PRAWOADMINISTRACYJNE

ŹRÓDŁA PRAWA ADMISTRACYJNEGO

kryterium pozycji organu administracyjnego:

• stanowione przez organy centralne• stanowione przez organy terenowekryterium obowiązywania:• powszechnie obowiązujące – regulują

prawa i obowiązki obywateli• prawo wewnętrzne – reguluje stosunki

wewnątrz administracji

ADMINISTARCJA PUBLICZNA:

• ujęcie podmiotowe - ogół podmiotów administracji, czyli organy administracji i inne podmioty wykonujące działania z zakresu administracji publicznej

• ujęcie materialne (przedmiotowe) – działalność państwa, której przedmiotem są sprawy administracyjne, czyli zadania i kompetencje w zakresie władzy wykonawczej

• ujęcie formalne – cała działalność wykonywana przez podmioty administracji, bez względu na to, czy ma ona charakter administracyjny

DEFINICJA NEGATYWNA:

każda działalność państwa, która nie jest działalnością ustawodawczą lub sądowniczą

Zakres działania administracji publicznej:

określone w przepisach sprawy, jakimi dany organ ma się zajmować

Cechy administracji publicznej:• zjawisko społeczne

• aktywność, inicjatywa, ukierunkowanie na przyszłość

• podejmuje konkretne środki do uregulowania spraw jednostkowych

• wyposażona przez państwo we władztwo (imperium) w określonym zakresie

• prawo użycia przymusu bezpośredniego dla zrealizowania rozstrzygnięć

• świadcząca: zapewnia obywatelowi określone świadczenia lub korzyści

STOSUNEK ADMINISTARCYJNOPRAWNY:

• stosunek prawny pomiędzy państwem a obywatelem,

• powstający poprzez działanie reprezentującego go podmiotu administracji

• oparty na normach prawa administracyjnego.

Cechy charakterystyczne:

• przedmiot: określone prawem zadania administracji publicznej

• podmioty: organ administracji publicznej i osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjne nie posiadająca osobowości prawnej

• nierównorzędność podmiotów• treść: obowiązki i uprawnienia podmiotu

polegające na działaniu, znoszeniu lub zaniechaniu

Powstanie stosunku administracyjnoprawnego:

• z mocy ustawy (np. obowiązek szkolny, podatkowy)

• konkretyzacja w drodze aktu administracyjnego generalnego lub indywidualnego (decyzja)

• umowa administracyjna (akt mianowania)

• działanie faktyczne

WŁAŚCIWOŚĆ (KOMPETENCJA):

• wynikający z przepisów prawa rodzaj spraw do których załatwienia dany organ jest powołany:

– rzeczowa – dotyczy kategorii spraw, do których załatwiania organ jest powołany, wynika ona z przepisów prawa materialnego (budownictwo, podatki, ubezpieczenia społeczne)

– miejscowa – określa przestrzeń (terytorium) działania organu

– instancyjna – określa który organ rozstrzyga sprawy w I i II instancji

– funkcjonalna – określa, który z wewnętrznych organów danego podmiotu uprawniony jest do rozstrzygania konkretnej sprawy

Organy administracji publicznej.

Definicja:

• wyodrębniona organizacyjnie część aparatu państwowego, działająca w imieniu i na rachunek państwa, uprawniona do korzystania ze środków władczych i działająca w zakresie przyznanych kompetencji

KRYTERIA PODZIAŁU:

Podział I:– organy naczelne– inne organy

Podział II: • centralne• Terenowe

Podział III:• organy rządowe• organy samorządowe

Podział IV:• jednoosobowe• kolegialne

Organy centralne: • Prezydent Rzeczpospolitej Polskiej (art. 126 Konstytucji)

• Rada Ministrów (art. 146 Konstytucji)

• Prezes Rady Ministrów

• Ministrowie

• Komisje i Komitety

Organy terenowe:

• rządowe: wojewoda

(art. 152 Konstytucji)

• samorządowe: gmina

(art. 164 § 1 Konstytucji)

• Samorząd terytorialny wykonuje zadania publiczne nie zastrzeżone przez Konstytucję lub ustawy dla organów innych władz publicznych.

• Gmina wykonuje wszystkie zadania samorządu terytorialnego nie zastrzeżone dla innych jednostek samorządu terytorialnego

Organy kontroli:

• NIK (art. 202 Konstytucji)

• Rzecznik Praw Obywatelskich (art. 208 Konstytucji)

• Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji (art. 215 Konstytucji)

• inne organy kontrolne

POSTĘPOWANIE ADMINISTRACYJNE

RODZAJE POSTĘPOWANIAADMINISTRACYJNEGO:

• postępowanie jurysdykcyjne (rozstrzygające):– przed organami administracji publicznej w należących

do właściwości tych organów sprawach indywidualnych rozstrzyganych w drodze decyzji administracyjnych,

– przed innymi organami państwowymi oraz przed innymi podmiotami, gdy są one powołane z mocy prawa lub na podstawie porozumień do załatwiania spraw

• w sprawach rozstrzygania sporów o właściwość między organami jednostek samorządu terytorialnego i organami administracji rządowej oraz między organami i podmiotami, którym przekazano kompetencje do realizacji zadań

• w sprawach wydawania zaświadczeń

• postępowanie w sprawie skarg i wniosków przed organami państwowymi, organami jednostek samorządu terytorialnego oraz przed organami organizacji społecznych.

Strony postępowania administracyjnego:

organ administracji publicznej: działa poprzez urzędników (pracowników)

podmiot, o którego prawach i obowiązkach rozstrzyga się w postępowaniu: osoba fizyczna, osoba prawna lub jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej, może działać:

• osobiście,• poprzez przedstawiciela ustawowego lub

statutowego• poprzez pełnomocnika

Tok postępowania administracyjnego:

Wszczęcie:• z urzędu: inicjatywa organu lub podmiotu na prawach strony• na wniosek strony: inicjatywa podmiotu decyzji

Czynności wstępne:• ustalenie stron• ustalenie zakresu sprawy• wysłanie zawiadomień i wezwań• ustalenie podstawowego zakresu dowodów

Postępowanie wyjaśniające:• ustalenie stanu faktycznego w toku postępowania dowodowego• może być przerwane: zawieszenie, odroczenie, umorzenie

pozostawienie sprawy bez rozpoznania

Faza orzekania: wydanie decyzji administracyjnej

DECYZJA ADMINISTARCYJNA:

WŁADZCZE ROZSTRZYGNIĘCIE ORAGANU ADMISTARCJI WYDANA W ZAKRESIE JEGO KOMPETENCJI, NA PODSTAWIE OBOWIĄZUJĄCYCH PRZEPISÓW PRAWA, ROZSTRZYGAJĄCA O PRAWACH I/LUB OBOWIĄZKACH ADRESATA DECYZJI

Elementy decyzji:

• oznaczenie organu administracji publicznej, • datę wydania, • oznaczenie strony lub stron, • powołanie podstawy prawnej, • rozstrzygnięcie, • uzasadnienie faktyczne i prawne, • pouczenie, czy i w jakim trybie służy od niej

odwołanie, • podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz

stanowiska służbowego osoby upoważnionej do wydania decyzji.

