Presentatie Ervaringen met Data Gedreven Sturen in … · seur. In 2015 ontstond binnen...
9
1 Verslag |Meetup 12 oktober 2017 Datasturing: Wat is de volgende stap? Aanwezig: Deelnemers Gemeenten, A&O fonds, Berenschot en KING Plaats: Aristo Utrecht van 12.00 uur tot 15.00 uur. Opening Fatiha Alitou heet namens KING iedereen van harte welkom op deze derde Meetup rondom de Datagedreven Gemeente. Vanwege de gro- te belangstelling vindt ze het jammer dat ze gemeenten heeft moeten teleurstellen. We hopen dat het verslag inzicht geeft in de discussies en kennisuitwisseling. Ze is enthousiast om deze Meetup samen met het A+O-fonds en met Berenschot te kunnen organiseren. Het gaat om nieuwe ontwikkelin- gen in beeld te brengen. En om inzichtelijk te maken wat de toekomst is. Presentatie Ervaringen met Data Gedreven Sturen in Leid- schendam-Voorburg: Rogier Dijkgraaf, Strategisch advi- seur. In 2015 ontstond binnen Leidschendam-Voorburg voor het eerst ge- richte belangstelling voor Big Data, als bewustwording. In 2016 was het een sprong in het diepe. Er werd een leernetwerk opgericht. Er werd geëxperimenteerd met het KING Data Lab en een Datawa- rehouse werd ingericht. Werkbezoeken bij meerdere collega-gemeenten verrijkten de ervaringen. Advies werd ingewonnen over de inrichting van een Datapakhuis en een Business Intelligence orga- nisatie. De kennissessies waren bedoeld om te inspireren. Er werd nagedacht over de verankering in de organisatie en er zijn pilots gestart om te experimenteren. In 2017 kwam men tot een meer gefundeerde aanpak. Structuur werd in de ontwikkelingen aangebracht. Contacten leidden tot samenwer- king met het CBS om tot een Urban Data Center te komen. Er werd gestart met systematische data-analyse en statistiek. Intern werden sessies belegd en een innovatiefestival werd georgani- seerd. De vraag werd gesteld hoe managers aankeken tegen Datagedreven Gemeenten. Col- lega’s werden betrokken bij het ‘informatie- gestuurde werken’.
Transcript of Presentatie Ervaringen met Data Gedreven Sturen in … · seur. In 2015 ontstond binnen...
1
Verslag|Meetup12oktober2017
Datasturing:Watisdevolgendestap?
Aanwezig:DeelnemersGemeenten,A&Ofonds,BerenschotenKING
Plaats:AristoUtrechtvan12.00uurtot15.00uur.
OpeningFatihaAlitouheetnamensKINGiedereenvanhartewelkomopdezederdeMeetuprondomdeDatagedrevenGemeente.Vanwegedegro-tebelangstellingvindtzehetjammerdatzegemeentenheeftmoetenteleurstellen.Wehopendathetverslaginzichtgeeftindediscussiesenkennisuitwisseling.
ZeisenthousiastomdezeMeetupsamenmethetA+O-fondsenmetBerenschottekunnenorganiseren.Hetgaatomnieuweontwikkelin-geninbeeldtebrengen.Enominzichtelijktemakenwatdetoekomstis.
PresentatieErvaringenmetDataGedrevenStureninLeid-schendam-Voorburg:RogierDijkgraaf,Strategischadvi-seur.In2015ontstondbinnenLeidschendam-Voorburgvoorheteerstge-
richtebelangstellingvoorBigData,alsbewustwording.In2016washeteenspronginhetdiepe.Erwerdeenleernetwerkopgericht.ErwerdgeëxperimenteerdmethetKINGDataLabeneenDatawa-rehousewerdingericht.Werkbezoekenbijmeerderecollega-gemeentenverrijktendeervaringen.AdvieswerdingewonnenoverdeinrichtingvaneenDatapakhuiseneenBusinessIntelligenceorga-nisatie.Dekennissessieswarenbedoeldomteinspireren.Erwerdnagedachtoverdeverankeringindeorganisatieenerzijnpilotsgestartomteexperimenteren.
In2017kwammentoteenmeergefundeerdeaanpak.Structuurwerdindeontwikkelingenaangebracht.Contactenleiddentotsamenwer-kingmethetCBSomtoteenUrbanDataCentertekomen.Erwerdgestartmetsystematischedata-analyseenstatistiek.Internwerdensessiesbelegdeneeninnovatiefestivalwerdgeorgani-seerd.DevraagwerdgesteldhoemanagersaankekentegenDatagedrevenGemeenten.Col-lega’swerdenbetrokkenbijhet‘informatie-gestuurdewerken’.
