PPT_อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี
description
Transcript of PPT_อัตราการเกิดปฏิกิริยาเคมี
LOGOwww.themegallery.com
(Rate of Chemical Reaction)
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
การเปลี่��ยนแปลี่งในร�ป A ถึ�ง D แตกต�างก�นอย�างไร?
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
ปฏิ�ก�ร�ยาเคมี� ค�อ การที่��สารต��งต�นเปลี่��ยนไปเป นผลี่�ตภั�ณฑ์%
สารต��งต�น ผลี่�ตภั�ณฑ์%น�ยมีเขี�ยนแที่นด้�วยสมีการเคมี� เช่�น
)(2)(3)( 322 gNHgHgN
www.themegallery.com LOGO
ชนิ�ดขอังปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�เมี��อพิ�จารณาจากเน��อสาร แบ่�งเป น 2 ช่น�ด้
1 .ปฏิ�ก�ร�ยาเนิ��อัเด�ยว (Homogeneous Reaction) เป นปฏิ�ก�ร�ยาที่��สารต��งต�นแลี่ะผลี่�ตภั�ณฑ์%อย��ในสถึานะเด้�ยวก�น
2. ปฏิ�ก�ร�ยาเนิ��อัผสมี (Heterogeneous Reaction) เป นปฏิ�ก�ร�ยาที่��สารต��งต�นแลี่ะผลี่�ตภั�ณฑ์%อย��ในสถึานะที่��แตกต�างก�น
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
)()()(2)( 22 gHaqMgClaqHClsMg
)(2)(3)( 322 gNHgHgN
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�ความีหมีายอั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาอ�ตราการลี่ด้ลี่งขีองสารต��งต�น หร�อ อ�ตราการเก�ด้
ผลี่�ตภั�ณฑ์%ใน 1 หน�วยเวลี่า
ที่/าให�ที่ราบ่ว�าปฏิ�ก�ร�ยาเก�ด้ขี��นเร0วหร�อช่�า
เช่�น ปฏิ�ก�ร�ยาขีองก1าซไฮโด้รเจนก�บ่ก1าซฟลี่�ออร�นแลี่ะก1าซไนโตรเจน
)(2)()( 22 gHFgFgH Very Fast
)(2)()(3 322 gNHgNgH Very Slow
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี� เมี��อเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา สารต��งต�นจะหมีด้ไป ผลี่�ตภั�ณฑ์%จะ
เก�ด้ขี��น ซ��งมี�ความีส�มีพิ�นธ์%ตามีสมีการA + 2B 3C + D
อั�ตราส�วนิโมีล 1 2: 3 1: :การแปลความีหมีายขณะที่�" A หมีดไป 1 โมีล B จะหมีด 2 โมีลและ C จะเก�ดข%�นิ 3 โมีล D จะเก�ดข%�นิ 1 โมีล
ใช'เวลาเที่�าก�นิ
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
ด้�งน��น อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา อาจเก�ด้จาก A หร�อ B ที่��ลี่ด้ลี่ง หร�อค�ด้จาก C แลี่ะ D ที่��เก�ด้ขี��นใน
1 หน�วยเวลี่าก0ได้�
อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาเคมี� หาได้�จาก
= ปร�มีาณสารต��งต'นิที่�"หมีดไป เวลา(ว�นิาที่�)
หร�อั = ปร�มีาณผล�ตภั�ณฑ์*ที่�"เก�ดข%�นิ
เวลา(ว�นิาที่�)
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
ปร�มีาตรสาร มี�หน�วยเป น โมีลี่/ลี่�ตร(หน�วยว�ด้ความีเขี�มีขี�น) cm3 (ก1าซ)
เวลี่า อาจมี�หน�วยเป น ว�นาที่�(s),นาที่�(min) หร�อ ช่��วโมีง
ความีเขี�มีขี�น มี�หน�วยเป น M (โมีลี่าร%) (mol/dm3)
อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา จ�งมี�หน�วยเป น mol. dm-
3 . s-1
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�การว�ด้อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา
ในขีณะที่��ปฏิ�ก�ร�ยาด้/าเน�นไป เร��มีต�นปฏิ�ก�ร�ยาจะเก�ด้เร0ว เพิราะมี�ปร�มีาณสารต��งต�นมีาก แต�ช่�วงหลี่�งอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาจะช่�าลี่ง เพิราะปร�มีาณสารต��งต�นลี่ด้ลี่ง อ�ตราการเปลี่��ยนแปลี่งความีเขี�มีขี�นขีองสารต��งต�นหร�อสารผลี่�ตภั�ณฑ์%ก�บ่เวลี่าเป นไปด้�งร�ป
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�การว�ด้อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา
เน��องจากในขีณะเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาปร�มีาณสารต��งต�นจะลี่ด้ลี่ง ส�วนปร�มีาณขีองสารผลี่�ตภั�ณฑ์%จะเพิ��มีขี��น ด้�งน��น การว�ด้อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาที่/าได้�โด้ย1 . ว�ด้จากอ�ตราการลี่ด้ขีองสารต��งต�น
2. ว�ด้จากอ�ตราการเพิ��มีขี��นขีองสารผลี่�ตภั�ณฑ์%
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�การว�ด้อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา
โด้ยปร�มีาณสารที่��เปลี่��ยนไปอาจหมีายถึ�ง มีวลี่สาร ปร�มีาณขีองสาร ความีเขี�มีขี�นขีองสาร นอกจากน��สมีบ่�ต�ที่��เปลี่��ยนไปบ่างประการขีองสารก0สามีารถึน/ามีาใช่�ในการว�ด้อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาได้� เช่�น ความีเขี�มีขีองส� ค�า pH การน/าไฟฟ7าก0ได้�
ถึ�าสมีการที่��วไปเป นด้�งน��aA + bBcC + dD
ขี�อส�งเกต การเปลี่��ยนแปลี่งขีองความีเขี�มีขี�นขีองสารต�าง ๆ ในเวลี่าต�าง ๆ จะไมี�คงที่�� จ�งเขี�ยนอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาในร�ปขีองสมีการด้�ฟเฟอเรนเช่�ยลี่
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�การว�ด้อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา
การหาอ�ตราเร0วขีองปฏิ�ก�ร�ยาสามีารถึหาจากสารต�วใด้ก0ได้� จะได้�ผลี่ลี่�พิธ์%เหมี�อนก�น โด้ยมี�ความีส�มีพิ�นธ์%ด้�งน�� จาก aA + bB cC + dD อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา =
เมี��อ [ ] เป นความีเขี�มีขี�นขีองสารที่��เวลี่าใด้ ๆเคร��องหมีาย แสด้งถึ�งอ�ตราการลี่ด้ลี่ง–เคร��องหมีาย + แสด้งถึ�งอ�ตราการเพิ��มีขี��น
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�จงเขี�ยนอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาในร�ปขีองสมีกา
รด้�ฟเฟอเรนเช่�ยลี่
อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา =
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�กฎอ�ตราแลี่ะอ�นด้�บ่ขีองปฏิ�ก�ร�ยา
เป นการแสด้งความีส�มีพิ�นธ์%ระหว�างอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา(rate) ก�บ่ความีเขี�มีขี�นขีองสารต��งต�น
จะหาความีส�มีพิ�นธ์%ด้�งกลี่�าวได้�จากการที่ด้ลี่องหลี่ายๆคร��ง โด้ยควบ่ค:มีความีเขี�มีขี�นขีองสารขีองสารต��งต�นต�วใด้ต�วหน��งให�คงที่��แลี่�วเปลี่��ยนความีเขี�มีขี�นขีองสารต��งต�นอ�กต�วหน��ง
เมี��อว�ด้อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาไว�ก0จะน/าขี�อมี�ลี่ที่��ได้�มีาพิ�จารณาความีส�มีพิ�นธ์%ระหว�างความีเขี�มีขี�นขีองสารต��งต�นแต�ลี่ะช่น�ด้ก�บ่อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาว�ามี�ความีส�มีพิ�นธ์%อย�างไร ซ��งสามีารถึน/าไปเขี�ยนกฎอ�ตราได้� แลี่ะสามีารถึหาค�าคงที่��ขีองอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาด้�งกลี่�าวได้�
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�กฎอ�ตราแลี่ะอ�นด้�บ่ขีองปฏิ�ก�ร�ยา
จาก aA + bB cC + dDกฎอ�ตราเขี�ยนเป นสมีการที่างคณ�ตศาสตร% ด้�งน��
K = ค�าคงที่��ขีองอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา[A],[B] = ความีเขี�มีขี�นขีองสารต��งต�นที่��ที่/าปฏิ�ก�ร�ยา (หน�วย mol/dm3)x,y = อ�นด้�บ่ขีองปฏิ�ก�ร�ยาเที่�ยบ่ก�บ่ A แลี่ะ B ตามีลี่/าด้�บ่x+y = อ�นด้�บ่รวมีขีองปฏิ�ก�ร�ยา หาได้�จากการที่ด้ลี่องเที่�าน��น
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�กฎอ�ตราแลี่ะอ�นด้�บ่ขีองปฏิ�ก�ร�ยา
หลี่�กการ- อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาจะหาได้�จากการ
ที่ด้ลี่องเที่�าน��น - ในการหากฎอ�ตรา จะต�องหาจากความีส�มีพิ�นธ์%ระหว�างความีเขี�มีขี�นขีองสารต��งต�นก�บ่อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา จากผลี่การที่ด้ลี่องหลี่ายๆคร��ง - (2 3 คร��ง)
- ถึ�าจะค/านวณหาอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาเคมี� เมี��อความีเขี�มีขี�นขีองสารเปลี่��ยนไป โด้ยไมี�ต�องที่/าการที่ด้ลี่อง จะต�องหากฎขีองอ�ตราก�อน แลี่�วหาค�า K ต�อจากน��น จ�งจะหาอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาได้�
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�ต�วอย�าง จากปฏิ�ก�ร�ยา A+B = C+D ได้�บ่�นที่�ก
ขี�อมี�ลี่ที่��แสด้งความีเขี�มีขี�นขีองสารที่��ใช่�แลี่ะอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาไว�ด้�งน��
1. จงเขี�ยนกฎอ�ตรา 2. ค�าคงที่��ขีองอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยามี�ค�า
เที่�าใด้
การที่ดลอังคร��งที่�"
ความีเข'มีข'นิขอัง [A]
(mol/l)
ความีเข'มีข'นิขอัง [B]
(mol/l)
อั�ตราการเก�ด
ปฏิ�ก�ร�ยา(mol/l/s)
123
0 .510.10.
0 .50 .510.
002.008
016
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�1 .จงหากฎอ�ตรา
จากการที่ด้ลี่องที่�� 1แลี่ะ 2ความีเขี�มีขี�นขีอง B คงที่�� ความีเขี�มีขี�นขีอง A เพิ��มีขี��น
2 เที่�าอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาเพิ��มีขี��นเป น 4 เที่�า น��นค�อ 22
เที่�า หมีายความีว�า อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาขี��นอย�� [A]2
การที่ดลอังคร��งที่�"
ความีเข'มีข'นิขอัง [A]
(mol/l)
ความีเข'มีข'นิขอัง [B]
(mol/l)
อั�ตราการเก�ด
ปฏิ�ก�ร�ยา
12
0 .510.
0 .50 .5
002.008
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�1 .จงหากฎอ�ตรา
จากการที่ด้ลี่องที่�� 2แลี่ะ 3ความีเขี�มีขี�นขีอง A คงที่�� ความีเขี�มีขี�นขีอง B เพิ��มีขี��น
2 เที่�าอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาเพิ��มีขี��นเป น 2 เที่�า น��นค�อ 21
เที่�า หมีายความีว�า อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาขี��นอย�� [B]1
การที่ดลอังคร��งที่�"
ความีเข'มีข'นิขอัง [A]
(mol/l)
ความีเข'มีข'นิขอัง [B]
(mol/l)
อั�ตราการเก�ด
ปฏิ�ก�ร�ยา
23
10.10.