POSTANOWIENIE

W toku postępowania organ administracji publicznej wydaje postanowienia:

• dotyczą one poszczególnych kwestii wynikających w toku postępowania,

• nie rozstrzygają o istocie spraw, chyba że przepisy kodeksu stanowią inaczej.

Art. 123. kpa 

Elementy postanowienia:

• oznaczenie organu administracji publicznej, • datę jego wydania, • oznaczenie strony lub stron albo innych osób biorących

udział w postępowaniu, • powołanie podstawy prawnej, • rozstrzygnięcie, • pouczenie, czy i w jakim trybie służy na nie zażalenie lub

skarga do sądu administracyjnego• podpis z podaniem imienia i nazwiska oraz stanowiska

służbowego osoby upoważnionej do jego wydania• uzasadnienie faktyczne i prawne, jeżeli służy na nie

zażalenie lub skarga do sądu administracyjnego lub gdy wydane zostało na skutek zażalenia na postanowienie

Postępowanie odwoławcze:• jest zasadą

• od decyzji wydanej w pierwszej instancji służy stronie odwołanie tylko do jednej instancji

• właściwy do rozpatrzenia odwołania jest organ administracji publicznej wyższego stopnia, chyba że ustawa przewiduje inny organ odwoławczy.

• od decyzji wydanej w pierwszej instancji przez ministra lub samorządowe kolegium odwoławcze nie służy odwołanie, jednakże strona niezadowolona z decyzji może zwrócić się do tego organu z wnioskiem o ponowne rozpatrzenie sprawy; do wniosku tego stosuje się odpowiednio przepisy dotyczące odwołań od decyzji.

Wykonalność decyzji:

– przed upływem terminu do wniesienia odwołania decyzja nie ulega wykonaniu

– wniesienie odwołania w terminie wstrzymuje wykonanie decyzji, chyba , że:

• decyzji został nadany rygor natychmiastowej wykonalności (art. 108 kpa)

• decyzja podlega natychmiastowemu wykonaniu z mocy ustawy.

– decyzja podlega wykonaniu przed upływem terminu do wniesienia odwołania, gdy jest zgodna z żądaniem wszystkich stron.

Organ odwoławczy może w uzasadnionych przypadkach wstrzymać natychmiastowe wykonanie decyzji !!!!

Rozstrzygnięcia w postępowaniu odwoławczym:

ZASADA:

ORGAN ODWOŁAWCZY NIE MOŻE WYDAĆ DECYZJI NA NIEKORZYŚĆ STRONY ODWOŁUJĄCEJ SIĘ,

CHYBA ŻE ZASKARŻONA DECYZJA RAŻĄCO NARUSZA PRAWO LUB RAŻĄCO NARUSZA INTERES SPOŁECZNY.

ART. 139. kpa

Organ administracji publicznej,

który wydał decyzję może wydać nową decyzję, w której uchyli lub zmieni zaskarżoną decyzję:

• jeżeli odwołanie wniosły wszystkie strony, a, uzna, że to odwołanie zasługuje w całości na uwzględnienie,

• gdy odwołanie wniosła jedna ze stron, a pozostałe strony wyraziły zgodę na uchylenie lub zmianę decyzji zgodnie z żądaniem odwołania.

Od nowej decyzji służy stronom odwołanie.Art. 132.kpa

Organ odwoławczy stwierdza:

• niedopuszczalność odwołania

• uchybienie terminu do wniesienia odwołania

w drodze postanowienia (jest ono ostateczne).

Art. 134. kpa

Organ odwoławczy wydaje decyzję

w której:

• utrzymuje w mocy zaskarżoną decyzję albo

• uchyla zaskarżoną decyzję w całości albo w części i w tym zakresie orzeka co do istoty sprawy bądź uchylając tę decyzję - umarza postępowanie pierwszej instancji, albo

• umarza postępowanie odwoławcze.

Organ odwoławczy może

• uchylić zaskarżoną decyzję w całości i przekazać sprawę do ponownego rozpatrzenia przez organ pierwszej instancji, gdy rozstrzygnięcie sprawy wymaga uprzedniego przeprowadzenia postępowania wyjaśniającego w całości lub w znacznej części. Przekazując sprawę organ ten może wskazać, jakie okoliczności należy wziąć pod uwagę przy ponownym rozpatrzeniu sprawy.

Art. 138. kpa

Wznowienie postępowania:

W sprawie zakończonej decyzją ostateczną wznawia się postępowanie, jeżeli:

• dowody, na których podstawie ustalono istotne dla sprawy okoliczności faktyczne, okazały się fałszywe,

• decyzja wydana została w wyniku przestępstwa,• decyzja wydana została przez pracownika lub

organ administracji publicznej, który podlega wyłączeniu stosownie do art. 24, 25 i 27 kpa,

• strona bez własnej winy nie brała udziału w postępowaniu,

• wyjdą na jaw istotne dla sprawy nowe okoliczności faktyczne lub nowe dowody istniejące w dniu wydania decyzji, nie znane organowi, który wydał decyzję,

• decyzja wydana została bez uzyskania wymaganego prawem stanowiska innego organu,

• zagadnienie wstępne zostało rozstrzygnięte przez właściwy organ lub sąd odmiennie od oceny przyjętej przy wydaniu decyzji (art. 100 § 2),

• decyzja została wydana w oparciu o inną decyzję lub orzeczenie sądu, które zostało następnie uchylone lub zmienione.

Postępowanie może być wznowione również:

• przed stwierdzeniem sfałszowania dowodu lub popełnienia przestępstwa orzeczeniem sądu lub innego organu, jeżeli sfałszowanie dowodu lub popełnienie przestępstwa jest oczywiste, a wznowienie postępowania jest niezbędne dla uniknięcia niebezpieczeństwa dla życia lub zdrowia ludzkiego albo poważnej szkody dla interesu społecznego

• w przypadku, gdy postępowanie przed sądem lub innym organem nie może być wszczęte na skutek upływu czasu lub z innych przyczyn określonych w przepisach prawa.