2
Destappenwerdengezetvandata,viaintelligencenaaractie.Ineersteinstantiewerdenallewaar-devolledatageautomatiseerdontslotennaareencentraleDatastore.DaarmeeontstondeenDatafundament:deplekvoorintegratie,definitiesenstatistischemodellen.Deactiebestonduitge-meentetoepassingenvoorinsights,analyseendatavisualisatie.
Rogierverteltwatdegemeentegeleerdheeftvandezeontwikkelingen.Hetvertrekpuntzijndebe-stuurlijkeopgavengeweest.Datagebruikiseenmiddelomtoteffectiefbeleidenuitvoeringteko-men.Menwerdzichervanbewustdatinalleprocesseninformatiegebruiktwordt,dieuitdedata-storegebruiktkanworden.Eengeneriekeaanpakwerktniet.Juistdevertaalslagnaardeeigensitua-tiemaakthetverschil.Gestreefdwordtnaardekoppelingvandatagebruikmetdeorganisatieont-wikkelingen.Defocusisexterngericht,watbetekentcontinuwetenwatdeklantwilenwaterbui-tengebeurt.Detransformatiebetekenteenintegralemaniervanwerken,vanuithelderedoelen,beleid/uitvoeringonlosmakelijkverbondenenkortelearningloops.
DeuitdagingenvoorLeidschendam-VoorburgzijnomvaneenModerneGemeente1.0.(met'harde'randvoorwaarden:centralehuisvesting&kantoorconcept)tekomen,via2.0(informatiemanage-ment,informatiebeveiligingenprivacy)naar3.0.(kennisgestuurdwerken).Hetiseensamenhan-gendeveranderingwaarbijvakdomeinen,O&S,i-mgt,privacy,samenspelvraagenaanbodverbon-denworden.Zowelkwalitatievealskwantitatievegegevenswordenmetelkaarverbonden.Voor-waardeiswelomruimtevoorontwikkelingtekrijgenendeexperimenterenmetanderemaniervanwerken.Hetluktnietalshet‘erbij’moet.
NagedachtwordthoedeModerneOverheidverdervormttegeven.BijvoorbeeldinderichtingvaneenSmartCity.
Rogiersluitafmetderobotdieinhetkennis-centrumstaat.Nietalleeneengimmick,maarookeenbewustwordingvandeModerneOver-heid.
Doordedeelnemerswordtdevraaggesteldhoedezeontwikkelingenlevendigtemakenindeorganisatie.BinnenLeidschendam-Voorburgwerdeninspiratiesessiesgehoudenomaange-spoordtewordentelerenvandezenieuweontwikkelingen.Alsvoorbeeldwordtgenoemd:Informatie‘opdekaart’:overdevoorbereidin-genvandeOmgevingswet.
NoodzakelijkisdesteunvanuitdeTop.Echterdoormeergefundeerderovernatedekenontstaanernieuweprocessenenwordtzichtbaarwaardebottleneckszitten.
3
GemeenteEnschede:ReflectiesopDatagedrevensturing4.0doorHansKoenders.EenpresentatievanHansKoenders,beleidsadviseurInformatiseringbinnendegemeenteEnschede,diemeteenanalogepresentatie,voorbereidopflip-overs,dehartenvanhetpublieksteelt.
HanszieteenandereontwikkelingvanDatage-drevensturingalszijnvoorganger.Datasturing1.0.Isdejageruithetverreverleden.Metpijlenboog,opzoeknaarzijnprooi.Datasturing2.0.isdebootmetdekapiteinindeHanzestadendeVOC,diemetzijnsextantendezon/maanzinrichtingbepaalt.Datasturing3.0.gaattot30jaarterugmetdebeleidsadviseurendebeschikbareboeken.Hethuidigetijdperkvan4.0.gaatoverdecomputer,datagedrevensturingmetsteedsmassaleregegevensdiebeschikbaarzijn.
HansgeeftdedefinitievanBigData:hetisinwezennietsandersdaneenproces,eenuniekmecha-nismedatwijmensengebruikenomdewerkelijkheidomonsheenteduiden,enopbasiswaarvanwevoorspellingendoenoveronzetoekomstdieveelaccuraterzijndanhetkoffiedikkijkenuithetverleden(vlgViktorMaterSchönberger).
Revolutieszijngoed,maarevolutieszijnbeter.WijzijnBigData.BigDatakomtinhetpubliekedo-mein.Hiermeekunnenwebetervoorspellen.
