UNIVERZITET U TUZLI

UNIVERZITET U TUZLI

EKONOMSKI FAKULTET

ANALIZA BONITETA POSTOJECEG ORGANIZACIJSKOG RJESENJA U PREDUZECU

D.O.O. GENELEC TUZLA

Krajnik Mirsad I-3154/12 Predmetni profesor:

Adisa Delic,docent

Tuzla, januar 2013Sadrzaj

1.UVODNI DIO 1.1.Osnovne informacije o preduzeu...................................................................................3 1.2.Historijski razvoj preduzea............................................................................................4 1.3.Vizija i misija preduzea..................................................................................................42. OBILJEZJA POSTOJECEG ORGANIZACIJSKOG RJESENJA U PREDUZECU..43.ORGANIZACISKA STRUKTURA PREDUZECA..........................................................53.1.Stepen centralizacijedecentralizacije u preduzeu.........................................................53.2.Stepen formalizacije...........................................................................................................63.3.Okruenje preduzea.........................................................................................................64.ORGANIZACIONA DINAMIKA.......................................................................................74.1.Djelovanje neformalnih grupa u preduzeu....................................................................85.IDENTIFIKACIJA DOMINANTNOG TIPA ORGANIZACIO KULTURE................9

5.1.Radni list.............................................................................................................................9

5.2 Analiza i graficko prestavljanje......................................................................................10 6. PRIJEDLOG IZMJENE NA POLJU ORGANIZACIONE DINAMIKE....................107.PRILOG................................................................................................................................117.1.Popunjen anketni upitnik.................................................................................................117.2. Organizaciona sema.........................................................................................................11Osnovne informacije o preduzeu:

- GENELEC je preduzee sa sjeditem u Tuzli na adresi Mehmedalije Maka Dizdara 14 (Stupine B 14/1). Osim glavne podrunice, u Tuzli se nalazi jo jedno maloprodajna trgovina, zatim GENELEC ima svoje trgovine u Lukavcu, Mostaru i nedavno otvorenu u Podgorici. Trenutno broji 38 uposlenika, koji se trude da interese firme postave ispred linih, tako da bi doprinijeli poboljanju kako samog poslovanja firme, tako i meusobnih odnosa unutar preduzea. Osnovne djelatnosti preduzea predstavlja proizvodnja i distribucija informatike opreme, osim toga GENELEC se bavi i servisiranjem i odravanjem raunara, projektovanjem i instaliranjem WAN i LAN mrea, te pruanjem internet usluga putem modema, ISDN-a, stalnim vodom i beino, povezivanjem mrea, WEB dizajnom, hostingom, informatikim ininjeringom.

Historijski razvoj preduzea:- GENELEC je osnovan 26.07.1989. godine i jedan je od prvih privatnih preduzea u oblasti informatike, na prostoru ove regije. Na samom poetku u GENELEC-u je bilo uposleno svega dvoje radnika, da bi se taj broj do 1991. godine popeo na 7 uposlenika.U periodu do izbijanja rata u Bosni i Hercegovini ostvareni su znaajni poslovni rezultati to potvruju poslovni aranmani sa vie od 1000 kupaca iz itave bive Jugoslavije, plasmanom kako asembliranih raunara, tako i dijelova raunara putem poslovnih partnera koji su sa GENELEC-om imali potpisane ugovore. U toku rata u Bosni i Hercegovini, poslovna aktivnost firme se svela na odravanje raunarske opreme. Otvaranjem puteva sredinom 1995. godine GENELEC ponovo poinje nabavljati novu raunarsku opremu. Od 2000. godine GENELEC je ISP (Internet Service provider), te iste godine prave jedan od prvih WEB shopova na ovim prostorima, kako bi kupcima omoguili jednostavniju nabavku robe. Danas je GENELEC jedan od vodeih preduzea u oblasti raunarske opreme na podruju Bosne i Hercegovine sa tendencijom daljeg rasta i razvoja kako materijalno tako i kadrovski to potvruje trenutno 36 zaposlenih i veliki broj realizovanih poslovnih zadataka sa najpoznatijim preduzeima na naoj regiji a i ire. Potvrda tome je i vie od 100 zakljuenih ugovora o poslovno-tehnikoj saradnji sa preduzeima koja plasiraju proizvode GENELEC-a na podruju Bosne i Hercegovine.