Można żądać wznowienia postępowania również w przypadku, gdy Trybunał Konstytucyjny orzekł o niezgodności aktu normatywnego z Konstytucją, umową międzynarodową lub z ustawą, na podstawie którego została wydana decyzja.

Art. 145a. Kpa

Uchylenie i zmiana decyzji

Decyzja ostateczna może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona:

• przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia,

• na jej mocy żadna ze stron nie nabyła prawa • jeżeli przemawia za tym interes społeczny lub

słuszny interes strony.

Właściwy organ wydaje decyzję w sprawie uchylenia lub zmiany dotychczasowej decyzji.

Art. 154. kpa

Decyzja ostateczna na mocy której strona nabyła prawo może być w każdym czasie uchylona lub zmieniona

• przez organ administracji publicznej, który ją wydał, lub przez organ wyższego stopnia,

• za zgodą strony

• jeżeli przepisy szczególne nie sprzeciwiają się uchyleniu lub zmianie takiej decyzji

• przemawia za tym interes społeczny lub słuszny interes strony

Art. 155. kpa

Nieważność decyzji:Organ administracji publicznej stwierdza nieważność

decyzji, która:1) wydana została z naruszeniem przepisów o właściwości,2) wydana została bez podstawy prawnej lub z rażącym naruszeniem prawa,3) dotyczy sprawy już poprzednio rozstrzygniętej inną decyzją ostateczną,4) została skierowana do osoby nie będącej stroną w sprawie,5) była niewykonalna w dniu jej wydania i jej niewykonalność ma charakter trwały,6) w razie jej wykonania wywołałaby czyn zagrożony karą,7) zawiera wadę powodującą jej nieważność z mocy prawa.

• Nie stwierdza się nieważności decyzji z przyczyn wymienionych w pkt 1, 3, 4 i 7, jeżeli od dnia jej doręczenia lub ogłoszenia upłynęło dziesięć lat, a także gdy decyzja wywołała nieodwracalne skutki prawne.

Art. 156. kpa

Minister może uchylić lub zmienić w niezbędnym zakresie każdą decyzję ostateczną, jeżeli w inny sposób nie można usunąć stanu zagrażającego życiu lub zdrowiu ludzkiemu albo zapobiec poważnym szkodom dla gospodarki narodowej lub dla ważnych interesów Państwa

Art. 161. kpa

Wygaśnięcie decyzji

Organ administracji publicznej, który wydał decyzję w pierwszej instancji:

• stwierdza jej wygaśnięcie, jeżeli decyzja:– stała się bezprzedmiotowa, a stwierdzenie

wygaśnięcia takiej decyzji nakazuje przepis prawa albo gdy leży to w interesie społecznym lub w interesie strony,

– została wydana z zastrzeżeniem dopełnienia przez stronę określonego warunku, a strona nie dopełniła tego warunku.

• uchyli decyzję, jeżeli została ona wydana z zastrzeżeniem dopełnienia określonych czynności, a strona nie dopełniła tych czynności w wyznaczonym terminie.

• stwierdza wygaśnięcie decyzji lub uchyla decyzję na podstawie przepisów § 1 i 2 w drodze decyzji.

Art. 162. kpa

Organ administracji publicznej może uchylić lub zmienić decyzję, na mocy której strona nabyła prawo, także w innych przypadkach oraz na innych zasadach niż określone w niniejszym rozdziale, o ile przewidują to przepisy szczególne.

Art. 163. kpa

Wydawanie zaświadczeńOrgan administracji publicznej wydaje

zaświadczenie na żądanie osoby ubiegającej się o zaświadczenie, jeżeli:

• urzędowego potwierdzenia określonych faktów lub stanu prawnego wymaga przepis prawa,

• osoba ubiega się o zaświadczenie ze względu na swój interes prawny w urzędowym potwierdzeniu określonych faktów lub stanu prawnego.

• Zaświadczenie powinno być wydane bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w terminie siedmiu dni.

Art. 217. kpa

Skargi i wnioskiZasada ogólna: • Organy państwowe, organy samorządu

terytorialnego i inne organy samorządowe oraz organy organizacji społecznych - rozpatrują oraz załatwiają skargi i wnioski w ramach swojej właściwości.

• Pracownik organu państwowego, pracownik samorządowy oraz organu organizacji społecznej, winny niewłaściwego i nieterminowego załatwiania skarg i wniosków, podlega odpowiedzialności porządkowej lub dyscyplinarnej albo innej odpowiedzialności przewidzianej w przepisach prawa.

Art. 223. kpa

Skargi:

przedmiotem może być w szczególności zaniedbanie lub nienależyte wykonywanie zadań przez właściwe organy albo przez ich pracowników, naruszenie praworządności lub interesów skarżących, a także przewlekłe lub biurokratyczne załatwianie spraw.

• składa się do organów właściwych do ich rozpatrzenia.

Art. 227. i 228. kpa

Organ właściwy do załatwienia skargi powinien załatwić skargę bez zbędnej zwłoki, nie później jednak niż w ciągu miesiąca.

Posłowie na Sejm, senatorowie i radni, którzy wnieśli skargę we własnym imieniu albo przekazali do załatwienia skargę innej osoby, powinni być zawiadomieni o sposobie załatwienia skargi, a gdy jej załatwienie wymaga zebrania dowodów, informacji lub wyjaśnień - także o stanie rozpatrzenia skargi, najpóźniej w terminie czternastu dni od dnia jej wniesienia albo przekazania.

O sposobie załatwienia skargi zawiadamia się skarżącego.

Art. 237. kpa

Wnioski:• przedmiotem mogą być w szczególności sprawy

ulepszenia organizacji, wzmocnienia praworządności, usprawnienia pracy i zapobiegania nadużyciom, ochrony własności, lepszego zaspokajania potrzeb ludności.

• składa się do organów właściwych ze względu na przedmiot wniosku.

• w sprawach dotyczących zadań organizacji społecznych składa się do organów tych organizacji.

• Art. 241. i 242. kpa• o sposobie załatwienia wniosku zawiadamia się

równocześnie wnioskodawcę• Art. 244 kpa

DORĘCZENIA

Organ administracji publicznej doręcza pisma:

za pokwitowaniem przez pocztę,

przez swoich pracowników lub

przez inne upoważnione osoby lub organy.