Hanslaateenvoorbeeldzienvaneendashboard:eenbalkmetkurkendraaiknoppenerop.HijgeeftookervaringenuitdeLeergangDataGedrevenSturinguit2016:dejuistetijd,dejuisteplaatsenhogekwaliteit.Zijnervaringis:meedoenlevertmeerdanlezenachteraf.EnschedeheeftonderzoekgedaaninhetSociaalDomeinenheeftpilotsuitgevoerd.
DeervaringvanEnschedeinsteekwoorden:
1. Scherpformulerenvandeprobleemstellingiseenopgave2. Zorgvooreengoedverhaaloverhetbelangvandeanalyse3. Toonlefindepresentatie4. Privacyakenzijnvoordesnellevoortgangweleenhinderpaal5. Zoekdegrenzenvanproportionaliteit,subsidiariteitendoelbinding6. Weesuiterstzorgvuldigmetdeaanpakanalyse,bouwaanvertrouwendathetintegerdoet7. Vertelhetresultaat,maarletopdevertrouwelijkheid8. Zorgvoorsponsoren‘hoog’indeorganisatie.
4
EnoverdestructuurmeldtHans:1. MaakBusinessIntelligencegemeengoed,beleidsambtenaren?2. DoeData-sciencezeerzorgvuldig,bijonsconcentratieinKennislabTwente:Datalab?3. Denknaoverstandaardisatie:insoftware-hulpmiddelen(ESRL,FIWare,Cognos,…)4. Definieerrollenscherp.
Vragenwordendoordeelnemersgesteldoverhetdashboard.Ditismeerdaneenspreadsheetenlogica.Hetiseensystematischeaanpakdiewerkt.HenkWesselinklichtdittoeaandehandvanhetsturingsmodel,zoalsBerenschotdithanteert.
DesystematiekvanDatanaarsturingsteltvragen:Watwiljeweten?Enhoeverteljeoverdenieu-wenormenenwaarden?
PresentatieMartinJansen,kwartiermakerDatagedrevenSturinggemeenteUtrecht:MartinverteltoverdeinbeddingvanDataSturingbinnendeGemeenteUtrecht.Voor4jaarisiederjaar€2miljoenperjaaruitgetrokken.Hijtypeerthetalseenbottom-upaanpakmetveelexperimen-tenenleerervaring.
Hijlaatuitkomstenzienvaneenen-quête.Erisveelbehoefteaanrealisa-tiekracht,hoewelmener(nog)onte-vredenoveris.Overdeinnovatie-vriendelijkeorganisatievindt56%hetbelangrijken36%hetzeerbelangrijk,terwijl71%niettevredenisen29%weltevreden.Inspirerendleiderschapwordtalsbelangrijktotzeerbelangrijkgevonden,hoewel1/3wel,en2/3niettevredenis.Kortomiedereenvindtdezeonderwerpenheelbelangrijk,terwijlereenlagetevredenheidoveris.
Martinnoemtactielijnen,zoalseenminimaalaantalinterventies,metenkeleregelsomautonomieteverkrijgen.Alsvoorbeeldnoemthijdestrategischeopgave,zoalshetaanleggenvannieuwewe-gen.Daarisnietsovergeregeld.PerOO-kolomismenverantwoordelijk,terwijlnietopdesamen-hanggestuurdwordt.
Daarnavertelthijoverdebelangrijksteknelpuntenindewerkingvaninnovatie.Ineersteinstantiewordtergewerktvanuitdegemeentelijkediensten(Silo’s).Gestimuleerdwordtomkennisuitwisse-lingtussendeprojectenterealiseren.Organisatieonderdelenwerkenadhocsamen,waarbijhetresultaatafhangtvandehouding,dekennisen(on)duidelijkheidvandevraagofhetinzicht.Echter
5
hetinnovatiebudgetkomtuitdebeheerpot.Enhetinhuurplafondsteltgrenzen,ondankshetbe-schikbarebudget.
BinnendegemeenteUtrechtzijnactielijnenuitgezet,methetoogopeensneeuwbaleffect.Enkeleactielijnenzijn:governanceproces(A),kiezenvoorinnovaties2017-2018(B),toekennenvanmen-senenmiddelen(C),waarzitdeinnovatieindeopgaven(D),kiezenvanresultaat-enleerprojecten.Iedervandezeactielijnenwordenindepresentatienadertoegelichtenuitgewerkt.