Vizija i misija preduzea:- Vizija preduzea je postati vodei distributer informatike opreme na irem regionu to potvruje otvorena podrunica u Podgorici. Na taj nain se pokuava izai na trite susjedne drave i pribliiti se kupcima sa tog podruja i upoznati ih sa radom i kvalitetom proizvoda koju posjeduje GENELEC.

- Misija GENELEC-a je pruati korisnicima visoku kvalitetu robe uz povoljne cijene i uslove kupovine. Da je ova misija realna govori nam podataka da je isporueno preko 50.000 stolnih i prenosivih raunara, sve vei broj kontejnera, avionskih i kamionskih poiljki iz itavog svijeta su garancija da e GENELEC i u budunosti nastojati da prua kupcima kvalitetnu uslugu i da e imati svoje mjesto u informatikom sektoru. Jo jedan dio a koji se vee za misiju preduzea je taj da ele odrati i to je bitnije poboljati trenutnu saradnju sa proizvoaima informatike opreme. GENELEC je trenutno distributer velikih svjetskih proizvoaa, a neki od njih su TakeMS, Logitech, Canon, Epson, Intel, AMD, Acer, HP, Olympus i mnogi drugi.

Obiljeja postojeeg organizacijskog rijeenja u preduzeu:- Osnovna obiljeja organizacijske strukture unutar GENELEC-a su: u veini sluajeva odluke donose osobe koje se nalaze na vrhu hijerarhijske ljestvice, postoje iznike kada se odluke donose uz prethodnu konsultaciju sa podreenima, postoji srednji stepen koordinacije izmeu nivoa hijerarhijske ljestvice, u prilog pretpostavke da postoji srednji nivo koordinacije izmeu razliitih nivoa hijerarhijske ljestvice ide i to da se komunikacije ne obavlja iskljuivo odozgo prema dole, ve ona moe da prelazi sa nieg nivoa na vii ali takoer u nekim sluajevim moe striktno da se odvija od najvieg ka najniem nivou, jo jedna injenica koja ide u prilog da postoji koordinacija unutar preduzea je i ta da se zadaci podreenima dodjeljuju usmenim putem nadreeni komunicira sa svojim podreenim, na taj nain se kod osobe koja treba da izvri zadatak stvara jasnija slika kako bi to u konanici trabalo da izgleda; jedna bitna karakteristike organizacije je i ta da svako ima odreen zadatak unutar preduzea te da se podreeni nalaze pod nadzorom nadreenih, i to na nain da se podreenom ukazuje na mogunosti kojima bi se poboljalo poslovanje ili na nain da se ukae na eventualno nastale pogreke i uz pomo nadreenih radnici mogu u najkrae vrijeme ispraviti te iste pogreke. U firmi nadreeni, tj. osobe koje se nalaze na vrhu hijerarhijske ljestvice su obino te koje donose ciljeve koje treba ispuniti, meutim da bi se ispunili neki od tih ciljeva potrebna je povremena konsultacija podreenima sa osobom koja ja zaduena za podruje za koje se vee neki postavljeni cilj. Moda i najbitnija karakteristika organizacije unutar GENELEC-a je ta da se pridaje velika vanost da postoje dobre meusobne veze izmeu uposlenika nadreenih i podreenih. Meusobna povezanost uposlenika utie na to da se osoblje osjea lagodno, to je jako bitno kako za napredak samih uposlenika tako i za napredak cjelokupnog preduzea, jer sve dok vlada pozitivna atmosfera unutar preduzea i dok je raspoloenje na nivo uposlenici e da budu zadovoljni svojim radom, i nastojat e da uvijek daju sve od sebe kako bi izvrili postavljenje zadatke. Pravila ponaanja u preduzeu nisu tano utvrena, ve se radnici dre nepisanih pravila ponaanja, svako se ponaa u skladu sa nekim svojim moralnim i etikim vrijednostima.

Organizacijska struktura preduzea:Stepen centralizacijedecentralizacije u preduzeu

Odluke u organizacije se donose ueem ostalih organa organizacije.Direktor nema toliki stepen upravljanja organizacije da sam, bez znanja drugih lanova donosi odluke,sto bi moglo ukoliko dodje do pogresne odluke dovesti do nekih gubitaka za organizaciju. Donoenje odluka u organizaciji je utvreno statutom. U statutu je objanjen stepen samostalnosti u donoenju odluka svakog sektora,tako da svaki sector moze u odredjenim granicama donositi samostalne odluke za koje smatra da bi bile dobre za preduzece.