Pisma doręcza się:• stronie

• gdy strona działa przez przedstawiciela - temu przedstawicielowi.

• jeżeli strona ustanowiła pełnomocnika, pisma doręcza się pełnomocnikowi.

• w sprawie wszczętej na skutek podania złożonego przez dwie lub więcej stron pisma doręcza się wszystkim stronom, chyba że w podaniu wskazały jedną jako upoważnioną do odbioru pism.

Osobom fizycznym pisma doręcza się:

• w ich mieszkaniu lub miejscu pracy

• w lokalu organu administracji publicznej, jeżeli przepisy szczególne nie stanowią inaczej

• w każdym miejscu, gdzie się adresata zastanie w razie niemożności doręczenia pisma w sposób wyżej określony, a także w razie koniecznej potrzeby.

W przypadku nieobecności adresata pismo doręcza się:

• za pokwitowaniem

• dorosłemu domownikowi, sąsiadowi lub dozorcy domu, jeżeli osoby te podjęły się oddania pisma adresatowi

O doręczeniu pisma sąsiadowi lub dozorcy zawiadamia się adresata, umieszczając zawiadomienie w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy to nie jest możliwe, w drzwiach mieszkania.

W razie niemożności doręczenia pisma w sposób wyżej wskazany:

• poczta przechowuje pismo przez okres siedmiu dni w swojej placówce, w przypadku doręczania pisma przez pocztę

• pismo składa się w urzędzie właściwej gminy na okres siedmiu dni, w przypadku doręczania pisma przez pracownika lub upoważnioną osobę lub organ

• zawiadomienie o złożeniu pisma w miejscu wyżej określonym umieszcza się w oddawczej skrzynce pocztowej lub, gdy nie jest to możliwe, w drzwiach mieszkania adresata albo jego biura lub innego pomieszczenia, w którym adresat wykonuje swoje czynności zawodowe, bądź w miejscu widocznym na nieruchomości, której postępowanie dotyczy

W tym przypadku doręczenie uważa się za dokonane z upływem ostatniego dnia 7 dniowego terminu!!!

Jednostkom organizacyjnym i organizacjom społecznym:

pisma doręcza się:• w lokalu ich siedziby • do rąk osób uprawnionych do odbioru pism.

Odbierający pismo:• potwierdza doręczenie mu pisma swym podpisem

ze wskazaniem daty doręczenia.• jeżeli odbierający pismo uchyla się od

potwierdzenia doręczenia lub nie może tego uczynić, doręczający sam stwierdza datę doręczenia oraz wskazuje osobę, która odebrała pismo, i przyczynę braku jej podpisu.

• jeżeli adresat odmawia przyjęcia pisma przesłanego mu przez pocztę lub inny organ albo w inny sposób, pismo zwraca się nadawcy z adnotacją o odmowie jego przyjęcia i datą odmowy

Pismo wraz z adnotacją włącza się do akt sprawy

W tych przypadkach uznaje się, że pismo doręczone zostało w dniu odmowy jego przyjęcia przez adresata!!!

Strony mogą być zawiadamiane o decyzjach i innych czynnościach organów administracji publicznej:

• przez obwieszczenie

• w inny zwyczajowo przyjęty w danej miejscowości sposób publicznego ogłaszania,

• jeżeli przepis szczególny tak stanowi

TERMINYOkreślone w dniach:• jeżeli początkiem terminu jest pewne zdarzenie,

przy obliczaniu tego terminu nie uwzględnia się dnia, w którym zdarzenie nastąpiło.

• upływ ostatniego z wyznaczonej liczby dni uważa się za koniec terminu.

Określone w tygodniach:• kończą się z upływem tego dnia w ostatnim

tygodniu, który nazwą odpowiada początkowemu dniowi terminu.

• terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni.

Określone w miesiącach:• kończą się z upływem tego dnia w ostatnim

miesiącu, który odpowiada początkowemu dniowi terminu,

• gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca.

Jeżeli koniec terminu przypada na dzień ustawowo wolny od pracy, za ostatni dzień za ostatni dzień terminu uważa się najbliższy następny dzień powszedni.

Termin uważa się za zachowany jeżeli przed jego upływem:

• nadano pismo w polskiej placówce pocztowej operatora publicznego

• złożono w polskim urzędzie konsularnym

• gdy przed jego upływem żołnierz lub członek załogi statku morskiego złożył je w dowództwie jednostki wojskowej lub kapitanowi statku,

• gdy osoba pozbawiona wolności złożyła pismo w administracji zakładu karnego.

Termin należy przywrócić:

• w razie jego uchybienia

• prośbę zainteresowanego

• jeżeli uprawdopodobni, że uchybienie nastąpiło bez jego winy.

Prośbę o przywrócenie terminu należy wnieść:

• w ciągu siedmiu dni od dnia ustania przyczyny uchybienia terminu

• jednocześnie z wniesieniem prośby należy dopełnić czynności, dla której określony był termin.

• przywrócenie terminu do złożenia prośby jest niedopuszczalne.

O przywróceniu terminu:• postanawia właściwy w sprawie organ administracji

publicznej. • od postanowienia o odmowie przywrócenia terminu służy

zażalenie.• do wniesienia odwołania lub zażalenia postanawia

ostatecznie organ

PODANIAPodania (żądania, wyjaśnienia, odwołania, zażalenia) mogą

być wnoszone:• pisemnie,

• telegraficznie

• za pomocą dalekopisu,

• telefaksu,

• poczty elektronicznej,

• ustnie do protokołu.

Podanie powinno zawierać:

• co najmniej wskazanie osoby, od której pochodzi, • jej adres • żądanie • oraz czynić zadość innym wymaganiom ustalonym w

przepisach szczególnych.

Podanie wniesione pisemnie albo ustnie do protokołu powinno być podpisane przez wnoszącego, a protokół ponadto przez pracownika, który go sporządził.

Organ administracji publicznej obowiązany jest potwierdzić wniesienie podania, jeżeli wnoszący je tego zażąda.

Art. 63. kpa

UDOSTĘPNIANIE AKTOrgan administracji publicznej obowiązany jest

umożliwić stronie:• w każdym stadium postępowania

• przeglądanie akt sprawy oraz sporządzanie z nich notatek i odpisów.

Strona może żądać uwierzytelnienia sporządzonych przez siebie odpisów z akt sprawy lub wydania jej z akt sprawy uwierzytelnionych odpisów, o ile jest to uzasadnione ważnym interesem strony.