UiteindelijkkomtUtrechtuitopeendrietrapsraketvooreeninnovatieveorgani-satie.Debasisis:GERICHTINNOVEREN–Wewerkenresultaatgerichtopenkelepilotpro-jectenencreërenvanhefbomenvoordetoekomst.Detweedetrap:DOELMATIGINNOVEREN–Wewerkenopprocessenenmanage-menttactiekenteneindeprojectenoprepetitievewijzetekunnenrealiseren.Endederdetrap(detop):RESULTAATGERICHTINNOVEREN–Wewerkenopcom-petentieseneenbodyofknowledgedieUtrechtonderscheidtvananderenzodatUtrechtzelfbedruipendwordtalsorganisatie.
AlssamenvattingvandepresentatiesheeftHenkWesselingvan(A+O)eenbeeld.Enschedeismeerorganischbezig.Leidschendam-Voorburgmeteentussenvorm.En
Utrechtwerktmeervanuithetproblematiseren.
Reflectieopdatagedreveninnoveren,HenkWesselingA+OFonds/BerenschotDeDatagedrevenGemeentekunnenwedoorlichtenaandehandvanmeerdereindicatoren,zoalsBerenschotdezegedefinieerdheeft:
• Leiderschap• Team• Governance• Technologie• DataManagement• Analytics
Perindicatorzijnweersub-indicatorenwaaropgescoordkanworden.Hiermeekrijgtmeninzichtinhetstartniveauvandatagedrevenheid.
Daarbijzijnverschillendestrategieëndenkbaar.Teneersteiseenbekendonderscheidnaarcentraal(blauwdruk)enBottomup(vanuitwerkvloeropbouwen)entussenvarianten.Demassieveweerstandroeptbijnaomcentraaldoor-voeren.Daartegenoverstaatdaterookweerstandzitookindetop.Heteistbijdeeensgezindetop
6
bottemachtspolitiek.Encentraleplanningisjuistalleengeschiktbijalgemeengeaccepteerdevaakalbekendevernieuwing.Mogelijkzijnernogallerleibezwarentegen.
Ookeenbottomupaanpakishoogstonzeker,wantwiesteuntenwieleidtdeinitiatievenverder?TenslotteheeftHenkalsconclusiedathetblijkbaarom‘tussenvarianten’ofanderszinsgaat.Hetisechterdevraaghoedaterdanuitziet?
HetprocesvanDataGestuurdwerkenlooptvanagenderen,viaexploiterenenverbredennaarver-ankeren.Deuitrolbewijstuiteindelijkhetsuccesvanhetdatagestuurdwerken.
HetprocesnaarDatagedrevenGemeentenligtinhetopsporenvandekansenenfixatiestussengovernance,kennis,gerichtlerenenhetsmedenvancoalities.Berenschotnoemtdithetverbredenomverdertebouwenaaninnovatiearrangement.
Belangrijkishetombinnendegemeentedebroedplaatsenoptesporen.Systematischevoortgangmetmeerwaardewordtechtervaakbelemmerd.Deredenisdathetzoweloppersoon-lijk-,project-alsgemeentelijkniveaumoeilijkblijktomover-zichtoverderelevanteaspectenvaneendatagedrevensturingtekrijgen.Hoegroterdevraag,hoevakerblokkadesoptreden.
Teneersteishetdevraaghoehetvraagstukinelkaarzit,wieerbijbetrokkenisenwelkepubliekemeerwaardegewenstis.Vervolgenskandevraaggesteldwordenwelkehypothesenleidentothandelingsperspectiefomdatresultaattehalen?Onderzochtdienttewordenmetwelkedatabestandenwedezehypothesenkunnentoetsen.Alsdemedewerkersdebe-nodigdecompetentieshebben,kunnenwekijkenwelkarran-gement,metdejuistevoorwaarden,voorhandenis.Opdeze
wijzegevenwerichtingaanhetontwikkelenvanDatagedrevenSturen.
Berenschotheefteenhandzaammodelomditinzichtelijktemaken,zoalsuitonderstaandfiguurblijkt.Inzichtindeblokkadesopdezeaspectenmakendatgemeenteneenstrategieenvoorzienin-gennodighebbenomhetDataGedrevenSturenvormtegeven.
Bijiedervanelementen:kennis,gerichtheid,de(politieke)arenaendeprocesvoeringwordenblok-kadesgenoemd,dieoverwonnendienenteworden.Alleenaldoorhetherkennenvandezeblokka-desishetmogelijkomhetprocesnaarDataGedrevensturingteversterken.