Takoer uspostavljanje ciljeva organizacije sudjeluju svi lanovi sa naglaskom da prihvataju ili ne prihvataju ciljeve koje donose vii organi tj,imaju pravo diskutovanja kada je u pitanju donosenje odluka koje se ticu samog poslovanja organizacije na odredjenom prostoru.

Zadaci u organizaciji se dodjeljuju pisanim putem. Svaki zadatak koji treba da se realizuje se radi prema unaprijed utvrenom planu i pisanoj formi,tj.za svaki zdatak se prvo utvrdi plan kako treba radit I koje bi sve ciljeve trebalo ispuniti pa se tek onda data ideje rjesava. Ti planovi se detaljno razrauju. Svaka stavka je detaljno opisana, tako da se tano zna svrha tih zadataka. Svi lanovi su podijeljeni u grupe i svaka grupa izvrava dio zadatka koji im je dodijeljen. Komunikacija u organizaciji se prema hijerarhijskoj strukturi odvija odozgo prema dole. Skuptina ima pravo da prihvati ili ne planove koje predlae upravni odbor,odnosno oni ak smatraju da donesena odluka nije najbolja za organizaciju ona ima mogucnost da datu odluku jer smatra da ne bi donijela dobro za organizaciju.

Stepen formalizacije

U organizaciji rad svih lanova je propisan statutom. Svaki lan detaljno zna svoje odgovornosti i nadlenosti.Statut se mora potovati. Organizacija ima blagajnika i osobu koja podnosi mjesene izvjetaje o stanju na raunu kao i i potronji novca,odnosno daje nam osnovne informacije o finasiskom stanju kada su u pitanju sve promjene koje su se desavale u proteklom periodu I daje nam osnovne informacije o stanju na racunu.

Takoer organizacija se temelji na uspostavljanju prirodnih centara odgovornosti, kao i profitnih i investicijskih centara odgovornosti. Profit u organizaciji se ostvaruje u odredjenoj mjeri i iskoritava se za ostvarenje ciljeva koji dovode do razvoja organizacije,njenog unapredjenja I iskoristavanja boljih I kvalitetnih vidova tehnologije. U organizaciji je uspostavljen visok stepen specijalizacije posla. ( zadaci su usko definirani i svaki lan radi svoj dio posla ne ukljuujui se u posao svojih kolega). lanovi u zavisnosti od nivoa sektora u kojima se nalze dobijaju tee ili lake zadatke, proste ili sloene.

Upravni odbor ima zadatak da osmisli cijelu strategiju izvravanja nekog posla, pa se njihovi zadaci smatraju teim od zadataka lanova niih sektora. Organizacija pridodaje velikim vanostima saradnji izmeu lanova iz razliitih funkcionalnih odjeljenja. Saradnje sa drugim organizacijama uspostavlja direktor organizacije.

Okruenje preduzea

Karakteristike poslovnog okruenja:

Opasnost za preduzee predstavlja interes I ulazak stranih konkurenata na trite

Okruenje u kojem posluje preduzee nije jednostavno

Promjene u okruenju u kojem posluje preduzee su este ali nisu uvijek oekivane I ne moemo ih ba uvijek predvidjeti

Kupci su sve izbirljiviji I sve je tee zadovoljiti njihove potrebe

Konkurencija u ovoj grani je zastupljena ali konkurentski pritisci su izdrivi

Ovaj dio objaanjava kako se preduzee ophodi prema svojim kupcima, konkurenciji partnerima i dobavljaima. Smatraju da se moraju fokusirati na kupca jer su sve vie izbirljiviji, pa se preduzee stalno trudi da nae novi nain zadovoljenja njihovih potreba.

Kupci imaju veliku pregovaraku mo i vei izbor tako da se preduze mora stalno prilagoavati kako ne bi izbjeglo postojee kupce. Dakle okruenje je vrlo sloeno, za sad promjene su manje, a prijetnja od ulaska novih konkurenata smanjena.ORGANIZACIJSKA DINAMIKAOrganizacijska struktura preduzea potpuno je primjerena trenutnoj poslovnoj situaciji.