Przepisów tych nie stosuje się do:

• akt sprawy, objętych ochroną tajemnicy państwowej,

• do innych akt, które organ administracji publicznej wyłączy ze względu na ważny interes państwowy.

Odmowa umożliwienia stronie przeglądania akt sprawy, sporządzania z nich notatek i odpisów, uwierzytelnienia takich odpisów lub wydania uwierzytelnionych odpisów następuje w drodze postanowienia, na które służy zażalenie.

PRAWO

CYWILNE

USTAWA

z dnia 23 kwietnia 1964 r.

KODEKS CYWILNY 1

Dz. U. z dnia 18 maja 1964 r.

nr 16 poz. 93 ze zm.

Podział system norm prawnych:

• prawo publiczne: reguluje stosunki prawne w których przynajmniej po jednej stronie występuje organ państwa, samorządu terytorialnego lub innej organizacji powołanej do reprezentowania interesów publicznych:– charakteryzuje się nierównorzędnością stron stosunku prawnego, – ustanawia bezpośredni przymus w razie nieposłuszeństwa

normom

• prawo prywatne: reguluje autonomiczne stosunki prawne pomiędzy stronami:– brak możliwości jednostronnego kształtowania treści stosunku

prawnego.– swoboda stron w kształtowaniu treści stosunku prawnego,

ograniczona interesem drugiej strony i interesem powszechnym,– równorzędność stron stosunku prawnego,

– spory rozstrzygane przez organ niezależny z inicjatywy stron

Definicja

Prawo cywilne to skodyfikowana gałęź prawa prywatnego

regulująca stosunki majątkowe pomiędzy osobami fizycznymi i

prawnymi

Działy prawa cywilnego:

• część ogólna

• prawo rzeczowe

• prawo zobowiązań

• prawo spadkowe

• prawo rodzinne

• prawo na dobrach niematerialnych

Zasady prawa cywilnego:

• uznanie i ochrona osobowości każdego człowieka w równej mierze

• pełna i równa ochrona mienia

• zakaz nadużywania praw podmiotowych (art. 5 kc)

• autonomia woli

• ochrona zaufania

PODSTAWOWĄ INSTYTUCJĄ PRAWA

CYWILNEGOJEST

PRAWO WŁASNOŚCI

Stosunek cywilnoprawny:

• strony osoba fizyczna, osoba prawna, jednostka organizacyjna nie posiadająca osobowości prawnej

• przedmiot: zdarzenie prawne

• treść:– prawo podmiotowe jednej strony– obowiązek drugiej strony

Prawo podmiotowe:

• wyznaczona normami prawnymi sfera możności postępowania (działania, zaniechania, świadczenia), sprzężona z obowiązkiem (działania, znoszenia lub zaniechania) drugiej strony stosunku cywilnoprawnego.

• Służy ono ochronie interesów osób fizycznych lub prawnych uznanych przez prawo lub moralność, a jego realizacja zabezpieczona jest kompetencją strony uprawnionej do żądania jego wyegzekwowania przez organ władzy publicznej.

Osoba fizyczna:

każdy człowiek, zindywidualizowany poprzez:

• imię i nazwisko lub pseudonim• stan rodzinny• wiek i płeć• adres• stan cywilny

Osoba prawna: Skarb Państwa jednostki organizacyjne, którym przepisy

szczególne przyznają osobowość prawną (art. 33. kc.), zindywidualizowane poprzez:

• nazwę• adres• siedzibę: jeżeli ustawa lub oparty na niej statut

nie stanowi inaczej, siedzibą osoby prawnej jest miejscowość, w której ma siedzibę jej organ zarządzający. (art. 41. kc) 

• organy

Przedsiębiorca:

• osoba fizyczna, osoba prawna i inna jednostka organizacyjna prowadząca we własnym imieniu działalność gospodarczą lub zawodową.

Art. 431. kc. 

Zdolność prawna:

• atrybut każdej osoby fizycznej i prawnej - zdolność do bycia podmiotem praw i obowiązków cywilnoprawnych

• osoby fizyczne: od urodzenia do śmierci: • każdy człowiek od chwili urodzenia ma zdolność

prawną (art. 8. § 1 kc.)• osoby prawne: od powstania (akt założycielski,

wpis do rejestru, akt normatywny) do likwidacji (akt organu założycielskiego, wyrejestrowanie, akt normatywny)

Zdolność do czynności prawnych:

• możność samodzielnego kształtowania praw i obowiązków na gruncie prawnym:

• osoby fizyczne:• pełna: pełną zdolność do czynności prawnych

nabywa się z chwilą uzyskania pełnoletności (art. 11 kc.)

• ograniczona: ze względu na wiek, stan zdrowia (art. 12 i nast. kc.)

• osoby prawne: poprzez uprawnione organy

Zdolność sądowa:

• zdolność do uczestniczenia w procesie sądowym: dochodzenia swoich roszczeń przed sądami (wytaczanie powództw) oraz do bycie pozwanym.

CZYNNOŚCI PRAWNE

Definicja:

• Czynność konwencjonalna podmiotu prawa cywilnego, której konsekwencje i treść określone są w normach prawnych, co do zasady prowadzi do powstania, zmiany treści lub podmiotu lub ustania stosunku prawnego

Może polegać na: działaniu, zaniechaniu lub znoszeniu.

Postacie czynności cywilnoprawnych:

• jednostronne (testament), dwustronne (umowy), wielostronne (uchwały)

• dokonane za zgodą osoby trzeciej• generalne i indywidualnie adresowane• realne i konsensualne• między żyjącymi i na wypadek śmierci• zobowiązujące, rozporządzające i o podwójnym skutku• odpłatne i nieodpłatne• przysparzające• upoważniające• kauzalne (przyczynowe) i abstrakcyjne (oderwane)

ZASADY: • Art. 14. § 1. kc Czynność prawna dokonana

przez osobę, która nie ma zdolności do czynności prawnych, jest nieważna.

• Art. 38. Osoba prawna działa przez swoje organy w sposób przewidziany w ustawie i w opartym na niej statucie.

• Art. 56. Czynność prawna wywołuje nie tylko skutki w niej wyrażone, lecz również te, które wynikają z ustawy, z zasad współżycia społecznego i z ustalonych zwyczajów.

OŚWIADCZENIA WOLIMoment złożenia oświadczenia woli:

• Oświadczenie woli, które ma być złożone innej osobie, jest złożone z chwilą, gdy doszło do niej w taki sposób, że mogła zapoznać się z jego treścią.

• Odwołanie takiego oświadczenia jest skuteczne, jeżeli doszło jednocześnie z tym oświadczeniem lub wcześniej.