0 .510.
008
016
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�จากการที่ด้ลี่องคร��งที่�� 12[B] คงที่��
R [A]2 เร�ยกว�าปฏิ�ก�ร�ยาอ�นด้�บ่ 2จากการที่ด้ลี่องคร��งที่�� 23,[A] คงที่��
R [B]1 เร�ยกว�าปฏิ�ก�ร�ยาอ�นด้�บ่ 1สร:ป
R [A]2[B]1 เร�ยกว�าปฏิ�ก�ร�ยาอ�นด้�บ่ 3เขี�ยนเป นสมีการขีองกฎอ�ตราได้�ว�า
R = k [A]2[B]1
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี� 2. หาค�าคงที่��ขีองอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยา(ค�า k)
จาก
การหาค�า k จะใช่�ค�าจากการที่ด้ลี่องใด้ก0จะได้�เที่�าก�นในที่��น��จะใช่�ขี�อมี�ลี่จากการที่ด้ลี่อง 3
12
12
][][
][][
BA
Rk
BAkR
16.0]0.1[]0.1[
16.012
k
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�กลไกขอังการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยา
ปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�ส�วนมีากโมีเลี่ก:ลี่ขีองสารต��งต�นไมี�ได้�ช่นก�นเพิ�ยงคร��งเด้�ยวก0จะเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาได้�เป นสารผลี่�ตภั�ณฑ์% แต�มี�กมี�การช่นก�นขีองโมีเลี่ก:ลี่หลี่ายคร��งจ�งสามีารถึเก�ด้เป นผลี่�ตภั�ณฑ์%ได้� ปฏิ�ก�ร�ยาน��จ�งต�องเก�ด้หลี่ายขี��นตอนอย�างต�อเน��องเป นลี่/าด้�บ่ เร�ยกว�า กลี่ไกขีองปฏิ�ก�ร�ยา แลี่ะในระหว�างที่��ปฏิ�ก�ร�ยาด้/าเน�นไปแต�ลี่ะขี��น จะเก�ด้สารที่��ไมี�เสถึ�ยร แลี่ะไมี�ใช่�สารผลี่�ตภั�ณฑ์% เร�ยกว�า อ�นเที่อร%มี�เด้�ยต ( Intermediate) ปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�อาจเก�ด้ขี��นขี��นเด้�ยวหร�อประกอบ่ด้�วยขี��นย�อยๆ ซ��งแต�ลี่ะขี��นเร�ยกว�า กระบ่วนการมี�ลี่ฐาน (element process ) แบ่�งออกเป น
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�1.กระบ่วนการโมีเลี่ก:ลี่เด้��ยว
(Unimolecular reaction) เป นกระบ่วนการที่��มี�สารเร��มีต�นเพิ�ยงโมีเลี่ก:ลี่เด้�ยว เช่�น
2.กระบ่วนการโมีเลี่ก:ลี่ค�� (Bimolecular reaction) เป นกระบ่วนการที่��มี�สารเร��มีต�น 2โมีเลี่ก:ลี่เขี�าที่/าปฏิ�ก�ร�ยาก�น เช่�น
3.กระบ่วนการโมีเลี่ก:ลี่สามี (Termolecular reaction) เป นกระบ่วนการที่��มี�สารเร��มีต�น 3 โมีเลี่ก:ลี่เขี�าที่/าปฏิ�ก�ร�ยาก�น
กระบ่วนการโมีเลี่ก:ลี่สามีน��ไมี�ค�อยพิบ่บ่�อยน�ก