Konflikti koji se desavaju u preduzecu se desavavaju prije svega sto dolazi do razliitosti u linom stilu,u obavljanju posla,odgoju I nivou obrazovanja,meuzavisnost,odnosno povezanost zadataka pojedinaca,slaba I nedovoljna komunikacija izmeu pojedinaca I skupina u preduzeu I nezadovoljstvo sa sistemom nagraivanja.

Djelovanje neformalnih grupa u preduzeu

Neformalne grupe imaju izrazitu pregovaraku mo I djelovanje ovih grupa potpuno je u funkciji ostvarivanja ciljeva preduzea.Osnova za formiranje neformalnih grupa u preuzeu je prijateljstvo I interes. Njihovo postojanje pomae u rjeavanju nepredvienih problema I pomae ispunjavanju organizacijskih zadataka. Neformalne grupe osiguravaju dodatne puteve za komuniciranje I lanstvo u ovim grupama je emocionalni oslonac za zaposlenike te postojanje grupa poveava vrijeme neophodno za obavljanje pojedinih aktivnosti.Neformalne grupe ne proiruju raspon kontrole pojedinaca u organizaciji I postojanje ovih grupa ne smanjuje stepen kontrole od strane menadmenta.

Najvaniji faktori koji uticu na dezintegracije kolektiva su:

-loi radni uvjeti

-nezdrava konkurencija na poslu

-loa sistematizacija radnih mjesta I podjela rada

-nedostatak samodiscipline I discipline u organizaciji uopte

-slaba informiranost

-nivo frustracije zaposlenika iji je izvor izvan radnog mjesta

-dok neostvarenje elje za napredovanjem nije jedan od najvanijih faktora dezintegracije preduzea.

Identifikacija dominantnog tipa organizacijske kulture:

RADNI LIST Trenutno Preferirano

1A50

2A50

3A50

4A60

5A40

6A40

290

Prosjek48,3

1A60

2A50

3A60

4A50

5A50

6A50

320

Prosjek53,3

1B10

2B10

3B20

4B10

5B20

6B10

80

Prosjek13,3

1B10

2B10

3B20

4B10

5B20

6B10

80

Prosjek13,3

1C20

2C20

3C20

4C20

5C30

6C30

140

Prosjek23,3

1C20

2C20

3C10

4C20

5C20

6C30

120

Prosjek20

1D10

2D20

3D10

4D20

5D10

6D10

80

Prosjek13,3

1D20

2D20

3D10

4D10

5D10

6D20

90

Prosjek15

Na osnovu grafikona zakljuujemo kakva je postojea kultura i ona koja se odnosi na budue preferencijacije. Najvei dio crveno obiljeenog karoa odvlai nas u prvi kvadrant i to onaj na koordinatnom sistemu koji se odnosi na kulturu klana. To znai da je u preduzeu dominantna kultura klana. Ovi pokazatelji nas upoznaju sa tim da u preduzeu vlada ugodna atmosfera i radno mjesto je ugodno za rad. U preduzeu vlada visok nivo brige o zaposlenicima. Sam proces poslovanja podraje timski rad i participaciju poslova.

Sa druge strane imamo i zeleni romb koji pokazuje budue preferencijacije. S obzirom da zeleni romb ne odstupa neto naroito od crvenog, to znai da budue preferencijacije nisu drastino drugaije od trenutnog stanja u Genelec-u.

6. Prijedlog izmjena u organizacijskom dizajnu i na polju organizacijske dinamikeNa kraju ovog rada je ostalo jo samo da se sazna moje miljenje o moguim izmjenama u rganizacijskom dizajnu. Iako podjela rada nije loa, ipak glavnu odluku donosi menader koji odreuje ta e se raditi. Organizacija bi mogla jo da se kree prema participaciji obaveza. Trebalo bi dati jo vie prava zaposlenicima jer oni vre interakciju i kontakte sa kupcima.

Nebi bilo na odmet da menaderi iznau nove motivacije za radnike, nagraivanjem za dobro obavljen posao ili prijedlog inovacije. Posebno bi se moglo oekivati od menadera da uvode jo vei broj inovacija.7.PRILOG

7.1.Popunjen anketni upitnik

7.2. Organizaciona semaPAGE 11