Pozostałości substancji niepożądanych w żywności i paszach ...Szkolenie pracowników...
Transcript of Pozostałości substancji niepożądanych w żywności i paszach ...Szkolenie pracowników...
Pozostałości substancji niepożądanychw żywności i paszach
- ocena zagrożeń
Andrzej Posyniak, Krzysztof Niemczuk
PIWet-PIB Puławy
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Substancje niepożądane w żywności i paszach
Substancje anaboliczne
• hormonalne
• β-agonistyczne
Antybiotyki
i inne leki weterynaryjne
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Substancje niepożądane w żywności i paszach
Środki ochrony roślin
Polichlorowane bifenyle
Dioksyny
Metale toksyczne
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Substancje niepożądane w żywności i paszach
Mikotoksyny
Wielopierścieniowe
węglowodory aromatyczne
(WWA)
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Zafałszowanie pasz melaminą
C3 H6 N6
Zafałszowanie zawartości białka w paszach
melamina w karmie dla psów i kotów
melamina w paszy dla trzody chlewnej
melamina w paszy dla drobiu
melamina w paszy dla ryb
Obowiązek badania pasz na obecność melaminy
obowiązek kontrolowania komponentów
importowanych z Chin i Azji południowo-
wschodniej
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Chloramfenikol w paszach
Anemia aplastyczna u dzieci, genotoksyczność, mutagenność
Zakaz stosowania w praktyce weterynaryjnej
W 2013 r do Europy, w tym również do Polski, jako dodatek paszowy dostarczono preparat enzymatyczny z chloramfenikolem
Wykryto chloramfenikol w paszach i tkankach zwierząt
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
System laboratoriów urzędowych
Krajowe Laboratorium
Referencyjne
PIWet-PIB w Puławach
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
System laboratoriów urzędowych
Laboratoria
Zakładów Higieny Weterynaryjnej
Krajowe Laboratorium
Referencyjne
PIWet-PIB w Puławach
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
System laboratoriów urzędowych
Unijne Laboratoria Referencyjne
Krajowe Laboratorium
Referencyjne
PIWet-PIB w Puławach
Laboratoria
Zakładów Higieny Weterynaryjnej
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Obowiązki i zadania Krajowego Laboratorium Referencyjnego
Opracowywanie nowych procedur badawczych
Szkolenie pracowników laboratoriów terenowych
i wdrażanie opracowanych procedur i instrukcji
Przygotowywanie materiałów referencyjnych
i organizowanie badań biegłości
Udział w badaniach biegłości organizowanych przez EURL
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Obowiązki i zadania Krajowego Laboratorium Referencyjnego
Opracowywanie i organizacja programów kontrolnych
Weryfikacja wyników niezgodnych i informowanie
odpowiednich służb o występujących zagrożeniach
Ocena ryzyka wynikającego z występowania
substancji niepożądanych
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
WYSTĘPOWANIE POZOSTAŁOŚCI SUBSTANCJI NIEPOŻĄDANYCH
KONTROLA PROWADZONA ZGODNIE Z DECYZJĄ 96/23/WE
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Wyniki kontroli pozostałości substancji niepożądanych (2014 r.)
Odsetek wyników niezgodnych (2011-2014 r.)
Wykrywane substancje niepożądane (2014 r.)
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Pozostałości antybiotyków i innych substancji
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Pozostałości antybiotyków w żywności
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Najczęściej wykrywane grupy antybiotyków
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Antybiotyki w systemach dozujących wodę na fermach
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Sulfonamidy w miodzie (2005 – 2014 r.)
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Najczęściej używane antybiotyki
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Barwniki w rybach (2003 - 2014 r.)
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Źródła skażenia zwierząt łownych ołowiem
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Źródła skażenia zwierząt łownych ołowiem
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Skażenie ołowiem zwierząt łownych
Warmia i Mazury Regiony przemysłowe
Skażenie ołowiem zwierząt łownych po uwzględnieniu wtórnego skażenia po odstrzale
Warmia i Mazury Regiony przemysłowe
Ocena narażenia na ołów po spożyciu mięsa zwierząt łownych
184%
2%
301%
4%0%
50%
100%
150%
200%
250%
300%
%BMDL01 %BMDL01 po odrzuceniu wartościodstających, wskazujących na wtórne
zanieczyszczenie tuszy
Warmia i Mazury
Regiony Przemysłowe
OCENA WYSTĘPOWANIA WWA W ŻYWNOŚCI
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Źródła skażenia żywności:
Zanieczyszczenie środowiska – migracja WWA do żywności z powietrza, gleby i wody;
Przemysłowe i domowe metody przygotowania żywności związane z obróbką termiczną tj. wędzenie, grillowanie, smażenie i suszenie.