• Oświadczenie woli wyrażone w postaci elektronicznej jest złożone innej osobie z chwilą, gdy wprowadzono je do środka komunikacji elektronicznej w taki sposób, żeby osoba ta mogła zapoznać się z jego treścią.

• Art. 61. kc.

Wykładnia oświadczeń woli:

• Oświadczenie woli należy tak tłumaczyć, jak tego wymagają ze względu na okoliczności, w których złożone zostało, zasady współżycia społecznego oraz ustalone zwyczaje.

• W umowach należy raczej badać, jaki był zgodny zamiar stron i cel umowy, aniżeli opierać się na jej dosłownym brzmieniu.

Art. 65. kc.

Swoboda formy oświadczenia woli:

Z zastrzeżeniem wyjątków w ustawie przewidzianych, wola osoby dokonującej czynności prawnej może być wyrażona przez każde zachowanie się tej osoby, które ujawnia jej wolę w sposób dostateczny, w tym również przez ujawnienie tej woli w postaci elektronicznej

Art. 60. kc

Formy oświadczenia woli:• wyraźne (z mocy prawa lub zwyczaju

traktowane jest jako oświadczenie woli) i dorozumiane (każdy inny przejaw woli)

• językowa lub inne znaki

• formy szczególne:– zwykła forma pisemna– poświadczenie daty– poświadczenie podpisu– akt notarialny

Podpis:• po jego złożeniu uważa się oświadczenie woli za

złożone !!!

• językowy znak graficzny

• własnoręcznie złożony

• wskazuje kto jest autorem oświadczenia woli

Art. 771. kc.

Skutki niezachowanie formy (art. 73 i 74 kc.)

• NIEWAŻNOŚĆ CZYNNOŚCI w przypadku zastrzeżenia określonej formy pod rygorem nieważności (ad solemnitatem)

• NIEWYSTĄPIENIE PEWNYCH SKUTKÓW w przypadku zastrzeżenia określonej formy dla wywołania określonych skutków (ad eventum)

• SKUTKI NA PŁASZCZYŹNIE DOWODOWEJ w przypadku zastrzeżenia określonej formy dla celów dowodowych

Wady oświadczenia woli:

• STAN WYŁĄCZAJĄCY ŚWIADOMOŚĆ: nieważne jest oświadczenie woli złożone przez osobę, która z jakichkolwiek powodów znajdowała się w stanie wyłączającym świadome albo swobodne powzięcie decyzji i wyrażenie woli (dotyczy to w szczególności choroby psychicznej, niedorozwoju umysłowego albo innego, chociażby nawet przemijającego, zaburzenia czynności psychicznych (art. 82. kc.)

• POZORNOŚĆ: nieważne jest oświadczenie woli złożone drugiej stronie za jej zgodą dla pozoru, jeżeli zostało złożone dla ukrycia innej czynności prawnej, ważność oświadczenia ocenia się według właściwości tej czynności, nie ma ona wpływu na skuteczność odpłatnej czynności prawnej, dokonanej na podstawie pozornego oświadczenia, jeżeli wskutek tej czynności osoba trzecia nabywa prawo lub zostaje zwolniona od obowiązku, chyba że działała w złej wierze (art. 83. kc.)

• PODSTĘP: błąd wywołała druga strona podstępnie, uchylenie się od skutków prawnych oświadczenia woli złożonego pod wpływem błędu może nastąpić także wtedy, gdy błąd nie był istotny, jak również wtedy, gdy nie dotyczył treści czynności prawnej. Podstęp osoby trzeciej jest jednoznaczny z podstępem strony, jeżeli ta o podstępie wiedziała i nie zawiadomiła o nim drugiej strony albo jeżeli czynność prawna była nieodpłatna (art. 86. kc.)

• BŁĄD: w razie błędu co do treści czynności prawnej można uchylić się od skutków prawnych swego oświadczenia woli. Gdy oświadczenie woli było złożone innej osobie, uchylenie się od jego skutków prawnych dopuszczalne jest tylko wtedy, gdy błąd został wywołany przez tę osobę, chociażby bez jej winy, albo gdy wiedziała ona o błędzie lub mogła z łatwością błąd zauważyć; ograniczenie to nie dotyczy czynności prawnej nieodpłatnej.

Warunek: można powoływać się tylko na błąd istotny, tj. uzasadniający przypuszczenie, że gdyby składający oświadczenie woli nie działał pod wpływem błędu i oceniał sprawę rozsądnie, nie złożyłby oświadczenia tej treści (art. 84. kc) 

• GROŹBA BEZPRAWNA: oświadczenie woli złożone pod jej (druga strona lub osoba trzecia): można uchylić się od jego skutków prawnych, jeżeli z okoliczności wynika, że mógł się obawiać, iż jemu samemu lub innej osobie grozi poważne niebezpieczeństwo osobiste lub majątkowe. (art. 87. kc) 

Elementy czynności prawnej:

• Essentaialia negotii: elementy przedmiotowo istotne: ustawowo wyróżnione cechy, według których dokonuje się kwalifikacji prawnej czynności

• Naturalia negotii: elementy nieistotne: wskazane w ustawie jako skutki prawne czynności określonego typu

• Accidentalia negotii: elementy dodatkowe: zastrzeżenie ich w umowie powoduje, że wywołują one określone skutki prawne (mogą być unormowane w przepisach prawa jak np. warunek lub termin albo zostać dodane przez strony, jak np., warunki dodatkowe).

Termin (art. 110. i nast. kc.)

Obliczanie• jeżeli ustawa, orzeczenie sądu lub decyzja

innego organu państwowego albo czynność prawna oznacza termin nie określając sposobu jego obliczania:

Termin oznaczony w dniach:• kończy się z upływem ostatniego dnia• jeżeli początkiem terminu oznaczonego w

dniach jest pewne zdarzenie, nie uwzględnia się przy obliczaniu terminu dnia, w którym to zdarzenie nastąpiło

Termin oznaczony w tygodniach, miesiącach lub latach:

• kończy się z upływem dnia, który nazwą lub datą odpowiada początkowemu dniowi terminu

• gdyby takiego dnia w ostatnim miesiącu nie było - w ostatnim dniu tego miesiąca

• przy obliczaniu wieku osoby fizycznej termin upływa z początkiem ostatniego dnia.

Termin oznaczony na początek, środek lub koniec miesiąca:

• rozumie się przez to pierwszy, piętnasty lub ostatni dzień miesiąca

• termin półmiesięczny jest równy piętnastu dniom.