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�ถึ�าปฏิ�ก�ร�ยาเก�ด้ขี��นขี��วเด้�ยว อ�นด้�บ่ขีองปฏิ�ก�ร�ยาเมี��อเที่�ยบ่ก�บ่สารต��งต�น จะเที่�าก�บ่เลี่ขีส�มีประส�ที่ธ์�?ขีองสารต��งต�นน��น แต�ถึ�าปฏิ�ก�ร�ยาเก�ด้ขี��นหลี่ายขี��นต�องพิ�จารณากลี่ไกขีองปฏิ�ก�ร�ยา ต�วอย�างเช่�น
ปฏิ�ก�ร�ยาการสลี่ายต�วขีอง N2O5
ถึ�าปฏิ�ก�ร�ยาเก�ด้ขี��นเด้�ยว อ�ตราขีองปฏิ�ก�ร�ยาจะเขี�ยนได้�ว�า r = k[N2O5]2 แต�จากการที่ด้ลี่องพิบ่ว�าสมีการอ�ตราขีองปฏิ�ก�ร�ยาเป นด้�งน��
R = k[N2O5]
)()(4)(2 2252 gOgNOgON
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�แสด้งว�าปฏิ�ก�ร�ยาขีอง N2O5 เก�ด้ขี��นหลี่ายขี��นแลี่ะจากขี�อมี�ลี่การศ�กษาพิบ่ว�า N2O5 สลี่ายเป น 3 ขี��นช่�าเร0วด้�งน��
2252
23
2232
3252
42
2
[2
ONOON
NONONO
ONONONONO
NONOON
ช่�า
เร0ว
เร0วขี��นที่��ก/าหนด้อ�ตราขีองปฏิ�ก�ร�ยา ค�อ ขี��นที่��ปฏิ�ก�ร�ยาเก�ด้ช่�า ด้�งน��นขี��นแรกค�อขี��นก/าหนด้อ�ตราขีองปฏิ�ก�ร�ยา สามีารถึเขี�ยนสมีการอ�ตราได้�ด้�งน��
R = k[N2O5]
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�ที่ฤษฎี�จลนิพลศาสตร*เคมี�
ที่ฤษฎ�ที่��ใช่�อธ์�บ่ายการเขี�าที่/าปฏิ�ก�ร�ยาขีองสารหน��งช่น�ด้หร�อมีากกว�ามี�อย�� 2ที่ฤษฎ�
1. ที่ฤษฎี�การชนิ(Colision Theory) อธ์�บ่ายถึ�งการช่นอย�างมี�ประส�ที่ธ์�ภัาพิขีองโมีเลี่ก:ลี่ที่��เขี�าที่/าปฏิก�ร�ยาก�น 2.ที่ฤษฎี�แที่รนิซิ�ช�"นิ (Transition Theory) อธ์�บ่ายถึ�งรายลี่ะเอ�ยด้ขีองการช่น ซ��งจะเก��ยวขี�องก�บ่พิลี่�งงานแลี่ะร�ปที่รงขีองแอกต�เวตคอมีเพิลี่กซ%
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�ที่ฤษฎี�การชนิ (Collision theory)
มี�หลี่�กที่��วไปกลี่�าวว�า การเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาเคมี� โมีเลี่ก:ลี่ขีองสารต��งต�นหร�อสารที่��เขี�าที่/าปฏิ�ก�ร�ยาจะต�องเก�ดการชนิก�นิก�อน
พิ�จารณาปฏิ�ก�ร�ยาระหว�างโมีเลี่ก:ลี่ขีองสาร Aก�บ่ Bโด้ยตรง - ถึ�าเพิ��มีความีเขี�มีขี�นขีอง Aเป นสองเที่�า จ/านวนการช่นระหว�าง A – B ก0จะเพิ��มีเป นสองเที่�าเน��องจากจ/านวนโมีเลี่ก:ลี่ขีอง A ที่��จะช่นก�บ่ B เพิ��มีเป นสองเที่�า ด้�งน��นอ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาก0เพิ��มีเป นสองเที่�าด้�วย - ในที่/านองเด้�ยวก�นการเพิ��มีความีเขี�มีขี�นขีอง B เป นสองเที่�าก0จะที่/าให�อ�ตราเพิ��มีเป นสองเที่�าเช่�นก�น
นอกจากน��โมีเลก1ลขอังสารต��งต'นิจะต'อังชนิก�นิในิที่�ศที่างที่�"เหมีาะสมี ด้�วย