7
Kennis Gerichtheid Arena Procesvoering
Deprobleemstellingisnietgoedgedefinieerd
Deperspectievenlopenuit-een
Hetisonduidelijkwieoverhetvraagstukgaat
Geengoedemechanis-men/ruimteomtotbeslui-tentekomen
Dejuisteanalyseszijnnietgemaakt
Debelangenlopenuiteen Erisgeenduidelijkeomge-vingomoverhetvraagstuktebeslissen
Aanbesluitenwordtgeenopvolginggegeven
Erontbreektbelangrijkeinformatie/kennis
Erzijnvervelendeemotiesenverhoudingen
Relevantepartnerszijnonvoldoendebetrokken
Onvoldoendeleiderschapenmandaat
Erisgrootverschilininformatiepositie
Erzijnverborgenagenda’s Erzijngeenpassendever-houdingen
Onvoldoendevoorspelbaar-heid
Erwordtgeredeneerdopbasisvananekdotes
Erisverschilvanmeningoverrelevantekennis
Erzijngeenpassendespel-regels
Matigefaseringvaninter-ventiesenproducten
Hetgeheelaanoplossin-genisnietconsistent
Erisverschilvanmeningoverdewaardendieinhetgedingzijn.
Eristeweinigverbindingtussenarena’somteden-kenentedoen
Slechtevoorbereiding
Erwordtgeenrekeninggehoudenmetrelevanteonzekerheden
Erisverschilinurgentiebesef Erisgeenruimteomsamenteleren
Onvoldoendecompetentiesenbudgetinteam
Bron:MasterclassBerenschot
TafeldiscussiesMetaldezekennisenerva-ring,gaanalledeelnemersmetelkaarinoverlegoverdeontwikkelingenbinneniedersgemeente.Voorbeeldenvandatagedrevensturingkomenoptafel.Enbesprokenwordthoeveriederegemeenteismethetwerkenmet,eninzet-tenvan,data.
8
Steekwoordenvandediscussieszijn:
- Debasisoporde;- Datamakelaarsaanstellen;- MTledenerbijbetrekken; - BIadviseursinzetten;- Kleinbeginnenentijdkrijgenomervaring
optedoen;- Alsambtenaarjedevraagstellen:“watle-
verthetvoormeop?”- Eenservicemanagementsysteeminrichten,
metvragenvoorafdelingen;- DGGvergtandereconceptenvansturing;- Welkemogelijkhedenzijneromdedatate
koppelenmetexternesystemen;- Geo-kaartenmetspotserop,inplaatsvan
dekaartcoördinaten(intekstvorm);- Gerichteaansturingvansocialewijkteams.
Velevoorbeeldenkomenaandeordeuito.a.degemeentenGroningen,Waddinxveen,Meijereij-stad,Utrecht,Velsen,Zaandam,KampenenEnschede.
Denkdaarbijaandemonitoringvanhetverkiezingsstemgedrag.Deverankeringgaanorganiseren,zoalsUtrechtmeldt.DaarwerkthetookomMasterclassesteorganiseren.Indezaalwordtookge-noemdomalledata-gedrevenfeaturessamentevoegentotéénsysteem.
AaneenanderetafelwordtgenoemdomvanuitdewerkprocessenmetbusinessIntelligencetewer-ken.Daarbijishetwelnoodzakelijkomoverdejuistecompetentiestebeschikken.
Henkgeeftaanheteindevandesessieeenwrapupvanalleontwikkelingenenopgedaneervarin-gen:
- Weziendatgemeentesinverschillendefasesvanontwikkelingzitten;- Bestuurlijkdraagvlakisonontbeerlijk;- Eenprogrammatischeaanpak,zoalsinGroningenalsinKampen,werktgoed;- OnderandereWestlandisineenexplorerendefase- Watzijndestrategischeinterventiesdiewekunnenplegen?Denkaandevraaggoedarticule-
ren,hetnutvaneenonderzoekdefinieert,dekoppelingmethetprimaireprocesleggen.Enten-slottestructuuraanbrengeninalleontwikkelingen.
- Zaandamnoemthetsystematischwerkenaanhetbeantwoordenvanvragen.Daarmeestimu-leerjeDatagedrevenwerken.
9
SamenvattendsteltHenkdaternietéénalomvattendestrategieofinterventieis,maardatdeontwikkelingenbinnendegemeentebe-palenhoeermetdataomgegaankanworden.
DevoorzitterFatiharonddelevendigediscussieom15.00uuraf.Zedanktiedereenvoordeinbreng.EnwijstnogopdevolgendeMeetupoverSmartCitiesopde2edonderdagvannovember.FatihadanktookdeinbrengvanhetA+O-fondsenBerenschot.
VerslagEtienneSchoenmakersAdviseurDA2020,KINGgemeenten