Termin:• oznaczony w miesiącach lub latach, a ciągłość

terminu nie jest wymagana, miesiąc liczy się za dni trzydzieści, a rok za dni trzysta sześćdziesiąt pięć,

• jeżeli koniec terminu do wykonania czynności przypada na dzień uznany ustawowo za wolny od pracy, termin upływa dnia następnego

• jeżeli skutki czynności prawnej mają powstać w oznaczonym terminie, stosuje się odpowiednio przepisy o warunku zawieszającym.

• jeżeli skutki czynności prawnej mają ustać w oznaczonym terminie, stosuje się odpowiednio przepisy o warunku rozwiązującym.

UMOWY UMOWY

PRAWA PRAWA

CYWILNEGO CYWILNEGO

Tytuł XV. UMOWA O DZIEŁO

Przez umowę o dzieło przyjmujący zamówienie zobowiązuje się do wykonania oznaczonego dzieła, a zamawiający do zapłaty wynagrodzenia.

art. 627 kc

Do umowy zawartej, w zakresie działalności przedsiębiorstwa przyjmującego zamówienie, z osobą fizyczną, która zamawia dzieło, będące rzeczą ruchomą, w celu niezwiązanym z jej działalnością gospodarczą ani zawodową, stosuje się odpowiednio przepisy o sprzedaży konsumenckiej.

art. 6271 kc 

WYNAGRODZENIE:

1. Można określić przez wskazanie podstaw do jego ustalenia.

2. Wynagrodzenie kosztorysowe.

3. Wynagrodzenie ryczałtowe.

W braku odmiennej umowy przyjmującemu zamówienie należy się wynagrodzenie w chwili oddania dzieła.

Jeżeli dzieło ma być oddawane częściami, a wynagrodzenie zostało obliczone za każdą część z osobna, wynagrodzenie należy się z chwilą spełnienia każdego ze świadczeń częściowych.

Dopóki dzieło nie zostało ukończone, zamawiający może w każdej chwili od umowy odstąpić płacąc umówione wynagrodzenie.

Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła

art. 644 kc

MATERIAŁY

Przyjmujący zamówienie powinien ich użyć w sposób odpowiedni oraz złożyć rachunek i zwrócić nie zużytą część, jeżeli materiałów na wykonanie dzieła dostarcza zamawiający.

art. 633 kc

Przyjmujący zamówienie powinien niezwłocznie zawiadomić zamawiającego o tym, że materiał dostarczony przez zamawiającego nie nadaje się do prawidłowego wykonania dzieła albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu.

art. 634 kc

UWAGA !!!

Jeżeli przyjmujący zamówienie opóźnia się z rozpoczęciem lub wykończeniem dzieła tak dalece, że nie jest prawdopodobne, żeby zdołał je ukończyć w czasie umówionym, zamawiający może bez wyznaczenia terminu dodatkowego od umowy odstąpić jeszcze przed upływem terminu do wykonania dzieła.

art. 635 kc

WADLIWE WYKONANIE DZIEŁA

Jeżeli przyjmujący zamówienie wykonywa dzieło w sposób wadliwy albo sprzeczny z umową, zamawiający może wezwać go do zmiany sposobu wykonania i wyznaczyć mu w tym celu odpowiedni termin.

Po bezskutecznym upływie wyznaczonego terminu zamawiający może od umowy odstąpić albo powierzyć poprawienie lub dalsze wykonanie dzieła innej osobie na koszt i niebezpieczeństwo przyjmującego zamówienie.

Jeżeli zamawiający sam dostarczył materiału, może on w razie odstąpienia od umowy lub powierzenia wykonania dzieła innej osobie żądać zwrotu materiału i wydania rozpoczętego dzieła

art. 636 kc

Zamawiający nie może odmówić zapłaty wynagrodzenia mimo niewykonania dzieła, jeżeli przyjmujący zamówienie był gotów je wykonać, lecz doznał przeszkody z przyczyn dotyczących zamawiającego.

Jednakże w wypadku takim zamawiający może odliczyć to, co przyjmujący zamówienie oszczędził z powodu niewykonania dzieła.

art. 639 kc.

Roszczenia wynikające z umowy o dzieło przedawniają się z upływem lat dwóch od dnia oddania dzieła.

Jeżeli dzieło nie zostało oddane - od dnia, w którym zgodnie z treścią umowy miało być oddane.

art. 646 kc 

Tytuł XXI. ZLECENIE

Przez umowę zlecenia przyjmujący zlecenie zobowiązuje się do dokonania określonej czynności prawnej dla dającego zlecenie.

art. 734. § 1 kc

WYNAGRODZENIE

Jeżeli ani z umowy, ani z okoliczności nie wynika, że przyjmujący zlecenie zobowiązał się wykonać je bez wynagrodzenia, za wykonanie zlecenia należy się wynagrodzenie.

Jeżeli nie ma obowiązującej taryfy, a nie umówiono się o wysokość wynagrodzenia, należy się wynagrodzenie odpowiadające wykonanej pracy.

art. 735 kc

W razie odpłatnego zlecenia wynagrodzenie należy się przyjmującemu dopiero po wykonaniu zlecenia, chyba że co innego wynika z umowy lub z przepisów szczególnych.

art. 744 kc

SPOSÓB WYKONANIA ZLECENIA

Przyjmujący zlecenie może bez uprzedniej zgody dającego zlecenie odstąpić od wskazanego przez niego sposobu wykonania zlecenia, jeżeli nie ma możności uzyskania jego zgody, a zachodzi uzasadniony powód do przypuszczenia, że dający zlecenie zgodziłby się na zmianę, gdyby wiedział o istniejącym stanie rzeczy.

art. 737 kc

Przyjmujący zlecenie powinien udzielać dającemu zlecenie potrzebnych wiadomości o przebiegu sprawy, a po wykonaniu zlecenia lub po wcześniejszym rozwiązaniu umowy złożyć mu sprawozdanie.

Powinien mu wydać wszystko, co przy wykonaniu zlecenia dla niego uzyskał, chociażby w imieniu własnym.

art. 740 kc  

Przyjmującemu zlecenie nie wolno używać we własnym interesie rzeczy i pieniędzy dającego zlecenie !!!

art. 741 kc

WYPOWIEDZENIE ZLECENIA

Dający zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie:

• powinien jednak zwrócić przyjmującemu zlecenie wydatki, które ten poczynił w celu należytego wykonania zlecenia;

• w razie odpłatnego zlecenia obowiązany jest uiścić przyjmującemu zlecenie część wynagrodzenia odpowiadającą jego dotychczasowym czynnościom, a

• jeżeli wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, powinien także naprawić szkodę.