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�เช่�น ปฏิ�ก�ร�ยาระหว�างก1าซไฮโด้รเจนก�บ่ก1าซไอโอด้�น
เก�ด้ ก1าซไฮโด้รเจนไอโอได้ด้%
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
เมี��อพิ�จารณาการช่นก�นขีองโมีเลี่ก:ลี่ H2
แลี่ะ I2
พิบ่ว�าการช่นก�น แบบ ข. มี�โอกาสที่��จะเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�ได'มีากกว�าแบบ ก เน��องจากมี�ที่�ศที่างในการช่นก�นขีองที่��งสองโมีเลี่ก:ลี่มี�ความีเหมีาะสมี
นอกจากน��น อน:ภัาคต�องมี�พิลี่�งงานค�าหน��งซ��งก/าหนด้ความีสามีารถึขีองอน:ภัาคในการที่/าให�เก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาขี��นได้� เร�ยกว�า พิลี่�งงานกระต:�น (Activation Energy)
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�ที่ฤษฎี�แที่รนิซิ�ช�"นิ (Transition Theory)
ในการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาจะต�องมี�การเปลี่��ยนแปลี่งที่��พิ�นธ์ะบ่างพิ�นธ์ะอาจย�ด้แลี่ะแตกออกไปแลี่�วเก�ด้พิ�นธ์ะใหมี�ช่� �วขีณะหน��งที่��อน:ภัาคเขี�ามีาปะที่ะก�นมี�นจะรวมีก�นเก�ด้เป นสารเช่�งซ�อนช่น�ด้
หน��ง เร�ยกว�า แอักต�เวเตดคอัมีเพล3ก(activated complex) ซ��งไมี�เสถึ�ยรแลี่ะปรากฏิอย��บ่นส:ด้ยอด้ขีองเส�นโค�งขีองแผนภัาพิ
แสด้งพิลี่�งงานศ�กย%ก�บ่การด้/าเน�นไปขีองปฏิ�ก�ร�ยาแอกต�เวเตด้คอมีเพิลี่0กน��ไมี�ใช่�สารต��งต�นหร�อสาร
ผลี่�ตผลี่ แต�เป นการรวมีเขี�าด้�วยก�นขีองอะตอมีขีองสารที่��เขี�าที่/าปฏิ�ก�ร�ยา
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
เส�นขี�ด้ ---- ระหว�างอะตอมีในแอกต�เวเตด้คอมีเพิลี่0ก แสด้งให�เห0นว�าพิ�นธ์ะระหว�าง - A A แลี่ะ - B Bเร��มีสลี่ายลี่ง แลี่ะพิ�นธ์ะ - A B ขีองผลี่�ตผลี่เร��มีเก�ด้ขี��น แลี่ะวงเลี่0บ่มี�ความีหมีายว�า แอกต�เวเตด้คอมีเพิลี่0กน��ไมี�เสถึ�ยร ซ��งอาจเก�ด้การเปลี่��ยนแปลี่งได้� 2 อย�างค�ออาจเก�ด้เป นผลี่�ตผลี่หร�อสารต��งต�นก0ได้�ส:ด้ยอด้ขีองเส�นโค�งขีองพิลี่�งงานศ�กย%ที่��พิบ่แอกต�เวเตด้คอมีเพิลี่0ก เร�ยกว�า ที่รานิซิ�ช�นิสเตด (transition state แปลี่ว�าภัาวะที่��เก�ด้การเปลี่��ยนแปลี่ง)
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�ป4จจ�ยที่�"มี�ผลต�อัอั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยา ได้�แก�
