
(ALA)
Micronutriëntenvoorziening uit referentievoeding
Lastig IJzer Zink Selenium Foliumzuur Vitamine A
(vooral bij veel A-producten) Vitamine D
Voor alle of een deel van de leeftijd/ geslachtgroepen onder ADH/AI
Realisatie Calcium Fosfor Magnesium Koper Vitamine E B-vitamines Vitamine C [Jodium]
Energie-inname (kcal) uit basis en niet-basis producten bij jonge kinderen*
*Voorlopige analyses.Evaluatie Richtlijnen voedselkeuze. RIVM, Ocké et al, 2010
0
200
400
600
800
1000
BASIS 2-3jarigen
NIET BASIS2-3 jarigen
BASIS 4-6jarigen
NIET BASIS4-6 jarigen
bij uitzondering producten
middenweg producten
voorkeur producten
20012001001000Meisjes
20012501001000Jongens
vrije ruimteEn. aanbevelingvrije ruimteEn. aanbeveling
4-8 jaar1-3 jaar
20012001001000Meisjes
20012501001000Jongens
vrije ruimteEn. aanbevelingvrije ruimteEn. aanbeveling
4-8 jaar1-3 jaar
Verschil voedingsstoffeninname weinig versus veel voorkeursproducten, 4-6 jarigen*
Weinig A-producten Veel A-producten
Eiwitten (en%) 12 14
Totaal vet (en%) 31 30
Verzadigd vet (en%) 12 12
Vezel (g/MJ) 13 14
IJzer (mg) 6.8 7.3
Vitamine B12 (μg) 2.7 2.8
Vitamine C (mg) 65 72
Foliumzuur (μg) 111 120
Natrium (mg) 1572 1484
*Voorlopige analyses. Evaluatie Richtlijnen voedselkeuze; RIVM, Ocké et al, 2010
Vetgedrukt: verschil is ten minste 5%
Misvattingen
1. Basisvoeding is complete dagvoeding
2. Een gezonde voeding bestaat uit alleen ‘voorkeursproducten´
3. Driedeling vnl. gebaseerd op ‘negatieve’ nutriënten
4. Schijf van Vijf teveel gebaseerd op traditioneel (‘Hollands’) eetpatroon
Focus on nutrients or foods ?
... Individual compounds (eg omega-3 fats, saturated and trans fats, salt) in isolation have small effects on chronic disease...
... specific foods and dietary patterns substantially affect chronic disease risk as shown by controlled trials of risk factors or prospective cohorts of disease endpoints. Fruits, vegetables, whole grain and nuts are consistently associated with lower risk of disease...
...The effect of foods likely reflect complex, synergistic contributions and interactions of food structure and composition...
JAMA, 2010
.... to limited sensitivity of the dietary assessment methods to detect an effect of a single food in a mixed
diet on complex clinical outcomes.
NRFModels
Macronutrients Vitamins Minerals LIM
LIM Saturated fat, added sugar, Na
LIMt Saturated fat, total sugar, Na
NRF6.3 Protein, fiber A, C Ca, Fe Saturated fat, added sugar, Na
NRF9.3 Protein, fiber A, C, E Ca, Fe, Mg, K Saturated fat, added sugar,Na
NRF11.3 Protein, fiber A, C, E, B-12 Ca, Fe, Mg, Zn, K Saturated fat, added sugar, Na
NRF15.3 Protein, fiber, monounsaturated fat
A, C, D, E, thiamin, riboflavin, B-12, Folate
Ca, Fe, Zn, K Saturated fat, added sugar, Na
‘Product rating’ versus driedeling RV
Nutrient-Rich Foods Index als alternatief ?
Fulgoni et al. J Nutr 2009;1549-54
Perspectief voor de toekomst
1. Verbeterpunten2. Update met recente gegevens
voedselconsumptie en NEVO3. Advies gebruiksfrequentie
indicatie verdeling A/B/C per productgroep
4. Onderscheid in criteria naar leeftijd jonge kinderen versus volwassenen
5. Ranges voor aanbevolen hoeveelheden product vergelijk Darmon et al
Verbeterpunten
Definitie basisvoeding (noten?) Indeling (samengestelde) producten Indeling bewerkte (groente/fruit)
producten Indeling substitutieproducten Portiegrootte (‘extra’s)
Uniforme eenheid voor criteria
Maillot, M. et al. Am J Clin Nutr 2010;91:421-430
Optimaliseren aanbevolen hoeveelheden voedingsmiddel op basis van individuele voedselconsumptie data
Copyright ©2010 The American Society for Nutrition Maillot, M. et al. Am J Clin Nutr 2010;91:421-430
Distribution of observed diets and modeled diets separately (A) and of its weight variation between modeled and observed diets (B)
Conclusie
Het concept onder de Richtlijnen Voedselkeuze is een goede basis voor de volgende 10 jaar, maar optimalisatie blijft nodig
Indeling producten: VC driedeling [productgroepspecifiek] versus ‘nutrient scores’
A. Drewnowski; VoedingsMagazine, 23(4), 2010
Basis versus niet-basis producten: nutriënten- versus energiedichtheid
energie vezel calcium retinol vit. B1 vit. B2 vit. B6 vit. C
brood 15.7
melk(prod.) 11.1
vlees(waren), kip
11.0
vetten, oliën 9.8
snoep, suiker, zoet
7.4
gebak, koek 7.2
aardappelen 5.9
snacks, noten
5.2
drank, niet-alc.
4.7
kaas 4.4
groente en fruit
3.9