Rozporządzenie nr 835/2011 wprowadza nowe limity dla WWA m.in. w mięsie wędzonym i produktach mięsnych wędzonych
oraz w wędzonych rybach i produktach rybołówstwa
Źródła narażenia na WWA
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Nowe limity dla benzo-a pirenu i sumy WWA
od 0.1.09.2012 r. od 01.09.2014 r.
μg/kg
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Przekroczenia zawartości benzo-a-pirenui sumy WWA po tradycyjnym wędzeniu
Stare limity
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Przekroczenia zawartości benzo-a-pirenui sumy WWA po tradycyjnym wędzeniu
Stare limity Nowe limity
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Działanie ochronne osłonek stosowanych do wędlin
Stosowanie osłonek do wędlin
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Działanie ochronne osłonek stosowanych do wędlin
Stosowanie osłonek do wędlin Spełniane limity
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Wpływ techniki wędzenia na zawartość WWA (Próbki spełniające nowe limity)
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Wpływ drewna używanego do wędzenia na zawartość WWA (Próbki spełniające limity)
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
OCENA WYSTĘPOWANIA DIOKSYNW PASZACH I ŻYWNOŚCI
Badania prowadzone są w Zakładzie Radiobiologii PIWet-PIB
Kierownik: prof. dr hab. J. Piskorska-Pliszczyńska
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Występowanie dioksyn w paszach i materiałach paszowych (2006 – 2014 r.)
Występowanie dioksyn w paszach i materiałach paszowych (2006 – 2014 r.)
Występowanie dioksyn w mięśniach zwierząt (2009 – 2014 r.)
Występowanie dioksyn w mięśniach zwierząt (2009 – 2014 r.)
Występowanie dioksyn w rybach bałtyckich (2006 – 2014 r.)
Występowanie dioksyn w rybach bałtyckich (2006 – 2014 r.)
Tolerowana tygodniowa dawka dioksyn po spożyciu ryb bałtyckich
Gatunek ryby Spożycie ryb bałtyckich
Dziecko (25 kg) Dorosły (70 kg)
Łosoś 37,9 g 106,2 g
Szprot 58,0 g 162,5 g
Śledź 78,7 g 220,2 g
*Struciński P., Piskorska-Pliszczyńska J., Maszewski S., Góralczyk K., Warenik-Bany M.,
Mikołajczyk S., Czaja K., Hernik A., Ludwicki J.K.: PCDD/Fs and DL-PCBs intake
from fish caught in Polish fishing grounds in the Baltic Sea – Characterizing the risk
for consumers, Environment International, 2013, 56, 32–41 (IF: 6,248).
Zabezpieczenie przed występowaniem pozostałości substancji niepożądanych
Dobra praktyka weterynaryjna i hodowlana• przestrzeganie czasów karencji
• stosowanie leków zgodnie z ich wskazaniami
Umiejętna kontrola pozostałości• wiedza epidemiologiczna
• ustalenia międzynarodowe
• wybór miejsc pobrania próbek
Praktyka laboratoryjna• laboratoria: kompetencje i dyspozycyjność
• metody: skryning, potwierdzenia
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Krajowe Laboratoria Referencyjne, w których wykonywana jest kontrola substancji
niepożądanych
Zakład Farmakologii i Toksykologii PIWet-PIB
Kierownik: prof. dr hab. J. Żmudzki, prof. dr hab. A. Posyniak
Badania: leki weterynaryjne, hormony, pestycydy, WWA,
metale, mikotoksyny
Zakład Radiobiologii PIWet-PIB
Kierownik: prof. dr hab. J. Piskorska-Pliszczyńska
Badania: dioksyny
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015
Dziękuję za uwagę!
III Kongres Nauk Rolniczych, Warszawa, 10.09.2015