1. ธรรมีชาต�ขอังสารต��งต'นิ (reactant)และผล�ตผล (product) ปฏิ�ก�ร�ยาจะเก�ด้ขี��นช่�าหร�อเร0วขี��นอย��ก�บ่ธ์รรมีช่าต�ขีองสาร เช่�น โด้ยที่��วไปสารที่��ที่/าปฏิ�ก�ร�ยาเป นสารไอออน�กที่��งค��จะเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาเร0วกว�าสารที่��เป นโควาเลี่นที่% สารที่��ที่/าปฏิ�ก�ร�ยาเป นก1าซที่��งค��จะที่/าปฏิ�ก�ร�ยาได้�เร0วกว�าปฏิ�ก�ร�ยาที่��สารอย��ในสถึานะต�างก�น เช่�น
Mg,Zn ต�ด้ไปได้�รวด้เร0วMg ที่/าปฏิ�ก�ร�ยาก�บ่ HCl ได้�ผลี่�ตภั�ณฑ์% H2 เร0วแต�เหลี่0ก (Fe) ที่/าปฏิ�ก�ร�ยาก�บ่ HCl ได้�ช่�ากว�าที่องแด้งที่/าปฏิ�ก�ร�ยาก�บ่ O2 ในอากาศช่�ามีาก
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
2. ความีเข'มีข'นิขอังสารต��งต'นิและผล�ตผล โด้ยที่��วไปเมี��อความีเขี�มีขี�นขีองสารต��งต�นเพิ��มีขี��น อ�ตราขีองปฏิ�ก�ร�ยาจะเร0วขี��น อธ์�บ่ายโด้ยใช่�ที่ฤษฎ�การช่นได้�ว�า การเพิ��มีหร�อลี่ด้ความีเขี�มีขี�นขีองสารต��งต�น ค�อ การเพิ��มีหร�อลี่ด้จ/านวนอน:ภัาคขีองสารต��งต�น เมี��อมี�อน:ภัาคมีากขี��นโอกาสที่��อน:ภัาคช่นก�นก0มี�มีากขี��นแลี่ะอน:ภัาคส�วนที่��มี�พิลี่�งงานส�งก0มีากขี��นด้�วย
ความีเขี�มีขี�นขีองสารจะมี�ผลี่ต�ออ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ก�ร�ยาเคมี� จากปฏิ�ก�ร�ยาระหว�างโลี่หะแมีกน�เซ�ยมีก�บ่กรด้ไฮโด้รคลี่อร�กช่�วงแรกปฏิ�ก�ร�ยาจะเก�ด้เร0วมีากแลี่ะจะค�อย ๆ ช่�าลี่งในการเก�ด้ก1าซ H
2 ย��งเวลี่าผ�าน
ไปนานเที่�าใด้อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาจะย��งลี่ด้ลี่งเที่�าน��น
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
3. พ��นิที่�"ผ�ว พิ��นที่��ผ�วจะมี�ผลี่ต�ออ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาเคมี� ย��งเพิ��มีพิ��นที่��ผ�วขีองต�วที่/าปฏิ�ก�ร�ยา ปฏิ�ก�ร�ยาก0ย��งเก�ด้ขี��นเร0ว เช่�นปฏิ�ก�ร�ยาขีองส�งกะส�ก�บ่กรด้ไฮโด้รคลี่อร�กเจ�อจางซ��งให�ก1าซไฮโด้รเจน
ถึ�าใช่�ส�งกะส�ช่��นโตปฏิ�ก�ร�ยาเก�ด้ช่�าแต�ถึ�าใช่�ส�งกะส�ช่��นเลี่0กหร�อผงส�งกะส�ปฏิ�ก�ร�ยาจะเก�ด้รวด้เร0ว ที่��งน��เพิราะในปร�มีาณที่��เที่�าก�นเมี��อขีนาด้ช่��นว�ตถึ:ย��งเลี่0กลี่งพิ��นที่��ผ�วย��งมีากขี��น
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