Przyjmujący zlecenie może je wypowiedzieć w każdym czasie:

jednakże gdy zlecenie jest odpłatne, a wypowiedzenie nastąpiło bez ważnego powodu, przyjmujący zlecenie jest odpowiedzialny za szkodę

art. 746. § 1 i 2 kc

Nie można zrzec się z góry uprawnienia do wypowiedzenia zlecenia z ważnych powodów !!!

WGAŚNIĘCIE ZLECENIA

W braku odmiennej umowy zlecenie nie wygasa:• wskutek śmierci dającego zlecenie, ani • wskutek utraty przez niego zdolności do

czynności prawnych. wskutek śmierci przyjmującego zlecenie

Jeżeli jednak, zgodnie z umową, zlecenie wygasło, przyjmujący zlecenie powinien, gdyby z przerwania powierzonych mu czynności mogła wyniknąć szkoda, prowadzić te czynności nadal, dopóki spadkobierca albo przedstawiciel ustawowy dającego zlecenie nie będzie mógł zarządzić inaczej.

Zlecenie wygasa wskutek śmierci przyjmującego zlecenie albo wskutek utraty przez niego pełnej zdolności do czynności prawnych W braku odmiennej umowy.

art. 748 kc Jeżeli zlecenie wygasło, uważa się je

mimo to za istniejące na korzyść przyjmującego zlecenie aż do chwili, kiedy dowiedział się o wygaśnięciu zlecenia.

art. 749 kc

PRZEDAWNIENIE ROSZCZEŃ

Z upływem lat dwóch przedawniają się:• roszczenia o wynagrodzenie za spełnione czynności i o

zwrot poniesionych wydatków przysługujące osobom, które stale lub w zakresie działalności przedsiębiorstwa trudnią się czynnościami danego rodzaju; to samo dotyczy roszczeń z tytułu zaliczek udzielonych tym osobom;

• roszczenia z tytułu utrzymania, pielęgnowania, wychowania lub nauki, jeżeli przysługują osobom trudniącym się zawodowo takimi czynnościami albo osobom utrzymującym zakłady na ten cel przeznaczone.

art. 751 kc 

Tytuł XVI. UMOWA O ROBOTY BUDOWLANE

Przez umowę o roboty budowlane

wykonawca zobowiązuje się do oddania

przewidzianego w umowie obiektu,

wykonanego zgodnie z projektem

i z zasadami wiedzy technicznej

a inwestor zobowiązuje się do dokonania wymaganych przez właściwe przepisy czynności związanych z przygotowaniem robót, w szczególności do przekazania terenu budowy i dostarczenia projektu, oraz do odebrania obiektu i zapłaty umówionego wynagrodzenia

art. 647 kc

W umowie zawartej między inwestorem a wykonawcą (generalnym wykonawcą), strony ustalają zakres robót, które wykonawca będzie wykonywał osobiście lub za pomocą podwykonawców.

 

Do zawarcia przez wykonawcę umowy o roboty budowlane z podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora.

Jeżeli inwestor, w terminie 14 dni od przedstawienia mu przez wykonawcę umowy z podwykonawcą lub jej projektu, wraz z częścią dokumentacji dotyczącą wykonania robót określonych w umowie lub projekcie, nie zgłosi na piśmie sprzeciwu lub zastrzeżeń, uważa się, że wyraził zgodę na zawarcie umowy.

Do zawarcia przez podwykonawcę umowy z dalszym podwykonawcą jest wymagana zgoda inwestora i wykonawcy.

Umowy, o których mowa wyżej, powinny być dokonane w formie pisemnej pod rygorem nieważności.

Zawierający umowę z podwykonawcą oraz inwestor i wykonawca ponoszą solidarną odpowiedzialność za zapłatę wynagrodzenia za roboty budowlane wykonane przez podwykonawcę.

Odmienne postanowienia umów są nieważne.

Umowa o roboty budowlane powinna być stwierdzona pismem.

Wymagana przez właściwe przepisy dokumentacja stanowi część składową umowy.

art. 648 kc

W razie wątpliwości poczytuje się, iż wykonawca podjął się wszystkich robót objętych projektem stanowiącym część składową umowy !!!

Jeżeli dostarczona przez inwestora dokumentacja, teren budowy, maszyny lub urządzenia nie nadają się do prawidłowego wykonania robót albo jeżeli zajdą inne okoliczności, które mogą przeszkodzić prawidłowemu wykonaniu robót, wykonawca powinien niezwłocznie zawiadomić o tym inwestora.

art.651 kc

Jeżeli wykonawca przejął protokolarnie od inwestora teren budowy, ponosi on aż do chwili oddania obiektu odpowiedzialność na zasadach ogólnych za szkody wynikłe na tym terenie.

art. 652 kc

W braku odmiennego postanowienia umowy inwestor obowiązany jest na żądanie wykonawcy przyjmować wykonane roboty częściowo, w miarę ich ukończenia, za zapłatą odpowiedniej części wynagrodzenia.

art. 654 kc

Gdyby wykonany obiekt uległ zniszczeniu lub uszkodzeniu wskutek wadliwości dostarczonych przez inwestora materiałów, maszyn lub urządzeń albo wskutek wykonania robót według wskazówek inwestora, wykonawca może żądać umówionego wynagrodzenia lub jego odpowiedniej części, jeżeli uprzedził inwestora o niebezpieczeństwie zniszczenia lub uszkodzenia obiektu albo jeżeli mimo zachowania należytej staranności nie mógł stwierdzić wadliwości dostarczonych przez inwestora materiałów, maszyn lub urządzeń.

art. 655 kc

 Do skutków opóźnienia się przez wykonawcę z rozpoczęciem robót lub wykończeniem obiektu albo wykonywania przez wykonawcę robót w sposób wadliwy lub sprzeczny z umową, do rękojmi za wady wykonanego obiektu, jak również do uprawnienia inwestora do odstąpienia od umowy przed ukończeniem obiektu stosuje się odpowiednio przepisy o umowie o dzieło.

art. 656. § 1 kc

Uprawnienie do odstąpienia od umowy przez wykonawcę lub przez inwestora może być ograniczone lub wyłączone przez przepisy szczególne.

art. 657 kc

Przepisy niniejszego tytułu stosuje się odpowiednio do umowy o wykonanie remontu budynku lub budowli.

art.658 kc