4 . อั1ณหภั6มี� การเพิ��มีอ:ณหภั�มี�ที่/าให�ปฏิ�ก�ร�ยาเร0วขี��น เป นที่��พิบ่เห0นอย��เสมีอว�าเมี��อใด้ต�องการให�ปฏิ�ก�ร�ยาเก�ด้เร0วขี��น เราจะต�องต�มีหร�อเผาต�วที่/าปฏิ�ก�ร�ยา ถึ�าปลี่�อยให�สารที่/าปฏิ�ก�ร�ยาก�นเองในอ:ณหภั�มี�ธ์รรมีด้า บ่างที่�อาจไมี�เก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาขี��นเลี่ยก0ได้�หร�อเก�ด้ช่�ามีาก น/�ามี�นต��งที่��งไว�ในอากาศเฉย ๆ ไมี�ลี่:กไหมี�แต�พิอจ:ด้ไฟเขี�าที่��น/�ามี�น น/�ามี�นจะที่/าปฏิ�ก�ร�ยาก�บ่ออกซ�เจนลี่:กไหมี�เป นเปลี่วไฟ
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
5. ต�วเร�งปฏิ�ก�ร�ยา ต�วเร�งปฏิ�ก�ร�ยาค�อสารซ��งเพิ��มีอ�ตราขีองปฏิ�ก�ร�ยาโด้ยต�วเองไมี�ได้�เปลี่��ยนแปลี่งไปด้�วยเมี��อเสร0จส��นปฏิ�ก�ร�ยา เช่�นในการเผาโพิแที่สเซ�ยมีคลี่อเรต แมีงกาน�สได้ออกไซด้%ที่��ใส�ลี่งไปเป นต�วเร�งปฏิ�ก�ร�ยาอาจเป นช่น�ด้ก�อนเลี่0ก ๆ แต�เมี��อเสร0จปฏิ�ก�ร�ยาแลี่�วก�อนแมีงกาน�สได้ออกไซด้%แปรสภัาพิเป นผงลี่ะเอ�ยด้
www.themegallery.com LOGO
อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�
6. ความีด�นิ ความีด้�นจะมี�ผลี่ต�อปฏิ�ก�ร�ยาในกรณ�ปฏิ�ก�ร�ยาที่��เก��ยวก�บ่ก1าซ กลี่�าวค�อเมี��อเพิ��มีความีด้�นโมีเลี่ก:ลี่ขีองก1าซจะช่นก�นมีากขี��นปฏิ�ก�ร�ยาจะมี�อ�ตราการเก�ด้ปฏิ�ก�ร�ยาเร0วขี��น
www.themegallery.com LOGO
เอักสารอั'างอั�ง เอักสารประกอับการเร�ยนิ ว�ชาเคมี� 3
(ว 40123) เร�"อัง อั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี� ภัาคเร�ยนิที่�" 1 ป7การศ%กษา2549. URL:www.mwit.ac.th/~teppode/sheet_rate.pdf
รศ.ดร.ส1ธาที่�พย* ศ�ร�ไพศาลพ�พ�ฒนิ*.เคมี�ที่�"วไป 2 .กร1งเที่พ : มีหาว�ที่ยาล�ยเกษตรศาสตร*.2548
ว�ด�โอัสอันิอั�ตราการเก�ดปฏิ�ก�ร�ยาเคมี�. (1 ก�นิยายนิ 2551). Available URL:http://www.kengdee.com/html/classroom/camecial/came_atra.php
Slide ว�ชาจลนิศาสตรเคมี� . (4 ก�นิยายนิ 2551). Avaliable
URL:www.ptwit.ac.th/SCITECH/data/kinetic.pdf
www.themegallery.com LOGO
รายช�"อักล1�มี 5นิาย ผจญ ผาลมี
นิาย ศ1ภัร�กษ* สมีศร�นิาย สงกรานิต* จ�นิต:ะก;อัง
นิาย สถาพร สมี�ครค1ณนิาย อัาที่�ตย* เคร�อัว�เสนิ
คณะว�ศวกรรมีศาสตร* สาขาว�ศวกรรมีคอัมีพ�วเตอัร* ป7 2
www.themegallery.com LOGO
งานินิ=าเสนิอันิ��เป>นิส�วนิหนิ%"งขอังว�ชาChemistry for Engineers
เสนิอัอัาจารย* ชลลดา ก1ลว�ฒนิ*
ภัาคเร�ยนิที่�" 1 ป7การศ%กษา 2551
มีหาว�ที่ยาล�ยเที่คโนิโลย�ราชมีงคลล'านินิา เขตพ��นิที่�"ภัาคพาย�พ เช�ยงใหมี�
LOGOwww.themegallery.com